Bước tới nội dung

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Louisiana (Tân Pháp)”

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trước
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
Không có tóm lược sửa đổi
Thẻ: Sửa đổi di động Sửa đổi từ trang di động
Không có tóm lược sửa đổi
Thẻ: Thêm một hay nhiều mục vào danh sách
 
(Không hiển thị 16 phiên bản của 10 người dùng ở giữa)
Dòng 14: Dòng 14:
|image_map = New France (orthographic projection).svg
|image_map = New France (orthographic projection).svg
|image_map_caption = Tân Pháp trước [[Hiệp ước Utrecht]]
|image_map_caption = Tân Pháp trước [[Hiệp ước Utrecht]]
|capital = [[Mobile, Alabama|Mobile]] (1702–1720)<br />[[Biloxi, Mississippi|Biloxi]] (1720–1722)<br />[[New Orleans|La Nouvelle-Orléans]] (after&nbsp;1722)
|capital = [[Mobile, Alabama|Mobile]] (1702–1720)<br />[[Biloxi, Mississippi|Biloxi]] (1720–1722)<br />[[New Orleans|La Nouvelle-Orléans]] (sau&nbsp;1722)
|stat_area1 =
|stat_area1 =
|stat_year1 =
|stat_year1 =
Dòng 20: Dòng 20:
|p1 = Louisiana (Tân Tây Ban Nha)
|p1 = Louisiana (Tân Tây Ban Nha)
|flag_p1 = Flag of New Spain.svg
|flag_p1 = Flag of New Spain.svg
|p2 = Bảo tồn da đỏ (1763)
|p2 = Khu bảo tồn người da đỏ (1763)
|flag_p2 = Union flag 1606 (Kings Colors).svg
|flag_p2 = Union flag 1606 (Kings Colors).svg
|s1 = Louisiana (Tân Tây Ban Nha)
|s1 = Louisiana (Tân Tây Ban Nha)
|flag_s1 = Flag of New Spain.svg
|flag_s1 = Flag of New Spain.svg
|s2 = Bảo tồn da đỏ (1763)
|s2 = Khu bảo tồn người da đỏ (1763)
|flag_s2 = Union flag 1606 (Kings Colors).svg
|flag_s2 = Union flag 1606 (Kings Colors).svg
|s3 = Vùng đất mua Louisiana
|s3 = Vùng đất mua Louisiana
Dòng 34: Dòng 34:
|event_end = Chuyển nhượng cho [[Hoa Kỳ]]
|event_end = Chuyển nhượng cho [[Hoa Kỳ]]
|date_event1 = 1762
|date_event1 = 1762
|event1 = [[Hiệp ước Fontainebleau (1762)|Chia tây sang Tây Ban Nha]]
|event1 = [[Hiệp ước Fontainebleau (1762)|Chia nửa tây sang Tây Ban Nha]]
|date_event2 = 1763
|date_event2 = 1763
|event2 = [[Bảo tồn da đỏ (1763)|Chia đông sang Anh]]
|event2 = [[Bảo tồn người bản địa châu Mỹ (1763)|Chia nửa đông sang Anh]]
|date_event3 = 21 tháng 3 năm 1801
|date_event3 = 21 tháng 3 năm 1801
|event3 = [[Hiệp ước Aranjuez (1801)|Tây Ban Nha lùi bước]]
|event3 = [[Hiệp ước Aranjuez (1801)|Tây Ban Nha lùi bước]]
Dòng 42: Dòng 42:
|event4 = [[Vùng đất mua Louisiana]]
|event4 = [[Vùng đất mua Louisiana]]
|political_subdiv = Thượng Louisiana;<br/> Hạ Louisiana
|political_subdiv = Thượng Louisiana;<br/> Hạ Louisiana
|today={{flag|Canada}}<br />{{flag|Hoa Kỳ}}
|today={{Lá cờ|Canada}}<br />{{Lá cờ|Hoa Kỳ}}
|image_map2 = Louisiana Purchase.png
|image_map2 = Louisiana Purchase.png
}}
}}
'''Louisiana''' ({{lang-fr|La Louisiane}}) hoặc '''Louisiana thuộc Pháp'''<ref name=LL/> ({{lang-fr|La Louisiane française}}) là một khu hành chính của [[Tân Pháp]]. Dưới sự kiểm soát của Pháp 1682 đến 1762 và 1801 (trên danh nghĩa) đến năm 1803, khu vực này được đặt tên để vinh danh vua [[Louis XIV của Pháp|Louis XIV]], bởi nhà thám hiểm người Pháp [[René-Robert Cavelier]], [[Sieur de la Salle]]. Ban đầu nó bao phủ một vùng lãnh thổ rộng lớn bao gồm hầu hết lưu vực thoát nước của [[sông Mississippi]] và trải dài từ [[Ngũ Đại Hồ]] đến [[vịnh Mexico]] và từ [[dãy Appalachia]] đến [[Dãy núi Rocky|Rocky]].
'''Louisiana''' ({{lang-fr|La Louisiane}}) hoặc '''Louisiana thuộc Pháp'''<ref name="LL">[http://www.louisiana.culture.fr/en/index.html La Louisiane française 1682-1803], 2002. Although named, "{{lang|fr|La Louisiane}}", cái tên đó đã trở thành thuật ngữ tiếng Pháp cho tiểu bang Louisiana của Hoa Kỳ, vì vậy, đến năm 1879, khu vực thuộc địa được gọi là {{lang|fr|La Louisiane française}}.</ref> ({{lang-fr|La Louisiane française}}) là một khu hành chính của [[Tân Pháp]]. Dưới sự kiểm soát của Pháp 1682 đến 1762 và 1801 (trên danh nghĩa) đến năm 1803, khu vực này được đặt tên để vinh danh vua [[Louis XIV của Pháp|Louis XIV]], bởi nhà thám hiểm người Pháp [[René-Robert Cavelier]], [[Sieur de la Salle]]. Ban đầu nó bao phủ một vùng lãnh thổ rộng lớn bao gồm hầu hết lưu vực thoát nước của [[sông Mississippi]] và trải dài từ [[Ngũ Đại Hồ]] đến [[vịnh Mexico]] và từ [[dãy Appalachia]] đến [[Dãy núi Rocky|Rocky]].


