Xem mã nguồn của Boeing P-12

{{Thông tin máy bay
|tiêu bản phụ=
|tên=P-12 / F4B
|hình=Boeing P-12E USAF.jpg
|chú thích=Boeing P-12E tại Bảo tàng Không quân Quốc gia Hoa Kỳ, sơn ký hiệu của Phi đội tiêm kích số 6.
|kiểu=[[Máy bay tiêm kích]]
|hãng sản xuất=[[Boeing]]
|thiết kế bởi=
|chuyến bay đầu tiên= [[tháng]]-[[Hàng không năm 1929|1929]]
|được giới thiệu=[[1930]]
|ngừng hoạt động=[[1941]]
|tình trạng=
|hãng sử dụng chính= {{Flagicon|Hoa Kỳ}} [[Không quân Lục quân Hoa Kỳ]] <br /> {{Flagicon|Hoa Kỳ}} [[Hải quân Hoa Kỳ]] <br />{{Flagicon|Philippines}} [[Binh chủng Không quân Lục quân Philippine]] <br />{{Flagicon|Thái Lan}} [[Không quân Hoàng gia Thái Lan]]
|được chế tạo=[[1929]]-[[1932]]
|số lượng được sản xuất=586<ref>[http://www.vf31.com/aircraft/f4b.html "F4B" VF31.com]</ref><br />*366 P-12<br />*187 F4B<br />*33 chiếc thao diễn và xuất khẩu 
|chi phí dự án=
|chi phí máy bay=
|được phát triển từ=
|phương án tương tự=
}}

'''[[Boeing]] P-12''' hay '''F4B''' là một loại [[máy bay tiêm kích]] của [[Hoa Kỳ]] hoạt động trong [[Binh chủng Không quân Lục quân Hoa Kỳ]] và [[Hải quân Hoa Kỳ]].

== Thiết kế và phát triển ==
Boeing phát triển loại máy bay như một dự án tư nhân nhằm thay thế cho [[Boeing F3B]] và [[Boeing F2B]] dành cho [[Hải quân Hoa Kỳ]]. Máy bay mới nhỏ hơn, nhẹ hơn và cơ động hơn F2B và F3B, nhưng nó vẫn sử dụng lại động cơ [[Pratt & Whitney Wasp|Wasp]] của [[Boeing F3B|F3B]]. Do đó, nó có vận tốc cực đại lớn hơn và hiệu suất mọi mặt tốt hơn. Hải quân thử nghiệm đánh giá 27 chiếc và đặt mua những chiếc máy bay này với tên gọi '''F4B-1''', sau đó đến lượt [[Binh chủng Không quân Lục quân Hoa Kỳ]] (USAAC) đặt mua với tên gọi '''P-12'''. Boeing cung cấp cho USAAC 366 chiếc P-12 từ năm 1929 đến 1932. Tổng số máy bay được chế tạo ở mọi phiên bản là 586 chiếc.

== Lịch sử hoạt động ==
Những chiếc P-12 phục vụ trong Liên đoàn Tiêm kích số 17 (gồm các phi đội tiêm kích số 34, 73 và 95) tại [[Căn cứ Không quân March|Căn cứ March]], [[California]], và Liên đoàn Tiêm kích số 20 (gồm các phi đội tiêm kích số 55, 77 và 79) tại [[Căn cứ Không quân Barksdale|Căn cứ Barksdale]], [[Louisiana]]. Những chiếc P-12 cũ hơn được sử dụng trong các Liên đoàn hoạt động ở nước ngoài: Liên đoàn không quân hỗn hợp số 4 (phi đội tiêm kích số 3) tại [[Philippines]], Liên đoàn Tiêm kích số 16 (gồm các phi đội tiêm kích số 24, 29, 74 và 79) tại [[Vùng Kênh đào Panama|Vùng kênh đào]], và Liên đoàn tiêm kích số 18 (gồm các phi đội tiêm kích số 6 và 19) tại [[Hawaii]].

P-12 tiếp tục phục vụ trong các liên đoàn tiêm kích tuyến đầu cho đến khi bị thay thế bởi [[Boeing P-26 Peashooter|Boeing P-26]] năm 1934-1935. Những chiếc còn tồn tại tiếp tục hoạt động với vai trò huấn luyện cho đến năm [[1941]], khi hầu hết số máy bay P-12 bị loại bỏ và chuyển cho các trường đào tạo cơ khí.

