Şükrü Naili Gökberk: Revizyonlar arasındaki fark
[kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
Gerekçe: Nedensiz içerik silinmesi Etiket: Elle geri alma |
Ozdemirfth (mesaj | katkılar) Etiketler: Geri al Geri alındı tanım değiştirme |
||
18. satır: | 18. satır: | ||
|sonraki_işi=[[Türkiye Büyük Millet Meclisi|TBMM]] [[Milletvekili]] |
|sonraki_işi=[[Türkiye Büyük Millet Meclisi|TBMM]] [[Milletvekili]] |
||
}} |
}} |
||
'''Korgeneral Şükrü Naili (Gökberk) Paşa''', '''Lozan Antlaşması'''<nowiki/>'ndan sonra '''6 Ekim 1923'''' te '''3. Kolordu Komutanı''' olarak birlikleriyle girdiği '''İstanbu'''l'u d'''üşmandan teslim alan İstiklal Harbi komutanıdır'''. Ayrıca Şükrü Naili Paşa, '''Büyük Taarruz'''<nowiki/>'dan sonra yapılan '''Takip Harekatı'''<nowiki/>'nda '''3. Kolordu''' ile '''Eskişehir, Gemlik, Bursa, Mudanya, Bandırma''' ve '''Erdek'''’i '''düşman işgalinden kurtarmıştır'''.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/|başlık=Fatih Özdemir, "Bir Türk Subayının Portresi: Şükrü Naili Gökberk", Ondokuz Mayıs Üniversitesi Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Samsun 2022.}}</ref> |
|||
'''Şükrü Naili Gökberk''' (1876, [[Selanik]] - 26 Kasım 1936, [[Edirne]]), [[Türkler|Türk]] asker, [[Türk Kurtuluş Savaşı|Kurtuluş Savaşı]] komutanlarından ve siyaset adamı. [[Bursa]], [[Eskişehir]] ve [[İstanbul]]'un düşman işgalinden kurtuluşu sırasında Türk ordusunun başında şehre giren Kurtuluş Savaşı kahramanıdır. |
|||
Doğumu Tarihi ve Yeri: '''1876'''-'''Selanik''' |
|||
1876'da [[Selanik]]'te Mustafa Bey ile Hasene Hanım'ın oğlu olarak dünyaya geldi. [[Edirne Lisesi]]'nden mezun olduktan sonra 1899'da Harp Okulu'nu 1902'de [[Harp Akademisi]]'ni Kurmay Yüzbaşı olarak bitirerek kurmay stajı için [[Selanik]]'te bulunan [[3. Ordu (Osmanlı)|3. Ordu]]'nun emrindeki [[Görice]] ve [[Avlonya]] 2. Sınıf Redif Taburu'na atandı. |
|||
1904'te [[Priştine]] Redif Fırkası'nda kurmay, 1905'te [[Rumeli]]'de eşkıyaları tenkili için Kuvve-i Takibiye Tugayı'nın Selanik Alayı 2. Avcı Tabur Komutanlığına, 1908'de 3. Ordu Nizamiyet 22. Alay Komutanlığına atandı. 1910'da [[Üçüncü Ordu (Osmanlı)|3. Ordu]] 10. [[Köprülü, Kuzey Makedonya|Köprülü]] Redif Fırkası Kurmay başkanı, 1911'de [[5. Kolordu (Osmanlı)|5. Kolordu]] Nizamiye 14. Fırka Kurmay Başkanı oldu. Bu görevdeyken [[Balkan Savaşı]]’na katıldı. 1913'te 8. Fırka Kurmay Başkanlığına, ardından Redif Fatih Fırkası Kurmay Başkanlığına getirildi. 1914'te 7. Fırka Kurmay Başkanıyken [[I. Dünya Savaşı]]'na katıldı ve 1915'te 50. Fırka Komutanı oldu. 1918'de 49. Fırka Komutanı oldu ve Temmuz 1920'de aynı fırkayla Kırklareli'de Yunan Ordusu'na karşı savaştıysa da birliğiyle [[Bulgaristan]]'a sığınmak zorunda kaldı. |
|||
Anne-Babası: '''Demirhisarlı Hacı Mustafa Efendi''' ve '''Hasibe Hanım''' |
|||
