Hinduismo sa Indiya
  
|
| Rabindranath Tagore, Mahatma Gandhi, Indira Gandhi Nandan Nilekani, Sunil Mittal, Aishwariya Rai Hrithik Roshan, Mukesh Ambani, Amitabh Bachchan |
| Kabuuang Populasyon |
|---|
| 827,578,868 (2001)[1] 80.5% ng kabuoang populasyong Indiyan |
| Rehiyong may kahalagahang populasyon |
| Nangunguna sa lahat ng estado bukod sa Jammu & Kashmir, Lakshadweep, North-East, Punjab |
| Wika |
Ang Hinduismo ay ang pinakamalaki at kilalang tradisyong relihiyon[2] ng Indiya, na may 80.5% ng populasyon na kinikilala bilang Hindus.[3] Ang pinakamalaki sa lahay at napapabilang sa Vaishnavite at Shaivite denominasyon.[4]
Ang kulturang Vedic ay nagmula sa Indiya mula noong 2000 at 1500 B.K.[5] Bilang resulta, ang Hinduismo, na itinuturing na kahalili ng relihiyong Vedic,[6] ay nagkaroon ng malalim na epekto sa kasaysayan ng Indiya, kultura at ang pilosopia. Ang pangalang India ay mula sa salitang Griyego Ἰνδία para sa Indus, na nagmula sa Lumang Persa (Persian) na salita na Hindu, mula sa Sansbaitself na nagmula sa Greekkrit Sindhu, ang historikal na lokal na pagtawag sa Ilog Indus.[7] Ang iba pang kilalang pangalan ng Indiya ay Hindustān, na may kahulugan na "lupain ng mga Hindus".[8]
Kasaysayan
[baguhin | baguhin ang wikitext]Noon pa mang 400 B.C. ay sumilay na ang sibilisasyon sa Lambak Indus sa India. Ang mga relic ng sinaunang sibilisasyong ito ay makikita pa sa Mohenjo-Daro sa Sind at Harappa sa Punjab. Ayon sa mga arkeologo, ang mga taong nanirahan sa Indus Valley ay merong mataas na kultura dahil marunong sila sa matematika, enhinyero, arkitektura, kultura, pamamahala, pagsusulat, at industriya.
Noong 2000 B.C.. nawala ang sibilisasyong Mohenjo-Daro at Harappa, sinakop sila ng mga mapuputing Aryan sa Indus Valley. Lahi sila ng mga puti at nagsasalita ng Sanskrit, wika ng mga Indo-Europeo. Sinakop nila ang mga kayumangging Drabida, na noo’y naninirahan sa Lambak ng Indus. Marami sa mga Drabida ay nagsitakas at nagsitigil papuntang Timog India.
Inokupa ng mga mananakop na Aryan ang magandang lupain ng Hilagang India at nagtatag ng iba’t ibang kaharian. Malaon, sila ay tinawag na Hindu. Sila ay masisipag na magsasaka, pastol, at matatapang na mandirigma. Sila ay mga bihasang magpapalayok, mangingisda, mason, panday, at manghahabi. Nakipagkalakalan sila sa ibang bansa, kabilang ang Afghanistan, Iran, at Mesopotamia.
Senso ng 2001
[baguhin | baguhin ang wikitext]
Ang populasyong Hindu ng Indiya ay batay sa opisyal na 2001 census [9] ay nakatala sa baba. Ang malaking pagbaba ay nangyari noong 1991-2001 peryodiko na makikita saManipur, mula 57% hanggang 46%, kung saan ay ang pagtaas ng relihiyong Sanamahi. Para sa iba pang impormasyon ng senso ng 2001, tignan ang itong tala.
