anlamak: difference between revisions

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search
Browse history interactively
← Go to previous edit
Content deleted Content added
VisualWikitext
No edit summary
Tags: Mobile edit Mobile web edit Advanced mobile edit
No edit summary
 
(10 intermediate revisions by 5 users not shown)
Line 2: Line 2:


===Etymology===
===Etymology===
From {{inh|tr|ota|آڭلامق|tr=añlamak|t=to understand, to comprehend}}<ref>{{R:ota:Redhouse|آڭلامق|page=175}}</ref>, from {{inh|tr|trk-pro|*āŋla-|t=to understand}}, from {{cog|trk-pro|*āŋ|t=intelligence, ability to understand}}<ref>{{R:tut-pro:SDM|**āŋ, *āŋ-la-|url=https://starlingdb.org/cgi-bin/response.cgi?single=1&basename=%2fdata%2falt%2fturcet&text_number=131&root=config}}</ref><ref>{{R:tr:Nişanyan|anla-}}</ref>. Cognate with {{cog|slr|añna}}.
{{inh+|tr|ota|آكلامق|tr=añlamak|t=to understand, to comprehend}},<ref>{{R:ota:Redhouse|آڭلامق|page=175}}</ref> from {{inh|tr|trk-pro|*āŋla-|t=to understand}}, from {{cog|trk-pro|*āŋ|t=intelligence, ability to understand}}.<ref>{{R:tut-pro:SDM|**āŋ, *āŋ-la-|url=https://starlingdb.org/cgi-bin/response.cgi?single=1&basename=%2fdata%2falt%2fturcet&text_number=131&root=config}}</ref><ref>{{R:tr:Nişanyan|anla-}}</ref> Cognate with {{cog|slr|añna}}.


===Pronunciation===
===Pronunciation===
* {{IPA|tr|/an.ɫaˈmak/}}
* {{IPA|tr|/an.la.ˈmak/}}
* {{audio|tr|LL-Q256 (tur)-ToprakM-anlamak.wav}}
* {{hyphenation|tr|an|la|mak}}
* {{hyphenation|tr|an|la|mak}}


Line 12: Line 13:


# {{lb|tr|transitive}} To [[understand]], to [[comprehend]], to [[get]].
# {{lb|tr|transitive}} To [[understand]], to [[comprehend]], to [[get]].
#* {{quote-song|tr|year=2004|artist={{w|Mor ve Ötesi}}|title=Bir Derdim Var|passage=Hiç anlatamadım, hiç '''anlamadılar'''.|t=I couldn't explain at all, they didn't '''understand''' at all.}}
#* {{quote-song|tr|year=2004|artist=w:Mor ve Ötesi|title=Bir Derdim Var|passage=Hiç anlatamadım, hiç '''anlamadılar'''.|t=I couldn't explain at all, they didn't '''understand''' at all.}}
# {{lb|tr|transitive}} To [[find]] something [[correct]] and [[appropriate]].
# {{lb|tr|transitive}} To [[find]] something [[correct]] and [[appropriate]].
# {{lb|tr|transitive}} To [[sense]] or [[predict]] someone's [[feeling|feelings]] or [[thought|thoughts]].
# {{lb|tr|transitive}} To [[sense]] or [[predict]] someone's [[feeling|feelings]] or [[thought|thoughts]].
Line 31: Line 32:


===Further reading===
===Further reading===
* {{R:TDK}}
* {{R:tr:TDK}}

Latest revision as of 06:27, 6 September 2024

Turkish

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited from Ottoman Turkish آكلامق (añlamak, “to understand, to comprehend”),[1] from Proto-Turkic *āŋla- (“to understand”), from Proto-Turkic *āŋ (“intelligence, ability to understand”).[2][3] Cognate with Salar añna.

Pronunciation

[edit]
  • IPA(key): /an.la.ˈmak/
  • Audio:(file)
  • Hyphenation: an‧la‧mak

Verb

[edit]

anlamak (third-person singular simple present anlar)

  1. (transitive) To understand, to comprehend, to get.
    • 2004, “Bir Derdim Var”, performed by Mor ve Ötesi:
      Hiç anlatamadım, hiç anlamadılar.
      I couldn't explain at all, they didn't understand at all.
  2. (transitive) To find something correct and appropriate.
  3. (transitive) To sense or predict someone's feelings or thoughts.
  4. (intransitive, with ablative) To have knowledge on something.
  5. (intransitive, with ablative) To benefit from, to gain advantage from something.

