Fransız Cezayiri
الاحتلال الفرنسي للجزائر Algérie Française Fransa Cezayiri | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1830-1962 | |||||||||
.svg) Bayrak
.svg) Arma
| |||||||||
 Fransız Cezayiri'nin kronolojik haritası | |||||||||
| Başkent | .svg){kind=small} Cezayir | ||||||||
| Yaygın dil(ler) | Fransızca (Resmi dil), Arapça ve Berberice | ||||||||
| Tarihçe | |||||||||
| |||||||||
| Para birimi | Bucu (1808-1848) Cezayir Frangı (1848-1960) | ||||||||
| |||||||||
| Cezayir tarihi |
|---|
Fransız Cezayiri veya Fransa Cezayir Mandası (Fransızca: Algérie Française, Arapça : الاحتلال الفرنسي للجزائر)b 1830 - 1962 yılları arasında Cezayir'de var olmuş Fransız sömürgesi.
Fransa'nın yaptığı katliamlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Fransız yönetimi altında 1,5 milyon kişi ölmüş (Scotsman, 17 Nisan 2006), çok sayıda kişi de işkence ve kötü muameleden geçmiştir.
8 Mayıs 1945'te Setif şehrinde savaştan sonra vadedilen bağımsızlık için gösteri yapan halka makinalı tüfek ile ateş açılmış binlerce kişi öldürülmüştür.[1]
Fransa olaylardaki sorumluluğunu kabul etmemektedir. Cezayir devlet başkanı Abdülaziz Bouteflika ise Fransa'nın Cezayir'de sadece insanlara karşı değil, insanların kimlikleri ve kültürlerine karşı da bir soykırım uyguladığını iddia etmiştir.
Cezayirli üst düzey bir idareci olan ve Mayıs 1945 Vakfı'nın Başkanı Muhammed El Korso "Fransızlar ve uluslararası kamuoyu bilmelidir ki Fransa Mayıs 1945'te gerçek bir soykırım işlemiştir" demiştir. Yine Cezayir devlet başkanı Abdülaziz Bouteflika da "Cezayir sömürgecilik ve bağımsızlık savaşı dönemlerinde işlenen tüm bu suçların Fransa tarafından kabul edilmesini beklemeyi hiçbir zaman bırakmamıştır" demiştir.[2]
Paul Aussaresses'in itirafı
[değiştir | kaynağı değiştir]İşkence tekniği uzmanı Emekli Tuğgeneral Paul Aussaresses (okunuşu: Osares), SDECE (Service de Documentation Extérieure et de Contre-Espionnage, bugünkü Direction générale de la sécurité extérieure)'e bağlı istihbarat subayı olarak 1955'te Cezayir'e tayin edilmiş ve FLN'i bastırmak için Tuğgeneral Jacques Massu (okunuşu: Masü) komutasındaki 10.Hava İndirme Tugayı'na bağlı özel timi komuta etmişti. Paul Aussaresses hatıralarında bu görevdeyken en az 1509 kişiyi yargısız infaz ettiğini itiraf etti.
İlgili Filmler
[değiştir | kaynağı değiştir]Gillo Pontecorvo, 'La Battaglia di Algeri (Cezayir Muharebesi)', 1965, Cezayir / İtalya
Laurent Herbiet, 'Mon Colonel (Albayım)', 2006, Fransa / Belçika
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]Özel
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2007.
- ^ "Colonial abuses haunt France - BBC". 26 Haziran 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2006.
Genel
- Simone de Beauvoir et Gisèle Halimi, Djamila Boupacha, 1962.
- Paul Aussaresses Services spéciaux, Algérie 1955-1957 - Mon témoignage sur la torture, 2001.
- İngilizce baskısı: The Battle of Casbah - Terrorism and Counter-Terrorism in Algeria 1955-1957, 2002.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- "Orijinal vidyo", aktuel24.net[ölü/kırık bağlantı]
- "Colonial abuses haunt France", By Hugh Schofield, BBC News 11 Kasım 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- French colonisation 'genocide' N24
- Algerian leader calls colonisation 'genocide' Scotsman 18 Haziran 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- "France's history wars", By Chris J Bickerton Le Monde Diplomatiqué 24 Kasım 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