Aralık 1920'de [[Bulgaristan]]'dan memleketine dönerek 25 Nisan 1921'de [[Türk Kurtuluş Savaşı]]'na katılmak üzere Anadolu'ya geçti. 15. Fırka Komutanı olarak [[Kütahya-Eskişehir Muharebeleri|Kütahya]] ve [[Sakarya Meydan Muharebesi]]'ne katıldı. Eylül 1921'de [[Ankara]] Komutanlığına, Kasım 1921'de [[Adana]] Bölgesi İşgal ve Tesellüm Heyeti Başkanlığına, Ocak 1922'de [[Mersin]] Bölgesi Komutanlığına getirildi. Temmuz 1922'de [[3. Kolordu (Türkiye)|3. Kolordu]] Komutanlığına atandı. Ağustos 1922 tarihinde komutası altındaki kolorduyla [[Başkomutanlık Meydan Muharebesi]]'nden sonra [[Eskişehir]], [[Bursa]], [[Bandırma]]'yı beraber geri aldı. 31 Ağustos 1922 tarihinde üstün başarılarından dolayı [[Mirliva]] rütbesine terfi etti ve Paşa oldu. [[Lozan Antlaşması]]'nın yürürlüğe girmesinden sonra 6 Ekim 1923 tarihinde kolordusuyla birlikte [[İstanbul]]'a girdi. Savaştan sonra Kırmızı şeritli [[İstiklâl Madalyası]] ile taltif edildi. |
|||
Çocukluğunu Geçirdiği Yer: Selanik'in '''Pinti Hasan Mahallesi'''<nowiki/>'ne bağlı '''Kule Mezarlığı Sokak'''<nowiki/>'taki Evleri. |
|||
1923 yılında [[Türkiye Büyük Millet Meclisi|TBMM]] 2. Dönem [[Kırklareli]] mebusu seçildi. Kasım 1924 tarihinde askerliği tercih ederek milletvekilliğinden istifa etti. 1926 yılında [[Ferik]] rütbesine terfi etti. 1934 yılında [[3. Kolordu (Türkiye)|3. Kolordu]] Komutanı görevini yürütürken emekliye ayrıldı. 1935 yılında [[İstanbul]] milletvekili seçilerek tekrar [[Türkiye Büyük Millet Meclisi|TBMM]]'ye girdi. 26 Kasım 1936 tarihinde [[Edirne]]'nin kurtuluş bayramına katıldığı sırada kalp durmasından saat 17.30'da hayatını kaybetti.<ref>https://www.gastearsivi.com/gazete/aksam/1936-11-26/1</ref> Kabri [[İstanbul]]'a getirilerek [[Edirnekapı Şehitliği]]'ne defnedildi. |
|||
[[Dosya:Grave of Şükrü Naili Gökberk.jpg|küçükresim|Şükrü Naili Gökberk'in mezarı]] |
|||
Çocukluk Arkadaşı: [[Mustafa Kemal Atatürk|'''Mustafa Kemal Atatürk''']] |
|||
Nazire Hanım ile evliliğinden Turgut, [[Macit Gökberk|Macit]] (d. 1908), Saadet (d. 1909) adlı üç çocuğu oldu. |
|||
Eğitim: '''Selanik Terakki Mektebi''', '''Manastır Askeri İdadisi''', '''Harbiye Mektebi''' (1896-1899), '''Erkan-ı Harbiye Mektebi''' (1899- 9 Ocak 1902) |
|||
Ailesi: '''Nazire Hanım''' (eşi), [[Macit Gökberk|'''Prof. Dr. Macit Gökberk''']] (büyük oğlu), '''Saadet Gökberk''' (kızı), '''Turgut Gökberk''' (küçük oğlu) |
|||
Askeri Görevleri:<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://www.msb.gov.tr/ArsivAskeriTarih/icerik/dijital-kitap|başlık=Genelkurmay Askerî Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı, Türk İstiklâl Harbine Katılan Tümen ve Daha Üst Kademelerdeki Komutanların Biyografileri, Genelkurmay Basımevi, 2. Baskı, Ankara 1989}}</ref> 14 Mart 1902'de Görice 2. Sınıf Redif Taburu Muallim ve Müfettişliği; 28 Temmuz 1902'de Avlonya 2. Sınıf Redif Taburu Muallim ve Müfettişliği; 14 Ekim 1902'de 13. Topçu Alayı 2. Batarya Komutanlığı (Stajyer); 18 Temmuz 1903'de 20. Piyade Alayı 2. Tabur 