Xem mã nguồn của Bashkortostan

{{About|chủ thể liên bang của Nga|tờ báo|báo Bashkortostan}}{{Infobox Russian federal subject
|vi_name=Cộng hòa Bashkortostan
|ru_name=Республика Башкортостан
|loc_name1=Башҡортостан Республикаһы
|loc_lang1=Bashkir
|image_flag=Flag of Bashkortostan.svg
|flag_caption=[[Quốc kỳ Bashkortostan|Quốc kỳ]]
|image_coa=Coat of Arms of Bashkortostan (Better Colors).png
|coa_caption=[[Quốc huy Bashkortostan|Quốc huy]]
|image_map=Map of Russia (2014–2022) - Bashkortostan.svg
|latd=54
|latm=28
|longd=56
|longm=16
|anthem=[[Quốc ca Cộng hòa Bashkortostan]]<br> <center>[[Tập tin:Гимн Республики Башкортостан.ogg]]</center>
|anthem_ref
|holiday
|holiday_ref
|political_status=Cộng hòa
|political_status_link=Các nước Cộng hòa của Liên bang Nga
|federal_district=[[Vùng liên bang Volga|Volga]]
|economic_region=[[Vùng kinh tế Ural|Ural]]
|adm_ctr_type=Thủ đô
|adm_ctr_name=[[Ufa]]
|adm_ctr_name_ref=<ref name=capital>[http://www.bashkortostan.ru/republic/index.php О республике] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140327221905/http://www.bashkortostan.ru/republic/index.php |date=2014-03-27 }}. General information about the republic. {{ru icon}}</ref>
|official_lang_list=[[tiếng Bashkir|Bashkir]]
|official_lang_ref=<ref name="Languages">Hiến pháp, chương 1</ref>
|pop_2010census=4072100
|pop_2010census_rank=thứ 7
|urban_pop_2010census=65,9%
|rural_pop_2010census=34,1%
|pop_2010census_ref=<ref name="PopCensus2010">{{ru-pop-ref|2010Census}}</ref>
|pop_2002census=4104336
|pop_2002census_rank=7th
|urban_pop_2002census=64,0%
|rural_pop_2002census=36,0%
|pop_2002census_ref=<ref name="PopCensus">{{ru-pop-ref|2002Census}}</ref>
|area_km2=143600
|area_km2_rank=thứ 27
|area_km2_ref
|established_date=23 tháng 3 năm 1919
|established_date_ref
|license_plates=02
|ISO=RU-BA
|gov_as_of=Tháng 3 năm 2011
|leader_title=[[Nguyên thủ Cộng hòa Bashkortostan|Nguyên thủ]]
|leader_title_ref=<ref name="HeadLegis">Hiến pháp, chương 6</ref>
|leader_name=[[Radiy Khabirov]]
|leader_name_ref=
|legislature=[[Hội đồng Nhà nước Bashkortostan|Hội đồng Nhà nước—Kurultai]]
|legislature_ref=<ref name="HeadLegis" />
|basic_law_type=Hiến pháp
|basic_law_title=[[Hiến pháp Cộng hòa Bashkortostan]]
|website=http://www.bashkortostan.ru
|website_ref
|date=Tháng 8 năm 2010
}}
'''Cộng hòa Bashkortostan''' ({{IPAc-en|b|ɑː|ʃ|ˈ|k|ɔː|r|t|oʊ|s|t|æ|n
}}, {{lang-rus|Респу́блика Башкортоста́н|r=Respublika Bashkortostan|p=rʲɪsˈpublʲɪkə bəʂkərtɐˈstan}}, {{lang-ba|Башҡортостан Республикаһы}}), trong lịch sử còn được biết đến với tên gọi '''Bashkiria<ref>{{chú thích web|url=https://www.youtube.com/watch?v=RYaCelZQZS4|title=Башкортостан или Башкирия?/Юлдаш Юсупов - Проект ЗАМАН - первая некоммерческая информационная площадка в Башкортостане, которая объединяет людей науки и культуры|website=YouTube.com|access-date =}}</ref><ref>{{chú thích web|url=http://ufatime.ru/news/2017/08/21/mozhno-li-govorit-bashkiriya-i-opravdan-li-gnev-chasti-zhitelej-respubliki-po-etomu-povodu|title=Можно ли говорить «Башкирия», и оправдан ли гнев части жителей республики по этому поводу? / Аделина Минибаева|website=UfaTime.ru|access-date =}}</ref>''' ({{lang-rus|Башки́рия|r=Bashkiriya|p=bɐʂˈkʲirʲɪjə}}), là một [[nước cộng hòa thuộc Nga]]. Nó nằm giữa [[sông Volga]] và [[dãy núi Ural]]. [[Thủ đô]] của Cộng hòa Bashkortostan là [[Ufa]].

