ไมยราพ

มัยราพณ์
	ตัวละครใน รามเกียรติ์
	มัยราพณ์ทำพิธีปรุงยาสะกดทัพ (ภาพจากโขนเฉลิมพระเกียรติ ชุด ศึกมัยราพณ์)
ข้อมูลตัวละครในเรื่อง
เผ่าพันธุ์	ยักษ์
เพศ	ผู้
ตำแหน่ง	กษัตริย์กรุงบาดาล
คู่สมรส	นางจันทวดี
ญาติ	มหายมยักษ์ (บิดา); นางจันทรประภาศรี (มารดา); พิรากวน (พี่สาว); ไวยวิก (หลาน); มัจฉานุ (บุตรบุญธรรม)
สีกาย	ม่วง
อาวุธประจำตัว	ยาเป่ากล้องล่องหน

ไมยราพ หรือ มัยราพณ์ เป็นตัวละครในเรื่องรามเกียรติ์ พญายักษ์เจ้าแห่งเมืองบาดาล กายสีม่วงอ่อน มงกุฎยอดกระหนก ปากขบ นัยน์ตาจระเข้ มีเวทมนตร์สะกดทัพ และเครื่องสรรพยาเป่ากล้องล่องหนเป็นอาวุธ ในต้นฉบับภาษาสันสกฤตชื่อว่า อหิรภณะ มัยราพณ์เป็นยักษ์ที่มีนิสัยดุร้ายเป็นอย่างมาก

ประวัติ

มัยราพณ์เป็นโอรสท้าวมหายมยักษ์ กษัตริย์เมืองบาดาลองค์ที่ 2 และนางจันทรประภาศรี มีพี่สาว 1 คน คือนางพิรากวน ภายหลังเมื่อท้าวมหายมยักษ์สิ้นพระชนม์ ไมยราพได้ครองเมืองบาดาลสืบแทนเป็นกษัตริย์แห่งเมืองบาดาลองค์ที่ 3 ซึ่งก่อนตายมหายมยักษ์ ก็ได้สั่งเสียว่าอย่าไปยุ่งกับทศกัณฐ์ ผู้มีศักดิ์เป็นลุง เพราะจะเป็นภัยต่อเมืองบาดาล

ต่อมามัยราพณ์ได้ไปเรียนวิชากับพระฤษีสุเมธ ที่เชิงป่าหิมพานต์จนมีวิชาเก่งกล้า รวมทั้งยังถอดหัวใจได้ จึงถอดดวงใจไว้ในแมลงภู่ แล้วนำไปซ่อนไว้ที่ยอดเขาตรีกูฏ มัยราพณ์ได้พบมัจฉานุ ลูกของนางสุพรรณมัจฉากับหนุมานที่คลอดทิ้งไว้บนหาดทราย จึงเก็บมาเลี้ยงเป็นบุตรบุญธรรม

เมื่อทศกัณฐ์ได้มาเชิญให้มัยราพณ์ไปช่วยรบ แม้นางจันทรประภาศรีพระมารดาจะห้ามปรามไว้ มัยราพณ์ก็ไม่เชื่อฟัง และได้ไปสะกดทัพ และลักพาพระรามไปซ่อนไว้ที่เมืองบาดาล โดยใส่กรงเหล็กขังไว้ที่ดงตาลเพื่อรอต้มให้ตายพร้อมกับไวยวิกหลานชาย บุตรของนางพิรากวนที่มัยราพณ์กล่าวหาว่าเป็นกบฏ หนุมานจึงตามไปช่วยและได้พบกับมัจฉานุ ทั้งสองเกิดต่อสู้กันโดยไม่รู้ว่าเป็นพ่อลูก แต่ก็ทำอะไรกันไม่ได้จึงสอบถามความเป็นมาซึ่งกันและกัน ครั้นสอบถามและพิสูจน์กันด้วยลักษณะและการหาวเป็นดาวเป็นเดือนของหนุมาน มัจฉานุจึงยอมเชื่อ หนุมานจะให้มัจฉานุบอกที่ซ่อนพระราม แต่มัจฉานุยังกตัญญูต่อมัยราพณ์ ก็ไม่ยอมบอกตามตรง แต่บอกใบ้ว่ามาทางใดก็ให้ไปทางนั้น หนุมานจึงมุดลงไปในสายบัวเหมือนกับที่ลงมาครั้งแรก และที่สุดหนุมานก็ฆ่ามัยราพณ์ตาย ไวยวิก บุตรของนางพิรากวนจึงได้เป็นกษัตริย์แห่งกรุงบาดาลองค์ที่ 4

ข้อมูลเพิ่มเติม

โขนเรื่องรามเกียรติ์ ชุดมัยราพณ์สะกดทัพ ของกรมศิลปากร^{[ลิงก์เสีย]}

ก่อนหน้า		ไมยราพ		ถัดไป
มหายมยักษ์		กษัตริย์กรุงบาดาลในเรื่อง รามเกียรติ์		ไวยวิก