İçeriğe atla

Vikikitap'ı Kullanma/Politika ve yönergeler

Vikikitap, özgür kütüphane
12.21, 30 Eylül 2024 tarihinde Joseph (mesaj | katkılar) tarafından oluşturulmuş 61145 numaralı sürüm (Joseph, Vikikitap:Vikikitap'ı Kullanma/Politika ve yönergeler sayfasını Vikikitap'ı Kullanma/Politika ve yönergeler sayfasına taşıdı: Bu kitap Vikikitap'in kullanimi hakkında. Diğer dillerde de bu şekilde yazılmış.)
(fark) ← Önceki sürüm | Güncel sürüm (fark) | Sonraki sürüm → (fark)

Köy çeşmesi

[değiştir]

Köy çeşmesi önemli bir tartışma alanıdır, ve Vikikitap'ı ilgilendiren birçok tartışma orada yapılır. Ancak bir politika veya yönerge hakkındaki tartışmalar ilgili politika veya yönerge sayfasının tartışma sayfasında yapılır. Bu tür tartışmaların topluluğun ilgisini çekmesi için köy çeşmesinde ilgili politika veya yönerge sayfasının tartışma sayfasında bir tartışma olduğu duyurulabilir.

Vikikitap'ta ne tür politikalar var?

[değiştir]

Vikikitap'ta çeşitli politikalar vardır. Vikiyazarlar, Vikikitap'ın düzgün işleyişinin sağlanması için bu politikalara katiyen uymalıdır. Bu uyumu kolaylaştırmak için politikaların sayısını olabildiğince az tuttuk. Ayrıca bu politikalar değişemez diye bir şart yoktur. Politikalar değiştirilebilir, kapsamı genişletilip daraltılabilir ve tamamen yeniden yazılabilir. Bu sayede Vikikitap'taki bu politikaların olabilecek en iyi politikalar olması sağlanır.

Burada en temel politikalar listelenmiştir, bunların bazılarını sayfanın ilerleyen kısımlarında tekrar ele alacağız.

Cesur ol
...ama umursamaz olma. "Cesur ol" Vikikitap'ın en önemli ilkelerinden biridir. Herkes buradaki sayfaları değiştirebilir, biz insanlardan izin almadan sayfaları değiştirmelerini istiyoruz. Beğenmediğiniz bir şey mi gördünüz? Onun hakkında şikayette bulunmayın, ilgili beğenmediğiniz şeyi düzeltin! Ancak bazen cesur olmak değişiklik yapmamayı, önce diğer insanların görüşünü almayı gerektirir. Tartışmalı ve büyük değişiklikleri yapmadan önce topluluğun görüşünü almanız önemlidir. Yani "cesur ol" politikası yalnızca bariz ve/veya küçük hatalarda geçerlidir.
Tarafsız bakış açısı
Genellikle "TBA" olarak kısaltılır, bu politikanın anlamı Vikikitap'ı kendi sosyal, politik, dinî veya kişisel görüşümüzü yaymak veya ifade etmek için kullanamamamızdır. Yani Vikikitap'taki bir kitabı okuyan birisi o kitabı okurken kitabın yazarı hakkında sosyal, politik, dinî veya kişisel hiçbir çıkarım yapamamalıdır.
Kibar ol
Bazı insanların uğraşması zor insanlar olduğunu biliyoruz. Vikiyazarlar, bu insanlarla tartışırken bazen sinirlenebiliyor ve ağızlarından kötü şeyler çıkabiliyor. İşte bunu yapmayın. Vikikitap'ta birbirinize karşı daima kibar olmalısınız. Karşıdakine karşı her zaman güler yüzlü olun demiyoruz. Sadece saygı duyun. Eğer kendinizi kontrol edememeye başlamışsanız bir yürüyüşe çıkın, TV izleyin veya e-postanızı kontrol edin. Ne yaparsanız yapın muhatabınızla konuşmaya başlamadan önce sakinleşin. Çünkü sakinleşmeden tartışmaya başladığınızda tartışma bittiğinde pişman olacaksınız.
Olgun ve profesyonel ol
Bazı şeyler uygun değildir, bu uygun olmayan şeyleri listelemeyeceğiz ancak şunları söylemek isteriz: en iyi muhakemenizi yapın, daima olgun ve profesyonel kalın. Bazı insanlar bu kuralı çiğnerler ve buraya kötü şeyler yazarlar, bu insanlara "vandal" diyoruz.

