Şükrü Naili Gökberk
Şükrü Naili Gökberk 1314-P. 13[1] | |
---|---|
Doğum | 1876 Selanik, Osmanlı Devleti |
Ölüm | 26 Kasım 1936 (60 yaşında) Edirne, Türkiye |
Bağlılığı | Osmanlı (1899-1920) Türkiye (1920-1934) |
Hizmet yılları | 1899-1934 |
Rütbesi | Korgeneral |
Komutası | 7. Tümen Kurmay Başkanı, 50. Tümen, 49. Tümen 15. Tümen, Ankara Komutanlığı, Adana Bölgesi İşgal ve Tesellüm Heyeti Başkanlığı, Mersin Bölge Komutanlığı, 3. Kolordu |
Çatışma/savaşları | Balkan Savaşları I. Dünya Savaşı Kurtuluş Savaşı |
Ödülleri | |
Sonraki işi | TBMM Milletvekili |
Korgeneral Şükrü Naili (Gökberk) Paşa, Lozan Antlaşması'ndan sonra 6 Ekim 1923' te 3. Kolordu Komutanı olarak birlikleriyle girdiği İstanbul'u düşmandan teslim alan İstiklal Harbi komutanıdır. Ayrıca Şükrü Naili Paşa, Büyük Taarruz'dan sonra yapılan Takip Harekatı'nda 3. Kolordu ile Eskişehir, Gemlik, Bursa, Mudanya, Bandırma ve Erdek’i düşman işgalinden kurtarmıştır.[2]
Doğumu Tarihi ve Yeri: 1876-Selanik
Anne-Babası: Demirhisarlı Hacı Mustafa Efendi ve Hasibe Hanım
Çocukluğunu Geçirdiği Yer: Selanik'in Pinti Hasan Mahallesi'ne bağlı Kule Mezarlığı Sokak'taki Evleri.
Çocukluk Arkadaşı: Mustafa Kemal Atatürk
Eğitim: Selanik Terakki Mektebi, Manastır Askeri İdadisi, Harbiye Mektebi (1896-1899), Erkan-ı Harbiye Mektebi (1899- 9 Ocak 1902)
Ailesi: Nazire Hanım (eşi), Prof. Dr. Macit Gökberk (büyük oğlu), Saadet Gökberk (kızı), Turgut Gökberk (küçük oğlu)
Askeri Görevleri:[3] 14 Mart 1902'de Görice 2. Sınıf Redif Taburu Muallim ve Müfettişliği; 28 Temmuz 1902'de Avlonya 2. Sınıf Redif Taburu Muallim ve Müfettişliği; 14 Ekim 1902'de 13. Topçu Alayı 2. Batarya Komutanlığı (Stajyer); 18 Temmuz 1903'de 20. Piyade Alayı 2. Tabur 2. Bölük Komutanlığı (Stajı Bitiyor); 18 Mayıs 1904'de 29. Priştine Redif Fırkası Erkan-ı Harp Riyasetliği; 5 Şubat 1908'de 2. Avcı Tabur Komutanlığı; 23 Nisan 1909'da 20. Nizamiye Alayı Komutanlığı; 14 Temmuz 1910'da 10. Köprülü Redif Fırkası Erkan-ı Harp Riyasetliği; 14 Mart 1911'de 14. Nizamiye Fırkası Erkan-ı Harp Riyasetliği (Balkan Harbi); 14 Aralık 1912'de Fatih Fırkası Erkan-ı Harp Riyasetliği; 14 Mart 1914'te 7. Nizamiye Fırkası Erkan-ı Harp Riyasetliği (Çanakkale Muharebeleri); 7 Ekim 1915'de 50. Fırka Komutanlığı (Makedonya Cephesi ve İran-Irak Cephesi); 1 Haziran 1918'de 49. Fırka Komutanlığı (Edirne ve Kırklareli Bölgesindeki Yunan Harbi); 1 Mayıs 1921'de 15. Fırka Komutanlığı (Kütahya Eskişehir Harbi ve Sakarya Meydan Muharebesi); 17 Eylül 1921'de Ankara Komutanlığı; 26 Kasım 1921'de Adana Mıntıkası İşgal ve Tesellüm Komutanlığı Riyasetliği; 4 Ocak 1922'de Mersin Mıntıka Komutanlığı; 28 Temmuz 1922'de 3. Kolordu Komutanı (Büyük Taarruz ve Takip Harekatı); 13 Mayıs 1934'de 2. Kolordu Komutanı.