Conjugation

[edit]
The template Template:tr-conj-v does not use the parameter(s): 
4=anlar
5=a
Please see Module:checkparams for help with this warning.

Conjugation of anlamak

Note: Actual conjugations can be more complex than tables below. Compound forms with the auxiliary olmak not shown. See also Appendix:Turkish suffixes#Verbs.

Positive declarative
infinitive anlamak
impersonal participle imperfective anlayan
perfective anlamış
prospective anlayacak
personal participle non-prospective anladığım anladığın anladığı anladığımız anladığınız anladıkları
prospective anlayacağım anlayacağın anlayacağı anlayacağımız anlayacağınız anlayacakları
verbal noun anlama
way of doing anlayış
singular plural
1st person 2nd person 3rd person 1st person 2nd person 3rd person
ben sen o biz siz onlar
indicative present aorist anlarım anlarsın anlar anlarız anlarsınız anlarlar
imperfective anlıyorum anlıyorsun anlıyor anlıyoruz anlıyorsunuz anlıyorlar
past perfective anladım anladın anladı anladık anladınız anladılar
imperfective anlıyordum anlıyordun anlıyordu anlıyorduk anlıyordunuz anlıyorlardı
future anlayacağım anlayacaksın anlayacak anlayacağız anlayacaksınız anlayacaklar
inferential perfective anlamışım anlamışsın anlamış anlamışız anlamışsınız anlamışlar
aorist anlarmışım anlarmışsın anlarmış anlarmışız anlarmışsınız anlarmışlar
imperfective anlıyormuşum anlıyormuşsun anlıyormuş anlıyormuşuz anlıyormuşsunuz anlıyormuşlar
conditional simple anlasam anlasan anlasa anlasak anlasanız anlasalar
perfective anlasaydım anlasaydın anlasaydı anlasaydık anlasaydınız anlasaydılar
optative anlayayım anlayasın anlaya anlayalım anlayasınız anlayalar
progressive anlamaktayım anlamaktasın anlamakta anlamaktayız anlamaktasınız anlamaktalar
necessitative anlamalıyım anlamalısın anlamalı anlamalıyız anlamalısınız anlamalılar
imperative anla anlasın anlayın anlasınlar
Positive interrogative
singular plural
1st person 2nd person 3rd person 1st person 2nd person 3rd person
ben sen o biz siz onlar
indicative present aorist anlar mıyım? anlar mısın? anlar mı? anlar mıyız? anlar mısınız? anlarlar mı?
imperfective anlıyor muyum? anlıyor musun? anlıyor mu? anlıyor muyuz? anlıyor musunuz? anlıyorlar mı?
past perfective anladım mı? anladın mı? anladı mı? anladık mı? anladınız mı? anladılar mı?
imperfective anlıyor muydum? anlıyor muydun? anlıyor muydu? anlıyor muyduk? anlıyor muydunuz? anlıyorlar mıydı?
future anlayacak mıyım? anlayacak mısın? anlayacak mı? anlayacak mıyız? anlayacak mısınız? anlayacaklar mı?
inferential perfective anlamış mıyım? anlamış mısın? anlamış mı? anlamış mıyız? anlamış mısınız? anlamışlar mı?
aorist anlar mıymışım? anlar mıymışsın? anlar mıymış? anlar mıymışız? anlar mıymışsınız? anlarlar mıymış?
imperfective anlıyor muymuşum? anlıyor muymuşsun? anlıyor muymuş? anlıyor muymuşuz? anlıyor muymuşsunuz? anlıyorlar mıymış?
conditional simple anlasam mı? anlasan mı? anlasa mı? anlasak mı? anlasanız mı? anlasalar mı?
perfective anlasa mıydım? anlasa mıydın? anlasa mıydı? anlasa mıydık? anlasa mıydınız? anlasalar mıydı?
progressive anlamakta mıyım? anlamakta mısın? anlamakta mı? anlamakta mıyız? anlamakta mısınız? anlamaktalar mı?
necessitative anlamalı mıyım? anlamalı mısın? anlamalı mı? anlamalı mıyız? anlamalı mısınız? anlamalılar mı?
Negative declarative
infinitive anlamamak
impersonal participle imperfective anlamayan
perfective anlamamış
prospective anlamayacak
personal participle non-prospective anlamadığım anlamadığın anlamadığı anlamadığımız anlamadığınız anlamadıkları
