Эчтәлеккә күчү

Үлем: юрамалар арасында аерма

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Үлем latin yazuında])
Контент бетерелгән Контент өстәлгән
IanraBot (бәхәс | кертем)
к clean up using AWB
Тамга: кире кагылган
к + == Сылтамалар == {{тышкы сылтамалар}}
 
(3 кулланучының 4 арадаш юрамасы күрсәтелмәгән)
Юл номеры - 1: Юл номеры - 1:
{{Хаталар}}
{{Хаталар}}
{{УК}}
[[File:Kuoleman Puutarha by Hugo Simberg.jpg|alt=|thumb|Kuoleman puutarha, Hugo Simberg (1906)]]
[[File:Kuoleman Puutarha by Hugo Simberg.jpg|alt=|thumb|Kuoleman puutarha, Hugo Simberg (1906)]]
[[File:StillLifeWithASkull.jpg|thumb|[[тормыш]], үлем һәм [[вакыт]] символлары - чәчәк, баш сөяге һәм ком сәгате, 17 гасыр рәссамы Филипп де Шампань <small>([[:en:Philippe de Champaigne|en]])</small> әсәре]]
[[File:StillLifeWithASkull.jpg|thumb|[[тормыш]], үлем һәм [[вакыт]] символлары - чәчәк, баш сөяге һәм ком сәгате, 17 гасыр рәссамы Филипп де Шампань <small>([[:en:Philippe de Champaigne|en]])</small> әсәре]]
[[Рәсем:Animated flower.GIF|thumb|[[Чәчәкләр|Чәчәк]]нең тормыш циклын сурәтләгән анимация]]
[[Рәсем:Dead magpie.jpg|thumb|Үле карга]]
[[Рәсем:Dead magpie.jpg|thumb|Үле карга]]
[[Организм]]ның [[тормыш]]ын тәэмин итүче барлык [[биологик]] функцияләрнең тулы туктавын '''үлем''' (яки '''вафат''') дип атыйлар.
[[Организм]]ның [[тормыш]]ын тәэмин итүче барлык [[биологик]] функцияләрнең тулы туктавын '''үлем''' (яки '''вафат''') дип атыйлар.

[[Тере]] организмнарның үлеменнән соң аз [[вакыт]] узуга [[тән]]нәрендә [[таркалу]] процессы башлана.


[[Тере]] организмнарның үлеменнән соң аз [[вакыт]] узуга [[тән]]нәрендә [[таркалу]] процессы башлана.
== Кешеләрдә ==
== Кешеләрдә ==
[[Рәсем:The Anatomy Lesson.jpg|thumb|left|upright|''[[:en:The Anatomy Lesson of Dr. Nicolaes Tulp|дyктыp Николаэс Тулпның анатомия дәресе (ингл.)]]'' исемле китапка аутопсия сурәтенең [[Рембрандт]] тасвирлавы ]]
[[Рәсем:The Anatomy Lesson.jpg|thumb|left|upright|''[[:en:The Anatomy Lesson of Dr. Nicolaes Tulp|Доктор Николаэс Тулпның анатомия дәресе (ингл.)]]'' исемле китапка аутопсия сурәтенең [[Рембрандт]] тасвирлавы ]]
Дөньяда [[кеше]]ләрнең үлемгә китерүче сәбәпләрнең алдынгылары - [[:en:Ischaemic heart disease|йөрәкнең ишемия хасталыгы (ингл.)]], икенчелекне [[инсульт]] һәм башка [[кан әйләнеше]] системасы хасталыклары, өченчелекне - [[:en:lower respiratory infections|сулау органнарның инфекцияләре (ингл.)]] тота.<ref>[http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs310/en/index.html The top 10 causes of death] updated June 2011, retrieved 16 October 2012</ref>
Дөньяда [[кеше]]ләрнең үлемгә китерүче сәбәпләрнең алдынгылары - [[:en:Ischaemic heart disease|йөрәкнең ишемия хасталыгы (ингл.)]], икенчелекне [[инсульт]] һәм башка [[кан әйләнеше]] системасы хасталыклары, өченчелекне - [[:en:lower respiratory infections|сулау органнарның инфекцияләре (ингл.)]] тота.<ref>[http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs310/en/index.html The top 10 causes of death] updated June 2011, retrieved 16 October 2012</ref>
[[Үсештәге ил]]ләрдә үлемнең төп сәбәбе - [[:en:infectious disease|инфекцион хасталыклар (ингл.)]]. [[Югары үсештәге ил]]ләрдә төп үлем сәбәпләре - [[:en:atherosclerosis|атеросклероз (ингл.)]] ([[:en:heart disease|йөрәк хасталыгы (ингл.)]] һәм [[инсульт]]), [[яман шеш]], [[:en:obesity|йомрылык (ингл.)]] һәм [[:en:aging|картаюга (ингл.)]] бәйле башка хасталыклар.
[[Үсештәге ил]]ләрдә үлемнең төп сәбәбе - [[:en:infectious disease|инфекцион хасталыклар (ингл.)]]. [[Югары үсештәге ил]]ләрдә төп үлем сәбәпләре - [[:en:atherosclerosis|атеросклероз (ингл.)]] ([[:en:heart disease|йөрәк хасталыгы (ингл.)]] һәм [[инсульт]]), [[яман шеш]], [[:en:obesity|йомрылык (ингл.)]] һәм [[:en:aging|картаюга (ингл.)]] бәйле башка хасталыклар.
[[БСО]] хисабы күрсәткәненчә, 20нче гасыр дәвамында дөнья буйлап 100 миллион кеше [[тәмәке]] тартудан үлде, 21нче гасырда бу сәбәп 1 миллиард кешенең вафат булуына китерә ала.<ref>{{cite web |url= http://www.sciencedaily.com/releases/2008/02/080210092031.htm |title=Tobacco Could Kill One Billion By 2100, World Health Organization Report Warns |publisher=Sciencedaily.com |date=2008-02-11 |accessdate= 2010-05-23}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.abc.net.au/news/stories/2008/02/08/2157587.htm |title=Tobacco could kill more than 1 billion this century: World Health Organization |publisher=Abc.net.au |date=2008-02-08 |accessdate=2010-05-23}}</ref>
[[БСО]] хисабы күрсәткәненчә, 20нче гасыр дәвамында дөнья буйлап 100 миллион кеше [[тәмәке]] тартудан үлде, 21нче гасырда бу сәбәп 1 миллиард кешенең вафат булуына китерә ала.<ref>{{cite web |url= http://www.sciencedaily.com/releases/2008/02/080210092031.htm |title=Tobacco Could Kill One Billion By 2100, World Health Organization Report Warns |publisher=Sciencedaily.com |date=2008-02-11 |accessdate= 2010-05-23}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.abc.net.au/news/stories/2008/02/08/2157587.htm |title=Tobacco could kill more than 1 billion this century: World Health Organization |publisher=Abc.net.au |date=2008-02-08 |accessdate=2010-05-23}}</ref>
== Искәрмәләр ==
== [[Искәрмә]]ләр ==
{{Reflist|colwidth=30em}}
{{Reflist|colwidth=30em}}


