Kontent qismiga oʻtish

Kanada milliy galereyasi: Versiyalar orasidagi farq

Koordinatalari: 45°25′46″N 75°41′54″W / 45.42944°N 75.69833°W / 45.42944; -75.69833
Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Keyingi tahrir →
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
VizualVikimatn
Diwikiped (munozara | hissa)
19 890 edits
„National Gallery of Canada“ sahifasi tarjima qilib yaratildi
Teglar: Koʻp maʼnoli sahifalarga ishoratlar Avtomatik tarjimon Avtomatik tarjimon 2
(Farq yoʻq)

2024-yil 7-iyul, 17:45 dagi koʻrinishi

{{{nomi}}}
Joylashuvi {{{joylashuvi}}}

45°25′46″N 75°41′54″W / 45.42944°N 75.69833°W / 45.42944; -75.69833


Kanada milliy galereyasi (fransuzcha: Musée des beaux-arts du Canada) - Ontario shtatining Ottava shahrida joylashgan Kanada milliy san'at muzeyi. Muzey binosi 46,621 m2 (521,820 fut2) maydonni egallagan, shundan 12,400 m2 (133,000 fut2) maydon san'at asarlarini namoyish qilish uchun ishlatiladi. Galereya ko'rgazma maydoni bo'yicha Shimoliy Amerikadagi eng yirik san'at muzeylaridan biri hisoblanadi.

Muassasa 1880-yilda Kanadaning Ikkinchi Oliy sudi binosida tashkil etilgan va 1911-yilda Victoria memorial muzeyi binosiga ko'chirib o'tkazilgan. 1913-yilda Kanada hukumati "Milliy galereya to'g'risidagi qonun"ni qabul qildi va bu muassasaning milliy san'at muzeyi sifatidagi vakolatini rasman belgilab berdi. Muzey 1960-yilda Lorne binosiga ko'chirildi.

1988-yilda muzey ko'rgazmalar o'tkazish maqsadida qurilgan yangi binoga ko'chirildi. U Sussex Drivedagi shisha va granitdan yasalgan binoga joylashtirilgan bo'lib, muzeyga tashrif buyuruvchilar bu yerdagi Parlament tepaligidan Kanada parlamenti binolarining diqqatga sazovor ko'rinishidan bahramand bo'lishi mumkin bo'lgan. Galereya binosi isroillik arxitektor Moshe Safdie tomonidan loyihalashtirilgan va 1988-yilda ochilgan[1][2][3][4].

Muzeyning doimiy kolleksiyasida Yevropa, Amerika, Osiyo, Kanada va mahalliy rassomlarning 93,000 dan ortiq asarlari mavjud. Kanada milliy galereyasi o'zining doimiy kolleksiyasidagi asarlarni namoyish qilishdan tashqari, bir qator ko'chma ko'rgazmalarni ham tashkil qiladi va o'tkazib keladi.

Tarixi

1911-yilda Victoria memorial muzeyi binosi. Kanada Milliy galereyasi 1911-yildan 1960-yilgacha shu binoda joylashgan.

Galereya birinchi marta 1880-yilda Kanada general-gubernatori, 9-Argil gersogi John Campbell tomonidan Kanada Qirollik san'at akademiyasining tashkil etilishi bilan bir vaqtda tashkil etilgan. 1882-yilda u Kanadaning Ikkinchi Oliy sudi binosida joylashgan Parlament tepaligidagi birinchi uyga ko'chirildi.

Eric Brown 1910-yilda muassasaning birinchi direktori etib tayinlangan[5]. 1911-yilda galereya Victoria memorial muzeyi binosiga ko'chirildi va u yerda Tabiiy fanlar milliy muzeyi bilan birga ko'rgazmalarini davom ettirdi. 1913-yilda birinchi "Milliy galereya to'g'risidagi qonun" qabul qilindi, unda galereyaning vakolatlari va resurslari ko'rsatilgan. 1920-yillarda bino kengaytirildi. San'at galereyasi to'rt qavatli bo'lib, u uchun alohida kirish joyi yaratildi. Bundan tashqari, Tabiiy fanlar muzeyi va Milliy galereya o‘rtasida xavfsizlik devori qurildi[6]. Biroq, galereya hali ham Victoria memorial muzeyi binosida vaqtinchalik saqlanayotgan va uni yangi, doimiy joyga ko'chirish uzoq muddatli rejalar qatoriga kiritilgan edi[6].

Milliy galereya 1882 yildan 1911 yilgacha Kanadaning Ikkinchi Oliy sudi binosida joylashgan.

1950-yillarga kelib, Victoria memorial muzeyi binosidagi maydon muzey kolleksiyalari uchun yetarli bo'lmay qolgan. 1952-yilda muzey galereya joylashadigan doimiy joyni loyihalashtirish uchun me'morlar dizayn tanlovini boshladi[6]. Ammo muzey uchun mablag'lar Louis St. Laurent hukumati tomonidan qo'llab-quvvatlanmadi, natijada u tanlovda g'olib chiqqan me'morchilik taklifidan voz kechishga majbur bo'ldi[6].

