İçeriğe atla

Tayyareci Fethi Bey: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki fark
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Ersene (mesaj | katkılar)
Beyaz liste
18.770 değişiklik
InternetArchiveBot (mesaj | katkılar)
Botlar
799.843 değişiklik
3 kaynak kurtarıldı ve 0 kaynak ölü olarak işaretlendi.) #IABot (v2.0.9.5
 
(2 kullanıcı tarafından yapılan 3 ara revizyon gösterilmiyor)
23. satır: 23. satır:
|çocukları =
|çocukları =
|Bitirdiği okul=[[Deniz Harp Okulu]] [[İstanbul Teknik Üniversitesi]]}}
|Bitirdiği okul=[[Deniz Harp Okulu]] [[İstanbul Teknik Üniversitesi]]}}
'''Fethi Bey''' (1891, [[Ayaspaşa|Ayazpaşa]] - 27 Şubat 1914, [[Taberiye Gölü]] yakınları), Türk asker ve İlk Türk pilotlardandır. [[Deniz Harp Okulu|Bahriye]]'den, bugünkü adı ile [[İstanbul Teknik Üniversitesi]]'nden, arkadaşı [[Ahmet Fetgeri Aşeni]] vasıtasıyla [[Beşiktaş JK|Beşiktaş Jimnastik Kulübü]]'nde 1909 sonrasında yöneticilik yapmıştır.{{kaynak belirt}}
'''Fethi Bey''' (1891, [[Ayaspaşa|Ayazpaşa]] - 27 Şubat 1914, [[Taberiye Gölü]] yakınları), Türk asker ve ilk Türk pilotlardandır. [[Deniz Harp Okulu|Bahriye]]'den, bugünkü adı ile [[İstanbul Teknik Üniversitesi]]'nden, arkadaşı [[Ahmet Fetgeri Aşeni]] vasıtasıyla [[Beşiktaş JK|Beşiktaş Jimnastik Kulübü]]'nde 1909 sonrasında yöneticilik yapmıştır.{{kaynak belirt}} Beşiktaş Jimnastik Kulübü kurucuları arasındadır.


"Yüzbaşı Fethi Bey; 1891 [[İstanbul]] doğumludur. 1901 yılında Bahriye Çarkçı Ameliyat Mektebi İdadisine girmiştir. 1908 yılında 'çarkçı subayı' olarak fabrikaya atanır. 1910 yılında Hamidiye Kruvazörü' nün [[Adriyatik Denizi|Adriyatik]] Limanları' nı ziyaretinde [[motor çarkçısı]] olarak görev yapmıştır. 1911’de [[Esliha Tamirat Fabrikası]]' nda çalışmıştır. 3 Temmuz 1912 tarihinde [[Bristol Tayyare Mektebi]]' ne pilotaj tahsili için gönderilmiştir. Hava sınıfına geçmiş, Garp ve Şark Ordusu' nda pilot olarak görev yapmıştır. [[Balkan Savaşları|Balkan Harbi]]' ndeki muvaffakiyetleri gereği '[[Gümüş Liyakat Madalyası|gümüş liyakat madalyası]]' ile taltif edilmiştir. 1913 yılında [[yüzbaşı]] rütbesine terfi etmiş ve [[tayyare]] bölüğünün ikinci takım subayı olmuştur. 1914 yılı başında ise [[Mısır]]’a gidecek ekibe ilk sıradan dahil olmuştur."<ref>Osmanlı İmparatorluğu’nun Son Yıllarında Bir Kararlılık Gösterisi:
"Yüzbaşı Fethi Bey; 1891 [[İstanbul]] doğumludur. 1901 yılında Bahriye Çarkçı Ameliyat Mektebi İdadisine girmiştir. 1908 yılında 'çarkçı subayı' olarak fabrikaya atanır. 1910 yılında Hamidiye Kruvazörü' nün [[Adriyatik Denizi|Adriyatik]] Limanları' nı ziyaretinde [[motor çarkçısı]] olarak görev yapmıştır. 1911’de [[Esliha Tamirat Fabrikası]]' nda çalışmıştır. 3 Temmuz 1912 tarihinde [[Bristol Tayyare Mektebi]]' ne pilotaj tahsili için gönderilmiştir. Hava sınıfına geçmiş, Garp ve Şark Ordusu' nda pilot olarak görev yapmıştır. [[Balkan Savaşları|Balkan Harbi]]' ndeki muvaffakiyetleri gereği '[[Gümüş Liyakat Madalyası|gümüş liyakat madalyası]]' ile taltif edilmiştir. 1913 yılında [[yüzbaşı]] rütbesine terfi etmiş ve [[tayyare]] bölüğünün ikinci takım subayı olmuştur. 1914 yılı başında ise [[Mısır]]’a gidecek ekibe ilk sıradan dahil olmuştur."<ref>Osmanlı İmparatorluğu’nun Son Yıllarında Bir Kararlılık Gösterisi:
32. satır: 32. satır:


== Hatırası ==
== Hatırası ==
Fethi Bey'in hedefine varamadan kazadan ölmesi, o günlerde ülke çapında büyük üzüntüye yol açmıştı. Türk Havacılığının "''İlk hava şehidi''"<ref>{{Cite web|url=https://www.aa.com.tr/tr/turkiye/turk-havaciliginin-ilk-sehitleri/1144542|title=Türk havacılığının ilk şehitleri|website=www.aa.com.tr}}</ref> olan Tayyareci Fethi Bey'in anısına Ebedi Şef [[Mustafa Kemal Atatürk|Atatürk]] tarafından 1934 yılında [[Muğla]]'nın ''Meğri'' kasabasına [[Fethiye]] adı verildi.<ref>{{Cite web|url=https://www.hurriyet.com.tr/yuce-ataturk-25318416|title=Yüce Atatürk|first=Yılmaz|last=ÖZDİL|date=10 Ara 2013|website=www.hurriyet.com.tr}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://arkaguverte.com/gundem/iste-besiktasin-kurucularindan-fethiyeye-ismini-veren-yuzbasi-fethi-bey-her-besiktaslinin-bilmesi-gereken-bir-oyku-4641|title=İşte Beşiktaş'ın kurucularından "Fethiye'ye" ismini veren Yüzbaşı Fethi Bey! Her Beşiktaşlı'nın bilmesi gereken bir öykü|first=Arka|last=Güverte|date=14 Ağu 2016}}</ref> 2004 yılında Tayyareci Fethi Bey'in anıt heykeli [[Fethiye]]'de antik tiyatronun hemen karşısında bulunan Şehit Yüzbaşı Tayyareci Fethi Bey Milli Parkında sergilenmeye başlandı, daha sonra bu heykel 2018 yılında yapılan Fethiye Devlet hastanesi karşısında bulunan Şehit Fethi Bey parkındaki yeni yerine taşındı.
Fethi Bey'in hedefine varamadan kazadan ölmesi, o günlerde ülke çapında büyük üzüntüye yol açmıştı. Türk Havacılığının "''İlk hava şehidi''"<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.aa.com.tr/tr/turkiye/turk-havaciliginin-ilk-sehitleri/1144542|başlık=Türk havacılığının ilk şehitleri|website=www.aa.com.tr|erişimtarihi=10 Ağustos 2024|arşivurl=https://web.archive.org/web/20240810085232/https://www.aa.com.tr/tr/turkiye/turk-havaciliginin-ilk-sehitleri/1144542|arşivtarihi=10 Ağustos 2024|ölüurl=hayır}}</ref> olan Tayyareci Fethi Bey'in anısına Ebedi Şef [[Mustafa Kemal Atatürk|Atatürk]] tarafından 1934 yılında [[Muğla]]'nın ''Meğri'' kasabasına [[Fethiye]] adı verildi.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.hurriyet.com.tr/yuce-ataturk-25318416|başlık=Yüce Atatürk|ad=Yılmaz|soyadı=ÖZDİL|tarih=10 Ara 2013|website=www.hurriyet.com.tr|erişimtarihi=10 Ağustos 2024|arşivurl=https://web.archive.org/web/20240810085232/https://www.hurriyet.com.tr/yuce-ataturk-25318416|arşivtarihi=10 Ağustos 2024|ölüurl=hayır}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=https://arkaguverte.com/gundem/iste-besiktasin-kurucularindan-fethiyeye-ismini-veren-yuzbasi-fethi-bey-her-besiktaslinin-bilmesi-gereken-bir-oyku-4641|başlık=İşte Beşiktaş'ın kurucularından "Fethiye'ye" ismini veren Yüzbaşı Fethi Bey! Her Beşiktaşlı'nın bilmesi gereken bir öykü|ad=Arka|soyadı=Güverte|tarih=14 Ağu 2016|erişimtarihi=10 Ağustos 2024|arşivurl=https://web.archive.org/web/20240810085507/https://arkaguverte.com/gundem/iste-besiktasin-kurucularindan-fethiyeye-ismini-veren-yuzbasi-fethi-bey-her-besiktaslinin-bilmesi-gereken-bir-oyku-4641|arşivtarihi=10 Ağustos 2024|ölüurl=hayır}}</ref> 2004 yılında Tayyareci Fethi Bey'in anıt heykeli [[Fethiye]]'de antik tiyatronun hemen karşısında bulunan Şehit Yüzbaşı Tayyareci Fethi Bey Milli Parkında sergilenmeye başlandı, daha sonra bu heykel 2018 yılında yapılan Fethiye Devlet hastanesi karşısında bulunan Şehit Fethi Bey parkındaki yeni yerine taşındı.


[[Behçet Kemal Çağlar]], Tayyareci Fethi Bey için şu dizeleri yazdı:
[[Behçet Kemal Çağlar]], Tayyareci Fethi Bey için şu dizeleri yazdı:

14.29, 16 Ağustos 2024 itibarı ile sayfanın şu anki hâli.