==Чыганаклар==
==Чыганаклар==

* {{Cite book |last=Bondeson |first=Jan |title=Buried Alive: the Terrifying History of our Most Primal Fear |publisher=W. W. Norton & Company |year=2001 |isbn=0-393-04906-X |ref=harv |postscript=<!--None-->}}
* {{Cite book |last=Bondeson |first=Jan |title=Buried Alive: the Terrifying History of our Most Primal Fear |publisher=W. W. Norton & Company |year=2001 |isbn=0-393-04906-X |ref=harv |postscript=<!--None-->}}
* {{Cite book |last=Mullin |first=Glenn H. |year=2008 |title=Living in the Face of Death: The Tibetan Tradition |origyear=1998 |publisher=Snow Lion Publications |location=Ithica, New York |isbn=978-1-55939-310-2 |ref=harv |postscript=<!--None-->}}
* {{Cite book |last=Mullin |first=Glenn H. |year=2008 |title=Living in the Face of Death: The Tibetan Tradition |origyear=1998 |publisher=Snow Lion Publications |location=Ithica, New York |isbn=978-1-55939-310-2 |ref=harv |postscript=<!--None-->}}


== Сылтамалар ==
{{Rq|stub|image}}
{{тышкы сылтамалар}}


{{Rq|stub|image}}
[[Төркем:Үлем]]
[[Төркем:Үлем]]

23 май 2024, 17:05 өчен соңгы юрама

Үлем
Сурәт
Нәрсәнең сәбәбе умирание[d] һәм клиническая смерть[d]
Кайда өйрәнелә sociology of death[d], юридическая медицина[d], үлембелем[d] һәм philosophy of death[d]
Нинди веб-биттә тасвирланган leanlogic.online/glossary/death/(ингл.)
WordLift сылтамасы data.thenextweb.com/tnw/entity/death[1]
ICPC 2 идентификаторы A96
NCI Thesaurus идентификаторы C28554
Моның каршысы туу
 Үлем Викиҗыентыкта
Kuoleman puutarha, Hugo Simberg (1906)
тормыш, үлем һәм вакыт символлары - чәчәк, баш сөяге һәм ком сәгате, 17 гасыр рәссамы Филипп де Шампань (en) әсәре
Чәчәкнең тормыш циклын сурәтләгән анимация
Үле карга

Организмның тормышын тәэмин итүче барлык биологик функцияләрнең тулы туктавын үлем (яки вафат) дип атыйлар.

Тере организмнарның үлеменнән соң аз вакыт узуга тәннәрендә таркалу процессы башлана.

Доктор Николаэс Тулпның анатомия дәресе (ингл.) исемле китапка аутопсия сурәтенең Рембрандт тасвирлавы

Дөньяда кешеләрнең үлемгә китерүче сәбәпләрнең алдынгылары - йөрәкнең ишемия хасталыгы (ингл.), икенчелекне инсульт һәм башка кан әйләнеше системасы хасталыклары, өченчелекне - сулау органнарның инфекцияләре (ингл.) тота.[2] Үсештәге илләрдә үлемнең төп сәбәбе - инфекцион хасталыклар (ингл.). Югары үсештәге илләрдә төп үлем сәбәпләре - атеросклероз (ингл.) (йөрәк хасталыгы (ингл.) һәм инсульт), яман шеш, йомрылык (ингл.) һәм картаюга (ингл.) бәйле башка хасталыклар. БСО хисабы күрсәткәненчә, 20нче гасыр дәвамында дөнья буйлап 100 миллион кеше тәмәке тартудан үлде, 21нче гасырда бу сәбәп 1 миллиард кешенең вафат булуына китерә ала.[3][4]

  • Bondeson, Jan (2001). Buried Alive: the Terrifying History of our Most Primal Fear. W. W. Norton & Company. ISBN 0-393-04906-X 
  • Mullin, Glenn H. (2008) [1998]. Living in the Face of Death: The Tibetan Tradition. Ithica, New York: Snow Lion Publications. ISBN 978-1-55939-310-2