Quận 10

Đối với các định nghĩa khác, xem Quận 10 (định hướng).

Quận 10
Quận
Sân vận động Thống Nhất
Hành chính
Quốc gia	Việt Nam
Vùng	Đông Nam Bộ
Thành phố	Thành phố Hồ Chí Minh
Trụ sở UBND	474 Đường 3/2, phường 14
Phân chia hành chính	14 phường
Thành lập	1/7/1969
Đại biểu Quốc hội	Huỳnh Thành Đạt Phạm Phú Quốc Lê Minh Trí
Tổ chức lãnh đạo
Chủ tịch UBND	Vũ Anh Khoa
Địa lý
Tọa độ: 10°46′25″B 106°40′2″Đ
Bản đồ Quận 10 Quận 10 Vị trí Quận 10 trên bản đồ Thành phố Hồ Chí Minh Quận 10 Vị trí Quận 10 trên bản đồ Việt Nam
Diện tích	5,72 km²
Dân số (1/4/2019)
Tổng cộng	234.819 người
Mật độ	36.690 người/km²
Dân tộc	Kinh, Hoa...
Khác
Mã hành chính	771
Biển số xe	59-U1-U2
Website	www.quan10.hochiminhcity.gov.vn

Quận 10 là một quận nội thành thuộc Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam.

Địa lý

Vị trí Q10 trong nội thành
TP.Hồ Chí Minh

Quận 10 thuộc nội thành của Thành phố Hồ Chí Minh, có vị trí địa lý:

• Phía đông giáp Quận 3 với ranh giới là các tuyến đường Cách mạng Tháng Tám, Điện Biên Phủ và Lý Thái Tổ
• Phía tây giáp Quận 11 với ranh giới là đường Lý Thường Kiệt
• Phía nam giáp Quận 5 với ranh giới là các tuyến đường Hùng Vương và Nguyễn Chí Thanh
• Phía bắc giáp quận Tân Bình với ranh giới là đường Bắc Hải.

Quận có diện tích 5,72 km², dân số năm 2019 là 234.819 người, mật độ dân số đạt 36.690 người/km².

Quận 10 có địa hình tương đối bằng phẳng, cao trên 2 mét so với mực nước biển. Được thành lập năm 1969, đây là quận có nhiều địa điểm tham quan, di tích lịch sử, văn hoá, tôn giáo,... nổi tiếng.

Hành chính

Quận 10 có 14 phường bao gồm: 1, 2, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15.

Lịch sử

Quận 10 trước đây là khu vực trống, hoang vu nằm giữa vùng Sài Gòn và Chợ Lớn. Về sau, do vị trí thuận lợi, nên dân cư đến tập trung sinh sống. Vào đời vua Minh Mạng, Lê Văn Khôi con nuôi của Lê Văn Duyệt, từng lãnh đạo nhân dân vùng này nổi dậy chống lại triều đình. Vua Minh Mạng đã cho đàn áp, số người tử trận được chôn trong các nấm mồ tập thể rải rác khắp khu vực từ bệnh viện Bình Dân kéo dài đến Việt Nam Quốc Tự. Vì thế, người ta gọi vùng này là Mả Ngụy.

Tên gọi Mả Ngụy có lẽ do đầu buổi đầu dân còn sợ vua Minh Mạng. Về sau, người ta gọi là Đồng Mả Lạng, theo nghĩa mất dấu vết vì thời gian. Người Pháp gọi "cánh đồng mồ mả" vì có quá nhiều mồ mả (Plaise Des Tombean). Ban đầu, người Pháp sử dụng những đồng cỏ này để nuôi ngựa, nhưng đất đai khô cằn, cỏ khó mọc. Đến những năm 1945, dân Lục Tỉnh, dân miền Trung dồn dập tản cư vào, khu vực này trở nên đông đúc hơn.

Năm 1899, vùng đất quận 10 thuộc tỉnh Chợ Lớn.

Thời Việt Nam Cộng hòa

Ngày 1 tháng 7 năm 1969, quận 10 (quận Mười) của Đô thành Sài Gòn được thành lập trên cơ sở tách đất quận 3 và quận 5 trước đó. Ban đầu quận gồm 04 phường: Minh Mạng, Nguyễn Tri Phương, Phan Thanh Giản, Chí Hòa.

Năm 1972, lập thêm phường Nhật Tảo tại quận Mười (quận này có 05 phường). Cho đến ngày 29 tháng 4 năm 1975, quận 10 (quận Mười) gồm 05 phường: Minh Mạng, Nguyễn Tri Phương, Phan Thanh Giản, Chí Hòa, Nhật Tảo.