Bunlar en önemli politikalardır, ancak bunlardan başka daha birçok politika vardır. Vikikitap'taki bütün politikaların tam listesini Vikikitap:Politika ve yönergeler sayfasında bulabilirsiniz. Bir topluluk olarak politika veya yönerge hâline getirmediğimiz kurallar da olabilir. Bunların önemli olanları "Yardım" veya "Vikikitap" isim alanındaki çeşitli sayfalarda bulunabilir. Bunlardan bazılarına zamanla alışır, uygularsınız, bazılarını da uygulamadığınız için uyarılar alabilirsiniz. Örneğin Vikikitap'ta tartışma ve mesaj sayfalarına yazdıklarınıza imza atmalı ama normal sayfalara yazdıklarınıza imza atmamalısınız. Ancak bu bir politika veya yönerge değildir. Bunun gibi Vikikitap'ta yapmanız veya yapmamanız gereken şeylerin hepsini politika veya yönerge hâline getirmek oldukça zordur. Ancak Vikikitap'ta zaman geçirdikçe yazılı olmayan kurallara da uyacağınızı tahmin ediyoruz.

Politikaları kim yazıyor?

[değiştir]

Önce herhangi bir kişi, yeni bir politika fikri olduğunu köy çeşmesinde duyurur. Sonra diğer kişiler ilgili politika önerisi hakkındaki olumlu/olumsuz yorumlarını yazarlar. Ancak bir politikanın işlerlik kazanması o kadar kolay değildir. Bir politikanın işlerlik kazanması için hiçbir olumsuz yorum olmaması gerekir. Ayrıca bir politika tartışmasına yeterli kişinin katılmaması o politikanın reddedildiği anlamına gelir ve bir politikanın kabul edilebilmesi için tartışmaya en azından bir hizmetlinin katılmış olması gerekir.

Politikaları değiştirme

[değiştir]

Hiçbir politika değişmez değildir. Bir politikanın hoşunuza gitmeyen kısımlarını değiştirme önerinizi ilgili politikanın tartışma sayfasında dile getirebilirsiniz. Ancak çok güçlü bir destek olmadığı müddetçe bir politikanın değişmesi oldukça zordur.

Politika ve yönergelerin listesi

[değiştir]

Burada Vikikitap'ın politika ve yönergelerinden bazıları listelenmiştir. Politika ve yönergelerin tam listesi Vikikitap:Politika ve yönergeler sayfasında bulunur.

Önemli politikalar

[değiştir]

Bunlar en önemli politikalarımızdır; Vikikitap'ın nasıl işlediğini, Vikikitap'ta ne tür kitapların bulunabileceğini ve kullanıcıların nasıl davranması gerektiğini anlatır.

Vikikitap:Vikikitap nedir?
Bu politika Vikikitap'taki en önemli politikalardan biridir. Bu politika, Vikikitap'ta ne tür içeriğin bulunabileceğini, ne tür içeriğin taşınacağını ve ne tür içeriğin silineceğini anlatır.
Vikikitap:Alıntılanmış metinler
Bu politika, hangi alıntı metinlerin nasıl Vikikitap'a aktarılabileceğini ve Vikikitap'ın kardeş projesi olan Vikikaynak'la ilişkisini anlatır.
Vikikitap:Adlandırma politikası
Kitapların ve sayfaların nasıl adlandırılacağını ve kitapların nasıl organize edileceğini anlatır.
Vikikitap:Tarafsız bakış açısı
Kullanıcıların kitap yazarken kendi dinî, siyasî, vb. görüşlerini bir kenara bırakması üzerine temellenen bir politikadır.
Vikikitap:Silme politikası
Bu politika, hangi sayfaların silinebileceğini ve sayfa silmeyle ilgili diğer prosedürleri anlatır.
Vikikitap:Küfür
Vikikitap'ın küfür, hakaret vb. ile savaşmayla ilgili kurallarını anlatır.
Vikikitap:Kibar ol
Vikiyazarların birbiriyle tartışırken kullanması gereken üslubu anlatır.
Vikikitap:Hizmetliler
Vikikitap'taki hizmetlilerin görev ve sorumluluklarını ve hizmetli seçimi/azledilmesi ile ilgili prosedürleri anlatır.

Önemli yönergeler

[değiştir]

Yönergeler, politikaların aksine uyulması zorunlu tutulan değil, tavsiye edilen kurallardır. Burada bazı önemli Vikikitap yönergeleri listelenmiştir:

Vikikitap:Karar alma
Karar alma yönergesi, kararların nasıl alınacağını vs. anlatır.
Vikikitap:Değişiklik yapma
Sayfalarda değişiklik yapmanın püf noktalarını anlatır.
Vikikitap:Sayfaları güncellerken cesur ol
Sayfa güncellerken cesur olmanın önemini anlatır.
Vikikitap:Yeni kullanıcıları ısırma
Gelen yeni kullanıcıların iyi birer vikiyazara dönüşmesi için dikkat edilmesi gereken hususları anlatır.
Vikikitap:Biçem rehberi
Bu yönerge, vikiyazarların kaliteli kitaplar yazması için uyması gereken hususları anlatır.