/ THIS VOLUKE DOES NCT CIRCUL QUTSIDE Tlic LIOR

PATRDLOGLE

SBD BBLWTHECA

CURSUS COMPLETUS
UMVERSALIS, INTEGRA, UNIFORMIS, C O M M O D A , OECONOMICA,
8IVB LATINOHOM,

OMNJH S8. PATROM, DOCTORDM SGRIPTORDMQOE ECCLBSIASTIGOMIH,

8IYB ORJ8CORUM,
INNOCENTII {ANN. 1489) III PRO (ANNO GRjBCIS

QUl

AB BT

jBVO

APOSTOLICO FLORENTINI

AD

TEMPORA TEMPORA

itl6)

PRO

LATINIS

AD CONCIUI

FLORUERUNT.

RECUSIO CHRONOLOGICA
OMNIUM QUJS EXSTlTfiRB MONUMfiNTORUM C A T H O L I C J B TRADITIONIS PBR QUINDJKCUI PRiORA ECGLBSLE &ECULA, JUXTA ACCURATIS8IMAS INTBR 81 C U M Q U S NONNULLI8 GODIGIBU8 MANU8GBIPTI8 COLLATA8, PSRQUABI DIUOBJfTkR CA8TIOATA; DIB8BRTATIONIBU8, C0MMENTARII8. T A R I I 8 Q U K LBCTIONIBQ8 COlfTllfBNTB R ILLUSTRAT" OmtlBUS OPBRIBUB POB7 AMPLI88IMA8 BDITIONBS V3M TRIBU8 08818 8AKSULI8 DBBBNTUR AB80LUTA8 ' OBTBCTI8, AUCTA IHDICIBU8 PARTICULARIBUS A N A L Y T I C I S , 8INOULOS 8ITB T O M 0 8 8XTB A U G T 0 R B 8 A L I C U J G S MOKBJCTI 8UB8BQUB1ITIBU8, D O N A T A ; CAPITULI8 I N T R A 1 P 8 U M T B Z T U M BITB D I 8 P 0 8 I T I S , NBCNON BT TITUU8 8INOULARUM P A G I N A R U M M A R Q I N B M 8 U P B R I 0 R B M DI8TINOUBNTIBU8 8UBJBGTAM QUB M A T B Bll SIONinCANTIBUa, ADORKATA; 0PBRIBU8 GUII D U B I I 8 , TUII A P O C R Y P H I S , A L I Q U A VBRO AUCTORITATB IN ORDINB AD TRADITIONBM BCCLB8IA8TIGAM POLLBNTIBUS, A M P L I P I G A T A WCBNTIB BT AMPLTU8 LOCUPLBTATA IKBICIBU8 AUCTORUK 8ICUT BT O P K R U M , A L P H A B B T I C I S , CHRONOLOOICie, BTATI8TICI8, 8 Y H T H B T I C I 8 , ANALTTIGI8, ANALOOICX8, IN Q U O D Q U B RBL10IONI8 PUNCTUM, DOGMATICUM, MORALB, UTORGICUM, CANONXCUM, DI8CIPLINARB, HI8TORICUM, BT GUNGTA ALtA 8INB ULLA BXCBPTIONB ; 8BD PRJt BBRTIM DOOBU8 I N D I C I B U 8 I M M B N 8 I 8 BT O B N B R A L I B U 8 , A L T B R O 8CILIGBT RERUM, Q U O C01C8ULT0, QUIQUID lfON 80LUM TALI8 TAL18VB PATBR, VBRUM BTIAM UNU8QUISQUK PATRUM, NB UNO QUIDRM OMI8SO, Ilf QUODLIBBT THBMA 8CRIPSBRIT, UNO IKTUITU GON8PIGIATUR ALTBRO SCRIPTURifi SACRiE, BX QUO LBCTORI C O M P B R I R B 8 OBYIUlf QUINAM P A T R B S BTIN QUIBUS OPBRUM 8VOBUM L0GI8 8IKOUL08 SINOULORUII L I B R O R U M 8. S C R I P T U R J B YBR8US, PRIMO GBIfBSBOS U 8 Q U B AD NOYI88IMUM AP0CALYPSI8, C O M M B N T A T I 8INT. BjBfTIO ACCURATZ88IM, GJTTBRISQUB O M N I B U 8 PACILB ANTBPONBNDA, 81 PBRPBNDANTUR CHARACTBRUM NITIDITAft CHARTJI QUAUTA8, XNTBGRITA8 TBXTUS, P B R P B G T X O GORRBCTIONIS, OPBRUII RBCU80R0M TUM YARIRTA8, TOBv HOMBRUBt FORMA TOLUMXKUM PBRQUAM C O M M O D A 8IBIQUB XN TOTO PATROLOQMI D B C U R 8 U CON8TANTBB1 1MIL18, PRBTIX XXIGUITA8, P R J B S B R T I M Q U B I8TA COIXBCTIO, U I I A , M B T H O D I G A BT C H R O N O L O O I C A , BBZCBMTORUM FRAOMBHTORUM 0PU8CUL0RCHQUB HACTBMU8 H I C ILUG B P A R 8 0 R U M , PRtMUM AUTBJt IB H08TRA BIBUOTHBGA, BX 0 P B R I B U 8 BT H88. A D 0 M N B 8 JTTATBS, LOCO0, LINOUA0 VORMA0QUB PERTIMBNTXBU8 Q O A O UNATORUM.

SERIES G R i E C A
IN Q U A P R O D E U N T P A T R B S , D O C T O R E S S C R I P T O R B S Q U E E C C L E S L E G R J S C J S S. B A R N A B A A D C O N C I L I I F L O R E N T E S I TEMPOKA;

A G G U R A N T E
SITB CDRSOUM COMPLETORUM

J . - P .

M I G N E ,
ECCLESIASTICiE RAMOS EDITORB.

BIBUOTHECiE C U O I UlWmiB&B
IR SINCULOS SCIENTIJE

PATROLOGUE

GRMCAZ

TOMUS

CXLIII

GBORGIUS PACHYMERA. EPHRMIUS CHRONOGRAPHDS. THEOLBPTUS PHILADELPfflENSIS.

P A R I S I I S
APUD GARNIER FRATRES, EDITORES E T J . - P . HIGNE 1M. SUCCESSORES,

IN VIA DICTA :

AVENUE DU MAINE,
1891

i.

143

 r t v A m t i o
SjECULUMXIT.

CATHOETCA
ANNpS
13*8-1*3

nroBKom ,

XPONIKOr 12. GEORGII

PACHYMERiE
OPERA .
EPHR^MII
THEOLEPTI

CHRONOGRAPHI
BX PBILADELPHIENSIS SCRIPTA

CiESARES
ASCETICA.

A G C U R A N T E E T D E N U O R E C O G N O S G E N T E J.-P. M I G N E
8 CCRSUtW COVPUTORUM Df 8IHGULOS SCIKnTLE ECCLESIASHC RAHOS SDITOHB

TOMUS PRIOR.

PARISIIS
APUD GARNIER FRATRES, EDITORES ET J.-P. MIGNE SUCCESSORES,

IN YIA DICTA ; AVENUE Dll MAIHE^

1891

TRADITIO
SMCULUM

CATHOLICA
1313-1330.

XIV. ANNl

ELENCHUS
AUCTORUM ET OPERUM QUI IN HOC CXLIII CONTINENTUR

EPHILEMIUS

CHRONOGRAPHUS. CoL 9 i i 349

Editoris Romani Prmfatio. Ephrffiinii CJESARES, a Julio Caesare ad Hichaelem Palaeologam. Patriarcharum C P . Catalogus. THEOLEPTUS PHILADELPHIENSIUM METROPOLITA.

Notitia. 379 De abscondita operatione in Christo et profectu in vita monastica, ex

. 381

Caaticuin compunctioais ex meditatione terni judicii. GEORGIDS PAGHYMERES.

403

Notitia ex Leone Allalio De Georgiis. Insunt argumenta deelamaHonum quas, sophistarum more, exercendi ingenii gratia composuit Pachymera. 407 Notitia altera ex Fabric. Harles, tom. VII. 421 Petri Pomni, Soc. Jesu, Dedicatio ad Urbanum VIII summum Pontificem, in persona Georgii Pachymerce. 435 Petrus Possinus Lectori. 437 Georgii Pachymera MIGIUEL PALAOLOGUS sire Historia reram a Michaele Palaeoiogo ante imperium et in imperio gestarum. 443 Petri Possini ad Historiam rerum Michaelis PaUzologi Observationes. 995 Appendix ad Petri Possini observationes. Speeimen Sapientim Indorum veterun. 1217
1

ARNO DOMIKI MCCCXIII

EPBRHUUS

CBR0MGR4PBIJS

A N G . MAI PRiEFATIO.
(Scriplorum Veterum nova Golleclio, lom. III, pars i.)

Historia Romani imperii, quod matare i n Occidente exetinctum, longe diuturnias i a Oriente usque ad captam a Turcis Constantinopolim vitam suam propagavit, multorum profecto ingenia facnltatemque scribeudi exercuit; atqae i n his prsecipue Byzantiaos (at vulgo loquimur) facandi oris homines, qaorum magna et perutilia volumina a Gallicanis olim typis accepimos, nunc aatem consociatis curis recognita novisque monamentis locupletata, Germani homines docliesimi, consilio et ope i l l . Niebuhrii, rursus exhibent. Mihi ex iia qui Cffisaream historiam scripserunt valde utilis atque exoptabilis visus est Ephraemius, cujos chronicon iambicia versibus elaboratum, ab imperii fundalore Julio Caesare usqueadreceptamaGraeciseFrancorum dominatione ConstanUnopolim, per mille acilicet ac trecentos annos extenditur. Jam hic historicus non solum inedilua erat, verum etiam tantae raritalis, utaonnisiin unicobibliothecseYaticanae codicel003superesse videatnr. Primus hnnc anctorem commemoravit, qood ego sciam, saeculo qninto decimo Raphael Voleterramis i n commentariis urbanie lib. xv, p. 176: Ephroem Gtoecus ducentis abhinc annis vitas principum Constantinopolitanorum iambico carminescripsit, quod Opusin bibliotheca Vaticana cernitur. Atqne hoc Yolaterrani teetimonium non latuit Vossitim De hist. Gr. lib. u , 29.DeindeEphramium ssepeadpartes vocavit m num, nunc monacAwmappellat^Bednullampreetereanotitiamhominiatradit.Laudetaapud Allatiam fragmenta Epbraemii legisse identidem se demonstrant Vossiue HisU Gr. II, 28, 29, Caogius i a Glossario, Cavseus in Ecclesiasticis scriptoribiis, Fabricius in Gr. bibliotheca, Lequinius in Patri* archatu Constantinopolitano, denique Bruckerus Mst. Philos. tom. III, p. 549. U i enim aactoree a me suot observati; neque tamen dubito quin alii quoque ex Allatio Epbraemium noyerint. Jam AHatium ad excerpenda Ephraemii fragmeota usumfuissecodice Yaticano 1003, valde affirmarem, niai varietatee acripturae aliquot perplexum me redderent(2). Praeterea i a codice acephalo V a t i cano DOtnen EphraBmii noa legitur; neque id ego divinavissem, niei comparato codice cum laudatis ab Allatio fragmenlie, mihi innotuisset. Superest ergo ut Allatius vel alium codicem prae manibos haboerit, vel certe Yaticanum nondum fortasse tum acephalum legerit; paucas autem (i) De conseneione p. 435, 699, 702, 725, 776. Et dissert. de Georgiis (ed. Fabric. Bib. Gr. t. X) . 664, 687, 607. Item de Psellis (ed. Fabrio. Bib. r. t. V) p. 22. Bt contra Creyghlonum p.306,330, 526, 539, 614, 701. Bt in adnotationibus ad Acropolitam cap. 6 13, 16, 18, 33. Idem Allatius de consene. p. 435, et ad Acropolitam cap. 33,dictum Bphramii approbat de Trinobi episcopo Bulgaris primati subjeclo ; DOQ Byzantino,ut ait Acropolita; quare et egoad Allatii sententiam jam accedo.RurBU8 idem ID adnot.ad Acrop.cap.6,failli ait Ephraemiura qui Gainaterum patriarcnam pulsum a Latinis Byzantio narrat, cutn ipee sponte antea recessisset. Denique contra Creygh. p. 701, egregie explicatdictionem , sit nempe Bofemnis in aulam ingressus novi Caeearis. Quamobrem versus 6337, in Alexio III, sic explicandus eat; lexicographi autem vocabali ratio* nem deiacepa habebunt, nec non 1253, ; et v. 1517, ; et v. 2096, ; . 3875, 4141, et alibi . Item ammadvertent philologi, notam {J?y adhiberi ab Ephraemio oon addimidiam sed ad quamlibet fracti numeri partem significandam. (2) H varietates parlim quidem nihii aliud sunt niei meoda lypographica apud Aliatium : partim vero, quia fortasse in oodice videbantur deteriores lectionee,ab Allatio iuisse suspicor tacite imrautatas. NonnullaB tamen varieB lectionee divereum codicem designare videntar. Sic v. 4764, apud mo,id est in codice Yatioano,estTl< ; at Allatius oontra Creygh. p. 527, . Apud me v.
6031, et 10238, est ; at AjJal. , ut p.

&

241, n. 2 dixi, Apud me v. 7713, ; at Allat. adn. ad Acropol. cap. 18, . Uem v. 7716, apud me ; at Allat. loc. nit. . Apud me .7197 et alibi .; at Allat.ad Acrop.
cap. 43, . Apud me 7206, ? ; at

Allat. loo. oit. . Apud ine v.7404, ; at Allat. loc. cit. . Apud
me v. 10355, , et 10359, ; at Allat.

et , ut proprio in looo dixi. 1

PATBOL. GR. C X L I I I .

11

EPHBJ5M1I CHRONOGRAPHI

12

varietates ipse exscribens effecerit. Profecto cum folium tantummodo primum a codice absit, i n quo nomen auctoris esse debuit, valde suspicor post Allatii eetatem id excidieee, cum codex Pio V I regoante cujus nunc stemmata gerit, a bibliopego compactus fuit. E t sane mihi narrant, multa bujusmodi damna ab operarum inscitia Vaticanis codicibus, praesertim Graecis, accidiese. Sed de codice hactenus. Jam cnm oeque Allatius, ut dixi, neque alii eruditi, quidquam de Ephreemio chroQographo narrare videantur; mihi quidem de viro hoc quaereoti occnrrabat Epbreemiue ille, quem Joannes XII pairiarcha Constantinopolitanus, ante sacramsuam dignitatem, iegitimia nuptiia genuit; de quo nominatim Ephramio vcrba facit Pachymeres i a prsedicii patriarchae notilia t. II, Hb. iv, dum ait, episcopos inter caHerascriminatioaea patriarchamreprehendis86,quod bona eccleaiae Ephraemio filio suo dispensanda relinqaeret,non constitato proat legee jabebant oeconomo. Reapse et noster chronographue in patriarcharum catalogo memorat maecnlum Joannis XII filium, sed de seipso haud diserte loqui signiflcat. Et tamen setas apprime congruit: namque hic Joanes patriarchatum retinuit uaquead Christi annum 1304; noster autem Ephreemius chroDicoDBUum aDno!313concladit.JamegofoDtesEphraemicsBchronologisBComperi,Zonaram qaidem usqueadAlexiilComneniobitiim ; NicetamCboniatam asquead Balduinuml,imperatorem;deinde vero Georgium Acropolitam. Age vero quod Epbramius hietoriam poetico metro conscripaerit, nemo magnopere irascatur; prirao quia carmen iambicum narrationis perspicuitati peridoneum 68t, et memoriam legentium apprime juvat; deinde quia Pisidas etiam, Constantinus Manaeses, atqne Tzetzes impune auas bistorias versibus composuerunt; qui nibilo minus auctores, praecipaeqae Tzeizee, magno usui apud eruditos sunt. Atque ego Ephraemii quidem Hiatoriam, propter aoam eximiam utilitatem ad Latinam consuetudinem, soluta tamen oratione, traoBtuli: etsi enim olim poeticam non neglexi, nunc tamen pangendorum versuum plus decem millibas otiam mihi voluntasque defuit.

EPHRJEMII
( L E S

CHR0N0L0GI
A R E S .

CAIUS

ANNI8

IV.

* * (1) '. , , ' , 5 , ,

1

Deinde Romanorum imperium tenuit Caiua, vita Epicurue vel potius Satan, supra humauam naturam extnllens semet divinamque affectane, viiissimus mortalis, impudicus, scelestus, eanguinarius : aub quo prima Stephanus gloria martyram (ijDeest in codice primum folium, quod Julii Caesaris, Augusli, et Tiherii notitiam continuit. Desideraatur igitur ex universo opere versuspaulo

minus quinquaginta, ut paginarum ratio demonstrat. Nihil, tamen incognitum in hao laoona ami81886 nOB putO. I

13 . . '.

C2

. adeptas eet coronam de lapidibue. Item aapientes praelucebant dan, Josephus alque Pbilo, uterque Hebraeus. CLAUDIUS . X I V . Postquara Caius misere abrupit vitam, litleris Glaudius et olementia preditus, justibae tenax, et pecuni contemptor, Romani imperii babenas tractandas cepit. Eo regnante Theudas et Simon magi malis permaltoe artibas decipiebant. Primus autem Romam accessit Petrue, salubre cunctis nuntians Evangeliom. NERO . XIV. Post hunc pervenit ad potentiam regiam Nero, luxurias incontinens et Caio par, pathicus vir et sacculus putredinis ; primue piornm persecutor mortifer, praecipuorum Ghristi aeseclarum carnifex. Deinceps Galba, Otho, Vitelliueque degustaverunt sceptrum quam brevissime. VESPASIANuS . X . Post hoe ornavit Gaesaream dignitatem Vespasianas regnatorum deoue. sospitator imperii propagatorque, boetium victor, et manu muniiloue, accesBU facilis, jacundueque amicis, subditis cunctis admodum dilectus. TITUS . III. Successit in imperium Titus filias C bonitatis mare, effusa liberalitas, benoficus, clementi inetructus animo, bonisque moribus qui regnantem decent, princeps egregiue, imperator etrenuuB, Iudaicffi ferocia debellator. Hujus ab omnibus celebratur dictum : t Equidem bodie minime regnavi,
qnoniam beneflcio affeci Deminem.

10 , , * * , , . , 15 . ' ' ', . '. ' , 20 . , , . , , ' . . . 25 ' , , , , 30 ' . . . ' , , , * 35 ' , " $ 4, , * > 40 , , .
9

It^mque : Qui ad conepectam regie venerit, eum non oportet tristem inde abscedere. DOMITIANUS . XV. Ubi cum vila mortem mulavit Titua, Domitiaous animum eceleetum gerens, Titi natora frater, sed aliis moribus, Christi servorum martyruinque oarnifex, D imperio contro merilum est potitus. Sub eo dilectue propheticue discipulue in quadam exeulavit Patmo insula. Tono 86 jactavit prsBetigiie Apolloahis Tyansue, Pythagoricns, impostor callidus ; qui prooul licet degeas nuotiavit tamen tyranni csedem iis qui sibi adarant NERVA . I. Postqnam Domitianue fcBde interiit, Nerva animo et corpore praclaro lucens Romanffi rei suscepit moderamen. Hio plane egregius (nisi quod Gbrieto oaruit) bonorumque principum typue fuit.

. '. , , , 6', 45 ' * , '' * ' ' 50 , (5 . . '. , , , 55 ' * , *

15

EPHRJSMK CHRONOGRAPHI
*' (2) , 60 " , . ' '' , ' , . . '. 65 , * , * ^ ', " * . , . ' , , , , ' ' . ' , ' .
. '

Sub eo quidam reperit aurum plurrmum, amplum nempe theeaurum humi obrutum, quem ad arbitrium Gaearie effossuai retalit. Hio autem et retinere huno jussit eodemque uti. Cumque ille majorem privato rem esse diceret, Tu vero, inquit Nerva, inventa re vel abutitor. TRAJANUS A N . XVIIL Ubi imperium Nerva cum vita dereliquit, Tnyanua, hujus adoptione fllius, Romaaorum eceptrum occupa?it, viotoriis vir rebuequo gestis inclytus. Ia tamen pios aliquantum pereeculus eat: quo tempore contritua beetiaram dentibus Theop borus Ignatius in urbe Roma fuit: atque alii insuper plurimi vitam martyree Gbristi cauea certando coneummarunt: quorum iatelleolo Trajaaua iateritu. negavit dignoa fuiase ialia pati, eo quod Gbristum unice Deum colerent, et ne Christiani vexarentur vetuit. Idem cum prefeoto gladium traderet, dixisae fertur : Huno cape, amioe. manu. et si quidem rempublicam bese gessero, pro mea salute hoo tibi utendum eat; eio male imperavero, hoo me confodito. HADRIANUS . X X I . Post hunc vita defunotum in imperio, ^Eliue Hadrianua bellator nobilia regni succeseor designatus fuit: vir dootue ac magnificus uaquequaque, qui etiam vetuit de Gbristianis poenaa aumi. Huio aliquando equitanti in via precee mulier quedam efflictim obtulit: is autem negavit orantem se posse audire. Tum illa, Ne regnes igitur, respondil: quare ie converaus femin jua reddidit. Idem in Palapetina urbem struxit, ubi 8ion funditua eversa fuerat, eamque appellavit Capilolinam iEliam. Templum quoque excitavit Saturnio Jovi, ubi olim Solomon euam condiderat. Quffi rea intolerabilis Judaicte genti fuit: quare coacto armatorum numero, Romanum aggrediuntur praesidium looi, ejusdemque ingentem atragem edunt. Quod ubi G&8ar novit, conjurati exercitus Hebraeorum penitus succidit viree : nimirum ia quingenta et octoglnla homioum millia letho dedit. Pagoa etiam gentis eubvertit mille cum quinquagiata arcibua nobilibus. Porro quidam ab eo neci addictus, thure in ignem conjecto teatatus est, ae quidem immereotem ad mortam adigi; iraprecari aatem Hadriano ne cum voiet mori, voti eui compoa flat: quod revera Hadriano evenit in vits termino,

70

75

80

85

90

95

100 D

105

, * ', ' ' *.* ', , ' | #% , , ' , " , ' 1 , {* ' * , ' , " , " * , , .

'
,

' ,
110 ' ' 0 ol ,

(2) Nempe Herodee Atticua, ut narrat in Yitis Pbiloitratua.

17

. Bpjxqs * . 115 " . (3) . '. ' ' , , , * 120 " , , * '' * 125 , 2 * , . . \ ' 130 , , , . ' , 135 , , , " * . 140 ' * 4 . . '. 145 ' , I , . HEPTINAE . ' 6 , . 150 . . '. * ' ' (4) . . '. 155 , ' . (5) . '. * 460 , ,

cam lento hydropie morbo diu tabuit. Is etiam in Thracia prope castrum Odryssum de euo dictam nomine novam urbeoi condidit. ANTONINUS PIDS . X X . Oeinde Antoninus cognomento Pius, vir optimus sanctisque moribue, qui Chriatianos summo in pretio habnit, felici sane fato ad imperium venit. Is premente belli necessitate, quia nihil in rario pecuniee erat, in foro exposuit licitantibus preiiosa principatue ornamenta omnia : unde pecunia, quantum sat erat, capta, conscriptaque militum ingenti manu, victoriam non sine lauta prada retulit: jj quamobrem res divenditas reouperavit, civibus qui emerant repenso pretio. MARCUS ANTONINUS . XVI. Rursumque alius Antoninus Marcus, prioris adoptione filius, doctrina pbilosopbus, moribus egregius, Cbristianis benivolus, reipublicae gubernaculum ccBpit regere. Sub eo legio diota Fulminatrix, da Cbristianorum bominuro conflata numero, pugnatura Ghristo Domino supplicavit, quoniam et siti exercitus laborabat, et Barbarorum hostium inetabat impetus : etatimque hostes fulminibus deflagrarunt, Romanue exercitus imbre copioeo madoit. TUDO florebat Hermogenes dootus rhetor. q Cbrietique cauea par martyrum decertavit Polyoarpue Bmyrnffi epiecopus et Juetinus. COMMODUS . XII. Deinde Commodus impurus, scelestua, leevo omine adrepeit ad imperium. Sub eo GlemuDB Stromatum auotor sapieos, Pantflenusque, orthodoxi ambo prajdicatores. PERTINAX ET JULIANUS. Mox imperavit Pertinax, grandtevus aenex, qui in aula palatii interfectus eet. Sceptrumque arripuit Romani imperii brevi admodum tempore Julianus Didius. 8EVERUS . XVIII. Hinc Severus hostium in preeliis domitor, dirus piorum Chrietianorum persecutor : D sub quo cum aliie pater quoque Origenis Leonidae martyrii ooronam retolit. ANTONINUS GARACALLA . VII. Hujus exetincti monarchiara excepit Antoninus cognomiue Caraoalla, fooduBhomo et maiime eaoguinariuo. MACRINUS ET AV1TU8 . IV. Tum et Macrinus brevissirae imperavit. Deinde in imperio debacchatue esl nomine Avitus, cogoomine Sardanapalus,
(5) Ita cod.

(3) God. hio . Sed in textu '

(4)

Ita ood.

19

BPH&fiMII GHRONOGRAPHI
. II . " , ^. . '. ' ! 165 * ( ', . 3 . . 170 , " , ppc , (5*) Mag^oe (6) . . '. 175 * ' 180 (7)

20

Priapi quoddam Baochique mancipium, moribue vere Sardanapalue alter, effeminatus admodum et luxurioeus. ALEXANDER MAUJEM . XIV. Post hunc pervenit ad regnum Alexander Mamsffi filius, Ghristianoram reverene. Gum enim ejus mater credidisset sapieatibus Origenie doctrinis, honor credentium ordiai baberi coeptus eat. MAXIMINUS ET ALII . III. Ocoiso Alexaodro, creatur imperator exsecrandua furiosueque Maximinus quidam, qui dira commota edversus CbrieUanoe persecutione, plurimoe fecit martyres. T U D C etiam regnaverunt Maximus et Albinus, et cum Pupieno Publiue Balbinus. GORDIANUS . VI.
Hie exBlinctis, eumma potestaB devenit

ad Gordianum quemdam filiumque etfue : eub quibus inclytus doctrina Origenes in Palestina dieoipulos erudiebat; quorum erant in numero fralrea duo, Gregorius cognomento Thaumaturgue, atque Atbenodorus doctrina non inferior. PHILIPPUS . VI. 8eoutus est Philippus, Gbrietianis benevolus, imo vero, ut fama est, Ghrieti assecla, oredentium sodalitio adjungi optans, Gbristoqae BUOB triumpbos referre acceptoe; qoem tamen sacri non admieerunt prseulee. Hoic Boetra patria; prope quam aliam oondidit quam Philippi urbem omnes vooitant. DECIUS . I. Imperio postea potitus Deciua Ghri8tiano8 sine mora coapit peraequi : oui reetiterunt inaigni fortitudine
Cyprianus, Babylae, aliique plurimi.

[,
' * . . . ' , ,

,
185 ol " . 9 , " .

. . '. 190 (8) , " ' , ' ' (9) , 195 ' ' , " * " voQov , . . '. 200 , , , 205 . (8) Itacod. Niai mavis .

Lapai sunt alii in his infelix Origenee. Tunc fuit Novatue malevoli vir ingenii : qui cura Romanae Eoclesise sacerdos eaaet,
08 qui cruciatibuB victi sacrificaseent,

ad poBnitentiam recipere pernegabat.

Id dogma Patribus a flde alienum visum est; oui dum haeret, oommunione infelix pellitur. GALLUS ET JEMILIANUS . L Postqoara imperium Decias cum vita amisit, regaavit Gallus impio vir oorde prfflditue, et Gchrietianorum gravie peraecutor, Deinde vix quatuor menaibus iEmilianus. Tunc Sabellius erat scaevua Afer, qui divinae impie io Triade peraonaa coofudit et naturara cum hia commiecuit. i5j Ita codex, et ita loquitur etiam Zonaras.
(6) Iia cod. At Zonaras .
7 Ita cod.

(9) Ita etiam Zoaoras. Sed intelligendus potius Novatianue.

21
. '. , , , * 210 " ^ , * . . , , , .

OB8ARBS.
VALERIANUS E T GALLIENUS . XV.

22

Post iEmilianum misere interfeclum eusoepit imperium Valerianua, gravis piorum peraecutorChristianorum : qui barbaris a Persia in praelio turpiter captus, apud ipsos vitam finivit. Obtinuit autem imperium Gallienus filius, vir dexter, liberalis et amabilis, qui pericula in praelis multa pertulit. CLAUDIUS . I. Exin Claudiue fuit justitiaa flrmus custoe, prinoeps bonue et bellator atrenuua, maximi principia Conatantini avue.

. ' (10). 215 ' . , [ (11). . '. , 220 ' ' , 225 , * . . . . (12) 230 , , , ' , ,

Postquam hic in purpura vitani clausit,

Aurelianua Cbristianorum odio imbutue eummi imperii sceptrum geetare coepit. Eo regnante Paulum Samoeateneem prava sentientem Patrum divinus chorus edixit esse maledictum et exeecrabilem : qui cum Antiochenam invasisaet cathedram eamdemque niteretur vi retinere, piorum legatione permotua imperator miaaia litteris aede turpiter eum ejecit. PROBU8 . VI. Brevi regnavit Tacitus, vir grandesvus. Dein Florus, et mox Probus domi bellique bonua, rem coapit publioam gobernare. Mitis hic erat princepa, magnanimus, benevolus, qui dum diuturnis distineretur bellis, periclitante exercitu commeatuum penuria, jamque deficientibue ob famem viribus, imber comraistua tritico decidisse dicitur ccelbete manna multitudini affundens, quo paetus viree prietinas recepit milea.

AURELIANUS . VI.

'
235 " , " .

CARUS, NUMERIANUS, ET GARINUS . II. . *. ' Garue deinde, vir strenuua, cum auis liberis " regium nomen cum potentia excepit. Numeriano quidem apud hostes captivo. 240 , Cutis detracta dioitur, utris instai\ ^ ' GariDua turpiesimus et crudelis admodum. , , Ghriatianorumque pestis, imperinm tenoit. , Sub eo Maaea calamitoaua relicta Perside ' D ad Romanaa terraa adrepait venenum evomens 245 ' ) , improbitatis auae, animabua exitioaiesimum, ', Ex hoc Manicheeorum fluxit infame nomen. ' . . ', 250

DIOGLETIANUS . XX. His exetinctia, furere in Chrietum ccepit gemina mortalium Erynnia atque maxima, triatimum animorum et cruentissimuni tamen consequentee laudes Probo congruunt, teate eliam Zonara. Et quidera Probus scribitur in cod
s lemmatibus, non Florus aut Florianns Exi-

(10) Mtle in codice ', undectm.

Mo enim divo Claudio manat in te avita cognatio, qui Romani imperii solutam et perditam dssciplinam primus reformavit.

(11) Eumenins pancg. Cantantini cap. 2 : Ab

atirao igitur unum versum excidiase, in quo a F/oriano fiebat taneitus ad Probum.

(12) God. , eine dubio pro Flonanus; sed

23

EPHRJEMII CHRONOGBAPHI

24

par, Diocleiianus scilioet et Maximianos, utentee regia poteatale orudeliter. Et prior quidem obscuris in Dalmatia genitus parentibua, aervili slirpe et conspuenda, arcano Dei decreto imperium oblinuit; cujus deinde participem Eerculium fecit Maximiannm Christianorum exitio natum. Ergo bi duo ad perniciem conapirantee Chriatianorum, vel potius propri anim, persecutionem commoverunt aeperrimam ; turraatimque par populoa ingentemnumerum martyrum effecerunt cerlantium fortiter : voluntariae nempe victimaa et purieaimaa, animas usquequaque acceptas Domino. Porro uterque regnator generum aibi legit oui propriam collocavit dilectam filiam : Maximianua nobilem Conatantiam Gblorum qui maximi Gonstantini parans foit; Diocletianos autem Maximinum, cui Galerio quoquo nomen erat. Atque bis Gesarea dignitas est tributa. Jam cum Gbristianam exatinguere religionem tyranni duo non possent, conantes licet, abdicaverunt ultro dignitatem euam, Gcaaribusque imperiam permiaerunt; ita ut Galeriua quidem in toto Oriente, Conatantiua in occiduis regnaret partibus. Erat etiam tertiua Romaa tyrannua Herculii filioa Maxentiua furioaue. Verumtamen Conatantiua cunctia plaoidua Chriatianoa diligebat aingulariter: at Maximinua permoleatua aubditia, mulierosua, mffiohua, peatie publica, Chriatiaaia autem infensieeimus, ipeorum, heu ! decreverat offidem omnium. tfic in imperii partem advooavit Conalantii fcedum generum Licinium malum monatrum et piorum exiiium. Hos Maxentius adaequabat auia moribua, Chrietiaoorum boatia, et aaevus homicida. Hem exaecraDdam Iriadcm, pietaiis labem! quam aesecula eat juatiaaima ultio Dei.

, ' ' " " ( 255 * , 260 , , ", , . 265 . ' 270 $ * , , 2/5 * , (13) " ' * * 280 , * , ^! , , , , 285 ' (14) (15) * , 290 , , " .

. '. CONSTANTINUS . XXXII. Ergo Conatantiaa mortem cum vita mutane , iraperium fllio Conatantino tradidit, 295 * quem ex priore auaceperat Helenee conjogio; ^ qui quomodo reipublicae navigium rexerit, ' , primuaque ad Gbriatum Dominum rex acoeaaerit, " , dicere non erit, ui reor, aupervacaneum, * atque audituris absurdura non videbitur. 300 ' Igitur bic rempublicam a patre traditam , preclare gubemabat armis et conailio, " , ' ', nondum initiatua, aed tamen recte santiens, ' , quod ex ipsomet satis conjioero licebat, atque ut rerum exitua deiode docuit. 305 * , Jam cum imperatoree tres tunc eseent,

(13) Ita cod. At Latinis est

Constans.

Constantitis, non

erat, gener Constantii.

(14) Ita cod. Atqui Liciniua Constantix aponaae

(15) Ita cod.

25

CSARK8. . Conetantinus, Maxentiua, et Licinius, quia jam Maximinua vita excesaerat: Maxentias quidem subditis gravie erat, immanis draco cruorisque aitiena canis. Quare ut honc armia denique oompeaceret, orabant Conetantinum oppreaei populi: a quibue exoratus clemens animus celerrime ad urbem Romam copias ducit tyrannumque jam paratum ad arma provocat. Dum vero incerti martls mente veraat curae crucis hora meridiana oonapexit typum, quem aetra quaedam in caalo conformabant, inscriptis hisce litteris : In hoc vince. Protinue igitur aurea crucia typum, qualis ipei apparuerat, concinne fabricane, g auia huno praeferri jussit exercitibue : cui aane fisus, oonaerta cum hoste xnanu, magnam de tyranno victoriam retulit, qui fluminis vorticibue abaorptua eat, dum victus fogeret turpiter prtelio. Hinc ergo univeraa potitus Roma est regiumque statira edictum proposuit, ne quie jam Cbrietianos ad poBnam posceret. Alia quoquo rei hujue narratio est: nempe quod pugnam adversus boatea patrans equitem imperator armatum viderit, qui pro coneueto militum vexillo cruoem gaetabat manibua, victoriffl aymbolum. Ruraua daoa eidem conapectoa viroa aiunt, in Hadriani mole cientes pagnam, hoatiuraque turmie plagas imponentea. C Postremo lucem nootu coruacantem valluuique ambiontem, cuoctia aopitia aomno, vidisse prope Byzantiam cum castra haberet. Uino ergo agnoscens datorem bonorum Deum, converti ad fidem ocepit et reole eapere. Tum infeetum Chriatiania Lioinium oernena, armia correptia bano imperio dejicit, et de ixnpietate dignaa poanae aumit. Qaare jam aolua merito imperator occidui Conatantinua et eoi orbia fuit. Exin remedium morbi poacenti gravia dirum consiiium obtolerunt Jovie nefarii aacerdotea et fallaoea magi, nempa ut inveatium puerorum eangulne inflrmum corpue medels causa ablueret. D Infantium ergo colligitur ingens numeraa, et dies caedie definita edioitur. PraBaena imperator matrum audit gemitum, hujiuque cauaam quaerit ex a^tantibua; el comperta, matribue prolem reddit, pecuniamque insuper hia diatribuit, qu sit aolatium prioris mcestitiflB. Hia recto gestis, noctn per aomnium videt astare aibi principum apoatolorum illuatre par, Petrura cum Paulo scilicet ; aeque adhortantes ut eincere episcopo aalutem auam dulci oum ape committeret, ai quidem preaens malum fugare vellet,

, , 6 , , * 310 " , ' . * 315 , ' , . 320 ' ' ol , * ^ , $ , , 325 ' ,

** * * 330 ' " * * ' 335 , . 340 ' , " ^ , * * 345 " , , 6> , 350 , ' * , , 355 , , , '^ * ' 360 \ , ' * , ,

27

BPHRiBMII CHBONOGRAPHI
865 . ' , , , 370 " ' ; ol . , ' " 375 ' , ' . 380 * * * ' , 385 ' , * 300 , , * 395 , ' .
s

28

immortalemque ac miram vitam adipisci. Postquam eum somnus dereliquit, statim sanctum Silveetrum admodum reyerenter advocat; atqua ubi venientem conepicit, rem illi cunctam pandit lubentiaaime : Silvester regem visi rationem edocet. Cur verba longas ducam per ambagos ? religioaum principi myaterium explioat, initiatomque et oredentem baptiamo tingit, et eancto educit lavaoro incolumem. Ad Christi partes aooes&it etiam Helena Silvestri verbis edocta pastoris maximi. Ipaa deinceps Siooem Dei urbem
inviBit, sacrum lignum vestigans crucis,

ibique ut templa conderet sanotissima. Religio nostra crevit ex hoc tempore amplifice; atque ad orbis pervenit finea apostolorum salubria praedicatio : risitque ver Iranquillum orthodoxi. TUDC templa paaeim patuera Cbristicolis, atque omnis ara falsi cultua concidit Gbristi virtote Domini et omnium Rogis, Itemque Gonstantini legati ejus. Hic late imperitans gentibua innumeris, prolatia etiam priacia imperii finibua crucia atque Evangeiii potentia adjutue, homonymam quoque condidit aibi urbem, oceHum totius mundi splendidiesimum. Regum hic piorum pater eat appellatua, et christicolarum Caeaarum anteceaaor. Idem epiacoporum primam indixit synodum, quibusoum epurium Arii dogma perculit.

CONSTANTIUS MAQNI C0N8TANTINI FILIUS . '. . XXIV. Postquam is terrestre deseruit imperium, , proque hoo supernam gloriam adeptua eat, , CGBlorumque regni adiit hreditatem; nati ex eo liberi tantam imperii molem 400 0\ Conatane, ConstantiuB, atque ConstantinuB, , , inter ee partiti sunt hasredum ritu. Et Constans quidem oum Conatantino fratre ' terras occiduaa aibi regendaa aumunt, Romata ipsam, Africam, Italiamque, 405 ', , , et quidquid mundi usque ad ooeanum patet. Oriena Conatantio contigit universua, ' , prsetereaque Tbracia, fineeque Macedonioi, <, , cum urbe a patre condita et regni eede. D Hic sibi credilum optime imperium gerens 410 multos agonas pertulit ac diacrimina, , perpetuo militans tioelesque armis pareequens ' , ' Oeinde occieis in Occideote fratribus, , Conatantino quia fratrem armis lacessiverat, ' , GoosUnte dolie Magnentii irretito, 415 , orbis univerei CoDstantiuB sceptrum tenoit. " Nam Magnentium quidem belli jure auatulit; , at Vetranionem qui praeter fas se geseerat, ' (16) perculsum metu subditum eibi fecit. ' .
1

(16) Ita odd.

29
420 , ,

CJESARES. Erat Gonstantios euapte ingenii levis, proreus versatilis ceu pulvis vento expositus eeque ab Arii studiosis sinebat duci, quanquam ipee animum orthodoxum gereret. - princepa egregius, strenuus bellator. blandus, affabilis, beoevolue erga subditos. Idem cibi potusque temperantieeimus, continens, animi cupiditatum dominus, dicere jus ex legum norma solitus, neque a justitia latum unguem diecedans; tum et magistratus pro meritis eligens, dignis hominibus dignitatea largiens, cunota demum in iroperio sapienter gerens. Neque in senatura querapiam unquam legit, nisi doctis imbutum disciplinis, g et qui recto dicere beneque scribere eeu prosa oratione posset seu rytbmo et metro; nuiritus ipse litteris musarumque alumnue. Hunc contra regem lymphaticue Julianus oonsurgene, latrocinio imperium rapuit. Uine animi moerore diuturno captus Gonstantius ac lethalis ardore febrie, ad Mopei fontee vit spatium clausit, atram rejectans bilem de visceribus. JULIANUS APOSTATA . II, MENS. V I ; V E L , UT ALU AIUNT, . III. Exin absque aemulo imperator est babitus cbrietomachus Julianue et furioeus; qui a Rege Servatore suo defecit, Christianorumque fldem salutarem C cum da3monum, heu I fraudibus oommutavit, eacrumque dogma contemptim corde respuit. Tura contra Gbristom bellum hio mieermovet hujuaque nomeb exterminare nititur. Proinde quot cruciatibue quotqae pcenis, quarum divereaa formas vix fari lioet, Gbristicolarum attriverit oonstantiani piam, martyrum quantum numerum effecerit, qui usque ad eanguinem restiterunt, etudioso mihi brevitatis non licet dicere. Deinde Persas Barbaroe bello appetena, copiis instructua innumeris fortissimis, re nihilominue bellica male gesta, amisit illio vitam infeliciter, iocerto auctore graviter in praelio ictus, D seu fuit ille Romanus eeu hoetie Barbarus, seu ccelestie aliqua validior rtanus. Tuno Julianum aiunt manantem sanguinem suffosso * latere manu cava exceptum disperais per aerem his verbis additie : Nazarene, eitim exple. (Hem vesaniam !) JOVIANUS MENS. V I I ; SEU, UT ALH AIUNT, AN. I. Juliano, sicut dixi, vita orbato post sceleratam biennii tyrannidem, euffragio optimatium castrensis coneilii Jovianus per id tempus tribunus militom, vir bonus atqae Christi pius famulus

,
* , ', , . , , , ' , * , , " , ' , , ' * " ' ,

425

430

435

440

.' 4\ . .
445 , " ,

, ! ^,
* 450 , * , ' , 455 ' ; ; , (. 460 , ,

,
, * , 465 ^ , ' , , * !
1

'. . '
, , 470 , ,

31

BPHRJBMII CHRONOGRAPHI
' 475 ' . , , 480 * $ , ' ' , 485 . " ? , , 490 , , , ' / 495 ' * ' . . '. . . , , , , (3, , , 6, * ' ^ . , '* , } * , , , , , , '' * ^ , \ , ' , . . (17) . ', ' ' ,

ad imperii dignitatem fuit eubvectus, Gaeteroquin ipse regnum reepuebat, Ghriati ae famnlum esee dicena, atque etbnicis militibus imperatarum negane. Hi vero eum Cbrieticolae se inclamaasent, tunc imperium Jovianus recepit protinua. Et pade mox compoaita oum Peraa rege, atque Antiochiam reducto exarcitu, exaulea dudum principea pastorea ad 8U08 gregee edioto revooavit, quos inter Athanaeium divinum preaulem, ounctiaque exbibuit Chriatiania ver tranquillum et ortbodoxiae lumon. Hic Galatarum Ancyram delatus, ibi improvieo obitu excesait terria, reoentibus, ut fama est, voratie fungis. haud pluaquam octo meneibae regno fraitua. Pietate ia, ut dixi, fuit inclytua, bonua, tranquillua, benevolua erga aubditoa, ataturaque corporia procera lucena; litteris etiam mediocriter eruditua; vioi tamen atque amoria illecebris obnoxlua. Hujua cadaver apud Byzantium orbem in aancto Apoatolorum templo eet conditum. VALENTINUNUS . X I ; SIVE, UT ALII AIUNT, . X . Poat huno insedit regiam dignitatem Juatitis eimul olementieeque exemplar Valeatinianoa Cbriatianorum decua, vir atremua, animoaue ac robuetua, generis ex Pannonia atirpem trabena; princepa bonns et providua erga aubditoa, qui peregrinaa quondam in regiones, utpote Ghristianos Deomque Chriatum colena, ab apoatata Juliano palaua fuerat; redax ad exercitum, tribunua erai. Ia ubi aapremam digaitatem adiit, imperii eooium fratrem aacivit auum, fflrumnoeum Valentem, Arii aeseclam, cui partee Orientia regendaa tradidit: ipae vero Ocoidoia pie profuit, ubi trophaea nobilia de barbaricis gentibua victor atatuit ope Numinia. Hio omnia boni expromens principia juatitieeque amore prsaertim flagrana, orthodoxorum dogmatum defenaor, apatioaum vit currioulum emeneue eat, et cureu vitffi et termino beatue visua, expletia quatuor sapra octogina annia summo in favore Nurainia beatitateque ; ex quo imperium auaceperat annia undeoim. Bic dum in Gallis degeret, raortem obiit, Gratiano filio imperium relinquena viro reotorum dogmatum defenaori. VALENS . III, SEO IV. Orientis interim regnator Valena Arianorum deditua veaani,

500

505

510

515 Q

520

525

(17) Intellige tree vel quatuor annoa post Valentiniani fratria obitom.

33

<

1SARK8. partis orthodoxs pereecutor vehemens sevaeque tortor erat et horribilis. Pastores quidem precipuos et magiatros Ijregibue suis puleos et procul ablegatos variis praeterea poenis excruciabat : tum et Dei sacerdotes sacris fledibue prohibltoe, arctie detinebat vinculis : alios aqaia prsfocabat, medioqae mari combusta nave flammis exstinguebat. Arii vero asaeclaa impenee colene, atque ejua dogniatibus mordious adbaerena, eoclesiaa ipsie cunotaa regendaa dedit, ejectie inde per scelae ortbodoxie. Deinde Gothie Thraoiam populantibua et vastitatem Scytbioam effioientibus, imperator Barbaroe bello aggreesus ^ prelio infelici vinoitor a Gotbis ; dumque mieer fatum a gladio immineas fugit, ac vili paleario abdit, ibi flammarum esca fit adaoium, dum Gotbi igaem subjioiuot pagi domibue. Hio annie ferme tredeoim imperavit, gravis orthodox carniiex Ecclesie, fervidus Arii amator et deferisor. GRATIANUS KOUM. Sio pereuote mieere Valente, cepit Gratiaous cum germano fratre Eoi orbis Oooiduique imperium. Gratianus quidem a patre rex fuerat dictua; veramtamen exercitue, defuncto patre, quoniam Gratianus funeri non intererat, " Valentinianutn juniorem acclamavit, admisitque fraterregni commnnionem. Gratiaaus porro Gaear paterns smulua pietatie ao doginatic reclitudinie, Valenti patruo auxilta postulanti, dum Gotbis arma inferret, non eubmisit; non oportere auxiliari hoBtibue Dei dioene. Tum etiam sacroB preeulea dootoree, quoe Valene ab ovilibue pepulerat ob orthodox fidei pium dogma, rureus quemque eoie Ecclesiia reddidit. Dein Gothie Tbraoiam adhuo infeatantibua, ejectia incolie facta solitudine, agrifl late ounctis peeBum datis, cum hostee nulla comprimi vi jam poseent, D Gratianus imperator advocavit aplendidum ex Hispania Tbeodoeium, virum martialem, strenuum, coneilioeum, pietate autem maxime oonepicuum, quem eupremum armorum electum ducem cum ingenti exercita ao fortieeimo adversuB GothoB barbaroe expedivit, Is autem praelio inito victor fuit, Gothis vi summa armorum profligatia, gladioque propemodum ounctia caeaie. Mox ibi derelicto in caetria milite, ad Gratianum ipsemet nuntiua advolat in Pannonia tano temporia divereantem,

530

535

540

545

550

" , * ' ^ * ( " * ' , ', . , " , * ' , , * , , & .

?. '. 355 * ' , , ' , 560 , , * , , * 565 ' , ' ? , 570 ', , "' , , 575 " , , , " ^ 580 * , * ' , 585 ,
1

35

EPHRJBMII CHRONOGRAPHI
, ; , ' * " , " , 590 II , , . ' . ' ' 595 ' . .

36

et de patrata viotoria certiorem faoit, Bummam Gothorum significana occidionem. Gratianum porro ut daret victoriae praemium, alioqui id jam exisMmans prodesse imperio, imperatorem creat Tbeodoaium totius orientis, et Macedooiee ac Thraciae : ocoidui muadi terrie servatie sibi. Posthaec in Galliis degens interficitur a dace quodam, nomine Andragatbio, qui dolo ad cedem ejus graBsatua eet, poetquam aexannis circiter regnaverat; bonus imperator, piusque Gbristi famulus. VALENTINIANUS JUNIOR ROM/fi. Gratiano exstincto partes beeperiaB cunctaa Valenlinianua junior frater rexit, qui quidem matris deceptus saasionibus Juatin Arii dogmata amplexus est: atque binc piorum turbam amare desiit. Tum rebellante quodam duce Maximo, et jam victoria contra se potito, legatis miesis ad Orientis principem inclytum Tbeodosiam euppetias petit. Ille respondit se mirari minime Bi eervue Maximua domino auperior fuerit, ipaumque nuper aoie profligaverit; quoniam tu, Domioum tuum, Caeaar, exauctoratum famulis connumeraa, qui quidem Palri aimilia substantia eat. Attamen aumptia armie imperator Maximum praelio superatum occidit : tum etiam Andragathio caput abatulit, poBnae ab eo repetene caedis regiaa. Hie geetis domum revertitur imperator. Sed ecce ruraus Valentiaiano juveni aulicua vir Eugenius adveraariua oritur; qua re oomperla, xnetu correptus Caeaar ipee sibi laqueo vitam interrupit.

PfiM? (18). , , 600 " ' * , 605 . ' , , , , 610 , , , ' . " ' 615 ' ' , . * ' ' * 620 , .

. ', . '. TBEODOSIU8 MAGNUS . XVII, VEL X V I . ' At TheodoeiuB Ausonum imperator Eogenium quoque captia armia persequens praelio deviotum viia epoliat, regnoque auo partee hesperiaa addit. 625 * Antequam tamen haeo prseclare gereret, ' , Theaaalonioa in urbe Geesar versana, " orto per popnlum motu eeditioao, , contumeliosie civium diotie ipae laeditur, D atque in tumultu csditur prafeotus. 630 ' * Ilfflo imperator haud moderate ferena ' armatos contra populum immieit militea, ' , qui buno crudeliter gladiia conciderunt, , ita ut in tanto eongregato numero quindecim millia bominum perierint. 635 . Sed Mediolani Ambroaius epiaoopua '' Gaeearem admonena tanti commissi aceleria, , ad poenitentiam facti flexit animum : " * tum lacrymanti rei perpetratae cauaa
1

(18) Annos regni ium Gratiani tum Valentiniani Junioria omittit chronologua; verumtamen eoimua

Gratianum ragnaviase post patrem annia 9, Vaientinianum 17.

37

CJS8ABB8.

640 uj515 . , , , 645 , " " ' ', 650 ' * , ' , 655 ? ' ' , 680 ' , , ' , ' * 665 ' (19) * ' . . '. ' * < , , , , ', * , '< ' , ' ' , 1 ^ ' ' , " ' . ' . " , * , , , .
. \

idoneum oulp rite remedium contulit. Rex hic pro eua pietate et orthodoxia praesulum venerandum coBtum congregaas, centum videlicet et quinqaaginta Patrum, adTereus Macedonium qai divinam Spiritum debito bonore non colebat, secundam colebrandam curavit aynodum : quffl Patri ac Yerbo Spiritum definiens honore parem, natura eadem preditum, devovit Macedomum juetie diria atqoe eum catholica pepulit Eccleeia. Byzantii vero praesulem delegit Nectariura lingua et moribua eluentem, Gbristicolam quidem, sed nondum initiatam baptizant ergo aimul eaorantque episcopum ; quoniam Gregorius Pater theologua bao semet aede eponte deposuerat. Rex bio beaperiie moritur in terrie, duobus partiens liberia imperiym ; Honorio quidem partea ocoiduas tribuene. Orienti Arcadium dominum preeficiene ; poatquam regnaverat annie eepiemdecim cum quinque menaibua feliciter et pie : vir sane egregius el princeps victorioaus, aed pietale tamen multo rutilantior. Is et columnam posnit in Bovis loco, geetantem regis atatuam auctorie eui. ARCADIUS . XIV. Aroadios igitur haerea imperii factus male illud ooepit gerere et socorditer : hobes enim, versatilis et reniiaaua, et ounota uxoris sinens in arbitrio, tarbarum flactibua obruit Kcclesiam, aibique juatam peperit infamiam. Namque ubi Neotarius explevitvit curaum, aurea lingua proditua Joannes Antioobia deducitur ad urbem regiam, ut hujua sacram aoilicat ornet sedem. Sed enim angueta contra fas Eudoxia aacroa, heu 1 perosa liberos aermonea, solem animarum, eedis apprime dignum, exeulem pellit uaque ad urbem Comana, ipaique Araacium natu jam grandem eufficit. Rex hio in Tbracia condidit urbem illam, qaam Aroadiopolim vulgo vooatam cernimue. Idem columnam poaait in Xerolopho, conditoris sui signo eaperposito. Regnavit autem decem oum quatuor annis; vir aane pias atque ortbodoxi tenax; levia alioqui ingenii, variue ao mutabilia ; implicitus in morbum vita mortali cessit. THEODOSIUS JUNIOR A N . XLII. Excipit iraperium Glius Tbeodosius, mitis affabilis, piua oocamodiBque moribus, enoyclioa doclrina recte exercitus, diaciplinarum quatuor bene aciena, plaetices inauper atque picturs gnarus.

670

675

680

685

690

, , , , , , ,

(19 Locus nimirum urbis Byzantinse diotue . Zonar. XIV, 4.

39

BPHRjEMII CHRONOGBAPHI
, , , , , . , , 700 , 7' , ' ' 705 , ' 710 ' , , 715 . , , . 720 ' . , ^ , . 725 , * , 730 ' ' , ' * , , 735 , , " , . 740 " , . 745 . , I , , 750 ' , ,

jaculo bonus, eqaura frenare valens, blandus, gratioeug, subditis benevolus, atque ortbodoiiffl optimus defensor. Imperium taman adminietravit molliter, permisso ennuchis rei public arbitrio, Antiocho primo, dainde Amantio, inauper et auri famulo Cbrysapbio. Atque istenerm adhucstatis puer germanam sororem vitae ducem habnit omni virtute praditam Pulcheriam : tutorem vero supremis patria tabulis Iedigerdem Peraidis tunc regem ; a quodum timent, ouncti parebant domino, nac tyraanidem quisquam affectavit. Idem Athenis puellam aocorsivit, imperii pariter ut eetet torique socia, forma praeetantem doctrinieque exercitam, Leontio quodam geoitam pbilosopbo, claram in doctie litterie Eudociam, cujuseapientiam in pangindis libris homerocentra docent cate soripta. Eamdem invisit Sionem urbem Dei prssens veneratura sanctos IOOOB, magnas opea ferene, vim auri innumeram qua excitavit iempla Christo Domino. Deinde ad urbem regiam pedem retulit. Postremum fatis funoto rege oonjuge rursuB ad sancta semet recipiens loca: mortalem ibidem oonclusil periodum, beae acta vita, atque uti Deo plucet. Jam vero Arsacio vivis excedente, Ecclesis 8edem occupavil Atticue,
moribuB ao litteris abunde instructus,

qui Judfleum quemdam morbo fractum, credentera initiat baptizansque rite, lavaori munere sanum educit aquis. Deinde vitam concludenie Attico, episcopatum ocoupat Sisinius : quo vitae pariter usuram relinquente, Nestoriu8 quidam pro eo sedem occupat, nefaatus, impius, mala inente praeditue, qui Dovum dogma etulte garriebat, Ghrietum videlicet merutn esea hominem ; matrem vero virginem Mariam non tam Deiparam quam Gbristiparam. Quare imperator electorum a Oeo Patrum conoilium venerandum pie oongregane, quorum Alexandrinus dux erat Cyrillus, Nestorium deposuit bominioolara, Deinde praefuit Dei Eccleai MaxiraianuB orthodoxue praesul:
quo vita functo, merito in sede aiatitur

ProcluB Gyzici arobiepiecopus, pastor egregiua, largiior flexanimus, Patrie Ghryeostomi dilectus disclpulus; sub quo, Romani imperatoris juseu
ab urbem regiam corpuB illius rediit. Proolue bio BanctuB dum pompam sopplicem

populo innumere comitante duceret;

41

CJE8ARES.

' abreplus subito puer in aerem, 755 , cunctisaepicientibus ingenti etupore percitie, '\ post inlervallum modicum denuo redux dixit divinitus sibi revelatum ne crucifixus vox adderetur (3 ' voci pro nobu trisagio in byrono. * Proclo ad supernos evolaote spiritus 760 , episcopatum urbia Constantini merito obtinuit vir senex Plavianas , eaoorum Ecclesiae dogmatum defenaor : * quem obi occidit calcibus DioecoruB latrocinali in eynodo oruenta, 765 AlexandriaB prflBsul Anatolius sacram urbie regiae eedem occupavit. . Porro imperator iste Tbeodosiua terrestre quoque murum excitavit 770 , " urbis a Blacherois ad portam Auream, , opus id meneee intra duoe peragene ' sedulitate et studio prefecti Cyri; CUJUB demirans celeritatem populus , atque bis audacter verbis auoolamana, ' ^, GonstantinuB urbem quondam condidii, 775 , Cyrus nunc renovat; hujns cauaa plausus , vocatus in invidiam gradu excidit, , Smyrnae aeque praesul datus est Eoclesis. Idem Theodoeius Pulcheriam sororem regali pulaam contra fas palatio, 780 consilis ecilicet invidi Gbryaaphii, jussit ut clausa viveret in Hebdomo , omni reipublic negotio abatinens. Yix demum invidia cognita Gbryeaphii, , G bunc quidem merito trueit in exsiliom; 785 , germanae vero revocato denuo eummam reip. regeodam tradidit. Ipse occupalaa morbo vitam clauait, ' . annos, ul aiunt, natus quinquaginta, " , , quos omnes ferme exegit in imperio. 790 ' '.
4

. \ * , ' ' . * , 795 , , , * , 800 , ', ' , , , , , 805 , ', ' , , 810 * "0 ' 6
PATEOL. . CXL1II.

MARGIANUS . VI MEN8. VI. Devenit autem sceptrum ad Pulcheriam moribua egregiis inclyta;n, sed magis pietate in Deum atque virginiiate : quaB Maroianum bene moratum virum pudioum, venerabilem, et jam senem castrie featinanter ad vocat.
et de Geearis obitu certiorem facit.

Tum ait: Si quidem mihi spondes flrmiter, D te castitatis mes custodem foro, quam ego Ghristo jambiu consecravi, Romani imperii dominum ta faoiam. Qui poetquam firmam ejus rei fidem obtulit,
regina protinus vocat arohypraeulem,

magistratus, senatum, aliamque turbam Marciaoumque redimit regni atemmate, etRomanorum imperatorem creal. Huio olim captivo ac dormienti cum aliis conoaptivis in septo medio,
sBBtivas sole jaculante flammae,

advolans aquila umbram probuit: quod oum reeciseet doruinus hujus regulas,
2

EPURAMII CHRONOGRAPHI eumdom liberum reraisit in patriam Duo quoque fratrea idem prodigium perapicue viderant in Lycie provincia,. hique Marciano praedixere imperium. Sic iate accepit omina potenti. Pulcheria vero publicam rem gerena, et cum Maroiaoo regni curaa partiens, mirum in Biachernia atque incomparabile Virgini Matri templum excitavit. Cumque Romee veterie papa eaeet Leo novaa autem prssul Anatoliua, quod Dioacorua patrarant atque Eutychee contra magoum Flavianum grave faoinus ne impune foret, imperator eet rogatus. Jamque aynodum coatrahi juaaum fuerat Marciani edioto ao Pulcheriae. philocbriatorura regum piorura. Ergo in urba Gbalcedone divinitua theologi Patres convenerunt aexcenti cum triginta congregati. Hia praaerat Romee senioris Leo novsque Anatoliua diua episcopus et Javenalis Sionia aanct: hique damnarunt merito Dioscoram eum Eutycbete contra euum noman misero, qui nequaquam duaa Chriati naturaa, eed unam impie falsoque affirmabant. Tum quia oontraria impudenter factio oalumniabatur temere ortbodoxos quaai Neatorii vitio laborantes, dnm baoo da Cbriato sententiam gererent, quod duas naturas perfectae inoonfuaaa, sub una juactas tamen persona babuerit; ab orthodoxis baereticiaque aimul duplax confesai protinua conacribitur; basque aigillo probe communitaa in aroa claadunt eacrarum reliquiarum puellfle martyria beate Eupberai. Poat tertiam diem precibua peractia ounolia sepulcrom pateoa circumsiatentibua, adatante etiam oum Patribua Geaaare, (o adrairandum, Cbriate mi, prodigium I) baareticorum quidem eceleatoruni liber . martyria projeotus ad pedea fuerat; at ortbodox fidei libellum diva auis maoibua Grmiter teoebat; idque regnanti ac patriarcbaa obtulit dextra ad eoa protenaa. (Proh miraouluou I) Poat hc regina derelictia terria sedas ad coBleetea tranaiit Pulobaria, quae bene orthodoxaque cum pietate vixerat, aponao optimo aubaerviena Cbriato in caetimonia rcctiaque operibua splendidam virginitatia alena lampadem. Dein Marcianua quoque mortem obiit aenex jam grandaevua, rex amabilia, bona mena, mitia animua et jucundua. Hio auapicio divino ad imperium venerat, eoque aex ferme anaia perfruitue eat,
' ' . ' , * . . , , $ * ' ' ' ' , * . , " ' , ' ' , * 01 , , * '

815

820

825

830

835

840 , , ' ? ' . 845 , , ' , , , '

*
850 ' , (" , , ), 855 (5 ' , D . ("Q 1) 860 , 865 . ^ , , , * .

870 .

45 xivslv " ' ^ .

CASARES. Hujus aententa fuit, ut nunquam commotia armie bellum laceaeeret, si quidem poeset vitam quietam degere. LEO MAGNUS GOGNOMENTO MAGELLES . XVIII. Marciano vitam deserente, ut diximue, statim pervenit ad potestatem regiam, nomine Leo quidam, cognomine Macellos, vir bonus et virtutibus redundans, mieericordia tamen pracipue ornatus, princeps egregiue et bellator slrenuua, bostium catervae quatiens reapee ut leo. Hio oriundus e Thracia fuit, vel Dacorum, ut quidam malunt, genere, fortiesimue defensor orthodoxiae, egenie largua subsidiorum preabitor. Hujue in ore sepe eententia e r a t : sol uti aolet omnes calefaoere quibus osteodit eplendidum lumen Buum : aio 86 arbitrari, regem oportere quoecunque homines intuitu iuBtraverii, 608 clementia in donie impertiri. Hio prios quam adiret imperium, Aspari illuBtri optimati homini unum 86 promiserat ex ejus liberie ad dignitatem Osaria promoturum. Mox cum imparinm obtinaiaset Leo, id beneficium Aapar vi exigebat: qoin impudenter purpuram ejua tangena, Haod tibi lioet, ioquit, rex, fidem fallere, i oum 818 hao aplendida purpura veatitus. Atqui vicieaim nefas eat, ut famulo vim mibi inferri, reapondit imparator, qui prinoipali chlamyde praefulgeo. Huio erat junota nuptiie Verina, quffi duaa regi flliae enixa eat: nomen uni Ariadna, Leontina alteri. Ex bia Ariadna juncta Zenoni fuit fceda viro facie et moribua possimis, qui seriem ex Isauris ducebat generis. Leontiam Marcianua acoopit conjugem flliua Anthemii qui Rom regoabat. Leona dominante inceodium quoddam urbe in regali contigit borrificum a boreali mari uequa ad aliorum flammie urbem mediam complectentibua, " eplendidasque hujus domos populantibus : atque inter catera, sacras etiam ffldea quatridaaauB ignia inclemena hauait. Antiochiam vero terre motue quidam vebemens eupremo proetravit exitio : multueque pluit regi in urbe pulvis, molealus animantibus et noxiua frugibua. HIB malia graviter anxiue imperator urbe relicta, ad auburbanum palatium salnti eu conaulena eedem tranatulit. 8nb eo veetie Deiparo Virginis ex arbe Sicne ao Paleetina terra ad regiam delata metropolim

0 0 . . , 875 , , *, , 880 . " , , , , * 885 , 6' & , , 890 . *) * 805 ' ' , , , , , . 900 ' * , , , 905 , * , , ' ( 910 '. , , , 915 , * ' * 920 * ' 6 , , . 925 '
1

47

EPHRJEMII

CHRONOGRAPHI

apud Blacbernae in templo fuit repoaita, quod ipso rex Deiparte excitaverat, argenteo pretioeoque clausa in loculo : quare et id templum ccepit appellari arca boaorabilis Virginis laudatiseim. Leone dominante dux egregius, arte strategica optimus Rueticius, bello praepoaitus victoriis claruit. At hoc exstincto, imperatricie fratri armorum imperium Basilisco traditur, qui transportato in Africani exeroitu, oum eeset loci dominua Gizericbus,
ffirumnoBam in p r s l i o acoipit oladem,

930

935

940

copiarumque amisit partem maximam. Jam ubi vita Anatolium destituit, Gonatanlinopoleoe prssul deligitur rectorum dogmatum vindex Gennadiua : post quem defunctum in sedis honore,
peasimuB locum oocupat Acacius.

945

Imperatori interim nepoe naaoitur ex Ariadnaa et Zenoaia conjugio. cui nomen Leoni fecit, coronaque tate puerili caput cinxit. Hio piua morbo imperator Leo correptua vitam mortalem deaeruit, baarede potentatua nepote dicto. Annia ipee octodecim imperium rexerat,
princeps humanus, eubdiiie benivolue,

953

955

afflabilis, placidas, auavia, et amabilie. LEO JUNIOR . I. Junior imperium conaecutus Leo iafantili plane aetate aceptrum tenuil. 8ed mox vix uno revoluto anno exoessit terris lumine cassua vitaa. ZENO SIMUL . XVII. Zeno erat Isaurua, ut dixi genere; fcedieeimua mortalis et mente et corpore, cinedua, turpis, malitiae cinnue, et nefandorum operum patrator, furialia hominum pestis optimatium ; haud regio more rerapublicam regens, eed tyrannice cuocta inflammans, subruene, resque subditorum pro viribus pessumdans, dogmate pravus, monophyeitea raieer. Hono cum videret usquequaque timidum, VerintB Basiliscus germanus frater, armis aggreditur, Verina ferente opem. Atque illum ad palriaeuam pulsum trudit; deinde eibi diadema cum reliquia insignibus imperii oiroumponit. Sed enim bio confnsee naturae heresim, Eutyobetia et Dioscori fermentum eequena, orthodoxorum Ecclesias acerbis modis omnique poenarum genere excruciabiat. Chalcedonis veoerandam quoqua synodum antiquavit edicto cootra fas propostto : et patriarcbam cum synedris pastoribue ad oonflrmandum impulit dogma etium.
Q

, ' , , ' * , , " , , ' , ' , ' , , " , . , , * , , , , , .

1 1

. '. ' * , 960 *

. '. ' , , , , , , , 965 * , ' , , * 970 D ' , ' 975 , * 980 * , ' .

49

CJS8ARB8.

' 065 * ' , , * 990 " " , , * 995 , * , **' 1000 " , . , , 1005 . ' * : ( , 1010 6 , , ' " {3( , ' ! 1015 , , ' * * 1020 * ^ , , ' ' . 1025 , *
1

Sed enim ortbodoxi coacto ccatu Baailiecum maledictis perculerunt; decreveruntqae sanctam fuisse eynodum divinitue congregatam et venerabilem. Ob baec evaeit Baailiacus merito cunclis abominandus et detestabilis. Contra Zeoonem tamen ia celeriter duces oum oopiia misit militaribua; qu ad Zenonem sponte deficientes, junctoque secum fcedere ad urbem regiam citato gradu cum Zenone redeunt. Ergo bio imperium recepit denuo, favente populi ouncta multitudine. At Baeiliscus supplex ad ecclesiam confugit cum uxore aliisque aflectibua. g Illinc deinde dala juranda fide excitua, claueusque, turre cum parvis liberis, ibidem fame misere contabuit, poatqaam biennio regnum retinuerat. Adhuc illo regnaate, in urbe regia oalamitas incendii borrenda contigit: namque excitatis in foro a3rario flammis propagatus ignis cum alia absumpsit tum inflammavit etiam bibliothecam divitem tomie centum viginti millibus. in hia et draconie quoque fuieee dicitur corium prelongum, centum vigenti paiens pedea, mirum, inaolitum, in quo scripto formis litterarum auro rutilantibua Homeri aapientis fuarant rhapaodiaa Iliae at Odyaaea (proh pernicies!). Rocepto igitnr Zeno imperio Harmatium qui eibi anppetias tulerat militaribae copiia ducem preficit, pretereaque fllium ejus creat Gssarem. Deinde Harmatium gladio percuaaum necat, flliumque ejus Caeaarem clero adscribit, eicqueilli vit veniam retinenda? facit. Nam quoniam ieti, aiebat, fregerunt fidem quam Basiliaco principi epoponderant, 8io ut ipei mihi aervent eadem vereor. Preter boa, alios multoe leibo dedit de numero nobilium atque optimatium, vel impositis plagis excruciavit. Ergo acelestis indulgena facinoribus
Cffidibueque graasans flagitioeis,

1030 ' ! , * , * 1035 01 * * ' , , 1040 * .

D imbutus insuper haeresi Dioacori, populo invisna erat et optimatibua, conjugi vero Ariadnae quam qui maxime. Qaamobrem aimulato mortie caau, arca conolusue, ibidem mori cogitur. Aat alii narrant, bunc indulgore crapulae et potui aolitum, mentis perpeaaum extaaim; atque ita oreditum vitam fmieee miaere, capsae fuiase tradilum ceu cadaver; tum vero saxi admoto ad sepulcrum obioe, triatiaaime ejulantem mora oppressit. Alii denique narrant id ilJi ex gravi morbo aocidiese, vi&umque exetinctum omnibue.

5i

EPHRiEMII CHRONOQRAPHI ANATASIU8 . XXVII. . '.

, 1045 ' ' , ' , 1050 ' ' . . , , ' , 1055 , '

52

Zenone hunc vit ezitum sortito, seaatos et optimatium de sententia regina Ariadna ad eocietatem vits lege jugali traditur Anaataaio, cai fontem generia urbs Epidaurus prebuit. Tum is Romanus legitur imperator eunocbi validis artibus Urbicii, atque ab Euphemio coronatur prssule. Sio est imperium nactus Anaataaiua, cui cognomentum Dicorus adhaesit, quoniam pupilia fuit diseimilibus, dextrum videiicet nigricantem oculum, glaucum sioistrum insigniter gerens. Ilic tributum auri argeatiquo, invieum cunotis eubditis moleatissimum,; malum vectigal pia perimena sustulit; quo manente, unumquemque opus erat pro 86 brutisque etiam aniraalibua annuum numisma publico arario peodere. Idem venalea aotea dignitate* et poblicarum rerum procurationee, sublato abusu, gratis tradebat dignie. Gsteras quoque regnandi partes recte explebat. Synohyticorum tamen occupatus baeresi Ecclesiie ortbodoxis molestua erat. Hoo regnante Anastaaio mira rea evenit. Quidam Agarenicae tribua princepe cui nomeo Alamundarus, homo frugi, Christo 86 adjungena, riteque edoctue fidei dogmata ab orthodoxis arcbipreesulibua, baptiamatia postremo gratiam impetrat. Recognita Sererua profanos auos paatorea ad hunc mittit sine mora quorum ope neophytum ad se pelliciat. Ia autem fidei tenax, et Gbriati Japis immotua, legatoa illos aic coarguit: curavit enim ut familiaria bomo ad aurem aibi aliquid aroanum diceret : lum impuris pastoribua inspectantibus, mcerore ae oorreptum flnxit princepa. Illi causam rogant; quoa oootra talia refert nuntiatum aibi, Michaelem eummatem aogelorumque duoeca nuper mortuum. IUie aermonem taiem respuentibue ; fabula reteota, conlra fatur regulue : Gur ergo voa humana oum natura divinam pati, nuper tuliatia dogma ? Tunc illi victi pudore diacedebant. Certior Anaataaiua nescio quo auctore factua fulmiauoi jactu aibi in fatis eaae ut viUa et regno terminum imponeret, cameram atruxitarte venuftam mira cui faatigiatae nomen apte fecit; in qua diveraans fulmine erumpente subitum vitffi finem naclus eat, Ia ut Moeaorum Gothoruraque, Iatri incolarum

1060 ' ' ,

, ' ' 1065 ' , , * ' 1070 ' Q , " . (20) 1075 * ' ' ,

ol 6' ,
1080 , *, ' " ' ot ' ' 1085 , ' ' , ' ' ' ', ; 1090 ' . ' ol , ' 1095 . .

(20) Scilicet Severua Antiochiae patriarcba, bareticus 8ynchyticus et Tbeopaachites.

53 1100 " * ' \ * 1105 ' ? (21) . 0 . '. , ^ , 1110 * , , * , . 1115 , , * 1120 .

OESARRS. incureus, direptionee, ac praelia vitaret, murmn fundavit merito dictum longum. Idem viri terrificam speciem vidit per somnium, praelato libro dicentem eibi : En ego propter tuam perversam fidem bis septem vitae tuae annos deleo. Is aBneam etatuam columnse Tauri imposuit, unde prior exciderat edaci impulsa tempore. JUSTINUS THRAX . IX. 8io amittente vitam Anastasio, ortus obssuro Thrax Justinua genere ad Imperii fastigium sublatus est, quod ipsi coelitus preedestinatum fueral. Ejjus rei indicium fuit, quod a dicoro jam oocidendu*, ab angelo est ereptue. Vir fuit mitis, sani dogmatie, perspicax, qui rectae fidei causa extorres homines reduxit atque debito in bonore habuit : baerensque quartae eynodi divinie placitis, edicto ounctis mandavit hanc colere, et cum priorum voluit reputari numero; Patresque ejus auctorcs Deo afflatos Ecclesia diptychie inscribi nominaiim. JUSTINIANUS MAGNUS . XXXVIII. Postquam Justinus vita regnoque ceesit, Romanorum sceptrum manu corripnit magniGcuB imperator Juetiniaoup, pulchrorum passim auctor diOciorum, iemplorum, pontiam, urbiam, palatiorum, aliorumque magno numero aedificiorum; C quorura iooomparabilis coronia est templom sapientis Dei Verboque structum, miraculorum in orbe omnium maximum. Victorias hic per ducea patrabat BUOB Nareete ao Belisario viris strenuis : acervos enim auri argentique, quos innumeris inodis congerebat, dein large quotidie profundebat etruendis tsdifioiie, propulaandis Barbaris. Sub eo motus contigil terra horrificue, atque in urbe Byzantio civile bellura, in quo plurima ferro caesa fuit turba, millia ecilicet quadraginta. Plurimis quoque depreheneis Sodomitia, horum imperator luit inclemena vindex. Idem curavit fieri quintam synodum, quae firmiter insistens quartae regulia Origenem atque Didymum cum Tbeodoro haeretico paatore Mopsuestiae damnatos eacro subdidii aaalhemati. Tunc etiam conjux Cesaria Theodora preeclarum Dei donum et pars optima gerendie rebne eemula auxUiatrix erat. Ipsa sapientium atruxit aedem apostolorum. Jam vitffi termino proximus JustiniaDus in exseorandam hoeresim beu incidit, qua innexuB solis bujus lucem deseruit.

1125

1130

1135

1140

1145

1150

. \ , , . , , , , * " . , ' , * ' , ' , . ^, " . , '. ', , , , * * , ' .

(21) Nempe suam etataam posuit Anaataaiua loco statu* decidu Tbeodosii.

55

EPHRJBMII CHRQNOGRAPHI
4155 . . ' , , , , , , , , , , * ( , * . ' ' , , , , ' ' . ' * ; " ' ; , , , , , . ? , ' ' . , ' . (5 * ' ^' *

JUSTINUS JUNIOR AN. XlTL Post haoc Juetinue comie atque pius omavit a Deo datum regium etemina, et vir pragmaticus et bonue imperator, beneficus, benivolua, modesto epiritu, probus, magnanimus, miti ingenio. Hic velut arca re bona redundans, virtitubusque rege dignis prfflditue, justitia tamen magis prafulgebat, Ipsi sociata fuit foedere conjugii fomina a Oeo docta Deique reverene, 8ophia dicta, moribus vere sopha. Haec miseris spem ferendo tatem trivit. Nam exstinguendia fenerantium eortibue quotquot in urbe regia versari novtt, alieno aere pressos expedivit, Byographaa atque pignora ad ee recepit; quorum alterum dominia restitui juaait, alterum igni tradens, rem malam abstulit. Juatinua infirmam corporie ob compagem raroque ob morbum prodiens in publioum, bominibus injustia auxit impudentiam : quare moeroria jaculo confixua, consiliique inopa cum Davide aiebat: Quis, oro, vindex latus leget meum ? Quis adveraariie mecum adversabitur? Tum quidam adstana, ceu quoniam laaiae, vir animoBus, iniquitatis osor, Rex, inquit, adsum; opera mea prompta est. Ergo ie obtinuit munus praefecturee. Hunc rex bortando fecit animosiorem contra rapaces homioidasque lupos. Sic iete ad rem gerendam raunituB fuit. Ergo dum juridico pro tribunali sedet, quidam acceasit ignobilie atque paupcr de viro nobili eplandidoque expoatulane propter injuri crimen et maleficium. Ergo is peccati auotorem in jua vocat, qui vadimonium deeerit. Vooat iterum : ille Buperbie rem prsterit auribus. Id ubi datori poteetatie regi innotuit, dictum laude dignum protulit: Si quidem ipae preter jus quid fecero, hortor de regio detrabae me tbrono. Igitur prffltor rapiens ex convivio bominem illum iorte tunc prandentem, pauperia causam ut par est oognovit : cumque rapincr crimen emersieeet, plagis merito impositia castigat reum propter coniempti judtcii impudentiam. Multam praeterea rapta pro re pereolvere longe graviorem cogitur ille invitua : ramque pauperi praetor habendam tribuit. TIBERIUS . IV. Ubi Justinus aceptrum cum vita amisit, exsiitit imperii eucceesor Tiberiua religionis amans bomo legumque reverena, nihil in Ecclesiae inatitutis innovaos, sed in preacriptis conquiescena regulis,

1160

1165

g 1170

1172

1180

^ 1185

1190

', .
" * '' 1195 , , . D / , 1200 , * * 1205 . . \ , ' , . 1210 ' ,

57

OBSARHS. . matri adoptivea legitimum obaequium prebens prudanter Sopbiffi regiaae. Vir blandue, comie, jucundus amicia, hostibus formidandaa quoe terrebat egregiis forti cum milite ducibua, quorum virlute multas urbes bostium diruit, et opimaa manubiaa retulit. Idem munificam cunctia porraxit manum clemens erga miseroa, largua indigia, struendia tamplis et gerotropbiia deditus. Barbaroa etiam Peraaa captivos quondam ad hanc traductos urbem regni aedem, eingalos exomatos decorie veatibua ad euas ramieit patriaa poatliminio. Rege sub boo, legatos Abarorum princepa JJ misit qui peterent dari eibi opifioee artie peritoa ad atructuram balnei : quos ubi accepit, ponte junxit Iatrum, atque bino Romanoe fines vaetare ccepit. MAURICIUS . X X . Postquara Tiberius pie vitam clauflit, regnum obtiauit Mauricius pneatantiaaimue vir magni spiritua, indole forte pneditus, alter quodammodo viaus patientia Jobus, fit suffi termino laudatisBimus. Hic univereo populo in amore fuit, auavia, bilarie, benivolue imperator, morum constantiam gravitatemque gerens, etatura venerabili et rege digna, mentis consilio, corporis vigore cluens, Q aeraperque ad Numinia placita curaum dirigei Verumtamen in rosa apina fuit, et tritico zizaaium aubnatum eat: parcus alque avarua bic videbatur omnibua atque auri fame laborana imperator; quam rem aerrao aequena conflrmabit. Rex Abarorum Tbraciam tunc invaeit cum conjurato exercitu innumerabili, prffidam abduxit, manubiaa rapuit. In bia ingentem turbam cepit vivam virorum et mulierum ac puelloruro, quorum aunt numerata millia daodecim. Porro ut biatoriam rei pauci exaequar, bis aimul ounctia oummum baud plus aex mi barbarioa avaritia pretium etaluit*, petit reaponaum, minaa inteniat quoque : D at rex bomioibua, pro nefaal aurum prafert. Tutn Barbarua (ah mibi ne cor diapereat 1) proh belluinum animum ao furioaum I tam grandem turbaro enee diairicto metit: atra volvuntur humi fluenta aanguinie frigidus ul labitur per praeeps aqu bumor. Id audiit immotam mentem gerena rex, corde tamen vulnerato, ceu depasoitur osaa teredo invidi magi fascino. Deum Igitur pogat, cito culp poenam Gboniata tribui, quem auctorem non reote in git Cangius i n leiico.

, * . , , , 1215 . ; , ' * E U 1220 . ' * 1225 ' * ' , " , ' '. . '. 1230 , , , , * 1235 , , , . , , , , ' , 1240 . ? xak , , (22), 1245 * ' , . 1250 , , , . . ; ^ " 1255 , * * ( ) * , * 1260 , ' , , . 1265

(22) Ita cod. Quare hino aperte cognoscvmua huic Tocabulo aenauoa eumdera a Niceta etiam

RPHBJBIUI CHBONOORAPHI ot ab repeUt, et aaimuin eora aolrat. Brgo Yisne ast fibi per somniom cernere maltam otroqoe e texa morUliam tarbam adstare coram imagine Cbristi Domiof, regemque adveraue clamoribae aipofioUre; ipso prawente ramque eom mtlu audieat*. Tanc abimagine vox etniafa oonoit; nbiDam ie vellet malorura poenam loere qoi 06 avariti obotrinxit piacalo ? nam hfc, abt eappliciam clemantios erit, aa illte aliaj paraaa experiri ? Is hic 66 malle, verbo inteltacto, ait. Tum 66 traditam Phocae faiaae tndiit. Somno diecaeso, verieeimam visum patat, qum fidit queqaa aadiit in 60 spectacalo. Protinae ergo advocat Pbilippicam carcare 61 injaeto, rincalie detractie, qoele 0O0pieton6 motoe eom gravavarat; paeem impertit, veniam vicisaira prstantaram impetrat injnriarum. Horam geetoram talia foit exitaa. Exin exercitue moto eeditioso imperatorem acclamavit Pbocara, qui fretua armio Byzantinm veniana, etemmate ornatnr mano archipreeolie, Mox pretioxn opar facturom se potavit, ai Manricti genue omne perimeret. Quamobrem de mandato craenti animi, Pboce tyraoni, inqaam, eceleetieeimi, (mitto enim qoidqoid intennedium exstitit) principie nxor liberiqae gltdio ceduntur. Aderat apectana Maoriciaa caedemque beroico tolerabat animo, gratiae imo Deo ob eamdem agens. ad extremum nece injoata periit. Rex bic qoadraginta Chriati martyram templum abeolvit ornane mirifice, nerape quod Tiberius atraere ccBperat. PHOCAS TYRANNUS AN. VIIL Pbocaa tyrannice regoam occupavit, nefariua bomo, eanguinariue animua, 8fus tyrannua, cruorie canie appetene, mulieroeue, comeeeator, ebriosus, imperil dedecne, vel magis exitium, proeperitatia Romaoe evereor, carnifex populi, daunon, et labes; aqua, igne, mari, gladio, perdena, alioe triatiaeime (pro mieeriam!) alioe iraminutoe corporie partibue einens ignominiam euam circumferre. Dum bic ignave deaidet domi eoaa incuraarunt provinciae Peraae : armie pulaaruntfineeCappadocas, Galatarum iarrae et Papblagooum, ex Coaleayria cunctaqne Armenia pradae egerunt ueqae Cbalcedonem : tum Palwetlnam etflneePboanieios
? . * , , , 1270 , . ' , ; 1275 ' , " ; * * ? . ' , , 1280 7, . '

60

1285 '^ .
. * * < , 1290 ^ * . * , , 1295 , , ^ , ^ , . 1900 . . . . '. , , , , , ' , , , , , , , , * (23). ( ' , , , , , ,
1

1305

_ 1310

1315

1320

(2ft Phocae varieaima vituperatio prorsue inflnnatfldemlaadativa inecriptionis bie annie in Ro-

61

CMSSARBS.

' .
' ' . ' ' ' , . ' ' ' , * ' ' . . ' , , , , . ' , *

1325

1330

1335

1340

1345

provinciam Persicam redegerunt. * At in oocidente Abarorum exeroitus terraa atque urbes populabatur. Romanaa vires praeliie aunt aooisae. orbea afflixit famea cum pealilentia, via nimia frfgoris et jumentorum luea, malorum cobore immensa et multiformis. Tum etiam Antiocbis Judaicua populue aeditioaa pugna Gbrietianoe appetiit, permultaaque piorum vitae gladio measuit; in hia paatorem urbie Anaetaaium, cujua etiam oadaver igni tradidit. Sic malopum ilias quatiebat omnia, proraua veluti quidam concuraue fluctunm, turbo, procella, maria eatuatio, gravia tempeataa oatuum adveraariorum, certabant profundo mergere mundani imperii navigium navarcbo deetitutum qui clavum regeret. Gom rea Roman ita laborarent, Afrioffi per id tempua dux Heraoliua armatam claaaem appellena ad urbem regiai Pbocam ooneerto pr<slio debellavit; quo oociao, aibi imperium vindicavit. HERAGLIUS . XXXI. Pboca aublato, ut dixi, imperator proceaait Heracliua ingena heroa alter reapae Hercules propter virea : neo vero terram purgana brutia belluia, neque Buryathei mandata coactua faoiena, G verum expellena longieaimeque pereequena Romaniaque finibua procul submovena, Gbrieti virtute cruciaque panoplia. feraa aliaa aaavaa et eanguiaariaa diroaque lupoa atque canea rabidoa, impudicoa Dempe Peraaa ac direptoree. Hic cum dux eaaet in praeliia atrenuus et patriarum legum amore flagrana, dum veterem imperii gloriatn revooat muitis magaiaque implicuit ae perioulis. finea Romani orbie protexit atrenue, orthodoxorum dogmata confirmavit, pro aanctia Ghriati legibua arma movit,

10 . '.
, , " , 1350 , '' ' ' 1355 1 , " 1360 , ' ' ,
9

mano foro detecUe aab oolumna bonori ejua regnantia ab aaaantatore dicata, qu est bujuamodi: f OPTIMO CLEMENTI8, FELICISSIMOQVE PRINGIPI DOMINO N. FOGAB IMPKRATORI PERPETVO D O CORONATO TRIVMPHATORI SEMPER AUGVSTO SMARAGDV8 EX PRAEPOS. 8AGRI PALATII AC PATRICIVS E T EXARCHVS ITALIAE DEVOTVS EIVS CLEMENTIAE PRO INNVMERABILIBVS PIETATIS EIV8 BENEFICIIS ET PRO QviETE PROCVRATA ITAL. AC C O N S E R V A T A LIBERTATE HANG STATVAM PIETATIS EIVS AVRI S P L E N D O R E MICANTEM HVIC SVBLIMI C O L V M N A E AD PERENNEM IP8IVS GLORIAM IMPOSVIT AC DEDICAVIT. DIE PRIMA MEN8I8 AUGV8T. iNDICT. V N D . CP. PIETATI8 EISV ANNO QVINTO

 preqw dOeUvdk etam impera fift&m, p r p r w t rem BoruBim mtitnercC T M C sotetn Peradis rgMiore Cbraroe coas obiqiie tems deprasdaiite, Anem qooqoe iartoeaU Palxsuoof, i U oi Theopolw iptam S oe*m eeperit: Cbristicobtniai perist tfteiifna &umenu millia IKMBWSIII tciiiect A o a a g i a U ; partim m ipao preSio gUdi s casa, partim dolo Hebneontm pcertnouiaUQtisppe bi etftivon fraoda>nter cmptoe, teinri repeoM Bartari* peetuua, proiina* gUdsi*, pro doior! eoafictebui. Ba/traxi Sionis paaiofem ncruxqae lignom io Perrndem eMaierui patriam u m . AJBC impersJor aodienfl oagebatiir, mtmpe miliUnn aamero poaciore iaairoetes, itom peeonic asiilio deatitaUis, qoominns boetam barbcxam propalsaret. Mox tan>ea open nomerofaBqoeeiLercitoixi armommqoe apparatnm apte inetniens, peeonta etemplismatoala gratie, eollecto de protineiis idoneo mflite, adTersas Ghoaraem Deo vietorioao fretas eom exereftu in Persidem Carit impetnm. Exin tigoran aaimia sabdenU Deo, rietaria* nobilee, tplendida trophca, rex fllie prweos retalit de Barbaris. Oeridit enim bottiam eaterra plorimas, predam mbept, manubias abatulit, ttrage, igoe, nutiUt* aUririt Barbaros. Uia Heraeliot patratia intrm sexennium, poat taactam ligaom ctnn Sionie prresale llierosolymis rarsas colloeatain, ad regiam arbem feptimo rerertitar mtrifiea Uetitia rtdandaos aono, bymnis inonmens eelebrmtoa populi, nerot et vidor predieaiaf oobilis. Htc rex qaibatdam paetoribae obooxias ei potiat mereenariie, imo et lopie, ex bit ayraebytleb imptiritque fontibae persidem perpoUyft exsecrabilem. 8ob eo Mabametoa popoli sadactor failtx tarpis atheorom princeps Agarenoram, nefanite raUgtaoie anteceesor, ad bomiDtnn exJtiam orbi innotoit. Femlnc bic ditie Persidit eam eeset famulae, impottor, homo obacurae, stirpa ignobfli, hanc babait tori eociam et malitie. BxJn evaeit priocepe doctorqae nogax neecio qoo pacto apad Agar poeteros. Idem progredienf ex jEthribi regionibus ioiperatori pott victoriam rednci occurena, eedem ad incolendum petiit; qaa mox impetrata, Syriam incnrsavit, 6t Romanorum terrie pottri ccepit. CON8TANTINU3 HERACLII PILIUS . I. Poatquam Haracliaafinemvitae impoeuit, tXS 1 0 ) 9 ^ .^= ^ i i . .
a<r

1370 X^'-2rrr>jew* ^^' -xj ^ *x>pm

itk Jffi-sfH rir.it

V c^tc^!^ 1375 Jf atfii

ffla

i^r*

^7-- p i ; xir Bif&^f

ijLl^r^py S3CrV BTfcljL

1380 ^' ienripin , .,

: ^

^,

1385 T i > OVMV Upwm m > ^ ( ^ | ?'- ^ '. 1390 : , , ^ BapoapMv, ^ 1395 ' 1 , xal IMV , xaAljvta , 1400 ( ' ^. " 1405 . * ' $( 0( ( . D 1410 " ( , . * . 1415 * , .

. '. 1420 " ,

65
. ' ^ (24) " * , ' , 1425

OBSABBS. Conetantinua filius regoavit orthodoxua, post quem Martina cum Heraclona filio. Sed enira matri merito lingua exciditur, turpiter Heraclonaa truncatur naribua, uterque exailio multatur juatiaaimo. CONSTANS CONSTANTINI PILIUS, HERACLH NEPOS, . XXVII. Exio Romanorum obtinet imperium ConataDe piarum peraecutor partium, Conatantini filiua, nepos Heraclii. Cffiteris usibua non malua imperator, dogmate sed pravua, monophyaita miaer; qui dum negotium facesait ortbodoxia, Maximum quoque tbeologam expulit cam auis diecipulia, cumque Martino papa. Gum vero et proprium fratrem ocoidieaet, invieua plane evaait et abominabilia, tum preeertim quia sanctoa injuria affecerat. Brgo Byzaatii degere jam non auatinens, ad inaularum maximam Siciliam venit, et Syracuaia atabilem aedem flxit,

66

. '. , , , * , 1430 ' * " , ' , . " 1435 , . , , . . '. 4440 , $ * , " 1445 , , ' , *. 1450 , (25) ' * , " 1455 * ! , , ' , 1460 ^ . , . ' , 1465 . ' . . . * 1470 , ,
1

C0N8TANTINUS POGONATUS . XVII. Gom violenta Conatana obiieaet neca, Conatantinua Pogonatus praedicti filiua, delalum ad se imperium ccBpit regere ; vir bonua, dogmatie recti amana : qui ut patris baereaim aolveret, congregavit venerabilium Patrum divinum coBtum, pulcberrimum synedrium orthodoxia; qui definieruot, in Ghrieto fuiaae simul C duas voluntatea naturaaque uaitaa doas, cunctiaque valedixerunt monophyeitia. Hoo imperanle, quredam Agarenorum claaaia ad banc adnavigana urbem regiam, populabatur omnem circa locum ; vere quidem acrea committena nanmacbiaa, bieme 86 aubducena ad navalia Gyzici; atque id aeptennio factitavit: sed cum jam lapau temporia attriia eaaet, confractoque laborarent plereque navea, ridicula Jam claaaia reversa est; tum univeraa in curau peasum ivit turbine gravi, vi conapirante Dei. Inauper Abarorum formidabilia exeroitua ad bano urbem aooeesit regiam, D lanceie borridua et calapbracto milite. Attamen univeraua Romania viribua auccubuit. tot oadentibus in aoie Barbaria ut triginta millium aumma coilecta fuerit. Ignem quoque greecum hia temporibua Syrua invenit artifex Gallinious. JU8TINIANUS RHINOTMETU3 . X . Deinde Juatinianua regnare ooapit Gonatantini flliua, religione sincerna, (25) Hinc atque ex aliia locia aimilibua aalia apparet cbronologum Epbremium fuiaee vel patria Byzantinnm vel aaltem incolatu.

(24) Scilicet Martina noverca sustulit veneno Conatantinum privignum, invaaitque tyrannidem oom Heraclona filio; cojus aceleria justas pcenas mox dedit.

67

EPHfLEIfn CHRONOGRAPHl
, ' * (26) ' ^ , 4475 ' , , ' * , 1480 . ^ * * 1485 , ^

dogmate rectas, eed cradelie admodam, Hic e barbarie Sclavia delecia habito, paberee javenea, bellatoree validoa cruentam Martem in praeliia apirantes conaeripait, miliia triginta acilieet, novam ezercitum earam prscipue, qaem appellatit popolom ezimiom : quo delectatue confidenaqae maxime, bellam euecepit advereus Arabee, pace com ipsie dirempta inique. Barbaros igitur armia eet aggreaaua, Qui abroptom fcBdua aegre ferebant. Arabom copiae viciaaim procaeeerunt Jorati foaderia ecriptum auspenaom eoflto geatanlee primia io ordinibna. Mox obatioato acriqoe conaerto pralio,
DOV pbalangia defecit aobito

para major, scilicet viginti , eeqoe foediseime adjunxit boatiboa. Qaamobrem turpiter victaa imperator iEgre periculo elapaua revertitor. Tunc autem (ebeu inbumanum animum ! novs pbalangis partem reaidaam giadioram ictibaa ounctam aobjecit. Barbari autem prohibente nemine eoaa canctaa incnrsabant partea. Ipse atroeadie domibaa dabat operam, in regiia palatiia tempoa conterens, gravia jam omnibua ei intolerabilia. LEONTIUS . III. Igitar inviaua imperio dejicitar Justinianua, Leontio rebellanie doloque facili potentiam arripiente. Namque carceribaa detentoa liberana, boe adjutoree babuit facinorie, alioaque multoa rei perficiend aocioa. Quare priorem thruno regem detrabens, eumque naribua eaae inboneate trancana, ad Cberaonem urbem cuatodiendam miait Sic ad Leontium delata republica, claaaia profecta ex Arabum ditione populabatur flnea urbeaque Afric. Viciaaira igitor mittitur a Caaeare claeeia qus boatibua adveraetur : hc aotem, prelio cum Barbaria conaerto, Vincitur, et rediena Crete tenet littora. APSIMARUS . VII. Illic Apaimarum, defectionia aocium quamdam, Romani Dominum imperii creant : Quicum ad urbem regiam properantea throno Leontium protinua deturbaat, eunaqae duro carcere concludunt, naribue priua de facie preciaie. JuatiQianue interim CbersoLe urbe profugiene, veluti accipiter laqueo, (26) Ita ood. (27) En belle Epbremiua oonflrmat vocabulum , quod ab antiqaioribua lexicia abeat, quod~

, , , 1490 . , . U . 4495 , ' * * , .

. .
Q 1500 " , , , ' ^ , 1505 , ^, , |5 ( (27), . , 1510 " * ? , " ; ^ JJ 1515 .

. '.
' ' * ' , 1520 , (5. ' " , ,

qne HerodianuB nuper editua epimer. p. 63. explicat ,

69
1525 , ^ . ' ' . 1530 , ' ' *

CUBSARB8.

70

ad Bulgarorum regem raptim advolat: quo magnia eibi donie conciliato oblatis etiam nuptiis et terria aliquot, cum barbarico exercitu ad urbem vanit, arcanumque aquaeductura noctu permeana intra Byzantii moenia recipitur. Sio ergo ruraua imperium adipiacitur. Leontio cum Apaimaro interfectia, qui alteroatixn antea regnaverant.

. . RHINOTMETUS ITERUM . V I . . Exin et aenatorea interfecit aliquot. Tum ultricia ira3 fomitem corde gerens 1535 , contra Cberaonem contraque bujua fioiiimoe, , qui ae extorrem perdere coqjuraverant, ' ' nunc demum excitavit ingeniem flammam 1 , ut 6os igne redigeret in aolitudiuem. . Igitur comparato ingenti exercitu, 1510 cum maritimo milile et claaae gravi, '' , duobua etiam prapoaitia ducibua, * fulgurum instar contra Cberaoaem miaii; ; *; mandaos ut nemini proreue parcerent, , qootquot ia urbe civea habitarent, 1545 , aed cunctoa ritu pecudum interficerent. , mactando, jugulando (beu tragcadiam 1) , urendo flammia, gladiia demetendo. 01 , Illi aic juaai ooade replerunt urbem, ' infandia cedibus 6t luctu et gemitibue ; 1550 , exetruxeruntque in urbe ingentem oumulum aggeatia cadaveribua (pro miaeriara 1) , , I intolerandum mitibua epectaculum, ' ; , n ouQctia inclementer trucidatia civibus. , Ex bia infantium tantum acerba ataa ao puellorum meruit clementiam. 4555 . At ubi rex cognovit aervatoa pneroe, , Phalaria alter, Eobetus, Herodea, ' , oania imo cruentua, ira excanduit, , , quod beo mantieea caedi non acceeserit. * Jamque furebat, et atatim novam claaaem 1560 , exitii oausa miaaurum se minabatur; * interim tamen reliquua Chersonie populua ' cum olaaae regia tunc ibi preaente oonveraia armia Philippioum Bardanem eubito motu Ceaarem acclamarunt : 1565 * quo duce ad urbem regiam navigantea : ' , Juatiniano potiti, gladio demetunt ejuB oredule caput et filii pariter. . :PHILIPPICUS BARDANES AN. II. MENS. V I . 0 . ' . Atque ita imperium obtinuit Philippicua, , viraermone quidem admodum rhetoricua, 1570 ; , doctrinia atque litteris eruditue, , omni consilio abundans in colloquiia, , praterea eatia dexter in variia caaiboa; ' * eed tamen ad gerendaa res ineptua, , vana lingtta praeditua baud factia conaentanea. 1575 ^ (28)' Gum hic aynchyticoa fontea ebibiaaet, atatim heu mlaer abrogare voluit " impio atultorum aynedrio hareticorum, ,
D

(28) Ita oodex; q u Iectio improbabilis videtur.

71

BPHRJBMII CHBONOGRAPHI

72

auguetum Patram theotogorum coBtum 1580 * qui divinam aextam eynodum approbaverant. Namque in partium baereticarum mopacho praadicti imperii mercedem promiaerat 2 petenti aext synodi abrogationem. ' Sab eo Moeaorom tarraaj Thracios finea 1585 , ablata inoursaverunt pra?da innumera, . ipaioa regalie urbis ueque ad mcania. 0\ ' ' ' " Tum et Agareni terraa orienti obversaa . omni re corraea armati diripuerunt. , , Ergo dum bic G&aar pigre maleque gerit imperium, vel rempublicam dum potios sobruit, 1590 , et simul recta dogmata perverti curat, , a aenatoribua captue in coavivio , lamineooulorum merito orbatus fuit. .

ANASTA3IU8, QUI ET ARTEMIUS, . I, VEL UT ALII AIUNT. . II. Deinde aumma rerum fuit concredita regali cam fastigio eapienti viro protaaecretia dootrinarum cato, qoi apoetolorum itemqae Patrum dogmata. collaudana, apprime amabat orthodoxiam, ad rerum quoque regimen recte exercitua, nune Anastasiua nomine, Artemius olim. Hic paatorem baereticum Joannem etatim depoauit, Germanumque magnum ad Byzanlinam cenauit transferendum eedem e Cyzico cum paatorum conailio. Idem et claeaem miait adversua hoetium claaaem Pbcenicis Syriaaque vaatantem littora navarobum autem clasei prapoauit Magnro diaconum Ecoleaiae, quem bonore generalis decoravit logotbet. Is feliciter navigane Rbodam usque, illic in navalibua portum tenuit. Cum autem convenisaet robur militum cum tribunia qui claeaam apte regerent, tum demum ut in mandatia a rege babuerat diaconua ducea coapit violenter iracundeque oogere ad navigandum ; qui aimul omnes atatim conapirantea crudeliter diaoonum gladio o&dunt Dainda ad Adramyttium profecti urbem, ibi Tbeodoaium quamdam exaotorem publicorum veotigalium deprebeodentea, viruoa imperando plane ineptum, aJTatim rudem, merum idiotam, et quideaa reluotantem acclamant Ceaarem. Re comperta Anaataeiua, diaoeaait prolinua, Bithynamque urbem Nicsam inaedit. THBODOSIUS ADRAMYTTENUS . II. Tbeodoaiua aatem Byzantium properaoa, intra receptua creatur imperator. Tum vero aaaumptia electia aenatoribua quibaacum praeaul quoqae Germanae erat, Nicaeam aimul cuncti ad regem veniunt, ut fama est, rem aotam nuntiantes. Ia aatem etatim veate mutata comam

' \ ' 1595 , ,

' , *
' , 1600 . " * . 4605 , " , C . 1610 ' '. , , , 1615 ,
1

. , " ' 1620 , JJ ' ' , "' * 162*) " ' .

\

' , * , 1630 , , , . '

73 * 1635 ? . , * 1640 U * " .

m

CJBSARE8.

radit, ccetuique juogitur monastico. 8ic legitimam accepit potestatem QOYU8 Theodoaiua extraque pericli aleam; indole vir bona, aubditia benivolue, auavis, vanerandus, caatia moribus; sed ad regendoa tamen imperio populoa et res admiaiatrandaa plane futilis. Quare se sponte exauctorans fit clerious poat modioum io imperio exaotum tempua. LEO ISAURU8 . XXIV. Exin imperium corripuit lyrannice ferinua ille ex Iaauria Leo Bceleatua bomo hereticua et maleficua, bellua cradelis et draco aanguinariua, aapia venenum alena exitioaom, magaa, erinnys, cerberus, aoimarum peatia, vel baailiacua afflatu aolo mortalee perimena atque demittens oroo, rabie atque furore concretua cania, ouaota leonia nomini prae ae ferens congrua, ferinam ingenium animi, intuitum, geatam, bomicidiariam manum. Primua bio imaginibua abrogavit honorem, vetuitque eoli Gbriati ornoem, imaginea babena, beu ! in idolorum loco. Nimirum bic beereaibua aceleatiaaimia arcam veluti probuit pectua aaum : ruaticua vir, foaaor, agaso, qui a pnero veoturaa onerum corpore auo fecerat, ia deinde imperator (o Dei Judicia!) q et rex creatua eat Romanarnm reram, imo potiua tyrannua bomioida. Huic olim oocurrentea Judei duo praeetigiatorea, magiae periti apprime, ab Arabom prinoipe extorrea facti, cui impoatorea planique viai erant, buio, inquam, in Iaauria degenti adhuc adoleecenti bajulo et proraua pauperi Romani imperii aceptrum prsdixerunt. Ia cum fortunam eu.nn artemque inspiceret, vatioinationem veridioam non potabat; illi vebementer rei exitam promittebant, fldemque poetulabant, ai facta congruerent dictia, ut voti aui compotea ab eo fierent. Ergo permotua juvenia jaratam fidem obtulit, fore ut illi impetratia gaudeant, " af vaticinii exitum tempua afferat. Gnm ergo aceptram reapae obtinnit Leo, ad imperatorem accurrunt Judaai duo, admooent promiaaorum, petunlqoe ab eo nt venerandae imaginea tolli curet. Annuit imperator ut beoeflcium malefioum vere, animabae exitioaiaaimum, par Judaeorum trietiesimum impetraret; idque ooDcedit; rem auditu abaurdam! tragcediam noveltam et ingratiaeimam I Sio ergo paraequendi initium facieua omnia tamultu replet ao tarbatione. Nam furialiter aggreaaua ceu leo rugiens,
3

. '. 4645 , , , , , , , , , " , 1650 $, , , * 1655 , $ , , I * 1660 , ' , ! . 1665 ' , ' 1670 '. ' , ^ ' , 01 ' , 4675 " . ? , , , . 1680 ' , , , . 1685 * , I 1600 ? .
. QR. C X L I I I .

75

EPH&SUII CHROSGGRAPBI
TL^r^y * * |) > -^^ , ilt.~r> 1CJ5 / : 3 * MEV * 3*VW> . 'k*r,yZ* # ^ : ># 'zyAlzy ^ ITCO :* 'JTTOJ , ^ ^ ^ (29) ^ ^ : = ;J.XJ ck 1705 Zjizzoii (30 . ^ . g TouV ; ^ ^31* & 1710 , jQzpov 8 . 1715 -. zr , ^ .
k

76

Eeileaiam, elertjm, fideliumqoe ovlle, gregam pastoria dilaeeravit Chriati, et martyrea exhibuit ipei plfjrimos qtri atreaae asqoe ad eangOinein eertavernnt pro Teneranda Domioi eoi imagiae. In bie ccetom deodecim sapientiorn ac docendie litlerie praepoeitorum cam eao praeanle et vite moderatore, qaem magietri ceoomenici ornabit dignitas, Gbriati combnstoa martyrea effecit; com bibliotheca librorom iostructissima dirie impiiaque Qammis eos absumens. Germannm qooque praeaalem primarinm irreligioao dogmati baod aasentientem expulit, et pro eo lopam obstrnait gregi. Idcirco Roma aecior advcrsus novam diaaociavit commoaionis vincula, quum prsasideret ipsi Gregorius divaa, qui objnrgato neqaicquam Iconomacbo pacifica pactaa est com Francia fcedera populo Barbaria ortundo Germacicia, liberumque aerem respirare maluit. Leone regnante, Arabum exercitas innumerue partim mari claaae vectus partim pedeater ByzaDtio appropinquavit praedandoque totam nndavit viciniam. Ia tamen universua Dei virtute periit. CON8TANT1NU8 COPRONYMUS A N . XXXIII, Leone exalincto, excepii potentatum Conatantinua filiua vel potiua catulos, qui Gopronymi cognomine diatinctns est: vir praeatigiator magoa et maleiicos, daemoniacornm magiater myateriorom, hasreaeon malua cinnus et colluvies, errorum omniom ecatebra vel aenlina; haud minoa falsi dogmatia infaustua bsrea, quam regia3 dignitatia, patri factua; fidelium exagitator, piornm carnifex, quotqoot Chriati Domini cj*ucem adorabant. Hio ob aua maleficia atque haeresim aique ob ferinum croentumqae ingeniam juetum cunctorum odium in se converterat, Artavaadi potiaeimam curopalatae militari civilique dignitate iasigni9,

0 . *. , 1720 , ' , 1725 , ^^ , , , . 1730 * (32) '- , , ' ' ; ,

(29) En alterum Byzantinas bibliothecs incendium Ecce enim Cavaeua idem, pontificia auctoritatis, nt eub Leone Isannco, post primum quod acciditsub tum tempora erant, odio imbutus, id praefatione Basilieco (v. 1017). Quo jam minua miremur tot D quoque p. 21 insulsum errorem ex aliena ridirala auctorea aempiteroo exitio periisse. relatione hausit. Quiaenim in bibliothecae VaticaQ (30) Hia iectia, quae ob Germani patriarcbae COQ- publicis legibaa illud quoque mandatum eat, ut a atantiam orlbodoxiamque collaudaDdam, atque ob peritia scripioribua antiqui codices, aiqui carie vel Leonia Iaaurici imp. crudeliaaimam hsreaim ob- alio chartarum vitio vehementiua Iaborant,diligenjurgflndamdicit Doater Epbrsamiue; puderet,credo, ter et fidelissime exacribantur; atqae ita tum veai viveret, Cavaeum doctiaaimum Anglicanum, qui tue exemplar, tum novum juxia cuatodiatur; id cum (Script. eccl. ed. aa. 1720, p. 408) de Germano Buo relatore Gavaeua ad impiae fraudia suapicionem agena ita acribere ausua eat: Integro quadriennio oblique convertit ; quaai nos adeo corrampendis Germani pertinaciam patienler tulic clementissimus auctoribua indulgeamus, ut ei proprium etiam imperator (Leo Iaauricos); cum vero nullis monitis, munua et conductoa stipendio bominee decrevenullis documentis ad tanam mentem et obedienliam rimus. Quo dicto nihil impadeDtiue, nihil gravi decretis cxsareis ac synodicis prxstandam adduci auctore indigniua esae poteat. posset, anno demum 730 habita synodo, sede pa(31) Intellige Gregorium II. triarchali motus est. Sed ita nimirum loqui solent (32) Malim . bominea oum praaj udicato partium atudio Jactantur.

77

CJBSARES. sed pietate magis exornati. Ergoveraanti in provinciaOpaicii Gopronymo, dum Arabea bello premeret, insidiffl gravea a copiarum aummatibus atruuntur duce Artavaado facinoris. Ra comperta imperator, necem effugit equia velocibus et experrecto animo. Tum vero exercitua ordinumque duces imperatcrem creant Artavaadum; qaicum ad urbem Conatantini veniunt ; ibenterque in eam receptaa Artavaadae merito civium vocibua rex aalutatur, eique taaquam domino fit acclamatio. Ia autem exerit statim Ghriati crncera colendamque exhibuit prout decebat. 8ed et Copronymua urbi supervenit pacifice poatulans recipere imperium; quod dum communi voto cuncti pernegant, ia arma movet civileque bellum : statimque inalgni civea damno afficit frumentariaa naves aceesau probibens, quo famee graviaeima urbi accidit. Sed poatquam urbie moania aubiit quatiena exercitu macbinis et artificio, utrimque pugna accenditur, dum Gopronymo omni reaistit ope imperator novua. Sed judioiorum Domini quis abyaaum acratari satis poterit ? superior coramisao prcelio diacedit tyrannua, turpiter vincitur Artavaadua piaa, captuaque orbatur miaerrime utroque lumine cum duobus filiis (beu supplicium I) inauper et alioa optimatoa plurimos malia suppliciia perdiditGopronymua, Impiua bio maledictuaque congregans turbam de mercenariis profania lupia concordi vel excordi potius mente prseditia, quoa appellavit synodum (o Dei leges!) septimam oecumenicam (o impoaturam!) ob auguataa imaginea abolendaa ad aanctum Blacheraense proceaait templum ibique inacenao impudenter ambone elata voce, impia protenta dextera, ByzanlinaB orbia antiatitem declarat Constantinum infauatum Sylaei lupum : _ peractaque illic impia c&rimonia, cum illo aliiaque episcopis profania cunctis in foro audientibus videntibuaque venerationem honoremque imaginum abrogat hic hiereticua (o vesaniam !} Stulte etiam aubjecit furioaua bomo malediclia anaibemaiis aanctoaviroa sapientem Germanum, Georgium Cyprium, qui Byzantii hujua paatores fuerant; ac Joannem inauper Damascenum. Idem aceleatua peraecutione borribili commoiaadversua cultores imaginum, triatiaeimi cbriatomaohi peraona induta, cunotoa vexabat, presertim aaocophoroa

1735 TTJ * . ^' * 1740 " , " . , ' 1745 " . . 1750 ' , , $ , 1755 ' . ' ^ , {* 1760 . ; '$ ' * ' , 1765 , ! . 1770
1

, " , ! , ! * 1775 * ' ' 1780 ' , * , ! 1785

9

,
, , ' . 1790 * " ^ , |5,

50

CHRONOORAPHI *' . ' , , 1x5 , 1270 ^ , . ' , ; 1275 ' * , ( ; ' ? . " ' , , 1280 " ,

60

ut ab te repetat, et animum cura eolvat. Brgo visue eet eibi per aomnium cernere multam utroque e eexu mortalium tarbam adatare coram imagine Gbriati Domini, regemque adversus clamoribue expostulare; ipeo praasente remque cum melu audiente. Tnno ab imagine voxemiasa aonoit; ubinam ia vellei malorura pcenam loere qui ee avaritiaa obatrinxit piaculo ? num bic, ubi aupplioium clementios erit, an illio aliaa pcanaa experiri ? Is bio 86 malle, verbo intellecto, ait. Tum 86 traditum Pbocae fuiaae andiit. Somno diecuaeo, veriaaimum visnm putat, qaa tidit qusque aadiit in eo epectaculo. Protinna ergo advocat Pbilippictim carcere e i injuelo, vinculia detraotia, queie aaepioione motue eum gravaverat; pacem impertit, veniam vioisaira prteritarom impetrat injuriarum. Boram geatonim talia fuit exitua. Exin exercitua motu aeditioao imperatorem acolamavit Pbooara, qui fretua armia Byzantium veniene, atammate ornatur manu arcbipresulie, Mox pretiom operea faotoram se putavit, ai Mauricii genua omne perimeret. Quamobrem de mandato cruenti animf, Pboca tyraoni, inquam, aceleatiaaimi, (mitto enim quidquid intermedium exatltit) principia uxor liberique gladio ceduntur. Aderat apectana Mauriciua caedemque heroico tolerabat animo, gratiae imo Deo ob eamdem agene. Ipae ad extremum nece injuata periit. Rex bic quadraginta Cbriati martyrum templam abeolvit ornana miriflce, nempe quod Tiberiue struere coeperat. PHOCAS TYRANNU8 . VIII. Phocaa tyrannice regnum occapavit, nefariua bomo, aanguinariua animue, 8SYU8 tyrannua, cruoria canie appetena, mulieroeua, comeaaator, ebrioaus, imperil dedecua, vel magia exitium, proaperitatia Roman evereor, carnifex populi, dajmon, et labea; aqua, igne, mari, gladio, perdena, alioa trietiseime (pro mieeriam!) alioa iraminutoa corporie partibua ainene ignominiara auam circumferre. Dum hio ignave deaidet domi eoaa incurearunt provinoiaa Pera : armia pulearunt finea Cappadocaa, Galatarum terrae et Paphlagonum, ex Ccaleayrla cnnctaque Armenia pradaa egerunt uaque Cbalcedonem : tum Palfeatinam et flnes PhOBnicios

.
1285 "^ . & * ' , 1290 * . " , , 1295 , , ^ , , . 1800 . -. . . '. ! , , , , , ' , , , , , , , , (23). ( ' , , H , , ' , ,
1

1305

1310 ^

1315

1320

(25) Heo Pboca verieaima vituperatio proreue i oBrmat fldem laudativa inacriptlonia bis annia in Ro-

61

CJESARJSS.

1325

1330

1335

1340

1345

6' . * . ' ' , . * * , * ' , . ' , ^, , , . ' , * . '.

in proviociam Peraicam redegerunt. * At in occideote Abarorum exeroitua terraa atque urbea populabatnr. Romanaa viree praliie aunt acoiaaa. nrbee afilixit famea cum peetilentia, vis nimia frtgoris et jumentorom lues, malorum cohore immensa et multiformis. Tum eiiam Antioohi Judaicue popolus eeditiosa pugna Gbrietianos appetiit, permultaaque piorum vitae gladio meaeuit; ia hia paetorem urbia Anastaaium, cujua etiam oadaver igni tradidit. Sio malorum iliaa quatiebat onmia, proraua veluti quidam concuraua fluctuum, turbo, procella, maria atuatio, n gravie tempeataa natuum adveraariorum, certabant profundo mergere mundani imperii navigium navarcho deatitutum qui clavum regeret. Cum rea Roman ita laborarent, Afric per id tempua dux Heracliue armatam claaaem appellena ad urbem regiam, Pbocam cunserto pr<slio debellavit; quo occiao, aibi imperium vindicavit.
HERACLIUS . XXXI.

, , , 1350 , ' $ 1355 "II , *0 1360 , ! * ,

Pboca aoblato, ut dixi, imperator procesait Heracliua ingene beroa alter reapae Herculea propter virea : neo vero terram purgana brutia belluis, neque Euryathei mandaia coaotua facieae, G verum expellens longieaimeque pereequena Romaniaqtie finibua prociil submovens, Gbristi virtute cruoieque panoplia. feraa aliaa etsvaa et aanguiaarias diroaque lupoa atque canea rabidos, impudicoa nempe Peraas ac direptoree. Hic com dux eeaet in prsliis strenuua et palriarum legum amore flagrana, dum veterem imperii gloriam revooat raultia magniaque implicuit ae periculia. iinea Romani orbia protexit atrenue, orthodoxorum dogmata conflrmavit, pro aanctia Gbriati legibua arma movit,

m&no foro detecUe aub oolumna bonori ejue regnantia ab aasentatore dicata, qu eat bujuemodi:
t OPTIMO G L E M E N T I 8 , FELICIBSIMOQVE P R I N G I P I D O M I N O N. FOGAB IMPBRATORI PERPETVO DO CORONATO TRIVMPHATORI S E M P E R AUGVSTO S M A R A G D V 8 E X P R A E P O S . 8AGRI P A L A T I I A C PATRICIVS E T EXARCHVS ITALIAE DEVOTVS EIVS CLEMENTIAE PRO INNVMERABILIBVS P I E T A T I S EIVS B E N E F I C I I 8 E T P R O QviETE P R O C V R A T A I T A L . A C CONSERVATA L I B E R T A T E H A N G STATVAM PIETATIS E I V S A V R I S P L E N D O R E MICANTEM H V I C 8 V B L 1 M I G O L V M N A E AD P E R E N N E M IP8IVS G L O R I A M I M P 0 8 V I T A C D E D I C A V I T . D I E P R I M A M E N 8 I 8 A U G V 8 T . INDICT. VND. C P . P I E T A T I S E I S V A N N O QVINTO

363

BPHRJSMU CHRONOGRAPHI
, 1365 ' . , ', , 1370 , . ' 4375 . ' , g ' . 1380 , * . " , 1385 ' , . * 1390 . " , , / , G 1395 ' , , . , 1400 ' , . * 1405 . * . D 1410 " , . *.' . 1415 ' , .
1

64

proque dilataudie etiam imperii finibus, prorsus ut rem Romanam restitueret. Tunc autem Persidie regnatore Chroaroe eoas ubique terraa depreedante, finee quoque invadente Palfiestinos, ita ut Tbeopolim ipeara 8ionem ceperit; CbriBticolarum periit immeneus numeras millia hominum soilicet nonaginta; partim in ipso prolio gladiis oaeaa, partim dolo Hebreorum peaeumdata. Quippe hi captivoa fraudulenter emptoa, tenui repenaa Barbaria pecunia, protinue gladiie, pro dolor! conficiebant. Barbari Sionia paeiorem sacrumque lignum in Peraidem abduzerunt patriam suam. Aao imperator audiens angebatur, nempe militura numaro pauoiore inatructua, item peounia auxilio deetitutus, quominna hoetem barbarum propulsaret. Mox taroen opea numeroeamqaeexercitom armoramqae apparatum apte inatruena, pecunia templis mutuala gratis, collecto da provinciis idoneo milite, adversue Ghoaroem Deo victorioao fretua cum exeroitu in Peraidem facit impetum. Exin vigorem animis subdente Deo, viotorias nobiles, eplendida tropbsa, rex illic prasena retulit de Barbaria. Occidit enim hoatium catervae plurimaa, praedam abagit, manubiaa abatulit, strage, igna, vaatitate attrivit Barbaroa. llia Heraoliua patratia intra aexennium, post sanotum lignum cum Sionis preaule Uierosolymie ruraue collocatum, ad regiam urbem septimo revertitur mirifioa latitia redundana anno, bymnie innumeria celebratua populi, beroe et victor pradicatua nobilia. Hic rex quibuadam paatoribua obnoxius vel potius mereenariis, imo et lupia, ex bie aynohyticia iropuriaque fontibua perniciem perpotavit exaeorabilem. Sab eo Mahametae populi eeductor fallax turpia atbeorum princeps Agaranornm, nefandae religionia anteceaaor, ad hominum exitium orbi innotuit. Femin bic ditia Peraidie cum eaaet famulua, impoator, homo obscurus, atirpe ignobili, hanc habuit tori eociam et malitis. Exin evaait princepe doctorque nugax neacio quo pacto apud Agar poateros. Idem progrediene ex jEthribi regionibus imperatori post victoriam reduoi occurens, aedem ad incolendum petiit; qua mox impetrata, 8yriam incuraavit, et Romanorum terris potiri coapit.
CONSTANTINUS BERACLII PILIU8

. I. Poatquam Heracliue finem vitee impoauit,

. \ 1420 " ,

65 . ' ' (24) * " ' , ' , 4425

CAES

IB8.

66

Conatantinua fllius regnavit orthodoxoe, post queni Martina cum Heraclona filio. 8ed enim matri merito lingua exciditur, turpiter Heraclonae truncatur naribus, uterque exsitio naultator juatiesimo. CONSTANS CONSTANTINI FILIUS, HERACLII NEPOS, . XXVII. Exin Romanorum obtinet imperium Conatana piarum persecutor partium, Constantini flliua, nepos Heraclii. Geterie usibaa non malue imperator, dogmate eed pravus, monopbyeita mieer; qui dum negotium facessit orthodoxis, Maximum quoque theologum expulit com Boia discipulie, curaque Martino papa. Gum vero et proprium fratrem ocoidiseet, invisue plane evasit et abominabilis, tum praBeertim quia sanctos injuria affecerat. Brgo Byzantii degere j a m non suBlinens, ad insularum maximam Siciliam venit, et Syracuaia etabilem sedem fixit.

. '. , , , ' 1430 ' " , ' , , " 1435 , . , , .

1 . '.
4440 , * , " 1445 , , ' , . 1450 , (25) " , ' 1455 * , , , 1460 . ' , . ' , 1465 . . . . ' 1470 , ,

C0N8TANTINUS POGONATDS . XVII. Com violenta ConetanB obiiseet nece, ConetantiDUB Pogonatus praedicti filiua, delatum ad se imperium coBpit regere; vir bonne, dogmatie recti amans : qui ut patriB bereeim eolveret, congragavit venerabilium Patrum divinum coBtum, puloherrimum tynedrium orthodoxis; qui definierunt, in Chrieto fuisse aimul C duas voiuntatea naturaaque unitae duas, cunctieque valedixerunt monophyeitis. Hoc imperanie, quaedam Agarenorum claeeiB ad baoc adnavigans urbem regiam, populabatur omnem circa locum ; vere quidem acres oommittens naumacbias, hieme ee subducens ad navalia Gyzici; atqae id septennio factitavit : sed cum jam lapeu temporis attrita eseet, confracteque laborarent pleneque navea, ridicula Jam claaaie reversa eat; tom univarsa in curau peaaum ivit tarbine gravi, vi conspirante Dei. Iasuper Abarorum formidabilis exeroitua ad hanc urbem accessit regiam, D lanceis borridua et catapbracto milite. Attamen univereue Romanie viribus euccubuit. tot oadentibue in aoie Barbarie ut triginU millium aumma collecta fuerit. Ignem quoque grooam his temporibas Syrua invenit artifex Gallinioue. JUSTINIANUS RHIN0TMETU3 . X . Deinde Juetinianua regnare ooapit Gonatantini filiua, religione eincerus, (25) Hino atque ex aliia locie aimilibua aatia apparet obronoloffum Bpbrsmium fuiaae vel patria ByzantiDum vel ealiem inoolata.

(24) Seilicet Martina noverca sustulit veneno Gonetantinum privignum, invaeitque tyrannidem onm Heraclona fliio; oojue sceleria jostas poBnas mox dedit.

67

EPHRjEMII CHRONOGRAPHl
, ' . : (26) ' , 1475 ' , , ' ' , 1480 . ^ ' ' 1485 . U ^ ' , , . 1490 . , . . 1495 , ' * ' , .
1

dogmate rectus, sed orudelie admodum. Hio barbarie Solavie delecta habito, puberes juvenea, bellatores validoa cruentum Martem in praeiiie spirantes conaoripait, millia triginta acilioet, novum exercitum earum prascipue, quem appellavit populum eximium : quo deleotatue confidenaque maxime, bellum suacepit adversus Arabee, pace cum ipeia dirempta ioique. Barbaros igitur armis est aggreaeus, Qui abruptum foadua aegre ferebant. Arabum copiae viciaaim proceaaerunt Jurati fcederia ecriptum euapenaum conto geatantea primia in ordinibus. Mox obatinato acrique coneerto praelio, Dovaa phalaagia defecik eubito para major, ecilioet viginti mille, saque fcediaaime adjunxit hoatibua. Quamobrem turpiter victus imperator iEgre periculo elapaua revertitur. Tunc autetn (eheu inburaanum animum ! nova phalangia partera reaiduam gladiorum ictibua ciinctam aubjecit. Barbari autem prohibente nemine eoaa cunctaa incuraabant partes. Ipae atruendis domibua dabat operam, in regtis palatiia tempua conterene, gravia jam omnibus et intolerabilia. LEONTIuS . III. Igitur invieua imperio dejicitur Justinianua, Leontio reLellante doloque facili potentiam arripiente. Namque carceribua detentos liberana, boe adjutorea babuit facinoria, alioaque multoa rei perflciendae eocioa. Quare priorem thruno regem dctrahena, eamqae naribua ease inboneate truncana, ad Gheraonem urbem cuatodiendam miait Sio ad Leontium delata republica, claaeia profecta ex Arabum ditione populabatur flnea urbeaque Africaa. Viciaaira igitur mittitur a Caaaare claaaia qum hoatibua adveraetur : haec aotem, praelio oum Barbaria conaerto, Vinoitur, et rediena Creta tenet littora. APSIMARUS . VII. Illic Apaimarum, defeotionia aocium quemdam, Romani Dominum imperii creant : Quioum ad orbem regiam properantes throno Leontium protinus deturbant, oomque duro carcere concludunt, naribue priua de faoia precieis. Juatinianna interim CheraoLe urbe profugiene, veluti accipiter laqaeo, (26) Ita cod. (27) En belle Ephrsemiue conGrmat vocabulum , qaod ab antiquioribua lexicia abeat, quod-

. . Q 1500 " , , , ' ^ , 1505 , 3, , (3 (27), . , 1510 " , " ^ JJ 1515 . 10 . '. ' ' ' , 1520 , (5. ' " , ,

qne Herodianus nuper editus epimer. p. 63. expli cat ,

69
* 1525 * , ^ . ' . 1530 , ' * . '. . , , ' ' , . ' , ^' , , , , 01 , ' , , , ! ' , ,

CJBSARES.

70

1535

ad Bulgarorum regem raptim advolat: quo magnis aibi donia conciliato oblatis etiam nuptiis et terria aliquol, cum barbarico exercitu ad urbem venit, arcanumque aquaeductum noctu permeana intra Byzantii mcenia recipitur. Sio ergo rnraue imperium adipiecitur. Leontio cum Apaimaro interfectls, qui alternatim antea regnaverant. RHINOTMETUS ITERUM . V I . Exin et eenatorea interfecit aliquot. Tum ultrioia irae fomiiem corde gerena contra Cberaonem contraque hujua finitimoa, qui 86 extorrem perdere conjuraverant, nunc demum excitavit ingentem flammam ut 608 igne redigeret io eolitudiiiem. Igitur comparato ingeoti exercitu,
oum maritimo milile et claaae gravi, duobua etiam praepoaitis ducibue,

1540

1545

fulgurum inatar contra Chersonem mieil; mandana ut nemini proreus parcerent, quotquot in urbe civee habitarent, aed cunctoa ritu pecudum interfioerent. mactando, jugulando (heu tragcediam !) urendo ilammia, gladiia demetendo. IUi 816 juaai ccade replerunt urbem,
infandie cffidibua et lucta et gemitibue ;

1550

exfltruxeruntque in urbe ingentem oumulum

aggeetia cadaveribua (pro miaeriam!) intolerandum mitibus apectaculum, cuDotia inolementer trucidatie civibua.

1555 . , , , , * 15(30 , * ' ' 1565 * ' , . 0 . ' . , 1570 , ' , , ' * , 1575 ^ (28)" ,

Ex hia infantium tantum acerba atas ao puallorum meruit clementiam. At ubi rex oognovit eervatos pueros, Phalarie alter, Echetua, Herodee, cania imo oruentue, ira exoanduit, quod ho mantisaK ceedi non aeoeeserit. Jamque furebat, et statim novam claaaem exitii oauaa miaaurum se miuabatur; iuterim tamen reliquua Cbersonis populua cum claaae regia tunc ibi preeaente oonvereie armia Philippicum Bardanem eubito motu Cesarem acolamarunt : quo duce ad urbem regiam navigantea : Juatiniano potiti, gladio demetunt ejuB credule caput et filii paritar. THILIPPICUS BARDANES . II. MENS. V I . Atque ita imperium obtinoit Philippicua, vireermone quidem adtnodum rbetorioue, doctrinia atque litteria eraditue, omni coneilio abandans in colloqaiia, praterea eatie dexter in variie caaibue; sed tamen ad gerendaa rea ineptua, vana lingua praeditua haud factia conaentanea. Gum hio ayachytiooa fontea ebibiaaet, statim heu mlaer abrogare voluit impio etultorum aynedrio hfflreticorura,

(28) Ita oodex; q u lectio improbabilis videtur.

91

EPIHUEUII CHRONOGRAPHI , 2130 , ! ' 2135 . ' . ' , 2140 ' , ' g * . 2145 \ , ' , 2150 . ' , , ' ' 2155 , , ^ , 2160 , , ' . , * ' ' 2165 , . . 2170 ' ' . D , , 2175 ; ' ' . . ' . 2180 voc , , , * '

eede depoaitum pellit in exsillum ad Proeconesum insulam Helleaponticam ; ad qaam dum navi deportatua ducitur, mirum in curau oonligit prodigium. Nam aancti viri cognito spiritaliter itinere diue Theopbanes, procul licct, qui monaaterio pra3erat in agria poaito, et ture facibus incenaia magnum prosequebatur veluti aalutana virum. Vicissim de nave hic cernuus adorabat amicum qui transeuntem honorabat. Igitur nautie jure domirantibua et quemnam adoraret aciacitantibua, Inclytum, inquit vaticinans, Tbeopbanem confeaaorem et monacborum praBsidera, qui sanclum aaceterium in agro incolunt. Deinde Leo balbum Michaelem splendidum virum ex optimatium numero quem bactenua amicum in aula habuerat, vinctum carceri tradit custodiendum : mox etiam immiti animo decernit ipsi luendum igne auprcmum supplicium : et sine mora rem transacturua erat, nisi regina conjux interceaaiaaet. Ergo hic dimisaua vinculis, conjuralos advocat, notoa aibi rei gerendae eocioa, quibuacum Leoni statim atruit insidias. Hi sub auroram introgreaai clanculum in aulam regiam, Papis favore, sub clericali veate succincti gladiis, ceu matutinia canticia daturi operam, armie eductia I.eonem confodiunt psallentem in eocleaia inter clericoe : qni territua ad divinum altare confugiena in eo violentam pertulit necem loco, quem violaverat hsBreticua infelix. Quaa priuaquam occideret, boc viaum accidit. Mater Leonia conspexit per somnium in Blaobernensi templo adatantem sibi feminam exornatam in regium morora, quam circumstabat oura decenti ordine candidatorum manipulua virorum. Sed pavimentum redundabat aanguine. Insuper audiit dicentem mulierem; ut regis raalria scyphus ad bibendum cruore plenus exhiberetur. Qua talem potum proraua reapuente, mulier reapondit, Nonne filius tuua divinum Filium moum et me colentibua plagaa iroponit praeter fas cruentas ? Ipsa rogavit igitur regem filium ecelus ut omitteret, nequid mali acciderct; verum bic matemis baud paruit monitia. MICHAEL BALBUS . IX. Sic interfecto, ut diximus, Leone, Micbacl balbus procedit imperator, qui pedea adbno pedicia concluaoa geetana ad regium devenit fastigium; statimque ad Magnam progrcssua Ecclesiara

93
2185 * . , ' ' , , , . 2190 , , , , 2195 , , , /' , 2200 * * ' ' . '* 2205 , , * ' ' , . 2210 ' , 2215 ' . 2220 *. ' " . 2225 , , , , ' 2230 . , , , '. . 2235 , ' ' , ' 2240 , , , , ab archiprsesule stemma regni accipit. Hic sui Irahebat gencris originem urbe ex Amorio Phrygia in provincia, genitus infimia aine re parentibua. Ipsevir nequam, ha?reticua, fidelium pestia, et carnifex partis ortbodoxae : secta tam varius quam corium pardaleos, alter quin adeo discolor charaaeleon, haereticorum omnigGn malitice cinnus atque colluvies abominabilis, Athingania christomacbisque favens, ac Sadducaeis potisaime tristiaairais, aliisque inaupcr eectia haereticia; Sabbata observabat et neomenias, futurae vitae bona et resurrectionem et propbetae omuea irridebat; daemonas proraua nulloa eaae putabat; Judam dicebat eaae laude dignum ; praoter suum lcmpua paschalem ritum a nobia celebrari blaterabat; acortationem negabai in culpie ponere vel quidquam csse mali furiosus homo ; Deum aiojurare euramum suadebat, tanquam trium hypostaseo non sit Triaa. llic molealua erat partibus orthodoxis, quaa cruciatibua diris exercebat, nec non exeiliia et supremis suppliciia propler augustarum cultum imaginum. Prajterea comprehendiC inaignea duoa, Sardium epiacopum Ethymium cum Metbodi C multoque et gravi verbere ca3cidit. In bia Eutbymiua fortiter dolores ferens Btemma lucratus moritur in cruciatu ; Methodiua reraotum incarcerem ablegatur* Regnanti huic Thomas rebellis quidam boatis exortua, armia et classe gravii cunctam Byzantii diripiebat viciniam ; idque permulto malum duravit tempore : sed ad extremum captua infelix Thomaa factorum auorum duplam peraolvit pcBnam. Sub hoc item rcge, Agarenorum quasdam tribus oociduam incolens Iberiam principem euum prccibua iatigabat ut ae in coloniam duceret ad alias terraa, quoniam arctiore nunc habitabatloco qui jam non caperel incolarum numerum. Paruit tribulium priaceps sermo&ibus, impoaitoque in navibus populo ineulaa coepit depraedari, incendere, mareque opplevit piraticia navigiia. Cumque appulisset ad Cretana triremea, miratua iusul uberem naturam, temperiem acria, commoditates ca3terae, reinotia arbitria, claesi subjecit igaem. Post id, cum socia turba dolore arderet haud minus quam incendio flagrabant navea, propter uxorum ac pignorum meraoriam : Nunc, ait princeps, vobia hio est manendum iu regione quaj lacte et mclle fluit;

95

EPHRJEMII CHRONOORAPHI
. , 2245 .

qoam ut oceupetia, ore voe, amioi, ductieque uxoribus piguora procreetis. Tempore ex illo Iemaelia populua fortiter ineulam ejuaque arces tenuit. TOEOPBILUS M1GHAELI8 F1LIU8 . XII. Mortali Michael vita discadens imperium filio tradidit Tbephilo ; qui religione a pueris imbutus prava paterna3 tisus et potenti simul baereaeoaque heree et aucceaaor : imo copioso regioque modulo, ut in proverbio est, patrem auperana, impietatie auee fervidum furorem, oontra cultoree imaginum spirane. Cffiterum jurie incorrupti tenax juatarumqne legum custoe erat; cujuace rei proferam testimonia Illo8tri8 vir imperatricie frater, nomine Petronas, dignitate drungarius, advereus vicinam feminam iojurius erat, dom exstruendis altius cubiculis illius domum detrimento afficerct. Mulier igitur regem invocavit, qui jussit a Petrona damnum reflci. Bio de eua nibil remisit injoatitia. Acceaait ergo ad regem mulier iterum, coatra drungarii vim expoetulane, euamque iDjtmam olamitans qaeata est. Tunc rex submiseia qui rem oognoacerent, ubi Petronam orimini afflnem ecivit, flagria in eum riie animadvertit, et aic punitum publice iu urbe exposuit t tum diflcium a fundamentie eubruit, juesitque feminae materiem attribui. Inauper onerariam plenam mercibus navem oonapicatua e regia domo, qusa noper a mercando reversa foerat: ut bane regin oonjugia eaee audiit, ipaam cum mercibus igne conaumpeit; quia reges, inquit, baud decet meroari necdardanariorumvitam sequi; eed prlvatoram id oonditioni relinquere, ui hinc tuendaa vitaa copiam babeant. At quantnm justi fervidus amaos erat, tantum gravis iraounduaque erat adversua veras religionis asseclaa: saorarum etenim odio imaginum imbutua, quicumque his adhibebantbonorem, sanctoa vitaque angelica viroa praaditoe, velut hostea, impioa abominabilee, omni affligebat raolestiaram genere, nullam omittena aaeviti apeciem. Gruciabat igitur, pellebat tn exailiam, urebat, oaeco vinctoe tenebat carcere, mergebat aquie, longia urgebat p<eoie, faciem oompangebat (o aupplicium novum I) Quaa patrana bic furiosua aatanicola, eibi videbatur rem Oeo acceptam facere ipeique gratum exhlbere famulitium

. . 2250 , ' , , , 2255 , . , * * 2260 , , * 2265 . ' . '' * , 2270 * , (J , , 2275 $ * 2280 , , ' * ' ' , 2285 . '' . , JJ , , 2290 , , , , 2295 '', , , , , ! 2800 , ,

97 *5 . ' ' 2306 * " ' , , , 2310 AU ?* . , , 2315 *fiv , * 2320 * > , , . ' ^. 2325 " ' ' , '' ' , . , 2330 , , , " , 2336 ! , . , * , . 2340 * , " . 2345 * /, , ' , , ' , ' , ; 2350 * , . ' ' ^ ol. * ' ' 2355 ' , . , . 2360 " ' ,
1

OBSARKS.

. ut ait Chrietua in sermone evaogelico. Si ergo plurimos decertantes fortiter, scelestamque hujas argaentes naBreeim, morte damnatoa effioiebat martyree. Aliquot tamen martyrii hortatores eupervixerunt, in quibue Metbodius, Tbeophaneeque honesto compunctua atigmate, et piotor Lazarus qui perustie manibus, belle tamen rursue pingebat imaginee. Jam Tbeophitua appetena vita3 aociam imperii eimul torique participem, cborum undeoumque collegit virginum, quarum etai nulla non erat formosisaima inter baa tamen magis emicabat, qualis eat lunae cumulatua orbie, g venuato corpore et generis aplendore aermonisqne etiam dignitate Icasia. Aureum ergo pomum mano gerens cborum virginem rex circumibat, nt honc gratisaimsB darat arrhabonem. Ut autem vidit in tranaitu Icasiam, formam eximiam mirana puellee, ait : Cuocta obvenerunt mala per mulierem. Illa aubmiaae, eed pradenter admodum, Atqui ex muliare meliora manant, ait. Rex admiratus virginem, praeteriit; pomoque tradito virgini Tbeodor patrtam quidem babenti Papblagoniam, aed de patriciia genita parentibue, banc aimul imperii torique participem feoit, prtBterita, ut jam dixi, Icaaia : quee nbi mundanum non est adepta eceptrum, terrenique regis nuptiie excidit, apiritalem et omoiura Regem eponeam lucrata eet et ccBleatia regni aortem. Monialis enim condito monaaterio, in hoc ee exercuit litteria dans operam ; ejuaque exatant pleni lepore libri. At imperatrix, inclytum Dei donain, eacraa imaginea clanculum colens, servabat reverenier in arca conditaa ineanum odium conjugie declinana, quo cultoree imaginum proaequebatur. Gumqua illa aliquando baa ipaaa coleret, bomuncio quidam Theraite deformior dementi mente praaditaa et inaipiene, ^ regii palatii ludicrum ludibrium, rogavit adatane :Quid bae tunt, Mana? boo enim nomine reginam appellabat. Illa pure respondit, Sunt polohro pupae. Protinua ad regem illino curau ooncito homuncio ille venit pro more euo. Rex ecieoitatur undenam ipse veniat: veaanua illinc redire ait, et reginam possidere pnlchras pupaa. Rex pupaa intelligens eaae imagines, ira mflammatua pergit ad reginam, eamque objurgat compellans verbie asperie. Ipaa cavillatorem decipiens improbum,

99

E P H R i E M I l CHRONOGRAPHI . . 2365 ' , , ' . , * " , , 2370 . ' . , , ' " 2375 , ' ' 2380 ' , , ' , , 2385 ' ' , * 2390 ' , , , , , , , 2395 , " '\ . ' , 2 00 ' , (37) , 2405 ^* . 2410 '' ' " ^ ^ , ' 2415 , , ? .

100

ait se in speculo contemplantcm spectra, formam suam appellaase puparum nomine, Sic elocuta rcgia exstinxit iram. Rex hic Theophilus sffipenumero tum per se ipae tum per duces bellicos, quoe multoa habuit forti animo pra3ditos, Manuelem praBsertim ac Theophobum feliciter bcllavit cum hoslium ca?de. Ambo enim erant dextri fortesque, neminique cedebant suorum temporum strenuitate vel arle imperatoria. Ipse Theophilus liberalem manum munificamque omnibus porrigebat. Quare etiam hoapitium aplendidunri magDum, ad peregrinos oxciendoa exatruena suiraet asdificio nomen indidit, quod antea fuerat scortorum lustrum. Nec rei venereae proraua erat obnoxiua, sed caatimonia3 sludebal mirifice. Alexio autem cognomento Moseli ex Armeniorum Crinitarum claro genere, alrenuo viro et duci magnanimo, et venustate vultua exornato, Mariam flliam nuptiia copulavit, addito honore iituli caisarei; miaitque cum claase contra Longobardoa. Bed enim invidente comitatu, atque apiid regem calumniante Caeaarem uxor dum vixit caljraniae diapulit. Sed poatquam illa vitam deseruit, statim Alexins mundi se pompa abdicans Ceesarca dignitate, propinquis, caria, profanique omni tumultu afflculi, pauperem Cbristi exeraplo aaccum induit, coonobiumque tonsa coma ingresaua eat Anlhemii scilicet quod ipae construxerat, ibique monacbue vitae confecit cursum. Exin Amorio Thcophili patria Agarenorura capto cxeroitibua, innumerabilis iurba gladio periit, aliaaque plurima servituli addicta ad Barbaroa jure belli abacla cst : atque in hia erant legionum ducea illic bellantium quadraginta duo, qui etiam martyres deniquo cvaaerunt. Hos ut redimeret rex legationem mieit Bignificanlem Peraidia tyranno ut bos dimitteret acceptia redimiia ocntenariia quatuor cum viginti. Sed verba respueruntaures barbaras. Quare imperator longo mcerore aflectua. contracto morbo misere abrupit vitam, uxorem atque optimates valde exorans ut abolendoa curarent iraaginea ; atque ut Joannom lupom, non pastorcm, Ecclesiaa catbedram retinere sinerent. (37) Cod. .

101

CJSSARES.

102

? 4 . . '. * 2420 ' , ' . , 2425 ' , , '. ' , 2430 ' * ' , 2435 . , , , ' (38). ' 2440 ' "' ' " 2445 &^ . ' . 2450 * ' , * , 2455 ' ' , * , 2460 ' * ~ ' ' , 2465 ' , '
1

MICHAEL THEOPHILI FILIUS CUM THEODORA MATRE, RURSUSQUE SOLUS. SUMMA ANNORUM XXV.

Poatea cum filio regnat Theodora quae pacia reddidit imperio donum. Ia primis enim exsules reduxit, quique tencbantur yinculia eraisit liberoa, pcrsecutionis curaum omnino inhibena, Mox properavit cultui proponere aacras ac venerabilea imagines. Deinde cjecto de sede Joanne 1 1 1 Methodium digne substlluit, quo praesidcnte orthodoxia partibua, auguetarum imaginum fieret reatitutio, easquc publice populua adoraret. Tunc imperatrix epiacoporum coctum nec non eapieiitium bieromonachorum, caixis precibus pro dofuncto conjuge oravit, ipais ut intercedentibua Oeua augusto Tbeopbilo culparum erroriaque baeretici veniam concederet misericordia flexus ceu mitis dominus. Horum reapae precibua aures praebens Theophilum misericors clemensque Deua ceu quondam Manaaaem salute dignatua eat. Interim ia qui sede merito exciderat planus Joannes iii monasterio degens Christi Matrisque cjua imaginibua forte deprebenaia oculos furiosus eruit. Quo audito scelere inclyta regina zeli vicissim flammia cor peruata Q impio pupillae excuti oculorum juato talione protinus imperavit. Verum quorumdam probibita conailiia, mittens armatoa acutica miniatroe^ multia verberibus corpue illi contudit. Hac imperanto, Bulgarorum dominoa audiena mulieri teaeroque puero Romaai imperii regimen commiaaum, magnopere minabatur ae abrupturum foDdera quaa sibi cum Caesare iatercedebant, et Romanos finea incursaturum. Tuno huic reginam sic rescripsisae aiunt: Equidem cum Deo praeliorum arbitro proraua aperto marte resistara tibi. Quod ai, favente Deo, superior fuero, tu quidem orbi cuncto risui eria ; ain conlra viceris, laaa tua levidensis erit victoriam de muliere retulisse. Hffio ubi relata aunt Mceaorum duci, ia auum impetum superbiamque fregit, paciaque vcteria renovavit focdera. Sed eat praeclarum verbis jam referre. a me editam in Vaticaaoe collectionia secundovolumina. Eat autem hoc in ioco ineptum Manasaia exemplum,viventi8 scilicet hominis in terrenocarcere, comparatio cum aniina corpore soluta ioferniaque pcenis,quas Evangelium seternaa esae affirmat, addicta.

(38) Bunc merito recenset iuter Grajcorum erro rea Allatiua in tractatu Da lib.Eccl. GrcBcor. p.117 aqq. citatque falea? aententiaa auctorea eynaxarium, Nicephorum, Zonaram, Constantinum Manaasem, Gennadiam,aliosque anonymoa; quibus nunc acceditEpbrsmius.Perniciosum errorem ego ipsenuper refutavi in adnotationibua ad orationem Blemmyd

BPHRiEMlI quomodo gene Mffiaoram ad fldcm vcnerit. Femina apprime nobilia ex Bulgaris natura eoror principie ltoeorum Gonetantinopolim captiva ducta eet Haec autem degene regio in palatio ad ealutare iavactum accesait edocta Christianorum religionem simulque litteria Graacis erudita. Hc deinde dimissa, rogante fratre, atque ad hunc reversa, Ghristianos, ut par erat, omni verborum magnificabat honore : atque ct baptismatia gratiam reciperet, fratrem egregiie hortabatur monitis : sed ie loquantam immota mente audiebat. Verumtamen cum Bulgaros corripuisset peatia, nollumque adeeaet remedium mali, nisi Daus fleret aummi exitii aversor, Cbrietian princepe feminaa preoi annuene agnovit Dei virtutem ineuperabilem, sibiqae mitti poatulavit epiecopum : a quo soperveniente initiatur rite, et lavacrum reoipit incorruptionia. Ob id Bulgaricas efferatus populus principem suum molitus eet occidere : aed anim fretoe validie crucia armie rebeliea coneerta prinoepa pugaa domuit. Tano omnee vera pariter flde imbuti dium libeatea baptiema receperunt. Igitur quoad prefuit Tbeodora, reginarum gloria Tbeodora. Bomana rea feliciter ae babebant: eed poatquam aumma ceesit potentia in filium, Bua deque permieceri coaperunt omnia. Pecunia opumque Michael acervos totia, ot aiuot, plauatria effundebat, comiesaoa, potane, inter palpones gracans. Idem etiam platanum affabre ex auro factam duosqae grypbos el leonea totidem, atque aliam plurimam variam auppellectilem qnffl dignitati regio ornarnento erat, etulte conflavit ut pecunia fieret. Rex Micbael, quoniam ex proprio genere non auppetebat regni aucoeaaor breree Romannram regem Basiliam creat, eique nuptiia copulat Eudociam Inceria filiam, oonoabinam auam. Patria Baailii Macedonia fuit, ubi ex obacuria natua est parentibus, qui msnu propria agrum excolebant : vir fortis, dexter, viribua prepollens, ffitate florida, bene comatus, blandua, et bono animo et mente conetanti praeditua. Huio multa imperium portenderunt signa jam inde ateneris uDguiculie, ex quibus dicam carmina pauca admodum. iEetivo tempore radiis aub aolaribua dormientl, uti moa eat ro8ticorum liberis, advolane aquila (mirum prodigium !) umbram expansis alie puero praabuit.

103

CHRONOGRAPHl
^. , " , 2470 . " ' , , , . 247 * ' . , , , 2480 ' ' , V . JJ , . 2485 , ol * ' , * 2490 ' ' " . , , 2495 ' ^ , " , 2300 " *, , , . " 2505 , . " , 2510 " , " . D * 2515 , , , (, , , , , , . *9 ' 2520 * '* , ' ' ', , 2525 '
1 1

104

i05
' , * 2530 ' , , , ' . ' . 2535 , , * ' 254 " . " ' & , , 2545 . *0 ' , , , 2550 * ol * , . ' , 2552 , , * . * * 3560 $ , . ' . ' 6 , 2565 (3 . \ , 2570 . " " , 2575 , ' , , * 2580 , " . '
1 1

CJB9ARB8.