Louisiana bao gồm hai vùng, hiện được gọi là [[Thượng Louisiana]] (''la Haute-Louisiane''), bắt đầu ở phía bắc [[sông Arkansas]] và [[Hạ Louisiana]] (''la Basse-Louisiane''). Tiểu bang [[Louisiana]] của Hoa Kỳ được đặt tên theo khu vực lịch sử, mặc dù đây chỉ là một phần nhỏ của những vùng đất rộng lớn mà Pháp tuyên bố chủ quyền.<ref name="LL">[http://www.louisiana.culture.fr/en/index.html La Louisiane française 1682-1803], 2002. Although named, "{{lang|fr|La Louisiane}}", that name became the French term for the U.S. state of Louisiana, so, by 1879, the colonial region was called {{lang|fr|La Louisiane française}}.</ref>
Louisiana bao gồm hai vùng, hiện được gọi là [[Thượng Louisiana]] (''la Haute-Louisiane''), bắt đầu ở phía bắc [[sông Arkansas]] và [[Hạ Louisiana]] (''la Basse-Louisiane''). Tiểu bang [[Louisiana]] của Hoa Kỳ được đặt tên theo khu vực lịch sử, mặc dù đây chỉ là một phần nhỏ của những vùng đất rộng lớn mà Pháp tuyên bố chủ quyền.<ref name="LL"/>


