Раян Лочте
| Раян Стивен Лочте | |
|---|---|
_(cropped)_(cropped).jpg) | |
| Шахсий маълумотлари | |
| Жинси | Эркак |
| Фуқаролиги |
 АҚШ |
| Таваллуд санаси |
3-август 1984-йил Ню-Ёрк, АҚСҲ |
| Вазни | 40 кг |
| Спорт | |
| Қайси спорт | Сувда сузиш |
Раян Стивен Лочте — америкалик сузувчи, олти карра Олимпия чемпиони (жами 12 та Олимпия медали). Жаҳон чемпионатининг 39 та олтин медали соҳиби, шулардан 18 тасини 50 метрлик бассейнда ва 21 тасини қисқа курсларда қўлга киритган (50 метрлик бассейнларда кетма-кет 12 та жаҳон чемпионатларида камида биттадан олтин медални қўлга киритган — 2005, 2007, 2009, 2011, 2013 ва 2015-йиллар, 25 метрли — 2004, 2006, 2008, 2010, 2012 ва 2014[1].
У эркин (100 ва 200 метр), чалқанча сузиш, баттерфляй ва аралаш усулда сузиш бўйича ихтисослашган кўпкураш спортчиси. Фаолияти давомида у узун ва қисқа ҳовузларда 10 дан ортиқ жаҳон рекордларини ўрнатди. 50 метрлик бассейнда 200 метрга, 25 метрлик бассейнда 200 ва 400 метрга аралаш сузишда амалдаги жаҳон рекордчиси. 2010 ва 2011-йилларда дунёнинг энг яхши сузувчиси (Мичаэл Фред Пҳелпс 4 йиллик гегемонлигини тўхтатди).
Спорт карераси
[edit | edit source]
Раян 1984-йил 3-август Ню-Ёркнинг Канандайгуа шаҳрида Стивен ва Илеана Лочте оиласида туғилган. Лочтенинг онаси Кубадан испан ва баск миллатига мансуб, отаси эса немис, голланд ва инглиз миллатига мансуб. Раяннинг Кристин ва Меган исмли иккита опаси ва иккита укаси Девон ва Брандон бор[2]. У Флорида штатидаги Порт Оранге шаҳридаги Спруcе Cреэк ўрта мактабининг битирувчиси. Кейин Лочте Флорида штати университетида таҳсил олиб, 2007-йилда спорт менежменти факултетини тамомлаган.
Лочте бутун болалигини ҳовузда ўтказди. Унинг отаси Стив Флорида штатидаги Дайтона-Бич шаҳридаги клуб жамоасида мураббий бўлган, онаси Илеана эса тўнғич ўғлини 11 ёшга тўлгунига қадар бошқарган. Болалигида Лочте сузиш бўлимига юборилган, аммо бола қизиқмас ва кўпинча машғулотлар пайтида алдаган. „Кўпинча у нотўғри иш қиларди, ё кимнингдир оёғидан тортар, ёки сув остида пуфакчаларни пуфлар, ё ҳовузнинг нариги чеккасига сузарди“, деди Стив Лочте. „Аммо у мен уни ҳеч қачон машғулотдан четлатмаслигимни биларди.“ Лочте ўрта мактабда ўқиб юрганидагина жиддий сузишни бошлаган
У Флорида штатидаги Гаинесвилле университетида спорт стипендияси олди ва 2003-йилдан 2006-йилгача НCАА ва Жануби-Шарқий Конференция (СЕC) мусобақаларида Флорида Гаторс сузиш ва шўнғиш жамоаси аъзоси сифатида Грегг Трой қўл остида сузди. Лочте 24 та америкалик, 7 та НCАА чемпионати ва 7 та СЕC чемпионатида қатнашган барча даврларнинг энг муваффақиятли жамоавий сузувчиларидан бири. Лочте икки марта Миллий кенгашнинг йилнинг энг яхши сузувчиси деб топилган.
Лочте мураббий Грегг Трой билан Гейнсвиллда яшайди ва машғулот ўтказади. У Дайтона Беач сузиш клуби номидан чиқади.
2004—2005-йиллар
[edit | edit source]Раян Лохте АҚШ олимпия терма жамоаси миллий синовларида 200 метрга яккакурашда Мичаэл Фред Пҳелпс кейин иккинчи ўринни эгаллаганидан кейин ўзининг биринчи Олимпиадасида қатнашиш имкониятини қўлга киритди. Шунингдек, у 200 метрга эркин усулда сузиш бўйича 4-ўринни эгаллаганидан сўнг 4х200 м эстафета жамоасига йўлланма олди.