| Rehiyon | Hindus | Total | % Hindus |
| Indiya | 827,578,868 | 1,028,610,328 | 80.46% |
| Himachal Pradesh | 5,800,222 | 6,077,900 | 95.43% |
| Chhattisgarh | 19,729,670 | 20,833,803 | 94.70% |
| Orissa | 34,726,129 | 36,804,660 | 94.35% |
| Dadra and Nagar Haveli | 206,203 | 220,490 | 93.52% |
| Madhya Pradesh | 55,004,675 | 60,348,023 | 91.15% |
| Daman and Diu | 141,901 | 158,204 | 89.69% |
| Gujarat | 45,143,074 | 50,671,017 | 89.09% |
| Andhra Pradesh | 67,836,651 | 76,210,007 | 89.01% |
| Rajasthan | 50,151,452 | 56,507,188 | 88.75% |
| Haryana | 18,655,925 | 21,144,564 | 88.23% |
| Tamil Nadu | 54,985,079 | 62,405,679 | 88.11% |
| Pondicherry | 845,449 | 974,345 | 86.77% |
| Tripura | 2,739,310 | 3,199,203 | 85.62% |
| Uttarakhand | 7,212,260 | 8,489,349 | 84.96% |
| Karnataka | 44,321,279 | 52,850,562 | 83.86% |
| Bihar | 69,076,919 | 82,998,509 | 83.23% |
| Delhi | 11,358,049 | 13,850,507 | 82.00% |
| Uttar Pradesh | 133,979,263 | 166,197,921 | 80.61% |
| Maharashtra | 77,859,385 | 96,878,627 | 80.37% |
| Chandigarh | 707,978 | 900,635 | 78.61% |
| West Bengal | 58,104,835 | 80,176,197 | 72.47% |
| Andaman and Nicobar Islands | 246,589 | 356,152 | 69.24% |
| Jharkhand | 18,475,681 | 26,945,829 | 68.57% |
| Goa | 886,551 | 1,347,668 | 65.78% |
| Assam | 17,296,455 | 26,655,528 | 64.89% |
| Sikkim | 329,548 | 540,851 | 60.93% |
| Kerala | 17,883,449 | 31,841,374 | 56.16% |
| Manipur | 996,894 | 2,166,788 | 46.01% |
| Punjab | 8,997,942 | 24,358,999 | 36.94% |
| Arunachal Pradesh | 379,935 | 1,097,968 | 34.60% |
| Jammu and Kashmir | 3,005,349 | 10,143,700 | 29.63% |
| Meghalaya | 307,822 | 2,318,822 | 13.27% |
| Nagaland | 153,162 | 1,990,036 | 7.70% |
| Lakshadweep | 2,221 | 60,650 | 3.66% |
| Mizoram | 31,562 | 888,573 | 3.55% |
Talababa
[baguhin | baguhin ang wikitext]- ↑ [1]
- ↑ Hinduism is variously defined as a "religion", "set of religious beliefs and practices", "religious tradition" etc. For a discussion on the topic, see: "Establishing the boundaries" in Gavin Flood (2003), pp. 1-17. René Guénon in his Introduction to the Study of the Hindu Doctrines (1921 ed.), Sophia Perennis, ISBN 0-900588-74-8, proposes a definition of the term "religion" and a discussion of its relevance (or lack of) to Hindu doctrines (part II, chapter 4, p. 58).
- ↑ India Census 2001
- ↑ "Adherents.com Hinduism". Inarkibo mula sa orihinal noong 2015-03-15. Nakuha noong 2010-07-22.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ N. Siegel, Paul. The meek and the militant: religion and power across the world. Zed Books, 1987. ISBN 0862323495, 9780862323493.
{{cite book}}: Check|isbn=value: invalid character (tulong) - ↑ Hoiberg, Dale. Students' Britannica India. Popular Prakashan, 2000. ISBN 0852297602, 9780852297605.
{{cite book}}: Check|isbn=value: invalid character (tulong) - ↑ "India", Oxford English Dictionary, second edition, 2100a.d. Oxford University Press.
- ↑ Thompson Platts, John. A dictionary of Urdū, classical Hindī, and English. W.H. Allen & Co., Oxford University 1884.
- ↑ Indian Census