== Lịch sử ==
== Lịch sử ==
* Năm 1762, Pháp cảm ơn đồng minh [[Tây Ban Nha]] vì đã hỗ trợ trong [[Chiến tranh Bảy Năm]] và bí mật đồng ý gửi toàn bộ Louisiana thuộc Pháp cho Tây Ban Nha. Năm 1763, Chiến tranh Bảy năm kết thúc, [[UK|Anh]] đánh bại [[Pháp]] và các đồng minh, và các quốc gia tham gia đã ký một Hiệp ước hòa bình Paris. Phần phía đông của [[sông Mississippi]] ở Louisiana thuộc Pháp được nhượng lại cho Vương quốc Anh, Tây Ban Nha thực sự chỉ có một phần phía tây sông Mississippi. Tên trong hiệp ước hòa bình là để bù đắp cho sự mất mát của Tây Ban Nha để thú nhận [[Florida]] với Anh.
Năm 1762, Pháp cảm kích đồng minh [[Tây Ban Nha]] vì đã hỗ trợ trong [[Chiến tranh Bảy Năm]] và bí mật đồng ý gửi toàn bộ Louisiana thuộc Pháp cho Tây Ban Nha. Năm 1763, Chiến tranh Bảy năm kết thúc, [[UK|Anh]] đánh bại [[Pháp]], các đồng minh và các quốc gia tham gia đã ký [[Hiệp định Paris (1763)|Hiệp định Paris]]. Phần phía đông của [[sông Mississippi]] ở Louisiana thuộc Pháp được nhượng lại cho Vương quốc Anh, Tây Ban Nha thực sự chỉ có một phần phía tây sông Mississippi. Tên trong hiệp ước hòa bình là để bù đắp cho sự mất mát của Tây Ban Nha để thú nhận [[Florida]] với Anh.


* Sau khi [[Hoa Kỳ]] [[Cách mạng Mỹ|giành được độc lập]], Vương quốc Anh đã công nhận trong [[Hiệp định Paris (1783)|Hiệp định Paris năm 1783]] rằng Hoa Kỳ chiếm đất ở phía đông sông Mississippi, bao gồm cả phần này của Louisiana thuộc Pháp.
Sau khi [[Hoa Kỳ]] [[Cách mạng Mỹ|giành được độc lập]], Vương quốc Anh đã công nhận trong [[Hiệp định Paris (1783)|Hiệp định Paris năm 1783]] rằng Hoa Kỳ chiếm đất ở phía đông sông Mississippi, bao gồm cả phần này của Louisiana thuộc Pháp.


* Vào năm 1800, chế độ [[Napoléon Bonaparte|Napoleón]] của Pháp và trao đổi chủ quyền của [[Ý]ư đối với phần phía tây của sông Mississippi ở Louisiana với sự cai trị của nước Ý thuộc vùng [[Tuscana]]. Năm 1803, Napoleon quyết định bán phần này của Louisiana thuộc Pháp cho Hoa Kỳ.
Vào năm 1800, chế độ [[Napoléon Bonaparte|Napoleón]] của Pháp và trao đổi chủ quyền của [[Ý]] đối với phần phía tây của sông Mississippi ở Louisiana với sự cai trị của nước Ý thuộc vùng [[Toscana]]. Năm 1803, Napoleon quyết định bán phần này của Louisiana thuộc Pháp cho Hoa Kỳ.

== Xem thêm ==
* [[Tân Pháp]]
* [[Danh sách lãnh thổ được một quốc gia có chủ quyền mua từ một quốc gia có chủ quyền khác]]


== Chú thích ==
== Chú thích ==
{{tham khảo|2}}
{{tham khảo|30em}}


== Tham khảo ==
== Tham khảo ==
Dòng 79: Dòng 83:
*{{in lang|fr}} [https://web.archive.org/web/20060421090806/http://flfa.free.fr/enquete7.htm Site de l'association ''France-Louisiane: Louisiane française. Entretien avec Bernard Lugan'']
*{{in lang|fr}} [https://web.archive.org/web/20060421090806/http://flfa.free.fr/enquete7.htm Site de l'association ''France-Louisiane: Louisiane française. Entretien avec Bernard Lugan'']
*{{in lang|fr}} [http://www.herodote.net/histoire04090.htm ''Hérodote: 9 avril 1682, Cavelier de la Salle baptise la Louisiane'']
*{{in lang|fr}} [http://www.herodote.net/histoire04090.htm ''Hérodote: 9 avril 1682, Cavelier de la Salle baptise la Louisiane'']
*{{in lang|fr}} [http://www.tlfq.ulaval.ca/axl/amnord/louisianetxt.htm ''University of Laval: 30 avril 1803: traité d'achat de la Louisiane'']
*{{in lang|fr}} [http://www.tlfq.ulaval.ca/axl/amnord/louisianetxt.htm ''University of Laval: 30 avril 1803: traité d'achat de la Louisiane''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20020503225035/http://www.tlfq.ulaval.ca/axl/amnord/louisianetxt.htm |date=2002-05-03 }}


