Nagi

Nagi (sanskr. नाग ; nag — „ilon“) — hinduizm va buddizmdagi ilonga oʻxshash afsonaviy mavjudotlar. Ular boshi va tanasi odam, pasti ilon sifatida, gohida tepasi ilon boshli yelpigʻich bilan tasvirlangan. Ular gʻorlarda va suv havzalarida, quruqlikda, suvda yoki yer ostida yashaydi.

Kambodja sanʼatida nagalar toʻqqiz boshli etib tasvirlangan.

Mifologiya

"Ilon odam" mifologiyasi qadimiy ildizlarga ega. Nagalar inson boshi bilan tasvirlangan. Naga — donolik ramzi. Ilon kulti va u bilan bogʻliq bayramlar mavjud. Ilon-naga qadimgi qudratli qabilalardan birining totemi boʻlib, ularning vakillari nagalar deb atalgan. Donishmand Patanjali naga koʻrinishida tasvirlangan, uning tepa qismi inson qiyofasiga ega. Aytishlaricha, nagalar haqiqatni odamlar tushunib yetgunga qadar sir saqlagan. Nagalar Mahatala va Patala (Nagaloka) sayyoralarida yashaydi. Kundalini ilon shaklida tasvirlangan, u ruhiy amaliyot paytida odamda eng past psixo-fiziologik markazdan (chakra) eng yuqori darajaga koʻtarilib, u yerda xudo bilan birlashadi. Nag Muchalinda ongi ochilishidan oldin meditatsiya paytida Buddani kapyushoni bilan jazirama quyoshdan himoya qildi. Xitoy mifologiyasida insoniyatning ajdodi, maʼbuda Nuyva hamda uning akasi va Fusining birinchi hukmdori boʻlgan eri nagalar sifatida tasvirlangan.

Ommaviy madaniyatda

Nagalar — Heroes of Might and Magic III dagi mavjudotlar. Unda ular tanasi odam, koʻp qoʻlli, qilich bilan qurollangan katta ilonlar koʻrinishida tasvirlangan.
Kobralar Nag va Nagayna. R. Kiplingning „Rikki-tikki-tavi“ ertagidagi ilonlar.

Tabiat hodisalari

Naga olov sharlari Tailand va Laosdagi Mekong daryosi boʻyining noyob tabiat hodisasi boʻlib, mahalliy madaniy anʼanalar Naga bilan bogʻliq.

Yana qarang

Adabiyotlar

M. DA. de Visser, "Xitoy va Yaponiyadagi ajdaho" (Kitobning ruscha tarjimasi: Marinus Villem de Visser (1876-1930), Xitoy va Yaponiyadagi ajdaho. Amsterdam, J. Myuller, 1913 // Nagalar va Xitoy / Yapon ajdaholarining qiyosiy mifologiyasi).