2. Bölük Komutanlığı (Stajı Bitiyor); 18 Mayıs 1904'de 29. Priştine Redif Fırkası Erkan-ı Harp Riyasetliği; 5 Şubat 1908'de 2. Avcı Tabur Komutanlığı; 23 Nisan 1909'da 20. Nizamiye Alayı Komutanlığı; 14 Temmuz 1910'da 10. Köprülü Redif Fırkası Erkan-ı Harp Riyasetliği; 14 Mart 1911'de 14. Nizamiye Fırkası Erkan-ı Harp Riyasetliği ('''Balkan Harbi'''); 14 Aralık 1912'de Fatih Fırkası Erkan-ı Harp Riyasetliği; 14 Mart 1914'te 7. Nizamiye Fırkası Erkan-ı Harp Riyasetliği ('''Çanakkale Muharebeleri'''); 7 Ekim 1915'de 50. Fırka Komutanlığı ('''Makedonya Cephesi ve İran-Irak Cephesi'''); 1 Haziran 1918'de 49. Fırka Komutanlığı ('''Edirne ve Kırklareli Bölgesindeki Yunan Harbi'''); 1 Mayıs 1921'de 15. Fırka Komutanlığı ('''Kütahya Eskişehir Harbi ve Sakarya Meydan Muharebesi'''); 17 Eylül 1921'de Ankara Komutanlığı; 26 Kasım 1921'de Adana Mıntıkası İşgal ve Tesellüm Komutanlığı Riyasetliği; 4 Ocak 1922'de Mersin Mıntıka Komutanlığı; 28 Temmuz 1922'de 3. Kolordu Komutanı ('''Büyük Taarruz ve Takip Harekatı'''); 13 Mayıs 1934'de 2. Kolordu Komutanı. |
|||
Emekli Olduğu Son Askeri Görevi ve Emeklilik Tarihi: '''2. Kolordu Komutanlığı''' - '''11 Ekim 1934'''. |
|||
Askeri Rütbeleri: 13 Ocak 1899'da '''Teğmen''' (mülazım-ı sani); 13 Ocak 1900'da '''Üsteğmen''' (müzaım-ı evvel); 1 Ocak 1902'de '''Kurmay Yüzbaşı'''; 6 Aralık 1907'de '''Binbaşı'''; 25 Nisan 1915'te '''Yarbay''' (kaymakam); 1 Eylül 1917'de '''Albay''' (miralay); 31 Ağustos 1922'de '''Tuğgeneral''' (mirliva); 30 Ağustos 1926'da '''Korgeneral''' (Ferik). |
|||
Madalya ve Nişanları: '''Beşinci Rütbeden Mecidi Nişanı''', '''Dördüncü Rütbeden Osmani Nişanı''', '''Muharebe (Harp) Madalyası''', '''Gümüş İmtiyaz Madalyası''', '''Üçüncü Rütbeden Bulgar Aleksander Nişanı''', '''2. Rütbeden Alman Demir Salip Nişanı (Demir Haç)''', '''Kırmızı Şeritli''' '''İstiklal Madalyası''', '''Afgan Hükümeti Serdar-ı Âlâ Nişanı'''. |
|||
Siyasi Faaliyetleri: 1920'de '''Kırk Kilise Mutasarrıflığı Vekilliği,''' 1923'te '''Kırk Kilise (Kırklareli) Mebusluğu''', 1935'te '''İstanbul Mebusluğu'''.<ref>{{Kitap kaynağı|başlık=Kazım Öztürk, Türk Parlamento Tarihi (TBMM-II. Dönem 1923-1927), C. 1-2-3, TBMM Vakfı Yayınları, Ankara 1995.}}</ref> |
|||
Vefat Yeri-Tarihi-Şekli: '''Edirne''', '''25 Kasım 1936.''' Edirne'nin Kurtuluş Bayramı kutlamalarına katıldıktan sonra vali evindeki davette '''kalp krizi''' geçirmesi sonucu 60 yaşında hayata gözlerini kapamıştır. |
|||
Mezarı: Önce İstanbul'da '''Edirnekapı Şehitliğ'''i'ne defnedildi. Ardından naaşı 1988'de Ankara'daki '''Devlet Mezarlığı'''<nowiki/>'na nakledildi. |
|||
'''<u><big>Paşa hakkında detaylı bilgiye ulaşmak için onun hakkında yapılan yüksek lisans tezini inceleyebilirsiniz.</big></u>''' <ref>{{Kitap kaynağı|url=https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/|başlık=Fatih Özdemir, "Bir Türk Subayının Portresi: Şükrü Naili Gökberk", Ondokuz Mayıs Üniversitesi Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Samsun 2022.}}</ref> |