Milliy galereya bilan samarali murosaga erishish uchun St. Laurent hukumati unga sakkiz qavatli Lorne ofis binosidan foydalanishni taklif qildi[6]. Milliy galereya Elgin ko'chasidagi oddiy ofis binosiga ko'chib o'tdi[7]. Shundan so‘ng bino buzib tashlandi va o‘rniga Federal moliya departamenti joylashadigan 17 qavatli ofis binosi qurildi.

1962-yilda Walter Chryslerning Yevropa asarlari ko‘rgazmasida namoyish etilgan ishlarning yarmi amerikalik jurnalistlar tomonidan qalbakilashtirilganligi fosh qilinganidan keyin muzey direktori Charles Comfort tanqidga uchradi. Montreal tasviriy san'at muzeyi direktori tomonidan asarlar haqida ogohlantirilgan bo'lsa-da, Comfort galereyaga ko'rgazmani o'tkazishga ruxsat bergan edi[8].

Kanada milliy muzeylari korporatsiyasi (NMC) 1968-yilda Kanada milliy galereyasini o'zlashtirdi[6]. 1970-yillarda NMC mintaqaviy galereyalarni shakllantirish uchun Milliy galereyadan ularga mablag' yo'naltirdi[6]. Muzey 1976-yilda Lorne binosini ta'mirlashni yakunladi[6]. 1980-yilga kelib, binoning yomon ahvoli, asbestni tarixiy usulda qo'llanilishi va kolleksiyasining faqatgina 2 foizini sig'dira oladigan ko'rgazma maydonining yetarli emasligini hisobga olgan holda Milliy galereya boshqa joyga ko'chirilishi zarurligi ma'lum bo'ldi[6].

1982-yilda Kanada konstitutsiyasi sabab yakunlangan patriatsiyadan so'ng, bosh vazir Pierre Trudeau Kanadaning o'ziga jalb etadigan jihatlarini oshirish maqsadida san'atga ustuvor ahamiyat berib, "millatni yaratish" tomon siyosatning o'zgarishini e'lon qildi[6]. O'sha yili aloqa vaziri Francis Fox hukumatning besh yil ichida milliy muzeylar, jumladan Milliy galereya va Museum of Man uchun yangi doimiy binolar qurish majburiyatini olganligini e'lon qildi[6]. Milliy galereya direktori Jean Sutherland Boggs Trudeau tomonidan milliy galereya va muzeylar qurilishini nazorat qilish uchun tanlangan[9]. 1985-yilda Sussex Driveda doimiy muzey binosini ochish uchun qurilish boshlangan va Milliy galereya 1988-yil may oyida ochilgan[6].

Mintaqaviy muzeylarni moliyalashtirishga yordam berish uchun NMC tomonidan mablag'larni yo'naltirish 1982-yilda tugatildi[6] va Kanada milliy muzeylari 1987-yilda rasman tarqatib yuborildi[6]. Mablag' yo'naltirishni tugatish natijasida Milliy galereya oʻzining institutsional mustaqilligini hamda 1968-yilgacha shakllantiruvchi qonun hujjatlarida belgilangan mandat va vakolatlarini qayta qoʻlga kiritdi[6].

Ilgari Kanada milliy film kengashining Fotosuratlar bo'limi hisoblangan Kanada zamonaviy fotografiya muzeyi (CMCP) 1985-yilda tashkil etilgan Milliy galereyaning sho'ba muassasasi edi. 1988-yilda CMCP ma'muriyati Milliy galereya bilan birlashtirildi. CMCP keyinchalik 1 Rideau kanalidagi yangi manziliga ko'chib o'tdi va 2006-yilda yopilguniga qadar u yerda ishlashni davom ettirdi. Keyinchalik, 2009-yilda bu muassasa kolleksiyasi Milliy galereyaga kiritilgan.

2000-yil dekabr oyida Milliy galereya kolleksiyasidan 100 ga yaqin asar Ikkinchi jahon urushi paytida natsistlar tomonidan o'g'irlangan deb gumon qilayotganini e'lon qildi[10]. Galereya oʻgʻirlanganlikda gumon qilingan san'at asarlarining suratlarini internetga joylashtirdi, bu esa uning soʻnggi qonuniy egalariga asarilarni tekshirish va ehtimol bu ish bo'yicha daʼvo qilish imkonini berdi[10][11]. 2006-yilda muzey 1942-yilda Alfred Lindondan natsistlar tomonidan o'g'irlab ketilgan Edouard Vulliardning rasmi The Salon of Madame Aronni Lindonning merosxo'rlariga qaytarib berdi[12].

2009-yil dekabr oyida Kanada milliy galereyasi va Alberta san'at galereyasi qo'shma press-reliz o'tkazib, uch yillik hamkorlikni yo'lga qo'yganligini e'lon qildi, unda Milliy galereya kolleksiyasidagi asarlarni namoyish qilish uchun Alberta san'at galereyasidan foydalanilgan[13]. Ushbu dastur Kanada milliy galereyasi va boshqa muassasa o'rtasidagi birinchi "sun'iy yo'ldosh dasturi" bo'lib, keyingi yillarda Kanadaning boshqa san'at galereyalarida ham xuddi shunday tashabbuslar o'tkazila boshlangan[13].

