Jump to ratings and reviews
Rate this book

حدیث بندگی و دلبردگی

Rate this book
شرح دعای ابوحمزه ثمالی
دیالوگ انسان و خدا
توبه
معشوق محتشم
فلسفه‌ی دعا
توفیق دیدار و طلب یقین
کمند لطف
دعای عارفان
پرتوی از دعای عرفه

292 pages, Paperback

First published January 1, 1988

Loading interface...
Loading interface...

About the author

Abdolkarim Soroush

44 books351 followers
Abdolkarim Soroush was born in Tehran in 1945. Upon finishing high school, Soroush began studying Pharmacy after passing the National Entrance exams of Iran. After completing his degree, he soon left for London in order to continue his studies and to become familiar with the modern world.

It was after graduating in analytical chemistry from graduate school at London that he went to Chelsea College, for studying history and philosophy of science, spending the next five and a half years there. During these years, confrontation between the people and the Shah's regime was gradually becoming more serious, and political gatherings of Iranians in America and Europe, and Britain in particular, were on the increase. Soroush, too, was thus drawn into the field.

After the Revolution, Soroush returned to Iran and there he published his book "Knowledge and Value" (Danesh va Arzesh) the writing of which he had completed in England. He then went to Tehran's Teacher Training College where he was appointed the Director of the newly established Islamic Culture Group.

A year later, all universities were shut down, and a new body was formed by the name of the Cultural Revolution Institute comprising seven members, including AbdulKarim Soroush, all of whom were appointed directly by Ayatollah Khomeini. The purpose of this institute was to bring about the re-opening of the universities and total restructuring of the syllabi.

In 1983, owing to certain differences which emerged between him and the management of the Teacher Training College, he secured a transfer to the Institute for Cultural Research and Studies where he has been serving as a research member of staff until today. He submitted his resignation from membership in the Cultural Revolution Council to Imam Khomeini and has since held no official position within the ruling system of Iran, except occasionally as an advisor to certain government bodies. His principal position has been that of a researcher in the Institute.

See also عبدالکریم سروش

Ratings & Reviews

What do you think?
Rate this book

Friends & Following

Create a free account to discover what your friends think of this book!

Community Reviews

5 stars
77 (32%)
4 stars
79 (33%)
3 stars
59 (24%)
2 stars
16 (6%)
1 star
7 (2%)
Displaying 1 - 18 of 18 reviews
Profile Image for Ahmad Sharabiani.
9,563 reviews382 followers
May 16, 2015
Abdolkarim Soroush
عنوان: حدیث بندگی و دلبردگی؛ نویسنده: عبدالکریم سروش؛ مشخصات نشر: تهران، صراط، 1367، در 292 ص، شابک: 9645633028؛ موضوع: شرح دعای ابوحمزه ثمالی؛ دیالوگ انسان و خدا؛ توبه؛ معشوق محتشم؛ فلسفه ی دعا؛ توفیق دیدار و طلب یقین؛ کمند لطف؛ دعای عارفان؛ پرتوی از دعای عرفه
Profile Image for Saman.
1,168 reviews1,070 followers
Read
March 18, 2009
از متن كتاب
تفاوت خدای فیلسوفان و خدای پیامبران در این است که خدای پیامبران را می‏توان به دعا خواند، امّا درباره‏ی خدای فیلسوفان باید جدال و جنجال کرد. فیلسوفان هم‏چون ریاضی‏دانانی که به حل معمایی ریاضی مشغولند، گره از کار فروبسته‏ی خدا می‏گشایند. امّا پیامبران، هم‏چون عاشقانی که با معشوقی نازنین نرد عشق می‏بازند، سخن از لطف و لطافت آن محبوب جمیل می‏گویند و دست مردم را در دستان نرم و پرنوازش او می‏گذارند. آن که حسین بن منصور حلاج می‏گفت که «معشوق همه ناز باشد، نه راز»، حق می‏گفت. خداوند، نه رازی است عقل‏ستیز، که نازنینی است عشق‏پسند. و همین است راز آن که پیامبران، بر خلاف فیلسوفان، چنین مقبول خلایق افتاده‏اند و دل از خداجویان برده‏اند
دعا و نیایش، قبل از آن که ابزار زندگی باشند، ابزار بندگی‏اند و پیش از آن که خواهش تن را ادا کنند، حاجت دل را روا می‏کنند و برتر از آن که سفره‏ی نان را فراخی بخشند، گوهر جان را فربهی می‏دهند
دعا فقط صحنه‏ی خواندن دعا نیست، که عرصه‏ی شناختن او هم هست. مونولوگ نیست، دیالوگ هم هست. سخن گفتنی دوسویه است و در این مکالمه و مخاطبه است که هم انس حاصل می‏شود، هم شناخت. هم پالایش روح می‏شود، هم تقویت ایمان. هم دل خرسند می‏گردد، هم خرد. و چنین است که آدمی، به تمامیت خویش، در محضر تمامیت‏طلب ربوبی حاضر می‏شود و نه دستار، که سر را هم می‏بازد، و نه به اضطرار عاقلانه، که به اختیار عاشقانه می‏شکند

