อภิปรัชญา
| ส่วนหนึ่งของชุดบทความ |
| ปรัชญา |
|---|
 |
 สถานีย่อยปรัชญา |
อภิปรัชญา (อังกฤษ: metaphysics) เป็นสาขาหนึ่งของปรัชญาที่ศึกษาเกี่ยวกับรากฐานของความเป็นจริง ประเด็นถกเถียงในอภิปรัชญาจะประกอบไปด้วยคำถามสำคัญ เช่น อะไรเป็นสิ่งพื้นฐานที่สุดของความเป็นจริง จิตกับวัตถุกายภาพมีความสัมพันธ์กันอย่างไร เจตจำนงเสรีมีอยู่จริงหรือไม่ ธรรมชาติของเวลาคืออะไร ความเป็นสาเหตุมีอยู่จริงหรือไม่ อะไรที่ทำให้ตัวเราเป็นตัวเรา พระเจ้ามีอยู่จริงหรือไม่[1]
อภิธานศัพท์
[แก้]คำว่า อภิปรัชญา เป็นคำที่พระเจ้าวรวงศ์เธอ กรมหมื่นนราธิปพงศ์ประพันธ์ ทรงบัญญัติขึ้น[2] เมื่อพิจารณาตามรูปศัพท์ อภิปรัชญามาจากคำว่า “อภิ” หมายถึง ความยิ่งใหญ่ สูงสุด เหนือสุด และ ”ปรัชญา“ หมายถึง ความรู้อันประเสริฐ เมื่อรวมเข้าด้วยกัน “อภิปรัชญา” จึงหมายถึง ความรู้อันประเสริฐ ที่เกี่ยวข้องกับสิ่งที่อยู่นอกเหนือจากการเห็นทั่ว ๆ ไป หรือความรู้ที่อยู่นอกเหนือการรู้เห็นใด ๆ แต่สามารถรู้และเข้าใจด้วยเหตุผล
คำว่า metaphysics มาจากภาษากรีก มีความหมายตรงตัวว่า หลังจาก [การศึกษา] สิ่งธรรมชาติ คำดังกล่าวที่มาจากหนังสือของอริสโตเติล ซึ่งงานเขียนชิ้นต่าง ๆ ของเขาถูกรวมรวบเข้าเป็นเล่ม โดยมีงานเขียนชื่อ Metaphysics เป็นเล่มหลังจาก Physics ที่อริสโตเติลได้ศึกษาเกี่ยวกับโลกธรรมชาติ
ปัญหาของอภิปรัชญา
[แก้]- ปัญหาเกี่ยวกับความจริงของโลก
- ปัญหาเกี่ยวกับจิต
- ปัญหาเกี่ยวกับเจตจำนงเสรี
- ปัญหาเกี่ยวกับเวลา
- ปัญหาเกี่ยวกับความเป็นสาเหตุ
- ปัญหาเกี่ยวกับอัตลักษณ์
- ปัญหาเกี่ยวกับพระเจ้า
อ้างอิง
[แก้]- ↑ Crane, Tim & Farkas, Katalin (eds.) (2004). Metaphysics: A Guide and Anthology. Oxford University Press.
- ↑ อดิศักดิ์ ทองบุญ, คู่มืออภิปรัชญา, ราชบัณฑิตยสถาน ISBN 974-575-939-2
ดูเพิ่ม
[แก้]- Inwagen, Peter and Sullivan, Meghan, "Metaphysics", The Stanford Encyclopedia of Philosophy, Edward N. Zalta (ed.), URL = https://plato.stanford.edu/archives/spr2020/entries/metaphysics/.
- Conee, Earl & Sider, Theodore (2014). Riddles of Existence: A Guided Tour of Metaphysics (second edition). Oxford University Press.