prospective anlamayacağım anlamayacağın anlamayacağı anlamayacağımız anlamayacağınız anlamayacakları
verbal noun anlamama
way of doing anlamayış
singular plural
1st person 2nd person 3rd person 1st person 2nd person 3rd person
ben sen o biz siz onlar
indicative present aorist anlamam anlamazsın anlamaz anlamayız anlamazsınız anlamazlar
imperfective anlamıyorum anlamıyorsun anlamıyor anlamıyoruz anlamıyorsunuz anlamıyorlar
past perfective anlamadım anlamadın anlamadı anlamadık anlamadınız anlamadılar
imperfective anlamıyordum anlamıyordun anlamıyordu anlamıyorduk anlamıyordunuz anlamıyordular
future anlamayacağım anlamayacaksın anlamayacak anlamayacağız anlamayacaksınız anlamayacaklar
inferential perfective anlamamışım anlamamışsın anlamamış anlamamışız anlamamışsınız anlamamışlar
aorist anlamazmışım anlamazmışsın anlamazmış anlamazmışız anlamazmışsınız anlamazmışlar
imperfective anlamıyormuşum anlamıyormuşsun anlamıyormuş anlamıyormuşuz anlamıyormuşsunuz anlamıyormuşlar
conditional simple anlamasam anlamasan anlamasa anlamasak anlamasanız anlamasalar
perfective anlamasaydım anlamasaydın anlamasaydı anlamasaydık anlamasaydınız anlamasaydılar
optative anlamayayım anlamayasın anlamaya anlamayalım anlamayasınız anlamayalar
progressive anlamamaktayım anlamamaktasın anlamamakta anlamamaktayız anlamamaktasınız anlamamaktalar
necessitative anlamamalıyım anlamamalısın anlamamalı anlamamalıyız anlamamalısınız anlamamalılar
imperative anlama anlamasın anlamayın anlamasınlar
Negative interrogative
singular plural
1st person 2nd person 3rd person 1st person 2nd person 3rd person
ben sen o biz siz onlar
indicative present aorist anlamaz mıyım? anlamaz mısın? anlamaz mı? anlamaz mıyız? anlamaz mısınız? anlamazlar mı?
imperfective anlamıyor muyum? anlamıyor musun? anlamıyor mu? anlamıyor muyuz? anlamıyor musunuz? anlamıyorlar mı?
past perfective anlamadım mı? anlamadın mı? anlamadı mı? anlamadık mı? anlamadınız mı? anlamadılar mı?
imperfective anlamıyor muydum? anlamıyor muydun? anlamıyor muydu? anlamıyor muyduk? anlamıyor muydunuz? anlamıyorlar mıydı?
future anlamayacak mıyım? anlamayacak mısın? anlamayacak mı? anlamayacak mıyız? anlamayacak mısınız? anlamayacaklar mı?
inferential perfective anlamamış mıyım? anlamamış mısın? anlamamış mı? anlamamış mıyız? anlamamış mısınız? anlamamışlar mı?
aorist anlamaz mıymışım? anlamaz mıymışsın? anlamaz mıymış? anlamaz mıymışız? anlamaz mıymışsınız? anlamazlar mıymış?
imperfective anlamıyor muymuşum? anlamıyor muymuşsun? anlamıyor muymuş? anlamıyor muymuşuz? anlamıyor muymuşsunuz? anlamıyorlar mıymış?
conditional simple anlamasam mı? anlamasan mı? anlamasa mı? anlamasak mı? anlamasanız mı? anlamasalar mı?
perfective anlamasa mıydım? anlamasa mıydın? anlamasa mıydı? anlamasa mıydık? anlamasa mıydınız? anlamasalar mıydı?
progressive anlamamakta mıyım? anlamamakta mısın? anlamamakta mı? anlamamakta mıyız? anlamamakta mısınız? anlamamaktalar mı?
necessitative anlamamalı mıyım? anlamamalı mısın? anlamamalı mı? anlamamalı mıyız? anlamamalı mısınız? anlamamalılar mı?

Derived terms

[edit]
[edit]

References

[edit]
  1. ^ Redhouse, James W. (1890) “آڭلامق”, in A Turkish and English Lexicon‎[1], Constantinople: A. H. Boyajian, page 175
  2. ^ Starostin, Sergei, Dybo, Anna, Mudrak, Oleg (2003) “**āŋ, *āŋ-la-”, in Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8), Leiden, New York, Köln: E.J. Brill
  3. ^ Nişanyan, Sevan (2002–) “anla-”, in Nişanyan Sözlük

Further reading

[edit]
  • “anlamak”, in Turkish dictionaries, Türk Dil Kurumu
Retrieved from "https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=anlamak&oldid=81496507"