Tunc filio timati mater vehementer aqoilam videna proter exspectationem umbram tenello infanti auppeditantem; lapidomque jactu procul abigebat avem. Matre reoedente, aquila ruraus advolat, atque euum puero praebet miniaterium. Rureus hanc mater abigit; idque eepe per vices illa die faotitatum fuit. Ut vero e pueris exceeeit Baailiua, omnibua ignotue alque egentieeimuB ad Conatantini urbem pedester venit, nempe ut alicui diviti navana operam vitffi adjumenta eustentandaa acciperet. Ergo ingreaaua urbem dormiebat vespere in valvie templi martyris Diomedis g tanqaam egemua viliaque adolescenlulue. En autem martyr ea oonBpiciendum obtulit uni ex eedituie noctu per aomnium; jubene ut feetinanter eum qui oubabat forie regem, recluais valvie, introduceret. EgresBus ille cum Baailium eolum nuda bumo dormientem offendiaaet, in templum regraaaua domura ae recepit, vanum ee aomnium a3atimana vidieee; itaqoe in leoto rursue ee oompoauit. Sed ecce oblata species mandatum repetit. Ipse celeriter janua proripit, et Baailiam dormiealem eolum reperit. Gamque Jam tertio eomnium occurrieeet, neque rem eaditaus proreue intelligeret, martyr ad extreraum aperte dixit C eum, qai forie cubabat, eaae regem. Tuno introduotura, ut par erat, edituue blandia ofilciia reoreavit et bospitio : tum caidam optimati commendavit, qui rursue illura regi familiarem reddidit, a quo Baeiliua regiam honorem retulit. Qain adeo quidam virtute fulgene monaobue, Spirita divioo futurorum praaaciaa, in Greta patria monaeterium incoleos, illuc venienti ante imperium Baailio veraoiter prsdixit regem creatam i r i . BASILIUS MAGEDO . XII. Hic Michaelem erga se baneflcam regnique datorem poatquam interfeoit, solue cunctarum dominaa rerum exetitit. D Quare conscientie atimulie compunctua dum SOOIUB credia reputat infandae, placare aggreaaua eat communem Dominum, cujus clameotias nullua eat terminue, bonia operibua et largieodo egenis. Tum etiam templum novum pulcherrimum mirum gratumque oculis epectacuium regio in palatio angelorum priaoipi condidit, Novamque appellavit eccleeiam. Buranaque templum aliud Elis Thesbito, quem oolebat precipue per anni curaum porapia, diebua featia, honore laulo. Hic per BUOB ducee perque exeroitum 4

PATROI. GB. C X L I I I .

107

BPHBJEMU CHRONOQBAPHI
A. , , 2585 * 2590 ' , . ' (* 2595 . 01 * 2600 > . 0\ ' * 2605 , , , , 2610 * ' , , G 2615 , , , ^ * ' * ol . 2620 , ' , 3 6. ' 2625 . , *

108

perdebat bostes igne gladio vinculie, urbeaque illorum euo adjunbebat regno. Hic templi Sophire abaidem occidaam jam laborantem lemports iajuria artiQcura refecit eleganter roanu : multiaque aliis terr motu dirutia dolubrie oongruam euppeditavit opem. JudflBoa quoque multos ad rectam fidem pellexit, vit agendae adjumentis prebitis. Quin Ro8808 bactenus errori deditos ad religionem Gbristi curavit trabere. Egregius etenim mieaue ad hos epieoopus auaait ounctia ut ad Cbriatum accederent,
Gbrieti evangelioa narrana miracula.

Tum Roasi poetulabant aignum cernere quod narratarum rerum fidem faoerei. Ergo verbi evangelici divinum librum epiacopaa cum precibua in ignem miait; bunc autem vis flammarom non laesit vorax. Qua re attoniti Dominum aunt aecuti Roaai, et baptismi munua auaceperunt. Exin Leonem Ulium Baailiua Santabareni abaurdia coneiliia obaequena invidi pravique viri, in cuatodiam tradidit. Et quidem oouloa forte amiaaurua erat dilectua flliue Leo mandato patria, ni patriarcba cun conacriptia patribua precibua fregiaeent parentia . Sed tamen jam diu in vinculis manabat Leo. Ecce autem praebito publice ooavivio paittacus avia loquax et imitatrix
Leonia inter epulaa nomen coBpit

ingeminare convivisque expreaait lacrymaa; qui ad genua domini flagitanter proni reconciliarant dentque Qliuro patri, qui Leoni dignitatem cum gratia reddidit. Rex aliquando venans in cervum incidit eximia magniludine oalsiaque cornibua. quem etatim instructus armie curau appetit; jamqae occiaurue erai elato gladio, cum ille contra irruene hoatem cornibua eublatum in avioe locoa fuga abripuit. Sed enira comea juvenia praevertena curau regem preoieo baltbeo neci aripuit;
qui sane egregium aervatori prremium

contulit, abaciaao capite. Prob iujuatitiam ! LEO SAPIENS . XXV. Exstincto Baailio, aucceaeor htares fi)ius imperii babanaa tractandaa cepit Leo mundans aapientiaa nulliua inacius. quadriga doctrinarum apprime exercilus, arcana divinauda priesertim arte, quae fit incantationibua cursuque eiderum, quasque peritis cuncta futura pandit. (39) Profecto rei divinatori artique aatrologorum vaoiaaime male deditua fuit Leo; cujua rei teatem me videre memini codicem perantiquum ineigoem, e Byzantina aula ut puto profectum, in quo mendacis perniciosque artia pra3cepta copio-

. '. 2630 , , ^ 2630 ' , (39).

aiaaime tradantur. Ex eo nimirom oodfce fragmenta tria Juliani Laodicanaia nuper egu edidi. Nota quoque aunt oracula, q u Leonia imp. nomen pr 8 ferunt.

109

CMARKfl.
A. Hio aaBteroquin pins ortbodoxue

hq

, , ; ' 2640 . 2645 (40) ^ , . 2650 ' , . ' ^ 2655 , , " ( * ' , ^ , 2660 . ' , ' , * 2665 ' , * " * 2670 * , ' , , , 2675 . . 1.
1

rem dirigebat raqao jure publioam; sed tamen quartis celebratie nuptiis. nec legum hao in parte frenum patiene, tumultu perturbavit cuatodea juris;
et patriarcbam adversantem aibi

grege procul pepulit detractum throno. Tum ut euam primam conjugam reginam Tbeophanonem mortuam hoaoraret, delubro proximam apoatolorum aadern huic exatruxit ingentia molie ibique reliquias ejus in arca poauit. Rureusque aliam instaurans eacram sdem. amico Gbristi redivivo Lazaro, ibidem corpus ejue clauait loculo, g neo non beatae Magdalenae Maria.
CcBoobium insuper struxit Conatantino

,
, , , ' , , 2680 , ,

Papblagoni in eo looo qui Nidua dicitur, turpi viro, sed tamandilecto aibi; quem coma tonaa juaait aaee monachum verbie inatinctua Samon iovidentia .poatea detracta monacbali veate cubicularii bonore condecoravit illum oui monaaterium, ut dixi, atruxerat. Exin imperatorem in templo martyris Mocil vereantem, dum regii eatelliteB canoellis propinquarent divinae domue, neacio quia fuate percuasit in capite; quod quidem illi prorsua confregisaet, niei pendenti lyohno iiliaus fustis multum de vi lethali perdidiaaet. ^ Atqua id proceres valde turbavit facinua. Fatidicua autem et clarua inter monaoboa Marcus, qui panxit carmen tetraodium Sabbati magni pervenusto metro, forte ibi praeaena regem aic eat affatua : Tampore ex hoc certura te esee vo)o. decem adbuc annos fore regnaturura : fuitque verbia reapae eventus coneonuB. ALEXANDER LEONIS FRATER MENS. XIII. Leone deserente cum vita imperium, frater obtinuit eceptrum Alexander, vir i m p u d i o u B perditieque moribus,
Borvus libidiaum, incontinentiffi deditus,

comessator, ebriosus, ingeniura brutum, atque aroanorum Veneris orgiorum assecla. D Improbis bic scurria circumforaneia , , vilibusque rem gerandam tradebat publicam. * Qui poatquam in imperio debaccbatus eet " anno, ut frater praedixerat, haud plue ono, 2685 * ^ ' , mense misere interiit tertio decimo. , CONSTANTINUS LEONIS FRATER PORPHYRO QENITUS CUM SOCERO SUO ROMANO LAGA Tf? 9 PENO ANN. XXVI. } 9. . . Ubi Alexander turpiter vitam clauait,
' ,
(40) Locutionem nuntius apostolus, qu est in

Sed ecce tibi nuntius apostolus

editione Eoeebii Meridionalenai, p. 70, reprebendit ut ineredibilem, abjloiendamque judicavit, in suis animadversionibua dootas quidam vir Italue.

apud Ephrffimium. Quare aic reapse legerat olim interpres Armeniua etiam apud Euaebium.

4ii

EPHfLBMII CHRONOGRAPHI \ 2690 . ' * , ' 2695 " Q' ' , , , 2700 ' , '' , " . 2705 , ^ . . . 2710 . ' , , , 2715 , , C * 2720 , . , 2725 ' , ' ' ^ ' " , , 2730 . ' D 2735 ' , , ' * 2740 ' . . . ' ' ,

Conatantinus purpuro germen primurn Leonia filiua imperium obtinuit, cetatem proraue teneram adhuo degens. Dura ie cum matre rei praeaideret publice, Romanua quidam Lacapenua patria, dux exerciluum munere druDgarius, fefellit puero regnatori flaem. Mox ad regni societatem admiaaua fuit non sine gravi jurejurando pactoque inito fore ut conregnaret cum rege puero, imperiique et pueri simul tutelam gereret, atque buic incolumem eervaret potentatum cujus reapee baeredem pater fecerat. Sed non servavit Lacapenus foedera : quio adeo filioa trea designavit Caesarea ; aibique vindioavit publicarum rerum curam univeraam imperiique regimea. Tnterim tamen Gonstantinus quoque cum aeoe ejueque liberia imperabat. Atque ita tempua lapaum eet diutinum; nimirum viginti et aex fluxerunt anni. CONSTANTINUS SOLUS X V . Tuno demum compreheneos Conetantinue cauto artificio idoneoque tempore patrem cum filiis regibus insitivis dominio exuit solueque imperium tenuit. llaic pius erat et ortbodoxo animo, et oihil in Eceleai inatitutia innovaoe, itno huic dilect ceu matri obediena, et divinorura dogmatum defeneor, ot jurie obaervantiara in primia exigeos. Idem doctrioia preditus aapientibua profaniaque litteria exiroie instructua, barum quoque geseit aemper palrocinium, quibus tradendia magiatroe prpo8uit. Tamen indignsa imperio dotea inerant : namque rempubiicara aocorditer regebat, nimia iraacebatur delinquentibue pcBoisque erat sumendia inexorabilia. Idem magiatratua senatorioaque gradus pra3feruraaqua et militarea ordinee viria tradebal prorsua haud idoneia, indignia omnique vitio laboraotibus, offlcia ouncla auro venalia exbibene. Hio cum Romano dum regnaret adhuc, imago Chriati Domini haud manu facfa miro artificio in mantili picta Edeaaa urbe Byzantium tranalata fuit. Roaeicua etiam plurimua exercitue quindecim mille navea onerariae, ot fama eat, duoena, cunctaque depopulaoa ab urbem regiam direxit cureum. Sed enim prope uaiveraua aaxiiio Dei Virgine quoque raatre ferente opem Romanae claaais impelu deletua fuit. R0MANU8 CON8TANTINU8 FILIUS III. Exin Porpbyrogenito vita funoto Romanua filiua imperator exatitit,

113 2745 , " , , , * , ?# ; 2750 , , , , . 2755 * " ' , 2 7 * 3 0 , ' , , . '. , , 2765 II . , 2770 , ', ', , *Qv * 2775 , ' * . . 2780 '. . * , 2785 S ' , " * 1790 , . 2795 * , " , * * . ' 2800 $

CJS8ARB8. cui matrimonii jure conjuncta erat Theophano plebeio prognata genere. Uaec viro peperit masculos fllioa duos, videlicet Baeiliuoi et Conatantinum, quos regio quoque etemmate ornavit geoiior vir Toluptariua ot corruptia moribus, potando, comessando plua nimio deditue, deliciisque et veneri et conviviis, podalibua utena peaaimia et corruptoribus. Rei vero public curam gereadam tradidit Joaepho cuidam, cui Bringae agnomen erat, prepoaili gerenti munua et cubicularii. tamen atrenuoa habena in armia duoes valido oum exercitu victoriaa retulit feliciter, auoaque hoatea in fugam compulit. jj Pbocam quippe Nicephorum fortem virum Leonemque fratrem ejus ducea habuit; quorum virtute cepit hostiura urbee faatumque illorum imperii jugo aubdidit. NICEPHORUS PHOCAS . VI. Poatquam Romanua tnrpiter vitam clausit, relicto imperio conjugi atqae liberis, Phocae Nioepliorue fallena imperio fidem electaa est ad bonorem regium ab Orientia dacibua et exercitibua. Hlc bellum gerens contra Syroa Gilicaa maltas illorum urbes vi martia cepit, Adanam, Rosum, Anazarbenaium raurum, proterea Taraum atque Mopaueatiam, quarum etiam portaa Byzantium tranatulit ineigni arte et vario peraeotaa opare. Divinam qooque Cbriati Domini effigiem haud manu faciam et in olla inventam Byrorum ex urbe Hierapoli, capillique partem ooncretam aanguine e Praourooria capite deaumptam, ad urbem regiam tranatulit. Loooa qooque munitoa boatium plurimoa Romanorum redegit in ditionem. Et ho quidem aplendide ab eo aunt facta, Verum bujua lucia nutls non erant tenebrae; pecuni laborabat capiditate, proptereaque ab quo declinane jure novorum tributorum molealia iropoaita queetorum manibua aubditos vexabat., Hinc plebi et optimatibua exoaua erat; D prassertim qui canonea Eccleeiee per soelua violare molitua est, epiacoporum aliquot aufTragii8 captia. Nempe ad regium aerarium defuncto epiacopo opee Eccleaie pauperibua debitaa iniqua lege deferendaa aanxii. Neo minua odii publici incendit flammam excitata jusau ejus muri moles inaignie oelaitudinia et magni ambitus, quas pallatium undique circumvallabat. Ia etiam novum protulit deoretum quo martyrum honore jubebat militea coli, aacrieque hymnis celebrap,
c

145

BPHRJSMU CHBONOGRAPHl
. * ' , , 2805 ' . ' , ^ , 2810 . ^ , ' ( , 2815 " < , g .

qui in prslio otaai vitam amiaiaaent: eamque rem, utTarbitror, perfeciaaet, ni patriarcha cum caeteria episcopia, proceresque, ut par erat, obetitiesent. Huic infenaua Joanoes Tzimiecbea propter acoeptaa aine merito injurias, audacibus cum aociis inaidiaa struxit, dirum nempe molimen, mortia laqueum, faoinoris ministram reginam habens. Qoare com eooiis in oiatam impoaitua, quam regina aatute proparaverat, impervium locum oootu conacoaderunt, latronumque rito nocturnorum vel tanquam fer sav ac aanguinari in regium irruperunt armati gladiis thalamum, ibique regem truoidamnt. JOANNES TZIMISCHES . VI. MENS. VI. Exin egregius Tzimisches Joannea communi voto factua est imperator; pauloque post regali etiam etemmate a patriarcha oaput ejus eat cinctum. Dux erat bio eximiua, incomparabilia, quo nemo tate ejua proatantior armis, et manu propria fortis et atrategmate, animi aodacia prditue cum conailio, optimua imperator, amicia blandua, hoatibus intolerandus et formidabilia.
Bio pro vi aui nominis gratioauB,

hilaria, mitia, aubditia benivolua, paaaua eat etiam ob patratam caadem objurgari ae temploque exoludi a Polyeucto cato patriarcba, ceu Nathanem objurgantcm audiit David.
Exaolaa autem Btatim revocavit

quos i a exeilium trueerat Nicephorua; quoa inter erant prooipui epiacopi, qui detreotaraat libello eubecribere, quo deoernebat imperalor Nicephoras ne quis ee inconaalto praaul fieret, nec paatorali bonore frueretur. Decretam id oonacidit Tzimiachea : tum suom divieit egenia peculium : quin et canonicam aatiafactionem preatitit, ob culp veniam ceediaque expiationem. Deinda contra Roesoa profectua Barbaros gravi oonserto praelio auperior fuit. Tunc etiam quidam viaua eat a plaribua equee vir incognitus qui Romania favebat, pugnana copiia contra Barbaroa. Porro bunc innotuit eaae Tbeodorum magnum, Gbrieti militem atque ducem. Quo antem pacto innotuit, verbia pandam. Femina quaadam erat pia, pudica templo ouidam regia i a urbe aaaidua, qu die u n a ante consertum praeliura visa sibi est Oeiparam cernere virorum comitatu permultorum deductam, veluti reginam decet. Iaauper heec dicentem audire credidit :

. . , ' . 2820 * . , , ' , , 2825 , , , . , , , , , 2830 " Q , . 2835 , , *9 2840 , " , , . 2845 * . 2850 ' * ' , * pc , 2855 " ' , * ' > *
1

7 2860 "Q , , * ' ' . ' 2865 . ' . ' * " ' , 2870 ' * .

CA8ARE8. 0 domine Tbeodore, dux exercitua, meus itemque tuue amicus Joannea gravl ia agone vertitur et perdifficili; quamobrem ad ferendatn opem propera. Uiam rem visam narravit preaentibuB, qui diem memoriae acriptoque consignarunt. Reapae viaio congruit cum pugn tempore. Idem, auacepto bello adveraua Gilicas, permultae cepit horum munitae arcee. Quotquot autem negabant aubeaae imperio, eae armis motis compulit ad obaequium. Hio templum excitavit Gbrieto Domino in Gbalce, divee opum et miro opere.

118

. '. BA8ILIUS BULGARICIDA A N . L . , Jornnea fatis functo, patrium eceptrum baeredis jure ao nomine legitimo 2875 , obtinuit Baeilius cum regio titulo " , Romani flliua, geniiua in purpura, egregiua exercituum imperator, * qui ditionis flnea valde ampliavit. ' , Fidelis hic et prudeaa adminiatralor 2880 , deliciaa baud epeotabat requiemve corporis, ' neque eocordiam nec domi desidiam, * , nulloque oaptua erat voluptatia genere, ' sed univeream degena ia armie vitara ' . pulaandis in pralio hoatibua geatiebat. 2885 , , Vir bonus, legum aacrarum custoe, (41), nihil immutana in Eccleaiee moribua, , virtutum ornamentia valde rutilana, ' , . apprime atudena fortis eeae et temperana. , (j Hio eortitus veluti naturam aquila?, 2800 " , oerte babens mentem efficaciamque volucrem , nunc in Orientis bellum gerebat plagis, ' nunc in heaperiia iinibus, DUDC aub borea, " nunc denique per tractua meridionales , bello quatiebat Barbaros adverearios, 2895 , , depraedana, ureue, depopnlana urbea * munitasque arces, prout faa est belli. ' , Rei testie eat Scythiae solitudo, (42) , pradaque Moeaorum, ut ait proverbium, ' ' _ Perearum, Abasgorum clades, et Abarorum, [, 2908 ' * quorum audaciam aperto Marte fregit. ' Nec vero aeciua contudit tyrannidem . Bulgarorum principia Samuelia, ' ejuaque geatia oocidit innumeroa, ^ , Etenim facto pugnse conflictu gravi, 2905 McEaorum tantum captivavit numerum , ut ea stimata eint millia quindecim, ' * queia cunotis oculoa lata aententia eruit. Hos autem paucis duoiboa inatructoa, , quoa uno tanlum oculo exeeacaverat, 2910 * remiait cunotoa liberoa in Moesiam. Quoa ubi aic affectoa rex euua vidit, . moeroria ictua telo mortem obiic.
n

44 Hojas religioflieeinoi principie insigne possidet bibliotheca Vatioaoa; menologii acilicet Graeci picturatum oodioem nobiliseimum, cnjoB mentionem feci iu collectionia meea Vaticanaa

aecuodo volumine praef., . 1. (42) Mysos dicit pro Massis perpetuo Ephraemiua. Proverbium taroen loquitur de Myaia. Zenob V , 15; Diog. VI, 42.

119

EPHRSMU

CHRONOGRAPHI
6 '* 2915 $ ' , , ' , ' . . 2920 , " , , , " , g 2925 , , , , , , , * , 2930 * ' , " * , 2935 * . ' , " * ' , 2g40 ^ . , , ' , 2945 , . , .
1

Atque hino Baailiua Auguetue magnus vulgo vocari Balgarioida ccepit. McBSorum autem captis beaperiia urbibus Acbride, Scopiia, et Prestblabia geminie, Sardicaa quoque et Bidins oastellie Pernicoque, oum arcibus triginta quinque, cunctas Romano subdidit imperio. CONSTANTINUS BASILII FRATER . II. MENS. V I . Postquam grandaava eetate bic mortem obiit, Constantinae frater imperium tenuit; vaetum quidem oorpus viresque jactans, eed tamen corde timidus et infractua, molli morum genere et ignavo, tbeatri atque aleae atudio deditua, deliciia, gane, vino, et rei venereae, voluptatum mancipium atque gulae, ffimulam vitam degens Sardanapalo : Barbaria cunctie hostibue ludibrio, quorum incursum haud armia repellere, neo gladiis propulaare, ob metum, censuit; veram tribatis subditos atterena, multaque et varia sine flne exigens, barbaroa deleniebat donorum cumulo, collatia etiam aummia dignitatibua : aio Barbarorum mitigans ferociam. Galumniie autem facilem aurem praabena, iracundiee, iavidia3, malignitati obnoxiua, multos mortales spoliavit vita; ocalorum alioe orbavit lumine suapicionam moraeato impuleus levi. Demum aenecta et morbis conflictatua, jamque inatare cernena vits flnem, Romanum Argyropolum adoptavit, eique filiam propriam nuptui dedit, pulea per dolum conjuge legitima. Exin imperii qooque pondua tradidit : brevique adhac superstes, efflavit animam. ROMANUS ARGYROPULUS . V MEN8. VI. Romanoa ergo conatituitur imperator, vir bonue, pins, nobilitate cluene, litterarum artiumque amicua omnium, pablici recti juris peritieeiniua, vereurre cum mutua fidejueeione everaor, erga egenoa omnee largua opura, et captivorum redemptor plurimorum. Maximam templi bic Sophi abaidem pulobro artificio ac aplendido compegit, multamque auri vim attribuit clerioia, et publicum diaaolvit aes alienum. Idem collatia in Phoanioiam armie contra foedifragoa irapioa Agarenoa, qui aubditaa imperio urbea ceperant, conserta manu pugnavit infelioiter, fugaque evaait in urbem Antiocbiara, atque illinc aemet contulit Byzantium. Dein alio ingenio se oatendit prreditum,

. '. . , 2950 , , , , , D , , 2955 ^ , , . 2960 ^ ' . ^ ', 2965 * ,

121
A. cunotisque gravie ccepit ease aubditia, , insolitis tributorum coactionibue, , , exactor viaua potiue quam imperator, aoerbuaque questor et peraubtilia. 2970 , Has tamen omnea moltoque plures opea magnificas effudit ia irapensas, , dom aanctuarium exatrueret novum ( Virgini Matri venerand Dominas; , cui fructuoaa attribuit praedia, 2975 ' multarumque urbium annuoa reditus, , aed jugera multa ao dona plurima, , queB rea monachie non erant congrua. . Fortibus idem et conailioaia ducibua catieque eimul utena centurionibus, 2960 pedeatri pariter nauticoque exeroitu (5 g yaleoe, felicee 'retulit victorias. , " Cum enim Agareni ingenti claaae orae baberent infestaa Ulyrii, , urbeaque damnis el pagoa afficerent, 2965 , hie superTeniens Romanorum classie " hoatilea navea aaaumpait incendio. * Ruraua mille navium advenit claseia ex Africa per inaulaa incendia jactana. . Sed parum abfuit quin omnem inflammareat 2090 ' , Romani, qui ceperunt quingentoa militee, * vinoliaque onuatoa miaerunt Byzantium. /. Quin ot ad urbea Euphratidea miaaua dux quidam prelio Bdeesam captt: ibique autograpbum, imo tbeographum 2995 * repertum Chrieti Domini epistoliutn (43) donum gratiaaimum miait ad Gaasarem. , C Hoo imperante terre molus aczidit, , , qao domoram numerus ingeoe corruii, ~ . quae omnea liberaliter refecit Geaar. 3000 " * Bxin tabido morbo multiformi ol fllum abrumpi aibi vit aenait. .
1

122

. '. ' , 3005 " , * * , ^, , . . 9010 * ' , , , , . 3015 ' , , ' * 3020 " , ,

MIGHAEL PAPHLAGON VII. Tum Zoe regina Caeaarem dixit amaaium auum Miohaelem Paphlagonem formoso vultu venuatoque praditum, rarum nature veluti flgmentum : inauper animi florentem virtutibua, bonum et oomem et moribue hilarem. Huio forma aoilicet regiutn atemma oontulit, vili namque atirpe plebeiaque erat * . Q sed venuatate p r e a t a D a atque elegantia amorem aibi regine conoiliavit, atque hino oonacendit, ut atrictim dicam, tantum in faatigium regnique tbronum. Quem cum amorem Romanus reacivieset, auperatea adhuo et imperium retinena, sacramento aatrinxit Michaelem ut afflrmaret nihil ae tale scire. Ille juravit facile, haud verens Deum. Quamobrem deemon irruena in ipaum, rea quidem jamdiu notiaaima erat; Epbremiua autem loquitur dc ipao (ai credere faa eat) autographo.

(43) lotellige epietolam ad Abgarum regem Edeaeenom; que recitator ab Euaebio Caeaanenai Hist. 1,13, et aMoae Armenio Hist. II, 29. Quamobrem

123

EPHRJSMII CHRONOGRAPHI
, , , . , ' , 3025 '* . ' , ' . 3030 , . ' , 3035 ' , g , ' , , 3040 ' , , . 3045 ' * , * ' ^' . 3050 ' , G , , 3055 (44), , 3060 , . . " ' , 3065 '* ($, , , , , , , , , 3070 , " , , ^ , . 3075 ' . .

veluti Saulem quondam euffocabat, proreua, ut fama erat, perjurii cauaa. Feliciter ia tamen imperium rexit: ipeemet eaim, vel per delectoe duces, pulaavit hostes, et vi captaa urbea denuo Romano subdidit imperio. En vero ex Africa rursua profecta claaaia inaulia nocens maritimiequa locie, ouncta a Roroama merea fuit liburnis. Tum etiam etrenuus dux Maniacee Sioulam armis expugnatam ineulam Romano veotigalem imperio reddidit. 8ed parum abfuit quin Edeseenam urbem Arabum quoddam atrategema caperet, niai artificium irritum Deua feoiaset. Namqae optimates Arabea duodecim ad Edeesenam urbem acceseeront, dona ae ferre Cssari simulantea, quingentoaque camelos pr agebeat, onere utrinque eingulis iropoeito, mazimis oiatia, cum iucluso milite. Ergo doloae poacebant urbem ingredi, ciataaqua eecum aub veapera inferre, nempe ut per noctem dramatia finem facerent. Ante quam tamen Barbaria fraua succederet, oomperta rea coovertit in exitium, atque ia doloai caput ruit dolua : etenim ounctos Romanua eneia meaauit. Deinde Micbael morbo vexatua gravi ftnemque vita proximum aapiciens, regie deapiciens purpuras folgorem auaeque dignitatia inaignia reliqua, regali maluit palatio digredi ao auburbanum monaaterium adiit, quod ipee dificaverat doobua fratribua, nempe miriflcie aanotia Anargyrie : in qao receptua, pulchra caeaarie tonaa, pauperem, Chriati amore, eaccum icdoit Sed enim mox citiaaime vita exceeeit, editia fervidaa aigoia poenitentiffl. MIGUAEL GALAPHATES MENS. IV. Runum imperium ad reginam devolvitur quaB fraudulentia delenita aermonibua, juratia verbia et quorumdam conailiia, Csearem regemque appellat Micbaelem et Roraanorum imperatorem creat, impurum hominem, genere vili aaluro, ob morea tamen auos pejorem adbuo, aubdolum atque ingratum beneflcia, veoordem, invidum, iracundo ingenio, verba immutantem et vane glorioaum. Hic regni aedem atatim ao obtinuit, genua cognatum eoam coepit pereequi, et genitalem ounctia vim eripuit, barbatie etiam et maritia jamdiu. Quin et exsilium decrevit avunculo, cujus favori culmen debebat regium. (44) Intellige SS. Coaman et Damianum.

125

' ( . 3080 , . " * > . 3085 '*){5 , ' . ' 9090 * . . \ ' 3095 , * "' , 3100 , ' '^ ' , ^ . , 3105 , , , ', 3110 . ' ' , , 3115 " . ' " $ * . 3120 * , " . 3125 ' , . '* 3130 ' ' " ' , !(5 '

Deinde regio pepulit palatio dominam euam beneficam reginam, eamque attonsam clausit ad extremum Principia ia ineula, calumnias dictitans. Rem ut cogaovit populue, furiis arsit, et tumultuariis correptis armis, ut apum ab examine fieri solet, regium ad palaiium raptim cucnrrit. Brgo civilis pugoa oonserta est, nec brevie hominum numerus occisus, Donec suis rebus desperane Michael pulla miaerabiliter indutus tunica ad Btudii mooasterium supplex fugit, atque eub ar aaylo eemet condidit: unde protraotus excaBoatur miaer. g Duaboe autem traditur sororibus Theodoraaque imperii eceptrum. CONSTANTINUS MONOMACBUS . XII. 8ed cum sola Zoe regnare cuperet, Gonetanlioum cognomento Monomachum sibi oonjunxit fredere conjugii et Romanorum imperatorem fecit. Porro hic de coetu nobilium erat, atque patriciie ortue parentibus : et vix quidem litteras attigerat, eaadem tamen amore dignabatnr. Cffiterum ignavis moribue solutisque erat, deliciie deditus et hilaritatibue, amoria quoqne obnoxius illecebrie. Tum dignitates conferebat temere C viris vulgaribus ao preter meritum. iErarii quoque publicam pecuniam effueo luxa ao etolido effundebat, qui neo Romanie rebus quidquam proderat, neo imperii oommoda adaugebat. Advereue regem hano Maniaces arma rebellans sustulit congregato mUite, atrenuus Imperator et magnanimus ductandie exeroitibus jamdlu clarue; eed post tyrannidem nalla re patrata repente periit dum pugnam instrueret. Exia tyrannide Torniciue quidam arrepta, ad urbem regiam armatue venit, eed viotos, oculorum multatur lumine. Roeeioa preterea oontra Byiantium clabeie JJ adventavit pluriraum vebens militem, que propa omnie navali pradio periit. Tum Patzinac, gens Istri accola, Thraciam preedantee concursaveruat: qui tamen foedere cum RomaniB ioto arma bellamque demum poeueruat. Moaomacho regnante gene Turoarum Hunnica, Caucaeiie oriunda jugis, Roxnani primum imperii finee attigit: quo postquam odio semel est imbuta, nullum jam feoit incursionom finem. Porro bi de boreas quomodo regionibue oeu pestis qursdam omine tristi advenerint, juxtaque no8 aseederint, dioendam superest.

117

& CHRONOGRAPHI
3135 " ' , ' . 3140 , " 8, , 3145 , , , ' * g 3150 , * / ', . ' , 3155 , ' . " ] 3160 , . ' , 3165 , " , ' , . 3170 (5^ ' . . . , ' , 3175 (45)* " ' , , 3180 , , , . , , * , * ^ , 3185 ^ . , , , 3490 ' ,

Peroidie princeps Mahumetue nomine bellura exercens cum Babyloniis atque cum Indie bostibus acerrimis Turcarura auxilio rem bene geseit.
[gitur victor cum his regressuB

ad principatum euum Mataumetus socios ad propriam remoare patriam

nolebat, quoniam utilas oompererat.

Quare hi fuga montee petiverunt, ibique vitam aliquandiu tolerarunt: mox pradabantur vicinam regionem, agroB, urbes, pagosque Agarenorura. Ergo contraotoe Mahumetua militea viginti mille contra Turcas mittit; sed una nocte cancti a Turcis pereunt : qui jam andaoes hac victoria redditi aperto marte garere bellum incipiunt, et oum Mabameto oonsertis manibue, Ipsum occidunt, potiuntur castris, atque AgarenoB spoliant imperio, suf&quo genti publicam rem vindicant, Agarenos autem sibi faciunt subditos. Monomacbus Maoganorum monasterium pulcbro varioque opere prefulgene
laute exoitavit maximis impensie victorioBo roartyri Georgio;

ibique vim ingeotem profudit opum, talenta multa vel potius innumera. Gamque alia roreus indigeret peounia, perioulosam aleam tractare coapit. Quibuedam enim populis ideo immunibue quia tuendis invigilabant finibue, et Barbaros acoessu probibebant tributum indixit et vectigal annuum : et eic locorum perdidit cnstodes. Atque bino Barbaris facilis ingreseue in Romanorum terras deinde patuit. THEODORA ET MICHAEL . III. Postquam exceesit e vivis MonomachaB,
purpura3 floBcolue Theodora virgo

Romanorum eceptrum gestare ccepit, ad quam potiore jure pertinebat. Hc monaeterio teneris ab annie semet ooncludens, toneaque capillos, Cbristi conjagium sacrum pneoptaverat. Nuno regina splendida, jucundiasima virtutumque ornatibue decorata, hilaris, glorioaiaaima, perpetua virgo.
Qu cum imperinm, ut dixi, adiieeet,

oonota pro suo naviter gerebat munere, virilem pr se ferens vim ac epirilum, ut illa fortie oelebrata Debora. In tribunali quippe sedebat regio aulica pompa cuatodibuaque cincta reipublicffi garend impendens curam
ffiquis cum legibue judiciiBque reotia,

officia quoque ntiliter conferena, (45) Lego Zonaram XVII, 20.

129
, . 3195 , , * ' ' 3200 (, " ' , . , 3205 , , , , f * , . , 3210 ' , , , ' , 3215 , . ' , ' 3220 (46), ' , 3225 , . . . ' . , 3230 , . , . 3235 ' , , , ' , , , , , 3240 * , , 3245 ' , (46) Cod. .

CJ3SARB8.

130

JU8 rectum dicans et auffragia ferens : ineuper regia cum majeetate excipiena quse mittebantur gentium legationea. Ergo glorioaum ipsi Daue regimen. conoeasit propter legum obaervantiam . * et quia divinia non diacodebat regulia, idoirco Deue, ioquam, huic imperium proaperum tribuit, utpote omnipotene. Namque bac regnante nullua rebellia exatitit, nemo tyraanidem uspiam arripuit; nullua incuraua conjuratarum gantium armia Romanum pulaavit imperium ; nil moleatum adveraamve mundo aocidit. Quin omoia faueta plenaque IffititiaB, coali temperiee, fructuum fertilitae, JJ annon vilitaa et oopia rerum, farra melle fluena et lacte uberriuie, v\im qniea, felicitaa omoigena. 8ed quia auprema inatabat neceaaitae, Romanum moriens imperatorem oreat Micbaelem quemdam agnomine Stratiotam, aenem vel potius BVO decrepito, debiiem, atque ineptum ad imperium aegnitie naturali aenioque aimul, qui Byzantina in urbe natus erat. Hio deguatato breviasime imperio, nibil memoria dignum regnans fecit. 8ub eo virorura par floruit egregiorum, bellica acientia atque fortitodine, splendore aimul vit avitique genarie; ille nimirum celebria ao laudatiaaimuB qoi cognomeoto dictaa eat Gatacalo : alter Iaaacius Gomnenorum genere, qui manifeate ab imperio deficiena purpuram induit coronamque cinxit, et aine ballo atabile regnum tenuit. Michael aulem imperio ae abdicavit. ISAACIUS COMNENUS . VIII, MKNS. VI. Ergo imperator procesait Comnenue belli fortiaaimu8 dux Iaaaciua, fortunam auam nequaquam Deo tribuena, eed aibi magia brachioque ensifero. Id declaravit, cum auum typum etatere cudena, protentam dexteram enaeque nudo armatam inacripait _ Erat bic vi*, ut auramatim dicam, ^ more aevero, adducto aupercilio, impigra opera, igoeua in praeliia, audaci animo, aotuoaua maiime, egregius dux, martio oorde proditus, rudia litterarum, sad tamen atudioaua. Hio patriarcb debitam gratiam referena qui aibi imperiom adeunti faverat, cunctarum illi rerum Eccleaiae curam tribuit, et duorum aimul officiorum caoonomi videlicel et aoevophylacia creandi potestatem Eccleai dedit;

BPHRJEMII CHRONOGRAPHI Persidis princeps Mabumetus nomine bellura exeroens cum Babyloniis atque cum Indis hostibus acerrimis Turcarum auxilio rem bene geseit. [gitur victor cum his regreesus ad principatum auum Mahumetus socios ad propriam remoare patriam nolebat, quoniam utiles compererat. Quare hi fuga montee petiverunt, ibique vitam aliquandio tolararunt: mox prsdabantur vicinam regionem, agroe, urbes, pagosque Agarenorum. Ergo contraotoa Mabumetus militee viginti mille cootra Turcae mittit; sed una nocte cuncti a Turcie pereunt : qui jam audacee hac vicioria redditi aperto marte gerere bellum incipiunt, et cum Mahumeto oonsertis manibue, ipsum occidunt, potiantur castris, atque Agareuoe spoliant imperio, sua3que genti publicam rem vindicant, Agarenos autem sibi faciunt eubditoe. Monomacbue Manganorum monasterium pulchro varioque opere profulgena laute excitavit maximis impeneis victorioso martyri Georgio; ibique vim ingentem profndit opum, talaota multa vel potius innumera. Gumque alia ruraae iadigeret pecunia, periculosam aleam traotare ccepit. Quibugdara enim populis ideo immunibus quia taendia invigilabant finibue, et Barbaroe acceaau probibebant tributum indizit et vectigal aonuum : et eic locorum perdidit cuetodes. Atque bino Barbaris facilis ingreesua in Romanorum terraa deinde patuit. THEODORA ET MICHAEL A N . IIL Poetquam exceesit e vivis Monomacbue, purpuro floeoulue Tbeodora virgo Romanorum eceptrum gestare coBpit, ad quam potiore jure pertinebat. Hec monaaterio tenerie ab annis aemet ooncludene, tonsaque capillos, Christi coojugium eacrum preoptavarat. Nano regina eplendida, juoundiesima virtutumque ornatibus deoorata, hilarie, glorioeiesima, perpetua virgo. Qu com imperium, ut dixi, adliseet, ounota pro naviter gerebat munere, virilem pr se ferens vim ao spiritum, ut illa fortie oelebrata Debora. In tribunali quippe sedebat regio aulica pompa custodibusque oincta reipublioffi gerend impendens curam ffiquis oum legibue judiciisque reotie, officia quoqae utiliter conferens, (45) Lege Zooaram XVII, 20.
3135 " 8' , ' . 3140 , * " 8, , 3145 , , , ' * " g 3150 , * / *, ' , 3155 , ' . " ] 3160 , . ' , * 3165 , , ' , . 3170 (5^ ' . . . , ' , 3175 (45)' " ! * , , 3180 , , , . , , ' , ' ^(3 , 3185 ^ . , , , 3490 ,

189
, . 8 , , * ' , " ' , . , , , 6 , , ' , . , ' , , , ' , , . ' , ' (46), ' , , . . . ' . , , . , . ' , , , ' , , , , , , , 0' ,

GBSARB8. jue reotum dicens et euffragia ferens : inauper regia cum majestate excipiene qusB mittebautur gentium legationea. Ergo glorioaum ipai Daua regimen. concesait propter legum observantiam : et quia divinis non diacodebat regulis, idcirco Dena, ioquam, buic imperium prospenim tribuit, utpote omnipotene. Namque bac regnante nullue rebellis exetitit, nemo tyrannidem uspiam arripuit; nuilue inouraue conjuratarum gentium armie Romanum pulsavit imperium ; nil molestum adversumve mundo aocidit. Quin omnia faaata plenaque tatitie, coali temperies, fructuum fertilitae, annon vilitae et oopia rerum, ^erra melle fluena et lacte uberrime, vit quies, felicitas omnigena. 8ed quia auprema inatabat neceaaitaa, Romanum moriens imperatorem creat Micbaelem quemdam agnomine Stratiotam, aenem vel potius eevo decrepito, debilem, atque ineptum ad imperium aegnitie naturali aenioque aimul, qoi Byzantina in urbe natua erat. Hio degostato breviasime imperio, nihil memoria dignum regnans fecit. Bub eo virorura par floruit egregiorum, bellica acientia atque fortitudine, splendora simol vit avitique generia; ille nimirum celebria ao laudatiseimus qui cognomento dictua eat Gatacalo : alter Iaaaciua Comnenorum genere, qoi manifeate ab imperio deficiens purpuram induit coronamque cinxit, et eine bello etabile regnum tenuit. Michael aolem ixnperio ae abdicavit.

130

3195

3200

3205

3210

3215

3220

3225

ISAACIU8 COMNENU8 . VIII, MENS. VI.

3230

3235

3240

3245

Ergo imperator proceaait Comnenua belli fortiaeimua dux Isaaciua, fortunam auam naquaquam Deo tribuena, eed aibi magia brachioque ensifero. Id deolaravit, oum auum typum atatere cudena, protentam dexteram enseque oudo armatam inacripait _ Erat bio vi*, ut aummatim dicam, ^ more aevero, adducto eupercilio, impigra opera, igneua in praeliia, audaci anlmo, actuoaaa maiime, egregiua dux, martio corde preditua, rudia lilterarum, aed tamen atudioaaa. Hio patriarcb debitam gratiam referena qui sibt imperium adeunti faverat, cunotarum illi rerum Eccleaiae curam tribuit, et duorum aitnul officiorum caoonomi videlicel et acavophylacia oreandi potaatatem Eccleaie dedit;

(46) COd. . .

431

EPHBJSMII CHBONOGRAPHI ? * "* , 3250 ' . * , , 3255 ' * ' 3260 ()? ' * ' (5 ', * " , 3265 ( ) , , * 3270 ' * ' ' 3275 ' , . , 3280 . ' , ' , 0 *. 3285 , , ' , * , , , 3290 , , , * D , , , 3295 , , , 3300 . ' $

qu ree suffragio regis flebat antea. Deinde Soythae Pannonioaque aggrediene. bello vicit; illcs praelio frangens, bie vero postulatam impertians pacem. Ergo cum victor bello revorteretur, loco Moaei quodam cui nomen Lobitzo bieme deseeviente tentorium etatuit. Verum ceaaante nive, eub quercum abiit ramosissimam, grandem el ineolilam, cum optimatum comitatu Grssar regio progrediens nempe tabernaculo, ubi in consilio negotia cxpediverat: cum eooe aubito fragor excitatus regem ejusque aocios de quercu amovit, ipaa autem vulea radicitus oorrtrit; at Caesar necem oum comitatu effugit. Quamobrem gratea debitaa ut Deo redderot regio io palatio Tbecl apoatolic, (ejus enim festo dio vitarat fatom) pulcberrimum delubrum excitavit. Huio visue est venanti in angustia locie aper magnus, horrondus, exaertia dentibus, quem Gsaar enae atricto dum pereequitur, ille 86 maris fluctibua aubmergena, epeotantium aubito evanuit oculia. Tunc aiunt fulminia velut ictu percitum imperatorem humi concidieae atratum, apumaa oro agentem, neo jam aliquid intelHgentem eenaJbus; doneo paululum mente recepta, tradidit imperium Duoarnm Gonatantino familia nato. Ia autem paopercula indutue tunica ad monasterium Studii ae conlulit, atquo ibi reliquam exegit vitam pulchre recedena pravo vitae genere. Hio tyrannidie orimen objicientibua, Nolui, reepondit, conservo diu obsequi, qui roihi debitam gratiam non referret. CONSTANTINUS DUCAS . XII. Gum Ducas, uti dixi, imperii habenaa corripuiaaet facile etlaboro nullo, nobilee multos, eimul et plebeioa, ad dignitates extulit aublimes; vir bonua, pius, mansueto ingenio, mitia, tranquillus, aubditia benevolua, regola jurie, judiciorum lanx quedam : Ignavua oaeteroquio aique aooora; et frugi quidem bomines diligena, eed laborans audi abeurdo amoro, minOtua, eordidus, minimia luoria inbians. Nempe praacipuum collocabat atudium idque quotidie eedulo curabat ut pluria dominua fleret peounia, aplendidum auri oongorens tbeaaarum et grave pondua argenti innumeri. Augendia igitur annuia reditibua tributie publicia atqua veotigalibua instabat impenaiaaime et verbo ot opere, eaque redemptoribua venalia dabat.

133 3305 " ' * ' ' , 3310 " * ' , 3315 " ' * . * 3320 " ' , , * 3325 -; , . ' , ' 3330 ' ol* ' 3335 ' , . 3340 ^. , , ^ 3345 " . , ' * 3350 " .
1

CJB8ARB8. Qoln etiam publicania exactionem pacta meroede, ut diximua, locabat. Jam barbarorum proximorom incursum nequaquam armis neque virtute bellica arcere aolitua fuit ob nimium metum, aed vi pecuoifs et donie abundaotibus, blaoditiie atque honoribue supremis, benevoloa imperio atudebat reddere. Ergo Romana in oriente ditio Barbaro incursu laboravit plurimom ; iterum arces jugum sabieront, multaque looa urbeaque imperii. Neque minora patiebatur damna orbis occiduus militum abeentia ; Uzi enim Scytasl etri accola3, g fluvio trajecto cum iramenso numero, nam nooaginta millia fuisae fama est, Tbraciam incuraarunt ac Macedoaiam, omni exterminii genere aaevientea, et lpaam Graeciam uaque penetrarunt. 8ed demum cuoctoe Bulgari ceciderunt, Nomine ocBlitus ipsia auxiliante. Interim Caeaar moverat in Barbaroa omnium conviciia domo protrusuB, eecum ad bellum conficiendum ducena baud plures oentaxn quinquaginta militee. Ergo tentoriis imperator fixis in euburbanie Byzantii locis, ibi intellixlt Barbarorom cdem. IIIo regnante, terra? motus borridua _ multa detabra proruit atque domos; " araque Grteca Cyzicen orbis, opue pulcherrimom et visu mirum, humi dejecta iacubuit, terr tremitu. Templum quin etiam divinorum Patram Nictena in urbe concuesum diaeiluit, Ducae prae osteris litteras Ceearibue dilexit, eummis quas labrie attigerat, atque eruditos hominee in pretio habuit, seque dicebat a litterie malle quam ab imperio fleri glorioaum. Ie fato urgente, tradidit imperinm liberie auis regineeque conjugi, juratam priua Gdem ab bsec exigeaa Becundaa nuptias baud ee petituram : qua acheda patriarchaa Caeaar tradita, D human vite teminum impoauit.

434

. ' . *' *) ' ' , 3355 , , , , , , , 3360 ,

ROMANUS DIGGENES . IV. MENB. VI. Cum sic regina fefellUset coDJogem, Diogeni Romano deinde nupait, ipsique regiam dignitatem oontulit. Erat is Bummus et invictua dnx, fortiaaimua, in praliis Martem apirans, maximia viribue aodaciaque pollene, aeveria moribus gravibuaque prsditue, animi quoque dotibua pra3dives, vir vere etrenuus atque pectua validum, oplima vita et Deo gratissima; et qui libenter pro eubjeotie populie

135

BPHRiBMlI CHftONOGRAPHI ' , 3365 , , , ' . ' 3370 ' ", , ! , , , 3375 ' " ' , ' g ' 3380 " ' " ' * 3385 . '' elc ', , , 1 3390 " . " , C ^ * 3395 ' .
1 1

135

et pro exercitibus adibat pericula. Hujua diveraaa cum hoete pugnas, victoriae, palraaa, et Btrenuitates, ceetera bonesta facta verbis dicere summario in opere admodum difflcile. Ia contra hotea proiectue Barbaroe, Peraaa videlicet, qui loca flnitima Giliciam et Phaanioem devaetabant, Orieotia urbes raptui praedaeque babebant; cum nia, inquam, gravi ooaaerto prolio captua eat a Barbaris, heu 1 vir strenuus, vir qui bostilee legiones prosternebat, Romani imperii caput et defeneor. Ergo ad Perearum regem vinctua trabitur, aed captivo licel statu, nactus eat benevolentiam plurimam atque curam. Imo et bonore regio oultuque eat babitua egregio exemplo apud Persarum dominum Azaaem illam fama celeberriinum, animo et verbis mitibua uti solitura, aBqui amatorem, nominia clari cupidum. Quin etiam splendido mox impetrato reditu cum captivis dimittitur honorifice. Sed cam Romani imperii finea attigit, veluti ex aumma tempestale incolumis in portum regni aui tutuxn veniena, ibi naufragium, dira fati invidia I feoit, et oouli vivo sunt erepti. Sio sger ergo abiit in insulam (cui nomen prima) proximam Byzaatio, in qua ia olim monaaterium etruxerat; ibique moriena requiem laborura habuil. Illo regnanle, Blachernorum templum inaigne, flamma edaci absumptum fuerat.

MICHAEL CONSTANTINI DUCAE FILIU8 SIVE 0 . . PARAPINACE8 . V I . MENS VI. Deinde Micbael, vulgo Parapinacea, , GoDBtantini filiae tmperium adiit, , , , iogenium leve diaaolutum, atolidum, 3400 * , , ignavom et ineptum ad imperium', ' , qui ne privatam quidem rem suam gerere, . nodtjtn imperii publicam valebat. , Ergo cum nihil frugi aciret agere, , aliia habenaa imperii committena, 3405 , is ee cum lifteris quotidie oblectabat, ' . ineptieque atolide oocupationibua. D , Quare rea publica laborare coepit, ' imperiiqoe navis periclitari, ne saevia undia ac tempeatalibua. 3410 * ia Amphitrites baratbro mergeretur. Namque ut feroces bellu furenteeqae noonulH duces oopidi tyrannidis ! ^* navem reipublicte naufragam dederunt. Nempe et fecunda capitibus bydra, 3415 ? . eio apoatalici prodibant duces. ' , Primua Ruaeliua quidam rebellat, , deinde Crasar, tum Neator vestarcba : . evin Nicephorua agnomine Bryennius, * qui ex illustribus erat optimatibue :

137

CiESARJiS.

3420 , . denique Nioephorus alius Botaniata, qui et imperium Romanum obtinuit. Pestis praeterea hominumque lues , gravis afflxit populos imperii, . et injusliesima vectigalium exactio. 3425 , . 8ic ergo res humanae tuno se habebant. . . NICEPHORUS . JII. , Ergo appellatur rex Botaniata * atque eolemni stemmate exornatur : qui sui nominis eelebrandi cupidus cunctam aerario debitam peouniam 3430 remiait, novas tabulaa instiluens : vir lffltus facilis moribusque commodis, , , , cseferum aegnia, Ievia, dissolutus, . , , neque ad reip. curara idoneus; * oam et aeneota et morbia premebatur : 3435 , quamobrem alios reip. praeponens, , ipse deliciia epulis ac balneis comiasabundus quotidie indulgebat. . Micbael autem clericus tondetur, , exin fit primas Epbesi episcopus : * ' cuju9 uxorem sibi coneooiavit 3440 haud laudabiliter Botaniata. ' . Jam rebellante postea Bryennio ' , tyrannidemque perfide affectante, ' , neque ee donis plaoidum praabente. , imttit in ipaum copias imperator 3445 * , belliqae ducem Comnenum Alexium, qui pugna tyrannum patrata vicil, , atque oculorum lumine epoliavit. . Uem adveraua Baailicem rebellem ' 3450 , ol C miaaua GomDenus, conaertis manibua iortiter vicit illumque exoaacavit. ^ Quin et Varangi conjurati in Casarem publice ad arma eeditioea iverunt: sed manu forti protinus perdomiti, veniam moliminis mox impetrarunt. 3455 . Ipsum poatremo Botaniatam aggreditur " tyrannicida Gomnenue Alexius : atque oocupata Hadriani urbe , collectiaque copila, fit imperator, / ' , , atque regalibus ornatur inaignibus. 3460 , Sic ergo aooedens ad GonatantiDi urbem, ' , cepit haoc praelio et peritia bellica, ' et reepara ipsam occupavit domum; ? . qua featinanter exiene Botaniata, ' , D monacbi tunicam, tonaa coma induit 3465 0 in monasterio venerand Virginia, , ibique moriene sepelitur magnifice. (> . ALEXIUS COMNENUS . XXXVII. . '. Sic ergo Alexius nactua est imperium, , quin et a auraoo presule coronatua : * bonus imperator et dux strenuue, 3470 , boatie tremendus, civibua benivolua, , ' , egregius vir, impiger in praeliie, , , vultum pre ae ferens imperio dignum, , mitem conauetudinem bonestosque morea. .

3475 , ,
,
PATHOL. G H . C X L I I I .

Btirpe erat nobili, corpore decenti, operia bellici maximc peritus 5

139

ttPHMtMII

CRRONOOKAPHl , ' , * 3480 ^ ', * . , , , , , , 3485 , ' * ' . " 3490 "2 ^ . , ' * , 3495 ooc , ' * 01 ' ' 3500 " ' , , ' 35'.'5 ' ' ^ ol ' 3510 ' , ' ^ , *. , 3515 * ; , , ' 3520 * \ ', D , ' . 3525 ' . , 3530 ' /) ' . , . * 3535 (

neo vero auri cupidini obnoxius, nec rursus ir sauguinie sitienti; neque euperbis fastosisve moribus, vel unquam eubditia aditu difficiliie, vel poen exactor inexorabilie ; aed in benignitatem propensus magie, suavia, moderatua, gratioaus, facilia, prompto et aouto ingeaio arcanoque siraul, optimua orthodoxae defensor fidei, nec conviYiorum amana neque luxus : tum et virtutie doctriaajque atudioaoa viroa honorans et ofQciis colene. Huic in imperii sede collocato nuntius advenit, Italum Robertum Dalmatiae urbem Epidaurum armia cepiaae et plurimia navigiia. Ergo profectua Gtesar cura exercitu illuc, et pugna cum boate patrata, noater proiugit prarlio infeciliter cladem Romano referente exercitu, atque Byzantium Caesar cst reveraua. Barbari autem cum Roberto duce populabantur oppida Romana, captia Larisaa CasLoriaque urbibus. Contra Robertum rurau3 eat egressus inclytue Caesar cum iogenti exercitu, atque Gaatoriam recuperavit. Robertum autem astu ebt aggreaaus. cujua rationem interest narrara. Caesar ornatum regium circumpoeuit germano proprio, copiasque tradidit; cumque juaait expoaitaa praebere in acie, coram agmine Roberti; qui si copiaa auas contra commovisset, monuerat fratrem cedere efFusa fuga. Inierim Gaeaar modico cum milite per caeca reptaaa difficilia loca tota diripuit Barbarorum castra, quotquot ibi reperit casai gladio. Cognita re barbarue, metu attunitus animo aimul viribuaque concidit, cunctique sunt rcversi ia patriam auain risum lucrati, imo ct i^noiuiniam. Pualea Turca, cui nomen Tzacbaa, Gbii jurn domiuus, adornata claaae, Saraum el Lesbum atque Rbodum capit, aliaeque praefecturaa; sod inde pulsus praeliia maritimis a Romanis fuit. Tunc etiam Cyprus defecit ab imperio occupata videlicet a Rbapaorrmato. Fertilem inaupaler Cretensium inaulam rabidua quidam Garyces rcbellia vi captam, dominus veluti inaidebat. Utramque tamcn insulam imperio classis Romana deauo restituit. Hoc irapetrante Caiaare, terrao motus admodum vebemens atque tcrrificua
8pccioaa8 domoa tctnplaque magnifica

diruit paaeiiu, vique aua contrivit.

. ? , ', 3540 . ' , , ' , . 3545 - ' , ' , , 3550 " ' " ' . , 3555 \ , . , 3560 , , ' . 3565 , * $ 3570 , 3575 ' ', , ' , ' 3530 . " , * 3585 ' , 3 , , '. 3590 , , . "
1

Tum vero opaca3 prolixsque porticua etrata3 mortales oppreaaerunt plurimoe. At PaLztnacaB Scythica gene denuo Thraciam vastabaot atque M.icedoniam suis relictis patriis atque pascuis. Contra hos correptis armis imperator, maau conaerta, victus est a Barbarie, quia nostri millites caniidebant armis, non Deo victore bonorumque auctore. Rursus profectus contra eosdem Gaesar modesto cum exercitu atque pio et qui victoriam ccelitus sperabat, inito praelio debellavit bostes, numerumque plurimum gladio meaauit: reliquam captam belli jure turbam victor exercitus sub corona vendidit. At impcrator sibi de Scytbis legit eximios juvenea validos, pugnaces quosiu regione posuit dicta Mogieno, suam baac appellans perculiarein maaum ; bic nunc etiam a statione Mogleni vulgo appellantur Moglenopatizinacae. ED autem Italua ex occidente exercitoa proceaait, urbem ad Byzantinam tendene, eed orienlalea curaus petena plagaa. Hujus portendit manifeste motum vis locuatarum ingens ex hesperiis eooa petena locoa, ac volatum per Macedoniam Thraciamque dirigens. Francorum quoque exoerciiue fretum tranaiit atque Nicanam urbem oircurasedit C Turcaruin manibua turpiter oppressam ; quam diuturnis borridiaque pugnis multoque utrinque militum excidio expugnatam Franci per vim summam, Caeaari graco multo repenao pretio divendiderunt, perrexeruntque ulteriua : delatique ad urbem Anliocbiam, banc artificio et praeliis*obtinuerunt. Poatbinc cerlaminum inagno labore Sionem quoque ceperunt urbem Dei. Tum et Baimundua fiiius Boberti, nobilis Italua Gsaari noatro fidem juratam dedit fore ut amicitiam perpetuam secum coleret, et obsequium devoti animi reverentiamque haberet. D Ob id accepia a Gaesare pecunia, donia affectus inaolitisque bonoribua, perrexit in Ciciliam moxque in Syriam. Aat Antiocbia Ibrtiter potitua. quam regi obtulerat juratam fidem sacrumque fcadua illico iefellit, perfidum boatem aemet imperio exhibena. Mox ab oriente ruraua ici Heaperiam bomo acelestus cum rediturus easet, metuena sibi, mortem aimulavit. Ergo fallaci, tanquam mortuua, dolo ?el moribundus conditur in capsa atque ita a famulis defertur in patriam

143

BPHRJ5MII CHRONOGRAPHi
A. 3595 . , , 3600 ' . '' , , . 3605 , , g 3610 ' , . 3615 '' * ' , ol , , 3620 , . ' . 3625 G , , . 3630 . . ' ,

falso dioeotibus mortuum hunc esee. Gum eio in patriam evasiaeet astu, Gaeeari multum obtrectavit temere, congregatoque exercitu Latino ad Epidaurum urbem claeaem appulit, bujuaque moenia machinis pulsabat. Sed epe iruetratus cum nihil proGceret, omisso bello, mittit legationem, etimpetrato Ctesaris colloquio, foedus cum ipso denuo pacemque facit.
Bogomilarum sub Alexio hereeiB

invisa Deo emersit et exsecrabilis, cujus Basiliua quidam auctor erat, medicus vulgo dictus, minister Satanae, qui clam permuliis pestem suam afflabat, atque animabus dogmata oxitiosa. Hic multos annos bac illacque curaans, orbis provinciae atque urbes peragrans, tristi postreraum omine adventavit in hancimperii maximam metropolim. Sed imperator orthodoxis tenax bominis fraudem cauto artificio aggredilur. Nam eimulata callide persona oredulum ee benivolumque finxit, sepe ac benigne eum scelesto versane, ao familiari demulcens colloquio, eervatoremque errantium appellane. Hie bomo impius delenitus verbis exitiosum vomuit venenum, peeaim exponene dogmata doctrin. QUSB pius Geaaar simul ao agnovit, aoeleaii nempe effata magisterii, protinus vulgo patefieri voluil, impoatoremque hominem Cbristi bostem tradidil flammia communi auffragio Multoa praeterea Manicboeos Caesar tum magislerio tum catia suasionibus ad religionem veram revocavit, Orphania quoque puerie attiibuit domum et violum aaaignavit uberem hia et alendia et ourandi eedulo. Quio et grammatics luduui aperuit orbis adolescentibue, vel de paupere atirpe progenitis, multoeque redditua et largoa eumptus euppeditavit simul discipulia atque magiatrie. Gomneno Alexio moderante imperium, incendia quoque in urbe acciderunt, quibus absumptffi multaa partes sunt. Vehemens quoque tempore eub verno spiritus multa detrimenla fecit humi dejectis paeaim eediflciis : quibuacumque decidit admiranda atatua impoaito columnae porphyretic oujus in Piaooto baaia erat posita : illa cum caderet, forte presentee ibi muUos mortales mole sua contrivit. Imbrium qooque nimia via coelo conchim elfuea paeaimque inundana

3635 , 3640 , , . D , * ' 3645 , , 1 * ' , , 3650 *0 . ' ,

145 '' . 3655. ' . ' ' , , 3660 , , , ' . 3665 01 ' ' , 3670 ' . ' , 3675 , , ' . , 3680 ^ ' , , , . ' 3685 ^ t * 3690 ' , (47) ' . . '. , 3695 , " , " , , (48), 3700 , , , , , , , , , , ! , 3705 , ,

CiS8ARB8. eedificiorum Jatam atragem edidit. Beetiarum denique et hoimnum lues fuit, Caasar cum Turcis barbaris belligerane pervenit usque ad urbem Philomeliura ; quam cum desertam milite inveniBset, qnia metue Barbarie fugam suaserat, hanc capit, et simul caetella aliquot aeyla veluti et specus incolarum. Atque hos captos Caesar aibi vindicaaa cum gloria inaigni Byzanlium rediit, alio tranalatoa cogitans deponere. Ergo borum longura carpentium iter. validi quidem atque aetate vegeti pedibue propriia metiebantur viam ; grotis autem vel aenio confectis g clemena jumenta dabat imperator : qui autem oorpore proreua erant fracto bos longis acutia affabre compositoa forti invente deportandoe tradidit. Tum equea ipae hac illacque cursaaa tanquam curator et aalutia cuatoe, 8i quem videret raale laborantem cibi potusve inopia aut longo cursu, hunc imitator Cbriati recreabat. Hoc imperator cum rediret ordine occurrit ei equitanti sultanua, qui et ez equo procul et celeriter deecendena, debitum obtulit obsequium : tum conventionibua amice initie, cum honoriflcie donis reoeeeit. Porro imperator in urbem Cooatantini C letante animo eeroel reatituit. Sed ibi poathinc ager in leoto jacuit, dum pravua bumor generaiua raorbo ad imo pedes plurimua descenderet: a qao corruptum denique corpuaculum haud multo post vivendi finem fecit, cura medicorum conaulto judicio ardmtem pilulam stomaoho recepisset. JOANNES COMNENUS . XXIV. Posquam is vitam imperiumque amieit, rerum dignisaimua corripit babenaa Joannes filius, virtutum oongeries, dulce reapse nomen et gratiosum. rex aimul bonus, bellatorque strenuus, hostium victor, cupidinum domitor, D plenus theaaurua divinorum munerum, auavis, hilaria, aubditia benivolus, mitia, benignue, beneficus, comie, mare redundans liberalilate, indolea benedicta incomparabilis, dotibue rege dignie looge rutilans, atque aliia etiam bonis ornatiseima,
juatitia? norma, olementiaa typus,

et in loquendo veritatia tenax. Primua hio poat primum Gbristianum regem

fldelia, prudene, CBConomue famulue
(48) God. .

, , ,

(47) Judicent eruditi de bujus vocabuli seneu,

147

EPHRJBMII

CHRONOGRAPHI

118

qui talentum imperii valde anxit; semper ia armis pro salute publica, alienas urbes vindicans imperio, conailio, verbia, opera et arte bellica, victor ssepissime hostium plurimoram, ceu quondam David hoatea propulsabat prece pia, forti manu, peritia ducia. Hujus victoriaa dioere vel prslia virtatumqoe numerum et ornatum, rbetori quoque summo operoaum sit. N08 ex ingenti acervo pauca eumimua. Hic occupato pacifice imperio largitua est bonorea cognato generi cunctiaque tribuit pro dignitate munera : nempe gerendis reip. officiia propinquos sibi aanguine preposuit. Hi vero ipsi conjurati in regem exitioaaa moliuntur inaidiaa paulo post initum ab illo imperium. Atque his dux erat peregendo operi regis germana aoror princeps Anna. Quorum cum essent detectae inaidiae, nullius corpua violatum fuit, eed patrimonia tantum sunt erepta : atquo haec ipaa paulo post reatitui mira imperavit Caesar clementia. cunctis remittens criminia reatum ; parcena in primia principi aorori, ipeique opes pro dignitate reddena. Id quomodo sit gestum, lubet dicere. Auri atque argenti vaaa gemmasque nitidas el multi generis vestem atque insignem, maximi pretii opea in quadam domo aororis auee principia repoaitaa Ceeear spectabat cum Joanne Axucb ; Quin etiam tuno sic ferunt locutum : Hcm ut generis mei aora est conversa! utque inimica mibi nunc eat cognatio, et qui benivoii olim, nunc suot malivoli! Qcamobrem jubeo prasaentes opes ut tibi sumas, Axuch dulcieaime. Is iiberali regi gratea agit ; sed licet, inquit, aenaue meoa dicere! Rege annuente, sic oraua eat loqui : Quanquam injustam vim et inaidias contra te, Ceeaar, aoror eat molita, et abdicavit factia fraternitatem, natura tamen facit consanguineam. Vincesia igitur Gbristiana clementia malum sororia animum et injurium ; illique hffic omnia largire benivole ad quam paterno magis jure pertinent. is morem gerens monitia Cassar cuncta libenter tribuit sorori. Etenim, inquit, regno eim iadignua, si meo generi minus eim benivolus, quam tu, qui lucri prodigus contemptor (49) Simultatem suam adveraua fratrcm, dololoremque quod ia imperium exstinoti parentis oo-

A 3710 , , , , , , , , , 3715 ' , , ' ' , ( ' . 3720 ' ' , , g 3725 ' , 3730 (49) , , , " 3735 , , 3740 Sv 3745 ! , ' ' ! 3750 . ' . * * .3755 , , , D ' ' , '' , , 3760 ' , . ' , , 3765 , ,

cupaviaset, aaiia demonstrat ipaa Anna Comnena in Alexiadia aue caice.

149 *

CJB8AR3.

. ', ' ! 3770 , 8' , 8\> , , 3775 / * , , * , ^ , 3780 . , ' 3785 * , . , , 3790 , , , . . * , 3795 , , " 3800 ', . ' ' , 3805 * ^ , " , , 3810 ' ' , ; , , * 3815 , ' 3320 . 3825 ,

nuno tot oblatas reepuisti opes. Adeo cleraente rex hic erat animo, atque imitator Christi studiosus ! Gffiterum mater ac regina Irene quanquam Joanoi immerenti infensa, quom haud imperio dignum reputabat, idque studuerat olim committere filioo atque genero Caesari Bryennio, nuDC inaidiarum ta.nen ignara fuit. Quin certior postea moliminia facta fcrtur dixtsse commodum effatum, atque prudentem admodum aententiam, non 0886 veatigandum iatentem regem, sed huic praesenti amanter obseqnendum. Idem euacepit contra Pereas beilum, qui cum Comneno fcedus olim initum frcgerant, atque urbibua Romanie in Pbrygia etripa Msandri poaitia armatis iacarsionibue molesti erant. Ergo non aemel manibua consertia, profligando boste gloriam retolit. Urbem quin adeo cepit Laodiceam, quam mox munivit moenium praesidio, cunctiaque bene ut opus fuit diapoaitia, ad urbem regiam reditu se recepit; ibique veluti rex victoriosua plauau solemni populi eat receptua. Brevi intervallo, diaceasit denuo et cum exercitu pergena in PamphyHam vi strategematis oepit Sozopolim urbem excelsam uodique raunitam. C Aiiaa quoque plurimaa urbeculaa partim astutia partim vi bellica cepit, quas inter aditu difficile caetrura, cui nomen Hieracorypbites, mcenibua celaum et inexpugnabile. Quae ounctea aroea in Romani imperii flnibus poaitffi eidemque obooxi Persarom jugum poatea subierant. ADDO Joannia imperantie quinto, Scytbioa oum gena Tbraoiam vaataret, et solitudinem, ut est in proverbio, Scytbicam faceret perpetuis incuraibue ; Romanes copias Caesar contra eduxit : Oeique ope prslio commisso Scythicas cunctae disjecit phalanges, U et victorioeus imperator exstitit consilio, maou, preoibns ad Deum. NOQ enim tantum rex conailiosue erat atque per pugnas fortia imperator, aed velut alter Moyees novellua manus attollens ad augustam imaginem laudatiesiraea Virginia Deiparae aupplici geatu profueisque lacrymia barbaricoa exercilus auperavit, viotoriam coelitus donante Deo, Bplendidam prorsue et celeberrimam. Etenim tantus Barbarorum numerus in potestaLem decidit vicloris,

152 BPHRAMII CHRONOGRAPHI 151 ' ut in Romanis terrie oociduie pagi et coloni tunc de his Barbaris , conflat ftaerunt et nuno adhuc maneant, . quibua et gentis inditum est nomen. 3830 ' Alii conacripti eunt auxiliares ' * atque Romania admiati exercitibue. Magnam vim quoque sub corona vendidit. ' . viotor exercitua auro licitantibue. Paulo post Ceear armis rursus motie 3835 contra Triballoe barbaroa est profectua, fidem juratam perfide tallentes; quoe debeilatos violento marte * denuo pacem tacere coegit: ' cumque nianubias illinc abegiaaet, 3840 militem proprium praada replevit, * spoliie innumerie, opibus copioeia. Captivum autem vulgue ultra fretum transtulit in Bythiniam, eique eedes . haud procul urbe Nicomedia attribuit. 3845 , Idemque partim militea conecripsit, ' . partim reip. facit vectigalea. " Istrum aestivo tempore transgresei Hunni oeperunt urbem Branitzoben, , cujus dejectis canctie adificus, lapides etiam Zeugmion tulerunt: 3850 (50)
,

tum etiam agrum incuraarunt Bardic. Igitur hie occurrens imperator inter paladee valido eum milite haud prooul Ietro hostiboe oongreeeua claram de Barbaris retulit victoriam; et Cbraemum cepit cum Francocborio, que pars Pteonia preetantior erat. Tum etiam Zeugmii mcenia expugnavit. illincqae prsdam abatulit innumeram, manubiia ipae plurimis ditatus simulque omnia Romanus exercitas. Pace cum Hunnie barbaria composita, ia orientem transtulit exercitum ; perque Bitbynoe transiene et Paphagionaa celeri cureu pervenit Castamonem, bancque Romano vindicavit sceptro, (quamPeraarmenii jampridem tenebant) ecalia et maobinie arietantibus ad bano capiendam naviter UBUB. Post bc, captivos plurimoa ducens rex atque prapdam ionumerabilem, regiam ad urbetn retoiit pedem exceptus plauaibua qui decent victorem : atque ob reoentem auam victoriam media dedoxit urbe triumphum. Adornane enim artificio insolito ourrum argento auroque fulgidum, quem niveorum quadriga equorum apte et decenter junctorum trabebat, buio venerandam impoeuit Casar inviolat Deiparw imaginem;
(50) In oodicis margine . .

. (51) " 2855 * 1* , ' , , 3860 ' , ' ' ' , , 3865 , ' ' , , . 3870 D * 3875 . " 3880 ,

(51) De hoc vooabulo judioent helleniete.

153

CJB8ARES. cui quia conflsus viotor exatiterat. nunc ceu belli soci-e et auxiliari convenientes reddebat gratea ,praecedena ipae cum toto senatu pedester, aceptrum gestane crociferum. Sed brevi domi tempore permaDsit; rursaeque ad bellum rex amabilis profectus impigre cum valido exercitu venit Gaetamonem contra Taniamanium, qui dux delectua a Persameniis praedictam urbem expugnaverat, gladio Romanum csadena praesidiam. Hano ergo Casar recuperavit. Inauper Gangra occupata urbe, ibique impositie praeaidii cauea g de noatro exercitu bis mille armatis, cunclis pacatis, Byzantium rediit. Attamen breviter bic commoratus, profeotus est cum ingenti excercitu, imperitante Armenis Levuno, noslrasque urbee damnis afflciente. Ergo progreesus in Armeoo-Giliciam splendidam urbem occupavit Taraum, Bacam et Adanem peritia bellica. Mox Anazabum summa vi expugnavit, et Goloneam et Periclytum urbes. Proximia quoque subjugatie oppidis, cum munitis castellie cunctiaque pagis, venit in Syriee uaque regiones atque Antochiam urbem ingreditur, Raimundo principe cum cuncto populo G huno excipiente studio proclivi omnique debito cum honore. In bac paulisper demoratus urbe oum sibi obnoxium effeciaset principem cumque eo Tripoleos etiam dominum, rex gratiosus progresaua ulterius ad Eupbrateaias featinavit urbes, quas Agareni contra fae tenebant. Ex hie perdomuit machinis et armis Pezan, Calepb, Nietrion, Garpbaran, Pherep. Bx aliis autem urbibua donaria mira multaque retulit, geramas, margaritae,
magnam vim a u r i , praedaeque cumulum,

; ' ' , 3885 ' . ' ' , 3890 , , " ' ' 3895 ' , * 3900 , , , , 3905 , . * * , 3910 , , ' ' , . 3915 ' , , , , ^ , 3920 ' ' , , , , * 3925 , , , ' 3930 , * ' 3935 , * 3940 *
4

lychnitem quoque cui crux impreaaa erat, rem rairam et B t u p e n d a m atque insolitam : D inauper mensatri multo aplendidiasimam elaboratam arte inimitabili, pretioaieaiman auream variegatam : quffl cuncta Pera quondam dicipuerant, cum captivaseent Caeaarem Diogenem. Ad urbem autem rediit Joannea babeoa germanum cum nepote secum. aebaalocratoreum, dico, pridem profugum, tunc vero amanter aemet permiltentem regi Joanni peramanti fratri. Hio derelictie Romania finibua, spretoque affeotu fratris atque csaarie, ad Peraam regem taotue dolore fugerat:

155

CHltONOGR I

156

sed sero tandem mali sui oonscius consilio egregio rediit ad Caesarem tutique fidem reditus impetravit. Namque reversurn cernens imperator Numini gratibs reddidit supremo aeque re gaudens ut tropbseia mille. Ergo complexus officio debito utrumque, nt olim, habuit cbarissimam. Brevi moratus apud urbem tempore, ut sese babebat, transiit in Bitbyniam, contempta corporis mala valetudine ; Turcis Romanas terras infestantibufl; quoa ubi sola terruit praeaentia, usque ad Lopadium venit civitatem : ubi dum moratur copiaaque contrahit, gravisest visue militi mitis Caesar, quoniam ad fortes extimulabat pugnas, bellique longas ferre cogebat moraa. Igitur caatra commovens Lopadio rex cum innumero transiit exercito contra Agarenos barbaroa Ponti incolaa, jugo premeotea Neocasaaream : punire quoque studens Constantinum Gabram tyrannum Trapezuntiorum. Ergo progreditur Neocaeaaream quara circumfuso obaidet exercitu. Atque banc capturus imperator erat, nisi improviea incidena calamitas suacepto militem bello retardaeset. Nam cum inataret pugna contra Barbaroa egregiura quemdam ex Italia equitem equo oarentem cernens imperator, fratria sui iilio juxta adeequitanti equum mandavit cedere Latino. Iile enimvero facturum negavit, vixque coactue equiti ceaait equum. Ob id dolore maximo perculaua, prascipite exiguaa mentis conailio Cssaris hic nepos, prslio fervente, ex improvieo perfugit ad Barbaroa, a qaibus lubentissimo exceptua animo, paulo poet etiam cultui Cbristiano nuntiam heu remittit, ac matrimonio jungitur filia principia Iconii. Exinde Caesar valde mcerente animo ccepit reverti gradatim Byzantium, reditum diseimulana et conailii inops. Tandem in urbem regiara delatua. ibique brevi tempore subaiatena : mox denuo egreasua cum ingenti exfircitu Phrygiam praeteriuna atque Lyciam, ad nobilem pervenit urbem Attali, qnam ubi cum finitimis ordinavit, palude quoque capta Pasgusaea, venit in Iaaurie finee et in Syriam
atque Antocbiam versu9 propinquavit,

ardente atudio moliens hano urbem gravi depulso Latinoram jago

51 , , . 3945 ' . 3950 , , ' , 2955 g / , . 3960 ^ [ . 3965 , ' . ' 3970 , C ' ' " . 3975 ' ' , ' 3980 , , ! . 3785 D ' . , , 3990 ^ . , , 3995 , ,

457

CiBSARBS.

, praeetare liberam, atque Gonetantini 4000 * , urbi devotam rursus reatituere. , Dein Sionem cogifabat accedero ut pretiosis prorsus et insolitis , , Chriiti aepulcrum donia exornaret, ' . cunctosque Barbaroe accolas deleret. Itaque aggreasus Antiochiam urbem 4005 ' hujus vastabat milite vtciniam : , * tamen cum votum eibi non aaccedere ot ' rex prudens aensit, moto binc exercitn tranatulitaeae Gilicum in terras. Ibi in silvoso praeruptoque loco, 4010 , quod vulgo dicitor Gorvorum latibuium, , Cassar venatum de raore profeotua ' * obvium habuit in dumeto aprum, : ' , g quem basta statim perculit letbaliter: * verum objectu reaiateatie apri 4015 ' arraata manua Caeaaris repreaaa, . retroque cito cedere coacta (51} haerentem lateri tetigit pharetram, , qu venenata ia ferarum perniciem tela geetabat: bia repente effusia, 4020 * , unum prob dolor ! Caeaaria fixit mannm; ! moxque veneni via exitiabilia aenaira dimanans membraque corrumpens, regem divinum victorioaum magnura " , , vitffl mortalia adigit ad terminum. 4025 . MANUEL COMNENUS . XXXVIII. . '. Mannelem moriena pater edixit regem minimum natu filium praesentem aibi, , atque huicBomanum tradidit imperium. '. C Tunc etiam cimctus Romanua exercitua ' cum duoibus el ordinum centurionibua 4030 ipaum libenter aalutavit regem. . Dein perrexit ire Byzantiura "' Maouel cum copiia imperator novus, , patria adducens nave cadaver. ; . Cumque ad regalem pervenieset urbem, 4035 plausu, qui decet regem, eat exceptua ; , prsamiaaie scilicet qai recto ordino urbis ingressum regi appararent, Azucbo raagno ia aula domestico , et Basilio dicto Tzitziluca. 4040 (52) Ingreaaua autem Manuei metropolim a patriarcba rite coronatur, ' ' ', canctisque a civibua volente animo D rex salutatur atque imperator. * Erat hic juvenis atrenuua praaUia, 4045 , Egregiua uaquequaque, mitis, leoia, , , , cunctia acceptus, utpote magnanimua, * cordatue insuper, elegana, amabilis, ' , , et publicorum prudens negotiorum, , vultua inaigai veauslate preditus, 4050 , atque divinia donis florentiaaimua, (53), corporia robore, forma, sapientia, ' , , , prompto ad pericola subeunda animo, , artuum procero pro mtate habita, ,
1

(51J Cod. . (52) O0d. .

(53) Cod. *, utv. 3721.

159 laetus, juoundus, comitate obvia. verum patientia maxime excellebat, et leni animo pra caeteris regibus; heros Herculeus ineuperabilis, suique regni validua defensor, pastor bonuH, vigil ovilis cuetos, luporum rabiem a grege depellens,
atquehuic libera pascua procurans :

CHRONOGRAPIH 4055 *$ , , oe ' ' , , 4060 , , , , , , , 4065 ' * ' , , , , , , , 4070 , , , ^ , ' , ' , 4075 . , 4080 . ' , . 4085 , ^ , 4090 ' , 4095 , ' , , , 4100 , D . , 4105 , ^ , (5 , 4110 ' 8 , ' ,
1

160

comis regDator, validus bellator, Ajax, Achilles, Nestor coneilioeus, eques vel ipso Priamo peritior, Hector phaJangas eterneas advereae, moribus jucundis, acuto ingenio, hostibus formidandus, bonua subditie, hilaria, acceasu facilis, gratiosieeimue, mille ralatia rex inclytus paimie, et aimul omnis eruditionia amans, Mavorti par deoertana in preeliie,
alacer ad pugnas atque pericula,

eemper belligerans haetaque hoatee premens, eeque victricibualaureia exornane. Hic bello moto contra Turcas Barbaros, eoie locia quibus nomcen melangia, hoatium incarsum armis conpeacuit; impositoque urbibus praesidio, regiam ad metropolim redux 86 recepit. Deinde Peraaa peraequendoa cenauit, qui ad Pithecam oppida incursabant, themaque Thraoeaium diripiebant. Ergo trangressuB Lydiam atque Pbrygiam, castellie adfuitCaesar laborantibus, atque hi8 firmum attulil aubeidinm, eabmovitque Persas quain longisBime. Ad Pbilomelium poatea progreasue, barbarie Turcis ibi quoque occurrit, imoque in pede jaculo transfigitur,
ab Agareno qui lancea prostratus telum inferiu8 in soleara conjeoit.

Iadidem autem ceu pernix aquila ad Iooniensem urbem tranavolavit, hujusque omni devastato agro revereua est ad imperii metropolim. Jam qaalem pater olim prae se tulerat curam reipublice, talem geseitfihuB. Idem conjugii junxit sibi foadere ex Alamannie puellam nobiliseimam, virtutum oroamentia baud rainus miram quam oorporis compage et pulcbritudine. Regaante Manuele, e i orbe occiduo germanicua inetar turbinis exercitus gravifl et cunctis rebos exitiosus Romano imperio derepente incubuit, Sionicam praetendens expeditionem. Hujus Gorradus dux erat exercitua, rex pius et Gbrieto maxime devotus; qui data Cffisari jurata flde per finee nostros amice transitarum, nec 86 neo milites fore nobis nocuoe, ad ipsam Conetantini devenii urbem

161 ^ 4115 ' . ' , ' (54) 4120 , ^ , ' 412") , , ' | , 4130 ' , ' . 4135 * ' , * . 4140 ' , , ' ' * 4145 "'
1

CJESARB8.

162

cutn suie copiis populoque subdito, nec prater foadue quidquam est molitus. Atque hino trajecto sine mora frelo, susceptum porro continuarunt iter. Jam imperator necessarium judicans cum prspotente validoquo exercitu ferre auppetiaa arci Corcyrieae, qnaa nuper oladem a Sicula claese ob consilii imprudentiam passa fuerat; huic curae diu noctgque intentue erat : et congregato undecunque exercitu armie borrifico innumero miro et mille navium classe plena milite; cum his accesait ad Phaeacum insulam eamque viribua uodique circumdedit, g et fame demum vique debellavit. Mox victor venit io Pelagoniam, unda Triballoe invasit ceu leo, qui fcBdua ante inilum irritaverant, atque Romaaia urbibus molesti erant. Bosergo terruit vel aolo rugitu ; el prsdam inde referens ac manubias innumerabiles cum mancipiis, rursue ad regiam urbem pedem retulit ; atque ob recentem nobilem victoriam rite triampbum media urbe egit. Tum rursua, vere vix ae aperienie, adfuit Cffisar Pelagoniee terris et Triballorum principem injurium Ureaim impetit, qui nuper arma aociis Peonibus in Romanos moverat : C quare et audebat manifesto marte oum noetro Caesare pugnam non respuere. Verum patrato cum Barbarie praeho, tropbaum ingens C 8 a r reportavit. Sed Arcbizupanus, vulgo Baocbinus, singulare cum Caasare certamen euscepit, magna prseditus membrorum mole, et Briareo par centimano, vel gigas Goliath auperbieos in Davidem. Barbarus orgo munimentum gales. ori praetentum Caeaaris, enea frangit; at manum barbari Geaar configit, umque coma fortiter oorreptum, perlrahit vivum ad noatrum exercitum. Quare barbarioo diasoluto agraine, J O Romani denuo referunt victoriarn. Manuel adbuc pugns sudorem gerena, necdum de facie pulvere deterso, illinc in Paonaa transtulit exercitum crimen ulturua societatia bellica quam cum Triballia conlra nos inierant. Ergo trajecto oum copiis Savo, et Francochorium Zegminumque urbem oocupans, agroe quaquaveraue vastans, illinoque abductis plurimis manubiis, opibue auctus pradaque onuatua, eecatus in interpretando aura : nuno tamen mihi proraua videtur epitbetum adjectivum fortitudinis.

. $ . " ' 4150 ' , ? 4155 , * , 4160 ' . ' * , , ' 4165 ' ' ' , , 4170 *

(54) De bujua vocabuli novitale et ambiguitate jam moani lcelorem v. 3875; ubi etymoTogiam

163
1

CHRONOGRAPHI ! , , , ; 4175 ' , , : . 4180 ' , ' , ' , 4185 * ' , 4190 "/ , , . 4195 * , " , , * 4200 "
1

161

roveraue el ad impeiii mclro^olin ., nobilem agens per urbem triumpbum, captoa Triballoa Uunnoaque dacena gplendidis togia decenter indutoa,
insignia porap DQirum ornamentum.

Brevi intervallo in urbe demoratus, rursus psooium bellum est agreaaua Gaesar, etSardicam urbeia uaque venit, ibique pacera bcstibue eat largitua. Illinc profectua contra Triballum salrapani, hunc in itinere taotopere exterruit, ut obedtentem fecerit imperio ; et aic Byzaotium redux venit Caeaar. Sed vere exorto, iterura egreaaua ad Pelagoniae torrae eemet traaetuiit: ibique intelligens raoliri tyranoidem, Hunnosque ad bellum exatimulare Gomuenum Andronicum tuncregentcm Brenilzobae theraa et Bellegradi, oHicio epoliat, catenisque onustum mittit Byzantium, ibique mandat quam tutissimo carcere custodiri. Intarim princepa Paeonum, violato foadere, terraa incureabat omnea Braaitzobas atque Bellegradi : sed Gaaaar praesens damnum perpesaia tulit auppetiaa cum viadiciia : mox ad metropolim pedem referebal, compoaitia cunctia in occidente rebua. Poalea tranatulit belluoi in Ciliciam ; pervecluaque Adanam atque Tarsum, harum castella instauravit rite, qua3 Romano imperio obnoxia erant, aed nuper a Toruae vexata fueranl; et Aotiochiam usque progreaaua eet, iu quam cum auis cuatodibua eat receptua et oum vexillie regiia ut imperator, effuaia obviam extra portas oivibua, eique valde glorioaam curantibus iogreasua pompam cum secuadia plaueibus. Uumque ibi manet Manuel imperator in ludorum agone oatendit civibua valids manua opera viriJia heroicae digoa generoseeque indolia, contorum certaminibus viacena equitea Itaiicoa baatarum laude inclytoa. Sic fortitudinis indiciia editia atque prudentis in praeliis peritis, auique admiratione concitata, ad Gonatantini rediit urbem patriam. Idem consortem tori atqueimperii duxerat forma inclytam pueliam Antiochis aatrapa prognatam Petcbino equile ex Italia : nempo quia priioam conjugem amiaerat ex Alamaania genitam principibua. Atque hc hujuamodi aoriila auot exitum.

4205

4210

421 D

4220

'/, ' (55) , ol . " , ' . ' .

* 4225 . ,

(55) De Toruse Armenio Nicetas Gboniala Hiat. in, 1.

165

OBSARB3. Comnenus autem babitus in vinoulia ob jam narrataa causas Andronicus, vereuto astu carcere se proripiena in Rueaicam confugit Galitzam urbem, ibique a aatrapa prono aniuao exceptua, longo permanait apud ipsum tempore. Tanta autem sibi junxit amioitia et quotidianie satrapam ofQciie, ut illi eemper in convictu adesset ejusque mensa as9idue uteretur. At Gssar aibi probroeam exietimans Andronici fugam patruelia et in alieno solo vagara vitam, ccepit putare qua ratiooe poaaet hominem ia patriam auam retrabere : g presertira quia didita fama erat arma Scytbarum ab illo commoveri, Macedoniaeque ct Tbracioe adeaae fioibus. Ergo benivola oblata lide Ceaar et recepta invicem, reduxit Coramenum Andronioum ad lartffe patrios. Sub idem tempua Psones eifracta quaiu Manueli spoponderant fide, nosiras ad Istrum incursabant terraa, et cum Romanis congreaai militibus victoria et spoliis plurimis sunt potili. Quamobrem Caeaar Zeugminum progreaaus, quam urbem nuper Pteonea occupaverant, ruraua Romano vindicat imperio victoriia et consiliis et arte Dellica. Inclytum aliud el famigeratum praclari regie opus inctaruit. Urbes Aslaticas utiles reipublicae Cbliaram Pergamum aliasque aliquot, (quarum ager misere Persia barbarie obnoxius, igne et ferro vaatabatur, propterea quod pagatim habitabantur) mceaibos Gssar cunctas circumcluait: et communitam validis castellis provinciam, damno Persico prohibuit. Sic autem crevit incolarum numeru^, bic ampliaia suot vivendi commoda agria, arboribua, peregriniaque bonis, ut bc caatclla pnBdiclaeque urbea vel ipsie magnia urbibua antiatent. Hia ita gestis; iaterim Pojonibua U fidem juratam denuo ruoipeatibue, relicia rcgia pergit iinperator Sardioam uaque urbem, quo condiclus Romania Jegionibua conventus erat. Ubi univeraae convenerunt co,>iae, ducum prudentium Csesar de conailio Andronicum crcat contostepbanum, virum mavortium praeliia invictuiu, oique belJum committit Huogaricum. Ia yero as9umplo exercitu Romano pergit in bosles cum Deo propitio, trajectiaque Savo et Istro fluviis ingreditur Zeugminuin urbem noatram;

' ' , 4230 ? ' , , ' . 4235 , ^ . " 4240 ' " 4245 '. / ' 4250 , ' . 4255 , ' . ' 4260 ' , , , 4265 , . , 4270 , , . , , 4275 , , ?. ? * , 4280 , ' , , ' ' ? 4285 ' ,

167

3 CHRONOGRAPHI

168

et cum Paonicie congressua legionibus, aplendidum ex hoste trophaum retulit; atque illinc venit ornatus adorea ad Caearera qui latue eum excepit. Paulo post igitur ad regalem urbem Gffisar reversue cum victori auctore duxit triumphura apprime magnificum, confertia plenum apectatorum turbia militibu8 caplivia ac manubiia. Nam procedebat affabre compoaita, quadriga argento auroque exornata, nivei quam ducebant candoria equi. Ibi locari juaaerat imperator Virginia auguatam Doiparee imaginem, belli velut sociae tuteleeque. Hanc aequebantur regii cognati pulcherrime exornati suis inaignibus. Deinde Caesar ut gigaa fortissimus, vel potiua ceu aponaua adveniena tbalamo, maximua admirandua iuce rutilana eqoitana procedebafr decenter admodum : poat quem Gontostepbanus victorioaue hymnia a cuncto exercitir celebratus. Poatquam ad templum devenerunt maximum, illic ingreasua Gasar laeto animo gratiaa egit victoria auctori Deo, ejusque laudea divite lingua dixit; tum ae ad regium cootulit palatium. Hic Manuel rex atque porpbyrogenitus aupremo Numini gratiaa persolvit, suacepto filio de aecundis nuptiia : ob quem laetitia publici convivii cives universoa opipare exccpit; charumque filiura appellavit Alexium. Regnaote Manuele, gentia Venetae colonia quadam civium Italorum Venetiia venit ad regiam metropolim : ibique genuinie adacripta civibus, exin in omnea aparaa eat provinciaa Romani imperii, lautoaque theaauros opum congeaait et potentiam amplam, multoque magis intendit audaciam. Neo aolum nostro populo diffidebant Veneti, sed edicta apemebant regia, neque minarum tangebantur metu. Horum auperbiam baud diutiua Caaar ratua ferendam utpote inaanabilem, Htteraa regias pcr provinciaa omnea Romani imperii clanculum dimiait, qaffi ut oaperentur Veneti mandabant, et rei gerenda tempua praacribebant. Ergo ooodicta certa dies fuit, qua sunt reapse capti Latini omnee, improbi moria poenaa uti luerent. Tamen qui Veneti urbem Conatantini tunc incolebant, featinanter omaea conacensa nave vespertino terapore, velaque ventis naviter pandentee in auam patriam fuga devenerunt :

, , 4290 . 0' , 4295 ' . , , ' * ' 4300 , ' ' 4305 * ' ' , 4310 , ' , ' . 4315 ' , ' , 4320 . , ' , 4325 ' , , , , , 4330 1) ' , ' 4335 " , * . , 4340 . ' ToTc 3445 '

169

CJBSARBS.

* * '' 4350 ![ . ^ ' , (5 " . 4355 " ' ' " ( , , ,

4360 .
' ' * * , 4365 , ^ ' , , ' , 4370 , . ' , , 4375 * ' * ' , * 4880 * ' , 0 , * * * 4385 ? , ' * , * 4390 *0 " ' * 4395 ' , , , , ' * < 4400 , , ''
9

Sicque Venetiis interim manserunt. Multo poat tamen ordinata classe, facili cursu infeatabant insulas : verum oppoaita Romanorum clasais cohibebat illos a auo latrocinio. Quare dimiaao decertandi atudio neque jam boati navibua nocentcs, cum rege Siculo conventione facta fidem juratam pangunt amicitiae. Gognita re, C/esar imperii lutor, ad Romanorum damna conjuratam deliberavit eolvere amicitia quam studio ultionia cum rega pepigerant. Nempe patienter, callide, benevole illoa ad veterem traxit amicitiam, facti cujuavia impertita venia. inauper priaca privilegia indulsit: et quidquid Venetas rei captum fuerat et in quaestorio aervabatur regio, reddidit ipaia anirao libeote. Hic tam egregio prseditua ingenio Ctesar, ad pugaaa alacer pangendae, efficax, animo admodum conetante, et per ee ipse bella conficiena, obi opua erat, atatim equo inacenso primua in acie atrenue peratabat. Iterum ergo pergit in aultanum a quo Romanaa incuraabantur terro, et usque ad thema pervenit Dorylei. Ibi eubaiatena inatauravit urbem validia moaniboa miroque vallo C ei ciroumpoaito, cum propugnaculia; impoaitoque idoneo praeidio ex agro Dorylei caatra movit, atque Subleo adfuit caatello : ipaoque pariter apte communito, et reliquia diapoaitia, ad urbem redit. Sed brevi requies intervallo fuit: invicem quippe Caeaar et aultanua ignera fovebant sub cordia cineribua, fomitem promptum mcditat uUionis, atque erupturum protinua in flammam. Uterque ecilicet accueabant invicem querelia manifestis minisque gravibus. Qaamobrem Goaar vires univeraaa ondique contrahens, hiaque eupplementa D alia atque alia, ut par erat, addena ex Italia atque Scythia ad latrum poaitie, coogregatoque innumero exercitu, Peraicam pergit ceu deleturas gentem, Icoaiumque bumi prostraturua, ejusque regem insuper capturua, ut pede collum, dc more, calcaret. Igitur raptim profectua Byzantio com auia copila Phrygiam pertranaiens, Cbonaa devenit elegantem urbem. IUinc ad caatrum quoddam est progreaaua, cui nomen vetua erat Myriocephalon : onde pervaait io ditionem Peraicam

P A T K O U . C X L I I I .

EPBRJBMH CH050GBAPHI 4105 'bte-rSro 5 * b , &* ! * xaA* / ^. 4410 * ? ' * '^ 4 , ^ * f & . 4415 ' , ^, * . ! ~ ^, 4420 . * ' ' , 44S5 16 , ' . " ' , , 4430 . ' , ^ * , Q 4435 sm ' xpvtwp ^ ( , * ' * ( 4440 ( 44 , " / ajtvwaur '' * tpcm* 4, , , , 4445 ( 4 &* m " ^) 4450 txrmp 9 ' ^ ^ ^ , I , 4455 ' ( * * , , ^ , , 4460 ' , 4* >

172

^ n d e n s ad moania inclyti Icoaii, ^ m exercito ralido, fortiasfmo **t c u m expertia prsliandi docibos, i t i n e r i e statioDea pnidenler mettens propter jamenta macbiais onnsta ctim axtificibns eaie iaermibtu neqae gerendt belfi peritie. Nec vero eultanae non eogebat copiaa. imo gentilea aeeereebat eappetias, et defeoaioaem atreaae apparabaL Tamen legatos mistt ad Gssarem joraiam foados qai memonrent, fidemqoe ratam esse postnlarent. Sed enim irrita foedera eernena BulUnua, locos occapat difficiles atqoe viarom obeidet angaaUae, claasuram olim dictam TzibriUen, per quam Romanoa eom Cesare exeieilns greaaaroa erat veniens Myrioeephalo. IUuc aaltanua saaa eopias conjicit more barbarico laleos insidiis, ut mox dolose Romanos iovaderet. Eat autem locua andiqae prsraptas, ADguatua yalde et proraae impervias, Tenarua infernas, Cbaroaiis campas, vallie difGcilea ducens in anfractus. Illapso igitur in anguatiae exercitu, velitea quidem et ordinum prefecti, queia pracedendi csteria cura data, prsiereuQtea aine damno locum ad apalioaa tuti deveneront. At imperator io extremo agmine, poat jam exortoa inaidiia Barbaros telaqae in ipsnm saxaque jacientes otpote acclivi ex utroqae latere, neo iter perseqni facile poterat, nec propolaare a aemet periculnm : nec quisquam aliqaid agere in exercitu milite dignum atrenunmqae poterat, carribua, bobua, macbiniaque bellicia, aggeria inatar viam impedientibua* tergo autem Persicua exercitos nimborum inatar jacula conjiciens arduum proraua reddebat ragreasum. Gadebat ergo boa cum bubulco auo, cum eqoo eqaes exapirabat misero Peraarum telie conflxue mortiferia; atqoe turmaiim cedebantur omne*, tanquam brutarom grex beliuarum, et circumclaai feriebaotur caocti imperviie in furcie et aine exitu : et plen vallea erant cadaveribua fauceaque biantea montium et caverna ; rivi craorie decurrebaat, beu 1 miato brutorum bominumque awguine, cunota erant plena naiaeri et gemitunm. Atqae hteo flebaot Caeaare epectaoie qui euia nuliam ferra opem poterat. Quin aammo ipee orat iu diacrimi&e ;
c

173 4465 " , , , ' 4470 , < * . ' ' * 4475 *00 , $ * , ' $ ,. 4480 : ' ' $ * , Svqu 4485 , * Ilipl , , ( ^ 4> ' 4490 UpU \ & *, *' * ^ ' 44 * *0 ' * (* . 4495 % 1 , " 4) " , * ^ , 4500
4

C4SSARBS,

174

nam post accepta vuloora, Deo favente, vix Barbarorum manibus elapeus, Dei profecto auxilio et raagna ope, piri eilveatris umbram imperator aubiit, feaaaa refecitqoe virea, eolus, ut poterat aemet refooiUana, orbatus omni oorporia cuelode, nullo cum armia milite pnBsente. Sio solitarium coDapioatua quidam exercitua Roraani gregariua eqnea, acerbi casue iuiaerioordia tactaa ad Ceeaarem acceaait prompto aoimo, opemque ferre pro viribue ceapit: atque illi in capite galeam composuit qnaa capitalia probiberet vulnera, _ presentisque sooiue fortune aderat, HUJUB corrapta imperator laocea plurimoa Paraaa aonira ae raentea, ut vel captivnm duceraat vel oeaidareni, repulit omnea Numinie auxilto atque unum qnidem ipae irruuntem fidit, alium eimiliter equea enae oaoidil. Panlo poat circa Caaaarem armati decem de noatro exereiiu adsiiterunt, cum quibue iter roliqaom eoapit proeeqqi, praeviia coajuBgi aupiena ordiniboe. Sed baec priuequam Qarent, atque Casar aolus sub piro adbuo ea re&cerei, Persea accurrena batta trababat loro; aed imperator Paraa) oaput iotu mortali vulneravit baela fragBaioa, t eumque exanimatuna airavit humu Ergo miaerrima Uao laboravit in illis forcis claeaoa exaroitns, pauciaque exceptia pariaruat ountiL Nam etsi anfractona uauna tranaieraat, adbuc eaporeraBt ad evadendam omne periculum eex profund vaBeiy , qnarum Perate obaidebant exitoa* Pralerea validua f pirabat ventue, 4 qui clrcumjeotuiD pulverem multuai ex arenoeo aolo aatollaDa 4505 ' *, late apargebat cum moleato turbint * diemque noctia iaatar affleiebat. 4 $ * 44, Quare Romaoaa miles oum barber# '* 4 tumultario ooraaiotu mialue }) tanquam in nooie pugnam eonaerebat: 4510 0 *\4, csdebant iDvksem et jugulabaat, ,. , nullum diacrinwa patiaate tempore. & |( Sio ergo amtfltta amicnm feriabt^ ( , Barbarus ocoidebat geatUam auuin ' {* *\* quaai sibi adveraarium ai malefioum 4515 , Sic vallie iadiaerelina oomplebakur, " 4* * ^ ut quidam dioit oeulatua testia " , ' $ (56), acriptor historiee, nn>rtaia coxporibua & **1> * RomanoruiQ pariter ac Barbarorum, ' 4 , >
9

(56) Sioe dubio desigoat Bphrffimiaa Nicet Cboniate biatoriam Iib. vi, 3 ubi baec ipsa partim verba leguntnr. Se autem mterfuisse rebos geatia
2

Maouelia Ca3aaria, ait ipaa Nicetae ia Hisioric procemio.

175

EPHELEMII CHRONOGRAPHI 4520 , ", , , , , , . 4525 ' , ' , , , 4530 , " ^ ^ (5 ' 4535 , * " ^ ', ' , ' . 4540 (5 (3$ . ' , 4545 , " ' , ' . , 4550 '' ^ ^ , 4555 ' . ", . 4560 ,
1

cum inlcrfectis variie animalibua, eqaia ac bobua, aeioia, mulabua, quaai in communi conditis sepulcro. Imo erut bominum coameterium, 81 fas ita loqui, admiatis belluia. Romani aano perierunt plurimi, quoa inter ingeoa regioe atirpie numerue. Atque haec talem babucrunt exitum. Imperator autem dum conatur asaequi
legiones suas, ut dixi, preecedentes,

a Turcis vetabatur ulleriua progredi, nec acervatis minua cadaveribua. Tamen difflcilea eluctatos locoa, nec torrcnte auperato fluvio, alio et adjuncto Romanorura globo, viam, ut poterat, abeolvebat reliquam. Qucm transeuntem conspicala phalanx Arabum equitum aplendide ornatorum, ruit iu ipaum violento curau ut quasi praeda potirclur illico. Ia vero hortatua animoa auorum barbaricum manipulum vicit faoile. Paulatim aulem lenteque progrediens modo cruenta pugna decerlans, modo etiam hoate liber, ad extremum magno cum gaudio ad suoa pervenit: qui quidem nihil graviua dolebant, quam quia cum ipaia non adeaaet Caeaar, eummoque erani metu aolliciti. Ante quam autem misceretur euie Maauel rivos decurrentee nactua aqua levare depopoacit aitim : cumque ei quiapiam aquam obtuliaeet, bac aummie labria leviter guatata, atatim ex ore reliquam projecit, cau si potus ille non deacenderet ad imum etomacbum renitente oeaopbago. Mox ubi agnovit tioctam aquam tabo, ingcmuit, aibi haud placuiaae dicena aqoam Chriatiano aaoguine foedatam. Tum quidem praeaena importunue, audax; impudens blatero et lingua intemperana, Semel novellua conviciari eolitua, aio cbriato Domini coepit maledicere : Haud DUDO primura, aed aotea aaepe, plenum cratera Ghristianorum aanguine bibisti, aubditoe divexaoa populoa, maturua veluti racemua comprimitar, per tributorum gravium exactionee potana illorum abundanter aanguinem. Tulit patienter Gesar banc veeaniam, nec contra quidem quidquam rauasitavit niitia monarcba, nec infrenduit dentiboa. Iterum Gmsar dum videret aacculoa publici nurami cuatodea diripi a peraequentium Barbarorum impetu, atque ad tuielam hortaretur auoa, nempe ut aliena pulsa vi eervarent futuram ipeie otilem pecuniam :

, , , , " , , , 4565 " ' ; . 4570 ' , ' 0 , ' ' . 4575 'Ex , {3 , ,

177

CJSSARE8.

denuo aetans ille audax nebulo 4580 , novo convicio regem verberabat, * volut ille Bemei quondam Davidem : ' , Sponte oportebal bunc nobis antea nummum , '* dare, non nunc sgre recipiendum. ' Quod si tu validus vir es et frugi, 4585 ' raptam recupera nobia pecuniara. ' Caeaar tranquille conviciantem pertulit, " . proteriitqua verba aurdia auribua. , Sed poatquam pugnam nox diremit, sedebat unuaquiaque valde moerene, mente praeaentem fati vim revolveng. 4590 . Tam Caeear animo ac dignitate sua S * indignam proraua protulit eententiam ' , inter adatantea viroa consiliarios : ^ * nempe nocturn auctor erat fugae, ' , fato permiaaa reliqua multitudine 4505 , miserrimcque captivitati : , quam quiaque audiena magnopere ingemuit " , groque tulit animo aententiam ; ? , idque coaailium veluti inaanientis Ca36aria judicana, ultro reprobavit. 4600 . Ergo jam mentem Manuel immutana aeque paatorem atque ducem praebena , exin ealuti consulebat public. . 8ed Deua auctor mutatorque rerum, ' , plagaa imponena viciaaimque curana, 4605 , mortiflcana et vitam ruraua tribuena; , qui virgam impii non sinit perpetuam (36 contra juatorum sortem Gbriatianorum; , , C olim leoDum qoi inbibnit impetum, , ut juataa ille maneret incolumia; 4610 W , idem nunc barbari ferinam regis et 8anguinariam trittgavit indolem. . Itaque mieaie aultanua legatia , einceram ftadua amicitiaa obtulit. * Sic inter Csaarem pax aultanumque convcnit. 4615 * Inde digreaaua, per infauetos locoa ' , quibua proceaaerat, nunc lobena reverlitur ' , Manoel, et cernit lugub-*e apectaculum, , digoam inOnilia atragem lacrymia, , malorum ineiTabilem tragoediam, 4620 ' &(5(5 cui gemebundum Jercmi pectua pro merito deflendae opua foret, {' t\c atque exaquando lacrymia tanto roalo. * D Narn videre erat foveas, iucoa, vallea, , , , campoa, aaltua, voraginea, faucea montium, 4652 , , , interfectia corporibua oppletaa, quorum acervi paaaim conaargebant. * . Jacentium autem cntfa detracta erat capitibua, et virilta quoqoe exaecta; , barbarorum opoa, ne circumciaus viotor 4690 ' , viclo incircumoiao jam differret, * , quoniam utrinqae innuroeri ceciderant. * Denique Gaaaar Gbonaa urbem tenuit, , ibique reqaievit oum omni exerciiu, * , eemel et militem relaxaas laboribae. 4635 * Pbiladelpbiam postea progressua, ' ,
B
9 W

179

EPHRJEMII

CHRONOGRAPHI
* ' " , 4640 ' . , , 5 , (. 4645 ' * <

ibi permultie perstitit diebus. Illinc premiasia nuntiis Byzantium, omnem rei gests ordinem exponit, et dirom caaum verbis non imrainuit. Tum quia Dorileeum non diruerat, cujus eversio rata erat foedere, misit legatoe eultanus ad Gssarem, qui de jurata admonerent fide. Caesur coactia non standum dicens, legatoB re iafecta ad eum remiait. Perea furens, iterum collecto exercitu, viginti quatuor armatorum millibua cx validiore delectorum numero, praeponena ipsis bello gerendo ducera de suis nobilibua eatrapia unum, mittit in no&tro ditionia urbea quae ad Meandrum flumen aunt posile. Ia dux Trallea urbem aibi vindicat, I.uma et Antiochiam in Pbrygia aitam, itcm Pentachira cum caatellis aliquot, atque maritimoa populatur pagoa. Sed Ga3aar miaais auis exercitibua, multia legionibue cum egregiia ducibua, hoetea pravalida manu cecidit; quoram ex tanto numero pauciaeimi nacie cruente faturjj vitaruot; multamque attulit reoreationem rebuB Romanie facinus praesena, quoniam Perearum fregit audariaoa, Sed et Claudiopolis sub ideqa terppua ab Agarenis tentata aet Barbarie, Cognita re, Manuel expedite a d o u ^ m atqoe e veetigio itjneri ae commiait, eine regali lecto, aioe pulcita, ne propriura quidem ferens tentoriqm, dum obseeaores satagit praaveriere. Itaque noctes agebat inaqmnea, et vi dqcpa adhtyebat lampadas per Bithynorqm asperas regioqea valde featinana deatipatum itcr, Sicubi corpori quies tribuenda erat, Scamnum prflaatabat ad residendum tellui, Btramineumqne aupponebat lectura. Ergo quandoque rueate plqvia, aicubi rex decrqverat dormire, moleet dosqpep perluebant gutt* et aubter rivua aqus cjeourrcbat, Attamea Caeaar magia bia gaudabal quam ei regali etromate aupinua curieque liber aomnia mdulgeret. Tandem progreasua prope Qlaudiopolim Barbaros Persas conjeeit ia fugam, aimulque civibue et agri iacolia fiduciam attulit et lffititi*. Hio imperator struxit in Gataacapa ad ipaa Ponti oatia moaaeterium duci fldeliom Micbaeli arobaqgolo atque militiaa apiritalis principi :
f

1
, * ^ , 4650 xffi $ ' *4 * ' / |^^ " fi<$\iv 4655 ' ^ ', . ' * *^ 4660 ' * ^ (-.* $, 4665 .> } <*< ^ " " , * ( 0 , 4670 , , '' # , ** tt , 4675 . " ' (, (, , 4680 ' ^ , ^ * ' ^ 4685 ol ^ ^ ; < ( |1{|44 ^^ ' 4690 . ; 4> ' ' ,
# t 4 # (

181

CjESARBS. nil tamen prorsus possidendum tribuit, non agri preedia, non villarura reditus ; sed monachorum selectiorea congregana illic eosvoluit ia ccnnobio degere curis experlern et quictam vitam : annui porrovictus subsidia publico jussit ex a?rario accipere. Jam cum Romanis aeque Barbarieque usque ad bunc Caisarem firraa lex fuiaset ut cibariorum demcnsa militibus exhiberentur ex asrario annua; aique borum peritia explorarelur, num arcum aptoin primis soirent tenderc, movere haslam el vibrare cx arte; num corpus firmum validunaque habereat, JJ nec non audacem ad pericula aniraum, atqueita in albo scile scriberentur j hio imperator milituna cibaria Bustulit, lucro reip. dananoeo ; bisque incolarurn peasionee eubftituit, quibus ingluviem rnilitum satiaret. Hinc nemo rite jam milea conacriplue allegebatur in copiarum ordinea; sed voluntarius quisque fiebat mileg ; et sic Romana peeeum rea eet data et quam videmus patitur ruinam. Csar doctrinia a pueritia imbutua, verborum gloria, aenauum altitudine, non solum eplendido etylo oomponebat epiatolarum pro libito gratiam, sed catecheticos etiaoa eermonea C ceu genuinam pafturiabat BoboleiOj vulgo silentia dicta, cate adiHQdumi Hinc eumpta audaoia, ettara de dQgmaiibue divinis voluit dioare at audire 2 mentemque abptraBis ineerfene myateriie borum quaastioiMB ambiabat aolvera tanquam edoctua eseet a Cbrieto interprea. Ergo tunc orta quadam controvereia auper Scriptursa loto diaputaDtium> in quo et accipere aimul et offerr* diciiur incarnatum Varbuiu Dei | cum ejus temporis erudiii homioea diacordes ferreni hao de re Beritentiaf, verba flebant e i utraque parte dum suurn quisque oppugnat advereariutti* D Gumquemeliori oalculum adjiceret Patrum senteniiae, ut par erat, CaBsar : eacro depulai sunt raiuiaterio viri praecipui in lceleeiaa ofiiciia, qui pertinac^a in8enlentia raaueerant. Soterichus quidam, vulgo Panteugenua, AntiochenuB eloctus episcopus :

182

4695 ' ' . , 4700 ' . ' , , 4705 ' ' , * , , *7 ^ , 4710 , ' < , 4715 *** . , ' < ' ' ta , 4720 , *. , > . ol, 4725 '' 5 * , . 4730 ' * ' * (57) 4735 , , 4740 , ! " ' , 4745 , (58)
R

(57) Ex hoo vereu uequd ad v. 4764, e*stat 1 cos apud Allatium contrA Graygh. p. 526> (58) Wolflua interprdB Niceljte Cboniataa hlst. vir, 5, hand scio an aigaificatum intellexerit vocabuli , quod Lamen explicat Catigius, ftitato ipao nostro Epbraemio, cujua fragmenta lege-

4 , verlit Hypopsephius theopolitan. Solericlius Panteugenus Antiochen,; quasi

ttt apud Allatium. RureUe idem nesciviase videtur, Theopolimease hliochiam ipaam.Quare verba hypopsephius proprium nomen essct viri theopoli-

183

BPHRJBMH CHRONOGRAPHI

184

Rem Euatathiua Epidanri presul, et Theasalorum Micbael tunc rhetor, ac Baailacea sapientium Pauli interprea litterarum ac levita. O8t annoe aliquot idem monarcha aliud proposuit explicandum thema : Dominos dixit paaaionis tempore, Major me pater e$t*. Tum parum curana Caesar jam oognitaa Patrum aententias, propriam prooudit interpretationem, et tempeatatem concitavit maximam Eccleaiae eimul et doctis prssulibus, Ergo coaoia delectoram aynodo impulit Ceear, vi quoque adhibita, omnea libello ut ita subscriberent: Aaaentior ego Petrum eententiis, quaa inapirati de Verbo acripaerunt, Chriato majorera acilicet esae Patrem, Id autem aio dictum, quia creatam paasibilemque camem Verbum aumpgit. Sio porro aupponebat Flliam Patri poatquam noatri gratia carnem eumpaerat. Haec conaignata litteria purpureia lapideiaque tabuliainaculpta pulchro arlificio, in templo Sopbiaa inatar epbigraphea apeclanda expoeuit. Aliam ruraua controvereiam movit, nempe ut anatbema Mohamethia Deo eximeretur dyptichis auadebat, ne forte contumelia fieret Numini omnium Domino atque regnatori. Rem judicandam obtulit epiaoopia, qui rejecerunt omnea ut blaaphemiam, Iratua Ceear renovat libellum falae Mohametbia faventem fidei, ac auperiorea caatigantem Caaaarea tanquam inaoite maledixiaaent Deo; aique hunc libeUum edidit legendum. Sed patriarcba reatitit audacter, et cum pastore oonapiraruut omnea; Theeaalonicffi preaul inter primoa vir celebrataa virtate ac litteria; atqoe paatoram gloria Eaatathiua zelo divino viaoera pernaiua novum ao aparium improbavit dogma, dicena : Enimvero forem ego indignua epiacopali atola atque aolio, proraoeqae ineanua merito aeatimarer. ai a pederaata Yafro molione magiatro omnia actaa exeecrandi et doctrinarum sceleataram mysta, qui monatrum quoddam fiaxit holoaphyron Joan. xrv, 28
1

, |5 , 4750 (59) . ' , , 4755 , (60). (61) , * 4760 * " 476 ' . . ' . 4770 . 4775 ' , ' , , , . ^ 4780 . , ' 4785 . , , , 4790 . , , D , I 4795

tani, et qaidem diverai a Soteiicbo Antiocbeno. Aliatiua tamen contra Greygh. p. 526, offlci nomen retinet: Antiochix hypopsephiui, eicut alibi vertitar ab eodem hypatus. Exatat autem in cod. Vat. 2146, p. 124, acriptum Demetrii Gemiati ' .

(59) Ergone io urbe Byzantio catbedra fuit in-

terpretando Paulo occupata ? Hinc videlicet toi Paulinarum Epiatolarura Graeci commentarii in bibliotbecia maa. nobie ocourrunt. (60) Hujua rei caoaa celebratom conoilium Grecum, bactenua Ineditnm, erjgo prelo jam eubjeci. (61) Haa aententiaa legeaia interim apud Ghoniatum vn, 5.

185
4S00 '. ' ' 4805 ' . " , , 4810 , . ' 4815 (5' , * ' , 4820 ' ', . ol . 4825 , , " , (5 4830 ' , ' , , , 4835 .
1

CJESARB8.
. vili mealis parta et detestando, Deum dicerem omnium creatoretn. At Cesar oeetro peroi.tua insano probrosis verbia obruit epiacopoa, mundt quiequiliae atolide appellana; aeque oecumenica miaabatur synodo disceptaturum, furioae inclamans, pape intcrpoeito de bia judicio. Mox ira omieea, mansuetua Cesar, preaulie opera Byzantinae urbis eum Theeaalo paatore pacem fecit, i l l i ooncedene liberam eententiam. Poatremo id quoque dixit imperator, fragi et prudentem virum non decere aepere quidquam inhoneatumque loqui, neo turpia verba prorsua effuiire : atqne in paetorem furere deaivit. Hio fuit dicti exitus oegotii. Taraen in synodo deflnitum fuit ut e libellls proraua delereotur verba, Sit anatbema Mohatnethia Deo, aed goriberetur, Mohametbi anatbema ejuaque magisterio et omni errori. Atque hoo peracripto decreto Patrea feeerunt coatuum lynodique flnem. Poaiea Geaar gravi morbo implicitua eeque jam morti proximum cogooacene, aoeptram oonteninenB aplendoremque mundi preteriteque vit jam poanitenB, pauperem iaduit monacbi tunicolam; moxque oum aoaptro vitam deseruit C poat annoa regni octo et triginta, sepulloa aaero patrie monasterio, omnipotente cui nomen a Verbo, Ceaare aoctore aediflcii Joanne. Reliqaii aatem Manoel imperium uxori et vi teneri flliolo.
R

186

A A K S I Q

9 . ', . V.
' (, 4840 ' , ' , "* , , 4845 , . * . 4850 " .
1

ANDRONIGUS GOMNENUS GUM ALEXIO MANUELIS FILIO . I, ET SOLUS . II. Gom Manuelia flliue ad imperiam oam Bua dilecta matre pervenisset teneram adbuc exigena aataiem, Romana res eua deque pertorbata peBeima babebat valdeque incompoaite, magia qoam cum Phaetbon aolia flliua ^ aureura regeoa, veluli eat in fabulia, currnm muodana cuncta exurebat, ob pueriltm aaam imperitiam. Alexiua hio tener imperator asaiduia vacane perdite venatibue, equitationi, mimia, et aliie ladicrie, tennem reipublics coram gerebat. Maria item geniirix regina negotiorum commieso regimine protoaebaato protovestiario, expertem curie vitam agitabat. Suffocabantor interim tributia ooncti optimatea ac aanatorea;

4855 01 ,

171

EPHRiEMU CHONOGRAPHI
4405 , ' 4410 " " ' ' , . 4415 ' ' , , . ' ^ 4420 . ' * * , 4425 , ' . ' , * ,
1

172

tendena ad moBnia inclyti Iconii, onm exercitu valido, fortissimo et cum expertia preliandi ducibus, itineria atationea prudenler metiens propter jumenta macbinis onusta cum artificibus suis inerraibus neque gerendi belli peritie. Nec vero sultaous non cogebat copias. imo gentiles accersebat auppetias, et defeneionem etrenue apparabat. Tameo legatoa mieit ad Cssarem juratum foedus qui memorarent, fidemque ralam esse postalarent. Sed enim irrita foedera cernena Sultanua, locoa occupat difQcilea atque viarum obaidet anguatiaa, clausuram olim dictam Tzibritzen, per quam Romanus cum Gaesare exejcitua greaaurua erat veniena Myriooephalo. Illuc eultanua auae copiaa conjicit more barbarico laiena in inaidiia, ut mox dolose Romanoa iavaderet. Eat autem locua undique praeruptii8, ADguetua valde et proraua impervius, Tanarua infernus, Charoniia carapua, vallia difficilea ducena in anfractua, Illapao igitur in angustiaa exercitu, velitea quidem et ordinum prafecti, queia prscedendi casteria oura data praatereuntee aine damno locum ad apalioaa tuti devenerunt. At imperator ia extremo agmine, poat jam exortoe inaidiia Barbaros telaque in ipsum aaxaque jacientes, otpote acclivi ex utroque latere, nec iter persequi faoile polerat, nec propalaare a semet periculum : nec quiaquam aliquid agere in exercitu milite dignum atrenuumque poterat, ourribus, bobua, machiniaque bellicia, aggeria inatar viam impedientibua tergo autem Peraicus exercitua nimborum inatar jacula conjiciena arduum proreua reddebat regressum. Gadebat ergo boa cuxn bubulco auo, ciim equo equea exspirabat misera Peraarum telia conQxua mortiferia; atque turmatim cedebantur omnea, tanquam brutarum grex beUuaruoa, et circumcluai feriebaatpr cuacti imperviie in furcis et sine exita : et plenae vallea erant cadaveribua fauceaque biantea montium et caverna ; rivi cruoria decurrebaat, beu 1 misto brutorum bominumque eajiguine, cunota erant plena mieeri et gpmituupa. Atque hfiec flebaot Gaaaara apectauie qui auia nullam ferre opem poterat. Quin aammo ipee arat io diacrini&e :

4430 (> . , * , Q 4435 * # | , ' ' 4440 | , " **' 4**

'' t * ,
, , , 4445 . ,^ 4450 V ,, 1 , 4455 . * , , |5 , fta , 4460 . ' , 4' ^

173

CA3ARBS,
nam post accepta vuloora, Deo favente, vix Barbarorum manibus elapsue, Dei profecto auxilto et raagna ope, piri eilvestris umbram imperator eubiit, fesaae refecitque virea, solue, ut poterat eemet refooiiians, orbatue omni oorporia cualode, nullo cum armie milite proesente. Sic eolitarium coospioatus quidam exercitue Romani gregariue eqnee, acerbi casus miaericordia tactua ad Gfleearem acceaeit prompto animo, opemque ferre pro viribua ccepit: atque illi in capite galeam compoeuit qusa oapitalia probiberet vulnera, _ prssentisqua aooiua fortun adera4 Hujue conepta imperator laoce* plurimos Peraaa ooatra ae ruentea, ot vel captivum duceroai vel oooidarent, repulit omnea Nutninia auxilio 9 atqoe unum qoidem ipae irruentem fidit, alium aimiliter equea enae oeoidii. Paulo post circa Gsaearera armati decem de nostro exereitu adstiterunt, cum quibue iter roliqoura ccepit proeequi, pra3viis conjuagi ^upiena ordinibua. Sed basc priuequam Qerent, atqua Casar BOIUB Bub piro adbuo sa reficerat, Perses accurrena baoa trabeiat loro; aed imperator Parea) oaput ictu mortali vulneravit basl iragaaine, t eumqoe exanimatum etxavit bumi* Ergo miaerrima Uao laborayik in illie furcis claaaae exaroiUa, paucieque exceptis, parieruni ountli^ Nam etsi anfracteot uaum tranaierftai, adhuc euparertMftt ad evadendttoa omne periculum aex profund vaBos, quarum Pere obaickbant exitoa. Praelerea validoa f pirabat vantua, qui ciroumjectuoi pulverem maltuoi ex arenoflo solo BuatollaaB late epargebat cum rooleato turbina diemque noctia ia9tar afilciebat. Quare Romaaua milea ooaa barbaroi tumultario iKmfliota mia&ua 1) taoquam in noole pugnatn eoBoerebai : ca3debant iovksam ai jugulabaat, nollum diacrimaa patiaate tempore* Sio ergo amfoua amtCDBa feriabal^ BarbaruB oooidebat genWem auum quasi sibi adversarium ei malefiomn* Sio vallie iadieereli oomplebaiur, ut quidam dioii oeulatus teetis ecriplor historiea, mortoia corporibua Romanorum pariter ao Barbarorum,

174

4465 " , , ' 4470 , * . ' Tt ' * 4475 * , ^ , * *. 4480 : ' ] *4' , * 4485 " * , ' * , , ( & ** &> * ' 4490 Ilpiv \ & , &*' ' ' & 44 (*, . 4495 *6*> * " ", $ ^, * , 4500 ' * ( * * 4* 4505 ' ** jfcta ' , 4 , >**1 * ** 4510 ^ \* "fixaivov , &8 * (* ,. & ' * 4515 * , ' ** **% tdrja^ " ' ($6), 4*( * '^ 4 ,
4 1 f 9

(56) 8!D6 dubio deatgnat Ephrflemiug Nioat Gboniataa biatoriam Iib. vi, 3, ubi bsc ipaa partim verba legtrattir. Se autem interfbiase rebas gestis

Manuelis GcaBaria, ait ipee Nicetaa ia Hiatoria? procemio.

175

CHRONOGRAPHI
4520 ( , ", , 8 , 6' , , , ' '. 4525 ( , ' , , " 0 , 4530 , " ^ (5 ' 4535 , " (${3 ', ' , * . 4540 ' ^ (3$ . ' , 4545 , " ' , . , 4550 '' ^ ^ * , 4555 ' . ", . 4560 , , , , , " , , , 4565 ^ ' * . 4570 ' , , * ' . 4575 , " , ,

cum inicrfeciis variis animalibus, equis ac bobua, asinis, mulabua, quasi in commuoi conditia sepulcro. Imo erat bominum coemeterium, si fas ita loqui, admistis belluia. Romani sano perierunt plurimi, quos inter ingene regia? stirpis numerus. Atque baec Ulem habucrunt eiitum. Imperator autem dum conatur asaequi legionea suas, ut dixi, praecedentes, a Turcis vetabatur ulteriue progredi, nec acervatis minue cadaveribus. Tamen difttailes eluctatos locos, nec torrcnte superato fluvio, alio et adjuncto Romanorum globo, viam, ut poterat, abaolvebat reliquam. Quem tranaeuntem coospicata phalanx Arabum equilum splendide ornatorum, ruit iu ipaum violento cursu ut quaai preda polirclur illico. Ia vero hortatua animos suorum Larbaricum manipulum vicit faoile. Paulatim aulem lenteque progrediens modo cruenla pugna decertana, modo etiam boate iiber, ad extremum magno cum gaudio ad suoa pervenit: qui quidem nibil graviue dolebant, quam quia cum ipaia non adeaaet Cesar, eummoque erant metu eoUiciii. Anta quam autera misceretur eaie Manuel rivoa decurrentea nactoa aqua levare depopoacit aitirn : cumque ei quiapiam aquam obtuliaaet, hac aummia labria leviter guatata, statim ex ore reliquam projecit, cau ai potua iile non deaoenderet ad imum etomachum renitenta oeaopbago. Mox ubi agnovit tinctam aquam tabo, ingemuit, aibi haud placuiaee dioens aqaam Chriatiano aaoguine foadatam.
Tum quidem praeaens importuou8, audax;

impudena blatero et lingua intemperana, Semel novellua conviciari eolitue, eio chriato Domini coepit maledicere : Haod nuno primum, aed antea aaepe, plenum cratera Cbristianorum aanguino bibisti, subditoa dtvexane populoa, maturus veltiti racemue comprimitur, per tributorum gravium exactionee potana illorom abundanter sanguinem. Tulit patienter Cesar banc vesaniam, oec contra qcridem quidquam muasitavit mitia monarcha, nec infrenduit dentibaa. Iteram Cresar dum videret aacculoa publioi Dummi cuatodea diripi a paraequentium Barbarorum impetu, atque ad tutelam borlaretur auos, nempe ut aliena pulaa vi aervarent futuram ipais utilem pecuniam :

177

CASARES. denuo aatana ille audax uebulo novo convicio regera verberabat, volut ille Bemei quondam Davidem : Sponte oportebat bunc nobis antea nummum dare, DOD nunc aegre recipiendum. Quod el iu validua vir es et frugi, raptam recupera nobis pecuniara. Caesar tranquille conviciantem pertulit, preteriitque verba surdia auribua. Sed poatquam pugnam nox diremit, aedebat unuaquisque vatde moerene, mante praeaentem fati vim revolvens. Tum Cesar animo ac dignitate sua indignam proraua protulit sanlcntiam inter adBtantea viroa consiliarios : nempe nocturne auctor erat fugae, fato permiesa reliqua multitudine miserrimeque captivitati : qnam quiaque audiens magnopere ingemuit groque tulit animo aententiam ; idque coaailium veluti inaanientia Caesaria judicana, uitro reprobavit. Ergo jam mentem Manael immutana aeqoe pastorem atque ducem prcebena exin saluti consulebat publica3. 8ed Deus auctor mutatorque rerum, plagaa imponena viciaaimque curana, mortiflcaoe et vitam ruraua tribuena; qoi virgam impii non sinit perpetuam contra justorum sortem Gbristianorum; C olim leonum qui inhibuit impetum, ut juataa ille maneret incolumia; idem nunc barbari ferinam regis et aanguinariam mitigavit indolem. Itaque miaaia aultanua legatia aincerum ffedue amiciti obtulit. Sic ioter Cssarem pax sultanumque convenit. Inde digreaaue, per infaustoa locoa qoibua proceeaerat, nunc lubena reverlitur Manoel, et oeroit lugub^e apectaculum, digoam infinilia atragem lacrymia, rnalorum ineiTabilem tragoediam, cui gemebundum Jercmi pectue pro merito deflendae opus foret, atque exequando Iacrymia tanto malo. D Nam videre erat foveas, lucos, valles, campoa, aaltua, voraginea, faucea montium, interfectie corporibua oppletas, quorum acervi paaaim consurgebaot. Jacentium autem cutia detracta erat capitibua, et virilia quoque exaecta; barbarorum opua, ne circurociaus victor viclo incircumoieo jam differret, quoniam utrinque innuroeri ceciderant. Denique Gaasar Cbonas urbem tenuit, ibique requievit cum omni exercitu, eemel et militem relaxans laboribua. Pbiladelpbiam poatea progreeeue,

4580 , " * " , , '* ' 4585 ' ' . , 4590 . ' , ^^ ' , 4595 , , " , , 4600 . , [. ' , 4605 *0 , , |5 , , , 4610 " , . , * 4615 * ' , ' , , , 4620 ' ^ T J i ' ttc * , , , 4652 , , , . , * 4630 , , * , ' , 4635 ' ,
9 1

179

EPHRJEMII C H R O N O G R A P H I

180

ibi permultia peratitit diebus. Illinc prsmiesis nuntiis Byzantium, omnem rei geetae ordinem exponit, et dirom casum verbis non imminuit. Tum quia Dorileeum non diruarat, cujue everaio rata erat foadere, miait legatoe eultanua ad Gssarem, qui de jurata admonerent fide. Cffisar coactia non staodum dicens, legatoa re iafecia ad eum remisit. Pcrsa furens, iterum collecto exercitu, viginti quataor armatorum millibua cx validiore delectorum numero, praeponena ipaia bello gerendo ducem de auia nobilibua satrapta unum, mittit in noatre ditionia urbea quae ad Maadrum flumea sunt posite. IB dax Tralles urbem eibi vindicat, I.uma et Antiocbiam in Pbrygia eitam, itcm Peotacbira cum castellis aliquot, atque maritimoa populatur pagoa. Sed Caaaar miaaia auis exercitibua, multia legionibua cum egregiia ducibua, hostea pravalida manu cecidit; quorum ex tanto numero pauciaeimi necia cruento fatum vitaruot; multamque attulit recreationem rebus Romania facinua praeaena, quoniam Peraarum fregit audaciaoa, Sed et Claudiopojis sub ideip teqapua ab Agarenis tentata eat Barbaria. Gognita re, Manuel expedite admodHDj atqae e veatigio itioeri ee eommieit, aine regali lecto, aioe pulcita, ne propriura quidem farena tentoriqm, dum obaeaaoree aatagit praavertare Itaque noctea agebat ineqmnea, et vi dqcpa adhtyebat lampadas per Bithynorwm aaperas regiopea valde feetioana deatipatum iter, Sicubi corpori quies tribuenda erat, Scamnum preetabat ad reaidendum tellua, etramineumque euppooebat lecium. Ergo quandoque ruente plijvia, aicubi rex deorqverat dormire, moleetaa deauper perluebant gutte et eubter rivua aqus deourrebat. Attamen Caeear magia bia gaudabat, quam ai regali atromata aupinua curieque liber aomnia indulgeret. Tandem progreaaua prope Qlaudiopolim Barbaroa Peraaa coojeeit io fugaca, Bimolque civibue et agri incolia flduciam attulit et ltjmen latitie. Hto imperator struxit in Gataaoapa ad ipaa Ponti oatia monaateriura duci (idelinm Micbaeli arobaqgftlp atque militie epiritalis principi :

'' " , 4640 . ' , , 5 , (. 4645 ' * 1

[,
. ' - , 4650 $ > ' | * , ' $4 . " <$, 4655 ' ' ', . ' , 4660 * * {* 4 $, . 4665 ) } , < " A W " , , * ( {)> , 4670 ' , , '' b^vo QlAfiv tt 4675 " ' , ^* , 4680 ' ^ , ^ * ' ^ *
9 4 f

4685 " ol ' ^ { ; " < ^^ *** '^. ' 4690 xal > ; ' ** ' ,

181
4695 ' ' . , 4700 ' . 8| ' , , 4705 ' ' , , , ( , 4710 , ' < * < . 4715 0(. , ' ' ' ta , 4720 , . , > . ol, 4725 '' ? ) , . * 4730 ' (57) 4735 , , 4740 . * , , 4745 , (58)
9

CjESARES.

A nil tamen prorsus possidandum tribuit, non agri praedia, non villarum reditua ; sed monacborum selectiores congregana illic eosvoluit ia ccnobio degere curis experlem et quictam vitara : annui porrovictus aubsidia publico juaait ex ajrario accipere. Jam cum Romanis aeqiie Barbarisque usque ad hunc Caasarem firma lex fuisset ut cibariorum demcnsa militibus exhiberentur cx ajrario anaua ; atque horum porilia explorarelur, num arcum apto in primia soirent teadere, raovere baslam el vibrare cx arie; num corpus firmum validumque habereot, JJ nec non audacena ad pericula animum, atqueita in albo scile acriberentur; bio imperator milituna cibaria austulit, iucro reip. damnoeo ; biaque incolarurn pensionea eubstituit, quibua iagluviem rnilitum saiiaret. Hino nemo rite jam milaa conacriplue allegebatur in copiarum ordinea ; aed voluntariua quisque fiebat milea ; etsicRomana peeeum rea eat data et quam videmua patitur ruinam. Ceaar doctrinia a pueritia inabutua, verborum gloria, senauum altitudine, non aolum aplendido atylo oomponebat epiatolarum pro libilo gratiam, aed catecheticos atiam eonnonea C ceu genuinam paviuriabat aobotena, vulgo aiientia dicta, cate adffloduno< Hinc sumpta audauia, etiara de dogmaiibus divinia voluit dioare at audire: mentemque abatraaia inaerfena myateriia borum qusatioaae ambiebat eoivera tanquam edoctus esaet a Gbriato interprea. Ergo tuno orta quadam controveraia auper Scriptura3lo60 diaputaDtium in quo et accipere simul et offerra dicitur incarnatum Varbuiu Dei | cum ejua temporia eruditi homioea
discordes ferrent hac de re eetttentias,

verba fiebant e i utraque parte dum auum quisque oppugnat adverdariuffl* D Gumquemeliori oaloulum adjiceret Patrum sententiae, ut parerat, Ckrasar : sacro depulai sunt raiuiaterio viri praecipui in ECeleaiaa ofiiciia, qui pertinacda ineflntantia maaeerant. Sotericbus quidam, vulgo Punteugenua, . Antiochenua eloctua epiacopue : tkt apud Allalium. RareUa idem riescivisso vldetur, Theopolimease Anliochiam ipsam.Quare verba

(57) Ex hoo vereu usqad ad . cud apud Allatium contra Greygh. (58) Wolflua interprea Nicel V I I , 5, baud acio an aignificatum

4 , verut Hypopsephiut theocabuli , quod tamen explicat Catigius, fci- politan. Soierictius Panieugenus Antiochen,; quasi

4764, erfatat * p. 526 Cboniatae hist, intallexerit vo-

talo ipso noatro Epbraemio, cujus fragmenta lege-

hypopsephius proprium nomen eaact viri tbeopoli-

183

BPHRJEMU CHRONOQRAPHI

184

Hem Euatathioa Epidauri praeaul, et Tbeasalorum Micbael tunc rhetor, ac Basilaces tapientium Pauli nterpres litterarum ac levita. oat annoe aliquot idem monarcha aliud propoauit explicandum thema : Dominus dixit paaaionis tempore, Major me pater est . Tam parum curans Caeaar jam oognitas Patrum aententias, propriam procudit interpretationem, et iempeatatem concitavit maximam Eccleai aimul et doctis presulibus, Ergo coaota delectorum aynodo impolit Caesar, vi quoque adhibita, omnes libeUo ut ita subacriberent: Aesentior ego Patrum aententiia, quaa inspirati de Verbo acripaerunt, Chriato majorero soilicet esee Patrem, Id autem aio dictum, quia creatam paaaibilemque oarnem Verbum sumpeit. Sic porro aupponebat Filiom Patri poatquam noatri gratia carnem aumpaerat. Haec consignata litteria purpureie lapideiaque tabuliainaculpta pulchro arlificio, in templo Sophi inatar ephigraphea apeclanda expoauit. Aliam roreua controveraiam movit, nempe ut anatbema Mohamethia Deo eximeretur dyptiohis suadebat, ne forte contomelia fleret Numini omnium Oomino atque regnatori. Rem judicandam obtulit epiacopis, qui rejecerunt omnes ut blaaphemiam, Iratue Caaaar renovat libellam falec Mohamethia fafentem fidei, ac auperiores castigantem Caeaaree tanquam inacite maledixiaaent Deo; atque huno libeUom edidit legendum. Sed patriaroha reatitit audacter, et cum paatore oonapiraruut omnaa; Theeaalonica preaul lnter primoa vir ceiebratus virtute ae litteris; atqoe paatorum gloria Eaatathiua zelo divino viaoera peruatua novum ac aporium improbavit dogma, dicene : Enimvero forem ego indignua epiacopali etoU atque aolio, prorauaque insanua merito aaatimarer. ei a pederaata vafro molione magietro omnie actua exeeorandi et doctrinarura ecelettarum myata, qui monatrum qooddam finxit boloaphyron Joan. xiv, 28.
4

, (5 , 4750 (59) . ' , fp , 4755 , (60). (61) , 4760 " * " 476 * . . ' . 4770 . 4775 '' , ' , , , . ^ * 4780 . , ' ' * 4785 . , , , 4790 6 . ? , , D , 4795

tani, et quidem diverai a Sotericho Antiocbeno. Allatiua tamen contra Greygh. p. 526, offici nomen retinet: Ardiochix hypopsephius, aicut alibi vertitur ab eodem hypatu*. Exatat autem in cod. Vat. 2146, p. 124, soriptum Demetrii Gemiati ' .

(59) Ergone in orbe Byzantio cathedra fuit in-

terpretando Paulo oecopata ? Hinc videlicet tot Paulinarum Epiatolarum Greeci commentarii in bibliothecia maa. nobia occurrunt. (60) Hujue rei cauea eelebratum conoiliom Qnecum, bactenus ineditum, erjgo prelo jam aubieci. (61) Haa eententiae legeeia interim apud Choniatum vn, 5.

185
4800 '. ' ' * 4805 ' . , , 4810 , \ . ' 4815 ' , ^ * ' * ' ' , 4820 ' * ', ' . \ . 4825 , , ' ! , (3 * 4830 ' , ' , , , 4835 .

CJESABBS. vili menlie partu et detestando, Deum dicerem omnium creatorem. At Caeaar QBstro peroi.tus insano probroeis verbis obruit episoopos, mundi quisquiliaa stolide appellana; eeqoe OBCumenioa minabatur aynodo dieceptaturum, furioee inclamane, papffi interpoeito de hia judicio. Mox ira omieea, manauetua Geaar, preaulie opera Byzantinse urbia cum Theaaalo paatore pacem fecit, illi concedena liberam aententiam. Poatremo id quoque dixit imperator, frugi et prudentem virum non decere aapere quidquam inbonestumque loqui, oec turpia verba proraue effutire : atque in paetorem farere desivit. Hio fuit dicti exitaa negotii. Tamen in aynodo defloitum fuit ut e libellia prorsua delerentur verba, Sit anathema Moharaethia Oeo, eed acriberetur, Mobametbi anatbema ejuaque magiaterio et omni errori. Atque hoo perscripto deoreto Patrea feoerunt coatuum synodique flnem. Poatea Ccsar gravi morbo implicitua eeqae jam morti proximum cogooecens, eoaptrum oontemnena splendoremqoe mundi preteritffique vit jam poeDitena, pauperem indoit monacbi tuniculam; moxqoe oum eoeptro vilam deseruit C poet annoa regni ocio et triginta, aepullua sacro patria monaaterio, omnipotente cui nomen a Verbo, Gaaare auctore aediflcii Joanne. Reliquit autem Manuel imperium oxori et svi teneri filiolo.

180

A A E S I Q 9 . ', . v.

ANDRONICUS COMNENUS CUM ALEXIO MANUELIS FILIO . I, ET 80LU8 . II. Gum Manaelia filiua ad imperium cum aua dileota matre perveniaaet teneram adbuo exigena aatatem, Romana rea aue deqoe perturbata peseime habebat valdeque incompoaite, magia quam oum Pbaethon aolie fllina " aureora regena, veluli eat in fabulia, currum maodana cancta exurebat, ob puerilem auam imperitiam. Alexiue hic tener imperator aaaiduia vacana perdite venatibua, equitatiom, mimia, et aliia ludicria, teoaem reipublice curam gerebat. Maria item genitrix regina negotiorum oommieao regimtne protoaebaato protovesttario, expertero curia vitam agitabat. Suffocabantor interim tribotia ouncti optimates ac eanatorea;

' , 4840 ' ' , ' , '' , , 4845 ' ' , . . 4850 " . 4855 01 ,

18

EPHRJEMIl CUltOHOGRAPHI . 0!(,

1

188

atque suepectum magflbpere babtebant protoaebaatum velnti tyratinum. Gomnenus autem Andronicua babltans longa jam mora in CEnajo oppido, poetquam reacivifc de monarchaa obitu, illinc Byzantiutti ccapll accedeie, omnee decipiena falleneque aermonibua, praesentee verbia, litteria longinquos, aeque pro Coesaris aalute adease, atque ut periculum latens effugeret novus monarcba per suum auxilium : denique ut fldem tueretur datam regiffi domui, sacraraento adbibito, cum e Gbaldea redux ad aulam venit. Huno Andrdnieum enira qui exaul fuerat multaaque gentium eedea permutaverat, atque apud Altuchum Ghaldeaa priacipem poatremo veraabatur, ibique demum flnem moleati erroris cursuumque fecerat Manuel imperator revocavit, doniaque exceptum perhumaniter in CEnae urbe boepitari jueait, juratum tamen antea promiseum exigene fore in offlcio ac fide permanaurum.
OE Q dieceasit poathinc, ut dixi,

4860 iov , , ' , ' , ' , 4865 , *0 , " ' * 4870 ; , ' ' & , 4875 , , " { 4880 ' , ?, ' , * 4885 ' , ,

Comnenua Andronicua Biaypbii morie, atque Paphlagonum occupatie locia, multorum aibi suppetias adjunxit suaeque improbitatia aocioa fecit; quibua stipatua cuncta perturbabat, illa praaeertim abutena fraude, quod ae pro novi Gaaaaria aaluta cunota fingebat agere atque dioere. Bane protoaebaatua in odio erat vulgoque detestabilia ob aotue euoa, quoniam mortalea cunotoe deapioiebat, aibique uni rempublicam vindicabat : nil enitn erat iti onWeftb imperlo, quod htajus polestatl non parerat. Quare cuncta metropolia apem salutia in Andronico reponebat uno, atque huno tyrannidia appellabat vindicera, et clandeatinia invitabat litteria ut ad regalem adventare urbera otnni sepoaito festinaret metu; nam ae prompto cives dicebant etudio urbanas 11 a portas aperturoa. Hoa ille audiebat perlibenter nuntios, jamque affeotabat manifesle tyranuidem castellie occupandis ac provinoiia. Acceaait etiam Nicaeam Bithyniee, eamqae blandia tentavit aermonibue; aed illa verbia minime geseit naorem, ejuaque fraudibua fuit inauperabilia. Bed cum occupaviaaet Nicomediara, eamque auia jam parlibue adjunxiaaet; missua eat cum juato copiarum numero dux Andronicua cognomento Angelua ut bello aperlo hoatibus reaiateret:

" ^ . S' ,

4890 ; ' povc * ^ 0 ^ xpdhlt 4895 ' , \' 4900 '' , ' , D ' . ' ' , ' ' , 4905 . ' , ' , , '' .
4 9

4910 '' * ' , ' " ' '

189
4915 ( *( ' , " , " , 4920 ' " * ^ ' (, * 4925 ' * * 4930 * , ' * , ,

CJSSARBd. qui oum euoucho Andronici congreaeua duce copiarum Paphlagoniarum, rudiam quamvis belli agricolarum, turpiler profligatua Byzantium Tugit. Ergo cum victue redieaet ad urbem, ab eo pecuniam atatim repetebant cives,quam bello gereado inaumpaerat: quod aagre ferens maturavit fugam oum aex armatia fortibusque liberis, et aemet recta ad Andronicum contulit: qui roboratua Angeli proaaentis, alioaque omittene oecupare locos, cum Angelo Byzantium direxit iter : et cum Cbalcedonis easet vicinia,
ibi lentorium fixit subetititque.

4935 , , ' -

j j Protoaebaatua haud poiia Alexius exercitu pedeatri rebellera opprimere, nautioia copiia resiatendura cenauit. Cuni ergo plurimae instraxiaset triremee ita ut lotam implerent Propontidem, 6t Contoatephanura maximum Ducam ecbolarcbam creaviaaet aunmiumque ducam, juaait oum hoate inviso decerte,

velcerte Byzantinam tutari urbem. * Paulo poat miaaua legatua a Gaeaare ad Androoioum ivit Xipbiliaua, 4940 $ unue illusirium Ecclesie alumnorum, ipai oblaturua plurimana pecuniam et dignitatura litulos aummarum, ai, quod auaceperat, oraiseo molimine ' ) ^ statim incruentue retro cedaret. 4945 . Renult, ac auperbo reapondit ille, ' ?- 4 ut fama eat bortante Xipbilino : ', , , 8i quidem, Cffiaar, Andronicum avea. , ** $* retro paclfioo cedentem cernere, , protoaebaetum looo depalle, 4950 crlminumque pwaaa ab eo repueoe. . Praeterea regina parena tua ' , , monacharum inelar attonaa coraam. , vitam ut par eal, aolitariam degat: ' . tu vero, ut eat in patris aupreoria tabulie, 4955 * , hsree imperii regnalo legitimue. , Paucie deinde elapaia diebus , dux magnua aumptia eecum triremibne ad Andronicum celeri curau fugit; 0 que rea tyranni exlulit aqdaciam, 4960 ' , prolosebaetam autem proraua fregit : 5' . paaaimque populua in urba rebellana ' ' hunc impudenter appetebat conviciia, , apoetatfleque partibus adba3rebat, **> , ejua demirans formara et aeneotam. 4965 ,, Ineuper filii libarantur carcera ' ** *tywv)i tyranni ejusdem, aliiqua plurimi : **( * clauditur autcm. fortun inconatantial , * I protoaebaatus regio io palatio, , eiquo l u m o n oculorum e x a t i D g u i t u r , 4970 , aic deccrnente Aqdronico rebeJlo 64' cum splendidoruai procerum corona. *
t

191

BPHRjfSMlI CHRONOGRAPHI 4975 , * 0 ol . 4980 ' " , . 4985 " * g ? * 4990 , 01 ' , 01 ' , " ' , 4995 * " , ', , , 5000 ' , " ( " . ' , . ^ , ' , 5005 " . , 5010 * , ' , 5015 ' ' ' * , * " " ^ , 5020 " , , , ,
9 1 1

Tum ipee ad urbem adventavit reglam, regique humile obtul&t obsequium, humi proatratua, lacrymae profundens. Bxin correptis reipublicas habeois, coepit ad arbitrium cuncta euum gerere. Et regem quidem oocupabat venatibue aetutus bomo et luaibua idoneia cuetodia aeplum vigili et malevola : ipse regendi imperii auecepit ouram ; znortalium dira Erinnys, cruentue oanis, maleiicua Andronicus, prob calamitas! ac manifeatam invaalt tyraanidem. Et pramne qnidem ornavit eximiie cum alioe multoa tum apprime Papblagonaa qui rebellanti aibi auxilium tulerant: ac dignitatea aplendidaa eublimes amioia auia attribuit et 01 aociia. Illuatrea autem viroa et atirpes nobilea. partim injueto caroere concluait, partim domo, cognatia, patria procul
nulliua pepulit criminis convicto9,

alioa denique oculia privavit. Ergo ubique miaeria,ubique dolor, auspiria ubique, lacrym, ejulatoa. Nam properabat Andronicus hominea (breviter ut dioam) tollere de medio vel genere conapicuoa, vel conailio, vel forti manu preditoa vel prudentia ; videlicet ot tute, remolo obice, regium geaua funditus extereret. At MaQuelis eultanue morle cognita, Sozopolim occopavit aliaaque urbee, et Gotyaaam aroem armata manu ; ineuper terraa Romanoram proxi/naa plurimas aibi vindicavit bellana. Nec vero iotarea minoa laborabant per Aaiam pagi ruatioi multeque orbea civili eeditione cum variie cedibua. At enim callidue Andronicua volene atudioeua regia ac peramana videri, a patriarcha mox ooronari juaait imperatorem Romaoorum Alexium, quem ipae propriis bumeria ut ragem extulit aublimem in auggeetum cum fictia laorjmia : qoamobrem vulgo eat creditua patre malior, rcgiaque adolescentia tanquam tator : aed enim hunc projecit TDOX in baratbrum, ut David ait alioubi rex fatidioua. Jam poatquam omnea auetulit e medio, mente agitabat eedula quotidie quo paoto totum raperet imperium proque auo voto gereret ac libito. In primia igitur, 0 diram aententiam : morte reginam daronat injuatiasima criminibua conflctis, eamque laqueo crudeli aufFocatam, vita spoliat: atque, 0 patientiam, Cbriste bone tuam I arena jubct obrui cadaver marino abjectum littoraaine honore.

