Mã Hy Sùng
Mã Hy Ngạc | |
---|---|
Vũ An tiết độ sứ | |
Quân chủ nước Sở | |
Tại vị | 22 tháng 10 năm 951[1][2]-16 tháng 11 năm 951[1][2] |
Tiền nhiệm | Mã Hy Ngạc |
Kế nhiệm | Không |
Thông tin chung | |
Mất | 912?[3] |
Thân phụ | Mã Ân |
Trang hay phần này đang được viết mới, mở rộng hoặc đại tu. Bạn cũng có thể giúp xây dựng trang này. Nếu trang này không được sửa đổi gì trong vài ngày, bạn có thể gỡ bản mẫu này xuống. Nếu bạn là người đã đặt bản mẫu này, đang viết bài và không muốn bị mâu thuẫn sửa đổi với người khác, hãy treo bản mẫu {{đang sửa đổi}} .Sửa đổi cuối: Cnbhkine (thảo luận · đóng góp) vào 7 năm trước. (làm mới) |
Mã Hy Sùng (馬希崇) là quân chủ thứ sáu và cuối cùng của nước Sở thời Ngũ Đại Thập Quốc.
Thân thế
Theo Thập Quốc Xuân Thu, dẫn lại Thanh tương tạp ký (青箱雜記), Mã Hy Sùng sinh năm 912. Cha ông là Mã Ân-người sáng lập nước Sở, ông là em cùng mẹ với Mã hy Ngạc-con trai thứ 30 của Mã Ân. Con trai thứ 35 của Mã Ân là Mã Hy Quảng cũng lớn tuổi hơn ông.[3]
Khi quân chủ thứ ba của Sở là Mã Hy Phạm mất vào năm 947, Vũ Bình[c 1] tiết độ sứ- tri Vĩnh châu[c 2] sự Mã Hy Ngạc lúc này người lớn tuổi nhất trong số các huynh đệ khi đó.[4] Do Mã Ân khi qua đời từng di mệnh rằng các con phải truyền lại ngôi vị cho huynh đệ[5] Tuy nhiên, phần lớn thuộc hạ của Mã Hy Phạm như Lưu Ngạn Thao lại ủng hộ Vũ An[c 3] tiết độ phó sứ Mã Hy Quảng kế vị. Thiên Sách tả ty Mã Hy Sùng bí mật viết thư cho Mã Hy Ngạc nói rằng đám Lưu Ngạn Thao làm trái di mệnh tiên vương, phế trưởng lập thiếu, nhằm kích động Mã Hy Ngạc.[4]
Thời Mã Hy Quảng
Sau khi chịu tang, Mã Hy Ngạc được Mã Hy Quảng cho về Lãng châu (朗州, thủ phủ của Vũ Bình). Tuy nhiên, Mã Hy Sùng tiếp tục dò xét Mã Hy Quảng cho Mã Hy Ngạc, buông lời kích động, nguyện làm nội ứng.[6]
Mã Hy Ngạc sau đó tiến hành nội chiến, đến cuối năm 950, Khi có người cáo buộc Mã Hy Sùng giao thiệp với Mã Hy Ngạc, phản trạng rõ ràng, song Mã Hy Quảng từ chối xử tử, nói rằng "Nếu ta hại kỳ đệ thì sao có thể nhìn tiên vương (chỉ Mã Ân) dưới đất?". Khi quân của Mã Hy Ngạc tiến đến Trường Sa, Mã Hy Quảng cho triệu Thuỷ quân chỉ huy sứ Hứa Khả Quỳnh dẫn 500 chiến hạm phòng thủ, để Mã Hy Sùng làm giám quân. Hứa Khả Quỳnh sau đó quay sang đầu hàng Mã Hy Ngạc, Trường Sa thất thủ. Mã Hy Sùng dẫn tướng lại nghênh đón Mã Hy Ngạc vào thành và thỉnh Mã Hy Ngạc đăng cơ.[7]
