«Мөхәммәдия» мәдрәсәсе исемле битнең чыганагын карау

{{TwinCYR|Möxämmädiä}}{{УК}}

'''«Мөхәммәдия» мәдрәсәсе''' – [[Казан]]дагы дини укыту йорты.

==Тарих==
Беренче мәдрәсә [[1882 ел]]да [[Галимҗан Баруди]] тарафыннан оештырыла. Ул 36 ел эчендә зур күләмдә шәкертләр укытып чыгара. Кайбер елларны шәкертләре 1000нән дә арта. 

1917 елның 20―27 апрелендә мәдрәсә залында [[Бөтенроссия мөселман укытучыларының беренче корылтае]] утырышлары уза.

[[1918 ел]]да ябыла. Бинасы башка оешмаларга бирелә. [[1993 ел]]дан мәдрәсә татар руханилары тарафыннан ачыла. Башта мәдрәсә Ленин исемендәге мәдәният йортында урнашкан була. Аннары төрле биналарга күченеп йөри, [[1998 ел]]да элеккеге бинага күчерелә. Хәзерге вакытта [[Казан]]да, Г.Тукай урамында урнашкан.

==Факультетлар==
Уку көндез, кичке һәм читтән торып уку бүлекләрендә бара

==Мәдрәсәнең оештыручылары==
Мәдрәсәнең оештыручылары булып [[Татарстан Диния нәзараты]], ТР һәм РФ мәгариф министрлыклары тора.

==Фәннәр==
{{col-begin}}
{{col-3}}
Мәдрәсәдә өч [[фән]]нәр блогы бар.<br/>
1. [[Дин]] фәннәре блогы:
* [[Тәҗвид]].
* [[Тәфсир]].
* [[Әхләк]]
* [[Фикх]]
* [[Ислам]] тәрбиясе нигезләре
* [[Ислам тарих]]ы
* [[Педагогика]]
{{col-3}}
2. Дөньяви фәннәр блогы:
* [[Информатика]]
* [[Россия#.D0.A2.D0.B0.D1.80.D0.B8.D1.85|Россия тарихы]]
* [[Ил]]ләр
* Россия [[хокук]]ы
* [[Фәлсәфә]]
{{col-3}}
3. [[Тел белеме]] блогы
* [[Гарәп теле]]
* [[Инглиз теле]]
* [[Фарсы теле]]
{{col-end}}
==Ял вакыты==
Шәкертләр көндезге аштан соң санакта эшли алалар. Еш кына бәйрәмнәр оештырыла.

== Шәхесләр ==
=== Җитәкчеләр ===
Мәдрәсәнең ректоры [[Наил Яруллин]]. Аңарчы [[Вәлиулла Якупов]] була.

=== Укытучылар ===
{{seealso|Төркем:«Мөхәммәдия» (Казан) мәдрәсәсе укытучылары}}
{{notice|Түбәндәге төзмә [[кеше]]ләр һәм [[робот]]лар аңларлык күп телле халыкара [[Викимәгълүмат]] белем базасында теркәлгән мәгълүматка нигезләнә һәм тулы түгел. Бәйле шәхес турында белем блокларын тутыру һәм соңыннан уң яктагы <u>'''яңарт'''</u>ка басу белән аны баетуда ярдәм итә аласыз.}}
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P108 wd:Q4308855. ?item wdt:P31 wd:Q5 }
|section=
|sort=p569
|columns=p569,label:Исем,p69,p106,p373,p570}}
{| class='wikitable sortable'
! туу датасы
! Исем
! әлма-матер
! һөнәр төре
! Викиҗыентыктагы төркем
! үлем датасы
|-
| 1877
| [[Кәшшаф Тәрҗемани]]
| [[Мәрҗания мәдрәсәсе]]
| 
| 
| 1943
|-
| 1951-01-10
| [[Гаптрәүф Нуриев]]
| [[Казан дәүләт мәдәният институты]]<br/>''[[:d:Q2177054|Россия театр сәнгате университеты — ГИТИС]]''
| ''[[:d:Q1569495|мөгаллим]]''<br/>''[[:d:Q23037330|reciter]]''<br/>''[[:d:Q13418253|филолог]]''
| [[:commons:Category:Gaptrauf Nuriev|Gaptrauf Nuriev]]
| 
|-
| 1985-03-22
| [[Камил Сәмигуллин]]
| «Мөхәммәдия» мәдрәсәсе<br/>''[[:d:Q28099767|Шәех Мөхәммәд-Ариф ис. Төньяк Кавказ Ислам университеты]]''<br/>[[Мәхмүд Остагосманоглу әл-Уфи]]<br/>[[Россия ислам институты (Казан)|Россия ислам институты]]
| [[мөфти]]
| [[:commons:Category:Kamil Samigullin|Kamil Samigullin]]
| 
|}
{{Wikidata list end}}