Emekli Olduğu Son Askeri Görevi ve Emeklilik Tarihi: 2. Kolordu Komutanlığı - 11 Ekim 1934.
Askeri Rütbeleri: 13 Ocak 1899'da Teğmen (mülazım-ı sani); 13 Ocak 1900'da Üsteğmen (müzaım-ı evvel); 1 Ocak 1902'de Kurmay Yüzbaşı; 6 Aralık 1907'de Binbaşı; 25 Nisan 1915'te Yarbay (kaymakam); 1 Eylül 1917'de Albay (miralay); 31 Ağustos 1922'de Tuğgeneral (mirliva); 30 Ağustos 1926'da Korgeneral (Ferik).
Madalya ve Nişanları: Beşinci Rütbeden Mecidi Nişanı, Dördüncü Rütbeden Osmani Nişanı, Muharebe (Harp) Madalyası, Gümüş İmtiyaz Madalyası, Üçüncü Rütbeden Bulgar Aleksander Nişanı, 2. Rütbeden Alman Demir Salip Nişanı (Demir Haç), Kırmızı Şeritli İstiklal Madalyası, Afgan Hükümeti Serdar-ı Âlâ Nişanı.
Siyasi Faaliyetleri: 1920'de Kırk Kilise Mutasarrıflığı Vekilliği, 1923'te Kırk Kilise (Kırklareli) Mebusluğu, 1935'te İstanbul Mebusluğu.[4]
Vefat Yeri-Tarihi-Şekli: Edirne, 25 Kasım 1936. Edirne'nin Kurtuluş Bayramı kutlamalarına katıldıktan sonra vali evindeki davette kalp krizi geçirmesi sonucu 60 yaşında hayata gözlerini kapamıştır.
Mezarı: Önce İstanbul'da Edirnekapı Şehitliği'ne defnedildi. Ardından naaşı 1988'de Ankara'daki Devlet Mezarlığı'na nakledildi.
Paşa hakkında detaylı bilgiye ulaşmak için onun hakkında yapılan yüksek lisans tezini inceleyebilirsiniz. [5]
Ayrıca bakınız
Galeri
-
Kurtuluş Savaşı komutanları, 1923
-
Ertuğrul Yatı, 1928
Kaynakça
- ^ T.C. Genelkurmay Harp Tarihi Başkanlığı Yayınları, Türk İstiklâl Harbine Katılan Tümen ve Daha Üst Kademelerdeki Komutanların Biyografileri, Genelkurmay Başkanlığı Basımevi, Ankara, 1972, s. 87.
- ^ Fatih Özdemir, "Bir Türk Subayının Portresi: Şükrü Naili Gökberk", Ondokuz Mayıs Üniversitesi Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Samsun 2022.
- ^ Genelkurmay Askerî Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı, Türk İstiklâl Harbine Katılan Tümen ve Daha Üst Kademelerdeki Komutanların Biyografileri, Genelkurmay Basımevi, 2. Baskı, Ankara 1989.
- ^ Kazım Öztürk, Türk Parlamento Tarihi (TBMM-II. Dönem 1923-1927), C. 1-2-3, TBMM Vakfı Yayınları, Ankara 1995.
- ^ Fatih Özdemir, "Bir Türk Subayının Portresi: Şükrü Naili Gökberk", Ondokuz Mayıs Üniversitesi Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Samsun 2022.
- 1876 doğumlular
- 1936 yılında ölenler
- Balkan Savaşları'nda Osmanlı askerleri
- I. Dünya Savaşı'nda Osmanlı askerleri
- Kurtuluş Savaşı'ndaki Türk askerler
- Kırmızı şeritli İstiklâl Madalyası sahipleri
- Mecidiye Nişanı sahipleri
- Demir Haç sahipleri
- TBMM 2. dönem Kırklareli milletvekilleri
- TBMM 5. dönem İstanbul milletvekilleri
- Edirnekapı Şehitliği'ne defnedilenler
- Selanik doğumlu siyasetçiler
- Edirne Lisesinde öğrenim görenler
- Edirne'de ölenler
- Mekteb-i Harbiye'de öğrenim görenler
- Osmanlı karacı subayları
- Mekteb-i Erkân-ı Harbiye'de öğrenim görenler
- Piyade subaylar