5025 , ! , $ , , t 5080

193

C^SARBa
1

, . 5035 , , " * 5040 , , . ' , 5045 , , ' , ! , 5050 . , ' (62) . 5055 ; , , ^', ,* , , , , 5060 , , , , , , , , , ' , , , 5065 , *0 , ( . 5070 * 01 ' , , 5075 * , , , . , , , 5060 , . , , ' 505 . 8* , '' , .

conjurata auae factionie etudio

eociQB imperii Andronicus diciiur, ot juvene com rege rem aummam gereret. Igitur progredions in templum maximum, more aolemni, redimitturstemmate, atqua ccaleati rite pane vescitur ibique formidandis in myeteriia jurat se ildem adolescenti regi immotam eervaturum, ejusque imperio pro viribaa faoturum ut patrem decet. Deiode regium Ingressus palatium acclamatusque rex et imperator perfidie Androoicue blanditiie usos, recentem sacramenti memoriam gerens, illico regem juveoem aggreditur, U eumque mactat, proh lugubre facinue 1 Etenim arcus nervo noctu etrangulat, aicqae infelicem vit imponit flnem, U8U8 ad id quorumdam iniqao officto. Et corpue quidem mergit profando mari, avulsum autem cervicibua caput secreto loco aepeliendum curat. Hic ergo Alexio deserente vitam, eolua imperium tenoii Andronicus, vir canos, detaetandua et maleficua, civium Erinnya, oedique anhelane cania, draco cruentue, ecorpiueque lethifer, borrendum monatrum, orcns ineatiabilie, 8tyx plena miaeriis, gemitibus, lacrymis, dolosae, tetricus, moribaa euperbie, deceptor, aeeeatator, vereipellis, variue, C eenex euorum temporum furiosieeimos, lacifugUB, et in aubditoe ira plenus, natorum loco nobili virorum carniiex, deoique regiaj exatinctor proaapi. Qui summo rerum occupato imperio Alexii aponaam eibi nuptiia junxit, eoelere manifeato scorlator eenex. Qoin saoramenti Manueli prastiti a patriarcba petiit atquc epiecopis absolutionem : qui eervientee grati pro euo liganu aolvendique arbitrio divinitua concesso, dederunt veniam, tam gravi aacramento solvenlee aenem : ridiculumque retulerunt prasmium, nempe ut cum ipso intcrdum oonaiderent. JJ Hoc exercente, ut diximus, tyrannidem, a Romanorum defecere imperio, propterea quod tyranno parere nollent, urbea Bytbinis Pruaa et Nicaea. Igitor Andronicua instructo exercitu atatim Nicaeam pergit iram epirana, quam nitebatur capere mcenia quatiene, et machinia et vario pugnae genere. Neo tamen bene evenit oppugnatio eed firma urba perstabat atque incolumis machinaa oontra telorumque nimboa.

(62) God, .

195

CBBOtfOGRAPHI
" , 5090 , ( . |] 6 '

Sed regi demum, acceptia conditionibua, oeisit ad prietinum ordinem reTertens. Nieaea pulcbria domibua turribusque instructa. Tunc Pcuaan Andronicua caatra transtulit exeroitu cum valido, atructiaque vineie, ct vallo circumjecto, variiaque macbiaia, urbem aummia viribua conabalur capere. 8ed tamen illa reeiatabat fortiter, propulsabatque macbinaa et aggraaaioiea. Sic pugnabator ab utrequa exaroiiu aeape repetitia por diem prallia bellamque longo trahabatur tempor*. Postremo laborasaet om murus leviter, subrutuin oivaa proxaua aredidertmt, et mox ruinam traoturum axtremai ; qoe ree beilaaltam ioUa wablvit mastua, mortalique ajaimoa pulaatil maivu Tunc obeaaorea, rapugitante nemine> in urbem irntttpebaqt aiudio alaeri auperabaotqae appoaiiia mcania eoalis. Porro Andronicua ipse m urbem i m i t ceu violenla fera leoquo ragieBt, anteque iro et gladio, proh dalot l efcoa
cunctoe propenrtodBin eonaaaiendQfl tratlioUU

5055 ^ '' ^, * $' * 5100 **' * { aloajaav -^ , jj | U k , 5405 ^aaweavAv vtapa > ^ 01 ^' ftvto4#, | . ' & \* 5110 ' , ( (( , ^ I ^ , $ * ^* 5115 ' $ < ^ {, , * Ofk ^ f * xat tftv , rtavW 6\>*. * * "*, / I
9

Atque alios qaidem diro euppHoio enaeuH, aliis exsiiosit lnman oeutorura, aliis utramqiie pedem *bsid) jttesil*
at manu# aliio, hao saogaiaartDm aaimorD I

Hos oenlte digitfeqae prtvavit ftimttl, illoB viciaaim pediboa atqoe oeulia, At Theodortfm Angela, heu diram pcaaanrrl adoleacentem ttobilem et puloberrirauro effoaaia oculia aenex crudelisatmaa aaino vili impoeuit abaqae duce, Romanisqueftnibuaprocal expafit quem errabandum invenientes Tarc suie receperunt donribue et hospitio, et qua par erat confoverunt cura. Leonem item cognoraine Synesium et Manuelem Lacbanam egregioa vfroe, com qnadraginta circiter ornatiaeimia deqtie primaria nobilitate bominfbue, mieerabiliter ramia euapendit arborum quaa circa urbem Prusam germinabant. Sic post inflictas quamplurimle poenaa, illfnc ad urbem Iransiit Lopadium, ibique pari grassatus eeevitis, excaacatoqua etiam uno epiecopo, non quaei temere, eed conficta causa; ad principalem urbem pedem retulit, gaudene Cadmea misere victoria, atque civili eanguine fuao geatiena. Babebat Andronious audacem famulum eimilem proreua, ut aiunt, BUO airaili, acrem, audacem, turpem, sanguinarim, aeque studiose conformantem domino, malorum instrumentam, craentem vxram plenam malitia acerbitate, bile, immiti rigidaque natura proditura

5120 *, , MpU , ' - J^fef, ' . * 5125 ( <?. ' , ' < 5130 , , , * , ' ^ '' , ^ 5135 . ( ( , ^ , 5140 ^, * , , ^ ^ ^ , ^ 5145 , , ! , ^ $(%
1 1

197

CiESARBS.

, Slephanura, id eel Goronam, puero diotum, ', corooam nempe infaraiae et conlumeli ; 5150 * , martyria quidem nomen pr se fereaiem, . aed Antichristi opera pairantem. Hoc Andronicue instrumento utens , , ^* . plurimoa leait, mactavit, lapidavit, ' , Per huno injusta lapidavit etiam Andronicum Ducam cura Macroduea, 5455 ^ viroa egregioa nobilaaqua ducee. " , * Nam cum in regia extra muroa domo /t Mangane dicta imparator dageret, " atque illuo pluriina plebia infiuite * ,

5160 , * ,, '*

, 5165 ofc . , ., ' , 5170

,

, > & & 5175 t , * * *> '3< ! , 5180 , * / tytv

*Oc ' 'Av&povtxoo'

"
5185 0 ' * 'Knl ' , . ', ^, 5190 , * , , * 5195 ' , * ? , , ] , < , ' 5200 , ^ , , . , 5205 -

ipaiaa juaau turba coaota eaaet, produrti aunt publicum ex iia domibua duo praadicti viri ad aupplicium, perque oioniucn maaua eimt lapidati, cadie faciente initium iniqu* Slepbano, atque ad cruentum faoinue exbortaate. Deinde exatinctoa, crudele facinua i lignia auependeraat e regiane urbie. Hie se obleotabat inmanibaa operibue, auppliciia inhiimania ot exaaorandia et eiitioeie acilbus qootidic crudelia Andranioi tagenium peaiimviB. Hoc imperaiite urba Tbeoaaloniea, nobilts Ula, gloriaea oivitaa, Theaaalicarum urbium regina, beu l Sioulorum capta eei eaaroita, et in barbafioum oeaait domiaatum. Eteoim quidam Comnaaaa Alexiua peaeimua homo paliwqit* exitiam ab Andronlco relegaiua in Scytbiam, profugue estal venii ia Bioiliaai, atque Latinum Inaula tyraanom convenleitfl, atque adroiaeQe ad colloquium huao Andronici tanlo inflammavit odie, ut congregalis eoptis inaameria nauticia et podaatribue rex Sicili contra Romanaa eipediret terrae; eqoestrea quidem ad Epidaoram copias, nauticas autem ad Tbaaaalonieam. Et Epidaurum qoidem virtote bellica oepit terreetrie milee cnm vicinia; populatuaqoe terraa interpoaitas curau pervenit illino ad olassem stram D Thesealonica? i n flnibus exapectantem* Utroque igitur concurrente exercitu a continente terra nempe ac mari, et quaquavereus urbem circumdante, beu beu \ oapia est Tbeesalonica civflaa, illa, inqnam, Macedonum metropolia, et Siculia coacta cervicem ffexit. Deincepa quantaa malorum Iliadaa calamitatnm tragoodieeque pelagua perpeaaa elt ao riderit infelhc civitas, nemo pro meritie eane narrare queat. Siculia enim in nrbem irrumpentibna, puberea cromoti ewdobantai gladio,

199

&&1 CHRONOGRAPHI " ' '. { * 5210 ' \ , * , , , , 5215 * , ' . ' . ' * '' 5220 " , " , JJ " * ( 5225 " , , ( , ' 5230 * ' , ', ! (, . 5335 , ' , ~ , , , , (&(3 6240 ' , ' * , , 5?45 , " . ' * " " 5250 . * D ' 5255 * , , 5260 $ , '' * ' .

reliqui bonis nudabanlur misere, matrone virginaeque daboneetabantur : omnia tompla et parthenopsa deapoliabantur violenta manu : plateaa omnea, angiportus, vi, morticinie oorporibue plene erant, cruentique tabi rivia redundabant. Ergo lacryms ubiqoe, luctue, clamor, ululatue, et borribtlis tragoadia : sic enim pauoia dicere rem verbis juvat; mietueqoe ferebatur ad coeltim clamor. Atqae bie civitaa aiterebatur malia. At Andronicua malitiam auam non deaineDe, quln adeo ceu fariarnm quidam famulue, et lympbatorum dsmonum miniater, crudelia nempe Ecbetua vel Cambyaee, vel Phalarie ferinus vel Soytba Tauricue aubditoa ounctoe miaer devorabat. Etenim fratres Sebaetiaooe duoa diro auapensoaiDterfecit ligoo. Alexium Manuelia notbum fllium, cui apuriam filiam auam jugarat nuptiie, oculia caseum feoit sententia iniqua, ejuaque potiorea aaaeclaa exoecavit. Scrlbam autem quemdam dictum Mamalam flammie exurendam in etadio tradidit. Tripaycbum quoque, juatum Dei judioium 1 ioique multis peeaima qui fecerat, ciecum aoliaque radiia carentem feoit. Alque ut aummatim breviterque dicam, bujua novelli tempore Timonie, pcBnae, triatitia, calamitum comnlue cunctoa lenebant, lacrymeque juges, et malorum quidam torrens ac tempeataa. Qua die enim nemini male fecerat, nobilium nerope bomlnom atque procerom, hac ae vixiese non putabat die. Femin ergo et viri rapti domibue vinclie, fame, mortiboa, vexatlonibua. oculorum orbitate et cruciatiboa, aliieque pcenis plactebantur innocui. His 86 oblectabat actiboe imperator. Sed boni qoiddam aaquiqae eimul inerat : nam benaftciie reoreabat plurimie pauperee aubditos tenueeque, siqoidam vere eibi benovoloe comperiret: ac praspotentium injuataa direptionea, criminumque fontem avaritiam cuncto Romano aubmovene imperio, mellori conditioni provinciaa reddidit Tunc nuaquana exactoria audieeea minae, qul tenuiorura patrimonia qaateret quamlibet oatendene malitle cauaam ; neque veoatia expoaita vidiaeea tuno Teotigalia publioa redemptoribue : verum qui Ceaeari rem dedieaat Oearie, de raliquo securam agebat vitam. Jam qui tributa publica exigebat ttipendiie ipae inetractoa id joeie agebat:

A,

201
5265 ' . . $ . , ' 5270 , ' ' (3(ac 5275 , ' ^ ' , , . ,

OESARES.

202

5280 , , * , , , , 5285 * ' , / * 5290 , , # ' . , 5295 ' * , 01 ' " . , 5300 , , ' , ' . * , 5303 ^ , ' '' 5310 , , , , ' , , ij . 5315 ' , 5320 .

qaia gratis nempe dubantur dignilatee cuncl cuique optimo ac merenti, nemini indigno qui pecunia emeret. Ergo, ot carminibua psaltea David cecinit, juatitia aimul et venuata pax tunc conjarat amlce oaculabaotur. Inauper morem impiam, 8celeeti8almum, facina8 inhumaDum injustiseimum, nempe uti naves alicubi naufragaB ventorum violentia et tempeetalis confractae, et mox ad littora project aarcine direptionem ac peroiciem conlra faa orane ab accolia paterentur, auatulit Andronicus regio outu : qui gravi jussu ac minia vehementibua JJ certam conatiluit mortem ac aupplicium bie qui decretum violarent auum, idque oam poana aeternum ratumque voluit. Siquia locorum, inquit, maritimorum poaeeeaor eat de genere optimatium, aeu magiatratum traditum a me gerene, primo se ipaum dein aubditorum, ordinem ad Oei*8anctam timorem inetituat, atque ad imperii nostri revereatiam. Tam prodii eiquem dominum maritimi provincieve proeidem, quamvie nobilem, de naufragarum navium quidpiam aarcinis percepiaee certo oonetabit indioio, buno manet dirum xnerito aupplicium : etiamei forte ipaemet mente purua Q maoaqoe prorsus iacontaminafus fuerit, ai tamen ejua aubditi ee reos fecerint; quandoquidem rectori praeidentique aubditi cuncti conformari solent. Tranagreaaor autem legia perpetietur inauditam illico horrendam mortem, triale nempe auapendium extensionemque in malo navie naufrag experietur. Gum talem ounctia incuaaiaaet metum, inveterati morie ceaeavit aeelue. Exin jam nulli contingebat navi ut apoliaretar onere a praedonibus, ai forte In mari faceret naafragium : aed tempeetati aerenitae eucceeaeral periclitantibua favene onerariie. JJ Inauper Andronicue injuetos hominea poena afficiebat debltaque ultione, quantumvia reua nobilie clarusque foret: ecilicet baud pro persona, eed juate judicana, et tenuem atque magnum perinde atimaoa. Ia etiam Chriati quadraginta martyrum celebre valde templum et ornatiasimum, tuno laborans temporie iojaria, inetauravit optime impeoaa plurima; ibique ajdee ad habitandum atruxit, aiquando ad dictum templum ipee acccederat, vario artiflcio sumptuosoque rairaa, Inaoper litteraa cum auia profeaaoriboa hic imperator plurimi ajetimavit, 7

. GR. CXLIII.

203

BPHRJSMII CUBONOGRAPHI A * 5325 ' , , , , , ! * (, , 533 " , ^5 5335 ; , , I 5340 , ] ' , I ! , 01 5345 ' , ? " ' , ' * ol 5350 ' , " , , * 5355 ' ' . ' 5360 , ' , ' , 5365 ' * , " ' ' , 5370 * . ' , ' , 5375 , ' , ' (63)
1

204

largiaque fovit donis prout fas erat. Jam cum hic easet prorsus lanius hominum, Imo yero Satan alter homicida, nbi concepit, ot alt David, dolorem, iniquitatea peperit! eheu, mortem. Decretom fit, proh inhumanum facinus! ot ctmcti inclusi carcere val exsulea mari, vel glaJio, vel alio mortis genere, nemine excepto, vitaa finem cernant, ipsi et conjuncti omnea jure generis. Gur enim, ait, uno resecto capito, alia conaurgent plura et pejora?
hem exsecranda, horribilia aeDtentia I

hem malediotum aatanicum decretum, a quo tot letbo deatinabantur bominea! Atque boo inacriptum libellis decretum ab iniquiaaimis acceptum judicibua Andronicus imperator cuatodiebat: idque heu quanlociua exsecuturua erat, pecadum inetar tot bominea jugulana, quotquot per imperium in vinclis erant cum conaanguineia cunctis et affinibus. niei Greator generie humani ac Dominua preoccupaaaet perdere Andronicum, taliaque in caasum vertere conailia. Interim Andronicua cuncta cernena adversa sibi fleri et diflloilia propter victores Sioulos exercitua, qui Tbeeaalonicam occupaverant. prout auperior narravit biatoria. et nunc jam Serraa Bolerumque advenerant; iosuper gnarue subditia ae invisum, ad divinandum temporis faturi oaeus per bominea bariolos convertit animum abominanda utena bydromantia. Et intereste quidem cum bariolia noluit ipee, derisionem cavena; verum hec tninietro commieit Stepbano aacra nocturno tempore peragere : qui ad ae vocana Sethum quemdam nomine cfflcum, sed arte bariolam, ob idque olim juata eentantia ocalie privatam a Manuele purpurae regf floacalo; interrogare coepit maloa dsraonas per nefari artia incantationee, quianam poat Andronicum Cmaar foret? vel hujua qoienam raperet imperium? Daamon ex pelvi retalit ambigua, et perobeoure dam per aqoam loqnitur delineavit litteria fallacibue, quantnm oonjlcere licoit, Ieaaciom, Nec vero nomiaia cunota elementa soripait, eed eemiplene obtnlit tanquam lans figoram dimidiatam, atque ambigoa et lune iota Httaram praepoaait. (63) Scilioet antiquna typua Graoi eigmatie eet G. cui prepoaita I eatie portendebai nomen Iaaacil IG. Verum Nicetaa Ghoniatee biat. , 9, ait litte-

ram I non prwpoaitam, aed eubjunctam fuiase, ob augendam ambiguitatem.

205

CASSABJEES.

206

" , Oraculi Andronicua verbia cognitis, 5380 ' . tempua popoacit aoire quo ha3c fierent. , Iterum ergo rogatar oraculum. ' ' Tum eic compoaito carmine dasmon ait : , Hffic intra diem exitum eunt babitura 0' * quo vencrandum aolet exaltari lignum : 5385 ' , porro Septambria jam erat diea undecima dum haec arcana divinatio fieret. Haa imperator nugas esee credidit. Quomodo enim, inquit, Gypro poterit ' buc navigare Iaaaciua tam brevi tempore, 5390 ; meumque regni eolium evertere ? Exiatimabat enim tyrannum Cyprium , et everaionem aui venturum tbroni, " , virum Gomnena de gente progenitum, ' , jg qui perduellem aemet imperio exbibena 5395 ' , ineulae prefecturam ad se rapuerat, , ibique saavam exeroebat tyrannidem, atque Iaaoua nomino appellabatur, , Sio Androniot dicene atque exiatimane, ' ad regias des ivit qua sunt in Anaplo 5400 . ut aese in illo oblectaret bospitio. ' Interim tamen maleficue Stepbanus cum paucie raptim venit farailiaribua , ad pulcbraa dea Ieaaoii Angeli, ' * eumqae vooe juasit prodire domo, 5405 ' . aeque ducem eequi quoraum tenderet. Ille minaoi consternatue voee, * ut se morii aubduceret Deum rogabat. ' Stephanue torvia oculia inolamane iterum . ot aine mora aeqoeretar jabet. 5410 '' , Verum ut vidit demorantem adhuo, intendit vocem ad eatellites auoa, * ut eum oorreptum aadibua proiraherent. Twn demum tali vi coaotua equum, " * qui bene instructua aderat, conaoendit 5415 Angelua Iaaaoiue, aumptoque animo , acutum gladium de vagina promens , impetu contra Stephanum impium ruit, , atque eum mortali oonsecutae ictu, caput bifariam ensie aeie aecuit; 5420 " 2, et praadam canibua hominem relinqoena, " effuso curau maganm ad templum venit * per viam publicam perque forum medium; nudumque adbnc mano gladiam gerene , cunctie inclamabat, Hoc ego gladio 5425 . capite obtruncavi eceleetam Stephanum. , At ubi in magnatn pervenit templum, (64). homicidarum pulpitum inaedit. Deincepe confluente turba maxima " , innumeroque popolo ad Iaaaoium, hio obeecrabat ut eibi auppetiaa 5490 ' ferrent et validam defeneionem, , " in ipaia nempe poeito mortia januia.
1

(64) Nicetaa Cboniates lib. n, 10: OtTov : templum ingreuus eam sedm corucettdit in , , ol qua homicidx suum facinus publice confitentes, ab , tngredienlibus sanctissimum locum egrcdienlibusque , veniam petunt. \* -

807

EPHRJEUIl CHRONOGRAPHI " " ) . 5435 ' ' , 01 , ' . 5140 *2 , " ' , , ^ . 5445 ; , ' . , . 5450 , , ', ^ 5455 , " . 5460 (5 , ol , , , g 5465 ' , . ' ' ' ' , 5470 ' . ' ", , "^ . 5475 ' , , . , 5480 . ' , 5485 , , . * ' ' , ' 5490 ' ' ,
0 1

208

Reapse ad hoc iautorea permulti erant, maxime quidem genere propinqui. Cumque a rege nemo superveniret qui coepta illa minis disturbaret, prsedicti faulores eumpta audacia liberia jamsncclamabant vocibua, atque Ieaacio firraam spondebant opem. Ergo ut illa praeteriit prima diee, Jamque alia advenerat, summo mane populus cunctus Byzantin urbis fluminis inatar ociier ruonlia ad pracipuum confluxit tcmplum Dei. Gur autem ego longos aermonea nectam? inceeaunt maledictia Andronicum, Iaaaciumque dignum edicont stemmaie. Inauper omnee carceribaa clausos emittunt, atque turbam conficiunt maximam. Tunc vero innumeros vidiaaea enaiferoe, thoracibus et ecutia armieque accioctos, alioa denique lignia claviaque inatructoa, 8io ergo adatante concione omnigena rex atque imperator Iaaacius concordi labio a cunctia acclamatur, dum ei quidam in caput imponeret imperatoria maximi Constantini coronam qusa de eacra pendebat mensa. Cum Andronioum tamen adhuo timena coronam Isaaciue aegre admitteret, patruua ejusdem praeaena Joannea Dacaa, vir canua, iroo et calvus et aenecio, denudana oapot pileo, obaecrabat ut auam frontem redimirent etemmate. Populua recalvaatrum caput cernena, negavit buic coronam ee donaturum; aitque regem aenem ae jam nolle, Andronici nempe cauaa a qoo malorum tantara nuper oongeriem perpeaai eraat. Tunc ergo a populo electue imperator Iaaaciaa, ut meum hactenus carmen dixit, ad regiam pedetentim ibat domum cum patriarcba populoque plurimo. At Andronicaa ia Meludii regia veraane, ut geatam rem inaudiit, venit trireme ad palatiura magnum, volucri nempe curau fretum permeana. Supenrenienle tonc novello Geeare, repugnare coapit armie aenex dominua, iela com paucia deauper conjiciena oontra adventantea omnes atqae Gacsarem. Sed cum fruslra laborare eenex aenait, purpureaa crepidaa et coronam abjecit, crucemque mlser collo abatulit: barbaricomque capiti imponena pileum, trireme inacenaa ad Taoridem fugiebat. Ingreaaua autem palatium Iaaacius, atatim Romani univerei imperii dominus acclamatue aique imperator miait qui Andronicum ad ae retraberent; quem prope urbem Chelen comprehensum,

209

CHSARES.

dum fugeret, ut diximus, ad Scythas Taurlcos. imperatori oblulerunt Iaaacio. Qtiantia deinde attriverit cruciatibua quotqua auppliciis Isaacius imperator infelicem hunc eenem quotque poenis, vix et bumano effabile eloquio, attamea dicam breviter pro viribus. Urbano primum concluditur carcere, collum catenia vinctua atque pedea; atque bac trieti exhibitus in epecie regi, oonviciie appetitur miser maledictisque obruitur innumerie : verberibus lumboa teritur et nates, barba et capillo carptim nudatur caput, excutiuntur dentea inflictie iotibus, ludibriique gratia ac risus traditur auiamet inimicia et carnificibus. Fert petulantiaa, contumeliaa, varbera, lunditur os alapia, varie affligiiur, malorum Iliadem tragoediamque patitur et miseriarum infinitum pelagua : prffieertim vero vexatur a feminia, quibue oculorum lumen eripuerat, vel maritos partim nece abaiulerat, partim effoaaie oculia excaacaverat pro aua esvitia mortalia bic peaaimua. Poatremo impoaitua, bem auditu borribile! acabioao infeliciter oamelo, qui Romanorum nuper imperator, quem circa regii reaonabant plauaua, ^ per forum ducitur perque vias publicaa triumphum turba spectante turpisslmum, ipae vix tectua vili tunicula tegmine nudum cranium oatentana; lugubre viau narratuque horribila uberea lacrymaa aine dubio eliciena milibua ex oculia, qui eolent miaeroa naturaque eocioa, prout faa eet, aapicere. 5530 . At plebeiorum vilisaima colluviea, fartorea et coriarii ac sutorea, , Dardanariorum atolida collegia. pompam ducentea triumpbuaique bujusmodi, , vel potiue id ludibrium et deridiculum, 5535 , nullum praitermittebant pamaa genua ', opprobrii, malefioii, contumeliae, , , quin Andronico per nefae ioipingorent. " '! Alii siquidem, veaanum furorcm I 01 , I percusaum discerpebant ipaiua cranium 5540 , doraumque Hgneis inclementer clavia : ' / * alii latus, renea atquo podicem OV '
0 " '. 595 ' * " ' * 5600 * * , , 5605 ' , ^ , ' , . 5510 , , , , , , * ^ , 5515 , *fl , , , , ! 5520 , , * , 5525 , ' , , , [ * , 5545 ' * 01 ' 5550 , !

euffodiebant cultria atque subulia, alii iuquinabant fimo narea bubulo, alii epurciliaa corporum in vultura ejus epoDgiie expreaeas aspe conjiciebant : audacea aulein quidaiu ac ferociores lapidibua appetebant, dicenles caaem ei Cerberum atquo feram aanguinariam, alque hia aimilia per summuin fururcm.

2H

BPHRJEMII CHBONOGRAPHI
,
'. 5555 . 5560

Verom ut verba ad compendium conferam, nemo in immenao illo fuit spcctaculo, quin moleetie ictibus et conviciis tooc infelioem senem non verberaret. Scortum denique quoddam impudentissimum correptam de culina in viam deferens ollam fervente admodum aqua plenam in Andronici effudit furioee genaa. Atqoe haic perpetiens mnltoque plura, contra iot mala durans vir magDanimus In iot dolorum fluctibus et prooellis, tantoque miaeriarum obluctans pelago, malorum inquam nimbo quamvis pressus, fortiter tamen Domino agebat gratias, oonatantem in euppliciia mentem retinene. Bic ergo in atadium ductus cum ignominia parumper adbuo spirans ad columellas proatantee illic pedibus est suepensue. Furiosue tamen populus necdum satur vorandis ejas carnibue, auspensi miaeri. membris etiam genitalibus ineultavit, tunioula reducta, ham pudorem! Qoidam acutum gladium per guitur egit, alius LatinuB podicem cnse fodit: Latini vero ciroomslantes reliqui gladiis caedebant miaerum corpusculum ingeminatie conlinenter ictibus, Bponeione velut mutua utri acutius aciuaces ferirent experientes. Sio Andronicas in suppliciis luctana in tantoque cruciatuum mari naufragus, epiritum sibi violenter raptum in columelliB illis effudit turpiter. Atque hunc imperii vitaeque finem babait bomo aerumnosus, postquam imperaverat biennio fere stemmate revinotus, uno preterea domiDatus anno abeque corona, et purpurao decore. Erat in egregia forma corporis, proceritate proditus beroica, augusta facie et prorsus admirabili, prasvalidaque uteng valetadine. Post aliquot autem dies de euspendio detractum ejus cadaver in quodam etadii fornice aiae cura projeetum jacuit; donec ad Ephori tandem monaaterium composuerunt quidam i a brevi loculo; ubi adbuo corpus spectatur a cupidis, integritatem auam prorsus retinens. IB autem toto deperibat animo apoatoli divinaa Pauli epistolas; a quibua, admiranda velut scatebra in oratioaea auaa et scripta ducebat rivuloa,
qu<B componebat oobili artificio.

,
, , 5565 ^(3 . jj ' '
1

5570 , ' , ! * ' * 5575 , . 5580 (5 * 5585 , , ' . , 5590 ' , ' ^. ' $ 5595 ^ * D * ' , . 5600 , ' , 5605 , "

Quia saoram Pauli coeliapicia imaginera auro argentoque insignem Andronicus in quadraginta Martyrum delubro a semet dedlcatam colebat admodum. llaec autem Andronici inatante fato

213

CJB8ARH8. oculis lacrymarum profudit guitas. Audita re, Andronicue atatim mieit ad explorandum famam Btudlo aedulo Odelem eibi Stephanum oum oomitibue. Ergo profectae impius ille Stepbanos curam impendit probe ut rem cognoaceret, veridicoque ore mittenti diceret. Quamobrem Pauli ocalue linteolo poro abstersit reverenter; is autem veluti fons, lacrymarum frigidum fudit rivum. Id quod ubi intellexit a epectatoribue, ingemuit Andronicus, miransque plurimum, capul hao illac quassans, Paulum ait lacrymae illas causa sui profundere, aliquid forte mali portendentem : B6 Paulum amare efflictim dizit, ejusque summe verba pretiosa colere; quare 86 amari ab illo viciesim, eequum. Quid aotem mali lacryma predicerent, a me auperiue dicta perepicue doeent.
N A M

5610 * ^ . \ . ' , 5515 , * . * ' * 5620 " ' , , . 5625 ^ , \ , * " , . . , . 5630 ' (3 , , , , '* ' , 5635 " , " , ' . , , 5640 , . , ^, , 5645 , , , ^ , , , * 5650 , . , , , , , , 5655 " , , , , , , 5660 ' , , , , , , * 5665 . ,

ISAACUS ANQBLUS . IX. MENS. VI. Igilur poeiqaam tam facile obtiauit Romani imperii thromim Ieaaoiue, hilarie erai, Bubditie aoceesu faoilis, auavia, mitie, erga omnee cUmena. Is ab Andronico male paesoe,
vel iojuBte bonis pulaoa propriis,

vel membro aliquo corporia mulclatoa,

prolixis beneficiia recreabat,

C reddene ablata cuactia patrimonia. Hic enim GaoBar, ut aummatim dioam, genitus erat nobili, illuatri geaere e ComneniadiB agnomento Angelia,
epeciosuB valde juvenia et puloberrimue,

floridus, validue, corpore procero, viribus prepollena fortique manu, comis, benevolus, apprimeque pius : erga Deiparam miram iiduciam gerene. eamque eumma religione colene : liiterarum amans. gratioaua, dootua, litteraa ac lilteratos bonorans simul : miaericordi animo erga egenoa, ad beneficia oonfereoda pronus, largus opum, indigoa cbaritate fovena, j) cunciie demum eubveniena neceaeitatibu8, inopibus, mendicis, viduie, pupillis, advenis, virgines quoque dotabat ad nuptias : publica bospitia atque noaocomia inetaurabal etudioseque ornabat, ad requiem corporum morborumque curam, quicunque conveniaaent infirmi, pauperea, omnia ad viotum afflueoter tribuena, Caeterum mollia moribue, igoavus, socors, et sumptuosua valde victu ac veatibuB, oonvivium aemper solomonteum apparaaa, aemetque novia stolia quotidie exornana, lautaaque suis ministria largiens epulas. Sepe ulebatur balneis in hebdomada,

215

EPHRAUU CHRONOQRAPHI

216

unguentorum eemper odore fragrans,

exornatoeque ut sponBus vel ut pavo

procedere de regiis solebat ffidibus. Idem promptua ad iram eique indulgens, miserioordiam tamen irae admiaceaa. Neo vero imperium admiaiatrana optime, sed inconsultus potius novator rerum : coenacula, balnea, domos splendidaa fundans, aedificana eumptuoseqae inetaurans; staiuta Eccleai innovans, perturbane; paetoree alios in sede conatituena, alioa per aolam deturbane arbitrium. Ad bunc regoantem convenerunt undiqoe
fortium virorum innumera3 catervae

ex urbibus Romanis aliiaque terria tum orientalia orbia tum occidui : e quibua juetum conscribene exercitum, adnumeravit Romania legionibas. MiUtibus quia etiam extra metropolim, ut propulaandia bostibue promptos facerel,
victum Bobmisit lautaque atipendia,

auri nimirum summam cujue pondo pol centenarioe quadraginta appenderet. Jam vero, ut retro diximua, milee Siculua Romaoaa urbea vexabat concurBane : Serraa oraeqoe Strymonis devastaverat: urbem Amphipolim, expugnatie mcBnibas, ceperat nuper cnm propinquie looia; occupaverat cum Mosynopoll: ipaamque urbem ae capturum regiam ceu nidum dereliclum autumabat, copiia suia moania circomdana. Jamqae etiam claeaia Sicula etationem
in Buburbanls insulis inaederat.

' , * 5670 . , 5675 , * , , " , ' . 5680 ' , , ' 5685 , ' ^ , . 5690 " ', , " . (3 , ' " . 5695 ' , ^ 5700 . , , 5705 1$ , , ' , 5710 JJ ' , . ' , 5715 , ' , 5720 ' , , ' 5725 ,

Yerum Romani duotor exercitua Branas vir magnaniraue et conailioaue Italo cum boete eonsertis manibua, Naminia prelia Inclinantis ope,
magnum de Barbaria retulit tropba3um,

et Siculorum plurimam stragem edidit. Vivos quin etiam legionum duces Ricardom oepit Balduinumque comitem, quos io metropolim misit ad Caeaarem. Captivum fecit cum pradictis ducibus exitium patriae Commenum Alexium, malorum causam et procellae flabrum, atque oculorum lumine privavit. Quotquot aatem Itali effugerunt coedera, Tbessalonicam proporantea urbem, navibua abierunt in patriam auam. Qul vero in illa eubatiterunt urbe, malos male juatus enaia perdidit,
Buperveoiente exercitu Romano.

Ergo omnee Siculi peribant gladio magnanimorum domiti virorum manibua, preaertim ab Alanis tunc auxiliaribua. Talionem siquidem reddentes Latinia, eamtiaeque memores recentis Tbessalonica capta quam exprompeerant

217

CJBSARBS.

218

, recta capitibue ensee impingebant, , fratrum euorum gentiliumque vindices , , ) quoe illi nempe per urbem mactaverant . Quod Bi qui ad eacra asyla confugiebaot, hos jugulantes clamabant ferociter, , Ubinam est occisus per voa sacerdoa? 5730 , ; nam et ee sacris cedibus impiaverant. ol * Tum et mirandum quiddam videre licuit, $ cance parcentes civium oorporibus, * si quffl projecta jacebant in vicis; 5735 ' aet Italoram certatim cadavera avida fame ibldem devorantes, * quin et sepulcrie sape protrabeates. 8ic Thessalicie pulaua fult finibus " cum ignominia Siculus exercitus. 5740 jj Triremes autem, ut superius diximue, Byzantina urbe fagientee procul, , , male a Romano milite sunt mulotats, atque amiaerunt plurimam turbam nauticatn : cumque ducents eeeent vel etlam plurea, turpiter viot fugiebant in patriam : 5745 "' , * quarum permultas fama est in cursu , , ventorum vim perpeesas et tempestatis, naufragas medio periisae mari. * Quare in'hie praeliie bellatorea ltali 5750 contra Romanum decertantes militem * occubuerunt deoem ferme mille : terreetriqae eimul et maritimo " bello sunt oapti quater mille Siculi, 01 qoi carceribua publicis concluai 5755 . ^ frigori sunt enecti et morbo et fame. '' , ^ Alteram duxit Isaacius conjugem, , (5 mortua prlore, Ungarici regie filiam : " quarum nuptiarum eponealiaque pompaa , nolena de flaco regio impensas facere, 5760 dum huio parcit victus avaritia, ' coapit pecuniam aubdilia ex urbibus ' * et reliquis oaatellis coacervare : unde commoti populi Mcaeorum, * , , incol Herui, qui dicuntur Blachi, 5765 ' , fidem Romano negarunt imperio, proplerea, quod suia gregibus apoliabantur, , (65) * , Patroclis occaaio, ut eat in proverbio.
[. ( ' ' * 5770 * ' (& , ^ , " . 5775 Upov (66) ,

Ad id praeterea facinus suat compulsi

a fratribus duobus Asane et Pelro

D MoB8i8 et ipais genere et ingenio. Hi populares BUOS, qui deficere

a partibuB imperii subtimebaat,

exacuerunt callido artificio,

aeu dffimoniaca fraude, ut rectiua dicam. Splendidum isti condiderunt fanum

Demetrio martyri cnguenlifluo,
eliam in argenlea tabella cum his litteris ia ChriBtiania inscriptiooibuB. , .

(65) God. . De iia dici proverbium Dio-

genianus vn, 47, ait, qui oum proprias calamilatea ob metum deplorare non ausint, aub alicno praetexto eaa deflent. De Patroclo sordidisaimo Aristophanes in Pluto i , 28. (66) Cognomentum boc 8. Dcmetrio attribuitur

219

BPHRJ2MH

CHRONOGRAPHI

220

ibique qooedam familiares daemonum lymphatoa hominea doloae collocarunt, oculos diatorquentea, effuaia comia : aique his mandaront nt tanqaam inepirati sic loquerentur inter multitudinem : nempe qaod Deue Bulgaros atque Mccaoa in libertatem vindicare vellet: propterea Demetriom qnoqoe magnum Theaealonicam cum Buoftemplo insigni atqoe HomanaB deaerentem aedea, huc demigraase opem allaturum. Quare jam mora protinua abnipta armis Romanoa comxnolie appeterent, eoaqoe in praelio eine venia occiderent, neminem vivum pretio dimitterent. Haac inclamanlea bacchici divini perauaseruut barbarie ut arma caperent, qui Romanam ditionem ad Hsmum aitam concuraaverunt totam diripientes. Petrua quin etiam aurea corona caput vinxit, et pedee calceis purpureis. HOB ergo aggressus armis imperator. praelio victos compulit in fugam. Asan vero Petrusque auctores aceleria Istro tranamiaao cum auia rebellibuB, adjunxere semet barbaria loci accolie. Gaasar cum posset universam Mcesiam percurrere recteqne eam componere, quoniam nuapiam quisquam reaistebat, tale nibil ad tutelam prsBstitit. inflammatia igitur frumenti cumulis, eimul Blachorum fraudibus deceptus, ad urbem regiam retulit inde pedem, relictia ibi rebue in discrimine. Tum Aean alque Petrus aasumptie Scytbia
in patriam redeunt, prohibente nemine,

rursusque ingresai Romanas regionea

MoBaia exercent dignum latrocinium.

] , , 5780 tU , * ' . ' 5785 ' , ' , 5790 . , ' . g ' ol , , ' ' 5795 * ' . * ' . 5800 ' , , , , . " ' ' 5805 , * g I , , , 5810 . ' " ' , ' 5815 ' ^ , ', 5820 , , _ ' ' ' 5825 , , , , ^ , ' . ' 5830 , ; ', * , , , ' 5835
1

Gontra boa venit cum fnnumero exercitu Alexiue dux cognomento Branaa, qui regi jamdiu inhiana coron,
nunc conspirantes legioaes nactus, a Caesare deflciens aumpsit purpuram,

atque Byzantium concito cursu veniens conatitit improviaus ante mcBiiia; ibique civium, verbis et armia magis,
Bollicitabat valde quotidie animoa.

8ed imperator congregato exercitu

ex virie militaribua externi generia,

Italia ncmpe, Scytbia, Iberie, Turcis, Italici Corradi coneilio impulsua ausus eat pugna tyranno reaiatere. Nobili genitua fuerat de genere Italicorum principum Corradue, vir clarua, omni k u d e florentisaimua
naturae dotibue preditua eximiia,

mentia eapientia, viribus corporeis,

atrenuua patrandia pracliis et pravalidus, Caesaria aororem i a coajugio hubcns,

221

CJS8ARBS.

* " , 5840 . ' 6* , 5845 , , * ' ? ^ . '

. vere ccBlaste per id tempus donum reg! concessum ob imminens discrimen. Nempe hic Latiais colleotis equitibus Martem spirantibus paulo plus ducentis, cataphractisque peditibue quiiigentis, ducem 86 praebult viotoriamque retulit. Gffisar quin etiam loricatua adfutt com ducibus ac fortibue ordinibue. Gumque jam acies essent in procinctu, sinistro cornu praefuit Cammytzee protostator et nobilis consiliarius; dexterum ipse Caaar cornu rexit; medium tenuit Gorradus exeroitum. Aciem et Branas ordinavit suam, mediam ipee occupans pbalangem, 5850 alas tribunie regendas attribuens. ' Mox coacurrentibus utrinque aciebus, ' , ut paucis verbie tantam rem complectar, ' , Gorradi Branas cadit ense turpiter ^ , eique caput statim amputalur, 5855 , fitque simul pugn finis et tyrannidi, . Deinde nobiles, qui rebelles fuerant, ' legationem ad Caesarem eubmiserant, criminis yeniam eibi deposcentes. Ga38ar se prsbuit cuoctis indulgentem, atque accedentes benevole excipiene, cunctie prudenter veram poenitentiam violatorum fcadorum suadebat : atque ut saori vinclis anatbematis
(j a patriarcha ByzantinaB urbia

[ , 5860 5865 ' ' , "9 , . 5870 , " , 5875 * , ' ', . 5880 * ' ' , ' . 5885 ' , , , " . 5890 " ' , , ,

peterant aolvi, quibua ante triduum a civibue obstricti rile fuerant, dum eammia moeniia stantea atque turribus mala reballiura epectarent facinora. Atque in his multt tacti poenitentia ad magnum praeaalem fervide aocedebant: aat alii vanam apecicm consensus capitis nutu tenua simulantes, exhortationem Ctesaris ridebant. Ipae~profectus iterum in Moeaiam boalium effusas pasaim excuraionee sane parumper armis compescuit, progressus usque ad urbem Hadriani. Interim Maeai devastabant rursus JJ circa Pbilippi civitatem pagoa. Dum laboranti rex parti auccurreret, locum quem vacuum abiens reliquerat, contumax statim Moaaa gene tenebat. Barbaros ergo debellare studens
ad Triaditzae contulit se finea :

8dd cum rigente hieme nil proficeret, expeditue ipse Byzantiura venit : dumque illic milee raanet sub Jove frigido, circi apectabat ludicra cerlamina. Attamen verno tempore Byzaniio rursua diecedens Mceaoa armis petiit: cumqne ob capiendum laborasset diu Lobitzum quoddam M<Baiaa castellum,

223

BPHRJEMIl GHROMOGRAPHl

224

inconsummatam operam omittens, iterum regiam rediit in nrbem. Scilioet pnlcbrs graiia Propontidoe, aedi6ciorum commoda et ornatua, vonatio dolcla et eimol equitatio, pisciom proda, com hilaritatibua, dia longiaquum non sinebant teaarem, sed ad fruendam sese compellebant. Asanie qaoqne oxorem Cauar cepit terliumque ex ejue fratribus Joannem obaidia loco iraditum accepit. Nibilo hic tamen minua poatea nocuit pro eua malitia peesima Romaniajurbibua. Adhuc tenente imperiam Iaaacio defecit qnidam Mancaphas cognomine Pbiladelpbenaie civie Theodorus Lydiasqne et patris invaait tyrannidem atque urbea plurimie multavit damnis cura harnm pagis, cireum arma ferene. Philadelpbiae Ceaar ad flnes veniena in eoa patria concltibit rebellem, qui tune idoneum nactus est agnomcD dictus ab actia fatuue Tbeodorus. Cum Philadelpbi tamen haud poeeet urbem capere Csear vi peritiaque bellica, quod foit reliquum, conditiones obtulit: nerape ul depoeitis imperii inaigniboa privatam vitam Mancaphaa exigeret; urbe autem veterem ordinem reciperet, seque priori domino sobmitteret. Mancaphaa tamen profugiens ad sultanum, Turcia aeeumptie secum auxiliaribue, Romani imperii flnes incuraabat. Mieeua cum donia legatoe ad aullanum, Mancapham annuente reduxit sultano regiam ad orbem, ibiqne Caeear vinolis perpetuoque illum addixit carceri. Cognita rea aultani exacuit iratrea ad iracnndiam plurimara atque ad arma, perfldiam criminantos qood prodiderat mnaerQD) gratia tranafugam aibi aupplicem. Jamque armia eultanum aggressuri erant, niai hic apeciosis rem purgasset verbis : ait enim homincm a ae patriffi redditum flde interpoaita, ne vel moreretur, neve quid mali pateretur corpore. Per iUud tempua rcx quoque Alamanniaa miait legatoa qut rogarent Caesarera ut aibi atquo exorcitui paciflcum Romanam per ditioncm annuerct traneilum proflcieceQti ad Palestinoe locos. Ad regcm aulem curaua logolheta Caasar praemisso, fcodera composuit. Accepta vicissimque oblata flde etabilem fore cum rege amicitiara, logotheta ad Caesarem est reversus. Rcx autem fiaes imperii ingreseus ueque ad Philippi urbem promovit caatra.

5895 , , 5900 , , ' , , 5905 " ' , ! , , 5910 , , . " ' " , 5915 ' ' . , 5920 , *(, ' , " , ' . C 5925 ' [, ' . , , 5930 . ' . ol . 5935 ' , ? jj ' , ' . 5940 (5 ^ ' . 5945 -,, , , 5950 ', ,

225

OBSAHES.
*

226

, 5955 , * P&XW (5 * 5960 , " ? . , " 5955 ' , I ' , 5970 , , . 01 ' ' * 5975 * (5 (67) ' [ Rex quoqoe Galliae et Britatmiae dominus ' cum olaaaibua attnatis supervenerunt; cumque Agarenoa pellere ex urbe sancta 5980 " * fruatra tentasseat, ut Chriatiania traderent, * (5 Q marino rursum oursu in patriam redeuot. ' * Antea tamen in Cyprum execenderat Anglorum rex, et insula potitua fuerat, (68) * ejusque vioelie tyraanum tradiderat 59S5 Comnenum Isaacium, novellum Echetum. Tam Palestinae navigans ad terraa, (5 pra3sidium suum in Gypro reliquerat ' , Oermanicorum, inquam, rex Anglorum, /)(. ejusque dominum ae gerebat ineuls, 5990 ' et commeatum militi binc aobvehebat. ' Veram in patriam revereuraa poatea , . Cyprum donavit Palsstino regi; , ut illio pacie tempore vitam gereret, ' quod ipai regnum tribuit affectn pio 5995 , propter viviQcom Oomini sepuloram, . JJ quia prope Palsstinas ilnea erat. . , , Iaterim imperator aus deque agebat cuncta bomana et divina ferens, rapieoa, , ol , coramutana, ut fit in ecenia, pro eno arbitrio, 6000 , Bumma videlicet fretus potestate. , Sede dejecit iojusta eantentia * Camaterum Baeilium patriarcham : , aubetituitque Niceiam Moataoum ?el potius depontanum, confectum senio;
1 1

Exin alternabant vario affectu, insuper contendebant dimicabanique regia predicti Caesarisque militea, donec Alamannum agmen fretum transiit, et Philadelphi uaque ad orbem venit: praeterieneque Pbrygiam et Laodiceam, oeleri curau pervenjt Philomeliom, ubi rex pugnam cum soitano ciet, eoque victo, potitur oppidulo, idque direptum conaumit incendio. Pergit deinde ad Iconium urbem, quam poetquara expugnavit virtute bellica, propoaitum aibi proaequebatur iter : jamque ad Antiochi urbem properabat, cum aoffocatus est, Dei judieia! rapidie undis fluminis abreptus. Ipsius autem filiua suscepto imperio usque ad Antioobi progreditur urbem : unde ad Syriacaa pergena civitatee, Agarenoram jugum ab illia depulit: Christique cauea plurimum laborans, ie quoque vite terminum iUio habuit. Tum Alamanni navibua inecenaia reversi aunt in patriam incolumea.

(67) Ita eodex. Et quidem infra Epbrainiua declarat Germanoa boc ioco ae intelltgere Anglos, qui olira ecilicet in Britanniam e Germania coramigraverant.

(68) God. , maaifesto errore, quem coar-

Scit. eaacio Gypri tyranno in superioribuB

;uit Nicetae, imo ipaemet Epbrsmiue, aui de

verba fe-

B P H R J S M U CHBONOGRAPHI 227 A, 6005 quem mox despicicns ob ineptiludinam pontiilcali invitum honore exuit. Porro Leontium quemdam sede qosuit , ' moDacbum et virtuti navantem operam, quem sibi damoaatratam a sancta Virgine 6010 , nocta, afBrmavit in publica conoione : , . ' sibiqua nomen, ejua virtulem, formam * descriptam eaee ccalitue ceu in tabula. ' , Verumtamen bunc etiam eolio pepulit, pensi non babena quidquid ante dixerat. 6015 Deincepa vero pastorem traneferre maluit:

228

quippe sancta 8ionii archipraeeulem

nomine Theodosium, Latinum genere, sibi familiarem atque imperii vatem, ad patriarchae suramum honorem tranatulit. Sed nihil buic profuit facii novitae; utroque enim excidit sacerdotio, Sionia nempe ac regiae metropoleoa, admiaaua inconsulte, ejeotua turpiter. Ad extremum Georgiue Xipbilinus Coaatantini pastor eat datua urbi. Caesari nat fuerant ex primia nuptiie virgines pulchri aspectus fili due ; quarum priorerr rite comaa tonsam inatar agnae Domino eacratam obtulit: protereaque vertit in monasterium partbenonemque maximie impeneie palatium dicium aniea Joannix : boc, inqaam, attribtiit nate divereorium. Alteram autam tradidit nuptam fllio regia Sicilia) nomine Tancredi. Apud ae vero imperii palerni hreredem alebat Alexiom (ilium nata minimum, qai patriam auam oppreaait malorum cumulo. Nec soli Branae Tbeodoruaque Lydue calcaneum extulerunt contra Catarem, verum poai illoe etiam Alexi dao, qul jactabant titulo fictitio de Manuele imparatore genitoe. Alter ex bie inetruotue a eultano militum Pereicorum ioganti numero pradam agebai ex Romania oppidis : cui noctu conaopito prope Harmala eacerdoa qoidam caput amputavit, cseareique exereitus doci obtulit. Alter aotem in praalio oooisua fuit a Baeilio chartulario Gbumoo. Baailiue etiam quidam, valgo Chotiaa, a Gaaare deficiene in urbe Tania Romanaa ditioni moleatas erat: sed demom captus exoaoatnr miser, Rureuaque aliae, et poethinc alias denao, tellare ccu gigantaa edooit fabula, imo permulti obetiterant Ieaaoio : eed omnea, Deo volente, perierunt* Hic prineeps quia eni nimlum amana erat, iracundaa, levi de cauea suapicax, invidia quoque flagrane advereue aubditoe. tnultoa mulctavit xnembrie optimates :

, , , . 6620 ' , , ' 6 . 6025 . . * * 6030 ' , ' . ' C 6035 . , * , 5040 , , ( * * 6045 * ' " . 6050 . ' , 6055 ' * , ' . , * . 6060 , , *

229 6065 , . ' . , 6070 " * . , , 6075 * ' ' 6080 * ^ , 6085 * , . , 6090 * 6 , 6895 , , . *5(5 6100 * , * ' 6105 ' , ' ' , 6110 , ^, * 6115 , ' , . , , * ' & 6120 *

CJMABB6.

oculorum quidem eripuit lumen Andronico Comneao immorenti, et Gonetantino cogaomento Aspietas. Alio3 addixit tonaoa raonaateriia. Gum praedarentur Blachi cum Comanis Romanae terras ad occidentem positas, ruraua hos contra capit arma G&sar. Quamobrem urbe Anebialo praterita, Hsmum ingreditur Blachorum aedem : sed cum castella ibidem cunctaeque urbeculas praesidiie invenisset munitas validie, moenibus atque turribua conveatitas; MGBSOS item cerneret, tanquam capreas, prarupta atque inacceasa tenentes loca, ne cum Romanis pugnam statariam gererent JJ Scytharum quoque incuraum partimesceret; reditum ad urbem regiam instruere ccapit angustoe per enfraotaa locosque impervios ; nimirum per oonvallem proraua aimilem foramini, ut ita dicam, impenetrabili, Berroen versus milituni direxit iter, quorum amiait ecilicet partem maximam ; atque ipae eummo baud abarat exitio, ni aospitator Deus tuliaaet opem. Nam oum se in medias oonjeoiaaent fauces Ga3ear exeroitusque tam elricti tramitie, prima qaidem traasiit frona exarcitua eine molestiia prelii atque incolumis : scd media phalanx, in qua Cteaar erat, incursum barbarorum ocapit perpeti, Q qui telis, lanceis, eaxie utroque ex latere ipsum ejuaque agmeo impetebant. Quare vix is eupremum vitavit fatum, multie amiaais atrenuis militibua. Sed tamen lam fifficilam emenaae looum, magno cogoatu ineolumia Berroea veoit, ubi eui cauaa invenit anxium militem triati rumore valde peturbatum. Igitor imperator Byzantium properat expeditionia famam non pulohram referene : et aic remisso snperbi eupercilio, ingreasue est imperii metropolim; moeroria nempe aculais iransverberatum propter acceptam oladem gerens animam. Antebao enim elato aupercilio, euperbia inflatus ac tumente animo adveraua Moasoe barbaros prooeeeerat; diota propbetica meote revolvene, quod com laatitia aoilioet foret exitoe, reditue autem magie adbuo laatue: quodque exeultantes collee se reoiperent, ipaaeqoe letarentur ealtus arborea, se procadente ax urba vel radaunta. In hia 86 oblectane eauticis propbatiois, sibique blandiane ho secum repatabat: nequaquam ob communia qua flunt peccata inter mortales, oelso Dei judicio peraolvere noa debitae malitia poenae, cum tradimur barbarico inaano populo
n

23i

EPHRJ5MU CHRONOGRAPHI
, $ , * 6125 " ' , ' , . " , 6130 '2 * ^ , ' .

ad punitionem jastam correctionemque, qui Dei misericordie mos eaae solet; aed quia Bran tyrannidem secutus erat Cbriatianua populus imperio deficiens, idcirco his esae implicitum aiebat malis. ecaeva ingenia stultaque conailia si quia hanc mentem gerit et aententiam, piorum nempe innumerae a Deo catcrvas barbarae genii ad interitum tradi quamlibet propter errorie ineaniam, qua laesus ait fortasse raortalia dominus I Quin adeo univerealem monarobiam aibi vaticiuana apondebat, et Palaestinam jugo subtractara redditurum se imperio; et 86 lac populorum ebibiturum, divitiae voraturum, et pinguedinem medullia exbauaturum, ut ait propheta. Effutivit etiam palam in concione dieertia verbis, romano Andronicum prsfuiurum annia imperio novem; ni redegieaet Deua ad triennium, ex quc Andronicua sceptro abuti coeperat : aubtractum aotem Andronico aexennium. ceu purpuraa segmentum vi direptum, ad aai fuisee adjectum regai apatium : seqae propterea per id aexennium fortaaae haudquaquam fore proraos optimum. Verum ne elapaia quidem praedictia annia visus est morea suos conferre in meliue. Blacborum gens jam erat intolerabilie, Romanie epoliia manubiieque dives eximiiaque opibue inatructa ad bellura : quare Roraanam incuraane provinciam oppidum Varnam cepit cum Ancbialo, et Triadiiza) quoque invasit agrum, Naiaaum delevit denique com 8tumpio, abductia inde innumeria manubiia, viris cum feminis, et gregibua omnigenis. Coaoluaue ergo quaquayeraue hoetibua neo jam tueri victoa valena Ceaar, exercitum bifariam divisit dacibaa, partim ad locoe jubens abire heaperioa, partim ad terras nupero afflictae bello : Varnamqoe instauravit cum Ancbialo, idoneumque impoauit bis preeidium. Ipae profectue denuo Pbiiippopolim MoBaorum ao Scytbarum repreeait impetum et eua proeentia et ducibae pugnacibus. Gamque Triballus princeps 8copiorom urbem cum aniverao agro popularetar, impetam feoit Ceeear cum exercita illomque triumpbali prostravit prslio. Exia preterieae canctum Naiasi agrom, progreeaueqae ad ampli fluenta Savi, ibi in congreasum venit cum ti&ro eocero, cui Bel nomen erat, Ungarie rege; cujua colloquio fruitua, atque ot decuit invicecn impertitia amoris eignia, illinc rovcrsus cat, vocante offlcio,

6135 , . ' , g . 6140 ' , * '* , . 6145 ' ' ^ * ' " . 6150 , . ' 6155 ' , , , 6160 , , . , , , 6165 , * jj ' 6170 ' , ? ' , . 6175 , \ 6180 * ' ,
c

233 ' , . 6185 ', ", , " ' , 6190 , *? ' . ' , 6196 , , ' ' * ' , , 6200 , . ' ' 6205 " , ^ . , ' , , * 6210 ' , , , ' . 6215 " , \ . ' ol 6220 '. ' ' ' , 6225 ' " ' " 6230 ' 6 , ' * ' * I . , 6235 "* ' * ' . . 6240 ,
1

GJBSARBS.

brevique poet pervenit Pbilippopolim, atque hino conceesit Gonstantinopolim. Sed quoniam Moeei et Scyth gentea effer rursus molestia erant Romaoia terrie praedantesque perveneranl Arcadiopolim, exercitu Romano victo turpiter qui contra exire in aciem ausus fuerat; bellum constituit Caesar per ae gerere. Gonscribebatur itaque quotidie exercitue, Romanique ordinea centuriabantur . * plurimua etiam adveaa et auxiliaris conducebatur milea in cuneto iinperio. Jamqae collectie copiis prope ionumeris, vere ineunte Cesar Byzantio exivit, auri quidem centenarios quiodecim; argenti aexaginta aecum ferena. " Et ad Rhodeatum usque progreasus urbem rayaticum ibi manducavit pascba, reeurrectionem Gbrieli solemoem peragena, primam nempe Dominicam, Gbriaiiaao more* Ibi in colloqaium venit cam Basilacio viro vifente inaolitum vil genua, nulli suetoa profitente mores, qui futura canendi cluebat gloria, cunctia ad eum venientibue ceu ad Loxiam. Neo tamen ia dicebat perapicue quidquam, neva qui aanum probeque definitum, verura fallacia cuncla et perobaoura. Profecto ejua aerioonee plerumqae erant Bourriliter effuai riauque digni. Papillas femioarum contreotans raanibua C inapicienaque pariter illarum taloa, longaa tum demum nectebat cantilenaa. Plebeiam tamea turbam ie illexerat
praebentem aurea eibi tanquam vati.

Comitabantur illum et quaedam vetuls vecordi CBatro percitaa atquae inaaa, quaa geetuB ejua pariter et diota omnia ediaaerebant populi ooron. Vulgarea ergo bomines qui hunc noverant, propbete loco babebant Deoque cbari: verum cordati et eano judioio prediti ridiculum nagacemque putabant aenem : alii postremo pytbonicum credebant. IB acoedentem per id tempus principem et Balutantem oomiter ac benevole D nullo dignatue est reepeotu, auditu : imo hac illac diecurena taDquam baccba convioiia circumatantee onerabat, prfectoe praeaertim ao aenatorea ; neo minus ipsi Caaaari maledicebat: quin et detrahere capite tentavit apicem. Demum deaiatena equinis aaltationibua, vili quem forte manu gerebat baculo oculoa violavit regia imaginis quffi prostabat ibidem picta io tabula, Tuno bomine ut i n a a n i contempto cerebA. Caeear ad aliae animom convertit curas. Illino promotia ad Cypaella oastris, 8

PATIOL. QR. O X U I L

235

KPHRjEIOI CHRONOGRAPHI * ' * 6245 ' , , ' '* 6250 . , . , 6255 g (5 , " . , 6260 , ' . ' , 6265 , . ' ' , (69) 6270 . . ', ". ' , ! , 6275 ' . ' ' . , 6280 . ' ,} ^ 6285 !* , , 6290 '. ' . .
c

23

animi cauea venatum aet profectue, invitavique fratrem ut seoum iret.

Hic autem venaa simulans eectionem

venatorium excursum declinavit: quare imperator solus eat profectus. Tunc conjurati idoneum nacti lempue germanum ejusAlexium raptim ducunt intra tentorium regium tbronoque oollocant, et Romanum ealutant imperatorem, plausibuB, ut fit regibus, conorepantes. Audita re Isaacius Deum rogabat ut praesenti disorimini eriperet. Tum missos cernens equites qvi ee caparent celeri coreu instantes, habenie laxis coapit et ipee in fugam 86 conjicere : oppositique fluvii tranatis flactibus, calcaribus urgebat cursura equi. Sed tamen captua in oppido Stagira orbatus eat ocalorum laminibus in venerando monasterio Bera, cujns fuadator fuerat aebaelocrator imperatorie Andronici genitor. 8io Isaaoius luminibus oassus regio in palatio olauditur ceu carcere, ubi propter doloria acerbitatem nullum per dies compluree gnstavit cibum. Exin ad duas columnas (sic locus dicitur) domus ipei assignatur in Propontide. postquam Romanum domiouB imperium rexerat annia novem com septem mensibuB, ALEXIU8 ANGELUS . VIII, MEN8. VI. Atque ita Alexiue imperio potitus reramque summam BOIUS administrana, non tamen feetinavit Byzantium statim, eed occiduie partibus laborantibus, propter molestoe principee Mcesorum Aeanem atque Petrum infauetos fratres, opem curamquo censuit impendendara. SigniOoavit tamen conjugi dignitatem euam eenatuBque parti quae i n urbe erat, oleroque toti, civibuaque simul. Atque hano novarum notitiam reram nemo non Hbenter heusit auribue. Dum tamen Eophroeyne duca3na ad magnum leraplum regina procederet, plebeiae turbaB conspirata manue viram cognomine Contostephanum, Alexium autem nomine, deducena in magnum Dei venerandum templum, imperatorem Romanum salutavit. Veruxn is captua etatim ab optimatibus meritara habuit carcerie custodiam. Deinde cunctus populua ad templum currene imperatricem salutabat Eupbrosynen.

(69) Atqui Ephraemiue titulo acripaerat notam C \ quao Graacorum acriptia aignifloat partezn dimidiam. Quamobrem et ego perpetuo scripsi mens. VI, quas anni pars est dimidia. Sed tamen tum ex boc looo, tam etiam aliunde neceaeario

conatat, praedictara noiam liberiore eensu ab Ephraemio ueurpari ad significandum quemlibet anni excesaum. Quis enim tot Catearaa annie N . cum raeasibus adamuseim sex regnavisae credat!

237

SARB8.

6205 ' ' , , 01 , , 6300 ; ' , . , 6305 * " , * , " , , 6310 ' ' . ' , ' * 6315 , ' , 6320 " , , , ' (70) ' " ' 6325 * ' . , , , , 6330 , , - , , , , , , ", , , 6335 , , * , 6340 ' & , 6345 , ' , ' , 6350 . *| ( ,
1

Post dies aliquot Ga3sar quoque in urbem haud cunctia venit ob suum faoiaus contra ger nanum fratrem auumque dominuna. Atque convicians aliquia aio forte aiebat: Si bibentee quidera prafocat aqua, quia jam alio potu vitam toleret? et ai fratrem DOD redimita diecrimine germanue frater, periit natura, Attamen progressus ad templum magnum, et patriarchs coronatus manibus, eziit ad pompam Cssaribue aolitam : ad quem aublimia, ut insideret, ducitur equus Arabs de prsesepibus et bene cxercitua : veram dam Caesar in ephippium insilit, aubaultane equua valdeque ferociene, seque anterioree arrigens in pedes, torvia in iracundia suffusis oculia, et pavimentum ungulia saepe quatiena, miro sessorem recueabat niau : aed cum repente epbippium occupaaaet prebeodiaaetque frenum iraperator, nihilo tamen ferociebat minua equua elatia pedibue terramque verberans, sonorisque hinnitibue aerem complens; neque a furore hujuamodi prius destitit, qoam capite coronam excuseit Cssari humi projectam, cujua etiam partes confracta3 eunt infauste atque indecore : aeaaor autem atrato corruit purpureo. Quamobrem alio inscenao Caeaar equo qualemcumque demum absolvit pompam ^ cum etemmate confracto et deciduo ; quod laevum omen viaum est spectantibus. Erat bio Caeaar indole bona prsditus, comis, tranquillas, manaueto ingqnio, hilaris, accesu affatuque facilie, olemente animo, manu liberali, cunotorum precibua patens, et benevolua : blandua, gratiosus, formoeusque admodum, procerua, virente aetate, alter Nireua. Neminia bio corpori reive nocuit, neque in Ecclesia quidam innovavit, neo obrogavit item imperii legibus ; aseentationis asque et oalumniaa oaor. Cumque eaaet tenero imbutue animo crimen adversua fratrem, ut cariem oasium, D exulcerata fixura gerebat mente, gemitibuaque et lacrymia expiabat. Ipeo regnaote nulla onquam mulier propter mariti mutilatum corpus vel laoeravit genae vel aolvit comam, nec quiaquam patria puleue ia exeilium. Caaterura sooors remissoque ingenio, neque ad rempublicam regendam idoneus propter natura inaitara eegnitiem, et quia pedibua etiam laborabat. Quietua erga moderans imperio

(70) Cod. .

239

EPHRAMII CHRONOGRAPHI
, , 6355 $ * " , 6360 . , * ' ' 6365 . , " '. 6370 ' . , * 6375 . , , 6380 (. ' * * , . 6385 *

aique in regali deaidena palatio plurimos donie largiter ditabat eximiiaque augebat dignitatibus. In orientem postea oum copiis Iransiit: audivit enim, denuo rebellem Alexium quemdam in proviocia Cilicum, (illius nomine acilicet aesumpto Alexii Gflesare Manuele nati) pagoe incurau urbeaque perturbare, Ad Melangiorum ergo prseaidia pergens, atque illic eliam salulatua dominua revereua eat in urbem imperator. Obortum eat deinde Romano imperio moleatum monatrum alque ioexspectatum tyrannue ille Gypriorum laaciua ; qui ad aultanum repente profugiana atque ibi nactus auxiliarea copias, Romanae terras urbeeque divexabat. 8ed enim ambos mors oppreeait demum. Gsaear de terris occiduia aollicitua peritum ducem cogoomento Aspielam cum numeroao validoque excrcitu adveraua barbaroa hostee miait verum infelici commiaao praslio, oaptua eet barbaria Aapieta Mcaais. Plarimum rureus Gseear gerena curam occiduarum urbium afQictarum, Iaacium, cui tradiderat filiam nuptui, aebastocratem dignitate, miait denuo curn praevalido ingente exercitu : aed ab Asane oaptua et hic barbaro, vincla diuturna et carcerem perpeaeua, ibidera violenta morte obiit. Verum et ipae barbarua Aean periit manu cujusdam Moaei Ibanci domitua; Petrtaque obtinuit Muaiae principatum. Sed cnra hio etiam gladio fuiaset eaeaua, princepe Moesorum exstitit Joaonea Petri Aaaniaque frater, iagenio peeeimo, et Romanarum urbiom perniciee. Ibancua autem ad Geeaarem confugiene atque libente animo receptue Romania partibus ulilem se praebuil, floribus nempo juvenis, forti manu, Bed ad eumendam iram paratiaaimus. Huio collocavit Caeaar in matrimonium in aulam advenienti neptem auam. et praefecturam tradidit Philippopoleoa. Is autem contra Mceaos et contra Scytbas firmum Romani imperii munimen erat. Jam cum Sicilia ab Alamanais barbarie torpiter esset domita, tunc in Italiam vi deportata eat ceu preda belli filia quoque Caesaria Isaacii; ei regie Alamanuias germano fratri Pbiltppo junota est nuptiali fcedere,
(71) Cod. .

[*.
, , 6390 , , ' . ' , , 6395 (, ' . D . , 6400 , . , tcpo< , 6405 , (* ,
1

241

OESARB8.

quoniam priorem ipsi mors abstulerat sponsum Sicilias quondara regis filium. 6410 Hc femina conditum amaro absinthio ' Dominicaqae tanquam ira plenum . calicem propinavit patriaa euae. Pellibue et artbritide laborane Caasar , haud quidem sine reqaie vel intervallo, 6415 sed temporibuB certis ac periodis, " , propter vitiosum corporis bumorem , dolores patiabatur intolerabilea, , dum 8 per corpue morbus ciroumageret. Igitur verno tuno inetanta tempore, ' cum angeretur solitia doloribus, 2420 , novam audaoter tentavit remedium, , quod ipei aummum attulit discrimen : * g fervidae enim admodum ferri laminaa ^trique oruri et pedibue impooeas , inaasit grave carnibua cauterium. 6425 . Et Bddatis quidan parnmper doloribue , Qon sine oonviciie omnes Asclepladae Procul a ae faceeaere jubebat Cieaar : * verum cauterii poatbino inflammalio dolorque pedum Gaasarem cruciabat; 6430 , revocatique medioi auat celeriter, quos omnea baud vaaua invaait timor, , ne probibitae quominuB in pedes flueret aolitua humor aanguinie et saniei, ($, in oorporia pracipuis etagnaret partibua, 6435 eegrumque subitanea morte opprimeret, , atque ad extraneaa aoeptrum abiret manua. ' . Sermo bio flebat apud reginam maxime, , C qua3 masculum haaredem baod pepererat, , eed feminarum tantum par filiarum, 6440 , (72) quarum jam erat utraque aponao vidua. " Irene natu major juacta fuerat apleodidis eane nuptiie Andronico, , progeniem auam trabenti do Contostephania 6445 * aed ia abrupit vitam ob auam molliliem. ' " * Junior a?que nupta fuerat Anna ' Comnenorum aurculo Ieaacio, , qui apud MoeaoB obiit in vinculis, . ut ooatra hietoria deauper narraviL 64 0 . Alque ita Caaaaria ae rea babebant : (5, , qui maie Ormua adbuc Byzantio excedene , Tbeaaalonicam contulit se in urbem : , D inde perrexit oontra Ghryeum Blachum , qui Strummitza occupata cum vicinia, 6455 ? teneosque quoddaro, veluti regiam auam, ', , peridoneum, munitisaimum et sublinie ", , , ingens oaetellum oui noroen Prosacon, quod ara certatim cum natura effecerat ' , bellantibus inaccesaum inexpugnabile, 6460 ' Romanae illic proximis ditionie fiaibus . grave iramioebat malum et exitium. Accedena ergo Prosacon imperator , cum florente exercita el permiro,
1

(72) In margine gloeaa .

288

BPHR2BMII CHBONOGBAPHI 6485 , '. ( , 6470 ,

2U

ebnsaftaque gravi cum pugna, vi nitebatur debellare Chryaura, ejoaque arcem armis occupare. Poat multam autem cffldem ac laborem ad pacis conditionea reapexit Cbryaua, Ceaari Dimirum fore subdilum, si retinere banc sibi liceret arcem, et ei daretur regia de stirpe uxor. Sic re confecta G&aar diacedena Prosaco, regreesus est ad urbem Conalantini. Exin Romano imperio fidem fregit perfuga Ibancus in Pbilippi urbe, detrimentisque affecit noatros plurimis : nam et acie dieceaait victor, Gammytze quoque capto protoatratore, et incuraavit noatrae ditionia urbes quae eunt Boleron vereaa ueque Xanthiam, omnia late diripiena, agena, ferena : vir sine dubio praditua ferino corde, rabidi canis inatar Romanoa allatrana; qui eo vesaniJB furorieque evasit, ut milites Romanos in praelio captoe fruatatim caee ceaderet in convivio. Quare imperator abiene Byzantio aamet Oreatia contulit ad urbem : cumque rebellem cemeret fortem admodum, Romanos autem eemet comitanlee prealio abborrere atque metu exanimea, inops consilii curis aeatuabat. Igitur conditionea rebelli obtulit, armorum pugnaque interim non immeinor; exercitumque omnem aeoum trahena contulit S6 in provinciam Philippopoleoa. ibique caatrum cepil vi Stenimachum, ubi Barbarorum erat ingeos numerus, quoa urbem populatua captivavit. Doinde captu faleie promiaaionibua qrudoli Ibanco, peaaimo adveraario, victor revereua est Conatantinopolim. Regnante Alexio de Gomnenie Aogelia, Joanne autem Gamatero Eccleaiaa eacrum tenente aolium Byzantias, novum emerait spuriumque dogma, oujua magiater erat et creator monacbue quidam dictua Sioiditea, iofima vere bkterane et ventriloquua. Nam controveraia exorta utrum dicere imo et dieerte credere noa oporteat, corpus Domioicum in rayateriia aumptum incorruptivum eese, ut poat pasaionem admirandamque anaetasim; an corruptivum quaie ante mortem fuerat ac paaaionem; altera pars aiebai iDCorruptivum, freta doctriaia atquo testimooiis cati Cyrilli el Patris ChryBoatomi, Eutycbiique Byzantioi pra3sulia, et Nyaaenorum phosphori Gregorii, qui scripto sno auadent mogisterio, iatud a nobis aumptum in mysleriis

. . . ' 6475 , , , ' ' ' 6480 <:, , , * , * , 6485 , . , 6400 '' , ' , , Q * 6495 ' , , " , , 6500 " , , , , . , 6505 , ' , , / . D 6510 , , , 6515 ol , , , 6520 * 0* " .

245

CJS8ABBS.

* 6525 * , " , . 01 ' 6530 * ^ . , , , , 6535 * , , , , '. , . 6540 . ' 6545 . , ' * 6550 , * 6555 , . 6560 * 6565 , * " , , 6570 * ( . 6575 ' , ' ' , ' . 6580 ,

Domini corpue prorsus eaea ejusmodi, quale devicta morte poat paesionem aternam accepit vitam noatri gratia : neque aliquantam partem nos percipere, aed univeraum Ghristi corpus Domini, a quo aumentea sanctificamur mire. Verum contrariae partis defensorea dicebant ipaum baud praaferre typum aacrae ac beataa Domini anastaseon, eed sacriiicium unice mysterio fieri; binc corraptivum, aine sensa, exanime. nobia autem aumi partem tantum, non uniferaum oorpus Gbriati Domini: naaa ai boc proraus incorruptivum, nec palpabile fore nec visibile. JJ Hac isti falso blaterantes ore imperitiori turb faoiebant fucuni : eed imperator obeequens meliori dogmati aivit contrarioa fruatra laborare. Peseima gaos McBsorum cum sooia maau accolarum Danubii Gomanorum terra Romanaa incuraabat vaetana, praadamque agebat plurimam et captivos, quibue ditata in patriam se reoipiebat. Atque id deinceps semper aotura fuerat, niai Roaaorum pia gens Gbriatiana cohibuiaset Barbaroe a maleficio. GalitzaB quippe princops, adhortanta Eccleaiae aummo Roasice paatore, plurima militari ooacta manu, in Gomanorum agram repente irruit " eumqoe extrema affecit vaatitate : quod cum egisset aaepe araico animo ad aolatium piorum Gbristianorum, Comanicum auxilium abaiulit. Joannea quidam de Gomnenia geaitua, corporia mole doli formam referena, projecto ventre, oaroibue pinguiaaimia, nomine idoneo diclua vulgo Craaeas, Cseaari 86 rebellem in urbe praebuit. Ingressus enim templum Dei maximum, coronam ex iia quae menaa pendebant eaora ausu aceleato impoauit in caput auum, atque ita coroaatus templo e x i t : et cum favente conepirato globo hominum aplendidorura de claaae nobili, " recta proceasit ad palatium magaum, plausibua concrepantibus in morem regium mox cum regali conaedisaet tbrono, splendidis quosdam donavit dignitatibus. Miscella vero populi oolluviee per angiportua, viaa vicoaque urbis perque plateae currens atque portaa Romanum proclamavit imperatorem libera lingua clamitana hunc Joannem; et aimul opulentas spoliabat domoa. Verum eequente nocte maro oppresaus craeeua bic raente et nomine tyrannus, regise patentibus per socordiam jaouig,

%m

BPHRJBMII CHRONOGRAPHI

248

dum ejes per orbem eaaet dilapsa cobore, a Cqaaaria militibus repente captus calamitoaum caput enei obiulit. Cammytzes quoque protoatrator, teatum qoem aupra dixi in vinculia apud Mceaoa, effracto aibi Gbryai manu carcere, cum boc conapirans defecit a Caaaare, et Pelagoniam cunctam occupavit: tum etiam cepit Prilapum levi nieu, atque Theasaliaa dominum ae geasit: nullo obsiatente demum commovit Helladem, rebellemque fecit Pelcponnesum. Tum et rebellia aliua repente apparuit (tanquam illi quondam gigantea sparti) Joannee Cyprius vulgo Spyridonaces, hoc babona cognomentum paterna ex dorao, tedum quid viau, moribus et corpore, oculfa bomo etrabia, arte opifex, bumili sorte genitua et terr flliuB, Caeaaria olim palatinua famulus, iaterioria fiaci custodiaa impoaitua : exin Smolenam preafecturam nactua, inexapectata dignitate elatus ad apostaeisB proruit veaaniam. Tertiam babebat Caesar tunc miseriam, auetoa aibi podagras dolorea. Bifariam igitur diatributo exercitu, partem ducendam contra Spiridonacem genero Alexio tradidit Palaeologo : alieram vero traditam OEnopolit ad debellandum raisit Gammytzem hostem. Proelio conserto utrumqae rebellem vicit, cjoeitque imperio eum Dei ope : et Gbryaum quoque pepulit Strummilza. Adbuc Alexio retinente iraperium, Aaania atque Petri Motsorum frater in principatu patriee auccesaor Joannea arma extulit contra iinperium : atatimque aggreasus cura plorimo exercitu in Rbodopeiia jugia Gonatantiam urbem bene munitam faatigiisque impoaitam facili prslio sibi vindioavit. Hajua dejectis mcenibus, aceleatua homo Varnam perrexit urbem ad raare aitaro, quam continenter tribua diebua quatiena, denique captam exsquavit eolo, ejuaque civea in eubjecta foaaa hic dasmon obruit vivoa, beu dolorem! Sabbati magni et benedicti die, Cbristi sacram paasionem nil reveritus : tum demum in auam patriam aet revereua. Nunc opua haud inepto tragoedo foret, quam eum ego, ut canerctur digne calamitatum pelagaa et abyaaua, malorum inquam Iliaa et tragocdia, quas Conetantini siraul urbi contigit : iaio opua foret contra summo vate

, 6585 " , ' , ' 6590 (3(, , {3$ , . ' , 6595 , , * , , 8 , 6600 , , * " . 6605 ' ol . . '^* 6610 * ' (73) . . . 6615 ' ' ' * ', 6620 ' , ^ , 6625 , ! , 6630 , . 2 . 6635 " '' '
4

(73) Joannes bic dicitur a Nioeta lib. m, 7, nempe urbis OEnei civis.

49

CJBSARBS.

vixqw , 6640 , , , oQivoc. 6645 " , . ' ' , 6650 , ^ . , , ' ^ 6655 \ ' , , " , 6660 . , * * ' 6665 ' . , 6670 , , ' , , ^ ' 6675 , . , , ' , 6680 . , , , ' * ' 6685 ' . * ' , ' , 6690 , " , , \ ) ' 6695 , , * ,

qui quemvie auperaret plorando tragicam bumanarumque actorem mieeriarum; qualea fuerunt acilicet illi eximii Sophoclea ^Sachyluaque atque Euripidee. Verum et ego fretua facundiae viribua, harum ope aliquid conabor fari. Comnenue Caesar expulerat Alexiua germanum Ieaacium regali throno ; idque fortasae fuerat imperio utile, nisi cuatodiam pulsi neglexiaeet. Nunc cum Isaacius domum babitaret ad duas columnaa aitam in Propontide, eratcuique liberum accedere, colloquia atque negotia audacter agere. Ergo Isaacius usus ministria Italis JJ amicis sibi virie, arcanaa litteraa mittit ad iiliam auam Philippi uxoram tunc Alamannis imperantis feliciter. hia aignificabat fortunam auam : receptieque illinc vicissiru litteris mittere Alexium filium ad ipsam atatuit, (quem et aperabat regni haeredem linquere) clam illta ecilicet qui observabant juvenem. 8ed ut latuerit fuga, juvateloqui. Profectua hic cum Caesare ouper fuerat bellum Cammytzae, ut diximus, inferenti : cum autem Damocranis mora fieret, fuga adolescens contulit ae Atbyram. Cumque famulue lembus ingentia navie cujua navarchue erat Piaanue civia, Q ad Hellesponti caput progressus^easet, paratus nempe ad excipiendum profugum ; repente admotus Atbyr tittoribus racepto adoleecente altum tenuit, atque ad Piaani navem eumdem transtulit. Sed mox ut fuga innoluit adoleacentia, navlgium magnum Caasar acrutari juasit miniatroa a ae mieaoe ; aed iati lamen ad eum reverai sunt negotio infecto. Elenim apte tonao capillo juvenia veatimentoque simulana ae Latiaum, cum 86 permiscuiaaet turb nauticae. cunctia familiaribua fuit incognitus. Sic fuga elapsua, ut diotum est, Alexius ad sororem confertse in Siciliam, atque apud illam casua flet domeaticoa; " quse aponsum exoravit ut vindex fisret parenti auo tam gravibua oppreeeo malis, fralrique Dudo ,exauli et sine laribua. Dum beeo peragebantur, ErinDys alia exitioaa Byzantin urbi dux Venetiarum erat Ericua Dandulus, vir Iraudulentua, veterator peeaimua, Aper exaecrandua, imperii peatia, qui arcanam flarrmam nutriens livoria atque odii tomitem jamdiu gerens tanquam aub raentia ciuero repoaitum, ob suis illata, ut aiebat, civibus anobis dctrimenta atque injuriaa,

251

BPHR&MIl CHBONOGRAPHI , , 6700 '. ' . 81 6705 ' . ' 6710 , , ' 6715 . ' ' , 6720 . ' ' 6725 , ' TIC, ' , ' (74) 6730 . * [, ^ 6735 , ' 6740 (5 , , D , , , 6745 ' , ' 6750 , , ' , ~
r

aQrte eecunds f l a b r u m exspectabat utsuae malitiaB facem mflammaret maximam, luoulentam et septempliccm contra Romani columen imperii. TUDC ergo idoneam nactus occaeionem, facem ingentium austulit irarum, euppeditante tempore materiam igoibue. Ia conapiratoa babuiL ad facinua viroa toparcbae nobiles Latinoa in Palffiatinam mox navigaturos' ob liberandum Domini aepulcrum. Cum his ad noatram conjuravit luem. Erant hi bellica virtute inaignea Montiaferrati dignitate marchio nomineBonifacius, vir fortiseimua, Balduinusque comea provinciaa Flandriae, ioauper aancti Pauli Ericue comes, praatereaque Pleas Dolotcus comes, oum audacibue aliia virie plurimia. Ac navigia univeraae prope claeaia oonatructa sunt VeDetiia per triennium : celerea navee decem aupra centum, equia vebendia, optime compactee: aexaginta praeterea triremee. Tum et rotund aunt collectaB navea undique veraum ex Italiaa oris peramplae molia ad aeptuaginta : q u i b u B O u m erat prodigioaum quoddam maximum quotquot umquam viaa fuerant navigium, cui mundi nomen fecerant. Implerunt autem clasaem mille equitea armati omnea, imo catapbracti : acutati aotem militea centum mille in varioa armatur diatincti ordines; pleriquetamen erant balliatarii. Jam cum parata eaaet ad curaum claesia, tunc dilatavit faces abyaaua mala, inborruit procelloaom rumn mare, incubuitque urbt malorum cumulus. Infauatua Aloxiua Iaacii iiliue imperatoria quondam Byzantini, ie qui clam a n t e a fugerat ex u r b e , litteria paps seniurie Romae atque Alamannias regis communitus, navigaturis adfuit in Palspatinam, petens reverti in patriam cum ipaia, auffragio adjutua, inquam, et papea et regia, qui 8 pradictis virie babituros gratiam aiebant, siquidem reponerent adoleacentem in palerno imperio : prceter quara quod innumera pecnnia idemmet etofficio gratus foret, si illorum ope imperium reciperet. Callidi homines variiaque agendis exeroiti negotiis tunc exceptum simplicem puerum, fraudibus expositam,

(74) Rectiue sine dubio Nicetas , 9, scribit soutati milites triginta mille.

253

CJSSARB8. navie mensaeque eociura, errantem, advenam, juratis verbis adigont spondere qus3 nunquam poterant exitum eortiri : neque enim lantum maria pecuniae promiait daturum, eed quinquaginta cum auxiliari milite triremes Agarenorum profligando bello. Prelerea promiait, beu stultitiam l reatituturum priaca aepapae jura, ritua Eccleai noatr reformaturum, talem ae denique in Greciam reducturum, qualem Latini profitentur, fidem. Poatquam aublatia demum olassia ancboria ad parvam urbem Iadara pervenit, hanc auadente expugnavit Dandulo ; quam nbi cepit arcem, progreaaa classia ad Epidaurum urbem obverlit proraa : ibique eat acclamatua Romanua Caeaar poer Alexius cum Italia navigans. Hia mtelleotia Romanua imperator triremea putrea et senio fatiacentea inataurari juaait ab opiiicibus, qu vix viginti numero fuerunt. Portu diacedena Epidauri claaaia ventia propitiia utena ad miraculum, quippe marina aura urgente pappea, Gonatantioopolim tenuit celerrime, nemine prope cifium aciente adbuc Italicorum hoatiuni adventum. Nec vero longaa loquar per ambagea : Gnari Latini quantua easet civium C metua, quo cunctos cernebant exanimea, clasaem eecureac facile advertunt orie : ipai oum equia in terram deailiunt: cuncta diverai generis navigia in ulteriorem provebuntur ainum uaque ad castellum quod Gatenaa dicitur. Sic oppugnantee terra marique urbem partim cuatodes moeniam fugabant partim claesiarioa mari demergebant, eratque cwdibue inquinatum praeliura. Ut autem media fracta eat catena, omnia oontinuo claaaia introibat, eratqoe malum nimium, ineffabile. Reliquua milea pedee eqaeaque eimul tum claeaia etiam pergunt ad Cosraidium. j) Ibi pedeeter miles caatra atruit in emioentis atationia loco, (e regione regii palatii) qua partim foaaa circumdacta munit, partim decuaeim trabibua defixis : cuncta item claaeis oonatitit in littore. Tum vero utrinque Martie opus grave per diem aeepe peragi vidiaaea. Magnanimi oorreptis armia ducea bene volentea Ceeaari vel atirpe proxirai cum peditatu simul equitatuque

, , , , 6756 * , ' ' ' * 6760 ' , (85)! , , . 6765 , ' , . ' , * 670 ' ' . , 6775 ' " ' ' . 6780 & ; 6785 * ' > . 6780 . 08 08 ' , . ' ^ 6705 , ' . ' , 6800 ' * ' * ' . 6806 " . ' , '

(75) Hoo loco acbiamaticum se demonstrat aperte Ephraemius.

255

BPHIUBMII CHRONOGRAPHI 6810 * , , ' ' ' 6815 ' * . 6820 ", * , ! " * "' * ' , 6825 , * * 01 , , * 6830 0\ 6835 , "^ ' 6840 C , . , 6845 . ' , . 6850 ' , , ' ol , D 6855 , * * ' ' . 6860 ; , * ' , ' , 6865 * ,

LatinSe resistabant forti antmo: portisque 96 efferebant ut ostenderent bellicis viribus urbern non deetitui, neque se aleam pugne detrectare. Profecto tum Romanoa vidisses strenuos, atque Mavorti memorea virtutis ; praeeertim ubi imperatoris gener bellum ducatu regebat miriOco Laacaria Tbeodorue in praeliis leo. Hio enim pugnas fortiter sustentaas csdebat, concidebat adversarios. Quare oollectua Latinua exeroitue terrestrie et maritimus, prob rabiem diram ! impetu statuit capere Byzantium ei certe pravaleret; autem minua, oblatia conditionibus binc recedere. Ergo Latini boatea in aciem prodeunt atque navee promovent uaque ad Petrium; grandes babentes in antennis acalae funibua alligatas arte mira. Arietem alii machinam objectant Bolitum urbanorum flagellum mcaaium, et ciroumponuat bominee armigeroa, nimirum balliatarios qui bostem verberent. Tunc atrox eiardescit ad moania bellum terrore plenum maximia conatibue. Ariete expugnatore ruperunt facile obveraum mari murum ; aed eunt repulai a nostris auxiliaribus qui in urbe erant. At olaaaiarii deeoper acalia lapidibua feriebant, telis, gladiis turrium cuatodea mcBniumque vindicea, breviqae eosdem in fugam oonjecerunt. Deinde hoatea moenibas potiti urbanie ignem domibuainjiciunt inde a Blachernis ad adem Evergetae. Tunc dirum caaum cernene imperator trepidationem lacrymaaque civium, horamque verens maxime querimoniam, sagre et ooactua tandem in arma rapitur, et oatapbractua prodiene palatio trazit nobilium equitum catervam peditumque juvenum fortem manum. Et fortasse aliquod peractue erat utile urbi facinua et imperio, si cum hoatibua manum coDaeruiaaet, vel certe Laacari genero fortissimo maxime optanti pngnam permieiaaet: nuno conaervandffi vit dum etudet milee acceleravit urbi diacrimen sutnmum. Nam Cffiear armia sumptis in apeoiem tantum poatquam ae brevi armatum ostendit cfribue, nulla re digoa gesta recessit statim; ot qui jucunduenuper in praelium venerat, raox ignominia plenus ax eo diace ait, auota Latinia hoatibus audacia, Cum recepisset ergo se in palatium Rotnanua Caeear Comnenus Alexius, utile sibi censuit ac necessarium.

257 . 6870 " , ' , , . 10 . '. 6875 ' * : , , >, 6880 , ' . ' , * 6885 01 ' , . ' . 6890 ' . 6895 " , . , , ! 6900 ^ ' . , 6905 , ! ' ' . 01 ' ' * " 6910 ' , * 6915 ' , . 01 ' . . 6920 , , '

C2B8ARE8. tnatanti jam periculo non dio reaiatare. Glam igiiur per noctem dilapsus aedibua abiit Debellum Thraciro castellum, ubi jam sibi inatraxerat diversorium; poslquam tenuerat regnum annia octo, tribus preterea menaibue, diebus decem.
ALEXIUS I8AACII FILIUS MENS. V I .

Tunc iterum Isaacius potitur atemmate cum dilecto suo filiolo Alexio : nam poetquam prior Alexiue ceseit regno atque Debeltum, ut diximus, profugit, a aeuatu protinue imperator caecus Iaaaciua est acclamatus, carcere auo preter apem emissus. Contra regina Euphroayne cuatodi traditur. IHe recepto iterum imperio peractam rem significat Latinis : qui atatim ipsi reraiaerunt filium ut coneideret cum pareate domino eociumque bonorem obtineret regni. Tuno uoivereus populua cum magistratibus ntrique aimul domino obsequium obtulit. Paulo poat etiam ducea Latinorum
Cum ad regales aedea ae contulisaent,

bonoribus affecti doniaque innumeris, quieti receaaerunt cum recto ordine. Hia imperator affatim quotidie maria pecuniae in ainom ingerebat, qcanquam hseo ipsis videbantur guttas.
Mox ad impeneaa iodigua pecuniaB

"
, 6925 , . ^ ' '

Q coapit diripere sacroa theeauroa, vaaa divina, venerandaa etatuaa, quibua illicite detrahens ornatum, argenteoaque et aureos numraoa conflana, boetibua large profundebat Italie. Ia et Pisaoos urbia inquilinoa antehac a Venetia odio diaaidentea, beu ! oum peraicie univerai imperii inter ee etuduit jungere amicitia. Hli adveraariis exin reconciliati cum bia curabant quotidie convivia. Tom etiam Franci, aocia coborte Pisana Venetaque qu ultro accessit, cymbia in urbem aubito delati impetum faciunt simul armata manu in aynagogam clam Agaranorum, " ejuaque omnem rapiunt supellectilem : verum a Turcia demum sunt repulsi, opem ferontibua Byiantii civibua. 1 1 1 i efferati faculas injiciant civiam tectis, oonaumuntque incendio plurima et optima urbia diflcia. Magni fuit autem iacendii initium a ayaagoga, ut diximua, Agarenorum, qui locus vulgo dicitur Mitatum; idque ffldifioium pertinet ad mare ubi et Irenea divae templum aurgit : ilfino progrediena amburenaque omnia propagatumque gravi cum exitio

259

EPHRJBMII CHRONOGRAPHI " , 6930 ' , . ' 6935 ? . ' ', 6940 ? , ' , ' . 6945 , , , . 6950 ' . 6955 , , C , ^ , 6960 . * , ' \ , 6965 ' , , ' , * , 6970 , "' ol D 0\ ? ' 6975 ol , , (76) 6080 , * ' ,

260

devenit usque a i inclytum circum maximum, qtri eanctieeimaa Sophia templo adjacet : atque ad oppositum venit uaque mare, longe lateque media omnia concremans. Nec tutum erat ad amicoa accedere, nisi quis cymba semet circumveberet. Hffir. Isaacius cum mcBrore audiebat: aed bujus fllius patri pernicies tanto gaudebat urbis exterminio. Romanis rebus ita habentibus nuper ejeolus Gaeear Debelto veniene armia ineedit urbera Hadriani. Infaustus juvenis re cognita Alexiue, Coastantinopoli cam exorcitu exivit habena Latinum in comitatu ducem Montisferrati marchionem Bonifacium, quem mercede conduxerat ad belliixn sexdecim auri datis centenariis. Igitur Tbracias peragratis urbibua, requa confecta ex animi sententia, usquead Gypsella oppidulum progreasus, mox ad metropolim retro pedem talit. Dein eceleelie partibua adbeasit hominum qui parentem exceecaverant tbronoque deturbaverant, faventea patruo; quam rem aegerrime caecua rex ferebat, qui moliebatur jamdiu aupplicium eomere de viria qui tanto malo affecerant. Hioc malediotis fllium inceaeebat, qaem vereari oum pesairais audiebat, tali gaadentem raaxime coneortio; ludere quolidie alea CUQJ Italia commeeearique, et dignitatem regiam dedecorare aingulos per actus. Ergo bunc oderant populue et optimatee: nec minue odio dignus pater erat. qui conoinnatie ridiculie oraculis, quaa univereale aibi spondebant regnum, ut 1 80 oerebro judicabat fatue, a ee conjunotum iri occiduum orbem deblaterana aiebat orienti, totiusque mundi dominum fore : quam patiebatur inauper caecitatem, arthritidiaque morbum atque podagram poeiturum veluti exuvias. ei euadebant catillonee monaobi, omnia ventrie cauaa et fari et gerere imperatoria aoliti convivio ; qui buic monarchiam verbis deapoodentoe interioi mero eeee ingurgitabant; ejusque inflrmaa manua deosculantee, mox recepturae robur praedicebant. Credulae eeoex bie prebebat aures deliramentia atque vatioiniie, atque leetitiia iucedebat omnibua. Aetrologie qoin etiam apprime dcditue, (76) Iaveotionem hano a Nioeta eomtt Epbrsmiua; qu ai veritate nititur. aine dubio vituperandi aant monacbi illi. Sed enim quam ape hac

orimiaa vel faleo dicantur exaggerentur a soritoribus parum piia aut odio aliquo imbotie, eaftis novimna.

261

C2B8ARBS.

262

' dum hie obseqaitur in gerendis rebus, " abaurda multa fecit et illicita. 6985 Nam et auem Calydonium opus mirum ' de base eua commotum, in qua steterat. ' in maximum transferri palatium voluit; quasi cohibiturus hac re ferociam . populi horrentem atque petulantiam. 6090 * Ineidiabalur interim urbi regi exercitua Latinus terra et mari , profundffi deditue eemper avaritiae, " , dolium vere inexplebile, ut ait proverbium. la eine fine excurrens per Propontidem, perque Byzantii cuncta auburbana, 6995 , aacra delubra cum nobilium villia pasaim aubjecto prsedabatur igae. , . JJ Quare conapirana civiam raultitudo , cxercitum a regibua postutabat, ^ qui aibi contra hoates suppetias ferret. 7000 * , Verum haa preces canebaotur aurdia; '' , et renaebant maxime regnatoree, ' ol qui ne mentionem quidem, ob euam etultitiam, ' bellandi cum Latinie, ferre poteraat. ' . SoUa Murtzuflus Ducaa armis aumptia 7005 ) oum Italis conflixit aliquando : , verum cum nemo ferret ei euppetias, , propter invidiam aio volente Caeaare, in aummo fuit diecrimine, ni aagittarii * Sv , illi adfoisaent eminus coojectia telia. 7010 ^ . Igitur univeraus Byzantii populua ' seditiose murmurana, conviciia ' " Q turpibue appetebat utrumque Cffisarem* [ atudioaeque alium quaerebat dominum. * Reapse quemdam cognomento Canabum, 7015 nomine Nicolaum, invitum juveoem imperatorem civea conatituerunt. ', Tunc enimvero Alexiua cum Marobione (namque Iaaacius animam agebat nibil jam rerum lerrenarum eentiena) 7020 ad palatii cuatodiam aiae mora Latinoa admovendos censebant milites. . Sed ree perlata ad populi notitiam ' ' , tumultum statim peperit et seditionem. Tempua id idoneum ratua Ducaa 7025 ad exeequenda mentia suffi conailia, , U noctu ad Alexium fraudulenter venit, ' , eumque falais territat eermonibus, ' $ , oempe quod ipaum atatim occiaurua * , in foribua ataret populua diatrictie gladiia, 7030 propterea quod Latinia faveret partibua. ' . Tunc enixe Ducam rogabat juvenis " . ut eibi adessel ultor in diacrimine : . quem ille pallio obtectum i a eolitudine, ' , per ocoultum poaticum clam deduoit 7035 ' in depreaaum quoddam tentorium abditum ibique vinctum miaerum cuatodi tradit, , panloque poat funeeto exatingult laqueo : ' Romanua autem ipae flt imperator, ' ' aaaumptia regii culminia inaignibua. 7040 .

263

BPHRJEMII CHRONOGRAPHI

264

ALBXIUS MURTZUFLUS . II, CUM D. X V . Ducas imperii adeptu9 potestatem 83rarium oernens vacuum pecunia, a euperiorum temporum publicania in jue vooatis aurum exegit plurimum, idque ad gerendaro contulit rempublicam. Tum armie captis, Italis resistens, horam exoursus cohibebat facile : quamobrem gratua admodum erat civibua, presertim vero milttum cobortibua. Et quia Flandriee comea Balduinus Pbile regionem milite vastabat, adveraua illum atatim Cesar exiit : sed enim perpetrato Martia opere, terga Romanua convertit exercitua, parumque abfuit Cflasar ab interitu ; imago vero virginia Deiparo, quam nostri regea belli s o c i a m vocant, pugna fervente capta est ab hoatibua. Tum pacia conciliaudffi omiaaa cura, ad capiendam urbera diripiendamque ee comparabat exercitua Latinus. Ergo sublatie ancboria navigia,
in quibue e r a n l machinae cum acalia,

. B \ ".

ab Everget monaaterii ora uaque ad Blachernas coram constiterunt. Vicissim Ducas tranatulit tentorium proximi collia slatuens in specula, unde conepicua claaais hoatium erat, mcBnibue jam cum milite appropinquana. Moxque congreaei cum propugnatoribus urbani muri et turrium custodibus Latioi pugnam validam ciebant; ead inferiorea tlla fuerunt die. Poatea totua rediit exercitus : duoque viri per ecalam prorepentes, quam inter fixerant ad Petria, in apprehenaam turrim deeiluerunt, praeaidiumque gladiia profligantea aignum laBtitiffi suetuleruDt auia : tunc Italorum oinaia cohora irruit. Qui vero Caeaarem circumstabant aulici atque Romanl exercitua rectores in pedes cuncti aemet conjecerunt, atque unum mille timidi fugiebant, qai cum ad portam pervenieeent auream, aovo dejecto festinatim muro, misere foraa aemet proripiebaat. At inimiei, beu lugubrem tragcadiam 1 late palantes passim per Byzantium latrocinando apoliaot nobilium domoa, nibil nefandum urbi non efficiunt: regali quoque occapato palaiio, inoluaaa opea penitus diripiunt. Cfflsar plateas triviaque percurrena centariare nitebatur populum, euadebatque ut boatibua reeisterent : at raeliora conailia nemo audiebat quamlibet urbi et eibi profutura :

, , ' , 7045 ' ' * , ' , 7050 , ' ( , ' 7055 ' * , " ol , ' ' ', ' 7060 * ' , ' , 7065 * , , , " Q 7070 , * ' ' . 7075 ' , * * , , 7080 . ' , ' , " , ' . 7085 ^ , , ! 7090 , , ' . " ' 7095 " , * 01 ' ' ,
1 1

265

CJBSARES.

266

eed unusquisque euis raptim opibue studebat transfcrendie aut infodiendis. Gum ergo Ducas hilum non proficeret, eibique vchementer jam timeret, , ne captue gravea poenas bosti lueret, , regias ad aedea feetinatim convolane, 7105 , atque illinc sumptam Eupbrosynem reginam ' parvo io ptaaaelo oum flliabue collocans, ' , quarum ooam ipee efflictim deperibat, / exaul profugit patrfa Byzantio. , Vir sioe dubio strenuus in praeliie, 7110 ^ , , (, constana bellator, magnanimus, iortis, , , callidus, et coneilia celare aolitua, * cunctie ae jactana idoneum negotiia :
7100 * . ' ,
1

, , 7115 , , , , , , " , 7120 . . '. * , , , , (77) , * , , ' , . , " . ' , , * ' , , , , , ! , , , (5(5, ' * ' " *

corporis forma non satis concinna,

JJ adductum seroper gerens euperciliam, faucibua raucie, aapera loquela, etatora media ei valgua a natura, laacivua, mulieroaua et adulter. Ia dignitate protoveatiariuB erat oum aummam poteatatem eat adeptus : cujaa regalea tenuit habenaa diebua aexdeoim aupra menaea duoe. THEODORUS LASCARIS . XVIII. Poat fugam G&earia, de capiendo imperio Laacaria et aliua Ducaa decertarunt
in Dei templom maximum profecti;

7125

7130

7135

7140

7145

7150

fortia uterqae egregiusque juvenie; verom aora Laecari contulit imperium, qui regia tamen non aumpait inaignia : C eed comitante palriarcba egreaaus ad Miliam atque ad aliaa urbia partea, populi turmaa blande compellabat ad reaiatendura hoaUbua adhortans : procipue vero atipatores regioa, grandea geatantea bumeria bipennea, Celtaa enixia perurgebat precibua. 8ed cum nec blandis auadeoti verbte, neque adhortanti quiapiam auaoultaret, jamque appareret cohoro Latinorum; Laacaria iliino, ut par erat, abiena fuga ealuti oonaulendum ceneuit. Interim boetee, obviante nemine qui oohiberet liberoa exoarous, Orco mitteba^t inclementer animaa D civium C83aoram, opes auferebant, igoe latrociniiaque vaatantee urbem. 0 intolerandum lugubre epeotaoolum! sacer templorum ornatas diripitur, veneranda eimelia almaque veatee, iconee Gbriati Matriaque aanctiaaim, aliorumque auperum aternuntnr humi; atque hia pretioaum impia TI detractum roetallum eibi vindicant apoetate. Matronaa venerandae aaoraaque virgiaea prxlatus. Alibiquoqoe idem roihi Nicete interprea non eemel peccare videbatur. Gonfer. Or. in hoo volumine p. 116, n. 1.

(77) Sariem intelligo, noo cferum; et falii mihi

videlur Wolflua Nicetaa interpres qoi diotionem

axplicat clero
PATBOL.

Ga. GXLIII.

267

KPHRJEMIl CHRONOGBAPHI \ , , ' , 7155 . , , , , , , , , , , , , , , 7160 , . ' , \ ? ".

368

ad atupram rapiant violenta tnanu ; alia ecelesta (nam dicendum brcviter) facinora committunt his similia. Ergo angiportue, trivia, et ambulacra, aancta delubra, et anguli reconditi, fora, via, vici, compita, plate, luctu, gemitibus, clamore, et ululatibua virorum, femiaarum, alioque genere multiplicie tragcadias personabant. Sed poetquam spoliis explevit ingluviem, iinera prodando tum denique impoeuit crudelium deteetanda gens Italorum.
Vieum deinde eal primariis ducibu3

annuere liberum ex urbe dieceasum quibuevia aolum vertere placeret. Ergo millenss exibant catervaa miaerabiles, tristee et pannosae, aanguine potiua, ut aiunt, quam lacrymis prflesentem deplorantea fortunam suara. Itali yero tumidi auperbia, ceu ai quadrifidum jam tenerent orbera, regesque regum aamet effeciesent, quotquot aub Phoabi radiia imperitant; inter ae cunotum dividebant fcnundutti> provincias, urbes, eiaguli eortientes, et potentatum verbis occupantes. Veneto duce suadante Dandulo (bomine caecos oculoa gerente, luce aed mentie beu nimia instructo) ut imperator fieret Latinus de Venetis, Lombardia, Francisve electua, datia auffragiia electorea nobilae imperatorem faoiunl Byzantii; Balduinum comitem provinoiaa Flandriae, eximia adoleacentem forma preeditum pium, et Gbrieto maxirae devotom, hilarem, mitem, apprimeque caatum, eleemosynie etiam indulgentem, cumulatum multie a Oeo virlutibus, sed pudicitia i a primie ac juatitia. Hio per prfleconem bie ia hebdomada maxima voce jubebat edici ne quie in regia noctu cubitaret, qui non conjunctua conjugi legitime sed meretrici contra faa conviveret. Erat et legum juetitieeque custos : ferainatn quamvie renuens attingere, neo teneriore oontuena aepectu, quandu propria tori socia abesset. Ergo imperator electua Balduinua abiit ex urbe ad partee occiduaa, haud taaquam illae pugna eubaoturua, sed imperator voleaa eaiutari obaequioque a ounotie coii eubditia. Quare neo veiaria imperii militee in auum voluit conacribi exercitum. Adrianopolltn PhilippopolimquB aliaaque ad urbes ihraci profectua. Latiaoque his imposito prosidio,
f

7165 ^ . g , , , (5 , 7170 , , , 01 ' , 1 fo^ov^ , " 7175 , , , . , 7180 , ^, , , , 7185 ^ , , , , , 7100 , ,

' ,
7195 ' , ' . ' D 7200 ' . , > * . , 7205 '' 3 , . * ' ^
9

7210 ta\ ^ ' UXlat;

,

CABARBd.
. , 7215 ' , * 7220 , * *( ' ^' 7225 , , . * , 7230 * *> , , . ^ 7235 , , * , 7240 ^ *. , (3 * '' ^ ^ xpb 7245 , * * & - ' 7250 "9 ' , 7255 . " * , . 7260 ' . ' * 7265 " , ", , 7270 *
7

^ Thessalonicara poetea conceseit: cujus omnia ob?iam populue bilaritar cum plausibue processit et laudationibua; aeque libenter Baldtiino regi cum civitate obtularunl aobditoa, tamen eoixis pracibgs rogarunt ot ipae pariter ejuaque xercitus urbia introitu velient abstinere : id quod clementer Baldninue annait, moxque ae redox eontolit Byxantium. Exin obtemperans Danduli consilns reconciliatur Marchionl irato imo cum armia procul nrbe atanti : qui etatim libena Oidymoticbo veniena Thesaalonicam contultt ee in urbem lg eamque nullo reeiatente obtinuit: cujus injueta BMiIta aflecit oivee. peounia et demibus exuena preecipuia. Ibi relicta conjage Maria, quae Ceaaria laacii jam uxof fnerat, inde diaceaait comitaate exerertii, terras percurrens ad Occidentem poaitaa. Serrie potitua eat, nec non BerrhoBa. Larieeam occupavit. totamque Helladem, item Peloponnesum, et aliae rursua biace conflnes urbea et provinciae : ounctamque pene regtanem occiduam eubdilam fecit Latinorum imperio. Interim Balduinua in urbe reaidena fratrem Erricum ad Orientem miait oum Petro forti, magnanimo viro, heroicia prffidito viribus et etatura. Erricoa quidom roboratoa auxilio Armeniorom Troadva incolarum, terraa vaatabat, ufbee tttripiebat, queecunque Italie negabant obaequtum. Dein per Idce montis anguataa fauces ad iEtionia urbem est progresstis. De Pegia autem urba procpdena Petrus itinere pergebat Lopadtam facili, nbi Romanaa primum offendit vires eub Theodoro prinoipe Laacareo ad decertandum inatructaa egregie baud procul oppido Poemaneno dicto. Hffl tamen robori Latinorum imparea oaatria exute iti fagam ae daderunt: D Petrueque facite poiRar Lopadio, atque huio proximta aliw civitatibtre. Sed cum Prusenaem quoque tentasset urbem, irritam novit lndere ee operam; urbi moleatua nec fuit diutius. Amola Prasffl Philadelphi civilaa LatiniB eervituti baod eubjacnit. Eam Theodorua Maneapbaa cognomina generis etirpem eb bao urbe repeteaa pugna conaerta cum Latino Errico quodam in loco baud proool Atramyttio, ipae vix quidem neoetn avitavit, nibilo tamen minas ipaa dritas

271

BPHRAMU CHRONOORAPHl . . , . 7275 60 . . 7280 . ? ' 7285 , g . * '' , 7290 ? , , , ' , 7295 ' ' ^, " ' , . ( 7300 ' , ' . *9 0 7305 " , . ' , ' 7310 ' ' , 1 , , 7315 " . D ' , , , 7320 " . " , ' , ' 7325 , . "

272

Latino immunia manait dominatu. Inierim marchio Heaperiaa civitatea bellans Latino eubigebat nomini, quibusdam nostria utens viae ducibua. Sgurus antem Leo cohorte impoeita AttioflB loco celebri Thermopylie, ut ibipraelians Italis resieteret; nulla re digna laudibus patrata, raptim Corintbum fuga se proripuit. Hio erat ortoa Naoplii regione, modicum nactua a patre principatum : verum reciproco temporaxn euripo, propoetero varioque fortunae cureu, usque progrediena magnue parvo evaait. Ia et Gorintbuxn oppidum diripuit, et ArgoB simili poathinc latrocinio. Poetrcmo Athenaa etiam invadebat, verum repulsue verbis arcbiproaulis Michaelia Choniato aapientieaimi, Thebaa caleriler excurrit beptapylas, easque aibi faoili bello vindicat : et dum Lariaaa3 faucibua exiret, imperatori quondam Alexio oceurrit, qui borealibue partibue digreaaue, exeulom more hac et illac erraae, uunc ad Tbeaealica Tempe pervenerat, babeae in comitatu Eudociam filiam, quam tuno desponaam collocavit Sguro. Ipea quidem olim matrimonio fuerat principi juncla Triballorum Stephano, qui repudialam remiait in patriam, Eadem Murtzuflo Duca deinde nupait postquam bio imperium patriamque amiaerat. Sed buno deiode oaptom Alexiua Jolo, rex erro erronem regem eorte pari, lumine caaaum oouloram reddidit. Saavia poatremo Latinorum manibua Ducaa exceptus Byzantiumque ductua, pertulit paanam, quod Alexio Angelo gulam funeato laqueo fregiaaet. Nam de aublimi Tauri columna precipitatue eat, prob Dei judicium ! et aic collieua violenter obiit. Interim marchio venit in Bceotiam, eamque aibi bello fecit aubditam; Attioam quoque obtinuit cum Eubcaa : Atque ut paucia rem verbia expediam, integro nondura pneterlapao anno eoa aimul ditio atque oocidna noatra in Latinum ceaait dominatum. Alexiua poetbinc exaul imperator cum in LatiDum niarcbionem incurriaaet, exuitur invitua imperii inaignibua: tum ad Heaperiura aalai aeria locum mittitur, ut vitam ibi uam clauderet, non sine Euphroayne conjuga regina, sedem fortunae congruam aortiti. Caeaaria aotem atipatorea legii, atrenui viri, atirpia geaeroee

273 7330 , ol , . ' , 7335 (5 ' . " * , 7340 , , ' , ' 7315 * " , , , ^ 7350 ' , , ' * (3. 2355 , , , 7360 , ' . { ", 7365 , " , , 7370 , . 6 . 7365 ' * ' , " 7580 ' ' * , , 7385 * '' ' ' . '
9

88.

27 4

Thraciae urbes patriam babentea, ut cum marcbtone facerent stipendia, validam ipai offerebant operam, ejueque imperio poetuiabant obaequi : ille tamen precea proraua reapuit; nec aibi Romano opna eaae milite dizit, neo illorum expetere auxilia. Iidem Balduino fuerunt aupplicea, ai forte fierent voti aui oompotea; rerum cum epe fruatratoa aemet cernere ad Moaai principem Joannem veniunt Petri Aaanieque fratrem in Hemo natum, audacem virum, bellatorem atrenuum, et Romanarum urbium pernioiem, quaa oum Heaperiia vaatabat regionibua, g fretus Soytharum foedere et auxiliia. Ie ut Latinie detrimentum faceret, aopplices ilioa excipit libenter ioque auam ainguloa patriam remittit; mandane ut damnis Latinoa afficerent, quoa aibi infenaoa jamdiu aciebat, terroremque belli, direptionem patri, et principatoa jaotaram minantea, nisi serviret dominia Latinia juaaaque prompto faceret obaequio. Reverei in patriam militea, quoe diximua, urbibua Heaperiia Tbracieque aimui itemque Maoedonia euaaerunt ut a Laiino imperio deficerent, Deo favenle, Mceaia auxiliantibus. Itaioe multoa demiserunt Orco Didymotichi inoolas pottaaime : alioa Byzantium coegeruni fugere. Atque bcsc cadea Latino flagello eoaa etiam terras liberavit, dum ad gravioza damna acourrunt Itali: et eimul illos modeatiores reddidit qui fastu elati Pelopia tenebant armia provinoiara magnam atque Helladem. Didymotichum aimul et Adrianopolim Romani egregio imposito praeaidio auxiliantibua retinebant Blacbia. Joannea autem contrahebat oopiaa atque acceraebat Scythica aubaidia, idque Latinis clam curabat fieri. Sed conepirantium Romanorum motiboa D rex ItalorumJBalduinua cognitia, militem mittit ad rebellea urbea, a quo cum Byzia capitur Tzurulua, Latlnoque jugo utraque subjicitur. Urbem Arcadii cunoti deseruerant civee pecunia vel atirpe conepicui: reliquia tamen portia egreesue populue pugnam cum Italie maluit committere; verum fugati omnea ceduntur gladio, dum Latinorum faror parcit nemini, ac ne eepulcri quidem gratiam annuit. Reliquus autem Latinue exercitue, quem Balduinus ipee duoebat Caeaar,

27S

EPHRJSMIt CBfcONOGRAPHI X , 7390 , . , , 7395 . ' , * 7400

2P

ad Oreetiadem contulit 6 urbero, namqae structie obaldens aggeribue summo conatu nitebatur capere. Tunc urba periolitans legatiouem mittit ad Bulgarorum principem Joaonem validum petene militum auxilium, qui impendente discrimine eHpetet. Iile libenter legationem audiit ! cumque auxiliarium agmine SCytbaratfl exercitum Latinum fapente aggresaoi, in fugam veraum penitna devioit; cepitque vivum Balduinum Caeaaretn, permaltis juvenem ornatum virtutibua, sed castimonla in primit ae justitia, ut mea euperiof fetulit historia; quem diu Ternobl caroare detentum, exercitumque plurimie ofuolatibUtf, denique miaeraodo aupplicio affeclt praccipitatum rupibue altiealmia. Post hunc Latinie imperat ByaanHl Balduini frater nomine Ericua, vir comi aapectu, eubditia benivolaa, et aimul fortia dux et animoaua, atqua ad ciendaa pugnaa paratiaaimus. Hic babuit Qrcoa militee fortiaaitnoa, quoa bene inatructo agmine dticebat, triumpbalem phalangem et selectam. Idem sepe gravem belli lueit aleam oum Romanorura princlpe Lascareo, noatraaque urbea cepit et provfticiae, animi fortitudine dt oopla militum : Lentiana nempe orbem ao Poemaneum, Ocbyrae quoque armis auperavlt: quibua in certaminibua tres perierunt nobilitate et opibua ineignes vlrl, Dermocritea qui dux erat exeroitue; et Andronicua gente PaJeologua cui nuptui Caaar Ireoeni tradfdarat majorem nato flllam et charieeimam; denique unus e Ceearie fratHbue. Byzantii imperium retinedte Errico Latinus quidam Pelagius oardinalie, bomo temerarius, contemptor legum, a papa miaaua in regiam metropolim tanquam legatue suue et eumraue prmeol, digna mittente aggreaaue committere, monachoa omnea atque aaoerdotee, quotquot incolebant Conatinopolim, coapit vexare et carceribua olaudere ob oontroversa dogmata ritueque; quam rem gravate egreqae ferebant ohrea, proeertim opttmatee ao eenatorea qui Errioum adeuntee imperatoretn mala auorum deprecantee gentilium boc uai aunt sarmone confidenter : Noa, imperator, e i aliena geate

, , H 7405 , ( . ' ^ , 7410 , , ', , ^ \ * 7415 . , ^ 7420 , * * , , , 7425 * * |&(3 7430 , (78), , , JJ , 7435 * , 6440 * ^ ' ' , ' * * -
1

(78) Verba eunt echiematici hominis et a ponttficiia partibua alieni.

GJAARB8.
7445 , , " ' 6 . * { >, - ,
1

7450 . " * . ** , 7455 , , *, -** 7* 4 % ^^, 7460 *) , UlH \ , 4 * *0 ( *< ' 4* 7465 , * , ' ^ || ' 4*, 7470 ' ** * 7475 " , . ' ^ , " , 7480 , ( | xi , ^ , * , 7405 ^ , , ' * * ^ , , ^, *, */' $ , , ( , 749 '^ & *# * < . , , 3 4*, , , 7405 ,

alioque grege et libero progoati diacrepanteaqaa a vestrie habentes ritue, sponte tamen tuo pa.remus iroperio : sedenim miniaterium praebere oorporum, non apiritalium rerum coramunionem exbibere tibi hercle parati aumua. Vel ergo ataUcn fa,c malorum finem; vel manumitte, tf liberi pogsimua ad gentia noatraB pascua reverti. Haec imperator audiit libenter, invitoque licet Pelagio legatp, vincula aolvtt, moleatiaa expedivi^ ounctia palere aacra templa volyit. Haec in regali contigerunt urbe. Nano ad Romanpa priacipea tranagredio, H borumque biatorico re dioaqa sexnoone, Poat regiam capta,W ab Itajie m*tropQlim Theodorus diotua cognameuto Laaciaria^ qoem Ceasaria Alexu aqimua ^enerura, illinc aecesait (eatina^a cum coRJuge cumque io Nica^aam perveniaa^ x\r\>m, ibi depoeuit conjugem dilectam : ipae autem Pruaam oup locia circijmjectia, alioaque pagoa peragrane et urbea, idoneis populoa ooaciliabat aermonibua, ut se unum regam dominumque agnoacere neque non cpmpos voti aui fuit. Haud eaim longo prelerlapao lemppre reapse rex creatur et imperator, eumque Mlcbael Byaantinae urbia nnper aortitua patriarcha3 litulurp C rite regali rediqalt coroqa, Laecaria ergo creataa imperator imperii pondua admoducq viriliier, irao pottue regaliter, auatinuit, eeraet perioulis jugitar objiciena, pugnaaque graves cum i^atioia coDsefaRa, rex aimul bonua at fpftie i m p e w o r ad durum Martis opqa paratiaejfpMa,
et pro republica etrepqe, d^Qvrtaqa,

lupoa ovili pro viribua subrpovena,

bostibue formidandua, blapdue sqbdUia,

corpore parvo aed ad pr*li* vivido, lanceam semper captra boptea quatim)|
Romani finea profereaf iropppii,

6, " , , , ' ' 7500 * ' : , " .

arbes Latina liberana tyranntde D atque ad antiqumn dominatqoi rqvpcape armia et vario belli 8iraUgem%te. Idem erat clamena, pnisan^Qr^, eoioaia, liberalique manu ac amnifipa : demiaaam geren *4 pectora barbaift capite acuto, aqbnigrp polora, ad venerem prpclivig a.^ue ai} i r a % Hic diu graveg pertufit labqraa duria cum boate luotaaa certaipinibua pro auia subditia atqpa pro republica. Huic certe oranaa gratiaip debemya,
r

quod jam exstiac^pa RoiO^pupQ impariuoa

ipaiua opera oaaxime revixarjt.

279

CHRONOGRAPHI \ 7505 , ' ' , ".

Binc enim Caesar summopere atuduit ut ex Orienie Latinos ejiceret, ibique noatrum firmaret imperium. Etenim Latini, prohibente nemine, non solum terraa tenebant occiduaa, aed Orientia quoque partem maximam. Namque Bythyniaa insederaat provinciam, Lentiana, Pwmanenum atque Barim, Lopadium, atque Oobyram cum viciniis. Quin et devenerar.t Atramyttium uaque, maritimoaque locoa urbeaque omnee abactia praedia aibi aubjugaverant. Neo minua aniraum Caaaaria mordebant circa auam natae ditionem tyrannidea* Ecoe enim parva Sampaonia in urbe ejuaque villia imperabat Sabaa; et Philadelphise Theodorus fatuua, David Comnenua cuncta Paphlagonia, illiua frater Aiexii, cujua pridem Trapezuntiorum civitaa jugum tulerat; bic porro dioebatur Comnenua magnue : ambo autem proprii generia originem ab Andronico Gaeaare trahebant, ex hujua filio Manuele aati. Et Tbeodorum quidem atque Sabam Laacaria, Deo favente, atatim vicit, Atque binc Celbiani ae fecit dominum, Philadelphiae Meandrics, Neocaatrorom. Sed Papblagoniam grius obtinuit, Coinneno debellato armia Davide : unde acquiaivit cum Oeraclea Amaatridem, Cytorum, Cromnamque urbea cum circumjectia agria atque oppidolia, et Papblagonum dorainua evaeit. Turcaa vero Italoaque perpetuia praeliia aagre mehercle, aed tamen devicit, virea videlicet miniatrante Deo. Sed conturbavit animum Laacareoa exaul Alexiue olim imperator, aocer ipaiaa aceptrum QUDC tenentia. Etenim ille post amiaaum regoum, ut mea auperior retulit hiatoria, Tbeaaalooicam errabundua venit; atque a Maria genere Alamanna, qu conjux fuerat fratris Iaaacii, nuno in marohionis nuptias conceaaerat, exceptue peramanter et bonoriflce, diveraabatur ibi cum aua uxore. Veram cum civium animoa teotaret, mox cum uxore et liberia eat ejectua. Ia ad Corinlhi protinua tyrannura Sgurum profectua, fcedere coojugii huio copulatam tradidit filiam suam. Mox illino navi receaait in'jtoliam ad Micbaelem buic dominantem et simul Epiro, quam veterem vooant; (erat eoim Alexii ex fratre nepoa;) aed interoeptum pirate Longobardi ad Michaelem, auro repeneo, mittunt.

7510 , . , ' . , ' , 7515 * * g ' 7520 *, , " ^ * 7525 ' , . '' " . 7530 . , . , * 7535 , , . , ' , ' ' 6540 . ' , " , , 7545 , , " , ' , D 7550 " . . ' , , 7555 , * , ' 7560 ol* ' , *

281

CA8ARB8.
'' ,

7565 ,
0 . * , * 7570 " ' , ot . ' ' 7575 , ' " . , , 7580 , ! . ' ' , 7585 ' , . ' ' ' . , 7590 , ^. ^ , , . 7595 "* * ' ' , ; . , 7600 * * ' , , 7605 ,3 . ' , , 7610 , ' , * ' 7615 * .} , * 7620 ' .

Dum ergo longo diveraatur tempore Michaeiis ditione Alexius moritur ex morbo Euphrosyne regina atque in oppidulo aepelitur Arta. Ipse navigavit ad urbem Attali, ubi est susceptue animo libente a Turcarum eultano Iathatine, quem ipae olim profugum a fratre Constantinopoli hospitem exceperat et in baptismo fllium adoptaverat. quioam Byzantium quoque deseruerat. Sed poetea Iathaninee neeoio quomodo feliciter reveraus in patriam suam Turoarum rex et eultanua Iconii evaeit. Hio ergo tunc rumQOSO Alexio
ara aalutis fait et solamen.

Etenim reddene eupplicaoti gratiam, miaao ad novellum Goaarem legato, bortatue est ut Imperio deoederet aooero Boo domino priori. Deinde sumptie contra noetros armia egreaaue eat cum innamero exeroitu, exeulem babens in oomitatu Alexium; Antiochiamqueloccupavit urbem, illam videlioet ad Moeandrom sitam. At neqaa Laecarie rebna euie deerat qai congregatis, quotquot babait, viribue, spemqae suam collocans in Christo Domino, contra eultanum exiit aadaoter. 8ed mox conaerto prelio gravieeimo, raaxima para exercitua cassarei caea est, Latinis oonetane etipendtariie, poetquam edtderai strenua faoinora : gentilie autem noetra oonfoea phalanx
acie profugit, pauo'8 exoeptie

qui pugn reliquum exapaotarunt exitum. Dum eic viotoria Barbarie arridet, bao illao eques ealtanus oberrane Romanum veatigabat imperatorem : qaem obi vidit equitem in turba, robore proprii bracbii coofleue clava percuasit Ceaarem in oapite, eumque ephippio proruit in terram ictu patientem ertiginem, tenebras. In lanto veraana Laecarie diecrimine,
_ illioo tamen epiritiim reoepit,
U

divinitueque robore repletue, pedtboa ineiatena vigore magnanimo, evaginato ense euccidit padea fortiter equas sultanum geetantie, alque buno humi precipitem ateroit : mox improvioo, incertoque aoctore, crudele caput eultano preciditur; stalimqoe ad noetros traneiit viotoria. Atque bio succeaaus triumphalie Gesarem barbarie feoit boetibue terribilem. et aubditis juoundum ao gratissimum : ineuper populi recreavit animos idooeaque flducia replevit.

BPH&fiMfl CBROKOGRAPHI

Exinde pacem cutn Rornatoo inperio euperba gens Turcarum libeoe leoii. Quare imperator postea Latiaia gerendie bellis expeditior fuit, Nunc media ex pugna eocero recepto exbibuit juatum prseter epem honorom : atque eura Nicaanam tranaferena in arbem, imperii tantum delraotis inaignibue, dat Hyaointhi p r o sede coonobium, in quo defunetos, aepelltur magnifica. Atque ita ae ree Laecareoe babebant. Nunc nostra biatoria iternm eonvertitof ad Michaelem oognomento Angelum, qui retinebat, u t s u p e r i i i B diximue, eubditam Epirum veterem cum jtolia. Huic tres erant Micbaeli fratree, Manual, Tbeodorus, et Conetantintie : ex quibua Theodorus Niceena in urbe apud Romanum veraabatur CeBaretn. Jam quia filio legUimo harede prinoipatus aui Miobael carebat (nam quem babebat dictura Miehaelem apurium de vetita ausoeperat oopula) oravit C&sarem ut ex aula sibl Theodorum illum liberom remitteret. Annuena Ceaar etatim miait bominem fide jurata sibi promlttentem conaervaturum animum beaivolum atque sinceram, quoad viveret, fldem ipai et imperii nempe aaooeeBorlbne. Bio Theodorue ad Oooidentem venieoa cum Micbaele verfcabatur fratre iEloliaa, u t dixi, p r i n o i p e et Epiri. 8ed poetquam Micbael erudeliter oaeut a viro cui Romano Domen erat nootu s o p i t u B a p u d Bellegradum vitam repente com nece oommatafit, fralrie prinoipatam Tbeodortie exciptt, dux bellicoaue, atretiuue pugnatot, aUer Briareua gigaa in praeliis, qui mox fraternum patrimoniam augene e parvo magnutn spatiosumque reddidit, proferens bujua dilataneque flnee; Bulgarorumque ei Itaiorum urbibue, Illyricie oppidia et Triballicia efficiena opulentum et amplicana. Ut enim paucls dicam, sibi subdidft Achrideiu, Prilapum, Pelagoniam, oum euis agris et oppidia flnitimia. Theaaaliam occupavit cum Achaia, et Macedoniam eum Thracie particula, Dalmatiam acquiaivit cum Epidauro, Illyrii traotum, monticolae Albanoe, Sed nihil huic tantam gloriam peperit quantam Petri I.atini clades splendida. Hic quia aororem in conjugio habebat Errici et Balduini imperatorum, a Papa coronatua Latinua Ceeaar,

. ' 7625 *

^ ! * , ' , *, 7630 . ; Aev 7635 , : , g . , , , * ' 4 764'^ ; , ( ' / ,), 7645 , " ' . , \ ol ** 7650 . , , . 7655 ' ' , , 7660 , , , , , 7665 , , JJ , , , ' , ?, , , , 7670 ' <, ^, , , , . 7675 ol . ^ , ,

2*5

7680 , . ' , ' : 7685 ^ , , , 7690 , . * ' * , . ' . 7695 , ' ' 7700 . , . , ' . 7705 ', , ? . ' , ' '^ 7710 (5. ' , , , , ' . ' . 7715 ' , ' . 7720 ' . 7725 . , , . * 7730 'B0ffrj< , ' 7735 , * , ' ' * ' *

defuncto Errico, roiaaus aat Byzantiuro. Atque Dyrrbacbium delatue ad urbem, mox per Albanoe itinere pedeatri bat Byzantiuna eum inatraoto exercitu. Sed antevertens Tbeodorua atrenuua Petrum insigni peroulii viotoria, ipsum oam toto exercitu delevit. Urbem quin etiam teouit Dyrrbacbium, suumque proda ditavit exeroitum : ipse regalem induit coronam, in acie Petro, ut diximire, oociao. Nam aucta sua feliciter ditione et cumulatis elatus viotoriis non fuit contentua aoqaieitia opibut, sed ad majora praeter faa anhelana, g imperatorem Gsaarem se dixit ejua quffi aibi auberat ditionis: atque regali coronatur atemmate a Bulgarorum Demetrio archipresule. Sed Deue rem geatam minime probavit, qui mentes odit hominum auperbaa. Quamobrem Miohael eeram luit poanam utroque lumine orbatua ocalorum. Petrus in pugna epoliatue vita quatuor reliquit liberoe superstites, Robertum et Pbilippnm ao Balduinum, preterea filiam feminam Mariam. Ex bia Robertua imperavit Byxantii, aed adminiatrana ignave rempublicam, poat vita functum Ceearem Errioum Q strenuum virum et plane fortieainaum. Poat illum fraier regnavit Balduinua modeatua vir et temperane ac gratioaua quo dominante, Conetantini oivitaa ad Romanorum rediit imperium. Petri Maria filia nuptiali vinculo imperatori Laaoari conjungitur, qui uxorem primam fleverat exatiootain, secundam aulem Gilioe gente natam neacio quo odio in patriam raqaiserat. Idem Robertum oonjugia germanum optabat generum, oontra faa Eccleaie jugando tertiam filiam Eudociam. Gum Manuele patriaroha jurgium hinc ortum eat, pbiloaopho appellato, JJ bujuamodi vetanle ne fierent nupti. Sed Deus abrupit iiJicttum oonjugium : priue quam enim fieret, ipae Ceeaar bumanee vit terminum impoauit. Gffitarum adhuo imperante Laeoare, molealias multae, pralia diatina Byzantii dominue Erricua exhibuit, dum sibi Romana oppida subjioeret, aua deque urbee diriperet, ageret. Vir enim erat efiicax, forti manu, alacer ad pugnae semper, et Marli pari i qui oum Romanoa laborantee cerneret, praesertim quia dum eultanutn debellaret Laacaria Cfleaar, equitea amieerat
;

287

EPHRAMU CHRONOOBAPHI , , , 7740 ' * , , 745 ', , ; ' . ' , ' ^ . ' [, 7750 * * ' , . 7755 , ' , * ' $* , ' , 7760 , ' "' . ' 7765 . . . 7770 ( " " '' 7775 , , * , "9 4 7780 * ' > , 7785 , . ' . 7790 ' , ' , , , , 7795 ,

Italoe viros atrenuoe mavortios : perpetuo nostroa laceaaebat bello. Quin oum in flnibos obviarent nulli, tanta eet elatus oonfidentia Erricue, ut uaque in Iooiam faceret excaraua vaetatie late terria interpoaitia, nil bello iotactum linquene, doneo tandem coram Nympbei regia tentorium figeret. Sed mox fiyzantium reducem tulit pedem. Haeo Laaoareoa Erricique res fuerunt. Deinde pacie fcedero coalueraot, cujae hujuemodi oonditiones erant: Nempa ut urba Ochyra oum agro euo et pagi monti circumjeoti Cymino (qoi mone ab urbe Oohyra non abeat) Latinia dominia incoliaque cederent. Galamua autem pagua, unde inoipit Neooaatrorum qu dicitur provincia, neotriua partia eaaet ac deaerta. Regionea autem ad Orientem versa, Neooaatra videlioet atque urba Pergamue, Celbianum, Cbliara, atque Smyrna cum circumjecto regionum latere Laacari cunota Ceaari parerent. Nuno jam fert animua omnia qu Bulgari per illud tempua contra noa feeerant bietoria reliquo pandere eermone. Adhac fiorente Bysantino imperio cauaa multorum exatitit maloram rei noetr public Bulgarica natlo. Nam et Iaaciam, Angelum cognomine, magna devicit apud Berroen clade; iia ut eum cetera preda diripuerit crncia Dominic aacroaanclum lignum, qaod erat noatrie regiboa in proliia ducia ioetar, robur, victori omen. Tbeoa fuit, apecie eximia et ineffabili, auro gemmisqne rutilane pretioaia, et laborati operie artificio, ainu complectena veneraadam lignum, qood Doninoe aufflxo quondam corpore aaactiflcavit eenguioe perfaeam. Inerant et ali ex utroque latere theoas ab aurifiee pervenuete efficte, raartyrum Chriati reliquiaa geatantoa, Oeiparapque Virginia lao sanctiaaimam, cum veoerandaa zonul aegtnento, mirieque aliia rebua religioaiaeimia. Alaxio quoque Iaaoii euccessori aeque Gomnenis Angelis progenito permuitae Bulgari pognaa obtulerunt. Mox occupata ab Italia Byzantio ojuaqae imperio ad nihilum redacto, regnator Bulgarorum Joannee homo inhumanas vel cruentue cania Petri Ataoisque frater deteatandorum, Latinoa obsidentea Adrianopolim, eamque aumma vi nttontea capere,

CJS8ARBS.
, 7800 , ^ . ' ' , '' . 7805 , , , , , , 7810 , , * , , ' , 7815 , , . , , 7820 , , * ' , *9 , . 7825 ' , , , , , * 7830 , . " , ,

, .
7835 ' , . ' 7840 , " . , 7845 , . * ' * 7850 . IQANNHI . . . '

aggreeeua eet cum Soythico exercitu, et eumma clade affectoe debellavit : quorum etiam principem Balduinum ab ipeo vivum oaptum eupra diximas. Deincepe Oresliadem tentavit Bulgaroe ut ean ditionia oppidie adjungeret: aed iDbiavit fruatra tanquam iupus. Hinc ergo malo percitue furore aaperbuaque ut aliter Senaoberimua, enm nibil uepiam ipei jam reaiateret, Tbraciam Maoedoniamque concuraabat pagoa deaolana, oivitatea diruene, vastans, depraedana, a fundamenlia quatiene. In priraie quidem evertit Philippopolim famigeratam orbem et nobiiiaaimatn g deinde et aliaa proetravit civitatee, inclytam Heracleam, ac Selybriam, Rbejdeetom, Panium, cum Daonio, Maroneam insuper et Trianopolim, itemqoe Mosynopolim et Stagiram, aliaaque plurimaa, bic peaaiiiiue mortalia. Sic vaaiitati indalgene et latrooiniie Tbeesalonicam denique illuatrem venit, ubi immaturum habuit vit flnem plenritidie, ut fama fuit, exatinctua morbo : vel eum potius, ut aiunt, reote cpnscii, vulgoque oreditur, Cbriati martyr perculit Theaealonicam protegene Demetriua. Poatquam tyrannua vivis exemptue fuit, hujus ex fratre nepoa dictus Boriiae Scxthidi junctua amite inceetis nuptiia, Balgarsa gentie excepit dominatum. Aaanis autem padagogns filium puernm adbuo clandeetina fuga conaulens vit tranetolit ad Scytbas. Anna regina conjagi Laecario tribue flliabua editis vita exoessit, Irene et Maria ecilicet atque Eadocia. Mariam, quas nata erat secundo looo regis Pasonie fllio in matrimoniura Sione revertenti in patriam auam genitor Casaar tradidit deaponaam. Majorem nalu Irenem nuptui tradidit Paleogorum aurculo Andronico, quem etiam deapot dignitate oraavit. Quo tamen exetincto, ot reiro diximus, D eamdem oollooavit aeoundie nuptiie Joanni et re et nomine gratioeo Valatxa de Duoarum atirpe genito, et oriundo urbe Didymoticbo, protoveetiarii dignitate ornato. Atque buio eocer moriene imperium tradidit ipee in Hyaolnthi sepelitnr coanobio, etatie anno ferme quioquageaimo, duodeviginti dominatua annos. JOANNES DUCAS VATATZES . XXXIII. Sio aaaeoutue Joannee imperium, atatim a patriarcha eat coronataa

291

& CSRONOGRAPHI , 7855 " ;5 * , , 7860 , , * * . ,

292

Emmanuele, cul cognomen philosopbo . post Maximuru tenente aacrum thronmn. Ille deinceps ad imperii regimen remque gerendam publicam gnave incubuit. Dux enim erat sapiena ei conBilioeui, animo inetructus alaori et audace,|
robuato brachio viribusque reliquiB;

pracipue tamen praeditua prudenlia, et austinendis praeliia invictissimua : rex bonua pariter bellatorque strenuue : beneficua, misericors apprime, benivolt in aubditoe et benigniasimus, boatibua formidaiidua, intolerabilia, creditum aibi imperium prudenter tuetia : verua recte faotorum fons et theaaurue, at suo conaentiena nomini, id eet gratiosua : augena, dilatana ditionis ilnea armie, peritia bellica, et coasilio, eemper in aciem ducene, pugniaque ocourrena, urbea Romano vindicans imperig, prudentia, voce, manu, et Martia opere, quaa vel Latini subditaa aibi fecarant, vel alii contra imperii rebellea perfidi : milem comemque indolem prae ee ferene, modeatua, aditu facilia, liberalia, monachorum reverene ei sacerdotum, epiacopos angelorum instac babena, nihil in eccleeiaaticie immutana moribue, apoatolicorum dogmatum laudator atatutarumque a Patribua regularum ;
ingenti ad ree prawlaniB iaairuttua frouno,

7865 ' , ; ,
> , , g " , , 7870 >, ) *1$ ", , , 4

cujue demonstrat liberalitatero martyrum aalutarium cttQobium nobtta, quod mundi dtcitur merito tBiraculuuQ, Sed enim brevis quiedam iaterdiHB oebti)* virtutum ejua eotern iofuacabat.* amoria vincebatur quandoque iUecvbria. Erat et ipei apleodida 4ori aooia Irene decua inolyiua regioarum, pars optima conjagii, exiinta indoJea, ad rea gerendae m a k auxiliatrix, virilia molieranimi. Dei reverena, magnanima, pudica, oovella Debora,
aeque cum viro publioara rem gubereaoa;

gravesque aeoum regai curaa divideoa :

femina pientiaaima, morata admodaot,

*1 , , , 7875 ' , * , , {), , , , 7888 " ' , , , . " , 7885 ,, " , . * 7890 " , ' , * , , 7895 , , , , , , , ,
1 4

atque Amaltbea verum-, ot aiunt, corbu* Hujue opua mirum i puloherrimum

arte aimul et marmoram variatato
Prueea i o urbe PreBCureorie t a n p l n m ;

quod sanctuaritim tradidit iaeolenrittm a fundatum monaohia Deiqua famulie.

Ipai placebant docti opprime bominee, monacbi quoque et Dai sacerdotea, et aublevabat opibua Jaute egenos. At vero Coesar aegro ferebat animo Romanos brevi linea CODCIUBOB fines, atque univerai vineam imperii

7900 , , . , , , "Qv 7905 * , ^, ^ . ' 7910 ^ ,

293 , Kt 7915 typtxaMov [*)<>& * . \

79) " ' * *, * * '. V ' 7925 * 6 , * " " $ 8930 * {1<5$ , 8|, Aattvoi , & \* 6 jfrftvtftov, 7935 ^ &, , , , $ ?, , * >, , 7940 * ^ , , ' , ' ' 7945 TSk . , ' * * ^ ^ ' . 7950 ^ , ^' , . , 7955 " , , , , , , 7960 , . & ' * , 7965 6' ' \' , , Offtxtav 7970 ' , ,
3

ab Italis vaatatam tanquam auibus. Quare confleuB praeliorum arbitro victorioao omnipotenti Domino, pugnam oum Latinfe commiait aaperam in Pcemaneni oppidi territorio, ubi ccBlestinm ordinum triburio lemplum conaurgit Micbaeli archangelo. Romanum argo ducebant axercitum cum alii multi tum Cfieaar praacellena fortibua cunctie, tanquam in beroioia Aobilles quondam aplendidua ordinibus, victoriarum gloria clarieaimua. Latioum vero innumeram exercitum ducebant, praeter alios, fratrea duo Laacareoa Tbeodori regnantia nuper, g qui a Csaare Joanne deficientes ad Italorum partes se cOtttaleiatit ; nuno conspirante* cum hoBtili exercitu advereue nos in aciem prodierant. Ergo exercftibtm utNtnque cbnctirrebtibus, Cseaar Romaaoa fetoltt victoriam, et Latinorum aunt proatfat virea. Tunc cernebattir Ua3%at pefrumpens, fagana boatium pbalaogea fobora divioo, ounotoa imparto regena, audaoia cotnplena, vectus equo tataphl-actu& et baatam tenens, 8us deque curretie, ordinas perlustraDs, boetea lethifera lancea percutiena, ipaemet manu propHa bellum gerens ; pauoieque comitantibus, ceu novus Gedeo, hoatium magnaa proterena oatervas, C quoa partim gladio meaautt fn acie, partim conetriotoa vincalia abduxit; Laacarea quoqua captos excaecavit. Atque boc tropaeura contudit audaciam auperboaque apiritus Latinorum : noatratium autem extulit fortunam^ et confidentiam plurimam reatituit. Tnnc alius quoque exercitua Latinus, qui Serrae bello quatiebat orbem, clade auoi^um cognita, celeriter illino tumultuaria receaeit Tuga : nimirum metuena ne Theodori Aogeli cujuejam noatra meminit biatoria, in 88 ruentem cerneret exercilum, Hic enim, ut jam diximua, urbium domiDue
D

Serrarum, Oreatiadoa, Tbessalonica), oppidorumque aliorum cum agria euie, et jam aseumptia regiis inaignibua, Lalina preslia agregie euaiinebat. Sed noatro quoque reaiatebat Csaari, qui eane patiebatur asquo animo eeoundum ease Angelum in imperio auarumque urbium dominum se gerere; sed bic coronam retinebat naordicua, deaigaabatque absurde sebaetooratorae, deapotaa, et domesticoa, atque alia bujuamodi nofla4*a dignilaima ianquam Gcesar. At iraperator poet vtctoriaiu illatn

295

EPHRfiMll CHRONOGRAPHI
i

296

quam de Latino reiulit exercitu, eompreesa hostium tumida euperbia, arbea com territoriis oocupavit,
Lentiana etatim alque PoBmanenum,

Gbarioron deinde et Vervenicum. Idem longarum navium classe instruoto, multam Latinie prebebat molestiam ipsos aggrediens terra marique sepiue, prodae abducene, pro viribus atterene, urbes illorum armie intercipiens, quas inter Madytam et Calliupolin, cam ciroumjectis pagie ac territoriia. Atque in bis bellis dum vereatur Caesar, ab Andronico patitur inaidiae patruelis fllio, Nestongo dicto, qui coQJoratos babuit viroe nobilee fratrem Iaacium atqua Tarchaniotam Synadenum, et Pblamulium, et Macriaum hateriarchani magnum, alioeque pluree. Re oognita imperator, cremata claaaa, celeri onrsu se recepit Oehyras : ubi qusationem da negotio inetituene, pradictoe culp reperit affinee.
Quare Nestongum primarii rei fratrem,

, , " , , 7975 . , , -

Macrinumque eimul, multavit oculis : alioe inclusit; Andronioum pariter vinclis Magaeeiae custodiendum tradidit, unde ie elapsus abiit ad Turoaa. Ex iUo autem tempore imperaior armatis se cuetodibus circumsepsit, ob corporie tulelam atque vitaj, omieea jam priore facilitate eimplicie morie et procul suapicione. Atque ad boc etiam adjutricem habuit, tori consortem et vit eubsidium, virili proditam spiritu reginam atque regali ad ree gerendas indole, Irenem, parem noniini, auctorem pacis. Jam cum Italici cernerent inutile a eusceptum bellutn oontra Caesarera, pacis oum ipeo fcedua pepigerunt: et urbe quidem Pegie exceeserunt atque aliis oppidie territorisque, quotqoot ad Austrum nobia erant poeita : eed borealem Byzantii viciniam retinuerunt, ctam Bithynie partibue.
Deinceps Tero quiee a bellle erat.

7980 ' , ' , , , ol jg 7985 , , (79) , , * 7990 " (80) . & 7995 * * ' ' ' . ' 8000 , , ' . 8005
1 r

8010 , , * ' * 8015 ' , D . * , , , 8020 , , , 8025 , E^ .

IIoc rerum stata, ciyee Orestiadoe mittunt ad Caearem legationem eupplicem, valde rogantoe ut submieeo exercitu ipeorum urbem gravi Latinorum ereptam jngo libertati redderet. IB ergo cum exercitn eiatim mieit protoetratorem Ieem et Cammytzem, qai progresei illac, in urbem facile pronie excepti votis penetrarunt. (79) Aoropolita tribuit boc cognomen Synadeno; ; t Ephremiue videtur leacio dare.

(80) nomen . 7757, eingulari namero ecribitar.

297
', * , 8030 ' , ' * , , 8035 ' * , . , ,

CJBSARBS.

8040 . , ' ' , * , 8045 . ', ' * ' 16 * 8050 " , , , * ' , 8055 , , ' 8060 , , ' 2, . 8065 ' , * * , 8070 ' , . 8075 ' * * * 8080 '

' *9 , &' .

8085 ,
PATBOL. GR. C X L I I I .