=== Шәкертләр ===
{{seealso|Төркем:«Мөхәммәдия» (Казан) мәдрәсәсе шәкертләре|Төркем:«Мөхәммәдия» (Казан) мәдрәсәсен тәмамлаучылар}}
{{col-begin}}
{{col-2}}
* [[Галиәсгар Камал]]
* [[Фатих Әмирхан]]
* [[Мәҗит Гафури]]
* [[Фәтхи Бурнаш]],
* [[Кәрим Тинчурин]],
* Г. Мостафин
* [[Нәкый Исәнбәт]]
* [[Сәед Вахиди]]
{{col-2}}
* Х. Биккенин
* И. Амирхан
* [[Зәйни Солтанов]]
* [[Салих Сәйдәшев]]
* [[Солтан Габәши]]
* [[Бакый Урманче]]
* [[Мәхмүт Дулат-Али]]
{{col-end}}

{{notice|Түбәндәге төзмә [[кеше]]ләр һәм [[робот]]лар аңларлык күп телле халыкара [[Викимәгълүмат]] белем базасында теркәлгән мәгълүматка нигезләнә һәм тулы түгел. Бәйле шәхес турында белем блокларын тутыру һәм соңыннан уң яктагы <u>'''яңарт'''</u>ка басу белән аны баетуда ярдәм итә аласыз.}}
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P69 wd:Q4308855. ?item wdt:P31 wd:Q5 }
|section=
|sort=p569
|columns=p569,label:Исем,p106,p108,p373,p570}}
{| class='wikitable sortable'
! туу датасы
! Исем
! һөнәр төре
! эш урыны
! Викиҗыентыктагы төркем
! үлем датасы
|-
| 1860
| [[Әхмәтҗан Мостафин (1860)|Әхмәтҗан Мостафин]]
| 
| 
| 
| 1938-11-15
|-
| 1876-12-10
| [[Мөнир Һади]]
| ''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]''
| 
| 
| 1913-08-10
|-
| 1877-04-21
| [[Мөхәммәтсафа Баязитов|Мөхәммәтcафа Баязитев]]
| [[Jurnalist|журналист]]<br/>[[мөфти]]
| 
| 
| 1937-12-26
|-
| 1881-11-03
| [[Закир Шакиров|Закир Шакирыв]]
| [[галим]]
| [[Башкорт дәүләт университеты]]<br/>[[Тарих, тел һәм әдәбият институты (Уфа)|РФА УФҮ Тарих, тел һәм әдәбият иниституты]]<br/>[[Башкорт дәүләт медицина университеты]]
| 
| 1968-12-03
|-
| 1881-12-09
| [[Әхмәтвафа Бәхтияров]]
| 
| 
| 
| 1960
|-
| 1882
| [[Мөхәммәт Идрисов (1882)|Мөхәммәт Идрисов]]
| 
| 
| 
| 1948-09-28
|-
| 1883
| [[Борһан Шәрәф]]
| 
| 
| 
| 1942-06
|-
| 1884-06-14
| [[Миргазиз Укмаси]]
| 
| 
| [[:commons:Category:Mirgaziz Ukmasi|Mirgaziz Ukmasi]]
| 
|-
| 1885
| [[Гыйльметдин Шәрәф]]
| 
| 
| 
| 1942-01-05
|-
| 1887-05-31
| [[Сәет Вахиди]]
| [[галим]]
| [[Татарстан Республикасының милли музее]]<br/>''[[:d:Q154528|РФА Шәркыятьчелек институты]]''<br/>[[Казан (Идел буе) федераль университеты]]
| [[:commons:Category:Said Vahidi|Said Vahidi]]
| 1938-01-05
|-
| 1887-06-10
| [[Кәбир Туйкин]]
| [[язучы]]
| 
| [[:commons:Category:Kabir Tuykin|Kabir Tuykin]]
| 
|-
| 1887-08-27
| [[Һидият Сәгадиев]]
| 
| 
| 
| 1937-10-09
|-
| 1887-09-15
| [[Кәрим Тинчурин]]
| ''[[:d:Q33999|актёр]]''<br/>[[язучы]]<br/>''[[:d:Q3387717|театр режиссеры]]''<br/>[[Драматурглар|драматург]]
| 
| [[:commons:Category:Karim Tinchurin|Karim Tinchurin]]
| 1938-11-15
|-
| 1887-12-24
| [[Хуҗа Бәдигый]]
