อธิการบดี
 |
| ตำแหน่งในมหาวิทยาลัย |
|---|
| บุคคลฝ่ายบริหาร |
| บุคคลฝ่ายวิชาการ |
| องค์กร/องค์การ |
| สถานีย่อย:สถาบันอุดมศึกษาไทย |
อธิการบดี เป็นตำแหน่งผู้บังคับบัญชาสูงสุดและรับผิดชอบงานทั้งปวงของมหาวิทยาลัย
ประวัติและการได้มาซึ่งตำแหน่ง
[แก้]ในประเทศไทย อธิการบดีมาจากการแต่งตั้งของพระมหากษัตริย์ตามคำแนะนำของสภามหาวิทยาลัยนั้น ๆ มีวาระการดำรงตำแหน่งคราละสี่ปี และอาจได้รับแต่งตั้งอีกครั้งได้ แต่จะดำรงตำแหน่งเกินสองวาระติดต่อกันมิได้ ส่วนอำนาจหน้าที่ของอธิการบดีย่อมแตกต่างกันไปตามแต่ที่กฎหมายหรือตราสารจัดตั้งมหาวิทยาลัยบัญญัติหรือกำหนดไว้
อนึ่ง ในสมัยก่อน มหาวิทยาลัยบางแห่งเรียกอธิการบดีว่า "ผู้บัญชาการ" เช่น จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย[1] และมหาวิทยาลัยแพทยศาสตร์ (มหาวิทยาลัยมหิดล ในปัจจุบัน)[2] นอกจากนี้ ยังมีตำแหน่ง "ผู้ประศาสน์การ" ซึ่งเป็นชื่อสำหรับตำแหน่งผู้บริหารสูงสุดของมหาวิทยาลัยวิชาธรรมศาสตร์และการเมือง (มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ในปัจจุบัน) มีความหมายเทียบเท่าตำแหน่งอธิการบดี โดยบุคคลที่ดำรงตำแหน่งผู้ประศาสน์การมีเพียงท่านเดียว คือ ศาสตราจารย์ ดร.ปรีดี พนมยงค์ และก่อนหน้านั้น มหาวิทยาลัยศิลปากร ใช้ตำแหน่ง "ผู้อำนวยการ" โดยตำแหน่งอธิบดีกรมศิลปากร จะดำรงตำแหน่งผู้อำนวยการมหาวิทยาลัยศิลปากรโดยตำแหน่ง ต่อมาจึงแยกหน่วยงานออกจากกันระหว่างกรมศิลปากรและมหาวิทยาลัยศิลปากร จึงเปลี่ยนชื่อตำแหน่งจาก "ผู้อำนวยการมหาวิทยาลัยศิลปากร" เป็น "อธิการบดีมหาวิทยาลัยศิลปากร"
ผู้บัญชาการในสถาบันการศึกษาระดับอุดมศึกษาของทหาร/ตำรวจ
[แก้]ผู้บัญชาการ เป็นตำแหน่งผู้บังคับหน่วยของทหาร/ตำรวจ ซึ่งใช้เรียกตำแหน่งผู้บังคับหน่วยที่มีอัตราตั้งแต่ พลตรี พลเรือตรี พลอากาศตรี และพลตำรวจตรี เป็นต้นไป ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับชนิดของหน่วยงานนั้น ๆ ด้วย ปัจจุบันผู้บัญชาการสถาบันอุดมศึกษาในสังกัดกระทรวงกลาโหมและสำนักงานตำรวจแห่งชาติ ประกอบด้วย
- ผู้บัญชาการโรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า (อัตราพลโท)
- ผู้บัญชาการโรงเรียนนายเรือ (อัตราพลเรือโท)
- ผู้บัญชาการโรงเรียนนายเรืออากาศนวมินทกษัตริยาธิราช (อัตราพลอากาศโท)
- ผู้บัญชาการโรงเรียนนายร้อยตำรวจ (อัตราพลตำรวจโท)
ซึ่งผู้ดำรงตำแหน่งดังกล่าว ถือเป็นผู้บัญชาการสถาบันอุดมศึกษาในสังกัดกระทรวงกลาโหมและสำนักงานตำรวจแห่งชาติดังกล่าว
อ้างอิง
[แก้]- ↑ ทำเนียบอธิการบดี จุฬาฯ
- ↑ "ผู้ดำรงตำแหน่งผู้บัญชาการมหาวิทยาลัย/อธิการบดี". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2015-09-15. สืบค้นเมื่อ 2015-08-22.