Marc Mayer 2009-yil 19-yanvarda Pierre Thébergedan keyingi muzey direktori etib tayinlandi[14]. 2019-yil 19-aprelda uning o‘rnini Kanada milliy galereyasining 11-direktori va bosh ijrochi direktori etib tayinlangan Alexandra Suda egalladi. Suda boshchiligida galereya yanada inklyuziv bo'lish yo'lida Ankosé deb nomlangan katta rebrendingdan o'tdi. Atigi uch yildan so'ng Suda iste'foga chiqdi. Muzeyga 2022-yil iyul oyida Angela Cassie muvaqqat direktor va bosh direktor etib tayinlandi.

Binosi

Bino Ottava daryosi bo'yida qad rostlagan

Muzeyning hozirgi binosi Moshe Safdie & Associates tomonidan ishlab chiqilgan bo'lib, qurilishi 1985-yilda boshlangan va bino 1988-yilda ochilgan. Uning umumiy maydoni 46,621 m2 (501,820 fut2)ni tashkil etadi. 2000-yilda Kanada Qirollik arxitektura instituti Milliy galereyani so'nggi ming yillikda Kanadada barpo qilingan eng yaxshi 500 ta binolardan biri sifatida tanladi[15]. Kanada milliy galereyasi ByWard Market tumaniga tutashgan Sussex Drivedagi binoda joylashgan. Bu bino san'at muzeyi joylashgan to'rtinchi inshootdir.

Kanada muzeylari qurilish korporatsiyasi muzeyni qurish uchun 185 million Kanada dollaridan iborat byudjet tashkil etgan[6]. 1984-yilgi Kanada federal saylovlaridan so'ng bosh vazir Brian Mulroney korporatsiyani tarqatib yubordi[6]. Biroq, binoning poydevori qurilishi allaqachon tugaganligi sababli, Mulroney muzey qurilishini moliyalashtirishni davom ettirishni tanladi, ammo umumiy byudjet 162 million Kanada dollariga kamaytirildi[6].

Tashqi ko'rinishi

Binoning g'arbiy jabhasining pushti-granit devorlari.

Binoning shimoliy, sharqiy va gʻarbiy tashqi fasadi pushti-granit devorlar yoki shisha oynalardan iborat[6]. Janub tomondan tashqi fasadi uzun shisha devorga ega bo'lib, to'rtta guruhlangan beton ustunlar bilan mustahkamlangan[6]. Janub tomondan tashqi fasadi soborga o'xshatib qurilgan, beton ustunlar gotika soborlari qurilishida qo'llaniladigan muallaq tayanchlarga o'xshatib ishlangan[6]. Binoning janubiy fasadining sharqiy qismidan muzeyning asosiy kirish eshigini ushlab turadigan, past darajadagi kristalldan ishlangan shisha gumbazga o'tiladi va uning g'arbiy qismi uch qavatli shisha gumbazdan iborat[6].

Binoning janubiy fasadi beton ustunlar bilan mustahkamlangan shisha devor va janubi-g'arbiy burchakda uch qavatli shisha gumbazdan iborat.

Uch qavatli shisha gumbaz to'rtburchak shisha va ingichka po'lat tayanchlardan tashkil topgan[6]. Gumbazning ikkinchi qavati to'rtburchaklar va teng qirrali uchburchaklardan iborat bo'lib, ular sakkiz yoki o'n ikkita kichikroq teng qirrali uchburchaklarga bo'linadi[6]. Bu shisha bo'laklarning barchasi temir tirgaklar bilan birlashtirilgan. Gumbazning uchinchi qavati shunga o'xshash dizayn bilan yaratilgan, ammo uchburchak shisha oynalar teng yonli uchburchaklardir[6]. Teng yonli uchburchaklar yuqoriga, cho'qqilari markazga qaratilgan[6]. Binoning uch qavatli gumbazi muzeyga sharqdan qaraganda g'arbda Tinchlik minorasi va Parlament kutubxonasi bilan yonma-yon joylashgan bo'ladi[6].

Ichki ko'rinishi

Binoning katta zalga o'tiladigan yo'lagi

Binoning kirish qismidagi ichki yo'lagi pushti-granit bilan qoplangan va toʻrt metr (13 ft) uzunlikka cho'zilgan[6]. Safdie o'z dizaynidagi rampaning muhimligini ta'kidlab: "Milliy galereya kabi muhim joyga yo'l olish uchun qandaydir kortejdan o'tish kerak", - deydi va bu tashrif buyuruvchiga muhim marosimga tayyorlanayotgandek hisni berganligini ta'kidlaydi[6]. Kirish vestibyulining devorlari shisha devorli tashqi fasadning bir qismi bo'lgan janubiy devorni hisobga olmaganda, to'rtburchaklar shaklida kesilgan pushti granit bilan qoplangan[6]. Gotika sobori me'morchiligini eslatuvchi shisha va po'lat shift rampaning butun yo'lagini kengaytiradi[6]. Biroq, ko'pchilik Gotika soborlaridan farqli o'laroq shiftda tomni suyash uchun bir nechta beton ustunlar mavjud[6]. Rampaning yakuni uch qavatli shisha gumbazda joylashgan binoning katta zaliga olib boradi[6].