Thời Mã Hy Ngạc
Mã Hy Ngạc cho Mã Hy Sùng làm tiết độ phó sứ, phán quan phủ sự.[7] Mã Hy Ngạc chém giết vô độ, ngày đêm say rượu hoang dâm, đem mọi sự vụ quân phủ uỷ thác cho Mã Hy Sùng. Mã Hy Sùng cai quản dựa theo cảm tính, khiến hệ thống pháp luật vấn loạn. Mã Hy Ngạc sủng ái Tiểu môn sứ Tạ Ngạn Ngung (謝彥顒), người này do vậy cậy thế hống hách, còn dám vỗ vai Mã Hy Sùng, khiến Mã Hy Sùng và các tướng sĩ tức giận.[1]
Trong khi đó, Vương Quỳ (王逵) và Phó sứ Chu Hành Phùng (周行逢) làm phản và chiếm cứ Lãng châu. Mã Hy Ngạc cho Từ Uy (徐威), Trần Kính Thiên (陳敬遷), Lỗ Công Quán (魯公館), và Lục Mạnh Tuấn (陸孟俊) đem quân lập trại ở phía tây bắc nhằm đề phòng bị quân Lãng châu tấn công. Tuy nhiên, các tướng lĩnh và sĩ tốt thấy Mã Hy Ngạc không thăm hỏi phủ dụ thì oán giận, mưu làm phản. Ngày Mậu Dần (19) tháng 9, tức 22 tháng 10,[2] Mã Hy Ngạc tổ chức yến tiệc đãi tướng lại, đám Từ Uy không dự, Mã Hy Sùng biết âm mưu nên cáo bệnh không đến. Đám Từ Uy dẫn quân làm phản, Mã Hy Ngạc bị bắt. Các tướng sĩ lập Mã Hy Sùng làm Vũ An lưu hậu, cho binh sĩ cướp bóc Trường Sa giam cầm Mã Hy Ngạc tại Hành Sơn (衡山, nay thuộc Hành Dương, Hồ Nam). Bành Sư Cảo (彭師暠) khi xưa bị Mã Hy Ngạc đánh và biếm làm dân, Mã Hy Sùng cho rằng Bành Sư Cảo tất sẽ oán Mã Hy Ngạc nên sai người này đưa Mã Hy Ngạc đến Hành Sơn, muốn để Bành Sư Cảo giết Mã Hy Ngạc. Tuy nhiên, Bành Sư Cảo nói "Muốn khiến ta thành người giết vua sao!", và phụng sự cẩn trọng, đưa Mã Hy Ngạc đến nơi.[8] Sau chính biến, Lục Mạnh Tuấn diệt gia tộc của Thư châu thứ sử Dương Chiêu Uẩn (楊昭惲) và cướp đoạt tài sản của họ; họ Dương có một người con gái đẹp, Lục Mạnh Tuấn dâng cô cho Mã Hy Sùng.[9]
- ^ a b c Tư trị thông giám, quyển 290.
- ^ a b c Viện Nghiên cứu Trung ương (Đài Loan) Chuyển hoán lịch Trung-Tây 2000 năm.
- ^ a b Thập Quốc Xuân Thu, quyển 69.
- ^ a b Tư trị thông giám, quyển 287.
- ^ Tư trị thông giám, quyển 277.
- ^ Lỗi chú thích: Thẻ
<ref>
sai; không có nội dung trong thẻ ref có tênZZTJ287
- ^ a b Tư trị thông giám, quyển 289.
- ^ Lỗi chú thích: Thẻ
<ref>
sai; không có nội dung trong thẻ ref có tênTTTG290
- ^ Tư trị thông giám, quyển 293.
Lỗi chú thích: Đã tìm thấy thẻ <ref>
với tên nhóm “c”, nhưng không tìm thấy thẻ tương ứng <references group="c"/>
tương ứng