İçeriğe atla

MV Çankaya: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki fark
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
düzeltme AWB ile
SpdyBot (mesaj | katkılar)
Botlar
392.835 değişiklik
k →top: Bot: genel dz. ve madde bakımı (hata bildir)
 
(11 kullanıcı tarafından yapılan 23 ara revizyon gösterilmiyor)
28. satır: 28. satır:
|Ship out of service=
|Ship out of service=
|Ship homeport=
|Ship homeport=
|Ship fate= [[İstanbul Boğazı]]'nın 3 mil açığında, [[İstanbul]]-[[Zonguldak]]-[[Varna]] seferi esnasında, Rus [[Sc 213]] denizaltısı tarafından torpillenerek batırıldı.
|Ship fate= [[İstanbul Boğazı]]'nın 3 mil açığında, [[İstanbul]]-[[Zonguldak]]-[[Varna]] seferi esnasında, Rus [[Ş-213]] denizaltısı tarafından top ateşiyle batırıldı.<ref name="zhurnal" />
|Ship status=Batık
|Ship status=Batık
|Ship identification=
|Ship identification=
38. satır: 38. satır:
|Ship tonnage= 268 [[GRT]]
|Ship tonnage= 268 [[GRT]]
|Ship displacement=
|Ship displacement=
|Ship length= {{Dönüştürme|54.9|m|ft|abbr=on}}
|Ship length= {{Dönüştürme|54,9|m|ft|abbr=on}}
|Ship beam= {{Dönüştürme|7.3|m|ft|abbr=on}}
|Ship beam= {{Dönüştürme|7,3|m|ft|abbr=on}}
|Ship height=
|Ship height=
|Ship draught=
|Ship draught=
|Ship draft= {{Dönüştürme|3.3|m|ft|abbr=on}}
|Ship draft= {{Dönüştürme|3,3|m|ft|abbr=on}}
|Ship depth=
|Ship depth=
|Ship ice class=
|Ship ice class=
57. satır: 57. satır:
|}
|}


'''MV Çankaya'''; 264 [[:wikt:groston|groston]] kapasiteli, yelkenli ve motorlu, [[Türkler|Türk]] [[:wikt:bandıra|bandıralı]] yük gemisi. 23 Şubat 1942'de, [[Sovyetler Birliği|Sovyet]] denizaltısı [[Sc 213]] tarafından, [[İstanbul Boğazı]]'nın 3 mil açığında [[Torpido|torpillenerek]] batırılmıştır.
'''MV Çankaya'''; 264 [[:wikt:groston|groston]] kapasiteli, yelkenli ve motorlu, [[Türkler|Türk]] [[:wikt:bandıra|bandıralı]] yük gemisi. 23 Şubat 1942'de, [[Sovyetler Birliği|Sovyet]] denizaltısı [[Ş-213]] tarafından, [[İstanbul Boğazı]]'nın 3 mil açığında top ateşiyle batırılmıştır.


== Tarihçe ==
== Tarihçe ==
1886 tarihinde, [[Britanyalı]] Ramage & Ferguson Ltd. şirketi tarafından, [[İskoçya]]'nın [[Leith]] limanında inşa edildi ve ''SY Katrena'' ismiyle J. Anderson'a ait bir [[Glasgow]] şirketinde hizmete başladı. 1890'da [[Rusya Deniz Kuvvetleri|Rus İmparatorluk Deniz Kuvvetleri]] tarafından satın alındı. ''Kolchida'' adıyla 23 yıl boyunca [[uskuna]], [[buharlı gemi]] ve [[yat]] sınıflarında hizmet verdikten sonra 1913'te emekliye ayrıldı.<ref name="Wrecksite"/>
1886 tarihinde, [[Britanyalılar|Britanyalı]] Ramage & Ferguson Ltd. şirketi tarafından, [[İskoçya]]'nın [[Leith]] limanında inşa edildi ve ''SY Katrena'' ismiyle J. Anderson'a ait bir [[Glasgow]] şirketinde hizmete başladı. 1890'da [[Rusya Deniz Kuvvetleri|Rus İmparatorluk Deniz Kuvvetleri]] tarafından satın alındı. ''Kolchida'' adıyla 23 yıl boyunca [[uskuna]], [[buharlı gemi]] ve [[yat]] sınıflarında hizmet verdikten sonra 1913'te emekliye ayrıldı.<ref name="Wrecksite"/>