Binoning ichki hovlisida Taiga bog'i ham joylashgan. Bog' dizaynini A. Y. Jackson tomonidan chizilgan va muzeyning doimiy kolleksiyasida saqlanovchi Terre Sauvage kartinasidan ilhomlanib Cornelia Oberlander ishlab chiqqan[6]. Bog'ni rasmda tasvirlangan manzaradagidek ko'rinishga keltirishga harakat qilingan[6].

Kolleksiyasi

2018-yil oktyabr holatiga ko‘ra, Kanada milliy galereyasining doimiy kolleksiyasi san’at tarixidagi bir qancha badiiy harakatlar va davrlarni aks ettiruvchi 93 625 tadan ortiq asarni ichiga oladi. Galereyada rasmlar, qog'ozdagi ishlanmalar, haykallar va fotosuratlarning katta hamda xilma-xil to'plami mavjud. Muzey tomonidan sotib olingan eng qadimgi asarlar kanadalik rassomlarga tegishli edi, Kanada san'ati muassasaning diqqat markazida bo'lib qoldi. Shu bilan birga, uning kolleksiyasida butun dunyo rassomlarining bir nechta asarlari ham mavjud. Muzey kolleksiyasi xaridlar va xayr-ehsonlar evaziga yaratilgan. U Kanada bo'ylab va chet elda o'z kolleksiyasini namoyish qilish uchun ko'chma ko'rgazmalarni tashkil qiladi[16][17]. Milliy galereya Kanadadagi san'at asarlarining eng yirik qarz beruvchisi bo'lib, dunyo bo'ylab yiliga taxminan 800 ta asarni jo'natadi[18].

2005-yilda muzeyning haykaltaroshlik bo'limida namoyish etilgan haykallar

Muzeyning bosmalar va chizmalar kolleksiyasi XV asrdan hozirgi kungacha boʻlgan qogʻozdagi ishlanmalardan iborat 27,000 ta asarni oʻz ichiga oladi. Bosma va chizmachilik kolleksiyasida kanadalik rassomlarning qog'ozdagi 10,000 ta ishi joy olgan; 800 dan ortiq bosma va chizmalar Inuit rassomlari tomonidan yaratilgan[19]. Bosma va chizmachilik kolleksiyasi shuningdek, Amerika, Osiyo va Yevropa rassomlarining 2,500 ta chizmasi hamda 10,000 ta bosma nusxalarini oʻz ichiga oladi.

Muassasada Osiyo rassomlarining miloddan avvalgi 200-yildan XIX asrgacha bo'lgan 400 ga yaqin asari mavjud. Muzeyning Osiyo kolleksiyasi namoyishi XX asrning boshlarida Nasli Heeramaneck kolleksiyasidan olingan bir qator asarlar bilan boshlangan[20]. amailliy galereyada fotosuratlar to'plami ham mavjud. To'plamdagi bir qator fotosuratlar faoliyatini tugatgan Kanada zamonaviy fotosuratlar muzeyidan olingan.

1980-yillarning oʻrtalariga qadar mahalliy aholining sanʼat asarlarini yigʻish galereyaning rejasiga kirmas edi. Bu juda ko'p tanqid qilindi va galereyada 1980-yillardan boshlab amalga oshirilgan muhim o'zgarishlarga olib keldi[21]. 2003-yilda Kanada galereyalari tubjoy xalqlar san'atini birinchi marta o'z ichiga olgan katta bo'lim ochganiga qaramay, mahalliy xalqlar san'atini, xususan, uning tarixini ochib beruvchi san'at asarlarini yanada ko'proq namoyish qilish ustida ishlashda davom etdi[22].

Galereyadagi eng katta asar Rideau Street Chapelning butun ichki qismi bo'lib, u Our Lady Sacred Heart monastirining bir qismini tashkil etgan[7]. Rideau Street Chapelning ichki bezaklari 1887-yilda Georges Couillon tomonidan ishlab chiqilgan[5]. Ibodatxonaning ichki qismi muzey tomonidan 1972-yilda, monastir buzilishi rejalashtirilgan paytda sotib olingan. 1123 ta ichki qism 1988-yilda san'at asari sifatida galereyada demontaj qilingan, saqlangan va rekonstruksiya qilingan[5].

Kanada asarlari va mahalliy asarlar

Muzeyning Kanada kolleksiyasida XVIII asr Yangi Fransiya davridan 1990-yillargacha boʻlgan asarlar mavjud[23]. To'plamga Konfederatsiyadan oldingi davr rasmlari, mavhum rasmlar va urushdan keyingi boshqa san'at asarlari, Henry Birksning Kanada kumushlari kolleksiyasi kiradi[23]. Konfederatsiyadan oldin yaratilgan dastlabki rasmlar Kanada kolleksiyalaridagi birinchi buyumlardan bo'lib, Milliy galereyaning eng qadimgi asarlari Kanada Qirollik san'at akademiyasida kanadalik rassomlar tomonidan yaratilgan[23].

Tom Thomson tomonidan chizilgan The Jack Pine rasmi. Kanada kolleksiyasida Thomsonning bir qator asarlari mavjud.