Từ năm 1975 đến nay

Sau khi Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa Miền Nam Việt Nam tiếp quản Đô thành Sài Gòn và các vùng lân cận vào ngày 30 tháng 4 năm 1975, ngày 3 tháng 5 năm 1975 thành phố Sài Gòn - Gia Định được thành lập. Lúc này, quận 10 (quận Mười) thuộc thành phố Sài Gòn - Gia Định cho đến tháng 7 năm 1976.

Ngày 20 tháng 5 năm 1976, tổ chức hành chánh thành phố Sài Gòn - Gia Định được sắp xếp lần hai (theo quyết định số 301/UB ngày 20 tháng 5 năm 1976 của Ủy ban Nhân dân Cách mạng thành phố Sài Gòn - Gia Định). Theo đó, vẫn giữ nguyên quận 10 cũ có từ trước đó. Lúc này, các phường cũ đều giải thể, lập các phường mới có diện tích, dân số nhỏ hơn và mang tên số. Quận 10 có 25 phường, đánh số từ 1 đến 25.

Ngày 2 tháng 7 năm 1976, Quốc hội nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam khoá VI, kỳ họp thứ 1 chính thức đổi tên thành phố Sài Gòn - Gia Định thành Thành phố Hồ Chí Minh. Quận 10 trở thành quận trực thuộc Thành phố Hồ Chí Minh.

Ngày 17 tháng 2 năm 1979, theo Quyết định số 52-CP của Hội đồng Chính phủ, quận 10 giải thể ba phường: 10, 13 và 18, địa bàn ba phường giải thể nhập vào các phường kế cận; số lượng phường trực thuộc quận còn 22:

1. Giải thể Phường 13; đất và dân cư của phường này sáp nhập vào các phường 12 và 14

2. Giải thể Phường 10; đất và dân cư của phường này sáp nhập vào các phường 9 và 15

3. Giải thể Phường 18; đất và dân cư của phường này sáp nhập vào các phường 16 và 19

Ngày 12 tháng 9 năm 1981, giải thể ba phường: 4, 17 và 22, địa bàn các phường giải thể nhập vào các phường kế cận. Số phường trực thuộc quận 10 còn 19.

Ngày 14 tháng 2 năm 1987, theo Quyết định số 33 HĐBT:

• Đổi tên Phường 5 cũ thành Phường 1
• Sáp nhập Phường 2 cũ với Phường 3 cũ thành một phường lấy tên là Phường 2
• Đổi tên Phường 1 cũ thành Phường 3
• Sáp nhập một phần Phường 8 cũ với Phường 9 cũ thành một phường lấy tên là Phường 4
• Sáp nhập phần còn lại của Phường 8 cũ với Phường 7 cũ thành một phường lấy tên là Phường 9
• Đổi tên Phường 15 cũ thành Phường 5
• Đổi tên Phường 16 cũ thành Phường 6
• Đổi tên Phường 19 cũ thành Phường 7
• Đổi tên Phường 11 cũ thành Phường 8
• Đổi tên Phường 12 cũ thành Phường 10
• Đổi tên Phường 14 cũ thành Phường 11
• Đổi tên Phường 21 cũ thành Phường 12
• Sáp nhập một phần Phường 24 cũ với Phường 23 cũ thành một phường lấy tên là Phường 13
• Sáp nhập phần còn lại của Phường 24 cũ với Phường 25 cũ thành một phường lấy tên là Phường 15
• Đổi tên Phường 20 thành Phường 14.

Ngày 9 tháng 12 năm 2020, Ủy ban thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết 1111/NQ-UBTVQH14 (nghị quyết có hiệu lực từ ngày 1 tháng 1 năm 2021). Theo đó, sáp nhập Phường 3 vào Phường 2.

Quận 10 có 14 phường như hiện nay.

Thông tin thêm về các phường

• Phường Minh Mạng cũ: các phường 1 và 2 hiện nay
• Phường Nhật Tảo cũ: các phường 4 và 9 hiện nay
• Phường Nguyễn Tri Phương cũ: các phường 5, 6, 7, 8 và 14 hiện nay
• Phường Phan Thanh Giản cũ: các phường 10 và 11 hiện nay
• Phường Chí Hòa cũ: các phường 12, 13 và 15 hiện nay

Đường phố

Bà Hạt
3 Tháng 2
Ba Vì
Bắc Hải
Bạch Mã
Bàn Cờ
Bình Thới
Cách Mạng Tháng Tám
Cao Thắng
Châu Thới
Cư Xá Đồng Tiến
Cư Xá Nguyễn Trung Trực
Cửu Long
Đào Duy Từ

Đất Thánh
Điện Biên Phủ
Đồng Nai
Đồng Tiến
Dương Quang Trung
Hồ Bá Kiện
Hồ Thị Kỷ
Hòa Hảo
Hòa Hưng
Hoàng Dư Khương
Hùng Vương
Hưng Long
Lạc Long Quân
Lê Hồng Phong