2004-йилги Ёзги Олимпиада ўйинлари Америка эстафета жамоаси таркибида Лочте Майкл Фелпс, Клет Келлер ва Питер Вандеркай билан биргаликда 4х200 метрга эркин усулда сузишда олтин медални қўлга киритиб, Австралия жамоасининг гегемонлигини бузишга муваффақ бўлди. Бу Австралия терма жамоаси учун 6 йил ичидаги илк мағлубият бўлди. Шунингдек, Жорж Бовелл ва Ласло Чех билан баҳсда у 200 м масофага югуриш баҳсларида ҳамюрти Фелпсни ортда қолдириб, кумуш медални қўлга киритди.
Ўша йили Индианаполисда бўлиб ўтган қисқа масофалар бўйича жаҳон чемпионатида Лочте 200 метрга аралаш сузишда кумуш, 200 метрга эркин усулда сузишда бронза медалини қўлга киритди. Чад Карвин, Ден Кетчум ва Жастин Мортимер билан эстафета жамоаси таркибида у 4х200 метрга эркин усулда сузишда олтин медални қўлга киритди.
2005-йилда Монреалда бўлиб ўтган ФИНА сув спорти бўйича жаҳон чемпионатида Лочте 200 м масофага чалқанча ва 200 м масофага сузишда бронза, Фелпс, Вандеркай ва Келлер билан 4х200 м масофага эркин усулда сузишда Канада ва Австралияни мағлуб этиб, олтин медални қўлга киритди.
2006—2007-йиллар
[edit | edit source]2006-йилги НCАА чемпионатидан атиги икки ҳафта ўтгач, Шанхайда бўлиб ўтган 2006 йилги қисқа масофали сузиш бўйича жаҳон чемпионатида Лочте учта олтин, битта кумуш ва иккита бронза медалини қўлга киритди ва 200 метрга аралаш ва 200 метрга чалқанча сузишда янги жаҳон рекордларини ўрнатди.
2007-йилда Мелбурнда бўлиб ўтган сув спорти бўйича жаҳон чемпионатида Лочте 200 метрга чалқанча сузишда 50 метрга бассейнда сузиш бўйича жаҳон чемпионларидаги биринчи шахсий олтин медалини қўлга киритиб, ватандоши Аарон Пеирсолни мағлуб этиб, жаҳон рекордини янгилади ва бу мусобақада этти йиллик ғалабали сериясига чек қўйди. масофалар. Бу Раян Лохтенинг 50 метрлик бассейнларда биринчи жаҳон рекорди эди. Чемпионатларда у 100 метрга чалқанча сузиш, 200 метр ва 400 метрга якка тартибда сузишда кумуш медалларни қўлга киритди. Чемпионатдаги умумий медаллар сони бўйича у Фелпсдан кейин иккинчи бўлди.
Пекинда 2008-йилги ёзги Олимпия ўйинлари
[edit | edit source]Пекинда бўлиб ўтган Олимпиада ўйинлари олдидан Англиянинг Манчестер шаҳрида қисқа масофада сузиш бўйича ўтказилган жаҳон чемпионатида Раян 4 та олтин ва 2 та кумуш медални қўлга киритди ва 200 метрга аралаш югуришда венгриялик Ласло Чехнинг натижасини 0,57 сонияга яхшилади. 100 метрга эркин ва 100 метрга аралаш югуриш.
Омаҳадаги олимпия терма жамоаси учун миллий саралаш босқичида Лочте уч масофага — 200 метрга чалқанча сузиш, 200 метр ва 400 метрга аралаш сузиш бўйича саралаш ҳуқуқини қўлга киритди.
2008-йилги Ёзги Олимпиада ўйинлари ўйинларидаги биринчи финалида Лочте 400 метрга аралаш сузишдада Майкл Фелпс ва Ласло Чехни ортда қолдириб, бронза медалини қўлга киритди. Кейин Лочте 4х200 метрга эркин усулда сузиш эстафетасида Фелпс, Беренс ва Вандеркаай билан бирлашди ва Пекиндаги илк олтин медалини қўлга киритди. Америка жамоаси бу жараёнда 6:58,56 сузиш билан жаҳон рекордини ўрнатди ва Мелбурнда ўрнатилган аввалги Австралия рекордини тўрт ярим сониядан кўпроқ ортда қолдириб, етти дақиқани янгилаган биринчи жамоага айланди. 200 метрга чалқанча сузишда Лочте ўзининг биринчи шахсий олтин медалини қўлга киритди ва Аарон Пеирсолни мағлуб этиб, жаҳон рекордини ўрнатди. 200 метрга чалқанча сузиш бўйича финал баҳсидан ярим соат ўтгач, Лочте 200 метрга сузишда бронза медалини қўлга киритди ва Фелпс ва Чехни ортда қолдирди.
