Ziwa Mälaren
Mälaren | |
---|---|
Mahali | Sweden |
Anwani ya kijiografia | 59°30′N 17°12′E / 59.500°N 17.200°E |
Nchi za beseni | Sweden |
Eneo la maji | 1,140 km² |
Kina cha wastani | 13 m |
Kina kikubwa | 63 m |
Mjao | 14 km³ |
Visiwa | Selaön, Svartsjölandet (see list) |
Ziwa Mälaren {{{2}}} ? (lilijulikana pia kama Ziwa Malar katika Kiingereza) ni ziwa la tatu kwa ukubwa katika Uswidi, baada ya Maziwa Vänern na Vättern. Eneo lake ni km² 1,140 na kina chake kikuu ni m 64. Ziwa hili linatoka kutoka kusini hadi kaskazini, katika Bahari ya Baltiki kupitia Södertälje kanal, Hammarbyslussen, Karl Johanslussen na Norrström. Ziwa la Mälaren lililo mashariki, kati ya Stockholm, linaitwa Riddarfjärden. Ziwa hili liko katika Svealand na kuzungukwa mikoa ya Uppland, Södermanland, Närke na Västmanland. Visiwa mbili kubwa katika Mälaren ni Selaön (km² 91) na Svartsjölandet (km² 79).
Makazi ya Viking age Birka katika kisiwa cha Björkö na Hovgården kwenye kisiwa jirani Adelsö yamekuwa makazi ya UNESCO tangu mwaka wa 1993, kama ana ikulu ya Drottningholmkatika kisiwa cha Lovön.
Asili ya Jina
[hariri | hariri chanzo]Aili ya jina Mälaren hutokana na Norse ya awali neno mælir lililojitokeza katika rekodi ya kihistoria katika miaka ya 1320 na maana yake ni changarawe. Ziwa lilijulikana kama Løgrinn awali, ambalo ndilio tamko la awali la "Ziwa", kutokana lögr, maana ziwa au kioevu. Hii in maana sawa na kitendolöga, " kuoga", inayohusiana na lördag, "Jumamosi". [1][2]
Jiolojia
[hariri | hariri chanzo]Katika mwisho wa kipindi cha barafu karibu miaka 11,000 iliyopita, kiasi kikubwa cha kaskazini mwa Ulaya na Amerika ya Kaskazini ilikuwa imefunikwa na barafuiliyokuwa na kina hadi cha 3 km. Mwishoniwa kipindi cha barafu wakati barafu ilianza kuyeyuka, kuondolewa kwa uzito kutoka nchi unyogovu kulisababisha ushikanaji. Awali ushikanaji wa barafu ulikuwa kasi, kuenea karibu 7.5 cm / mwaka. Awamu hii ilidumu kwa karibu miaka 2,000, na ulifanyika kama barafu ilikuwa ikiyeyuka. Mara ushikanaji wa barafu ulikuwa kamili,mwendo wa uninuajiwa ulishuka hadi 2,5 cm / mwaka, na ilipungua kwa kasi baadaye. Leo, kiwango cha uinuwaji ni karibu 1 cm / mwaka au chini, na tafiti zinaonyesha kwamba unganaji wa barafu utaendelea karibu miaka 10,000 miingine. Uinuwaji jumla baada ya kushikana kunweza kuwa hadi 400 m [onesha uthibitisho]
Wakati wa Wavikingi Mälaren ilikuwa bado ufuko wa Bahari ya Baltic, na vyombo vya majini vingeweza kuenda mbali hadi ndani ya Uswidi. Birka ilikuwa karibu na njia za biashara kupitia njia ya Södertälje. Kutokana na ushikanaji wa barafu, vina vya njia ya Södertälje na mdomo wa pwani ya Riddarfjärden vilipunguka na karibu 1200 na meli zilibidi zilibidi kuongoa mizigo karibu na kingilio, na kwa muda eneo hili liliweza kuwa ziwa. Upungufu wa Birka na inayofuata misingi wa Stockholm katika ya Riddarfjärden zilitengana kutokana na ushukanaji wa barafu na kubadilisha sura yabonde ya Mälaren. Ziwa liko wastani wa mita 0.7 juu ya usawa wa bahari.
Hadithi
[hariri | hariri chanzo]Kulingana na Hadithi ya Norse, ziwa hili liliundwa na mungu Gefjun wakati alimhadaa Gylfi, mfalme wa Gylfaginning kutoka Uswidi. Nchi hiyo iliondolewa na Gefjun na kusafirishwa hadi Denmark, na kuwa kisiwa cha Zealand.
Jiografia
[hariri | hariri chanzo]Uteuzi, katika herufi:
Visiwa Vikubwa | Sehemu kuu | Miji mikuu na Manispaa zinazopakana na ziwa hili | |||
---|---|---|---|---|---|
- Valign = top |
|
- Valign = top | - Valign = top |
Mazingira
[hariri | hariri chanzo]Ndege wengi wa Kiota katika Mälaren pia hupatikana katika Bahari ya Baltic. Baada ya utafiti wa mwaka wa 2005, aina kumi waliopatikana walikuwa ka Tern, sill Larus, Black-headed Gull, gemensamma Larus, mallard, tufted duck, Kanada Goose, gemensamma goldeneye, mindre Black-backed Gull na Sandpiper. tai mwenyae mkia mweupe, Greylag Goose, barnacle Goose, diver mweusi, Red-breasted merganser na gadwall ni pungufu , na baadhi ya hawa huwa katika hatarini ya kuisha katika Mälaren. Tangu mwaka wa 1994 jamii ya cormorant kubwa Phalacrocorax carbo sinensis, huishi katika eneo hilo. Utafiti wa mwaka wa 2005 uligundua makoloni na vioyta 2178 nests, ambayo koloni kubwaviota ilikuwa na viota 235. Wataalam wengi wanaamini kuwa idadi ya cormorant imeongezeka na kutengemaa na viota takriban 2000. [3]
Jamii moja yenya vitendo ni osprey ambayo inapatikana kwa wingi katika ziwa Mälaren. Osprey huishi katika karibu pwani zaote za ziwa hili [3]
Utalii
[hariri | hariri chanzo]- Utter Inn ni hoteli iliyo chini ya maji iliyoundwa na msanii Mikael Genberg, iko katika ziwa hili.
Marejeo
[hariri | hariri chanzo]- ↑ Martin Stugart (2004-10-04). "Vad betyder namnet Mälaren?". Stockholm: Dagens Nyheter. Ilihifadhiwa kwenye nyaraka kutoka chanzo mnamo 2007-09-27. Iliwekwa mnamo 2007-03-12.
- ↑ Martin Stugart (2004-03-22). "Varifrån kommer namnet Mälaren?". Stockholm: Dagens Nyheter. Ilihifadhiwa kwenye nyaraka kutoka chanzo mnamo 2007-09-27. Iliwekwa mnamo 2007-03-12.
- ↑ 3.0 3.1 Länsstyrelsen i Stockholms län Archived 28 Septemba 2007 at the Wayback Machine. - Rapport 2006:02: Mälarens Fåglar (pdf, katika Swedish)
Viungo vya nje
[hariri | hariri chanzo]- Mälarguiden - Maelekezo ya Mälaren ( katika uswidi lakini ramani nyingi na baadhi ya maandishi ya Kiingereza )
- Strömma Kanalbolaget Archived 8 Novemba 2006 at the Wayback Machine. - zuru za mashau katika Mälaren
- Nyumba za kifahari katika Mälaren