Muzeyning Kanada kolleksiyasida "Yettilar guruhi"ning ko'plab asarlari mavjud[23]. Unda Tom Thomson asarlarining katta kolleksiyasi ham bor[23] - muzey 1918-yilda The Jack Pineni oʻz kolleksiyasiga qoʻshgan[24]. Galereya, shuningdek, Alex Colville asarlarining eng katta to'plamiga ega[25]. Kolleksiyada asarlari namoyish etiladigan boshqa rassomlar orasida William Berczy, Jack Bush, Paul-Emile Borduas, Emily Carr, Robert Field, Vera Frenkel, Theophile Hamel, Joseph Legare, Cornelius Krieghoff, Fernand Leduc, Alexandra Luke, Ken Lum, James Wilson Morrice, John O'Brien, Antoine Plamondon, William Raphael, Jean-Paul Riopelle, William Ronald, Michael Snow, Lisa Steele, Jeff Wall, Joyce Wieland, Paul Wong va Regina beshligi a'zolari ham bor[23][24].

2017-yilda Kanadaning 150 yilligini nishonlash maqsadida muzey "Kanada va mahalliy xalqlar san'ati: qadim zamonlardan 1967-yilgacha" nomli ko'rgazma tashkil etdi va ochilish uchun 7,4 million Kanada dollari miqdorida mablag' sarflab ta'mirlash ishlarini olib boradi[26]. Galereya Kanada san'ati va tarixining rivojlanishini namoyish etish uchun Kanada va mahalliy xalqlarning asarlarini yonma-yon namoyish etadi[26]. Ushbu asarlar odamlarning ikki guruhi o'rtasidagi o'zaro bog'liq munosabatlarni ko'rsatadigan tarzda taqdim etilgan[26].

Mahalliy xalqlar kolleksiyasi butun dunyo bo'ylab mahalliy rassomlarning asarlarini o'z ichiga oladi, biroq unda Kanada tub xalqlari asarlariga ko'proq urg'u berilgan. Muzey kolleksiyasi dastlabki tub aholi va metis rassomlarining birinchi asarlarini XX asr boshlarida sotib olgan[27]. Biroq, bu asarlarni yaratuvchilar ko'pincha mahalliy aholi deb tan olinmagan, chunki Galereya vakolatiga 1980-yillarga qadar yaratilgan mahalliy xalqlarning san'at to'plamlarini yig'ish kirmagan. Muzey 1956-yilda Nunavikdagi rassomlar tomonidan yaratilgan birinchi Inuit asarlarini sotib oldi[19]. Boshqa mahalliy xalqlarning san'atini faol ravishda to'plamagan bir paytda galereyaning Inuit asarlarini sotib olishi hukumatning shimolda ish o'rinlarini yaratish va u yerda Kanada suverenitetini tasdiqlash uchun Inuit san'atiga yordam berishi bilan bog'liq[28]. 1979-yilda Henry Birks NGCga asosan Quebecois konfederatsiyasi tashkil etilishidan oldingi davrga xos kumushdan iborat katta kolleksiyani muzeyga vasiyat qilib qoldirdi. Vasiyatdagi 12 000 dan ortiq obyektlarning ichiga mahalliy rassomlarning 16 ga yaqin asarlari ham kiradi[29]. 1989- va 1992-yillarda Hindiston ishlari va shimoliy taraqqiyot departamenti Inuit rassomlarining 570 ta asarini meros sifatida oldi[19].

Muzeyda namoyish etilgan Norval Morrisseau tomonidan chizilgan Artist and Shaman between Two Worlds kartinasi

Kolleksiyada asarlari namoyish etilgan bir qator mahalliy rassomlar orasida Kenojuak Ashevak, Kiawak Ashoona, Qaqaq Ashoona, Carl Beam, Faye HeavyShield, Osuitok Ipeelee, Rita Letendre, Norval Morrisseau, Shelley Niro, David Ruben Piqtoukun, Abraham Anghik Ruben, Lucy Tasseor Tutsweetok, Jeffrey Thomas, John Tiktak va Lawrence Paul Yuxweluptunlar bor[24][27][19].

Zamonaviy kolleksiya

Louise Bourgeois tomonidan yasalgan Maman haykali muzey tashqarisida namoyish etiladi.

Muzeyning zamonaviy kolleksiyasida rassomlarning 1990-yillardan buyon yaratilgan 1,500 ga yaqin asari mavjud[30]. To'plamda Kanada va uning mahalliy rassomlarining bir qator asarlari ham mavjud. Kanada milliy galereyasi tomonidan sotib olingan birinchi mahalliy zamonaviy san'at asari 1987-yilda yaratilgan Anishinaabe rassomi Carl Beamning asari edi. 2017-yilda Bob Rennie Kanadaning 150 yilligi sharafiga Milliy galereyaga zamonaviy san'at kolleksiyasini sovg'a qildi[18]. To'plam 197 ta rasm, haykaltaroshlik va aralash media buyumlarini o'z ichiga oladi, ularning aksariyati vankuverlik rassomlar, jumladan Geoffrey Farmer, Rodney Graham, Brian Jungen va Ian Wallace tomonidan yaratilgan[18]. Rennie kolleksiyasi shuningdek, ba'zi xalqaro zamonaviy asarlar, jumladan Doris Salcedoning asarlarini o'z ichiga oladi[18].