2009-йил Римда бўлиб ўтган жаҳон чемпионати
[edit | edit source]Жаҳон чемпионати учун миллий танловда Раян Лочте 200 ва 400 метрга сузишда ғолиб чиқди. Шунингдек, у 4х100 ва 4х200 метрга эркин усулда эстафета баҳсларида қатнашиш ҳуқуқини қўлга киритди. 200 метрга чалқанча сузиш бўйича финал баҳсида Лочте Раян Пекинда ўрнатган Лочтенинг жаҳон рекордини ўрнатган Аарон Пиэрсолдан кейин иккинчи бўлди[3].
Римда бўлиб ўтган сув спорти бўйича жаҳон чемпионатида Лочте Мичаэл Фред Пҳелпс, Метт Греверс ва Натан Адриан билан бирга 4х100 метрга эркин усулда эстафета бўйича терма жамоа таркибида Россия ва Франсия жамоаларини ортда қолдириб, олтин медални қўлга киритди. Фелпс иштирок этмаган 200 метр ва 400 метрга аралашиш мусобақаларида Лочте иккала финалда ҳам олтин медални қўлга киритди, шу билан бирга 200 метрга аралашиш бўйича янги жаҳон рекордини ўрнатди ва Майкл Фелпснинг Пекинда ўрнатилган аввалги рекордини ортда қолдирди. 0,13 сония. 4×200 метрга эркин сузишда Лочте, Фелпс, Беренс ва Wалтерсдан иборат америкаликлар жаҳон рекорди билан ғалабани нишонладилар. 200 метрга чалқанча сузишда Раян япониялик Аарон Пиэрсол ва Рёсуке Иридан кейин учинчи бўлди.
2010-йил
[edit | edit source]АҚСҲ чемпионатининг 200 метрга яккалик сузиш бўйича финал баҳсида Раян Лохте кумуш медал совриндори Майкл Фелпсдан бир сониядан кўпроқ олдинда, дунёда мавсумдаги энг яхши натижа (1:54.84) билан якунланди. Бу биринчи марта у Фелпсни йирик миллий мусобақада мағлуб этди.
Ирвине шаҳрида тинч океани мусобақасида Лочте 200 метрга чалқанча сузиш, 200 метрга эркин усулда, 200 метрга ва 400 метрга якка тартибда, 4х100 метрга ва 4 марта 200 метрга сузишда ғалаба қозониб, жами олтита олтин медални қўлга киритди.
Дубайда бўлиб ўтган қисқа масофали сузиш бўйича жаҳон чемпионатида Лочте қисқа масофага сузиш бўйича жаҳон чемпионатида етти медални қўлга киритган тарихдаги биринчи шахс бўлди ва сузувчиларга тақиқ қўйилганидан кейин Дубайда 200 ва 400 м масофаларга сузиш бўйича индивидуал жаҳон рекордларини ўрнатган ягона шахс бўлди. костюмлар. БААда Раян 200 метрга чалқанча сузиш, 200 метрга эркин усулда, тўлиқ аралаш (100 м, 200 м, 400 м) ва 4х100 м эстафетада 4х200 метрга эркин усулда сузишда ҳам иккинчи ўринни эгаллади.
Йил охирида Раян Лочте Сwимминг Wорлд Магазине талқинига кўра Қўшма Штатлардаги энг яхши сузувчи деб топилди. У ФИНА Ақуатиcс Wорлд томонидан 2010-йилнинг энг яхши сузувчиси деб топилди. 2010-йилда Лочте жами ўн учта халқаро медални қўлга киритди, улардан ўн иккитаси олтин.
2011-йил Шанхайдаги жаҳон чемпионати
[edit | edit source]2011-йилги сув спорти бўйича жаҳон чемпионатида Лочте жами олтита медал, бешта олтин ва битта бронза медалини қўлга киритди. У 4×100 метрга эркин усулда эстафета баҳсларида ўзининг биринчи медали — бронзани қўлга киритди. 200 метрга эркин усулда сузиш бўйича финал баҳсида Раян 1:44,44 натижа билан Мичаэл Фред Пҳелпс ортда қолдириб, олтин медални қўлга киритди. Бу Лохтенинг Шанхайдаги жаҳон чемпионатидаги илк олтини эди. Лочте 2010-йил январ ойида сув кийимлари бекор қилинганидан бери биринчи жаҳон рекордини ўрнатди ва Шанхайда бўлиб ўтган ФИНА сув спорти бўйича Жаҳон чемпионатида 200 метрга аралаш югуришда олтин медални қўлга киритди. Аввалги рекорд (1:54,10) унга тегишли бўлиб, 2009-йилда Римда бўлиб ўтган жаҳон чемпионатида ўрнатилган эди.