|||
== Ayrıca bakınız == |
== Ayrıca bakınız == |
Sayfanın 14.05, 18 Ekim 2022 tarihindeki hâli
Şükrü Naili Gökberk 1314-P. 13[1] | |
---|---|
Doğum | 1876 Selanik, Osmanlı Devleti |
Ölüm | 26 Kasım 1936 (60 yaşında) Edirne, Türkiye |
Bağlılığı | Osmanlı (1899-1920) Türkiye (1920-1934) |
Hizmet yılları | 1899-1934 |
Rütbesi | Korgeneral |
Komutası | 7. Tümen Kurmay Başkanı, 50. Tümen, 49. Tümen 15. Tümen, Ankara Komutanlığı, Adana Bölgesi İşgal ve Tesellüm Heyeti Başkanlığı, Mersin Bölge Komutanlığı, 3. Kolordu |
Çatışma/savaşları | Balkan Savaşları I. Dünya Savaşı Kurtuluş Savaşı |
Ödülleri | |
Sonraki işi | TBMM Milletvekili |
Korgeneral Şükrü Naili (Gökberk) Paşa, Lozan Antlaşması'ndan sonra 6 Ekim 1923' te 3. Kolordu Komutanı olarak birlikleriyle girdiği İstanbul'u düşmandan teslim alan İstiklal Harbi komutanıdır. Ayrıca Şükrü Naili Paşa, Büyük Taarruz'dan sonra yapılan Takip Harekatı'nda 3. Kolordu ile Eskişehir, Gemlik, Bursa, Mudanya, Bandırma ve Erdek’i düşman işgalinden kurtarmıştır.[2]
Doğumu Tarihi ve Yeri: 1876-Selanik
Anne-Babası: Demirhisarlı Hacı Mustafa Efendi ve Hasibe Hanım
Çocukluğunu Geçirdiği Yer: Selanik'in Pinti Hasan Mahallesi'ne bağlı Kule Mezarlığı Sokak'taki Evleri.
Çocukluk Arkadaşı: Mustafa Kemal Atatürk
Eğitim: Selanik Terakki Mektebi, Manastır Askeri İdadisi, Harbiye Mektebi (1896-1899), Erkan-ı Harbiye Mektebi (1899- 9 Ocak 1902)
Ailesi: Nazire Hanım (eşi), Prof. Dr. Macit Gökberk (büyük oğlu), Saadet Gökberk (kızı), Turgut Gökberk (küçük oğlu)
Askeri Görevleri:[3] 14 Mart 1902'de Görice 2. Sınıf Redif Taburu Muallim ve Müfettişliği; 28 Temmuz 1902'de Avlonya 2. Sınıf Redif Taburu Muallim ve Müfettişliği; 14 Ekim 1902'de 13. Topçu Alayı 2. Batarya Komutanlığı (Stajyer); 18 Temmuz 1903'de 20. Piyade Alayı 2. Tabur 2. Bölük Komutanlığı (Stajı Bitiyor); 18 Mayıs 1904'de 29. Priştine Redif Fırkası Erkan-ı Harp Riyasetliği; 5 Şubat 1908'de 2. Avcı Tabur Komutanlığı; 23 Nisan 1909'da 20. Nizamiye Alayı Komutanlığı; 14 Temmuz 1910'da 10. Köprülü Redif Fırkası Erkan-ı Harp Riyasetliği; 14 Mart 1911'de 14. Nizamiye Fırkası Erkan-ı Harp Riyasetliği (Balkan Harbi); 14 Aralık 1912'de Fatih Fırkası Erkan-ı Harp Riyasetliği; 14 Mart 1914'te 7. Nizamiye Fırkası Erkan-ı Harp Riyasetliği (Çanakkale Muharebeleri); 7 Ekim 1915'de 50. Fırka Komutanlığı (Makedonya Cephesi ve İran-Irak Cephesi); 1 Haziran 1918'de 49. Fırka Komutanlığı (Edirne ve Kırklareli Bölgesindeki Yunan Harbi); 1 Mayıs 1921'de 15. Fırka Komutanlığı (Kütahya Eskişehir Harbi ve Sakarya Meydan Muharebesi); 17 Eylül 1921'de Ankara Komutanlığı; 26 Kasım 1921'de Adana Mıntıkası İşgal ve Tesellüm Komutanlığı Riyasetliği; 4 Ocak 1922'de Mersin Mıntıka Komutanlığı; 28 Temmuz 1922'de 3. Kolordu Komutanı (Büyük Taarruz ve Takip Harekatı); 13 Mayıs 1934'de 2. Kolordu Komutanı.