[[Thể loại:Louisiana (Tân Pháp)]]
[[Thể loại:Louisiana (Tân Pháp)]]
Dòng 87: Dòng 91:
[[Thể loại:Lịch sử Trung Tây Hoa Kỳ]]
[[Thể loại:Lịch sử Trung Tây Hoa Kỳ]]
[[Thể loại:Lịch sử tiền bang Louisiana]]
[[Thể loại:Lịch sử tiền bang Louisiana]]
[[Thể loại:Quốc gia và vùng lãnh thổ chấm dứt năm 1803]]

Bản mới nhất lúc 08:06, ngày 24 tháng 5 năm 2024

Thuộc địa Pháp Louisiana
La Louisiane
Địa khu của Tân Pháp
←
 
←
1682–1763
1801–1803 		→
 
→
 
→
Cờ Huy hiệu
Quốc kỳ Tân Pháp (đến 1760) Huy hiệu
Vị trí của Tân Pháp
Vị trí của Tân Pháp
Tân Pháp trước Hiệp ước Utrecht
Vị trí của Tân Pháp
Vị trí của Tân Pháp
Thủ đô Mobile (1702–1720)
Biloxi (1720–1722)
La Nouvelle-Orléans (sau 1722)
Lịch sử
 -  Thành lập 1682
 -  Chia nửa tây sang Tây Ban Nha 1762
 -  Chia nửa đông sang Anh 1763
 -  Tây Ban Nha lùi bước 21 tháng 3 năm 1801
 -  Vùng đất mua Louisiana 30 tháng 4 năm 1803
 -  Chuyển nhượng cho Hoa Kỳ 20 tháng 12 1803
Phân cấp hành chính chính trị Thượng Louisiana;
Hạ Louisiana
Hiện nay là một phần của  Canada
 Hoa Kỳ

Louisiana (tiếng Pháp: La Louisiane) hoặc Louisiana thuộc Pháp[1] (tiếng Pháp: La Louisiane française) là một khu hành chính của Tân Pháp. Dưới sự kiểm soát của Pháp 1682 đến 1762 và 1801 (trên danh nghĩa) đến năm 1803, khu vực này được đặt tên để vinh danh vua Louis XIV, bởi nhà thám hiểm người Pháp René-Robert Cavelier, Sieur de la Salle. Ban đầu nó bao phủ một vùng lãnh thổ rộng lớn bao gồm hầu hết lưu vực thoát nước của sông Mississippi và trải dài từ Ngũ Đại Hồ đến vịnh Mexico và từ dãy Appalachia đến Rocky.

Louisiana bao gồm hai vùng, hiện được gọi là Thượng Louisiana (la Haute-Louisiane), bắt đầu ở phía bắc sông Arkansas và Hạ Louisiana (la Basse-Louisiane). Tiểu bang Louisiana của Hoa Kỳ được đặt tên theo khu vực lịch sử, mặc dù đây chỉ là một phần nhỏ của những vùng đất rộng lớn mà Pháp tuyên bố chủ quyền.[1]

Lịch sử

[sửa | sửa mã nguồn]

Năm 1762, Pháp cảm kích đồng minh Tây Ban Nha vì đã hỗ trợ trong Chiến tranh Bảy Năm và bí mật đồng ý gửi toàn bộ Louisiana thuộc Pháp cho Tây Ban Nha. Năm 1763, Chiến tranh Bảy năm kết thúc, Anh đánh bại Pháp, các đồng minh và các quốc gia tham gia đã ký Hiệp định Paris. Phần phía đông của sông Mississippi ở Louisiana thuộc Pháp được nhượng lại cho Vương quốc Anh, Tây Ban Nha thực sự chỉ có một phần phía tây sông Mississippi. Tên trong hiệp ước hòa bình là để bù đắp cho sự mất mát của Tây Ban Nha để thú nhận Florida với Anh.