1990-yilda galereyaning Barnett Newmanning Voice of Fire asarini 1,8 million dollarga sotib olishi turli bahs-munozaralarga sabab bo‘ldi. Biroq, o'sha paytdan beri bu asar qiymati 2014-yil holatiga ko'ra taxminan 40 million Kanada dollariga oshgan[24]. 1999-yilda muzey 3,2 million Kanada dollari evaziga Louise Bourgeois tomonidan yaratilgan ulkan o'rgimchak Maman haykalini sotib oldi[24][31]. Haykal galereya oldidagi maydonga o'rnatildi[24]. 2011-yilda galereyada kanadalik haykaltarosh Joe Fafardning Running Horses asari Sussex Drive binosining kirish eshigi yoniga o‘rnatildi va galereya orqasidagi Kìwekì Point tepaligida amerikalik rassom hamda haykaltarosh Roxy Painening zanglamas po‘latdan yasalgan One Hundred Foot Line haykali o‘rnatildi. Milliy galereya kolleksiyasida asarlari namoyish etilgan boshqa zamonaviy rassomlar orasida David Altmejd, Lee Bul, Janet Cardiff, Bharti Kher, Christian Marclay, Elizabeth McIntosh, Chris Ofili, Paine, Ugo Rondinone va Joanne Todlar ham bor[30].

Yevropa, Amerika va Osiyo kolleksiyalari

Benjamin West tomonidan chizilgan The Death of General Wolfe rasmi. U muzey kolleksiyasining bir qismidir.

Yevropa, Amerika va Osiyo kolleksiyalari maydoni kanadalik bo'lmagan rassomlar asarlarining aksariyat qismini o'z ichiga oladi. Muzey o'zining yevropalik yaratgan birinchi asarini 1907-yilda sotib olgan. Bu Thomas Gainsboroughning Ignatius Sancho rasmi edi[32]. Biroq, muzey 1970-yillargacha Amerika san'ati kolleksiyasini kengaytirishni reja qilmagan edi[32].

Muzey kolleksiyasida Uyg'onish davridan to XX asrgacha bo'lgan Amerika va Yevropa asarlari mavjud[32]. G'arb san'atidan tashqari to'plamda Hindiston, Nepal va Tibetdan kelgan 400 ta asar mavjud[33].

Muzeyning Yevropa kolleksiyasi keyinchalik asarlar sotib olish yoki xadyalar orqali kengaytirildi. Bunday ishlar qatoriga 1956-yilda muzey tomonidan 16,000 dollarga sotib olingan Mark Shagalning La Tour Eiffel asari kiradi[34]. 2018-yilda galereya boshqa xaridlarni moliyalashtirish uchun asarni sotishni rejalashtirgan, biroq u ommaga maqul kelmagach bu rejalardan voz kechgan[34]. 2005-yilda muzey Uyg'onish davri italyan rassomi Francesco Salviatining rasmini 4,5 million dollarga sotib oldi[35]. 2018-yilda u David R. Graham kolleksiyasidan James Tissotning The Party Carée asarini sotib oldi va uni shu yilning dekabr oyida namoyish qildi[36]. Bu Tissotning 1921-yildan beri muzey tomonidan sotib olingan uchinchi asaridir[36]. To'plamdagi boshqa asarlar orasida anglo-amerikalik rassom Benjamin Westning The Death of General Wolfe rasmi ham bor[24]. Muzeyning Yevropa kolleksiyasida asari namoyish etilgan boshqa rassomlar sirasiga Alejo Fernandez, Vilhelm Hammershoi, Gustav Klimt, Elizabeth Vigée Le Brun, Henri Matisse, Charles Meynier, Claude Monet, Rembrandt va Vincent van Gogh ham kiradi[24][20].

Kutubxona va arxivlar

Kanada milliy galereyasi kutubxonasi va arxivida Kanada san'ati bo'yicha keng qamrovli badiiy adabiyotlar to'plami mavjud[37]. Kutubxona va arxiv 1880-yilda muzey bilan birga tashkil etilgan boʻlib, unda soʻnggi oʻrta asrlardan to hozirgi kungacha boʻlgan gʻarb sanʼati haqidagi hujjatlar mavjud[37]. To'plam 275,000 ta kitob, ko'rgazma kataloglari va davriy nashrlarni o'z ichiga oladi, shu bilan birga 76,000 hujjat fayli va 95 000 mikroformalar ham mavjud[37]. Arxivlar muzeyning institutsional arxivi vazifasini bajaradi.

Kutubxona va arxivlarning maxsus kolleksiyalarida 50,000 tadan ortiq auksion kataloglari, 182,000 ta slaydlar va 360,000 ta tadqiqot fotosuratlari mavjud[38]. Kutubxona hamda arxivlarning noyob materiallari va e'tiborga molik mavzular to'plamida kanadalik rassomlarga oid bir qator nodir ma'lumotlar, kitoblar va Kanada san'ati tarixchilariga oid buyumlar mavjud[38].

