An slánaitheoir ó na flaithis anuas í Holly Cairns don eite atá ar chlé ón lár i gcoitinne is do na Daonlathaithe Sóisialta go háirithe? Go deimhin, an rogha í a d’doirfeadh do Shinn Féin agus don eite chlé i gcoitinne?
Cé go bhfuil na meáin ag iarraidh rud mór a dhéanamh de go bhfuil Cairns ina ceannaire ar an bpáirtí a bhunaigh Róisín Shortall, Catherine Murphy is (abair os íseal é) Stephen Donnelly in 2015, ní léir go bhfuil aon spéis ag an bpobal mór sa scéal, ná mórán eolais acu faoin gceannaire nua ná aon aithne acu uirthi.
Mar sin féin, is cainteoir maith í, agus tabharfaidh post an cheannaire deis di í féin a chur in iúl don phobal, agus seans maith go dtaitneoidh sí leo.
Cinnte, sin é an dóchas atá ag meáin na bunaíochta. Athrú iontach é a ceapachán, dar le Jennifer Bray an Irish Times a thagair don chaint a rinne Cairns faoi chúrsaí tithíochta. “Is muide,” arsa Cairns, “an chéad ghlúin a bheidh níos measa as ná ár gcuid tuismitheoirí.”
Ni ráiteas nua é sin, ar ndóigh, ach thagair Bray di i dtéarmaí na glúine óige atá brúite ar leataobh i margadh na tithíochta.
B’fhéidir nach dlúthchuid de phlean Cairns í féin a bheith mar rogha seachas Sinn Féin. Go deimhin, ní dúirt sí tada nach n-aontódh Sinn Féin leis, agus nuair a fiafraíodh di an mbeadh sé ar intinn aici comhdhlúthú a dhéanamh idir na Daonlathaithe Sóisialta agus Páirtí an Lucht Oibre, ‘Ní bheadh’ láidir an freagra a bhí aici. Dúirt sí go ndearna Páirtí an Lucht Oibre feall ar a lucht leanúna féin.
Sea, tá gach cosúlacht ann go mbeadh Cairns, agus na Daonlathaithe Sóisialta léi, sásta dul i gcomhrialtas le Sinn Féin. Ag an am céanna, dhiúltaigh Cairns glacadh le socrú rialtais roimh an olltoghchán, agus is dócha go bhfuil sé sin ciallmhar, fiú mura n-oireann sé do chur chuige scéalaíochta na meán a bhíonn i gcónaí ag iarraidh rogha shimplí a chur os comhair an phobail.
Cén tábhacht a bhaineann leis seo? Is páirtí beag imeallach é na Daonlathaithe Sóisialta, ach beidh gach cúnamh is féidir ag teastáil ó Shinn Féin le rialtas a bhunú.
Sna pobalbhreitheanna tá tacaíocht na nDaonlathaithe Sóisialta ar aon dul le Páirtí an Lucht Oibre agus thart ar 4% nó níos lú ag an dá dhream. I ndáiríre braitheann suíocháin na bpáirtithe beaga seo ar an gcaoi a n-éireoidh nó nach n-éireoidh le hiarrthóirí aonair.
Bunaithe ar an bhfigiúr náisiúnta is ar éigean go mbeadh suíochán ar bith ag ceachtar den dá pháirtí, ach déanfaidh roinnt dá n-iarrthóirí an beart mar a dhéanann neamhspleáigh.
Ní bheidh muid in ann é sin a mheas i gceart go dtí go mbeidh na toghcheantair nua ar eolas againn an samhradh seo ach, ag an bpointe seo, ba cheart go mbeadh triúr den seisear atá ag na Daonlathaithe Sóisialta faoi láthair slán go maith – Róisín Shortall, Catherine Murphy is Jennifer Whitmore. Bheadh seans láidir ag Cian O’Callaghan is ag Gary Gannon.
Ach tá ceist mhór ann faoi Holly Cairns féin.
San olltoghchán deireanach fuair sí 10.6% den vóta i gCorcaigh Thiar Theas, beagáinín os cionn leath den chuóta. Bhí Paul Hayes, Sinn Féin, chun cinn uirthi le 10.8%, agus ba iad na vótaí aistrithe a thug an suíochán di, cuid mhaith acu ó Hayes.
Ach, más fíor do na pobalbhreitheanna tá Sinn Féin treisithe ón olltoghchán, agus is cosúil go bhféadfaidís dul níos airde go 15% den vóta, rud a chuirfeadh brú mór ar Cairns.
Chomh maith leis sin, bhí an toghcheantar seo mar a bheadh daingean ag Fine Gael riamh. Laigí inmheánacha a scrios a gcuid seansanna an uair dheiridh, ach déanfaidh siad sáriarracht an suíochán a bhaint ar ais.
Ba chóir go gcoinneodh Fianna Fáil a suíochán, agus go ndéanfadh an neamhspleách Michael Collins amhlaidh. Fágfaidh sé sin triúr san iomaíocht don suíochán deireanach, agus an seans is fearr ag Fine Gael.
B’fhéidir go dtreiseodh Cairns a seasamh nuair a bheidh sí le feiceáil go rialta sna meáin mar cheannaire, ach mholfainn gan airgead mór a chur air sin.
Focal scoir agam. Nuair a ardaíodh ceist na ceannaireachta taobh istigh de na Daonlathaithe Sóisialta, ba í an argóint a bhí ann go dtabharfadh comórtas don cheannaireacht údarás níos fearr don cheannaire.
Ach ní raibh aon chomórtas ann le Cairns a roghnú, toisc gur ghéill na Teachtaí Dála eile slí di.
Cinnte, tá borradh faoin bpáirtí, ceannaire nua acu, agus an phoiblíocht a théann leis, ach ní raibh aon díospóireacht ann faoi threo an pháirtí ná faoi cén fhís is cóir a bheith acu.
B’fhéidir sa bhfadtéarma go bhfeicfear gur botún a bhí ansin, go háirithe má theipeann ar Cairns a suíochán a choinneáil.
Eileen Byrne
Holly Cairns