1914'te ''Lukull'' adıyla muhabere gemisi (avizo) olarak yeniden göreve başladı. 1918'de [[Alman Deniz Kuvvetleri|Alman İmparatorluk Deniz Kuvvetleri]]nde aynı isimle yat sınıfında görev yaptı. 1919'da [[Beyaz Rusya]] Deniz Kuvvetlerinde aynı isimle nakliye gemisi olarak görev yaptı. 15 Ekim 1921 tarihinde [[İtalyanlar|İtalyan]] buharlı gemisi ''Adria'' ile [[Kız Kulesi]] yakınlarında çarpışarak battı.<ref name="Wrecksite"/>
1914'te ''Lukull'' adıyla muhabere gemisi (avizo) olarak yeniden göreve başladı. 1918'de [[Alman Deniz Kuvvetleri|Alman İmparatorluk Deniz Kuvvetleri]]nde aynı isimle yat sınıfında görev yaptı. 1919'da [[Belarus]] Deniz Kuvvetlerinde aynı isimle nakliye gemisi olarak görev yaptı. 15 Ekim 1921 tarihinde [[İtalyanlar|İtalyan]] buharlı gemisi ''Adria'' ile [[Kız Kulesi]] yakınlarında çarpışarak battı.<ref name="Wrecksite"/>


1923 yılında batık kurtarıldı ve yolcu-kargo gemisi olarak yeniden inşa edildi. Gemiyi aynı yıl İzmirli Uşakizade Muammer Bey satın aldı ve 1942'de batırılana kadar değiştirilmeyecek olan ''Çankaya'' ismiyle kullanmaya başladı. 1925'te İzmir Liman ve Körfez İşleri İnhisarı T.A.Ş. tarafından satın alındı. 1934'te İzmir Liman İşletmeleri Umum Müdürlüğü tarafından satın alındı. 1937'de motorlu kargo gemisine çevrildi ve İstanbul'daki Mehmet Kaptanoğlu ve Kardeşleri şirketine satıldı.<ref name="Wrecksite"/>
1923 yılında batık kurtarıldı ve yolcu-kargo gemisi olarak yeniden inşa edildi. Gemiyi aynı yıl İzmirli Uşakizade Muammer Bey satın aldı ve 1942'de batırılana kadar değiştirilmeyecek olan ''Çankaya'' ismiyle kullanmaya başladı. 1925'te İzmir Liman ve Körfez İşleri İnhisarı T.A.Ş. tarafından satın alındı. 1934'te İzmir Liman İşletmeleri Umum Müdürlüğü tarafından satın alındı. 1937'de motorlu kargo gemisine çevrildi ve İstanbul'daki Mehmet Kaptanoğlu ve Kardeşleri şirketine satıldı.<ref name="Wrecksite"/>


=== Batırılışı ===
=== Batırılışı ===
1937'de [[II. Çin-Japon Savaşı]] ve bu savaş devam ederken 1939 yılında da [[II. Dünya Savaşı]] patlak verdi. Çankaya, 23 Şubat 1942 akşamı, [[İstanbul]]-[[Zonguldak]]-[[Varna]] seferini yaparken, 30 ton tuğla ve 170 tonluk demir boru yüküyle birlikte, [[Sovyetler Birliği|Sovyet]] denizaltısı [[Sc 213]] tarafından, [[İstanbul Boğazı]]'nın 3 mil açığında [[Torpido|torpillenerek]] batırıldı.<ref name="Wrecksite"/> [[Türkiye]] II. Dünya Savaşı'nda henüz tarafsız olmasına rağmen, Sovyet denizaltısı [[Nazi Almanyası]]'na stratejik malzeme akışını önlemek amacıyla [[Karadeniz]]'e giren tüm tarafsız ya da düşman gemilerini batırması yönündeki gizli talimatı yerine getiriyordu.<ref>D. Frantz, C. Collins, Death on the Black Sea: The Untold Story of the Struma and World War II's Holocaust at Sea, HarperCollins, 2003, s. 256. ISBN 0-06-621262-6.</ref>
Çankaya, [[II. Dünya Savaşı]] sürmekteyken 23 Şubat 1942 akşamı, [[İstanbul]]-[[Zonguldak]]-[[Varna]] seferini yaparken, 30 ton tuğla ve 170 tonluk demir boru yüküyle birlikte, [[Sovyetler Birliği|Sovyet]] denizaltısı [[Ş-213]] tarafından, [[İstanbul Boğazı]]'nın 3 mil açığında top ateşiyle batırıldı. Atılan torpidonun hedefi vurmaması üzerine yüzeye çıkan denizaltı iki adet 45&nbsp;mm topuyla 29 dakika boyunca 55 kez ateş etmiş ve geminin batmasına yol açmıştır.<ref name="zhurnal">[http://zhurnal.lib.ru/m/mihail_kozhemjakin/struma.shtml İlgili araştırma makalesi] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20150430131046/http://zhurnal.lib.ru/m/mihail_kozhemjakin/struma.shtml |tarih=30 Nisan 2015 }} {{Ru icon}} 6 Mayıs 2021 tarihinde erişilmiştir</ref> [[Türkiye]] II. Dünya Savaşı'nda henüz tarafsız olmasına rağmen, Sovyet denizaltısı [[Nazi Almanyası]]'na stratejik malzeme akışını önlemek amacıyla [[Karadeniz]]'e giren tüm tarafsız ya da düşman gemilerini batırması yönündeki gizli talimatı yerine getiriyordu.<ref>D. Frantz, C. Collins, Death on the Black Sea: The Untold Story of the Struma and World War II's Holocaust at Sea, HarperCollins, 2003, s. 256. ISBN 0-06-621262-6.</ref> Geminin 10 kişilik mürettabatı saldırıdan kurtulmayı başarmıştır.<ref>26 Şubat 1942 tarihli Vakit Gazetesi</ref>