Boshqaruvi

Federal hukumat 1913-yilda "Kanada milliy galereyasi to'g'risida"gi qonunni qabul qilish bilan muzey uchun mas'uliyatni o'z zimmasiga oldi. Muzey 1990-yil 1-iyulda “Muzeylar toʻgʻrisida”gi qonunning eʼlon qilinishi bilan davlat egalik qiladigan muassasaga aylandi. "Muzeylar toʻgʻrisida"gi qonun muzey faoliyati toʻgʻrisidagi qonun hujjati boʻlib xizmat qiladi. U vasiylar kengashiga muzeyning boshqaruv organi sifatida xizmat qilish huquqini beradi, kengash rais orqali muzey uchun yakuniy javobgar bo'lgan Kanada merosi vaziriga hisobot beradi[39]. Rahbar va direktor galereyani kundalik boshqarish bilan shug'ullanadi[40].

Muzey bir nechta assotsiatsiyalar, shu jumladan, Kanada muzeylari assotsiatsiyasi, Ontario san'at galereyalari assotsiatsiyasi, Kanada merosi ma'lumot tarmog'i va Kanada virtual muzeyi kabilar bilan hamkorlik qiladi.

Direktorlari

Quyida Kanada milliy galereyasi direktorlari roʻyxati keltirilgan:  

Tanlangan asarlar

Kanada kolleksiyasi

Yevropa va Amerika kolleksiyasi

 