عشق وافی است وافی می‏خرد
در حــریــف بــی‏وفــا مــی‏نـنـگرد

معشوق، همه‏ی وجود عاشق را از دل و جان و خرد می‏خرد و استیفا می‏کند و این سودای خوش‏عاقبت، در صحنه‏ی پرصفای دعا صورت می‏گیرد که سیرابی سیرت و سریرت در اوست
در دعا هم از نیاز عاشق سخن می‏رود، هم از ناز معشوق؛ هم از احتیاج این، هم از اشتیاق او؛ هم از انس، هم از خوف؛ هم از محبت، هم از معرفت؛ هم از توبه و انابت، هم از کرم و اجابت؛ هم از حاجات معیشتی و زمینی، هم از مطلوبات آرمانی و آسمانی؛ هم از تسلیم و هم از تعلیم. و چیست جز دعا که این همه نعمت و برکات از دامان و آستین آن سخاوت‏مندانه فرو ریزد و آن همه خدمات و حسنات که کریمانه از دست او برخیزد؟
Profile Image for Bahare_kar.
65 reviews12 followers
October 5, 2017
من و باد صبا مسکین دو سرگردان بی حاصل
من از افسون چشمت مست و او از بوی گیسویت
Profile Image for Mahsa  fanaei.
195 reviews21 followers
November 13, 2016
بعد از مدت ها دارم کتابی میخونم که هم تقریبا مضمونش رو می فهمم هم ازش لذت می برم و کلی مطلب ازش یاد می گیرم ابتدای اون شرح دعای ابوحمزه ثمالی است که اتفاقا توی ماه رمضان هم در حال خوندنش هستم


مضامین زیبا زیاد داره: جهان بر پایه لطف و رحمت است بیشتر تا عدل ما کاری نکرده بودیم که استحقاق نعمت ها را داشته باشیم و خدا بدون در نظر گرفتن استحقاق به ما عطا کرده و در ضمن هر کاری هم که انجام بدیم سود و سرمایه از خودشه و اگر پاداشی میده از کرم و لطف خداست



خدا انقدر بزرگه که هیچکس نمی تونه گناهی انجام بده که در حد لطف و کرم خدا نباشه


همین که در باره بودن و نبودن خدا فکر و بحث می کنیم دلیل وجود خداس که اگه کامل پوشیده بود بهش فکر هم نمی کردیم،مثل داستان های مولانا که میگه اگه مادری به بچش بگه بیا شیر بخور بچه نمی گه اصلا تو هستی یا نه؟ این شیره یا زهر همین که مادر لطف میکنه و حرف میزنه دلیل بودنشه یا در جای دیگه که میگه اگه یک عرب با زبان عربی بگه من عربی بلدم دیگه احتیاجی به تحقیق ادعاش نیست چون داره عربی صحبت میکنه
"اگر تو نبودی ما تو را درک نمی کردیم"

گنجی پنهان بودم ودوست داشتم تا شناخته شوم . لذا مخلوقات را آفریدم تا مرابشناسند

تو از مخلوقات خود محجوب و پنهان نیستی،مگر اینکه رفتار آدمیان آن ها را از تو محجوب نماید




اساسا دعا از خدا شروع می شود وقتی او میخواهد در اوضاع و احوال کسی تغییر ایجاد کنداو را به دعا متمایل می کند

از یک طرف خدا را باید خواند، از یک طرف باید معتقد بود که در اراده ی خدا تغییری ایجاد نمی شودو خداوند هم تغییر حالت نمی دهد و از سوی دیگر قوانین علی عالم هم دست نخوردنی است و نظام عالم ،ذاتی عالم است