== Các phiên bản ==
[[Tập tin:Boeing P-12 side.jpg|nhỏ|phải|Boeing P-12]]
[[Tập tin:Boeing P-12.jpg|nhỏ|phải|Boeing P-12 với Phi trưởng [[Ira Eaker]]]]
[[Tập tin:Boeing F4B VF5.jpg|nhỏ|phải|Boeing F4B thuộc phi đội [[VF-5]] (phiên bản hải quân của P-12)]]

;Model 83
:Một mẫu thử nghiệm trang bị động cơ 425&nbsp;hp [[Pratt & Whitney R-1340]]-8, về sau có tên gọi XF4B-1 trong quá trình thử nghiệm đánh giá của Hải quân.
;Model 89
:Một mẫu thử nghiệm có thể mang bom 500&nbsp;lb ở bụng, về sau có tên gọi XF4B-1 trong quá trình thử nghiệm đánh giá của Hải quân.
;P-12
:Model 102, phiên bản dành cho lục quân của F4B-1 với động cơ 450&nbsp;hp R-1340-7, 9 chiếc.
;XP-12A
:Chiếc P-12 thứ 10 được chế tạo với nắp capô NACA, động cơ 525&nbsp;hp R-1340-9, 1 chiếc.
;P-12B
:Model 102B, như P-12 với bộ bánh lốp lớn hơn và cải tiến từ XP-12A, 90 chiếc.
;P-12C
:Model 222, như P-12B với nắp động cơ vòng, 96 chiếc.
;P-12D
:Model 234, như P-12C với động cơ 525&nbsp;hp R-1340-17, 35 chiếc.
;P-12E
:Model 234, như P-12D với nhiều cải tiến, 110 chiếc.
;P-12F
:Model 251, như P-12E với động cơ 600&nbsp;hp R-1340-19, 25 chiếc.
;XP-12G
:P-12B sửa đổi với động cơ R-1340-15, 1 chiếc sửa đổi.
;XP-12H
:P-12D sửa đổi với động cơ thử nghiệm GISR-1340E, 1 chiếc sửa đổi.
;P-12J
:P-12E sửa đổi với động cơ 575&nbsp;hp R-1340-23, 1 chiếc sửa đổi.
;YP-12K
:P-12E và P-12J trang bị động cơ SR-1340E, 7 chiếc sửa đổi.
;XP-12L
:YP-12K trang bị bom tăng áp F-2, 1 chiếc sửa đổi.
;A-5
:Tên gọi đề xuất của P-12 hoạt động như máy bay không người lái làm bia bay điều khiển bằng sóng vô tuyến (hủy bỏ)
;XF4B-1
:Tên gọi 2 mẫu thử cho hải quân Mỹ, Model 83 và Model 89 cũ.
;F4B-1
:Boeing Model 99 cho Hải quân Mỹ, 27 chiếc.
;F4B-1A
:1 chiếc F-4B-1 chuyển đổi để thành máy bay cho Thứ trưởng Bộ Hải quân.
;F4B-2
:Boeing Model 223, cải tiến một số bộ phận, 46 chiếc.
;F4B-3
:Boeing Model 235, như F4B-2, 21 chiếc.
;F4B-4
:Boeing Model 235, như F4B-3 trang bị động cơ 550&nbsp;hp R-1340-16, 92 chiếc.
;F4B-4A
:23 chiếc P-12 đủ loại chuyển cho USAAC để làm bia bay điều khiển bằng sóng vô tuyến.
;Model 100
:Phiên bản dân sự của F4B-1, 4 chiếc.
;Model 100A
:Phiên bản dân sự 2 chỗ cho [[Howard Hughes]], sau này chuyển thành một chỗ, 1 chiếc.
;Model 100D
:Chiếc Model 100 sử dụng như máy bay thao diễn P-12.
;Model 100E
:Phiên bản xuất khẩu của P-12E cho Không quân Thái Lan, 2 chiếc, 1 chiếc sau này chuyển cho Hải quân Nhật duói tên gọi '''AXB'''.
;Model 100F
:1 phiên bản dân sự của P-12F bán cho Pratt & Whitney để thử nghiệm động cơ dưới mặt đất.
;Model 218
:Mẫu thử nghiệm của phiên bản F-12E/F4B-3, sau bán cho Không quân Trung Quốc
;Model 256
:Phiên bản xuất khẩu của F4B-4 cho [[Hải quân Brazil]], 14 chiếc.
;Model 257
:Phiên bản xuất khẩu cho Brazil với thân của F4B-3 và cánh của P-12E, 9 chiếc.