Emekli Olduğu Son Askeri Görevi ve Emeklilik Tarihi: 2. Kolordu Komutanlığı - 11 Ekim 1934.
Askeri Rütbeleri: 13 Ocak 1899'da Teğmen (mülazım-ı sani); 13 Ocak 1900'da Üsteğmen (müzaım-ı evvel); 1 Ocak 1902'de Kurmay Yüzbaşı; 6 Aralık 1907'de Binbaşı; 25 Nisan 1915'te Yarbay (kaymakam); 1 Eylül 1917'de Albay (miralay); 31 Ağustos 1922'de Tuğgeneral (mirliva); 30 Ağustos 1926'da Korgeneral (Ferik).
Madalya ve Nişanları: Beşinci Rütbeden Mecidi Nişanı, Dördüncü Rütbeden Osmani Nişanı, Muharebe (Harp) Madalyası, Gümüş İmtiyaz Madalyası, Üçüncü Rütbeden Bulgar Aleksander Nişanı, 2. Rütbeden Alman Demir Salip Nişanı (Demir Haç), Kırmızı Şeritli İstiklal Madalyası, Afgan Hükümeti Serdar-ı Âlâ Nişanı.
Siyasi Faaliyetleri: 1920'de Kırk Kilise Mutasarrıflığı Vekilliği, 1923'te Kırk Kilise (Kırklareli) Mebusluğu, 1935'te İstanbul Mebusluğu.[4]
Vefat Yeri-Tarihi-Şekli: Edirne, 25 Kasım 1936. Edirne'nin Kurtuluş Bayramı kutlamalarına katıldıktan sonra vali evindeki davette kalp krizi geçirmesi sonucu 60 yaşında hayata gözlerini kapamıştır.
Mezarı: Önce İstanbul'da Edirnekapı Şehitliği'ne defnedildi. Ardından naaşı 1988'de Ankara'daki Devlet Mezarlığı'na nakledildi.
Paşa hakkında detaylı bilgiye ulaşmak için onun hakkında yapılan yüksek lisans tezini inceleyebilirsiniz. [5]
Ayrıca bakınız
Galeri
-
Kurtuluş Savaşı komutanları, 1923
-
Ertuğrul Yatı, 1928
Kaynakça
- ^ T.C. Genelkurmay Harp Tarihi Başkanlığı Yayınları, Türk İstiklâl Harbine Katılan Tümen ve Daha Üst Kademelerdeki Komutanların Biyografileri, Genelkurmay Başkanlığı Basımevi, Ankara, 1972, s. 87.
- ^ Fatih Özdemir, "Bir Türk Subayının Portresi: Şükrü Naili Gökberk", Ondokuz Mayıs Üniversitesi Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Samsun 2022.
- ^ Genelkurmay Askerî Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı, Türk İstiklâl Harbine Katılan Tümen ve Daha Üst Kademelerdeki Komutanların Biyografileri, Genelkurmay Basımevi, 2. Baskı, Ankara 1989.
- ^ Kazım Öztürk, Türk Parlamento Tarihi (TBMM-II. Dönem 1923-1927), C. 1-2-3, TBMM Vakfı Yayınları, Ankara 1995.
- ^ Fatih Özdemir, "Bir Türk Subayının Portresi: Şükrü Naili Gökberk", Ondokuz Mayıs Üniversitesi Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Samsun 2022.
- 1876 doğumlular
- 1936 yılında ölenler
- Balkan Savaşları'nda Osmanlı askerleri
- I. Dünya Savaşı'nda Osmanlı askerleri
- Kurtuluş Savaşı'ndaki Türk askerler
- Kırmızı şeritli İstiklâl Madalyası sahipleri
- Mecidiye Nişanı sahipleri
- Demir Haç sahipleri
- TBMM 2. dönem Kırklareli milletvekilleri
- TBMM 5. dönem İstanbul milletvekilleri
- Edirnekapı Şehitliği'ne defnedilenler
- Selanik doğumlu siyasetçiler
- Edirne Lisesinde öğrenim görenler
- Edirne'de ölenler
- Mekteb-i Harbiye'de öğrenim görenler
- Osmanlı karacı subayları
- Mekteb-i Erkân-ı Harbiye'de öğrenim görenler
- Piyade subaylar