آیا علم خدا تغییرپذیر است؟ ! ! آیا حكم خدا قابل نقض است؟ ! ! آیا دانی می تواند در عالی اثر بگذارد؟ ! ! جواب همه ی اینها مثبت است. بلی، علم خدا تغییرپذیر است؛ یعنی خدا علم قابل تغییر هم دارد. حكم خدا قابل نقض است؛ یعنی خدا حكم قابل نقض هم دارد. بلی، دانی می تواند در عالی اثر بگذارد. نظام سفلی، و مخصوصاً اراده و خواست و عمل انسان بلكه اختصاصاً اراده و خواست و عمل انسان، می تواند عالم علوی را تكان بدهد و سبب تغییراتی در آن بشود، و این عالی ترین شكل تسلّط انسان بر سرنوشت است.
اعتراف می كنم شگفت آور است، امّا حقیقت است. این همان مسأله ی عالی و شامخ «بداء» است كه قرآن كریم برای اوّلین بار در تاریخ معارف بشری از آن یاد كرده است:
یَمْحُوا اَللّهُ ما یَشاءُ وَ یُثْبِتُ وَ عِنْدَهُ أُمُّ اَلْكِتابِ. [1]."انسان و سرنوشت مرتضی مطهری



آن یار نکوی من بگرفت گلوی من
گفتا که چه می خواهی گفتم که همین خواهم

آن که تو را از دست داد چه چیز یافت و آنکه تو را یافت چه چیزی ازدست داد؟ قسمت آخر شرح دعای عرفه است.
Profile Image for Shahram.
48 reviews9 followers
Read
July 17, 2021
این کتاب مکتوب سخن‌رانی‌های عبدالکریم سروش است درباب دعا، نیایش، توبه و موضوعات مشابه تا سال ۱۳۷۲. اکثر این‌ها در مسجد ارائه شده است و بنابراین، مخاطبانش عموم مردم بوده‌اند. به همین ملاحظه، سطح سخن نیز کمابیش متناسب با مخاطب است و خالی ازپیچیدگی‌های فلسفی، کلامی و عرفانی‌ای که مثلاً در سخن‌رانی‌های بسط تجربهٔ نبوی می‌توان یافت.
موضوع دعا هرچند در متون دینی و به ویژه قرآن، فراوان مورد تأکید است، نه از فرعیات فقهی بوده تا فقها دربابش کتاب‌ها بنویسند و نه از اصول و فروع اعتقادات تا متکلمان بر سرش فرقه‌ها بسازند و تکفیر و تفسیق کنند. عرفا (در واقع اهالی عرفان عملی) و گاه کسانی که در سنت حوزه، «علمای اخلاق» خوانده می‌شوند بیش از دیگران در این باب سخن گفته و بر اهمیت «دعای صبح و آه نیم‌شب» انگشت گذاشته‌اند.
سروش در این سخنان درصدد است هدف از دعا، چگونگی آن و نقش و جایگاه و اهمیتش را عمدتاً در دین اسلام نشان دهد و از بدفهمی‌های رخ‌داده پرده بردارد؛ مثل اینکه دعا کردن به دعا خواندن، یعنی خواندن متنی پیشاپیش آماده از فردی دیگر، تقلیل داده شود، یا خواندن خدا به خواستن حاجات از او تنزل یابد.
سخن‌رانی‌ها همه در یک سطح نیست؛ اگر از چهار سخن‌رانی نخست ــ که درباب دعای ابوحمزهٔ ثمالی است ــ بگذریم، تاریخ مطالب هرچه جدیدتر است پرمایه‌تر است و هرچه قدیمی‌تر به زبان اهل منبر نزدیک‌تر است
Profile Image for AH.
127 reviews
October 30, 2019
سروش از متفکرانی است که به آنان اصلاح طلبان و روشنفکران دینی می‌گویند. درنظر بسیاری وی صاحب اندیشه و البته تاثیر گذار بر اندیشه دینی بوده است. کتاب سروش یکی از قویترین کتاب هایی که در دفاع از تئیسم و نقد استدلالات مخالف نوشته شده اما از لحاظ چهارچوب ولی عمق در حق مطالب کم لطفی زیادی شده است ، کتاب همچنین تفاوت کاملا مشخصی از راستگراهای امروزی دیروزی و از نظر که برمی آید آینده دارد. اما تنها چیزی که همیشه در این موضوعات جای خود را حفظ میکند بسط و طرح مسائل در چهارچوب های اسلامی و الهیاتی است که نویسنده اینگونه کتاب ها به شدت تحت تأپیر آن قرار دارند به شکلی که اندک براهینی را می‌توان در میان آنان دید که دست به دامان اعتقادات مذهبی پذیرفته شده از سمت معتقدان است، نباشد .فکر میکنم کتاب اکثرا از دید شخص معتقد به چنین فعالیت هایی مطلوب تلقی میشود وگرنه کتاب را پایین تر از سی.کی لوییس میبینم البته که پول و وقت صرف شده ام را برای این کتاب پس میخواهم ولی با توجه به اهمیت دین در دنیای معاصر و نقش دین در دولت و تاریخ ایران، تجربه از دست رفته را هم میتوان با ابتکار به امتیاز گرفت.
Profile Image for Alireza.
170 reviews1 follower
Read
October 3, 2009
من از ابتدا با اين كتاب مشكل داشتم از آنجايي كه دكتر سروش مي گويد خداي فيلسوفان با خداي پيامبران تفاوت دارد كه اين حداقل با ديدگاه من يكي متفاوت است به همين علت نتوانستم كامل بخوانم و هيچ نظري هم نمي توانم بدهم چرا كه آنچه در نگاه اول ديده مي شود مباحث اعتقادي است و در مباحث اعتقادي جايي براي صحبت باقي نمي ماند.
Profile Image for Maral.
23 reviews23 followers
August 8, 2010
کتابی در باب دعا کتابی که قشنگ نگاه میکنه به دعا به عنوان 1آدم کوچولو پیشنهاد میکنم حتما تو ماه رمضون بخونیدش
Profile Image for Hadi.
126 reviews112 followers
July 7, 2019
کتاب حاضر نوشته عبدالکریم سروشی هست که از یگانگان دوران ما به حساب می آید. کتابی از نگاه روشنفکری دینی درباره ی مسئله ی دعا و ارتباط با خداوند، مفهوم دعا از نظر سروش با مثال هایی از چند دعای معروف عرفه و ابوحمزه ثمالی بیان شده است.
باز هم مثل همیشه نوشته ها و بیانات سروش، تاثیر مستقیم مولانا و مثنوی را بر روی او به شدت نشان میدهد، که این کتاب را تاثیرگذار تر و خواندنی تر میکند.
این دعا هم بخشش و تعلیم توست
ورنه در گلخن، گلستان از چه رست... .
از دیگر مسائل بحث شده در این کتاب مسئله ی شب های قدر و نوع تعریفی است که سروش برای آن دارد، مسئله ی «بدا» یعنی تغییر رای خداوند و ... می باشد.
Profile Image for MohammadHossein Khoshmehr.
45 reviews4 followers
May 3, 2022
تفاوت خدای فیلسوفان و خدای پیامبران در این است که خدای پیامبران را می‌توان به دعا خواند، اما دربارهٔ خدای فیلسوفان فقط باید جدال و جنجال کرد. فیلسوفان همچون ریاضیدانانی که به حل معمایی ریاضی مشغولند، گره از کار فروبستهٔ خدا می‌گشایند، اما پیامبران همچون عاشقانی که با معشوقی نازنین نرد عشق می‌بازند، سخن از لطف و لطافت آن محبوب جمیل می‌گویند و دست مردم را در دستان نرم و پرنوازش او می‌گذارند.