== Quốc gia sử dụng ==

;{{BRA}}
;{{China as ROC}}
* [[Không quân Dân tộc Trung Hoa]]
;{{PHI}}
* [[Binh chủng Không quân Lục quân Philippine]]
;{{ESP}}
;{{THA}}
* [[Không quân Hoàng gia Thái Lan]] sử dụng biến thể Boeing 100E.
;{{lá cờ|United States|1912}}
* [[Binh chủng Không quân Lục quân Hoa Kỳ]]
* [[Hải quân Hoa Kỳ]]

== Máy bay trưng bày ==

* Một chiếc P-12E hiện đang trưng bày tại [[Bảo tàng Không quân Quốc gia Hoa Kỳ]] tại [[Căn cứ Không quân Wright-Patterson]] gần [[Dayton, Ohio]].
* một trong 4 chiếc thuộc Model 100 đang trưng bày tại [[Bảo tàng Bay]], [[Seattle|Seattle, Washington]], [[Hoa Kỳ]]

== Thông số kỹ thuật (P-12E) ==
=== Đặc điểm riêng ===
*'''Tổ lái''': 1
*'''Chiều dài''': 20&nbsp;ft 4 in (6.19 m)
*'''[[Sải cánh]]''': 30&nbsp;ft (9.14 m)
*'''Chiều cao''': 9&nbsp;ft (2.74 m)
*'''Diện tích cánh''':
*'''Trọng lượng rỗng''':
*'''Trọng lượng cất cánh''': 2.690&nbsp;lb (1.220&nbsp;kg)
*'''[[Trọng lượng cất cánh tối đa]]''':
*'''Động cơ''': 1× [[Pratt & Whitney R-1340]]-17, 500&nbsp;hp (373&nbsp;kW)
=== Hiệu suất bay ===
*'''[[Vận tốc V|Vận tốc cực đại]]''': 189&nbsp;mph (304&nbsp;km/h)
*'''Vận tốc hành trình''': 160&nbsp;mph (257&nbsp;km/h)
*'''[[Tầm bay]]''': 570 dặm (917&nbsp;km)
*'''[[Trần bay]]''':
*'''[[Vận tốc lên cao]]''':
*'''[[Lực nâng của cánh]]''':
*'''[[Tỷ lệ lực đẩy-trọng lượng|Lực đẩy/trọng lượng]]''':
=== Vũ khí ===
*Súng: 2 khẩu.30 inch (7.62&nbsp;mm) hoặc 1 khẩu.30 inch (7.62&nbsp;mm) và 1 khẩu.50 inch (12.7&nbsp;mm)
*Bom: 244&nbsp;lb (111&nbsp;kg)

== Tham khảo ==
{{tham khảo|30em}}

== Liên kết ngoài ==
{{thể loại Commons|Boeing P-12}}
* [http://www.nationalmuseum.af.mil/factsheets/factsheet.asp?id=2024 P-12 fact sheet at the National Museum of the United States Air Force]
* [http://home.att.net/~jbaugher1/p12.html Joe Baugher's P-12 History Page] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20051217034510/http://home.att.net/~jbaugher1/p12.html |date=2005-12-17 }}
* [http://www.airminded.net/F4b/BoeF4b.html The Boeing P-12/F4b picture page]
* [http://www.vf31.com/aircraft/f4b.html Boeing F4B US Navy Version]

{{Boeing model numbers}}
{{USAF fighters}}
{{USAAF drones}}
{{USN fighters}}
{{Japanese Navy Carrier Fighters}}
{{aviation lists}}

[[Thể loại:Máy bay Boeing]]
[[Thể loại:Máy bay quân sự Hoa Kỳ thập niên 1920]]
[[Thể loại:Máy bay không người lái Hoa Kỳ 1920–1929]]
[[Thể loại:Máy bay hoạt động trên tàu sân bay]]
[[Thể loại:Máy bay tiêm kích Hoa Kỳ]]
[[Thể loại:Máy bay không người lái]]
[[Thể loại:Máy bay hai tầng cánh]]
[[Thể loại:Máy bay một động cơ cánh quạt]]