. At Theodorua illa etirpe Angeius, cunctro erat prope Macedonis doruinus, finitimaaque Thraciae cum viciniis. Rhodope excepta Achride Melenico : (namquo his terris imperabat 8thlabus.) Nunc age res gestas Tbeodori fabor. Hio e Tbeaaalia cum armis progrediens ad Hadriani urbem aemet contulit, quam oocupavit, incolie faventibue. Quamobrem inde expulsas regis copis in orientem rediere incolumea. Sic Theodorus urbe hac potitue nunquam Latinis non erat moleslus, borum concursans urbos et depreedans. Is Byziam quoque Latinorum urbem JJ insedit atque Bryein pagoeque aubditoe, cunctamque late diripuit viciniara. Denique Byzantii moenia progreaeua usqua magnum ltalicie intulit timorem. Hic cum Asaoe Bulgarorurn rege juratum faedua amiciti pepigit. Erat bio autem Aaan Asanis filius Ejue qui olim imperabat Bulgaris : ieque excedeote vita parente suo, Bulgaricumque regnura rapiente Borila, veluti noatra hiatoria jam retro dixit, fuga trans Iatrum in Scythiara evaserat: mox comitante Scythico Ruaaoque milite dominatori Boril bellum inferene, recuperavit patrium imperium : fflmulum enim acie profligatum. captum cecavit; ipse regnum tenuit. Gum boc, ut dixi, Asane Joanne cassareae digoitatia usurpator fredus pacificum atatuit Theodorus ; tum eiiam afilnilatem, nam Mariam ialiua notbam filiam juatis nuptiia germano fratri Manueli junxit. Sod enim paulo poat contempto Foadero, contractoque plurimo copiarum oumero, Bulgaro regnatori bellum intulit: mox conourrentibus utrinque yiribus extremara cladem Theodoraa pertulit, ejua dilapeo turpiter exercitu. Ipae indecore captus a Maeaia barbarie infolix ad Aaanem vinctue ducitur cum seleotis nobilibus et pra3cipuia, et cum iogenti vulgi multitadine. Verum Asanee captum Theodorum benignitate multa et bonore babuit, captivumque vulgua militum io patriae auae libero pede aolutumque metu sivit reverti ob suum clementein animum, quin et fortaaae ob auam utilitatem. Nam poat emiasos vinculia capiivos. siatim cum proprio exercitu percurrit urbee eaeque oblinuit facile et sine praelio, 8U83que adjunxit ditionis oppidis. Hadrianopolim occupavit urbem,

10

299

BPHRjBMII CHRONOGRAPHI \ ' , ^ ', , " , , * , , . , , ' * ' , ' ' . ' , ' ' , ' , ' , ' ' ' , ^ '' , . , , ' , , . ' , , ' . ic , ^ . , , , ,

300

raunitumque oppidum Didymoticbum, deinde Tbraciam cunctamqua Macedoniam fiolerum quoque cepit, Xantbiam, Serras, Prilapum, laloa Pelagoniaa campoa, cum circumjectis omnibus castellis. Gepit et Prespam, Deabolin, Achrin, Albaoiam cunctam, lllyricam provinciam, Vaiacbiffi qaoque concuraavit finea ; poatremo in patriam reducem tulit pedeoi. Oppida vero partim nobia cesait, partim in sua retinuit poteatate. Ob bas rea gestas visus est Asanea vir admirandua, cunctia laudabilie : clemena reapse erat mitiaque admodum, nec aubditorum casdibus iodulgebat, neque saBvitia Borbaria ingenita atirpisque velut propria hic laborabat : nec rnraua noatro aanguine gaudebat, velut priorea impii reges Bulgari; sed bono erat clementique ingenio, et noatria que ao Bulgaria gratiaaimus. Captivus vero, ut dixi, Tbeodorua, et jaru expertus diu benivolentiam, postea moliri fraudea deprehenaus, meritam poenam excaBcatus pertulit. Ejua autem frater Manuel deapota prsadicto pradio fuga 86 subducene Tbe88aloDicam urbem curau petiit, ejusque nullo resiatente dominum ee gesait, atque urbium ca3terarum, quaB ad oooidentem reliquee sibi fuerant. Hic oum vocari deapota voluisset regiaa tamen usurpabat tesaeras, nempe rubrica uteoa in aubacriptioaibus : in quem jocatus est acute admodum neacio quia dioens: Gongruit vocari, ut eat in paalmo, te regem et despotam. Ille etiam 8tblabus, cujua aotea memini, Bulgarue gente Aaanisque aflinis, iaeederat praeeidiura Melenici, et Rhedopem tenebat cum caatellis ejusque montia pagia dominio Grmo : despot quoque acceperatdignitatem a Byzanlino imperatore Henrico, cujua et notbam filiam babebat conjugem. Hio nunc Latinas aequebatur partes, nonc Bulgaria favebat popularibua, Gomneoo quoque espa Tbeodoro : nemini vero firmam servabat fidem homo deaertor atque veraipellia. Jam oum Robertus Italua imperator vivendi flnem in Boeotia fecisaet, Byzaotii sceptrum Joannee excepit, decrepitua vir, qui Sionia rex erat. Atque bio nostro Geaaari bellum inlulit ia orientem navibua directia, atque occupato Lampaaci navali. Verum nil ultra aggreasua, retro ceaeit.

8090

8095

8100 g

8105

8110

8115

8120

8125

' , , (5 , 8130 . D ' , ' , * ' ' * , 8135 , ( . ' / , , , ; , 8140 " * , , , , *

301 8145

CASARRS.
, * * , ' , ' ' '' , . , , . ' , , , , * , ' , , ' , ' , * , , . ' , 0'-> , , , , (81) , " , \ . * , 0' ' . ' , ' (82) 8 0 , ' '
L

302

8150

8155

8100

8165

8170

8175

8180

8185

8190

8195

Joannes enim imperator noflef vaJidus erat obex et adversarius. Qui quanquom bello vix perfunoius fuerat adveraua Gabalam Ga?earem rebellem : et quanquam naves etiam cura militibaa Andronico traditas Palaeologo (qui magnua illi tunc erat domeaticua) rebellis causa Rhodum amandaverat ; attamen paucia atipatue militibus armia Latinas incuraionea repulit, Inauper pugnam adveraua rebellem proapero eventu geaait Palaeologua et ex sententia Gsaaria Joannie. Imperatore Latinorum mortuo, baeree imperium Balduioua adiit, I vir mitia ac modeatue et gratioaua. At CaBsar noater aubditorum auctia viribua, et aecur pacia munere per ouncta imperii oppida florente, perterrefaciie hoatibua et reproaaia ; affinitatem quoque, qufflaitia nuptiia, cum Bulgarorum rege Asane juoxit, juratamque fldem rursua obtulit et firmaa amiciti conditionea : nempe Ot u t i l e m operam conferret sibi Bulgarua et bellorum aociua fieret: idem viciasim, ai Romano auxilio forte indigeret, fruatra non requireret. Hia quemadmodum dixi conatitutia, profectua est Aaanee Calliopolim cum tori aocia, flliaque Helena, ad Cesarem reginamque praeaentem ibi, et liberorum celebrarunt nuptiaa ; Aaanis nempe filia datur Helena Lascari Theodoro in matrimoniqm benedixitque nuptiis patriarcba rei geata) prasaena Germanus venerabilia. Tempore illo Ternobi arcbiprfflaul metropolitaB Bulgaro antea aubditua patriarchalem titulum obtinuit neacio quo sacra synodi judicio decretoque eimul noatri Gsaaris qui afflnitati tribuit banc gratiam. Post celebratos nuptiarum ritus regina Irene cum novitiis aponais in orientem redux domum petiit; ) et Bulgara regina in Moesiam rediit. At regee ambo stipati exercitibua Thraciam Macedoniamquc percurrebant, et latina castella urbesque captaa abaque labore bellico dividebant. Madyta quidem et tractnm Cbersoneal, Ganum etiam montem et Calliopolim antea noater bello Caesar ceperat; oppidum quoque ad montia pedem etfuxerat: fineeque imperii protulit Maritzam ueque;
( 1

(81) Rectius Acropolita ait .

Neqne cerie Joannes Qra3cus imperator decretum condidieaet de epiacoporum Balgarorum inter se

prorogativia. (82) Hoc nomen vera. 7987 effertur eingulari numero.

303

BPHRJ2MII CHRONOGRAPHI 8200 * * . " ', ' 8205 ' * . , , 8210 * * ' ', '' ' , 8215 ' , ' . 8220 , , , * 8225 " , , ' ' ' , Q 8230 , * ol , , " '

304

verum regionea reliquas ad boream aitas rex Bulparorum aibi vindicavit. Qain adeo Byzantina usqun ad moenia cum armis ambo regea appropinquarunt, iacutientee mirum Latinia metum : verum inatante hieme rex uterque in suum reveraua est deinde imperium. Jam Theodorua imperatoris filiua impubea adbuc teneraque astaie. quanquam puellas nondum idoneus erat, diveraabatur tameu cum eponaa Helena apud reginam matrem araantissimam. Sed anirn Asan, ut credere par erat, geatffi cum noatro Geeaare rei poenitena, miaao legato, precibus tallacibus ad ae reduci petiit filiam auam, ut ejua alloquio et viau frueretur, quoad veraaretur in Hadriani urbe conjuge cum dilecta et cum exercitu ; ad aponaum suum poetea reverauram. Igitur misaam filiam parens perfidua haud jam romiait, lacrymantem licet, neque promiasum reditum conceasit : verara cum ipaa abiit io Mcesiam; comites tantum retro juesit cedcre. Mox infmila Scytharum roullitudo Iatro trajecto cum feminia ac liberis, invito Asane, per iEraum atque Rbodopen effuaa est in agrum Macedoniao, cum univeraa Tbracia buDc depopulans : iEnumqae ueque pervenerunt urbem atque ad occiduaa item partea 8cythffi : quorum alii liberis vagabantur tribubua qua ae flumen Bebrue in mare exonerat; olii occupatia villulis utrinque hujua hora stationem fixerant, et per planitiem locaque maritima; unde ruentee praedie indulgebaat urbe capiendo, pagos exurendo, Scythica ubique facta solitudine. Denique captifam turbam in Grsecis urbibus hastffi suppoaitam pecunia commutabant. Aat Italorum impudcna gens faadifraga ingenti adversua noatros ira exsatuans ob ioflictae a Gaesare clades variae, cum Bcythis et Aeane fcadus pepigit; et cum armia Scythicis et Bulgaricis ~ contra Roraanura Caesarem commovit bellum. Ergo acceaeerunt ad Tzuruli arcem, atque bancmachinis undique cingentes aummia oppugnabant connisi viribus, jaculis ex adverso eaxiaqua jactia, atque tormentis muroa suiTodientea nibil excidio idoneum omittebant. Veram omnes machinae, arcua, tcla in irritum lueumque reoidebant. Erat enim arcia praeaea duxque belli Nicephorua et nomine et factie victor Tarcbaniotarum genitua familia,

8235 01 ' , , ' , , , , * 8240 ' . ' , ' ' , 8245 ^ ' $ . ' ' , 8250 ' , , , , . '' , , , 8255 ,

305 8260 , , , , , , 8265 ' , " ' , , 8270 . , ', , , , , 8375 ' , , , . 8280 , ' , " , . , 8285 , *: , , ' . ' , ' 8290 3 , * ' " , , 8295 . ? , , 8300 , , , ' ' ", , 8305 , Tac . ' , 8310 . ' ' (5, , ' ' . 8315 . '

G2B8ARES. qui domestici magni genor erat Andronici genta Palaeologi, cujua aeniorem filiam Mariam duxeral, Idem et regiae mena pincerna erat; mox et magnua domesticus fuit creatue : vir aane fortis, prudene et magnanimua, admodum religiosus Dei famulua, fortuna et rebua belliois praeclarua. fiic ob relataa nobilia victorias, hostibua erat firmua adveraariua, quorum pbalanges repellebat fortiter divino auxilio fretus et arte bellioa. Ecce autem rebus ita se babentibus Asani, ut dixi, ad bellum incumbenti nuntius venit plenus araaritie JJ quod ejua aimul uxor ac filiolua, atque archipraeaul Ternobi, repente vitam cum morte nuper comrnutaverunt. Quibus ille auditia, omiaao bello, statim in Moaaiam maturavit reditum, igne consumpti8 bellicia tormentis. Tuno et Latina derelicta pbalanx Byzaatium aibi redeundum cenauit, et sic Tzurulua peratitit incolumia. Tunc vero Aaanea infortuaium suum juatam perjurii poenam ease iatelligens, protiaus misit ad Caeaarem logatoa pacem instauraoa et affinitatem, quam olim ia compoeitarm mox resciderat. Caesar libenter legationem audiit, fgiduaque renovavit, et veniam obtulit reaipiacenti Bulgarorum regi de violato fidei jurat jure; qui mox et Qliam remiait ad sponaum, et confirmavit fcedua amicitiae. Atque ita ruraua inter noa ao Bulgaroe benevolenti ao paois munua Qoruit. At Balduinua rebua auis deaperana, propterea quod in urbe Conatantinopoli proraua concluaua eaaet a noatro Caasare; adnavigavit ad Francorum regem, a quo permagnia ioatructus auxiliia permeatieque Gailiis atque Italia ad Paeonum pervenit pingue aolum;
ubi trajeoto maximo Danubio accessit ad montanaa McBaorum aedea,

^ qui tranaitum Latinia conceaeerunt, cootra promisaae Gaasari conditionea. Tunc Tzuralum quoque ceperunt Itali auxiliantibua Scythia Iatri accolis; quanquam illiua arcis custodia tradita nobili duci Petralipbaa fuerat. Nicomediensem Ceesar invadene agrum forli ac potente atipatua exercitu vi suporavit Dacibyz castellum, aliamque arcem dictam Niceiiatffi, magnumquc praedee copiam inde abcgit. Verum accepit mari datrimentum. Quoad enim Manuei Gontopbreua

307

BPHRJEMII CHROMOGRAPHI , , , 8320 ' , , . 8325 ' , , . , , , ' ; 8330 , , \]/ , (33) , 8335 , , , " ol , , . 8340 , ' 8345 , , * ?* ' , C ' , 8350 . , ' , 8355 , , ' , 8360 * , ' , , , Q 8365 , ' , , ' . 8370 ' ' * . , ,
1 1 1 1

dox eapiene et rei naflticc peritue navarcbus praBfuit, claaais bene babuit: aed poatquam id officium obtinuit Iaphreue a Cseaare, et cum Italie pugnam iniit, aummam ab bia perpeaaua cladem eet, in prffilio amiesie tredecim navigiis. Atque hic fuit praedictae eventus rei. Asanea autem in fcadere manebat, etai non prortus, attamen ex parte. 1B (Jefuacla eibi, ut eupra diximus, Ungarica conBorte, aeoundia nuptiis duxit uxorem contra jua canonicum Tbeodori filiam Gomnenangeli, quem ipae olim ocnlia orbaverat, nomino Irenem, aspectu formosissimam, fratris afflnitatem baud reveritua. Erant huio Tbeodoro quatuor liberi, Joannea, et ^emetriua, atque Anna, defiique Irene uxor Aaania Bulgari; quae apud ipaum peperit trea liberoa Michaelem, Mariam, et Tbeodoram. Carcere porro emissus ob iataa nuptiaa Tbeodorua ilie, da quo aaspe diximua, Tbea8atonicam venit haud absque dolo : nam eum galero pannoeaque veate clam jntra moenia oppidi receptua, coftjaratorum oonapiratie viribua fratrem, ut dioam breviler, in vincla conjicit, priatinum ipse dominatum recipit. Mox unum e auie liberis Joannem insigaibua ornari regiia voluit, atque hunc regem appellari juasit; ipee euscepit reipublicae curam. Porro germanum exeulem ad urbem Attali expulit, ejuaque conjugem remiait, foptuoie inconatanliam I ad patrem Aaanem. Csteroqai Manuol profectus Pergamo ad CaBBarem Joannem aupplex venit, ejuaque nactua piuro patrocinium, atque ut par erat peramanter babitus, peounia inatructus itemque aex triremibue, quibUs ad terram poaaet tuto exacendere, ad Valachise oras direxit curaum : cumque appuliaaet navea Demetriadem coatfactis brati copiia occupavit Phareala, Platanaoftera et Lariaeam. Mox in colloquium venit cum duobua fratribua, Theodoro caaco et Gonatantino : quibu8 obtemperans, juejurandum violat, volena scilicet nolene, ut ait proverbium, quod nuper noatro Gocsari prajstiterat; ot cum germanis aocietatem iniit. Sed enim paulo post hic Manuc) moriena amaram prae ae tulit pcBDitentiam ob violatam fidei religionem. Regina quoque Irene vita exceaait atque ad coeleatea tranaiit stationes; (83) Recole . 8068.

309

CJBSAEB8.

8375 , , , , . , " , 8380 . , , . , 8385 , * . ' 8390 , , . , 8395 ' , . , 8400 , , , ' . ' ' 8405 , " , ? ', , , 8110 ' , , *

mieericore, pudica, imperio digna, mirabilis et affluene virtuta mulier. Paulo poat etiam Bulgarorum dominus deseruit mortalem Aaanea, vitam, vir clemens et misericors natura, optimua eine dnbio inter Mceaoa barbaros, beneficua in nostroe et civea auos, cunctia dilargiene vitae aubaidia, partem sibi reponena futuro ea?culo. Hoc vita foncto, regnum Bulgarorum ipsiue filiua cxcepit Callimanua, quera ex regina susceperat Maria ganua de populo Psaonum trabente. Erat buic etiam namar germana aoror. Irenc vero peperit Angelonyma Aaani Michaelem, Mariam, Annam. Jam vero Galiimanua imperio adito cum noatro Caeaare foadua renovavit ;
eratque rursua pax ambolua popalia.

Theodorua autem cfiecus oum Joanne

Theaaalonicam cum Jooia fmitimia

regebat, et eub illia casci frater

deepoia Gonatantinu8, et deraura Miobael Maouelia nepos partem MceaifiB.

Uoc reipublicae atatu, Gaaaar noater optimua imperator et gloria regum

Joannem illum ThesBalonicenaera

iraper*torio atatuit detrabere gradu, quem iate nullo poaaidebat jure.

Quare in orientem prudeote coneilio

8415 , . ' * 8420 ' ' , 8425 . ' . , , , 8430 , , ' , ,

JoaDoie patrem Theodorum vocat, atque benivolis exoipil officiis. Deinde copiia propriia atque Soytbicis, quarum aelectam manum aibi aeoivarat, egregie comparatia, in Macedoniam oontra Joannem pergebat alacriter : praetervectuaque Strymmona et Ghriatopolin ad Rentinae oaatellum caatra tranalutit, quod sane offendit incolia deeertum, ejua dilapaia praa metu cuatodibua; ipae occupatum muniit prffisidio. llliac deinde cum potente exeroitu Tbesealonicam propere coutendit, et prope moenia fixit tabernacula Ca38ar cum omni bellico apparatu : cujua diaperai copiarum maoipuli D omne vastabant late territorium praadam agentea proximie villia : preacipue vero Soythaa moleati erant, dum perpetuis per agrum inouraionibua Scythicam facerent ubique aolitudinem. Interim clasaia liitora infeatabat cujus oavarchus fortia Gontophraas erat. Caesaris caatra aequebantur ducea vtri praeoipui atrenui mavortii, Andronicua inclytua Palaeologua expertua dux et magnua domeaticua : Raulua item protoveatiarius, egregiusque Tornices Demetriua :

311

KPHRJSMH CHRONOGRAPHI ' 8435 , , . , 8440 , , . ' , ' , $ ,

312

et qui concilium publicum regebat Tarchaniatorum de geote Nioephorue : protoaebaatua item Cantostephanua, et Petraliphaa magnus cbartulariua, cum aliis multia clarie eenatoribua. Dum ibi imcumbit ad bellum exercitua, ecoe defertur nuntiua ad Caeaarem quod Tacbariorum gene commiaao praelio viree Turcarura penitua fregiaset. Morari Ca38ar nequiena omiasa obsidiona conditionea obtulit, et mediatorem rei legatum miait ipaum Joanaia patram Theodorum. Mandabat autem Gaesar ut Joannes imperii cuncta deponeret inaignia calceoe rubroa, pyramidia lapillum; nomenque et dignitatem baberet despote, benivolumque animum eervaret Caeaari. 19 actia, imperator inde abcesait post confirmatum aacramento foadus. Theodorumque Angelura illio tradidit. Reverao autem Gaesari orientcm Iatbatinea aultanua Iconii miait legatos atque enixia precibua ab eo euppetias peliit et aocietatera, male mulcatua acilicet a Tacbariie deque rerum aumma jam periclitana. Utile aibi Caeaar eaae intelligena si laboracti eultano aubveniret, libente animo excepit legationem, et oum sultano venit in colloquiura Tripolitana in urbe ad Maeandrum, ubl oonscriptia firmiter conditionibua da eufflciendie invicem auxiliia in suum quiaque rediit iroperium. Brevi poat illud tempua in Theaaalia exceaait vita deepota Joanaea, vir boaua, piue legum aervantiasimua, modeatus, comis, clemena erga aubditoB,
et semper 8acr deditua hymnodiaB

8445 . ' ' . ' , 8450 , . , * ' . 8455 , , , , 8460 . , ' * _ " 8465 , . 8470 , , , , , , , , . 8475 , , , , , , D 8480 . , ' . 8485 , " . ' * ' ' (5 , 8490 " .

cumque potioribus monachia converaana. Hujus deFuncti stationem excipit despotaeque a Caeaare dignitatem frater Oeraetriua moribua incomptia, amori obnoxiue, Veneris mancipium, viria plerumque peseimia se aocians, et corruptorura juvenum familiaria. Tuno otioaua a bellis imperator paucis stipatus Hellespontum trajicit, octiduasque terraa armis appetit. Cissum caatellura Thraciae praetcriit, Hebrumque flumen vcciue cquo tranaas Zicbnorum illico adfuit urbeculae. Ibi intellixit, Bulgarorum regem Gallimanum vitali privatum luce. Attaraen pergena Scrraa usque venit, quam et sagace obtinuit conailio,
0B8O Dragota oppidum tradente,

cujua praoaidioet curae mandatum iuarat.

313 ' , 8495 ( ;) , 8500 ' , , . , 01 8505 , , , (, , . 8510 , ' , * , 8515 , '' . ' 8520 . ' ', . ' , . , , 8525 , , , ol , 8530 , , , , * ' * 01 * ' 8535 , , ' . , 8540 . , * , , 8545 , ' , . *

CJBSABBS. Hic delinitus a Gaseare officiis, legatua est ad urbem Melenicum : is autem (DC rem longo sermone difFeram) cum Nicolao conspirans roanclavita sagacis mentis viro et efficaci iraperatori nostro urbem tradidit: praBmieso tamen anreo libello, quem Gaaaar rite minio aubscripaerat, urbi apondente largitionea plurimaa. Rebne boc modo denique compositis, ecce optimatea et genere conapicui lucolas urbis ad Cssarem venerunt, praacipueque viri aueti bellis, asseclffl Martia, strenui, pugnaces, quorum quingenti aut ferme paulo plures debitum obtulerunt obeequium Caesari. Ipse deinda aine praelio obtinuit orbeculaa Stenimachum et Tzepaenam, terraaque cunctas ad Rhodopen poaitaa, Beleebum, Dium, oum omni territorio. Beleseum inaaper occupavit cum Scopiis, Prilapum quoque cum locia finitimis, et Pelagoni flnes cum aua planitie, Proeacum caatrum cum oppido Eutza. Heao, inquam, omnia aubdidit imperio abaque oruore Joannea imperator. Bulgaria autem promiait poatulanlibus, his se contentura terminis futurum. Theaaalonicam postea perrexit, atqoe hao favente potitua eat Numine, oujua rei ordinem breviter expediam. G Urbem tenente, ut dixi, Oemetrio eceleato juvene et peaaime morato perpetu dedito crapul et laaciviae et negligente publicas rei caram, flt oontra ipaum oonspirata factio civiom in patria rainime obacurorum Iatropuli, Sparteni, Gunaulati, cum quibua erat Gampanua, altpr Sisypbus B o b i l e s autem duo, Laacaris et Tziritho. Hi fraudulenter miserunt ad Gaeaarem tuoo Meienici in agro demorantem, Gampanum illum, ut dixi, conjuratum; praetextu quidem publioi negotii, revera ut bullam auream impetraret minio aubacriptam ad aalutem patriaa. D Annuit cunctia libenter imperator; illi dedends urbi navarunt operam. Namque Gampaaua in urbem profectua rem omnem gestam aociia patcfecit. Mox imperator aigniilcat Demetrio, ut ad ao veniat obaequium praebiturus, quod 8 facturum aacramento obatrinxerat, cum dignitatem despota? impetravcrat. Morem jubenti juvenia non geaait. Theasalonicam igilur accedens Gaeaar, idem mandatum Demetrio significat, qui id rursus surdie prateriit auribua. Quee oum ita se baberent, en repente

8550 * .

315

BPHRJSMII CHRONOGRAPHI |5 , 8555 ) . , , , 8560 . * , , 8565 , ' , 1 1 , , 8570 " , * ' , ' , , 8575 * . . 8580 ' , Q ' , , 8585 , . ,
1

316

fama clamorque diditur per urbem portam a virie patefaciam aliquot mare apectantern, et racenibus receptam phalangem armatorum jam irrumpere. Ibi tumultus maximus eat ortua,
el reseralia foribus introraue,

ingreditur exercitus Caeaarque eimul : Demetriua autem fugit in acropolin; qui mox ealutia flde eibi data, eemel cum arce imperatori tradidit. Sic urba Thessalooica capta fuit : ubi imperator aubatitit parumper, ordinatisque rebus ex senteDtia, laetua ad eoas provinciae rediit a cunctis celebratus ceu triumphator. Reliquit autom exercitus occidui geoeralemque urbium rectorem magnum domeaticum Palaeologum
ducendi pugaandique acientisBimum,

atque ornamentis abundantem omnibus. Hujua vero filium Micbaelem Gomnonum, qui dein Romanum tenuit iraperium, Serris prfecit atque Melenico, et circurajectis omnibus regionibua. Alioa praaterea atatoit praafectoa regendia variia urbibus ac provinciis. Demetrium autem in urbe Lentiania diu retinuit cuatoditum caroere. Jam patriarcba Byzantii Germano vitam sedemque aimul relioquente, ut in aeternas etationes pergeret; Methodiua quidam de Hyacinthi coanobio inaedit aolium tempore brevisaimo : quo moriente, aedee Byzantina perdiu caruit preaide paatore. Paulo poat etiara magnua domeeticua roortali exceaeit vita Palaeologua monacbi in speciem rile conveatitua : missus eat autem Theodorua Philes qui copiarum regimen exciperet. Tunc urba Tbeaaalonica et Berrhoea imperatorem ipsum babebant dominum. Tbeodorua autera cscua Angelonymua Bodenia imperabat et Staridolia, cum Oatrobi provincia et coniinibus. Platamone autem atque inferius in partibus ad beaperum conversis, 060 DOII Blachiani, Acbaiam et viciniam, antiquamque Epirum cum /Etolia, Illyriumque et oppidum Dyrrachium, Prilapum etiam, Pelagoniam cunctam, nobilem Achrin, aplendidamque Prespam, Quam clandeatinia nuptiia genuerat Michael Theodori frater Coranenangelua, cujua jam nostra meminit biatoria. Hic erat rerum in occidente statua. Caasar rclicta regia Nymphai, vere appetente, Hellespontum tranaiit,

, *
8590 , ' , . 8595 , , . , 8600 , ' , ' , . , 8605 , " . . / 8610 ,

317

CJBSARBS.

' , '^ * 8615 ' , 8620 . ' ,

.
" 8625 ' . ' . ' 8630 ' , ol * "0 ^ , 8635 ^ * * ', * * '^ . 8640 ' , 1 , . , , 8643 " , ' , , ' 8650 , $ , . ' ' . 8655 * ' , 8660 * ' , . . * 8665 , , <* . ' ,
4

. valloqjue etatim circumclusit arcem Tzuruli, et mox adbibito Martis opere, admotie macbinis obsidionalibus, facile arcem aibi viodicavit : ubi eororem reginaa uxoria euae Eudociam deprebensam, quai nupaerat Aseldecao Italo dynaat, celeri equo impositam Byzantiura misit, erepto omni ornatu et supellectile ipsi, comitibueque et sateliitibus. Nam sponsus ejus fuga se subduxerat percitue metu, consternatus aaimo priusquam arcem Geesar obsideret. Neque diu post cepit quoque Byziam miseis infeatia oopiis imperator. JJ Per idem tempua astu fuit capta ab Italie Januensibus Rhodua insula. Nam cum abesaet exterie in lerris Rbodi prafeotua Gabalas Joannes (Caesarie frater qui Rhodi princepa fuerat) imperatoris domini castra eequeae, hostes pnedicti clam ceperunt insulam. Rem ubi in Tbracia novit imperator, Cantacuzenum cum copiis Joannem ad Rbodieneium oppidum direxit. Ille cum claasem Rhodura appulisset, oppidum cepit praelio Phileremum; ex quo progressua fortiter in boates ipsorum facile contudit audaciam : jamque capturua erat et metropolin, niei obatitieeet ipsi Achaiae priacepa, qui armaloa equites hoatibua oonceesit. Sed euo bello redux imperator equeatribua navigiis cum claaee inatruotia ibi trecentos equos impoauit. Tum et navarcbum classi prspoaitum Coatostepbanum quemdam virum atreQuum protosebasti dignitate praeditum, in Rhodienaem ire juaeit insulam : qui JanuenseB in praelium vocatoa potenter debellavit ac protrivit, ct eic imperio iasulam restituit. At iznperator cum Michaele deepota affioitatem panxii et amicitiam. Filius enim deapot Nicephorus uxorem sibi Theodoro genitam D imperatoris filio Mariara junxit. Et Theodora Michaelis conjux per Hellespontum ivit in orientera una cum dulci filio Nicephoro ad copulandas nuptiaa praedictaa : exin cum ipao rediit ia patriam. Attamcn Michae) /Ethiops et cancer nec recte incedere poterat nec albescere. Namque deJetis pacia conditionibua rabidum semet praebuit rebellem, oactua ad boc conapirantem patruum ADgeJutn Tbeodorum veraipellem. Hasc imperator cum intellexisaet,
c

319

BPHRJSM1I CHRONOGRAPHI 8670 ' ' ^ , , 8675 ' , , * 8680 , . ' , . 8685 ' , . , . 8690 , , , , . 8695 ^ * . Q 8700 , ' , . 8705 ' , , , , 8710 , . ' ' . ' , , 8715 Cfi , " ' ' 8720 . ' , . , , 8725 " , ; * ,

320

Roraanaa vires denuo collegit, euoaque ducee robore prscipuos; Tarchaniotara acilicet Nicephorum nomeo gerentem meritis idoneum, regii insignitum pincernaB officio, domesticique tnagni gerentem vicea : strategopulum alrenuum Alexium : filiura praeterea magni domeatici Palaeologum Michaelem decua juveoum : demum Macrinum et tyrannum Budelum. 19 (fucibus etipatua atqua exercitu Tbeasaionicam contulit ae in urbem : atque iliinc pergens ad Bodenum caatrum, ibi defixit regium teotorium, diaque moonia peratana oppugnabat. Sed Tbeodorua evolarat arce ad Michaelem despotam profugiena. Mox ad Ostrobi lacum ivit Caaaar, excrcitumque miait contra deapotam. Paulo poat venit inaperalua nuntiua ad comitatum Caesaria Glabas quidam gratam Caatoria referena notitiam; simulque Petralipbaa senator nobilie, qui Demetrii Tornica gener erat, et Michaelie deapota? uxori frater. Ut ergo ad Caeaarem pervenit Petraliphaa, ipsum exercitumque implevit gaudio : ait enim, illico deditam Gastoriam cum territorio cuncto et cum Deaboli. Goleamua etiam nobilia Albanua reginaa Irenea neptera in matrimonio habena deaponaam, invitatua litteris lubena ad pacem confirmandam venit. Quoa omnea Gaaaar benivole exceptos multie ornavit ultro beneficiia. Ubi bc rescivit Micbael deapota misit legatos, Naupacti episcopum, nobilem Maliaaenum, ac Lampetem; qui conditionee flrmarunt cum Caeaare. Igitur Micbael Prilapum conceaait, Belessum, Groas, ditioni ceeaareae. Poatca subacriptas miait conditionea ad Micbaelem deapotam imperator per Pbocam epiacopum Philadelphiffi, Iaaacium ducam, et Hyaleam : qui Micbaeli Lariasee occarrentea pacis negotium rite tranaegerunt: atque abducentes illinc Nicephorum deapolae iilium, cum eoque pariter qui rebellarat Angelura captivum ad Creaarem legati rcmearunt : cui Michaelis bunc filium Nicephorum despotae dignitate ornare placuit. Heeperiia rebus sic Cajaar diapoaitia, atque Bodonis bierac transacto, veris aub ortu, reliquit ibidem pleraaque copiaa; ipse comitantibus paucia armatia, caatra nuper dedita inviait; nempe venit ad urbem Lyohnidum,

321 . 8730 ' ' , " , ' , 8735 . * , 8740 , , ', " ' , 8745 " , , ; , . ' , 8750 ' , ' ? * ' ' * 8755 * * , 8760 . '0 ' * , , , ' ' 8765 * ' ' ' . 8770 ' * ' . 0\ ' , 8775 ' , ' ' * 8780 ' * . * 8785 * , ' ' .
1 1

OJSSARBS.

spectavit et Deabolin ao Castoriam. Moxque reversus, exeroitu recepto Tbeasalonicam denuo migravit, ubi senatu celebri coacto, delectieque quaeatoribus ac judicibua, instituit quaestionem de dubio crimine quod manclavites Nicolaua invidue apud Bodenos ad Caaaarem deiulerat clam Gomneniadem coatra Miobaelem Palaeologorum genitum familia : cujua negotii aeriem brevi evolvam. Poatquam Tornicea vilam dereliquit, qui Michaelem gencre atlingebat, hic erat mceatua facieque triati, cogoati viri dolena deeiderio. Ut autem bis in rebus baud raro evenit, rogabat quidam, Gur dux noster gemit? Porro is qui audiebat respondit vere, caueam moaroris esse, Toroicae fatum. Ille prior negane, parturil malitiam, eaque dicit contra Palaeologum, quffi proraue ille mente DUQ revolverat, nedum verbia attigerat aut notitia. Hinc acouaator iavidus putabat, mala consilia, mentem apoataticam, varsare aecum et alere Palaeologum : et quod preterea conjugem ambiret Tbamar Callimani duoere sororem : mox occupare Melenici urbem cum eua vicinia munitisque locia : quod si fiat, inquit. va3 terria noatris C quaa sunt recente vix pace compositffi. Alter reapondene loquebatur ita : 0 eodea, etiamai forte haeo eveniant, rea nostra publica pejua non habebit : Tbesaalonicae etenim moderator magoua eat domesticua Palaeologus : apud noa autem fllius ajus Micbael rea et provinciam magistratna regit: quare ree noatrae, talibuB praesidibus, magnis jactari incommodis haud poterunt. Jam bunc 8erinonem alter colloquentium ad Manclavit detulit notitiam : ia autem Caeaarem conscium rei fecit. Quamobrem compreheDai viri duo, quoa babuiaae acripaimua colloquium, D intarrogantur quidnam inter se dixerint. Atquo horum unus, sic locutum fassus; eed sponte aua, addidit, conacio nemine. At accuaator affirmabat conscio dicta ba3c fuiaae Michaele Palceologo; ille conetanter contra pernegabat. Tum militari moro fit decretum rem cognoscendam eaae per duellura. Uterque igitur cum lorica et galea venit in atadium equea baatam teneas; et mox conaerto valido duello acouaatori arrisit victoria, qui proturbavit adveraarium equo.

323

EPHRJKMII CHBONOQRAPHI *

324

Tunc isto eadenr. auper se rogaiur, qui superiore conatane in sermone rti\ Michaelem inscium affirmal : quamobrem gladio decollandua traditur; etatimque vinctis manibua, velatia oculia, judicio injusto ad necem ducebatur. Sed curn cervicem jara offerret ictui, inlcrrogatur ruraaa a carnifice : homo conatanter adbuc ot sancte dejerans immunem criminia Micbaelem ait. lnjusto tunc aubducitur supplicio, traditur taraen carceris cuatodiae.
Quc-estio doinde exploratioque criminis

, ' <5

in Micbaelem vertitur Comnenum ; qui ferrum candene tangere jubetur, atque ita ambiguam conirovereiam aolvere. flic confidenter respondit judicibus : Si testimonium quispiam inroediceret, huic ego armis equidem resisterem; nuoo accuaante nemine, non video contra quem poaaim judicio contendere. Quod si patrare jubeor miracula, homo peocator equidem non potero. Jam fervefactum igne aiquia ferrum viventia nudia collocet in manibus, nescio cur manua non ait ambusturum. Ibi inter judicea aedena epiacopua Philadelpbiae, gratificari volena, hunc Michaelera sevocat aecrcto, ei sic cum illo insipienter loquitur : Gum aia tu nobili vir conditione, et de nobilibua genitua parentibua, oportet te pro generia dignitate et cogitare semper et operari : cum ergo teetea criminis non adaint. divino te judicio committas velim, tuique faciaa per ignem peritiara, Audacler ille et commode reapondit : Miror cur veotee, res sacra dicatur; quera bercle timet manua mea contingere, qui sum peccator, ut antea jam dixi. Tu vero aanctua et dius Dei aaoerdoa
Oeo aaorificium manibua offerre aolitus,

ei tibi plaoet, age, captia infulis totaque atola rite conveatitua, vectem ardente fervefac camino, tuieque puria manibua sublatum in meas transfer aordidataa manus. Tunc sane apero omnipotentem Deum rem tui gratia rnirara peracturum, diseimulatia interim peccatie meia. Sic Michael. Respondit autem archiprceaul : Eat hic, aodes, Barbarorum ritua, Romanis minime legibua aacriptua, neque aacris caoonibua Eccleei receptus unquam, neque sanctis Patribus : quare insuetua nobia bic moa barbarious. Recte reapondil Micbael sciteque admodum :

8790 ' * "0 * '' . 0 * 8795 ' , * '' ^ , * 8800 ' * , * ' * 8805 ' , * , ; ' . 8810 '' , , , * , 8815 , , * C '& 8820 ' ' , . 8825 ' * $ )| , , . ' 8830 , , , D , 8835 * * ' * 8840 , , , ' , , * ' ' . 8845 * ' , *

325 , , ' , ' , 8850 * , * , ' , . 8855 ' * " , , 8860 ' " ' , , " ^ , 8865 ' . 8870
r

CJSSARES.

, . ' 8875 . ' ' ' , . 8880 ' ' , ' , * 8885 ' , , ' 8890 ' /|, . 8895 ' , , '' ^* 8900 ' , ,

Igitur, mi maxime Oei pontifex, rne meo jure agero sit quum, atque Romanis legibus prsecipitur. Nam 8i parentibus natus esaem barbaris, atque barbaricis innutritua legibas, juste, ut opinor, ad boc jua compallerer : nuno cum Romana stirpe sim creatus, Romanis volo desceptare legibos. Sic Michaelem cibi patrocinantem Ceesar tunc quidem dimitteodum censuit; nec tamen ille gravi suepiciooa caruit. Mittitur ergo a domino gratioso ad filium auum imperii aucceseorem Manuelemque prseulem Byzantii (hio enim per id tempus Ecclesiae praeerat) qui perquam gravibas Micbaelem minie canonioieque jueeibus cogitdicere, vere domino bene velle Caaaari, fidemque ia omni vita servaturum, atque apostaaia prorsus alienum fore. Peractis bis Joannes imperator matrimoniali copulat consortio buic Micbaeli etirpe Palaeologo Tbeodoram neptem germani sui, eebaatocratoria scilicet Isaacii : jamque eum benigno reapiciebat vultu, atque amicorum habebat in numero. Hic fuit dicti exitus oegotii. Postea Nicaaam ivit imperator ferme sub menaia finem Februarii. G Yespere porro lectulo decumbena corpuscuii quieti indulgebat: paulo post subito cernuus in culcitam mutus inventus est et nihil audiena : quamobrem accurrentes Aaclepiad morbo medelara variam adbibebant, et pedea atiam punctim vellicabant, promentea artia omne magialerium. Nibilo lamen minus jam die eecunda immobilis mulusque jacebat Gesar, aensibua cunctis morbo consopitia. Mox aliquantum reviguit; quamquam corpuaculo defluxerat omnia color. Quare defertur in Nimphaei regiam, ubi sat brevi tempore superstea, D poatea defunctua ad Dominnm abitt: rex aane bonua et fortie imperator, annia duobua eupra aaxaginta vixit, in imperio triginta tribus. Is postquam gravem incidit in morbum, circa Nymphaei regiaru diveraana ex intervallo deficiebat animo. Interdum enim in palatio degens loquela ia lecto carens recumbebat : interdum etiam equitans in publico, lapaurus erat cernuua ephippio ni adequitantea subveniasent juvenea : et mox erectus, apiriiu recopto, revertebatur pedibua in regiam,

327

BPHRJSMU CHRONOGRAPHI X 8905 "II .

328

vel gestatus a famulis in scllula. THODORUS DUGAS LASGARIS . III. MENS, ALIQUOT. Sic vita3 termino Joannea imposito hajredem digaitatia et iraperii filium reliquit Theodorum Lascarim cognomen id babenlem a majoribua, annos tunc natum tres eupra Iriginta, ut tradiderunt temporum periti. IIUQC more eolito clypeo Bublatum imperatorem ealutavit populus : isquo Nymphau regia profectua Philadelphiam sine mora acceaait, ubi cumsultano foadua confirmavit. IJliac Nicaenata progresaua in urbem regium plauaum audiit eolemniter. Mox congregatia ondique paatoribua praecipuaque rite cleri parte cum his de sumrao praaaule deliberabat, quoniam Manuel patriarcha obierat roenaibua ante Cfflaarem duobua. Atquc id urgebat, ut accepio atemmate in occidentem iretcum exercitu, rea ibi turbante Micbaele Bulgaro quem ex Asane ediderat filia Angeli. Gaeaaria enim bic audito obitu, noatra incuraabat graviter caatella ilesperiieque nocebat provinciis. Itaque aliiaalios eligenlibua ad patriarchs aummam dignitatem, communiB demum Blemmydam sententia Nicephorum honore dignum ceneuit, virum virtute et mente prajstantiaaimum, omni exornatum doctrinarum gcnere,
suseque a3tatia nemini secundura,

. , . , * 8910 , . ' , , 8915 , ' . , * ' 8920 , ' , . 8925 * 8930 . ' , (84) , 8935 ' . " , ' , , , 8940 , * . ' , II , . 8945 ' ' , , , ' , ^ . 8950 , ' . , * 8955 ' ' , "QV ' * ' ,
1

diciplinarum omnium magistrum et summo amore Gaeaari devinctum, cui litteras diacenti praeceptor fuerat, necnon ad aliaa pulchras disciplinaa. Mire ergo Caaaari placebat eJectio, qui hunc ad sacrum aolium vocabat baud preccs soluin sed vim quoque adhibena. Scd repugnantemdignitati cernens, neque ae omnina patieniem flecli, ad monacbum Araenium auffragium vertit degentem prope lacum Appolloniatia, nulla propemodum praeditum doctrina, unius leviter eonscium grammaticae, gravibua proraua acicntiis expertera. Atque bunc accitum featinatim Caeaar, jamque praesentem, patriarobam elegit: pastoribuaque praecipit, celeriter ipaum ordinibus initiareut aacria : qui tridui spatio conaecrant Areenium diaconum pfeabyteram et epiacopum : a quo imperator jcorona redimitua

(48) Hic eat, cujue orationem de regis officio, ad Theodorum imp. soriptam, ego nuper edidi io coll. Yat. volumine seoundo.

829

CJS8ARB8. in oocidentem protinus discedit, Hellespontiaoum navibus fretum transiens. Atque Hadriani delatue ad urbera, ibi vix UQO demoratus die, castra proraovit Rbodopem versue contra Bulgaricum principem Michaalem, qui cum exarcitu ad Hebrum morabatur; 8tenimachum ceperat, Tzaepaenam, TJatram, Cribos, Perpcracium, et Periatilzam, EpbraBmum, Gritzimoro, ounctam Acbridem qu nobis arces aotea parebant. Nunc de irruente celeriter Gieeare ab explorante Micbael admonitua, fugase atatim retulit in patriam ipae oum copiis, per locos difflciles g perque dumosos eine calle saltos. Mane cum vacuum locum reperisaet Gasar, propinquam pervenit ad Berrboea . * qua capta, agroque proximo direpto Hadrianopolim semet recipfebat non sine multia epoliorum divitiis. Atque illinc miaao protinua exercitu reouperavit urbes apoatolicas. Ipaeperrexit imperator ad Rhodopen, Stenimacbumqoe, Periatitzam, Grytzimum, Romano rursua addidit imperio. Una Tzepana peratitit invicta ob loci asperilatem atqae biemis. Sed vere exorto, etatim dedit litteras ad duces Gaeear 8errie demorantee Strategopulum acilicet et Tornicium, utcum exercitu quaterent Tzepaenam. Illi ad huno agmine tendentea locum, cum neo vidiasent boatilem exeroitum neque ruentea in prffilium armatos, foliorum iantum aonitu perterriti turpiter diffugerunt, abjectia etiam equie et armia et sarcina univeraa. qua3 prsda ceaait armentariis Bulgaria. Rem autem Caeaar pertulit eegerrime. Neo minua aliud superveniena malum sensit, videlicet Bulgarum Dragotam, noatraa regentem Melenioi coplae. Rebellana enim, congregato exercitu, populabatur Melenici finea ipsamque urbem obaidena premebat. D Audiit boo io caatria imperator, atque volatum aquilae mulatus viaa compendio pergit Melenicum cum auie copiie ordinumque ducibua : perterritoque boatium exercitu aubito adventu miJitumque numero, fugam ingentam atque cladem edidit, persequena, cffldena, captivoa inlercipieos, ut pauoi ex tot interitura vitavertnt, qui fuga in Moesiae partas evaaerunt. Dragotaa autcm proculcatus misere equorum pedibua vitrB mpR illnm His Caeaar actis ex animi aententia,
l i

8960 , " ' ' 8965 $ * , , , , , ', , , * 8970 , . 8975 ' , * *5(3 . Elc 8980 ' . * ' ', , , , ' 8985 ' . ' ^ 8990 . ' ' , * , 8995 ' " ' . 9000 , " * . 9005 , . 9010 , , , , , , . 9045 " . ' ,
1

PiraoL. GB. CXLIII.

331

CHRONOGRAPHX
^ ., 9020 '' ' ($(5 * , . 9025 {5 , 05 , , * " 9030 ' ' . " , , 9035 ^ . . , 9040 * , * . 9045 * , , , 9050 * , > 9055 , ' ?, . 9060 ' * ^ 9065 , , , 9070 ' , ' , . 9075 ,

332

et defectorom feminle ao libaris alio translatiB, procul Meleoico. Theaaalonicam Hlino est revereue: unde tranamiaeo Axio profundo, Bodenoa venit aquie abundantas: ubl laborana ventris doloribue, paulum propterea substitit diebus. Mox recreatua, Prilapura invisit, ubl non paucia perstitit diebua. Deinde traneiit ad Beleeum oppidum; contra quod maohinis bellicis directis, in deditionem mox civea accepit, qui obtenta nequid paterentur fide eemet ao oppidum permiserunt Caeeari. Quamobrem arci imposito praaidio, per Nautzapoleos arldam regionom, aqua laborans atqtie commeatn, aegre pervenit tamen ad urbem Serrae; ubi ex Oriente Htteris perlatis, Turcaa agente Tacharionum denuo periclitari intelligitet conturbari. Quod ubi CffiBar novit, cursu concito, procaaait aine mora ad Hebrom flumen : ubi rumorem faleuxi eaac intelligens. de Hinere auscepto nonnihil devians Didymotichum contulit ae In urbem, deinde ad inclytam Hadrianopolin, et ad Tzepaenam oppugnandam rediit; aed com nihil proficeret revereus eat ad munitum oppidum Didymotichum : ubi relicto noo modico exercitu cum ducibua et oppidi ouatodibua, Laecari Manuele, et Margarite homine ruaticano et pulte alito Neocaatriaque originem traheate; insuper beili ordine prasecripto; illino diacedena Helleapontum transiit, atationeaque Lampsaci oonstituit: ubi 8Uoa duces celais dignitatibus auxit, ornavit, praemiaque diatribuit. . Georgium quidem vulgo Muzalonem protoveatiarii et eimul protoaobaati nec non stratopedarchea orvavit titulia: hujua autem fratrem Andronicum, magnl donavit offlcio domeatici: Angelum denique feoit protostratorem. Hia actia imperator revertebatur ad suum regale Nymphaei palatium: ubi per biemis tempora veraatue, vere appetente exercitum collegit iBnumerum pedeatrem atque eqoeatrem, conoretum Mcesia, Ilalis, atque Bcythis. pra3cipue tamen viria noatri generis : dirigenaque iterin occidentem, Heleapontiacam Lampaacum devenit: ubi cladem exerciius intellexit ducumque relictorum Didymoticbi. Nam Caesare in longinquia absente locia, rex Bulgarorum conscripta Scytharum

333
, , , ' , 9080 "' , 0 ^ , 9085 , ' * " " 9090 , " , ', 9095 " ' (8 ) , . ' ' 9100 * , ' , ' 9105 , , , * ' , . 9H0 " . ^ ; 9115 , 9120 . ? ' 912 * . . , , . 9130 ' ,

GJS8ARRS. miHa ferme quatuor autetiam plura per Tbracis immisit terras atque urbee: qui circa flumen, cui nomen Regina, vagi palantes omnia corrumpebant. Tunc nostri duces, Caaaris mandato nescio quo pacto oblivioni tradito, cum suis copiie aggrediuntur Scythae : et jam utrinque armis concurrentibus, barbara phalanx retulit victoriam, caBauaque noster fuit gladio exercitua: ipsa quin etiam Margaritea capitur oum aliis multis, atque a Scytbia venditur. Ceesar re cognita, subditia calcaribaa ad arcem Bulgaropbygum accurrit atatiai: Byziaeqaa nactua aliquantoa barbaroa, JJ occidione omnes gladio occidit. Verum progresaua ad Reginam fluvium, tcntorium ibi fixit, atque eubstitit. Atque illuo Urum cognomento Roaum Paaoniaa regam miait rex Bulgaricua ad Romanum C&aarem Theodorum ut de integranda pace verba faceret. Imperatorem igltar conveniene Rosue, qui aocer erat regnatoria Bulgari, amanter eet exceptua et bonoriflce, jurataque pacis aunt conditionea
nempe ut Romano TzepsBnam imperio

334

rex Bulgarorum denuo concederet. Qua re peracta ex animi sententia, Tbesealonicam illinc Caeaar venit, Q deapote quoque Micbaelia habena in comitatu uxorem cum filio auo ob peragendas nuptias Nicephoro. Ergo nuptiartim celebratur ritua, Caeaaria filiam Mariam Nicephoroa legitimo conjugio aibi copulat. Antea tamen cesserat imperio noatro Dyrracbium Serviorumque castrum deapota uxori filioque timena. Dtimin hoo Caeaar versatur negotio aocipit litteras miasaa ex Bitbynia signiflcantee profugiaae ad Turcas Bithynia3 reotorem Paleologum Micbaelem illum Gomnenia natum: quffi rea turbavit imperatoris animum. Gum ille tamen ad Turcas profageret, D ecbedam Bitbyni scripsit magistratibus quam propria manu subscribene firmavit: aigniOcans, ae quidem extorrem ire, ne pateretur oculorum damnum ; ceeterum ipsi rem prudenter gererent, et cuatodirent sedulo oivitatea. provinoiamqae et xnilites recte regerent. Quaa res nuntiata imperatori plaoait: jamque ordinatia in occidente rebus, ad orientem cum mlite excurrit, relicto duce Theasalonicae

(85) Falli videtur Ephrffimiua. Acropoltia eaim dicit hunc Urum Ungari regia genarum, non legem.

335

BPHRiEMII CHRONOGRAPHI , 9135 / ' ' . 9140 , . ^, 9145 ' , ' . , , g ' , 9150 , , , , * 9155 ' , ( , 9160 . , Q ' ', 9165 , , * ' , 9170 , , , . 9175 ' , . ' , , , D 9180 ' 1 , ' , 9185 ' ^, . , , , , , 9190 " , ' .

336

Laecari Michsele viro etrenuo, Prilapi autem Scuterio Xylea congruum eibi cognomen gerente. Beleaso impoeuit locisque Gnitimis custodem Theodorum Calampacem. Illyricm denique Ghabaroni tradidit. His euper, summo dignitatis apice, conatituit Georgium acropolitam pretorie titulo pridem ezornatum. Georgius bio contulit Berrhoeam, ubi exspectabant eum legati papae:
quibuscum ex Bententia negotium geseit,

eosque posthino dimieit ia patriam. Deinde accessit ad Serviorum castrura, prseterieneque oppido Gastoria, per Achrin iter faciens Albanum venit, atque illinc demum ad urbem Bpidaurum : in qua diapositia prout visum est rebus, viam emenaua per Gbunabiam, Matem, Gitzabia atque Debren parvaa urbea, ut potuit pervenit ad urbem Prilapum. Atque ibi veraanti Acropolitaa triatia repente rumor est intelleclua, Gbabarorem acilicet Conatantinum iaGaninorum conclusum caatello,
a uxorie Michaelia deapotaa

Maria deceptam naptiia et amore, vinotum teneri ferreis compedibue. Interim vero Michaelem deapotam pacis oum Caesare violato jure, ditionem nostram armie concuraare : jamque invanissa cunctam Pelagoniam, univeraumque Prilapi terrilorium, unico excepto Prilapi praeaidio, quod tamen ipaam proditione cepit. acropolitos autem in arce degena, quadam conacenaa caatelli lurricula, peratabat illic ; donec juratam fidem obtuUt illi despota, force incolumem, atque ad suum Caeaarem dimisaum iri, Tuno se permiait hosti cum turricula. Micbael tamen deapota perjurus solidis illum vinculia aatrinxit. Ecce autem Micbael Comneraus ille, quem saepe memoravit biatoria noatra, non aine aacramento in fidem Caesaris rursus recuptus, a Turcis regreditur: et cum MacedoDum militum exercitu in occidentem mittitur contra deapotam. Ia igitur 80 contulit Theaaalonicam ; moxque conjunctus Micbaeli Laacari simul in agrum incurrit Berrhoe, atque inde praedam abstrahit innumeram. Sic perturbato rei publicae atalu, pessimua etiam Triballorum priacepa perjurua vir, crudelia, tcmcrarius, mille conacriptia et amplius militibua, Romanaa terraa vagana iofestabat. Neque ceaaabat in occidonto Micbael

337 , * ' 9195 * , * " ' , ", * 9200 , , ' ' , ( ' ), 9205 . * , . * 9210 . . ' ' , 9215 * , . , 9220 " , * , , * 9225 , " . ' * . 9230 " * ' ol ' ' 9235 ? 9240
1

OESARES.

. despota damnis omnigenis faciendis et suea ditioni terris subigendia. Nara comparalo idoneo exercitu, quem notho fllio Theodoro tradidit, juaait invadare Bodenorum agrum : atque ibi nostraa quas offendit copias vicit, dispersit facili negotio. Micbael re cognita Palaeologus bellator vir magnanimas, fortis, abrupta mora hostibus occurrit: et quemdam basta equitem percussum (erat ie Blius perfldi Theodorus) bumi projecit epbippio depulsum. Ille Gomneni provolutus genibua vitam rogabat eibi conservaret, JJ reque ipsa veniam mitem impetravit, quanquam ejus ignota coaditio erat : Turcque bomini cuatodiendus traditur, qoi miaerura captivum gladio perimit. Atqae hano victoriam Michael patravit Mavortiorum quos ducebat militum opera uaua, patria Papblagonum. Et multoa quidem interemit hoatea, prsterea viginti vivos cepit viroa inaignea de rebellis aula. Atque huno praedicta rea exitum habuit, Michael autem Bulgarorum dominua, cujus soror Cseaari nupta erat, nostri foadifragus boatis imperii, a conaobrino auo Galiimano Q mortifero repente percusaoa vulnere vitam cum morte atalim commutavit: cojns uxore duota Callimanua viaua eat regnum obtinere Bulgarioum. Sed regia socer accurrena oum|exercitu Rosus Uma filiam aaam recipit:
oooiditurque a Bulgaria CallimaDua.

' * . ' , , 9245 . * ' , ' -

Jamque carebat auccesaore legitimo Balgaricaa reipublicaa vaoans thronus. aed optimatea gentia ac aenatorea ad Bulgarorura thronum advocarunt egregium Tichi filium Conatantinum. Atque ut legitimo eucceasoris jure regnum adire videretur Bulgaricum, ad Romanorum Gaasarem Theodorum mittit senatua legationem petena " ut jungeretur dicto Gooatantino Irena filia Caeaaria natu major, qu Aaaoia regia Bulgari neptis erat. Et Caeaar noater rem libenter annuit Tum quia jam Gonatantino uxor erat, bano a auo viro abatractam illicite imperatori cuetodiendam mittunt. Morbo post haec correptua gravisairao Caaar Theodorus tenebatur lecto ; et nil medendo proficiebant medici, artem Hippocratie euperante raorbo. Quare epe vit prudenter abjeota

[.
9250 ,

339 ornamentieque regiis depositie

EPHRJ3M1I CHRONOQRAPHI

340

monaobi Caeaar induit tuniculam, omnia eua confltens peccata coram horainibus sed presertim Deo (namque hunc tranaveraum egerant illecebra? amorque eoorti nobilia baud protriti). Accedene ergo ad Mitylenes episcopum cui oonfiteri solitus peccata fuerat, ad bujus pedee accidit prostratus bumi eosque calidia perluebat laorymis, ceu quondam Gbristi femina peccatrix : quare et madebat fletu paviraentum. Atque ha;c verba geminabat confitena : Te, Chriate, dereliqai; propitiue eato. 8ic continenter repetena bonua Gaeear, ad atationea transiit calestea, filio relinquena regnum Joanni aepteDoi ferme etate aut paulo amplius : ipae quatuor nondum plenoa annoa Homanum eoeptro rexerat imperium : vir aane bonus, regoator religioaus, bilarie, blandue, aubdltia benivolua, omni doctrina et litteris ornatua; fidelia Domini atque prudens famulus qui regni talentum ampliavit, auxit, et patrimonium atrenue protexit: princepa benignua, forlia imperator, quique in Eccleaia nihil innovavit, laudabilis tum vita tum imperio; egregio demnm ex hao terra traaaitu atque aalubri pcsnitentia felix! Delatum est cadaver ad coenobium a patre exatructum salutarium martyrum, ubi et fundator jacet honorifice. JOANNES THEODORI FILIUS ET MICHAEL PALiEOLOGUS. Moriena Tbeodorua tree reliquit domi fiiios, qaem dixi parvulum Joannem hasredem dignitatis etimperii, duaaque innuptaa insuper virgunculas, Eudooiam videlicet ac Theodoram. Kam major natu Irene Ticho nupeerat, Mariam minorem duxerat Nicephorua filiua, ut dixi, Michaelis deepota3. Tenera plane state Joannes erat; quamobrem cavens rex pater Oliolo, huic aupremia tabulie imperium liquerat, adaotis priua in sanotum jusjurandum aobditia univeraia ac magistratibua ut coneervarent atabilem filiolo fidem : quem commendavit poatea tutoribua, (86) Hinc intelligimue quid apectet Nicepborua 8UD pnedicta orationia initio, ubi graviter invehitur in amorem illegitimum. Quanquam Joannem quoque Theodori parentem pr oculia habere potttit cujua in amore fragilitatem noater innuit

' , ol 9255 , [ (86) * , , 9260 . , , ' . 9265 , , ' 9270 ' , , , , , . , , 9275 , , " , , , Q , 9280 . , . 9285 , ' , . 9290 ' ^ , , . ' , 9295 , ' * , ,

Ephraeraiue v. 7896; Aliatiua autem inadnotaiiombus ad Acropolilam cap. 52 Nicephori ejuadem recitat epiatolam de peliice Joannie Marceaina, quam ipse Nicepborus aacra oede excluserat.

341
0300 6 . " , ' . 9305 ; , , , 9310 ' ol , , , 9315 ' * , . ' \ 9320 , , ! , 9325 , , 9330 0? * , , , 9335 ' ol . (5 . 9340 ; " , , 9345 , , , ' , , , 9350 ' . , . 9355 $ ' , '

G&8ARES.

qaorum Georgiaa Muzalo primue erat protoveetiarii tuno honore fungens. Sed enim necdum triduum peraotum erat ex quo imperator tumulo jacebat, jaraque sstuabant omnia tanquam mare,
Namque ad ccBnobium aalutarium marlyrum

progreesis magiatratibus atqae exercitu utprincipi defuncto jueta solverent, Mnzalo quoque cum germanis venit. Dum ergo sacra celebratur miaaa, Muzalone oum fratribus adatante, en aenatorea aliique magiatratua conepiratione unanimi conflata, ceo furibundsB fere atque homicidae in aanctum curaim irruunt coanobium g ob lacarandum violentia unguibus cum auia germania protoveatiarium : qui re intellecta, aub aeylum aacrum mens aanctiasimas raptim confugerunt. Verura acelesti illi et sanguinarii pollutia pedibua penetrale ingressi uaque ad a r pacifica meneam aacram, diatrictia gladiia turgtdi furore, bem tetrum aoelua! hem rabiem barbaricam ! fruatatiin gladiis innocentes caedant. Etei euprems tabulae ter foerant cum eacramenti formola prelecta coram aenatu et ooram exercitibua, qai ee in obaequio fore cuocti dixerant. Post bano scelestam perpetraiam oedem, civilea magiatratua et duees militum, olerua cum patriarcba aliiaque episcopta, ad regni veluti coeuntes comitia, de reipublic samma deliberabant, quisnara videlicet in demortui loco Romani imperii navem clavo regeret: et rogabantur nobilium aantentisa per aingulaa familias perque ordinea. Ac auffragiorum sane major numerua Comnenum deaignabat Micbaelem. Cur ergo longia differam rem aermonibue ? Rei public univera raoderamea Romanique imperii cura traditur buio Micbaeli gente Palaeologo; qui vir erat efficax et rei idonens, corporia formam regno dignam gerena; ' severo more et vultu truculento;
hoatibua forminandOe, comia subditia ;

optimua princepa, et fortia imparator. Ia primo accepit dignitatem despote : paulo poat autem in urbe Niceena a patriarcba etemmate eat redimitus. Hio est, qul nostra patria Latinoa expulit, reginamque urbiam Constantinopolim Latino jugo liberam aaauerit. Is Comneoum Joannem fratrem euum creavit eine mora sebaetocratorem. quanquam abaentem in Heaperiia parlibus Strategopulum ineuper Alexium

343

CHSONOGBAPHI

344

ad domestici magoi officium legit: alium deniquo fratrem Constantinum Ceaarea dignilate conapicuum fecit, atque ad tuendam misit Paphlagoniam, Ad Michaelem vero legavit deepotam Philem Theodorum ob petendam pacetn
oonstringeDdumque vinculum amicitiae,

reposcendaaqoe imperio arces aliquot: aimulque nt duos caplivos triati eximeret Acropolitam carcere et Chabaronera. Despota tamen durus et refractariue imperatoris legationem audiit, nec postulanti quidquam proraue annuit. Quamobrem imperator ira percitus acripsit ad fratrem eebastocratorem, qui in occidente, ut dixi versabatur oom aelectia ducibus et cum exercitu, ut Micbaeli bellum inferret despote. Quod j.im commotum despota cognoecena, qui Caatoriam cum armis inaidebat, fugam arripuit per preruptoe looos. Sebaatoorator autem sic diffugiente Miobaelia exercitu adveraario, impetum fecit contra urbea deapote Bulgarum patriarcbam aecum ducena Cabaeilam divom Conatantinum, cajua egregiis moaitis et coaailiia inclytam acquiaivit urbem Acbrin : Dealolin deinde arcem alteram machinia et belli viribua expugnavit. Tunc Micbael de aumma aollicitua, qootquot habebat copiia coagregatia, Latinia quoque aaaumptia auxiliaribus ab Acbaiaa principe, Siciliaaque a rege, quorum uterque erat gener deapota?, ad commitiendam exiit nobiacum pugnam. Prateriena ergo Stani Soaciqae arcea etPelagoni bumilem planiliem, Prilapi propter coaatitit preeidium : ubi anguatia cernena versaatem rebua, fortunaaqae aleam periculoaam, nootu profugit oum iilio Nicephoro, exercitum in caatria illic deaerene. Sed tamen mane postero roa nocturna, ex hia quaa aunt aecuta, nobia notuit. Para enim illa copiarum deapoUe, qu noatr gentie milite conflata erat, cum viria nobilibua atque ducibus eebaatocratori tradidit Joanni : atque in bia erat fugientis deapot adttlterinua quidam Joannea filiua. Tum auxiliaria cunotua Lalinua milee vinclia aatrictua cum Acbai principe dimiaaua eat ad Caeaarem captivus. Provinoia antem omnia cum urbeculia ia noatram ceaait aubdita ditiouem. Poatea domaaticua magnua Alexiue, Raul Joanaea et Srategopulus ueque ad oppidum Art dccurrerunt,

' 9360 , ! , 9365 , '' ' ^ . '' 9370 , , * , 9375 . ' . 9380 ' , ' , ' * 9385 ' " . ^ ', 9390 ' , * 9395 , , ' * ol , 9400 , . , 9405 ' * . 9410 , . ' . 945 ' ',
f

345 , . 9420 ' " ' , 9425 , ^, < ,

CJB8ARB8.

" *
' , 9430 ' , ' . , ' 9435 * 8440 ' ' * 6415 , . ' ' , 9450 ' , . 9455 ' , , , " ' 9460 * " , 9465 ' , . , 9470 * ' ' ' , , 9475
9

diripientes, vastiUti dantea terrara aroesque Michaelia deapot Sebaatocrator deinde Joannea ad novaa Patraa produxit exercitum, babeoa ia comitatu filiam despotee apuriam ilium de quo retro diximoa ; qui fuga elapeua cum pauoia comitibua raptim reveraua eat ad patrem deapotam, qui oberrabat cymbia circa inaulaa Cephaleniam infelix atque Leucadem exeul et pairio spoliatua regno. Sed enim poat reveraum ad se filium reouperaiia adhoc non parvia copiis, exeroitum aoatratem procul expulit antiqua Epiro armia debellatum. g Sebaetocrator inlerim Joannea oum Gonatantino aocero Tornice imperatorem Lampaaci convenerunt; ia autem fratrem propter ea quaa geaaerat aublimi dignitate oraavit deapot : Tornioemque aimul Gonatantinum promovit ad officium aebaatocratoria : ite Alexium Strategopulum aplendido titulo decoravit Caeaaria, Gooatantino denique fratri Gasaari aebaatocratoria detulit bonorem; aureas ineaper aqailas conoeaait indicium dignitatia geatare in calceia. Mox vere exorto, Lampaaco diacedena curo copiia cunctia imperator Micbael Conetantinopolim veraua direxit iter; nimirom experturue an arte bellica hanc poaaet jugo Laiino aubduoere. Idque tentabat oonfidena promiaaia (haud aane aeoiua quara viribus bellicie Latini viri, cui nomen Aaeldecae, nrbexn apondentie nobia proditurum. 8ed ubi aoceaait ad Byzantii mcBnia, eeqae deoeptam sensit imperator, in orientem flexit ouraum denuo. Ibi Nicsna in urbe obvium habuit Tornicem aupplioantem ut Areeniua patriarobalem gedem recaperaret. Nam destitata Bccleaia paatore fuerat mortuo nuper Epheaio Nicephoro illioo tranalato ad aedem Byzantinam; " quam cum Araeniua aponte deeeruiaaet, nuno ee volebat ruraua in eam reatitui. Varum infenaum patriarcbam reapuena obtrudi aibi Micbael abnuebat, Hio aane Areeniua pontifex dum eaaet regiam coronam Michaeli impoauerat, Romanumque fecerat imperatorem. Mox Michaeli neacio cur iratus, cum Androntco Bardium episcopo, et Manuele Tbeaaalonicenai, ad monaeterii quietem se contulerat, aponte dimiaaa Byzantina aede. Quare imperator ex aynodi aententia

347

EPHRiBMH CHBONOGRAPHI ' . ' , 9480 , , ' , , * ' , 9485 ' ' * , 9490 , '

348

metropolitam Epheei Nicephorum ad Byzantinas infulas transtulerat. Nunc postulante rursus utilitate, volene nolena, ut dicitur, Tornice orante, sedem Arsenio reddit imperator. Hio fuit dicti exitus negotii. Idoneum postea collectum exercitum Strategopulo Caesari demandans, misit ad Heeperioa debellandos hoslee. Obiter tamen et Byzantium visare jussit, et illi minas ostentare. Res ita eet acta. Caesar illuc veniens armatis vacuam deprebendit urbem, quia paulo ante classis profecta erat ad spoliandam insulam Daphnuaiam. Ut ergo noctu aocessit ad moenia Caesar comilee habens quosdam ex arbe pprfugas, ab bis fuiL certior faotua, eese antiquitos urbani quoddam muri foramen patena. Protinue ergo adetitit illi loco : ubi introgreeeus per foramen miles reliquie sociis valde audaciam auxit; ita ut aliud mox penetrarit miles; deinde tertius, atque ad extremum quindecim : qai continuo refractis introraus portia patentem cunctis copiis fecerunt aditum. At civee improviso perculai casu in subterraneis adytia cellteque abditis in angulie obscuris eacrisque templie vel monaeteriis eemet abstrudebant. Latinue autem Caesar Balduinus carsim se regiam contulit ad palatiuia, ex quo celeri nave in patriam fugit. Ioterim noster miles spoliabat urbem, viaa ooncursane, vicoeet angiportua, Jam q u ad Daphnueiam olassie iverat cognovit urbie casum apud Anaplum, raptimque ad ejustutelam advolabat. Verum jam noeter miles Latinaa domoa igne subjecto cunctas conoremabat: qua3 ree e mari procol epectata Italie, borum cobibuit impetum, dieporsit claesem, 8ic ad Romaaam rediit imperium Goostantinopolia urbium regina, Indictione quarta, Julii mensia quiata supra vicesimara labente die. aniio ex quo mundua Deo oreante ccepit aexmillesimo et septingeatesimo. preetereaque nono et nexageeimo. Sub Italorum hostium dominio. quinquaginta et octo annos fuerat. Nirairum Deo coUibait ut Conetantini omnium linguia celebrata oivitae vere mundi miraculum etmagnum deous liberaretur Latinorum tyrannide nostrique imperii rureus ditioni acoederet. Michael imperator tunc divarsane ad Meteorium audiit repente nuntium remorem voluptate plennm

9495 . , ' , ' , 9500 , * . 01 ' , , 9505 * , ' . C ' , '' . 9510 ' ' . ' ' , , 9515 '' ^' " , . * 9520 , U ' , ' ' 6525 ' ' ' 9530 ' , ^ ' 9635

349 , { * ' 9540 ' * 9545 . ' , , 9550 ' , . , 9555 , , 9560 * , ' , , .

CiESAREB.

350

significante dulcisorore Eologia; nempe qood urhem orbis famosiasimam jam occupassent agmina Romana. Deinde nuntios qui spectator fuerat, adfuit pure gestam rem significans. Mox insignia Gaasaris Latini, coronam, rubros calceos, regium ensem, allala noater imperator acoipit, qui properandum cennait ad nrbera, noc procul illa atatioaam cepit. Mox quia Byzantii patriarcha aberat Gyzici antistee contulit ae in turrim quffi super aurea porta eublimis eminet, delata eacum veneranda imagine ter glorioe Virginie Deipara, ibique aacras Domino peregit preces. Interim nudo capite procubuit humi princeps, simulque orania procubuit populua. Peractia autem Domino rite gratiis, portam ingreditur iraperator Auraam, pedeater pergena ad ccenobium Studii, eactana auguatam Deiparae imaginem pra3 ae geatatam bymniaqae celebratam. Exin relicta ad Studium imagine, eques ad dera Dei proceaait maximam, ubi adorato altari et gratiia actia omnipotenti prodigioso Numini, cum regia pompa, plauaibus concrepantibue, imperatorium letua palatium adiit. Patriarcharum accipe nunc catalogum novellx Romx Conslantinopoleos. Apostolorum Andreaa protocletua dam religionia vere aemen apargeret per Ponti regionea ac Bitbyniaa uUra progressas pervenit Byzantium ; quam oam divino verbo illuetrasset urbem et conflaviaaet Chriato credentium coetum. ffidem orandi oauaa piia Gdelibua eedificavit proxima in Gbryaopoli, conatituitque episcopum ibi Stacbyn de septuaginta disoipulis unura : qui administrato recte grege Domini,

- , ^ , . 9565 'U , * " , 9570 ' , (87), " * 9575 ,

(87) De Byzantinorum episcoporum ante Gona- ut fit, nimio amore, vel ob falaa exaggerandum tantini Magai sBtatem falaa aerie, a Stachy uaque Byzantioi epiecopatua aotiquitatem, contra Romanaa Ecoleeioa preerogativas, conficta fuit. Eat ad Probum, aatia praeler alios disseruit Lequimua in OrUntti Chrisliani tomo primo. Hoo certe rec- igitur primus Byzantii indubiua epiecomis ille tissime dicitur,auppositarii UlumDorotbeo martyri Metropbanes aub Gonatantino Magno : vel potiua aub Severo imp. Philodelphus, eecundum Simeolibellam, in quo predicta seriea proponitur, baud aote Pbotiana tempora fuiese conflctum ; quando- nem Metaphraatem : neque enim credibile videquidem et ille Byzantinnrum epiacoporum catalo- iur Byzantium baud ignobilem urbem caruisse gus, qoi a me in collectionis Vaticanea volumine episcopo uaque ad novaa urbia fundatorem, vel poprimo recitatus est aeriem illara ignorat; quia v i - tiua veteris ampliatorem magnum Gonstantinum. delicet is catalogoa auctorem Photiano echismate Pbiladelpbo dat aucceaaorem Metaphastea Eugeniom ; buic Rufinum, denique RuGno Metropbaaeniorem babet. Deeinit enim in Metbodio I, qui nem. Conatantini evo viventem. Non agnoacit auaanctnm illum Ignatium prsceaait, oontra quem Pbotiua tyrannus debaccbatua est. Ephrsmium, tem tum falai Dorotbei tum etiam ejus aeaecls preesentia catatogi auctorem, ecbismatico fuisee Ephramii catalogua hos epiacopoa Philadelphum, animo, eatia oognoscimue rx Alexii III, Theodori- Eugenium et Rufinum ; quos tamen aoloa Maurini qne I, Vitia. Ie lgitur, ut alii paria dograatia par- monacbi in aua cbronologia prudenter acripsetiamqoe Greci aeriem preedictam, invita licet ve- runt : itemque ab hia tribaa Lequiniue eerieai ritate, non eat aapernatae } qtwe vel patri glorie, auam exorditur.

351

EPHRJBMU CHRONOQRAPHI

352

e terra ad CGBH transiit atationea. Post quem paetores dati sunt fidelibue. Ooesimua, fruetuosus re et nomine; Polyoarpus, PJularchue, Sedecion, Diogenes, Eleutheriua, atque Felix; eanctus deinde Polycarpue aliua. Atque hi ouncti metuentea ethnicos trane fretum pastorali vacarunt cur. Post hos Athenodorus aacerdoa divue Byzantinse urbis Ecclesiam rexit: qui nova quoque condita ad orandum aede in regione quaa dicitur Olea, ibi synaxes celebrabat pie : quam eedem postea magoua Gonetaniinus instauratara plurimum exornavit. Exin pontiflcatum gesserunt Zoilua, Laurentiua, et Alypiua, atqua Pertinax vir oonsularia et senator nobilia, qui aadiflcavit te nplum mirum, aplendidum quodam in loco ctii nomen eat Sycs, Sequuatur Olympianua et divua Marcus Deiode Gyrillianua et Castinua, a quo Byzantii primo delubrum fuit ad locura juato nomine dictum Petrium martyrii Euphemi a fondamentia conditum quw nuper atadium vicerat martyrii. Christi deinde gregi praefuit Titus. Hinc Domitianus Prebi imperatoria frater, haud minua animo quam atirpe nobilia. bojusque fllii Probua et Metrophanes : sub quo postremo pius Constantinua ad Byzantinam urbem semet Iranaferens, hujua pomcBrium protulit amplissime, eamque Romam jueait vocari novam. Poatquam deaeruit vitam Metropbanes, divua Alexander occupavit eedem facundia et aanotia moribua magia praeditua, aub quo coaota fuit Patrum aynodus Nice prima ob damnandum Arium ; quem ipaemet sanotarura precum telo percuaeum letbo coofectumque tradidit. Deio.de Paulua ortbodoxiaa columen, qui alumnua fuerat preebyter Eocleaiaa Alexandriqne epiacopi diacipulus, ad aalutaria gregera minavit paacua. Idem Cucuaum pulaua exol fuit propter rectoram dogmatum defenaioncm, ubi et violentum habuit vitae exitom ab adveraariia auffocatua laqueo. Postea bunc Euaebiua Nicomedienaia pontificatum tenuit Byzantii veaaniae Ariaoae fervidue defeneor; qui Beryti epiaoopua olim fuerat, illinc tranalatua posiea Nicomediam, dentque Jussu Cceaaria Conatantii in Byzantina ponitur aublimi aede. Postea eenior Maoedoniue, lupua
(88) Dorotbeo eat .

* ' ' , , , 9580 , , , . ' 9585 ^ , * 9590 " * g (88) * , , , , 9595 * ' , , , 9600 , ' * * " (89) , * 9605 ^ ' ? , , ' . 9610 , . ' ' , 9615 , . , , 9620 , D , , ' . 9625 ' , , , 9640 .

(89) Dorotbeo eet ,

353

CJBSARBS.

, , 9635 " ' 3 , Upov ! , 9640 ' , , 9645 $ , , 9650 , , , 9655 , , * ' 9660 . , 9665 , , ' * ' , . , 9670 , , , , 9675 " , . I , ' 9680 , , , I 9685 ' ' . , , , , . 9590 ' ' ,

. vorax, non pastor, llle Paenmatomachae in gregem Domini clanculum irrapit : dococ eum eede pepulit Gonetantiue, propter patratae csedea, et prssertim propter translatum Gonstantini patris eacrum oadaver e teruplo Apostoiorum ad martyris Acaoii sacram ffldem : substitaitqtie iotaraem huic Eudoxium Arii etudiosum, lupum pro paetore; qui cum fuisset prosul Germanicia, Antioehenam poatea tenuieset sedem, denique et Byzantinam inique invaeit. Secutus est Demopbilua Arii diecipulus qoi ex epiecopatu Berrohoea? Threici translatus, bonc priraatum decoravit: cujue cam vitam fatam abrapieset, EvagriuB orthodoxae tenax fldei a beata) memoriae Eustathio episcopo in Byzantina eede constituitur; qui atatim a Valente exsul pellitur, ne parum quidem deguetato honore. Deinde preFuit magniflce Ecclesi Gregorius lyra et animo tbeologue a Deo promolus ad eedis gubernaculum : qui 8 innumeris obtulit periculis dum forti manu protegit Eccleeiam. Sub boc eoaluit contra Macedonium eecunda Patrum veneranda aynodua in Gonstantini regia metropoli. Gregorio eponte sedem relinquente, eynodos urbi preOcit paatorem Nectarium vita et litteris fulgentem, eenatorem nobilem et optimatem, aeaeclam Chriati, aed nondum initiatum : quare baptizant simul et mystam nngunt. Atque hoo aaocte vitam concludente, monacboram illud decus et preabyterii, aoreum os, coelitus gratia data, mare eloquentiae, ingenium prodigtoaum, virtutum luce splendens tanquam lampas, Antiochia divinitus effulait ad Byzantinam collustrandam sedem ; vel potiue univerao illuxit mundo, qoem magisterio auo quotidie illominat, vere univerei orbis aol vivificus. Atque boo sede ab invidia expoleo " atque ad extraneaa proterrito regionea, nempe ad Gomanicam Ponti aolitudinera, ubi et beatum habuii vit terminum ; decrepilua Araaciua et vix apirana Eudoxis jussu augustae in paatorali (qualia poat quantum 1) sed oonatituitur; nempe poat solem tenebro et confuaio. Hoc vitam stmul sedemque relinqaente, Atticus florene moribus et litteria, qui piua erat preabyter Eccleeise, aacram ornavit cathedram Byzantii. Post huno grandaevua stale BiBinaius, Ecccleeie eacerdoe ad Oleam poaitffi,

355

BPHRJCMU CHRONOGRAPHI
, . , 8 0695 , , $ * ' ' 9700 " , . ' ' * 9705 , , 9710 ' ' , ' . , * 9715 , , ' . 9720 Q , 9725 <:, * ' 9730 * . , . , . 9735 ' , , * ' . 9740 , , , , , 9745 ' . , ' , 9750
1

356

otiha, mitis, venerandae pastor. Quo mortuo, Nestorius aaoerdos olim Antiochenae Eccleai, impii dogmatia, protervam os, ei animue profanua, exUiosaaque lupua, aedem inailit. Atqae ia tamen exutus dignitata, quia spuriorum dogmatum auotor erai, ab Epheaino tertio concilio cui proerat Gyrillus Aievandrinua, juato in exsilium pellitur judicio. Deinde aedit Byzantina in cathedra homo Romanus, Eccleaia? aaoerdoa, Maximianua orthodoxiaa columen. Poatqunm hic terram cum ccelo commutavit, Patris Ghryaostomi dilectus discipulua sacer creatur patriarcha Proclus : qui ordinatua olim paator Gyzici a beato Siainnio patriarcba, a Cyzicenie nescio cur excluaua, interim vacuua ab ofOcio fuerat, nunc ad Byzantii proraotua eat oatbedram. Dominicum bic gregem recte pavit, mortaleaque exuvias magietri eui curavit pervebendaa ad metropolim. Proclo ex conviotu bominum aublato Flavianua veri dograatia defenaor Ecclesiffl noatr preebyter alumuua poQtiiicatum adiit digne admodum. Post quem exatiactum ex calce Oioaoori in Epbesina aynodo latrocinali, ubi rectorum dogmatum protector erat, sacerdoa Anatolius Alexandrinua creatur paator Conatantinopoleos; opilio bonus, rectaa fidei turris, aub quo conoilii quarti aacer coetua utiliter Cbalcedone congragatus alienum declaravit ab Ecclesia Alexandrinum miaerum Dioacorum, cum Eutycbete et aliia paria furfuria. Poatea Gennadius vir egregius, fidei typua etomnia honeetatis, Eccleai alumnus airaul et aacerdoa, clavum susoepit regendum Eccleaie. Poat quem Acaciua orpbanorura praeaea, presbyler Ecclesiae, aed aecta peaaimus, patriarcbatum improbe aubripuit. Is etiam quartam venerandam synodum, quantum in ipao erat, abolevit miaer. Poat buno duplici vere exatinctum morte Flavitaa preabyter mioisterio addictua io templo Theclaa martyrie apud Bycas, profanus et blaaphemas monopbyaita, atque Acaciani dogmatia sectator, patriarcbatum contra jua obtinuit. Hoc autem breve mortuo poat tempua, Enphemiua tanto dignua aacerdotio preabyter pridem in Eccleeia Dei, Neapolique praeaes orpbanorum, ad aummam catbedram optime deligitur :

GS8ARB8.
" , , ' 9755 " , * ' ' " * 9760 " , . ' , , ' ' 9765 , ' , . , , , * 9770 , . , 9775 , * " . - 9780 , . ' ,

. vir eanotue et proteotor ortbodoxorum.: qaem renuentem aobdere anathemati beatnm illum ccetum epiecoporum qui Chaloedone olim coaotus fuerat, Casaar e eede depulit Anaataaiua extorremque feoil edicto iniquo : ejueque loco ad catbedram Byzantii extulit magnum Eccleaias scevophylacem divum Maoedoniam tuno preebyterum, quem item renueotem valedicere prsdioto Patrum nobili conoilio ad urbem Eucbaiticam Ceaaar expulit. Timotbeumque ignobilem obtrasit, saoerdolem quidecn et acevophylaoem Eccleaia pridem, aed baereai pollutum : id quod gerrime tulerunt ortbodoxi. Post hujua auiem iafelicem obitum, syncellua eimul et preebyter Joannes Gappadox gente eedem ocoupavit. Post quem paatoria in munere defunctum, splendidia prodictus Epiphaniua moribua presbyter et syncellus ad eedem venit. Hoc quoque mortuo, Trapezuntiua Antbimus aedem sanctiaaimam jueaus eat conaoendere, quanquam Severo deditus et Dioacoro . * quo tamen Agapetua Romae papa exauctorato, feoit patriarcbam Meonam Alexandrinum facundia clarum magisque moribua, alumnum aacerdotem Eccleaire, xenodochio praefeotum Sampeonia. (J Quo pie mortalem deaerente vitam,
EutychiuB quidam monacbus et aacerdoa ex Amaaeno aanctiaaimo ccBnobio

' ,
9785 0 * ' 9790 . ' ' 9795 / , . , 9800 . ' , , , . 0605 , . ' , ,

amioua litterarum, virtutia auotor, Ghriatiani bonua paator ovilis fuit. Sub eo quinta? aynodi divas coetua regali in urbe rite congregatus, iQaietens quart eynodi canonibua ipaiaque ejusdem formulis, Origeaem ejecit ab Eoolesia, simulque Didymum, etTheodorum Mopsueatia3 epiacopum. Eulyobio poatea cathedra depulao,
propterea quod reprehendisset Gaarero,

qui falaum dogma et peeaimum fovebat , de Chriati in terra carne incorruptibili; JJ acholaaticua Joannea bomo piua Antiocbena ex urbe tunc eacerdos patriarchatum aditt Byzantinum. Sed ubi ia quoque vit metam attigit, ruraus Eutychiua in sede conatituitur. Poat quem Eccleaiaa aplendidua illuxit Joannes alter, homo beatisaimua, dictua verace titulo Jejunator,
qui Eccleei alamnua fuerat et levita

eyncellueque officio ia aede Spiritue. Hic Mauriciutn redimivit stemmate. Gum aatem auperaa adiisset aedea,
Cyriacua oBconomua et aacerdoa

magn atque eanct Dei Eccleai

359

CHRONOORAPHt A, 9810 Upav ,

aacrum auooeaait in pontiUcatum, divinus vir et orthodoxias columen. Quo deserente terrenum hunc primatum, ad Thomam sacellarium et eacerdotem defertur populi sacer principatua, apostolicum hominem religioeiseimum. Dfuic solarem deserenti laoem
Buocessor datus eet levita Eccleaio

.
, ' , 9815 , . , . 9820 , (5, ' , , , 9825 . 9830 . , (&3. , , 9835 |3 , ^ . , Q 9840 ( . , , , 9845 , , , ' . ' , 9850 , ' * , . , 9855 ' , , , , . ( 5 1 , 9800 - , , , * 9865 ' ,

ptochotrophii praafactue ad portum Pbrixi Sergius pollutus dogmato monophysitico. Gut morienti Pyrrhus aubatituitur haud minus Sergio bsreai oorruptua. Erat ie magns pre^byler Eccleai, praefectua monachorum, canobii abbaa quod eat trane fretum in urbe Gbryeopoli, divini Verbt Matri dedicatum antiquitusque conditum a Philippico. Poetquam expulsua Pyrrhua Ecclesia fuit, Paulua Eccleaiae cBconomua et aacerdos, praeees cuetodum, dogmate pervereua, aemet ovili obetruait tanquam lupue. Post qoem defunctum impiein miniaterio aedem recuperavit denuo Pyrrhua. Deinde Petrus peasimaa ad aedem venit, Jevita Eccloe?, praeaea ptoobotropbii, referendariue, curatorque senom in eo qaod eat Neapoli ptochodocbio, Sergii Pyrrhique et Pauli aectans beraeim. Hoc paaao, ut vere dicam, mortem duplicem, Aliua Thomaa ortbodoxis amana, qui Eccleeie alomnus erat et levita, prsclare gubernavit Ghriati Ecclesiam. Atqne hoc pie concludente vitam, poiitificatum adiit Joannes, sacerdos et protecdicua Ecclcai, scevopbylax, eyncellue, et ceconomua, et gerooomii Roaorum Dexiocratia prffifectus ; paator utilis ovili. Quo moriente, levita Conatantinua, vaaorum cuatos in Eccleeia Dei. periodeuta Tbraciaa et Macedoni, ad Eccleata aummatam eet provectus ; probatue vir, etdecus orthodoxorum. Hoo in euprema catbedra demortuo, eacer Theodorue Ghriati Dei eacerdoe Banctorum in Eccleaia vaeorum cuatos, syocellus dignitate, profectoa monacbia, aamma cum laude prafuit Eccleaia, atque orthodoxa dogmata defendit. Bed tamen boo injuate depulao sede Georgiae religioaua Chriati preabyter, qui aummos erat scevophylax Ecclesie, et ayncellua etiam patriarcba?, pontiflcatus munere fungi cpit, opilio bonua, cuatoa divin legia : eub quo, mandante Caeeare Conatantino ortbodoxo priocipe Pogonato, divinua venerand cootus aynodi regali in urbe rite congregatua

361

C8A&BS. da Chriati Verbi easentia theanthropica rectam aententiam protolitet oatbolicam, duaa volantaiea etatuens et duaa naturas conjunctae; omnea damnana Monopbyaitae. Georgio mox tranalato ad sedes auperaa, iterum Theodorua recepit pedum. Quo tranaeante ad Oominum per obitum, Paulus qui in regia erat a secretia patriarcbali honore ineignitue fuit, dignua revera postorali munere. Post hunc communi fato exemptum vivia, Callinicus egregiue Dei sacerdoa in Blachernarum templo vaaorum cuatos, vir litteria et moribua apectatua admodum, Eccleeise curam gubernandao excepit : JJ quem Rhinotmetue Caesar iniquo jueau oculis excaecatum sede pepulit: aubstituitque Gyram ex Amaatride presbyterum, e monachia quoa aiunt inolusoa. 8ed buno divina dogmata tuentem Philippicoa Bardanea potitaa aceptro aententia iojuata pepulit ovili, levitamque ad eedem Joannem extulit, qui oaoonomatus erat cbartulariue, abominandum hominem, Eutycheti Dioacoroque deditum, in grege lupum; qui demum sede puleue est juatiesime. Sacerdoa autem Cbriati et pastor bonus divus Germanua, litteria ac virtutibua splendena, lucerna veluti in candelabro, Q e Byzantina eminua conapicua aede sermonia magiaterio effulait orbi. Cyzicenorum pastor electua fuerat; scd neaoio cur ab illis non receptue, interim maoait expere nrinieterio : poatea translatua ad Byzantinam aedem gregem Chrietianura reotia minavit aemitis. Sed enim buno aoeleste detraxit aede Leo Gsaar Isauricua, qui bellum priraua indixit eanctis imaginibua, objurgante divinitus Germaao. Succesait falso noroine Anaalaaiua preebyter et ayncellua in Eccleaia, eed iconomachus et tyrannua gregia, mercenarius miser, Iupus exitioaua, qui bonorem primus abrogavit imaginum. D Hoc temporali morte ternaque exstincto, iufelix Constantinus 8ylaai lupus, par Anaetaaio dogmatis impietate, munere 8uo vacuua, invasit sedem: quem Copronymua tamen, vah 1 juata poBna aede detraxit sane merentissimum (nequaquam Qdei cauaa neque dogmatam), et procul urbe pepulit extorrem :
%

3*2

9870 , , , . 9875 , , . , 9680 , , * * 9885 . * ' , 9690 , , , , , , 9895 ' . , , 9900 (90). ' ' , 9905 , ' , ' , 9910 (91) , . , , . 9915 , ' , , * , ', , 9920 ' , ( ) "
t

(90) Germani hujue prolixum Tractatum de vitea lermioo aotea iceditum, babea in colleotionis Vaticanae volumine I, p. 286-315; quod scriptum aibi Photiua in Ampbilochiania usorpaverat, uti dooui ooll. prad. t. II, p. 682, ubi ejuadem oomplemenPATBOL. G i . GXLllI.

tum ex alio codice protuli. (91) Argutia Ephraemii est de contraria aignificatiooa et , quaai vicificans, vel resurgens*

12

363

BPHBwfiMII CHRONOGRAPHI
xal 9925 " , , . ,

deinde ruraua Byzantium ravocatum, impositumque asello ciroumduxit; dumque ederentor ludi in stadio equeatrea, miserum illic juaait truncari capite : quem aote extremum ictuminterrogaruot, utrum probaret synodum Iconomacbam ; et quanquam dixit recte aenaiaae aynodum, nihilo taman minus truncarunt capite. Succeseit buic Nicetas eunucbua servue, imo mancipiam vile et inscitiaaimum, Apostolorum preabyter in ede, scevophylaxque templi Cbalcopratiorum, advocatus Eccleais et ccenobiarcba, aanctarum Chriati imaginum deatructor, qui irrepeit in ovile tanquam luea. Poat hunc Nicetam in officio mortuum Paulua Gypro oriundus et vir laicus, neque aacrarum venerator imaginum, ad bierarohicum venit principatum. Hic morbo arreptoa catbedram deaeruit, atratumque et tonaum fecit monachum, mcerena lugensque quod fuiaaet praaul dum vexaretur miaerrime Ecclesia, et quod imagioee coli vetuiaset. Hunc internuatio misso regnatorea quidnam gerendum eaaet interrogarunt: reapondit ie, cogendam eaae aynodum que malia obviam iret oBCumenicam, onitatemque Ecclesiae procurandam, neque aalutia aliam spem esae reliquam. Illi remiaao nuntio, rogabant denuo : Gur autem tu cum catbedram adlres coleadiaimaginibua interdixiati ? Ille inouaavit principum veaaniam.
Et DUQO ad Deum confugiena cum lacrymia

9930 ' , ( , , , 9935 " , ' , ', . JJ , 9940 , . , , 9445 , ^ ol " * * ' , 9950 faaiv . ' * " . Q 01 ' ' , 9955 ; ' , * 9960 . ' ' , , , , * 9965 ' * Cfl $ " ' ' 9970 ' . 9975 . ' , , . , 9980

univeraalem judtcem exorabat ne de ceu patriarcba judicaret; pauloque poat devenit ad vitae terminum. Deiade aacram illustravit aedem Taraaiue rectas fldei defensor, litterie ajque et moribus inaignis, protaaecretia, nobilis etirpe et animo : eub quo convenit ad Nicaenam urbem venerandorum Patrum concilium aeptimum, qui decreverunt sacria imaginibua reddendum ease ut antea honorem debitum : Nicetamque, Anastaaium, el Constantinum, mercenarioa revera, non paatorea, anathemate justo perculerunt. Jaru cum Taraaius ad eecurum portum ex tempeatate vita? appuliaeet navem, aedia ao morum pariter eucceaaor
Nicephorua electua eat protaaecretia,

vir aane atirpe nobtli et patriciua divinorum dogmatum tutelam gerena, atque ut par erat Gbriati gregem protegens. Porro hunc ovili depulit ac aede Armenius ille merito dictua Leo, quia diaaidentem dogmate videbat

365

CJfiSARBS, neque illadentem eecum Ghristi craoi : exBulem ergo misit in quamdam ineulam. Pro quo Theodotum, vulgo Caaiteram vel Meliesenum dictum, ia eede posuit; profanum hominem, imaginum osorem, lupum revera in grege Dominico, germen infauetum urbis Nacoliae. Post hunc in suo demortuum officio, Antoniua quidam Caaeimatae dictua impius Silaei episoopuB, fit patriarcha ; qui exsecrabatur Domioi sacram crucem. Sequitur mieer Jannee, ineptus magua, anticbrietiani Gtaearis Tbeophili magister peesimua, imaginum deatructor : qaem regnatoree Miobael et Tbeodora g sede detrudunt veluti impostorem; concordique suffragio epiecoporum monachum atque dium Dei preabyterum Methodiam rectae fidei defenaorem, Domini in carne eua ferentem etigmata, ad aacrum tbroQum evellunt metropoleoe, in candelabro scilicet ponentee lampadem. Exin tranalato ad Domincm Methodio, aplendidus pastor meiropoleos eiatitit Rhancabi Micbaelia Ignatiue flliua, regula exacta dogmatum ao virtutum, doctrinae cinnua, litterarum columen, quem fecerat eunucbum Armeniua Leo injueta vi, cum raperet imperium, quique deinde moQacbue pie vixerat, postremo Byzantinam conscendit sedem : C e qua deinda Micbael buno deturbavit, vel potiua Bardas Caeaar, iojueto JUBSU : callido viro et plane vereutisaimo laioo Pbotio tunc protaaecretia, patriarohatum interim uaurpante. Sed enim Pboiio pariter de aede pulao, atalionem auam Ignatiua recuperavit: quo traneeunte ad auperaa regionea in sacram aedem revocatur Pbotiue. Tandem ejecto denuo de sede Photio, Stephanua eviratua, levita officio, imperatoria Baeilii flliue, pontiiicatum Byzantinum rexit. Poat quem Antoniua quidam aaoeta magnue, natua in urbe regia Constantinopoli, D vir sanotua, et virtutibua affluentisBimus, misericordise templum et bonitatie. Hoc dimittente mortalea exuviae atque beatos angeloa coDacendente, patriarcba Byzantii electue eat monacbua bomo piue, sapiena, magnua, noraine Nicolaus, aeda dignue, qui fungebatur antea ofiicio myatici, ltala gente ortus, ornatua litterie. achiemati. Multo autem deteriue idem loquitur de Michaele Cerulario, Greeci ecbismatie instauratore.

* 3 , . 9965 " , , , , . 9990 , . ' , , 9995 , \ , , 10000 , (92) , . , 40003 , , . 10010 , " , 10015 (93) , . ' , . 10020 , , , , 10025 . ' , , , , . 40030 , , , , , , , 10 35 , , .

(92) Qoia soilicet fidei recta causa plagaa perpea808 fuerat. (93) En ut de Pbotio aobiamatie prtmo auotore loquitur fipbromiua, quanquam ipeemet addiotus

367

EPHRJBMII C H R O N O G R A P H I

HUDO spoliavit honore Leo Sapiens quartas vetaniem celebrari nuptias, eyacellamqua Euthymium pro eo oonatitait. Verum boo ipeo dignitate exuto iteram Nioolaue recepit aedem. 8ed boc defuncto, Stepbanue Amaaenua eunuobue frugi, aaoerdoa ordinatua, pontiflcatum novae Rom obtinuit. Stepbano oommunis fati exetincto viribue, flt patriaroba Conatantinopoleoa monacbqs Trypbon, religiosua eenex : quem poetqoam aede depuleruat dolo, Romaoi imperatoris eonucbum filium nomine Tbeopbylactum pedo donant : qui neque eanote vixit neo pastoraliter, eed vanationi semper abaurda deditua, equie nutriendis et curaira exercendis. Hoo vit et dignitatia faciente finem, promotue eat ut eaaet Dei pontifex dignua sacrorum apioe Polyeuctus, egregiue sane vir ounctisque atnabilis, gloria monaohorum, virtutum typue, dootrinae luce clarue sed magia moribua. Hoo etiam relinquente caducam vitam, inaedit oathedram Basilius monachua dictua a patria vulgo Scamandrenua. Huio abrogato poatbino pontiflcatu, piue Antoniua de Stadii coanobio fit patriarcba Byzantinee urbie. Exin bonorem abdicante Antonio, Nicolaua cognomine Cbryeobergee evectaa eat ad eedem famoaisaimam, Quo tranaeante ad Domini conapeclum raagiater oathedrara inaedit Siainniua, litteria doctua, medicina, et legibua, qui afQnitatum acripait jostoe gradua. Poetquam vitalem lucem hic deaeruit, aacram excepit dignilatem Sergiua ccBQobii alumnue Manuelia dicti. Poat cujua obitum praeeul constituitur Euatathiua princeps preabyterorum qui in aade palatina rem eacram curant. Uoo quoque vitas terminum attingente, potitua eat bonore Alexius monacbua, ecoleaiarcha in Sludii ocaQobio, vir liberalia, aplendidua aacerdoa. Quo aanoto conoludente vitam obitu, Micbael cognomento Gerularias nobilia vir profeaaione raonachua epiaooporum preaui conatituitur : turbulentua bomo, coatemptor legum; quem Iaaaciua Gasaar detractum aeda non dolo miait in exaiuum. Cujua poat obitum cathedra potitur et patriarcba magnua constituitur Lichudes eviratua Gonstantinua, qui dignitate erat protoveatiariue : probatua bomo, piue, et Deo dilectua, in negotiorum publicorum oura

, . 10040 , . , , , ' . 10045 , , ' ' . ' 10050 , , ' , . , 40055 ' , , , , . 10060 ' , , 40065 ' . ' , (] * . 10070 , *. , , 10075 . . , 40080 JJ , . , 10085 * , . , . 40090 , , , , , , 10095

CMBflARBfl. , . , 10100 , , * , , , 10105 , , , . 10110 , , ' , , 10115 , , , * . ' , , , , 10120 , , , ?" . , 10425 , ' , ' , . 10130 , , , . , 10135 , , * , 40140 , 1 ' . , 10145 , , , , , * 10150 , . ,

aine querela inventus et inculpabilis, nedum in rei sanetioria rainisterio. atque hoc eliam dimittente vitam, vir gratioaua Xiphilinus Joannea Ecclesi coBpit regere priocipatum, stirpe, vita, iitterie apprime clarus, nobilie quondam inter aenatoree ; deinde omisao mundo ae feeit monachum, Byzaati demum evaait patriarcha. Jamvero boc bumania exempto rebua monachua Gosmaa Hieroaolymitee, vir bonua et virtutum theaaurns mirus, populi accepit aacrum priacipatum. Sed enim ia turbataa rea faatidiena, apoote abdicavit aacrum miniaterium, sede et ovili secedena laudabiliter. Exin etatuitur in aublimi catbedra Euatratiua monachus cognomento Garidae ad nullam rem proclaram natura idoneue, egena dootrinaa omnia litterarum, angulia et ailentio longe aptior quam dignitati et populi primatui. Ergo poat buno ejeotum miniaterio, vir sanctua, religioaua, miti ingenio, Deo volente electua Nicolaua, monachua eruditua, aede dignua, Ecclesi rem direxit ut Deo placet. Nicolao transeunte ad ccetua auperoa. Joannee laude litterarum florena, bieromnemon, et levita Eccleaiae, Q Cbalcedonenei praesuli conjunctua eanguinia jure ao aecceasitudine, dilectua dici ceu cognomento solitua, ad Byzantinara catbedram evehitur. Quo derelinquente caducam vitam, pontiGcatum adiit Styppea Leo, Eccleai jam ceconomua et levita. Hoc etiam vitam in aede dimittente, magnua proceaait pontifex et primaa litteria Michael olarus et virtutibue aancti coanobii praecea Oxitani : qui tamen sponte boaorem abdicavit, atque ad Oxie monaaterium inaula reversua, collum praebuit protentum in tampli foribua, prob raansuetudinem 1 iDgredientium omnium calcaudum pedibus, propierea quod coenobio relicto auo inutilem honorem recepiaaet. Sic Micbaele deaerente aedem, Atticus Co8ma8 eacerdotii decua, cinnua virtutum, honeetatia apex, epiritu quoque praeditua prophetico, proceaait praeaul Conatantinopoleos, nutrjtor animarum, paator bonua : quem tamen exauotoravit Manuel Gaaaar falai conficto criminia obtentu : qoare in jndicium patriarcha adduclua, ait propbetana uterum reginaa maacula prole aterilem futurum.
n

371

BPHRJfiMII CHBOHOGBAPHI

372

Po&terum tempus diotum comfirmavit. Jani magno duci imperatoris genero ob id mioanti graviler Contoatepbano, et dirum aliquid facere volenti, prsedixit ipaum perilurum lapide. Ulrumque dictum exitu aon caruit. Post Gosmam autem Muzalo Nicolaus Cypro traaslatus EccJesiam gubernavit, jpaiua Bccleaiae alumnus et levita, aacrarum Pauli iaterprea litterarum, Gypri deiade factus archipra^aul : quam tamen eedem abdioavit postea peroaus bumanarum colluviem rerum* Cum vero otioeua eaaet Conatantinopoli ooanobiique prosea ad Coamidium, tunc quidem Byzant\nam exoepit aedem, hao tamen ipaa sponte dein receasii. Tbeodolusque monaobue et aacerdos
praaee ccsnobii Gbristi reaurgentia,

quod nunc concluditur moaniie metropoleos, donatue eat Byzaatinia infulia. Cujua demortui Chliarenus aedena excepit GonBtantinua, Dei Eccleaia
prrepoBttua sacello et levita,

Atque boc etiam moriente, Lucaa religioeue Gbryaobergea monaobua, egregie functue hactenua vita aecetica, pro euia meritie ad infulaa devenit. Poat Luoam Michael levita aacellariua
pbiloBophorum hypatus Anobiali

tiaram Byxantinam egregie ornavit. Atque boo tranalato ad ceerula euperna, Eugeniota monacbua sacerdos coanobio Manganorum tunc praepoaitue, nomine Ghariton, sedem occupavit. Hoc deaerente terrenum incolatum, Tbeodoaiua qui in Boradii ccanobio vixerat, vir sane hoDue et deous mooacborum, Eccleaiam Ghristi rexit Jaudabiliter. IB tamen eacrum hoaorem abdicavit. Gui aedem vacuam aponte relinquenti, venerandarum haerea infularum succeaait Basiliue Gamaterue, vir aruditae, chartophylax, lovita; quem Iaaacius imperator Angelus pontificatoa exuit bonore falaie omnino circumventum criminibua. Pro quo levitam Ecolesiaa aacellarium nomine Nicetam cognomine Muntancm Titbono Thucritoque annoeiorem creavit praeaulem Constantinopoleos : quem ceeleroqui paulo post depoauit tanqaam effaetae aetatia ac delirura : subatiluitque professiooe monachum aeceticumque bominem Leontium mitem, e collibua Auxentii in urbem pertrahens. Atquejiunc sibi a Virgine Deipara, (94) Recole qoa dixi ad Vere. 4747,

40155 * ' , ' ' , " . 10160 -'* ' . ' ', , , ' (94), 10165 ' . . ' , g 10170 .| , 10175 , , ) ' 10180 ., , . ' 40185 . ^ . , , . 10190 , , , . , 10195 , , , , , * 10200 , D.. . ' , , , 10205 , ' , , 10210 ' *
r

373

CfflSARBS. dicebat Iaaaciua aetanti turbs, nociu monstratum, et afTabre deacriptam corporis apeciem cum virtute ac aomine. Nibilo tamen mious hunc sede depulit postea dictorum negligens euorum. Namque tranaferre voluit episcopum. Bancte nempe Sionis patriarcbam etirpe Latinum, Tbeodosiam nomine, cognitum sibi, atque imperii vatem, ad Byzantinas infulaa provexit. Sed homini nil profuit facti novitas, ambobus enim sacerdotiis excidit cu.ro ignominia, nequiter eleotas. Secutus est Georgius Xipbilinus e ecevoptaylace in Ecclesia Dei ad pastoralem oatbedram aubvectus. Hoc vita functo, stationem occupavit oria facundi Joannee Camaterus omnigena cumulatua aapieatia ao litierie et divinorum dogmatom callentiaaimua, antea levita Ecoleai et cbartophylax. Sub eo metropolim Latini expugnaverunt. Quamobrem infelieiter ab hia expulaue sede atque alma patria Constantinopoli, Didymoticbum tranatulit stationem, ibique clauait oculoa vitali luci. Post buno pastorea urbis Byzantinaa bi creabantur in oppido Nica. Primus eat Michael, dictua Autorianua, Eccleai eacellariua et levita, Q mundania litteria diviniaque abondane. Post quem in eede exatinctum, Tbeodorue sacri priraatus adiit bonorem, aniea levita Eccleaia3 et chartopbylax, Irenioi cognomen a patre trabens, in studiia pbiloaophicia gradu hypatus. Quo moriente, aacraa rei primatum Maximua tulit monacbus sacerdos, Accemetarum praepoaitua coenobio. Poet bunc pbiloeophua oratione Manuel, legum defensor canonumqae aedulue. Quo deaerente terrenum incolatnm, clarua doctrina et moribua Germanue creatur preaul Gonatantinopoleoe, vir mooacbatum profltens, Dei sacerdoa, jj oppido oriundus Anaplo in Propontide, in urbe a puaritia Eccleaiae alumnua, deinde factua monachua et Dei minieter, carue praecipue martyri Georgio; poetremo Byzantinus evasit paator.

374

" , , , ' , 10215 ' , * t * (95) , 10220 (96) , . ' * ' . 10225 " ' (97). (98) , 10230 " , , , * ' * 10235 (99) , ', . 10240 , ', " & . , 10245 , , , , . , , 10250 . ' , . , 10255 , , , , * , , 10260 , .

(95) 8ic etiam . 6030. Atqui huno paaaim appel- Allatiua de Georgiia p. 664, ed. Fabric. lant alii Doxithcum, quos inter Metbodius inrra a (98) Ex hoc veraiculo usque ad v. 10310 babea nobis edendua. 8ed eoim Dositheus nihil aliud eat patriarcbas Conatantinopobtanoa, qui in exailio nisi metatheais Theodosius. Sic in coll. Vat. t.electi fuerunt, apud Allntium deConsensione lib. n, II, p. 441, quem Polybiua appellaverat Theotinum, cap. 14, p. 725. Item partim in adn. ad AcropoliDiodorua cum anagrammate dicit Timotkeum. tam cap. 6. (96) Allatius de Cons. p.702, legebat , quee (99) Allatiue in utroque citato loco pro , mihi melior lectio videtur. Codex taroen noeter alm&j legit , meae. Num ergo binc orta est tom bic tum v. 6031 habet '. Allatio opinio quod Epbraemii patria Byzantium (97) Reoiiat tree boe de Xipbilino versiculos fuerit; quandoquidem eum appellat By%antinum*t

375

BPHRJSMII CHRONOGRAPHI \

376

8ed hoc per obitum transeunte ad Dominam et patriarcbie sanotis connumerato, Melbodius item monachus et Vei sacerdoa, tunc Hyacinlbi praesidens ccBnobio, tempore sedem tenuit breviesimo. Quo moribuDda deeerente membra, pedam corripuit Manuel archipresbytar cleri, qui eacram dem palatii curat; aenex benignus, mansuetis raoribus. Atque boc etiam concludente vitam, Areeoiue inter monachos pietate fulgeas, virtutum aximia atque animata eedes, electue est Byzantii patriarcha. natus quidem erat in urbe regia; aed in Nicenis monasteriie poslea totonderat capillum, et abbas fuerat : nunc eolitarius uni Deo vacabat In Apolloniadie urbis asceteriis; quo tempore Nioeeam fuit accitus a Tbeodoro Geesare Romano : ubi explelis cunctis Ecclesiae gradibns ad e u r a m u m hierarchiae pervenit apicem. Cura autem eponte dimieiseet pedum, monasticam quietem pie repetena, ad Byzantinum traneiit patriarchatum, Epheaiorura Nicepborus archiepiscopua qui olim palatii fuerat arcbipreabyter, Innoceas vir, perpetuus Partbeniue. Atque hoc eedem cum vita deeerente, Araenius primue liberat urbis sacrum recuperavit principatum. Sed idem postea depoeitus aententia epiecoporum aliorumque judicum, Ecoleaiaqne abacedere coaclus, ia Prasconneaum iasulam deporlatur. Germaousque pra3sul Hadrianopoli translatua eet ad urbeoi Gonstantiai. Verum Germano abdicante honoreoi, Josepbus rectaB religionia columen, presbyterorum decua ei monachorum eancto camobio prepoaitua Galeaii, mitis, beoignua, divina lagis reverene, nutritor egenorum, natura clemens, patriarcbarum celebrem insedit tbronom digne et oanonicia regulis electus. Is regto ia clero presbyter olim fuerat, sanctisque nuptiie filiam procreaverat: poetea vero viduatus oonjuge, monastioam profeseus libenter vitam ccaleatium virtutum arca apparuit: exin coonobii Galeaini abbas, episcopus postremo et magnue pontifex. Cura autem Italorum dogma invasit Ecclesiam nostram baud laudabiliter,

, , 10265 , * , , , 10270 , . , , , , 10275 , g ' * ' 10280 * . , 10285 ^ . , , , (1) . 10290 * C , 10295 ' , ' , , . , 10300 (2), , , , , , , , 10305 , , , ]) * ' , 10310 , * ^ , * . 10315 ' (3)
1

(1) Allatiua habet . (2) Imo acbiamatie tenacissimus,atque idoirco a Michaele Patoologo imp. aede ejeotue, quia concordiae cum Ecclesia Romana, quam praedictua imperator conciliaverat, subscribere noluit.

(3) Epbremium animum proraua gerere aabiamaticum, alibi, quoque cognovimus; et nuno bie factiosie in Joaepbum laudibus rureus demonetratur. Non est autero hic locua refutaodi Gracorum erroree et ecbisma; id quod jam doctiaaimi oatbo-

377

CJ5SARB8. . pie Josepho sedera gubernante, ipse ad consensum vi compellebatur, sed perstitit immotus in basi dogmatum. Pellitur ergo eede judicio iniquo, propterea quod pro racto pugaaret dogmata, atque in extraneum deportatur aolum, postquam pastorea primi contra innocuum depositioais tulerant aententiam. Post huac remotum eummo gubernaculo, Joannes quidam cognomento Veccus auffectus est, consentiens cum Latinis, cbartophylax Eccleeiae ac levita, vir eane sapiens et litteris innutritus. Sed bonc Ecclesia pepulit fideliura zolua et pii regnanlis nutue Andronici, g ut Latinarum partium studiosum; et suam recepit catbedram Josepbus. Quo depononte cum offlcio vitam, Gregoriua aapiens vir oriundus Cypro alumaus doctrtnaruuQ, musarum ara, ad patriarcb[dignitatem venit. Hic patriie laribus patrioque eolo jam indeja teneris exaulans u n g u i c u l i a , addiecendarum cupidus disciplinarum migravit inquilinus Gonatantiaopolim :
ubi Btudiis tradens iaipensis8ime

378

0 , ' ' , * ' ' , 10320 , ' , ' * ' , 10325 . , . ' 10330 (4) , (5) , 10335 , , " , 10340 * , 10345 , , , , 10350 , , . , , , , , 10355 , , . (6), , 10350

m a g n u m sapienli oongeaait thesauruai : unde regnanti Cfflaari fit cogoitus, adscribilurque clero palatino, et Byzantinus denique oreatur prosul, monachi adacitis antea, ut mos est, vestibua. Hoc autem sponte bonorem deponente, eancta Atbanasius veniens solitudine asceticuB et presbyter inter monacbos, magnanimua vir, l a b o r u m patienliaeimue, praesul procesait urbis Byzantin. Hoc item eacram abdicante sedem, vir pius Joannee s a n c t i t a t e fulgens, affabilia, tranquillus, virtutum cinnue, preebyterii decus simul et raonachatua, apprime tamen dives mansuetudine, d i g n a aBsecutus est honoris apicem. Hic oriundue partibus Meaembri nuptiis quoque in eaeculo contractis masouli filii edidit progegiem : cum Romana Ecclesia scriptia doctiaeimiB defendit, et ueque ad carcerem obitumaue retinuit. Legeeis Vecoi testamentum apud Allatium Gr. orth. . I, p. 378. (4) Nimirum Andronicus II, cum regnum adiret, ad ld coaotus fuit factione achismaticorum, ut historia notisaima tradit. (5) Hino uaque ad v. 10363 edidit vereiculoe Allatiua in op. De cons. p. 776, et in diasertatione de Georgiis, ubi agit de patriarcba Georgio Cy)rio, qui dicitur etiam Gregoriua. Allatiue aulem ^ e b a t , 86U certe edebat, pro /et pro

Hci praeetiterunt, princeps quidem raerito et infinita doctrina Allatiue, tom Arcudius. Garyopbilae, Caleoa, Papadopolua, Baronius, Natalis Alexander, Lequinius in dissert, et panopl., aliique piurimi. De defensoribus quidem Grscis legesie Allatium de syood. Ephee. cap. LVII , p. 371. E X iis autcm, qui tuno conoordiam oum Latinis dogmatibus, id eet cum ortbodoxia tuiti sunt, duoe memorare satis eet; qoorum primue Nicephorue Blemmyda, ab Epbraemio nostro v. 8936. sqq. eximia laude, tanquam sapientiae coryphsus et patriarchatu digmaaimua, exornatua; alter Joannee Veccus, cuju8 item sapientia ab Epbremio v. 10346 laudatur, qui lectie Blemmyde eoriptis a scbiemate ad ortbodoxiam traneiit, ut ait Pacbymeres hist. V , 15, palriarcbatum ottholice geeait, oonoordtamque

(6) Lequiaiua dicit oriundum Sozopoli. Verum ntraque urba Mesembria et 8ozopolie pertinet ad Hfflmimontium, nec valde distant intar ae.

379
sponte dimisBO postea coajugio, diam asceticorum vitam prffltulit :
in quo v i t e proposito diu persietene,

BPHRJEMII C H R 0 5 0 G R A P H I

380

denique nova? Romse fit patriarcha. Sed postquam aponte ie etiam dimiait pedum, iterom Athanaaius ad sedem venit: qaod cum is rureae pondue fastidiseet, Cyzici Niphon translatua diceceai regtnam urbium rexit patriarcba; vir roonacbalis, rebus agendia sagax, communi quidem expera eruditione, eed prudens rerum et affluene ingenio, Berrboae natus occiduis in regionibas, laurio prspoeitas ia Atbone monte, metropolita postea factua Gyzici, denique tenuit pontifex GonstantiDopolim. Yerum et bio libello honorem abdicat. Joannes autem cognomento Giyca
Tir aenatoriua, et cursus logotheta,

optimatium de numero et doctiasimua, populi sacrum prasidatum adiit. Quo dignitetem pariter abdicante, Geraaimua vir monasticue ac preabyter, qui Pbiladelpbi in urbe natua fuerat, et Sosandrorum rexerat monasterium, pontiiicatum ienuit Byzantii. Cumque bic in sede mortuua fuiaset,
monaobus Isaiae pietate ineigniB

benignue, venerandua, modeatua senex, natalem babene terram Epirum veterem, Atbone in monte monachorum gloria, patriarcbatus attigit summum apicem.

* , SvQtov , ' . 10365 ' , , 10370 , , , , ^ , * * 10375 . ' , , 10380 , (7). ' , , , 10385 , . , , , 10390 ' , " , .

(7) Habet hos versus de Glyoa Allatius in diss. da Georgiis p. 638 (ed. Fabric.) ubl Epbremium nostrum appellat monachum.

Aifno

D O M I R IM C C X X

THEOLEPTUS
PHILADELPHIENSIS METROPOLITA
( . Venetis 1782 fol. . 855.)

Tbeoleptus ille magnus et PhJladelpbienaiuin lu-Tj men, regnantn Andronico Palaeologorum aecundo, ,
circaannum milleaimumtrecenteaimum vicesimum , -

quintura florait. Anacboreticam primo vitam duxit

inMonte SaDOto; deinde PbiladelphienBium catbe-

.
, -

381

DB AB8C0NDITA OPBRATIONB IN GHBISTO

382

- dram auscepit et praeclarissimarum doctrinarum, &, quaa sanctus Gregorius ThessaloDicensis postea tradidit, magister fuit atque institutor. 8acrum . , enim jejunium et spiritualeui orationem docuitjuvenem adhuc in Bfficalo degentem, uti in ejaadem , Gregorii Vita describitur, quam Philotheus patriar , oha exaravit. . , Preesene autem ab ipso confectue ast traotatus. , Peroptime absconditam in Gbristo vitam describit , et regulas tradit exquisitas : eubsequuntur capita , qusdam quae aanctia praeceptie et sermonis aecesi , optime cum reliquis procedunt. Haec maxiroe sunt . , , utilia et pretioea hominibuB, qui epiritualia philo eophiae inetitutionee quaai in compendio oollectas . inquirunt.

THN , \

THEOLEPTI
PHILADELPHIENSIUM
TRAGTATU8 DE ABSCONDITA OPERATIONE CHRISTO PROFECTU VITA MONAST10A.

METROPOLIT^E

MoDaetica institutio, quasi arbor altiaaima ee , , atque fertiliaaima; radice sua recedit a corporali , , bu8,ramie autem abaffectibua anima3,etnullo modo , rebus adhaaret quibua se aubtraxit. Fruclua vero , , arboria virtutum acquisitio, diviDaa videlioet cbari , , tatia et laetitiaa nunquam deficientia. Dicitur enim : . , Spiritua frugea eunt charita8,gaudium,pax, etreli, , , , qua. Qui fugit a aaeculo ad Cbriatum confugit; se . culum dioo conjunctionem oum rebua aanaibilibua . et oarnis amorem. 8i quis veritatia cognitione ab . bia alienua eat, habitat in Cbrieto, cjus amorem ai , bi comparavit, quo omnia mundi abjecit et pretio , , ' aam erait margaritam, Chriatum Oominam. Per ea , lutarem baptiamum Chriatum induisti et omnem , , . immunditiam abjecisti divina lustratione; spiritua , Q lisgratiaB eplendorem reportasti etcrealionis nobi ($ * Htatem. Ast quid evenit? eeu potius quid bomocx , inconsiderantia eua paaaue eet ? Propter amorem * ; euum ad mundaoa immutavit in ee lineamenta d i -

383

THEOLBPTI PH1LADELPHIBN8I8

^84

vina et propter affectum caraalem imaginem deper- didit: paasionum turbine obscuratue est anim oculua, quemChri8tu8,8olsapientia3, illuminaverat. Tu autem divino tremore percuesam animam babea: hujus enim mundi viciesitudines considerasti. et mentis dietractiones intellexisti versantie ioter perturbationes; quo vaniseimo bujue vitffi studio circumagantur hominee propius intuendo vulneratos ex jaculo et ad tranquillitatem te convertisti. Meatis et cogitationum quietem desiderasti, verbum eaim audierae : Inquire pacem et persequere eam *. Refrigerium tibi inter vota fuit, cum legissea : Convertere, anima mea, in requiem tuam *. Quara igitur in baptismale recepisti nobilitatetn intelligis, mentem a ssecularibus desiderii8 revocae et iodesinenter ad eanctae refers cogi- g . . *j - ' tationes. Ad mentis opas perficiendum aulam introieti, pretiosae induisti pcenitentiae veetes, et ge neroea juraeti ad mortem ueque in monasterio te pereeveralurum esse. Secundum jam adjiciam incitamentum, quod ad finem hujue vit tendat; primum enim praeaentem vitam respexerat. Initio propier pietalem acceaaieti ad Gbristum, nunc autem per aensuum conversionem conjungeris cum Cbristo; ibigratiara invenieti,hicobligationem contraxisti; tunc junior erae et auaceptam dignitatem ignorasti, etai poatea major evaseris et noveris doni pretium atque ori frenum impoaueria; nuno autem in perfecta ataa conaideratione et vim inetitutioais perapectam babes. Vide ne statura huoc laadae, et quemadmodum vas omnino perfractum,
J ?

6 ;

, . , * . , * ' , . , , , . , , & * , , , [ ". ] , , . , * , * , , , projiciaris in tenebrae exterioree, ubi eat luctue et C * , atridor dentium; etenim extra poenitentiae viam, , . nulla datursemita, qu ad salutem conducat. Audi , David diceotem: In Aitieaimo pone refuginm , ^ tuum*1 deiade ei contriatatam io Christo vitam , aesumpeeria. ad te nunquam accedent mala, qu ex Bsculari convereatione emergunt. Cum pcani- . tentis viam perseqtfarie, non te inaectabunt reru r * cupido, nec delicia?, nec honores, nec formas cultua , neque aensuum incontinenlia; libi obviam non de- , venient iniquee spiritus elaiionea,menti8captivita8, . vanarum oogitationum conflicluB, nec alia quae- , cunque voluntaria rationie pervereio sive conftisio, , , " te parentum, fratrum, conjunctorum, amicorum et coetaneorum amicitiae non perturbant; neque , , defatigant te intempesta et inutilis ooojunctio et D , ' confabulatio. Quam si araoveris corporia etanim , , Beparationem, neque doloria compuDCtio accedet , , * ad animam tuam, neque triatitiaejaculumcortuum confodiet, neque dejectio obnubilabit faciem tuam. . Qui 86 a jucundie retrahunt consuetudinibus et , omnem aflectum ad prsdicta deponunt,dolori8 acu- , mina obtundunt; Christus certantibue animabue , . 01 adatat, gaudiumqae ineffabile et epirituale cordi , eorum infundit, itaut nec a rebue hujue mundi per- , gratie nequa affligentibus devinciri poesint. Sancta * 1

I Petr. , 2. Psal. cxiv, 7. Psal xc, 9.

385

DB ABSOONDITA OPftRATIONR IN CHRI8TO

, enim exercitia, salutarea recordationes; divioi co , gitataa et sapientiae verba colluetanti inaerviunt; , , * ipaumquein omnibua viis cuatodiuntut opera Dei * , perficiat. Ideo auper omne irrationabile deaiderium , " , et Velocen rootum incedit, quemadmodum auper , aspidem et baailiacum, iram quaai leonem oon . " culcat et voluptatem aicut draconem. Cauaam au , dieti cur apem ab bominibua retraxerit et a rebua , , predictia atque reportaverit ad Deum; jam divina , cognitione ditescit et Deum aemper in adjutorium . , ' auum iavocat. Quia eperavit in me, liberabo eum; protegam eum quod cognoverit nomen , meum ; elamabit ad me et ego exaudtam ; et OOD , , a solie iribulationibua iiberabo eum, aed ei glo , Hflcabo illum *. . " ' , , , (5 , # - g * , , , . ? , Nonne oolluctantium in Deo oertamina parapioia ; etquae ipaia propoaita aint prtemia? Jam propera, * qui vocatua ea, ut opera parflciaal Corpore luo separaiua ea a reboa, aet rerum quoque affectueex , anima projiciae; totmn immutea babitam et flaa , , , hoepes; aermonea deponaa patrioa et quidquid ex , genere babueria. Ni enim ab exterioribua redieris . * divagatiooibua, ad interna nunquam devenies. , Ni priua eoa deviceria,qui te vieibiliter oppugnant, . qaomodo ineid.aa bostium inviaibilium euperabia? , . Gum aotem externae diatractionea everteria i n " , ternasque compoaueria cogitationea, tuno aggre , ^ dietur apiritua tuus opera et verba apiritua: oeceeaariorum et conjunctorum ueura familiarem in , virtutum acquisitionem immutea; pro vania, ex * quotidiana mundana con veraationo,oriundia verbia, , , eancta babea exercitia, divinorum sermonumcommunicationem, quibua mena movetur, anima vero , iiluminatur et diflcatur. Seneuum aolutio flt in . animae vinculum; oonatrictioautemeenauumevadit , in animae liberationem: aolis occaaus noctem iadu * oit,ChriatU8 vero recedit abanima.etpaaeionum te , nebre inceduntetapiritualesbeatiedtlacerant men , bl tem. Gum aol ille visibilis oritur ad latebrae euaa . ' , confugiunt feree: et si Ghriatiue aaaurgit ad conflr * mandam mentem in oratione,statim diffluit omnia mundana affectio, dilatitur carnalia amicitia, et , , , D epiritua exit ad opua auum; atlamen laboria divini finem, qui vesperaa reapioit, non ad diuturnam , teraporia menauram refert, aed, apiritu legem , , perficiendo, ad vitae terminnm auam operalionem extendit, donec anima ex corpore egrediatur.Quod , , et Propheta bia verbia demonetrat : Quoniam dilexi legera tuam, Domioe, tota die meditatio ' mea est *. Diem vero uniuacujusque dilabentem . " * vilam nominat. Externaa igitur cobibere veliacon , ! ' veraatiooea et te ad ioternaa conf abolationea conver * taa, dum locum p u r orationia invenias et domum .

* PsaJ. xc, 14,15.

Paal. cxvni, 97.

387

THBOLBPTI PHILADBLPHIBN8IS

388

in qua Ghristua habitat! ipee illuminabitte laatitia ?,

que perfandet aotioae et viaitatione aua, eificiet quoque ut tribulationea in amorem ejus eusceptaa ceagaudium babituruaaia et a mundania deliciia ceu ab absintbio sis recessurus. Spiritua marie auacitaot fluclue, et ni ceciderint venti, non desinunt fluctus nec ad serenum redeuat maria; epiritue autem malitia in anima incauta excitant imaginea parenttim, fratrum, conjunctorum, coneuetorum, conviviorum, festorum, (heatrorum et omnium voluptatum phantasmata ; deeiderium inducunt baec oraniaet ooulis, et lingua.et corpore sibi comparandi, eo fine ut praesentem boram deperdae i a rebaa inanibua, et aubsequene, cum solus in cellula fueris,in recordatione dictorum et visorum evaneecat; termioatur YIDU1UIU < 5 BUVOUUH , ita monacbi ft*vuwu vita w -.

, , , , , , 6 ( , .. , ol , , * , , , , , , , , , , , J } . - , - wj. <

abeque uttlitate: mundanae operatioaes per memo- " , , , riam traQ8euntetindiciasuarelinquuntiDinlelligen<

tia,sicut et pedeshominisper nivem iacedentis,ibidem veaiigia suaimpreseeruntBi ferie victum praebemue,numquid illas deatruimus? Si verbis et factis indulgemus insuleis amicitiis et consuetudinibue, nunmquid carnis appetitum mortificamua? Quando autem inquiaituri auraua vitam quam eecundum Gbristam sumue professi? Qu ex pedibus in nive aupereunt vestigia, vel aolia radiis vel imbrium aquie destruentur, quea vero memori impreseaa aunt imagiaes ex jucundo verboram et factorinn babitu ad nihilum redigentur,ei Chriatua in meate per orationem aaaurgit et si ex corde contrito defluuntrivulilacrymarum.

* , , . , ; , ; ; oc , , , ; C , < .

Simonacbusseoonrationali modo gerit,n umquid , insitae et impreseas opiniones evellet ex animo? In ; corpore tuo perficies virtutee si ssculare commer- , cium deposueris. Bon formantur cogitationes et . , divint io mente habitant sermonee, si continuis , precibus effusis ei corde conlrito memoriam prio- , , rum actionum deleveris.Fidei illuminatio quae per recordationem Dei operatur et coDtritio cordis,no- . vacul ad instar, malas cogitationes excidunt. Ad , , apium exemplar faciae. Cum vesparum pullitiem . circumvolitantium eentiunt, remanent io alveariie . et insidiae devitant. Saecularee canventus vespa- rum loco conaidera; hos si magno fugeris studio, , , ad interiorem le recipiea monasteriiportum, cellu- " . lam videlicet, ibique tentabis ut intimam tuam . aditurue sie aniraam, in qua habitat Cbrietue, et , , cuin ipso adest pax, gaudium et tranquillitas firma. Haec dona sunt Ghrieti, aolis spiritualia; , , sicutradioa illa emittit et inmercedemanimecon- , , . cepit, qucB ipsum cum fide el amore auscipit. Gum , in habitaculo tuo fueria, de Deo cogites, animum ' , ab omnibue abstrabas et sine voce referas ad Deum; omnes cordis tui diepoaitiones ipai aperias . et adbaereae peramorem. Haec enim Dei recordatio , , qoaei intuitio eat: animee eenaue et oculoa ad , trahit Deua, qui lomine auo meatam conaide (3,
n

DB ABSCONDITA OPBRATIQNB IN CHRI8TO

390

, - illuminat. Qui epiritum suum ad Oeum convertit, . , retrahit arerum visibilium imaginibue etabaque fi guracontemplatur;attamen,propterinaccessibilem , ' gloriam, Deum in se cogooacere nequitet solosre. , cipit radios; dum videt incomprehenaibilem.cogno , ecit aupereminentem exiaientiam illiua, qui omnia * ' superat; ex infinita autem bonitate Dei amorem , suum nutrit, omnem suam adimplet capaoitatem, * quietem babet indcficientem et beatara. , , , , .

Signa autem et characterea perfect recorda-

, ttonia Dei aunt sequentia. Oratio primum est mentis colloquium cum Deo;verba proferuntur orationis, . dum auimuetotusad Deum intendit. Mens suggerit, , modo indesinente, nomen Domini, et animus conti 0 nuo iavooato nomine divino atten ditjexinde Qt ut ani, - B raa tota quasi nube luoida obumbretur. 8edulam . "recordationera divinam eubaequuntur cbaritas et gaudium. Scriptum eat: Dei recordatus sum, ei sum * , , , gaviaua . Si pura fuerit oratio, adatabunt co. , goitio et contritio cordia. In qua die invocavero , , te, ecce cognovi quia Oeua meua es tu . Et iterum : 8acriflcium Oeo epiritus contribulatus . , . Gum spiritus et mena per activam in Deura ea * , . ' ferunt attentionem atque fervidam orationem, aub* eequitur animae contritio. Intellectus, verbum et , spiritus Deo ae prssentant: iatellectue quideai . , , attendit, verbum facit orationeni, epiritus vero , periicit amorem et contritionem , ita totua homo , , ' , , lDtemua Deo famulatur. Diliges Dominum Oeum , ' tuum ex toto ccrde l u o {in aliis cod., ex tota men . , , * [ . Q te tua). ]. Aat et unum te monitum volo, ne forsan teoran , tem putes, dum ia oratione procedae, labores , inutiliter et in vanum curras. Fit quandoque ut in , * orali psalmodia intellectua divagetur, dividaturque , inter pa88ioD68 et negotia saeculi; hoc modo seosum , psalmodiee deperdit. IHud quoque in mentali ora, * . tione evenit. Orationis enim verba procedunt, quaa iotelligeotia non comitatur, nec refert ad Deum, et si per oratioDem oum ipso oolloquium ineti , 6 , , tuatur; patet animam diverti alienia cogitationi bus. Attamen consueta verba producit intellectus, . apiritua autem in cognitione Dei non conaistit. * Tum videtur anima esse abaqua intelligentia atque . " ordinatione; mens quibusdam indulget pbaata , , - ^ amatibua: oircumfertur iater negotia et mundaaas varietatea. Praasentem orationis notionem non ha, . bet, nec petitionis necessitatem et materia sentit: quo igitur modo delectari posset anima? quomodo , gauderet cor de oratione, cum veram orationem ; producat? Laetabitur cor quasrentium Domi , * num. Oeum inquirit, qui mente tota et fervidadis ; poaitione ante Deam procumbit, omnia saecularia . 6 7 8 9

Paal. Lixvi, 4 . Psal. LV, 10. Peal. L, 19. Daut. , 5.

7

391

THBOLKPTI PHILADBLPHIBNSIS

eogitata repellit per Dei notionem et amorem, quae . vo( ' , , ex coatinua et pura oratione deSaunt. , , . Ut demonstrem qualis sit divina recordatio i n , spiritus visione et qualis pura oratio i n mentis , petitione, hujue corporia oculum etlinguam modo adducturus sum ad exemplar. Quod pupilla oculo et . , verbielocutio l i n g u , i l l u d eet eatmemoria relate ad , , intellectum et oratio relate ad mentem. Vieioois . aenau imaginem percipit oculua de objecto propo , aito, verbum faoit nullum, attamen viaioaia ex , perientia babel notionem de objecto iaapecto; ita - , intelleotuapermemoriam eflective acceditad Deum, per experieniiam repelitam adbaeret ipai et i n ai lentio Bimpliciaeima Dei notione reflcitur, quod * P * * o * M } , & illuminatur aplendore divino et futurs claritatia , ^ pignua reportel. Lingua producit verba elocutionia . et audienti inviaibilem apiritua voluntatem mani , featat: ita mena facit breviua orationia ayllabae, quaa irequenter emittit et fervide ; animae poatula tionem nolam dat Deo omnia ecienti, aaeidet per , vota et peraeverantem contritionem cordis, viscera , misericordias diviDae comraovet et aalutia gratiae , recipit eupereffluentea. Cor contritum et humi liatum Deua non d e s p i c i c t . Quod autem bia in , . torria relate ad regea perficitur, conduceit te ad , , puram orationem. Cum ad regem perveneria, ac . cedis corpore, lingua adprecaris, oculo considerae, ? , ut regalem tibi roociliaturu8 aie favorem. Hoo quoque perficiaa, eive in conventu fueris eccleaiae, Q & * . * , , , Bive BOIUB i n i u a mansione. S i cum fratribua i n , Domino congregatus fueris, per corporis poaitio . nem et l i n g u s psalmodiam teipsum profersDeo ; sic , quoque verbia atteadaa xnente tuaetaciae teverba . ad Deura facere atque orationem. Quas attente , atque devote orationi vacat, illa mena gaudio re , ficitar eempiterno et pace ineffabili. Si in cella tua , abaconditua fueria et mentalem habueris orationem , cum mente aobria et apiritu contrito, tua proce . det consideratio propter sobrietatem, inhabilatque , cognitio propter contrilionem ; destruetur irratio . nabilie voluptas et divinus amor i n te intrabit. , * , , , , , Conflda m i h i verum dicenti: ai in omnibu8 ope- j) ribua tuis comitem aasumpaeria bonorum matrem, orationem videlicet, non dormiveris dum sponsum , , , demonetraverit t i b i , te iotroduxerit repleveritque , , 0 cor tuum gloria indicibili et laetitia. Omnibua , , enim impedimentia ademptis, semitam virtutie (, planam reddit, et quaerenti iacilem prsstat. , . Modum quoque orationis mentalia considera. . Inetituta converaatio tollit paseionis diffluentia * v e r b a ; mentia ad Deum convereio fugit eaeculi co gitationea; animas contritio refellit amicitiaa car '
10 l

" Peal. L , 19.

393

DB AB8C0NDITA OPERATIONE IN CHRISTO.

394

* ', , , . " , , , , , , ,' * , , ' , . * . , , , . * . , , . , , ' , . , Jj , , H . , , , . , ', , , , , , , , , , . 1 " , . , , , . , , . , . , , , , ,| , . , & , , , , . , ,

1 1

n i a ; oratio indeainenter profert nomen Dei, et exinde queedam fitunio atque concertatio i o t e r m e n tetn, intellectum et a p i r i t u m : Ubi cnim, inquit, duo vel tres congregati sunt i n noraine meo, i b i 8um i n medio eorum Itaex paaaionum divagationa facultates animaa revocat oratio, deinde ooordinat illae, Iripartitamque animam coordaoat ad instar trium peraonarum i n uao Oeo aubaiatentium. Etenim per virtutia modoe ex anima radit peccati deformitatem, i m p r i m i t autem divinoa obaraoteres; propter aanctam cogitationem internam et reformatam animam praesentat Deo. Anima vero auum ataiim agnoacit Factorem, aicuti scriptum eat: qua die invocavero te, ecce cogaovi quia Deua meua 3 tu . Deua quoque animam agnoaoit: t Suos enim noecit Dominue ; agnoscit quidem propter imaginie puritatem, quia omnia imago lineamenta refert prototypo ; agnoecit quoque propter virtutum aimilitudinem, per quaa et Deum noacit et ab ipso noacitur. Qui regie favorem aibi oonoiliare i n tendit, ad trea modoa confugere potea: aive verbia apprecatur, aive ailenaaatat, aive ad pedea illiua ee projicit qui juvandi facultatem posaidet. P u r a o r a tio mentem, verbum et apiritum c o l l i g i t : verbo profert nomen, mente attendit invocato Deo, et apiritu elicit actua coatritionia, humilitatis et cbaritatta: contritionia, bumilitatia et charitatia ; hoc modo Trinitatem veneratur aeterDam, Patrem, et F i i i u m etSpiritum aanctum, unum videlicet Deum.
4 t

Giborum varietaa ad aumptionem inducit, aic et diverae virtutumapeciea mentia aolertiam excitant. Itaquedum mentalem viam perfioia, orationie verba revolvaa, ad Dominum clamee aamper et non deficiaa, poatulationi inataa et improbitatem referaa viduae q u durum adierat judicem. Tunc ambalae i n spiritu, carnalibue desideriis non ineervia et profluentem orationem non diaeecaa cogitationibus aaaculi; templum factua ee Dei et Deum voce l a u daainceaaabili. Si eo modo oraain mente, adveniot ut ad Dei memoriam conducarie, in epiritua interiora penetree, ad mysticaa viaionea, ad Deum inacceaaibilem; i n conaiderationia et amorie effuaionibua tu aolua cum aolo Deo conjungaria.

Gum te i n oratione divagaotem deprebenderia, asaumpto libello, lectioni attendaa, aenaui a d b reaa, et non traneeundo percurraa materiam, a i illam mente conaiderea et intelligantiam tuam l o cupletiorem efflciae. Postea meditationera instituas circa rea perlectae, ita et de materiie mena d u l ceecat et znemoria eaadem aemper retineat. Exinde tuus exardeacet f e r v o r i n divinia oogitationibua,

Matth. XVIII, 20.

1 1

Psal. LV, 10. 13

PATROL. G B . G X L l l I .

395
w

THEOLBPTI PHILADBLPHUIN8I8.

39

eicat soriptam est: Ia meditione mea accen- . & . ' , , . delcr ignia . Qui dentibus tenuatur cibue, gue tom dalectat, eloquia vero divina, quea ab anima te, * runtar, eaginant animam et l e t i t i a perfundunt: , . Quam doleia annt faucibas meis eloqaia tua ! , , I Evangelica verba etsanctorum Patrum apopbtheg , mata ad oor tuum apponas, ipeorum quoque Vitas , perscruteris, ut in noctibus tuie illam meditandi , materiam ineumae. (. " Remiasiorem mentem in oratione reflcis lectiona et meditatione divinorum Bloquiorom, imo aptio, rem comparae ad preoandum si ad oralem paalmo, dtam reourrae ; attamen tranquilla cantee voce, cantatie atteodaa verbie, et nihil prartermittaB niei , , ioteUexeris. 8i quando aberraverit attentio, ver- g sum toties resumaa quoties fuerit necessarium ut . '' , , , epiritue 66Q8um verborum subeequatur. Spiritu , enim et ore patee psallere et simul Dei reoordari; , quod et experientia quotidiana edocet. S i qoem ad . oonfabulandom adeae, cum illo loquerie et ad i l l u m convertia oculos: ita et labiis oantare valee , , , et memoria te ad Denm convertere. , . . Genuum flexionee noli protermittere. Etenim s i geno flexerie, imagtoem profers peccati decidentis , et allasionem confeesionie babee; eum autem as- * , , eurgae, mentie convareionem indioaa et vitam ei ' . gnificae, quaa ad virtutem redoal. Dum genuDexio nera perficia, corde tuo invoca Ghristum Dominum ; qoo enim modo aoima et oorpore procidit ante C , , Deum, ita enimarum corporumqae factorem tibi . oomparae benignum atqoe placabilem. Si quodnam manuale opue absque fragore conjunxeras]cumora- , (3 , tione, ita ut aomnum fugea remieaionera, robor ad . aaceticam pugnam aaeumia. Omnes enim externa operationea.qua cum oratione pergunt,mant6m ace- ' , , rant, enblevant fatigationem, animam renovant, epiritum comparant sagaoiorem et fervidiorem, et , omnia ad mentalem operationem dieponont. . , , Llgno eignum perfragante, cella toa exeas, oco , lis oorporie terram aspiciae, mente autem et me . moria aecendas ad Deum. Gum templum ingreeeue , , xfi fueria et perveneris ad chorum, noli oum adfetante monacho ineptae linguaa fabulationes attingere, 0 , * neque apiritu decarrere ad vanaa divagationes; at , linguam uniceadpealmodiam convertaaet spiritum ad orationem. C u m miasa facta fuerit, ad maneio- . , , nem luam redeaa et vacea rebue regula statutis. . , Gum ad meneam acceeaeris, fralrum portiones , noli ciroumapioere neque animam tuam dividere . inter minue honeetaa euepicionee ; aat qttae tibi pro , ; poeita eunt aspiciaa, et taogas T u n c o r i tuo cibum , conoedaa, auribus autem leotionis auditionera et
1 4 1 1

Peal. , 4.

1 4

Peal. cxvm, 103.

DB ABSCONDITA OPBRATIONB IN CHRTSTO. , . , , . " , \ , , * , , . , , ,

398

, trj , - anime orationem; Ita corpore et apiritu refioierie,

atqueex totis viribus tnis illi gratiaa rependes, qui desiderium tuum adimpleverit. Si menaa deceeaeris, cum modestia et ailentio ad cellam redeas et ad operantium apium exemplar, cum amoree inetee virtutibua. Com ministeriam tibi ana cum fratribue adimpleodum est, dum manue operantar, aileaa labiia et corde tendaa ad Deum; ei quia ad confabulationem rooveatur. illam tollaa. inordinationem, eo quod aeaurgas et faoias pcanitentiam. Vaoaa mentia disquiai tionea avertae et neutiquam concedae ut cor tuom incurrant et in eo remaneant; ai ad tempus diuturnum permanaerint, generant paaaionea et occidunt animam. Itaque cum appulaantea incurau deflectere noluerintet obaederint animam, tum illoa ex voluntatis inclinatione corroborandoe eaee reaciveris. Quadarn toni [apecie allegata, i n vadunt animam quaa ab incepto declinaverit, earaqoe perturbant et implicant. Confeeaionia atigmata ofTuscantibua inuraa cogitationibne, et male illico aufugiunt beati. L*ice oriente, recedunt tenabraa; ita oonfeaeionia lumeo diaaipat paaaionum caliginca et obnubilantee umbras. Van glorie et fatigationia apeciem babent malflB oogitationea; aat confeaaionia bumilitate et pconia reguls diffugantur. Etenim.cum ad meotem qoa paaaionibuslibera eet. accedunt male beatiae, atatim terga verluot propter continuam orationia defeneionem. Qui perturbantea nem confugit, et quam citissime lalaa concidit et maxime verautas; attamen in agone nec ferro paroatneoromiaaioaiindulgeat; etenimsiinaurgentium
cogitationum parte8suaceperit,videlicetcami8 ami-

. aenaeria, statim orationis sagitta confodiaa. Si de

, , , , * ' . , . ol , , ' , ., , , , ol , , . " , ' . , , ^ * , , , ' . " , . , ; , , ; " , , ol , , , . , . , , * . , ' ';, * ^

- Q cogitation.ee excidere cupierit pugnator, ad oratio-

citiam et mundi amorem,ad nibilum proficiet. Neo victoriam neque pacem reportabit, quod defendat hoatium oauaaa. 8i quia aliena poaaidet, nonne ad reatitutionem tenetur?At ai aua reclamet dominua et a detentore injuatonon obtineat, numquid illura ab obligatione liberabit ? Qui pugnaa divinaa adierit in mente sua, amat nesciri, pro nihilo reputari, carnem mortificare et vanae cogitationes oonflteri abaque verecundia; aic recedant inimici, anima liberatur et ipee continuam prosequitur orationem atque rerum divinarum meditationem aaaiduam.
Omnem inoordeaargentemsuspicationemquampri-

mum expallaa; perfrangit enim amorem et pacem cum priximo. Omne malum ab extra illatum viriliter auacipiaa : aalutarem tibi ioducit patientiam, per patientiam vero tibi in ccalis tribuit habitacu lum et aublevationem. Sio perOciaa dies tuoa, in vitapraaenti maguum habeaa animum etde futuria congaudeaa. Gum autem ex peregrinatione tua redieria, confidenter aditurua sis loca refrigerii, quse tibi advenienti paravit Dominua et in meroedem laborum his auaceptorum retribuet. Eegnabis cum illo, cui omnie eonvenit gloria, honoa e( adoratio, unflB oum Patre sine prinoipio* oum aancto et

399

T H B O L E P T I PHILADBLPHIBNS18.

400

vivifioante Spiritu, nuno et semper et in sscnla &, * * U tooc , eajoulorum. Amen. , , , , ' , , , , , . .

EJUSDEM

.
THEOLEPTI.
'. , , - , , ' ' . , , . , , , * * , , ' , ' * > , * , * , * 01 " : , * . . , , , , |3 (_ . , , , , . D '. , . , . , *, 6 ' , ' * , , , , .
?

1. Spiritns, qui exteriora fugit et ad inieriora convertit, ad eeipsum reddit; deinde ad verbum, quod intelligenti congenitum eet, accedit; per verbum autem hoo ineitum devenit ad orationem et per oratiunem ad Dei notionem ascendit cum tota eoa potestate affectiva atqueinclinatione. T u m carnis desiderium recedit, deficit voluptatie terran eensus, et speciosa bujus vitae absque deleotatione apparent. Quecunqae enim ad corpus attinent, projecit anima propter Gbristi j u c u n d i tatem; ipaum insequitur cum modeati* operibue mentia castitate atque psalltt; Offerentur regi virgines et p r o s e q u e n t u r ; Cbristum sibi repre sentat, pravidet et d i o i t : Prospexi Dominum coram me omni terapore, q u i a a dextris eet m i h i . Christo conjungitur per charitatem et c l a m a t : Q c Domine, omne desiderium meum eetante te Chrietum aemper intendit dicendo: Oculi mei aemper ad Dominum * . Per puram orationem cum Cbristo loquitur, delectalur et laatiflcando c a n i t : c Quam j u c u n d u m i p s i eloquium meum ? ego autem gaudebo in D o m i n o . Qui orationis col loquium recipit Deue. amatur, invocatur et in adjutorium r e q u i r i t u r : deprecanti animaa ineffabilem gratiam concedit. Per orationis colloquium Dei recordatur anima et delectionem babet a D o m i n o ; Dei recordatue sum et gaudio sum p e r f u s u s .
11 ,e 10

2. Cave a eenaibus et rerum eensibilium j u c u n ditatem innocuam posuisti.Cave a jucundieintellig e n t i pbantaeiis, et innocuam effeciati idearum advenientium obstinationem. Qui poat pbantasmaTa non abiit nec illa captat spiritu, non vania cogitutionum desideriis informatur eed in omni s i m p l i citate signat et munit, auper res sensibiles inoedit atque fictiones, ad Deum aacendi per i n telligentiam, nec quid aliud profert quam Dei nomen,sicut infantalus patrem suum repetitis invocat v i c i b u s : Invocabis me nomine meo, etDominus
Peal. LXXXI, 20.

P s a l . xuv,

45 "

Psal. xv,

8.

Peal. ,

10.

* Paal.

45. "

Paal. c i n , 5 4 .

401

DB AB8C0N0ITA OPBRATIONB IN CHRISTO.

1

402

, , , . ante te . Quemadmodum Adamus, manu Dei creatua, et a terra transiit in animam viventem eob afflatu divino, aic et epiritue, qui virtutibus , informatur.frequenter Deum invocat pura mente , et fervore magno, per divinam operationem immu , tatur, vivificatur et deifioatur, quod Deum noecat , , et amet. .

3. 8i continu et pur orationi icetiteris, et

appetitum rerum terranarum abjecerie et per som ! , num ipaum omnea cogitationea tuaa erexerie ad , Deum, ei totas in sola Dei recordatione flrmatus , faeris, amor Dei cea novas auxiliator in te taabi tabit Quod per habitum orationie tibi ioest adju . torium, divinam producit charitatem, charitas au , , i tem evigilat et excitat apiritum ut abacondita raanifeetet. Qui cbaritati conjungitur spiritus, ob. , , , tinet aapientiam et per eapientiam ineffabilia . , enarrat. Deua eet Verbum, per orationia auxilium , et babitum invocatur; Spihtus postulantia eensum comperit et oogitationem oonoedit abundantem ; , , ' juxta bonam animsedispositionem largitur virtutee, illuminantem ibi collocat charitatem; spiritum vero , , aberrantem,dormilantem et defatigatum abomnibus sa?culi deeideriia liberat. Qui ab omni irrationabiii , , . et eenaibili appetitu liber eet epiritus, magaum charitati pre&tat adjutorium : purua enim aeomno , duoitur et convertitur ad verba sapientie. Dum . " cbaritatem aspicit, magnam percipit voluptatem ; . aliia facultatibus explanat absconditas virtutum , , formae et inviaiblee cognitionia operationea verbo , rum eigniflcatione communioat. , ,
.