<!-- BU KISMIN BU MADDEYLE İLGİSİ YOK ANCAK BİLGİ KAYBI OLMAMASI İÇİN SİLİNMEMİŞTİR
Aynı gecenin sabahı, 24 Şubat 1942'de, [[Nazi]]lerden kaçan [[Yahudiler|Yahudi]]leri [[Filistin]]'e götürmek üzere [[Romanya]]'dan yola çıkan [[Struma Olayı|Struma]] gemisi de İstanbul açıklarında aynı Sovyet denizaltısı tarafından batırıldı.<ref name="U-Boat">[http://www.uboat.net/allies/warships/ship/5044.html ShCh-213] Uboat.net. Erişim: 24 Şubat 2012.</ref><ref>Rohwer, Jürgen (1997). Allied submarine attacks of World War Two: European theatre of operations, 1939-1945. Naval Institute Press. sf. 107.</ref> İstanbul açıklarında motoru bozulan ve yolcularının karaya çıkmasına izin verilmeyen geminin batırılması sonucu 768 kişi hayatını kaybetti. Struma'nın batışı, II. Dünya Savaşı'nın denizde en fazla sivil kayba yol açan olayı olarak tarihe geçti.<ref>Chicago Tribune (9 Şubat 2003)</ref>
Aynı gecenin sabahı, 24 Şubat 1942'de, [[Nazi]]lerden kaçan [[Yahudiler]]i [[Filistin]]'e götürmek üzere [[Romanya]]'dan yola çıkan [[Struma Olayı|Struma]] gemisi de İstanbul açıklarında aynı Sovyet denizaltısı tarafından batırıldı.<ref name="U-Boat">[http://www.uboat.net/allies/warships/ship/5044.html ShCh-213] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20101028160346/http://www.uboat.net/allies/warships/ship/5044.html |tarih=28 Ekim 2010 }} Uboat.net. Erişim: 24 Şubat 2012.</ref><ref>Rohwer, Jürgen (1997). Allied submarine attacks of World War Two: European theatre of operations, 1939-1945. Naval Institute Press. sf. 107.</ref> İstanbul açıklarında motoru bozulan ve yolcularının karaya çıkmasına izin verilmeyen geminin batırılması sonucu 768 kişi hayatını kaybetti. Struma'nın batışı, II. Dünya Savaşı'nın denizde en fazla sivil kayba yol açan olayı olarak tarihe geçti.<ref>Chicago Tribune (9 Şubat 2003)</ref>
-->


== Kaynakça ==
== Kaynakça ==
{{kaynakça}}
{{kaynakça|2}}


== Ayrıca bakınız ==
== Ayrıca bakınız ==
80. satır: 82. satır:
[[Kategori:İskoçya'da inşa edilen gemiler]]
[[Kategori:İskoçya'da inşa edilen gemiler]]
[[Kategori:Türk ticaret gemileri]]
[[Kategori:Türk ticaret gemileri]]
[[Kategori:Batıklar]]
[[Kategori:Akdeniz'deki II. Dünya Savaşı batıkları]]
[[Kategori:II. Dünya Savaşı]]
[[Kategori:İstanbul Boğazı]]
[[Kategori:İstanbul Boğazı]]
[[Kategori:1942'de deniz kazaları]]
[[Kategori:1942'de batırılan gemiler]]

18.06, 24 Nisan 2024 itibarı ile sayfanın şu anki hâli.


MV Çankaya, Rus Donanması'nda Lukull adıyla yat olarak hizmet verirken.
Tarihçe
Türkiye
Adı MV Çankaya
Sahibi

Mehmet Kaptanoğlu ve Kardeşler, İstanbul: MV Çankaya, 1937 ~ 1942
Eski: İzmir Liman İşletmeleri Umum Müdürlüğü, İzmir: MV Çankaya, 1925 ~ 1937
Uşakizade Muammer Bey, İzmir: MV Çankaya, 1923 ~ 1925
Rus İmparatorluk Donanması (1895-1917): Lukull, 1914 ~ 1923
Rus İmparatorluk Donanması (1895-1917): Kolchida, 1890 ~ 1914