Lý Thái Tổ
Lý Thường Kiệt
Ngô Gia Tự
Ngô Quyền
Nguyễn Chí Thanh
Nguyễn Duy Dương
Nguyễn Giản Thanh
Nguyễn Kim
Nguyễn Lâm
Nguyễn Ngọc Lộc
Nguyễn Thượng Hiền
Nguyễn Tiểu La
Nguyễn Tri Phương
Nhật Tảo

Sư Vạn Hạnh
Tạ Quang Bửu
Tam Đảo
Tân Phước
Thành Thái
Thất Sơn
Tô Hiến Thành
Trần Bình Trọng
Trần Minh Quyền
Trần Nhân Tôn
Trần Thiện Chánh
Trường Sơn
Vĩnh Viễn

Tên đường phố quận 10 trước năm 1975

Đại lộ Trần Hoàng Quân nay là đường Nguyễn Chí Thanh

Đại lộ Minh Mạng nay là đường Ngô Gia Tự

Đường Phan Thanh Giản nay là đường Điện Biên Phủ

Đại lộ Pétrus Ký nay là đường Lê Hồng Phong

Đại lộ Trần Quốc Toản nay là đường 3 tháng 2

Đường Lê Văn Duyệt nay là đường Cách Mạng Tháng 8

Đại lộ Nguyễn Văn Thoại nay là đường Lý Thường Kiệt

Đường Triệu Đà nay là đường Ngô Quyền

Kinh tế

Quận 10 là một trong những quận trung tâm của Thành phố Hồ Chí Minh và là một trọng điểm giao dịch thương mại của thành phố. Ngành thương mại – dịch vụ có tốc độ phát triển nhanh, với nhiều loại hình thương mại – dịch vụ cao cấp và đa dạng tạo được sự thu hút đầu tư của các doanh nghiệp tham gia đầu tư phát triển.

Tổng số vốn đầu tư của các công ty, doanh nghiệp tư nhân và các cơ sở cá thể đạt gần 700 tỷ đồng; giá trị thương mại chiếm tỷ lệ khá cao, sản lượng kinh tế thương mại quốc doanh chiếm từ 60 – 80%.

Tốc độ tăng trưởng trên lĩnh vực công nghiệp và tiểu thủ công nghiệp bình quân hằng năm luôn vượt chỉ tiêu kế hoạch 14,58%, trong đó khu vực kinh tế quốc doanh tăng bình quân 16,94%, khu vực ngoài quốc doanh tăng bình quân 13,67%.

Tốc độ tăng trưởng thương mại – dịch vụ hàng năm tăng bình quân 16,98% - trong đó, các công ty trách nhiệm hữu hạn, doanh nghiệp tư nhân và thương nghiệp – dịch vụ tư nhân, cá thể có tỷ lệ tăng khá cao, chiếm tỷ trọng lớn trên tổng doanh thu hằng năm.

Xuất khẩu chủ yếu là các mặt hàng điện tử, hoá mỹ phẩm, may mặc, nông hải sản, chế biến cao su. Nhập khẩu chủ yếu là các ngành hàng nguyên liệu phục vụ sản xuất tuy vậy hạn chế nhập khẩu hàng tiêu dùng.

Văn hóa

Tượng đài Công Nhân VN

Trụ sở UBND quận

Phong trào xây dựng Nếp sống văn minh - Gia đình văn hoá, "Người tốt việc tốt", "Người con hiếu thảo", phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá" ở khu dân cư, xây dựng Công sở văn minh - sạch đẹp - an toàn,...

Năm 1995, Quận 10 chỉ có 5/71 khu dân cư đạt danh hiệu xuất sắc, 42 khu dân cư tiên tiến, 42 tổ dân phố tự quản, 1.339 gương người tốt việc tốt thì đến năm 2004 đã có 29/75 khu phố đạt danh hiệu khu phố văn hoá, 51 khu dân cư xuất sắc, 5 khu dân cư tiên tiến, 991 tổ tự quản, 41.656 hộ đạt chuẩn gia đình văn hoá, 2.170 gương người tốt việc tốt biểu dương các cấp. Ngoài ra đã có 4 phường (3, 4, 5, 8) đăng ký xây dựng phường đạt chuẩn Phường văn hoá, 36 đơn vị (chợ, bệnh viện, trường học) đăng ký xây dựng đơn vị văn hoá theo tiêu chí của Thành phố.

Y tế giáo dục

• Quận 10, nơi tập trung các bệnh viện lớn như: Bệnh viện Nhi Đồng 1, Bệnh viện Nhân dân 115...

• Quận 10 cũng là nơi tập trung khá nhiều các trường học như: Đại học Bách khoa, Học viện Hành chính Quốc gia, Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh, Đại học Ngoại ngữ - Tin học...

Ngoài ra, Quận còn có 32 trường mầm non, 11 trường trung học cơ sở, và 9 trường trung học phổ thông