Karıncayiyengiller
Karıncayiyengiller | ||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Büyük karıncayiyen (Myrmecophaga tridactyla)
| ||||||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma | ||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||
Cinsler
| ||||||||||||||||||
|
Karıncayiyengiller (Myrmecophagidae), dişsiz memeliler takımına ait 4 türden oluşan bir memeli familyası ve alt takımı. Orta ve Güney Amerika'da yaşarlar.
Özellikleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Boru biçimli, dişsiz bir çene ve uzun bir dil bu familya için tipiktir. Türlerin ağırlıkları 280 gr ile 40 kg arası olmak üzere büyük farklar gösterir. Ön ayaklarında gayet uzun ve keskin pençeleri olur. Pençelerin sayısı her üç cinste farklıdır; küçük karıncayiyende 2, büyük karıncayiyende 3 ve tamandualarda 4. arka ayaklarda bulunan pençeler o kadar iyi gelişmemiştir. Büyük karıncayiyende uzun saçlı olan kuyruk, diğerlerinde tutunma organı olarak evrimselleşmiştir. Gözleri ve kulakları küçük, duyma kabiliyetleri güçlüdür.
Yaşam şekli
[değiştir | kaynağı değiştir]Yaşam şekilleri birbirlerinden çok farklıdır: Küçük karıncayiyen sırf ağaçta yaşarken, büyük karıncayiyen sırf yerde yaşar. Tamandua ise hem yerde hem ağaçta yaşar. Karıncayiyengiller genelde Yalnız yaşar ve sırf çiftleşmek amaçlı birleşirler.
Beslenme
[değiştir | kaynağı değiştir]Neredeyse sırf karınca ve termit ile beslenirler. Pençeleri ile bu hayvanların inşa ettikleri tepeleri açar ve uzun yapışkan dilleri ile toplayıp yutarlar. Hayvanat bahçesinde yaşayanlar meyve de yer.
Üreme
[değiştir | kaynağı değiştir]Üremeleri hakkında pek fazla bilgi bilinmemektedir. Yaklaşık 120 ila 190 günlük süren gebelik ardından tek bir yavru doğar. İlk aylarını annesinin sırtına tutulu şekilde geçirir. Ağaçta yaşayan türler yemek arayışına çıkarken bazen yavruyu dalların arasında Yalnız bırakırlar. Serbest yaşayanların ömür uzunluğu hakkında bilgi yoktur.
Tehdit
[değiştir | kaynağı değiştir]Karıncayiyengiller geniş dağılımları sayesinde fazla tehdit altında olan familyalardan değildir. IUCN listesinde sadece büyük karıncayiyen hafif tehdit altında olarak (vulnerable) yer alır.
Cinsler ve türler
[değiştir | kaynağı değiştir]Familya 4 türe ayırılan 3 cinsten oluşur:
- Küçük karıncayiyen (Cyclopes didactylus)
- Büyük karıncayiyen (Myrmecophaga tridactyla)
- Tamandualar (Tamandua): Kuzey tamandua (T. mexicana) ve Güney tamandua (T. tetradactyla).
Sınıflandırma
[değiştir | kaynağı değiştir]En yakın akrabaları olan tembel hayvanlar (Folivora) ile dişsiz memeliler takımını oluştururlar. Dişsiz memeliler armadillolar ve soyu tükenmiş Glyptodon ile birlikte Xenarthra üst takımına sayılırlar.
Karıncayiyengillerin fosilleşmiş kalıntıları Güney Amerika'dan başka kıtalarda da bulunmuştur. Örneğin Eurotamandua joresi türü Eosen devrinde Almanya'da yaşamıştır.
Karıncayiyengillerin evrimsel gelişimi şöyle gösterilebilir:
Karıncayiyengiller (Myrmecophagidae) |--Küçük karıncayiyen `--Myrmecophaginae |--Büyük karıncayiyen `--Tamandualar |--Kuzey Tamandua `--Güney Tamandua
Bazı sınıflandırmalar'da küçük karıncayiyen Cyclopedidae adında ayrı bir familyaya konulur.