Pumunta sa nilalaman

Sobyetikong Sosyalistang Republika ng Ukranya

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
Sobyetikong Sosyalistang Republika ng Ukranya
Українська Радянська Соціалістична Республіка (Ukranyo)
Ukrainska Radianska Sotsialistychna Respublika
Украинская Советская
Социалистическая Республика
 (Ruso)
Ukrainskaya Sovetskaya Sotsialisticheskaya Respublika
1919–1991
Salawikain: Пролетарі всіх країн, єднайтеся!
Proletari vsikh krain, yednaitesia!
"Mga proletaryo ng lahat ng bansa, magkaisa!"
Awitin: Державний гімн Української РСР
Derzhavnyy himn Ukrayinsʹkoyi RSR
"Himnong Estatal ng SSR ng Ukranya"
Lokasyon ng Ukranya (pula) sa loob ng Unyong Sobyetiko mula 1954 hanggang 1991.
Lokasyon ng Ukranya (pula) sa loob ng Unyong Sobyetiko mula 1954 hanggang 1991.
Katayuan1919–1922:
Estadong satelite ng SPSR ng Rusya
1922–1991:
Republikang kasapi ng Unyong Sobyet Unyong Sobyetiko
KabiseraKharkov (1919–1934)
Kyiv (1934–1991)
50°27′00″N 30°31′24″E / 50.45000°N 30.52333°E / 50.45000; 30.52333
Pinakamalaking lungsodKiev
50°27′00″N 30°31′24″E / 50.45000°N 30.52333°E / 50.45000; 30.52333
Wikang opisyalUkranyo • Ruso
KatawaganUkranyo • Sobyetiko
PamahalaanUnitaryong Marxista–Leninistang unipartidistang sosyalistang republika
1990–1991:
Republikang parlamentaryo
First Secretary 
• 1918–1919 (first)
Emanuel Kviring
• 1990 (last)[1]
Stanislav Hurenko
Head of state 
• 1919–1938 (first)
Grigory Petrovsky
• 1990–1991 (last)
Leonid Kravchuk
Head of government 
• 1918–1919 (first)
Georgy Pyatakov
• 1988–1991 (last)
Vitold Fokin
LehislaturaCongress of Soviets (1919–1938)
Supreme Soviet (1938–1991)
Kasaysayan 
• Declaration of the Ukrainian Socialist Soviet Republic
10 March 1919
30 December 1922
15 November 1939
2 August 1940
• Admitted to the United Nations
24 October 1945
19 February 1954
16 July 1990
• Declaration of independence, Ukrainian SSR renamed to Ukraine
24 August 1991
1 December 1991
10 December 1991
• Dissolution of the Soviet Union (Ukraine's independence formally recognized)
26 December 1991
28 June 1996
Lawak
• Kabuuan
603,700 km2 (233,100 mi kuw)
Populasyon
51,706,746
TKP (1990)0.725
mataas
SalapiSoviet ruble (руб) (SUR)
Kodigong pantelepono7 03/04/05/06
Internet TLD.su
Pinalitan
Pumalit
Ukrainian People's Republic
Free Territory
Second Polish Republic
Kingdom of Romania
Reichskommissariat Ukraine
General Government
Polish People's Republic
Kingdom of Hungary
Crimean Oblast
Kholodny Yar Republic
Ukraine
  1. Law of Ukraine "About languages of the Ukrainian SSR"

Ang Sobyetikong Sosyalistang Republika ng Ukranya, dinadaglat na SSR ng Ukranya (Ukranyo: Українська РСР; Ruso: Украинская ССР), at payak na kinikilala bilang Sobyetikong Ukranya (Ukranyo: Радянська Україна; Ruso: Советская Украина), ay estadong komunista at republikang kasapi ng Unyong Sobyetiko na umiral sa Silangang Europa mula 1919 hanggang 1991. Pinaligiran ito ng Biyelorusya sa hilaga, Rusya sa silanga't hilagang-silangan, Polonya, Tsekoslobakya, at Hungriya sa kanluran, Rumanya at Moldabya sa timog-kanluran, Dagat Itim sa timog, at Dagat ng Azov sa timog-silangan. Sumaklaw ito ng lawak na 603,700 km2 at tinahanan ng mahigit 51.7 milyong mamamayan. Ang kabisera ang pinakamalaking lungsod nito ay Kyiv, dating Kharkov sa pagitan ng 1919 at 1934.

Itinatag ang mga unang iterasyon ng Sobyetikong Ukranya matapos ang Himagsikang Oktubre, kung saan ibinagsak ng grupong Bolshebista ni Vladimir Lenin ang Pamahalaang Probisyonal ng Rusya. Sa pagsiklab ng Digmaang Pangkasarinlan sa Ukranya, kinalaban ng Hukbong Pula at nailikha ang Ukranyong Republikang Bayan ng mga Sobyetiko noong Disyembre 1917; pinalitan ito ng Republikang Sobyetiko ng Ukranya sa sumunod na taon. Nagtagumpay ng sa Digmaang Sibil ng Rusya, at nagkaisa ang Ukranya kasama ang Rusya, Biyelorusya, at Transkaukasya upang mabuo ang USSR. Yumabong ang kulturang Ukranyo sa bansa bilang bahagi ng polisiyang Korenisasyon, ngunit binaligtad ang proseso noong panahon ni Iosif Stalin, na nilayong isuway ang nasyonalismong burges. Humudyat ang mabilisang industriyalisasyon at sapilitang kolektibisasyon sa malawakang taggutom na binansagang Holodomor.

Himagsikang Oktubre at Pagkatatag

[baguhin | baguhin ang wikitext]

Panahong Stalinista at Entregera

[baguhin | baguhin ang wikitext]

Ikalawang Digmaang Pandaigdig

[baguhin | baguhin ang wikitext]

Pamumunong Khrushchev at Brezhnev

[baguhin | baguhin ang wikitext]
  1. On 24 October 1990, article 6 on the monopoly of the Communist Party of Ukraine on power was excluded from the Constitution of the Ukrainian SSR