Siyonisse

Li siyonisse, c' est ene idêye nåcionalisse ki s' a diswalpé emey les Djwifs di totavå l' Daegne dispu l' fén do 19inme sieke, et tot al dilongue do 20inme sieke. Il a moenné a l' askepiaedje di l' Estat d' Israyel.

On sconte-siyonisse, c' est ene djin k' est disconte les idêyes do siyonisse.

Mwaissès idêyes

Li siyonisse est rashiou so cwate mwaissès idêyes.

1. candjî l' idintité djwive ki n' esteut ki rlidjeuse, por leye divni ene idintité nåcionalisse come les cenes des ôtes peupes. C' ere ene idêye foirt al môde di ces trevéns la.
2. diswalper l' ebreu modiene, come lingaedje d' atôtchance des Djwifs.
3. evoyî tos les Djwifs spårdou totavå eviè l' Palestene.
4. mwaistri economicmint eyet politicmint li Palestene.

Enondaedje

I s' a-st enondé emey des Djwifs di l' Urope levantrece, ki s' avént houwé des pratikes rilidjeuses djwives, mins n' estént nén pår acceptés pa les societés modienes la k' i sayént di s' mete avå les djins. Les pogroms des anêyes 1880 et 1890 ont-st ecoraedjî les djonnes Djwifs di s' aloyî a l' idêye siyonisse.

Rilomés siyonisses

• David Ben Gourion
• Ariel Sharon
• Benjamin Netaniahou