4. Ab omnibue abatine seneibilibos et legem '. ' ', carnis derelinque: tunc lex Spiritue inecribetur * cordi tao. Quo ambulat epiritu, desideria carnis t . non perficit, uti Apoatolus dicit; qui eenaua et sen ;, , sibilia, oarnem videlicet et mundum fugit in spiritu , ambulare incipit et secundum, spiritum sapere. , , Quod et illie tibi comperlum eit qu Daus ante , Adami deliotum peregit. . , . 5. Hic de divinorum mandatorura cuslodia certat '. in paradiso, inatat orationi et Domino aetat per , orationem aeeiduam; a Deo liberatur de jucunditate , operationum carnis, de motibas eeoeuum, de men , , * 1 tie pbantaematibus; mortuua est paeaionibus et illecebrie pecoati, imo vita divine factus eet par* , tioepe. Ita et dormiens, et si vivat, mortuo tamen , potest asaimilari: cecedit enim corporis operatio, , spiritoe autem potentiae aubaistunt: sic qui spiritu . , Cunjunctue remanet in carne, buic aeeculo mortuue , , eat, vivit autem eeneu epiritua. , , , , . 6. Si noverie qu cantae, notionem acqairis; ex . , . ' . cognitione prooedie ad eensum; ex seneue intelli7

Paal. x u , 5.

403

THBOLBPTI PHILADELPHIBN8IS.

404

gentia ad cognitionie fractum, id est, ad opera- i tionem devenia. Per operatioaem vero habitualem percipis cogoitionem, qua si uaue fueris ad veram considerationem aesurgis; exinde, per illuminantia gratiae verba oritur sapientia, quae lumine auo xnentem adimplet et exterioribue explicat rea abaconditaa. 7. Primum apiritua quaerit et invenit; deinde unitur cum objecto invento. Inveatigatio fit per verbum, unificatio autem per charilatem. Verbi investigatio fundatur in veritate, charitatia autem umficatio fit propter bonum. 8. Qui auper fluctuationem rerum praeaentium ascendit, nec ad pretereuntia habat affectum, hic DOQ deapicit ad iofioaa neque apecioaa deaiderat bujua mundi. Aat oculoa suraum tollit, coelorum pulchritudinem aspicit,etfelicitatemintuitur nullia viciasitudinibua obnoxiam. Qui terrenia inhiat et carnisvoluptatee ineequitur, clauaoa babet cceloa, et epiritua oouloa oboubilatoa; qui autezn terreetria contemnit et projioit, mentem elevat ad auperna, aeternitatie gloriam aapicit, et reaervatam aanotia clarilaiem intelligit; deacendentem reoipit cbaritatem Dei, flt templum Spiritue aanoti, requirit mandata divina, Spirilu Oei conducitur, et in flliorum adoptionem traneit; complacet Deo et Deum habet complacentem, uti acriptum eat: Quotquot Spiritu Dei aguntur, ipai aunt iilii Dei .
M

. ' ' . . , , . C. , . ^ ,

.
'. |5 , , , i , , , . , , ol , * , , ? , . ' , , , , & , . " , , . , " , , , , , .
4 9

Nunquam et ne unum quidem diem, dum ducaa apiritum,inflrmitatiecauaapra3termittaaorationem; dicentem audiaa: Cum infirmor,tunc potenaaum. Quod si feceria, magnam percipioautililatem;oratio enim brevi te aublevabit, divina cooperanle grat i a ; ubi oonaolatio Spiritue, ibi non permanebit inflrmitaa neo tedium. " Joan. i, 12.

THEOLEPTI
PHILADELPHIENSIS METROPOLITJE. CANTICUM COMPUNCTIONIS
Ex meditatione saterni judicii. (Bibl. PP. ed. Lugd. tom. XXII.)

ODB I. D ptatiboe, ftituri atatns hominum horribilia conaiAgedum, anima miaerrima, eecluaie bojue vita dera. curie, et vitiorum cogitationibua, carnieque voluAngoringene et timor plarimua, aAimam omnem

405

CANTICUM OOMPUNCTIONIS.

406

inceeset, qaando mortalium oesa omnia concursantia, soae qusque coagmentationes, et junoturae diligenter requirent. Universa lerra, velut mulier prtegnans, cum tremore mortuoe suoa ad annum edet. Tuba qaippe borreodoni ineonante, illico onuequieque de loco redivivus prodibit. Ad opem toam, ceu ad petram tutamque anohoram, immaculala Virgo confugio. me repelta sed totiea in peccata lapsum arige. ODE II. Flebie affatim, et gemitus dabie altos, anima mea qoando omnium saaoulorum mortales nudos resurgere, et ante judioem, qai muneribus non corrampitur, stare videbis. ID noviaainio et terrifico illo die, fratrea mei, omnea illio sietemur, in ictu oouli. Nam et ferte beettae, et tolacres, et pisoee devoraverint reddeat. Rapidaa igaia flaviue, collee, montee et opera hominum per terras furenter abeumet. Flammae universa depascentie impetum et minas quis non pehorreacet ? Non eet fldelibu9 portus aliue,Virgo eanctieeima, prater te que Ghristum, tanquillitatem eecuritatemqus noelram, genoisti. Qua) omnes vexationibus, et injuriis inimici daamonie ceu tempaetate jactatos, quieti ac saluti reatituia. Tria ieta timeo anima : egreseum e corpore. ia hora mortia ocouraum veniente communi omnium judice : et qaam idem pronontiabit juatam incorruptam sententiam. OOE III. Terra inflammabitnr,mare aubaidet ac decreacet; aer conculietur, et totum ccalum involvetur, lumina et aatra ejue decident. Qoomodo heo, anima, euatinebia ? Lamentaberis vebementer,anima mea, cum roie808 ieetinato angeloe, a quatuor terrarum finibue Deoa placitoe congregare cernes. En, totum genue bumanum attonitum atopebit, com judicem ilJum formidandum in doaa partee quidqaid est bominum secernontem, et aotionum truitine aubjicientem intnebitur. Dies retributionia veniet sicut fur in nocte, peccatores omnes exterrena. Tum tu caata Mater, miserta mei, a eupplicio me vindica. ODE IV. Pudoret confusio operiet faciea eorum qui eibi verbo et opere commieaorum conacii fuerint. Etenim actiones aaas omnee vuliu ipeo inseparabiliterpr aererena anusqaiique reaurget. rea et flagellante conecientia liberi, fiducia pleni et bilares apparebunt justi omnes. Suorum quippe laborum multorumque certaminum qu sobierunt mercedem exspeotabant. ClarieonuB tum olamor dicet : Ecce judex venit, at popnlos omnea judicet, et pro dignitate quilibeteuorum laborum praemia juete aocipiat.

Divina luce tua, a bona, animam meam affectionum malorum tenebris offuaam illumina: quo tanquam iilius lucis opera lucia faciena, a teaebris exterioribus liberer. ODE V. Mens et reaee contremiacent, ubi terribilem i l liuetubasclangoremclamoremque audierint,Abyaei ingemiacent, et virtutes coalorum commovebuntur. Invenient quo divertant, qui lugent, qoippe pauperee eonl aecundum Deum, et castitatem colunt, el qui per viam augustam ambulant, atque Eden hereditatem babent, in mansionibue intemeratia permanentee. Divites ardebunt igne humanitatie, et pauperea io tabernaculie, atque in ainu Abrah oonepicientea, guttam aquea rogabunt, neo erit qui illia triboat. Formidemue omnee. Da mihi, Virgo, pedicas et laqueoe vitaa bujus vanaa, ac peritur effugere, et virea suffloe, quibus ad vitam futuram ourram, et a stridore dentium me libera. ODE V I . Judexest incorruptua, judioium imprimis formidabile, ira iotolerabilia, et tribunal boc nulla poiesl calliditale verautiaque circumveniri. Angeli cum timore et tremore ministrant; libri ooculta inortalium produnt.De caetero depone morea improboe, anima, et amarae funde lacrymae. Gum hino emigravero, ne, Tirgo, me deeeras. Tunc enim nequam epiritus animam meam captabunt. Heu mel qua ratione etfugiam illos, aut quid faciam? Heo mel quomodo horribilee locos pertransibo ? Tu mea, tu portue meue, et ante te ego famulua tuue me proeierno. ODE VII. Quis erit aeneus animea, oum poeiti fuerint throni, et ad judioandum judex ille integerrimus coneederit, el libri exhibebunt bominum aotiones, cogitationee et coneilia? V tibi tum, vilie anima et mieerrima 1 Oratorum ad persuaaionam accomodat argumentationea, et orationie ornamenta, artiflcia, verborum atrophaa ao fallacite deeinent; sapientee omnes obmuteeceat,libri operam loqneatur, hominibue angeliaque simul audientibus. Innumerabilium angelorum exercitua astabit ac tbronum circumdabit. Hominee autem universi stabunt trietes, necesaitatem borriferam videntee, et eententiam justissimam metuentes. Aspersione rorie tui, iotacta Virgo, ardorem l i bidinis me reetiogue. Nam in te Verbum Dei eicut pluvia in vellus descendit, fidelibus, gehenna) rogum exetinguene. ODE VIII. Tuno ordines fidelium examinabuntur, epiecopi quoque, sacerdotes, levitaa, monacbi : nam in ordioe BDO quiaque reeurgei, ut quisque actoram suorum rationem reddat. Trepidabunt omnes principea, opulenti, regea et

407

OBORGltJS PACHYMBRBS.

406

dyoaat, ooneules ao prseides. Ab omniChristiano quaeretar quomodo pacta conventa in baptismo inita eervaverit. Patefactie et manifestis omnibus omnium actionibus, tremendam judex proferei sententiara, et juatoa a dextria conetituet, peccatores in suppiiciom dimittet. flamma gebennae, a tenebris et verme, a atridore dentium et tartaro, a lacu ignis et omnigenuin paBnarum libera, Virgo, te ia fide collaudactes. ODE IX. Mortalis omnis rebua caducis deditus, tunc volnptatos irridena atque contemnena, et acerbe plorens dicet: Ubi pater, ubi mater, ubi liberi, ubi noti, ubi amici, ubi cognati, ubi bonoria imaginatio? Omnia evanuerunt.

Ibi animse lamentabuntur et frendebant, a cognatia et amicia separationem perpetientee. Pratree enim devellentur, pater a filio, amicus ab amico, conjugea a conjugiboa locie lormentorum saeviter diecernentur ac diajungentur. Regea inatar infanliura flebunt, et expelleatar principes ab Eden, projicienturque in gehencae ignem : hinc illinc videntes angelos, a quibua eo compellentur, illisqoe supplicantes, verum nibil proficientee. En amici, diei horribilia neceaeilatem audivistis omnes. Prooccupemua Gbriati faciem in psalmis, et precibue. Ora pro nobia, Virgo; orent angeli, Praecuraor, aanctorum aposiolorum duodenarius, omnee demum aancti. Amen.

IWIPACBMRES
NOTITIA
(Bx Leone Allatio De Gcorgiis, ap. Fabric. Bibl. Gr. tom. X.) Georgioa Pachymeres, Gonatantinopoli oriundua, aed Nioaeae ortua atque educatua, in aacerdotum n u merum cooptatua, hieromnemonia, protecdici () et dicaeophylacia honore auctus est claruitque aub M i chaele et Andronicia Palsologia (b). de ae in principio Hiatoriaa.
, , , , ' 5 ' , , , , ,

A N N OD O M I N I MCCCXXX

, . Georgius Conslantinopoli oriundus, Nicxx lamen ortus et enutrius Constaniinopolimque rursus reslitutus, cum Dei nutu in potestatem rediit Romanorum, decem et novem tunc annos nalus et clero divino ascriptus, et dignitatibus ecclesiasticis condecoratus> et ad dignitatem usque protectici promotus, dimoet in aula dicxophylacis officio insignitus lixc conscripsit. Proteeditus male et epitome Geanerianain protecdium, et in aupplemento epitomea Antonii Verderii protectitum mutatoa eat; quod nibili eet. 1. Scripsit in universam fere Aristotelis philosophiam epitomem (c) qu a Pbilippo Beobio pbilosopbo ac medico in Latinum aermonem coaveraa edita Baailee 1569, apud Frobenium in fol. cura Synesii orationibua. Hoc quippe compendio Pachymerea obscuriora Ariatotelia loca non tantum de auo, sed aliorutn etiam aententiia atque expoaitionibua prolatia, nec ineleganter explanat; ita ab ipaa Porpbyrii Isagoge opua exorsua, et per omnes auaa partes pbiloaophiam percurrena, in ipaiua metapbyeice compendiosa epitome flaem facit. Bechiua scribit hoc opus accopiaae ae ex Baailieoai admodum lacunoao, mendoso, et quaai indiatinoto; altero Fuggerano mullia in locia corrupto, fuiaseque adjutum in locis difficimilia a Joanne Hospiniano et Gulielmo Xylandro; ut omnino in apem bonam venerit, auctorem huno noa peasime a ae ruraum in lucem prodiro. In reliquis, ubi Pachymeres, ait Bechius, vel suas, vel aliorum meditationes aftert, majori etiam dificultate propter obscurUatem sum versatus. Nam verbit interdum utitur non adeo tristis ac usitatis, interdum sententias inchoat, et vix tandem interjeclit bene longis parenthesibus, absolvil. Unum et integrum opua ob eui molem raro uno volumine clauditur, ideoque in partea ecisaum aub divereia titulia, tanqoam diverai tractatus proponuntur. Ejua partea editas et manuscriptaa, nt variaa alio atque alio dispersae in bibliothecia inveniuntur, bio referam. Ex hoo itaque com() ' dicitur Pacbymerea in ms. apud Lambeoium VIII, p. 385. {b) Andronicue Palaeologua Michaeli patri in imperio euccesait A. G. 1282, (c) Graece aupereet ros. in variia bibliolbecie, u in Coialinia, teetea Montfaucono, p. 232. Versns quos Pacbymerea ipse epitom buic sum praefixit, exbibet Allatius infra.
l

409 pendio edita

410
t

SUllt, , , , , . Georgii diaconi et diciEOphylacis, Pachymer&

de sex philosophix definitionibus, et de quinque vocibui et de decem pr&dicamentis. Jaoobo Foacareno translatum Graecae et Latine Venetiia per Stephanum, et fratres de Sabio 1532, cum Pselii et Nicepbori Blemmids compendiis in Logicam Aristotelis; et poatea Parisiie, anno 1548, 8. Groce auctiora apud Vaacosanum, et una cum illis compendium in reliquos Organi Aristotelioi libros, De interpretatione nempe, Priores, et Posteriores Analyticos, Topicos, ac Sophisticos Elenchos (d); quaa antea Latine ex interpretatione Joaonia BaptieUe Rasarii ediderat idem] Vascosanus ibidem, anno 1557, 8. De hoc opere Michael Vaecosanua : Arutotelis universa opera Georgius Pachymere*, Gr&cx facundiae auctor gravissimus ae magister, ob nimium ejus protestatem, ae disserendi subtilUaiem ab usu remolam, in epilomem contraxit, ita tamen singulas ejus partes complectens, ut qux ad optimarum rerum cognilionem, atque in iis exercitationem pertinerent, nihil eorum omtieril, quse res divinitus ad nos delapsa videtur hoc maxime lempore, quo omnes de prolixitate studiorum in philosopkia conqueruntur. Et Basarius ecribit codicis illius oopiam sibi factam fuiaae a Joanne Baptieta Speciano; in quo licet omaia Aristotelia opera brevi quadam via contraota, et in augustum redacta continerentur, ipae tameo, qui priue omnes Ariatotelia libroa, qui ad diaserendi rationem pertineot,perlegerat,illam epitomem perlegit, et illam partem, qua artem eloquendi petractabat, convertit, et edidit. Praterea, De sex philosophix definitionibus, de divisione philosophiae, de quinque vocibus, de decem prsedicamentis, Latine impreaaa aunt Baaileas per Joannem Oporinum, oum Porphyrii quinque vocibus, et Ariatotelia prffldicamentia, etc, a Joachimo Perionio vereis. Epitome Generiana. Et de sex definitionibus et divisione phiiosophise Grfece cum Archytaa Gategoriis. Lipaiae in 8 (*). Antocius Verderiua in aupplemento,nulla tamen cum re dubitavit, an auctor hujus epitomes idem sit cum Georgio Pachymere. Georgitu diaconus protecdicus seripsit Grsece epitomem Logices Aristotelis, Paruiis. in 8, apud Vaseosanum 1346. Nescio an is auctor sit idem, qui ei Qeorgius Pachymeres, cujus opera Grxca in epiiome Biblioth. Gesner. continentur. Idem enim et unue eet Georgioa, epitomea Logicee auctor, ei aliorum operum que Pachymerio a Generiania epitomatoribua tribunntur. 2. Ejuadera, De lineis insecabitibus, Parapbraaie inter Ariatotelia opera eub Arieiotelia nomine edita eat Baaileea 1531, in lof., et alibi postmodum ex interpretatione Jacobi Scbencbi (/). Georgio reatituta Graece et Latine in editione Caaauboniana, anno 1597, in 8, et 1946, in fol. Golonia Allobrogom, ubi additur ex nonnullorum opinione Parapbraaim illam Georgio tribui : cujuscunque tamen illa eat, digna 69t et Georgio, et qu inter Aristotelia opera conaeatur, indigna tamen, qu Arialoteli tribuatur. Vidit id Henricua Stephanua epiatola ad Petrum Victorium, quam Ariatotelia et Theophrasti acriptia quibuadam preflxit (0),plue tamen niroio ecriptioni detrabenarMirum est vero exstitisse ullos homines iam , ut eum paraphrasim in librum Aristotelis haberent, ipsutn se Aristotelis librum habere sibi persuaderent. Quam multa enim vel in ipso limine reperiuntur, ex quibus id lectore etiam dormitante deprehendi facile poteratl quae certe apud homines adeo <*> uti dixi explicare tne pudeat. 3. Paraphrasis porro in universam Anstotelis Philosophiam (A) Graece manuaoripta viaebatur in bibliotbeca Antonii Auguatini cod. 206. Georgii Pachymerx libri XI de Philosophia. Primus respondet Organo Aristotelis, secundus iibris Physicorum, tertius libris de caelo, quartus libris de ortu et interitu, quinlus Meteoris, sextus libros de partibus animalium, septimus libris de motu e* inceuu animalium, ociavus libro de sensu et sensili, nonus libris d$ Generatione animalium, decimus libris Metaphyticorum, undecimus Elhicis ad Nicomachum. In bibliotheca regie Gallorum, Georgii Pachymerx Synopis philosophias Aristotelis. Philosophica, lib. 12. De somno et vigiiia, de alimento, de intomniis, de divinatione per insomnia, de molu animalium, de juventute et senectute, de respiratione. In bibliotbeoa Bavarica cod. 170, et cod. 171, Georgii Paehymerae, epitome in metapkisicam AristoUlU. Liber philosophicas D. Georgii Pachymerse, qui est Epitome in Metaphinc. Aristotelis, cap. 43. In catalogo exhibitio a Grammatico apud Verderium, in aupplemento ; qui et apud Joannem 8uzium,eodem referente, reperiebatur. Epitomatorea GeBnen&miGeorgii Proteetii (i) in universum Aristotelis Organum Commentarii cum schmalibus et figuns, in 4 ms. Bibliotb. Imper. Vienn : et, Georgius Pachymerius, qui Hieromnetnon cognaminatur, scripsit philosopkix compendium quod (d) Compendium boc Organi Aristoteli Graece et Latine recudi caravit Eduardua Bernardus Oxiniae 1666, 8. (e) Sjne anni nota, edente Joachimo Camerario, qui adjonxit Nicepbori Iliemidae ecriptum breve de quinque vocibus,quod incipii : . Et Anonymi .

idem divisio intheoreticampractioamqueetquatuor methodi dialecticae per diviaionem, deiinitionem, reeolutionem et demonatrationem explicantur. (f) Scbeghii.Confer si placet quae de baeo Pachymeria paraphrasi,et de libro Anatotelis ipso,quem II. Stepbanua primus reatituit, dixj, lib. m, c. 6,
28. (g) . 557, 8.

Incipit : . Nec non AnoDymi , qua aex definitionea pbiloaophias a Pythagora, Platone et Ariatotele traditee, pbUoeophiaB

() Haeo Parapbrasie ab Epifoma pbiloaophiaj Ariatotelie, de aua aupra, neutiquam diveraa. (i) Proteodioi.

411

GB0RGIU8 PACHT11BRE8.

412

exiiat in biblioth. Medicum. Bjusdem epiUme totius physicss iractationis, fortassis idem liber cum superiori, Bomm exttal in Valicana bibliotheca, et expositio in Logica, Historia. Commentaria in libros de Aucultatione naturali ibidem servanlur, et apud Diegum Huriadum Venetiu; qui etiam habet Paraphrasim hujus auctoris in Mechanica Aristotelis. Ejusdem Commentani>aul Paraptirasis in libros Ethicorum exstat Grxce apud Huriadum Mendozam. Fertur autem in omnia fere Aristoielis opera Paraphrasim scripsisse. Pachymerii in Organum Aristotelis copiosx exposiliones Grxct manuscriptas in bibliolheca Sambuei. Ejusdem, libri 12 Grxce manuscripti, Paraphrasis lotius philotopkix Aruiotelicx in Mliolheca Augustana. ln eatalogo bibliothecx Thergius (j) nominatur. Bjusdem historia et logica problemata Grsece in bibliolheca regis Gallorum sercantur. Item de anima, de sensu, memoria, somno, vigilia, insomniis, e l c , ibidcm.
in alio indioe manuecripto Grceco,

. Georgii Pachymerii Synopsis univerix ArUtoUlis naturalis philosophix. Et Mediolani in A m broaiana, et in Indice bibliotbec regie Catholici, quaa Scoriaci eet, notantur.
, . . , . '. 7, ' -

. 11. '. 2. Georgii Pachymerm in Logicam, et Epiiome ipsius. Enarralio in Physicam AristoUlis Auscultationem, sed ut alii volunt, Imperatoris Joannis Cantacuzeni. Paraphrasis in Elhica Aristotelis ad Nicomachum. Ex bis pleroeque in bibliotbeca regia Gallis, Joannes Scbencbias (k) ia Bibliolheca Medica, el Ierael Spacbiue in Nomenclatore philosophico aeaervari retulerunt. Et index preterea Auguetanue, Blemmidae et Georgii Pachymerx Bpilome philosophte compleclans logicam, ethwam, physicam. Compendium boc philosopbi quod continoat, adnotavit neecio quis : ,
, ", '

. Advcrtendum est prasseru opus coniinere libros duodecim, Ubros titulis quodraginla septem finiri, in capita 235 divisos; qum Ariitotelicx uniuet$as philosophix speculationes brevissime complectuntur. 4.Eju8dem in omnia Dionyeii Areopagita) opera quaa exetanl Paraphraeis edita eet Graece Parieiia apud Guilielmum Morellum 1561, in 8, cum Dionyeii operibua, et rursue apud Glaudium Morellum 1615 in folio. Nunc demum Graece et Latine ex ioterpretatione Baltaaearie Corderii in offlcia Plantiniana Baltaasane Moreti 1634, in-fol. Opus inscripsit Athanaaio Alexandrino patriarobaa (D cujua ille bortalu laborem aggreeeae fuerat, cum Constantinopolim adveniseet. Nec ullam cauaam video cur inscriplio prefixa Paraphrasi delenda eit, qua dicitur, auctorem illum manus operi admoviaee hortatu Atbanasii patriarcbee Alexandrini tunc viventie, ut vult Poesevinue, et ante Poaeevinum Baroniua in pretermiaaia ad tomum aecundum, cum scribit: Quamobrem tejiciendus esi commentitius ille tiiidus qui affixus est ejusdem Paraphrasi in ejusdem Dionysii epistolas, quo didtur, auclorem opus illud egreuum e$$e horlatu S. Alhanazii palriarchx Alexandrini, tum agentis Conttantinopoli. Miratus sum equidem virum eruditum Godefridutn Tilmannum qui eamdem Paraphasim Latinis edidit, et longam disputationem pro iisdem * m plis tlaboravity hxc adeo manifesta nan cognovisse, nec etiam correxisse. Quonam pacU, rogo, potuit ea scripsisse Georgius tempore 5. Athanasii, in illis Commenluriis meminit auetor hseresum Neslorii et Eulychetis, qux post multos annos ab Athanasii obitu emerseret Nec esi quod de secundo ALhan<uio itidem episcopo Alexandrino ea poiuissent inUlligi, qui sedere ccepit anno Domini 489, longe anU etiam quam viveret Pachymerius, fuitque ille non sanctus, sed hxreticus, et Acephalorum patronus. Et qoi Baronium exacripsit Vincentiue Riccardua Comment. ad orat, 6 Procli arcbiepiecopi GPolitani : Et ibi Georgius Pachytnerius, qui quidem minitnefloruilS. Athanasii Magni AUxandrini episcopi tempore, id perperam in ejtu Commentariis prstnoiatur. Nam in comment. ad Bpist. 3 et i ad Caium, contra Natorium et Nettorianos invehitur, el in eptst. 6, contra Nestorium, Apollinarium, Eutychetem ei Dioscorum, qui sanemulto post 5. Alhanasium fuere. Eutyches et Dioscorui in iv universali concilio Chalcedonerui damnaii fuere, S. Athanasius tempore concilii Nicxnifloruit.Hie enim iiadem temporibus, quibue Pacbymeriue floruit, Atbanaaiue patriarcha Alexandrinue vivebat, qui eum ad divini operia interpretationem exatimularat. An quia eemel patriarcha in eo tbrono aederat Atbanasiua nomine, non potuit aHu8,eubaeouti8 lemporibua eodem nomine Ecclesia) illi praee8se?At eciant preater bunc Pacbymere Xpovbv,alios etiam a Magno illo Athanasio diversos (m),ut ex catalogo illorum patriarcharum colligitur, quod neo Baroniue negat, rexieae. Et eo ipeo tempore rexieee conetal aperte ex ejuedem Pachymere Historia, pluribue looie. Nec obetat Sancti noraen praafixum. In ea etenim Eccleeia etiam aceleatiasimie, eanctitatie nomen tributum adnotabam in Euetaohio Antiocheno de Eusebio Geeaarienei (it), et alibi; quod poetea et apud Occidentalee obeervavi. Haberi banc Paraphraeim manuacriptam in bibliotbeca
# % 9

(;) Pro Georgio. (k) Scbegkiue. (0 Hic fuilab anno 1251 ad 1262 Vide Euaebium Renaudotum in Historia patriarobarom Alexandrinorum. Paria, 1715,* 4, pag. 600. im) Athanaeiue, Peln Moggi eucoeaeor eiueque defeaeor be3reeeos,cognomento Geletes sive herniosut, ab A. 490 ad 497. Vide Renaudotum, p. 125,

et Laur. Zaooagnii prcfet. ad Colleotanea monamentoram veterum. p. LXIV. (n) Eaatathio Antiocheno in Hexaem, aiaUm eub initium Euaebiue . Sed ex hoc ipso rectius colligaa id scriptum non ease Eustatbii veteris illiue Antiocbeni, oui Eueebiue non erat eanctue, sed bflaretioua.

413

414

Vaticana tradit Gesnerus; et Medicea Possevinus in Indice : et Gallica,iodicea manuscripti. Vincentius Marineriue Valentinus epist. ad Franciscum Dazam anno 1536 edita, ecribit se Commentarioe Pachymer ia Dionysium Areopagitam in lingoam Latinam vertiese. 5. Seripait praeter jam dicta Hiatoriam eui temporis, quam orditur a temporibus Michaelie Palaeologi Bub quo vixit. Illa, sed mutila asservatur in bibiiotbeca Auguetana cod. 19, plutei 5, ex cujus codice carie confecto ao mutilo excerpta qusdani exbibuit Wolfius poet Nicepborum Grcgoram. Parlem illorom, q o in Auguetano codice manuscripto deeeee Wolflus admonuerat in synopai libri quinti,cum Nicephori patriarcbae Conetantinopoli Breviaro bistorico a b obitu Mauritii ueque ad Conetantinum Gopronymum, Grece nuper edidit Dionyaius Petavias. Parisiia 1616, in 8. Integra tamen e a ex Lolliana bibliotheca in Vaticanam transvecta est, qu emendatior, [et cbaractere uti antiquiori, ita et elegantiori in Barberina conaervatur, eantque * Cod. 1 4 et 164. Inter Vaticanum et Barberinum codicee, ne id quoque nesciuB eis, lector, maximum non tanium in v e r b i e . ac modo dicendi, sed rerum narratarum etiam quandoque ordine inesae deecrimen, ipse non eingnla percurrane, neqne enim liouit, adnotabam : adeo ut mihi facile persuaserim, Pachymerium, quemadmodum aupra diximus de Acropolita, et infra quoque de Pbrantza dicemus, duae eu Hiatorie editionee tempori ac genio ineervientem c o n s c r i p a i B s e , ideoqoe ex utrisque multa erratacorrigi, obaoora illustran, mutila auppleri, ac demum hietori corpue uoum perfectum, in integrum a b e o l v i exiatimo. Btylna eet accuralua, ad antiqaum aocoum ao s a D g u i n e m efformatue, et praeter bistorie captum tumidior, et perplexa nominum conDexione ambiguae et obscuruB; pro illo tamen vo, qoo debaccbari capereerat, mollie ao prudena. Auctor dum veritatie sectator videri oupit, in eccleaiaeticos, et precipue Latioi nominie fautores, Grocie suie nimie propenaior, linguam acuit. Imperatorom etiam ac principum ree geatas aeeiduua in pejorem partem rapit. Fidem tamen itasu Historiae aatruit:
, ' , , , ' , , , , , , ' , ' , , , , ' - , , . Hxc COtnposuit

rumores olim sparsos. absque teMimonio congerens, nec tantum audiiui fidens, si quis u vidisse, akt audiste dicat. Eos porro semumesfidedigno esse sentit, quorum ipse ut plunmum, ti Ua fUri contigit, oculatut tpectator fuit, aut ab illu accurale didicit, qui ea, cum primum gesta stmt, eonspexere: neque ea temere proferam, ted muUorum aliorum etiam tettimonio comprobata; ne tempus futurum natura sua Pleraque occultans, freqncnti $ circuitu, hxc quoque paulatim iranscursu continuo evanescentia deleat. Qmodcunqve enitn semel apparuit, contegi alque abdi neceae est, quemadmodum nescio qui e sapientibus dixit, vereque enuntiavit. Bc eadem Hietoria Pacbymers lioet flne mutila habetur in bibliotheca Veneta S. Marci, Seamno 21, num. 12,et Scoriaoi in biblioth. Regia Catboliol, Poesevinue in Indice bibliotbece Patmi inaulae : Bistoria conseripta Gregorio quodam genere Comtantinopolitano, et Niemx enutrilo: eonscripta sunt autem acta Palmologorum regum usque ad Joanntm Palxologum. Mendum eat in nomine aaotoria, est enlm Georgius Paohymeree. In bibliotheca etiam regia Gallorum, Qeorgii Pachymerx Hisiorim ConstantinopoUtanx lib. XIII. Estetapud me integra, et optims note.
9

6. Ejasdem EpUtolas Qrxcas alicabi in Italie bibliotbecie exstare, tradit Geeueroe, qnae lioet anxius perquisierim ad hono diem, nullae inveni. Eaa tamen elegantiaeimae futuraa.et dioendiantiquoneotare, pnaterqnam qaod eo vo acriptorea aueverant, plenae euapicor; cum minae aliie in eloquendo Pacbymerioa, qood ex Hiatoria et aiiie ejaedem traotiooiboe colligi potest, ineptial. 7. Plura etiam in Rbetorioie ingenii experimenta non omnibas obvia edidit, digna tamen,qua3 diu non lateant, aed bono publico, et adolescentiampotiaaimum ad eloquentiam viam aibi parantium publioentur eoram Indicem,ut ab bamaniseimiB, et bono litterarum natie Puteanie acoepi ex ood 883 Bibliotheoa Regia? Gailorum hio interponam.
:

7.

, ) . Qeorgii Dicwophylacis. el Proiecditi Pacfiymerx in Progymnasmata, et status czer*

Citamenta. Fabtda. , , . ) . Narratio de Ulysse. . '. ) , Narratio de torrida. . . Z)Xpzla\x>^tx^ Chriaquxtantumseiumtiaconstat. . . ) . , . Senienlia
t

Demastkenis. Opus e$t pteuniis, et sine hUnihxl quod opus faclu sit, fieri nequit. . .

) (5 . Destructio, Narrationsm de rosa nulio modo verotimiUm*

esse. . .

415

GE0RGIU8 PACHTlfBRBS.

4(

) . Jssertio : Ncuraliontm iUam verisimilem $se. . . ) . Locus communis contra Maledicum. . " , . ) . Laudatio Ajacis lelamonii, , . ) , VUuperatio Paradis Alexandri. . . ) . Compario olitx, et vitis. . . ) . . Ethopaia.

Qux dixerit avarus, cum cogeretur eos in convivium vocare, qui eumdem prius conviuio exeeperanl. . 1
, . ) . Deseriptio Augusteonis. () . , . ) , . Propositum, navigandum. . . )
f

. Accusatto legis prxcipientis, naufragium pa*so$ et appellenies in aliquem locum, ab tti, qui inibi sunt
spoliandQS esse. . ' . ) , , . Oppositum de eadem Uge et com-

positione.
) , . , , . '

.Ictu fulminis in Periclis domo mille armaturm adinvenlx stint, et in judium vocatur de tentata tyrannide. Declamat reu*, qui ut exereituum dux semionern concipu, d ut orator contentionm inilStatus est conjecturalis. . ^ .
) , . . . Philosophus suasit tyranno iyrannidem deponere. Et prsemium postulat tyrannicidarum: denegatur illi ab aliquibus. Declamat philosophus. iQ) ,

. Pictor naufragii se depidas tabulas in portibus appinxerat, cum naute non appellerat
publicorum criminum reusfii.. . ) , , , . Dux exereitus concrematU navibus tum inuiilibtu, et hostibus poslmodum debellatis,pnblicorum eriminum reusfit. Declamet reus. . , , . ) . , , . . Tribus diebus ex prmcepto Ugis

de bello faciendo consulendum eraL Cum Philippus Etatium occupasset, Demosthenes hortatur eodm die urbe exire, et pugnam experiri. Status negotialis. . , , .
) . . , . . Cum in bello qulspiam oplime $$ gessisset, prx* mium sibi dari postulavit, civis eaput. Urbs concessit. Cum anU impetratum prstmium occidisset, de homicidio poslulatur. Declamet accusator. . , , : ) 8, , . Premente bello atque obsidione, advena q*i* dam ascenso muro prima prxmta meretur. Verumiamen cum lex prohiberct, ne quu advena terrpore belli murum ascenderet, de volatume legis postulatur. . , , . ) , , . , . Lex est, abdicalus in paiernis partem non habeat. Et aiia qui tn

navi tempestate jactata perstitent, dominus navis wf. Abdicatus in paterna navi procellis obnda perte() Auguetalis in templo 8ophia3 CPolitano descriptio Greoe edita a clarias. Boivino ad Grep. 764, e codice 3119 Regie Chriatianiseimi.

De Augueteone vide Goarum, in notie ad Codinum p. 130.

417

.
f

418

veravit; ab ejus tamen posassione, quod paterna sit abigitur. Declamet abdicatus. . . ) {. .

* . Lex ait, ex merUoria muliere satus, ne ex suggestu concionetur ad

popuium; ex meritorio viro quidam natus concione abigitur. Declamet qui ex meritorio natus est. .
' . ) , . , . , , ,

, [nempe ]. Meretrix aurea si gestaverit, publica sit: deprehen-

sam meretricem aurta gestantem ex legibus contenditur publicam esse. At qui declamat, non eam publicam
eue, sed aurea, immutalo accentu aiserit. . ,
. ) , , , . , .

. comparationis, sive compensationis, tres alii sunt assumplivorum status, recriminationis, translaiionis criminis, et deprecationis. Et prima quxstio recriminatio. Victor et de patria bene mentus scortantem filium interemit, & in jus vocatur. Declamet de patria bene meritus. .
. ) , izpoc * , * . . . Noctu iercentum ex hostibus profugi,

eum ad (ores urbis pervenissent, ducem deprecabantur ul illis foribus apertis pro incolumilate ingressus in wrbem pateret\cum lex prohiberet noctu fores reterari,dux non aperuit. Deprehensi interim persequentibus internecione deleti suni : et dux publicorum criminum reus fU. Declamet accusator. . , ,
. ) ^, * , , , . . Cum diuiinis tormentis secrela urbis

hostes duce deprehenso depotcerent, vi iandem exsculpunt, ideoque ille servitute, el lormentis liberatur.
Beversus in patriam suis publicorum criminum reus fit. Declamet dux. .
, , * .

8. Scripeit praterea carmina de vita eua, cujus ipse meminit in Historiis libro x, cap. 14.
* , ' ' . t , ' ' , , , ' ? " , . , '' ^ , " cl , , .

Et imnc stella ecmeta ab occidente retplenduit; de qua in iit> qux de me carminibus composui, mentionem fecij iie scribens : Jam vero autumnale seguinoctium finiebat, et sol habcbut Virginis desiderabilem faciem et tunc splendidus illuxit ex Thracia comeies provexam comam habens in orientem vergentem; vespertinul splendebai in quanlum nox procederet, semper vindicans niagti decursu lemporis, quam antea, qaantum superioribus immutationibus lueebat: neque enim in fixagum regione locum invenerat; sed qualibel nocte sublimiora itinera occupabat, quousque transgressus est semper sublimior ascendens. Ubi illi in summitale primum comx innaim fuerant : paulatim marcescens, mutilus, et decurtatus lunc desiit. Et cap. 15.
' . Et infra, * , * ' , * Leg. .

419

GBORGIUS PACHYMBRB8. * 5> , ' . " , . . ^ . ' ' , .

420

Licet nos in iis, qum de nobismet ipsis carmine explicavimus, tn eorum exposiiionem ivimus. Et tnfra. Bt nos hoe modo in nostris scripsimus. Garmina non verti; neque enim opera? videbatur. Ut antem secariua deitiuamodi Pachymer carminibua judicium feras, en alioe duodecim veraua, quos ille suaa de philoeophia epitoma? profixit, adhuc ineditos.
' ' , |& " , ' . ' , ' ' * ^, ' . . . " ' ' .

Ferreas ipse sum, si quid eet biece carminibus in tota antiquitaie duriua. Chalybs ipae, et incue, et s quid est in reram natura aaperum, ac perversum pre hie carrainibua molliue est, et tractabilins. Ben factum,quod ea aroieimus, nam in eorum lectione,nonDiei ferrea addisceremue ; jam fateor posteriornro Greoorum muaae, nullaa graliaa, nollaa venorea babuiaae, et omnia praeter humanum sermonem locotaa. Heec poatrema carmioa ita vertit Philippua Bechius : Eumore, et afflnes inter sacrosque ministros, Maxima cura mihi, nostrorum carpe laborum Exim ielam non utUitate carentem, Riie quidem textam, complexam haud cuncta Stagirx Fila tamen; volui ingenii, quot tezere et ipse Pro ratione mei, ne de tam stamine claro Fors quid omittatur, pereant si marcida fila DUsimilis telx. Tamen ut sententia nobts Firma stal, hand quidquam linquelur, siveperibit. Nempe iuis ut opus studiis insigne pararent, Per pia confectum sacri jejunia luci Quod fragili inscriptum huic labulx irantcribere primum Deinde errata mihi quoque jatn dignare notare. Perfectum quoad ut Juerit tibi ccelica dentur Dona, quoad judici* *, mihi crimen id omne putetur. 9. Ejuadera, de qvaiuor mathematicis scientiii. In biblioth. regia Galloruro. An opua idem (p) cum PaelJiaoo edito, vel divereum ? 10. Senratur preterea penes me ejuadem opuaculom Grecum . De apparatu consiructione argumentorum . ' . Breve fllod qnidem, aed eucco plenum.
11. Neo non ejuadem , ,

' . Ad eos, qui dicunt, propUrea dici Spiritum Filii, quod ejusdem eutn eo substantve sit, vel quod ab eo dignis exhibeaiur. Legea illod Graece et Latine a me oonvereaai in roeo ayntagmate (q) de utrioeque Ecolesiae occidentalis, atque orientalia perpetua cooeenaione. An recte de flde eenserit? Possevinua erga Romanam Eccleaiam non bene affectom fuieee iradit, ideoque circumspecle legendum, idque ex capitibua Latinia, ex ejua Hietoria adjunctla Gregorae deprebendit. Petrua Halloix qusat. 2 de acriptis Dionyaii Areopagit, vere catholioum vocat; falao ulique elogio.Non potuit enim eaae catbolicua, qui schiama propugnavit (r), et oontra Romanam Eccleaiam ecripto etiam defenderit, et in eam espiue oblatrarit, ut ex ejuu Hiatoria liqoido oonatat. Pacbymera obitnm Manuel Pbile in carminibus non ineleganter deploravit: * Versus ratio aliud requirit vooabulum. Senaua tientivm srmons labefadatam, quamvis nulla occaeat: Si quid peeeatum fucrit. sii *it nec obscure luetur. Idem lamen sincerm (p) Ut diveraum memorat Labbena p. 117 Bibl. aceuratissimusque rerum mvi sui Byzaniinarutn nov mas. seriplor dicitur a Stepbano de Allimura eive M i (q) Lib. II, cap. 2, 13, p. 516-522, et in Allatii cbaole le Quien in ponoplia cootra achisma GreGraecia Ortbodoxa t. I, p. 390 395. corum p. 369. Georgii Pacbymeria responsionem ad (r) Paaaim eo nomine in Pachymerem Allatiua calumnias Georgii Cyprii allegat Nic. Comneaua p. invehitur, ut de conseneu lib. n, o. 15, 15, p. 257 Praanot myatagog; ejuadem suggeslionem de 781, et lib. n, cap. 2, 11, p. 509. Favet uligue officio diaconi patriarchalis, p. 398. schismaticis, causam eorum ubique etiam vecte *my

421 " , , , 8 , , , ' , . , . , , Sv ' , ; '' . ' , * . ", ; , . , . 5 ' ; , , .^ , " , '.. ;^ , , . , . , , . . ? , , , , ' . " , . . , , , .

. , , . . ' , . " , '^ ! . , , , ' ; . , , , , " , , , ' . , . ' , , , , ' , " . , , . , , , , . . ' , , , , ' , , ' . , , Q Tij> . ?, '. , , , , " . ^ * , . " , , , , .

422

ALTERA

(Fabric. Bibliotbeca Grascaed. Harles, tum. VII) Georgiue Pacbymeres, Canstantinopolitano patre exule, Nicape circa A. G. 1242 natua ibique educatos, et poatea undeviginti annorum juvenia () Conetantinopolim, a Micb. Camnemo Palaeologo a 1261 cuperatam delatus, aoimom omni genere doctrine imbuit, muneribuaque inaignibua in Ecclesia et aula CPolitana functua, diaoonum, patriarcbfi Upo et et imperatoria geasit. Manoelia Phile prsceptor fuit, qui fumue ejua carmine Graeco iambico deploravit, quod exhibet AUatius (in Diatriba supra). Petro Halloisio vere cathotici elogio mactatur qu. 2, de acriplia Dinnysii Areopagitaa : quod Allatiua (b) ipai invidens : Non potuit, inquit, esee catholicus qui schisma ( G r s c e puta Ecclesi) propugnavit et contra Romanam Ecclesiam scripto etiatn defendit. Gerte non fuit, et patriarobis, Latinas fautoribua Eccleai, Josepbo, Joanni Vecco et Gregorio Gypiro streoue eeee oppoauit. Vitam non diu videtur produxiese ultra A. G. 1310 (quanquam Lambeciua tom. III, (a) Pacbymerea ipae aub inum Hist. Allatiua p. 839 aqq ; Saxiua in Onom. 11, p. 327 (HARL.) De Georgiis, p. 365 ; Hanokiua De scripioribus Hisl. (b) Allatiua Ds Georgiis p. 373, et De consensu B y i , lib. i , cap. 31 : ( FABB.) Jao. Bruker Hist. utriusqut eccUsue II, 15, 15, p. 781. crit. pkil. tom. III, p. 545 Hamberc. Z. JY. IV,

423

GE0RGIU8 PACHYMBBB8

424

pag. 237 (c), et tom. VII, p. 71 (d), eumque secutue Neseliue ait, eum anno 4340 obiiase). Neque enim post illud temporia in Historia CPol. memoratur, etHiatoriamsuamcontinuasset saltem adfinemimperi, Aadronici, a. 1332 denati, neque in anno ejus xxvi, a. 1308, subtitisset, si tam dia nltra ejua noa modo tatem, sed junioria quoque Andronici annuna undecimum imperiiaDnossuosproximuscentenario produxiaaet. Bxatant ejua Historim Bysantinse libri Xlll de rebus per annosxux geatia, a iempore nati Micbaelia Palasologo, A. G. 1258, Andronici Palaeologi (aenioria) uaque ad a. 1508, qui fuit annua aetatia ejusdem, Andronici XLIX, imperii xxvi. Est aulem opus bipartitum ; nam priores eex libri res Micbaelia Palaeologi ante imperium et ipao imperatore geetas complectuntur; posteriores libriseptem tradunt quae Andronico imperitante acciderunt per annoa sex et viginti. Pacbymeria et imperatarum, Micbaelie atque Andronicia quemadmodum et Theodori Laecaria junioria (cujue et ipeius res in priore parte Hiatoriae Pachymereattingit) icones, ms. codice expreaaaa, Hieronymus Wolfius prffimiaait (e) euo Nicepboro Gregor. Baail. 1502 fol., recuao Parie. 1567 fol Francol. 1568 fol. Idem ad voluminis calcem argumenta capitum Hiatoriae Paohimerianae, ex eodem codice ma. bibl. Auguatana3 versa3 a ae Latine exhibet. Fragmenta qujsdam, q u in Auguatano codiaae ma. deesse Wolfiua admonuerat in Synopai libri Graece vulgavit Dionyeiua Petaviua, ad calcem Breviarii hiatorici Nicephori, patriarch, Paris. 1616, 8. Plura Pacbymeria Hiatori, tum adhuc inedits, loca Graace produzit Allatiua in euia scriptia prscipue in notis ad Acropofitam a. 1651 Lutetiae excuais. Primua totum opua bibl. Barberina cod. 163,164 ia lacem protulit Petrua Poaainus, S. J . , vertitque Latine, et cumveraione aaaactribus obaervationumlibris vulgavit Rem. 1666 et 1669, fol., duobue voluminibue, quae rariua, quam caeteri acriptoree Byzantini, Parisiia excuei, oocurrunt, et centum amplius marcis Lubecenaibua venduntur. Priore volumine libri aex da Michaele Palaeologo, poateriore septem de Andronicooontinentur. Ex obaervationum vero Poasiniaaarum libristribus primus gloaaarium verborum obscuriorum exhibet, aecundua notas et caatigationes, tertiua chronologiam, cui jungendae rariasime itidem obviae Mauritii Davidia,preabyteri Divionenaia, animadvertionee Cbronologicas in Pacbymeria Michaelem Palaeologara, quae in Bovinii notia ad Gregoram laudari vidi, in ipsaa necdum incidi. (Rec. Venetiia in corp. Byzant. script. vol. XIII et XIV, v. supra, p. 524) dem Boivinua p. 760 monet, opera pretium fore, ai quia editionem Romonam Pacbymeria conferat cum codice ma. regio 2548 scripto A. G. 1448 (/) quem poaaimua baud vidit, uti necmutilum Auguatanum, ex quo Hieron. Wolfiua argumenta, de quibua aupradixit, protulit. Neacio, an de boc Pachymere accipiendum ait, quod Latinius tom. II, epist. pag. 102 : Sirletus, iaquit ailatum esse etiam recens Georgium quemdam variarum rerum scripiorem qui, cum multa de primx notie philosophis tanquam censer pronunliavit, plurima etiam Aristotelis loca obscura illustravit. Quandoquidem Latinis baud favet, itaque parum aequus historicus appellatur Allatio lib. De conaeaau pag. 759, qui tamen alibi (g) stylum Pacbymerae laudat; caeterumnotat, inter Lollianum codicem in bibl. Vaticana,et Barberinum, quum emendatiorem et charactere antiquiore atque elegantiore deecriplum teatatur, maximum non taotum in verbia ac modo dicenti, sed rerum narratarum etiam quandoque ordine inease discrimen, ut veriaimile sit, Pachymerium duas auee Hiatorias editionea tempori ac genio inaervientem oonaoripeiBae, ideoque ex triuaque multa errata corrigi, obacura illuatrari, mutila suppleri, ac demum hiatorie corpua unum perfectum ac integrum poase absolvi. Gum, idem mas. codicea ejus lem Hiatorias, mutilum Venetum in bibl. 8. Marci, et Scoriacenaem, et ex Poseevimo (qui male male Gregorium pro Georgio appellat), tertium blbliotheca Patmi inaulaa, quartumque regia Christianisaimi commemoraeaet, Est et apud me inquit, integra et optimce nota (FABR.). In cod. Eacorialenai (teste Pluero in itin. per Hiapan. pag 170), ia
i 9

index : exaratua vero dicitur a. 1443, Lambeoius quoque in Gomm., VIII. p. 1087 Kollarii dolet Poaaino de fuiaae cod. Cassar. 67 (quem Lamb. a pag. 1066copioae receaaet), in quo aunt Gregorii Gypri epiatol, ex quibua multa neceaaaria potuiap. 53 aqq. (HARL.) (d) Seu pag. 153 ed. Kollarii, cujua notam confe- sent haurici, etHiatoriae Georg. Pachymeris, operia res. Ibi cod. recensetur 33 qui oomprebendit Qeor- difficilis, obacuritatera magia illuatrari. E x eodem cud. publicavit, p. 1689 sq. ad eupplendam Histogii Pachymeris expositionem totius Organi Aristolelis, s. omnium ejua librorum, quiad logioam pertinent, riam Georgii Pacbym., lib. II, oap.9, formulamsoLambecius itidemin nota A, p. 155 : Protecdicua, lemnem, qua patriarcbae, GregorioCypro adversarii, ait, euacipiebat captivoa de clero in cauaia crimena- promiaerunt, ipaum publice declaratum i r i ortbolibus, et de iis judicabat, providebatque ne quia iia doxum et proraue liberum ab omni labe et suspicione prave doctrinse, si ie priua scripto pollicereinjuriam faceret. (HARL.) (e) Imaginea Pacbym. nec non imperatorum, tur,ae, posit acoeptum iliud innocem i e u n tesu; Micbaelis Palaeologiaen. et Andronici Palaeologiaen- monium publicum,sine mora dignitate patriarcbali eeri inciaa8 exbibet quoque Lambec. adp. 155. vol. abdicaturum eaae In cod. 39, vol. VIII, p.819 comm. VII. Da cod. Huguat. Vind. v. Reiseri cal, eet fragmentum Georgii Pachym. pbilosopbicum, , ', in oujus initio Georg. p. 68. (HARL.) (f) Montfauconus Patoograph. Graeca, p. 79, dicitur 6 Fabr. catal. codd. Paris., bibl. publ. II, p. 393, numeratur ood. 1724, Georgii Pacbymeria Hiatori . (HAHL.) (g) Allaiiua de Georgiis. . 368,3Q9(supra col 413). Byzantina libri tredecim : prefixua aex priorum (c In indice rd vol. III, p. 611, de codice X , qui continet Psatterium totum cum catena exoperibua variorum vel, ecriptorum eccleaiaat., in hiaPacbymeris,contexta, quem receneet Lambec. in vol. cit.,

425

426

cod. Venet. Maro. 404(secundum cat. Gr. codd. p. 196, postreraus tamen liber mutilue eat), Pachym Romane Historiaa libri duodecim priorea. Secund. Montfauc. B. bibl. maa. Roma? in B. Vatica&a Georgii Pacbym. Cbronicon. (I, p. 10. A.) Paria. in bibl. Coislin. codd. 138 143, qui sex olim uno tenore CII inacripti erant, libri xm. In primo cod. sunt trea priorea libri: usque ad finera cap, 16, in adversa pagina babetur veraio Latioa, diverea ab ea, quam adornavit et edidit Petrua Po9sinus; aliquot itera in margine echolia, qu*in edito compHrent. Quomodo differant librorum nuineri ab editione, docet Montfanc. in bibl. Goialin. pag. 209 eq. Georgii Pach. Hiatoriam editurua erat curn vereione Lat. notiaque Maliaa Berneggerue, atque maximam laboria partem profligarat; at vano Tarini, novam quoque edit, molientia, atrepitu, auctoritate Rigaltii, denique morbi vehementia motus abjecit auum consilium:qua de re plura acripait ad varios amicoa in epistolia, ab Heumanco publicatie in Poecile, tom. II, p. 219, aqq. impriinie p. 240 aq ( H ARL.) De Sapientia Indorum, quam Latine se versam e Grseco Potsinus Pachymerx priori volumini, sive Michaeli Palxologo subjecit. Specitnan aapientiaa Indorum, aive dialogua inter Abaalonem, Indorum regem, et gymnoeophiatam quemdam, per fabulaa acite confiotaa,animi aui aenaa ei pandentem moreaque inatituentem,quem Poaeinua, utpote aMich. Palaaologo, apud Pacbymerem ainguiariter comraendatum, priori Pachymaria tomo Latine subjunxit, ab eodem veraua eat Greeco codice Allatiano Simeonie Sethi (A), qui in uraacnra ex Arabico tranatulit circa a. C. 1100, in gratiam Alexii Comneni iojp., postea Grace ex codice Holsteniano,qai exatat Hamburgi in bibl.Jobannea, bunc eumdem librum,eed paaaim aPosainiano differentem, Grece cum nova veraione aua Latina vulgavit Sebaatianua Godfridus Starckiua (i), Berolin. 1697, 8. Titulus in Arabico eat Calila et Dimna, (j) cujua editionera proraiait Tbo. Hyde praef. ad lib. De ludis Orientahum. In Graeco , quaei coronatum et investigatorem dicas. Libar jucandua et utili8 lectu, referlusque fabulia lepide et ingenioee excogitatis, quibua malitia, fraudes et alultitiabominom, in vita communi et in aulie frequena, ad ?ivum depingitur.Dicitur ecriptua ante duo ampliua annorum inillia,lndorum lingua {k) zl deinde in graliam Ghro9roi8,Peraarum regia(veroDomine Noutchiruan eive (l) Nuachi-ranan, Juatiniano imp. coaavi). Peraice (tn) veraua a Peroze, eive Perzoe, medicofalii Stepbanum Edeasenum appellant). Nec minua Syriace (n),atque etiam Arabica (o),et iterum Persice (p) ex Arabico, tum ex Arabico Turcice (g), atque, ut dixi, Grce, quaa interpretatio in codice
%

() Claruit hic Simoon Sethua, imperitantibu9 (k) Saphadius commentario ad carmon Tograi Michaele Duca,Nicephoro Bolaniataet Alexio Com- apud Hydeum prolegom. ad lib./>^ ludisOrieitaL, d. 3: 7 sunt, quibus excellant Indi, quibusque reneno et in ms. regis Galliae 1261, vocatur liquos homines pr&ucrlant, Liber Culcila et Dimna, , h . e. Protovestiarus in ludus Shatrangi, et novemfigursenumeraricB. patntw Antiochi CPoWUno, dc qoo Cangius inCPoh Christiana, lib. II, aect. 16, n. 5, et ad Zonaram, (L) Vide Herbeloti Bibl. oriental. in Nouspag. 46. Male inde ab Allatio de Simeonum acri- chi^van. ptis, p. 181, vocatur Simeon Vestus et magister (m) Simeon Sethi prasf. Confer B. Tenzelii mo* Antiochenus. De aliis bujus acriptis post eumriem natL Unterredungen anny 1695, pag. 710, et a. Allatium accuratius dicam infra libro VI, ubi ad 1697, p, 572; Poaaimun^ ad Pachymerem, tom. II, Medicoa pervenero. (F ABR .) Add. Fr. X , vol. X , p. 482 seq. p. 324 aq. et quae ego adnolavi ad vol. I, p.650 s;., (n) Ebed Jeau in oatalogo, cap. 161, auctorem m not. (H ABL.) Syriacae vcreionia Jibri Calaileg et Damnag, ex In(i) Obiit Berolini a. 1712, nec aine mento lau- dico factae, laudana Bud Peridiotam. datur a B. D. Abrahamo Hinckelmanno praefat. ad (o) Arabicam veraionem ma. in bibl.Mazariniana Alcoranum, Arabice primura Hamburgi editum,in memorat AbrAhamEochellensis notia ad catalogura quo edendo Hinckelmannumjuvit,Arabicapriuaab Ebpd Je9u,p.87,atque exIamaeliaSchiahinaciab l l i eo edoctua. Debemus huic Starckio praeterea, ut atoriagentium narr.it librum Clilah et Damnahcomorationea quaadam et praef.ad AndreaeMulleri Sreipositura esseat lsamo.quinto Indoram rege: Arafenbagii Alphabeta omittam,catalogum mss. maxi- mce autem rcdditum o.x Indico trocentieante Alexanmam partem orientalium, laudati Hinckelmanni : drum Macodonem annia.Habuit otiam Arabice,aed peciraen veraionia Coranicae,et versionem Germa- PX recentori longe vorsione B. Uinckelmannua nicam Iibri Io. Lockii delibororum educatione,nec noeter et Hydeus. Verisimile enim eat hiece codiHOD bibliaHebraica forma mimma et typis rainu- cibua^upniadmodum et iu Mazariniano extare vertissirois excuaa Berolini, quibua immortuns ost. aionem Arabicam faclam e Pereico, jueau cbnlifaB Nam Photio contra Manicbffiua, historiae Alexandn Abiafari Alnianzori.s. Magni Hebratcaa, quam Ptolemao Lagi codex ms. Hanc fortaase ex Oriente aecura attulit Chritribuit, et aliia. quae raoliebatur, Tata viri docti ineianua. tarceaserunt. (F ABR .) V. acta erud. 1697, png. 379 sqq. et Heumanni Acta philos. tom. II, p. 187 aqq. (q) Persicic et Turcicne interpretalionia bina aibi (H ARL.) _ (j) Nomina ba3C duo Thoum, quce sect. I et 11 exempla mas. ad manua fuisse testatur prapf. ad loquentea inducuntur. genus animalis vulpi Lexicon suum Franciacua aMeagnien Meninaki.illa aimile etin Asia atque Africa non infrequens, dc scilicot, quno in bibl. Vindobonensi aaservantur. quo Bochartua III, 8 et 12, Hieroz., pag. 69'*, 801 Turcicam sab titulo Humaiun Name aive Speciilum seq. 804. (F ABR .) est Peraarum Srhakni; cams principum habuit etiam Gnliueet notia iJIustravit, aureu* ap. Lineum. V. mram et cel. Scbreb en not. ut in caialo^o cjua mss. adnotatur. Catalngum codicumoricntaliumbibl.Vindobononaia idemMeuinad Throcrfti idyll. !, v. 71, et in Indice ad voc. , iElian. De nai. anim. 1, can.7,ibique Schnei- skius* concianavit, ubi num. 145 vereio illa a einder-* tt^^um. ad Plin.H. N.VIlI,cap.34.(HABL.) gulari elegantia commendatur.
t %

PATROL. GR.

GXLHI.

14

427

GEORGIUS PACHYMBRES.

428

bibl. Vindoboneneie refertur ad Secundum (r), philosopbum,quam alii oodicee, ut Augaetanu,Florentinue, Bodleianus, Leidensis, Rolstenianue, Allatianus [Paris. n. 2231,bibl. publ.] aliiqae referunt.ut jam dixi, ad Simeonum Setbum (s). Hebraicara veraioQera (l) Rabbi Joelia memorat Germanica et Iialica: et nescio qnia Starckio epetn ejus fecerat,raembrana eleganter ante aliquotsaecula deecriptaeet raultia imaginum ornamentirt conapicua?.Latinam cx Hebraioa vidi apud Jo.Philippura Paltbenium,Grypbi8waldeneia academie, cura viveret,decuset a multie annia mihi juDctum amicitia, qui editionem ejua parabat et dedieset baud dubie, niai morte ab hoc et majoria momenti aliis praeclaria conatibus exclueus,vel potiua totet tantis,qu& patriam ejua ab eo tempore vexarunt,calaraitatibue praeroptus fuiseet.Vidi outem excusam eine anni nota in forma folii, hoc titulo : Direciorium hum&nx, vitx, interprete Joanne de Capua () Vidi etiam duplicem Italicam (v) veraionem, diverso tempore excusam, et tum inter ee, tum a Graeco xmre differentem. Differt itidem a Graco pJurimum, licet fabulas et apologo* multos eoadem habeat Gallica veraio Gilberti Gaulmiai, ex Persico Nasrall Ben Mubaoomed a. 1644 compositaet Parie. 4698, 12, atque in Belgio retuaa aub titulo Le* fables de Pilpay (x), philosophe indien, atque inde in bao urbe
t

(s) Id. Lambeciue, lib. v, p. 241 [p. 495. edit. etianas Raviua, in cujusepolio Orientia Centur. 1, num. 20, Liber Elicus et polilicus titulo ClilxKollar.] Starckius praefat. 23. Poasinua in praef, ad Sapientiam Indorum et glosaario, tom.I Pacbyet Dimnas Persice. Havii codicem extare in bibl. meris, voce , Alfatiua de Simeonibus, Berolinensi, teatatur Starckiuepraaf.ad Sapienliam Indo*um,qui proterea notat,occurrere Persice ma. p. 183 eeq. et de Georgiis, p. 345, ubi Georgii Ceraraei jambioica in Siraeonia Setbi Stepbamten et Vindobor in bibl. Caesarea n. 137, et VratislaviaB et Lugduni Batavorum, fuissequo inter libros Icbnelaten commemorat. (FABR ) Kollariua, 1. c, Goliaaoa. Alteriua etiam meminit interpretationie pag. 495, notilia; Pabric. ea, quae sequuDtur, addiPeraicae Huctiua De fabulia Romanenaibue, paff.22. dit : Turcica3 versionia, Pumajun Nabe inscripta?, auctor est Aali Tschclebi, Philippopolitanus, Califam Abiafarum Almanzorem deinde aiunt tiunc Turcarum diaertissimus. In Hiepanicum idioma librum ex vnomale Persico Arabice reddi justisse : Turcica) alium ex Arabico in Persicum denxw vertisse, posi-versionis caput primum converLit Vincentius Bratuti, Ragusioua, atque in lucem protulit que has interpretaiione Persicas aliam elaboratam Madriti bac sub epigrapherEspejo politico y moral, etse,a superioribux divenam,ad quamiamen Gallica (Gaulmini,aab titulo tabularum Pilpeai) interpreta- para principea, y mioiatroa, y todo genero de pertio sit exacla. Herbelotua Bibl. orientali, p. 118, Bonaa. Traducido de la leneua iurca en la caatelAnuar Sohaili, lealumterea de Ganopua. Cest le lana. Por Vicente Braluti Ragueeo,ititerprete dela leagua titre d'un livre fort fameux dans tout t 0rient que turca de Fetipe Quarto el graode reydelaaEpanaa, etc. Parte primera, en Madrid, por DoHaeean ben Sobail, Viiir du khalife Almamon mingo traduisit du pe*sien en arabe; c'esl pourquoi il Garcia y Morrae, anno 1654, in 4. Eat, u\ jam monui,solummodo caput primum celeberrirai iui donna son nom : car Sohail, en arabe, signifie bujua operi, ex quatuordeciai cann. constantia. rstoile de Canopus. Cet ouvrage est originalement caetera a Bralulo iypia edita, vel saliim 6crit en indien, et premierement le nom Utrum de Teatament de Houschenk,.ancte roi dt Perse de la cooveraa fuerint, mibi quidem non liquet. Laciraam bene longam Persicae, Turcicae et Hispanirs premidre dynastte, et celui de Glavidao Kird, c'estveraionis, tironum gratia, protulit Meninskiua, adire la sagesss ffe tous les stecles. 11 fut premiiregrammatics auee Turcica?, a. 1680 ViennaB edit, ment traduit de la iingue indienne en la langue adjactam. Noa in eadem Meninskiana grammatica, pehelevienne, qui est celle des ancient Persans, par oxcitationibue onalyticis aucta, atque a . 1756 Buztovieh, modecin du roi Cosrois, surnommo aub prelum revocata.Versionia TurcicaeapospasmaNou$chirvan, que ce prince avait enwyo expris aux tium quoddam una cum analyeiet veraione noatra Indet pour recouvrer ce livre. Cette traduction porta vulgavimu& tom. alteru, p. 243. Hactenua Kollaie nom persien ie Humaioun Nameh. livre auguste, rius (HARL.) Aboul Mauli mit celtt traduction en langue persienne moderne: mais son travnil fut retouchi et enricki (0 De bac confer Wolfii bibl. Hebraicam, tom 1, par Hattssain Kaschesi, et porta depuis le tiire pag. de 468. Galiiab u Damna, aussi bien qu$celle qui faite(u) Titulua unius est: La moral philosophia del en langue turque pour It sulian Soli/nan.CarDoni c'e$t trata da gli antichi Scritlori, vero ia phibun dialogucentreaeux animaux.auxqueis on donnt sophia de sapietUianlichi scilta da Sendebar moraccs deux natns propres. Ces animaux t'appellent du philosopho Indiano tl tradotta nella iingua lissimo nom de leur espece schacal, et nousriavonsTnscana rien da gli academici Peregrini; Venet. 1552, dans ces pays-cy,qui en approche plus que le renard, 5, additia iiguris eive iconibua, quae in editione soit pour la (igvre, soil pour Vinstinct. Idem, Ferrat. p.245; 161U 8, deaiderantur. Aitera vereio ilU Koddemir dit, que le livre Calilah u Damoa ful ipaa, quam Allitiua inapexit, lucem vidit Ferraria? composS en faveur de Baharam Schah penuliime a. 1582, 8. Lelo Demno (ita male, pro Galilab u sultan de la dynastic des Gaznevides, prince Damnah d'un ) dcl Govereo de regni, sotio morati trfr-grand mtrite, ei qut favorisait beaurouptempiati les animaii ragionanti tra iorc, traiU prima gens de lettres Uauteur du Lebtarihh (confer Schicdi linqua Italiana. Kardi Taricb, p. 144 seq.) ucrit dnns la Vie de ce (vj De hac veraione et editione, de auctore ipso mime prinee qu'il aimait exirSmemcnt les lcitres et veraiunibua etc. copioso agit Fraytag ia variiaque ceux qui en faisaient profession: que Von lui dadia Appar. UUer. Ill, p. 106 118 (HARL.) lusieurs beaux ouvrages, et entre autres celui de catalogo bibl. Leidenaie pag. 301, et in (x) In alilab et Damnah, composi pur Nasvallah, /i/t Herbeloti bibl. oriantali pag. 206 et 455 vocatur (TAbdelhamid, en Vulal que nous le voyons aujourBidpai, quod nomen interpretantur medicum mitThui dans la langue persienne en prose el que 8 c r i ce c o r d e m . ^ed Ilebcloii verba atcribenda sunt: fut le poete Rondeki qui le mit drpuis en vers. C'est Homaioum Nnwch, ou Humaioun, Piameli, le livre ce livre, lequel fraduit en langue turque, Uoyal ou Anpnslp. CeH la tradnction pertiennedu et quiporte le tilre d'Anvar Sohaili, les lumitres de iivre intituU Kaldah ve Damnah. Ce livre, qui n'est SohaxL ou de 1'astre qui porte le nom Canopus. quun lissu d'apologues ct defables tiries des (r) Vide Lambacium, lib. VI, pag. 119 [pag. 272 ids desanimaux /ut compoxdparun philosopke indicn, sq. Kollar.] nommd Bidpai, pour un roi des Indes, qui porlait ie
y 9

429

430

quoqne Hamburgi a. 1707, 12. curo ^Esopi fabulie subjecta prelo. hie recentioribua editionibua jadU cio viri eruditissimi, dom Gallica elegantiora dare voluerunt, de veteria praestantia non parum detrivere: on gM Vancienne version en ie mettant en meilteur franpois. Caeterum jampridera Antoniue Gallandias spem iecit plenioris longe Gallicae editionia videndae, aiqnidem 19 nactua est Tarcicam versionem, editia Pilpaei fabalis quarto tanto ampliorem atque adeo integram ejusdem libri factam e Persico, cui titulus Humaioun Nameh, hoc eat liber imperialis sive regius, quoniam artem imperandi libro illo contineri Orientales sont persuasi. Castellana sive Hiapanica vcrsio in praefatione ad Italicam memoratur ; Gerrcanica vero, quas ex Latina Joannia a Capua composita esse traditur auspiciis Eberhardi I, ducie Wirtembergici, saepiua lucem vidit, atque aStarckio memorantur edilione9 Ulm. 1483, to\(y). Beyspielder alten Weiien ton Geschlecht zu Geschlecht, et Argent. 1525, fol. das Buch Weisheit darin ertenet wird der Welt Lauff, et aine loci notatione 1547, 4 der alien Wcisen Exempcl, Spruche und Uterweisnngen : et Francof. 1565. 8, das Buch der Weisheit der alten Weisen von Anbeginn der Well von Geschlecht. zu GescMecht. Belgica deniqoe ZaeharisHeine, Zwollvre,1623,8,woorbel8ela deoode wyeeauyt d'Iudiaebe spraake in (TArabiscbe, eto. [Ad omnem bunc locura ef. praefatio ad libellum inscriptum e cod. ma. bibl, Acad. Upsal. edita et Latine seraa, diasertatione acad, quem. prasidio Jo. Flodoro, Prof. etc. publ. exainini Bubraittit. Petr. Fabian Aurivilius, Upa. 1780, 4 Beck. Alia Pachymerx scripta edila. Praeier Historlam Byz. de qua dixi, et de cujua editione Possiniauaconauli eliara poteslJo. Galla3sins in Ephemcridibua eruditorum, Paris. 6. Dec. 1666 ct 2 Martii 1671, exstaat noa minus typis exscripta, eodenc Georgio Pacbymere auctore: \. Paraphrasim operum Dionysii Areopogitae. ad Atbanasium patriarcham tum Alexandrinum, in qua Maximum fere semper secotua est, ila ut Pacbyraerem non magnis Dionysii, quam Maximi fidissimum nom de Dabschelim. II ext rempli de prdceptes moraux khalifes Abbaxsides, maix ii se trotnpeicar re fut ei potitiques. Nouschirvan, roi de Pene enuoya son vizir d?Aimumon, qui enfitla traduction. llassan midecin nommi Buwvieh. (bic in Graca versione ldem pag. 206: Bidpai et Pilpai, philosophe indien vocatur ).) exprix pour recouvrer ce livrc, vizir de Dabschelim, ancien roy dex lndes, est fauqui iiait gardi soigneusement dans la biblioihtque teur du Testament de Auachcmek, second roi de dex rois des Indes, ei iayanl entre les mains, il de le la premtirc dynasiie. Ce livre, qui rhanga Perse fil traduire de Vindien en langue peheicvienne, qui fois de nom, ext le mSme que Giavidam piuxieurx estl'ancien persien, et lui donna le nom de Humaionn Khird, Homaionn Namo. Kalilah veDauraah. et AnNameh. Abougiafar Almansor, second kalife d(S var AbSohaili Idem pag. 465 : // esi encore auxsi peu batxidex, le fit ensuite traduire de Vancien vraixemblabie persien en que ce pjince (Huschemek, roi de arabe par Vim&m Abulhassan AbtlaVab benPerae,) Mocanna soit Vauleur d'un livre inlituM Giavidam soux le tilre de Kaldab et Damuab. Queique tempx Kbird, la sagexse eiernelle ou de ioux tempx, auquel aprtt le ualtan Naxser ben Ahmed de la dynastie des on donndaussile nom de Testameot do Huschenk: Savianidcs, lefitencore traduire de la iangue urabimais Vaneiennetd et laripulationde ce wonarque que en persien plus moderne par un docteur innonnu, onl fait emprunter xon nom ponr ionner plux d'auet ctite version jut rnixe ausnlot en vers par le lorite cet ouvrage, qui exl d'ailleurs forl exiimabre potte persien nommi Roudechi. Baharam scknctk b\e ei lcquel est parvenu jusqua nous soux le iiirt filx de Naswhdy sultan de oynaslie de Giznevidi**, de Humaion Nameb. nm content de cette version,fiitravailler Naxrallarh. (y) Hanc editionem uberiua descripsit Kaatuerin Aboulmdala, le plus Stoquent homme d* son temps,Schriften, part. i p, 2 1 9 aqq. Inacriverraischten sur le texte arabique de Mocannu, et cest ptio cetle autem htec e9t: Ilie endet aich das bucb der version persicnne que nous nvons nujourd*hui xous woisheil der altcn w^iaen von ambeginne p-ir welt le titre de Kalilah ve Damnach. Ce livre von acquis gcschlcct zu presohlecht. Gedruckt und vollon* une si grande estime danx VOrient, que dans fin lieuhart holin zn Ulm nach ertati 1485, det durch du neuvttine siicle de l h4gire Vimir Soliaili, ginefol. add. el. Zapfii alieste Bucbdrurkorgeschichte ralissime des armes de Homsain ben Mansour, ben p. 86, pq. iraprimia clar. Pauzer in Schwoben9, Baicurah ou Baicra, suUan de Khorasxan, qui deraltem deurchen Litteratur, p. 143, aq. Annalen de la poitariU de Tatnerlan, entreprit d'en fairefaire qui ex Freyatii notitia citata memoratu digniora unenouvelle version en langue arabique sur ranexcerpsit. Idem N. D. ibid. deacripsit p. 152, edit. cien texte peraien,) par le docteur Hussain alteram Ulmensem ap. Hollen 1484, fol. et pag. 135 dit al Kaschefi, laquelle surpasse loules les ex autres cn iti.ierar. part. 1. p. 308. Daa Bucn der Gerkenii iWqance ei en clarti. Cette nouvelle version weisheit porte oder der alten weisaen, etc Auguatas Vinle nom d'Anvar Sohaili, les splendeurs, ou les /u- per Hans Schonfperger. 1484. fol. p. 158, delio miires de Canopus, acatue qu elle fut faiie CinDaa Buch der biespiel der altem weisen, etc. Ulma3 ttaace de V4mir. qui porlait le nom de cette perconsConr. Dinckrcvit. 1485, fol. pag. 256. Dae leUation ; et Iraduite en langue turquesque en weishcit etc. Arg*utor per HansGpuni"Bucb der yrose el vers. Gemali mise en vers pourger. Ba1001, fol. Freytag 1. c. p. 117, longiorem ja%eih second du nom lultan de la race deseditionis Ottomans. aliua a Starkio umissaj, dedit notiti.im : Idem pag. 399: Giavidan Kird, la eatease de tou9Der alten weiaen exempel, spruch mitvil scboenen les temps, c'est un hvre de phiiosophie morale, com- und figuren erieucbtet, etc. Argentor. Beyspicien posd dt Huschenk, ancien roy de Perxe, lequet.a Froeuch 1539. fol. Denique jam laudavit ap. Jac. traduit pluxiturs /bw, et en piusieurx languex Hitior. criticam philosoph. libr. 11, cap. 4, Brucker Une pariie de ce livre tmduite en frariQois 8, par tom. f, pag. 210 ?qq. IlMlicae veraionea, David Said dlxpahan el d Paris 1644. Vonotiia. 1552,4 1567, 8, Tridonl. 1591, 8. sous le iitre de livre de lumtere la conduit^ dea Viccntiffi, 1597, 8, Venet. 1605. 4 - Frrarojs. Le tradurteur dit danx sa prtface, que ce ria*.liore 1503, 8, et 1010, 8, ubcriua recenaet Pailoni fuL traduit de persien en arabe par Abulhaxsan in bibl. degli Autori volgarizzati tom. IV, p. 5 2 bdalla, par ordre ifAbugiafar Alnanxor, un 5des 8 . (H ARL.)
y f % ( y

431

GBORGII PACHYMBRB8.

432

puraphrasten vocet GombeflBius tom. I Auoiar. novies. pag. 496. Et quando laadat, Maximom preecipue intelligit, qui a Pacbyraere appellatur, toro. II, edit. Dionysii Corderien p. 64. Prodiit primum Grce apud Guil. Morellium Parie. 1551, 8, hoo titulo: To3
1 ,
>

' . Praeter ilhm editionem (non cum Dionyaii operibus, ut ex Simlero Bcribit Allatiue, p. 367, de Georgiis, eed separatim excusam), prodiit hc paraphraais etiam Graece, juncta scriptia S. Dionysii in editione Greeco Latina operum hujus Lanaaeliana Paris. 1615, fol., nisi quod paraphraai in epislolas Dionysii, versionem suam Petrua Oansselius 8. J . addidit. totam Latine vertit Grasceque et Latine cum Dionysii operibus et Maximi scholiie edi curavit Baltaaar Gorderiue 8. J. Anbr. 1634, fol. Godfridi quoque Tilmani (*), Garthusiani, veraionem Poaaevinua memorat, et aliam Vincentii Marinerii Aliatiua, eed typis non exscriptam. (F ABR ). Confer aupra, in hoc volumioe p. 9,12 et 13, et de codd. p. 14,15 (ubi quoque citata eat edit. Dionysii Areopagitaa, cum paraphrasi Georgt. Pacbym. Venet. 1755, fol. tom. I. p. 6152), et p. 16 conf. Jo. Fabricii Hist. bibl. Fabric, part. 1, p. 112-116. Item Dionyau Areopagitas coelestia Hierarchiae fragmeot. cum parapbraai Pachymer. in cod. Barooc. in bibl. Bodlei. nr. 65 parapbraeie, etc, in cod. Eacorial. teete Pluero in itiner. per Hiapan. p. 170. Opera Dionyaii Areopag. cum paraphraai Georgii Pachym. in cod. Coialin. 86, texte Montfaucon in bibl. Coisl. p. 140, add. Bandinii catal. codd. Gr. Laurent. Medic. vol. I, p. 209
(H ARL.)

2. De procesiione Spiritus sancti, , '

, ' , adversus eos qui dicunt propterea dici Spirilum Filii, quod ejusdem cum eo substantise sit> vel quod ab eo dignis suppeditatur, Gra?ce et Latine exetat in lomo I Grxciv ortkodoxx, una cum editoris, Allatii, interpretatione, Rom. 1652, 4, p. 390-399. Adde eumdem De Consensu utriusque Ecclesiae p. 517, seq. (F ABR ) Add. io vol. X , p. 384. (RARL.) 3. , Augustatis in templo Sophiae CPolitano descriptio , Graece edita a Boivinio ad Gregoram, p. 764 tom. II, codice regio 3119, De Auguateone Codinue Origg. GPol, n . 32, Goarua ad Godinum p. 130. 4. Bx paraphrasi in totam Aristotelis philosophiam, qus lib. xn titulis 47, et capitibue 435 [vel potius 258, v. Buhle in edit. opp. Arietot. tom. I, p. 166, et Lamb. VII, p. 234, Bandin. II, p. 285, not.] comprebenaa in Bibliothecis quibuadam integra adhuc Grsce aaaervatur, prodiit (), (b) Epiiome
ItOgices Aristotelis : H

, Latine, interprete Jo. Baptiata Raeario, Parie. apud Vaacosan, 1347, 8 et Graeoe Ibid. 1548, 8, el Grece atque Latine, Ed. Bernbardo curanle, Oxon. 16C6, 8. in hac epitome aub iaitium atatim leguntur, qu De sex definitionibus divisione philosophix ediderat Graece Joacb. Gamerariua Lipsis in sine8, anni nota (6), una cum Archytae libello De decem categoriia et cum alibta ( % ) Reprchendil Posaevijnua Tilmanum, quod Pachymerem Atbaoaaii acripait. Ac eane non tuit aequalis Athanasiiilliusantiqui Arianorum aaaculo IV mallei ; altamen Don minua certumest, eliam Paebymer aetate fuiaaepatriarcham Alexandrinum nomine Athanaaium cujua plua aimplici vice ille in Hiatoria sua Byz. meminit, et cui parapbraaim auam Dionyeianam,auadenteipao compoaitam, inacripsit. ( F ABR .) codd. 996 bibl. publ. Paria. exatatGe. Pachym. epiatolaad Athanaeium, patriarcbam AlexaTjdri, Libyae, Pentaeoleos, totiuaque jEgypti et ^Ethiopi*. (H ARL.) (a) Vide Allatium eupra. (6)Mabriciua tamen mfra in vol. XII, p. 523, in inaice ecriptorum Jo. Camerii non aolum pleniorem dedit hanc inecriplionem : Archytx decem praedicamenta: anonyrri de logica : quid et quaie quid quomodo deiiniendum eaae videatur: alteriua methodua Georgii Pachymerii de eex definitionibna philoaophia?: omnia Grajce: cum praeliminari epiatola Graeca Joacbimi Camerarii ad Michaelem Sophianum. Lipaia? typia Mrneati Voegelini, 8, aed eliam anno lt64 editionero aasorit, adde aeq., notum. De plurimia codd. jam aupra in vol. III, in cap. de Arhtoiele sernio fuit p. 209, not. 00, Gc. Pacbym. expositio totiua Organi Ariatotelis etepitome univere AriaLot. philoaopbiai; p. 210, Pachym. Ubri xi de philuaophia cod. Bavar. 170 (quorum quidam, e. g. De ccelo, in Aristot. Etbica, etc, B^Oaratim i a codd. aliis seperiuntur): i n cod. 171 eat Pacbym. epitome in Metaphysiram Ariatotelia tum alia p. 216, 220, 227, 229, 258 et espiua. In bibl. Eacorial. eunt in ahquot codd. Pachym. 1) in univeraam Ariatot. Logtcam et utramque philoaophiam epitome; 2)Logica et philoaophia; 3) parapbaaia in libroa Ethnicorum ad Nicomachum , 4) mecbanica, cap. 20. 5 in qusedara Aristotelis, teete Aluerol. c. pag. 170. FJorenti in cod. Laur. Medic. U , plut. 86, Ge. Pacbym.compendiumphilo8opbiaBexmente Aristot! libria constana xir, titulia 47, cap. 258. Piara vide in Bandinii cat. codd. Gr. III, p. 288 sq. Addenot aeq. Paria in bibl. publ. codd. 1930, 1931 et 1935, exetat Pachym, paraphraeia in universam Ariat. philosophiam; in cod: 2136opuac. Deanima. Vindobonae in cod. Caasar. 67, nr. 1, Pacbym". fragmenta noonulla de CCHIO; in cod, 32. nr. l " et codd. 44 nr. 2, et cod. 95 nr. 2. Pacbym*. prolegomena in Ariatol. libroa octo aaturaiia auscutlationiset nr. 18, cod. 44, excerptaex Ge. Pachym. de coelo, aole, eclipsi aolia, diebua et noctibus et de quator anni temporibua; in cod. 43 Pacbym. expositio in Ariat. naturalia auacultat. libras octo* V. Lambcc. comm VII, p. 237, 397, 173, 177' 178, 181, 182. Taurini I'D bill. Rogia' cod'. 365* Go. Pachym. liborum Aristotp]. De physicaausculwiHonesynopsis et rompendiaria cxpositio, noodum edila; in cod. 262 prolegg. in octolibroa physicorum Aristot. V. rat. codd. Taur. Gr. p. 4^5 ct 372. Vcnetiia in bibl. Marc. cod 203 index pbiloeopbi< Pachymera3; i n cod. 212 Ariat.
B AVAR .

433

434

quibaadam, quaesupralib n, cap. 13, (vol. I, p. 634), in Arcbyta recensui: Latine vero Oporimus Basil. 8, eum Porpbyrii qainque vocibus [c) et Arietotelis prffidicamentia a Joach. Perionio versis. Et qu Grsce atque Latine cum Jacobi Foacareai versione prodierunt Pachymerae De philosophiat definitionibuset quinque vocibus ac decem prxdtcamentis, Venet. 1532, 8, addita Paelli et Nicephori BlemmidaB compendiis in Logicam Ariatotelia. ) , de lineis insecabihbus libellua eappe utraqoe lingua in Aristotelis operibus editus et Ariatoteli ipai a multis, anteqqarn errorem notarent. Camotioa et H . Stephanus, perperam adacriptua.Latine vertit Jac. Scbekius. Vide, ei placet, quae dixi lib. iii, oap, 5, 28 (3ol. III, p. 261.) ) Epitone denique ipea phitosophi* Latine ex iaterprelalione Pbilippi Bechii, philoaopbi ac medici, Baail. 1560, fol cum Syoeaii orationibus (d). Hanc epitomen Eumoro cuidam auctor dicavit, ut patet ex Pacbymera ad eum veraibus (surrn col. 419 editis). In Casaubonianie p. 21, laudatur Georgii Pachymeria vita Chrysostomi, de qua nihil uaquam legere me memini. Quam enim babemua acriptam aGeorgio Ghrysostomi Vitam, quod Gaeaubonas ignorare minirae polnit looge aoliquioria est, et Photio jam laudati Georgii Alexandrini epiacopi, de quo prolixe Hanckioa, de ecriptoribua Byz. part. i , cap- 10. Sed Casauboni verba adacribam : Georgii Pachymcris de Viia Chrysottomi liber est eximus et propter argumenlum et nonnihil etiam propter icriptorem ipsum : pura est hujus oratio (at in Georgio Alex. atylum reprebendit Pholius) neque omni artificio nudata, et cura dictionis : quales in historicis observabamus frequentusimae. Pachymerx scripta inedita. Prseter Paruphrasim in universam Aristotelis philosophiam, de qua jam dixi, et cujus major pare Graece adbuc bibliothecia atque integra in Vindobonensi (e) delitescit, eervantur in bibl. regia Galliaa cod. 3119 (/) Pachymeria . Exerciiamenla rheiorica in progymnasmata et status. Singulorum tituloa et initia exbibet Allatiua de Georgiis p. 369, 370, 471 (supra col. 413) in quibue eat etiam , quam Boivini beneficio babere nos jam monui. Epistolas, qoaa in bibliothecia ltaliae latare Boripait Geanerus, nunquam reperire ae potuiaae, licet anxie perquisitas, teatatur tdem Allatiue et dolet: Eas enim, inquit, elegantissimas fuluras, et dicendi antiquo neetare, praeterquam quod eo aevo scnptorts sneverant plenas suspicor; eum minus aliis in elequendo Ethio. Nicomacb. libri X , cum Georgii Pachyra. paraphrasi marginali nondum editaV. catal.codd. Gr. p. 112 et 114, et aupra vol. III, p. 264. cod. Coialin. 164 Georgii Pacbym* pbiloaopbia, libri xii ; v. Montfauc. bibl. Coisl. p, 222. (HARL.) Lat. longe meliorem et acoaratiorem editionem osse adoroari. lile tamen ood. prffiterea ab initio abet (, etc.; diviaionem looorum dialecticorum, quemadmodum ipaoe divieit Italorum quidam, dictua Boetius, qui quidem in Gr. linguam (c) V . eupra. vol. V . p. 738. / H ARL.) tranalati aunt Tnm in fine adduntur Man. Pbile (d) Vide not. antec. add. in cod. Auguat. verausiambici centum aepuloralea inPaohymerem, Yindel. Niccpbori Blemid et Georgii Pachym. quibus ille aui prfficeptona obitum deplorat. In epiione pbiloaaopbica complectena Logicam, Ethi- cod. 1, nr. 3, plut. 86, exoerpta tria ex Ge. Pacb. cam et Pbyaieam : teste Reiaero io cat. p. 77. paraphraai ia aniveream Ariatot. philoeophiara. Viadobona in cod. ceaar. 67. Ge. Pachym. epi- V. Bandin. III, p. 284 q. In cod. Caesareo 95, tome uoivera Ariatotelie philoaophiaB, diviea in nr. 4, in Araenii, MonembaaiaB In Peloponneao arlibros xn, titoloa 37, et cap. 238. V . Lambec, cbiepiecopi, syntagmate logico ioaunt Michaelia comm. VII. pajj. 234 aqq., ubi ioter alia, qn, Paelli, Nic. BlemmidaB et Georgii Pachymeria opuait, epitome pnmum quidem a Pbil: Bechio, phi- scula varia ad logicam pertinentia, et quidem losopho, medioo, atque academiaa Baaileensis pro- Pachym. libell. deeex phifoeophiea deflnitionibue ; feaaore dialectico ex aliis duobue maa. codd. et ejusdem divisio pbiloaopbie, ejusdem libellua de iie quidem, ut ipee ieatatur, valdelaounosis, mea- quinque vocibus et libell. de decem prsedicameaiia. doaia et corroptia, in Latiuum aermonem tranalata, V. Lamb. VII, p. 380 sqq- qui quoquo adootavit, et a. 1560BaaiI. typia Froben. in fol. Latine tan- idem Araeoii ayatagma logicum editumease Graece tomedita est; beneficio autero lertii bujua codicie Parie. 1550, 12, et Latine, Jacobo Foscareno intermati caeaarei Graece simul et Lat. longe melius et prete, ibid, 1541, 12. In cod. 39, nr. 6, est accuratiua denuo edit poterit. Indicat boo ibidem fragment. , etc, ut jam aupra adnotavilpae Sambuciua hac auae manua iocriptione : Phi- mue. bibl. aoad. Leidenai 8unt Hermiaa Amlippxts Beckius, medicus Basileensis, converiit Bamoniua in Isagogea Porpbyrii. Magentinua in libr. tt/ea?, et excudit Eptscopius cum Frobenio, . Arietot. 1560 De interpretationa et in priora analytica; Verum kic codex longe duobus, quibus uti interpreti Nili De ratlocinationibaa libellna. Item Georgii txme lieuit, iniegrior et probior est, BechiusPachymeni soepe in universam Aristotelis disserendi nec verba apprehendit, nee sepisus reddidit. Sambuartem epitome, ex interpretatione Jo. Baptistae Racus hunc emit octo coronatis, missum ex Italia, aarii. Lugduni 1547, fol. Paelli introductio io 1583. In illo cod. prsfationeni excipit index to- aex pbilueophitP modoa, etc. Nicephorua Blerr,tiua operie, quem quidem Leo AUatius in diatriba midoe dc quinque vocibua, Georpius Pachymerius de Georgiie p. 367, perperam existimabat ab alio De sex pnylosophsix definitionibus, etc. Graece. quodam compoaitum ; contra Lambeciue, ab ipso Venetiia (ut videtur), aliquaaunt adscripta Greece : Georgiu Pacbym. eese confectum, ex conoexioae ia catal. B. Leid. p. 155, 163 et 165. Georgii cum preBfatione manifeate apparere contendit. Pachym. in universam Ariatotelia diaaercndi artein Quod Lambeo. et Sumbuo. de eod. Vindob. prdi- epitome, Latine, Jo. Baptista Raaario interprete. caront, id etiam de cod. Florent. Medic. XXII, Parla. ap. Michael. Vaacoeanum 1545,8. (Malttaire plot. 86, in quo eat Pacbym. compeadiem philo- . . III, p. 379). HARL. sopbi (nti in ood. 2. in euperiore nota laudato), (e) V . notaa anteced. (HARL.) Bandin. III, p, 365 aq. affirmat. ope illioa codicia" (f) In cat. codd. Paria. tom. II. p. 584, numeraifedic. optimi atque integerrimi Grece eimul eet tua 2983.

435

PKTRI POBSINl DBDICATlO.

436

Pachymerius, qaod exhistoria etaliis cjusdem tractaiionibus eplligi potest, vieptat {g) Referl autem nactum so PachymeraB opusculutn , De apparaiu et constru* ciioneargumentorum, cujus initium : ' . Aitetiain, Pacbymerae libellum Deqaaluor mathemaiicis scientiis exaUre ms. in bibl. regis Galliae, eed dubitat, idemne sit, qui aub Peelli nomine editus est, et de quo AJlatiua libro de Psellis cap. 37. Saneidem scriptum Arseniue, cum primum Roms edidit, dubitavit. Enthymiumne an Psellun huberet auctorcm, HcetPsellea pluribua tribuatur: Labbeus vero in Bibliotbecn nova ma., pag. 147, tanquan diversa memorat Georgii Pacbymers De quatuor mothcmaticis, arithmetica, mwica, geometria el aslronomia (quo ipso ordine etiam diaciplina? illa? in Pselliano libello pertratautur), in codice regio 859, et de iisdem Euthymii PselLi codice 891. De iisdem incerti codice 481. (FABR.) Secundum codd. calal. . Paris. vol. II, in cod. 2338, 2339 et 2340, Georgii Pacbym. vel Micb, Pselli aritbmeticao, rauaic, geometriae et aetroDoraiaa inetitutionee ; in ood. 2341, Georgii Pachym. arithmetica (ubi primum caput desideratur), geometria el atereometria. In cod. 2438 (e cod. Vaticaoo a. 1594 deacripto), nr. 3, Pacbym. arithmetic quater ioohoaia daacriptio duorum librariorum manu divcrea ; nr. 4, ejuadem harmonicx inchoata deacriptio in cod. 2536 opuaculum de Mucica. veterum et recentiorum acriptis a Georgio Pachymera in illorum graliam, qui rei muaics operam dant, collectus, opua ineditum, quod incipit . In cod. Naniano 255 Venetiia,
tum , , , , , . Sequuatur

triginta veraua iambi senarii : post boa iacipit opue. Plura ex illo cod. dedit auctor cat. codd. Nanian. pag, 448. Leid iater codd. Vos8ianos . V. cat. bibl. Leid. 394. nr. 62. An etiam Pacbymerem pertineant, quaa aunt in cod. Augustano Vindel (Reiser. cat. p. 87). epitome Iogica, iaitio mutila, reliquis etiam paginia magnam partem exeaia ; alia epitome arithmeticea, etc, aliaque epitome muaicea, geometriae, aatronomi, etc, collationo cum aliis codd. certiua erit deflniendum. (H ARL.) ' , Carmina de vita $ua memorat Pachymeres et ex illie veraua quoadam bexameiros adducit lib. x Hiatoris Byz., cap. 14 et 15. (FADR) Florcntiae in cod. Laurent. Medic. V , plut. 8/, qui continet Ariatot. phyaicaB ausculiat. librosvm, cum expoaitione marginali Georgii Pacbymeria : fiai leguntur versus quidam beroici in laudem libri, aacripto nomioe , quoa publici juria fecit Bandin. in cat. Gr. III, p. 385 aq. Io cod. Veneth Marc, qui continet Macarii Cbryaocephali Po,, fol231 adducuntur excerpta ex* carminibus, quaa Georgiua Pacbymeree de vita aua conacripsit,
, ' , et fol. 2^3 rect. () * ,
1

. V . cel. Villoiaon anecdoct. gr. tom. II, pag. 7, imprimia pag. 76 aqq. ubi , ietoa quamvia barbaroa ineptosque. Graece vulgavit. In veraibuB autem heroicie laudatia Pachymeras indioe Villoaionio, veteree poetaa, prscipue bomernm et Gregorium Nazlanzenum, non infeliciter imitando expresait. (HARL.)
(g) Add. sopra, vol. I, p.703. (HARL.)

GEORGII PACHYMER^E
DE

VICHAELE ET ANDBONIGO PALJOLOGIS

L I B R I XIII.

PETRI POSSIMI DEDICATIO

SANCTiE MEMORLE BRBANI VIII SUMMIP0NTIFICI8 OEORGIUS PACHYMERBS. EJUS BENEFICIO REDIVIVUS, IMMORTALES GRATIA8. Synagogx veleris poniificibus sacrx litteras memorant singulari privilegio tributwn, ut mortc suapanderent reditum exsulibus Plu* posse novss legis et Christi Eccletix porUifices felidter experior hodie te, cujus gratia dudum mortui jampridem et ipse tnortuus luccm
y

437

PKTRI P068INI PBSFATIO.

438

aspicio. Propagasse me putaram vitam brevem in posthumae tmmortalitatis perennttatem, scribenda dum viverem hisforia mei iempori$ et actis non indtgnis coonitu principatuum duorum, quibus et nos aliguod nomenque deeusque gesteramus , ex oculata nctitia duplici volumine vulgantis : sed quam sint incertx spes et providentiae humanae sero deprehendi , post cineres demum sentiens tsta duo me longis elucubrata viqiliis , at parum faustis auspiciii opera pro arce Aiinervx guam eis desponderam , nihil nisi carcerem Latonx reperiste, ubi tenebrosis constricta vinculis famam secum meam oblivtonis quodam tumulo conditam premerent. Nempe illa Othomanica tempestas , qux deleto imperio Orientali, subjugata Consiantinopoli > opes litteratx Qrxcix funesto navfragw tubmersit , mex quoque hiitoriat exempla barbaricis fluctibus absorpsit pleraque , tabulis duntaxat trvncis , et reliqum exitibvts in qusedam velut littora ac partus bibliothecarvm ejectis . Barum tn Augustana ctmgestum cumulutn vidit oiitn Wolfius , sed velut ille evangelicus Levita in occursu UierichunUni viatoris iatronum injuria saucii, cum esset secus locum et videret, pertransiit , quid enim aliud fuit , omisso edendi vertendique officio , lemmatum ac titulorum exscriptione facili defungi ? Aliquanto plus sacerdos fecit , eruditissimus Petavius , qui qua via veterum monumentorum scruiandorum descendebat , f<*rte nactus narratwncm mearum fragmenta nonnulla, qualia inoenerat edidit Parsiensibus typis. Verum et ipse praeterivit, merito detrectans i n lerpretandi operam, in tam corrupto , quale nactus erat, exemplari xUique perdendam. Equidem fatendum enim est) pejori longe loco eram quath vulneratus ab Hienchuntinum iter obsidentiu$ sieariis viator , ille siquidem utcunque confosus $piabat adhuc tatnen eao^ animam exhalaveram sensuplane cassus ac sptritu, non minus quam ille memoratus in Ubris Regum, quem qui hwnatun exierant, instantium latrunculorum meiu festinantes in sepulcrum Blisxi conjecerent, casu ipsi fortunato : etenim contactu ossium prophetx revixit mortuus. Par miki felicitas ex te contigit. Os tuum et caro tua, Eminentmimus hranciecus cardinalis Barberinus, me conclamatum, depo$itum examinem colligens, tollent, amplectens, tandem ut viverem effecit, tuis scilieet obsecutui votts et mandatis : tu enim exemplum mei operit integrxtm accersitum e quodam angulo Grxcim illius fidei vwens commiteras, hortans intansque ut edendum aliquando curaret. In hoe ille nulli openx contentioni, sumptui perpecit, Misit, egit movit multa longo tempore quoad longanimitate atque efftcad perseverantia obstacuUs perruptis optati compos, mthi derelicto atque objecto verus beneficus Samarilanus sospitator oxstnit. llle humo me sublatum ac pulvere isti quo sum /Mtinitate donatvs interpreti velut stabulario commendatum, denariit multo ultra quam doobus descriptionis et excustonis ab amanuemibus ac chalcographis necessaria mihi vulgando opera redempta, tum cateris omnibus in lucem emergendi subsidiis non muni/ice solum , sed magnifiee etiam instructum, in hunc Utterarim ceiebritalis meridiem protulit ubi mea Hi$toria tanquam iiia Memnonit ttaiua insueti sibi solis percussa nunc primum radiis, erumpat in voces immortak tuum ac tuorum , sancttstime Pontifex, in me ac rem litterariam merttum orbe late toto prxdicaturas.
%

PETRUS POSSINUS

LEGTORI.

I. Qood nunc primum e Graeciee naufragiis emergit Georgius Pachymeres , historicos non minne alioqui loce dignue Latina quam multi ejue aequales ac po?teri jam pridem typie et litteris evulgali nostralibus, non eola infelicitas , sed culpa ejue quaadam fecit. Retrusns et antiquarius ecriptor, quem loqni cum vulgo quidquam piget, pnelerea perplexue et hiantis sententiae compositor, tot tenebris euae vigihaa obvolvit, ut eruditiesimorum, quibus innoluit, interpretum a sui editione tentanda curas conatusque deterruerit ; idem passus quod sepiae aiunt atqoe torpedines, qui pisces quod rarius mensarum honore dignentur, caligini quam offundunt, torpori quem afilant, imputcnt, illa oculos, hoc manua et brachia piscantium a nisu eoa e nativo gurgite tollendi soliti repellere. II. Erattamen haud dubium operoe pretium in ejus publicatione hietoriae, quae ree magnas ac memorabiles per annoe fere octoginta seeculi obscuri ac teslium inopis gestae , ei minus eemper dieerta , aaltem prudenti, diligenti , morata et plerumque fideli narratione prosequatnr ; quffi postremae quasi ecenae Orientalis imperii sub domo Palteologa ita principia exhibet, nt in iis caoaae tragicae catastrophee, qua Turcis et Muhammedi Constantini regia succubuit, advertere prudena lector manifeatas queat; quoe plurima docet nusquam alibi notata ; quse a Niceta et Acropolita ad Gantacuzenam, hiatum quemdam explene publicae memortse, viam quaai regiam ineternit albis velut quadrigis historicee veritatis, qua noetra usquc ad temporanuspiam h&rente aut abrupta triumphi pompa invehatur; quee denique negotium omnie 8evi roaximum celeberrimum, conciliationie eccleeiarum Grca3 cum Latina, sic a primie originibus evolvit, sic a deliberalionum arcanis verisque rationibus, pcr anfractus inde fucosarum artium hinc fidei aineero, ad suos exitua perducit, ut aaeerere non dubilem id argumentum ingena a Graaco scriptore lucis accipere.

439

PBTRI POSSINI PRJEFATIO.

440

III. Non me fugit intercedi advcreue hajc epecioea et plausibili exceplione posse a merilo querentibus Pachymetiar.am hanc hfctoriom non raro G r a c o r n n i Rchiamali faverc, Latiuorum res et jura dcterere narrando, aurtoris pronum in partem pequiorem multis modis studium oslendere. Non nego, non excuso; c l ita factum, et large in boc peccatum a Nostro confiteor. Tamen contendo utilem publico cl ipsi quin etiam in hie laesae veritati atque ortodoxce fidei optabilera talis libri evulgalionem ense. Neque ad hoc evinccndum utar praejudiciia Ecclesise, hiatorias Eusebii Caesariensis, Ariani a multis habiti; Sucratis et Sozomeni, palam Novatianorum ; Nicephori Callisti e faece licet interdum haurientie haeresum, et alias euepectorum pariter acriptorum , legi sinentis et probantie, Aio , vel si omnes quos nominavi exlerminarentur , peculiari nomine interesse apostolicse eedis et RomansB communionie universae , subjici oculis ct tcri manibue c u D d o r u m hoc Pachymeris opue , in eo sanitas doctrinro de processione Spiritus eancti ex Patre Filioque, de primatu papae et jure provocationis ad Romanam sedctn cx quocunque patriarchatu; sincera charitaa et vera sanctimonia Gregorii X aliorumque llomanorum per ea tempora poritificum ; Joannis Vecci Gonslantinopolitani patriaicliae , partes Latinoium atudiosissime amplexi , conatantissime tuiti, erudilio maxima, liberrimum idcmqiie perspicacissimum ingenium, veracitas inlrepida, yita inculpa mores sancti, divinis eliam illuslrationibue probati, palam magniiiceque p r e dicantur, idque ab oculato lesle, et quod caput est, domo adversantiura produclo, ipsoue haud diesimulanter adversariis studente , ut quod dicit nobis favena , expressum e v i entia veritalis, quod contrarium immiscet, edurationis vitio inolitum, subornatum adulatione, ambitiosis spebus, obnoxiie a vi tyrannica limoribus contra officii conecientiam extortum, merito debeat inlelligi. Ausim dicere : si totua orthodoxue esset Pachymeres, minus juvaret. Sunt veneno carentes et prorsus inodoxii serpentes : Sed i i iberiacam non faciunt. Viperis opus est exitiali succo turgidis, lethali denle infestis, unde salutare alexipharmacum possit exsistere ; adeo malis interdum etiam et peetibus sua inest utililas ! Habea cur non tolcrabilis solum , eed ctiam cxpetibilis scbiematici ecriplorie editio eit. Geeterum etai non magis periculum esse video ne Catbolicus 6 Pachymeria leclione schisma discat, quam ne Cbristianus, deorum faleorum paeeim occurrente in libria yeterum Greecis Latinisque vulgo trilis mentione, in idolatriam pertrahatur, dedi tamen diligentem operam in notis ad singula loca macolosa, ne calumniae ac mendacia impane auctori, fraudi lectori forent. IV. Quod euperest, edilionia hujue coneilia, cauaas, facultates iotamque rationem edisaerenti operam mihi ne , quaeso, gravere , lector, brevem commodare. Sanctse memoriae Urbanua pontifex, ejus nominis octavus, duo hiatorica Pachymeris opera, tolidem d i s l i n ctie tranemarin* ac peraoliquffi manue exarata voluminibus, in soo thesauro l i b r a r i o servabat, integra et haud paulo eaniora quarn quae Augustanua Wolfio vieue codex babuiL Prior tumus , in libros Iributua sex, Michaelis Palaeologi res gestas anle imperium et in impcrio e n a r r a l ; alter libris septem magnam partem actorum longi principatus Andronici Senioris exhibot. Utrumque illura a se perlectum commentarium , pro ea qua valebat Graecaa linguae peritia docUssimue is pontifcx, dignum qui Laline Iegeretur judicabat ; i d que ut procuraret familiariseimo et fidiseimo sibi capiti, eminentissimo cardinali Francieco Barberino, fratris, filio, saepe impenseque commendavit. Quam ad hoc ille per hos annos viginti, el quod excurrit, diligentiam adhibuerit, infinitum sit minute persequi Salia fuerit dixisse nihil in hoc g:enere qood utcunque tentari posset, ab eo unquam uspiamve praetermissum. Obtulit, invitavit, rogavit, promisit, voce coram scriptis litteris, per amicos conventis viris doclie : nihil denique non egit, quo Pachymeri Latini alicunde interpretis suppeteret copia, missis etiam procul extra Italium ij>sis codicibue arcbclypie, quaai ut suam per se ipsi causam agerent et miserationem praesentcs ac Hiipplices moverent: quos tali occasione raullis annis in viri doclissimi jacuisse scrimie multi sciunt. Successus fuit, qualem comitiorum de regno arborum sacer apologus memorat, ut nimirum vite, oliva, ficu, cunctis pro se quaque plantie felicibus recusantibus, ad rhamnum res devolverelur. Licet eram mibi conecius suppellectilis curlaB, minoris facultatis, temporis divcrsissimis occupationibue addictisBimi, tamen cogniiis deaideriie viri eummi de me optime m e r i t i , verecundiee meae vim facientibua et imperiorum occupantibue parles, audere eupra vires non dubitavi, ejusque onue negotii eubire, in quo eustinendo defungendoque vice otii ingeniique omnia studium mibi eese deberet atque obsequium V . Sic ad eum laborem aggrediene, in recensendo vertendoque fundum habui Barberrinum codicem, eum de quo multa dixi, omnium, opinor, qui exetant uapiam integerrimum et optimum , in charta transmarina, vetustatis auctori Pacbymeri eequalia manos non speciosissimae quidem aut leclu facillimse, caeterum eruditse ei e x a c t . Duos consuJui alios in dubiis, Vaticanum et Allatianum. Priori a bibliotheca pontificia, ubi aeaervatur nomen feci. Fuit is quondam V . G. Aloyaii L o l l i n i , episcopi Bellunensis , qui eum moriens cum aliis mss. quae multa collegerat, VaticaneB bibliothec legavit Hunc ut inde domum auferrem , ibique ad conlinuum et liberiorem uaum multie mensibus tenerera S. D. N . Alexandri VII prajatans benignitaa conccssit. Tertium humaniaaime suppedilavit e privato pecnlio librario illustrissimus l.eo AUatiue preefectus bibltolbec Vaticanfle. Preefert is antiquitatem quadragentorum facile annorum charlee et scripturaB epecie ac , aed eat \ , decem circiter capitibua primia mutilue, flnem item l a c u f

441

PBTRI POSSINI PRAFATIO.

442

nis inlerpolalum et injuriis yi ac tempestatum corruptum habene. Vaticanus longe recentioria eat maDus. In Rarberino codice pertusie caMi quodam foliie duobus, in capilibue 5 ct 6 libri i , biatus totidcm fuere, quos explere non potui ex Allatiano, qui primis, ut dixi, capitibus deccm caret, nec ex Vaticano, qui tam apographum historise Pacbymeris qoam compendium est, diversis pleraque verbis exprimens, non paucis praetermissis. Recurri ergo ad exemplar asscivalum in bibliotheca regis Cbristienissimi Parisiensi, unde meo rogatu R. P . Philippus Labbe, quud opus e r a l ambabue lacunis coaequandis, diligenter excripsit et misit. VI. Interpretationie non anxie addiclae, sed et in paraphraeim aliquando redundantis hasc peculiaris excusutio est io hoc omniuin, qui Graecc bisloriae edidcrunt, obscurissimo scriptore. Lectorum alii Graece eciunt, alii (quse mojor turba eet) non item. Neutrorum accommodalam rationibus putabam versionem scrupulose sedulam, balbutientum et illautam, quae jejuna equalidis, intricata perplexis, ambigua confusioribus mularet. Nam Graece quidem docti, si queis cupido insit indolem noscendi Pachymerianae dictionis, Jonge i d assequentur facilius Graeco ipso contextu protinus visendo, quam male lereo inluendo veJul quodam epeculo iulerpretamenli sesquibarbari, lalinitatem invitissimam per omnia Grsecismi vesligia lutulento tramite reptantis. Ceeterorum qui una freli Lalinae linguae peritia historiam hanc i n manue eument, manifestum cst non id votum aut desliriatum esse, noctium et Jabyrinthorum ambagiosi scripii experimcnlum prsesens capere, potius q u a m abscondilaa defossaeque Hlic Gdei gestarum vere rerum liquido lucidoque lestimonio doceri. Studui ergo, quo bis obsecundarem, indagatum magno plerumque labore meo hujus scriptoris senBiim qaam clari&eime proponere, adeoque, ubi res posccret, distincta e confusie, ex horridia nitida, plana e pravis, aperta ex aeDigmaticis reddere. VII. Erunt tamen (scio) quibus nec facti dcfensio probabilur. H i vero vel oatracismo me, licet, extermineot, modo teetaB causam ascribant Proscriptum te volumus, quod tenebricosissimum scriptorem prirno aspectu inteliigibilem feceHs. Sed meliora Venueinus auguretur, e divereo responsans : Solventur risu tabulx, tu missus abibis.

Enimvero ei mentem sctipti non aasequitur, ai affingit aliena, ai non repraeeentat quidquid eubest, jure vapulet interpres; donec quidem latentia produci, involuta exerit, obruta eruit, dum nocleum, euccum intimum, meram medullam senlentisa abetruase fracto extractam cortici, velut cibi cocti etcondili paratum legenti ferculum apponit, einant isti morosi eerviri guie commodis, et vereantur id damnare unde, nisi dieaimulant, se quoque ipaoe juvari sentiunt. Nec eo taraen beec trahi velim quasi nuspiam offendisse me arroganter asseverem, aut ubi meruerim culpari abnuam. Unum deprecor, ne j u d i c i u m preecipitetur, neve ad primam naevi speciem veru ac nigrum theta plagosus cenaor expediat. Cognoscere prius negravetur in glossario et notis, quaa me ad sic interpretandum caue impulerint. Vel absohet vel ignoscet, vel mitiua forte caetigabit perspecto quid in resit. Typographi menda ne imputentur mihi cur postulem, quod ipsa ultro sequilae largitur ? ne multa graviaque intervenirent, cura eet non mediocri certatum : ne ulla vel levia lrrepereni yitare ultra bumanam facultatem fait. Index pisecipuorum appensus ad calcem observationum eet, cujus admonitu manu adjuvei qui adverterit, et benefacti locum occupet. Chronologicas conlreversias (nam erant et bic nodi ejue generit digni vindice)' in l i b r u m proprium seposuimus, cui suuerjectum eat Specimen sapientix Indorum velerum liber lertio auccedentium invicem tranelalionum gradu ex Indico, Persico, Arabico Grsecus factus, et velut tunc notiesimue Constantinopoli, ab imperatore ibi apud hunc nostrum concionaDte laudatas, quaerendi eui necessitalem imposuit hnnd aliter intellecturis locum in quo memoratur. Inventus in locuplete talium penu, muaeo illustrissimi Allatii, cjue benigna gratia yisus a me Lalineque redditus, cjusdem judicio et horlatu editus hic integer est, non invenusla, ni fallor, peregrioitaie placiturua. Vale.

443

GKORGII PACHYMER.E

444

GEORGII PACHYMERJE
MIGHAEL PALJEOLOGUS
SIVE
HISTOWA RERUM MIGHAELE PALvEOLOGO IMPERIUM IMPERIO GESTARUM.
INTBRPBE PBTRO POS8INO S. J .

.
'. , ' . , ' , (. 4] , , ' ' , , 5 , * . <|^ , - , , , , '** , ' , , * ^5* , , , . " ' , , , ^ ' , , ftv

I.
4. Prosemium, ds auctore hujus historim, et qua fxde uniue teBtimonio crediderit.eed multorum afflrmais scnpserit. tioni concordi. Scripsit antem, ne tempus aoapte Georgius Conetantinopolitanua genere, ortus et natara involvens ao legene multa, crebrisqne suis enutritus Nicaa, ConBtantinipolim ruraua trana- circuitionibue obruene,ha3c quoque deleat fngientia latus, quando ea, aio Deo annuente, eub Romano- ipso decursu. Necease quippe eat, quea aliquando rum dominium rediit, annoe tonc natua undevi- visa fiunt, contegi tandetn, ut doctua quidam aseeginti, clero ascriptue ao primis Ecoleaite dignita- ruit ab vere pronuntiavit.Sed neque par eat de bie rebus dicentem mendacio minorie facere veritatem. tibue ornatas,adeo ut usque ad protecdici honorem eveheretur,in palatinie quoque officiis dicajopbyla- Historia3 namque, uti quie dixerit, anima veritaa; et veritas ipea revera res eacra eat. Ie igitur qui cia magiatratu honoratue, hajc Jitteria tradidit,non rumores ionge petitos nulloque teatimonio probatos pluris facit mendacium, aperte aacrilegus eat. At excipiene, nequeeolam famee fldens,ut sepe 1-1 % neque propoaitum nobis eet gestie aliorum pondua scribenti asuvenit, dum nimis facile oreditur omni addere.quasi vel odio vel benevolentiamoveremur, qui dicat se audisse aut vidisse,verom qui per me ut et quod male accidit, plus quo laoeretur, et ipse pleraque viderim sic contigiaee ut refero vel quod beHe cecidit, impenaiue oeiebretur, hiatoria ai ab aliia accaperim, diligenter excusserim a qui- C lcgcntibua iraponente. Quandoquidem enim qum~ bus primum ea aint visa dum flerent, ac nec aio cunque, ubivis terrarum geata sunt, licet quidem

445

DB MICHABLB PALJ50L0G0 LIB. I.

446

1} , . , , ^ , , $ , , , , , , . * ' <, " ^ [. 5] , , . , , , ^ , , ' .

1

'. . *

, , ' ' , , , , , , , \, , , , ' ' ' , , , , ' , ' , , , * . ' ' 2 . " , , ' , [. 6] -

narrare argomenta dicendi qnorentibus, licet et omittere indicla,nolla necessitate ecriberecogeote, aatias profecto sit, ut ego quidem arbitror, aileatio proterire qaam secus ac geata sunt tradere. Pra?etat enim legentibus nibil eorum ecire quam eontra ao vere acta eunt doceri. Illinc enim inscientia qnedam, et aimplex illa qnidem,innascitur, nullam inurens turpiludinem 1 S : hinc duplex oboritor ignoratio, homine scire ac putante qood omoino neacit; quo aane nihil pejus. Verumenimvero neo ipae scribendi provinciam aggrederet,niai futura ex prsieritis atimana, magnopere timerem difficiliora aeperioraque imminere in posteram. Multo enim videlicetaudltu mirabiliaa estextanta, quam degu8tavimo8,tranquilitate in bancfultimam calamitatem decidiaseree nostras, quam baacnuno iia compoaita qu cernimus, procella quadamnova ingruente, ex hac proeperitate deturbari in perlurbationem adeo miaeram, ut ex specie aofloreomni prioris felicitatia tempestas atrox ingruens vix tantum aatis agriaque modo virentibua reliqui faciat, qnanto e&set opus, nondicam perducendis ad raataritatem fructibas, sed vel ad vitam intue vegetabilem, cum ape proditarorum iierum qaandoque germinum, gre ac misere tundam.

priacipatibuaactiaque repeteadiabujuaquam modo meditamur initium historiae ducere.exponendo ut secure conaultiasimaque, qua nibil preestantiua, prudentia rempublicam gubernaverint, imperium ea maxime cura munientes, utcunque anguatis i l lud ipaura oircumoluaum flnibua,trium videlicet duntaxat relinquarum tum ipsiscivitatum ,Nicffi,Pruse et tertiffi Pbiladelphis, in quaaexcluai patria, iia quaa didicimua cauaia, confugere ibique ae contimere coacti fuerant. Mabna, eane ac acriptione nec brevi digna imperantibus illia eveuerunt: verum, 14 ut duxi, nobia perdiffloilia narratu, tom quia rerum illias temporis haudquaquam exacta certaque ad noa esi memoria perlata, consiliorum praaaertim aocauaarum, ex quibua quidque tuno geatorum contigit ausoipi; tum quod iatud argumentum pra30ccupatum ab aliia jam eat, non mala, ut

equidem arbitror, fide in eo versatia, aed ex pra3aenti notitia eventus in ipeorum oculis tum viventium patratos fideli proaecutis hiatoria, qu res, prout gerebantur, ex viau et experientia statim in litterae mitteret, eic machinationea eludens temporis, conantis aemper obumbrare veritatem, et auorum flexibue lapauum involutam, qaasi ne exatet, obruere, commiaie invicem videlicet ao jacula contra infesta minantibue, ut Grajci aiunt, Merco2. Curomissa priorum principum acta. rio et Latona, aut illo potius hujua artea ac vim Csterum non faciIe,opinor,fuerIt, vel ei maxime prievertente, ac quasi maobinam rumpente. Quare capercmus recurrere ad propria tempora,et ab aota ejus temporisindictaintentataque nobia relin! m qui antc noetram tatein rebus prasfuerunt quaotur, utique ad rem quam agimua non perti

447

GBORGII PACHYMBRJS

448

, - \ , , , . '. " \ . , , , ' . ' , ' , , ' , ' , ^ , , . * ' . . , - '. " . , [. 7] , , , . , , ' 8 , e? ', * * , , , , , ' , ,

nentia. Unom ex illa tantum preterita momoria reaumendum hic nobia non Inutiliter, ni fallor,eat, propterea quod iile tale est, cai soli quidam adacribeadam putaut etaecuritatem tranquilitatemque quae tunc fuitrerum, et perveraiooem ac confuaionemqua3nunccernitur,unacau8aooiitrario8effectu3

noa eodem atatu ao modo producenle,sed Iranquillitatem quidem operante quoad praeato fuit et p r aena adhibita eat, postquaru vero (quod minime oportuit) neglecta eadem omiaaaque est, perturbationem inducente qua nuac laboratur. 3. Ut arces vetenbut muniiss futrinl. Illiorgo duplici utriaque obseaai genere bostium, Pcraie quidem ab Oriente, ab Occasu Italie, non oram ir.odo maritimam, aed el auperiora 15 occupantibus, et valde in angustura undeouaque contruai, vix ut libere respirare ainerentur, aiiquando quidem uai auxiliaribua Italia Pereaa ^incursabant, aliquandoSoythiois adjuti armis, qu non itapridem apparere in bia partibua et aocietate nobia jungi ccepere, repellebaciltaloa. Hoc autem in iatia diffioultatibuapotiseimumepectabant, uiquod bino atque inde medium inter ipaoe et hoatea ipeorum erat, munilia et valido ~praidio iaaeeaaia aroibua firmaretur. Ac maritimie quidem locia non aliud adjicere munimentum potuerunt qoamipsum mare: non enim licebat, doininantibus mari Italis etpartem continentia preeaidio tenentibua, ita illummunere limitem, ut nihil inda timeretur. Gonfinium Orientalium alia natura erat. Pratentia enim ab ea parte altis et preruptis montibue, magna apea erat intercluendi hoatibue tranaitua, ei jugaet angusto fauoea eubjaoentium valllum prffioccuparentur.

Quare cum paree non eaaent binia e diverea parteaoetinendia bostibua, ut aaltem interim pax a Persia esset, aroibue eos tnde praeaidiiaque objectis aummovere decreverunt. Neo nimie difficile id fuit, quod et longus ibi tractua erat aaperoram montium, et cuatodia vallium,perqaasarctu9,erat tranaitaa, ferme abOrientalibua alio intentia negligebatur. Dilato ergo conailio muniendi oppida maritima in id tempua quo Italoa continenti ejectoe longe aubmoviaaent, in quo luno poliaaimum laborabalur, quietem iaterea redemerunt a Perais pactione tributi annui, quod ipaie non modicum pendebant; aicque toto Ilaloa impeiu rnerunt, crebriaque laboribue ao bellie difflcillimis inaudantea eos tandem expulaoa propriie 10 navibua trane mare deporlarunt,magna aic atabilita tranquilitato Romania illic degentibua. Inde a Pereia, vellenl noUent deiicienteB, muniendorum montium cara reaumpta, multis et robuatia undique convocatie advenia, sades in iia etabilea asaignarunt, iiademque cuatodiendas commiaerunt munitiaaima8,quae extruxerant opera eoiidiaaimo, ao fere inexpugnabilea arces. Quo modo Romanorum rea optimo ea ne loco poauerunt. 4. Ut euraveriniprxtidiarios arcium et res ipsorum. Otaterum istos sic objectoe hoatibua et ad p r 8ens,8iPerB83 iogruereat, defeclionia et tranafugii periculum expositOB, utpotanihil babentea quod fideacatationeconatentiam auaderet,haudquaqaam imperatorea neceeeariain tali periculo destituerunt providentia, sed talea effecerunt utipaie expediret, et omniDO vellent, etiam aupra viree Pereie obaiatere.Id censequebantur plena immunilate tribu-

449

MICHABLB PAUBOLOGO LIB, I.

450

. \ , , ^ , . ' ' , (5 * , , * , , . '. " ' ? . ' . , 5' [. 8] " ' ' , ? , , , , , , , * , ' ' ^, ' , ' ' . . , , , \ , ' ' (5 , ( . . ) , , 16- ( ' ) , ;
( 5 1

torum ac vectigalium limitem bunc incolentibus indulgenda, annuie quoque ex fisco pensionibus illustrioree ipsorum bonorando. Uode procedente tempore aucta iati plurimum re familiari, magoaa plerique opea oongeaaerunt. Porro quo meliori ac commodiori loco res domeaticae ipsorum ao fortun erant eo fortiua alaoriueque in hoatee irruebant, illecti ad boc ipaam frequentandum audaciuaque teatandum gustu praedee non aemel noctumie ineidiis abacta, asaiduiaque inde incuraionibua hoatem vexantee, ejaaque sic infriDgenteaimpetuir^vastautes quin etiam agroa ac terrae lateque populantea, manusque obviaa casdentes, ao ipaa interiora Peraidis lairociniia etexcuraiooibua infeataaollicitaque reddentes, eademque opera Romanis 17 leeta domi et opulenta otia praebentea, eecure deincepa ac sine boatili ullo metu familiaria curantibua. Indidem ducibus quoque Romana3 militi, quippe quoa jam nibil retro vereri ac reapicere cogere, aecuritas et facultaa aderat vim alio vertendi, ultroque, cum opers pretium erai, laceaaendi bostee alios, prvertendique bella imminentia, consiliaque euapectarum gentium mature proccupandi,aaluberrimo aaxilii genere, non expectante malorum exortum, et pnecavere damno publica aatiue babente quam ulcieci aut eve graeaantia depeilere. Hi fructua erant ineeaearum validis ialiuamodi praeeidiia arcium. Quffi ne unquam desererentur retrocedeutibua praeeidiariia ob vim majorem urgentium eos interdum acriua Peraarum, satia providebaturcollocalia opportunenoa procul abillo liuiite Romania castris, unde auxiliorum quantum esset opus, ia tempore aubmilti laborantibua posset. Hio atatua tum iliic rerum fuit, imperatoribus, qui ea tem-

peataia reipublic praeerant, utilissimam istam l i mitaneorum militura alacritatem in hostea foventibua nonmodo immunitatibus etpenaionibua quas dixi praeatandia, 8ed et quotidianie extra ordinem largitionibus operam inaigniorem et clariora quas feirentur arc*8 obtinentium facinora regie rencunerando. Unde paasim prfflsidiariorum iatorum tantum animi oreveract, ut minima par ipaia officii videretur tueri commiaaaa arcea, quod ludibunde ac nullo negotio prasatabant, mai audaciseime longiaaimeque incursarent hoatilea terras, apparatuaque Persarum, ai procederent ad perfectum, rebua noatria pernicioaoa futuros, in exorsu protinus ipso primaque molitione diajicereot. 5. Ut recepta olim ex Italis urbe, debilitatx res Orientales fuerini % et de Chadeno, Ex quo autem recepta Gonatantinopolis a Rornania eat, et reducere quemque Glioa in patriam oportuit, principes maxime, contigit praesidia (inium Peraicorum debilitari ob imperatorum in urbem reveraorum dtatahtiam ; ex qua fiebat ut pensionea ad diem priua reddi aolita nequaqnam 18 ea iide aolverentur, quatunc opua vel maxime fuerat ad excitandoa militares animos, ut velient atqae auderant quantum iis locia et temporibua publicee neceaaitatea poecebant. Tameo aliquatenus buic iucommodo medebatur, quod illia abundabant opea propriae, qus belli nervos subminiatrarent, donec poateriori tempore, in deteriorem etatum imperio prolapao, Cbadenua quidam, oui et praefecturffl dignrtatem deinde iiuperator contulit, multum in aula pollens ex cauais paulo poai memorandia (ab bujus enim mentione noatra in suum finem bietoria procedet conailium auggessit impe-

451

GBORGH PACHYlCnU

452

. , . *) <* . , , 9jv 8 . ' ( ), '-c . ^ , . , , , , ' , , ' , , . " , , , ' * , , , . ' , ol , . " \ ' , ' ol 8. , , , , , , , , , [ . 9|. ol * ' , , ' , , , ' ' ( . ), . , ' ^ ( -

quotidianiavalentiorum insultibuafracti deeererent boatibuaque dederent, aola probibuit etipendiorum ab iroperatoreaolulio, eatenus eatie certa fidefacta. Cum enim propria jam non habereot qu defenderent, eolo illo recle numerati atipendii vioculo utounque in ofOcio continebantur, eatenua tantum ut contra oppugnantes e vicino Persas propugoacula castellaque tuerentur; ao ai quando majori ea vi Persre coeuntea adorirentur, neceeaaria e noatrorum caetria auxilia evocarent, quibua saepe in tempore adjuti cooatus boaiium reddidcrunt irritoa. Rea eo loco faerunt, quaradiu proceaaeruot ex imperatoria lisoo atatia pensionibus repreaentata atipeudia de more. Toto enim illo tempore prsesidiarii nonquidem utquondam longe aubmovebaot Peraae et damna ipsia reponebaot, excurrentea ia terraa eorum,et illorumagros regioDesque vastan6. Ut Persae occuparint Romani limitis monles. tee: tamen, ut dixi, loca obtinebant ipsia orodita Posthsc viria forlibus ioter Peraaa, quibua ooinia caatriaque ao vallo clauai fortiter obatabant oppuvivendi epeaet conditio in arniia erat, caneria i n - gnantibus, cesaaotibue et negotium non faceaaenticlinatis ad Tocbaroa, qui nuper imperium Persa- buade caatero non moleati. At poatquam parciuadeindeacmaligniu8coaperuntatipendiapersolvi,etneqae ram occuparant, rebellantibaa, viaum opportunum ad diem neque 20 pari ac priua aumma pecunie eat refugere 19 ad clauatra caatellaque montium, militibua numerabatur, quinetiam misai eo certia et inde vicina incuraando raptu ac praedia victum quaerere. Id consilium quo exaecutioni mandarent, inlervallia duces exercituum prffidsex boate part conveneruDt plurimi, vilidaque 'identidem confiata divieores se constiiuerunt, parte videlicet majori manu inilrmiorea jam noatroa aunt adorti, ct pau- aibi ipsisexceptu,Romanorum iUum limitem tuenlatim circumveniendo tenuea opibue el prioria tiura multitudo varie dilapea oonsumptaque eet, pleriequecffiais, multia quavi qua coacta deditiooe parte haud modica potentiae deatitutoe facilecoegehoati aubjectis, 6ic domun arces in Penarum runt aibi cedere. Et arceaquidem ipsaa quo minus

raiori (fuit ia Michael Palaaologue) valde pernicioBum eventu deprehenaum, cum ipse ulile putaret; g eoque probato, exaecutor ipee raiasus est qui aua aerat. Quare is celeriter in illae Orientalia limitie profeotus arcea, cum degentea in iie reperisset prasdivitea borainee latifundiia agrorum, gregumque atqoe armentorum provenitua opulantoa, militari ceneu babito initaque pecuni cujuaque surama, atipendium eingulia numrnorum quadraginta coDetituit, quod reliquum erat, pretii non parvi,ex annuia illorum tractuum vectigalibus, fleco deincepa precepit reddi. Hinc evenit primum utpraasidiarii, quae ruinime timuerant paaai, fraogerenlur animo et antiquam alacritatem bellandi perderent, moxque, ut flt, minutis copiia multo inGrmiurea redderentur.

453

DB MICHABLB PAUBOLOGO LIB. I.

454

, ixt( ' \ (5 , , , , ' ' ' , ' ' , , , . ' ' . ' [. 10] , , * * , g , , . " . " , ( ' \

- ) ' , , , , ', , * ' . ' , ' ' , ' ' , , ' . ' , , ', , tyyjfi* *" ^. , ' , , /. ,

venernnt poteatalem ; ex quibus erumpentes agereat ferrentque Romanatn limitem quoties liberet, Romanisque exorcilibua moleatiaairaum negotium proberent, alia, praBsertim in occiduia partibus, quaotumvis urgentia et ope vel maxime indigentia, ut bis obsisterent, .omittare coaotia. Qu arat miaera et reipublice danmoaa jactatio eopiarum noatrarum, nunc a Peraia, cum eos minuto numcro citramagnum perioulum instantea cernerent, ad Romanoa se convertentiura, ruraus cum redire iidem fortiorea formidoloaioreaque nuntiarentur, co reepectantium totaque vi occurreatium, ista qaadam incertitudine consiliorum ac desultoria viciaaitudino beHandi magnam aecurim infligente auoceaaibua ac tianquilitati publice. Hoc atatu Orientalem rerum, et in bunc modum ingruentibus adverets, quo landena res noatraa fortuna detruserit, deincepa narrabitur expoaitis eventuum caasis. Adeoque biac eumpto exordio bistoriam

cum ape aliqua tentande opportuna occasio praberet. Fidem ille taniea pareati imperatorie flrmiesimo jurejurando astrinxerat: etae ultro, aubjiciena pontificalium anathematum diris quam maxime horreodis, ai unquam autdeikere autommno diaaidere ab impecaloribua in animum induceret perauaaiaae videbatur fleconataotem in offlcio futurum ; cuna Occidentia proouratione aibi ab imperatore credita, initarum occulte paotionum cum Occidentia despota Micbaele Angelo inatmulalua eat. Nimirum inter eoa conveniaae ferebatur, ut deapotafiliam doapoaderet Paleeologo, iUe vioiseim, pro ea qua polleret apud imperatori aubjectaa gentea et apud exercitum auctoritate, ambitu et auffragatione auo viam ad imperiura aocero muniret. Hac de apud imperatorem per farailiarem delatua (quem totiua conailii, ut ipee accuaando aiebat, pnrticipem feoeral) actutum comprebensus et redactua in ordinem cateoiaque contrictua carceri auBpicabimar. traditur. Ac quanquam nullo aatia evidenti ex7. Ul imperante Joanne, Michaelis Falwologiatante fidestaoti criminia indicia, merito dubitaretur 22 verane delator ferret, ut ipae contendebat, an caerga imperatores (irmata fuerit. lumniatur, uti contra pertendebat Palaeologua, %1 Imperante jamTbeodoro Laecari post patrom qui flliam nepotia ejua ex fratre raatrimonio eibi paratum ae exhibeae ad suam innocentiam aingujunxerat, Micbael PaJeologua, magni conoatauli laria cerlamiaia cxperimento comprobandam, qu digaitate conapicuua, et iatiua magiatratua veteri dubiarumaccuaatioaura purgandarura ratioantiquo jure ac privilegio Italicas omnea copiaa in potealate imparatorem comprobato usu invaluit, tamen nec habena, eemper obnoxiua auapicionibus affectati aio amoleri suapicionem aut plene diluere cogitate regni, vota ejua generia mente clam intima aub- defectionis orimen valena, longo tompore vinctua sidentia fruetra ipso celante, cum ultro iadiciis detinebatur. Guraque diu nullua eaaet qui pro tam erampcrent, manifestum argumcntum prabuiaae enapecto reo imperatorem alloqui auderet, exatitit tandem tunc patriarcbatus honore pra3fu]gens visaa aat ambitionis iuhiantie novitatibua, et ad Manuel, qui cum jam plures menaes in Lydia una aliqnid audendura prorupturo, ai ae ulla roi

455

GBORQn PACHYMBRJS

456

- , ' , ' ' , . ' [. 11] , , , ' , c ' , , , , , * , ' - ~ , , * , ' < 5 . , , , , , . , -

^ , , , , , ' izpbc , . " ' ; Spxuv . ' ; . , , ' '. '. , [. 12] ( ), > ' ", ' ! , , , ' , ' ol
1

cum imperatore fuieeet alque io procinctu easetad peccaret, novum fidelitatis inviolat juramentum reditum, appareretque imperatorem ita in eum af- proprie sibi dictataab iis formula concepit; aicque fectum ut non gravate oonoederet, si quid grati Q ad principem revereue, magoa eat ejua benevoloco po9ceret; oranibus aliie omissia precea obtulit lentia et significatione grati dignatue. Hoo ille pro Palaeologo,et utejus tanquam calumniara passi euarum statu rerum iovigilabat aibi arriter, undimieeretur oravit. Quod ei, imperator, aie- que oircumapioieoa ac aoilicitissimeobaervans, quo bat, euspicionem de illo non plene deponis, at 8 omni superiorem prava euapicione servaret. in ille qoidem in posterum qnalicunque ac quanto- eaque oura cuatodiaque peraeverebat eo inteotius, cunque volas fidei pigaore tibi cavebit, eeque cen- qno 8 6 io maxirne apica dignitatis magis exposurisEccleaiseubjiciet.qoarum incurrendarum met aitum invidis imperantiumqueofFensioni cernebat, vel ipaam defeotionia umbram aversaturae omnino praesertim junioria ipaorum et aucceaaoria in prioeit. Horpo enim Gbristianua judicium utiqua Dei cipatu deaigaati, a cujus prsesertim auspicaci pertimescet, et ejua comminationa aanoitia firme animo aibi et timebat et qtianttim poterat cavebat. atabit promiasia ; neo obligatam talicairemonia tibi 8. Ut junior Lascaris plures e magislralibus ccnac tuo generi fldem uoquam in animum inducet temptim amaueril, aliis suffeclis. fallere. Haec loqentem illum irnperator reveritua daranati carcere liberationem 9S annuit polliAt quoniam bic ingeoio ardeoti cum praeceps io oena inauper animo ac in illum plane benavolo aliacuncta ferebatur, tum faclllimus erat ad opi futurum, aiia quoque pro ee, uti patriarcha apon nandum seae contemni (morbus enim quo teoedebat, auom erga principera atudium fldemque baturel multum urirebatur, opportunum eum papraeataret. Hinc cum apud Achyraum patriarcha ratumque talibua credendie rebuequequas audi^et cum plurimua simul proaulibus aliia adeeaet,ariUit aut ccrneret in partera seqaiorem interpretandie ad imperatorem, prout ipae diaoedenti praeecripse- faciebat), Haulem Alexium protovestiarii digaitale ret, familiaribua unum sacerdotioprsditum, quo ornalum privat magiatratu, et ejua in locum proimperator excoptoauditoque aolvit continuo Palaeo- movet Georgium Muzatodem Atramyttinum, t 4 logum vinouHs etad ipaum patriarcham perlibenter cui et Theodoram e Canlucarenorum gente, Pamittit cum comilibue pariier liberatia. Eo cum perlaeologi oeptem ex sorore, dedit conjugem. Hujus venieaet, poatquam audivit graves in eynodo et ac- quoque fralrem rainopem Andronicum mapnuifl commodataa causa? ac tempori adminitiones et com- domesticum creat, collocata ipsi iu matrimonio minationeaPatruiDjObaoxiaprofeasus nihil recusara Gluista Raulis Glia. Tortium deoique boram fra8 oanonioas animadveraionia ao poenaru m ai deioceps trem prothieracarium aive aummum accipitraris
n

457

DB MICHABLB PALiBOLOGO LIB. I.

458

*:, . , / , , . , ? , , , , , [ 13] ( / ) , * , . , . ' , , , , , , , * ' , ' . , ' , , . . , , V. " . g , , . , * ' , . . , \ . , , * , . ^, , ? , , , , * , ol . '' ' , * , * , , , . , .

venationia et regii aucupii praefectura nomioat, clam graeaantem de se auapicionem affectati imboroinea patriciie nobilitatia proraus expertes, sibi perii. Nam ne patrum quidem ejua in magniim vero puerili famliaritaie notos ac comniendatos, ^ chartularium cooptatum, qui et ipsae Michael Paquod ipai ab iofantia inter bonorarios epbeboa Ja3ologu8 vocabatur, eine perioulo esse patiebatur apparaisscat. DUOB qoin etiam ex optimatibus auapicio. Gum enim ia interrogatua de imperio oculie privavit ; quorum alier filius fuit Alexii candidereapondiaae diceretur, ai cui divioitua deStrategopnli, viri perillostrtris ac in primia splen- beretur, illum impune capeaaere qui vocaretur, cp didi, Conatantiaua nomine dignatus ab ipao affini- dicto relato invieua exoaoaqua imperatori, rem intate regia, aiquidem neptam imperaloris Joannia dignara nec ferendam arbitrato talem virum in illo tradente uxorem babuit. Alter Theodorus Pbi- ejusmodi cogitationea mentem attollere, cuslodiaj Ie9 erat. Hac il)e et alia multa nova exempla ede- vinctue traditur. Quibus ille auditia, aibique non bat, i n dies, intentus deprimendo supercilio priu- immerito metuena, bic quidein grave et perquam cipum regii aanguinia, inde aecuritatem aibi pru- miaerandum putabat cum tanto periculo remanere, denti, ot quidem arbitrabatur, consilio parane.Non inde vero ad exiernoa tranefugere salutare quidexn, enim reepirare Hlum ainebat raorbua diu noctuque at probroaum judicabat. Quare cum utrumque malum videretur urgente ad eligendum alierum prava Imaginantem. periculo pra3senti, quod aiinua e duobus eat visum 9. Vt Cotys Palaeologo persuaserit fugam ad Persai. D optavit. Itaque multa adhibiia ad latendum attenTum enitntero Palaeologo Meeothyni praafeclo, tione ao diligentia, aescitiaque quibusdam e famipraepositoque ipaia optimalibua jossu imperatoria, liaribus, transmiaao flumine Sangari recta in Perac strenue eontra Italoa rem gereuli, adfuit e pa- aidem magnis cootendit itineribua, eultanumque latio quidam cogoomeato Gotys, ex intimia ejue, convenit, qui bomicem cum gaudio et quibua par valta qni eignificaret eom non parem angi iis quaa erat honoribua excipit. Hoc interim epatio apud dicturos veuiebat; quibua expoaitie : Ac niai te exteroa sub regiia vexillia cum bostibua aultani foga proripia, adjanxit, paacis diebua in ma- congresaus fortiaaime ae gerit, imperatorem inde, gnam oalamitatem res tuseprolabentur. 8ed nequa si forte audiret, aibi conailiandum aut Baltem delimibi tuta bio deincepa 95 mora eat, verum trane- niendum aperana. Inde palam pcBnitena tranefugii, fcgiendnm ad Persas pariter utrique no&trum, ai ac 96 recurrere ad aaos certus, ei qui tunc Icooculorum cura tibi eat. Haec ille ; qusa facile per- nienei Bcclesiaa pra3erat conailium communicat, auasit amicua amico, eibi eemper timenti propter illoque deprecatore utilur apud imperatorem, ti

PATROL. Oa.

CXLIII

15

459

~ OBORHII P i 2HTMBRJS

460

I , ' ^ . , , , , '. . , , ' , , , ' , . , [ 14] , , ' , , (5, }

' . '. .

^ , ' , ' , . ( ) , , ' , , , 0 , ' . ' , . ^ , ol . ( } ' ,

forte impetrare posset regiae litteras, quibus eibi 14. Mittitur Chadenus duclurus Palxoiogum catems fides certa fieret ira imperatorie plane eedatae, vinctum. sieque tutus ipsi et eecurus oontingeret reditue. Verum Dyrrachi praesule Theaealomcam ob eas At praeeule negotium urgente missis sine mora lit- turuaa reverso, eodemque, proot res poacebat, aaterie imperator annuit veniamque conce8&it,chiro- tagente ut mitterantur qui tumulluantibus obaiategrapho cavene homini, nihil asperum ab ira aut rent, rumor procurrit imperatorii equitataa comi* grave paseurura. Revereum benigne excipit, de- tem Cbadeoum quaraprimum perventurum Theewmittentem se et accedentem amplectitur, etfatenti lonicam, non aliam ob caueam quam ut Paleologam nullam ee mereri veniam parcit, eumque pristioao comprebeoeuai vinctumque ad imperatorem ducereetituit dignitati. ret.At iUe(versabat u r enim et ipse iunc Tbesaalonics) 10. Ut revertus et bene exceptus PaUeologus audito missus quod ferebatur, eaae quam aegre ferebat, fuerit dux in Occieentem. eecumque ipee animo multa versabat, deequireos Quoniam vero de Epidamno Occidente capta quffi cauea taoi inopinati consiiii faieeet imperatori, sarmonea et litters nostrorum proferebantur, i b i - ut tam diverao modo de ee atatueret, et quem tam que desiderabantur et prssul et dux et militaris honorifice modo miserat. etaliiu tam igoomiaiose uciea, renuntiato proeule Gbalcutze, qui Magnae revocaret, cuique regiia litleria venia paulo ante ConstaatinopolitanaB eccleeiae praerat aacrario aecuritaleque atabilita cum plenaoblivioDe veterum cum boc miasus unv Paleologus est ut ducis ib{ j delictorum gratiae non vulgaria locum apud ae trimonere fungeretur, cui mandatum nominatim in buerat, digoatus ipaum bonore maximo, eum nonc in decernendie rebus cum csterorum qui isthic es- pactis conventie momento rescieaia, velut criminis sent ducum, tum in primis praesulia ooDeilio ute- deteslabilis compertum, repente daranaret. Cteretur. Hoc itinere celeriter trangressi Tbesealiam, rum cum quid coneiliii caperct quove ae verleret non cum jam Bardarium flumen tranemieauri eeseat, haberet, addivinampeteodamopem sibi confugientrajicit primum dux cum copiie, ubi omnia pertur- dum 88 duxit; communicataque cum Dyrrhaoata et ad defectionem inclinata reperit, quando et cbienei cura, eum ut sibi adesse divina pro se ope Mtcbaelis despotae nothuaet obacuruefiJiua Manuel iinploranda ne gravetur rogat. Quo faciie anauente cum haud sane contemnendo exercitu forte eo (rea enim per ae pia Deoque grata videbatur peti) veniena, conserto praelio, primum quidem aggree- in Acatonii raonaaterio a veepera nocturnae decansus dueem lancea propellit %% et projicit, deiode tataa sunt preces : poatera quippe die sacrnm facere cum 1 8 aeeurrexiBset et equo insedieeet, vulnue ab pra3sul deoreverat. 98 Ut igitur illuceacente die eo letbale accepit, neo par repoauit. tataa ao solemnes borae percurrere, divinam facta(

461

MICHABLB PALASOGO LIB. I.

4

462

- . *12 ' , * , , _ ' . , ' . [. 15] , ' , ' , . ( ) ' ? . , ' , . * , , ' * " ' ', , . ' (&{5 , , ,

. , , , * ( ' ), ' , , ^ , ' ' ' . ' , , . , . ' , , ^ , . , ol , ' , * . '

rus rem coepit, eilentium indicit populo. solueque exhilarandam Palaeologum eumdem tanto tunc opeecum ipee Deum intentissime alloquens, qu ante preeeum animi mcerore, ut de vila ejue metueresacrificium rile fundi consueveruat precee summa tur. Non aperasse autem se ipsi pereuasurum quod tranquillitate recitabat. Tum enim verovoceminau- ^ volebat, si ex libria id se bauaieee affirmaret, quodisse tertio eamdem intermieso teinpore dicitur. niamobmultaa praedictiones taleseveotu fruatratas Brat autem vox insueta plane, nullius afflnis notm bauterat verieimile buic eum tranquilleac eecure l i n g u s , nedum Grcae. Mariiou nimirum pronun- acquieturum. Propterea finxisee manifeete sibi auditam mieaam a Deo vocem, cui eigno utpote raro i i a r i audiebat, et nibil aliud.Quod praeaul admiratus, statim Tbesaaloniceneem convenit (is erat et rairo faciliue crediturum Palaeologum putabat. Inde re cum Dyrrbacbii praieule communicata, iili Dieypatus Manuel), eique nuntiat agenti aibi cum penitua euaaiese ut is vocera iaaudieea diceret: se Deo per sacram psalmodiam, et ea mento versanti prout liberet eamdem a ee conflctara explicare siquae 80 cogitasao referebat, miseam ot clare prolamulaturum. Quibua Palaologo veluii ad aurem ab tam quam retulimua vocem. Eam cum ille diu attenteque considerasset, aliquid in ea aimile eu- uirisque creditie, io magnam epem hominem erexespicatuB est ac deprebensum fuisset alias in voca- runt, eibique, ei eventus ad extreraum falleret, bnlo divinitus pariter edito Beelas; uade aiagulas excusationeai probabilem reiiquerunt, quaai quoe ejus ignoti nominis excutiens Htteraa, planissime coDJectura induxieset in errorem, non satis feliciter asseruit Romanorum imperiuraPaJaeologopromitti. interprotatoa vocem aliud revera indicantem, prout Uaa enim bisce litteris designari voces : Micbaal D eventa monstrarent, quam quod ipsi auspicati tum Augostos RomanorumPalaBologuaOcyusVocabitur. fuiasent. Iaterea dum baec geruntur, imperatorii Sunt tamen qui dicaotbeBC neque a Dyrrbaobiensi equitatus dictue jam comes supervenit Chadenua, Tbessalonicamque ingreditur perceleriter, statimaodita nequo a Theesaloniceosi fuisse dicta, ped huoc iogeaio atque arte rem totam commenlum. que quod Gotnmunifamaatque omniumeermonibus Erat nimirum TbesaaloDicensia mire deditus lectioni vulgatum fuerat, re ipsa ostenaa confirmavit. Nam HC meditatiooi librorum qui artem profitentur divi- Palaeologum aecura custodia tenuit, parcens tamen nandi futuras quorumdain evectiones ad imperia, euui ferrea stringere compede, quamvis id baberet totoqac in isto qualicunque artificio praeodorandi in mandatie. Quod ille ulrum tantee nobilitatia verecundia,ao amioitiae quodam instinctu fecerit, baod eventura plurimum %B exercitatue. Ergo oum rea affirmaverim. Vereor eniin ut satia veriaimiliter SO istios generie curioaiasime investigans nescio quid deimperataro Palaeologo comperisse sibi esset risus, suspicari liceat ministrum iraa tam alrocietam humaaoa senaueatqueaflectus, dumaaevumimperium aiunt ieta eum nolitia opportune uti voluieee ad

463

GEORGII PACHYMB&fi

464

[. 16] , - . ' , , , . ' , ' , , , ol * '. '' ' , , ( ) ' * , , . " ' . 6, ' , . . , , , , ' . ' ' , , . > ,

, ' * ( , , ), , , , ' ^ , , ' -

^ , , . ' * ' . . . ' . [. 17] V . '. < * . , . '

exseqnitur, animo veraare poluiase. Tamen iile qualicunque ex oausa sic ejue dignitatis rationem habuit, non permittendo talem virum intra civitatem in oculia civium ferreie vinctum compedibns ignominiose traduci, ut eimul aatia provideret ne qua poBaat elabi. Quare illum magoo suorum ambiens comitatu oocte educit; ao ubi jam ambo a l i qaantum extra urbem proceaaiaaent, mandata, qu acceperit quaeque honoria ejus gratia omiaerit, indicat, simul admonena non audere ae ampliue iadulgere auo in eum aflcctui: id enim utrique perioulosum fore. Ad quse ille iia verbia reapondit quae tnultutn se ipsi eo nomine debera sigaificarent, gratiasque agene pluriraaa,paratumque se continuo exhibuit ad aubeundam oumem acerbitatem impevatorii mandati. Quare mox volena ferreaa induit compedea, inseditque equo pendentibua i n latua alterum ambobua cruribaa ferro devinctia. In bunc uiodum cum coeplo uterqueitinere pergerent, aliud quoque ipais euntibua, ut fertur, oblatum eat aupurium proaperum etvelutomen eorum qu paulo poat erant eventura. Tale autem id fuit. Ibat PalaBOlogua praesentia, ut par erat, mali aenaum frontia ftKBatiiia praefereae, conaoiari eum, prout poterat, etavoeare atrietiliadolentem animura ad quamdam bilaritatem conante Gbadeno. Gujua ofilcioais ejua generie hortatibus quaai ut cedere se Palaeologue monstraret, compoeito vultu ad quamdam epeciem reapirantis ab gritudine animi: Quin tu, inquit (nam belle illum 81 paallere aiebant), aures et mentem mibi demulces modulando aliquo cujuscunque argamenti cantico, quod tibi cumque primura in bucoam venerit ? Tuno ille quamdam

Bubito canlilenam exoreus eat, cujue boc erat initium : Nunc prophetica pradictioimpleri festioat. Exoraua ost autem non quidem remiaseac leniter, acd impetu pene fanatico vocem ultra Q omnem modum ac prope supra vires attollens, contentionc summa ; unde contingit recreari vinctum atque bilareecere, non tantum (quod solum videri cupiebat) suavi vocie eoao, sed potiaaimum recordatione per id carmen ingeata vaticinii sibi regnum olira polliciti, cujus fidem boc caau inopinati canua velut novo quodam divinae aigniflcationia auspicio oonfirraare tacite aibi blandiens gratulabatur. Interim diebue aliquot confecto itinere, imperatorem priino statim acceaau adit comea, nuntiatque adventum Palaaologi ;quem admiaeioneminimedignatum carcer excipit uti jam damnalum, quanquam ipse, ut diximus, arcana ex divinie osteneia Gduoia de se proaperiora mente vereabat. Dilata eat autem ejua cauaae accurata cognitio in tempua quoimperatori per valetudinem liceretei rei attendere. Diorturna baeo fuit mora, pertinacius durante principis morbo, et vincto tamdiu in custodia peretante,oon illo quidem veluti convicto criminis majoris: aolis enim iere euapicionibus laborabat antiquisillis, sed de novo eventilatie alflalu maligno delatorum, subinde clam ineusurrantium ioiperii prssagitionee de Pala3ologo jactataa. Ea erat vera detentionia ejae cauaa, cui obtendebatur criraen affectati regni. Verum altiua repetenda narratio eat, ut proposila rea ad captum lectoris accornmodatius tractetur. 12. Ut imperator xgrotans omnes veneficiorum ac prxstigiarum suspectos habueril; et de Martha. 3 $ Invaeerat imperatorem morbue, et ie quidem

465

MICBABLB PALuBOLOGO LIB. I.