Anderson J., Glasgow : SY Katrena, 1886 ~ 1890
İşletmeci Mehmet Kaptanoğlu ve Kardeşler, İstanbul
Sipariş Anderson J., Glasgow (SY Katrena adıyla)
İnşa eden Ramage & Ferguson Ltd., Leith
Yard numarası 60
Bitirilişi 7 Mayıs 1886
Akıbet İstanbul Boğazı'nın 3 mil açığında, İstanbul-Zonguldak-Varna seferi esnasında, Rus Ş-213 denizaltısı tarafından top ateşiyle batırıldı.[1]
Statü Batık
Genel karakteristik
Sınıf ve tipi Kıyı yük gemisi
Tonaj 268 GRT
Uzunluk 54,9 m (180 ft)
Genişlik 7,3 m (24 ft)
Su çekimi 3,3 m (11 ft)
Kurulu güç 700 HP
Rota planı

Buharlı ve yelkenli gemi

Motorlu ve yelkenli gemi (1937 sonrası)
Hız 11 knot (20 km/sa; 13 mph)
Kapasite 264 GRT[2]

MV Çankaya; 264 groston kapasiteli, yelkenli ve motorlu, Türk bandıralı yük gemisi. 23 Şubat 1942'de, Sovyet denizaltısı Ş-213 tarafından, İstanbul Boğazı'nın 3 mil açığında top ateşiyle batırılmıştır.

Tarihçe

[değiştir | kaynağı değiştir]

1886 tarihinde, Britanyalı Ramage & Ferguson Ltd. şirketi tarafından, İskoçya'nın Leith limanında inşa edildi ve SY Katrena ismiyle J. Anderson'a ait bir Glasgow şirketinde hizmete başladı. 1890'da Rus İmparatorluk Deniz Kuvvetleri tarafından satın alındı. Kolchida adıyla 23 yıl boyunca uskuna, buharlı gemi ve yat sınıflarında hizmet verdikten sonra 1913'te emekliye ayrıldı.[2]

1914'te Lukull adıyla muhabere gemisi (avizo) olarak yeniden göreve başladı. 1918'de Alman İmparatorluk Deniz Kuvvetlerinde aynı isimle yat sınıfında görev yaptı. 1919'da Belarus Deniz Kuvvetlerinde aynı isimle nakliye gemisi olarak görev yaptı. 15 Ekim 1921 tarihinde İtalyan buharlı gemisi Adria ile Kız Kulesi yakınlarında çarpışarak battı.[2]

1923 yılında batık kurtarıldı ve yolcu-kargo gemisi olarak yeniden inşa edildi. Gemiyi aynı yıl İzmirli Uşakizade Muammer Bey satın aldı ve 1942'de batırılana kadar değiştirilmeyecek olan Çankaya ismiyle kullanmaya başladı. 1925'te İzmir Liman ve Körfez İşleri İnhisarı T.A.Ş. tarafından satın alındı. 1934'te İzmir Liman İşletmeleri Umum Müdürlüğü tarafından satın alındı. 1937'de motorlu kargo gemisine çevrildi ve İstanbul'daki Mehmet Kaptanoğlu ve Kardeşleri şirketine satıldı.[2]

Batırılışı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Çankaya, II. Dünya Savaşı sürmekteyken 23 Şubat 1942 akşamı, İstanbul-Zonguldak-Varna seferini yaparken, 30 ton tuğla ve 170 tonluk demir boru yüküyle birlikte, Sovyet denizaltısı Ş-213 tarafından, İstanbul Boğazı'nın 3 mil açığında top ateşiyle batırıldı. Atılan torpidonun hedefi vurmaması üzerine yüzeye çıkan denizaltı iki adet 45 mm topuyla 29 dakika boyunca 55 kez ateş etmiş ve geminin batmasına yol açmıştır.[1] Türkiye II. Dünya Savaşı'nda henüz tarafsız olmasına rağmen, Sovyet denizaltısı Nazi Almanyası'na stratejik malzeme akışını önlemek amacıyla Karadeniz'e giren tüm tarafsız ya da düşman gemilerini batırması yönündeki gizli talimatı yerine getiriyordu.[3] Geminin 10 kişilik mürettabatı saldırıdan kurtulmayı başarmıştır.[4]


Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b İlgili araştırma makalesi 30 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Rusça) 6 Mayıs 2021 tarihinde erişilmiştir
  2. ^ a b c d "MV Cankaya (Çankaya)". Erişim tarihi: 7 Mart 2012. 
  3. ^ D. Frantz, C. Collins, Death on the Black Sea: The Untold Story of the Struma and World War II's Holocaust at Sea, HarperCollins, 2003, s. 256. ISBN 0-06-621262-6.
  4. ^ 26 Şubat 1942 tarihli Vakit Gazetesi

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=MV_Çankaya&oldid=32565922" sayfasından alınmıştır