Bosma nashrlar va chizmalar to'plami

Manbalar

  1. ↑ Andoza:Skyscraperpage
  2. ↑ „Emporis building ID 204225“. Emporis. 2019-yil 30-mayda asl nusxadan arxivlangan.
  3. ↑ Andoza:Structurae
  4. ↑ National Gallery of Canada – 1980 (Wayback Machine saytida 2010-09-19 sanasida arxivlangan)
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 „Architectural Interiors“. gallery.ca. National Gallery of Canada (2019). Qaraldi: 2019-yil 10-oktyabr.
  6. ↑ 6,00 6,01 6,02 6,03 6,04 6,05 6,06 6,07 6,08 6,09 6,10 6,11 6,12 6,13 6,14 6,15 6,16 6,17 6,18 6,19 6,20 6,21 6,22 6,23 6,24 6,25 6,26 6,27 6,28 6,29 6,30 6,31 6,32 6,33 6,34 Ord 2003.
  7. ↑ 7,0 7,1 Pound, Richard W.. Fitzhenry and Whiteside Book of Canadian Facts and Dates. Fitzhenry and Whiteside, 2005. 
  8. ↑ Fulford, Robert. „Turning the absurd into an art form: Canada's National Gallery has a history filled with bizarre decisions“. The National Post. Canwest (2003-yil 9-sentyabr). Qaraldi: 2019-yil 9-oktyabr.
  9. ↑ „Concordia university to award five honorary degrees at five ceremonies for 3300 graduating students“. Press-reliz.
  10. ↑ 10,0 10,1 „Gallery fears some of its art is Nazi plunder: Suspect works posted on Web“. ottawacitizen.com. Ottawa Citizen Group (2001-yil 8-fevral). 2001-yil 8-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 25-aprel.
  11. ↑ „Provenance“. cybermuse.gallery.ca. 2002-yil 5-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 25-aprel.
  12. ↑ „Provenance“. gallery.ca. National Gallery of Canada (2021). Qaraldi: 2021-yil 25-aprel.
  13. ↑ 13,0 13,1 Whitelaw, Anne. Spaces and Places for Art: Making Art Institutions in Western Canada, 1912-1990. McGill-Queen's University Press, 2017 — 265-bet. ISBN 978-0-7735-5032-2. 
  14. ↑ Milroy. „Mayer confirmed as gallery director“. The Globe and Mail. CTVglobemedia Publishing (2008-yil 8-dekabr). 2008-yil 15-dekabrda asl nusxadan arxivlangan.
  15. ↑ Cook, Marcia. „Cultural consequence“. Ottawa Citizen. Canwest (2000-yil 11-may). 2010-yil 30-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 11-oktyabr.
  16. ↑ National Gallery of Canada: Past Exhibitions (Wayback Machine saytida 2007-08-19 sanasida arxivlangan)
  17. ↑ National Gallery of Canada: Travelling Exhibitions (Wayback Machine saytida 2007-08-18 sanasida arxivlangan)
  18. ↑ 18,0 18,1 18,2 18,3 Ditmars. „National Gallery of Canada receives major gift of contemporary art from collector Bob Rennie“. The Art Newspaper (2017-yil 9-may). Qaraldi: 2010-yil 10-oktyabr.
  19. ↑ 19,0 19,1 19,2 19,3 „Inuit Art“. gallery.ca. National Gallery of Canada (2019). Qaraldi: 2019-yil 11-oktyabr.
  20. ↑ 20,0 20,1 „Asian Paintings and Sculptures“. gallery.ca. National Gallery of Canada (2019). Qaraldi: 2019-yil 10-oktyabr.
  21. ↑ "'Whiffs of Balsam, Pine and Spruce': Art Museums and the Negotiation of a 'Canadian' Aesthetic," in J. Berland and S. Hornstein (eds), Capital Culture: A Reader on Modernist Legacies, State Institutions and the Value(s) of Art, McGill-Queen's Univ. Press, 2000, 122-137.
  22. ↑ Anne Whitelaw, "Placing Aboriginal Art at the National Gallery of Canada" Canadian Journal of Communications, special issue on Culture, Heritage and Art, 31:1, 2006, 197-214.
  23. ↑ 23,0 23,1 23,2 23,3 23,4 23,5 „Canadian Art“. gallery.ca. National Gallery of Canada (2019). Qaraldi: 2019-yil 10-oktyabr.
  24. ↑ 24,0 24,1 24,2 24,3 24,4 24,5 24,6 24,7 Boswell. „Pricing 10 of the priceless: Here are some of the National Gallery of Canada's most expensive artworks (we think)“. Ottawa Citizen (2018-yil 3-noyabr). Qaraldi: 2019-yil 10-oktyabr.
  25. ↑ Reid. „Alex Colville appreciated but not always understood“. The Waterloo Region Record. Metroland Media Group (2014-yil 23-avgust). Qaraldi: 2019-yil 11-oktyabr.
  26. ↑ 26,0 26,1 26,2 Whyte. „The National Gallery's moment of truth“. Toronto Star. Torstar Corporation (2017-yil 5-iyun). Qaraldi: 2019-yil 10-oktyabr.
  27. ↑ 27,0 27,1 „Aboriginal Art“. gallery.ca. National Gallery of Canada (2019). Qaraldi: 2019-yil 11-oktyabr.
  28. ↑ Igloliorte, Heather.
  29. ↑ See Anne Dymond,Diversity counts: gender, race, and representation in Canadian art galleries MQUP, 2019, 49-51.
  30. ↑ 30,0 30,1 „Contemporary Art“. National Gallery of Canada (2019). Qaraldi: 2019-yil 10-oktyabr.
  31. ↑ National Gallery of Canada is latest major museum to welcome Louise Bourgeois' Maman (Wayback Machine saytida 2009-09-25 sanasida arxivlangan), 2005-yil 9-may
  32. ↑ 32,0 32,1 32,2 „European Art“. gallery.ca. National Gallery of Canada (2019). Qaraldi: 2019-yil 10-oktyabr."European Art". Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name "eurocol" defined multiple times with different content
  33. ↑ „Asian Painting and Sculpture“. gallery.ca. National Gallery of Canada (2019). Qaraldi: 2019-yil 10-dekabr.
  34. ↑ 34,0 34,1 Beeby. „Gallery officials knew selling the Chagall would be highly controversial — but did it anyway“. CBC News. Canadian Broadcasting Corporation (2018-yil 28-iyun). Qaraldi: 2019-yil 10-oktyabr.
  35. ↑ National Gallery acquires rare Renaissance masterpiece by Salviati (Wayback Machine saytida 2007-07-14 sanasida arxivlangan), 15 August 2005
  36. ↑ 36,0 36,1 Hum. „National Gallery of Canada acquires and exhibits 19th century French 'masterpiece'“. Ottawa Citizen (2018-yil 12-dekabr). Qaraldi: 2019-yil 10-oktyabr.
  37. ↑ 37,0 37,1 37,2 „Library & Archives“. National Gallery of Canada (2019). Qaraldi: 2019-yil 1-dekabr.
  38. ↑ 38,0 38,1 „Special Collections“. National Gallery of Canada (2019). Qaraldi: 2019-yil 1-dekabr.
  39. ↑ Legislative Services Branch. „Consolidated federal laws of Canada, Department of Canadian Heritage Act § 4(2)(l)“. laws-lois.justice.gc.ca (2013-yil 30-sentyabr). Qaraldi: 2022-yil 19-dekabr.
  40. ↑ „Summary of the Corporate Plan for 2012–13 to 2016–17 and Operating and Capital Budgets for 2012–13“. gallery.ca. National Gallery of Canada (2012). Qaraldi: 2022-yil 13-may.
  41. ↑ 41,0 41,1 41,2 41,3 Lerner, Mary F.; Williamson, Loren Ruth. Art Et Architecture Au Canada. University of Toronto Press, 1991 — 340-bet. ISBN 0-8020-5856-6. 
  42. ↑ Ord 2003, s. 15.
  43. ↑ Whitelaw, Anne. Spaces and Places for Art: Making Art Institutions in Western Canada, 1912-1990. McGill-Queen University Press, 2017 — 238-bet. ISBN 978-0-7735-5032-2. 
  44. ↑ Ord 2003, s. 349.
  45. ↑ „Former National Gallery head Shirley Thomson dies“. CBC Arts. Canadian Broadcasting Corporation (2010-yil 11-avgust). Qaraldi: 2020-yil 3-mart.
  46. ↑ „Pierre Théberge, former Director of the National Gallery of Canada, will be fondly remembered for bringing the iconic sculpture Maman to the Gallery“. gallery.ca. National Gallery of Canada (2018-yil 9-oktyabr). Qaraldi: 2020-yil 3-mart.
  47. ↑ 47,0 47,1 Hum, Peter „Meet the National Gallery of Canada's new director: 'What's good for art is good for Canada and for the world'“. Ottawa Citizen (2019-yil 13-fevral). Qaraldi: 2020-yil 3-mart.
  48. ↑ „Former CMHR executive named National Gallery of Canada interim director“.

Adabiyotlar

Havolalar

Vikiomborda National Gallery of Canada mavzusiga oid fayllar bor 

"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Kanada_milliy_galereyasi&oldid=4454573" dan olindi