Bashkortostan, vùng tự trị dân tộc đầu tiên ở Nga, được thành lập vào năm 1919.<ref name="Юлдашбаев">Национально-государственное устройство Башкортостана, 1917-1925 гг: Общее введение и Том 1 // Билал Хамитович Юлдашбаев, Китап, 2002, {{ISBN|5295029166}}, 9785295029165</ref><ref name="Гумеров">Хрестоматия по истории Башкортостана: Документы и материалы с древнейших времен до 1917 года // Фарит Гумеров, "Китап", 2001</ref><ref>Зулькарнаева Е. З., Кульшарипова Н. М. Фарман. // Башкортостан: краткая энциклопедия. — Уфа: Башкирская энциклопедия, 1996. — С. 603. — 672 с. — {{ISBN|5-88185-001-7}}.</ref> Vào ngày 20 tháng 3 năm 1919, nó trở thành [[Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết tự trị Bashkir]],<ref name="1987USSR">''Cơ cấu hành chính-lãnh thổ của các nước Cộng hòa Xô viết''. 1987, tr.&nbsp;25</ref> và là thực thể hành chính đầu tiên như vậy thuộc [[Nga Xô viết]].<ref name="GSE">БСЭ т.4 1950 год стр 347</ref><ref>{{chú thích sách|title=Historical Dictionary of the Russian Civil Wars,1916-1926|last=|author=Jonathan D. Smele|first=|publisher=Rowman & Littlefield Publishers|year=ngày 19 tháng 11 năm 2015|isbn=1442252804|volume=2|location=|pages=179|trans-title=}}</ref><ref>{{chú thích sách|title=The Encyclopedia Americana|last=|first=|publisher=Danbury, Conn.: Grolier|year=1984|isbn=0717201155|volume=30|location=|pages=310|trans-title=}}</ref>

Theo [[Hiến pháp Bashkortostan]] và [[Hiến pháp Liên bang Nga]], Bashkortostan là một nhà nước, nhưng không có chủ quyền.<ref>{{chú thích web|url=http://archive.kremlin.ru/eng/articles/ConstEng1.shtml|title=President of Russia|tác giả=|họ=|tên=|ngày=|website=|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160108095158/http://archive.kremlin.ru/eng/articles/ConstEng1.shtml|archive-date=ngày 8 tháng 1 năm 2016|url hỏng=|access-date =ngày 24 tháng 1 năm 2016}}</ref><ref name="const">{{chú thích web|url=http://constitution.garant.ru/region/cons_bashkor/chapter/1/#4001|title=Конституция Республики Башкортостан от 24 декабря 1993 г. N ВС-22/15 / Глава 1. Основы конституционного строя Республики Башкортостан|publisher=|access-date =ngày 24 tháng 1 năm 2016}}</ref> Vào ngày 11 tháng 10 năm 1990 Bashkortostan đã thông qua [[Tuyên bố chủ quyền của Nhà nước Bashkortostan|Tuyên bố chủ quyền của Nhà nước]], nhưng sau đó đã từ bỏ nó. Ngày 11 tháng 10 là [[Ngày Cộng hòa]] ở Bashkortostan.