1

, , . , \ ', , , 3 * ' , , [, 18] , , , , ' . , '* , , , ' ', . , . , , , ' , , . . \ , , , , , , j ^, * , , , (. " ' , ' , . , , ' . , * , ( , ^ ), ' , , , . , . ; , , -

gravie, epilepaia, qua aubinde appreheneus ooncidobat. Origo ejue veraimiliter imputabatur oaturali effervescentie cordia (quam et causam ei fuiaae ' reor rnboria in vultu flagrantia (1), haud aesevidelicet capiente ardore principis illiua membri, quin foras nsque in os et genae erumpente interni msins indicio ae proderet. Sed et fuligineeex iato incendio aursam in cerebrum perlata? rationis usum perturbabant. Quod quemadmodum fiat, quantumvispbilosophi rixentur inter eeae, certum tameo experientiae euffragio est fontezn recti judicii cor esee, prout exbalantur ex eo aooommodati ad eanum temperamantum capitia aut ei adversarii vaporea, i U delirarehominem aut sapere. Tuncigitur istius. modi oaligiQom incommodo in cerebrum appulau aubinde perculsus aeger, laborare se vi sasva maU daainonie magorum artibus immieea judicabat. A vtilgus quidem ad talia credulum crimen ejusma" leGcii impingebat Muzalonibus, quasi qui non con" tenti dignitatibus concessis, ad majoree, quibua inbiabant, viam sibi eo acelere sternerent. JSgro aatem saepectus qaiviserat, quem quoraodocunque insimulari praeatigiarum audiret. Quare statim ad primoa auaurros vel temere deferantium obvii passim quique comprebendebantur. Quo animadverao qni aliquem oderant, certam eam inibant rationem ejua male multandi, ut jam delatio magiae indicium eeset iraa injuat poanae per 88calumniam de inimioorepetentia.Perlata autem
(1) Cf. Possin. Gloasar. .

ad imperatorem accosatione (non erat enim liberum ei disaimulare quod ejua generis auditum I fuerat), etatim ia turbatus et satuana, tanquam non in aliom quam in aese qui deferebatur noxiaa artes intendiaaet, diaquiri de re jubebat. Elabendi autem e judicio atqua innocentiae probandse una erat ratio, non ia calculiajudioum aut laudibua teatium aut jurejuraado dato autvits priua inculpalae actce euffragio sita, aed in innoxia pertractatione ferri candentie, quod gancium vocabant. Hujua purgationie bio riiua erat. Qui se ad illam offerret, triduo priua jejunio et oratione ae parabat, cuatoditus interim et manu velo involuta, cui aigillum esaetregium impressum, ne quia eam unctionibua adver8ua ignie eensum roborantibus muniret. Tum productua in medium audacter arripiebat ignitum globum nuda manu, et eum per tria conclavia epatia portabat. Vidit qui bc acribit in latatem jam tum puberem adultua quoadam ieti examini eubjectos citra ullam defunctos noxam candentia metalli tactu, mirantibus qui aderant, iila?soa integroaqoe recedere. Cum autem per id tempua non raro eoleret imperator viria baud nobilibua prfflinii loco vel gratise nobilissimarum virginum conjugia decernere, inter alia ejus generie exempla cuidam adoleacenti e regiia ephebis, Balanidiota? nomine, Tbeodoram 8 4 Marthaa Gliam aororia Paleeologi, e magno domeatico Tarcbaniota genitam, deaponderi jussit, Celebrata consenau partium mandato prio-

467

GH0RQ1I GHTMBRJB

468

, - 3' ) , , . ^ - , ' ' ' , , , ' , ( 5 . , . * , , , , ' . ( ) ^ , ol . ' ' . * ' . ' , [| , , , ' , , (. . [. 19] , . '. , , , , ' , & ' <5(5, , ' 5(5. ' ' . , , 1 1

cipie rite aponaalia aunt,etaliqnanto indespatio ie queeatione aperabator elicienda mulieri vera oonjuvenia eponai fiducia eedea puellffi frequentaverat, .^ feasio. Nibil tamen aliud expreseum niai ae haud cum ecoe nescio qua repentina mutatione impe- conaciam talis acelerie: ceterQm virginem sponei rator, jare ao pactia abaoluta potestate suaque de- prioria neceeaitudine devinctam a secundo abhorque habere juaais, inopinatissime imperat Tarcha- rere. Hc audtena non ultra aaavire imperator niot magni domeelici filiam viro Jnobili Baeilio voluit, aibi metuens ab exercitata, ut auepicabator, Caballarii fllio nubere. In magnee loco graii id dirie inoantationibus anu, ne vira maleficam io Basiliue babuit, et pro se rem urgebat. Feminis, ipsum verterct, ai amplius irritaretur; eeu veritue matri flliaeque, charitate sponsi prioris illigatie, et rie Palfleologua tam atrocem sororie injuriam defeindecoram arbitranlibus reailire a conventie ao ctiooe ulcisceretar. Atque hoc quidem utprevertefidemfallere, negotium omnino non placebat; quare ret, uiisso, ut diximua, Cbaldeno redactum in ordiapud illaa gratia carebat intruBua procus. Tamen nem Pelaeologum et vinctum ad aeee onravit adinctimbante iteratia jussis in idem principe, volen- duci, apecie quidem ut veneficii causam diceret, tibue oolentibue matre filiaque nuptis palam ac revera, quod.indicavi, neis audita contumeliagereplendide celebratae sunt. At multie inde diebue mans ad rebcllandum induceretur. Id enim patuii nuptialis conjugum congressum baudquaquam ae- ex eoquod imperatoreumpaulo poeteductom careequebatur. Cujus rei forte cognitaB percontatus ex- re non eolum veniadonavit et in integrum restituit, Baailio cauaara imperator, ab eo primum eludeba- D eed et suie rebua, ob morbum ex quo periclitaba* tur arabiguis responsie : tandem inatana efflcacius tur, metuens, pr&prios eiliberoe comraendavit, graaudivit nodum Veneris magico raalcficio novis tiam in eum euain memorana ea indulgentia teatasponeis injectum. Hac mentione pr 8tigiarum in tarn, qua ipaum ob vetcra utique criminapcenadifamiliares Buspiciones revolutue princeps, et se gnum: benigno affectu miaerans, nulli atroci ct quoqueipaura infernis artibua appetitumaatumans iramedicabili aupplicio subjecisset. ab eodem indicati faecini auctore, vebementer ex 13. Mors Theodori Aftgusti, tt ipsius dum viveret ret prseelare gestx. canduit, extrema experiri quaque certusad artifiEodcm porro annoin autuncnum vergente tnorioem veneficii noscendum. Saccus expeditur illico stramentitius, et in eum anus misera nobilissima tur iraperator, pupilloe rclfnquens quatuor liberos, matrona unda conjicitur cum felibua, qui videlicet trea tetninaa ot novennem unum marem avo cognoacubus immissis per textum legetis compuncti minem Joaonein. Nani filiai priorca collocats dudura 8 6 fuerant in uiatrimonium, una quidem unguibua 8 5 voLularu discerperent. Ea iinmani
J

469

DB MICHABLE PALJSOLOGO LIB. I.

470

, , , . , ' pc, , , , . ' . , , * , . , , , ' | , , , , ' , , ' ouv [. 20 ? , ^ ' , ?. , , * , ' , ' , g . ol , , , . , , , ^ , , . , ( , , , . , ,
J 1

Constantino Techo Bulgarorum principi, allera vero Nicephoro Micbaelis despota Occidentis filio. Necplaneimprovisus acoidit hio casua,quippe preenuntatua coelesti portento. Etenim eol defecerat ad horam tertiam aextaa diei, et dena teoebraj cuncta comprehenderant, adeo ut apparerent atells per coelum. Ita pra3ripitur aoerba morte vir regie natua et nutritua, regie quoque educatus et edoctus, patri non ille quidem aimilia ia profundaconsummataque prudentia diotorum pariter et actorum, neque in immutabili conatantia aemel recte decretorum, caatorum ex avo habena celerem ad omnia, exceleum ac magnum belloque acrem animum; ex roatre vero benefioentisairaam naturara, quae ambaboa manibua dona in aubdditos effunderet, nullo mcerore largieaime, imo effundere gauderet. Studioaaimua in primia litterrarum, et litteratoa amplecti beaaGciia aolitus, meditatioai quin etiam optimarum artium intentua et non magis institutioae quana iadole magnam eleganter scribendi D facaltatem wecutue, ut multa diaerte componeret quoties tanti duceret in id incumbere Cujua rei documentam (multa aimilia reticenat unicum proferam, ubi aole^oius aancti cujuspiam festum illaierat non alia adhibita preparatione quam avocatione mentia aegotiis, uno modo clericorum sedatiae distinctiuaqi^ proauntiaote eenarium psalraorum qui premhtf consueverunt matutino cantui, elogium beati, qiod vocant canonem, ex tempore pangebat, 3 1 ei cMua memoria celebrabator laudea qnam acitiasimeiontexenBornatiasimo preconio; quod tam liberali la^itiooe cumulabat ut apargore passim in quoavia a pene projicere

dona videretur. Adeo non paallentea, non daotes operam oanentibue, indonatos relinquebat. Seu qui in excubitorum ordine, aea in eateHitum ct corporis cuatodum numero, aeu alio quopiam aiilico mioiaterio imperatori appareret, aive etiam aliunde aliqui eo forle vonien8 tunc occurrerel, in omaea ex eequo regiam beneOceotiam extendebat. milites praeaertim et litlerarum atudioaoa. Non enim nox, non dies, non tempus mcBatum, ooa bora laatior, non oriens sol non occidena ipeum vacantem a beneflciendo reperiret. Videres audireaque circa eum semperautqui munus accipereni, aui qui accepto recederent, qui non frustra petcrent, qui nacti quod voluerant gratiaa agerent. Atque bic tamen talia cum eeaet imperator, gravia erat primoribus procerum, idcirco qod in demandandia preefecturia non patricii geoeria aut neceasitudinia cum principali domo rationem baberet; aed quemque viritim ex propria preatantia verisque dotibue eetimana, admovebat rei gerend ad quam aptue erat, ac meritia dignitatibus ornabat. Cognatis vero ac conaangaineie suia censebat sufficerc debre istum nataliumhoDorem, auam sortem ao clari t ud i nem proaapiae abund e magnae dign ttatia loco duoere. Id autem et judiciura et factum erat, st quia recte consideraret priacipis virtutem promoventis, et provocantis subditos ad studium omnis veraB laudis. Non enim auctoramenta inertis, sed vel atadia vel praamia heroica; virtutis illuatres essc magiatratus ; quoa ita at illia deraum debere committi decernebat qui et ae S8 pneclare ipaos in iis genere et alioa commode salubriterquepoeBe gubernare judicentur. Ineral ejus moribua et terrificum

471
1

GBORGII PACHYMBRJB

472

. . , , ', * . ; *0 , , , ' , , ; ; " , . [. 21] . , ' , ' , * , , ; & . . '. " . . " , . , . ' " , paxtaxou . . [. 22] , , , - . " *(5 ' , . * * *

q u i d , volto sermoneque declarantibushaud impune qui quidam indignationem p r e ee ferrent, exlaturos qui aliter ac oporteret agerent, uti et e probafit i l l i oultua iatiua ao vestitua inaolentiam contrario, qui prout par erat offlcio fungcrentur, tali occaaione S9 i n t e m p e e t i v i : Nam quid, ait, nequaquam mercede carituroa. Ingentia enim tibi couaciua perfeciaae te i n Romanoram comutramvie i n partem omnino momenti eet bominia modum,ut indetibi licentiampartampoteeabatenin civitato primarii recte aut secus factum, prava di opibus illorum i n tuaa remissiones ad privatum siquidem vita et mala faoinora nobilium par i t i u m duntaxat tui animi fructum, DOD vero ad ollam reipublicae important ac v i r i l i u m exsectio bumano (j pertinentea utilitatem publicam ? A n nescia ielaa corpori,quod inde univeraum debililaturenerveque auro inaignea et eericas veates sanguinem ease Roflt ac flaccidum. Gontra virtua et actio laudubilie manorum;quibua idoirco i n eoram tantum commoda principum virorum aimilia eat centro circuli, quo ntendum eat, cum res ipaorum aint ? Quaerea forUereote conatante ac eitum imraobiliter obtinente pro- se quando ct quomodo illaa in ipaorum bonumuaur* prium atatua orbia ac circumferenti totiua fixue pentur ? Tunc videlicet quando admisaa exterarum ac fimaa permanet. Enimvero quidni aperari degentium legatione Romani populi opea oatentari buit tanta caneiliorum paplentia uauram moderatei n cultu et ornatu principis publici honoris interest, bue ac utiliter prcfoturum rebua i l l u m principem, divitiro siquidem regum diviti subditorum repuqui rudimentum imperandi aub tali tantoque juali tantur. Extra quam causam publicainsigniamaU* regiminia magistro, patre optimo, poauerit, a quo atatia ad privataa etiam relaxationes adhibew, unicua licet et adaltua filiua in p r i v a t aortie h u vero eit dominum ae monatrare non principem, miJitate relictus, excluauaque conaortio ac nomine et quaai eervitutem indicere civibus, qoi cvm libeimperii, accurale otioaeque praeexercitatus eat i n ros putent et baberi velint, ista vestinm odioea omnibua meditainentie artis apisae ac niultiplicis superbia eese velut i n mancipiorum ordinetf redigi homines regendi ? r\ detestantesindignanteequeconqoerenlur Numjam igitur intelligie, ista levitate traducti ad v-enatoriom 14. Ut Lascaris patre Joanne ad imperium erudiueum regii ornatus qnantum flagitii<wnsciveris? tus fuerit. Ietiuamodi mooitie, hao hiatitutioe tam eevera haeresiraperu apatreoptimo ad mideratam et popaHuio aliquaodo venatum egreaao com veaie auro larem principalue adminiatratinJani infopmabator. texta, iodeque domum redeunti, occurritforte pater, et eum ae diroissisaime venerantem neo aspectu 15. Ut provestiariut Muzalon/wri principis Somdignatua velut inubservatum praeteriit, moxque ab nis tutelam s*cepent. adeunte contemptim ae avertit. Gapuit id frigue, Hoc porro nunc mortur,palam yulgatum aatpronec male ratiocioatus, prudcna filiua in argumeotoveetiHrium tutorem pieri principie a patrairopetum hauddubiumpaternaein ae irae, Undepostquam ratore deciaratum eo**mpore quo morti proximos aeatuasscl aliquandiu et aovere eecum inquirena monachi b.abitum i^luit. Sane euocedenti io impecausam offensioais lrustra in aua conacientia quaerium huic pueru^ Joanni ea aetate, cui aec ad 8ii9 et,privatitn patremoonvenitsane sollicilua nec providondum ei^ ratio^ neque ad se tuendam vires Setu vacuus. Quem ille atatim iia intuena oculia

473

DB MICHABLB PAL^OGO LIB. I.

474

. ' , , , , , , , . " , , , ' , . 01 , \ , ol ' - , . , (ol ) , ' [. 23] , , \ , - xac , g ' , ( . ' ), \ , ol , ' , , ol , ' ' ' , .

snppeterent, opue omnioo erat idoneo prssidio, ne quam quod optasaet passum meminerat, pronum quid improvisum pateretur. Multorum quippe ipei judicatu est haudquaquam temperaturam a oonatu clam insidiantium infesta odia imminebant in oc- laedendi nocendique capitibue exoais multitudinem casiooem ei nocendi; quoa aane, si quis motua re- iratam, niai metua potenti armataa conaciumaibi ram vel levissimus exaiaterct qno aliqua modo exiguarum virium furorem privatom coerceret. Neque bic tamauspectus et minaxtumor rerum quorquidpiam novandi opportunitas daretur, avide illam caplaturos et vel extrema qoaaque 40 atrenue au- C eum tandem erumperet non verebatur Muzalonum auros apparebat. Quare illum in munitisaimam natu maximus, protovestiarii eminens dignitate. arceia ad Herraura Magnesiae eubmovendum cen- ' Efrgo 18 bomo neo bebes nec incautua, perspecta suerunt, addito idoneo comitatu et aolita regia DOD dubiia signis invidia contra ae ingenti, cognitofamiliae ac palatini rainisterii frequentia, atudioae que 41 tacitis Buspicionibus multorum deaignari delecta ex fidis viriB et ad invigilandum saluti pu- se ac reum agijaffectati per scelus imperii, iodeque pilli principisgaaviaet acribue.Caeterumoptimates, quantum suo capiti periculum impenderet, prudenaive qui in uau honorum et functiona magistratuum ter aeatimans, aapienti consilio decrevit experimenperatabant, sive qui varie dispersi, indeque mala tum capere voluatatis studiique militom erga 8 6 , animati erga exsilii auctorea hac conversione re- explorarequequemadmodum in 86 affecti optimates rum prosilierant ex angulia, libere jam agere illi essent. Igitur multis priuadocumentispalam exquiquidem audebant, continebant tamen linguaa, et aiti affectus fidei ac venerationia erga impuberem meta invigilantium acriter et quasi e specula au- Augustum editis dicto factoque, ex quibus omnes surroa omnes aura anxia captantium Muzalonum intelligerentseab omnicogitatione iaaidiandi capiti taciti ringebantur, ira odioque penitua condilis et aut majestati rjus easequamalieniasimum, convosimulatione obsequii velatis. Prae ae ferebant enim cavit quotquot aderantsenatoresprincipesque uniparere se ipsie velle utvicero gerentibus imperato- versos regii sanguinis, quantumquemagiatratDum ris parvnli, cui etiam per ministros et ficarioa qaantum ex militari ordine cogi ex propinquo poimperanti libenter obtemperarent. Hajc in speciem tuit. Convenerunt quoque in eum coetum fratres ostentabaotar, interim dum n preaerlim qui nu- proavi imperatoris, Lascaria, qui et ipae olim pero principatu passi advarsa fuerant, mordicua in magnam sibi laudem peperitimperii prsclare admipropostto contrario haerebant, ulciecendi videlicet nistraii, rem Romanam ex afflicta et retro lapsa ia in fllii caput acceptaa a patre injuriaa, ac vebemen- multo moliorem revocana statum. Ne caeci quidem ter optabant efGcere ut Joanni filio dentea obstupe- abfuere Htrategopulus et Philea, concurrentibus ecerent ex eo quod Tbeodorus pater ejus uvam pro 86 quoque magnatibuaaimilitercffiteria.Quibus acerbam i r a immitis et ipae mandisset et exprea- cunctis C0D8688U apecioso ac venerabili conveniura sum ex ea Bucci amari poculum ipaia propinaaaet. ornantibua apparuit stans in loco superiori protoHujus generis infeatia sensibua atque affectibus vesliarius, unde conspici pariter ob omnibus et a arcano paaaim gliacentibua partim in adolescen- primis non minus quaro ab ultimia audiri posaet, tulamprroeipem paternalaboranteminvidia, partim statimque in bunc modum loqui coapil: in potentea rerum, ut quisque ab iia aliaa ae aliud

475

QEORGU PACHYMERJ5

476

- * . . [. 24] . 6 , ( , , , , ' , . ' , h - . , " , . - , , ' , , , . . - " . , - ? ' ' , , . , viyqpv - , . 6. h ' , , , . , - . ; , , , , ( ,

16. Concio protovestiarii Muzalonis. Rea nostrae a principio apudvos hodierna oratione repetere, viri nobileeaequalee etaodalee mei, superfluum opinor videretur et alienum ab boc tempore, quo aliud nobis objiciturneceesariumdicendi argumentum,i8ti utiquepreevertendum. Obiter solum innuam nos tantum non in palatio genitos a patre, ministro et ipao imperatorum, in aula 49 educatos esee, et in palatinum paedagogium adeciloa aub imperalore, quem modomortuum lugemua, rudimenta puerilia institutionia primapoeuisse. In ejua obsequio eub patre dominantie adolevimue; et qaa ai fide servierimus incumbentea impetu affectuque toto in ea quaejubebat, amorem cum metu miscentes, teetari potestie universi VOB. Nunqoam enim vel tantillum defleximua a recta fidelis obaequii via,neoaliud atuduimuaquameine fraade ac fucoaincereobedire domino,etiam in his ubiforte, quod etudio summo conabamur,ad iinem illi placendi non pertingeret. Sicenimetatuebamus, fidem cum officiosa voluntate, liceteucceeeu deatitotam, proferri debere obeequio quod non studiose neo benevolo suecipitur affectu, licet pro- D epere ao cum agentis laude perpetretur. Quod autem boDoresadmisimus et dignitatea exspectatione nostra raajorea, atque adeo maximas, imperante domino noetro,volantati ejuaimputandnmest Quid enim nosegimua tam egregiumuttantum bonorari mereremur ? Tamen ita imperanti vieum. Et nos in dignitatibue aumua, non tamen ut aatuta maligoitate immineamua ocoasionibue oocendi, et in cujuequam damnum potestate abutamur.Tealem in id daraus coneoientiam aoetram. Neque enim aut ejusmodidaranatae arteaviamaobia ad orescendum munierunt, aut conducere puiamus ad iirmandam

nobia poeeessionem honorum turpiesimum ietud genue aatuti. Homini quippe apud priooipem potenti, si conetur eupplantarealios, suggereoa qnod irritare adveraua innoxios regnantem poaait, nemo eet qui non juete auccenseat et dira imprecetor. Sed neqoe nos adulationibue vilibua et libaro ia* dignia aesentatiunculie circumveniaae facilitatem principia, et ita in ejus irrepeisee gratiam ut forca ejus benevolentiaa aupra noe attraheremua 43 exoludeadia aliia, eatie indicantinflicteBDobie ab ipao liberis dictis offeoao muitaa nec leveaplagae, itaut ad raortia aaepe viciniam flagelia noa ejua admoverint. Cbaroa autera nobia vos omnea eaae, et ut veatram cujusque introductionem in ejua gratiam commodorum etiam noatrorum ac fortuns damno procuraverimua, multoa puto dicturoa,|qui preclare norint. Quod ai quid ex cujuspiam ?ero impetrare euppJicando nequiviraua, non idimputandumnobie, utique conacfia ainoeriaaimi in ejuemodi officiieetndii, aed tribuendam difucultatibue temporum,auggerentibua menti prinoipie acres aoapicionea in quoadam omnino inculpatoa, ai recte judicareiur, Quia enim moriaburaani acieoa non ita eveaire solere novit ? Temporum, inquam, certis momentis confusa qaffidammaligaeperplexilaa eummiaetiam viria euapiciones iniquiasimas aapergit, importat que oalamitatea iia qui multari ex merito non potuerant; nobia autem familiaribus principie eoapicionem veriaimilem, non veri tamen criminie imponit, quasi cauais et auctoribua raaloruin qu pra3vertere nequivimua. Ca3terum hujuamodi omniutn judex ai divinua oculua, qui acit malitiam punire ; neoei fraue cujuaquam valet obrepere. Jtaque ai quae contigerunttalia, nobis invitiset plaae innoxiia contigerunt. Et qu pcenaa innocentibus

477

DK MICHABLB PAUBOLOGO LIB. I.

k

478

) . , ' (<8* , . , , , oV . , . '' , ' , 0 . , ' . * , . , , , , , , ' , , , . , .

[. 25] ' , , . , ' ,

,
, * ' . , , * , , ' . , , , . , , , . -

deinde irreparabiles ei inflict eunt, sine coneenau, sine culpa eunt nostra inflict, aolaet nobis ineluctabili regnantie voluntate. Dicetaliquis : Potuit talibus prceene objicere se medium et injuriae obstare. Potuit,eed patientibaainutiliter, eibinoxie: suam enim aio fortuaam perderet, aliene noo prodetaet. Vis contra major et invicia neceeaitae ruebat, obstantia queque perruptura. Prasvalet enim rex, cum imbecillo iraacitur. Usc dicta eint, ut demonatretor neque quod dignitatee, non atudio qusaitae, acceperimua, neque ei qua iratua princepa eaeve inquoadamoptimatum infeateque decreerit, crimini nobie jaste a quoquam verti posae. Bed vel bis caueam prabuerit quis 44 lapsu quodam B U O ; alioa tanquam non bonoa falsa suepicio tradoxerit; exceeeeril deoique aliquoe ira conaultrice non fideli uaa volanlas priucipia. Perque aimilea hia cauaaa evenerit ut qui bonua erat pro Buapectorejteeretur,proterirettirnon minusdignua aasampto. Sic tura erant tempora. Sic tunc viaum . 8ommam babeoti poteatatem. At praterito illi jara tempori aliad succeeait plane diveraum, tempua remiesioQis et aecuritatia. Ecco qui tuno regnabat sublatae e medio esl: ei aucceasit ex illo genitua digaua imperio. Puer eet, ut videtia. Propter hoc fidorum plorium eget cura, frequenti etiam et aollicita diligentia. Guatodibuatam chari capitia intendenda vigilia eat, tam in eoa qui intua quam in eos qai foris euot, ne quod ei aliounde malum i m medicabile clam obrepat. Cauaaa porro, cur faa et qoura jnri et ofOcio oonaentaneura ait fideliua miniateriom obeequiumqae conatantius pariter et alacriaa nunc quatn antea unquam exhibere noa ao

navare oommuni domino, nihil diasimulana dicam. Primumilla simplicitaa domini, puarili eioceritate, sioe arte fuoo quidvia agentie, nibil occultando, nibil cldDOulum aut arcane macbinando, nibii euapicioae cogitando de iia qua3 aubditi faciunt, quid aliud quam trabit et ineluctabili quadam pel lacia rapit ad eeae omnium benevolentiam, etudia, tenerrimoa affectua, utique erga omai jam ex parte amabilem principeni, a quo nemo quidquam quod nolit pasaorum sese vel eogitando poasit flcgere?Excluao autam metuomni restatpuracbaritaa etlibera, cujue aoliua generoao ac laudabili impulsu pronum eet 45 ut etudium quieque oalendatin prinoipem, unde quod eibi metuat plana nihil est. Sane obaequia oivium in regee barum fere altera cauaarum movet, timor aut charitas. Quare cum nunc conatiterit timori nullum locum esae, sequitur id totum imputandum cbaritati. Ubi aulera adest vera et eincera cbaritae, fieri non poteat ut quidquam quisquam recueet, quidquam uogligat eorum qus ad illiua quem vere diligit obsequium pertioent. Alteraqu quod proposui suadet ratio, hflac est. Recena instituto priocipi beneflcentia ia aubdito9,alio tempore libera, tali rerum articulo neceaaariafit. NOD modo igitur metu vacamua, aed in apes optimaa vocamur; nec tota noatra in aecuritate a malo folicitaa aiti eat, quibua prsterea oateutetur expectanda oopfa bonorum. In promptu estquod quivia optat. Velit modo, accedat : accipiet, ei dignus judicelur; votia quamvie avidis occurret largitaa minime avari, quippe juvenia, principis,ejusdemque non proprio arbitrio rea dispensantia.Quod ai eaaet, timeri magis poaaet ne illi 8ua per ee tractanti obreperet

479

GEORGII PACHY14BRJ3

, ^ ** . . ' ($ , ( ; {, , , , . , ' . , , ' - . ' , ' , ' ' , . 5 , , , ' . . ' ' tva ' ' . . ' , , , . , ' , , , \ , . , ' ** [. 26] * . , , , consoetus regam fastus ad sperDendoe eubditos minueque ourandas neceesitatea eoram; metueretor etiam ne non adiri poseet, ne non i l l i vacaret attendere. Nono nihil oberit. Habetis expositoe ad vestroe U8UB coratores e j u s ; convenire ^ioet quando et quotiee libebit, instare quin etiam, iterare petitiones, quam crebro et quam aasidue opua fuerit urgere. Annon igitar josta cauaa est facile ac Q prompta voluntate obsequenti principi, apea certa et fundata impetrandi et conaequendi ab eo qoae quiscunque concupierit? Hsac non esaent, BJ rea non gubemarentar per fidoe etacct-sau facili cunctia expositos miniatroa. Nam cogitate nupera, et oonferte oum prseentibue. Plurimae relicebo differentiaa, baa tanturo indicana. Tunc metua erat ne qui etiam reotissime egiseet, offenderet gratiaqoft excideret,alu8 i n eum principis iram concitantibue, iie modie 46 eaque arte qoam ex obaervata natura eju8 atque indole fore intelligebant ad ecopuzn intentom efficacem. Hinc erat inutile contendere etudium et conari plura qaam alioa, cum nexno eseet qui posaet boo ipsum imperatori aignificare ao debitum virtuti teeUmonium reddere. Vaaus, _ inquam, erat labor impenderese publico et magna in rem principis m o l i r i , cum sepe contingeret deliisum et circumventum, qui eio egerat, pro laude ao gratia damna et oontumeliam referre. Nunc rebue mioietrorum fideliura curaa coromiseie, nullum recte factom latebit, cujueque virtua agnoacetur, etudium palam erit, labor compensabitur coodignifl p r o m i i s . Quare augendum etudium eet, contendenda induetria i n obsequium prinoipie, et a quo n i b i l timemae, ei cnncta timeamue. Felices crimus si ealvua eit, si quid i l l i acoiderit, perierimue no8 qooque. Bona et mala nostra cx fortuna et prosperitate illius pendent. H s c bactenaa ad commilitones et eodales m e o s t i i x i ; deinceps ad 608 quorum eminet genus, quoruro dignitates in republica praefulgent, h c diceoda judicavi, cum ea libertate ao Gdncia qoara inspirat loquenti CODsoientia veritatis. Ego non propria inclinatione privatisque consiliie ad tutelam principit accessi neo arte aut ambitu incubui u t ab ejua patre tam arduo negotio praficarer, aed primum eo prosiloi eupremis mandatia imperatoriaobsequene, deinde. Sed revoco me, neque isto genere orationis oti . Id solum apud vos proGteor, ita me velle perseverare i n hoc munere, ai vos jubeatis. Decernite igitur qaod placet. PraQcite isti curo, ei videiur, alium : cedam libontar, redigique me patitr ordinem, loeo 47 vel infimo contentue; vidensque a vobis delectum alium idoneum qui popilli principia ealuti, ut par est, invigilat, quissimo animo p r i v a t quietia sortem amplectar. Agam quin etiam infimis precibue cum principe, nemoleste ferat recedere me ab ejue cura, quodea UnU tamque boDorifica praefectura ornatum eaae me quibusdam veatrum non probetor. Preatabilioe enim longe eet i a mililie vel gregarii conditione ac fortuna reipublics eervire, quam metu et euspicionibus anxium in dignitato vivere. Ea igiturper beneGcam providentiam Numinis et eubditi dociles ad parendum sunt, et diaoiplinam militea semnt, et quiescunt quieacereqne noe einunt bostes, et istc vester ordoamplissimorum principumabundit nuraero, quorumquidam iraperatoris oonsaoguroei, quidam primiBsunt dignitatibus illustree, dotibueque omnie generis prsclarie, q u s quemque commendare vel maxitue poesint, summe conspicui. Ex bis eligatur q u i , quod res poacit etneooase est,

481

DB MIGHABLB PAI^BOLOGO LIB. I.

482

. L [P. 27] ' , , . , ' , . , , 6 ' , ' , , | , . * . . , ; . , , , . * , , tl ' , j , . . , \ ^ ' . , ' . , , . tatelam paeri principis exerceat. Assentiar, acced a m , et communibus calculis meum adjungam: noo e o i m privataa rationes atatua fortunaeque noe t r e , sed principie utilitatem ac ealutem anie o m nia quaerhnus et cunctia praferimus. Qui electus a vobis fuerit, ai deprecabitur honorem, fruatra e r i t : v i n c e t eoim conaeoaas veater ejua modeatiam, nec aua e n m ?ereoundia judiciia omnium vestrura ad e x t r e m o m obniti patietur. Me quod attinet, i l a comparataa aum, ut neo ai voa juBseriLis pergere in suscepto munrre detrectem, etiam nullo addito honore vel auctoramento m a j o r i ; et ei alio nutue vestri propcnderint, statim aim acquieturus et traaq a i l l o seouroque animo receeaurus domum, n i h i l inqairene de causis q a voa ad aic de me atatuend u m impulerint, etiamai damna fortunarum et s l a t o s i n me 48 inde grafiaeima redundareot. Oro i g i t a r obsecroqae voa ut et ipsi aioe ullo fuco q u o d vere sententis efferatis. Qu enim esttimendi causa ? Aut quae obtendi posaet excuaatio idonea ignavae disaimulationie ab eo qui aentenliam de republica rogetur i n boc ampliasimo et graviesimo concilio ? Procoatur libere quidquid i n aoimo est. Bxcipietur eequie auribus, neo erit qui mera con- ] tradieeodi libidine oppugnet. Nullus denique metua impendet, quo revocari aut retardari quivia poasit ab eo qualicunque proferendo, quod aut mentia j a d i c i o senaerit aut voluntatia arbitrio elegerit. A g e d u m , atatira ex nunu eatur i n sententias, eonaulat quisque, i n medium, agatque quod vult, quod putat utile. Securum et tutum eet promere quidquid demum i n mentem venerit. Attentos, faciles, ad quivis audiendum paraloa en nos omnea. Ubi princcps i n senatu eet, caoaa esse poteet circumspiciendi quid qnis dioat: prona enim est dicenti apud dominum offenaio, nec ea ei q a oontigerit
1

vaoana periculo. Quali oon eat expoaitue qui loquitur ad sibi pares. Nullua bic prinoipali eminene faatigio astat dicendorum arbiter : siuailia conditio eat ononlum et comtnune j o d i c i u m . Quare bic libor orationi et nibil metu reticenti, quamconque in partem incobuerit aententia, hic profecto, ai usquara, locus eat. Hrec protoveetiario loouto cooferta quidem multitado nesoio quid mietum coafueia acclamavit vooibus, quaa declarare videreotur libenter iUi postiioperatorem subjici,apparebateadici studio aesentandi princtpi. Congerebaot et in proloveatiarium liberaliter laudea, etiam invidiosaa, digoom vidalicet euraqui ipsis imperaret prsdicantee. Qua3 magis aervientium tempori e t l i b e r a orationis parioula caventium vooes erant, quam qua3 veroe animorum sensue exprimerent. Optimatum vero 49 ahus aliud pro re praeeenti submiasa ac perfunotorie dixerunt, ita ut gratiflcari eos potientibua tuoc rerum palam eseet. L a u dabant protoveetiaHura, et sibi ipsie prreferebant: eorum vero quaa graviaquibusdam et publice inviea contigerant, tantum aberant ab eo criminando, ut causas omnium i n imperatorem diserte conferrent, addentes quod quaai eum exouearejit, talia sese noa plane injuria pasaos, si non ob aliud, oerta quia impositum cervicibus tulerant dominum vilaa ipsorum arbitrium habentem, cui quod tantum i l a videietur, reoa se fuisae ao juete punitoe. 17. Responsio Palxologi ad concionem protove-

'

siiarii.

At Miohael Palaaologus, magnua tunc conoataulua vel vere favene i l l i oojes uxoris avunculum se zneminerat, et commuoionegeneris i n participationera quoque ipsiua glonae BO venturum putans, vel quod et ipse adulationis haud expere capiandam duceret

483

OBORGII I LfJUYMSBJB
b

4g4

* , - < 5 < , , > - , ol * ^(5 . ' [. 28] ( , , " . . ; , ; ; " 6 & ol ; , ' ( ) , . , , ^ ' , *; | , ' , , 8 , ' * " $ . , ' ; , . . , , *

occasionem insinuandi sa in gratiam tuno propollentium, poet eas quas indioavimua responaiones aliorum et eignificatara iuboiiasionem, altiua et quaai liberiae vooem tollene, eio ad concionem respondit: Qui tibi tandem,i inquiene, iamentem venit hanc quam modo explicui&ti ad nos orationem habere ? Quasi non meritie et dignitale praemineas judicio imperatoria prfflpositua cunctis. QuflB porro noa apud te falsa infamavil delatio, tanquam qui videremur ei esae iofeoai qui vicea imperatoris gereret? Quieautem tibi juate oulpam imputet eorum quaa ab ira forte mortui prinoipia ipsi pati contigerit ? Nemo tam ignarua rerum ebt, cui nota non ait natura ejus qui priue imperavit iracuadior. Quie etiam ignoret quanta fuerit acerbitaa temporia illiue, que in oranea graesata eat, et magia in propinquiorea?50 Plane bujua expers fuit fere nemo, niai forte remotiesimus a nobie et ortu exterua.Verum ab eo cui fidem sacraraeato et paciis conventia obligatam ut principi habemue, etiam intolerabiiia ferenda sunt, ai ei libuerit, ] utcunque nemo eum impellat aut malignia delationibus irritet in miserum, cut eat infenaua. Ubi ergo ipae qui nocuit injuri abeolvitur, jure proprio regni cunctie noto, otioaum eane fuerit incesaore alioa suspicionibus calumnioaarum auggeationum, quibua iram videlicet quasi non per ae aatie ardentem accenderint. Fuerunt heo, et tranaierunt efc io bia modo aermone retraotandie immorari siniile fuerit ac ai de mortuie cur deoeaaerint anxia instituatur iaquisitio. Ut enim ibi fatalis neceeaitaa, aive morbue ingruerit sontioue aive non, eauaam abeolvit, ita et bo noe pati fatum fuit,

aive adforent aive deforent maligni eoggcstoree. Caeterum homioi aub aliena poteetate conetilutoet auffl conditione7ortuD8B raancipatoservitntisopremi domini, quantum dolorem augit inflicti roaii culpe conacientia, qua aa id juate promeritum agnoecit, tantum ad coasolationem valet etiam peaaimemultatis innocentia, cujus ipei tcste sibi aunt, et certa inde nata persuaaio aeae injuste pati qu perferunt. Quid ergo utique nobis vacat boc reipublic* atatu ejuamodi tranaactaram jam rerum et oblilteranda rum memiuiaae, crimenque vobis afflngereaquo eelie alieniaaimi ? Nam quod ab imperatore dignitatibuaeatisampliaaimiaornati, non id impulandum solum graliae et benevoloin vosetudio faveotisAugoati, qaasi ie interapestivoin voaindulgcnsaffectuiet impetum ratione carentem nimium sequens id fecerif.51 Ioaaniat profecto quisic aentiat. Sed qoe ioaunt vobis eximiffl, quibus supra caeterisexcellitis dotea,facultaa intelligendi, loquendietngendiroelios quam plerique, aiocera in illum ac fuci expers fides, labores in administralioneieipubliceaasidui et magui, caeteraque, quae aumraum ej ns ordinis virum vel maxime commeDdent,imperatorem in istam vos promovendi et ut par erat honorandi fentenliam traxeruot. Quid autemhoo, quapao, cuiquam nocuit? Quasi vero non aliter potuerint alii honorari, niai voe in aortem ultimam detruderemini. Nam saae, si ita rea haberet ut aliis speratua optatusve bonor ex vestri despectu et depreseiooe penderet, posscot cum aliqua specie imputare vobis neglectum proprium, qui se praeteritos queruntur. Cum vero nibil prohibuerit quominus et vos ornaremini, et aliia contiogerint merita aut concapite dignitales, cum

485

DB MICHABLB PALEOLOGO LIB. I.

486

. ' , ; *, ? ' ' , , , , . ; , ^, , . , ol , , , , . , g . " , , < , ' - ; . ' , . . ; , . . , [. 30] ' . , * , - .

- , , [. 29] ^ ^ , , , , , ; , , , , ? , , , , , , ' ^ ; , .

simul fieri potuerit, ut et ii qoi jam erant in honori- omoee poesumue. Non omnes, inquam, regere ao bus posse^sa coneervarent, et qui digni erantnibilo- prscipere convenit aut fas est : ubi enim omnea minos apta ipais ab imperatore acoiperent,quomodo prssunt, nullue presest. Quoniam ergo sub principe justum sit contraria et sa invicem excludentia fin- unumimperare neceesarium eet,quis aliua istoloco dignior quam qui meritie et dignitate praeeminet ? gere quae siinul esse potaerant? Et quo j o r e a l i q u i repulaas ei quae aunt passi, et si quae ipsia dolent " Aperui eeneummeum, eteffudi quantum ia animo habebam. Dicat, ei cui aliud videtur. Nullueobstat exclusiones ab honoribus, favori imperatoris propeoao in voe et vestrae propria fortun assignandas metus, securelicat. Omnes libenterandiemue,qai8utverecaaaaa arbitrantur? Deeine igitur taleasuspi- quis erit, cui quod praeferendum putetin mentem ciones animo veraare, qaibue, cura eas verbis ex- veniat. Verum nullus est omnium, prout res ipeaa primis auditores non modice contristas.Atque ego, monatrant, et quaa audio multorum vooes, qui non cum de hia habeam multa qu possem dicere, eadem nobiscutn judicet et plane assentiatur |his onum modoaddam: ai vos, cum taiea aitie, peregre quae jam dicta sunt HaBCOum maguua conostaulus in aliqoa extera regione degeretis, votis optarem perorasset,qui aderantia ooncilio viri primarii,uno ardentibaetransferribuc voa diviaitus 5 3 momeato velut omnes etudio ao propoeito pre se tulerunt, lemporiaetgubemationi rerum no8trarura,quoatatu 5 3 quasi scilicet nihil haberent quod auditis addeauathodie, praponi, nedum ut molea ferrera vos rent, seeediclie assentiri. Quin potius significarunt ipsosimpeasismodiequealiisvestrumbucadventum grave aibi ao moleetum fore, ai quis illic praesenprocurareetdignaricuramdifficilem reipublica boc tiumsuspicareturdiversum ipsoe quidquam amodo tempore nostrae suscipere. Tu vero jam acilioet, propoaitie seutire autdioturos fore. Unde et praeocqoasi dignior te aliua sit cui rerum administratio D cupabant se invicem affectatis ad gratiam eermonitradatur, natum,ut ais, ad id noatrumet voluntatis buspaasim aeeentabundi, ac pro se quisque certaeigQificatiooem opperiris. Quia autem nostrum sibi tirn ostentantes longe pluris esae ac multo malle tantum arroget ut judicium de te imperatoris i r r i - protoveatiario aubjici quam ipsos imperare. Haec autem ntbil aliud quam fucue et mendaxoatentatio tura faciat? Quem autem praeter te inveniemua ad erant, ut eveotue deraonstravit. Tuncigitur eoluto recte sustinendam ieMue supremi loci dignitatem reeque imperiii, otdignum eet, gerendas idoneia,et conventu plane persua3um protoveetiario quod volequibue confidi non temere po88it instructum opibus bat est, velle nimirum etgratum habere optimates et dotibus; qui et meritis ac dignitate, idemque et rea imperii et tutelam principia suaa uniuscura) Dibilominus prudentia et eapientia praecellis? Perge arbitrioque permitti. Quare aecarus jam et certa igitur et gubernare imperium et consulere atque confirmatua fiducia univerais eecum oopiis assuminvigilareprincipiRoroaneeque reiacnegotiis publi- ptis Magneeiam proficiscitur; ibique ad cuatodiam cis. Nos obedieoter obsequemur. Non enim imperare imperatoriecertafldissimorumaibimilitamcohorte
n f

487

OBORGII PACHTIiBBJB

488

' , , . , . tf&V ' ' , * , , [. 31] , , , ' , , ' , ' ' . , , ' , . , ~ , . . , , , , , ' ' . '. . . , * , . , . ' (5, * .

praposita, similiter a?rarium regium aervandum hujus magicis malefloiia morboconsumptum etdira aliia concredidit sque probalia ao multie variisque immature morte sublatum,huno vero miaerabantur expertmeDtia compertisaimaa sibiftdei viri8,quoram mox privandum imperio injuata iatiua vi effcrentis dux erat agelarum aiva gregum tunc logotbeta j b e eupra privatum modum, etbauddubie Hagiotbeodoritea; quibue ila proviaie, ipee cam regno inbiantis, conteraplaque Augusti pueri aetate reliquie c&ter gubernationi reipublic attente ao imperium eibi honestia praetexlibus parantie. Auiiatudiosa vacabat.SoribebaDturergoedicia in omnes liaribua porro Italis,peculiari magniconostaulisubRoman ditionis urbes mittenda, cum ad alia qu jectia praefectur, praater aliae quasdara, bas vebeprassens poscebat ueua, tum in primis, quod uui- mentiorea proprieerant odii in eum et meditati imveree omnea spectaos maximi momenti erat, ut petus causae, quod ae a Mazalonibus, el praesertim aignificaretur mora imperatorie, et pueri iilii ejua in ab boc inter eoa natu maxirno, privatoa merainerant locum ejue succeeaio; mandaretar utomnea etude- donativis etatipeodiia ipaie ab adhuc vivente irnperent anovo priocipegratiam inire, obligaoda ei fide ratore decrells, quod ccotemnerenturiii iiaquibue conaueto tali occaaioae aacramento. In eam senten- juete se bonorari deberecootendebant, quod aditu tiam conflciebantur magno eimul labore 54 pla- etgratia imperatoris suggealionibua hujuaexcluderiam scribarum diplomata numero quam maxirao, rentur, 55 quod protoveatiarii jusauignominia et quorura rubrae subaoriptionea, quaa manu impera- contumeliia afficerentar. Hts et aimilibua rufumet torie fieri debebant, quoniam manum adbuo per bellicoaum genue irritati, paratt erant ad eos truciaatatem puer imperator movere ad id nequibat, dandoa, ai quia vel paululum impelleret. Jactatum modo memorata logolhetaB agelarum faciendee tra- D * eermone multorum ducem ialiua llalice debanlur.Interim protoveatiariua curandiaaliis qqae pbalangis partem iatius culpae conaciviaae DOD paruaua poscebat praeaena eooare ac libere vacabat, ?am, quippe qui suos olim in bmc caedem pronus, nullaa suspicatus inaidias in ae comparari negotiia tunc autem occaaione accensoa nova, metu solutos publicia iDientam. et geatientee dirum facinua patrare, reparataincitaverit ut erumpere quo deattnaveraut auderent. iS. Seditio exepcitusin Muzalones. Tumeacebat autem gravia atque atrox in eum io- Qui quidem rumorex iia qaa3 conaecuta eunt verieimilis flt : neque enim auai tantum essent, nisi vidia, clamque aerpena eadem periculoae gliacebat, freti auctoribua et inatincti persuaaionibua idoneia, ipao nibil plane aentieote. Et erat arcanea in ipsum alienigen el plerique advenae: quo slatu homines irae caoaa infeoeia illi probabilie. Videbantur enim ai vel cogitent vim ioferre, prorsus neceaase sit ipaia, ae zelo iideli agi erga imperatores patrem ao suspioari agi utique ad id ipsos impulsore quofilium, quorum illum qaidem patabaat prooarato piam.
s e m p P O e t a m e f l k

489

DB MICHABLB PALJEOLOGO U B . I. " .

490

*** , , , ' , . * ^ . ' ! , , ' ' , '' , ' ' ' , . \ ' . ' , ol , ' , , , , . , , . cl , 0 . , , , U , , \ ol ' . ' , \ ' , , , ' ( . , (3? ), [ 32 ] , , '.

19. Ut Muzalones ab exercttu interfedi sint. impelli, nihilque etudere aliud niai
T u n c commodum nonue illuxerat a morte impe ratorie dies, quo ejue memoria consuetis bonorari ritibua debebat. Conveniunt i g i t u r i n Sosandroram monasterium, ubi eorpue imperatorie j u i t a patrem sepultum fuerat, quantum e r a t i b i sacrorum homin u m ; conveniunt et iuagietratua omnee, mulieres quoqueprimaa dignitatis ac matrona, tum quidquid i c obsequio principum erat. A t militares copias de i n d a s t r i a infra, quasiad custodiamoircapriDcipem, sunt relictaa. Ut autem ipsi quoque Muzalones oum Dniversiaipaorum familiia eodem asceQderantoatentandaa atudio quaai p r s c i p u s cujuadam ipaorum i n defunctum charitatie, tunc exercitus, prteaertim vero I t a l i c e l auxiliares exter copiaa, captata occasione, partim ultionis abiia quilsserantexpetendffi deaiderioinstinote, partim conniventea audentibua quadam 5 dulcedine novitatis et curioeitale spei mtsta moxvidendi quia respondereteaocessusancip i t i b n s aliorum coaptia, et annonfortealiquid ipsia utile p r i v a t i m e atatim perturbandarum confusione r e r n m oriretor (ioopinatis enim mutationibua fere aemper delectantur bomines; et faciliua quia videns D n o v u m qnodpiam inaliquoa malumingruere,malig a o m de aliena calamitata aentiat gaudium quam bono fruentibue collaatetur),tunc,inquam,militares utrioeque generia copite, partftn furentea, partim faventee furentibua, plebi nihilo mitius animats paaaim m i a t s , inaanos attollebant clamoreaex imo et atriia palatii auraum el feneatraa veraua, ubi i m peratorem, qui non apparebat, esee putabant, depo* aeentea ad poanam perfidos, quo nomine Muzalonea innuebant, xelum i n Auguatum et genua ejusoatentantea et egregie eimulantes ardentem, ac aigniflcantea metu ae malorum Augusto imminentium PATROL. Ghu GXLIII.

prooccupare deetinata j a m ab iatia dira i n principem facinora, dareque operam ut nefarii latronee prius juate pattantur ea quibus digni sunt, quam immaniter exsequantur qu i n principia et reipnblioa? perniciem cogitant. Hac benevola de aalute imperatoria sollicitudine monstranda i d agebant, ut aaaensum ejus i n v i m q u a m parabant elioerent, quasi cupientee oum bona ejus venia quod decreverant perflcere, aimul aubindicantea, ai princepa remissior i n indulgentia perstaret, ae tamen procurauroa quo intenderent, et deatinata perpetraturos. T a l i a illia vociferantibua, simul et tumultuantibua, i i qulbua commiasa principia custodia luerat, aive a quopiam de quaa agebatur prius edicti, aive aibi ipsis i n tanto tumultu metuentea, eduount paerum A u g a atum, p r 86 ferentee i d se agere epe placand seditionisaspeotuetrevereatieaprincipis, componendique nutu ejus i n modestiam inquietos furoresplebis 57 efTronie. Utautem objeoto publicisconepectibue adolescentulo major sublatua est clamor et impotentiua bacchabantar, euggerunt ei qai circaipsum erant utmanu inaueret. Eratautem id signum anceps et i n conlraria pariter ambiguum, cum et videri posset oomprimere tumultum eo gestu voluisae, et intcrpretatione non inverisimili trabi posset idem in indicium conoesseaa prinoipein parum ipaifidos sffiviendi faoultatie. Neque i d ignorasse videbantur qui principi aderant: sed sibi, si boo periculo i n noxie defungerentur qui rebus praeerant, receptum i n excusatione parabant taoquam ab ipeis eo tant u m animo suaaa i l i a protentionemanue,utseditio per eam comprimeretur. A t tumultuantee eatia clare sibi conceeeam eo geelu quod vellent agendi licentiam crediderunt. Statim igitur sublatavoxeet

16

401

GBORGII PACHYMERJ5

492

. , . 01 ' , ( , , ol ), 1\ , . . ir , , , ^ ; , . , ' ' , , , 8 , . " . ' . , rfin , ol - , , , 6' , ' , . 01 , ' '* , , , , , 01 [ 33] , - . ' 1

aaaentiri Auguatum et auctorem fleri. T u m vero pro se quisque procurrere, singulis viritim sese ultoree injuriarum et vindicee salutis principis opi* nantibus, et v a l u t i a studio rei pra?clars prevertere invicemfestiDationemira cerlautibus, ao periculum prooccupare quaai beroici facinoris perturbatiaaimo diecursu et mutua extrusione ruentium impetu maximo versue monaaterium Soaandrorum, ferocibue extremorum maloruraminis iiainferendorum, quos invidiosis vooabulis inQdorum A u g u s t s potestati principieque bostiumdesignabant. Non tamen defuere qui eubsisterent, continentes sese i n illo efluso aliorum cureu, vel quod cautiusquam audacius agere coDsaltum ducerent, vel quod simul etiam aperarent, post negotium a currentibue confertumeublatoeque potentee rerum, quaeatuosiorem sibirelinquendam operam irrumpendiin aedeaipsorum et pretioeiasima inde quasque exportandi; quas i n opimas praedaa utilius expromerent totam v i m audacissimaB rapacitatie, nemine tum prohibituro, quippe j a m mortuia possessoribus opera eorum quoe i n i d praacurrere sinebant. Gum ergo D dum bymnodiacelebraretur, Muzalones cum primoribus optimatum intra templum starent, 58 ruena, ut dictum eat, tumultu insolito multitudo adventabat. Et jam qui intue erantintelligere coeperant eam lurbam recta i n monaaterium ferri, cum quidam e miniatrisMuzalonum foris opperientibue, veriti quo lempestas aospecte novitatis inoumberet, et non sine causa metuentes ne armata et legum secura seditio i n foBdum aliquod deaineretfacinua, pallido vultu periculum nuntiarunt iisqui ex interioricomitatu Muzalonum intratemplum versabantur. H i rem atalira ad dominos detulerunt et atu-

dioaeauggeeaenmterevideri templi valvae occlodi venientibua; idque ardore maximo urgebant ot atatimcuraretur. Atilliaudientes negligebant, nulla idonea conjectura fieri verisimile oauaati ad ullom ipsorum periculumistumcursum pertinere:nimirum opinabantur agi religione aut studio cohoneatendi principia turbam i l l a m , et n i h i l aliud quam speelaro aut frequentiorem reddere funebrem Auguati mortui panegyrim cupere. Ut autem qui basc auntiaverantruraum egressi propiae j a m appulsffimultitudinis furentis fremitutx e vicino terribilioremhaa* sere sensibus, eo, plus cohorrescentes iterarunt indicium crescentia mali, ountiantes, utprius, qu recentiua cognorant. Quodmoxconfirmaruntcarsu anbelo festinantea alii super alios. Neque enim jam u l l i , qui uteretur modo sensibus, dubium erat quin i n tragicum exitum fanaticus iste accursus orumperet. Quara multi sibi privatim metoentes admonitu indiciorum ingruentis mali alius aiibi abecondebant sese. Quibua autem major qoam caeteris Muzalonum cura erat, denuo trepido carsu vultuqueturbatoip3osadibant,impetumarmatoruffl irruentium indicantea, et magnopere Buadebant, juberent opponi furentibus portarum obices59et teraplum staiim claudi jamjam intro irrupturis,si pateret: nam tantum tumultum n i b i l boniportendere. Narrabantur ea surdis. Perstabant in summo periculo temere seouri. Agebat quippe iilos fatalis puto ceecitae i n deoretum ipeis infortunium. Verum scilicet est quod dici solet, quos perdere vult Deua, iis ante omnia mentem eripere. 8ed neo qui aderant procerea, multum curare videbantur quorsum spectarent quaa audiebantfieri, vel quadampranotione gerendorum, vel ad ipaoa baud rati pertinere

493

DB MICHAELB PAUBOLOGO LIB. I.

494

, , ' . ' , ' , . , , ( . , ' , ' ' . , . ' * [ 34] . ' , , . 01 ,

, ' ' ^ ol , '. ' ( , ) . , , , . . ' ol , , . (5 ' , . " . \ ( , ' ' , , , 1

quod acturi erant qui concurrebant.Iaterim adiias preoccapantet prtesidio muniunt qui j a m pervenerantseditiosi; quoruminfundentesesfflvaundiquevi totapaasim aade sacra tumultue ingens fuit. E x hie quae et fecerant et minati erant priusquam temp l u m ingrederentur, palam erat caedero ipaoa spirare. Erat protovestiario grammaticus familiaris Theopbylactus nomine, meua consanguineus, domino per omnia similis. Huno prodeuntera ut videret quid rei gerelur, conspicati seditiosi protoveutiariuni eese ipsam credidere, fallente ipsos oris et staturaa eimilitudine, et errorem confirmante peri tum genere vestitus; quod ut i n l u c t u et exsequiis principia, atrati omnes parvi aeque ac magni, pulla aimilis admodum formaB veste utebantur. Ergo huacipsum rati quem quasrebaot, oonQciunt innumerabilibua plagis : nemo enim erat qui i n j a m raortui corpore ferrum non tiogeret. Atque ut ego ex quodam i b i praesentium a u d i v i , etiam aanguinem occiai veaana rabie auxerunt. Gffiterum statim agnoverunt ae deceptoa : n a m c u m pedia calceum i n mortuo nigrum observassent,per errorem se i n illo seevisse intellexerunt. Ac 0 confestim rabie ac strepituquam maximis, armata strictis gladiis manu, i n templum irrum* punt, u b i bomicidis apparentibus atatim sacer cantus conticuit, oantoribus aliis alio disperais et v a r i e i n angulos, autubicunque posse latere speraverant,se abdeatibus.AtMuzalonum hic quidem i n adyta confugit, et aub myaticam se condens mensam ibiputabatae aalvum fore: alter inainuana se retro portam templi, eam soper ae maximo

attraxit nisu et quam potuit valide adduxit, applicuitque muro adverao tam arcte ut plane cobsrentibue sine obice laleri valvie auapicio excluderetnr latebra3 illic humani corporis capacis. IUorum vero gener (et hio eniiu, ut prosperitatis affinibua particeps iuerat, ita ei consors calamitatis futurus erat) irrepens qua potuit i n tenebroaas a n guatias circa monumentum Augustorum latere studuit. Goeterum protoveetiarius i n adyta ingres8U3 templi, oum observasset prope menaam altari collateralem vicinum conchea intercolumnium obscurum, i n id se abstrusit, experturus an i b i poeset vel loci religione vel tenebrarum beneficio servari.Sed nibil horum ipsis ad vitandum periculum profuit. Irrumpentibus enim i n saoram aadem affluxu continuo plurimie, et inde late v u l gato terrore passim aliis studio vitaa tuendao fugam captantibus, abire a templo magistratue quoque ipsos contigit, nibil esse quod i b i agerent ratos. Porro seditiosi, crescente usu et successue sceleris audacia, furiosum plane i n 01 modum bacchabundi cursabant scrutantes attentissime cuncta, nullamque templi partem non inspectam et exploratam curiosiasime linquentes. Unde faotum ut alii alium repertum etcorreptum crudeliter qao velleat modo interficerent, aliis interim haud cessantibus : nam nnumquemquo coraprehensorum multi circumstantes pulsabant,coedebant,excarnificabant, etiam i n ipsum saevire pergentee cadaver exanime,ita ut u n u m i a multa diasectum fragmenta late epargeretur corpus. Tanta istos vesania urgebat, eo provectos amentie ir,ut eupra bumanum

495

OBORGil PACHYliBRjB

, 4 . ol , ol , , * , ol . , \ ' , , , . ' ' , , ' , : ' , , , ? . ' . . - , , ' . [ 35] - , , , , ' ( ' , c - g , , ^ . ' , ? , '), , , ' , w , , ' 8 , , . , ' , } , . , , , ' , , ) . , 01 affeclantes, et quovis modo, nisi sic probiberentur modum farina prorsus rabie ruerent. Querens dead tyrannidem perventuri,militaris ordiniaoppresnique protovestiarium Carolus quidam penetrare aores detestabiles, magicarura artium clandestino aasuain adyta,et i b i multa nequidquam eorutatue desperata inveniiooe reoedere parabat. Sed fatum C non e i v i t i l l u m evadere immunem damni : nam resumpta repente Garolua scrutandi oura eacram mensam subiens, et buo illacque versane ooulos, depressum subtus i n genua miserrimum deprebendit, neo distulit i n eum trucidaturue irruere, frustra illo deprecante, et quaatum vellet eui eanguinis offerente pretium,aiquidem latro neo babitu eoppliois flexua,neo rigore animi magnitudine promissorum vel tantillum infracto,sfatim apprehensum pugione coofecit. Quod cum mox eseet p u b h catum, nullue fuit qui eo non accurreret ac supra stanscderet cumque oontumeliaconacinderetmortuum.Adeoque ilium menbratim conciderunt,utqui deiade sepelire voluerunt,nece88ebabueruntlaceros et abinvicemdisciaeoaartuainaacoumcolligere quo ^ ad sepuliuram efferre possent. Poslquam vero i m manee sanguinarii voti ae compotes perpetrato audacieaimo scelere viderunt, tum vero stridere dentibua inatar aprorum frendentium, ut nemo etiam optimatum aut magiatratuum 62 prope ipsis aetare suetineret, multo minus reprebendere, aut quid passi quove inatigante talia facerent rogare.Subito deinde aedea irruperunt interfeotorum, ibique quidquid cuique quod placeret, occurrerat, tam secura ludibundi ao ridentes eiFerebant audacia ac si nibil novi contigisaet, i u ore babeotee ac crebro iterantes mortuorum crimenhisexpreeeum verbis: Hoetee et proditorea imperatoram, priaoipatam maleBcio i a patrem Augustam graseati, filio pupillo specie custodie et praastandaa aeooritatis in8idiantes,nt poanas dederant prout oportuitdigna! ut jure ac meridoquod decuit faotnm eet! otfideli ac devoto alaorea animo, dira sceleetorum liberati tyrannide, Domino deinceps e e r v i e m a a ! Hee simul loqaebantur, simul impune velut Myaia praedam congcrebant, agentea ferentaeqae res opiroas e plena Muzalonum domo.Heo i n hunc modam sunt acta, nemine sibi tantum anctoritatie aot virium inesee putante, quanto esaet opus ad reprimendum furorem efTrenato multitudinie, obstandiquecontumaciaB legom etimperiivictrici.aliifl revera timentibus, aliis simulantibua timorem.Argumento sit quod protoveatiarii uxorem illic proesentem, et quaa par erat videniem talia deploran tem ao loquentem,magnu8 conoetaulus ejua patrui graviter increpitam corripuit et ailere jaasit, meta ne pateretur viro similia.si verbia irritare furenles pergeret.Brgo cobibitis i n direpta domo pari timore OS cunctie asqae dominis et famulis, unoqooqaa i a lucro ponente s i ealvue evaderet,abeceduntinde U n d e m . n i h i l pensi babentaa quo ferrentur, ae quaet fagientee nullo ordice, prinoipi qoidemvalidiorem quam priue custodiam apponunt, ne qutd ex eo novae rai poeset exsorgere. Sic confusis cunoti8,unusquisque securitati ao saluti proprisqaam poterat diligantiseima oavebat.

407

DB MiCHAELB PALfiOlOGO LIB. I. A, x a ' . "

408

* . " , ol .

ol .

[ 36] ol , , : , . ol , ' ' , ' , , ' 8, . , ' , , ' , , , ' , , . , , \ . [ 37] .

1

" . , . \ , , (3 ol , . . ol , , . ' ' , . ' , . ol ' , , ,

20. Ut quidam magnatum propier hxc recessttrint, G habebat mulatioaollicitos invicemque commiasoa aiii aliter sibi caverinl uaoque aibi ambiente neo u l l i alii cedere parato
A t Caryanitee quidem tunc protovesliaritee, vir curam peculiarem ac tutelam imperatoria adbuo s t a t e j a m matura venerabilia meritique maximi, pueri. Erat ea singtilorum nobilitaa ac dignitas, et c o m neceaaariia et familiaribue ipsa nocte receaait ex harum oonacientia aui opinio, ut aubjici cuiquam tranafugiena ad Peraaa, non quod imperatori euceorum quibua ae parea existimabant nemo unua cenaeret,aed quod sibi metueret ob perturbationem ffiquo animo paaaurua videretur. Hinc aeofferebant r e r u m . Sive enim id per senemine ioatigante aedie Laecaridum gente Tzamanturi, q u i gravi senetiosi ausi erant, jure timeri paria rursus eosdem ctute venerabilea et fama prudentiaa conspicui, effiattentatoros impune, summo disorimioe gerentium caciier sibi auffragari confldebant ad impetrandam magietratua, io quoegravia incumbebatinvidia: sive proourationera pupilli principia et communionem ipsoe a l i i impulerant, etiam iterum ooncitandam vim cum eo intimam sanguinia et auctoritatem quasi m i l i t a r e m ab iisdem i n minime opinantes multoa paternam a natura ipaia datam i n natu minorem j u r e formidari. A l i i aimiliter alio se receperunt, ausa familise alumnum. diverao ae oatentabant m a x i m a qusque rati domi manentibus impendere orti eToroicioram genere, quorum primus magnua pericula. Porro alii i n attenta sui ipsorum oustodia erat primiceriua. Hia flduoiam auferendi p r e o m n i peratabant. A t magnue conoataulua fratribus (quobua ambiti caeteria honoriadabat patria ipsorum apud r u m natu major Joannes, minorConatantinuavooa- 0 avum imperatoris Joanem Ducam Augustum eumma batnr) ad communem tutelam adhibitia idoneam gratia familiaritate intima conjunota. Ocourrebant coique eubjecit praaidiariorum manum. Adolescenaliunde Strategopuli, in quibua genere illustria tea 6 4 h i pradentes erant, nondum ad offlciorum Alexiua,cujua omnes in canitiedecora magnia rebus promoti bonorem, eoque, utpote alia vacui cura, geatia virtutem ao famam reverebantur. Hujus filius apud imperatorem raagia aasidui, ac cum eo aoliti GonstantinuaGregoriua, affinia imperaioria Joannis Don diea eolum totoa exigere, aed etiam non raro ducta ejua nepte ac claria factis inclytus, postea perooctare, de fide i n i l l u m ac cbaritate certaates privatus 05 oculis fueral Tbeodoro Laacari reinter ae, nullamque occasionem preetermitleotcs goante, gravi arrogantiae pcana qua auperciliose de deelarandi quam maximepoterant aui ergapriociapexisae imperatorem visus erat, cum ia post papem atudii proatantis. tria mortem rerum habenas i n maaua sumere coapiaaet. Aocedebant et filii Raulis, alii patricii, 21. Conlentio inter piincipes de tutela principis qui post obitum Joannia Auguaii dignitatibus expueri. ciderant ; alteri preeterea Paleologi, et cum hia Verum omnes q u i remanserant principes acris

499

GBORQII PACHYMERJ2

500

, . '. " . \ , , , , , ol \ , \ , ol , ol ( ) , , . , ' . ' , , , , [ 38] , . ^ _ , ol , , ' , ' , ( , , , ) . " , " . ' , * * , .
1 1

Batatzae et Philis filii, quorum parena Theodorus cum Strategopulo eamdem ob causam excaecatua est, ct cam Caballariis Noatongi ac Garoytza?, et cum Aprenis atque AngelisLibadarii, Tarcbaniotaa, Philantbropeni et nobilea Cantacuzeni; tum si qui alii, G quibus illa magnifica series etquasi aurea nobilisaimorum procerum corona constabat. Noatongus inter eoa Georgius mulatioaia communis modum peculiari ambitionis arrogaotia auperabat, eo maxi* me in superbiam elaiua quod imperator adbuc vivene filiam illi collocare in matrimonio decreverat, et multoa istiua aui consilii participes iecerat. et omnino mandaturus exaecutioni rem eam fuerat, nisi morte fuisaet prasoccupatus. Porro tunc adhuc Georgiua in ea peratana fiducia perflcienda hujus affinitatia jam ante deatinatae, iata ipaa ape in tumorem non modicum inflabatur, cum alioe euperbe despiciena, tum ipsam raaxime nepotem ex eorore magnum conoataulumimpotentiua aemulana. Quare in atriis imperatorii palatii vane ac impudenter sesc U jaotabat, adeo ut non dubitaret puerilibus Auguati ludia sc immiecere, collusorem ae principi obtrudens, et cum eo aimul equitans in arundino, pariterque, ut eolitum illia, pila 60 ludena, ct in aimiles ejus setatis remiasiones aeeeingerena familiaritate nimia audaci, sicque sese reginis eororibua imporatoriscoram e propinquo spectantibua venditans vano gloriol pruritu.

tutoris providentia destitutua relioqui, ad electionem apti ad id munus coeuniee magno numero precipui quippe magiatratus atque aulae procerea anteomniadecreverunthaudquaquam tutum videri tanta de re etatuereaine cleri etEccleai consensu ejusque conailio ac nutu qui rcbua eccleaiasticie tunc praerat (is erat Arseniua). Itaque per Exautorianorum patriarcham illum ex urbeNiceea curriculo accersunt. Ipsi vero interim aerio in deliberationem ingressi post multam et attentam diequisitionem disceptationesque variaa, alio aliuro praeferente, tandem in eam sententiam majori ex parte conveniunt quae curam imperatoria ac tutulam saapius memorato magno conoataulo Palaeologo committendam censebat: videri enim illum unum praa cunctia reliquie ad eam rem idoneum maxime,utpote virum fortem et rei militaris eiperientiaaimum, cuiqae affatim suppeteretantiquenobilitatia. Accedebat tertio loco domeatica aanguinis neceesitudo cum imperatoribuaavoetpatre principia regnantis, ex utraque etirpe paterna maternaque. NamAogustacquidem pronepoe, eximperatori3veropronepote natua erat. His vere firmamentis nitebatur Palcologi spea, eaque allegabat potissimum qui ejus electioueru auadebat orator. Veriairaile tamen est baud planehisargumentisconfiaum eura, praeterea quae palam agebantur 07 dicobanturque, admovisse clanculum arcanaa artea corrogandis varia induatria auffragiis studiiaque velificari ejus ambi22. Ut prxlatxu cxteris Palxologus fuerit, demantioni valentium, qualium multos putatur amplis data ei tulelu imperatoris. aibi promisaionibus adjunxiase, praeserlim ex iis Verumenimvero cum diutius non posset parvulus qui nuperia aulae tenipestatibus jacturam diguilaimperator in tam imbeciita ac tenora [astate certi tuxu feceraut. Et suberat causa cur occa&ionem non

501

DB MICHABLB PAUBOLOGO LIB. I.

502

, , . [ 39]. , , ' , , , ' V . ' ol .

, , . ' . , (5 , ' . [ 40] , , ' . , ' \ " . g , 01 , ' * * , * . , , ' ol , . ! , , , ' -

negligeret, sed curam intenderet omni canctatione attolli. Quare id pluribua auffragiis 08 jusserunt. omisaa in rem aibi unice necessariam in statu pree- Magno igitur procerum conaeoau curator electus aentia fortunae, exhausta? atque inopie, egeatate reipublicffl per teneram regoantia astatem, conceeiquidcm pecunia3 summa laborabat, non babens dente imperatore, magni ducia appellatione insigniomnino unde dignitatem tueretur, multo autem tur. Itaque mox Pala3ologua aimul dux magnua, minus unde, quod naturaliter amabatjnunifice ac C simul tutor principisacclamatus, de publici oonailii splendide viveret. Porro ne binc quidem visus acci- sententia rem adminiatrare publicam coapit,eaque pere nimis capide oblatura bonorem, obnoxium ae occasione regium attigit aerarium. Erat autem vis ac graliaa debitorem deferentibus constitueret.inde pecuniae conditain urbe Magneaia non facile numevero formidare onus impositi ofOcii quasi conscientia rabilia, collecta et ibi depoaita a Joanne Duca iminfirmitatis videretur, mediam inter illa extrema peratore: namquae alia proprie a Tbeodoro Laacari viam lenens, primuro petiit patriarcbam auotorem ejua filio oongregata pecunia fuerat tantanumero, fleri decretaa aibi dignitatis, ideoque conclusionem ut ad quasvia imperii expenaaa poaaet sufficere, deliberationis ultimam in ejusproximum, ut puta- secure custodiebatur in arce ad Scamandrum sita, batnr,adventum differri, non quod hujua aaaensum quoe diminuto vocabulo Astytzium, hoc eat urbeoxnnino neceaaarium, sed quod eo accedente aecu- cula, vocatur. Gseterum non ex oorraaionibus et rias transigendam firmiueque constituendam rem extorsionibue iniquia bae aumm conflata fuerant. potaret. Deinde rogavit ut sibi boni publici atudio oeque ejus generis erantbi tbesauri quoa raptim difficilis et gravia procurationissubeunti pondus,in cangestas in unum bominum vitas et pauperum pretiumoperoac aollioitudinia regendaimperatoris sanguinem non immerito quis dixerit, aed ex tempueritia exantlanda, annuere vellent exoeUiorea 0 peranti parcimonia natffi copise, fructuaceconomicae aul dignitates. prudenti perceptua ex proventibus agrorum aut justa commutatione commercii e terris exterie, 23. Ut Palxologus magni ducis honore audus innoxio redituum genere, nihil admistum habens fuerit. Qoibus audttis oongregati proceres morem illi odioaaa corrogationia ex alieno censu. Nec porro ibi detinebatur avara custodia neeessarios invidente gerendam in airoque quoesito cenauerunt: nam et ad auotoritatem immutabilitatemquererum ase de- usus egentibus, sed non parce profundebatur, cum cretaram ooadacere putabant rataa eas ab Ecclesia eratopus, in donativa, atipendia simileeque aumbaberi, absque eo tamen ut iterum in dubium ac ptus, maxime in munificas largitiones, quibue vel deliberationem vocarentur ; et eequum plerisque inaignibusvirismagnorumlaborumegregiorumqae consentaneumque visum est tutorem gubcrnandae facinorum merces nuuaerabatur, vel inopi turbao tenero principis aetali praepoailum insublimiorem, euppeditabatur unde viveret,ut ex bis quasi fontibus quam in quo hactenus stetisset, dignitatis gradum regiae misericordiic in felicitatem publicam peren-

503

GHORGII PACHYMBRjB

504

, - j ( . , , ' , , ', . * ' . ' , , . , '. " . (, [ 41]' , , , , ' . . ' , ' ' . * , ' , ~ , . ' ' , , ' * * , , , , , , ' * , , ' , . ' .
1 1

nia fluminaredandarent.Quod 69 vero istis super- quam acciperet: quio enim 70 aliud Gbriati lex erat sumptibus, eedulo conservabatur. Quod enim prescribit, dare cuivia peteoti pracipiena? cujus de Cyro Darioque dicebatur, biace quoque omnino beati fructua eat abondare aniversoa, egere nemiconveniebat principibua.Ac Joannea quidemRoma- nem, compenaante viciaeitudiDe communiter utili norum pater, Tbeodorus vero dominus vocabatur. mutuoa defectus, dam preato eet qui reftindat ez Tam provida namque cura Joannes quidem cunota publico quantum ex privato quilibet contulit. quo gubernabat, ut nec indignum fastigio ducerel ne abhorreant oommercio animi puailli, fidejuaeo* ad procarationem humilem deeoendere instrumenti rem, quod mirum eat, se Deus offert, pollicens etiam rualici ao jumentorum ad agriculturaa mini- se repansurum multiplicato fcenore quod datum eteria, vel aratra vel sarraca trabentium; cujua fuerit. generie provieoree ac prafectos per caatra aingula 24. Ut xgrotans imperator Joannes multa paupericonstitaerat,attributie cuique arci ejuaque prasidio bus erogaverit. certiapagie, unde aufficientis annonae copia non aoNolo et aliud hujua generie narrare, petoque lum militibua auppeteret, aed ex abundanti etiam veniam, si argumenti utilitate tractatus digreeeioinde princeps baberet quod largaiu multoabenefi- nibus indulgeo. Morbo correptus aliquaadoestimcentia profunderet. Tbeodorua porro etsi effloacior perator Joannes reoena viduatua proolarain rebos ia auro ex oommuni collatione congregando,tamen bonia adjutrioe ooojuge, illa, ioquam, admirabili idem erat pra3 aimplicitate mentis baud satis cauto Irene, oui promerito laudandae verba deaunt.Erat in eodem prodige diapergendo profuaior, ut quod autem uorbus aane aonticus et gravis, quippe in maritimisfflatibuaBuriporumacGbarybdum,hic caaua inducebat epilepticia acoeaaionibua similes, quoquequadam alterna reciprocationeeffluentis re- etsi forte hi debilitati tatia jam provecte jaaiiua fluentiaqoe pecunias cerneretur, exbauati per lar- imputari potuisaent. Incertia medicia quo se vergitionesaararudamnisfacili mox corrogatione repo- terent, asger ad Deom confugit, et ejue largam io aitis,imo quod expeneumeratabundantiuaredeunte orones misericordiam prout poterat imitatur.Ergo per modicaa licet aingulia, caterum propter multi- ejua mandato hauritur et theeaurie aurum pleois tudinem conferentium in aummaa vel maximas eacoie, et ad sex et triginia probe monetae nummi excedentea contributionea aubditorum ; nec inde egenorura cuilibet ubicunque degentium diviei sunt, exbausta pmata quorumcunque facultate, utique praBter ea qusa in aacra Dei templa, in monaateria quamlatead omneapromaaantea etvariein domum et Tiros Deo devotoa auat expenea, liberalitate ea ac iortuoam quaraque perenui quodam curau pro- per multos onuatoa rauloa quooportuit missa.Haeo fluentee prinoipalis beneGcenti alereat rivuli. Auguali miaericordia divinam in eum attraxit. Promptaquippe prasto aderat omnium neceseitati- Ergo ia aegritudine primum facta leviori, deiode bus larga beDigoitaa principis libentiua tribuentia plane convaluit, gaudio ejuaei fractuanimi quao*
r

505

DK MICHABLK PALJBOLOGO LIB. I.

506

, 6 , , , . ' , , ' , ' , . , ^ . '. . , ' ol' , ' , [ 42]; . . , , , , # t u m fas erat ex tam evidenti experimento d i v i n misericordi capere. T u m porgare ae apud R o manos volen8,8i forteqaererentureffueain pauperea liberalitate publicum 7 1 rarium exbaustum, i l l u m ipaum cujoe gratia eaoatoa fuerat Deum testem allegavit, patriarcb Manueli saiicte affir- C mans n i b i l prorsue ex i i s qu data foerant, e thesaaris reipablic depromptam, eed ex privata penu et ex partie ac coliectis propria industria ac providentia, exercenda scilicet per goavoa et experientes oolonos agrorum cultura,gregibusque atque armentis per idoneoa bomines curandie. Sic i l l i Dei amantes, sio pariter rei Romanae studiosoa ae monetrabant.

, , . ' , , . ' , ' , , . , ' , , ' * ' . , ' . , , * , . '. . * , ,

non magis i d agens ambitionie inatinctu quam eapienti previsione futurorum, pront reiexitua m o n atravit. De illiua porromodo memorata paupertate, ai quffi audivit ex ipeo quondan proaens bujua bistori soriplor, bio pro teatimonio dixerit, non aane veretur ne coargoatur mendax, neve hoc i l l i oedat i n dedeous quod Paleologus glori aibi fore autumans de ee jactabat, ostentana paupertatem euam aane tantam ut affirmaret etiam j a m 7 3 imperans domeatici sibi quot diebus usus omnes expeneae tribua eolis nummis conatare.Et boc jurejurando confirmavit, cum i a quadam lite fratrie au aocrua Angeli, quem ipae imperans magnum primiceriam creavit, de dote au neptis judioio certantis, rogatue i n teatimonium adesse 25. Ut magnut dux levi delibatione regix pecunix gravatus non faieset, ea qu diximus proferre Deo hominum sibi benevoientiam conciliaverit. in testem vocato. Tuno igitur multos, praesertim Hocporrodequoacribimus lempore cum magnus genere nobilee, variia ad i d qusitia p r t e x t i b u a , apud Magneeiam publicaa pecunto numerus eaaet et plauaibilea i n epeciem prtendena causas donadepoaitus, non erat faoile magno duci et tutori iivis, e publico curavit honorari, ipse interim i n prinoipia inde aliquid eumere erogandum i n quos v e l l e t : obetabat enim Geltarum securigerornm egeatate familiari permanens euperior cupiditate puraaque orani avaro contaotu manus aervana. enexorabilis ei thesanro imposita cuetodia, haud
r

sinens inde aliter quam cunctie prssentibus et ooram intoentibua dispeneari quidquam. Jubebat tamen DOO raro quibuadam inde donari haud neceesariis de cauais ; quaa benignttas i l l i quaei fundamentum fuit popularis i n eum benevolenti. Caeterum ai quia eo nomiae de ipso qaereretur quaeinon aatiasevero p u b l i c e p e c u n i custode,eiao pnrgabatnegans i n proprios se ueue quidquaminde eumere; i n cujua rei fldem suam domesticamostendebat paupertatem. Taraen queeitie occaaionibus idenlidem procurabat ut qtiidam inde acciperent,

26. Ut venientem ad se patriarckam dux magnvs summa demissione ezceperit.

Interim patriarcba oum electis ex clero et arcbiepiscopis adventare audiebatur ; quod simul Palffiologua cogoovit, ante omnea ipae longissime procesait obviam, nibil ad summam tura erga p a triarcbam tum erga aacrum collegium venerationem sibi reliqui iaciens, quippe qui pedibua i n c e dena, cerreptia mana muli quo patriarcba vehabatur babenia, oum usque intro palatium regium

507

GEORGII PACHYMER2B

508

. , ' . , , , ($4* [ 45] . ol , . , ' ^ , , , , . ol ' , ' ' ' * , , , , , ' , '

. ' * , ' . , ' , , . ' . *. \> \ t * , . , ' 7? [ 44] , , 6 , , ', , '

e p

prseiens duxerit, tum ibi Augustalis fastigium in ejus gratiam dimitti jueserit, eimul discursu pcr seae ia omnem partem sollioilo eatagens in omnibua quaa ad bonorem faciebant antistiis pra?senlis, simol etiara uecessario fungens obeequio turbae 8ubmoveDda3, ne quid obataret quominus facile ad Auguatum accederet patriarcha in ipso momento admisaionia ac nullo deinde temporeabeo 7 S d i a jungeretur. Jam pre se ferebat pcrmittere prorsus arbitrio patriarch electionem suam, neque aliler quam ipso jubenteet annuenteeynodo tutoris officium subiturum. Quod ut significaret, produotum puerum principem tradit in manus patriarchaB, medium inter ecclesiaaticoa proceres ciroumdantee undique, quasi ex ejus et aacri collegii eeatentia et nutu pendere unice negotium promotionia suaevolens. Quameamdem in apeciem eaapeproducebat oaientabatqae insigaia delatae sibi poteetatie, sic tacita indicana agooscere se provoolionem aui in eam dignitatem cx aolo patriarcbae nutu judicioque suepensam, ita ut, si juberet, alii eum baberent. ld vero ille sapienter omnino aic agebal, totuin rei arbitrium patriarch deferens, neo sibi aliaa quam obtemperandi patrea relinquens, si re publica cenaeret prseficere se (utelas principis, et in eum locum conacondere jussie auis cogeret. Et quoniam auppeditari victus e publioo debebat patriarchaeac familiaribuaejue, praisertim archiepiscopis, id manu ipse sua faciebat large ac plane munifice, ia speciem quidem rem cx more debitam reddens, arcana vero destinatione animi occaaionem eam captans excaecaadi sapientum

oculoa ingeatia donia et eorum sibi conciliandi amoris. Iteratum enim quotidie id officium suggeronda3 annon aingulia erogationibua momenlum addebat novum benevolentiae ipsorum erga tam liberalera praebitorem. ltaqae taalum profecit illa diligcatia honoris etdemissaprofessionereverentiaj erga eacras illaa personas, ut paucis diebua postquara ita cum illis agere coeperat, omnea illos sibi obnoxioe baberet, possetque quasi naeo tractos quocunque vellet circumducere. Nec aane jam erat illorum quisquam qui non per eese, nulliua admonitu, ipsum abaentem in Patrum concessu loquens laudibua in 7 4 coelum ferret, et unum omnium dignisaimum praedicaret Paleeologum qui praeessetrebus potestate qoamamplisaima, cuiqae praeter exquiaitiasimos quoque ceeteros honorcs etiam appellatio patria principie merito tribueretur. Hic ei conatabat fructus nocturnarumadipsos missitalionum et artificiosarum signiflcationum obsequii, adjunctia ampiiasimis in poaterum promiesia. 27. Ut magnus dux ingenti amicorum ambitu despota renuntiatus fuerit. Nam ista callida utilium ad oocultoa ambitionia Gnes blanditiarum arte et pellaciasima commoditate morum ita omnes capti aunt, ut cum conventus baberetur quo sacrorum prssidee una cum reipublicae proceribus da imperio deliberarent, universi sacri praesules velut ex composito eum de 8 silentem certatim extollerent studiosiseimis orationibus bujus ferme 8enteatia3: haud decere imperii tutorem, prasertini iismoribus, acdotibna

509

DE MICHABLB PALE0L0G0 LIB. I.

510

. ( \ . 01 , ol , , , ; ' , 6 , ' . . ' , ' , . , ?. , ' * ' , ' ; " , , , ; :< . 01 , ' \ , , ol ol , ' , , [ 45] ' . , , , , ' ol .

praeditum, eadem teneri conditione qua vulgusho- ratoris. Haeo profereatibue quibuadam multi e minum,8edeximium eteminenteni supra plerosque Patribus eccleaiaatici oonceasus praesidibua sacromaxima et regia venerationi pnblics commendari rum applaudebant, utjuatia et rationi consentaneis, dignitate. Gur enim tot se quotidie curis attereret, prout ipsia videbatur : nonnulli quin etiam aenatantum aagorem ex metu assiduopericulorum im- tores et ex gerentibua primos magiatratua conaenpendentium subiret, si nullum ipsi lucrum rediret tiebant.Alii contratendebant,8ententiiatamen inter ex tam tumultuosa procnratione in publicum Q aeee diecordibus. Nam bi quidem, maxime Lascasuscepta commodum, prteserli mcum ista quam ei rid Tzamanturi, oum quibus et Nostongus Georoptamua aupra caeteros excellentia efficacitatein gius, vooari et esse Palteologum patrem principis reipublicae utilem adjunclura sitmandatis imperiis- eegre licet ac subinviti concedebant; tamen illud quae salubribus,absque majori quam quae nunc est tenebanl mordicua praefracteque cootendebant sufjubentis auotorite facilc impuneque negligendis ? ficere debere tutori imperatoris praestantiflsimam Dignum prorsus aequumque eet ornari domini apdignitatem ducis magoi: officio vero regni et supcllotione tutorem imperatoris: sic enim ipse sin- premi dominii nomen habente insignire ipsum et cerum affectum paternee cbaritatis erga eum, cui istiusmodi honoribus privatum modum excedentisors nascendi jas imperii contulit, turbelur, eam buaefferre, quid rainus, aiebant, quam in maximis et vicem officii mutuam debere ee aentiens ei cujus summi momenii rebus praevaricari fuerit? eese causa et assensu isto se viderit honore auctum* enim regias virgines, sorores imperatorie, cetate Qaid 7 5 porio extraordinarium et novum cat eum jam nubili, qus honeste ac consentanee natalibus dici despotam, cujus maternus avus eadem iata earum collocari 7 6 non possent nisi viris exceldespotaa insignis potestiite prseclarts se facinoribus leuti dignitate conspicuis, quam dignitatem vel ex permultis bello contra Italos inclilum fecerit ? an se jam babeant vel in talis matrimonii favorem aonescimus quanta insit ei charitas in Oeurn, quam D cipiant. Quare bisce servandos titulos istos, quos ardens studium rerumhonestarum, quantua amor quidam cumulandos in unum jam abunde ornatum in monasticum ordinem, res denique omneset percontenderent, ne occupatis cunctis gradibus subliaonasecclesiaalicaaquam impense veneretur? testis mioris bonoris rfcgiae virginea, non ex patre solum, quae inest ipsi modestiaaima demissio, populari- sed avo etiam, proavo et abavo regnantibua genitae, tas hilaria ad omnea. Benignitatis porro ejus et deprimi nutiis nimis imparibus et misere in orprofusionis in donando indicium idem effectusque dinem ex augusto fastigio redigi necesse babeant. est, summa paupertas rerum supra usum redun- contrario Strategopulua Alexius et Pbilse fllii, dantium, quam scieoa volensque in se ambit ac cunque hia Tornicii, et maxime qui excacati procurat liberalissima largitione bonorum talium. fuerant, utpoteque injuriam pas8i,vindictae cupidi, Quocirca el justum et reipublic utile fuerit, ai pariterque cum istis quinque cognatione atque praeter appellationem patris principia aliis insuper affinitate praasenti aut sperata ad Palaeologos procongruis tali dignitati titulia honoretur tutor impependcbunt, magao nisu aliorsum rem trahebant,

511

GEORGHI PACHYMBKUB

512

, . ; ' , . . ' , , , * ' . ' , , ' . . 01 . . , , , . " t ' , , '

; '' . , ' ; , ' * . . , ; . ' , ' , , , . . ' , . [ 46 ] ' , . ' , , , , . ' ' ' -

ffiquum eeee aientee et alioqui utile, virum proxime admotum imperatori. et patria erga eum et necessitudinem gerentam et nomen, honorari titulo despoiaa. Cedi enim huio ab omnibus convenire, que omnium praeter principem uni subjectio ieto despoto aigoatur vocabulo. Sio oursum public rei prosperum fore. Puero enim ratiooe adbuc per aatatem uti non valenti quis obaudiendum putel ? St vero qui ejus vice imperat privatue ait nemo erit qui non putet plaoe arbitrarium parere, nulla vi majoris auctorilatis obsequendi neccessitatem imponente. Imitandos igitur esse vectoree in navi: illi enim utcunque singillatim liberi et eui quiqua jurie, quod omnibue expedire communiter sentiant adfinemcunctis que propositum fortunaodi cur8ua in cujus aleam se dederant, gubernatorem eligunt sibique praficiunt,cujus et jusais et nutibus obtemperant eervitute voluntaria ; qui vero contra ejus prescripta fecerit, dignas dat poanas, ut qui maxime in dominum peccaverit. Gaterum non eum eicinetituunt, ut eo provectus similie nihilominu8 deincepe cum cffiteria eortis eit aed ad venerationem 7 7 quodam illum habitu induontinsignioris auctoritatie; et ut eum universi vereantur, quodam ipei velut impreseo minaci cbaractere maJestatis aasequuntur. Sio et urbs, et imperium totum reote ordinabitur, s\ qui prcest vere supra multitudinem emineat. Fortior liberiorque, erat caecorum oratio, a Ne propter paerulum aientium tantum imperium totque rae periclitentur. Sed constitueadue in veri formam imperii praesene rerum status, si salvi ease volumue. An ignoramus in quantam infelicitatem Romanum imperium prolapeum sit, adeo ut patria ipaa exterminaretur et rerum Bummam perderetaugustis flinibus circum-

eoriptum ? Et heo aociderunt imperatoribue ibi dominantibus. Sed quod ii reota non gubernarent, ex summa falioitate navigationie in miseram naufragium decidimae. Si ergo tanta in noe calamilaa incubuit ex eo quod non bene regebamur, qoid non timendum nobia malorum fuerit, si omniuo DOQ ragimur? llonesta sine dubio et laudanda ree babetur fidea in principatum : eed tum deraum honesta cum ealus in jura fide perstantium inde consequitur* At si fructus fidei salus abfuerit, etulta fidea est. Quid autem nocebit principatui, ei ejua curatori accesserit dignitaa ? Quin potius inde juvabitur plurimura. Nomine quippevenerabili asaumptoejusadminiatratormagiatirmabitimperium principi. Sio enim iacomparabiliter convenientius et effioatius legatoa audiet, tractabit cum populia, militibua ao 7 4 magietratibua preacribet quod e ra fuerit, nibil non denique reote conetituet, verentibus dignitatem canctis. Si vero quis eimul imperet, aimul inpatricumsubditisconeietat gradu, D S is baud aasequetur facile ut mandetur exeecutioni quodjusserit ;quippe cujusmanuaprincipaliauctoritate nuda et quodammodo inermisvindicare contumaciam mandata spernentium nequeat.Miremar autam ai quis speraverit Romanam rempublicam alio quam monarcbico gubernationis genere regi poese. Igitur ante omnia eua samma conservetor auctoritaa monarobi, etei qui eam interim adminietrathomoprivatuesit: illo enim dum principali fungitur munere, convenienter ornato, manebit regni oonsueta eua apecies. Populua autem obedienter parebit, uni obsequi solitus, uno prafecto csteris, qui eimul potestate prevaleat, simul prcecellat dignitate. Qai quidem eo quod unue sit mooarcbiae imaginem prefert: quod autem ex private

513

DB MICHAELB PALBOLOGO LIB. I.

514

, ' * , , . * ' . , ' . ' , ' , ' . , * * , , . '. " . , ( , , , . , , ( ' , -

), [. 47] , . , . , . , 6 . , . , , ' , , , , . , , -

conditione sortisilli deeet auctoritatieet efficacitatis ad flectendos sui obsequium plurimoe, soppleatur accumulanda ei dignitate, cujus vi cuncta vincat obstantia. Qu cum ita sint, prorsus necesse eat eleclum in tutelam principie eminere subnixum excellentis titulo dignitatie ,atque adeo etiamei qui ad i d munus adbibitus fuerit ex nostro sit ordine, debet omnino sic ornari ut fiat idoneus officiorecte gerendo. Dicet aliquia: Ergo alius quaeratur, si reperiri forte poeeit, qui curis et Iaboribus tutelae principis se parem existimet etiam sine iatius adjonctione digoitatie. Ad id respondemus nos i a hoo non personae consulere, sed prefecturam ipsam armare instromento navands operee necessario. Qaare non nos, sed ree ipsaet naturanegotii exigit quod diximue, nempeutcamtutelaprincipieeumma dignitas jungatur. 28. Ut patriarcha faveniium Palxotogo itudia probarit. 7 9 Gom haec utrinque dicta essent, iis qu a l legata pro Palsologo fuerant magnom ab auctoritale patriarcb momentumaccessit. Prffioccupatue is dudnm fuerat affectu in ipsum, natoex opinione qua enm iis dotibus et artibus ducebat pra3ditum q n s ad bene imperandum sunt necessariaa. Quin et ad majua aliquidpro eotentandum multis causie incitabatur. Apparuit id ex sermone qoodam ejus ercano, qui nobis innotuit, Perlato ad eum Nicaeae degeatem nuntio de morte imperatoria, priusqoam resin populum vulgaretur, communioaviteam cuidam e familiaribus suie Gemieto, qui postea usque ad magnum wconomatum in urbe pervenit. Gum ergo ioter eoe illa occasione de administratione reipublicaa sermo esaet exortus, patriarcha non

dubitavit Palaeologum omnium ad eam rem aptiesimum dicere. Isto igitur antiquo in Palaeologum favore praeoccupatus patriarcha euffragio stalim suo comprobavit quae in ejus gratiam dicia fuerant, et despotae dignitatem ipai tribuendam censuit. Quare Palaeologua ex magao duce factue eat despota. Et imperator, adjuvante patriarcba, ei dignilatis ejus insignia contulit. Deepotamque exinde cum palam ipse ae ferebat, tum vulgo univerai agnoscebant. Demerebatur autem optimates omni genereindalgentiee ao largitionibue e publico, simul preaeentia beneQoia promissisin poaterom ampliasiraiBCumulans; eicque arte ambitionis magna stadia eorum eibi parabat.Eamdemquoque liberalitatis praalarga3 macbinam ad ecclesiaatioae proceres sibi adjungendos adhibebat, prodiga in eos manu profundens 90 multa, tum palam tum occulte. Nam prsterquam quaa dari eie e poblico aolebant, publice ao comlarge conferebat, etiam noctu ad eosdem dona miaaitabat, ineusurrans interim ao blande inainuans nondum salis cautum eecuritati sus, neque prius intuto sefuturam quam imperii particepset Augusti collega declaratus esset. Hoc ut pereuaderet, allegabat melum pericnlorum impeadentium, et casum Muzalonum memorabat. Se porro aiebat non minori quamoui illi euccubuiseentinvidias objectum, ideoque anxium in acri sollicitudine vivere pemiciem in momenta aingula, si velminimumde summa custodia remiserit, timentem. Neque porro tot distentum suspicionibue eatis posse commisaa sibi cura castodiendl priacipis defungi, atique cam magoam attentionis ac vigilias partem in sui neceeariam cautionem derivare necease habeat. Mise* rum nimie esse etuare aasldoa Intea diversas ofQ-

515

GEORGII PACHYMERAS

516

. , , , , . * . . . ' , , [. 48] ' , , , ol . ' , , , . ', ,

1

'.

; . , . , . * * , . ' \ , ' . " ^, , . '. . , , , , ' , , '

1

cii publioi et privalorum discriminum curas ; unde pem praerogativa nascendi jus adeptum, dignissiillum qui electus ad hoc sit ut salutem tueatur mus imperio sit: ideoque collegam ei adjungenprincipis omnium undique telis el innumerabilibus dura. Egere profecto rempublicam maturo jam insidiis expositum vel maxime ipsum prajsidio et principe et ad per se agenduin quod sit opus apto, excubiie egere. Quare praestabilius videri locum nec exspectari posse dun puerulusin virom adolecedere cuilibet volenti quam io eo angore ac torverit, ne Romana res praesenli vigentis imperatoris mento vivere. ope indigens Ael maxime, tot cincla periculis, per tantam 29. Ut delinitis Palxologu* plerisque principumsum- moram prius pereat corrualque funditus, quam qui eam vindicaturus ab inleritu sit, in flomum honorem ebtandiius sit. HtBC et ojus generis multa proferens vebementer rentcm adoleverit a3tatem. Impositum autemcuraincumbebat in petitionem supremi bonoris. Porro torem ncgotiis nonutprincipem agere, sedprecaria interim quos euspectos habebat, quibusqueintelli- quadam etauctoritatis principalis egena functione, gebat displicere praesentia, cordi esee nova, in spee etinfirmum et instabile reipublice solatium esse. futurorum inquictasimminentibus,eos8ane summa Talia cum optimatee dicerent, pcrsuaaerunt paquam obtinebat potestate strenue utene amovit e triarchaa per ee. utdiximu8,emollitoinPaIa&ologum. medio, partim injecto terrore efficiens ut sponte ad Sednecipsecujus res agebaturcessabatPalaeologus: sua se reciperent et domi ee tenerent, partim vi quin satagebat in cunctis ad spei affectum facienpublica coercens. Quo in genere cum alios alio tibos, in primis ad sibi deliniendos cleri ac sacrorum antistitum animos. Denique bis artibus impeamandavit, tum Tzamanturum relegatum Prusam ibi oustodia tenen velut reura juesit. Interim ala- tratum ut diea diceretur proclamando in collegam cres in spebue optimis florentesque 81 volitabaat imperatoris Palaeologo. Ea fuit neomenia Hecatomqui fortunara eequebantur Palaeologi, clientes, baBonis eeu Kalendaa Jaauaria?, indictionetunc curamici ac quoounque nomine necessarii, parali rente secunda. semper ad nutum , impigrequo curantes qutfquid 50. Ut in Occidente dcspoia Michael elatus in spem ad communes rationes expedire videretur. In hie majorem nova molitus sit. alterum fralrem Joanuem magni domestici amplisDum haec geruntur, despota Occidentis Micbael, 8ima dignitate ornari per imperatorem despota cu- Tbeodori, 8 2 qui ibi iniparaverat, fratris filius, ravit, sic eum el illustri bonore et maxima geren- audito rerum orientalium statu,sublato videlicet e darum rerum potestata iastruens. Quo facto jam medio Lascari Joannem ejus filium esse adbuc i n majoribus incensi spebus Palaeologi fautoree pa- fantulum, Romanum vero imperium cuivie rapere tiarcbam et eacram synodum ambire, ac dicere volenti in pradam expositum jacero, mentem in nullam quietcm rebusforeautsecuritatem imperio, spes amplasextulit, propositosibi exemploTbeodori quoad despota in unum adbuc gradum provebatur patrui. Is nobilis atque adeo ex primanobilitate,a altius. Ipsum solum esse omniumqui, postprinci- prioreillaRomanarum perLurbalionorerumsumptis

517

DB MICHAELB PAUBOLOGO LID. I.

518

[ 49] ^ ' , ' , , , , ^ ' . , ^ , * , . , ' ? / , '- g . ' , ' , ' " , . , " . -

, , ' . . ' , , , , , ' (5 , ' , . , ' , , , ol ' , [ 50] , ' .

;

opportune animis, multis praeclaria editis faciDO- fllia dynasta genlia populosa3, egregiaa sub eignis ribus in plurirais contra italos bellis, imperium habena copiaa et militaria artis eximie perilus, vel arripuit, coroaatua ab Achridenai Jacobo, et occi- per se aolum idoneus erat cuivia rei magaea bello daas proviocias Italia ablatas imperio reatituit, tentandaa adjungendieque ditioni SUJB terrie ab alio magnam iis rebua geatis faraam adeptua, quoad poasessia. Ex ea quippe geote sibi subjecta oonflaadversa prolapaua aorte et oomprebensus ab Aaane ^ tum exercitum ductabat, qua Graeci olimgeneriset privatus eat oculis. Talia Michael mente agitana, et nominisAcbille imperatore militavit: nunc Megaloin magna auarum virium flducia contemnene ioflr- blacuitas vocabantur. Et ejus geoeria copiia euccinmitatem quae tuno eaae videbatur Romanarum re- ctua tanlum poterat, ut unua sufficeret coercendia, rom, cum ipsos Italos,qui urbem regiam tenebant, ne ultra Beroaam progredereutur, tribua adversartoidooeis deatitutoscopiis animadverteret,rem aggre- rum ducibus, Joanni Palseologo inagoo domeatico, ditur valde arduam et ipaius notabilitate dignam. Strategopulo Alexto et Joanni Rauli, quorum quemConstitait videlicet contractaa quam posaet pluri- que numerosao atipabant copiae. His igitur tunc mascopias ipai protinusadraovere Constantinopoli, congregatia in unum omaibua deapota, et iiadem eamque obaidere et occupare conari, tum ai nego- adjactis quot ex auia ipse terria poluerat cogere, tium succederet, efficere ut ibi Romanorum impe- cogitabat primum quidem acie decernere cum rator ipae proolamaretur. Neninem eaim esse pu- adveraariia ducibua, tum iis, ut sperabat, victie tabat qui plua ad id baberetvel meriti vel verisimilia aggredi Tbeaaalonicam et occiduaa regiones incurspei, DOD Lascarin, noo alium qnemlibet, utique aionibus vaetare, ipsamque adeo tentare Constantiqaorum nulli vires 9U3tiaendo imperio idonea adea- nopolim. Cujue rei majorem habebat ex eo faoultasent. Quippe ee et nobilem et ex Angelorum gente, D tem, quod cum Manfredua velut ha3reditariam a affinitatibuaquinetiam potentissimissubnixum.Ge- Friderico patre accepiaaet oontumaciam et rebellioneroB enim habebat ex HeJena quieem filia Manfre- nem ia Eccleaiam, Germani,quoa despotas auxiliadum Apuliffi regem, fratrem Ann 88 Auguatae, rioe miserat 8 4 bellia prius Italicia exercitatoe, quam Joannes imperator jam senior uxorem duxe- nibil aane turbabantur ad propoaitionem oppugnarat, ex Anna vero altera filia principem Acbaiae tionia urbia, quippe ab Italia defene, cui dudum Gulielmum. Et a Manfredo quidem per miaaos ad generi hoatium aaaueviseent. Neo invitua eodem eum certoa horaiDesimpetraverat triamiliia lecto- concurrebat princepa, cujus ditioni subjectffiregiorum ex Germania militum, virum fortium, quoa nea, Acbaia nirairum aniverea el Morea, viciniam ipai caballarioa vocant; principem vero cum uni- Italorum in urbe dominantium formidabant. Ubi vereis ejus copiia aooiumexpeditioniaad se traxerat. ergo unum in locum tot aimul copite conveoerunt, Habebatetnothum fllium Joannem cum auxiliia non jamque eeae ad prolium parabant (nam et ipai pro contemnendia popalicui praerat. Hio ductaTarone ducea advarai, audito Ilalicarum tot copiarum

519

GBOROII PACHYMJBRB

520

*\ - * , , , , ( ' \ . ' , . , ), , \ , , , ' ^(5 (5 * , ' , [. 51] . . , . '. " ' , . , , , , , o8c , , . , ' , *> , ^( ' . ' 5 , , . ? , , , \ ' , . , - , . , , , , , , .
0

conveatu haud cessandum rati, ad pagnam ipsi quoque prociacti e regione stabant), tali inquam, articulo rerum ac temporis, cum tantum non aoie instructi deapot militee signum conflictus expectarent, medium intervenit simile quiddam illi notae ex fabulis discordiee, q u inter deaa tres malum preaBtantis form premium jaciens tragica eas aemulalatione conmieit. Sic enim et nuno foederati principee rixa, hio qooque non disaimili ex cauaa nata, distracti ab iaviceDi sunt dieoidio funesto.

31. Ut Achaix princeps eaptus Romanis

Aiant enim qnosdam e comitatu Prinoipis proceree, quoe caballarios illi vocant.cupiditatieadjecisae ooulos in duois Joannis conjugem, qoam Tarooa iuisee Gliam diximue, in manifeetam viri ejuaoontumeliam el praeantis conlemptum; cujus ille haud disBimalans dolcrem gravissime queelus est, minatuB etiam gravem ultionem auctoribus injuri, quibue ad ea euperbe reeponeantibus oertamcn accensum est atrumque vehemens, iraque ignesoentes in bellum interneoivum iaflammabaatur, mira brevia commutatione momenti, ut qui paulo ante socii communem aciem contra hostee ex adverso intructos conflabant, ae invicem infeali peterent. Tunc prinoipem hc cernentem feruni indigaatum gravitereuosquidem objurgare non auBtinuieae, 95 duci autem ut tumultua aactori Btiooentem, eum contumeKose appellaaee, exprobralo etiam luculenter ao palam dedecore nataliam. Gam enim ls Nioephorum oatendens frater meus dixiseet, Apage,

ait Princepe vooe eublata, oculo enm oomtemptore figene: Tu enim apuriua neo l i b e r tenebrio, vix eo jure aepires ut aervua Bia. Hia verbia haad mitias quam ille vetus Agamamnonis conviciis DO voa Achillaa Joannee concitatue, in iram nonminue memorem et exita noxiam excanduit. Moxqoe ot demonstraret praecipuam 86 partem baram copiarum 68, ao quoounqne inolinaeset seoom victoriam tracturom, miaeis arcaois noctu litteris id duoes hoatiam significat se cum ipeis fore, et impetum eum 8uie factarum ia IUlioram multiludi* sit. nem mollium imbelliumque, ei eos illi adorirantar. Gavit tamea, exacto in id ab ais jorejarando, patri 8uo despotaa ac fratri Nicephoro, ut salvi uterque innoxiique dimitterentur. reliquos Italos, maximeque ia milites Principie, omni vi belli eaviretor. Hie inter eoe oonventie, et firmala utrinqoe jurejurando fide per commutationem eacrorum amuletorum, atrox pngna committitur, hinc quidem Roraanis cum Persis et Bcytharum manu magna irruentibus, etantibue contra Italis, qui eub Priooipe marebant. Nam patri et fratri Joaoneepersoaeerat, grave ni facerent periculum inlantans, ot noa tantum abetinerent pugna, sed pedem etiim raferrent atque in tutum 88 reciperent. Ipse porro a tergo Italos adortus magnam eoram stragem dedit. Tum demum eese Itali proditoe eaneernnt; eparsi qae in fugam pasaim ueo eic 96 parioolum fugerunt circumvanti a Soytbioii maxime copiis, qaarum creberrimiB confixi jaculie cadebant, alii a Pereie capiebantur. Ipao ad extremum Prineepi


521

DB MICHABLB PALfiOLOGO LIB. I.

522

, . . , (. < ; 7^ Tikattfzte . , ^ , , ' [. 52] * . ' , . , . \ , ' , ' ( , , , . , , , , .

1

. * ( * , ) > , , - ' , -

' , $ , ( . ' , , ' ' , '

saltum ingreaeua arbuetis densum ibi tulae ee i n ea libeoter accepuros, et com babuerint, non paenturum latebras aperabat fruetra: ram detectue ram inde crevisae suam magnitadinem senauroa. inglorie captus et ipse est. Magaa tunc res brevi Addebat non recusare , quia etiam ultro cupere, momento ao factle peracta, exiguique laboris ingens eubjici imperalori, et clientelae nexo perpetu ee oec prudentibua aperabile pretium constitit. Sub suumque principatom ei obligare ; velleque hojue hao Romani dacea incredibili apoliorum vi ditati, aubjectionia aignum ao aymbolura eumere titulum oaptivcm Acbaiae principem docentes cum exercitu ofOcii ab eo impoaiti. Hia xmperator auditie, et proin Orientem reverterunt, munitia prius quantum bat: pretio rerum in redemptionem libertatie oblafas foil et neceaae visum eat, ut quam diutiaaime tarum a principe (erant h urbes et regiones, para eecnre tenerentur, Ocoidui limitie locie. Redux aunon modicaprincipataa ejuain Peloponneeo, quanteca postillaeplendida tropaea Strategopulus cum tam qui possideret merito ferre titulum ac eusti80CU8 rea haodquaquam adhuc in aula quietas renere dignitatem deapota posset), eimul etiam conperit, ac perstudioee Palaaologo favens moUum ad siderato qoem amplom i l l i eeeet tantum interLatiejus votornm effoctum ooniulit. A l principem cunos dynaatam clientem in poeterum ac subditum Btodiaa tum qoidem tradiderunt. Postea vero capta babere, unde et decua Romanea rei et lucrum accivitate (hio enim juvat rea principis Aohaiaa ona cresoeret, optimum faotu judioavit accipere qaaa eimul sarie dicere, ne ai suia quidque posterius offerebantur, et fodaeostensiBConditionibasicere. gestnm teraporibue servetur, incommode abrupta Pactia igitur eectmdum dicta initia, edncit princihiet narratio) quando, inquam, urbs aRomanis repem e carcere, et qootquot ex ejoe familiaribus eepla eat, annia poat baec duobua, flexit tandem Boaperstitea aont reperti: nam aliquos diutarnaa superbam cervicem ea auorum Latinorum clade " cuatodiaimiBeriaeabaumpeerant.Honoravitqoeilluni fractua animua princtpia, ei tunc primum agnoet splendide traclavit, ut decebat: tantumqae sibi acere aibi visos ia Michaele veram spaciem ao maadmovit, ut eoscipi ab eo ex sacro baptismate projeatatem imperatoris, cum Roraaniae principem prium Filium vellet !n signum et pignus certiesidixit, eutndem ppofeaaua eat rite ac legitime thro- mom reconciliataa flde optima gratiee. Gelebrata nom occupaaae. Oenique affirmavit sojam minime deinde oonventio eat mutuo jurejurando, horriflcia dubitaturum procidere ad pedes ejue,eique ae eubetiam, ut aiant, utrinqne sancito ritiboe: nam fujicere ut juato imperatori, in quo Augueti faetigii nale accensum prsferentes, ubi suum quiaqoe oatoLum instar esset. 87 Praeterea ai tractari de sua put, ai a pacto resiliret, dirie quam maxime formiliberatione vellet, pretia libertatia ei soluturura dolosiB devovit,illud exatinxerunt ; cojnamodi c quaa haberet optima. Haec utcunque Romani, anremoniaputant ItaliexsecraUoniboaaeu excommutequam urbem in manibua babcrent contemnere nicationibugmoreipeorum 88 in quoapiamintortis forte potuissent, nunc tamen confidere ae et illos efOoacitatemetflrmitatem adjungi maximam .Porro
PATKOL.

GR.

CXLllI.

17

523

GBORGII PACHYMBRJE

524

. , J ' ^ . . '. " $ ' , , , . ^ " ) ( ,' ), ' , */ , ' , , ' , , ^ ' , , , . I , , , '^ , , , , , ' , ' ' , , , , ' |3, , ( \ , '), ' , ' [. 53] ' ' " , . . , . "
4

conventionum inter eoa istarum oapila baec erant, vinculia conetricto, ao per hoo non eni jaria, neo principem cedere Romanis et imperatori, jure ; ejus libertatis ao proprii arbitrii 89 compote, quam optimo poaaidenda ct in perpetuum ejua do- quaa requirebantur ad boc ut conventto rata vaiidaque eaeet, unde conaocatia indetemporibua oonminiom ex nunc traneitura, h*c ia Pelopoiineeo tinua et magna inter utroaqne raernnt bella : et sita, Monembaeiam, Mainam, Hieracium, Myxetbram. Anaplium vero et Argos ut controversa et ea quidem aio eehabueront. jurie dubii relicta in mediosunt,utiet traotueuni32.UlMicluieldespotaR<nnanos vicerit. ctCxsarcm veraus circa Ginaternam valde in longum patons et acceperit. multis aoatens bonia. Principem autem ipeum perpetuum iore Romanorum et imperatoria clientem, At deepota Micb&el io prmaenequidem ob evcnti et inaubjectioniaaignumofficium iodeeumpturum. narrata minutue copiie, q u illi plereque acceaaeVioiseim ab imperatore principem ornatum digai- rant eocietale principie Aohaie, preterea a aebatatemagoi domeeticihonoriflcedimittendum libaatocratore Joanne Palaeologo plarimaepoeieadam* rum oum iia auorum qai tunc superstitee repenia affeotus, adeo ut multum iu arcto ipai rea as* rireutur. Io baao ioadere faeto dimiait prinoipem aent cam provinciaram tum exaroitua,miaeueade imperator eo quo par erat honore, miseia eimul re legalis ad regemApuliaoManfredumeunm geneoom illo qui pretia libertatia, de quibua convenerum, et magnaa ab eo aoxiliaree copiaa adeptos, rat reeipcrent. Rediit igitur domum princepe, eas tradidit auo filio Nicephoro, eaaa atrence io Aohaie prinoipiaetmagnidomeaUciRomani tiluidem propositam et opee tt operam conferenli. Hie loe referena, nac quidquamcunctatuepost reditum cum Ceaare oiroa Tricorypbom acri pnelio coo* canoU qoe promiaerat. redamptionie pretia exaol vit. greaaua maximam atragom Niceenaiam dedit alios Manaiaeetque perpetuo in fide pactoram, quippe plurlmoe partim occidit, partim oepit, ipaom denianotoraio8 RomanU memorato magni domeatioi qua captivum abduxit Cauaram ; qai paca deiode ofHcio, niai papa r audita, oum .per ae iodignatus, faota liber dimieina ea que mo.c referoffloa ad tnm i a id ipaom impulaue precibua regie Apuli, urbem geaait, et rureum eum Oocidantalibui pn quorum neutriua raiionibua aocommodatum vide- gna inita captue iterum eat a Michael deapola, et batur taatum euarum baotenua partiam priacipem ad regem ApulieManfredummiaaueabeocuatodie Blipendiarium Romania permanere, pactum i l l u d traditua ost insecuto dainda tempore cum domiai dieaolviaset, juraraeataque irriia daclaraaeat quaai Anna aorore Manfradi permutatue. 8ed bc apif axtortainelactabili vi necesaitatie ab boroine diria looia deiode referemus.
f y 1 9 9

525

DB MICHABLB PALBOLOQO U B . II.

526

. ' ?' [. 57] , , , , . , ; ' , , ' , ol , ' , , ' . , , , . 01 , 5 - , , ol , , . , - , ) , , . , **> . [. 58] , , 0 |

"

.
1. Artmiui patriarcha in sollicitudine fu$rit ob perantiam peates, adulatorum gregee, ita deprarcs impmi. vantutneoaeneum habere veritatii aieontationfbu* 9 Ai Areenio patriarcb Dovarum eollicitudi- exclua, nec Jodicium reotl et mqxxi, aut formam num initiam attuKt magna et inelaotabilia neceaai- capere moderati regimiois valeant, utlqae oum taa imminena evehendi Pateologum ad imperium. n qul eoram et laleroobsidentetauribaaineidiantu; Nam preter pancoa momantam non habonteg, quod individui oomites, ad gratiam loqul omnia parati, eoram auffragia moltitudine contrarioram obrue- peeeima qoeque, ot vetus verbum habet, palreatur, conoordi omnea stadio in unam aenten- oherrimanim reram appellatione eoboneetent, usn tiam deaideriumqoe conapirabant Paleologo ui im* eubactie princfpam animie ad ieta et (oleranda et peratort senriendi. Yulgo nt optimam laudabant oredenda, adeo ut etiam libenter aadiant vllee letioe eam domnm prinoipatut formam, qoaa prfneipis fecis bominam vocae,qaibue modulatam aiiam aibi delectam non prerogativa generis addiceret, ae vlderi grotantiB principie toeeiro patidieeime garric permitteret arbitrio aorlia, cojna temerario ju- rinnt. QaibuB ei aadeat interTenire qulepiam B a dicio velut weco alee caso non aolum indigoue piens, et q u e vera et josta eunt bitoera, coDtinuo interdam prefioeretar, sed in ommom eepe lo- ut defeotionem meditana aihomo oeqniaeimaa tradneum irreperent pesaimi homines, et omnino talei citur,iie aiqaideni quieio imperani omnis admoniquoa si eatie exploraret gravia et aocurrata oen- tionie loco abeoluta at liberrima qnidvta imperaadi anra, vix in inflmum aubditoratn gradom admit* lioentia eet, cum inlerim ipsi qnoque qui ea moleata teret.TutUaimum esae illum igitar eligendi modam, feront, acdnere aaBentantiboB coganiar, ei ultra quo Ttia ejoa et morea qni promoTendus eet, ipao- omnem modam qnaliconqae prinoipi eooomia vel rwn qnibaa est prefnturua eubjiciontur examini: Dmaxima dicere,qaiboaeoillicet magie roagieqaetu^ iita ealm rationora et populit qne uUlem el midaa BJQS animoa inflatur. Atqua hoo genoa prinipsis priadpibus, ulique p*r eam intelligentibui cipea. diversaa aibi larras ?elat in scena imponen- cur at ad qoid offioii voeantar. 8ane nonqaaxn tes, adoptimeimperandom abandepQtantanfBoere dixerimue aptiaaimum fore illum egro corando generie regii olaritatem, qaaai naaeenttam ia purmedtewn, quem ganua ant fortunacommendarinti pura primigenia ipea aemina vin qaamdam aroa* et si ex genere gnbernatorem navigantea adsoive- nam eecum f a m n t , dotiom ad pnaelare imperan* rimue, demaracrem potiua qnam atilem reotorem dnm necaaeariam pnabitrirem. Heo dioentea impoaamtta nari. Periculura porro aaae na qai exardaaoebant in impaueotem inBtantiam yideodi nnt in regoo nati omtiivm aintineptitairoi ad per* prepoBitum reboe Tertun dominom et oorona dicipiendam inelitutione 9 1 diaciplinam atque artem gnuxn, eeqne compotes votorum, utpote aobjectoa racte adminittrands reipubliee, qnippe qaoe et priaoipi ojue forma? quam deaoripeeraat. Iequoqae delieio ia qaarum einu nutriantor,et aaaidae im* ipsa qoem ietie vocibne designabant, Palwologne

527

OEORGII PACHYMBRJE

528

, ^ , , . , , ' , ' , $, , . ', { , ^, , , . , , ol ' , \ , , ' . , . . ^, , , , , $ , . . ' ' , , ' , , ,

eadem illa loquebatur, addens etiam se, si forte imperaret et filium haberet non praeditum dotibus artibusque ad bene regendum aptis, ultro abdicaturum redacturumque in ordinem. His insercbat promiaaienes magniGcaa perficiendarum, ai declararetur 92 imperator, laudatarum et cunctie expotitaram rerum Eccleaiam quidem eeae in aliieeimum faatigium evecturum, aacroa vero ministroe honoraturum exqutaitieeime. Preeterea magialratua et praafecturas non niai dignis ex primo ordine tributurum. Jodiciorura curam auacepturum, ut juate ao aine oalumnia fierent, aeqaique tenaces et inflexibilea ad gratiam ei rei viros prae fecturum. Cujue rei jam nunc apecimen et quaei pignuadedit in quopam cotiseimo tanc et omnium primo judioe, perdooto illo quidem et coneultiasimo jaris, eed injustitia infami, undeillom Malum Micbaelem etj Senacheribum vulgo vocitabant.Qaem epecie honoris in poeterum coercuit: extinolam enim priue dignitatem primi a secretis reauacitana ei tradidit, aubjiciena sio illi aaaeaaores multoa proboa viroa a secretia, boc est aroaois auffragiia judicaturoa, et aic citra personarum acceptionem aine ulliua respectu ao veretundia, quod justum easet deoreturoe. Pollioebatur etiam sese litteratoa eximie eultarom praelaturumque cunctie* Ad ba?c . eximiam erga militarem ordinem caritatem' promittebat, etipendiia ad diem numerandia donafivia reprseentandis, eorum vero qui in bello cecidiaient et in obaequio reipoblice vitam profudieeent liberia, si quoa reliqcieaent, debita patri praemia reddendo: in eoque tam diligeotem fore, ut ai cujus occiei militis uxor pragnan* aopereaset, fetua in ea ooocepti providentiam gereret eique eervari mortui parentia honoraria curarat. Injustarum porro exaciionum ne nomea quidem audiri paasurum. Nec locum daturum calumniis; unde jam nemo ad earum depulaionem eingulari ccrtamine

decertaret, nemo contaeta ferricandentia innocentiam probaret aalia gnaro unoquoque magistrataom magnum mali graviaaimi sibi pericolam impendere, ai vel tantum conniveret, ut qoivis delatua ad experimentum maasaa candentia adigeretur. Spondebat qmn etiam aummam securitatem pacia pablics, per quam etiam tenuea et priusM egentea jam tantum abundarent, utneo ipsia deforet facultas ostentandarum opum et se familiamqoe , domeatica copia honeatandi, omni prorsue metu ' vacuis. Super omnia obedienliseimum sese, utpar est, Ecclesi probiturum, et matria illam loco ductarum, nihilqae non moliturnm quod ad ejua atatam pacemque aervandam videretor oonducibile. ID quo ut abundantiua religionem osteDtaret, incitabatur spe comparationia a popalo inatituenda faetorum euorum ejoa generis cum contrariis exemplia imperatorie nuper defuncti, de quo aciebat invaluiaae Buapicionem haud magni eum facere Eccleai auctoritatem, effcreque se in eam fasta regio. Unde et contigerat eo regnante multas offenaionea et dolendi canaaa patriarchas offerri adeo ut jam noa auderet auacipare patrocinium populi, nec deprecatorem se ingerere in pericolia miserorum, quoniam non spararet ae auditum iri, qaaa* tamviB equa diceret.Tuno porro patriarcba et ii ex antistitibua qui futuri providentiam habebant,cogitationibua invicem advereie et valide utrinque in contraria incurrentibue diatrahebantar. Quando enim bonum imperii etatum reputabant, preclarum ipaia et populo ealutare videbatur, administrari republicam nomine atqoe auotoritale simul janctia principam duoram; alteriue pupilli et in perfectam tatem debfita cora edocandi; alteriue per ee valentia resque opera consilioque propriia gereatis. Rurauacum extendebant animnm in proviaionem rerura futurarum, hinc quidem occarrebat qaantum expectari boni poeset ex iraperio

529

DB MICHABLB PAUEOLOGO L16. II.

530

* , . ' . [ 29] , . \ $ , ' , . N u c q p ' . ol , , * ' ' . " ' ', ^ ' , ' - , . ' - '. " , . . [. 60] ' , 6 ' , - . , , ' , , 3. "9 * $ < * ' , , , . * . , , , , ,

Palaeologi, de cujae et sapieotia et bonitate et fortitndine plene eibi persuasi videbantur; eoque momonto haud dubie propendebant in eam partem, quae tali tamque probato et parato imperatori, tam faueta et optabilia tum promittenli tum idoneo pnestare, oertam et perpetuam oollati jam honoria poseessionem optabat.Iidem tamen ubi deindereputabant eecum quam tranquilla, concors, a dissidiis et factioni))U8 eecura sejunctaque sit eingularitae imperanlis; e contrario quam 9 4 infida, inatabilie, ad rixarum, seditionum et civilium lumultuum prasens periculum expoaita sit duorum in uno i m perio societas, quaa utrinque inaidiee, qus suspiciones, quaa machioationes uniuscujusque in aemulum, ad extremom qu cladea quamque tragicus exitas maneat imbecilliorem, poaquam potentiori aut feliciori euccubuerit, ba3C, inquam, cogitantee revocabant damnabantque vola illa aua et coneilia priora, toti videlicet defixi in imagine miseriarum imperii diacordia. Exiatimari quippe vulgo imperium rem in primis expetibilem et quantovia bene pretio parandam, pra3sertim iis qui ejus gustum experiendo perceperint. Idem porro essc suspicioaissimom negotium; nec quiescere unquam animoe collegarum in auprema potestale, quin se inquielissime torqueant curis anxiia in se vicem intentia imaginante unoquoque de alio infestissima quaeque, et eeque ambobus tam easpe aine cauaa quam semper aine venia sese inviccm inaidiarum capitaliom auapectoa imo reoa et convictoe babentibua, atque adeo in isla inquietissima vigilia auspicionumanxiarumet iniquiaaimarum spem ac rationem secure rognandi aitam ease ducentibus. Quod ai cujua forte a fi acelcrata perfidisque fraudibua in coliegam abborreut animua, et famam crudelitatie injuatae vercatur, occurrct atatim Ia

subsidium ambitionie contra humanitalem vetue e tragoadia oraculum, quo edioitur,si jus violandum unquam ait, ininime vituperabilem et maxime tempeativam ejae violandi causam esae plenam in aolidum acquiaitionera aupremaB auctoritatia : talia reputantes, et quaa ex iatia proaom erat aequi metuentes, eccleaiaatici proceres impelli ae aentiebaot ad fovendum ambitioni Palaeologi: ruraue vero incurrentibua ex adverao miaeratione pupilli principis ac flde in domum Augustam, aegnea ad agendum, mutijetiam ad loquendum qua opus erant reddebantur. Vicit tamen divina praedeetinatio qua3 imperium Mtcbaeli desponderat: nam ad huic imperium decernendum plerorumque ac ferme omaiumaenteatieQConspirarunt.Appoaitumidlamea in mutuam cautelam communi conaonau temperamontum97 eet, ut amboprincipes juramentie quam maxima horrendis, diris etiam exaecrabilibus additia,obligarentur ad fidem invicem cbaritatemque preeatandam abstinendumque a vi omni ac fraude, quaB in alterutriua perniciem tenderet. 2. VI Palxlogum antistifes solverint juramentis et diris quibus tenebalur. Sacri porro antiatitea, huc Oeri valde deaiderantee, facile dissolverunt quB ipsorum exsecutioni obstare videbantur: aiquidem ne novum juramentura rite a Palaeologo conciperetur, videbatur obstare adbuc vigena rcligio veteris juriajurandi, quo ille avo pueri principia dudum aacramento Gdem addixerat, non in ipaius tantummodo personara, aed in stirpem ejuadem ac poeteros, additia etiam anathematum, si falleret, incurrcndorum devotionibus ac d;ria. Quae DUOO omnia coctua praesulum ut tclaa aranearum diarupit ac fecil irrila, mogno consensu dcclaraoa,

531

OBORGII PACHYMKRJK

532

- } 4( . , , itoi . ) , itoi ' , . , ol , .

. ' , ' , . " , . , ' .

'. " . ' , , ^[8, . 6 , '. ' ' ' , . ' . * [. 61J '- . , , , , ' . , - ' . , 64 ' $ *, , ivQsv . , , , xptiov -

quod fleri Palaeologura contigerat participem imperii, nequaquam eaee nefarium et fldei juratas contrarium facinue, eed utilem reipublic collationem operaa in bonum imperii, et coneervationem prinoipatus ei ad quem de jure spectabat sine ulla ape potestatia istiua precaria3 in prolem gu oce88ione transmiitend : qus aalutarie tum rei Roman cooperatio poropporiuna et necessaria , judicabatur imbecillae ac tali auxilio egenti pupilli pueritiaa. Itaque nihil obetante prioris sacramenti religione, novumjurarnenlum ratum iaviolabilemque firmitatem habiturum, quippe cum neutra coDvantio quidquam alteri contrarium habeat, quominie ambffi valere eimul possunt; unde fore ut duobus deinceps totidem foaderum sacramonto sanoitorum vinculie conetrictus Paleologue teneratur, et 8i ullaa unquam collegaa puero iasidiae strueret, duplicis perjurii reue foret. Qum Palaeologusadmittene viciseim petiit devinciri mutuo quoque j u r a mento ad eeouritatem suam adoleeoentulum imperatorem, imprecando et ipsum sibi dirae ct anatbema statim inevitabiliter iacurrendum ei quidquam unquam advereue Palaologum macbinaretur aut ageret. uti oonvenerat processerunt, conoeptie utrinque juramentis et 96 re tota in publtcas rite tabulas relata ad memoriam firmitatemque irrevocabilem, ecribente ieta et autbeniicis commentariis mandaDte Malo illo. quem diximus, antiquato prius et ejue cauea reposito primi a secrctis

obligarent. Sed ad majorem utriusque aecariiatem conauetffl talium formuls adjungera tuno vieum, Deo similiter teste Grmatam, profeeaionem et promisaioDem univerai populi, bello et inexpiabili odio persequondi eum e duobua, cujua essentet in collegfiB vita vel nefaria vis velineidie deprebenee. Tall extraordinario additamento populare juramentum cumulatum metu magis, ut opinior, nimio procllvis in regni soeietate dissensionis, quaal ulla satis magna utilitate remedii ad tantum mali pravertendum ancipitia. Nam ei recte quis a38limet, istud profitentes belli jam tum civilis et internecini sigoutn tollebant, ex prona et vix evitabili suepicione facile ac cito exarsuri. Caeterum qualicunque consilio, iata stc tunc decreta et exaecutioni mandata suni Romanis ubique viritim universie imposita sacris Evangeliiamanu, jurantibus se etfldem utrique principiooncorditer imperanti subjeotionemqae praastituros, et si quis ipsorum in alteruminsurgeret, auctorem injuria? ulturos. 4. Ut Palxologus et proceres imperalori putro jurejurando cavertnt. Jamquo aderat inaugurationi deeignali Auguati ' dicta diea,quaB fuit,ut dictum est, kalends Januaria?, quando is qui ad imperium evehebaturjunmenta, de quibus convenerat, primua conceptii verbia protulit, fidem per ea obligans puero principi non utei subditus futurus, sed ut consulturui ao suggeeturus opportuna, nibilque ia ipsum insi* officio donatum. dioae moliturus. Jurarunt post ipsum optimatesse utrique subdiios futuros, et 97 si quis ipsorum 3. Utfidelitatisjuramentum ulrique principi de novo insidiaretur alteri atatim ultionem de ineidiatore prxstiUHnt; el quibus de novo additis cautionisumpturos. Sic conauraaiata juramentoram ccrebus. Edictum quoque est ut per omnea Romano impe- monia, designatus princepa scuto regio insedit, rio eubjectas regiones omnee utrique pariter prin- utroque priua pede imperatoriia ineignibue ornato; eipi eacramento fldem obsequiumque suum de more et manibus hiacquidemantistitumiodeoptimaium

533

DB MICHABLB PAUBOLOQO LIB. II.

534

- . , . * , ' , * '. . [ 62] ' ol . , , . ' * , * , , , , , . ' , , , , ^ , ^ , , , . - ^ , . & , [. 63] , , ' , , ^, , , , ' , , , *. , ' ' , ,
fi 0 1

eublatus, acclamationibue et plausu, quibus excipi novi imperatores eolent, ab universis salulatus et Auguetus declaratus est. 5. Ut Pal&oloaus evectus in imperium regia litate cunctos demcruerit. Inde senatores quidem officiis pro cujusque merilishonorabantar, et aliis alia partim donabantur,partim promittebanlur. Fratrem vero Joannem tum adhuc magnum domesticum aebaatocraloria ornare dignitate quum censuit, et ei Constantini Tornicii flliam matrimonio conjunxit, deatinatam dignitaiem in tempus aliud differens.Alterum vero fratrnm ConetantinumiDprivatatunoquidemadhuo reliqnit eorte, auo tempore creare ipsum Caeearem babensin aoimo. Dedit autem et huic uxorem Branaa filiam aane praenobilem, aapienti consilio alflaitatiboe patricios sibi devinoiena. Bt senatorca quidem in bonc modum magnifico demeruit, penaiones iisadaugens, et donis auperadditia cumu]aD8,cunetiequo gaudendi materiam offerens bonorum vel oollatorum praeaenti fructu vel certa promitsaorum exspectalione. Jamexercitumacplebera varie delinivit: nam et plerosque quotidiania donativis juvit et quibua per diplomata bullia aureis raunitapromis9umaliquidfuerat,cum fiderepraesen tavit,sic illos in futurum securos et bene animatos efficiens,utpotejarn certoa procesaura ipsis et liberis eororoin omne tempus ad victum decreta aubsidia et 98 frumenli domenaa constituta. Plebem vero prscipne demulsit aperiendis custodiis, et iis qui fisco quid debcrent nec solvendo esaent, liberia dimittendis,praeterea largiendo iiberaliteralioienta, et passos injuriam consolando, vexatoribua eorum

coadigno aupplicio multatis.Et inerat multapopularitas io modo haec agendi, facilitate et amabilissimabenignitate largientis dona per se gratamulto reddente gratiora. Quippe non raro statim ac quie liberado sua quapiamneoessitate retulerat ad principem, is aioe moradiploma regium ipsi quod poatulabat asserena in manum dabat,unde ia lffitua abibat,etai nonnunquam non niai post biennium penaio nuraeranda preecriberetur.Quod eiquem, ubi acriptum legerat, teaderet mors referretque diploma et gratiam repraesentari poaceret,placidus ille ao renidena recognoecebat soriptum, et ubi revera dilatum in aecundam indictionem donum videbat, uitro damnabat scripturam quaai a parum attento mioimeque assecuto mentem auam librario formatam, jubebatque corrigi. Hia et similibua de cauais profundebat largiter aerario priua regio conditas opes. Et ab concionem paaaim loquena omnia ad popularem gratiam composita, utraque mox manu hauriebat et publico iheaauro vim pecunia ingentem, effuaiaaime projicieaa quae avidiaaime cclligebantur. 6. Ut arces munierit nondum coronatus Palxologus. quidem aic se habebact.Caaterum ille rae pretium ee facturum ratus, ai arcee muniret, aimul ei praBsenti conspectu exbibiturua populis, qui ejue acclamationi non interfuerant, epecimen sibi credita3 suprema pote8lati8,Philadelphiam decrevit proficisci, reliclo puero collega Magnesis cum regio, uti par erat, satellitio. Secutus eum eat universus exercitua circumdansprincipemoum omnibus et veris indiciia99bcncvolenti eummtf,

535

GBORGII PACHYMBftjB

536

, , - . , ' , . , , " ' , , , ' , ^ . , , , , ' , , * , $ , . , ' , , 1

, ' , ^ . ' ( ), , , 6 , [. 64] , *? . '. . ' , ', . 01 * , , ; ' ' . .

alacritatem quoque mazimam praeferens ad quoevis eubeundos laborea pugnandumque ubicunque et advereue quoecunque duceret. Patriarcbam interim Niceam premittit, brevi eodem secutorum sepollicitue oura puero Augusto,regu diadematia unacum illo rite assumondi gratia. Quare Araeniua cum clero et praeeulibua vale dicto August:e,NicaBm vcretis iter tenuit. Imperator vero aumptis secum copiie, salutatis in digressa optimatibus, Philadelpbiam profeetus inde muniendis arcibua curam impendit,mittene ad eas praB8idiario8,accer8itoeque qui illic fuerant benigne accipiens, etdonativie pro oopia praeaenti magoiflcie liberalissimisqoe promissis bene animaloa ad perueverandum in flde custodis creditae spequa plenos optima remittens unde veneratit.Hinc paulum progressDB cuncta per circuitum luetravit, et hos quidem allocutionibua benignie, alios largitionibue, quosdam promiseia domeruit. Fuit ubi et torrorem clementi aubmisceret. Denique ibi omnia aoctoritate ao sapientia majeetatem imperii decente conatituit, et ad aecuritatem ia posterum pneeidiie idoneis flrmavit. Imminebat enim in rerom Occiduarum curam, cum non ignoraret inbiare rebus novis qui plurimum illio poterant, et ad detrectandumobeequium jugumquepalamexcutiendumnibil niaicommodam occaaionemexepectare.Indidem etiam legatoa ad Persaa mieit; partim utillia eignificaret suam evectionem in imperium, quae grata ipsie fuit ob priorem ejua notitiam et amicitiam veterem; partim ut aultani quaedam interiue communicarentde modo etcausie mutationia 100 nuper facta3,quem illum averterent a metuendo

inde quidquam sinistrum haeredi Theodori prioris imperatoris sibi olim non ignoti,quinetiam amiciaaimi. His peractis celerrimo reveraua, assumpto secum Joanne puero,cum splendido apparato pompaqoe magnifica numeroaiaaimi eatellitii Niccam iter intendit. Quo ut pervenerunt, nihil cuncUti (nonenim tampus terere sinebat sollicitudo rerum Occiduarum) statim ae accingere coaperunt ad solamnem ooronaiionem. In qua eventua ostendit fruaLra aperatum ab universis, ut, quemadmodum convenerat, prior imperatorio diademato ioaigniretur et Aoguatua acclamaretur adoleaceatalus, preiretque cunotis In porapa triumphali, qu tali occaaiooe coronationia imperatorum aoletinstilui, Paleologue ?ero et hujua conjux secundo post illum ordine procederet. 7. Ut pacia conventa in eoronatione transgrems sil Palxologus. Hoc vero fuit impingere in limcn et a primia aberrare carceribus per dolum et foederis infractionem; ex quo fcado principio ia quem finem proclivis esset prolapsio, nemo fere prudentium non sentiebat. Verum praeoccupati benefloiis et suspensi spebus plerique potentiorum tacuerunt: linguaa enim omuium, perpaucis exceptia, ambitiosas largiliones devinxerant, ut quidvis (aciti ferrent. Quidam etiam a parte pueri qos non voiuerant paasi, dulcedinem vindict* quamdam degustabant in depressione iilii ejua a quo 86 affectoa injuria putabant. Quare hoc ipsis jucundum accidebaU Patriarcha totus iocumbens ad aperandum quod optabat,rata videlicet pacta convenla in surama rei fore, nibil in bia magaopere

537

DB MICUAELE PALJSOLOGrO L18. II.

538

, Tt . \ ^ , , - ' . , ' ol . , , , . , \ 6 , . ' . ' ' ^ , . 3 , , , . , . , g . , . ' . ' " , ' . . [ . 65] " , , ' , ' , ' , ' * , . . ' , , , , ' .
9

Bcrutari voluit; unde nec niei eero quid pararetur sensiL Paleologus autem totam jam ante machinam cum quibusdam antietitumlOl aibi magisobnoxiia composuerat, clara ipsos conveniens, etfactu indignum abeurdomque afQrmans puerulum rationis haud compotem augusto diademata, caeremonia religiosissima, celebritate amplissima decorari, plaususque et acclamationum primas ferre, oe vero aetaiis perfecUe virum, tota vita gerendis negotiis maximis tritum, asseclam larvati ornamento incongruo infantuli traduci regia pompa et plane iriumpbari. Quibua illi se persuasos faeei, epoponderunt dataros operam ut patriarcba coronatione pueri in prssens eupersederet, specie illius in tempue magis opportunum differendae. Porro coneequene hinc futurum ut, si puer ea die non ornarelur imperatoria corona, in bonore acclamationis et cunctus id genus auspiciorum ac jurium praerogativis oranioo ei subjungeretur cui eoli ea celebritate diadema imperii auguatis ritibus esaet impositum. Cseterum addebaut [utendum arte ac gubernandum arcano consilio negotium, nec prius de tali re biscendum quam jam inchoata communis inaugurationis caeremopia, ne praemature quid strueretur eentiens 18 qui diadema erat impoaiturua, totarn aolemitatem et ex aequo coronationem ulriusque differendam in tempus aliud decerneret.

cum ecce iDopinatiesime proponitur quid Pala?ologus eequum canseat. Turbatur etatim, et varie murmur gliacit, haeo quorumdam aliorum alia loquealium. Auditae inter hc minee nonnullorum e senatu,vim puero inferendam etvitam adimendam, ai obfirmarent animum presuies in consilio ejusaic 109 immature coronandi. Miscentur sermonee, ar* descit contentio, atuat pairiarcba incertus animi quam in partem ae adjungant. Prseteribat diea, noc finia diasensionum erat. iEgre tandem post multam contentionem anlistites adPaleologi deeiderium inclinantur omnea, paucis exccptia. Erant bi Andronicua Sardensis, Maouel TbeBsaloniceQsia cognomento Psaras, et Disypatue. Verum Sardensis, simul ac patriarchae eententia plurium pereuasa eat, et ipae accesait,multum ad hujus aasensum eliciendum conferente Germano Adrianopolis ad Orestiadem episcopo, sicnul etiam Gregorio Ancyrae et Conatantino Melaogiorum. At Nicepborua Ephesinus,vir piua et honoratus, pr innata simpiicitate non pervidit quid clam molirentur qui haec movebant,ideoque facile tractus io partes est, quod aliis item multis nsuvenit. Patriarcbam porro fraudem fieri non latuit: sed faccre aliud nequivit, urgente undique inaupcrabili necesailate. Tamen in omnes subscripaerunt decrcto communi, solo Thessalonicensi no mcntionem quidem ret, quam iniquissimam putabat, vel primis adrailtente auribua. Nam 8. Ut Palaeologus coronalus, puer vero despeclus impcrii baeredi praBrogativam principatus servanfuerit. His in hunc modum constilutis, adfuit dicta coro- dam in omnibua conteruiebat. At cum esset ei renationi dies, cuncta erant ad caeremoniam parata, vocatum in mentem vocabulum Marpov, quod ipse sacrie ioduti veatibua praesulea in procinctu religio- ccelo missum audierat, et pcr missos Palaologus 8 fuactionia stabant et Auguatos exspeclabant, exprobrasaet baud conaoquentcr ipsum agere, qui

530

GRORGII PACHYMHRJB

540

* , , , , '12 ' , , , [. 66] ( , , ' , *' ), . . '' , . . , ,

, ' ' " . ' , , 0 6 , ' , . ' , . ' , .

1

'. . , , . ' , ^ . 01 5 , ' , ' . [. 67] . ; -

cui aliae prwato, regnante adhuo hujus pueri patre, imperium praedixieset, nunc tam pertinaciter obsiaterat neceasariam toendaa dignitati rem petenti, reoordari 86 iile ao probara, dixit, sed eic demum Palsologi honori assentiri, si primas 108 omntum ferret qui haereditario imperaret jure.Tuncqui agentem hae constantia Tbessalonicensdm circometabant,admonueruntut mentem adverieretad inouentem ipai pro quo tam pugnaciter ceriabat puerum, et gestu indicantem asqui bonique se conaulere ut eolus Patoologus coronaretur; quo nihil ille motue audivlt etiam mox voce balbutiente sibi dicentem Joannem, eufflcere aibi tunc quidem ei tutue viveret ot eecurue a vi. Multi enim minabantur ee ipsum de medio sublaturoe, si resisteret; aderatque Goltarum secures geatantium eircumetans cohors, ancipiti obsequio ad nutum potentiorum parata, vel tueri puerum vel tollere,ac facere omnino quidquid juberetur. Sed contemnebat ietas quoque ut pueri expressas metu vocea pcrstans inlrepidus in coepta interceaeioneTheasalonicensis, in uno semper flxus eo quod dixerat. Verum persi9tere ad extremum non valuit: coortus enim eet clamor in eum plurimorum certatim qua monentium qua increpantium, ecquid puderet unum tot et talibus viris coram in 08 obsiatere adversumque niti? Victue igitur denique subscripsit, aed iis verbis quo3 recte intelligentibua exortam manui aubscriplionem, non animo sentenliam indicarent: adacripsit enim similiter eo assentiri, memor apud poetam simile ad pessimi significationem trabi. Quare aic innuebat so coaclum extrema aeceaaitate, conlra mentem, ul bonum approbaeae viaum, quod malum judioabat, reclamante persuasione animi ac vim inoluctabilem

excuaanteconscientia; ideoque id aimiliter se facere dixisse, hoc est peasime, quo eensu simile bellum et simile senium Homerus dixerit. Ut ergo coronationie caeremonfa peracta eat, et procedere in palatium Auguatos oportuit, preaiverunt qui coronati fuerantPalaeologus cum 104 conjuge, poat ipsos puer sine regla corona, eed aimplidter redimitu9 vitta flmbriata gemmis et margaritis ornata. Nec ille id acilicet curabat, per latem nondum sentiene. Et ne ad istud magnopere praesentes adverterent,ea cauaa erat, quod veriti passirc quorsum hmc vergerent, vertebant pro 86 quisque curas in eese, ac vel in metu vel i n spe rerum propriarum babitabant. Omnes porro macbinationis hujus insidiosae participes divina deinde,ut cognovimua, auo tempore ultio excepit. 9. Ut coronatus Michael muUitudinem delinierit verbis et faclis. Tunc vero securam vitam puer degena totus ia ludicrie et illius tatis remissionibus erat. Imperator saepius io die ad concionem dicebat, snbindeque, ut peroraverat,deliuiendiB cauaa multitudinis, argenteos utraque manu in medium conferti populi jactabat. Illi certatim colligentes laudibua videlicet tollebant beneficum largitorem, puerum et res ejus valere jubebant, ignari quidem quo malcrum devenissent. Nam initia baec eraat ineidiarum alterius Augustorum in alterum. Populus autem oblitua tam cito jurataa in primum ineidiarum machinatorem .ultionia, adbuc udis ex recenti ecriptura tabulis fcsderis inter Auguatos eacramento firmati, (am longe aberat a elringendo gladio in auctorem injuriae, ut ipai effuaisaime applauderet. In ordine ecclesiaatico clerus quidem in pari cum populo

541

DK MICHABLB PALAOLOGO LIB. II.

542

. , . , ,' , , , , , 3 ' ' . ' ( , , , , , . ' , , , ' . . '. , . [. 68] , . , ^ ol , ' . . ' , ' , , , . ' , . " ' ol , , ' , , , . ' , ' , . 01 * ,
1

dissimulatione ao rerum quae attentabantur negligentia versabatur : epiacopi autem non babentes aliud qoo puerum defenderent aut ejoe violati soelus ulciacerentur, insietebant adigendo populo in nova et dirla imprecationibua tremenda juramenta prsestandi quod promieerat.Ex qoo alterum duorum neceeaario secuturum erat, nempe ut aut civili bello temare suacepto seae trucidandoa armatis objIcerent,aut inexpiabill ee flagttio perjurii apud Deum obligarenl. Sed verum est vulgare dictum, qaod 105 omnino futurum est nulla posae prudentia preverti. Caeterum Palaologue poat illaa conoiones contie et pila colludens com princlpibue, ladicra equeatria magna apectantium volaptate decurrebat. Porro latis concionibua tanlum bonea spei laetitisque popularibus animis injeccrat, ut qnasi oerti duratur felicitatis vitam eibi omni prosperitatecumulatam in poaterum augurarcntur, et paselm familiari gralulatione quaedam ex antiqua raemoria facetaa urbanitatis, libertatis bmen habentia, dicta retractarent frequentarentque sermonibus. Erant autem ea, licere nuno pilos barb muleere, pectere digitisqae torquendo crispare fas otiumque esse, utique profusc gaudentibus. Nec seCUB volgo factitabant geatiente quadam alacritate, innatoa genis piloe nonnulli bifariam discriminantes. Et memini ma videre aic ageatea exsultatlone ingenti, et addentee aio Jubere imperatorem, dum tam beata rebua otia tum pra39taret, tum in poateram polliceretur, frustra obstrepen te i nsanis gaudiis morosa tristitia vatum ominosorum, nescto unde hauata divinandi flducia maladenantiantium, quorum haa inler inauspicatissimaa voces : Vibrate

licet pilos malarum praa gaudio sperata durationia hujus prosperi rerum atatua, poetea illos vulsuri piaa impatientia saaviasimae, quea vobia fauoes opprimet, famie, illi ludibondi nec attendere dignati tanquam aniiia garrientes aapernabantur. Quae tamen an ex vano jactareotur, evenluB declaravit; et noe in loco dicemus, nibil adjungentea veritati. Tunc igitur Palsologus aliquot diebua per huno modum Nicaeae transactis, ubi opportunum visum eet redire Nympbaeum, saiutato patriarcba et assumpto puero, ac renovatia promissia ejuspalerne curandi, profeotus est prinia nobilitate et exercitu comitantibus. 10. Ut Palxologus reversus cum puero Nymphxum
undecunque legatos exceperit.