این کتاب در مورد دعاست.
جسته و گریخته در این باره چیزهایی خوانده و شنیده بودم، اما هیچ وقت روی آن دقیق نشده بودم. شکر خدا، در این ماه رمضان، خواندن این کتاب بهانه‌ای شد تا بتوانم از زوایای مختلفی به آن نگاه کنم.
کتاب رویکرد عرفانی دارد و درک (یا پذیرش) خیلی از مطالبش برایم دشوار بود و هست. در آن از ��فاوت خدای فیلسوفان و پیامبران، تفاوت رابطهٔ «علت و معلول» با رابطهٔ «سوال و اجابت» صحبت شده. دعا را هدف و نه وسیله معرفی می‌کند. به ضرورت دعا و کارکرد تربیتی آن، و نقشی که برای روح دارد می‌پردازد. تاثیر دعا در سرنوشت و ارتباط آن با قضا و قدر را بررسی می‌کند. در مورد معنای گناه و توبه، ارتباط خوف و رجا و شجاعت، و برخی از دیگر واژه‌های رایج در ادبیات دینی بحث بحث می‌کند. یکی از مفاهیمی که در کتاب به آن اشاره شده و من قبلا در موردش نشنیده بودم، مفهوم بداء بود. به این معنی که اراده خدا قابل تغییر است. در کتاب به نقل از شهید مطهری آمده که:
آیا علم خدا تغییرپذیر است؟ آیا حکم خدا قابل نقض است؟ آیا دانی می‌تواند در عالی اثر بگذارد؟ جواب همه این‌ها مثبت است. بلی؛ علم خدا تغییرپذیر است. یعنی خدا علم قابل تغییر هم دارد. حکم خدا قابل نقض است. یعنی خدا حکم قابل نقض هم دارد. بلی، دانی می‌تواند در عالی اثر بگذارد. نظام سفلی و مخصوصا اراده و خواست و عمل انسان بلکه اختصاصا اراده و خواست و عمل انسان می‌تواند عالم علوی را تکان بدهد و سبب تغییراتی در آن بشود؛ و این عالی ترین شکل تسلط انسان بر سرنوشت است.