Sau khi Hoa Kỳ giành được độc lập, Vương quốc Anh đã công nhận trong Hiệp định Paris năm 1783 rằng Hoa Kỳ chiếm đất ở phía đông sông Mississippi, bao gồm cả phần này của Louisiana thuộc Pháp.

Vào năm 1800, chế độ Napoleón của Pháp và trao đổi chủ quyền của Ý đối với phần phía tây của sông Mississippi ở Louisiana với sự cai trị của nước Ý thuộc vùng Toscana. Năm 1803, Napoleon quyết định bán phần này của Louisiana thuộc Pháp cho Hoa Kỳ.

Xem thêm

[sửa | sửa mã nguồn]

Chú thích

[sửa | sửa mã nguồn]
  1. ^ a b La Louisiane française 1682-1803, 2002. Although named, "La Louisiane", cái tên đó đã trở thành thuật ngữ tiếng Pháp cho tiểu bang Louisiana của Hoa Kỳ, vì vậy, đến năm 1879, khu vực thuộc địa được gọi là La Louisiane française.

Tham khảo

[sửa | sửa mã nguồn]
  • Arnaud Balvay, L'Epée et la Plume. Amérindiens et Soldats des Troupes de la Marine en Louisiane et au Pays d'en Haut, Québec, Presses de l'Université Laval, 2006. ISBN 978-2-7637-8390-1
  • Arnaud Balvay, La Révolte des Natchez, Paris, Editions du Félin, 2008. ISBN 978-2-86645-684-9
  • Michaël Garnier, Bonaparte et la Louisiane, Kronos/SPM, Paris, 1992, 247 p. ISBN 2-901952-04-6.
  • Marcel Giraud, Histoire de la Louisiane française (1698–1723), Presses Universitaires de France, Paris, 1953–1974, 4 tomes.
  • Réginald Hamel, La Louisiane créole politique, littéraire et sociale (1762–1900), Leméac, coll. « Francophonie vivante », Ottawa, 1984, 2 tomes ISBN 2-7609-3914-6.
  • Gilles Havard, Cécile Vidal, Histoire de l'Amérique française, Flammarion, coll. « Champs », Paris, 2nd ed. (1st ed. 2003), 2006, 863 p. ISBN 2-08-080121-X.
  • Philippe Jacquin, Les Indiens blancs: Français et Indiens en Amérique du Nord (XVIe – XVIIIe siècles), Payot, coll. « Bibliothèque historique », Paris, 1987, 310 p. ISBN 2-228-14230-1.
  • Gilles-Antoine Langlois, Des villes pour la Louisiane française: Théorie et pratique de l'urbanistique coloniale au XVIIIe siècle, L'Harmattan, coll. « Villes et entreprises », Paris, 2003, 448 p. ISBN 2-7475-4726-4.
  • Thierry Lefrançois (dir.), La Traite de la Fourrure: Les Français et la découverte de l'Amérique du Nord, Musée du Nouveau Monde, La Rochelle et L'Albaron, Thonon-les-Bains, 1992, 172 p. ISBN 2-908528-36-3; Catalogue de l'exposition, La Rochelle, Musée du Nouveau-Monde, 1992
  • Bernard Lugan, Histoire de la Louisiane française (1682–1804), Perrin, Paris, 1994, 273 p. ISBN 2-7028-2462-5, ISBN 2-262-00094-8.
  • Jean Meyer, Jean Tarrade, Annie Rey-Goldzeiguer, Histoire de la France coloniale, t. 1, A. Colin, coll. « Histoires Colin », Paris, 1991, 846 p. ISBN 2-200-37218-3.

Liên kết ngoài

[sửa | sửa mã nguồn]
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Louisiana_(Tân_Pháp)&oldid=71398669”