== Chính trị ==
Người đứng đầu nhà nước Cộng hòa Bashkortostan là [[Nguyên thủ Cộng hòa Bashkortostan|Nguyên thủ]] (trước năm 2015 là Tổng thống<ref>{{chú thích web|url=http://www.bashinform.ru/news/687342/|title=Парламентарии Башкирии приняли Закон "О Главе Республики Башкортостан"|date=ngày 25 tháng 12 năm 2014|publisher=[[Bashinform|Bashinform NA]]|access-date=ngày 8 tháng 1 năm 2015|archive-date=2015-01-09|archive-url=https://web.archive.org/web/20150109002142/http://www.bashinform.ru/news/687342/|url-status=dead}}</ref>), nhiệm kì 4 năm. Theo [[Hiến pháp]], Nguyên thủ nước Cộng hòa Bashkortostan có nhiệm vụ bảo đảm quyển lợi và sự tự do của công dân; bảo vệ lợi ích kinh tế, sự ổn định chính trị; thực thi luật pháp và bảo đảm trật tự trong lãnh thổ. Tổng thống hiện nay là ông [[Radiy Khabirov]], tại nhiệm từ ngày 11 tháng 10 năm 2018. Cơ quan lập pháp là Nghị viện gồm 120 đại biểu được người dân bầu mỗi 4 năm một lần.

== Kinh tế ==
Nền kinh tế của Bashkortostan phụ thuộc nhiều vào ngành công nghiệp chế biến dầu. Hơn một nửa các ngành công nghiệp của Bashkortostan tập trung ở thủ đô của nước này - [[Ufa]].

{| class="wikitable" border="0" cellpadding="2"
|+'''Số liệu kinh tế'''
|-
! !! 2002!!2003!!2004!!
|- align="left"
! Tổng sản phẩm quốc nội
| 214,8||279,7||n/a||Tỉ Rúp
|- align="left"
! Sản phẩm công nghiệp
| 161,7||192,1||354|| Tỉ Rúp
|- align="left"
! Xây dựng
| 1.408||1.471,5||1.508,4||th.m.²<!--huh?-->
|- align="left"
! Sản phẩm nông nghiệp
| 50,1||52,1||57,2||Tỉ Rúp
|- align="left"
! Vốn đầu tư cố định
| 52,1||53,7||62,4||Tỉ Rúp
|- align="left"
! Vốn đầu tư từ nước ngoài
| 71,7||97,6||157,1||Triệu USD
|- align="left"
! Kim ngạch thương mại với nước ngoài
| 2.646||3.045,3||3.840,6||Triệu USD
|- align="left"
! Xuất khẩu
| 2.303,4||272,4||3.525,9||Triệu USD
|- align="left"
! Nhập khẩu
| 342,3||320,9||314,7||Triệu USD
|- align="left"
! Kim ngạch thương mại buôn bán
| 117,7||118,1||151,2||Tỉ Rúp
|}

== Tài nguyên thiên nhiên ==
Cộng hòa Bashkortostan là một khu vực giàu tài nguyên thiên nhiên của [[Nga|Liên Bang Nga]]. Bashkortostan có trữ lượng dầu mỏ lớn, đã từng là một trung tâm khai thác dầu mỏ của [[Liên Xô]] (cũ). Các nguồn tài nguyên khác là [[khí gas tự nhiên]], [[than đá]], [[mangan]], [[chromite]], [[chì]], [[tungstn]], phi kim loại ([[pha lê]], [[đá hoa cương|đá granit]], [[đá hoa|cẩm thạch]]).

== Thông tin nhân khẩu học ==

*'''Dân số''': 4.104.336 (2002)
**''Thành thị'': 2.626.613 (70,8%)
**''Nông thôn'': 1.477.723 (29,2%)
**''Nam'': 1.923.233 (46,9%)
**''Nữ'': 2.181.103 (53,1%)
*'''Số nữ trên 1.000 nam''': 1.134
*'''Tuổi thọ trung bình''': 35,6 tuổi
**''Thành thị'': 35,2 tuổi
**''Thông thôn'': 36,4 tuổi
**''Nam'': 33,4 tuổi
**''Nữ'': 37,7 tuổi
*'''Các dân tộc''':