Сузишдан сўнг бронза медалини қўлга киритган венгриялик сузувчи Ласло Чех чемпионга ҳурмат бажо келтирди ва журналистларга Фелпссиз Лохте жаҳон рекордини янгилай олмаслигини айтди. „Агар иккита бизон битта финалда учрашмаганида, рекорд янгиланиши даргумон эди. Аммо Фелпс Лочтени ақл бовар қилмайдиган тезликка тезлаштира олди“, — дейди Чех.
Фелпс ҳам жамоадошини мақтади: „Унинг бугунги иши энг майда деталларигача эди. Раян энди аввалгидан ҳам қулайроқ тезликда сузмоқда. У натижага йўналтирилган, у шунчаки яхшироқ тайёрланган. Кўпроқ тайёргарлик кўрган спортчилар ҳар доим ғалаба қозонишади. Бугун у 2009-йилга қараганда тезроқ сузди — бу ақл бовар қилмайдиган даражада.“
200 метрга чалқанча сузиш баҳсларида Лохте Рёсуке Ирини ортда қолдириб, олтин медални қўлга киритди. Чалқанча сузиш финалини якунлаганидан кўп ўтмай, Элбокс Майкл Фелпс, Питер Вандеркаай ва Рики Беренс билан эстафета жамоаси таркибида 4×200 метрга эркин усулда сузишда иштирок этди. Франсия терма жамоаси билан ўжар курашда Локти ғалабани тортиб олишга муваффақ бўлди. Раян Шанхайда бўлиб ўтган жаҳон чемпионатида 400 метрга сузиш бўйича сўнгги олтин медалини қўлга киритди. Элбоклар бутун сузиш бўйича устунлик қилиб, 4:07.13 натижа билан якунланди. Унинг энг яқин рақиби америкалик Тайлер Клари масофани 4:11.17 натижа билан якунлаб, унвонли ҳамюртини тўрт сония ортда қолдирди. 2011-йилги жаҳон чемпионати ташкилотчилари Раян Локтини турнирнинг энг яхши сузувчиси сифатида тан олишди.
Раян Лохте якунланган жаҳон чемпионати якунларини сарҳисоб қилиб, Лондондаги Олимпиада ўйинларида янада тезроқ сузиш имкониятига эга бўлишига ишонч билдирди. „Мен ўзимни энг зўр деб ҳисобламайман. Бир йил давомида мен яна бир оз машқ қилдим ва машқ қилдим. Кўпчилик натижаларимдан мамнун эмасман. Айтмоқчиманки, бешта олтин медални қўлга киритиш ажойиб, аммо мен бундан ҳам тезроқ сузишимга ишонаман. Ишончим комилки, кейинги йил ҳам мукаммал сузишим мумкин. Мен учун саккиз кун оғир бўлди. Жаҳон чемпионатининг бошидан охиригача бўлган йўлни босиб ўтганимдан хурсандман“.
Мавсум якунига кўра, Лочте кетма-кет иккинчи йил АҚШнинг энг яхши сузувчиси деб топилди. Шунингдек, ФИНА Ақуатиcс Wорлд журналига кўра, у 2010-йилги чемпионлик унвонини ҳимоя қилиб, дунёнинг энг яхши сузувчисига айланди.
Антидопинг қоидаларини бузгани учун у 2018-йилнинг 24-майидан бошлаб 14 ойга дисквалификация қилинди.
У Рио-де-Жанейродаги Олимпиада ўйинларида можарога аралашди. У ҳужум ва талончиликда сохта айбловлар билан жиноий жавобгарликка тортилган. Тергов натижасида АҚСҲ МОҚ Лохтени 10 ойга барча мусобақалардан четлатди. Бундан ташқари, бир қанча йирик компаниялар сузувчи билан ҳомийлик шартномаларини бузган.
Ҳаволалар
[edit | edit source]Манбалар
[edit | edit source]- ↑ „Америкалик сузувчи Раян Лохте ёлғон гапиргани учун кечирим сўради“. Қаралди: 2024-йил 3-май.
- ↑ [https://www.britannica.com/biography/Ryan-Lochte „Рян Лочте Америcан сwиммер“]. Қаралди: 2024-йил 3-май.
- ↑ „Жаҳон чемпионати тарихи“. Қаралди: 2024-йил 3-май.