Simul vero 100 Nympbsum pervenit, Persarum legatos 'audivit et accepit dona; aultanoque rebua retro lapsia periclitanti protniait ae illum, si ad sese veniret,obvus ulnis excepturum,et ubi detonuiaset ejus domeslica teir peatas, securum ad sua remissurum. Causa timendi sultano fuerat quod audiebat Molecum adventare, verebaturque ne tantas secum ac talea oopias ducoret, quibua ipaa suatinendia baud par easet.Pignus porrofiduciaeerga Palaeologum aultano erat amioitia intereoa muiuia officiia contracta eultaquo, quo tempore in Perside simul fuerant. Venit eodem ad ouradem legatio magna in urbe degentium ItaIorum,quibua induciaa concessit belli quod in eoa gerabatur, pollicenB iirmius so mox et pleniua cum ipsis fcadue initurum,ai quaedam in anteceasum, quae propo9iturum ee aiebat, exsequerentur. Caeterum ipsos legatoe, utpota Romanos et ex Romanis ortos, quam potuit liberalis-

543

GKORQII PACflYMEELB

.544

; * , '. . . , , 6 , . . " , , , . , ' '. ', c , ' , . , . , ' , , , , , - g , . , , [. 69] * . , ' , '. 6 . . , , ?, . I , , . , , . [. 70] ' -

sime tractavit. Et cum adbuo ic urbe nihil haberet, veretur, illum >ebaatocratorem miaaia ejus prav tamen que in ea sibi ab ipao petiernnt jam tum celee d i g Q i t a t i a ineigaibus creavit concessit, traditurum se promittens, ai unquam 12. Ut Uichael despota in arclo positus eonjugem urbem recuperaret;idquediplomatibus aureabulla et filium ad imperatorem mi&eril. muoitia sanxit. Deincepaque sic cum iis velutcum Cffiterum Miobael post ea quae i p a i uao auxiliaBuis egit, et experimenla mutuae fiduoi dana vicis- ribua copiia a Manfredo ejue genero aabmissis aim et accipiena euspeadit concluaionem fcederiH, adveraue Caeaarem successerant, de quibus antea exapectaaa aliquid majua ex bia quae legatorum diximus, ad saniora tandem consilia inclinane aermoue didicerat. Occiduarum porro rerum aolli- animum, ubi deiade audivit urbem imperatoris citudo illum penilua urebat; quare illuc propriom potestati redditam miail ad ipaum conjugem Theofratrem Joannem, magnum tum adbuc domoati- doram et filium Joannem, illam ut de pace viri cum, cum pleriaque copiarum deatinat. cum imperatore conveniret, hunc obaidia loco 11- 7/ imperatoris frater Jonnnes ad dignitates sit maasurum in oinne deincepa tempus ia Augusli promotus. comitatu, et uxorem ibi ducturum, quamcunque Is ad Occiduum delatus limitem magais ibi epi- i p a i dara imperator dignaretur. Sed haec postea. ritibus rem gerena terrorem aui per illos late Tunc porro Joanncs Auguali frater domita brevispopulos ingentem sparait. Fiduciam audendi ju- simo tempore tota illa regione, bello magno forveni dabat et fervor aetatis, et copiarum 1 0 7 qui- tisaime felicissimeque ac a i m u l velocissime coabus erat succinctus optimarum robur et numerus. fecto, q u a victoria rempublicam i l l i a partibus laCepit ergo mira celcritate arcem ad Canina, arcem bantera e g r e g i e restituit, praesidia ubi opus erat alia ad Bellagrada sitae, praeterea Pologum et Co- D collocans, idoneoa virtute numero quaBaitia conloneam; subegit Castoriam, Pelagoniam, Duroa, aervandia custodes a p p o n e n a . Post q u s tropeis Tzornicum quoque et Diabolin et Prilapum,Bo- erectia illustribus, 1 0 8 spoliis et praeda dives deena item et Bostrum insulam in lacu, Petrara, opiraa d o m u m reversua eat. Ample illom, ut erat Preapam, Steridola, Acbridam et Illyriorum mu- meritua, honoravit imperator, et raultoa alios qui nitionea, Dyrrbacbium usque armata progrcaaus cum eo fuerant, maximia ipaos digoitatiboa remanu. Aggreasua etiam Palram ct Triccen, et munerans. cunctis per circuitum deditione polilua, plerisque 13. Ut proccres dignitatibus imperator honorasine admota vi solo terrore debellatia, maximuni verit. incuesit metum dominanti iilic despotae, et in Ipsum quippe Joannem constituit despotam, cui arctae illum angustias contruait. Quibua Palaeolo- titulo ree ejua gestaa magai cognomen adjunxerunt. gus cognitia, tam atreouum fratrem dignura ratus AJterum verum fratrum Conatantinum aebastoqui euo ipaius principali faatigio propius admo- cratorem post Cssarem creavit: simul cnim Joan-

545

DE MICHABLB PALBOLOGO U B . II.

546

. \ ( , , . , , , ' . . * ( ) . ' ', , , , , , ' , , . ^ , , ol , , ^. ,

, ( * ), , , ' , , , . ' . , , [. 71] , , , . '. , . , , . '

nem sebastocratorem et Ceearem declaraverat. Socerum autem despoantae, Tornicium Conattinum ex magno primioerio eebaatocratorem feoil, sed eam aliqua a Caasare differentia: nam fratrem isto afGciene honore imperatoriis quoquederoore equilis insigniverat, hnno vero sine illis symbolis in eolie csroleia sebastocralorem eoripsit. Collocavit aatcm Tornicii flliam eecundogenitam, aororem Dxoria deepote aui fratris, Joanni filio deapots Occidentis, qnem obsidem imperatori a parte miseum paulo ante diximus. Senem porro Alexium Strategopalam creavit Crosarem ; et eenem Baecarim Tzamantari fratrem (hic enim monacbi veatem induerat) magnumducetn appellavit.Joannem vero Raulem, protovestiarii Raulis Filium, protovestiariam creavit, conjunctaei malrimonio viduaproto vestiarii Muzalonia nuperoociei quo modo narravimot). Hasc autem vidua, nomine Tbeodora, neptis eiat imperatoris Paleologt, ejuseororie Eulogiaex Cantacuzeno fllio. Gujua Eulogis filiam alteram, germanam Theodoraa, Mariara, nuptiis copulavit 1119 Alexio, Pbilae qui excfficatua faerat filio, qaexn ei magnum domesticum declaravit. Aliam praterea Tbeodoram ex altera aorore eua Martha genitam, quamBasiliasGaballariaeduxerat, ab eoadjuoctam rogatu german propter ea quae ipai Martba ejus caueacontigerant, uxorera dedit Balanidiotaj, quem magni atratopedarcbae bonore decoravit. Hujua Tbeodors fratres quoque, Martha aororia au

filioa, adbuc adolesoentuloe, caroa in primis habuit et apod se regie curavit educari. Nomina horum erant Micbael Andronicua et Joannes. Similiter (quamquamhocmultopoaterioa)Androoicumalium Palaologum ex Occidente, quem etpatruelem acripait, quioumdeapotaet aliiamoltia tractusOccidui principibua ad se asoenderat, collocata ei vidua Andronioi Muzalonia, qaem magnum domeaticum fuiese jam aoripaimua, protostratorem creavit, eodem tempore colleganieiaimilidignitatie appellatione tribuens Alexinm Philanthropenum. Socrua autom ipaiua fratrem Angelum, magnom facitprimicerium, protoaebaatum veroNoatongum Michaelem etrayaticum Paleologum Michaelem, quoe ex genere coneobrinos imperatori fuisee diximue. Pari modo multoa alioeex prinoipibua ad offlcia promovit. uti logotbetam agelarum Hagiotbeodoriten, quem logothetam domeaticorum conatituit; et Miohaelem cognomento Malum,primum aeecretia anteacreatum, I I O nobili virginiconjunxit e Pbilantbropenorum atirpe. Deniqae multaa erat in demercndis ao aibi conoiliandis primaris firiia iamiliisque. 14. Ut imperator studium adhibuerit ad recuperan dam urbem; et ut Selybriam cepent. Item porro incumbebat omni etudio in curam recuperand urbia. Itaquo iovento praetextu belli contra Italos, loca Constantinopoli undeconqueper circuitam vicinapreoccupare contendebat. Etquoniam Selybria tunc adbuc erat in poteetate Italo-

547

OBORGII PACHYM8RA

548

, ^ ^ , ' . *9 . , ' ^. , [. 72] . ' , . ' ' ^. , ' '. " ', ' . tft' . , , , ' , ' , , , , ' , ' - J J , ! , ( , . ' , 6 ), ' , ' , , , , ? ' , . . , , ' , , , *
1

rum, mlesis copiie prlmo eam incureu cepitetfanostroa medium.Tamen neceaeariis in illa fioinU cile adjecit ditioni Romanoram. Propias etiamadoccuraibus araice pacateque defungebantar, ncc moventes eeae urbi nostri euburbana oocuparunt, Romanie ipsoa aao ipaia Romanoa iociviliter traexcepta Aphamea,munitione valido Italorum preei- otantibua aut vim ulJam injuriamve efferentibus. dio defensa. Erantautem terra illiua ioquilini qui- T U D C vieum opporlunum imperatori esi tranamieao dam a Gbryaea et looia ulterioribui profeoli liberi Hellaeponto in nuper capiam Selybriam ae conferre, hominee etsui jurie, aoticipUiquein Romanoa atqae ibique ex proptnquo ooneilia oapere rationeeqoe Italoe favora, ei ad alterutros prout libuerat iaoii- ialre urbis potiund. Sed revocatas ab ea cogitanare soliti, Romania in ipaoa upote Romanoa natione traneniiaaiooeqae eat eo qood pnaler opiturali caritate propendantibua, Italia gaotia aibi ad aionem in Eocleaia tuoo conligit. tuteiamflniumperutilie demereri atudiaconantibui eoaaaetodina oommeroii utrinque queatuoei com15. Ut patriarcha Arsenius patriarckaiu uerti. _ modique. Non enim alioa babebant quiboa fiderent;et ei boe expallerent untoos eaburbaai terriPatriaroha aiquidem Areaniae, iverepaUnaeibi torii eolonot, deserte ipais ineoltaqua regiooea vi- iiluaum interveraa aoroaaiioDe paeri Augaati, iactum negarent. Cum ergo iater Romaooa et Italoa dignequa ferena berede imperii contemptopDeqaa aeutrarum eaeent partium, Tbelematarii (quaai ia ordinem redaoto ad nutum uniua Paleologicundloerea volnaUrii) vooabantur, quod, ut dixi, ad cta gubernari, aive indormivisae aibi oonsciue in quos volebant impune propendereat, campoe urbi D maximit et publio notitic indelebilitarinaeulptie vicinoa ooleates iadeqae viveoUt, neo LatinU ipaoe quia aliua urabat ocoaltue dolor (nam apparebat neo Roraania ialeatantibua, quod eorum opera at eum oon fateri quid eaaet quo vere movaretur, et benerolentia pariter utriqueindigerent.Nam utroa- flogere quaa allegabat cauaas, qood nimiram ani* via ob aeoeptas injuriae odisaent, afOoere danmo madverteret aoae cooiemni ab imperatore et, cam poteraat, Italoe quideoa recadeodo inde, el deeolaet de rebai ficclosi loquereiur, albil proficere), tia incultieque relinquendia, unda victua partena ialia olero oum dixitaet, repent* impetu oapto pe* maximam 111 habebant, terrii, Romanoa vero des ad poriam arbia Nicee progressoe ast, ibique ulcisoendo, ai irritarentur, elraanuarmata perseperaequeatem effuee turbam a ae repellana irrevoquendo; inquam partem erant pereeae proniorea, cabilUer ae in viam d e d i t l l t pauois comitantibM uan et inetiiuto vitas palam incumbentea in favorem etoum inqaodam viciaomoaDibue mnaaaterio Agal* Italorura et a Romanieabhorrentes. Hi postequata roatis vooato paulum ooQiediaaet, nocturoo itiaere capta eet eelybria, nibi) jam hababant ioter ipsoa et 96 contulit ad moaaaterium Pascbaaii ad tranquiU

549

DB MICHABLB PAUBOLOGO U B . II.

550

, ' , ' . , ' , . 01 , , , ) . , , ' , , ' , , . , , g . , ' [, 73] , ? , , ^ , ' . , . ' -

. , , * ? ^ , , . . ( ) , ' , , , ( ' . ,

lam quietem opportnne sltatn, hlnc quidem mari prstentnm, illinc Dracone flumine, ad cujus ripam constractnm erat; ibiqae in altam se oiiam oondidit, nullam deinoepa UBurpane ex propriie patriarcbaa funotionibas, eed canctie omiesis, eibi uni Deoqne colloqnene.Atolerus Nloeeneie, et quotquot . epiecopi in ea nrbe tum regia negotiornm cauaa diveraabantar, moli,ut parerat, tam fosueto facto, aoripeerunt ad lllum aupplices litteras, orantee ut rediret, et enggerenlea fore ut imperator re tali audita offenderetar : quod si quid ipsi eorum quoe iiebant diepliceret,equum fuiaee Hlum ineideatem throno aao,patriarchaliauctoritate perperam actum repreheadere, et si oui per se mderi non poeset, ad imperatorem referre : quin ipso in imperatore si e i M t qood succenseret, moneret ipaum, objorgaret eiiam pro potestate divinltoa accepta, hortandoqne ac rogando revocaret, cooperataris in fd ipanm pro virili ceeteria epiacopie. Secedere vero non allegatie idoneia tanlaenovitatie canaie, videret etiam atque etiam ne parum eannm ylderi conailiom poaeet. Haeo et ejue sententire alia miesa perlataqae etmt, labore Juxta scribentibue et ei cnl conealtum ibanl proreae inutili. Nam nec illum abetraxernnt a aaie latebris, neo ealtem spom ipsia reHnqaetatprofloiendiquidquam fn poeterum tacitornftas patrJarch, obflrmate perstantie in non prodendo qnae ob catieae aeceaeiaaet; qu ei cognoseerentar, 1 1 ut pleramque eontingit eurari aagritadfnee qnaram origo non latet, iniri nonnulla fortaete potaieeet uttlie ratioremedii. Nunc in caeca ignoratione arcanoram eeoie eensuum, quamlibet nolta dicerent, verba in irrltom jactarent, ntl qoi jacalantor ecopo non vieo.Goneumpto ia his frustra

dierum aliquot spatio desperaloque regreesu, perfertur ad imperatorem rei fama, quas gravis ei permolestaque sane accidit. Itaque U communicato quod audierat epiecopia qui forte adfueront, querebat ab ipsis quid faciendum tali occaaione censcrent. Perplexa eorutn oratio fuit, primam exaggerantinm momentum inuaitatissimi facti,secesais3e de medio repente princlpem aacrorum nulla nota cauaa, in plena cum Ecclesiaa tum reipubliwe pace, tnmaddentiam baud in promptueaaeratfonemaut loco raovendi prlmum antistitem, aut alium quaerendi qui ei aufBceretur. Sed praa hiaomnibuaaugebat atam eoram qui cocsalebantur de re tali, ejua qui conaulebat eminens ex vulto et fruatra diesimulata perturbatio. Ipae quippe Micbael dura rogabat quid opna facto,male metuebat ne audiret quod sua (cujusestinflexibile in gratlam Judiciumjintueipai exprobrabat conecientia, caueam ntmirum dedisae Ipaum secedendi patriarcbce, quantumvia ille id fateri recuearet, eed mutum dolorem obtentu nescio cujue, de quo solo querebatur, sui contemptus ) occultaret.Continuo ergo episcoporum undecunque conquiaitio flt. Evocatia deliberatio indicitur de re prasenti. Gonvenitur in fd tandem utNicetas epiacopna Heracleaa raitteretur ad patriarcham (nam ia tunc diveraari dicebatar in monasterio S. Diomedie) perlatnrna ad Ipaum Juaaa aynodi revocantia ipsum, et publice noxiaro intempeativamque judicare ae ipsiua aeceeeionem declarantia,8eque paratam exbibentie ad andieadas ex ipso cauaaa 1 1 4 ejua inopinatissimi nec probabilis facli; interim autem roprehensurua quod perperam egisset il!e quidem forte in tranaverautn actus aegritudine quadam anim!: ceeterum illam, qualiscunqoedemum esaet,

551

GKORGII PACHYMBRJB

552

, ^ **' ; , , . , ' , ' , , , * ' . , . ' , . , [. 74] - ( ) ' . 01 ' , ' , , ' ' , . . '

, , . ' , , , ; ' , . , , , ! * xsi , . *0 , , . , ' , (

1

8UCC688U8, pergerent inatare, eatia conetitit, ad prius oportuiase significari convocatis ad idipsum Patribus, et perquirendas ipsorum de remedio sen- ea qae in arcanis mandata poslremo acceperant tentias, ac ex eorum consiliia emendanda quae a circa optionem ofTerendam deveoerunt. Ea reaudita patriarcha atatim se loco cessurum dixit. Ac quia recto declinarent, auctoritate que in ipao resideret utpote patriarcha, quem deceret plurimi facere ac libellum ceaaionia indicem conscribere oportebat, religiosisaime observare canonea Patruro, et juxta opera in id continuo collata est. Sed com soggereret Heracleenaie addere patriarcham debere, ot viacita eorum modo arguere, modo obaecrare, modo increpare, ei et boc opus e6set; denique iterato ^ deretor idonea ceeaionis cauaa indignum ae tali aacerdotio fuis8e,exasperatueea men tione Araenius denuntiaturua ipai velle omnino congregatos Patrea exponi sibi cauaasquaa illum ad secedendum impu- turbavit cuncta, ccaptumque abrumpene,* Nempe, inquit, vobis non sufficit et verbo et factorenunlerint,paratoa ad adhibendum quam efficacia8imum poasent remedium cognitia malia. Ea mandata tiare me dignitati, aed cauaia proterea probrosii aynodi ad patriarcbam fuerunt. Imperatum aotem implicare me qaaeritia ? volentea cedimue adminimisso eat ut nisi obaequentem ee praeberet ac redi- atratione rerum,nec curamua quidquid inde eecutum polliceretur, omnino ediceret decernere syno- turuin sit. Sic tractatione indignanter abrupta didum et citra omnem tergiversationem ab eo exigere mia8U8 iociviliter Nicetae, eummaque celeritate reut alterum horum faciat quod malit, aut redeat et meneua viam, ad Augustum et syoodum rediit, ruraua Ecclesi curam aumat, aut si id recuset, retolitque primum quiddixisaet patriarcba: deiode oeasionia negotium quo in nodo stetiaeet, et quam det libellum ceaaionia tbrono : non enim bonum esae relinqui Eccleaiam sine pastore. His Nicetas frustra eperaretur ilecti eum ad quidquameorum mandatis et epiatolis acceptie, atrenue defuncturua quffi recuaasaet posae docuit. Adjunxit reatare viam adbuo aliam explorande ipaiua circa ceeaionem commieso negotio Nicaeam advolat, et inde quam celerrime ad monasterium in quo tunc erat palriar- D eententiffi, ei miaaia ad eoxn certie qui pontiOcium cha perveniens exponit ei qu synodu8 mandaret. lituum et candelabrum ab eo reciperent, utrumque Ad ea ille respondit, quod cauaam aecessionia auaa proberet. Succesau conailium non caruit: petenti* quaererent, nihil jam attioere declarari eam,quippe bus enim illa reapondit patriarcha, aumerent, si cujus emeodanda3 terapua preteriisaet; nec sibi vellent: se quidem haud probibere. Quidem imperareliquum aliud ease quam ut tacitos a negotiis abs- tor cognitia nibil ad eui excusationem apud omnes cedat: non enim incurabilibue adbiberi remedium et apud ipaum patriaroham,ai quid ei mious gratom poese. Et apparebat eum ioflexibiliter peratiiurum accideret, amplius expectandum ratua, com pra>in lacendo cauaam : adeo praafracte illam enuntiare sertimNicephorusEpheei epiacopua affirmaret niinime 1 1 6 canonicam patriarcbaj Ar6enii ordioarecusavit, et expiscari 1 1 5 ex co aliquid aaspiua conatura semper Nicetam conatantissime repulit. tionem fuisae (feetioante quippe ad eua? coronatioTunc ie habito consilio cum suis,postquam frustra nis caeremoDiam Tboodoro tunc imperalore, et ip contcndcre nec spem rclinqui ullam mclioris eum perurgentibus Occidui limitis rebua illo tem

553

DB MICHAELB PAUEOLOGO LIB. II.

554

' '. * ' , , ), ' . , . * , , , ' , ? , [. 75] . , ol , , ' , ' , ,

. . , ' ( , , , * > " , ; ' ) , , (5 , [. 76] , . ' '.

,
, . " , -

pore tarbatis, quo ad spem inagui aucceseus, si strenue occorreret, vocabatur, precipitatam ejus jossu adeo fuiase inaugorationem patriarchee, ut legitimia interetitiis ordinura DOQ servatia gradue omnea eacerdotii qaaai uno ealtu, vix interposito diecni uniua medio apatio pervolaverit, et aic ad ihroni patriarchalis faatigium tranecenderitcontra manifestae regularum Ecclesi veterum sanctionee), hia, inquam,8imulcunct)8 Pateologusmotus edixit praasulibuB oongregatis ae nibil obbtare quominus quod ipsis optimum videretur in re praesenti decernerent agerentqua. Tuno Patres altquot diebue in inquirendo ao deliberaodo conaumptia, nihil aliud qnod vitio verterent patriarch repererant nisi qaamdam impatientiam et pramaturam desperationememendationiererum quas improbaret; quarum in correctionarn priue debuiflset incumbere,tumper ee agendo, tum exqoirendo ab aliis et i a comxnune consolendo, nou autem, ut fecit pusillanimitaie victus, abjicere clavum periclitantis Ecclesiaa et ejne gubernationem aliis cedere. Ita illis videbatur. Ceterum poslerius apparuit insedieee animo patriarchao altiua vnlnoe, et non aolum difficile carato.aed plaae in8anabile,panitentiara vidalicet seram tolerate infractioniefioederiaprotermittenda coronattone baeredie imperii, oojua culp tam acerbn8 illum urebat aeneus, nuno maxime videntem qnara contraspem prineconceptam negotia sucoedarent, nt quo istiue admieaa licet per ignorantiam conniventi crimen apud Deum expiaret, volontal i o m hoe exauctorationie propri aappliciam sibi u l i r o consciecendum putaverit. Tunc porro Patree synodi, vel potiae eminentes inter ipsoe, ex quorum aactoritate ac nutu cateri pendebant, cum 1 1 7
P ATROL. G B . C X L I I I .

attente circumspexissent dioque qussissent qois ipeorom videretur idoneue ad regimen Eoclesiae capeseendum, denique UQO cooeensu in Epheaium oonveneront. Erat ia religione ac virtute omni conapiouua, eatia doctue, jam senior, cui zelus ioerat non mediocria, adeo ut ubi Eccleaiam aut legea ejua despici videret, totus exardesceret. 16. Ut Ephesi episcopus Nicephoru% patriarcha sit factus. Contigerat dudum quiddam, unde ia toto epiacopatua i u l tempore doloris et querelarum cauaara babere juetum sibi videratur. Yacans olim patriarchalie sedes destinata priuB ipsi quam, qui mox in eam euocesait, Manueli fuerat, baud dubio favore eynodi : sed qui tano imperabat Joannes Ducas consenaui Patram obstitit, zelum viri prefervidum metuens. Cujus enim, aiebat, spiritus adhuo archidiaconi ferre vix posaumus, ei quia auprema patriarcbffi armato auotoritate resisteret? Sio ille in tanto inferiorem Epheain aubmotua Eccleaiee thronum neo patienter tmquam nec tacite interverti sibi supremi honorieinjuriam, ut ipse passim quiritana vocabat, et contomeliam tulit. Ea illum animi praaparatio facilem tom reddidit ad annuendum desideriis synodi freqoentie, et eleotioni libenter aseentiendum su, oonstare eiquidem ipai videbatar jam pridem ee ad patriarchatum divini gratia Spiritue electum, otsi baolenns exclusum poasesaione debiti honorie inauperabili obstaculo humana? potentiae. Ergo illa nibil cunctatua, imo praadicana apparere maoifeetum Dei numen in sui reslitutione, eeque non delatum nunc primum suffragiis eligentium, aed justo dudum judicio Providentis sibi decretum nata divinitus occasione qum 1 1 8 ad
18

555

GBOBGII

PACHYMEBJE

556

* ' * ( , . *. " * ( ^, ' ] , , . - ^ ' , , , * ' , * ' , , . ' , -

- , . , , * ol / . " ol ol , ' . :, [. 77] , ' , ( ),

1

, , , , , ; , , * ,

bant. Itaqae cum alia non procedercnt, de transferendia eorum ecclesiie in alioa cogitare coepit, qood et poatea contigit.Interim alioa sibiadjungeretentabat, 119 multaqueerat perturbatio,acmagoumde ipao publioe acandalum ortum eat. Verum alii fere praesules ecclesiarum ejua communionem ampleclebantur, eed partim volenies partim inviti, paucis ex animi senientia in ejua partee inclinantibus, 17. Ut Sardensis et Tkessalonicensis episcopi non isti arcanodiaaentientee occulta suastodia Gumque consenserint in subrogationem patriarchse. non plane diaaimularent, palam disaidentea eos Tuno igitur Sardenaia Andronicua et Manuel quoe dixi obBervataieta fautorum Nicephori tituba* TbesaaloDiceaais epiacopi palam deolararunt ee non iio in coepto disciasionis pcrtinaciafirmabat.At probare que facta fueraot, pretexentes zelum, ac laicum vulgua vebementer abborrebat a novo papras se ferentea miseratione ae moveri exauctorati store, vetoromque ut lcgitimum requirebat. Sicturnon juate patriarchs.Galophoro quoque Smyrnenai batia rebus, Nicephoras audiens imperatorem madisplicebat factum : caeterum ille aliae, ut ipsi v i - gno belli apparalu imminere Galata, certura quodebatur,idoneas istius aui judicii oausasobtendcne, vis pcriculo ejua prssidii potiri, eperareqoe se non auaa aibi eeparatim res agebat. Alii duo concordea eolum ejus voti compotem futurum, sed ipaam quoin its quae retuli publice allegandis, aliud quiddam que magnam urbem preterea capturum, parum clam coquebant: nam ea ipaa quoruro desperatione Nicsae moratus diaceesit inde, et ad portam civicorrigendoru n Arseniue recesaerat, impalienter tatis excusso eolearum pulvere, in teatimonium ferra putabantur. At novus ex Epheai epiacopo pa- scilicet, exivit. Moxqoe per fretum Helenopoleos triarcha Nicepborue, judioio synodi quae ipsum ad ipeum ferebatur, simol recreaodum ae ibi speelegerat, etmulto magis imperatorie voluntate fre- ransprieaeaticonsolationeimperatoria ipai propilii, ius, aaro etiam abundana cujua vitn magnam aimul amplum aibi etad rationes celeraa opporluBpbeso exlulerat, Nicaeam pervenit; ibiqae multa num ratuB adease illic se presentem, cum civitas varia conatua ad revocandoa in concordiam dieai- regia, quod brevi futuramaugurabatur, oppugoanii dentea epiacopoa, ad extremum incubuit in minaa, nunc eam imperatori redderetar : aic enim fore ut deterreri eoa poeae denuntiatione malorum magno- ipse atatim in illam ingresaue veram patriarcbalis pere sperana. Sed fruetra ia boc quidcm fuit : sui tbroni primua poesea&ionem iairet, Nicaea et quippe ira illorum aic magis irrilata, obGrmati iafenaa illic sibi plebe valere deinceps jussa. Dum acriua in propoaito, etiam adversus quaa iate in- autem ille in eo itinere est, Selybriae adbuc Augotentabat pcenasee risu contompluque aecuros ferc- stus morabatur,quando et Bardensem ibidem adesse id cogeret, locum accipere, patriarcba renuniiaius cst; quem cum summo honore imperator Nicaeara dimittens, ipsa Lampsacum contendit, trajecturus indeia adveream Galliopolim.Collectis enim copiis in Italos non paucis eo condixeral, animo tentands occupationia arcie ex adverso Byzantii sitae, cui Galata nomen.

557

DE MICHAELB PALBOLOOO LIB. II.

558

, , . ', . , , ' * ? . . '. " ' . , , ' . , , , ) . ' ( , _ , , , ), , , , , . [. 78] , , , , ,

'. " ' . * * . ' ' , , . . " ' , , ^ , ' ? , , ' ' . , ' , * ; '
1 1

contigit. Nam duorum achiamatia auctorum Andro- abrumpene imperator, ubi misaa peracla eat, acnici Sardenaia et Thessalonicensis Manuelie, hic cesait ad celebrantem, et aeaacruce eignanseacram particulam rtte aumpeit, moxque templo excedena quidem ultro exailium sibi coneoiscena extra 1*0 ipsos reliquit facturoa,ae abaeote quidqoid vellent. flnea recesseral. Proceasit nihilominua Sardensis ad deatinatum,et 1 8 . Ul Sardensis apud Seiebnam in monachum sit monacbibabitumaump8it,exAndronicoAtbanaaiu3 detonsus. Sardensis vero sapienter se facturum ratus, ei vocatua. non palam repognaret imperatori, patriarcham 49. Ut multi ecclesiasticorum brevi tempore sint. mortui. quem ilie probaret rejiciens, aliam ineundam eibi 1 * 1 Miretur autem quispiam tunc oalenaum Dei rationem duxit insinuandi sese et callidaipaum aimnlatione falleodi.Itaquecum Joanniciuaepiscopus judicium. Noa enim caau contigiase tot aimul ecclePbiladelphiffi rogatu imperatorie et ipao prseseote aiasticorumprincipumobituaauapicariverieimiliter apod monaaierium Salvatorie eacrum faceret, Sar- licet Mortui quippe aunt apatio fere novemdecim denei8,qui ot ipae aderat, accedena ad imperatorena mensium viri auctorilale dignitatequeeumma eonindicavit ipai esae aibi in animo eacrum monacbi epicui, quorum obiiua pradixerat qui de iis premobabitum ibiaumere manibae Pbiladelphiensie. Ad nitua per eomnium fueral. Erat ia Joannea Veccue, q u imperator non ignarue aatuta id dici et agi qui poatea, poetquam chartophylax fuerat, patriarratione, ut deinde, cum aeipai daret opportunitaa cha factua multa in ea dignitate gravia paaeuaest, deponend larvae, cauaari Sardenaia poaaet vi ada- ut bffic noatra biatoria suo loco reddet. Somnium ctum seee minima volenlem abimperatore prssente porro iatud suum ille narrabat ia huno modum, ad veatem monaaticam induendam, quaeaivit ex eo aiene viaum aibi videre priocipea ecoleeiaatici ordiqoid paseus quidve aequene mutatum iret com nie ia equia incedentea per aequam planitiem lati babita vite formam ex actuosa in tranquillam otio- campi, longo epatio confeoto pervenisae tandem ad samque se transferens. Ceeterum, addidit, nemo ripam maximl et a,apectu terribilie amnia pratarprobibet quin faciaa utique quod veJia. Sarden- fluentia, quem atatim trajicere ccBperint eodem aia ad hoc se moveri dixit cauaa tollendi acandali ordina quo eaat poetea mortui,primum iJlum,hunc satiaraciendique offenaioni multorum ialao de se accundum, et aic reliquos: non enim duo aut trea persuasorum,lanquam penes ipsum turbarum quaa siraul, sed singuli aeoreim trajiciebant. Ut autem tunc erant colpa resideret, tum aliaa praterea ipae qui videbat astabat atupena, aollioitus quonectebat caueas. Eam vcrboso contextam oralionem modo et ipse trajicoret, audiaae vocam alicunde

559

OEOEGII PACHYMRRjB

560
1

. ' . ", ' . . ' . ; , . , , ', > , . * '. . , [. 79] ' . 01 , ' , & ' , . *, ^ \ , * ' . _ _ . \ __ ___> _?. ' * * - 2~ r . . . ... _..... -.. \ 2. , . . ' , ' , . , , * , . [. 80] ( , ), ,

missam: Quid eollicitus es? Non tu modo trajiciee e lignia alte per gyrum erecto flrmaverant, indeque buoc fluviom: erit tempus quo te quoque ipeum validiseime propugnabant murum. Unde contingebat multoa exterius oppugnantium cadere telis ex tranefretare oportebit. Nunc salvus abi in diem negotiorum reaervatua. Sioreferebat longe poatca occulto jaotis. Nam pedibus ic tuto poeitia viri ipse qoi somnium viderat, audientibua et miranti- , robuati fessie recentes assidue euffecti vivido semper,qualie eat inohoantium, niau intendebant quaa bua nobia. Ille aotem fir alioqai veritatisamana,ad fidemadjungebat juramentum, admirans Providen- longo usu tractare didiceraat catapultas, et noxia pondera varii generie magnahoetium pernicie jacuti inevitabilem efOcaoiam. labantur ipsi tati loricamurorum, per quorom fene* 20. De oppugnatione arcis Galatx per imperatorem. alellia hiantium inobeemtae rimaa tela ItM exi1 2 t Sedut ad imperatorem redeamua, cum ille tialajactabant. Oppugnantibus extra euccedebat nagotium quatiendorum moeniam quseaxis iogencopiia multie variisque collectis in unum Galalam aggreaaua eat, ipae quidem idoneo a muria arcia tibue baliala intortia haud innoxie pulaabant; atqae intervallo flxo Augustali aedebat in ioco excelao ad horum labem acalaa admovebant materiae viteas protentie soutis partea ictibua obnoxiaa tegentes. conspicuue, intuens qnae gerebantur, aimul etiam ostendena eeae boatibua, et experturus ecquid eoa Qui cum eio ad summas moaaiam porticus enitoaua epeciea et praaaentia terreret. Confluebant undi- rentur, capita quidem aacendentiam i n tatoerant, que concitatorum ritu torrentium oppugnaturi ar- proteota, ut dixi, clypeia auraam obversis : tamen qui intua erant per feneatellaa, quibus crebrie hiacem milites duceaque ; et fixia extra teli jaotum tabernaculia procinoti ad irruptionem eignutn ex- bat murua, collimantea tela ? are Docebant,defensabantque arcem pro virili. Noetroa eaa maltitudo, spectabant. Mox in manua diviai multifariam oppugnationem inchoant. Fuit ubi erectia macbiniB qua- tam virtua conaoia peritiaque belli animabat, eed terent murum perrum pereque conarentur. Multi- ante omnia imperatoria praesentis aepectas quid tudo erat majorquam pro unius oppugnatione arcie: qaiaque praclari faceret coram oculo eignantis. nam pretor alios aanemultoa ao valentea aagittarii e Italos auus ardor utique pro arie focisque pugnanpartiboa circa Niceam evocati ab imperatore ade- tium, prtssentiaque solertis animi, prosertim vero rant,qui aaeaeti collimare ad scepum neminemex receptus fesaorum facilie, statsque quietie vices arce caput e maro impune ainebant oatentare, ubi- Bucoeeaione quotidiana recentiura, tum certamen quoddam laudia,verentibu8 eemper qui eobibant ne cunqne qnivis apparuiaeet, atatim eum ln faciem misso jaculo petentes. At Itali novis ex urbe qnoti- impares dentibue succenturiati viderentur, firmabant,accendebantque in acrempertinaciamresidie per piacatoriaa naviculas juvenibua, qui per stendi. Et eroptiones quidem ipaie baud erant eevicea alii aliis succederent et conferti porta maritima irrumperent, eubmiseis pomceriom intus vallo cura?,moltitadine siquidem obeidentium obrueban-

561

DB MlCHABLB PALBOLOOO U B . II.

562

. ' , ' , . ' , * , $ . * , , , '

1

' . . ' , , , , [ . 81] , [ ' ) , . , , ' ' , , ' . * , , . '.

, ,
, , , , , , , V -

tur. Audacia tamen vigebant quotidiania alta euccessibua oppugnalionis bactenussine ooxa toierata obniza utrimque studia vincendi, spe metuque inflammata conlrariis, sperantibus videlicet nostris ei arcem expugnareat, urbem etatim dedendam, Latinia, quod hoo ipaum timerent, ultimo coaatu certantibus neurbsin arcecaperetur. Longissimam vero perseverantiam neutra ex parte remissi praelii In imperatore quidem obattnabat pudornon capt tanto temporc atam multia totoimpetu oppugnatae baud famoaissimae ejusdemque a paucis defensae munitionie, in Italis vero ambitio glorisque ardor, ingena sibi decas fore 124 cernentibue, se tam pancoe ut prodire non auderent, ab ingruente undecunque ionumerabili multiludioe auperari nequiviese, blandiente praeterea, ai ad extremum invicti durarent, spe non vane gloriaadi praesentem ipsum Augnstum cum coactis in unum univeraia imperii viribua Lalinorum parva mana debellatos. Caeterum oppognantium quotidie plurimia, lelia ingentibos catapultarom ex crebria muri fissuris assidue jaculantium, cadentibus, addobatur ludibrium damno, etiam illudentibus ex tuto libratoribue, et quem in tra jactum per fenestellae cernebant, ex propinquo compellatum ironica zniaericordia timere vetantibua: batid enim aeae ipsum utcunque conttguum telo petituros, ne tam bellus vir uxorculae suae periret. Super hajc sparsa faraa eet mox affore a eede miseae apoatolica lectas validaaqne copiaa in auxilinmobaeaaie. Tunc demum imperator quasi fractus animo, quud preter irritum laborem ettot atrenuorum militum jacturametiam metueretnemagnosuo probro pcr vim inde re infecta pelleretur, sponte obaidionem solvere et oppugnatioDe abaistere

cooetituit, aed oitra conventionem cum obeeeaie ullam,id ad qualemeuaqae valiturum excusationem autumane, quaei non tam omitteret inceptum quam in tempus opportuniusdifferret, cum rei proeperias tentandas se offerret occasio. 21. De cadavere imperaioris Basilii Bulgaroctoni. Tempore istiua obsidii quidam ex familia imperatoris circumquaque, ut fit, evagantes animi gratia devenerunt in theologi monaaterium, in suburbio cui nomen Hebdomum situm. Supererat nomen aolum monasterii, forma ejua omnis ruinis deleta. IUi templum quod ibi fuerat ingresai, destractum et ipsum etin etabulujiarmentorummotatum, huc illucque circumferebant oculoa,etmiBerabili specie reliquiarum, quanta fuiaaet illius cum adbucstaret aedia aacraa pulohritudo, non sine admirationelM quadam atimantea. Brat in his Iatropulue Demetrius logothela tunc domeaticorum. Ita circumapcctantibua apparet improviso in quodam angulo stana viri olim mortoi cadaver, integrum plane ac membria auia omnibus apte cohffirentibu8 constana, nuduua a capite ad pedes. Habebat autem ori affixam cannam pastoritie Getule, ludibrio quorumdam greges istic etabulare aolitoe curantium. Mirabantur qoi haec videbant integritatem corporie ex longo, ut apparebat, exanimi. Ambigebant autem cujua esset illud eio solide compactum et humanam adhuo formam retinens oadaver. Cernunta dextrie sepulcrum et inscriptas ipsi litteraa indioantes quis ibi jacuisset. Erat autem bio, prout \\tterm signiflcabant, Basilius Bulgaroctonus. Ut vero reverai, quid vidiaseot, imperatori retalerunt, raiaeratione k t i m a tactus ilio, continuo missia eericis

563

GBORGH PACHYMfiRfi

564

' - , , , , , , , , &' ^ , . , g . '. " . , , , , [. 82] , . , -

, . '' , ( ) ^ . '' , , , , , , , 0 , , . , " * , . , / *, , , , , , , ' 0.

auro intextie velis, cantoribua quoque ac princi- virum et ipaum honoratum, qui e monasterio Xepum non paucis eodem se conferre juaaia, cum ropotarai, eito in partibue Occiduia, prodierat. multo honore ac aatellitio, pealmie et bymnisper- ^ Sed cum easet inprocinctu ad bunc ordinaadam, iaciditin morbum patriarcha, cujue CODBUIO ac sonantibus, in tbeoa pretiosa defarri ouravit id corpua in caatra ad Galatam, et ibi fratri euo se- voluntate, vel potiua ministri ejua (nam et hoc dibastooratori mandavil ut tbocam qua erat condi- citur)cumjam ipsedestitutusofflcio aensuum ageret tum in tabernaculo suo servaret velis aureis oper- animam, Tbesealonicenais Nicclas in Dyrrbacbientam, et faoibua oircum noctu diuque lucentibua, eem promotus est thronum. Cffiterum patriarchae prope euum ipeiua atratum, eo qoo par est bonore, constituta morti diee illuxerat, et Peloponnesius haberet. Sicque illic fuit, quoad motis inde castria monacbus ex principum ibi dominantium atirpe recedentea iili Selybriam honoratia ao splendidis Tbeodoaiua, vir piua, quique exlongo jam tempore exaequiis portarunt, ubi depoaitum est in Salvato- vitam religiosam exercuerat conauetudine vero tara comi ac facetavarietateque jucundi sermonis grata, ria monaeterio. Hinc flexerunt veraua Nyraphaeum iter, utili oonsilio pacandis tractua Occidui tumul- ut quivia quantumvis moestua eo viao exhilaratuaet gaudena abiret preterea nobilissimo genere, iiaut tibue : nam progresaa uaque Orestiadcm et ultra propinqui et 1 2 6 quasi adventantia imperatoris patruue i mperatoria nom i nareturad mi nistraodia bofama iLultum valuit ad comprimendos inqtiictos m a l 2 7 moribundi patriarcbaj praediviti8 otdiclum est, pecuniaEpheso portata, prapositus ab Augusto motus illarum gentium. D est. Hio languentem suee curae comraissum tentavit 22. Ut patriarcha Sicephorus simul cum imperatore ecquid veilet monacbi veatem induere. At ille adeo venerxt Nymphxum. non est asseusus, ut etiam istam mentionem moGum autem magna celeritate Nymphaeum pervc- leato tulerit, ostendensseomnino velle patriarcbam nisacnt, patriarcha qui cum imparatore eimul erat, mori. Porro hujus,postquara migravit exbumanis, videns Theaealonicenaein et Sardenaem in suia pri- corpus celeriter deportatum Ephesum illic apud vatis obtinatoa aeatentiis amoto3 e znedio exeulare, metropolitanum templum sepulturm traditur. Vir aubetituit ipsia alioe in illarum curam Eccleaia- fuit vitaseverus, intrepidus in obatando priocipirum, et Gydooom quidem Joannicium, monaaterio bus, periculorura minarumque contemplor, virluli Soaandrorum aniea preepoaitum, Tbesaaloniceoai, a pucroaaauetus, visusautemtum niultia iostrusus Jacobnm vero Chalazam, qui ex Occidente acccs- in patriarchalem (hronum, non tam quod Iranslaeerat imperatorem, Sardensi praaficit Ecclesiae. lue ex Ephesina sede, quara quod legitimo adhuc Elegeratetiamin Smyrnensem episcopum Iaaacum vivente patriarcba translatus fuissct.
;

565

DB MICHABLE PAkfiOLOGO LIB. II. -

566

, ' . ' - ( , ( ' , ^ , , ), ), , , . *", ' , , , ' ' [. 83] , , , . , ( ' ( ), ' ), ' - , - ' '. , ' . , . , ' , , . , , ^ , ' , ' , , ' , ^, ^ , '

'. "0* .

fuiase illum aaape rabiosiuscuJe querulumeteomai 23. Ut imperalor puerum Joannem bxauctoraverit Saccedebant porro imperatori negotium trahenti difficilis,ee vero aororia caritate eoporando fraterculo dantem operam multae et variaa solitam ad ad se ineolidum imperii,reaque nemine jamquideum domulcendum cantillare naenias,nulla earura quam contra moliente procedebat. Puer enim paupacante inquietodinem pueruli, donec aemiapertis latim removebatur principatu, nec jam nisi telabria data opeta balbutiena modulari coepiaaet nuem et evanidam ejua speoiem babebat, inaignia regoi geetaneille quidem adhuc,aed tanquam inane cantilenam de urbe hujue fere form: Euge impepondus;qoaeet ipsaei auferendajam decretum erat. rator urbis,in eam aurea inveheris porta, reaque Qaare Michael securo jam liberoque aoimo ae in bae et haa isthic magnificaa plane perficies. Ad ea quietem deliciaaque relaxabat,prolixo in bia indul- quippe statim verba puerulum velut Sirenum quogcntique admitlendo minieterio aororum certatim dam cantu delinitum siluisae, mollique ac suavi Auguatum fratrem obsequiisfavore mollibua raulie- quievisee somno.Tales et sic in ipaom affectimebri sdulitateeatagentium. Porro ille germanarum poratoria aororea erant; que et ipaum olim, cum opera non io cura aolum corporis, aed ia aliia ejoe vel aetaa vel fortuna ipsarum auxilio eguit eque conctia utebatur, plurimum utrique illarum studio ac caritate providentiaaimafoviasent etnunc in omni genere fideoa tribueneque, Martbam qui- ejuadem imperantia eecuritati ac conversationi perdera studio Oduciaque filiali solitua amplecti, ex vigili cura prospicereat; quarum oomznendatione quo ab ea ot matre educatua amantisaime fuerat ac precibus multa in quosdam beneficia coniulit, babente ipsam eecura i a viri aui dorao magni do consilia vero earum et libenler audivit et ple* meatici,ab imperatore tum regnante multo in pre- rumque aecotua est, Dicitur etiam barum auggetio babiti.Fuerat ia ioclytus iile Tarcbaniota. Alteru stione 129 inductua, roaxime autem Eulogiae (in banc enim teneriori fere videbatur propendere erat 128germanaimperatori8Eulogia,8uaviaaimia et ipsa moribu8,frequentiu8quesolita itare ad prin- affectu), redigere in ordinem el insignibus imperii exuerc Joanaem atatuiase. cipem fralrem aeseque immiacere negotiia, haud acio an nonei peculiariter jacunda, quod augurio 24. De Chalypha et Persis, ut Tocharis sint subipai prospero recuperationem magnae urbia fratri jecii. omioaretur ut fato debitam. Uade autem in eam 129. Tuno Tocbaria, quoa Atarioa valgua solet spem eeeet iogreaaa, sic illa, poatquam eat deinde vocare io Persidem torrentie ritu confluentibua, capta civitaa, narrare, consueverat, admirana diviChalypbaa auro liquefacto inoaiafuao interemplus nam ia eo providentiam. Oportebat autem eos qui ab illis eat,noo tam quod non alium expeditiorem boc aodireexipsa vclleat, rielinire ipsam priua et haberenl ejus tollendimodum,quam inexprobratiorogare.Referebat porro in bunc modum : cum im- tionem caec ipaiua avaritiai,qui cam facile potuisperator adhuc infaus aub ubore jaceret in cunn, set aurum eiTundendo hostes vincere,malucrat auro

567

QBORQII PACHYMBRJ3

568

, . , ' , ' [ . 84] 6 ' , . $ , , ' . ^ ol , , ' . . , . 01 , , , , ' , , . 01 ' , ' ' ', ' - * ' , ' - . , , ' ., ., ' r * i . i - i ^.., .^...... ? r.._ *\ ' ' " , . , , . - , , , , , , ' , . [. 85] ,

parcere quam vitae ac saluti propriae prospicere, jure ab illo quod adeo perdite deamaverat metallo tragtcum exitum naotue. Et hic quidem in huno modum atatuta ipsi proprie a divino judioio poBna sufiocatus est.Ree vero Persidis graviter laborabant malia et periculis magnis urgentibus, quaa nec ipeum sultanum Azatinem metu vacuum sinebant. Horrebant enim Peraae vebementer gentem illam, et quasi desperato reaistendi successu negligenlcs in commune consulere privatam sibi,prout quisque poterat, nundinari salutem satis habebant, etiam aliundeimperioPersidisnutante,in8urgentibus passim et res aliis alio trabentibus satrapis, adeo ut ex optimatibus duo illinc ad imperatorcm accederent, spretoaultano utbomineinerti desidiap dedito et omiseis principatus curis, tanquam si privatus quispiam nepos esset,luxuriose ac moliter vivente. Hi Basilici vocabanlur, oriundi ex Bbodo, lyrices olim ao fidium artificio in sultani gratiam ineinuati, deinde quod consilio prudentiaque excellerent, ab eo in primis familiarium culti, iidem praedivites auro multo vel ISO in scypbos vasaque similia formato, vel cuso in monetam typo Ghalyphaa signatam.Velorum vero,gemmarum et margaritarum tantum in recondito habebant, quantura si cui oetenderent jure miraretur. Hi ergo antiqu recordati amiciti quam cum iniperatore, quando ia adhuc privatus ad Persas fugit, contraxerant, memoree etiam se in eo signa observasse mutua in ipsos benevolentiarc, non dubitarunt esse illum hominem iis moribus quem non frustra confiderent acceptam in privata fortuna gratiam imperio etiam, poetquam ad illud ascendieset, agniturum, et quo plus jam posset, eo Hberalius repensurum.

Quare cum ab illo arcanis prius convento nuntiis regiaa clam perlatas Htferaa,quibu8ipsis plene cavebatur, accepissent, euia illic otioae convasatia et tuto aaportatis rebus, eumma celeritate se ad imperatorem conferunt epecie transfugaram. Bos ille cum libenter ao perbenevole excepit, tom ul digni erant honoravit, alterum quidem eornm Basilium nomine excubitoremcubiculifaciene,alterum vero Baailicum magnum et heteriarcbam ereans. Expertuaque mox eos ad omnia ad qnae adhibebantur dextros atque industrios, eorom opera Irequenter utebatur, pronamque in ipsos euam gratiam haud dubiis declarabat indiciia. Porro illi multa ex se habentes, non pauca ipsia ab imperatore administranda commissa summa fide benevolenliaque tractarunt, gratiesimesemper otiliesimeque aervientes.Plane transformati in mores habitumque Romanorum fldelieeimum obseqmom imperatori praestiterunt: nihil enim ita subdilia in principem verum amorem sinceramque fidem inspirat ut gralia meritis prompte reddita et beneficium dignis ac referre acientibua ultro reprsaentatum.Tunc et 8ullanu8,mag!8adhuo magisque vacillantibua qui circa ipsum erant, simul ob sese ostentantem terribili specie Tocharorum gentem, eimul ob peculiarem rerum suarum 1 8 1 atalum nesciens quo so verteret cuive confideret,cunclis arrectis in spes metusve rerum i m minentiumnecsatisuspiam consisteDtibu8,decrcvit cum uxoribus et flliis cumque matre vetula optlma Gbristiana, praaterea cum sorore ad imperatorem confugere, a quo solo tali articulo rerum auarum juvari poteratet inposlerum auxilium sperare,qoo, si unquam resedisset illa tempe6taa,tentaret redi-

569

DB MICHABLB PALAOLOGO U B . II.

570

, 6 k ; , . , ^ * (5 , , , . , , , , ^ , , ol - g . " , , . ,
1

* W * < " < * . . , , , * ' , . , , , 6 , ' ' . , , ' . '

tom principttum validis Romao potenii sub- modicum quo nunc egeretaccepturum plane conGnixue copiis.Cuncta enim circumspiciena, neminem debat. Erat autem ea epea non uaquequaque certa tono reperiebat oui recte committere salutem suam fundataque, judicio eorum qui non harentes in et fidere aatis poseet, qaandoquidem et priue memo- euperflciaria apacie ree penitua ipaas introapicerataa Melecb, eom aliquanto aatea ipse quoque rent ac profundiore prudentia examinarent. Ctetranafugiaset, ab imperatore detinebatur; a quo rum tunc qnidem imperator in occaeionem immiscilicet quottdie metuebat ne qua nactus exitum e nena familiam sultaoi, praeaertim uxores ac libeeustodta numerosum in duceret exercitum, et sic roe, Nicaeam miait, pratextu plausibili nec688ari i n irritom reciderent epes conatusque, quoa ioten- _ securitatis, ut in tuto ibi eervarentur neve cujuadebat in atatuendo sibi firmandoque principatu. quam injuriae paterent in loco minua munito depoetMagnopere autem nitebatur vetere imperatorie ami- ti,aut militantem imperatorem cum sultana aesecciiia, magnis aibi officiie, com esset olim in Per- tantes itinerum insueto labore parvuli mulieresque side, tealata; confidebatque, simul ejus coram vexarentur, ruraua ne ei relioquereotur ia urbe affandi contigiaset copia, quod coperet ab eo Orientali magia admotalimiti, cum ab ea contiDgeimpetraturum. Coogeata igitur in oapsas quae se- ret imperatorem expnditionum occasione dislare, cum extulit aureorum multitudine non facile nu- non satis remoti essent ab omni diacrimine quod merabili, et ditieeimis laxu Pereico veetibus indu- inde jure timeretur. Porro sultanum ipeum circumtas, cam conjugibus et liberie, Pisidiae praeaide ducens secum quocunque iret, ac exquisitia ubique duce itinerie, ad imperatorom se confert, qui eum aemper afficicns honoribue, iata familiaritati8 ac hnmanieeime exoepit. Et quanquam non habait reverentia? epecie id conaequebatur imperator, ut tono in qao ejos opera utereiur, omni tamen signi- ille nihil ainistri latere suapicaretur in illa flliorum Gcatione benevolentias oooeolatue est; apemque et uxorum ejus Nicaeeaai custodia; quaai in solum ipsi fecit auxiliorum a ee subministrandorum in ipaiue commodum et securitatem ejus familias detempore, quoram ope tuto rediret in Pereidem, et creta. Revera tamen aliud apectabat astutua prinprinoipatu recuperato florentem ibi ul prius et tran- G ceps, cui erat propoaitum cuetodiendis cerlo sibi quillam domi suee vitam in consueta dignitate de- et tuto loco tam caris sultano capitibue sultanum geret. Itaque io suggestibus regiie imperatori 1S2 ipsumtotpignorum caritatequaai constrictumapud aseedit, et minaces ipse quoque circa ae corporia retinere, ne quo aubito forte capto fugae consilio cualodes babuit, et insignibus imperii utebatur, recederet. Quo ille faciendo demerebatur Tocbarorubros induana calceos. Haec aotem honoris amo- rum principem Ghalaum, quicum certis jam condiriaque signa non vane oatentari, sed ex vere pro- tionibua de pace transegorat: hic enim aultano propenao ipsum ac eincere favente, queaque pol- col alibi detento, et ejua ob absentis diuturoitatem liceretur prestituro, iroperatoria animo proficisci 138 memoria sensim exolescente apud Peraas, peraoaait ipsi conscia memoria suorum io illum tanto faciliue feliciusque univera potiri Pereidie meritorum, qoo tempore suppliccm eum benevolo poterat, prout reipsa fecit. Imperatore quippe exceperat hospitio, cujue grati vicem mutuam a eultanura suspensum spebus inanibua tenent^, non immemore, et ab co cui plus contulerat, id eicque diem ex dic duceodo raoras assidue nectente

571

GBORQII

PACHYMBRJB

572

, - , . [. 86] ' , , , ! , , ' * . " . ' * , , , , ' ?

*\ " ol . , ', , , , , * . ' , , . . ' , . ~ , , . , [. 87] . , , ;

1

ne rediret onde venerat, ree Perearum omni alio destitut pneaidio tandem ad Tocharos ioolinaruat, tam universali consensu, ut quidam ibi jam antea eegreges, quoe jore quis scenitas dixerit, eemper aoliti a communibus abborrere consiliie et res eibi suas habere privatim, cum aliis omnibus sponte aubeuntibus imperium Tocharorum i)li uni aubjicere ipsi recuearent, coacti fuerint ia arcee, de quibus diximua, nostri limitia recedere. Ubi satis intelligentes se baud sine euo periculo tali tempore palam inde incureaturoa Romanaa terraa, callido oonailio universim qoidem ac communiter fcederatos se imperatori profitebaatur, singillaiim vero graeaationibua nocturnia res noetrorum depradabantur, in quo damoum nostrum baud magoum erat; nam illi limitanei etrenue par pari referenies claadeatinis et ipai rapinia infidos hospites ulciscebantur et facile amiasa reponebant. Omni autem ratione eibi conciltandam statuerat imperator gentem Tocbarura tunc novo impetu et potentia ineluctabili motam, ut cui bostiliter irrumpenti nibil poeset obsietere, eam beneiiciis preeoccupatam ab infeetis conailiis avertcret. Putavit etiam prudeoter utendum illo, quem memoravi, adventu segregum Persarum arces Bomaai limitis. Et hos enim blaadissime definivit officiis promiesieque, scilicet eperans istie 86, quaai acpe objecta, mediis usurum ad arcendam Tocbarorum '.vim, ai quando, quod a geate bellicosa barbara tinieri prudentia jubebat, bellura com Romanis quam pacem mallent. Studebat autem imperator vohemeoter quara arctissima necessitudine foederie Tocbaros sibi deviocire, quoniam armis cum ea gente decernere rcm adeo terribilem putabai, ut ne cogitatione quidem prima tenoa belli cum iis euscipiendi mentionem admitlendara duceret. Omninoque adeo id horribile putabat, ut vel aolo prolato iatorum nomine cauaam ee babere idoneam duceret metus non ignavi et

coneternationis non reprehensibilis experiandc fa tendeqae. 1 S 4 25. Ut se habuerint priares imperaiores audita fama Tocharorum. Bt antehac quidem Joaanea Ducas, audita solum illorum fama, mtmivit arcee framento etarmii. Ac frumeotum quidem ea copiaquea snfficeretin usum quam longieaimi temporis coageri juesit, obsignarique aingula horrea bullie plumbeis iadicantibus quantum in quoqoe cunditum servaretur. Atqueut certius is uumerus conataret, praeceperat eos qui id frumentum comportabant non indead propriam victum eumere, sed ipeis aliaade eubminiatrari^quo interim, dum ei conveotioai navabant operam, vesoereatur. Armorum vero redaadantem etiam numerum necesearium putabat, tale id esae genus rerum etatuene, cajus nunqaam affaiim utenlibus eit, quippe quorura etiam dum innumerabilia videbatur aifluere oopia, asepe in occaeione penoria sentiatur. Quare illoe qaibua incumbebat ex officio gratia quadam suppeditare militibus juesit adscribere catalogis suggerendarum e flaco renim, poet aaoram ioonem, arma cujueque generie et osue. Istius tam accural proviaioais prodenti buicprinoipi caueam pra3buit rumor procul auditua parantis erumpere gentie barbarae oumerosa vobemeatis, etiam cura nondum intelligeretur quid eaaet, quantam pos8et,cur Bais latibolis exiret,quibue uteretar moribus, pacemqae aa bellura praeoptatura videretur. Tam vulgo enim iocrebuerat cum horrore terroreque ad Tocharorum mentionem quaai panico istius ejuedam caaca quaedam ignoratio populi, ut eos plerique caninie deforraea capitibus dicerent, pasaimque audiretur de iraraani eorum genere vic* tus, ao credereolur humaaie carnibue ingloviera explere. Cum vero ad Theodorum imperio recealom dicereatur i i ex Perside legatos raittere (oec farna menliebatur), magoum illl ea res metum ct perturbafiooem admovit.Decrevit tamen imperator

573

DB MICHABLB PALASOLOGO LIB. II.

574

. ' - . [. 88] . ', ^ ' , ol , , . ' , ' , , - , , . , ' , 5 , , ' ' , , , , ' , , , , .
9

' g ' . . , ; , $ , , ' , / . ,

disaimulata formidine ipsos fallere. Ac primam plane terrificam, queque ipaoa quamlibet faros raisit certos homines qui nuntiarent in Persidcm primo aepectu percelleret. Praceperat enim exerciRomanorum imperatorem comparare 185 eed ad tum convenire univeraum, omnesque milites armamovendamin eosinfestis eignis. Hi alii super alios toe per manipuloe, oohortea, legionea, atructie et varie mittebantur quam velocissime, cum raandatis digestie ordinibus, adcerta viarum intervalla atamagnopereextollendiRomani imperii potentiam,ut tionibue de&criptia, apparere cataphractoa et totoa resistere nulla quamvis fera et numerosa gens posrigeates ferro, insupermonitus ut artem addercnt sit, i n eaque afflrmatione quam eificacissime inculnegotio, efferandaque daia opera contumaciaquacanda insislendi, quoad ildem facerent. Cujus rei damoris ac euperciliorum minU quaai per ludum periculo ne deterrerentur, provisum erat magnituformidinem augerent.Senatores quoquecuncloa ac dine promissa? mercedis.Constituebanturquippe bis quotquot 186 in praecipua dignitate erant praeserqui istam operam reipublicsa navabant ampla de- tim iiuperatori sanguinia priacipes, juaserat quam men9a et publico et Btats perpetuoque duraturaj in magnifice ac apeciosiasime vestitoa perculiari cura alimenta penaiones, quibus ai quid humanitus, ut majeatatem acfaatum affectare, imo trucibuaoculia in periculoso ministerio, pati contingcret eos qui vultuque irato feros spiritus pree ae fcrre velut mox mcrueraDt, uxores ipsorum liberiquo fruerentur. obtrituros quemcunque occurrentem, eicque ire Alios etiam destiaavit in occursum legatorum qui redireque8pius,08tentare aerureueque occultare, monstrarent iter : sed bis prascepit ut eos de in- statimque denuo iatrare, ut alii aliique viderentur duetria per loca maxime aspera ioviaque ducerent, et numerusin apeciem cresceret. Sicut enim annaexcusantes aoli naturam et difficultatera situa.inde- lum pala carentem qui secundo videt facile alterum que captata occasione commendantes istud ipaum credit, quippe non babentem quo disccrnalur aut ipsis exibitum officium tanquam videiicet impcra- unde judicet spectator cumdem unum eecundo tor audito illorum adventu, et conaciuaaapcritatis tertiove aurai, quare illi facile persuadeiur multos iiinerum, multa benignitate obvios deductores viae- eaee plane aimilea sibi succedentea, ita pronum que indices miserit. Admonueratque ut si quis forle D eratexteros intraotem in aulam oflerentsmque 86 legatorum inter aegre euperanda praecipitia rupium subinde aenatorcm aut principem eumdem pro et saltuum perplexaoffensuspercontaretur, ecquis divereis sumere. Porro ipse imperatoriia vestibus vcl longo circuitu qua3ri possct alibi commodior maximo auguatis splendidissimc ornatus praecelso transitua,coDalaatea concordeaque aaseverarentnu- reaidens aolio, minaoiter supinua, vultu ac fronte aqaamquidquam tolerabiliua sperandum : ubique terrorem spirantibus, ensem diatrictum manu vieoim eimiliter prasruptam impeditamque terram brans lalebat intra septum velis undique pretiosisRomanam esse, boc aiquidem facile credituroa simis oppaasie clausum, non statim conspicuus adaudacter indigenia affirniantibus peregre appulaoa mittendisinaulam,qu.xaliiavariecincta torriculis barbaroe ob necessariam ignorationem tam longinbaud dubia formidine perfusura erat quantumlibet quaa regionie. Quandocuaque autem poat multum constanteai audacemque spcctalorem. Traductoe dcoique laborcm ad imperatorern pervenirent, exper iatam terrorum pompam in ipso conepcctu veli cogitaverat modum objectandi eis illic sconam tbronum regium tegeatis mora longiuscula dcti-

675

OBORGII PACHYMBRJB

576

, " , , \ . ' , , . . ' , , * ' ' ' , , . * , , ' . . , \ ' , . , ' , , , b . . * . {. 891 g *, , , , {3 , , . , , , , [. 90] , ( . ) ,

nuit: tura suspensus expectatione sollicita repente deapotara Joannem jassum atatim exercitum eduaulaeie undique reductis angusta illa et verenda, de cere ad Michaelem bello urgendum misit. Prsterea qua dixi, majestate perculit; jussos dehino dicere quoniamraissaecopiae a rege eioiliae multa Illyrici qua? velleat contemptim aliud agens audivit, cui- et nova3 Epiri loca aibi subjecerant, deslinavit dam identidem aliquid in aurem insueurranti par- etiam illuc qui ipaie obetiterent. Alexium inauper tom attentionis commodans. Ubi perorarunt, per- Ca3aarem, Scytbia et auxiliaribaa cum aliis non pauca eaque minaciarespondit. Ita dimissos impe- multia copiie traditis, primum in Tbraciam immiratextra limitem pereaedem confragoeas 187 et sit, cum mandatia at invigilaret Oreatiadi ejuequc praeruptaa viae duci. In bunc modum tunc illo su- Becuritati quam 1 * 8 poeaet optime prospiceret. spectam arrogantiam gentia barbaraa aimulata pru- In quo tatnen aliad praecipao spectabat. Videbat denter superbia retundere aategit, utili tum consi- enim Bulgaros in apparatu eese novaram rercm, lio. Sed aliud aecuta poat tampora poposcerunt. Irenevidelicet Theodori Lascaris, qai nuper impeQuare non minua eapienter qui postea imperarunt, raverat, fllia Conetantino, quem regem Bulgaromm Tocharosetaxceperuntvenientea bumaniuset vicis- factum auperius diximus, nupta, virum instigante aim honoriGcia legationibua convenerunt, omni eos in Patoologum nunc inDperantem, et ardenter urratione eibi conailiare eatagentes et fcedere quam geote ad irrumpeadum in terrae ditionia ejos, sicarctiaaimo oonjungere. que repetendam ultionem injuriae quam ab ipso patiebatur Joannee frater ejuadem Irenea contra 26 De rebus Occiduis; et ut Cassar obiter urbem tentaveril. fas et pacta redactuaia ordinem.Mandaveratporro Sic Orientalium provinciarum etatu qua pace in D imperatorOaari ut,cum attigiaset partes Tbraciae, praesene qua spe bona in posterum Ormato, res urbi ex propinquo minaretur, obiterid quidemet Occiduorum tractuum fluctuare denuo coepore. Nam tentandi potius terrendique Italos gratia quamexMicbael deapota iniquo animo ferena privatum se pugnandi ape : non enim habebat idoneum tant arcibue et expuleum regione, quam patruus ejus et rei apparatum aut eiercitum. Ut igitur trajecto paterTbeodorus (qui etiam acclamatua in Occidente Gffiear freto Calliopolim tenuit, decrevit priosqoam imperator fuerat,coronante ipsum Jacobo epiacopo inferius deacenderet, accedere Selybriam etindea Achridenei) multo audore armata manu extortam partibus Occiduia prope ee admovereConatanlinoItalie 8 U 8 3 ditioni adjecerat, hia, inquam, ae spo- poli (nihil enim eratquod id vetaret, cunctisabilU liatum Micbael non ferena revocavit quae pauloante parte imperatori subjectis), et sio e viciao conimperalori promiaerat, et Occiduas gentea ruraua templari quo tuncillicataiu ree essent explorareque ad ee trabere aggresaue facile ad defectionem im- Latinoa urbem tenrntee, quid animi et virium pulil levee ac facilce populos. Ob ca imperator haberent, voluntarios quoque, de quibus diximos,

577

DB MICHAELE PALiEOLOGO LIB. II.

578

, , , ol , . & ^ ' ( , , ), , , , . " . 10 ( , , , ' , , ' , , ), ' ( , . ), . , * ' ' " . ^ - ^ [. 91] , , , ' , , ' , , ^ , . " , . -

videre, agereqne cum illie quaB opportuna videban- Providenti, non solum in interitu aut alio caau tur ad apem urbis aliquando recuperandae. Cum eingulorum Yiventium, eed etiam i n mutationibue igitur acceesisset et in ipsis auburbiie tabernaoula fortunieque oivitatum), tandem et ipee adductus ad fixisset, clam vocavit precipuoe eorum, et ipaia audendum est, et nibil jam aliud niai victoriam confidenter quid in animo baberet aperuit, oaten- cogitans tolusin negotium incubuit. Itaque caeteris tana eis spea maximi proventuri ipaia commodi, si aimiliter per exercitum ounctis oonailium, simul conferre operam vellent.Quibueadmonentibus nun- G cogno?erunt,impenae probantibue, expedientibusquam opportunioremquam nuno eseet offerri posse que pro ae quoque impetum ad omnem aive inaioccasiooem capiend urbis, quoniam quantum in diandi sive irruendi neceaaariam operam, ipae ea prius 1 3 navalium copiarum Itali babuerant 140 quidem interdum circuibat luetrana explototum aberat,procul indeoccupatuminoppugnanda ranaque, ut par erat, cunota, identidem autem, ne inauJa Dapbnuaia, quam raultia jam diebua mulla suspicionem Latinis urbem tenentibus moveret, saa aerumna obsiderent (supereese tantummodo in recedens removeneque se a conspectu, semper iia urbe vulgua ioabelle), bia ille auditie, et accepta fide quae auggerebantur attendeoa: ibat enim una cum cooperaturoa pro virili ad expugnationem volunta- ipso idem ille Cutritzaces peritiaaimua looorum, rioa (coneeotientea enim eibi caeteros habebant qui pariter cuncta circaroepiciens. Providebant autem loqucbantur), noa mediocritor animatus ad auden- ambo aimul ut quam optime quamque celerrime dum eat : faciebat quippe iatorum et aigniGcata quod meditabantur fleret: periculum enixn erat in verbia et declarata yultu eignisque ceeteris alacri- mora, ne aliquid alicunde aentientea custodea moatas, procinctorumquo ad atrenue juvandum ardor nium vociferarenturetquod clam parabatur palam eminena, ut non usquequaque temerariam id proderent. ccEptum yideretar. Mox tamen cum ad difficultatem 27. Ul urbs capia sit Romanis. negotii mentem adverteret,cumque reputaretsecam D qaanti periculi aleam jaceret, ai cum tam paucia, Ut igitur de omnibus convenit quoe conducibilia obiter et conailio citra praviam deliberationem in ad suocesaum negotii aunt viaa,et conatitutum temarena capto, urbem tantam aggrederetur, qnam pua eat (noctu enim et ex improvieo aupervenire paalo ante UDiversa virea imperii fruatra oppugnaa- minime opinantibua decreverant), auia quique pareent, canctabatur, et quaerendum ampliua putabat tibua strenue defungendia intenti expoctabant aiquid lali occasione eaaet agendum. Gum autem gnum. Aliia enim cura demandata eat conacendendi vocatis euper ea re in concilium ducibue Alexius aine atrepitu acalia admotis muro, eoque aaperato ejaa patruelia ad perauadendam oppugnalionem quoa ibi cuatodea reperirent euperne extra dejivebementer incumberet, et quidam ex voluntariia oiendi, ao portam cui a fonto noruen eat patefacognomcnto Cutritzaccs fortisaime in eam aenten- ciendi, cuneis impactia, ubi obductam ostio macetiam loqaena operia etiam aucceaaum in se reci- riam prius diruissent.Ceeari vero reaervalum exoiperet (inevilabilis efGcaciee videlicet aunt decreta tatoa per noctem ct pranaoe paratoa secum trahere

579

OEORGII PACHYMERJS

580

pov , ^ . " ' . , . \ , . , , . , , ( ' , . )* [. 92] \ ' '. , , *., \ , ' . ' ^, \, < ; . , ' , ! zpoh ' , , , .. ; ' , . , , ^ , -

militcs, quos opportune immitteretel per apcrtum ostium cum ipsis irrumperet. Statimergo ut condicta nox adfuit, illi quidem in opere praeacripto vereabantur, olam scalis erectia idoneo ac aolerter delecto loco, cautionem adhibentee eummam, ne custodibus indicium sui darent, et quam venatum ibant praedam strepitu iotempestivo terrerent prae mature moverentque. Ad quam sedulitatem cavendi eicitabanlur magnitudine proprii periculi, utique quibus certa pernicies irapendebat, si interciperentur in ipsamolitione insidiosi assultus. Cesar porro per eam noctem eumptie eecum Scythia et cunctis aliis copiia 1 4 1 festinabat urbem versus. Et quoniam ad vioiniam porUe cum euis prius pervenit quam alii perfecisaent id quod facturos ipsos convenerat, et nox ipais coaaantibus abibat, male ccepit metuere ne cujoe magni mali aut causa aut eifectue eseet ieta ceseatio. Coatrariae videlicet insidias et ancipitem proditionem auspectabal. Verum Cutritzacea revocabat eum ab illo metu quantum poterat, et apcm optimam ut conciperet orabat, affirmane aliquid omnino facere intueeoaquimurum conecenderant. Nec tamen illum audiens a auapicioneconquieacebat Gassar : coraminisci enina non poterat ubi eL quamobrem tam diu feriarentur, nec quod statim facturoa spoponderant, adhuc dieeipassent murumeubitariumelapidibustemere congeatissine coemento retro portam fontia erectum.Quee maxime res inquietiasimum illi terrorem admovebal magai a mox erupturia hostibuspericuli. ltaquevultu haud disaimulabatmosroremquaai aerae pcBnitentia?,quod illudi aibi ac fucum fieri aeque ac exercitum fraude in iosidias trabi passua Gsaet.Quem illi errorem qui demcre consolando conabatur,adeo parum proficiebat, ut acsa potiua ipsum tanquam doli succeesum
r

fallaci sermone promoventem ei euspectum redderet. Quare atatuit eum veluti cooacium inaidiaram conatringere cuslodiendumque auia dare, quod et fecit volenie ipao ac se paratum exhibente ad quidvia aupplicii eubeundura, ai quidquam insidiarom ab iia quijam urbem intraverant etraeretur. Oomprobabat quas aCutritzace fidenterea occasioned;cebantur Alexius, confirmana similiter patruom, et utmetum deponeret adhortans. Ergo ille circa monasterium ad fontem situm quiescebat, coDtinens exercitum ailentio.et intentus obaervando signo de quo convenerat. Erat autetn id acclamatio, qoalia fieri imperatoribua eolet, aupra murum edita voce aublataet late intelligibili. 111 i porro tranqaille magnaque 149 vitandi atrepitua cura,siDgiIIatiraconaceaaia acalis, offenduntetalimcustodes dormienlee (Itali bi eranl) et terribile illie somnium porUnt: aubito enim eoa nec aentientes corripiuut ac detarbant deorsumjugulatos priua.Socioa vero qoosdtm ipsorum, qui tumultu exciti fugara expediebant, prffioccupantes concidunt gladiie, utnemosuperesaet qui nuntiaret que gerebanlar. Nempe jam metum, quo mcenia timide aubeuntes aestaavcrant.ne qua vi majore ab incepto probiberentur, noncdcnique alacritate animorum ao fortittidine sucessu aucta vicerant exstinxerantque, planeque prs se ferebant ae quemvis, qui adversaturua ee objiceret, armie ultro adoriri non dubitaturoa. Progressi ad portam fontia, et hanc maceria retro obetructam reperientea, diruunteam statimabalractiadisjeclisque lapidibue raptim congeatia ac tcrocra supcretructis,quibus constabal.ingressum irrupturoffiox exercitui latum et inoffensura ea opera pandentes. Deinde autem cuneie aenois cardinee vaivarum dcmolientes revcllunt.Florle prasens adfuit bocilH*

581.

DB MICHABLB PAUSOLOGO LIB. II.

582

. , , , . , , ' 0, . " , ol , . \ , , ' . " ' ' 0 . , ? .

, , . , . ' * ol, . [. 93] ol , , ' , ol . , , , , . , . " , -

agentibua aacerdoa quidam nomine Laceras, egente et ipse voluntariorum; qui ubi ad portae demolitionem viriliter cooperatus ipais eseet, murura conscendit cum quodam Glabato noraine et aliis reliquis. Sed terror com tantus conatrinxerat ut vix exj.edire posset vocem; parumqae aberat quin ea faucibus metu exstincta condiotffiacclamationis eignum edere nequiret: nam etiam murus, postquam in cum aacendit, tremere ipsi utiqueturbato videbaturei totue concuti. Quare opportunusei confirmaodo fuit comitatus aliorum, qoi miaere forraidantem ne, simul vocem attolleret in conelitutam acclamationera Aagustorum, de muro statim praeceps caderet, sio adbortationibus undiqueinstantea animaront, aicqae amplexaado tenendoque a vano periculo ruendi ex alto securuzn fecerunt ut conari tandem auderet, ao tremente quidem intermortuaque voce, solemnem formulam beno precandi A u gustia utcunque proauntiaret. Responderunt statim qui 143 infra murum erant, et vocem superne acceptam multiplicam robustius frequentarunt, qum lale jam clareque audita ubi Caaaarem com suia id ipaum exspectantea admonuit, exailiunt exinaidiia et volucri celeritate ruentes ad portam per eam oocupalam denei aubeunt. Hora erat diluceecentia primnlum diei,quando ingreasi urbem milites Cffisaris incorsare regionem primum obviam ac diripere cceperunt, 8polianles quotquot occurrerent. At Scytbic copis, prudenti saneconailio, militariterordinaUa perstiterunt, aubmoventea affluentem ereliqua orbe multitudinem, aioubi coeuntee quidam conaiaterent cupidi cognoscendi quid gereretur: non enim fidem faciebant qui rem ut erat narrabant. Ceeterum Csaar longo usu rerum bellicarum edoctua, aaepequc ac diu versatus in expeditionum et

oppugnationum periculia, indeque reputana quam ait anoeps et erroribus pernicioaia obnoxia rea exgugnatlo urbiom,aapienticunctabunduametu nonniai caute ac pedetentim procedebat, exapectana dum adulia jam die plene ac cerio cognoscerot qnantum intua esset oopiarum. Quam ejua progrediendi limiditatem aliuacontinuo tumultuaexcepit. Italis videlicet eat niagno numero apparentibua in armia ea apecie ut fortisaime viderenlur pro urbe liberanda pugnaturi. Hi cum ae admoviasent propiua Gsaari parum abfuit quia ille receptui caneretopuaqae relinqaeret inceptum: non enim ipsi videbantur. quos in urbem induxerat, reaislendo pares, qaippe qaos vix ad tentandum exinaidiis inaultum eufficere putabat. Verum iia se adjunxerunt volualarii fortes alioquin etbello boni, tunc autem audaoiores facti certitudine impendentia ipaia extremi p?riculi, 144 si ree eo locideduota omitteretur: neque enim erat dubium quin, st eo periculo incolumea Itali defungarentur, gentem aibiobnoxiam, qasa ipaoa esiet perdere conata, pari exigenda tam acrisinjurioe vindicta funditua perderent. Coeuntea igiturmagnonumeroinatruentesque aeae in aciem egregie reatiterumt, taodenique euperiorea,paucia auorum araisais, viceranl fuderuntque hoatea, ettergo vertere compulaoaia latibula ouique nota compulerunt, ubi tenebrarum beneQcio vitam aervarent. Tuno demum aecure ac palam Scytbaa congerendis ex boate pradie apoliiaque operam dederunt, et in apothecaa rerum ad vbtum paratarum incurrenlea expleverunt se cibo potuque, sic tamen ut rursus oirca Caasarem ae subindo congregarent ipaumque vallarent, ac viciaaim ab ipso copiieque quas ducebat prolegerentur, ao sic omnea, ai qui de novo adveraariorura apparerent, eos alacriter

583

GEO&GII iACHYMBftJE

584

, , * . . j , , ' . , ( ) , , , , , . bl ' ' , , ^ , ' ^ . ' ' , , , ' ,

(5 , , . , ' ,/$ , . \ , [. 94] ' ' , " . , , , * . : , , , ,

adorirentur. Gsterum imperator Latinorom Baldui nus consternatue audito urbis capta caeu, et mentie impos factus, nihil nisi fugam meditabatar: et relicta regia Blaohernarnm, nihilque ad aalutem epei ampliue in terra conetituene, curen contendit ad magnum palatium: mari enim plue fldebat,et ut erat, amisso capitis tegmine abjectoque cnse, ipsius inaignibus imperii. navi raptim conaceneae salutem credidit. Ea porro die duoee Romana?phalangi8,quo militurn etudia incenderent ad inveatigandum capiendumque Latinorum imperatorem, palam oatentarunt imperii ejus inaignia, qnre qnod in hostium manua veniaaent judicio erantfugieee ipaum. Qu res etiam valebat ad augendoe 1 4 5 Romania animos, utiqae qui viderent inde non diffioile negotiam restare absolvend expugnationie urbfsquam is oui proprie incumbebat ex offlcio tueri ac propugnare desernerat. Tegmen ergo regium capitis et ensem iraperatoriefugientie tanquamprimitiae spoliorum orbis capte et votivum anatbema coneecraruntpalam appendentes. id quoqae consecuturi ut isto epectaculo fiducia omnie Byzantinis excuteretar, ei quamia Latinoram opibas tanquam idoneis ad ipeos defendendoe collocaseent: qui enim ab iie jam iale eperare poeeent cum eorom principem spem 8 0 8 9 ipsius salutis nltro in fuga constituisea cernereut ? Accidit aatem ea res tam mira, cum vulgata est, ut ipei Bomani victores inopinatiesima sucoeeeuB Dovitate stnpefttoti vix propriie oculia crederent, ao se qua3 manibae tenebant 83gre pereuaderentur poeeidere. Pervolavit antem celerrime ad Latinoa Daphnueiara oppugnanteaoapta urbiefama, vere fama, hoc eet divinum neo bumano delatum mioisterio jadicam cum adhuc ree fieret divulgatum procul. Illi eimul audierunt, simul consternati

fracliqoe animis eunt borrore diacriminis extremi, in quo vereari carisaima pigcora liberorum conjagomque eentiebant. Quare omnes uno impetu eolvunt, ocourrere ad defensioaem aot ultionem festinantee. Aiunt clasaem Latinorum ad Daphnneiam fuisse naviumlongarumcircitertriginta anireminm aut triremium. Quibm cunolia toto irapetu ad urbem ferebantur, Gdentee etiam oncraria qoa? aderal exSiciliamaxima, plurimis onueta veotoribaa, qnorum aoxiliari opera pro neceeeitudine generis D B U 8 se non dubitabant in praelio, ei decernendum foret. Hie illi spebue animati procedebaat. AtGesar infestum eorum adventam prssentiene Bomanos qui aub Italia in arbe constiteraat convocat,etadmonitoa originia voientes nolentes adegitad nostrae pro virili juvandas partes. 1 4 6 E r a t tono familiarie Balduini minieter Joannes Phylax eive custos dictue, profundi vir ingenii, solertiaque eamma pra3ditua. Is consilium euggessitopportunum et talt rerum articulo ntilissimum, ejnemodi tamen qnod nemo aliue propter ejas perniciosam atrocitatem suetinuiaaet proponere. Coneiderans enim eos qui ex Daphnuaia deeperati eerura nrbi jam perdttas auxilium ferebant, cariiale utique liberorom aclarinm, ultims adaota neceseitalis sopra vires, aprorum inatar intra caasee froslra frendentiom, ferocia nibil nisi in cladie cnmulam caro exitio gentie profectura pugnaturoe, quippe irrevocabili roentes proposito aut vincendf, quod fieri non posset, aut bonoriflce oadendi; vidcns boc, inqoam, et sapienti conailio decernens neceseariie afflict improvisa clade reipublicas usibue illas reliqaias servare, sabjiciendum per urbcm ignem domibas euasit. Gojoa mira propoeitionie rationes bunc fere in modum eubducebat: Plamma in ffidea injeota conauxnetso-

585

DB MICHABLB PALfiOLOGO LIB. II. . ^ ( , , , ) , , , , , ' . , ' [. 95] , (5 , , ( ' . ' . , , " . *
1

- , , ' ', ' ' , , ' , ' , , . , , " . , , ' . *0 , ? . ' ol ? , , ,

5

l o m materiam migraturis iuutilem,hostibu3 profuturam,et personaa avelletsalubrinecessitatea noxio n u n c cotnplexu penatium in quibua natae sunt,quos n i s i deaeraot,praeda bostibus erunt. Necuxores sol u m liberique nostrurum sic salvi fient,sed pretiosisaima, ut fit, conditarum domi rerum eecum asportabunt. Glassiarii porro nostri buc appulsi ubi ex navibue cernent ardentea quidem domua,conjuges vero ac filioa manus e littore tendentes obsecraniesque ut se i n tutum recipiant, tecta quidem nt j a m perditanegligent,cbaravero capita periculo eubducere contendent; etsic ablata in manifeatum exitiam ruendi cauaa,temerarium deponent propositum pugnandi sine ape cum boste potentiori et certo victoria3, aatia babentea dulciaaimos affectus domefcticarucn necesaitudinum a flamma,gladio,et aervitute hoatih ereptos aalvos secura ipsis pariter incolumibua et tutoa i a oavibus habere. Adfore autem triremcs et capacia quantsavia multitudinia ea ocoasione accuraurae n a v i g i a , 1 4 7 praesertim raaxim u m u n a m e Sicilia, solum satis amplum cunctis fere q u i t e r r pericula raari fugere vellent rccipiendia. E a Joannes cum expo3uisaet,8uadere utilia eat viaua, ea maxime raiiona cunctos i n aaaensum necesearii consilii trabente,quod eatispateret oe ex D poaitis quidem i n terram navatibua copiiseum ae numerum habituroa militum quo plane opua eeaet ad orbem i n tali diacrimine tuendam et victorea inde pellendoa. Igitur qua frequentiaaimae confertiasimaeque asdea erant ignem atatim injiciunt, qui moraento in materiam graaaatua, et obvia quaeque avide correpta momento redigena in cinerem, quam par e&t credere tumultum ac trepidationem babitanlibus objecit. Prodibant apum inatar fumo cx alveiepulsarum,ineditiora urbisconcurrentes loca, nudi aut eo babitu in quo eoa i l a m m terror oppreseerat, tremeotes, anxii de propria salute, quos
P ATROL. G R . G X L l l I .

procul extra videbant viciaeim intentoa in ea q u a flerent, oum lacrymia orantes ut auccurrerent i n exlremo diecrimine miaerrima patientibus et meluentibus pejora. Tali spectaculo reducibue e Daphmuaia Latinie objecto,ateterunt hi aliquantulum i n certi et deliberabundi quid agerent. A n , prout decreverant, exscenderent, ethostea invaderent?At inconaultum videbatur ipsos nudoa, ut erant,apparatu terreatria belli, pro focia et re familiari, q u i bus se j a m spoliatoa populante cuncta incendio v i debant, caeco impelu decertatum ruere, cum certa pernicie non sui aolum ipsorum,aed conjugum praeterca ct liberorum, oisi vincerent (quod sperari vix polerat), cum ipsia baud dubie periturorura. Hflec reputantea aatius putarunt deacendere ad precea, aupplicesque instaoter petierunt ut aibi necesaarii domesticique redderentur, ei quidera vellent, cum ea q u supereaaet familiari suppectili, sin mioua, vel aola reatitutione cbarorum capituui contentoa abituros cum iia nudia licet, at incolumibus et aalvia.Tunc verogravioraaccrbioraquecontigere quam quisquam unquamvisu audituque perceperit.Honeataemuliereaao virgines indusiis modo aut tuniculis male tectee singulis, iiaque 1 4 8 pertuais, qualeacunque fugam expedientibua p r i m e occurrerant, nudia pedibua,suboculis multorum, ad propinquoa ignominiosaime curaabant.Et pocnaa omnino aequaa Itali dederunt earum injuriarum quibua olim B o manoa affecerant. Simul etiam veteri oraculo aua fidea constitit. Ejus h e c erantverba : Alexiua, Atexopulua et auper hos Cutritzacea. Id ego hnjua biatoriaa acriptor,antequam urbe caperetur,memini me audire ex patre meo cum alio quodam de hia agente et vaticioium nondum eveotu patralum recitante. Gum enim ambo i l l i Conatantinopolitani civea essent et exularo cogerentur, patriae, ot iit, desiderio prophetiaa ecrutabantur, ai q u recupe19

587

QBORGIl PACHYMBR.E , ' h , ' , ' , " Q , , . , ; , ' ' ' , . " , 4 .

ef ( ' ) , , , ' . " * , , , ' .

1

'. , .

'. " . . ' [. 97] , *^ , , , , ' , . , , ' . , * , , , * ol . ' , . [. 96] . , ' , -

rationem urbis regiae promitterent, Vereabantur nissentquo die ibi celebrabatur panegyria S.Panautem in ea conquisitione per noctem,me ipeo,qui teleemonis in martyribua maximi, fuit ibi forte haec ecribo, facem ipaia ceream, ad cujus lumon malus ille Sennachorib in primia a secretis officio luoubrabant, pretendente ao eic e propinquo au- magnifice se jactana. Isaudito nuntio,primum non diente quaa iater sese loquerentur. Sigoificabant C credidit et tanquam flgmentum rejecit. Ut autem autera, quantum recordor, compertum sibi,ox islo alio abeunti undique occurrerunt tot veri argumcnta quaa plane rem persuaderenl, domum videlicet vaticinio,capiendam aliquando Gonaianti nopolim aed id faciendum opinabantur a quodam moestua ingreditur, pilos genarum utraqoe manu deinda regnaturo imperalore, nomine Alexio,adju- vellens, et, Qaid, inquiens, audio? Hoo noetris vantibua illia aliis poat eum in oraculo expreasis. diebua aervabatur! quid peccavimua ut vita proCasterum eventuadocuit non imperatorem expugna- duceremue in banc boram et tam acerba videretorem urbia,aed Ceesarem Alexium futurum; Alexo- mua ? de caetero nihil boni aperetur, Romanis .puliautem nomine indicaturn ibi Alexiumjuniorem, iterum urbem calcantibua. Sic eat locutus ille, prioris patruelem,qui multum ad hanc rem coulu- non disaimulans se moleslissime ferre id ipsum lit, uti et inler voluntarioa exiatimalione et aucto- quod passim populua admirana gratulanaquepreritate praBatana Gutritzaces primua auctor conailii dicabat. Quid ex bie deiade aecutum ait, bistoria de urbia expugnatione tali tempore tentanda. noatra in loco memorabit. 23. De primo asecreteris Sentiacherib, quid U egerit 29. Ut audiia sit ab imperatore urbis expugnalio. audito urbis capt&nuntio. Ao nogoiium quidem recuperationia civitatis D Muli tunc incitato curau ad imperatorem fereregiaa traneactum hoo modo eat. Quoaiam vero bantur Nymphaei tunc comoranlem $ contendeconveoiebat divulgari facti famam eo celerius quo bantque omni conatu ae mutuo praevertere,gratiam mirabilior rea erat, obiter et ab aliorsura missia primum allati tam optali nuntii pro se quisque expugnari tantam 149 urbem,quidam velocissimi affectantea. Preevolavit 150 eo ante omnea celericuraorea tantagratuiationianuntii diacurreruntper tate usus eumma quidam; qui cum a Cffisare litomnem late terram, ubique promulgantea captara teraa non ferret, et eatia intelligeret neminem fuisae magnatn urbem die iaaigni, aacra S. Annae prius tam fauato nuntio impertiri oporlere quam Deiparffi Yirginia matri, menae Julio, facile ac fere imperatorem ipaum, ad quem tamen utatatim adaine certamine, quo modo ne ipai quidem qui ce- mitteretur non poterat impetrare, eororem ejus parant unquaua aperasaent capi poase. Oatentabant adit Eulogiam, eique plane captum Byzantium asautem in aignum veritatia nuntiatae rei sarissam eeverantiaaime affirmat. Bieo atatim ab bocaudito cocco tinctam. Borum aliqui Nicomediam cum ve- aummo mane praeler aolitum regiam iogreeaa re-

589

DB MICUAELE PALiEOLOGO LIB. .

590

. / ^ ' , , ' , . , * . , , , , [. 98] , , , . [] , , ', ' . . ^ , ' , , ^ g , . , , ' ' , . , ' . , ' . ^ , , :> , . , ' , . , ,

perit dormientem imperatorem ; et in tanta licet tam expetit rel cito indicandae prurigine muliebrem cupiditatera sapientia majori in potestate babuit, moderata sibi, ne fratri e somno excitato lantam sobito laetitiam objiceret, qua periclitari valetudo ejue posaet, extremi gaudii vebementieai- C mum ex inopinato appulaum tali articulo baud ianoxie fortassis excepturo seiniaomni oorpore, siqoidem naturali apiritu poat cibum sumptum ejus coiicoctione occupato, et intus ea causa retracto, necesae est sensus aat plane otiari dormientium, ant recens excitatorum languere, copia videlicet apirituum, quorum affluxu vigent, tuno adhuc alibi deienla. Quare si, quod in momento quo quis expergiscilur oiovet eensum, lene fuerit ei eolitam, percipietur aine noxa, raediocri attentione, et qualis eat ludibundorum et aliud agentium, ad id aufGciente. Porro ad baoc aatia inatructa facullas, est utcunque intro adbuc tencatur para major spirituum. Sin vero inopinatum quiddam et raagnum objiciatur, in utrumvis mali aut Q booi, doloria aut gaudii extremum excedena, turbat animiim vehementiua, et eum raptim incitana ad exigendaa aaensibua, tunc, utdiclura eet apirituum abaentia debilitatia, acres operationea, laedit eos e i valetudinem corrumpit, 151 corpore interdum in deliquium et eymptoma sontieum redacto. Hffic eapienter tunc reputana Eulogia ioatillare gaudium quam superfundere f^atri raaluit; nec nuotium felicisaimum nisi prseparatia idoneae euapenaioola mora expergiacentia auribus comroisit Primum vellicato pedia articulo majori sopiti frai r i e somnum excuasit. Gumque ia oculis apertia solaxn eo loco ac tempore eororem vidiaaet, quffiaivit

admiraoa, gatin'aana et quoraum ibi esset quldvo ageret. llla bilari arridena vultu satis ipaa oria renidentia monstrabat proaperee se rei adesae i n dicem. Nocdura tamen quid afferretexposuit, otium preebens eeosibus excutieadi torporia vigorisque reaumendi. Tum ubi satia apatii datum nalur judicavitad restituendam instatum conaentaneum inlelligendi facultatem, cupide flagitanti Auguato ne diutiua taceret quod dulce auditu nuntiatura veniaaet, tandem exposuit caplam taneri urberu et Caaarem inira eam eecure oum Scythicia copiia degere. Id certo aciri ex oculato teate bomine inde summa celeritate profecto, oonstantiasimeque afiirmante seae interfuisse dum gereretur et gestam vidiaae. Interroganteveroimperatore ecquid ille misaua a Gaeeare venieset, illa se neecire dixit ceterum adeaae bominem et interrogari poase, quippe idoneura reddeodae aui rationi. Prudens imperator reputans quam nova et iaopinata narraretur rea, de qua nuntiua a Csesare, qui geaaisse dicebatur, nullus appareret, Qiemor etiara paucitatia copiarura oum caesare profectarum talia ut tantam urbem oocupaaae etiaru ultro sine certamine apertam, vel ai voluiaaent maxime, baud potuiaae viderentur, austinuit accensura oec fidera adhibuit nuntio, 152 auapicatus quin etiam illudi sibi ab homine fortasse nimium aimplici aut plano qui bsc aatute aut stulte confmxerit. Decrevit igitu ipae per otium eum interrogare, aperans agniturum ex ejua reaponaia quid in re easet: nam metu prsaentia rnajeatatia aimulationem, ai quam adbibuiaaet, ipai cxcutiendam, faaaurumque ex vero cuncta. Tunc igitur ad imperatorem juaau ipsius introductus curaor eat, et ab eo interrogatus

591
1

QBORGII PACHYMERiE

592

. , ( , . . '. . . , , ' [. 99] , , , t ', ' , , . , , . . - , , ' ' , , ) ' " - , ' ^ . . , , ' . , ' , ' ' * , . , . , , ' , , , , , , , , magnificentiBaimia vestibua ad procerea celebrandi constanier aeeeveravit epectatum a ee coram necaosa communis gaudii ad 86 vooatos, apleodido gotiura confoctum c a p t urbis, simul referens rainutim prout contigerint singula, multis quidem et ipaos varioque insignes o r n a l u , gratulatoriam fldem fecit, conctis admirationem ao atuporem mo- orationem habuit. Ao ne abseDlee quidem ejua vovit. At imperator, qoi affectabat videri plua quam luptatis expertee pasaus, ecriptie et quoqoo veream vulguasapere in cffiteristumin railitaribus negotiie missie ejuadem cum oratione sententiae litteris maxime, aimul cogitans, ai forte ad cxtremumfal- G cuuctoa ad agendaa Deo gratias publiceque lstacaum i d deprebenderctur iudicium, aubiturum ae dum a d b o r t a t u B est. notaru ievis credulitatia, nec deprehenao mendacio 30. Concio imperatoris super expugnatione urbis. deoorutn sibi fore impunitam dimiaiase impoatoria audaciam ; ain veritas dictorum ejus tempore pato Nostis, inquiens ad prasentea, viri Bomano ret et coneensu aliorum iode mox affuturorum firimperio aubditi, quique optimatea nobisqoe conmaretur, nihil illi fraudi fore moram cautae eueanguinitale juncti, ceetcraque multitudo buc adespicionis brevem (repreeaentanda quippe ipai cum stia, Dostia, inquam, u t olim Deo irato, ab Italie, iide praeraia debita velocitati qua praveirisaet o m - velut ventie quibusdam vebementibue, majoree nes i n afferendo tam lasto nuntio), jusait hominoatri expulsi patria fuerint et i n arctura controsa nem vinctum'cuatodiri. Taraen isto ipao, cujuequeditio eorum. A c vetera praetereo i l l a , quando Romodi tandem foret, indicio jam tum omnea laetamanum imperiura ab ortu quidem Eupbratem ac bantur; precipiebantque praesagis animis t r i u m T i g r i m limites babuit, ab occaau vero Siciliam et phale gaudium quo perfundendi essent, ubi plane hac ulteriorem Apuliam, i n meridiem proceasit conatitieeet sic expulsoa urbe Italoa. Ut autem uaque ad JEtbiopas, versus septentrionem usqae ad eodem die multi advenerant misai a Caaaare, et admotas polo regiones. Omitto i l l a , tantum obiter auper bos qui tegmen capitia enaem in certiesimemorana qum faodo audita cognoviatis, intra mum r e c e p t urbia argumentum imperatori cum illud mare vereua continentem non solumquantum laureatia Cssaria litteria afferret, plane affirraantib i d u i aut tridui cursu emeliri spaiium poteat, sed bua receptam urbem Bomano pTaeaidio teneri, non quantum decem et eo plus diebua, in nostrura ampliua dubitavit 1 5 8 imperator, aed omnino fuiasa potestate, praeter omnes insulaa, in quibus jam perauaaua plura et majora quam promiaerat quaadam 1 5 4 sunt a m p l i a e i m . Carterum Deo est primo nuntio largitus. Ac ducem quidem facti volente, aut potiua permittente i n ultiooera injoauctoremque auccessua gratiia et laudibua quam riarum ipai factarum, cum ipaa rerum principe potuit amplissirais prosecutua eat: non enimexianoatra patria, velut corde imperii, clade ultima timabat parvum ornamentum imperio auo addioppreaaa, cuncta pariter reipublicae membra letbali tum facinore tam ilJuatri. Itaque diem i l l u m feaquaai m o r b o elanguerunt, dom eorum qoedam tum egit solemnitate summa : quippe s u m p t i a ipse Itali, alia Pereee, Bulgari, Triballi caeterequeomoes

503

DB M I C H A K L E PALffiOLOGO L I B . II.

594

, ' ' ' . * . , , : ' , BoTor , , * ; [ . 100] , , ' . , ^ . , , , , ' , -

. j , , , , . , , . , , , , ' U , ( ) . \ 7 , ' , . , . ' .

gentea barbarae inter eese partirentur. Fuerunt et bua freto validiaaimia et omnium ejua incolarum DODDulla quae ipai Romano imperio, cui erant ingentem licet multitudinera numero longe supeeubditi, rebellea avulsa et seoraim tracta domino- rantibua oppugnantee copiie re infecta reoedere ram Domioe tenereot. Noetrs vero rea Nicsea, cogeremur, qui aliud fuit quam Dei admonitio Pruraa tertiaque Philadelpbia cum lerris adjaoen- declarantii euum id eoliua opua ease suaa miaeritibua definiebantur. Et alia quidem ut rureua re- cordiaa reeervatum, dare quando et cui dignabitur vixerint (nam paulatim Deo miserante revaluerani) tantum istud decue regiaa recuperandffi civitatia ? qoid attinet dicere? verum ne bso quidem vel Iatud ergo diu Buepirate miaericordiffl momentum eervata vel recuperata aecura nobis et certa esae ^, ecce nunc beatum et fortunata dies illuxit, nobia, poterant, quandin principa uibe carebamus.Quotue quod mirum est, imperantibus, qui nihil in nobia enim quieque legatoa noatroa, ai quoa rerum re- boni agnoBcimus quo tantum beneficium mererepetendaram cauea mittebamua, non irriaoa con- mur. Quare totoa noa in gratiarum actionea effunvicio repellebat tanquam ab exaulibua miaeoa pa- dere juatuxn eat recepta patria ; fae eliam eperatria ejectia et procul imperii aede neceasario de- re, aicut ea quondam cadente caetera pari ruina gentibaa? Qoare illoa quidomeaticoalareajbostibua conciderunt,iia eadem in priatinum modo revocata ioseesoa, deaignare ubi tandem essent nonnisi geo- etatum reliqua aimiliter qua afficla fuerant in graphico radio ex ratiooe aatrorum quibua eaaent fortunam reatituenda meliorem. Nam divinum noa euppoaiti valerent, inoongruura abaurdamque eeee protegene injuriaaque nobia faciaa ulciacens judireliqua tanto minus praecipua iraperii membra a cium, quod a noetrie quasi partibue deficiens nos detinentibus reepoaoere.Qui maximenodualne ante deaeruisae videbatur, itarum ex hoc principio vim nos imperantium multiet magnilaboree quidquam suam in noetrom patrocinium aeque favenaac proadmodumproficerent obetitit, idem noatros quoque pitium Doatre cauaaa adjungit. Qaare plurium iatonon paacoa pro nostrae facultatis modulobia retro rum noa aupurbe priue descipientiam illaa ardua? diebus tcntatoa conatua caseoa affectu reddidit. indomiteque cervicea (Dei fretua auxilio aic loquor) Qaod porro noviesime nunc accidit, multoa accres- ) frangenlur inflectenturque, velint, nolint, in subque cuatodea ampliaaimeB opulentis8imque civi- jectionem demiaisaimair. Haeo felicitaa aervabatur tatia frustra vigilaase, et boatium reducem exerci- nobia, ut uau viauque experiremur gratiam mlaetum rei tam adbuc gerebalur aupervenientem, rantis Dei : patribus noetris tanti fructua gaudii recipere illara rureus ejiciendo paucoa e noatria qui negatua eat, oobia utique filiia eorum abunde nuao io eani penetrarant naquidquam conatu8l55 esae, cumulateque repreeentatus. Non enim peraonia Dei profecto potiaaimum opua eat, qui novit et singulirt, aed generibua atat vicea alternie compericlitari visam, utcunque deatitutam preaidio, meantium in vitam bominum beneficiorumet aupcuslodire civitatem, et eamdem validiaaimia arma- pliciorum divin providentiae reddi aolent. Hocita torum defenaam cohortibua, in manus hoatium factum 156 cernere iicet et in antiquis. Nam tradere cum libet. Nam quod nuper contigit, ut promiesum patribus felicem terram, dudum praeeamdem noa urbem trajecto tot rumnia et labori- nuntiatam Abrabamo tanquam atatim dandam
1

595

OBORGII R &
1

596

, , , , 6 c . , ' * , . , d . . ' . , | , ( ), ' " . ' ( ) > , ' . , , * , . . [. 101] , ! - ) . , , , * . (5 ' , , . . , ? , ol *

1 1 1

Hberatis ex jEgyplo ipaius pojteris, hi quidem non acceperunt in deserto mortui, sed eorum oesibus peregererelictiefeliciorea illorum filii desponsanon eiagulis quibuavie capitibus, aed universim leraeltticae genti basrediUte adeunda fidem vaticiniorum Hberarunt, splendideque demonstrarunl baud excidiese ac ad extremum caasa eveotu rernansisse quaeDena predixerat. Sic juatia mensoris lequiaque ponderibae divinae aemper dispensantur operationea. Teinpoa igitur nunc eat jubente Deo, ut non umbraculia foliorum aut ramorum attegiis protecti pompam curalibua taberuacuJis featam traducamua(id erat veieria jam antiquati mori8),aed ornatiDeigratiacelebremuslaHitiam quam ipae fecit, atque adeo jam nunc premittatur inurbemaliquia principura metator domorum avitarum, in quas eumua migraturi. Et aiquidcm illas ipaae quas patrea incoluerunt hereditario cuiquc jure debitaa idoneai repererit, bene babebit: ain vero, quascunque aptaa inveniet, paret pro tempore. Decet enim noetiam aingulari Dei beneflcio affectoa legitimae ei in ipaa ilia quam liberalisaime conceeeit Eccleaiffi et imperii metropoli gratiasagere, ac cum eo, ut divinalex jubet, in eua quemque poatliminio redaoere. Non enim nobis eolie, sed vobis etiam et vestrum virilim et aingulia graiiilcari boc miro evenlu Deum voluisae putandum est. Quin aioat communiter ad omnea imperantea juxta subditoeque pertiauit expulaionia e patria calamitas, atqoe in oalice irm Dei per omnea circumlato partem quisque auam amarai polionia bausit, ita coovenit ut convereas in meliua aoriia et exuberantie inde leeiitiae aenau omnea profundantur. Poat primoa qui illuc remigraveriDt, eequentur eodem sno deinde ordine reliqui. Et aic iterum exhausta replebuntur, unoquoque, 1 5 7 ot par est, prsBOptaiuro in urbe quam in municipiis degere, et

regiaa inclytaeque splendorem civitatie obacurorum et sine nomine oppidulorum auguetiie et eordibus pneferre, Nam taraen haec ubi nuno aumua apernenda aut penitua relioqoenda eunt.Nam ut media tuta eint, circumjecta sunt taenda ; neo potesteecuritaa intus esee, ai exteriora in tumulto einl. Providebitur autem ut ha?c ia pace continaaatur, tum oolonorum bic relictorom et aua curanlium flda custodia, tum adjuvanto atqaeinvigilanteprovidentia magistratuum ex urbe roittendorom.8ed haec auo tempore edicentur agenturque, Deo pro Bua misericordia nobis adfoturo ; nunc, age, illis quibus ad tantum nobia largiendum bonumdivina beneficentia ministrfe uaa eet, gratea rependamus, quas peret SBqunm eat iia referriquibos secundum Deum debetur a nobia plarimum.i Sub boo confestira pracepit oonscribi aatbentico diplomate decreta viotoribua pramia: olegit etiam e proceribus quoa ad urbetn miaaoa ibi preeaae juberet dietributioni domuum et terrarum, et si qua rssidoa e bonis oaBteria erant, optimalum cuique faciends rerum ad ipaoe ex pateroa avitave eucceasione hsreditariojure pertinentium. Optimatibua aulem nunc quidem eolis in eo genere providit: plebi pariter conanlere di&tulit, in animo habene id proreua omittere, nullo ac ad id astringi justitie offlcio exiatimana, quod arbem vi et armia receplam exhoatejure belli apectare io eolidum ad prtocipem et in praedam ac fructum victoria3 cedere eeqaum eese duceret; quo notnine questum baud modicum fecit. Supererant eoim adbuc e bonis privatorum et hominum e vulgo a dominie aotiqoie agnoscibilia non pauca,ut ia civitate octoetqomquaginta solum annis ab boatibua detenta. In q^a plura etiam atqne adeo cuncta ecrvanda et m primo alatu fuisse relinquenda verisiraile eet, principea qui poal urbem a Latinia 6aptam fio-

DE MICHAELK PAL^OLOGO LIB. II.

598

- , , ' , , . ' . * , , aUv , , ' - [] , . , ' ', ' , ' , ' , ' ' , . ' , , , , ' ' , , ' ' , * , . 01 . ' ' <:1 - ~ ' . . ^ ..... i.. Jtl \ . . PAI2(IUIIII ~-. ....... . , . , , '. " [. 102] . . [. 103] ' . " , , ' , ' , * -

manaa rei preefuenint, pace oum 1 5 8 ipsis facta, gendo, uti et csteria simul ejus loci ac temporia quietos illos ac aecuros reliquiaeent. Nam niei ex curia, ita occupabatur 1 5 9 ut reapirandi vix crebrie bellia penuria urgeret,coDtinuis3ent utique apatium baberet, per diee quidem iateatus contia templiseanctiesimia rapacea raanua.Verum exteri oend multitudioi urbanae; qu cum e Romanis rapiores magoeB neo ape aecura poaaeaaaa incuban- Italisque constaret, illis fldebat, boa ut auepectoe tes pra?dae,utique assidue circumsonantibus minia obaervabat. Erat autem magna vis confert plebie inaultibuaque repetentiuro et ex urbe ipsos pellere collectitii geaeria, vulgus plerumque imbelle, paconantium, fecerunt quod aolent qui rerum aliena- randomanu victui variiaartificiia attendens.Tamen rum brevem modo furtivamque nacti uauram iia et ab bia cavebat, utpote qui si efferati vim paranon ut euia ac propriia parcunt, aed mox sibi ex- rent (quo traberentur exteri de atatu incerti, DO torqoendas arbitrati, interim dum licet iis abu- mox spoliarantur metuentes, pronum erat), vel tootur veluti mox auferendie et profuturis hoati, ipso numero formidabilas eranl, cum armati non quod proverterc aubtrahendo ac pro ae quisque eat multi ad manum easent qui eia opponerentur; deripiendo prudena conailium putabant. His dictis quare utcunque acquiescere prasenti sorti videet actie imperator miait ad Caaarem quam celer- bantur, non tamen de iis aecurus Casar erat, aed rime non unum aemel aut omnea una, eed multos evenlua incertos reputana, per diem quidem (ut dicere coepi) eedulam dabat operam compescendis qootidie alioa, auper alios, aimul ut quam aaepiasime, mutuia expeditis ab eo ountiia, certior fieret turbis et coitioni diaturbandae plurimorum ; quod de singulia qua3 ibi erant aut fiebant; eimul ista aaaequebaturplateaaobiena cum idoneo armatorum maodatorum frequentia efficaciusurgendum CaBsa- comitatu, ac circumferenda per urbem terrifica rem ratua ad prsparanda in urbe, quod maxime sui spacie, metum utilem inoutiena: per noctem volebat, cancta proximae aaae iatbuc migrationi ruraus vigilum cobortea curaare per vicoa omoea. com familia et comitatu imperatorio. Quamobrem fora et angiportue obire cunctoa jubens, ecrutapecaliariter praescripserat purgari adornarique rique diligenter num quia uapiam domo egreaaus palatia fti quibua veteres imperatores babitaaaent. aut in urbem per hiatus murorum, qui multi unOptimatea pariter pro ae quieque familiarem ali- diquepatebantetfacilemdabant aditum,ingreaaue quem mittebaat propria ibi cujueque curaturoa, vagaretur. Csterum quotidie fagientea conferti. petendo aoilicet recipiendoque avitasipaorum aedea quo quisquo poaaet, ex illa quam dixi oolleotitia et ad proximam habitationem ioetruendo, provi- multitudine plurimi parte sollioitudiais Gaesarem dentes haud aibi fas fore cunctari differreque re- levabant, aecurioreaque reddebant noatroa. ditom in urbem, quando imperator, quod mox 31. Ut imperator comitantibus principibus ingresfacturum cernebant, eo iter jntendisset. Porro qui sus inurbem sit. publice aat privatim adormandia illic cunctia prs- At imperator aatia jam omnibue compoaitia fecti erant, atrenue atque attenie negotium cura- univeraum quem secum babebat procerum ac faniibant; et Geaar dividebat dorooa peraonis et di- liarium comitatum ducena,Auguatam quoque auam gnitatibua, prout caiqae oonveniebat. In quo ur- conjugem et regiae stirpia tenerum eurculum exea

599

GHORGH PACHYMER.fi

600

, ' , ' , , , , , ' . , ' ' , ' ' , . , , , , . ' , ' , . " , , -

. * ,

. ' ' , . , , , ti . [. 104] , ol , . " " . , ' , . ol * ( ),

auaceptum Andronicum, oui tali tribuendo nomine honorare studuerat patrie eui Andronici dudum mortui memoriam, perquam etiam quadam osteotatione 160 filialis pietatis vulgo jurare consuevoral, cum quid affirmaret, magnum domeaticum paasim in ore habena, et Augustee matrem quam magnam dominam pleriquehonoris causa nominabant, denique cum majoribus natu cuactia et univerao aenatu in urbem itcr arripuit, ac trajecto Uellesponto proceasit inde vereua Byzantiam ; quo perveniena et ad Aoream delatua portam ibi per aliquot diea aubstilit,sedulo providens et mandatia opporlunis curana ut in ea,qua parabat in regiam civilatem iavehitriumphali pompa,nibil ad religionia aanctitatem,nihil ad aplendorem magnificentiaa posaet desiderari. Inter cstera jusait afferri ex monaaterio Pantocratoria eacram imaginem intemeralae Dei Matris, quam aiunt opua eaae divi Lucoe, ejua penicillo ac manu e vivente coramque apectata Deipara expressum, missum deinde ad Pulcberiam Auguatara ab bujua fratria domina Eudocia Athenienai ex Palaealina, donum plane mittente et accipiente dignum. Hac duce praeeunte ingredieadocivitatem quamejusbenelicio eibi apertam traditamque crederet, putabat se teataturura eatia cui tanti auccessus gratiam deberet, et sic quantum posaet officium grati animi patronae tam liberali repenaurum. Juasit prretera unum e p r ulibua qui aderant Georgium Gyzicenum, atola iaduta eolcmnem precationem praeire ac convenienle preeenti gaudio gratiarum actione rite defunguTura denique,postquam diu clausa perman-

eerat, aubito aperta eat porta Aurea, et antiaiee orationem inchoavit, quando imperator et univerBua ejua comitatus gravi et tardo inceaau, mente vero 161 in Deum penitua intenta, demiaaissima professione Bummee gratia? a ae pro tam insperata felicitate Numini debit, civitatem ingreaausest pedibue ambulams, oroni regia majestatia faatu velut tali caaremoniaenon congrucnte proraua deposito. Erat tuno bora meridiana et eummua diei fervor, sole pupra verticem allissimo ignitoe radios vibrante. Tamen devota pompam celebraatium alaoritaa cum eetu incommodo certabat, unoquoque ipsorum, et Auguato praa caeteris,Bubire libeoter parato si quid detrimenti valetudo patereturex ardeatisaimo coeli verticem inaidentie meridie aolis vapore tolerato, dum aic lento gresau ad magnum palatium feruntup, nondum apta ad imperatorem excipiendum regia Blachenarum propterea qood ba?c sordebat adbuc fumo plena nidoremque olens Italicum, parietibue illio paasim fuligine inquinatis per Balduini coquos illita (ipso id baud digna priocipe negligentia flert sinente), quaa purgari nisi longiori tempore et laborioaiori opera neqoiret. Preterea illa iragni palatii viea eat eccurior inlerim aedee futura principibua in urbem nondum plene pacatam ex tam diuturna bostili oppreeaione tunc primum ingreeaie.Plebs porro quiete gaudene,viso tum ppimum in nrbano palatio Romano iroperatore, etupore ia gaudiam vereo bene de ceUro sperabat, proventura ex talis principie presenti regimine leela eibi cuncta confidena. Mibi qaoque videntur ipei qui eupererant in urbe Itali ad banc

DB MICHABLB PAUBOLOGO LIB. .

602

. - ^ , , ' $, ' . ' . , '. " ' , . 6 , ' ' , ' , ' , , , , ' ( . . ' ) ' - ' * , ' , ' ' , < . ' , . " , , I ^ , '. /, ' , , ^ , . ' ' ol , , . ' > ' [. 105] ' , , ' .

epeciem multo auguetioris majestatis aliquantum fecti a concilio gentia publico misai, quem Potedeliniri potuisse, ac non longe futuri fuiaae ab atatem ipai vocant, nomine signiflcante preetorem acquieacendo prssenti fortunee, haud ignominio- aut magistratum rerum judicandarum et adminiBum eibi ducentea tali principi subease, niai rancor strandarum, auctoritate praeditum, propriis itera ingenitus in oontemptum poteatatis bomini non obtemperantea legibua ; praeterea ut eaeent immusui generia commiasas traberet, prsesertim 162 me- nea 166 ac prorsua Iiberi in omni ratione navixnorea calamitatum recentia cladie, et pejora ex gationisac commercii, negotia aolita ipaiaindustria proclivi metuentea, alioqui auperbos aniraos. Ca- ; gerentea. Haec Genuenaibua promiasa, Venetis auterum conaumpta tota ea die plaoaibue triumpba- tem et Piaania pariasimiliter oateotata aunt,nempe libus et reatis canticia, per noctem sequentem va- ut illi quidem eub bajulo (vocabulo, ai in Graalido praesidio palatiura eeptum est. cum interpreteri8,prpo8ttum sonante), Piaani aulem aub conaule, qnaai dicaa epboro aut dile, 32. Ut se gesserit imperator cum diversis Latinorum legibua ipeorum quiaque prop-iie uterentur auaapost ingressum in urbem. que ree agerent prohibente nemine, libere per omMane coosecuto totum ae imperator impendit nia viventea; ca3terum Genuensibus ealie fidere non conailiia et deliberaiionibus de optima ratione cone- poterat intra urbem degentibua, quod multieaaent tituendae ac praeaidiie firmaad civilatis, deque via nec cum Piaania et Venetis communiter viverent, ac modo conciliandi atqua in partea euaa, quoad aed aaas aibi separatim res haberent; quoa allaposset fleri, irahandi praecipuos quoaque Italici ge- trari, cunT.apparerent, et plebis proscindi conviciia neria (bi erant Genuenaea, Veneti et tertii Piaani): haud moleste ferebat, sic illos (quod sibi utile punam ai hoa sibi devioxieaet, apea erat vel pariter tabat) cohiberi nefacile prodirent, et intus detineri asseoauroa et quasi vi quadam, vellent nollent, at- gaudene.Eaporroinduatriatractandieeparatimcum trabendosreliquo8,vel si contumaciainvictain odio . unaquaque gente, et praeeentibua quidem benevoperslarent, exarmatos eorum disceasione rainus lentiam exbibendi, procul veroabseotiumiraa exardeiocepa adnocendam valituros ei quieturos necea- mandi donie missis et pmilegne indultia,eju8 erat -sario caeteros. Quare iia ad ae vocatis alloquendia qui ostenderet formidare ae rationum barum consolidum aumpsit diem, idonea commemorana deli- aensum et conapirationem in communem expedinieodia ipaia, et spe commodorum cuique privatim tionem bellicam; quem illi magis a^movebat inoblatorum abduceadis a comrauni universo Latino- tendebatque metum acceptua de Balduino nuntiua rum generi conspiratione in odium Graecorum. Nec ia tum referenB fuga eel atu m ad Carol ro,prae feroccm nibil proficiebat ista opera : aenaim eoim circura- et magQorum spirituum virum, afflnitatem cum bat feroa, etaevosiratorumimpetuabeneflciieemol- eo contraxiase jungenda euo Gnroli fllia, imputata liendo frangebat. Ipaie quippe indulgebat ut in bo- in patrimonium etmaritalem dotem urbe Gonatanno urbis loco habitare aecuie poaaent, tanturaloci tinopoli,quam licet qui asaignabatnon baberet, adoccupantea qoantura sibi aufflcerc putarent, aua miait nihilominue Garolus libenter,aperan8 ae illam ipeorum propria utentee disciplina, sub cura p r recepturum claaae,quam ad idarmabat, immiasa.

003

GEORGII PACHYMKAJS
L

604

'. " . . " , ^ ' , . , , \ . , , . *U , . " ' . . , [. 106] * ' , $ . ' * , . ' . ' , ' * . , , ' . . ^ , . , ' ,
1 t

cunctia undique regionibua, ad molta remigum 33. Ut ret urbis ardinaUe sint ab imperatore. Priroum imperatoris urbem iogresei opue fnit millia centuriavit. Plura qaoque ejue generie alia euburbiorum inquillinoain urbemioducere, ad mare fecit, partim ad uaum veram imminentis belli, priue habitantea : aecundum distribuere 1 6 4 o p t i - partiai ad apeciem, eperana terrore ipso varii apraatibua bsreditaria bona intra et extra civitatem, paratua et oatentata inde confidentia ae represeudomoa et agros ad culturam, segregata lamen ea rum apea audacea inhiantium urbi Latioorum et parte quam in gratiae loco eximievoluntariiareaer- novam in eam expeditionem parantium. vaverat, premiuin debituin atudio at benevolentiae 34. Deliberaiio antistiium de patriarcha Anenio. ipsoruin : erat autem illa portio terrae optim et 1 6 5 Gurs quoque imperatori fuit statua Eccleio omni fructuura genere feracis. Ezcepit et partes aliaa monaeteriie valde pingues. Erat autem ei in aiae tuncviduatae paatore. Gongregavit ergo epiacoanimo monaateria urbanaiiequasmultaextraurbem poa, et aententias eorum exquiaivit, quid opua eaact variia perOrieQtem lociaviaebantur ditia, et magnas factodiacere cupiena. Erant in iia quibua Areenias multitudini alendaa quod aufGceret habentia, con- revocandua ad aedem patriarchalem videretur. jungere, eic fore autumana ut ex alterorum copia Negabant enim canonioe factam ejua exauctoratioalteroruminopiffi aubveniretur; qnam optimam pu- iiem rquippe aiebant oportuiaee ampliusexapectare tabat monasteriorum urbia recte conatituendorum poatquam ille invitatua ad reditum fuerat, neotam rationem. Statuit quoque ut evooatia ad urbem cupideprocedere ad ejua nec accuaati necdamnati frequentandam aasignarentur loca in qnibua sedifl depoeitionem. Alii oontra dicebant aatia conatitisse carent, certo indicto vectigali quod flaco penderent. de fixo ejua et irrevocabili abdicands dignitatia Ante haac et aliud inatituit majus memoratuque propoaito, ne aliam expreaaiorem recusatiooem digniua, decernene videlicet ut ope ac favore regio exapectari debuiaae quam ipaum aeoesaom, exquo juvarentur conatua eorum qui antiqua monaateria nullia precibua misaoram a aacra ajnodo retrabi desolata vel deatructarestituere in priatinum splen- potuerit. Inter haec ultro citroque mota dictaque dorem curarent. Incubuit etiam atudio ingenti alternana imperalor, et modo hia modo iilieaasenzncBnibua urbia iDataurandie reficiendieque, qoa tiri vieue, nunquam expediebat in utra potiua conhiarent aut labemfaoerent.imponendiaquoturribae trariarum aententiarum acquiesceret quianesciebat ac propugnaculia ad custodiam manu promptia utrum coneilium esaet utiliua ad flnem ipai propoexpeditiaque militibus. Satie enim intelligebat mi- aitum conQrmandi et in majua promovendi rea nime quieturoa puleoa inde Italoa, eed clasee quam euaa. Nam hinc quidem borainem expertw facilitaprimum armata venturos ad recuperationem ten- tia, auotoritatis magn, rebus iteram eccleaiasticis tandam aic araiaaffl urbia. Quare et ipae clasai imponi honeatum, amplium et vulgoplacitorumap* apparand edificandiaque navibQe operam impen- parebat: et idem erat imperatori peroommodum, dit. Et in navale miniaterium e multitudine qus ei quo modo aenem potuiaaet inducera ad ea que in urbem, ex quo erat recepta, oononrrerat e babebat in animo, quaeque agere jam cceperat,

605

DB MICHABLB PALJBOLOGO LIB. II.

606

, ' . [. 107] ' ' , ol . * ^ , ' , ' , , , . . " , , , g . '. " . . .

, ' , ' . ol , , Xiorc ol , . , [. 108] * ' , . ' ' , , -

ainebat. Multorum i n imperatorem gliscebant non patriarcbalia auctoritatls n u t a ^ t auffragatione roobacuria excitata indiciie euepicionea, parum eum boranda, Sio enim et quod decreverat perficeret, benevole i n pupillum Joannem affici atque adeo i n et s i m a l omaem omnibus offensionis ac querelaejua circumventionem incumbere, unde criraen r u m ocoaaionem demeret. 8ed rureus verebaturne perfidi i n ee ipaum attrahena obliquia plerorumape ista exoideaa secarim suia rebue magnam i n que iDdignitatem rei non ferentium oculiadeeignafligeret, ac qoaei qoadam mota Gamarina novarum batar.Gonatabateum fictiacauaisgraviter multaase i ndetempeatatum periculoaiaeimasexcitaret nubea; quosdam, quorum culpa DOD erat aliaquam Joane coolrario ai peraiateret in Araenio procul habendo nem imperatoremlibara voce prsadicaaee; quem ne a l i a m q u e patriarcham eligi curaret, occurrebat nomino quidem tenue sibi adjungi collegam auprefieri quidem tunc posae ac lacile aperari ut conailia do amovendo a epe inaperii pupillo exitum habe- C poteetatie ferre poterat. Neo diasimulabat r e o t : ceterom 1 5 6 orituraa iode turbaa provide redigere plane ee puerum in ordinem et ab omni bat, oupidia rerum novarura apecioaum adveraum funditua excludere participatione imperii omni ecse conjurandi pratextutn non neglecturia; quoatudio cupere, a o i a eoverti fortunam aalutemque r o m utique aedilioai conatus favorem apud vulgua propriam ducere i l i u m incitabantpartim horaihaod dubium inde traherent, quod j u a t i t i s ac r e l i nea, partim ipaae rea. Eulogia videlicet ejua aoror gioaia i n vindicanda aacri capitia injuria, j a m nullum faciebat finem ejua iniquiiatia auadeadas. p l u r i m u m invidioaa, colorehoneatieaimo commenAndronicus autem puer, filiua imperatoria Paloeodareotor. Hia auapenaua curia atque atramvia i n logi, creaceoa in die epe indoleque bona, tacilo partem ambigoua optimum judicavit permittere aui aapectu parlem aaaidue 167 atimulabat, quaei negotium quaei aortis arbilrio, ipaoa qui convenedeprocana ne se privatum adoleacere permitteret. raot epiacopoa ainendo libere decernere quod velQuo tantum commovebatur,at viderecbariaaimum l e o t , autuman8,allaturum ut aolet, aliquid forte i n filium expertem eummi honoria rem plane intoler e m non incommodam tempua ipaum ac m o r a m ; randam arbitraretur. Vebementiaaimum porro maquae at longior oontingeret, aatietes inter ee chiaationia injuatiaaimaa iooentivom erat ingena commiaaoa admonuit, dareat operom mature con- D ambitio et intempempestiva auperbia moderari aibi eiderandia cuoctia, nec deliberationi flnem irapoatque infra Snea, aequ mediocritatia sa ienere nerent quoad oranea ad unum i n concordem aentendedignantia; cui protextum coloremque cupiditati iiamconvenirent.Ipae aliocuras^erlitad inatantiutn fucaodee suggerebataliquemrecuperatiourbia, qusa itdminialrationem, haud tamen attentione penitua eedes eeaet imperii praecipua, quaai ea capienda aversa ab iia q u a i n avnodo a Patribua agereotur. proprie i n imperii tbronum aacendiaeet, ao u l in qoos quaai furtivua obtulibua, aliud licet agere eam aolua, auia uiique expognalam auapioiis, eimulane, perrexit obeervare. evocatue eaaet, aic imperare aolua in ea et ex ea 35. Ut imperator puerum Joannem amoverit; ut deberet. Porro id propoaitum habebat i n arcano indeprehecaibile primia obtulibaaoccurrantium. Si Italxs domicilium aiiributum fuerit. qui taraen penitiua intro piacerent, cum ex aliie Natn quod maohinabatur animo, acquicscere aignia, tum ex eo quod aecum Joannem i n urbexn jpsum io re tali et nimiaa flducie indormire non
m f f l

607

GEOR0II PACHY&BRAS

608

' , , , Tt. ' ' ' . , ' , ' , , ' , , , , , , . " ' ' ' , ,

. ' . '. . [. 109] . ' \ , , ', , ' . , ' . '' , ' , , ' , ; , , " , , ' ' ' . ' .

non duxiseet,8ubodorabantur quid pararet. Cogitatum profecto nefarium et ortu primo exstinguendum. Nunc illud sinu gignentis faotum et lacto quodam fereB cupiditatia edoctum ueque ad audaciam Deum ipsum fcedifrago perjurio violandi, erupit deniqoe magnam in perturbationera perniciemque Romanoruro. 6ed haec poatea: hoo vero tempore coepto imperator inaiatena operi rea urbis in statum quam maxime aecurum componendi, Geouensea quidem, quique jam aderant quique mox venturi exspeotabantur, plurea et contumaciorea cernena quam ut spes esaetsubjici bonafide Romanis poase, providenaque fore ut levibus quibueque aubinde oauaia autpraatextibua ad arma et rebellionem concitarentur, utpote hominea arrogantea et ferocee, eos intra ipsam habitare civitatem haud putavit tutum; eponendoa 1 6 8 igitur duxitin propria ipeia asaignatum looum. Ao priocipio quidem Heracleam Thraci ipsos transtulerat. Deinde tamen securiue exiatimavitcollocare illos regione Pereae, et aua intra solam arcem Galats habere domicilia jubere. Venetoa autem et Pisanos, quorum erat non ita magna multitudo, manere intra urbem permi8it,eed separatoe ab invicem et ab aliia, Inde ad omnepericulum certius, quantum in ipso erat, prsvertendum dirui et aolo fundilue squari jussit raunitionea tum intraurbem arois exatruot ad maritimam fori partem, tum extra saburbii Galata. In quo sic propugnaculia nudatohabitare Genuensea ex adverao oppositfeipsi ab ocoaau Perae, extensa quam maxima in longum domorum aerie, prscapit, aliia quoque decer-

nena praascribi locoa ad habitandum, et cuiqoe genti auo8 oensua et vectigalia, nollo probibente provenire. 36. De legatU ad papam et Italos ab imperatore missis. Misitet quamprimumlegatosimperatoradpapam, dooia eum deliniene. Duo aatem legati eraot, quorum unua Nicephoritzea, alter Alobardea vocabatur. Uterque scriba Balduini fuerat ouper imperatorialtalorum ;undequod ad parteeBomanonim transieaent, proditionia accuaabantur a Latinii. Hos in Italiam appulaoe grave periculum excepit, in quo ne nomen quidem aacrosanctum legatorum extrema ipais mala deprecari poluit, quanquam aliaa imperator proditionia in ae reoa ex urba tom a Latinia detenta subdole miesos benigne accepiseet, crimen honore legationia occultatura se videre dissimulana. Itali enim cum aliaa irritabiles 1 6 ao vebementes, tum incommodo reoenti amiss Conatantinopoleos efferatiadversoa boa talitempore sese ipei offereotea in rabiera aolito majorem, uloiaci aopplioio proraua atrooi crimen ipsia impactum proditiooia aggreeei repeote eunt. Gaptum videlioet Nicepiioritzen a pedibus ad capot vivum crudeliter excoriarunt, non magia in poenam aoeleria ipaias quara in imperatoris ipsum mitteotis igoominiam ao contemptum. At Alubardea, comperto quid aibi pararetur, prevertit infortuniom fuga matura.Hio anccesaua miasea in Italiam legationia fuit.

DB MICHABLB PAUSOLOGO LIB. UI. . . " '. [. 113] , , ' , ' Qa , . , ?' , , , , , - g . , , ,

610

. * , . ' , ; ' . " , ", , ( ), , . ' , , , ' , ^ , , ' [. 114}

III.
1. Quid consilii ceperil vnperatov circa patriarcham declararet, quippe quem videretur opinari aut non Artenium. videre qu in ipsum peccantur, aut conaivere ad At imperator moltis undique cogitationibus oc- scelera, poenis eorum nunquam repetendie. Quibua currentibua tandem intelligons fieri non posse ut ex rebua vel propria probabilitate vel artificiia adres Ecclesiffi sine patriarcba componerentur, deli- versantium populo perauaaia maximara orituram berabat secum quo paclo consequeratur ut et aedi perturbationem palam erat, tamque atrox excitauvacanti daretur patriarcha et eimul sibi ex senten- dum discordiae civilis incendium, quo periculum tia destinata procederent. Nam horum alterum ai eeeet ne caput ac familia ipsius simul cum ipaa conflagraret. Talia reputans forniidaneque aaccederet, altero deficiente, claudicaturum neccs -rcpublica v ^ ^ v , r 1 sario statum suum providebaf. Quippe ei restituto iraperator connectereinaociabiliavoluitjpatriarch patriarcha ipae prohibcretur exaequi quod drcre- videlicet reatituliooem et exauctoraUoocm legitimi verat,e roaximis se apebua im par lapeurom infor- principia. Hoe autem erat telam texere lino linum nonjungendo,eed diversasnec natura cobsrenteain tnnium exhorrescens cogitabat: ain relicto illo ubi erat, ipae per aeae quae vellet efflceret,! lOingen- UDUm etamen intrioare materiaa. Uoc propoaito tem ae aubiturum invidiam et erupturis inde aaaul- aggresaua ante omnia est tentare patriarcb anitibus vix parem futurum reputabat,aiquidam habi- raura, ecquid persuadcri aeni poeaet ut relictis in toroa parum aibiffiquos plurimos,rebu8imminentes suapenso et in iocerto, uti tuno erant, Joaonia punovis, apecioaum praetextum valids conflanda fa- pilli rebus,venire ipsc in urbem annueret, ac throno ciionis, obtendendo videlioet arcanis odiorum cau- patriarcbali in sua vera metropoli conscenso emol8i8, iivori et ambitioni, publice plauaibili etin epe- liri ee pateretur ad sese coroaandum ibi denuo ciem religioao zelo vindicandi ab injuria el repo- pompa et cffiremonia solemnissima.Nec deaperabat nendi in tbronum ereplum exsulantis sine cauea rem ipsi probari poaae, quidquid 171 aliaa in copatriarch, ac veriaimiliter jactando voluisae im- ronatione repugnaaset, quoniam causa nunc erat peratorem eo procul habendo amovere a aa mole- idonea, ut qui prior imperatorum in urbem suis atom arbitrom, quem aatia nosset baud unquam D unius auapiciiacaptara intraverat, priorquoque ibi acqoietorum ingratis ejus et injuatia molitioDibus, coronaretur. Qu ai ab Araenio impetrarenlur, spea e i qooniam praaoptaeset illegitimam znonarchiam erat io aliia quoque aasensurucD, ac cum forent legitimo collegio aoprems potestatis,ecclesiastioum perpetrata qua3 imperator destinarat, factis acquieqnoque aapremum magiatratum illegitimum ma- turum. Tres autem secum reputane reperiebat cau188, quoniam ex eo, cum talie esset,8uffragatiosas, qua3 ipai aperandum auaderent fore nunc exonem in euom ipai aimilem eperaaset; ac duplici rabiliorem in his quam antea Araenium. Prima D traq oe aceleatiaei m a i Dj u ria con aciacend a i n patrem erat, quod eeset verisiroile taedere ipsum exsilii tam sacrortjm, qucm circuravenisaet, in pupillum prin- longi, eoque tedio emollitura ad libcnter paciscencipem, quem aupplantapaet, raale ae de Deo sentire dum de reditn. Altera,quod vixeaaet dubium quin
w O U

611

OBORan P A C H Y M B R J 2

612

' . - , , , \ . ' . , , \ " , (&|5 * , , , [. 115] , , ' (5 , ' . , * , . - , , . . . ' , . , ', , ' ; . ' , ' . " , . . , ' , , -

metueret ne aliua in patriarcham iterum ae vivo eligeretur. proutjam semel erat faotum,etid malum preeverlendioblata occaaione feretgavisuraa. Tertia erat patria3 charitas, qua eum aollicitari addeeiderandum in urbem jam receptam adventum suura neceaseerat: uti et verisimile,8io affectum minime recuaatururaoblatam conditionem regrediendi cum aumraoaplendorcinpatriam cbarissimara.prsBScrtioQ cumintelligeret earejectasibi spera nullam restare patrta urbis unquam reviaendsa. Si autem illc aic * invitatus admittere oblata et petiU polliceri non induceret in animum.ipsamtamea istam aupplicem invitationem idoneae ad populum etcuaationia loco fore ad averteodam ab Aogueto culpam omnero officii neg!eoti,et totam iavidiam in eum qui compellatus renuisaetexonerandam.In hunc fermemodura aubductasecumimperatorconailiorum summa ingresaua synodum bifariamaciaaam contrariia aententiie. boram revocanlium, illorum excludentinm Araenium, ipae ad revocantea se adjungit et sui acceaslone aufFragii quaai momento alteri lanct addito eatenus arabiguflB deliberationia pquilibrium depreaait, accedentibua mox quoque quiArsenium excluaerant,prsaertim ubi per aynodum, satagente iraperatore, ipaorum et securitati ethonoricaotum cst abuode decreta oblivione nuper actorum, et sancito nc cuiquam fraudi foret illa, ?ive injaatitia eive temeritaa dicenda esaet, qua fuerat vel exauctoratua Araenius vel Nicppborue electua. Comtminiu 172quoque aubito excommunicatia eo nomine roddita. Statutum etiam ut ordinati a Nicephoro reciperentur, ne intempeativa morositate Eccleaia ecinderetur. Hia conatitutia aynodi Patres mif.unt ad Arsenium qui ipaum ad reditum invitent. Quos ille ut audivit, primum graviter ferre visue eat, quod tantum invitaretur, non etiam rogaretur ve-

niam dare ob ea qoae in ee peccata fueraot, cauaando invitationem merameorum eesequisenulliue peccati conscioa profiterenlur: namai agnoacerent culpara, utiquo deprecarcntur. Tamen cum hacejus exceplione admoniti legati precee etiam adbibuisaent,mitigatu8aenexcxhibuit sepromptum ad eundurn quo vocabatur. Reque ipsa partim terrestri parti m maritimo itinere ad Rufini praadia ee contulit, vel paululura illic acquieacendi cauea, vel indeclariua ex propinquo certiusque respondendi,cogDili8 disfinctiua quaj peterentur. 2. Ul revocatus patriarcha invectus in urbem sit, et illic rursus coronaverit imperatorem. Tgitur conventua illic patriarcha legationiboa com ab imperatore tum a synodo missfo, postque disceptationero ultro citroque cunctorum accuralam, partim largitus partim pollicitus quae poetulabantur, celeriter tranafretavit, et invectus in urbem, coneentientibua jam oranium votie ac calculie, patriarchalem ruraue insedil tbronum.lbieumprimus imperaior, poatquam diligenterexcuaassetqueacta fuerant, demisse veneratus exquiaitis affecit bonoribus, et in liberaliter a ae collatorum Ecclesis munerum proventuumque possessionem misit. Ac aacrorum quidem apparatum etecclesiaaticamsuppellcctilem, imminutam multis averaie per Italos, reposuit atque in pristinum reformavit atatum, pr po8ito ei rei curand monacbo Rucba, viro industrio. 1 7 3 Ornavit de DOVO altare; ambonera et soleam, tam aliaquaedam.refecit regiia impensie; velis praelerea et vaaia eacrie Dei aedem ioatroxil ad convenientem apeciem elegantiee. Adjunxit ctiam nova Eccleaie prasdia praeter ea quae prius altribuerat ad alimenta et atipendia cantorum eacrorumque ministrorum, ncii neceseariorum patientes penuriam officia sua negligentius obirent. Omoia ea

613

DB lflCBAKLB PALJBOLOGO LIB. III.

1

614

. - , ; * . ' , , , , , . * , , ' , ' . , , . , , . ( '. ' , , , ' . , . ' , , , , ' , , , . . , '. " , . , [ . 116] , , . ,

patriaroha et ut in Dei booorem facta donataque aptum putavit mittendie ad gentes longinquas legareligiose ao liberaliter jucundiasime admieit, et ut tionibus, ad principem videlicet Tocharoram Chalau in eui quoque gratiam atudioaiua impenea grate et ad ifitbiopaa. Nam aultanum Persarum aecum agnoscere imputareque in benefioii proprie accepti babebat Azatinem, in urbe vitam degentem ignapartera ao locum pre tulit. Boque maxime in- viaaimam ao totoe etiam in triviis comessando comdactua est ad coronandum munificum largitorera, C potandoquecon8umeatemdies,quippeexhau8tatum obliviscendumque priorum, omni deponeodo inju- adhuc et raris incolis pro BUI magnitudine habitata riaram napera depositione sibi factarum aensu. Or- civitate, vacare plateaa frequeotia civium et quasi dinatia qain etiam a Nicepboro omoem fuactionem deaertaa cernens, libera illa solitudinefruebatur, et sacerdotii permisit, excepto solum secum uaa pa- aic tanquam rure degeret procul ab arbitris, eecuriter, ubi eacris solemniteroperaretur, minietrandi rue cum familiaribuB et raagnis sua? gentie ac cotJ9H. In oceteris promiacue pari jure ao reliquos mitatus virie, meneia in propatulo positis aesidena adhibuit.Cauaamautemexceptionia hujue allegabat bacchanalia quotidiana celebrabat, vino sese barhano, quod videri posset ut justa et rite aota com- bara impudentia palam ingurgitana. Ad eos igitur probare qu geata contra se fuiaeent, ei ordinatos quos dixi SOIOB destinaodas legationea haboit, et ab inetraso ia suam looum in conaortium faciendi mutuaa inde viciseim accipiendas. Atque ad Gbalau secum ad aram sacri communisadmiUeret. Simul quidam, principem mouacbum eteacerdotem misit, autem eai ei propoaitum videri conveaire ut impe- qui Gliam ipsiua notbam nomine Mariam, quam ex raior iterom ritu aolemni coronaretur, libenterad Diplobatatzina susceperat, desponaam ipsi conjui d quoque aonuil. Quare diee iati ceremonis dicta gem coroitaretur. Et priacepa cum tunc eeeet arest Dominica proxima, qua patriarcha imperatorem JJ chimaodrita monasterii Pantocratoris, eplendidismagniflco apparata coronavit, nulla proraua facta simaapeciemolliesimisimul ditissimiqueapparatue mentione aut aignificata memoria Joannia, aed po- ista Bponsaa deductione functue est, oircumferens titts eodem iacite rejeoto per id quod honorarii inter caelera templum solutile tabernaculi ritu muneria loco concessum ea oocaaione Alexio Gaa- crassie e serioo velia circum et superne tectum, eari eat in praemium captae urbis, ut videlicet ata- eanotorum formas auro elaborataa babena,crucibus l i m poet inperaatea (hoo est 1 7 4 Auguatum cum et funibua firmatas, pnaterea vasa sancta pretiosisconjuge) et patriacbam memoraretur in precibue eima ad ueurn divini eaorifioii. 1 7 5 Tali magnipublicis, quas aynaptas vocant. ficentianuptialieistaoonventiocelebrabatur. Verum Chalaa mortuo antequam ad eum princeps cuin 3. Ul imperalo- Ugationem miserit ad Tocharos spoosa pervecissent, puellaaero licet adveoiens re affinilatem cum iit contrahens, el ad jBlkiopas. infecta non rediit: oupsit ecim fiiio et eucceseori Hac vice rerum imperator euccedentibua sibi ad votam negotiie, et pace domi oonetituta, tempus Chalauin priaoipatu, vocato Apaga. Sultanum porro

615

GBORGII

PACHYMERJE

616

*. , , ' ' . , , , , ' , . , . [. 117] " , , , , , , JJ , ^, ' , " ' . iEthiopum aliffl utilitates impulerunt ad fcaduecum imperatore faciendum. Erat is genere Gomanus, venditue olim i a servitutem, qua in regnum mutata aatagebat prudentilaudabiliqueconsilioutcommeatus esset facilie popularibus sais ad eos quibue i m perabat, indigere ipaoa sentiena tali auxilio. Sunt enimvero non magis situ quam iodolo naturalique qualitate inter se adveraaa atque e diametro oppositce arcto auatrmaeque nationes, coramiaaia invicem penitusque dissideotibua qua corporum qua etiaro animorum affectionibua, pro diffcrentia vide licet temperamenti ao coeli, quae inter utrumque tractum intercedil; cujuactiam vestigia cernuntur in brutis animantibus, quarum aubSepteatrionibua nats alitaequa a geaeris ejuadem genitia educatiaque ia regionibus meridianie baud modicia diversitatibua differunt, color aiquidem etiam ipee corporum discrepat, in Borealibua fere candidua, in Australibua ater. Sed animornm in hominibus majori8 momenti diacrimen eei, atolidorum et vix ralione utentium i a aeptentrionalibus, apud quoa frustra requiraa logicas pbyaicaave di3ciplinas,acientiam aut prudentiam, cum ne ratio quidem parandi necesaarii victus aut coQvenientis cultus, non artes, non opiflcia, aon cffitera quibua bomines a belluis differuat, i a iia reperiantur. Vividi e contrario acresque, projecti ad contemptum perioulorum cupidique praeltorum Borealca aunt, tum irritabilea, et ai quia laceasierit, fanatico ruentea impetu in caedee mutuas, 1 7 6 martiale proraua genua et cruente pugnax. Quorum cuncta i a Auatralibus contraria, aolertibus, manauetia, eximie Callidie, politicaa rationia consullia, induatrii ad artes, rationalia diacip l i n capacibus, fecundia coaailiorum, et in omni occaaione quid optimum factu ait momento videntibua, viciaaim ad laborea pigris, ad pugnas molli-

, . ' , , , , Qsp , ' * < . , , . , , . . , ' bua, otio gaudenlibua, egere feriando quam aata* gendo abundara malentibua. Cujue tanle diecrepantiaaai quis soli cauaam impataverit haud a vero, ni fallor, uberrabit. Quia enim ejue radii Arctoos et exiguo teznpore et raro et oblique illaminant, non eam cerebris bumanis vitalia caloria menauram afflant,quad expediendasoperationeamentium,8enausque communis acnmoniam requireretur. Frigue porroilliuaccBli naturale, aolaris teporieadmiatiooe liberum, addenaat duratque cutem corporura, craaaitiemque et aoliditatem inducitraembria. Sub meridiano oontra circulo aut i n accedentibua ad illum terria frequentiua immineaa conatantiuaque imraoranaac euperne incoqueoa aubjecta vapor ardentie aolia eliquat corpora, et ad otnnen motuum alacritatem audaciamque certaminum fluxos languidoaque artua effioit. Afficit autem alterarique ani-

mo8con8an&uquodamqualitatibu8eitemperameolo
corporum, naturalis tradit ralio, experientia sane suffragante. Uis de cauais et olim jfithiopea valde gaudebaoi afflueata ad ipaoa copia mancipiorum Scytbici generie quippe quorum opera com ad omcie laborioeucn miQisterium tum ad contantiones impetusque preliorura i a uau necessarie tuendis iiDibuamilitiiB percoraraode uterentur; quoamious m i r u m imperitatnem j a m ipaia bominem ortu et natalibua exterum, cum proprio, tum popali cai praeerat genio, auas gentia conaortium conauetudinemque affectasse, m i l i t a r i utique, qua egebat, manu noa aliuodeipai quam ex empta evocaUque iadejuveDluteauggereoda. Quia vero Scytbas ad se tuto deportare niai miaaia ad Euxinum oavibusoequibat, cujus maris fauces cum haud dubie foreot in 1 7 7 potestate imminenlia illie Conatantinopolitanas civitatia, faoile vibebat prudona barbaros nequaquam eibi, quod optabat, aliter quam gratia

617

DB MICHABLB PALKOLOGOjUB. III.

618

(5. - , (5, , > ' $, , . , , ' , ' , ( ' - , ? . ) , ( ), '. , . , , [. 118] - , , , , , , T O I C , ' 8 . . '' ' ' , ^ - ' . , - . , . . [. 119] . , , *. - . , . , ' . " , g 0 1

et beneficio imperantie illioposse contingere.Quare et naao tractum DOD invitum aequatur quoounqae istout placato benevoloque uleretur, multis lega- duxeris. Herba veacitur: eed et panem et hordeum tionom et miesorum cum illis munerum conabatur non minua quam ovee libenter guatat.Indolea traofficiia aeaequi. Nec votie exoidit; augualo quippe ctabilia neo iracunda. Si quiJ otfendat (nara ferma annoentelibere corameabantiD Euxinummisai cum aniraaa tibu 8 natu ra qu i bus i nj u rias propulse t arraa aoro molto ab iEthiopum prinoipe, qui Scytharum non negavit), si quid, inquam, infeetum ingruerit, adoleecentulorum maximum magna pecunia coem- C non id calce ut equi, non ut boves cornu, quo captum namerum ipsi perduoerent; quod eaepe facti- ret,non dente eanguinario et terribili, ut apri,non tatam novimua, ex quo blanditiis donorura delioi- unguibus ut felea,sed solie, puto, non acutie dentos imperator eam aperiri ei tuto frequentari per- tibus ulciscitur per moreue nou rabioso8,eed momisit viaro. deratos, utintelligas nolle ipsum aliia nocere,aatia 4. De camelopardali, quale animal sit. habensab sesa quomodocunque propulsare noxam. O t e r u m in donis hao de causa miaeis camelo- Neque vis ulla veaeni deolibus eubeet in perniciem pardaiis fuit animal rarum et mirabile, de quo deotea natura pro armia dedit. Talo peregrina? pluacula hio sujicere deorevi, at qui viderunt forms animalextbiopiaad imperatorem miasum recordentur qui non viderunt diecaot. Molee ei epectaculum diuquotidianum etjucundum Byzaacorporis non magna,qualis ferme magnorum asi- tinis prffibuit, per fora et plateaa ductum. norum, quoa canthonea vocamue. Pelle obducitur pardalibus aimili, rubrie in albo aparaim com* 5. Ut aucli viribus jEthiopes in Syria rem gesserint, et de Noga. poncta macolis, roagnitudinie ao figure equamQiUB imperator ostentabat eo consilio,ut populus marum. Forma oorporis cameloa imitatur, a tergo et femore ad armoa auraum eminena, anterioribus delectatus fruota isto longinqui commercii paoem croribue loDgitudine non modioe auperantibus po- et societatem initam cum iEtbiope ut nostris rebue utilem probaret. Et erat in ea forte oonducibile sleriora.Collum ut in grnibus loDgiaaime protenaum alie i n verticem aaaurgit faatidioae ciroumquaqua quidpiam si quis in praesentis usu tranquillitatie despectantem quodam quaai supercilio ferin auper- acquieeceret: sed qui longe consuleret in postebi. Caput exiguum a oamelia figura non discre- rum.magnam summa? rerum et oomini Christiano parari pemiciem ista in barbaros indulgentia eenpans. Venter albus, a capite per dorsi apinam uaque ad caudam, qusa modica eat, Hnea nigra tiret. Experientiacerte docuit auctoaetcorroboratoe velut ad normam reciiaaime producta aignatur.Pe- iEtbiopas isto libere concesso commeatu puerorom des tenaes in aimiiitadinem cervinoram,flaeial78 e borealibue tractibus, qui deinde in CCDIO roitiori alfluente victus copia in aores bellatorea adoleacerent et ipai ungulis. Ipaum alioqoi animal mansuetura ac oi cur, ut eiiam ludendum se pueris praebeat formidabiles evaeiBse, conscriptis exercitibue invin

P ATBOL . G R .

GXLllI.