{| class="wikitable"
|-
!
! Số liệu năm 1926
! Số liệu năm 1939
! Số liệu năm 1959
! Số liệu năm 1970
! Số liệu năm 1979
! Số liệu năm 1989
! Số liệu năm 2002
|-
|[[Người Bashkir]]
| 625.845 (23,5%)
| 671.188 (21,2%)
| 737.744 (22,1%)
| 892.248 (23,4%)
| 935.880 (24,3%)
| 863.808 (21,9%)
| 1.221.302 (29,8%)
|-
|[[Người Nga]]
| 1.064.707 (39,9%)
| 1.281.347 (40,6%)
| 1.418.147 (42,4%)
| 1.546.304 (40,5%)
| 1.547.893 (40,3%)
| 1.548.291 (39,3%)
| 1.490.715 (36,3%)
|-
|[[Người Tatar]]
| 621.158 (23,3%)
| 777.230 (24,6%)
| 768.566 (23,0%)
| 944.505 (24,7%)
| 940.436 (24,5%)
| 1.120.702 (28,4%)
| 990.702 (24,1%)
|-
|[[Người Chuvash]]
| 84.886 (3,2%)
| 106.892 (3,4%)
| 109.970 (3,3%)
| 126.638 (3,3%)
| 122.344 (3,2%)
| 118.509 (3,0%)
| 117.317 (2,9%)
|-
|[[Người Mari]]
| 79.298 (3,0%)
| 90.163 (2,9%)
| 93.902 (2,8%)
| 109.638 (2,9%)
| 106.793 (2,8%)
| 105.768 (2,7%)
| 105.829 (2,6%)
|-
|[[Người Ukraina]]
| 76.710 (2,9%)
| 99.289 (3,1%)
| 83.594 (2,5%)
| 76.005 (2,0%)
| 75.571 (2,0%)
| 74.990 (1,9%)
| 55.249 (1,3%)
|-
| Khác
| 113.232 (4,2%)
| 132.860 (4,2%)
| 129.686 (3,9%)
| 122.737 (3,2%)
| 115.363 (3,0%)
| 111.045 (2,8%)
| 123.222 (3,0%)
|}

Ngôn ngữ: [[Tiếng Nga|Nga]](~100%), [[Tiếng Tatar|Tatar]](34%), [[Tiếng Bashkir|Bashkir]](26%)

== Tôn giáo ==
Đa số [[người Tatar]] và [[người Bashkir]] theo [[hồi giáo|đạo Hồi]] còn hầu hết người Nga thì theo [[Chính thống Giáo]] và còn một số tôn giáo khác không đáng kể ở Bashkortostan.

== Dân số ==
{| class="wikitable"
|-
! Năm!! Dân số
|-
| 1897 || align="right" | 1.991.000
|-
| 1913 || align="right" | 2.811.000
|-
| 1926 || align="right" | 2.547.000
|-
| 1939 || align="right" | 3.158.000
|-
| 1959 || align="right" | 3.340.000
|-
| 1970 || align="right" | 3.818.000
|-
| 1979 || align="right" | 3.849.000
|-
| 1989 || align="right" | 3.950.000
|-
| 2002 || align="right" | 4.104.000
|-
| 2005 || align="right" | 4.078.800
|}
== Tham khảo ==
<references responsive="" />

== Đọc thêm ==

* {{Chú thích tạp chí|last=Ilishev|first=Ildus G.|date=December 1998|title=Russian federalism: Political, legal, and ethnolingual aspects&nbsp;— a view from the republic of Bashkortostan|url=https://archive.org/details/sim_nationalities-papers_1998-12_26_4/page/723|journal=[[Nationalities Papers]]|volume=26|issue=4|pages=723–759|doi=10.1080/00905999808408597}}
{{Thể loại Commons|Bashkortostan}}

== Liên kết ngoài ==

* [https://web.archive.org/web/20141216003509/http://www.presidentrb.ru/eng/ Nguyên thủ quốc gia Bashkortostan]
{{Đơn vị hành chính của Nga}}{{Authority control}}

[[Thể loại:Bashkortostan]]
[[Thể loại:Các dân tộc Turk]]
[[Thể loại:Nhà nước Turk tự trị]]