گمان می‌کنم تا کنون در حال پرستش خدای دیگری بوده‌ام. کنجکاو شدم بیشتر در مورد این مفهوم بدانم.
کتاب به ادبیات برخی دعاها می‌پردازد و از ادب آن‌ها حرف می‌زند. مطالب مطرح شده در آن بیش از این هاست. بیشتر از این اشاره تیتروار هم میسر نیست.

حالا اشکالش کجاست؟ همان طور که گفتم، رویکرد عرفانی دارد. نه آن قدر فلسفی‌ است و برای مطالبش استدلال و دلیل عقلی آورده، و نه تلاشی کرده تا ادعاهایش را با دلایل نقلی محکم کند. بیش از این که از آیات و روایات نقل کرده باشد، در آن اشعار مولوی به چشم می‌خورد. شاکله‌اش اساسا بر مبنای مثنوی است و گاهی رسما به آن استناد کرده.
به گمان من چنین رویکردی جا را برای سلیقه باز می‌گذارد و ادبیات، بستر متقنی برای بنا کردن اندیشه نیست.

در مجموع برای منی که ندرتا به خواندن برخی از دعاها می‌پرداختم که درکی ازشان نداشتم، کمک کرد تا کمی در مورد معنا و جایگاه دعا فکر کنم.
https://khoshi.net/prayer.html
Profile Image for Ali Reza.
15 reviews
June 19, 2020
کتابی بسیار زیبا که به ارتباط بین انسان و خدای خود می‌پردازد. بعد از خواندن این کتاب حتما شکل دعا کردن مومن تغییر خواهد کرد و با لذت و خلوص بیشتری با خدای خود سخن خواهد گفت.
چیزی که این کتاب را دلنشین تر میکند، اشعاریست که نویسنده از مولانا به زیبایی و در جای خود نقل می‌کند.
9 reviews
October 14, 2019
بسیار زیبا و دوست داشتنی ترسیم می کنه ارتباط انسان و خدا رو در قالب دعا .همونطور که از مقدمه کتاب هم پیداست این ترسیم به سبک فیلسوفانه و برپایه استدلال و برهان نیست بلکه از روی بندگی و دلبردگی (عاشقی) هست . طبق معمول سبک نوشتار و گفتار نویسنده مملو از شعر و تمثیلات ادبی به ویژه از مثنوی معنویه. در مجموع خوندن این کتاب رو به همه کسایی که دست دعا بلند کردن و چشم امید به اجابتش دارند توصیه می کنم
Profile Image for ArEzO.... Es.
290 reviews
August 25, 2008
تفاوت خدای فیلسوفان و خدای پیامبران در این است که خدای پیامبران را می‏توان به دعا خواند، امّا درباره‏ی خدای فیلسوفان باید جدال و جنجال کرد. فیلسوفان هم‏چون ریاضی‏دانانی که به حل معمایی ریاضی مشغولند، گره از کار فروبسته‏ی خدا می‏گشایند. امّا پیامبران، هم‏چون عاشقانی که با معشوقی نازنین نرد عشق می‏بازند، سخن از لطف و لطافت آن محبوب جمیل می‏گویند و دست مردم را در دستان نرم و پرنوازش او می‏گذارند
از متن سخنراني ..
Profile Image for Maryam.
21 reviews3 followers
December 1, 2007
بی نظیره ! خدا رو خیلی زیبا توش می بینین
Profile Image for Shima Sam.
3 reviews12 followers
June 10, 2015
از خواندن این کتاب بسیار لذت برده و بهره مند گشتم و با برخی مطالب اشک ریختم
Displaying 1 - 18 of 18 reviews

Can't find what you're looking for?

Get help and learn more about the design.