| ''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]''
| 
| 
| 1940-11-17
|-
| 1888
| [[Шаһимәрдан Ильясов]]
| 
| 
| 
| 1953
|-
| 1888-05-05
| [[Зариф Бәшири]]
| [[шагыйрь]]<br/>[[галим]]<br/>''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]''
| 
| 
| 1962-10-21
|-
| 1888-06-10
| [[Фазыл Туйкин|Фазыйл Туйкин]]
| [[шагыйрь]]
| [[Гобәйдия мәдрәсәсе|«Гобәйдия» мәдрәсәсе]]
| [[:commons:Category:Fazyl Tuykin|Fazyl Tuykin]]
| 1938-02-15
|-
| 1888-12-06
| [[Хикмәт Биккинин]]
| 
| 
| 
| 1929-07-18
|-
| 1889-08-30
| [[Вәли Апанаев]]
| 
| 
| 
| 1922
|-
| 1889-12-11
| [[Гариф Багданов]]
| 
| 
| 
| 1955-08-10
|-
| 1892-01-17
| [[Зәйни Солтанов]]
| [[язучы]]
| 
| [[:commons:Category:Zayni Sultanov|Zayni Sultanov]]
| 1952-05-05
|-
| 1894-03-16
| [[Фатыйх Төхфәтуллин]]
| ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]''
| 
| [[:commons:Category:Fatich Tuchwatullin|Fatich Tuchwatullin]]
| 1938-07-10
|-
| 1894-03-21
| [[Камил Якуб|Камил Якупов]]
| ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]''
| 
| [[:commons:Category:Kamil Yakubov|Kamil Yakubov]]
| 1919
|-
| 1898-01-13
| [[Фәтхи Бурнаш]]
| [[язучы]]<br/>[[шагыйрь]]
| [[Кызыл Армия (газета, 1918-1921)|«Кызыл Армия»]]
| [[:commons:Category:Fathi Burnash|Fathi Burnash]]
| 1942-08-01<br/>1946<br/>1946-08-01
|-
| 1899-12-29
| [[Нәкый Исәнбәт]]
| [[язучы]]<br/>[[шагыйрь]]<br/>[[Драматурглар|драматург]]<br/>''[[:d:Q3075052|фольклорчы]]''<br/>''[[:d:Q14467526|телбелгеч]]''
| 
| [[:commons:Category:Naki Isanbet|Naki Isanbet]]
| 1992-09-12
|-
| 1900-12-03
| [[Салих Сәйдәшев]]
| ''[[:d:Q158852|дирижёр]]''<br/>[[композитор]]<br/>''[[:d:Q486748|пианист]]''
| 
| [[:commons:Category:Salikh Saydashev|Salikh Saydashev]]
| 1954-12-16
|-
| 1902-03
| [[Әхмәтҗан Мостафин (1902)|Әхмәтҗан Мостафин]]
| 
| 
| 
| 1986-11-20
|-
| 1968-10-07
| ''[[:d:Q114683256|Alei Varanovich]]''
| [[мөфти]]
| ''[[:d:Q114682963|Muslim Spiritual Board in the Republic of Belarus]]''
| [[:commons:Category:Alei Varanovich|Alei Varanovich]]
| 
|-
| 1985-03-22
| [[Камил Сәмигуллин]]
| [[мөфти]]
| [[Татарстан Җөмһүрияте мөселманнарының Диния нәзарәте|Татарстан Республикасы мөселманнарының Диния нәзарәте]]<br/>«Мөхәммәдия» мәдрәсәсе<br/>[[Россия ислам институты (Казан)|Россия ислам институты]]
| [[:commons:Category:Kamil Samigullin|Kamil Samigullin]]
| 
|}
{{Wikidata list end}}

== Искәрмәләр ==
{{искәрмәләр}}

== Сылтамалар ==
{{Тышкы сылтамалар}}
* [http://mohammadiya.tatar Мөхәммәдия Мәдәсәсе Сайты]

== Моны да карагыз ==
* [[Мөхәммәтҗан Галиев]]

{{Казан мәдрәсәләре}}{{Татарстан мәгарифе}}

{{DEFAULTSORT:Мөхәммәдия мәдрәсәсе}}
[[Төркем:Казан мәдрәсәләре]]
[[Төркем:Мөхәммәдия (Казан)]]