Fethi Bey
Yüzbaşı Fethi Bey
Doğum1891
Ayazpaşa, İstanbul Vilayeti
Ölüm27 Şubat 1914 (27 yaşında)
Taberiye Gölü yakınları
Defin yeriSelahaddin Eyyubi Türbesi
Bağlılığı Osmanlı İmparatorluğu
Branşı Osmanlı tayyare bölükleri
Hizmet yılları1907-1914
RütbesiYüzbaşı

Fethi Bey (1891, Ayazpaşa - 27 Şubat 1914, Taberiye Gölü yakınları), Türk asker ve ilk Türk pilotlardandır. Bahriye'den, bugünkü adı ile İstanbul Teknik Üniversitesi'nden, arkadaşı Ahmet Fetgeri Aşeni vasıtasıyla Beşiktaş Jimnastik Kulübü'nde 1909 sonrasında yöneticilik yapmıştır.[kaynak belirtilmeli] Beşiktaş Jimnastik Kulübü kurucuları arasındadır.

"Yüzbaşı Fethi Bey; 1891 İstanbul doğumludur. 1901 yılında Bahriye Çarkçı Ameliyat Mektebi İdadisine girmiştir. 1908 yılında 'çarkçı subayı' olarak fabrikaya atanır. 1910 yılında Hamidiye Kruvazörü' nün Adriyatik Limanları' nı ziyaretinde motor çarkçısı olarak görev yapmıştır. 1911’de Esliha Tamirat Fabrikası' nda çalışmıştır. 3 Temmuz 1912 tarihinde Bristol Tayyare Mektebi' ne pilotaj tahsili için gönderilmiştir. Hava sınıfına geçmiş, Garp ve Şark Ordusu' nda pilot olarak görev yapmıştır. Balkan Harbi' ndeki muvaffakiyetleri gereği 'gümüş liyakat madalyası' ile taltif edilmiştir. 1913 yılında yüzbaşı rütbesine terfi etmiş ve tayyare bölüğünün ikinci takım subayı olmuştur. 1914 yılı başında ise Mısır’a gidecek ekibe ilk sıradan dahil olmuştur."[1]

8 Şubat 1914 tarihinde silah arkadaşı Sadık Bey ile birlikte 'Muavenet-i Milliye' isimli Blériot XI/B uçağıyla İstanbul-Kahire uçuşuna başlamışlardır. Konya, Ulukışla, Adana, Humus ve Şam üzerinden Kahire'ye uzanacak bu hava yolculuğunu tamamlayamayarak; 27 Şubat 1914 tarihinde, Şam'ın Taberiye ilçesi Şimiriye bucağı yakınlarında düşmüş ve Türk havacılık tarihinin ilk kayıpları arasında yer almışlardır. Mezarı, Sadık Bey'inki ile birlikte Şam'daki Selahaddin Eyyubi Türbesi haziresindedir.

Hatırası

[değiştir | kaynağı değiştir]

Fethi Bey'in hedefine varamadan kazadan ölmesi, o günlerde ülke çapında büyük üzüntüye yol açmıştı. Türk Havacılığının "İlk hava şehidi"[2] olan Tayyareci Fethi Bey'in anısına Ebedi Şef Atatürk tarafından 1934 yılında Muğla'nın Meğri kasabasına Fethiye adı verildi.[3][4] 2004 yılında Tayyareci Fethi Bey'in anıt heykeli Fethiye'de antik tiyatronun hemen karşısında bulunan Şehit Yüzbaşı Tayyareci Fethi Bey Milli Parkında sergilenmeye başlandı, daha sonra bu heykel 2018 yılında yapılan Fethiye Devlet hastanesi karşısında bulunan Şehit Fethi Bey parkındaki yeni yerine taşındı.

Behçet Kemal Çağlar, Tayyareci Fethi Bey için şu dizeleri yazdı:

"Aslan uçtu" diye söylenir methi;
Bu kutsal toprağın çocuğu Fethi..
Kahrolur darbanla elbet her zaman
Olursa bakış yan ve maksat eğri;
Bak; Fethiye oldu sayende Meğri,
Kartalım! gölgende hürdür bu vatan.

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Tayyareci Fethi Bey ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Osmanlı İmparatorluğu’nun Son Yıllarında Bir Kararlılık Gösterisi: ‘Kıtalararası Osmanlı Hava Seferi’, Yrd. Doç. Dr. Hv. Öğ. Yb. Osman Yalçın
  2. ^ "Türk havacılığının ilk şehitleri". www.aa.com.tr. 10 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2024. 
  3. ^ ÖZDİL, Yılmaz (10 Ara 2013). "Yüce Atatürk". www.hurriyet.com.tr. 10 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2024. 
  4. ^ Güverte, Arka (14 Ağu 2016). "İşte Beşiktaş'ın kurucularından "Fethiye'ye" ismini veren Yüzbaşı Fethi Bey! Her Beşiktaşlı'nın bilmesi gereken bir öykü". 10 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2024. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Tayyareci_Fethi_Bey&oldid=33667127" sayfasından alınmıştır