20

619

GBORQII PACHYMBELE

620

, , V *... -2.- i . / K . a A a i .. 1 f ! f k t < J \ / t l / l l f . l M I A P IA IW I M - # M < ^ * A f V # / lI 2 1 . * . 2l... voucp , 1. . 1 ; , * ' , [. 120] , ' 6 , , , , 0 * * ^ < , , , ' ( ' , ' , 5 ol ) . , , , ', , , , - , ' ** . . . '. , , . ' & . , ' ' ' , , ' , . . '

ctis ; nec jam viriara conscios euarum sese :ntra c a n c e U o s l 7 9 o l i m fixostenuisaeautaecura poasessione propriorum oonteo toe domi acquievisse, veru m ausoa erumpere ao saepe bella finitimis inferre, eicque magno rei Christianae damoo famam sibi paraese bellic virtutie. Italis enim oram S y r i maritimam uaiveraam obtinentibue, imperantibue etiam Phoanicisa et ipai urbium oltm principi A n tiochis dominantibus, et eductia iade validia copiiaproapere eubinde certare aolitia de poaseasione locorum Palsestins antiquasanctitatis famamerito iaclytorum, quod in iis versatus, paaaua et mira operatua fuerit Deus faotus bomo, i i l i , de quibua agimua, iEthiopea freti exercitibue exjuventule, ut diximue, Scythica conQatis, erumpentee e suia latebris iatas regionea uoiveraas latrociniorum et predatum campum habuerunt, fereatea illic agenteaque cuncta, et tanquam de Myais, quod dici eolet, impune apolia raptaotea, donec paulatim (Italia abhorrentibue afoederecum ipais icendo utpota venerandaa crucia notissimis et implacabilibua ho8tibae),quoad,iDquam,paulatim postejectos Gbriatianoa e maximia urbibua ipsas aolo aequarunt. Et nunc jacet quidem illuatria illa Antiocbia, jacet et Apamea. Oeatructa eat Tyrue et Berytus. Sidon quoque similia patitur. A l i a ex parte luget Laodicea. Tripolia et Ptolemais, magnae Italorum urb8,ac sinunquam fuiasent, repulantur.Pulcberr i m a etiam Damascua, terminue olim B o n a n ad Orientalem dUioDis,funditua eversaest. Et omnino praBter vectigalea Armeniis regionea nihil i b i eubaiatit. Numeroeiaeima vero provinciaa illas opimas incolentium multitudo per omnee diaperaa lerraa in miserrimo gemit exailio, prster eoa qui aut

bello ceciderunt aut tyrannicia tormentia 1 8 Cbrietianae oauaa fidei, quod eam abaegare jusei renuerent conaumpti auat. E Q quid Gbristiaaa respublica profecerit ex auctia ASthiopum viribua imprudentiavelpoliue malitia nostra,consiliisque ambitiosis et privatia utilitatesbene quantovis emptaa dispendio arbilratia cupiditatibus! Tocharorura vero i a cladea Chriatianorum ferociam adhuc quidem utcunque coercemus non armorum utique metu aut viribue ooetris, quibus qaam parum fidacuus ipei aorunt, eed precario emendicaU gratia i l l o r u m , sive, ut vero vocabulo rem nlesi exprimamue aervilibua ob8equii8,affinitatibo8 iilos honoraote8,et ditaates donie creberrimeraiaaitatis, quam in rem optima et pretiosissima noelrorum impendimus.Huc pertinet quodaliquantopoathec tempora foadue ioivit imperator cum TocharisOccidois, ex prius ignotia prodere ee ac proferre ia lucem iacipientibua, et quae noetria finibas a Seplentrione objacent vi maxima ocoupantibus.Qoorum priocipi Noga dioto imperator aliam aoamfi* liam, et ipsara ex pellice genilam, dedit uxorem, Eupbrosynem nomine. Uade oontigit ipsos ultro a nobis a m i c i t i a nomine condonata auferre que aocipiti et laborioeo bello vixunquam acquirere potuiesent.

6. Ut tres reginx tradiUe viris, et quibus fuerinU

Post beac decrevit imperato amovere a aa tres reginas pueri Joanniasororesgermanas, quasvideri poteraot partem aliquam j u r i a ad imperium a ptre trabere. Quare caveadum e t i a n atqae eliam putavit ne iis Romani coojuges darentur, ne qua inde cuiquam offarri rerum novarum inoliendarum

621

DB MICHABLB PALBOLOGO LIB. .

622

. ! , , : , , , ' , . . '. ' ". [. 121] ' , ' , , * , , ' , ' '

. ' ( , , ), . , , , ( ) , ol . '' , ' , , ' , , . , '

poaset occasio ei oriri perturbatio sibi familiaeque aoRB periculosa. Igttar unam quidem ipsarum nobili Latino Maio de Bellicurto 181 nuncupato, qui ex Moreo, unde ortus erat, Gonstantinopolim advenerat, matrimonio conjunxit; alteram Latino item megietani, quem sui perhonorifico apud ipsoavocabulo contum appellabant, nomine Vintimilia, qui lanc famam secutus ex urbe Genuaad imperatoris comilatum aoceeserat, uxorem dedit, et donis eum magnificia honoratum in patriam cum nova remisit conjuge. Tertiam collocavitBnlgaro Sphentisthlabo, montao83 circa Haemum regionisin Mysia principi. Sicque hia imperatorii generia mulieribus procul amandatis, solutus ea parte curarum, aliisproarbitrio gerendia jatn eeouriorem applicuit animom.

sam baotenus famam traneacta, viduam maximi et potentieaimi 182 imperatoria, contaminare lectum ejus et augustale decua cum illuatri memoria tanti ooDJugis fcedisaimo pellicatu profligare, eobjiciendo aeee turpi libidini aervi olim ejua ac eubditi, licet bodie ad imperium evecti. Gujus honestisaimi certa propoaiia cum tamen prudenter vereretur quorsum amor impotens deeperati aucceaeue furiia Incaoaus in tyrannica licentia poaset erumpere, optimum factu potavit banc deliniendas flagrantia cupiditaiis inire rationem. Dixit imperatori haudquadam ae abborrere ab ejus oonjugio, si quis raodus reporireturejus legitime eanctequecommittendi.Quara viderel ecquid eo quo nunc eaaet implicatua matrimonio sese rite poaaet exeolvero. Tali nexu libero ee, ut boneste, ita non illibenter postea nupturam. 7. De domina Anna Alamanna. Arrexit aurea ad eo Michael, et exoitatum oblata Ante omnia memorandum est quid de Anna Ala- spe animum cupide advertit ad comminisoendae et manoatentaverii. Foerat bccexiguotemporo conjux quibua opue erat artificiose inainuandas epeciosae Joannis Aagusti, patris Tbeodori Laecaris, ab eo cauaaa repudiandffl, quam babebal in contubernio, daota in extremo senio, Friderioi eiciliee regis filia, conjugis. Aiebat baud se bire inflciaa talem 6880 Manfredi soror, quam a legatia ad eam acceraen- Theodoram (id erat Auguatae nomen) in qua nihil dam raieeis deductam et soleroni, coronationis ritu ad regii generia olaritatem, ad pudicitis decus, ad Augnatam declaratam memoratus imperator Joan- morum sanctitatem aut caritatem in virum poaset nea uxorem, eamque percaram, habuerat. Hujue requirere, quotninue dignisaimain fateretur quae aicore captua imperator Micbael custodivit eam di- eecum imperaret. Considerandum tamen esse neHgenter ne redirat ad auoa, magniflce tamen ipai ao ceesitatem gravem, immineti nunc rebus Romanis regie quae opue ipsi erant ad victum cultumque atroci periculo impositam, sollicite praecavendi eoppeditana, atnullam non interim admovena raa- Latinorum iras, erepta nnper Constantinopoli chinam ad ejua, ei qoa ratione posset pudicitiam furenlium. Opibus ipeos et numero valere, causa expognaodan). In quo froaira fuit,artee ejue omnea quoque irritari communiter plausibili, pulsos ex iadiosasque blanditiaa matrona repellente, quippe posseseione diuturna et multie apoliatoe, qu proqas eapienterrepuiaret qaam probroaum foret ae tali pria dudum carissimaque habuerant. Concitatum ortam domo, vita in summa dignitate per inoffeo- audiri totum Italorum nomen, et armari conspi(

623

GEORGII

PACHYMBRJE

624

, , \ ' ; , . , , , , , , ^ , ' . [. 122] 6\> ; . " , , " . , . , , ', , , , , ' , , , , , ' ex . g ( ' , , " ) , , ' , ' . , , ' ' ranteaententta poteniiaque ferociaaimarum gentium dora graviler, ut erat cooseataneum, tulit Quam potentiasimam classem, cui vizhabeat Romanum, enim intolerandum contumelia3 genua fore se legiquo nunc statu est, imperium quid satis validum timam conjugem, quae viro imperatori tres o.aree oppoaaU Neque maritimo apparatu haud dubie i m peperisaet, priraura Manuelem fato praereptum,alpares, terreatribus aaltem copiia fidere poasumus, terum Andronicurn auperstitem, regie a patre quibus aalia negotii faceaeent exurgentes e B u l eduoatum, tertium, ex quo GonatantiDopolim migaria 183 motua, unde ConatantiDum prinoipern gravcrant, i b i natum i n purpura, Conalantiaum, aeaidue i n noa atimulatura ardentissimis inatigatio- C inde Porpbyrogenitum, poat tanta merita nullius nibus Irenee conjugia nobia perinfena minari aucompertam culpaa repudiari, exauctorari, ?iro, dimua irruptionera in terraa DoaLras per Tbraciam. imperio, boaore omni privatam abjici, et aemulara In tunta multitudine et rabie coorieotium in noe in lo:um auum intrusam 1 8 4 cernere. fioc meto ex omni circum parle ferociasimorum hoatium, anxia mitlit ad patriarcbam q u i eum auo nomine quia non videt conaulturum utique circumveotas suppliciter rogarent ot tam atrocem a ae injuriam undique reipublicae, qui dcderit operam numero arceret, dignareturque pro eua auctoritate detereorum minuendo quibusdam autad noatram eocierere imperatorero, ne tam proterve uxores pro tatem attrabendia aut a communi ccrte aiiorum Jibito commutando divinis legibos illudere auderet. conapiratione abducendis ? jam illud aatis conatat, Miratua plurimum hoc audiens patriarcha eat cogiin primis Latinorum ditione ac vi bellica imperatari attentarique res taloa ab imperatore, palam intricie Annaa cognaloa numerari. Porro ietoa comconcessis inhiante, nec verente per conrulcatas lemunione nominia ac generia aatie per aa proaoa in ges IQ cupiditatum obaeqoium ruere,quanls illom partea boatium noatrorum propriae i a noa aaevius nequitiae capacem non ante credidisset. Quare baud commovebunt cauaie, repetendae reducendaeque d o . moliitercaatigandam ratus erumpentem taminmum consanguineaD matrone quasi detentae a nobie vrrecundos ausus inaaniam, gravisaime illum qoa indigoa custodia, niai mature precavemus et ex exprobrandoquaobjurgando increpuit, miniaetiam ipaa mali cauaa remedium quaerimue, terapestiva ei i n ten ta tia i r d i vi nae. 8iro 1 a 1 1 egalos i n obtentum pro. unquam affinitate cootrahenda,qua propinquorum tervaa lasciviae praetextue ut telaa araoearum amovit dominae Annae non eolum exarmentur iraa aublatia dilflavitque,sapieDter monena formidarevim homiincentivia odiorum aed etiam amorea auxiliaque num et Dei numen acvigilem i n ecelera viodictam coocilientur, tanquam utique propinquis et necceaudaci licentia apernere nonnisi ejna esaequi de eitirdine connubii cum sorore Manfredi Gliaque vero terribilibua pessime judicet, bino quidem Friderici jam quaai domeeticie ipaorum. Talia vcretulle trepidti3,inde praapoatare aecuros. Qugecun. sare animo ac aopbisticia honestare cooari rationique aibi dcmum terrorum apectra prave formidobus imperatorera (prout adigebat illum exurena losi coniingant, divinaa vereri leges veram demum intimevaesanus amor, irrideri seae a adomina Anna eecurilatem esae. Deaineret igitur vana commiet vana objecta imagine nanquam eucceaauri COQniaci et trepidationem inanem jasto et aancto Dej j u g i i doludinon aentientemjaudiena Auguata Theometu comprimerei. Ha3o et bia coaaentanea gra-

625

DE MICHABLB PALiKOLOQO LIB. III.

626

, - ^ , ( ' " ), , * , , [. 123] ' ;*, . " , , , '. * . , ' , ,

, , . * ' , ' . ' ' , , , ' , , , |. 124] ; " , ' . ' , ' ' ' ( ), ' ' , .

vitate U l i persona digna monentem patriarcham, ac placitia raoderantis Eccleaiam volebant, aed affeclareque inauper minantem seae illum, ei porro ctabant uaurpabantque nemini obnoxiam licentiam cogitata promoveret, e Christi corpore velut mein- egendi el atatuendi prout liberet, ac aic ta u in Sicibrum putridom et curationem respuens abscissu- lia quam extrema, pleno et nullum agnoscente auperom, reveritQB imperator, aut potius coafuaue de- riorem dominio, regnare. Quarum intolerabilium prebensa turpia voti conecientia, evcntumque dc- injuriarum nactua papa idoneum ultorem Cerolum sperane coepti Tacultale (quod aero senliebal) et fralrcm rcgie Francorum, exconlorumaivecomilum viribus auperioria, insuper raetuens ne veterea pa- ordine, virum strenuum, bello eum praBfecit illia triarchaa in se offenaiones ob amotum ab imperii veluti rebellihua ct apoatatis indicto, regoum ipsiy collegio Joannero relricaret, acrlare tandem intel- ereptum illi tribuena quam optimo jure poseidenligens fruatra ae fucum perspicacibua 1 8 5 facero diim, ai eos vi et arrais inde pelleret; id quod sumconatum erumpenle in ootitiam male tecta fraude, raa ope luno cunrraaxime ille ardcns nihilque non remigium, ut aicloquar, iubibuit, etquasi acursu movcns coDabatur. Quodnam ergo, qua?ao, pericuteraere initio ae reprimeoa incubuit, quod dioitur, lum erat, Oe isti 1 8 6 cum Carolo communia in nca in porram, relro ccsaim nitendo, novo videlicet ex expediiioniaaocietatem inirent,quicumcapitalibua re capto consilio, dimittendi ad aua copioao in- commiaai odiia internecino bello de aiatu et solute structam viatico dominam Annam, caetcrum postu- diinicabaat? ln hunc modura illee de novo conjulana cum ea permutari elvicissim liberum dimitti gio imperatoriacogitationosevanuerunt, ipso in ofCaearem apud Manfredum Anna3 fratrcm detenturo ficio pcrroaDenteac decaetcrointentorebua suia. Ineo quippe illum a ae bello captum ejus aocer des- terquaaquaetuncurgebant.erantdeliberalionescrepota Micbael ducendum curaverat, ut dictum est. broabillohabitaecnm primissuorumderestauranda Porro islam ab impcralore o&tenlalam solliciludi- quainprimum urbe, sicque omni prflesidiorum genem praecavendi ne cognati Annce Auguat cum cae nere ot intents vigilise cuatodia firmanda, ut qua) teris Lalinie conspirarent, nibil nisi vaoum et in- arcano comparari ferobanturadoamrecuperandam erisimilem praetextum fuiase vafra aimulatione ob- D inaidiosae molitionea Latiaorum, quandocunque in tentum vitioso amori quo flagrabat, palam appa- vim crupissent,successu frustrarentur.Timcbantur roit atatum rerum tunc Italicarum ex vero scionti- enirn occultaa artea et proditioDum fraudea. Copiabus. rumquoqueaocaeterorumapparatuum belli curabatur,ut taatumesset ad manutn quantum opus erat 8. De fratre domitue Annae Nanfredo, et de Carolo. ad prohibendum, ne slatini atque in conapectum PriderJcus enim et Munfredua,quorum illum qui- urbis venissct formidabilia ille, qucm farna e erat dem Annaa patrem, hunc fratrem fuisse diximue, adornari, exercitua ltalorum,eam abHorberet,bcd ab ambo a papa et pap parlibua defeceraat, et utibi illorum*quantuinvia vehomcntibua defendcreturinloqoebanlur, excommunicati ab Ecclesia ipsorum sultibuH et Rornano imperio aervaretur. Frcquentca saaa sibi aeoraim rea habebant. Non enim aicut porroniemorabant nunlii baud ceasare ulla in parte ceateri oblemperare ac ae morigeroa praebere jusaia ltalos, aed inexpeditionia apparatu duplici totoa esse

627

OBOBGIl LCHTMBiUB
L

628

, J , ' , . , 0'. * , * , . , [. 125] . , , , , , 8 , . , , , ol . , , , , , j ^ . ' , , * , ' , & . , , , , . tendoque conficerent frumenti quod eeset opus ad annonam i n urbe degentium, addita q u a m pariter intro congeri curabat copia magoa duratorum aale ac tabufumo ad diuturnam conservaiionem ciboram, 9. Ut moenia urbis qux mare spectant suggestu partim ex euillis carnibue, partim ex ovino lacle. larum aucla sint> et quam ob causam. Tum de Feni quoque v i m ingentem i a pabulum equorum cxtero imperatoris apparatu. ViBura igitur est necessarium ad occurrendum <2 reposuit, nun defutura ipsis agricolis i n t r a urbem degeotibua et ax ea in culturamruriaundiquevicini instantibus ante omnla suroma celeritate moenia quotidio prodituris etiam obsidionia tempore quaurbis attollere, prasertim quae mare spectabant, dam copia carnium etiam rocentium, nonnullo utiquippe quae bumiliora erant, eo qui condidit, quod que aamero aaimaliura auburbania paacuia alendo; mari dorainaretur, munire illa diHgentius ea parte unda non aolum 8obolee suocreaceret apta laborisuperfluum rato.Ie fuitGonstanlinu8,non religione bua aratri ac plauetri, aed quae i n maoelli qaoqne minus quam civilibus et bellicis aclie maxime i n ac inensarum uaum urbanum abundaret. Porrococlytus. Quiaveroangustiia temporis urgcbantur nco ria boum &ic in ciboa abaumptorum itnponi agglupetrae et calxad manum erant, tabulielatia elpraetinariquejubebatexteriue iis tabulis, quae dixi molongis usi trabibue, quaa ubi deflciebat summitas ris additas fuiase,quo illae protegerentur abignehodepressiorie m u r i , validie nexibus dificio 1 8 7 etili, 8i forte injiceretur. A c auggeetua qoidem ille priori committebant, suggestum coronaa moenium murorum ex materia, oti deatioatus faerat, peracet surgentibusperintervalla turribusadstruxeruat, tua eat.turresaltollenssupra molem prioremad Ires quanlum sufGcerat ad tegendos iiitue defensoree; cubitos, et moenia t i m i l i l e r , dobila proportione ad quorum ne deesset copia, foris accivit et intra urbemcollocavit,domicilii8pom(Eriovicinis, magaum U lurrea. Caetera ejus, generis ut minua urgentia ia praeseos 1 8 8 suo temporaouraoda dilata aunt. Illud numerum militumlevis armaturae : non enim loricis quippe j a m DUDC neceadarium mature ac cum solcaateroque gravi apparatu opua erat pugnaturia ex licitadine curatum, ut expedili leviterqae armati luto, pinnia murorum protegentibus. Nam ad e r u milites ad urbis praesidium idoneo numero, admoiia ptiones, si quaa usua bclli poaceret, et apertaa in circum undique pomcBrio domiciliis, collocarentur. campo dimicationea cum obaeasoribua, praseto adQuo in geuere Laconibus plurimia e Moreo postrefuturoa cataphractoa e eaatria majoribua imperatoceptam Constantinopolim profectia asaignatia locie re$. Providit autem ne praeeidiariis blace urbania alimenta unquam deforent, quanturacunque duraaedes attribuit, pensionibus illoa, tanquam si essent rit obaidio, aed ceset eoraper affatim unde ipaia cx indigenaa, aDnuisdoDaos, csateraque piurimaliberaurbe*auppeditarentur ad yicium neceaaaria; quam litale eibi devincicns. Unde illos promptos babebat ad rem inlroduxit in urbem boum nuraerum, quan- adquaevis obsequia, libenleaque libenteradbibebat tua sufticeret cuUur camporum suburbaaorum, ad multa intus etextra urbera, quippe UBU idooeo quorum opera iadustrii agricolae arando, eerendo ma prseditos rui bellica3. Gasmulico quin etiam Hybridanam et classem inetruebant m a i i m a m , qua3 m a r i rem gereret, et terreelrcm exercitum praevalidum armabant, quo urbs undeounqne oppugnaretur.

629

DB MICHAELB PAL2E0L0G0 LIB .

i

630

, ( ' ), ', ' '. , , (5 , ' . , , ! , ' , , , , , ' . , . , 1

. , . [. 126] , ol c " , * . , , ; '' ; * , , ' . ' , ; . ' , ^ , , ,

,
' , -

rum genere, qaos Italorom linguacommisto diceret,confidit,partem tolibusreipublic committeos, navalem videlicetmilitiam,inquam eorum plerosqae conscripeit, aptos ei functioni utpote prudentiam eolertiamque ez Roraanis, impetum vero et audaoiamexLatinis banetam simulhabentes.ltaquo ex bis maxime olassera instruxit satis magnam, qoa vicinae insulas recuperavit et obtinuit, ati- \ pendia et donativaipaie ex terario communi conatituens, ac cum fide repraeaentans, aliiaque premiie ultro subinde datis alacritatam ipsorum excitana aageneque, vicissimque ab iia utilem operam atudiomque in obsequia etiam periculosa promptum recipiens. Habtrit enim hic imperator vere liberalitatem io omne hominum genus effueam, utraque bauriens maou ex parata CQpia conditarum longa parcimoniaopum.quaslale apargeretin usuaegentium, haud equidem scio an instinctu indoleque natur, an judicio animi ob praesentem ejuarei utilitatem benefici nomen effectantis, eo acllicet adi gente neceesitatc parandae aic vulgi benovolentiae, qoa in primia opua 189 erat ei qui eibi esaet consciua uaorpatl fraude nec juste poasesai princi- , patas.Potest et tertiaexcogitaricausa,quaeMichaelera Palsologum ad large plurimia benefaciendum potuerit impellare, raulatio laudia in iato genere praeclare iltarum qui aate ipaurn imperaveraot; quorom effuaum atudium bene merendi tribuendique ex priori memoria cumropeteret, nunquam ae pataret, quantumuia large paasim donandooonaretur, decua hocipaorom acfamam eejuare imitando aat asseqai. Mibi quidem sic videtur,illumex quo nnperatorie nomen aesumpserat, indixiaae eibi inelactabilem nereaaitatem imperatorio more agendi, ne non vere imperare aed velut in scena eimulare

imperatorem videretur. Ut enim amabilis aol non easet niei radios apargeret, per quos juvat lerraa, bominea et ounctaa animantes, ita ille verum i n star principia non habet, qui oumulare beneficiis non atudet eos quibua imperat.Mea, inquam,aententia,qui regis babensnomeo parcas et tardue ad do* nandum eat, aimulacrum et larvam geslat regni, minimeautem veramcjua titulimajestatero oblioet. Argumento sint illi tralatitii aceDarum regea, Agamemoon, OEnomanus, OEdipua et hujua poateri, Adrastua quoque Argorum rex, et ne ainguloa numerem, ejua formae csateri ; quibua qui unquam apectatornm patientem ipsis operam inbianti ailentiodantium, dum ae magniGceoatentant inpurpuranon8ua,mutuwquidquam accepitgratia3?Quem unum juverunt reulla? Cuicommodiquidquamaut doni tribuerunt ? Atque hi quidera excuaationera habent purgandae ad populum illiberalitatia sus plau8ibilem,quod personati tanturamodo suntprinoipes; quare ipsie ad utcunque defungenduro precario isto quodam officio Eimulalaa ad horampoteatatis abunde sit eiraulata item et vano expressa gestu benfficentia. At istis qui veros se reges putant, quid ad defensionem relinquitur; nisi largiantur, quo minue in larvatorum quoque regum numerum ac gregero compingendi eint? Prorsus vero exturbandi longeque sttbmovendi a censu 100 ac conceasu verorum priDcipum, quorum qui ergo sibi honorem arrogant, cum tales non sint?Naro honor regis veri propria rcs eet, non mimi diademate larvati.Haec Michael clare perspiciens, ao beneficia qu magna inmollos exatabant priorura imperatorom, euie comparata preeccllere sentiens ; simulqua, quod ipse convincente intiroe conscientia tacitue fatebatnr, ne alii monetrante

631

GBORGII GHTMBRJB
1

632

, , . , ' . , . , , . \ . [. 127] ' . ol ( ) ^ , ' , , . , . rerum evidentia cernereai el i n se invidioee loque* rentur, metuens, cumhujus precavendaeigaoraini neceasitate, tum indole bonas naturae haud suetinente vitam miserorum hominum \ intevertenda operariis mercede injustie detinere manibus, qood anliquissima lexvatat, eiimolis ultro additis baud roollibusinnatamad beneraerendum propenaionem incitavit. Sed baec otiosiue et forte iatarmpeetive diaputamua.Sufflciatigitur hactenua demonatrasae naluraconjuDotum oum suprema poteatate benefaciendi atudium esse. Quo ille, quantum aat eaaet, praeditue etiam ad illustrea per Italiam viree, prae8ertim eccleaiaetici ordinie, pretii non exigui dona misit, longa aucupana eibi ulilem'graliam eorom ad arcaoas opportunilates consiliorum votorumque, quae mente veraabat.

, , . * 0|5 , * . , ' . ( , ) , ^ , , , ' ' , , , , ol , . , , ,

1 1

oapite, matureque exatiaguere mox eraptaram e ecintilla flammam; neo ceaaare i u consommando quod incboatum, imo promotum a i t : dimidiom eaim totius recte dici ccBpiaae, coeptQm autem dudura et quidera feliciter, id negotium,abolita pene pueri memoria ao neroine jara fere imperare illam opinante, utique Michaele aemel ao bia, sine olla ipaiua ut imperii collegaa acclamatione automnino mentione, corooato per aolemnem a pairiarcha osremoniam ; onde aenaim diffluere ac evanescere huno illiua honorem necaeae ait, ut facilejam sit quod deeataddere, ao faetigium alie jam exatractis ultimamque velul manum operi proveotoimpooera demenda in poaterum omni epe. Bjusmodi ia Micbaelis aniino, calcata jurie et q u i reverentia, prffivalebant impiaa cogitationes, ambitione yesana etc&co amore principatua poathabere fluxeglorie 10. Ut amotum ab imperii consortio JoannemimpeDoi metum auadentibua. Itaque bia impnlaoribui ralor excxcavcrit. expeditur impetua i n immane q u t m atrox Deoque Horum unum erat, et profunde quidem animo exosum facinua, roitteoteimperatore qui eaojossu flxum olimque veraatum, expuuctio pupilli, cujua excrocarcntpuerumadhuc tenellum, et necdom fere cogitationia ex bactenua utcunque diaeimulata i n quid a\t gaudium aut dolor acientem per etatem, opus apertum aliquando proferendae oommodam cuiqueidem aut perindeeaaet imperare vel aubeeae, nunc aibi videbatur opportunitatem tamporia nainfanlia, quaa vixdum axceaaerat, ialium rerum ctue. Absurdum et perincommodum putabat adbaaignorante diecrimen, acquieaoentem autem aniee rere iatum aibi puerum imperii collegara, neo ma* fidei providentiffique patriarcb, neacieotem vero giatolerabileautfacilequamduo(quod aiunt) capita quid juramentum sit queque vis religionia iatiue, UDO tegi pileo.Nam prfBterquamquod eic nutare ao quam non ipae, eed i i quibua erat curajprofuturam minime sibi certnm existimabat fore principatum ei ad tutelam aecuritatemque fmatra aperaveraat. 191 auum, votis videlicet bomiaum divieis, et 192 Ergo privatur oculia parvulua paulom aaperquibusdam quidem uni duorum Augustorum, aliia gresauainfaatiam,boc eolum bumaneindalgentibue alteriatudeniibus, etiam perturbatio reipublic toministrie barbari mandati, ut QOD ferreia clavis e tiua etqua?aequuntur ex regimine plurium iocomfornaoe candentibusocelloatenelluloa foderent,eed moda inde jure timebantur. Omnino igitur expedire crepitaculo quodara ignito aciei luminum objeclo aemina novitatum i n multorum j a m animis, pueri videndi facultateinabaumerent etsenaim arefecUm fiducia, periculosos auaus deaignantium eliderein

633

MICHAELB PALBOLOGO LIB. III.

634

, ' . ' , ' [. 128] ! , , , ol , . ' , ' . '' , * , ol . xvj . '. , . ,

i ^, * ' , ! , ( . . $ , . * / , ' , . , . [. 129] , , ol , * .

'. , ' . ' \

item plurimoaeimilem ob cauaam sibi auspedepaacerentar. Id facinae sopra omnem modum eradele die omniara sanctieeima et maxime feattva, ctoa invisoaque partim uHuacontumelioao neglectu Christi 8alvatoris noetri natali, perpetratum est, 69t nuilam eorjm i n diatributione bonorum ao manibua scaleetiesimis, mandato multoetiam dete- muneram rationem habena,partim quaeaitia prstexetabiliori. Qao etalim facto barpyffliramaue9 iiedera tibua male multavit. En fructua imperii non juxta CDgaibua, quibus praedam innoxiam excarniGoave- leges tyrannice partt geetique. Quippe princeps rant, onus mieerabile corpuecoli iuce casai et velut < iatiuamodi, quea large pecoaverit; oum a probia ei exanimi tollentea in arcem illud raaritimam Nice- bon&conacientiaahominibus aut animadverterit aut tiatarum, Dacib>z dictam, importarunt, totaillio auapioatue fuerit vituperari, exardeacat ia furiaa et impenetrabili oaatodia tenendam iidieeiml praesi- neceaae est; et qui pcenilentiam profiteri perperam dii, annonain alimenta incluai, quanlum aat foret, actorum aut veniam poscere alienum aaua dignitale proviea. Juramenta porro illa et pacta exquisitaeque ao raorte pejua vitandum cenaeai, toto incumbit ad Grmandam Qdem oautionea, borrendae quinetiam animo ad exiatimandum pra3 eeque ferendum justa dirarum imprecationea in fal!entem,ut olera deglu- eaae quee fecit. Unde quid est oonaequens niai ut tita eunt ab imperatore religionem babere ?iso, et odisse cogatur et pro viribus ulciaci secua de ae ot tali eximie ab Eccleaia bonorato praeque cunctia cenaentee? Brat ergo tunc in aula confuaiocogitaad imperium promoto. Verum nempe eat quod dioi- tionum metu perplexa. Nam hino quidem nemo tur, Magietrataa oalendet virum. Nam bunc quaJia quamvia ferue et ad senauoi bumanitatia gelidus eaeet, palam oatendit magistratua: quam illi cure informareanimo poterattragicam apeciem exercitaa ju8 faaque eseet, qualia esset in Deum pietate, in puerulo ejua loci prorsue innoxiocrudelitalis tam demonatravit imperium. Cffiterum exca?catus et ille immania, quin commoveretur intire et ad vindianimo, et oaliginoaie aebulie glorifla caducre verae j candum incitareturrinde pariter omnes conatringementiom luoia intaito amiaso, nefarie paecepit i n - bat metue et aollicitudo cujuaque de ae ipso, ne ai quod emanaret iatorum aenauum indicium, cupide noc^ntem viau corporie privari. collectum a paratie delatoribue ad tyraoni aures 14. De Holobolo Manuele, et de suspicionibus odiisperveniret, secutura atatim inevitabili eaque atroci que in reliquos Joannis causa. Neque boo conientus, confictie tunc cauaia Ma- poena, eiquidem ex omni genere delationum illae DQelero Holobolum, puerum teneras etatia et in impotentiaaime celerrimeque coocitabant in sa3viadomeslicorom grammaticorom tnnc ordine 198 simoa furores Micbaelia aniraum, qaa) de quopiam forte nuatiarent oondolere illum Joanni puero et merentem, quod ia graviter ferre visoe esset que in Joannem tam eradeliler acta viderat, quam injnate casum ejus segre ferre. (teetor jas et aaquumj, quam ultra oronem modum 12. De Zygenis iive montanit, ut in imperatorem immaniter, mutilari fcede juaait abaciaao cum labris rebellarint Joannis causa. naao. Ille autem miser i U deformatus centunculo Propter quam causam etiam paulopoat agreatca indutue i n monaaterium Prcureoris ingresaua eet. qui vicinoa Nica383 monteaincolunt, aratoreabomif

635

GBORGn PACHTMJB&B ' , . , . [. 13C] ' , , , , , ^ . , * ' , , 0\ , , , ,

' , , * , , ' ' (5 , , ' , , , ' , ' . , . g . , , , . -

cupidi pro se quisqoe OBlentandaa precipaae cnjosnes et 1 4 agriculturffl attendentes, fortes alioquin et audacea, arcubue freti, simul autem, propter dam erga imperatorem benevolentie,195 certatim sese mutuo prfflverteresludeQtes perhulie ultro deasperitatem inacceaeorumeaUaumetcacumiaum in poaceodie adeundisque. lili porroquos iste appamqnibus sedes babent, confiai ee DOD facile damni lue petebat, cum audiesent tanturain eenumerum quidquam paseuros quantumvie quid agerent quo oppugnantium immitti tanquam i n vererebelleaet imperatorem irritareot, OUID invenieaent profectum neacio unde adolesoentulum morbo exceacatum, de hosles imperii, rebellionia quidem probrum atqae invidiam enixe depellebant: quin contra profitebaoquo fama praiveratopera quorumdam iatius fabul artificum eaae iJlum puerum Joannera, congregati p i u r et ultro jactabant magno ao utiqoe documenlo monetrare iidem ac pietatem suam, qui pro impemagno numeroirrevocabiliter ei adbaeserunt utauo ratore a gravisaima iojuria vindicando capita fordomino, quem videlicet ipaum eeee opinabantur Theodori auper imperantie filium, cui ae obetrictos. tunasque auaa ipsorum sub extremum discrimen mitterent. Quare hac animati conscientia piae belli exiaiimabant religione sacraraenti dudum ab ipaia causa?, boo quaei pro teescra in oreac motuisaerrite coacepti in verba Theodori patriaet deceaaoris monibus aesidue habebant forte atqoe irrevocabile ejua, studioqueingentiad quidvie pro bujua salute propoeitum vincendi aut omnino moriendi. Brgo ac digoitateaudeadum subeundumque incubueruat, inseasia magna rauHitudine arcibua ac edilis aitu ultorea injurie atrocis ipai factaa ae fereniea. Ergo palam ab imperatore defecerunt, ei qui ab eo conira locia,inde iogentem telorura vim ejaculabantur arcubus tuebanturque apatium intra jactum, na qnis venirent,acriterae restiturosao qualecunquediem60 86 impane admoveret: eedetauctis moxaninue men pognae libentissime aditaros demonatrantea. proeilieates inde, eine loricia et galeia, irruere Primum omnium veetitu oraatuque Auguet majeaudebant mano faota,et ultroaggreesoreBlacep&ere atati congruo indutum circumdatumque comitatu crebro jaculorum miesa.Quibue militea imperatoeum ut imperatorem agnoverunt colueruntque, ao ri8, baud auei descendere in certamen cominuavfl se pro illo cujuevis pericuJi aleam jacere paralos professisunt.Qaibus imperatorcognitie incredibili- D a3quo 86 campo credere, tuta procul jaculatione respondebant, magna pernieie ipaorom, cura in ter exarsit,mieti8 ira metaque indignationem veheconferlosnullumtelumiret irriturn Illi indignaotes mentissimam incendentibus. Extra enimsese Feretantum inferri eibi damni non ab exercitu acie iabatur cum cogitabat illa farxue late vagantis vanitate periclitari sese, neilli montea et arcee tanti rao- etructo sed aprflesidiariieetationum aparairopositarum,in quarum viciniam irruerent, ingensque rati menti a suo imperio avellerentur; aimulque reputabat veriai militer i nde aecuiu ram pl urimor um quoque euum dedecus ai plures a paucia et durati frigore montano ac rustico labora ab innutritie otio urbano aliorum defeclionem. Quocirca totum, quo tunc deliciisque vincerentur, concurrebaot majori numotu primoardeiiaflagrabat, impetum irae contiouo mero atque impetu,muluosehortaotesadjavantesadmisitad scverequamprimumvindicandamborum que; unde e l plures ipeorum contigit cadere elrirebellionem. Itaque subito immisit in ietud civile geraque non parvam edi. Nec iamen i d ad minuenbellum raptim undique coactas imperii copiae, in dam audaciam eorum remittendoeque ardentes imquibas plerique alaoritate ruebaot viribus majori,

637

DB MICHABLB PALBOLOOO U B . .

638

^ . \ . " * * , , ' ' . , , 8 * - . , ' , ' , . , , [. 131] (5 ' - . , * ' , . ' * ' , . ' , , ' , , , ' , , , '

petus valuit: qnin potiua inopinatffi sensu cladis ne tanto quidem pauoioribua quam ipsi eaeent, iievelut stimulo ad conlendendum enixiua viriliusque demque abaratro ao earculo semiermibus rusticupognandum incitari viai sunt. Itaqae suis redditi lis debellandis paree, oum quibus utique ne aequo ropibue ac jagis inviis, quo summa celeritaie ee quidem Marte, eed longepejori saasorte, plurimie receperunt, innetantam quoquovereum telorum vim Buorum 1 9 7 inultis cadontibua, tandiu pugnareat. assidue 1 9 6 spargebant, ut plane jam nuili secu- Inter bc montanorura oplimo loco res erant. Ia ros esset aditue eobjectarum valliuin. Jaculis vero tuto ipei lareaqae ac pignora ipaorum, non modo procul impeterejaculaates ex alto vanum experien- citratelijactum, sedetiam, quidqoid intue agerent, tia deprebensum eat: namqui adid se accingerent extra notitiam et seoaum fruetra dudum obsidentiuiQ stabant, oatnrali eitu et asperitate locorom in ipso cocata tendendi arcus praoocupabantur et sternebanlar eagittis montanorum, e deneis ramis abunde muniti. Gontra quam si vel insanireoppuarborum quaa iDsoenderaat otiose ac secure in ex- gnatoribualiberetpalamcontranitendoacieinatrucpoaitauadiquecolliroaatium, nemiaeilloe viciaaim ta, quid aliud quamignominiam damnocumularent contingere jaculia valente, quippe non coQspicuoa sua capita pro acopia oetendented exeroitatissimis aed plane tectoe obtentu frondium. In quibua diffi- arquitis, ex allo ettutoin deneam turbam nunquaru cultatibas melioris iaopes consilii militea imperato- jactu irrito vibraturis spicala ? Quod si non univerria optimum factu judicarunt ignem injicere obviia 8te aimul oopiie aed per manipuloe eegregatoa et aaltibua: ailvia enim flamma populatia aperabant seorsum immiasos tentaretur asaultus, id quoque receaaaroa baud dubie ruaticoa, et iter apertum iri oum fruetra tum perniciose faclum iri experieutia ad intimas latebrae eorum, ubi familias abaconde- monstrabat. Nam qui hactenus oblocorum multos reat. Ceterum neid quidem succeeeumhabuit, ipaa eimul non capientium anguetias necessarii) dtviei a eadem obatantedifficuitatelocorum, aiqoidem cum caaterie aggredi mootanoe voluerant, aut in oonalu in anam partem incumbebatur immittenda flamma, cecideraat, aut male multati coaoti faerant receinde fugientea rastici alio coibant, unde commodo dere. Gujus rei cauea erat, quod noatri conscientia in iocendiario jactu telia eoe configebant, prohibe- D caatrorum late cuncta quae a tergo erant obsidenbantque ne perficereat quod oeperant. Porro ipsie tium circuraveniri non timentea, et in aolosex adtuta erantdomi omnia: mulieres enim et parvuloa vereo poeitoa intenti hostea, quorum plerique non in einue intimoamaximeabruptorum aubmoverant aapectabilea latebant iater ramos arborum et latemontium, septoque ibi valido decuseim innexarura braafamiHariumsilvarumyfalaaeecuritaleprovebeper circuitum trabium vallaverant, ut neqoe ei quis bantur in loca undc receptae non eseet, propterea noatroraiD militum eouequeponetraret, tentare intra quod observaotea eorum iacautum progreasum ex id vallumaditumforet ausurus.Ducebaturhocmodo occulto ruatici eruptionibus illosopportunisalatere bellum.ettelismontanorummulti quotidie Romani, aut a tergo, unde rainime timebatur, coorti csdeiiqoeex prsatantissimis, cadebant. Tum enimvero bant. Porro ille ipse metus et sollicitudo montanoardere ira exercitus etauocessa inopinatisaimo fre- rum, reputanlium se paucos a plurimis, loco uno mere, quaei qui hactenas ee idoneoe arbitrati vel clausos abuniveraamlatecircum regionemobtioenfortisaimis et exercilatissimis pari nuraero profli- tibus impeti, acuebat eorum vigiliam in excubiis, gaodis copiie, nunc experimento deprebenderentur ne opprimi a nostris ulla iu parte improviso pos-

639

GEORGII , 3HYMBRJS

640

j ( ( ) . . , , ' , * , . ' , , , '/ ^ , ( ) , , 0 , .

, ' . " ' , * . ' , , . , , , , . < , [. 13] . , , , .

sent. Acquanquam illorura plerique carentas eneibue clavaa eolum etramalianodoeaproarmie babebant, tamen adjuvante iniquitate locorum noatroa utcunque oplimearmatoa, pernotuipsis diverticula deprehenaoa, faoileopprimebaot vincebantque. Hac conditione tam nobie damnoea beili cum longo jam esaet tempore pugnalum nec res exitum baberet, verai ad artee noatri, quod via non euccederet, tentandum aibi putarunt, si paucoa saltem boatium ao per vicera 198ainguloa,abducere ac conapirationo coramuoietadpacia tractationeminclinare poeeent. Ratiohffio erat conaolii prudenLie. Haud eperandum videbatur poase admitti ac vel audiri patienter a communi consilio gentie, et ira flagrantia etsucceeeu belli elat, compositionia mentionem: iixi quippe omnea eranl in propoeito vindicandi tuendique, quem ae habere putabant, legititniaui principis; ad haec iosidias in conventione sospectantee, et non ainecauaa metuentesnedoloeeinduotiapecia pacis irritatisaimis boatibus ad poenaa atrocee dederentur, cunclaejuBgenerisstatimoblalarespuebanL Ergo priroum ad unumet alterum^oxaenaim succedente oegotio ad aliura aliumque mittuntur certi aec ingrati privatim homine8,qui oblivionem utriaque tranaactorum proponerent, pollicentes optima fide ab imperatore aanciendam, si et ipsi paria apondere de ae vellent. Sub baao insinuabant eeae iliis, amice auggerendo conaulereotrebua auiaprivatim, neo cco ae multorum impetu iu cerium exitium abripi pra3cipitea ainerent. Non se poslulare ut verbia crederent : capera Hcere preesena experimentum rerum ipaaruui. Venire modo ne gravarentur, obaidibua in tutum reditum aoceptia, ad loca deaigData, ubi diatinctiua explicandum illia foret qoantie essentab imperatorecumulandi prnmiia, se rcdire cumeo ingratiam vellentimpoatore illo, pro quo pognaaaent, abdicando. Noa enim esee illum Joannem Laecarim, quidquid ipeis iuiaset

uaiverai perauaaum, acd agyrtam ei planum, faUo ae venditantera nomine ipaisque illudeDtem: et manifeatam impostur convictionem offerebant, eervari verum Joannem afflrmantea tutiaetmacustodia ia arce Nicetiatarum, quo spcctatum se conferreaine ullo pericuJo poasent: preaumptarosenim quantaecunque vellent juraraentorum aut pigooruo cautionee, aicjue ietac aquo ac eecuro intraturoa animo, cum pleno arbitrio liberi reditus, citra ullaiQ euapioionia umbram. Ejuemodi 1 9 9 blandi raentie plaueibiliumaermonum aliquantulum initio labefactata duritie quoruradam e niontania, accedeate vero larga raisaitatione muneruin vebemenlius impulsa, vix tandem loco ceaait, placida dooilitate euccedente ac plena promissione veri in iinperatoris obeaquta studii, auro, ut solel, distrabente concordea et etudia invicem votaqae committenie priue unanimiter conepirantium. Ea ratione traxeruntin partes multoe, et in iis capiU ipea nationis, auctorilate illic etexistitnatione principea. Qutbuecura utcunque isthaeo arcano traotabantur, et ipsi aedulo celabant, tamen cum io deliborationibue de bello et in omni occasione eimilium sermonuro ii molliores ia dies se preeberent, euepicioDera aliis raoverunt quaai proditionem maditarentur. Moxqne euspicioin opinionemtransiit, idoneia exstantibua muiationiesignie. Unde oon parum contorbari contigitpleroeque,videlcietexi8tiraante8 aibicaveresoli ao salutem duntaxat proprium pacisci eos qai cam imperatore tractarent: oeteroe otnnee irw bosiiam exposilos relinqui. Eo valuit bujue pcriculi metus, ul multi quotidiead eoaqui traclabaot seaggregtrent. Erant tamen qui morlem in bello minueacerbam ducerentmalis 8upplicii9qi*e,quibii8 86 eubjiciendoe exspectabant, si auiultro cederent aut aliorum dolo procederentur. Quare obftrmabaot ee ia aententia reaistendt bellandique, qaoad vtacerent aut caderent.

641

DB MICHAELB PALuBOLOGO LIB. .

642

'. / ^ , . . . ' . . ^ . , ^ A..*rt- , , [. 133] ol , . , , , ot , , , *, ; . , , . , ' ** , , - . 8; ' - ( ' ; ' ; , ' ) ' . 8 , ' ' /' ; ' , . ' - . , ; ; g , j $ $ o v * , ' , . ' , , [. 434] . . , , , & , , ' , st ' , : . 01 .

13. AlUgata tnontanorum inter sese vro eo Quern quemutique abaentem desideratum, occarrentem ut Joannem acceptum apud se habebant.evectum, ao ai quid in eo deliquit, peccare a nobis
Maxima horum pars erat mieerantium caecum qaem apad se habebant,et factu indignum contendentium illum, quicunque esset, prodere. Quo eaim,aiebant, jure alienum hunc,aive Joannesest Lasciria eive non ast hostibus ejus ad cruciatus et neceai acerbam dederemus? Poslquam enim pro | illiua ad uoa confugientia aalutecapita noatra,uxorea et chariesima quaeque in discrimen mieimua,ai bano modo rautata repente eententia deatituimua, quid nobis ad defensionem faciemua reliqui,quominuaab omDibaeproditioaisperfidiosiesimadamneroar ? An dicemua nos ab ipso nolentes impoleoa coactoaque ? nobia jam antea paratia et 900 {testieatibus pro domino injusta paaso vindicando pugaare aupervenit.An illud cauaabimur,eju8 gratiaperturbataareanoatraa eaae? Atqui noetree veriua precipiti ad novandum audacia3 quam huio culpa iatius tumultua imputabitur.An quod ae imperatorem eaae aimulavit,et uttali aibi eucurreremueoravit? Primura quie acit eimulaaae illum,etnon ease veram qualem ae nominat Joannem ? Et cui certo poterit constara illum alium,quem oetendere nobia ae paratos aiunt, cu?toditum apud ipsos caecum adolescentulum revera Joannera eaae Lascarim ? Oeinde eato ita, eit: tamen iati culpaa, nea nobia tam atrocitervindicanda videatur, magnampartem detrabit invidiea innata omnibua et latecommunis cupiditaa augendi forlunam 8uam,pra38ertim ingereate se creecendi occasione et studiie hominum ultro ad majora vocantibuajquo tempore quia non veniadignam existimet ambitionem ejus qui regnum a volenlibue delatum nnn recusaverit? Quid igilur attiaet nobis colpa eolutis illi criraen impingere ? coactum tueri potius et sorvare debereinus quam, quod sine justa vituperatione nequimuafacere,gravisaimaillum pe iculoexponere,8itienti88imiscruoris ejue ipsombosiibaacondonando.Atquivel atrocissimi oompertum oonviclumqueflagitii peesimum que palam caputbabitussuppliciefaeac verecundia confugientia in ildem atque asylum protectionia noetraa, praeatare inlactum iramunemque communi bumanitalie officio deberet; neque enim tuno tam spectare oporteret quid eum pati justum eeset, quam quid noe facere deceret. Taliaquidam dieaerentes pereuadebant aliquibua non posaesine summa suffi gentis infamia prodi ab ipaia dedtque boetibue supplicem.Iidem tamem anxii eecum inquirebant: quid igitur ageodum? Utrum pugnandum somper? Id quippeneceesario oonsequiex proposito peraeverandi ad extremum 901 in defensione pueri .Nisi, quod sperari non polerat una ipei neo magoa gena universum ia 86 conjuratum imperium vinoerent, ac ne ei quidem poaeel aaocedere, tamen tentari conveniret. fiio vere cum ad unioam oblatam com' ponenda pacis rationem referehant aQimum ,ad deditxonem nempe pueri hospitis, abborrebant atqua aversabantur, potiueque propendebant in ancepe damnosumque coneilium bellandi adextremum periculo quocunque. Inler hos multorum a38tus,cura longa perplexarum deliberationum mora certi consilii nihil expediretur, ca3cua ad?eaa,cauaa tantorum motuum, dimiesus ad Persas iugit. Qui porro ex montanie paciaci cum noatris et arcano tractara dudum ccBperant, ii foedusjampalam icerunt,receptique in gratiam, cum eeeeot, ut dixi, et molti et praecipui montanorum, reliquoa infirmioree illius
r

643

GEORGH PACHYlffiRjE

644

. . , , , , , ' . ' . [ 435] , ' , , , . g * ' , , . U , ' . 6'. , , ' . . ( , ) ' , , ^. ' . ' , ' * , , . - Q , , ; , ' , . ; * , , ' , , ' * , . ' ,

mos, eed ealtem demonstratione aliqaa insigni mundo et posteris leatari non sane probantiboa aot tolerantibue nobis at vehementer indignantibue et dete8tantibu8,tam atrox scelus fuiaee perpetratom. Talia loquente patriarcha exhorrueruat admentio* nem fanatic crudelitatie qui aderant antiatitea, nulloquenon eigno declararunt abominariaese tolie animis facinus adeo exeeerabile. Adjunxerunt, decerneret quod tali occasione fas et aequum poscere putaret : comprobaturos aese ae pro viriii secnturos. Ad ea ille gravi ex alto pectore-dncto gemita, recordari se teetatue qua religionejuriajurandi seea omnes astriDxeriat ad etatim vindicandam videt manu perfidiam, in utro Auguatorum exsiateret alteri contra pacta conventa ineldiari ac graesari in 14. Ut affeclus fuerit palriarcha audiia excacaiiane alterum audente,addidit,quoniam appareret deesee Joannis, el ul imperaioretn excommunicaverit. Cffilerum quod puero Joaoni eveDerat,raajus uti- facultatem caeteris jurata exsequendi, ee quidem que atque atrociue quam ut taceri pos8et,ad auree quod 68set ia 86 facturum. Nou stricturum autem patriarchae quoque perlalum 909 eat. Ie porro seDsibilem gladium in corpus ao jugulum aacrilegi acerbo consternalus nuntio aeatuabat animo, quid (haud enim id sibi convenire), sed quod surs poteageret iacertue; neo teneri polerat quin 86 in oun- siatieforet, minime cunctaturam exsequi,uteodo cta palam luctuoaissimi dolorisindicia eifunderet. gladio epiritua, quod est verbum 90S Dei, ad Deinde ratue haud securum eaae sibi auper tali dividendum justum ab impio, et illi quidem bene facioore eilere necjuste3id animadversionis ulcisoi precandum hunc vero abecindendum a Gbristi corpore. Hsc se plane facere decrevisse cura ille vindicta, convocatis qui ad manum erant prssulibus, graviter conquerena primum sedeluaam irri- signiflcaaeat, aliis ob manifestam rei sqaitalem improbare non aadentibus, et terroretamen baod eumque tum fcede contemptas Dei leges nefaria dubio concaeais, ne diris omnea euppliciis, satelJiviolalione juramenlorum, indigoitatem borreodi flagitii exaggeravit; ac deniquedeliberandum pro- tibua abirrilato anatbematie ignominia imperatore posuit quid tali occasione se facere deceret, ne immisais, conciderentur, patriarcba pronontiato mendax perfidiade conculcata veritate impune glo- palam et merita eaveritate objurgato Michaelis Augusti 8celere,ipeum,legitima prolata talis judicii riaretur, neve grassator iniquieeimus opimo,quod immaniesime rapuerit, spolio gauderet,connivente formula.epirituali sectione a communione Cbristo justitia divina ; qus ei suis, ut plerumque aolet, credentium rite reeecat. Fuit in modo ac ciream* incompertie humano ingenio conailiie cunctelur, etantia quadam hujus facti quod jure quia repre* tamen noetrie eese offiojinon negligere quod poesuhenderet: eed nec defuit quod ad exoueationein

gontis iroe miuistrorum iroperatoriaobjecerunt;qui eos acerbe crudeliterque vexarunt,8poliante8 intolerabiliter misero8,et mullae nomineaummaa ab iis pecuniaemajorasextorquentee quam quas.ne vendilie quidem qu babebant univereie, poeseat conficere. Nec ulla imperatorios mieericordia tenuit ab iis exterminandis et exturbandis sede patria in ultionem rebeilionis : sed eb eo consilio illa eoe cura revocavit, quod providcbant fore ut his inde puleie nemo jara essct qui juga illa, propugnacula Romani limilie, a Persarum aaaidue illis partibue insidiaatium crebroque irrumpenlium incureionibus tuta praBStaret.Uie circa Tricocciotae et raontanoe geatis Romanae copi domum reverterunt.

45

DB MICHABLB PALAOLOGO LIB. III.

646

. , , ( ), , . " . , ' , ol , ' , . " , ' , , . " 2 ol . ' , . " , ' . , [ 136] ' ^, . ' . , , , ? , ' , ) ' * . , , . , . . , , ,

contra vicissim allegaretur pro aic agentibus, quod bua pracipitatos injuriis tota queritur antiquilas, aliter vix posaeat. Inconsequens videri potuit pa- reaponeantibua bodieque tragicis aoenia. Itaque patriarcbam, excommunioato nominatim imperatore triarche nunc quoque iatiua suae moderationis bio permittere,quemadmodum fecit,clericia ut conaue* fructus conatitit, ut imperator auom facinus anatas pro eo preoes palam in cboro pronuntiarent ttaeraate diro vindicatum aut tulerit aul ferre aimu(nara hoc erat ipsos uum eo in aacris cornmanicare laverit patienter, ac volena nolens aubraiasaferienti qui a commuDione abaciaaua fuerat), tum praterea cervice, dana locum juel iras, quieverit, non murpatriarcbam ipsum per se operari rei divine, in murana de pcsna, aed factum ut poterat excasana : quasciebat bonorificememorandum eum quem diri cum enim non ignoraret talia ee compertum crimiaaatbematis vincuiia irretissct. Veruro ad hfec dici " aisquod nulla aatispoeeatdefenaionedilui, aiquam poleatmeritovisum sufiicere debere in tali peraona intus in animo advereas ulciacentem iram conceseveritatera animadversioois, quaa aliquid e auramo pit, prodere ealtem distulit, ia praeaens coatenlua rigore remittaret: periculum enira fuiaae, ne ai vel Jeni responao, apatiumad pcenitentiam poacere, qua pauxillum ploe acerbitatia admisceretur negotio promereri veniam poaaet, aic seeum subducta spei per aeodioao.cuncta atatimmodico momentoiaper- ao rationum aumma, poat brevem obnoxiae quietis niciem praacipitata confunderentur, quemadmodum moram, ai velut jam datia aatia illustribua pcaniia Empedocleo contingebat globo, quem ventia tentisa 8us aignia reconciliationem peteret, voti compreesis et aopitia foBtum si quia imprudcnliua atatim eeoompotem futurum, quippe mox ab exocontrectaret, ex eo repcnte procelto immanea cun- ratia praeaidibua aacrorum libenter redintegrandum cta late conquaaaantea erumpebant. Nam quo non in staluoi priatinum. erat verieimile prodire immanitatis poase efferatum 15. Ut navales Romanorum copise tnremibns bene rem gesserint. nimia acri contumelia, irritabilera alioqui, ad beeo summae potestatis eibi conscium imperatoria aniHoo conailio ee ipeum cobibena aliquandiu auas mum, cui tenendo dum vehementi cupiditate rape sibi privatim rea babuit, lucti xndolgens, vero forretur, infirmoa eaae verecundi cancelloa atque D laaae dolore, quem utique vermia conscientiae, teofficii aatia erat experientia compertum. Sana ai redinia inatar ossa iatime rodentis, cor depascena noo fere patientiua domus magna parvura infortu- animopenitua infigeret. Indebabitu triati demiasonium quam domus parva cladem maximam 904 que majestatis imperatoriea deprimebat faaturn, tolerat, quia neget prudenterfactum utde maxima cura eo tamen ut aimul caveretne in contemptum in familiam potentiaaime regnantem neceasario im- parnicioeum rebue auia ista humiiitate oaderet. mittenda calamitate, quantum poaaet, detraheretur Qua3 igitur opuaerant non otnittena vel taii tempore ei adjungerenturdelinimentaquibuaamaritiea tem- curara, juaait prodire navalea copiaa; et 905 triperaretur, neatimuliajuato acutioribua ira concitata remea ad inaulaeappuleaenon paucaaearum Latinia efferretur in deeperatum impetum univeraa secum antea subditaa recuperarunt, captasqueatatim praepessum in exitium trabendi ?Testea bujuarai OEdi- aidiia impoeitis ia Romanorum posaeaaione firmapodee, ccenae Tbyeatia et Ulyaaei errorea, extrema runt. Horum auntii succeaaum alii auper alioa adomnia conailia, in qus prisooa beroaa nimis aeri- yolantes merita gratulationa excipiebantur, dum

 4 7

GBORQlf 1 lAJtiYMBRJB

648

, L , . . ' . , , '. ol ' . [. 137] - , ' , , , ' , , , , , , , . - , , ' ' ' . , I , ^. ' ', . . , [. 138J . - , , ol , , * ( ' , ) , , ,

bantar cum alii plurimi 900 tum magoua domeaticue Pbilea Alexiua; cum ipao Macrenue et qoem imperator cubiculi pia&feclum haboit Claaais navigavit a vere ad Arcturom, et multa cum eocceesa tentavit. Ductabat illaoi Alexius Philanthropenus protoatrator, honoratuavir et Btrenuu8,desigaatu8 46. Ut fratribut imperaloris Occiduse provincix jam dux magnua, et dignitatia iatiua tituloatqueosu commUsas fuerint. ^ in tantum abatinena, quodvivebat adhuo aliaailio Porro tunc imperator auia fratribus Occiduas magiatratu inaignitua frater germanua Lascaria seprovinciaa commendavit. Ac Joannem quiJera de- niorie Aaguati, effetua jam eenio et fere decrepitu^ epotara copiia Orienlalibua et Scytbarum auxiliia In quietequam a?taa extremapo8cebat,conaiiliisiininetructura tcrra gerere rem jaaait per Illyrioe et peratoriopportunia adcommune regimen cooperans. Triballoa, alque ultra Peneum regionera proprie AfQnitate porro Philanthropenus imperatori arcta Greciam vocatam incuraare, bcllaodo adverauaMi- conjunctue erat, quippe qui Michaelem Marthaimcbaelem despotam. Gui jam dempta eratilla exeu- peratorie sorore natum, coilocata ipat filia, generum aatio, qua priua, cum provinciaa illaa repeteretur baberet. Talia igitur vir navalibue praefectoa copiis excipere solebat, parum conveaire imperatorem, clasae primo vere iaatructa navigavit, et Laacari qui urbo aua patria etimperii capitecareret, mem- paulo poet mortuo magaia docia dignitatem ab imbra illa et partos ejusdem quaai corporta extremae peralore in praBmium laborum aocepit, ut dicetur. requirere ac longo pcraequi. Sebastocratorem au- Huno ia modum trifariam inatructi fratrea et netem Conatantium impositum navibue adversue Mo- cessariiimperatoria in totidem Occidaarum partiom nembaaiam mittit, tradana illi quanlum Romano- traclua moverunt. Ac deapota quidem Michaelem rum priua m Magedonum regione militaverat, et, despotam adortus repetebat oocupataa ab eo prouniveraam preterea militiam Peraicam. Nam Itali- vinciaa ut olim ad imperium pertinentea. fis cum cum exercitum, hauj aptum viaum bello adveraua antea repoacebantur; aolebat ille plaueibiliter cauItaloa gerendo, Joannee deapota aecum abduxerat. aari baud tempeetiram repetitionem istam esw; Com eodem porro despota eomites expeditioaia ive- nam quid attineret imperatorem sede ipsa imperii urbe Gonatantinopoli, exclusom derebua tanlomirunt alii quoque raulti optimatum, inter quosCantacuzenus Michael, qui poatea magnua conoataulue noria moraenti recuperandis esae BolJicitum ? Reciuit, illiusquepatrueleaTarcbaniotee ; inauper alii, peret primum ab Ilalia aoiium regni, tum aaoa de qui frequentea ex Oociduia tractibua ad partes im- regiuDCulia iatia Occiduie 907 ab ee repoeoendie peratorie tranaierant. Sebaatocratorem vero aeque- oogitaret. Nec porro iatam rem, quam dixisa* referreDt modo Naxum occupatam, alias expugnatam Paron, Ceon ao Caryatum quoque curo Oreo eubinde capta ; et ut catera omiltam, montana Paloponneai circa Maaembaaiam cum Sparta et Lacedaetnone Romania eaexpeditioneeubjecta aunt.

640

D B M I C H A E L B P A L E O L O G O L I B . III.

650

. . . , ol , . , ' [. 139] ; , ' , ', , , , , . ' * ( ) , ' , , , . * , . . \ , . ' " ' , ' . , , -

omnino praevertendam, facilem aut brevi transigendam apparere : Italos enim tam procul esse a reddeada Romanis imperii metropoli, ut etiam spe noD proreua vana majoribus inhient, et adeo non contemnendis sint viribus ut eoruni ditio aegre Tbesaalonica finiatur. Hac, inquara, ejus omni, qua prius se jactaverat, oralione nunc aublata, illud modo pro ae allegabat, regionem ae obtinere Q quam patres aui laboribue,sudoribusactantum non foso stillatim proprio aanguine parassent. Banc. haeredilatem ab ipeis ad filioa tranamiaaam possidere sese jure quam optimo : quorsum ergo ipse illam inique repetentibua relaxaret? Sane ai reddenda esset, iis poliuareddi oporteret quibus erepta sit. Nonautem Romania, aed Italis prius jure belli obtineotiboe terras illasvi extoraiaae raajores suos, quorum se posteros ac eobolem frui, quam legitime crevissent, haereditate ac patrimonio virtutia, quia non faa el eequum esae fateatur? Vere aiquidem dictum illud ferri, nibil cujusdam meliori jure proprium cenaeri quam quod aatagena quisque ac periclitana manu aibi ac Marte quaeaierit. Inter haa utrinqueinlongumprocedentea auajurabinc atque inde allegantium altercationes copi Joannia de- ^ spots duclu mihtantes tempu9 rem regendicontriverunt. At eebaatocrator Monembaeiam et circumposita obsideoa loquaquotidiecumprincipepugnabat: Don enim eaquam Eomani jum occupaverant Peleponneai parte contentua, univeraarn aubjugare affectabat, ad id ipsi pro virili cooperantibua quoa sub ae habebat ducee, Phile praesertim magno domeatico et Macreno eacri cubiculi prafcclo.

ria, jam apud hostea celebris fama peritiae rerum bellicarum ei eo nomine ipfcia formidati. Unde aebastocratore illinc postea recedcnte, ia ibi cum Phile eat relictua. ut exercitui praeessent. Qua in praefectura cum aaspe proapere pugnasaent, 9 0 8 aemel offenderunt, ita ut praelio infauato ambo capti hoatium custodia detinerentur, in qua ma^nus doinesticua eatmorluua. Hujua aocrus Eulogia cumiatum nuntium dolore suo maximo auditum imperatori referret, proditum ab eacri cubiculi prajfecto auum generum queata est, asserena volentem Macrenum bello victum, fuiase, et ex compoaito inductum ab ipso in proviaaa inaidiaa magnum domeaticum. Et revera quaedam increbueratnonprorauainveriaimilis talis perfidiae opinio, multia ex suspicione affirmantibua egisse clam et convenisse cum principe Macreoum, promissa huic ab illo Tbeodori Laacaria imperatoria nuperi filia : haecenim ibi nupta, ut diximus viro deinde mortuo apud principem vidua perstabat. Pollicitum autem talimercedeMacrermni aiebant traditurumseaeprincipi qute Romani in Peloponneao ceperant, et imperatori quantum poaaet obstiturum. Haee Eulogia fratri dicena veriaimilia loqui viaa est, eo quod jamdudum taiia de Macreno imperator audiaaet. Addebant autem accusationi iidem fortia viri facta,ex quibus credibile apparebat conatum fuisse principem delioire tam inclytum bello ducem et in suas eum partes attrahere. Quod porro addebatur de conjuge ipsi destinata filia imperatoris Theodori, id et efficaaaimum incentivum quidvia audendi Macreno futurum videbat, utiquo eumme expetibilea talus nuptiaa aibi credituro propteraffinitatem quam per eaa cum maximi9 inirct 17. De Joanne Maereno Augusli cubicxdi prsefecto. IQ his aacri cubiculi preefecti preecipua eratglo- domibus. Etquia idem matrimonium periculosUPATROL.

GR.

GXLIII.

21

651

OEORGII 1

CHYMERA

652

. , | . , , , . ( |5 , , ), , .
1

'. , , , [. 140] ' ^(5, ; .

1

, . , ' . ' ^. , ' . , ' ', ' . , ', , , . ' ' 6 . , ', , , ? ( , , ' ' h ' ' , , ,

simum rebus sui8futaramintelligebat,idcircoqaod eam mulierem utpote aororem excaecati a Joannis eibi esse infenaam auspicabatur, concitatus in vebementem iram,etquts tantum veriaimititernarrabantur, pro veris et omnino certie babens atrociter ulcisci vel primam istiue invisi eibi connubii cogitationem in 9 0 Macreno conatituit. Ergo eum ostium adbuooustodiadetentum,permutatum oum maximis personie Italici gcneria ad se jussit adduci, et appulaum confeatim excaecavit, banc ei dignam soilicet mercedem rependena tot heroicorum facinorum ab illo editorum, dum contra hoetea Roraani nominia totiea tam generose ac fortiter pugaaret. Et heeo quidem sio se habueront. Caterum protoatralor Alexiua Pbilanthropcnua, egreeaua cum olaase, quam babebat egregie instructam militibus Gaaroulici generis, quibua maxime in proliia fidebat (iia aolum ad bellicaa res utens, aliia vero, quoa Proaelontea vocant, ad remigium duntaxat), praterea Laconea aeoum babens, quoa e Peloponneneao imperator tranatulerat, cum bis omnibus bellum per inaulaa circumtulit, iieque vaatatia opulentam ex boatibus praedamimperatori rediens obtulit.

et crebro ad papam legatoa misit, et donia eum delinivit: nam inde aaaiduepericulumauapectabat, nunquam quieturis, ut apparebat, Italia. Yerum optimum factu putabal officiia et propoaitionibus pacis, quoad fieri poterat, rea ab ea parte firmare, quo poaaet ipae securiorem jam ceteria mentem adverlere. Igitur frequentibua biace miaeitationibae legatorum et Jargitionibua magnificia non papam aolum, aed multoa etiam 9 1 0 cardinalium aut alioqui apud ipaum potentium studebat demereri. Quod Bulgaroa attiQet,nequeillosquieacere patiebatur, aed e vicino laceasebat. Erat enim publice notum adveraua imperatorem odium ConataQtini Bulgari,continuo atimulati ad id abuxore Irenepropter pucrum Joannem fratrem utique mulieria ietius, tam inju8le,o jua faaque! immania paseumocculU ex iaaidiis grassatione crudelitatia. Cujua aibi facinoris imperator conaciua, cum noo posset quin invisue et capitaliter exosua tam propinquis oppresso pupillo peraonia esaet, aequebatur ex more ac vitio malitiffi ut viciaaim illosipseodiaset ac mutua colliaione detereret obterentea ae. Cum igitur Romana dilio finiretur Orestiade, vixque ultra eam antea porrigeretur Hulgaris videlicet ulteriora oblinenlibii8,crebraaeoimmi8it miiitarium copiarum manue, 18 Legationes ad papam; et ut imperator rem ad pra3scriben8 ipeia aigillatim qoid veilei fieri. Ia quo Rxmum absens et domi residens bene gesserit. erant aolertie ipsiua et periiiaa bellicae artia experiHaud porro interim olioauadomi desidebat impementa proraue mira. Nam ai quos eorum locorum rator,aut indormiebat rebus,negotiorum occasionea ipse antea vidiaaet, edicebat abaens miasia lilterie prstermittens. Unde autem poaaet boc quiaquam quo )oco8tativafigere,ubi et quoraodo pugnareoporde illo autumare,quiatalis suapicione negligeatiffl teret, unde impetum facere, vel ex ineidiia vel luce longiaaime omnium abfuit? Veriaaime quippe dici palam, aut etiam per noclem, ex memori visorum poteat fuiaee viro buic aniraum et apiritus plane regioa; neque ia se sane contemni auatinebat, unde imagine apte cunota ordinana, velut si ooram in*

653

MICHABLB PAUBOLOGO LIB. III.

654

* ' , \ , ' , , ), , , * , * ' , , , 6 A V . ' . , , , , . ' , , . ' ' [ 144] ' . , , * , ' ' * , , ' , , , . . , ' '. , . , . 01 ' . ', . ' ( ), . '
0 U

tueretur. Quodsi locum in qao bellari contingebat multum licet oogitans, comminiaci poaaet, inope nunquam praeaena spectasaet, descriptionem ejus expeditioria consiJii vertit aese ad interpretes ao in tabula figuratam ab illio versatis babens pra conciliatorea pacia pro ae ad patriarcham alleganoculis, minute omnia mandabat qua?cunque gcri dos. Quam ad rem ratua idoneoa quoadam vitaesanagique e re foret; et sanciebat disciplinam metus, ctioria profeeaores, assiduos ct familiares patriarcerto impendente DOQ obtemperantibua periculo chae,per bos preceaauaa ad illum detulit,vehemenjudicii, aupplicio. mox damnationem secuturo. In ter orana ut se eupplicem nodo quo stringebatur bunc modura misaia tunc copiia pleraque illorum (J solveret, ac poaaitenii eatisfactioQem quam vellet tractuumaibi aubjecit. Nam captaest Pbilippopolia^ imperaret : se quippe promptum paratum ad occupatumSlenimachum caatellum, jugum univer- exaequendum quodcunque praeciperet. Hoo reatare sum extra Haemum Romanaa adjunctum ditioni est. unum: aain quod factutn ait infectum reddi arte Recepta 911 est Myltza, ut dicetur, dedente Me- aut conatu ulio non poaae. Ea illi patriarchaxn sembrea, magna oivitaa, cum qua et Ancbialus in adeunte copiose accurateque imperatoria nomine potestatem nostrorum venil. Porro quas circum bas egeruDi, multaque adjunxerunt studio proprio, urbea oppida pagique eraat, guatu semel mutatio- magnopere satagentea perauadendo ac placando nie accepto malentes imperatori 8ubea3e,certatim a patriarcha imperatori gratificari. At patriarcba Bulgaro deficiebant. Urebanthaec intime Coastanti- talia precantea repulit, et ne audire quidem euatinumimparem toncreaietendo etjacturia ac cladibua nene columbam 912 dixit ee in ainum admiaiaae, totiee repetitis attonitum. Ringens ergo ac fremens illam autem ibi mutatam in serpentem moraum (nam aliud in praaentia non poterat) exspeotabat, sibi letalem inflxiaee, unum eumdemque bominem, et inhianter captabat ultionia opportuDitatem,quam videlicet imperatorem,duabaa ialis maxime contraanimam negotiorum quidam non immerito dixe- riarum animantium deaignanasymbolia.ad indicanrant. . dum non naturaa in illo, sod morum mutationem factam. Post baeo et alia in eam sententiam multa 19. Ut patriarcha convento et suppliciier rogalo imperaOr excommunicaiionis alsolutionem intulit, petie-eo vultu ao apiritu qui satia declararent ril. nunquam ipaum, quidquid iieret, induoendum ad BSJC agentirt imperatoria curaingena agebatfere- excommunicationia abaolutionem indulgendam, ne batque anxiia cogitationibus perturbatum animum. si quidem mala quantavia imperator mortemque Non eaim illura qaietispartem ullamoapere ainebat ipaam minaretur.Quare deprecatoreamcBatirepulsa, morsoa intimua conscientia); adeoque fructum nul- quae audieraot imperatori referentes, in angualiaa lum praesentia felicitatia aentiebat, dum se diri eu'Q a3stuaque multo majorea conjecerunt.Illeautem memor vulgaria dicti quo 'sigoificantur vim inesae anathematis constrictum vinculU meminerat, ut tali statu esse ac nibil ease paria putaret. Itaque praecipuam praesenti facieri coram attaatia medenti oflenaionibuaet gratias demerendse (id eaimindicacum nec probabilem ullam criminia depulaioncm nec viam aut rationem excutiend justce poenaB, tum iabulosa Gorgone, oria objectu immut:nle

655

GEORGII PACHYMKRJE

656

, [ 142 ] ^ . , , . ' : , , , , ' , . . ' , ! * , $*, . , *2 , , , , -. ; ' , . , . , , , ; ' , . ,

~ ~ -* " ~ " 1 | " ~ " . ) - | ~ w w r ,.,. g.
V

. ' , , ol . ^, . '

, ( ), . '. . [ 143]

vehementer instans etiam abeuntem eequeretur, hominee) decrevit per ae adire patriarcham et c r i quaai expugnandae vi pia eeveritatie certua, ferunt men ei propriura confeaaue veniam coram rogare. patriarcham cellaro ingreasum foree in oa arcte [vit prociditque ipai supplex eepiuB; et detecto claueas obdidiaea aaaectanti, aicque illum vacoum animi vulnere curationem petiit. A d quaa ille facere et precia irritum crode dimiaieae. Nec aemel talia ipsum ea quibus curari tantum mali posset juaait. expertua iroperator, aod eadem baec aepiua ctlocuCaeterum quae ista essent non expreaait, indefluite tus et operatus et paaeua, nequidquam aemper, sic atquo obscure precipere contentua. Imperator vero rogabat indicare nominatim na gravaretur Q efferalue ad extreraum eat, et de duritia patriarcbo quid fleri a ae vellet, ae exbibenaad cuncta obsequi apud multoa eat queatus,invidio8e exaggeraoe.velle paratum quaecunque dixiaaet, patriarcha nibilomi- jubere illum abjici a ae curamcommunium rerura, nec einere ae araplius aut e terria tributa aute nua in illis indefinitie praBacriptionibua peretanle raeroimoniia vectigaliaexigere ; denique tractatione ac tantum illud dicente: Exbibe eatiafactionem omni publicorum negotiorum interdicere, ae ne culpae reapondentem, et accipiam. Cum aotem ullam deincepe reipubliooe partera adminiatrareaul illeeaepiuBdistinctepraecribi aibi remediapetiisaet, omnimo altingere imperator aodeat, vetare. Hunc neo clare patriarcba responderet, dixieae imperatoani curandi modum excogitaase patriarcham, cui ram aiunt: Et quia acit an, cum ego plurima ex officio incumbat quaerere optimam rationemadfecero, tu aatia accepturus aie ? C u i graviter reapondiaae patriarcham ingentium criminum i n - juvandoram et i n etatum priatinum reparandorum eorum qui bumanitoa lapai sunt. Post hc declagentiaeaee piacula debera .SlSTam imperatorem, mata 2 1 4 adjungebat, saepiua iterans, qooniam ut penitiaa viri animum tentaret, Quid porro ? patriarcha palam contemneret aacroe canonea dari intuliaee : N u m me etiam imperio jubes c e d e r e ? lapais pcenitentiam jubentes,tempus eaee recurreaAtque hoc dicentem ensem balthco aolvere coapiase d i ad papam Rom aedentem, et ab eo auppliciter ipelque porrigere, oauaa experiundi quid tandem
y

- r

'

*
u

vellet. Patriarcba verooupide manum protendente quaai ad accipiendum quod dabatur, revocaase Auguetnm aeae, ac nondum a femore expeditum retinuiaae gladiura, exprobraaseque inauper velut inaidianti vitae e u , qni ae aic exarmatum iret; et tamen tegmine oapitia deposito abjicere ee ad pedea ejo8,multis videntibua, non dubitaase: patriarcham vero ipeum acerbe repoliase, nihilque inflexum deapexieee aroto eibi complexu genua stringentem, adeo formidoloaa conacientia aceleriaeat. Adeo v i r lua venerabilie! Gom autem atepiua idem roganset

petendi aalutare peccati remedium. Sio indignans exasperatum tam aeevie repulsie animum ita deincepa ad reipublicn administrationem retulit, ut ampliua non ouraret convenire patriarcbam, satis gnarua ae nibil profectarum, pisterea judicans omniao convenire, ac curandum sibi esse opportuno tempore, utistius atrocia inclementieculpam congruia aliquaodo pomia patriarcha lueret.

20 Ut de pace convenerint inter se ambo despctx Jaannes etMichael in Occidenic dominans.

Quod nuno inatabat, nuUi prcvertendam rei

657

DB MICHABLK PALBOLOGO LIB. III.

658

. , , * . , , , , ' . , . ' , " , ' *, , , ' . * . '. . ' . . ' ' * , [ 144] . , , , * ( , . , . , ' , ' ) ' & . ' , . , ' , . . '' ' -

immutabilia pignus atque obsidem obtulit jurisputavit expeditionem in Occiduoe tractua alteram ; non enim, non utique aut sperandum erat, aut jurandi religionero, qua preesenti se obatringeret, colloqaii copiam ad id poatulana, et aperare ee omnino 6eri poterat ut praesentibus acquiescerent aiena mutuo conapectu aincerae suse volunlatia in aut secure quiescere nos sinerent inquietiesim gentea. Quare oe&9andum,ao ne cunctandum q u i - eeternamconcordiam 6dem, quantumlibetdubitanti dem vel minimum, ab ei3 ultro invadendie et malo ae facturum. Haud aspernatua legationem deapota donindia Joanni deepotae non eral, magnana ejua JoaDDes, qui se plena ad tractandum potestateinbelli babentefacultatemsecura possesaione Thessa- (j atructum ab imperatore meminerat, diem locumlonicenaia urbis,ubi et stationem certam etad imque juramentorum offiremoniaa conatituit; eoque ad petua incursionum in omnem circuraquaqueaitas tercondictum occurrens, ut erat naturalt faoilitatc et ras Micbaelisubjectaadespotffibabebatopportunam, recti conacientia credulua, aincera ipse meote non cum parato receptu. His de cauaia eo rursusimpe- pari candore juraniem ac doloe tuno quoque verborator Joannera deepotam miait cum maximaparrum fallacia celantem audivit Michaelem, eumqoe te copiarum, licet iis laborantes et ipsaa Oriectales foadere ioto remiait ad propria. provinciee non parum indigerent. ls porro cito per21. Ut despota Joannes perfunctus expeditione in vectua Tbeaaalonicam exercitumin Micbaelem adeo Qcciduos, cum hostibus in oriente $U congrestu* ; celeriter immisit, ut famam opinionemque prreveret laudum ejiu distinctior prxdicatio. tens vix priue auditus cerneretur et aentiretur agere At iraperator despotam Joaonem Tbeaealoiiica ferreque Mtchaelis ditionem oroni cladebelli. Praeda revocatum poat modicam apud ae moram oum copiia dehinc omnis generis onusta* in tutum copiaa re- inorientem mittit, adversus Peraaa illic pugnalu cepit, et circa Bardarium amnem hiematurae locis rum. Delectabatur bio viristo expeditionum labore, commodiadiaposuit, ut videlicetex215 propinquo, et aumm 1 1 volaptatie locoerat aliquid laude divere primura illucescente, hostiles ilerum regiones JJ gaum gerere. Vera ejua gloria erat velociseimum invaderent. At Michaol, dolore damnorum quae jam ducum omnium in balligerando eaae, ita ut cum senaerat imminentium metu cumulato, vehemen- alicubi veraari audiretur, moz illic adeaaet quo neter afflictus ad Joannis vel aolam mentionem cons- mo UDquam exiatinasaet 9 1 6 tam brevi tempore ternabatur, reniasa noti parum illa ferocia priori, pervolare potuisse. Nempe impedimenta auppellequa solitus antea erat inaoleacere, fiducia utique Ita ctilis caatrenaie et illaa ambitioaaaducum aarcinas licorum auxiliorum a Manfredo genero, Friderici fl- miniateriaque famulorum et longae clitellariorum mulorum maadras,apparatamtarde mobilem,ubiHo, ipai paratorum. Sed tuno iata spe opeque daranataquaai malisurgentibusreperta impari, ad trao- cunque oppreesisaet veeper,omitten8, pernicibue in lationem pacis confugit; etlegatia ad Joannemsup- equia expeditus vasta noctibua emetiens apatia, ibi repente apparebat quo perlatum tam volucri oeleriplicibua miaaia, aerio jam pcenitere aeae fraudum tate fidem omnem ac cogitationera excederet; et ne etinqaietudinumprseteritaramobnoxioaolamentarapiditate iacitatieeimi motus oorpua in equie effubiliter profesaue, fldai ooDetantiaaque in poeterum

660

GBORGII PACHYMHRJS

660

, * , , . , 6, , ' ' . , , , - , * , , , , . . ' , 6 , . ; ; 0 * , , , ' , . . . ' * ', ' , . ^ , , ' , [145] , . , , ' . . ' . amaverit pecumam, aut potius quaatum eam conaiaaime currentibus aeatuans relaxaretur, devintempaerit, m e m o r a r e convenientius fuerit. Erat ei, ctum i l l u d aemper babebat faeciis, arto undique ai vellet, facillimum doliis, ut a i u n l , plenia congeamplexu atringentibus. E a prseclarorum i n bello rere opes et numerum omnieque geceris pretiosasuccesauum cauea i l l i magna erat, imperatos plerum rerum acervoa atruere immensoa, utique qui romque sic deprebendenti boates haud facile aliter bello aemper felix quaacunque bosiilea Invasit reauperabiles, eimul longe auditua, simul conapectua gionea (invaait autem plurimas eaaque ditissimas) praesena e t v i m inferens ineluctabilem ; unde terror jure victorifiB diripuerit. Ule vero praedam aemper ejus late i n bostes manaverat, ounctia ad ejus mentionem trepidantibus. Militarem multitudinem et erat solitus, ne m i n i r a a quidem ejua parte aibi eximie servata, m i l i t i condonare univeraam; ao ne verborum benignitate consolabatur et donorum patrimonium quidem aut rem familiarera suam largitate demulcebat; et quod caput est, non doaugere conauetis et licitia artibua, et in modum m i n i eupercilium, sed affectum fratria cum iis agene spleodidia expensia abunde aibi hfleredibuequesufdemonstrabat. Eratidem religiosisaimua Dei cultor fecturam attente colligendo formare magnopere et amator, mitis, beaignus, simulationis expers; unquam studuit, licet id i n parte laudabilis promuniflcentia vero et ad donandum pronitate omnivideoti boni etiam et moderati numerent pleribue antecelluit, Eflloreacebat i n eo caatimoniae quoque. A l i a ejua aecta fuit p l a n e q u e diverea ratio, que deous, adeo u l oe fando quidem aliquandosit q u i totum sibi s i n u m pandentia fortunc, ultroque auditomfurtivia eum indulaiaaeamoribua aotaliam congerendie undique occaaionibus lucrandi non unquam voluptatia causa mulierem attigisee quam injuste ad ianocenter diteacendum invitantis, mupropriam conjugem. At baec multum illi diaaimilia, nera magno aemper animo rejecerit, avariti spefiliam ex alio peperit, naturalem aed illegitimam ciem in sedula congestione quantumvis legitime prolem, qum ei poatea Mepe Iberiae Davidi data i n partorum quamdamauas virtutiexoeam abominans. uxorem eat. De ceetero moderatua erat el fortia i n Amores ejus omnes i n gloriam ferebantar: onam omnibua. Diaciplina domeaticoa exaota continuit. Mirua i n familiasemper ordo, incompositum n i b i l ; D apectabat, una i l l a delectabatur, n i b i l unquamadmiratus aut complexua quod i l l i praBferret, nihil cuncta ad aplendorem dignitatemque illuetri quaquod pro illa promercnda parandaque non pacisdam et digna principe ambitione coroparata. Quo ceretur ao profligaret libentissime, quippe quam in geaare inaigne deinde argumentum exatitit d i l i gentiae 917 etelegantiaa ipaiua i n familiaribuscu- inter omnea rea humanaa aciebat unam eese qu duraret poal hanc vitam et funeri fiuperetea morte randie, quod quiei miniatraveraDt,aicinomni laude hinc migrantee coronatura sequeretur. In eleemoietiua offloii eruditi et exercitati evaaerunt uieoa poat aynaa profueue, hanc ejua 9 1 8 etudii rationem ipaiue obitam omnee requirerent, utpote qui callere diaeerebat, legem esse non Solonia aut Lycurgi, ad unguem omnes artes aulici ministerii, et veram aed legislatoria Cbristianorum Chriatl, creatoris ideam perfectorum famulorumcunctiarepraeaentare ejuadem conaervatorisque rerum omnium Dei,qna viderentar ; quare digni habitt aunt qui promovenoa jubeat quod poaaumus ex praesenti copia !arrentur ad maxima quaaque et bonoratiaaima offlcia g i r i , ape c e r t a reoipiendi majora. Huic promiBsioni domua Auguete. Verum hio idem v i r quam non

661

DB MICHABLE PALOLOGO LIB. III.

662

, ^ , ' . ^ , ' ' , ' , . ' 8 , . , ol . ol , , ' , g , ol , , ' -

, , [. 446] * , , , ; , , . , . . " ' . & ol , ,

necessario credendum ab eo utique eal qoi fldem in Chrislum profitetur, non eolum quatenus bap tismum susoepit, aed quatenus etiam palam acquiescit assentiena sacr dootrin paasim in ecclaaia propoaitaa. Porro baptizatum quempiara, et aasentiri ae irrevocabiliter Christianie dogmatiboe profesaura, Cbriati deinde verbia fruotum uberem eleemoaynaa pullicenlibua non credere argumento eat ipaum neque antaa vere credidis8e,quantumcunqtie se credere aimulaverit et affirmaverit.JNec vulgaria remuneratio est quamlexChristilargitori ^ misericordi promittit, eed qu centum pro uno referat. Me vero, et quemvia, ut arbitror, prudentem hoiuinem,eliam humano duntaxal uau sensuque de rebua judicantem, vel ei nihil tale juberemur exspectare,tnoveret abunda ad benefaciendum egentibua ipse splendor effloreecentis inde glori, in vum omne permansure; cujua ape invitante non modo avertor ab avare congerendia auperfluia opibue, verum etiam facile inducor ad subtrahendum ueibus etiam ipais meis qu in obvioa pauperea effuodam,non tamen aut in aliis damnane aut inibi vetana reservare qus opportuna videbuntur vel jam urgentibus vel in poeterum impendentibua neeessitatibue v)tea,pr83sertim ubi occasio praesena largiendi non occurrit. Tales despota Joannea et D alte impreesos pleneque perauaaoa veraabat animo BensQB, et iia coneentanee operana ad propositum ipsi finem glori tondebat. Iatud tamen ejus incensum large donandi studium pauluium refrigerarunt aectatores Nili peeudomonachi e Sicilia buo magno malo Romanae reipublicae profeoti,docentea parcimoni attendere, suadentesque hominibus magna circumapectione in dando uti 919 ne forte qaia clam, alioqui habens quod satia ipai ait, et callidesimulata egestate, peounta emungens parum cautum miaericordem, labem illi allinat multum faoilia et aua inooneulte dilapidantia; pratereaque

illum fraodet fruatra sperata ir.ercede talia operis, quippequod non jam ipsi ad praemium imputandum, eed inter vana et otiosanumerandum sit.Exbujuamodi doctrina creditareceptaqueneceaaarioaeqaebatur ut nemo aliquid babentium quidquam alteri donaret, eicque omnia ex eleemosynia proventus, quo apee ratioque victuaac atatua plerorumque tenuium continetur, hac iatorum prava disciplina funditus eiterminaretur e conauetudine ueuqoe bomiDum,illo plausibili prstextu inquirendi anxje ante largitionem, verene an aimulale egerent qui petebant, nullum jam erogationi benefloae locum relinquente; atque adeo bao arguta cavillatione tota lex eleemoaynarum abrogaretur.O quia hujua perDiciem dogmatie aatia explicet! ad quod utique proprio ejus argumenti commentario easet opua. Igitur despota, cui laudea inter c&teras inerat amor nullus veneratioque monachorum, qaoadaro e Nili eectarua eam vitam profltentea et ee insinuantea in ejua domum facile in ooneuetudinem recepit, viroa bonoa e veete existimana. Unde contigit longe deincepa manare parcius, pravaa ietius doctrine quodam obice probibilum, fontexn beneficentiae gregee inopum ex illo baurire soiitorum antea tam benigne irrigantem.Talia erat despota3 indolea vitaeque ratio, viri utique ad omne decus alacri irapetu ruentia, natique,ut apparebat ac diviailua facti ad restituendam in decua priatinum Romanam rem. Tunc ergo rebua Orientalis limitie male babentibua, aumma ia celeritate in regionea Mroandro circumsitae se contuIit,maxtm inter cetera bono dudum exstractorum in illie terrie magnorom atque illuatrium Oonasteriorum, quee providentia cuatodiaque ipaiue a clade roinaque ultima semta sunt Horum quaedam jam Per8 praaoccupata detinebant, plerieque oppidis ac pagis in ea vicinia positie 9^0 in Perearnm ditione simul aut vi ractia, aut ne traberentur ultro

663

GEORGII PACHYMERJS

664

, ^ , ' ' , , . ( '0 * ^ ) , , . 01 (& , , 0 . , , ' , * -

. , , ; , , . , ^ . '. , . [. 147] . ' ' , . [. 148] , ' , , -

ei quid amplius moverent, ita male multandosut cedentibus. Unde et alia illa tractus ejus j a m i m preeteritarum injanarum cumulataa peraoloturi peratoribua parere desieranl: ea dico quse Strobilo poenaa forent,iato metu continendos illoa io officio et Stadiotrachiee ajacent loca, ita validia incessa aperavit. Pacem autem dedit i i s petenlibue, quos prsaidiia boatiam, ut corum recuperationem dese bello snperaturum, ai conaretur, %%\ minime aperatam ne tentandam quidero aut tunccogitaodam dubitabat, miseratione gentium vicinosipsis incoJoannee putaverit.Quantum autem erat circaMaeanlentium tractus, ne victi i l l i malorum ac cladium drum, Trallea ac Cayatrum et Asi intima, conquas pasai bello esaent ultionem a debilioriboe flrmavit propugnana,atque ut aecure propriis indigenaa fruerentur, proferendo ullra bello effecit. vexatiooi opportunie, tempore deinde capto, exlgerent.Caeterum quo miaus caueae haberenta pactis Magedonum quoque geniem Romano asseruit i m perio,inextremotunc positam diacrimine deficiendi reeiliendi, fines iis prfflscripait satis laxoa, intra quos abunde pascuorum euis armentisetgregibus ad Persaa aut ipaia auccumbendi.Laborabantenim illorum rea, pleriaque illorum evocatis ab impe- habereot, serio edicens, ai ultra eruruperent, violati foederis piaculum maxima ipsorum calamitate ratore et militatum missia contra hostes Occidui luendum. In bunc modum per Orientis provincias limitie, ibique pra38tdio relictis, idcirco quod ejus despota, deleta ignominia prius acceptarum illie generis, utpote arcubus peritiaaime utentia, opera cladium et rerum statu emendato, fiduoiam illis io velitationibus et prasliia laudarelur. Inde porro gentibua fecit,otio ac pace ubique restitotis, libere factum ut vicini Persaa, qui alioqui numeroaam deinceps atteodendi cultur agrorum et eecure nationemsagittandiexercitatione formidabilem non legendi fructus uberes terrarum i n quibue habitatemere lacesserent,nuno eam delectibus exbaustam rent. imparem ob paucitatem juventutis suia inaultibus rati audacter invaderent, baud dubie subacturi, 22. Ut peisimo in statu fuennl plane perdite Maryandenarum Buccllariorumque regiones et Paphalagonia. deapondentibua j a m animos exiguis illia reliquiis, Laborabant autem et miserum i n modumafflicUB ni a Joanne deapota confirmarentur, auro ipsos et munificia largitionibua deliniente, sicque ad fidei D jacebant Bucellariorum et Maryandenorum regiones,itemque Papblagonia; cujuarei cauaahajcerat. erga imperium oonstantiam et resistendi.hostibus Imperator iis quae superiorum principura parcimoalacritatem excitante. Pereaa porro incurrentia in nia congesserat consumptis i n tot largitiones ac ipaoa tanta celeritate deapotae improvisia conaterdonativa ambitoaa praetereaque in pretiosa munera nati nuntiia, terrore ac desperatione succeasus prinoipibus aut exleris gentibue missa, quibus illi averai retro aunt, seque statim in auorum, unde ad federa et societates allicerentur, exbaostum prodierantjnaccessa latibula montium recondideasrarium supplere crebro missis per omnea prorunt. A c velut ne illic quidem aetuioarati,legati8 vinciaa qui pecuniae colligerent, curabat. Haud rnissia captivia redditis, pacem fecerunt, in lucro porro ecio an vera i l l a fuerit exinanitio publici ponentea quod aalvi aapereaaent. Joannea autem thesauri,an non potiue,quod quidam introapicienquieturoa ipeoa in poaterum certo confidebat, non tes penitius eubmurmurabant, imperatoreo faleo quoniam promiasia ipaorum mulLum fidei tribueret, praetextu obtento,v6re metuens nepropterintidiim aed quia aibi coneciua et virium el animi ad eoa

665

DB MICBABLB PALfiOLOOO LIB. II.

666

. ?( - o\ , , . ' , , . ' /. * , ' . ^ . ' . , ( . ($ ) , . , , ($^ , , . . , , , . ' , , '. , , . . , ' , . , .

1

excaecati Joannia etinde eecutam a palriarcha excommunicationem provincine rebellarent, reboe t u n c euia utile putaverit spoliare subditos et facultatibus privare,ne ad contra se ineurgendum vires haberent. Ut cnnque sit, ea tunc vel vera vel ficta causa egestatis serarii, crebrie imperator censibus ac deacriptionibua per ministros quoquoversum dimissos avare ac rapaciter exercitia %%% apicileg i a regionum factitabat, utena ad id opera bomin o m nibtli, cum antea bujuacemodi luatria condendis collationibuaque exigendis populorum no- C biliaaimi quique preefioi solili eaaent : nam Ceear Romanus et magnua domeslicua imperatoria pater ceosuras iatius generie per regiooes circa Scamaod r u m aitaa geaserant. H i porro viliaaimi miniatri a u r u m immiaericorditer exlortum undique i n e r a rium congerebant. Q u i c u m obirent Papblagoniam et ulteriores regiones pecumis acerbe oorradend i s , eo raagia offendebant illos populoa, quod vexationem per 86 odiosam intempoetivitas tuno quaed a m aggravabat. Agriculturae genteaillaepluaquam mercimoniia dedita?, rebus ad viotum quas terra gigxril abundabant, aignataa pecuniee parum babobant. Quare ipaia. erat perdiifioilo aureoa argenteosque nummos, qui eingula in capita indicebantur, namerare; et ea ad quod non poesent damnis. D ac prebensionibue cogi indignisaime ecilicet ferebant, praeaertim quoniam inde sequebator toto i p 808 deinceps anoo neceesariis egere, poetquam meeeea et vindemias, ut summaa indictasquoquomodo conflcerent, alieno tempore v i l i pretio d i s trabera lolas exactorum iaclementia compulai faerant. N u l l a m quidetn fere plerique illorum rei b e l l i c s usum babebaat, ut rebellio minus timenda videretur. Tamen gentis l u c r i cupidae, etiamei nulla extorsione i r r i t a t , per 86 pronam ad quaeatuoeum perjorium indolem cum eemper magnus labor sit ab utili visa dafectione oobibera, tum

certe quandoexacerbata damnia acribuaque iDJuriis ad deeperationem efferata fuerit, fruatra quantavie adbibebitur industria ad illam i n fide offioioquo coatinendam. Igitur i l l i , praecipue vero quorum arcibua Peraico prosidio inseaaia viciniores sedes erant, quod a nostris quidem atrocia paterentur, ab bostibua vero commodiora sperarent, pollicentibus videlicet illis et, ai ultro ae dederent, mite imperium spondentibua, deficere ad Peraaa decreveruQt, fiebantque aliorum poat alioa quotidianae transiliooes ad benigniores,ut putabant ,2S dominoa. Quod primo a singulis tentatum, et ubi auccessus impune fieri probavit, crebrioribus exemplis frequentatum, irreparabili jactoro provincise totius occasionom dedit, aiquidem Pereea bie qui ad partee ipaorum transierant d lcibua et adjutoribus uai, paucitatem eorum qui coostantes i n fide imperatori jurata peratabant contemnentea, terraa eorum crebris infestare incuraionibua coaperant; equibus oncsti proda, spoliatis aubinde miseris, redibant domum, nondom i b i ausi considere, quoad multia istorum experientia malorum inclinantibua ad Persas, multis quotidiana vitae pericula fuga et voluntario exsilio redimentibus,eubactu j a m facilee Peraae regiones euae ditioni aubjunxere, flxisque ibi domiciliis malam finitimis viciniam praestabunt, infcatantea eoslatrociniis. Heo audiens imperator eo accurere neglexit, existimaas ee iatas provinciaa, q u i p p e i n propinquo aitae, recuperaturum quandocunqne foret libitum, et tunc i n resOccidui tractus ape ae cupiditate totus imminens, i n eaque una deiixas cura cogitationea habena, more ingenii humani, plorumque, dum inbiat longinquia, amittentis coram posita, et voluptatem ex absentium acquiaitione eperatara, quod insolita ait potiorem arbitrantis fructu proptor quamdam aaauetudinia nauseam minua jucundo, qui ex prflesentium olim poeeessorum conaoeto amplexu paroipitur.

667

GKORGII

668

*. ^ , . ". [ 449] , , ! , . " , , ' , . \ , , . , ' *. > ol , t , . , ' , , . ' . , ' ,

. , , , . , [ 150] , , . , , \ . , , , , , . , ' , .
1

juaaoa ad Xantheam ae aiatere, duobus ad illom 23. De cometa ex parte boreali apparente memibus xstivtSy et expeditione imperatoris in Occidenlem; anliatibofl ea oauaa misaie. Non paruit ille qoidenique de Arsenio partrtarcha. dem, tamen aliqoantnlum de duritie remitteneut Illia in hunc modum male babentibus, cometaex tempori serviret, aemel iteromque certos de sao occidente in ortum effulsit a vere usque ad autu- clero ad imperatorem raisit officiose illom a ae mnum : terrebat autem intuentes, ignem fumo aalutatoroe, el percontataroa ex oeu inter amicos mistura evibrane; illa ipea borribili specie cunctis conauetudinis bumanaa ut Auguatna cum conjoge EQadente aliquod malam isto signo portendi. Vix ao liberia valeret, eimulque excuaaturoa, velot neenim in memoria omni reperiaa post talia ostenta cessariam ob oauaaa aliata dicendae, eo nunc ocper caelum hoo modo visa non aliquas per terram curendi moram. Hia offioiia quaoquam non plene ao gentee praeter eolitum mutationes aecatas. aatisflebat imperatori, tamen ipae quoque ia preQuodai apparenles cometas de genere peculiariter eena animi vulnere diesimulato et aalutationem et terriflcoram sint, qaalis omnino bic fuit, manife- excuaationem plaoido excepit voltu, vicisaimque stum augurium est infortunii aut cladis imminen- per quoadam e comitatu allegatos patriarcham tia, aatipulante vulgari 994 dicto. Nullua co- amice aaltitavit, placido ee in illum esee animo si* meta quin eit, cui incboate aententis nemo pe- gniflcana. Caeterum Inter epiacopoa cauaa crimenrituB audiena non continuo aubjiciat illud ad ab- que patriarcbse occulta 995 inquiaitione tnaolvendum Grce aenarium iambicum defioiens : ctabatur. Quade re aaditua ex illie nonnemo dum < c Natura malus. haeo ooncionabnndue declamaret, neo consenlaTunc porro visum imperatori, Occidui tractas neum oeo ferendura videri principem, cor utiqae incolia ruraue turbantibue ita ut ab illia rea nos- reipublicsB, non ab Eccleaia foveri nt id ex quo satrorum raperentnr, Tbeeaalooicam proflciaci du- lus unice pendeat publica. Quale igitur fuerit, ei ctia aecum copiie non paucis, ut illic e propinquo non modo inde non foveatur, eed maligno et pescommodius bellum adornaret; aed cum Xantbeam tilenti diasenaionis apiritu afflato in discrimen maeo itinere venisaet, ibi detinere decrevit in hiber- nifestum inducatur ? Ea eiei clam procurante imnia exercitum. Quare dam tempue expeditioni ap- peratore agebantur, tamen ia iatia qaae retulimus tum exspeotator, per illud ibi otium, oura ad eum et aliie plurimia benevolenti signiGcationibas in epiacopi non pauei confloxiaaent, agi de patriar- ilium editis, diligenter simulabat aequum erga pacba ccaptum eat quibuadam non dobitantibua triarcbam et offensione omni vacuom animom, reum ipsam pronantiare irreligios contumaci sio libere ainens congregatos Patree per otiam in neganda cootra aacroa canonea poanitentia. coaaiderare qoid tali statu rerum optimum ipsis Qaare ex iatorum eententia cilatua ia rite eet, ao faotu videxi ao decernere par esaet.

DB MICHABLB PAUBOLOGO LIB. III.

670

\ j , . . ( * ) . , . ( ' ), , ( ' . ) , . , . ' , , ' ^ . . . '' ( ' , ,) . ' , [. 151] ^ ( , , ), . , , , , , . , , , ' ; , ' . ' , , - . *

24. De Vecco ei Xiphilino primarias prgefecturas aatute commentoa est eam panam ab sui contemin Ecclesia gerenlibns. ptore repetendi, que aimul patriarcbae dolorem Contigit poro quiddam in urbe quo magie exas- inureret; sicae cumulateinjuriam utriuaque ulluperaretur imperator et ad ultionem irritaretur, ex rum ratua, currioulo mittit ad sebastocratorem qua quod secutum maluxn est ipaum patriarcham Tornicium tunc praafectum urbi, qui a ae juberet oblique perstrinxit, resiliente in ipaum ignominia diruere conlinuo illum aedes cbartopbylacis et maq u a aliia irrogabatur. Vecco chartophylacia digni- gni cecomonn (erat [hic Xipbilinus Tbeodorua), latem obtinente,cui magistratui juxta usum ao leges evellore atirpitua vineaa amborum,ipaoaquo vinctoa i d jaria competit ut aine illius nutu et aaaenau ad se mittere. Volebat nimirumistaratione terrere nuptialea benedictionee non admini8treatur,8acer- (quod aiunt) leonem exemplo male multati canis. dosqoidam miniatraaain templo MagniPalatii ad Futurum autem eperabat ut bi supplioii metu ad Pharura sito sponaia benedixit non requiaito cbarto- obsequendumimperatoriquodcuDque velletinclinapbylaciaaesensu.EarG statim audita is in paenam a rentur ; quod ei contigisaet, non modo nihil auausacerdotiifunctionoauapensuaeat.Idaibi nuatiatum rum patriarcham eolumet virorum talium in partcs imperator atrociter accepit,qua8iea non mediooria principia traductorum auxilio;deatitutum contraso aliqua oenaura,aed vera et auprema excommunicatio agere, sed etiam coactum iri cedere et de duritia fuiaset regiiclerici ;ao statim auapicatua id factum remittere cauaaexcommunicationia.Igituraebaconacio et cooperante patriarcba, graviesimeoffen- atocrator praesto aderaiatanain procinciuexaequensu3 eat,coQtemni ae ratua, ira communiter 9516 in di mandata.Ceterum de ejue iofeato adventu praeunivereum eccleaiaatioum ordiaem exardeacente monitio ambo illi cum uxoribua et liberis ad k%7 vehemenii; unde io clamorea erumpebat vociferana: templum confugiuntjure illic asyli tuti futuri. Quo u Nempe hoc patriarcba aic voluit conaentanee ad eebaatocrator cognito, reputana magnum aibi ab prius in nos contumelioH88ime gesia, ut nullam imperatoremalum affore niai quae isjubebal effecta occaaionem praetermitteret vilipendend et contem- redderet, in templum enae stricto ut leo irruens ptu extremo coaculcandffi imperatoria roajeatatis, extrabere illoeiode conabatur.Atoccurrens patriarregiaetiam imperiali sacris probibenda interdicto- oba eum graviter increpitum repulit, Quid vobis, quo aupponenda.Hoc dicebat,quoniamintraimpe- inquiena, volentea oculoa et raanua et aurea noratorium palatium forte repertus e&t aaccrdoa ille, stras, illoa quidem eruere, iataa autem abacindero quaado ei mieei a chartophylaceeententiameuepen- poatremo haa obatruero conamini ? teatabalurquc sionia intimarunt. Totas porro defixus in cogita- vociferana Deum eihominea, vim aibi per aaoriletione vindictee, patriarcham tuno quidem ipaum gam injuriam fieri; neque enim faa ctae Deo aacroa reoia In propria uiciaoi parsona non valena,modum bominee a eaacularibua oorripi. Obetupuit ad ea
1

671

GBORGII PACHYMKRjB

? , / , , . , . ' , ' ' - . . , ( , . ) , - . . , , . , ' ', , [ 152] , . ' . ' , ' , , . , ' j '. ', . , [ 153] ' . , , * - ,

perculeusque a ccapto deetitit qui tanto priua fastu extracturum se eupplices, quidquid quivia contra moliretar, ostenderat; eoque eese domum recipiente re infecta, Veccus et Xiphilinus intra aepta aedis aacr tuti securique veraabantur ; sed nec vincas exscindere potuit, cum neuter illorum vineta circa Gonstantinopolim haberet; ab aedium quoque quibua utebantur deraolitione prohibitus eet, denuntiato ipai baud esse illaa juris ipsorum, sed Ecclesis, quae asum duntaxat babitandi suia illic miniatria precarium concederet. Brgo hic lam scer ultor undique rejectus, et cunctia excluaua quae tentarat, ne nibil ageret, Nicaeam certoa miait qai ia prffldiis iatorum in illo territorio aitia vaatalionem ab imperatore praeecriptam exercerent. Gum autem nequiret mitiere illoa vinctoa, ut fuerat jusana, auadere ipeia ioatitit ut ultro ad lmperatorem proQciaci valient, id commnniter tam ipeis quam aibi conailiumease utile disaerens, quoniam ei voleatea ipsi aacro aaylo abaietereat adeundi principia cauaa, idooea ipai apud imperatorem futura [easet exouaatio omiasae comprebenaionis ei conatrictionis ipsorum sibi ab eo imperatae. Nam ne illoa intra templum caperet, aanctitatera loci et 998 occnrrentia ao repellentie patriarchae auctoritatem probibuiaae, plaaaibiliter oauaaturum aese. Porro ipsoa aponte abdicantea tutelam sacrorom adytorum ut oommuni domioo se siaterent, faa baud fuieBe absae corripi darique in vincula, facile quemvis videre, neo imperatorem dubitaturum. Plenam igitur ab ae quidem fore ipaia aecuritatem inviolat libertatie, ai quod suadebat facerent. Nullum autem ab alio quovis metuendum ipaia eaee tale periculum demonatrabat, vel quod recla tendentibue ad principem nemo faceaaere moleatiam aaderet, vel quia decla rato in ipaoa patriarcb palam protagentia palro-

cinio tuti ubique inviolatique futuri eseent, tanle illiua ac tam venerabilis respectu potestatis. Denique poatquam eo pervenieeent, ipao vultu ac conspectu prinoipia certiaaimum aciebatacceptoros ipaos aalutia et securitatia pignus; nam faciem imperatoria coram vel ad raoroentum oculis objectam gratiffi ao veniee erga intuentea, etiam pradamnatoa reoa, neoeeaariam caueam exiatimari. et hujuaaententi alia cum allegaret, persoaail quod volebat, siquidem illi conducibile id sibi futurum rati, patriarobae in id iter aaaeoBU impetrato, templi refugium relinquere adqua imperatorem ae conferra decreverunt, etiam inde allucente aucceaaua io tali conailio apo, quod aatia intelligerent ea que in ipaoa lam acerbe aota eesent, decreta eaae ab imperatore arbitrato utilia illa eaae emolliendae duritiei patriarcba et impetrande ab eo 8 U 8 3 ipsiue reconoiliatonis com Eccleaia. Statim igitur, bene preoaiite ipeis in digresau patriarcba et viam votis prosequente, Theaaalomcam veraua profectionera auaceperunt. Qnid porro ipsis, postquam eo pervenerunt et imperatorem adierunt, contigerit, non bujus eat temporis referre. Ceterum facilia prudentibus conjectura sugge* ret haudquaqoam illos quidquam gratiaa aut beneficii fuisee ab imperatore accepturos, nisi quantum promereri obsequendo potuerunt aervientes tempori; unde coniigit (quod io primis avebat imperatortanto magis solura relinquipatriarcham 999 bia quoque, sicuti jam alii fecerant, ad partee imperatoria traneeuntibus. 25. De suliane Axatino et de Tocharis. Resumenda nuno eet naratio rerum aaltania Azatioi, qui fatum trieteatque infauatum qaoddam Macedonibua exatitit aio etiam Tbracibus; etqua lava sffivaquo mlnax oometa portenderat evtntu

673

DB MICHABLB PALfiOLOGO LIB. III.

674

. , ' ' , ( , ' ' ) , ' , , , , . , , . ' , '

, . . ' , ' ' , . ' ^, \ , , ' \ '>. ' , )' , . , ( ;) . [. 154] ' . , o p q w ' . " , , , ', , -

manifesto, pernice publica patravit. Hic poatquam felicitate in quam miseriam tam arta ipsi cognadio apud Constantinopolim taadioaa contabuiaset tionis necesaitudine devinctus princeps decidisset, mora, in diea exspectana reduci ae cum magoo reputana miaeretar. Quodai haec parum raoverent exercitu in Peraidem, ubi apes ejus rei omnia ad audendum quod auadebatur,ac fructum oogitaret exatincla ipsi fanditua eat, tum longa infinitarum inde ipai proveaturum uberem vel succeeau belli frustratioDom experientia, tum maxime quod non lucroso praemiiaqae viutoriae, vel a propria gratituignoraret qui cum auia boatibua clam traclaret dine aui ipaiua, postquam seao in atatum fortuna imperator, et foadua ab eo ictum com Apagane priatinum repoauerit, omaia liberatori debituri. compertum baberet, unde aatia intellexit nullam Ilaeo ei viderentur iniirma aingula, simul tamen aibi redeuodi unquam ampliua ad amieaum prin- Q conjuncta omnia vim babere maximam apud ejua cipatum reliquam ea&e fiduciam debcre, nactua animura par eaae. Ageret igitur, et vel conaanguiaccomodatam auis rationibus occaaionem, absea.nitatia respectu auxilio veniret,vel sus infelicitatis, tiam imperatoria, allegat fidum sibi boaiinem ad quam ipsi aperiret,?notitia indigna ferentem miaequemdam e cognatia in aeptentriooali Euxini Ponli raretur. Hia arcano expositis patruo, litterisque tractu praapotentem, oraoa ut aibi aubveniret ciira ipaiue mutuia assensu ipsiua fideque accepta, simulavit deaiderare ae majorem io modum conepecferram et viacula cuatodia detento ab imperatore amico in apeciem, revera nibil ab boafe differente. tura imperatoria, in eamque sententiam ad imperatorem acrtpait, orane etiam atque ctiam ut aibi 09 enim illum facile, ai vellet, auxiliari aibi opea permitteret ipaum adire.Nequeenim aibitolerabile cum Gonatantino conjungendo, et bunc sponte videri tanto jam tempore usu ac viau privari cbacurrentem incitando ad irruendum improviao in iinperatorem. Seae ipaum jam id agere, ac conae- risaimi atque bonoraliaaimi eibi priaoipia : jubere cuturom sperare, ut adire imperatorem aibi liceat, igilur quampriraum dignaretur ae venire; eia graeo coDsilio ut praesena eum dissimulanter in para- tificari hoc sibi differret, aciret tanta 86 uri ejua taa per viam inaidiaa praBcipitet. Venire tantum coram intuendi cupiditate, ut vix eibi teraperare et eductos aecum Tochoroa cum Goaatantino posacta profectione ietucinjuasu tentanda ; quod Bulgarisque in communem expeditionem traberet; 0 ai faceret ignosci squum fore,tyrannicam eaee vira ac 8i quidem, quod proaum speratu videbatur, ca- deaiderii, et erurapere plerumque ultra rationia peretur imperator, facile apparere quantum 93*0 atquehumani arbitrii praescripta frenum eluctatoa ejua impetua. Hiaimperatoracceptis, necquidquam inde bonorum in ipsos redundaturum esset: sin id Don euccederet, certe non poaae dubitari quin de occultia quaa diximuamachinationibua auapicaqaaesiuossima ipsi foret ieta militia, utique redu- tua, re9cripait bumaniter induJgene aultani quod petebat, ultro quin etiam invitans ad occaaiooem cturo ex ea copias onustaa opima prada, cum uaurpandam visendi provincias et urbea Occidui aliaram omnis generie rerum, tum apparatus ac tractua, quarum nunquam hactenua, quippe sem9upellectilia imperatorifla, ex quibua excipere eibi prsslantiaaimum quidque posset, et ipaum consaa- per moratua in Oriente, coram et uau praeaenti guineum aupplicem indigna custodia ereptum inco- cognoacendarum copia ipsi contigiaset.Non diatulit aultan concesea 931 uii facultata, aed etatim, lumen ac liberum cum pretioais apoliia domum recipere. Merainiaaet prioria su glori, ex qua pecuniffl magna vi opumque ceeterarum, uxoribua

675

GBORGII I

LCHTMBRJB
k

676

, , , , . (50 , , . , ' . 0\ ( ? * ' * , ' ' ' , , , ' ) ' , . , ' .

' ' , ' . ' , ' ' , , , , , , ' ( , ) , , . '. fota, ' > , ' . [. 155]

praeterea Hberisque cam sorore ac matre Constantiaopoli relictis, itineri se dedit. Tantorum pignorum ibi dimittendorum causa illifuit partim cura celandi quae coquebat animo,et omnem asesuspicionem amoliendi, partim prudena metua ne non satia expeditua esset ad ea quae meditabatur, ei tantia cbarorum capitum aflectibus et pretiosarum aarcinarum impedimeotis implicaretur. Ita ille cum familiari comitatu egresaua urbe adimperatorem festinabat. Interim autem ejua patruua profectua ad Conatantinum Bulgarorum regero, cuai , tum poliasimum ejuaconjugi consilia aibi auggesta imperatoris invadendi communicavit; et facile, olimvidelicet eopropendentes,quo volebat perpulit. Ipse statim certia bominibus submissis magnum ad aeTocbarum numerum evocavit. Neo difficilo fuit pellicere ape oatentanda ingentis ac parati lucri,si conjuncti Bulgaria praedatum ia Romanorum terraa exiront. Tocbarum numerosa gena tunc adbuc sui juris erat: nondum enim eam aibi plene Noga eubjecerat.Hic videlicet Noga rebellare tunc primum et dominorum jugum excutere incipiebat, amici familiaritate cum militibus auie Tocbaria et qualitate civili vivene, socios tunc illoa defectionia babero contentus : nam cum ipsis miaaus, opera illorum subactas bello regionca non Gani (principem illic sic vocant) acquirebat, aed uberes atque optimaa illas eaao terras animadvertena auo proprio atqua illorum obtinebat nomine. Hi tuno audita, quam diximus, invitatione ad prdam accurrerunt quali canea ad saginam ruunt impetu, fertiles et opulentaa devoraturi regionea. Nondumfoedua afOnitatia vinculoastrictum Nogam imperatori conjunxerat, quod ille filia notha Eupboayne Nogae in uxorem danda deindo contraxit. Tunc porro eodem prorsua articulo temporia et &S2 imperator urbem veraua, rebus in Occidente

compoeitis, iter capeaaivit; et i l l i de quibus diximua, junctis cum CoDstantino copiis, repente per inviaa asperaaquo Hffimi saltuumac fauciumanguatias ingenti multiLudinepopalabundierumpentes, palam ae hostes declararunt, castris ia Romaoa terra poaitis. Non erat autem una eorum manus, neque uni pariter omnea iraminebant loco. sed gregatim per cohorlea autmanipuloa diapergebantur, ct insidiismulLis simullocis varie poaitisuno omnia tempore infeatabaot, apoliantcs, mactantes, abducentee obvios, nullumnon passim barbare rapacitelia ao crudelitatia edentes exemplura. Non potuit noD etatim hc audire imperator, utiquo cum isti non dissimulanter aut clanculum bas grassationea exercerent, sed libere ac palam more ignis luculenter emicantis et cunctia quae vt ssva comprehenderit arcntia silvae partibus exsuperantem alte ilammam ostentantia procul. Ardentia igitur improviao iato incendio universae late regioni8 raptim ad imperatorem evolans fama perculil vehementer ejus animum, etin magnoa eum cogilationum ae8tu anguatiaaque conjecit. Nesciebat qui consilii caperet quovo ae verteret. Non eral inalructusad gerendum bellum ; copiia enim pace confecta paulo aate sacramento soJutia, domum militum quemque demiserat; et cum paucia ipse, domeatico duntaxat comitatu, quippe per pacata3, uti crediderat, provinciaa, in urbem revertebalur. Et nec si baberet exercitum auderet committere cum Tocharis, terribili tunc Roraania gente, nec bello a noatris superabili credita. Restabat fugaa consilium : aed eam iotercludebant valids hoatium manua, quorum praeaidiis loca edita universa faucesque, denique aditua exitusque omnea tenebantur. Probabantque ubique se adesee unquam non stragibua edendia, et aolutissima melu omni quoquoveraum incursandi licen-

677

DB MICHABLB PALfiOLOGO LIB III.

678

, , , 51 ' . . ' , ' ' ' \ , ' , ^ ' . ' , . ' ' ( , ' '), ' , ' . 0\ , ' , ' , , tia, cunctia pariler locis pariim trucidatorura acervatim cumulos struentee, partim raptanles 3 S S libera corpora omnis aetatis i n cervitutem ad barbaroa mieerabilem, ita ut omnino quocunque quis prodire cogitaret,nullam viam apraeaenti exi\\o non dico plane tutam, aed ne talem quidem cui verisimiliter aliquatenus posaet iidere et caput salutemque auam cum nonnulla *el dubta ape committere, ullam uaquam reperiret. Caeterum i i o m n l a per cirouitum i n hunc, quem dixi, moduni velut indagine amplexi, ita ex omni parte properabant, ut tantum non contigui telia ao mrnibus i n momenta aingula cominua^adorituri timerentur, v i x tanto ab illis pone inatantibua apatio quanlum itlnere dimidia3 diei facile posaent emetiri, imperatore cum famiharibua paucia eqaitante eodemque aesidue turbato accurrentibus ab utroque latere trepidie nuntiia direptionum ao caedium, quaa nusquam non circumstantium locorura exercebant a r . Admovebafque meium quod fere contingebat, unde mane diacesaiaaet imperator, ibi boetea tabernacula vespere figere, et in quo pago aut oppido ipae beri pernoctaaaet, ex eo prodire bodie i n festas ita licenter ac aecure latrocinantium m a n u s , ut manipulatira palare diaperai et qaocunque alliceret p r s d a inordinati accurrere non dubitar e n t : eo Gduciae ac contemptua noatrorum armorum i m p u n e bictenus auaorura experientia devenerant. Ductabat i n propinquo aejunctum a Tocbaria auor u m agmen Constaotinue curru vehena: fraclo enim quondam crure i i a nunc adhuc utebatur debili, ut nec pedes iocedere nec equitare poiis esset. Tenebat circa ae Bulgaros plurimoa expeditos in e q u i a , evagari eoa ut Tocharos non ainena, aed i n tenta cura aemper inquirene ubinam diveraaretur i m p e r a l o r , propoaito scilicet ac cupiditate eo con-

, ' . , \ , , , , ' ' , * ' ' ' . , ' . , , ' , ' ' , . , . " . feetim irruendi capiendique ipsum pene j a m aolum relictum. Nam q u turba illum familiae ao m i n i aterii domestici comitari coeperat hoc iter ingredientcm, diffluebat in horas, metu fldem ac reverentiam vincente, unoquoque pro ee sollioilo, modo auam ipaiua veloci fuga el penetratia latibulis ignotis bosti salutem in tuto possuisset parum peaai $ 3 4 habente quid aociia, quid ipsi coatingeret principi. In quo erat mira et miaera varietas incondite quoquoveraum ruentium, cum alioa prudeoe timor, alioa panicaconaternatio, alioa rumor falsue, quoadam, igaaros alioqui quid ageretur, ipse tumultus anxio circumapectantium et curaantium contagione ioquietudinia quadam abriperet ' quo salvura se quiaque eperabat fore, boc jam effuaiua et verecundia rainori, quod nec si quid cuiquam praesentis ad resistendum eaeet animi, facultaa ejua rei adeaaet ulla, utique ipso ductorenovitate maii subiti perculao, spcm palam repugnandi damnante omncm, et nihil aliud quara fugara et latebraa quaercnte. Hic ergo cum paucie quoababebat aecum reliquoa ex maxirae intimia ac fidiaaimia, prorsum retroraum, laeva dextra, i n parlem omnera ae circumagebat vitabundua et incurrena, binc repulsua lerrore conspecti mali,pejua illic q u refugerat reperiena, tum a quaeaito alibi perfugio specie telrioris inde se ostentantis exitii exclusus, anxius aemper et aeatuan3,perturbataB, ut fit, menti errore occulorum forroidinem addonte, ac juga montium aliaque obiter apparentia i n boslee arraaloa irruenteaque deformante. Imaginabant aubinde miaeriam desperantia j a m principis obviorum u n decunque atrocea nuntii, vera, dubia, ficta, triatisaima omnia horrendaque referentium.Id e p e comitea experti aabmovebant deinde venientea, neo affari prinoipem sinebanl, unde oliam utilium indi-

679

GKORGII PACHYMERiE

[ 156] ' , , , ' ? . , , , , ' . ' . , ' , . ' ot ' , , , , 01 , *, ', , ' , , ' . ' , . ' ^ ' , . ' . 01 ' , , , ' . 01 , ?. , \ , , ces qui de hoatibus qno loco essent e l quid agerent, necessaria scitu auggealuri advolarant, inauditoe repelli contingebat, imprudentia sine dubio excludentium xnagna : sed sua eos excecaverat consternatio, nimio, ut fit 935 exitii metu in exitium ruentea. Tandem gerrime,faventibu8 noctium tenebris, juvante ad latendum solitudine calliura i n viorum, Ganura montem conecendit imperator, relictiscomitibu3,et sibi proutquisque possetjussia coneulere. Nam eos auorum qui pone asseclabanLur magis magfsque desperabat effugere posee manus bostium. Erant autem b i qui penum et pecuniam imperaioriam portabant, et sultan Azatinus cum suis. Porro imperator ubi moaleoi subiit, celeres in diversa mittens, bic quidem adventantes epeoulabatur, attentione summa satagens latere ipsos et cffugere; in aliam vero partem missos curare diligenter juseit uttriremia quam primum occurreret, monti qua mare tangtt confeslim ae admovena; et hoatee quidem mox apparentea locum ex loco mutans aolerter eluait, nunquam iis etai acerrime indagantibua conapectus.Triremem autem cumcognovisset instructam praesto eaae ad designatum j littua, eo cum exiguia oomitatus dilapai reliquiis descendens e monte conacenditin paratam navim, et aio Conatantinopolim aalvua tenuit. A l i i paesim diapersi per Tbraciam partim capti sunt, partim prseter opinionem incolumea evascrunt. At i l l i doraesticorum quibua erat imperatoriae suppellectilia et pecuni deferendae cura commiaaa, quibuacum, ut eet dictum, aultan ibat, a3gre manibua hoatium elapaiiEni arcem aubeuatespaululum a graviaaimia a?rumnia respirarunt. Sed non longa illia contingit remiaaio laborum. Nam boatea cognita de aultane ubi eaaet, et eum cum aliia in JEni arce versari, etatim congregati cum Conatantino univerai urbem obsederuntjOppugnanteaquampoterantferocissime, ac plane pro se ferentee destructuros se oppidum cum arce. Corona igitur cinctam munitionem sagittie undique 936 ac jaculia per diem continoe petebant, et airociasima q u s q u e praeaidiariia, ni ee dederint minabantur. Qui autem intus erantin arto ae deprebensoa, admota cominus et jam cutera ! exorsa urere ineluctabilis v i m a l i , aentientes, assluabant anxii et iantum Don despondebaot animoe haudquaquam eeae pares repellendia aaaultibue boBtium, ai, quod mox futurum apparebat totie viribus irruerent, quippe qui se ianto ipaia inferioreenumero viderent, ad hasc arceinclusoase iniirma et aemidiruta, cujus quas reatabant integra haud esaentiam soUdioperiautpoaaaentmachinarum mox undiqueadmovendarum suatinere irapetum.Tamen in tantis malia memorea virtutis nullaro diligentis providentieque partem omittebant, omni ralione satagentes et aeipaoaet sibicommiasam servare arcem. PecuJiaria ioter baec aollicitudo erat cuslodum imperatori auppellectilia ac pecuniaepublic*, quo ferrentet ubi ealvum in tutodeponerent lantum acervum rerum pretioaiaaimarum, quantumin cistis conditum numerum ferebant partim aurea? argeateaeque monetae, partim vasorum ao veetium conspicuae artia ac pretiii. Tandem rei momento et sui ipsorum officii debito perpenao, suarum esse partium8tatueruntvitara potius profunderequam tanto theaauro in manus hoatium tradendo irreparabili damno rempublicam aflligere. Certi ergo conatu omni atque induatria contendere in custodiendo tanii pretii depoaito primum pretioaiaaima gemmae et margaritas velis quibus erant iotextae detrabentes, una cum ornamentia imperatoriis ei eo qood i n tota penu erat exquiaitioria pretii, abstruaiaaimis infodientea 8ub terra commendarunt late-

681

DB MICHABLB PJJ^OLQGO LIB. III.

x e 1

682

, (. ' * , [. 457] ? ', , , . '' , * ' , . , ' * , j ? , ' . * * , ' ,

1

" XPiip-** > . ' , ) , , ( ) *^ . ' , , , , . , , ^ , , ' ' . ' ( 5 1 *

brie. Ipsi eic expediti aoeinxerant 86 cum esteris ad qnam fortiseime pugnandttm, jaculantes eimul omnes e muris in oppugnatores areubus et fnndis; quanquam in boo quidem proficiebant parum, obruento maltitudine 9S7 boetium, qui etiam p r paratiseoalie in muroaineilire conabantur. Addebat eaim ruentibus ealoar odor eobemanans lante ia propinquo ao quaei sub manum pectmia jacentit, cujas opimffl objeots faucibae ae quaei famem afilato ex vioina nidore proritantie oonfeatim abiigoriende admota prsda epes immane quantum rapaciasim gaatis, toto dudum ntsa incumbentis ad perrumpendum quidvia obatane, novie oumulia furoria inflammabat irapetue. Ee taroen oogitaiionea erant vulgi duntaxat minoris ac militarie feois, lucrum intuentie unum, eocunota raferentie, exira id nibil magnopere carantis. Alia sentiebant opUmates ao duces, quorum arbitrio deliberaiiones coacludebanlur et regimen vertebatar aiversum. II oupiditas inbiana et avaroe epes in bojus arcie oppugnatione non tenebaot, facile utique videntes affatim extra proetare per regionem universam spoliorum ac prode, qoe raptn coogoetuque faoilior ad exsaturandam quantamvis aviditatem aatie eaaet. Sed eo movebantnr quod providebant se, nisi deetinataperilcerent, risum debituros impunequo fore ludibrio. Quare ad fiaem propositum reotam hano esse viam rati, territoe, ut par erat credere, apparatu atque ineultibus primis Romanoe cuetodeearcia per certoe bominestentaront, admonentee haud esae ipsos reeietendo, et tatie pro eua pmdentia videre poeae Gonatantinom et Tocharoa facile perfioerequod erant aggreeai, etaroemunam ietam a fando diruere. GonsalereQt igitor sibi et oladem ultimam matura neo indaoora paotiooe prererterent. Haa leges oompoeiiionis fore: Butta(

nem oura populo et peounia dederent, ipei ealvi ablrent quo libarot, omnie ab ae moleetia eecuri. Bie Romani aftditiBiaduaaie eontfariaesententiae sciderunt. Quibusdam videbatur preaetabilius dari uliro matura quod niox axterquendum vi erat, et benefloio exitium redimera oum aibitnm iiapariter impendena, quea atulta supra vires obslinatioae tueri oontendereut Ab bie alii diaeantiebaat, contra dieeerentes isiaquea ab boatibug exitia metuereatar, juetius ab imperatora formidanda; qui utique ipaoe, ai joratam fidem terrore abjecerint, meriiis leguza aupplieiis maotatarua 9SS eit. Qaare aiebantobflrmandnmanimumiBreaistendi oonataa* tia, et patientar exepeotandas eopins imperatorja ipeis eine dubio non ita muRo posi auxilio vonturaa; non enim aegleoUirum prudentem priocipem tanlam auam peouniam eervare, miesa streoue claeae qua patente mari auxilia portaretobeidioniaolvendas sttffactura: id vel ai deforet, oentere aesc absoiaanm aaltanta caput ad bostee e muro superaa jactandum : aut eaim quoe ibi datinuiseet eatenua cupida exepeotatio reeipiendi aultanie, deeperato jam ejos voti effeoiu reoesaari confeatim erant, aut ) ipaia irritatie amiei w d e ei eaavius ia noe ad ultionem expetendam puentibue, optabilem nobis occaaionem daium irivelfidei erga imperatorem nostra obita pro eo pagnando morle obsignandae, vel gloriosaa, ei Deus adjuverit, victoriaa. Talia ubi alteroantea utrinque aliquandiu jactarunt, media tandem aeatentia prevalait, decernens poreeverandam adbuo et exspeotandum auxilium imperatoria, neo tamen plane precidend am hoeti deditionia spem, quin eam potius alendamindustria etaimulatione, quo ipai euspendantor anirais, et extreniie temperantee conatibue re io longum traeia otiom aaxiliia nostrorum bao se admovendi prebeant: rebaa inte22

P ATROL . G R . G X L I I L

683

GBORGII

PACHYMBRJE

684

, * . ' [ 158] ' . ' . , , ' , \ . '. ' , ' , ' ' ( ) . , , , , , . ' , ' ' , , , - ' , . ' ', , ' ^ .

. ' , . ' , , ' . " , , . . , ' ' , . . ' , ' . ? , , ' [ 159] * , -

rim nostris qnam fieri poterit optimeprovidendum, tinum. Nullam die moram fecit promissorum a se ut quam diuliseime resistemus, tardante quantum- fidem Deo teate sancieadi coneeptis rite verbis, sub libet auxilio; ac ai vis interea major ingruerit, auctoritate ac nutu episcopi praesentia. Quicumad Tiunquaxn eo tamen deveniendum ut aut abecinda- auos rediieset, etatim qui aroem tenebant aaltanem musautprojiciamue eultanie caput: nam id faciaue ^ dimieeruot cum suis rebua cunctis universoque esset temerefurentiumetinsana desperatione mor- ipeiua comitatu. Eo receplo confeatim boatea recestera sibi vituperabilem acceraentium. Qua porro aerunt, nibil ampliue faceseeatee moleati: cautam quoad vires auppetierint defenderis fortiter, ea, vel enim Bacramenti formula diserte fuerat ut sultane potiua reliquiae eorum eemiconaumptoruin, defen- ipeia tradito oontenti nibil ultra requirerent. Hoc siooe ipea extremosjam discrimine urgente pro eventu apparuit ineluotabilia divini decreti potentia, saluto ac capite pacisci, sapientis affine providenti cui frustra obaiatereconeturvia acprudentia qoancensetur. baec decreta ubi omnes Goneeneiasent, tavie. Die aequeati, secunda ab ea qua deditus mittunt statim qui boatibua promittant faoturoe ae aultan est, apparent in mari triremea imperatoris; quod &S9 juberent, postquam aliquam, ceaaatione quarum appulau vioino tantum nonjam aubeantium oppugnandi, liberam ipeis indulaiaseat ad conaultan- portum 240 sera featinatae deditionia poenitentia dum moram. Concesae in unum illum diem indu- imperatorioa invaait. Sed quae faota erant infecta ciaa, quaa cum produoi poatulasaent, nihii ultra fieri nequibaot. Gum ergo aliud non poaaent, oe i mpetrare valuerunt :quin potiua die etatim aequente eupellectilem et pecuniam imperatorie e tantiatam omni ex parte vebementiaaime oppugnati aumma vi aegre hactenua periculia aervatas in aliqao adhuc resiatendo conteodere aunt coacti. Certatum utrin- D diacrimine relinquerent, utique in regione hoatiboe que totis viribua, quoad jam fatieceateB obaeaai, iisque rapacisairaia reduadante, ordinatis utrioque et futuram clare cementea ut mox opprimerentur in binara seriem ab arcein portum militibaaarmapra3valente multitudine, mittunl tandem qui dedi- tia regiaa illas gazas eduxerunt imposueruntque tionecn pollicerentur, ea tamen conditione, ai priua triremibus; tum super etipsiconscendenteasolvein pacta conventa juajurandum aolemne per Deum runt. Inde ubi appulerunt Constantinopolim, cogniet divina rite ab oppugnantibua daretur. Ea legatio tis imperator quae contigerant immane quantom directa ad Gonstantinum eet, quicum securius tra- excanduit. Ao antistitem quidem ad tribunal ecclectari posae videbalur; quo aaaentiente oblatis, siaaticum reum fecit; parumqae abfuit quin is etiam de consilii et duoum exercitua aententia, acerbo aopplicio lueret functionem recepti jusjaadhibitue ad joramenti ceeremoniam loci antiates randi. Domeatiooa qoidem auoa ab Mm aroe rednpontiflcalem indutua atolam, saorasiraaginea manu oee, priua flagellatoe, inde muliebribua ad exprogestana, cum auo univereo clero prodlit ad Gonetan- brationem ignaviaa dehoneatatoa etolie, a conapectu

685

DB MICHAELB PAUBOLOQO LIB. 1.

686

; ; ; , * , , ; '. " ' , . , ' , ' ' . . [ 160] , , ' [ 161] , . , " , , , , . " ' , (&. (&, , , , , , *, ' , , ' . ' ; . ( ; )

, - . " ' , , '. , , , , .

imperator removii euo, palatinia officiie privatoe. dixi et aerio denuntiavi tibi ne bella civilia susTum missa militum manu sultanie uxorem et Qliara, ciperea? Gur ergo te tuaaque copiaa Michaeli matrem prelereaeteoiOremfilioaqtieejuadem cum deepotae exercituique ejua in aciem progreaaus obdomesticie et cuncto familia omnium eorum aecurae jeciati ? nonne et tu nomine Gbriati aignatua es et custodiae mandavit. Quantum porro eidem sultani ille Chrialum agnoacit. Dominum? Inter tales,aiediviliarum ibi fuit in auro argentoque eignato aut bam, pra3lio commisao pro quibua orabimua? Utris facto velieque insignibue, atolis ac zoni8,unionibus victoriam, utria cladem impetrare conabimura quia etiam etvarii generia exquiaiti pretii gemmis, (j Deo, dum aacria operamur ? Neutroa hoetium quod ex usu luxuriee Peraicae plurimum omnino habere numero poasumua, utriaque aatricti comfnieee aiunt, totum corrasit et in publico aerario muni foedere religionis. Quaa pro vobia preces ofdeposuit. ferimua, eaedem pro illis valtfnt, quandoquidera ad unum aaque ambo pertinetis ovile paatoria Gbristi. 26. Ut exceperit patriarcha redeunUm imperatorem, Nunc aulem benedictua Dominus, qui liberavit te quam acri reprhensione ac %elo. ab bostibus a lege Chriati alienie, quoa immiait in 4 1 Ceterum prtusquam baec fierent, oppor- ta u t 2 4 2 admoneret noo juate a le illos hoatilitane oocasionera arripuerat imperatoria objurgandi ter impeti quos hoatea tibi quffisisti, exbiberet aupatriarcba.Moltus is dudum fuerat in dehortando tem at tuis objiceret oculis veroa bostea, quaai imperatore ab expeditionibus advereusChriatianos diceret: En in quos fas piumque ait, si pugoare saacipiendia, non eucoeaeuraa feliciter eaa ipai de- libet,omnem belli vim effundere; quos ipaoatamen nuntiane: neque enim civili contra ejuadem reli- fruatra debellare praelio adortua cooaberia, ni&i gionia profeasores bello Deum adjutorem fore. ego volena et propitiua adfuero. Ostendit igitur T a l i a fruatra eepe a monitum videnatunc; non tibi boetea, et terruisse contentua eorum a te vim ut imperatore dignum fuerat, aed indecora fuga arcuit,e periculia insidiarura in iutum incolumem vix aalvura aese reoipientem Conatantinopolim,ubi " transferens.Sicagere novilDominus judiciafaciens. primum ia a reditu magnum in templum ae conlu- Haec loquentem patriarcham placide audivit ioipel i t Dei adorandi et pro evitato aummo diacrimina rator, repreheasionique acquievit obnoxie, ultro gratiaa agendi cauaa, cominua aocedens increpavit comprobana et meruiaae confitena : quid enim palam verbia baud mollibua, id tantum intermis- contra opponeret veria et palam juetia, non habebat.IUud tantum ad quamdam cxcuaationem aubcena delinimenti, ut gratulari ae aimul ipsi ealutem inaperato aervatam, reddendia Deo pro ea gratiie, jecit: Atqui ad pacem, inquiens, cum Cbriatiania eanciendam iata qua sum periclilalus eignificaret: Deo gratiaa, inquiens, quod salvua evaaisti, et non es traditus manibua ho- via properabam : buc enim ferebar ut fcedus stium qaaerentium animam tuam. Ecquid autem jam iclum cum illia, quos me habere boatea eoram meminiati qu aspe apud te egi,expeditio- vctaa, ctiam affinitatia neceaaitudine aatringerem, flrmitate in poaterum certiori. Taotum imperanes iatiaamodi diaauadena nt proraua noxiae? Non

683

GBORGH PACHYMERfi

684

, ' . ' [ 158] ' ' . , , ' , . . ' , ' , ' ' ( ) . , , , , , . ' , ' , , , * ' , . ' ', , ' ^ .
1

. ' , . ' , , ' . " , , . . ) , ' ' , . . , ' . , , ' [ 159] , }-

rim noatria qnam fieri poterit optimeprovidendum, ut qoam diuliesime reaiatemua, tardante quantumlibet auxilio; ao si vis interea major ingruerit, nunquam eo lamen deveniendum ut aut abacindamuaautprojiciamua anltania caput: nam id facinus eaaet temercfurentiumetinsana desperatione mortem sibi vituperabilem accereentiam. Quse porro quoad vires suppatierint defenderis fortiter, ea, vel potius reliquiaa eorum semiconaumptoruin, defenaione ipsa extremosjam discrimioe urgenie pro saluto ac capite pacieci, eapieniis affine providentia? cenaetur. In ba3o decreta ubi omnes Gonaenaiaaent, mittunt statim qui hoetibus promittant faotoros se quod 39 juberent, postquam aliquam, ceseatione oppugnandi, liberam ipeis indulsissentad coneultandum moram. Conceasae in unum illum diem indu ciae, quas cum produci poatulaaaent, nihil ultra impetrare valuerunt :quin potius die atatim aequente omni ex parto vebementieaime oppugnati eumma vi resietendo contendere sunt coacti. Certatum utrin-1 que totis viribus, quoad jam fatisceatee obaeaai, et futurum clare cernentes ut mox opprimerentur praevalente multitudine, mittunl tandem qui deditionera pollicerenlur, ea tamen conditione, ai prius in pacta conventa juejurandum eolemne per Deum et divina rite ab oppugnantibus daretur. Ea legatio directa ad Constantinum eat, quicum securius tractari posse videbalur; quo aaeentiento oblatis, etiam de consilii ei duoum exercilas aententia, adhibitus ad juramenti cffiremoniam loci antistes pontiflcalem indutue etolam, aaoras iraagines manu geatans, cum suo univereo clero prodiit ad Conatan-

( 1

tinum. Nullam die moram fecit promiasorum a se fidem Deo teate sanciandiconceptisriteverbi8,aub auctoritate acnutu episcopi praasentia. Quicamad 9uoa rediiaset, atatim qui arcem tenebant aultanem dimieerunt cam euis rebus cunctis univeraoque ipaiue comitata. Eo receplo confeatim boetea receaserunt, nibil arapliue faceaeeatee molestiee: cautom enim aaoramenti formula diserte fuerat ut sultane ipaia tradito contenti nibil ultra requirerent. Hoc eventu apparuit ineluotabilia divini < ? ecreti potentia, cui fruatra obaiatereconetur via ac prudentia quantavis. Die aequeoti, aecunda ab ea qua deditus aultan eat, apparent in mari triremes imperatoria; quarum appolau vicino tantum non jam subeuntium porium S40 aera feetinats dediiionis poenitentia imperatorios invaait. Sed quae faota erani infecta fleri nequibant. Gum ergo aliud non poasent, ne aupelleotilem et pecuniam imperatoria e tantistam gre hactenua pericalis servatae in aliqoo adhuc diaorimine relinquerent, utique in regione hoetibna iisque rapaoissiraia redundante, ordinatis utrioque in binam seriem ab arce in portum militibuaarmatia regias illas gazas eduxerant imposaerantque triremibus; tum euper etipsiconscendenteeaolverunt. Inde ubi appuleruntCoaatantinopolim,cognitis imperator quaa contigerant immane quantam excanduit. Ac antiatitem quidem ad tribunal eccle aiaeticum reum fecit; parumque abfuit quin ia acerbo eupplicio lueret fQnctionem recepti juejurandi. DomeaticoB qoidem auoa ab JEm arce reducee, prina flagellatoa, inde muliebribua ad exprobrationem ignavi deboneatatoa atolia, a conepectu

685

DB MICHABLB PAUBOLOGO LIB. .

686

; ; ; , , , ; , '. " . , ' , ' . . [ 160] , , ' [ 161] , . , " , , , . " , , . ' (&, , , , * > , , , ' , , ' . ' ; . ( ; )

, - ' . " ' , , , , , , .

imperator removit suo, palatinis officiia privatoe. dixi et aerio denuntiavi tibi ne bella civiiia susTam misaa militum manu eultania oxorem et filiam, ciperee? Cur ergo te tuasque copiaa Michaeli matrem praelereaetaororemillioequeejasdam cum deapotee exerciluique ejua in aciem progreaaua obdomeetiois et cuncta familia omnium eorum aecurae jecisti ? nonne et tu nomioe Cbristi aignatus es et custodifle mandavit. QuaDtum porro eidem sultani ille Chriatum agnoacit. Dominum? Inter talea,aiediviliarum ibi fuit In auro argentoque eignato aut bam, preelio commiaeo pro quibua orabimue? Utria facto velieque insignibua, stolis ac zonia,unioaibua victoriam, utria cladem impetrare conabimur a qoin etiam et varii genaria exquiaiti pretii gemmis, Q Dao, dum aacria operamur ? Neutroa bostium quod ex ueu laxuris Persicae plurirnum omnino habere numero poasumua, utrisque aatricti comfnieee aiunt, totum corrasit et in publico fsrario muni fcedere religionia. Quaa pro vobia preces offerimue, eaedem pro illts valtfnt, quandoquidera ad deposait. unum asque ambo partineiis ovile pastoria Ghristi. 26. Ut exceperit patriarcha redeuntem imperatorem, Nunc aulem benedictua Dominus, qui liberavit te quam acri reprhensione ac zelo. ab bostibus a lege Cbriaii alienia, quos immisit in 4 1 Cffiteram priuequam haec flerent, oppor- te u t 4 admoneret non juate a le illoa hoetilitune occasionem arripuerat imperatoris objurgandi ter impeti quos hoates tibi quaBsisti, exbiberet aupatriarcba. Multua is dudum fuerat in debortando iem at tuia objiceret oculia veros bostea, quaei imperatore ab expeditionibus adversusChristianos diceret: E D in quoa faa piumque ait, si pugoare auscipiendia, non aucceaaaras feliciter eas ipsi de- libet,omnem belli vim effundere; quos ipao9 tamen nuntians : neqoe enim civili oontra ejusdeni reli- fruatra debellare praelio adortua conaberia, nisi gtonis profeaaorea bello Deum adjutorem fore. ego volena ei propitiae adfuero. Oatendit igitur Talia fruatra aape a *e monitum videnstunc; non tibi hoetea, et terruiase contentus eorum a te vim ut imperatore dignum fuerat, aed indecora fuga arcuit,e periculia inaidiarum in lutum incolumem vix ealvom saae recipientem Conatantinopolim,ubi " transferens.SioagerenoviLDominuajudiciafaciens.H primum ia a reditu magnum in templum se contu- Haec loquenlem patriarcbam placide audivit ioipelit Dei adorandi et pro evitato aummo discrimine rator, reprehenaionique acquievit obnoxie, ultro gratiaa agendi cauaa, cominus accedena increpavit comprobana et meruiaae confitena : quid enim contra opponeret veria et palam justis, non babepalam verbis haad mollibas, id tantum intermiabat.Illud tantum ad quamdam cxcueationem subcena delinimenti, ut gratolari ee simul ipsi ealutem inaperato aervatam, reddendis Deo pro ea gratiis, jecit: Atqui ad pacem, inquiena, cum Cbriatiania aanciendam ista qua aum periclilatua aigniflcaret: Deo gratiaa, inquiena, quod salvue evasiati, et non ea traditus manibua ho- via properabam : huc enim ferebar ut fasdus atium quaerentium animam tuam. Ecquid autem jam ictum cum illis, quos mo babere hoatea eorum meminiati qu scepe apud te egi,expeditio- vctaa, ctiam afftnitatia necessitudine aatriagerem, firmitate in poaterum certiori. Taotum imperanea ietiuamodi dieauadena ut proraua noxiaa? Non

687

OBORGIl CHYMBRJB

688

, . *. " * . ( , , , ), * , , . , , , ', , , , ' , , -

( [ 162] ), , , . 8 " , * * , . ; , > , , * , ' , , , ' ' . , , .

tor locutus ( enim tempus id erat plura diseerendi) receesit in palatium, bene precante in digressu patriarcha.Afflnitae porro cujusmodo facta 81 mentio, eio ae habuit.

vero viduua erat nuper mortua ipaiue caiyuge, QliaLaaoaria Augusti,buic deoreverunt oommuaiter tertiam Eulogiaa natarum Annamcopularenuptiia, titulum ac digaitatem deapot jam ex priore babenti a socero imperatora Joanne acoccptam. Itaque cum multo satellitio aplendidoque oomitatu 27. Affinitas inter imperatorem et despotam Micha&Anna miaaa nuptiaa imperator ieias peregit; tum lem contracla, Anna Buhgim filia wrorii Augusti vooato ad ee Confitantiaopolim Nicepboro, pra&terNicepkoro despoUe MichaelU filio in uxorem data. quam ei dignitatena confirmavit, bonoriboa etiam Cum saepe imperator ?el aliorum vel proprio illumauctum majoribua doniaque dignitatum doductu immissis in tractum Oociduum oopiis, illic- mum remi8it.Sicquecoastituti8 ia Occidente rebue, que cum hostibus congreseus, eemper repulsus Orienii jamdudum laboranti reouperaDdoattendeeaset, propterea quod ibi dominans Micbael auxi- bat,cum aliis eo mieeie plurimia tu m praesertim Joanliia Italicis utebatur et horunj vi confiroaalue re- ne despota,quo maxime ianitebatur,abunde illom sistebat validis8ime,adeo non proflcientibus contra idoneumoonfidensemendandieearciendisque cunctia per illum tractum detrtmentiareipublics,etilli8 quidquam Romaaie utetiam male multati plerumque redirent, longa experiantia militia3 damnose periclitantibus populie, quanto easei opus ad illos tandem persuasus otium ibi et operam in nulliu imperio servandos, auxilio juvandis tegendisque. frtigis, nullius apei negotio male conaumi, induxit Rovera enim inteato jmperatore Occiduis rebua, in animum non jam aapernari amplius crebraa des- et omni cura aatagenteilladivulsa naembraimperii pots precea, neo ae, ut baotenua, inexorabilem corpori conjungere iterum ao reatituere, inOrmari ac debilitari oontigit provinciaa 4 4 ad OrienlapraeberedelinimentiBejuademetauppHcibuaofflciia, eed ad pacem cum ipso inclinare. Quoniam autem lem limiiem aitaa duplici ex cauaa, primum quod 2 4 S Michaelie erant despot fllii tres legitimi, quae illas prius defendebant copiaainde in Occiquorum Joanoea quidem in manibua ac potestate dentem abstraberentur, deinde quod in neceasitaimperaioris erat, miseue quidem a patre, traditua tibus urgentiutn et remedio pnesenti egentium autem in obeidem a matre praeaente, ad concilian* caauum propter longinquitatem negligerentur.Cedaxn conventionem ultro Gonstantinopolim pro- terum ubi, ut dixi, pacatua fuil Occidens, miaais fecta, quem et generum factum sebastocratoria ad illas partea imperator copiia quantam potuit Tornicii euperius docuimua; duo autem degebaat maximam iis recuperandie uuram impeodit, fereapud patrem, Nicepborus et Demetrius, cum teriio que in etatum prietiaum reduxit. Nam despota ex pellioe genito Joanne; ao Demetriua quidem Joannia ea virtua, ea fama erat, ut eo appareate primum tunc pubeacena immaturua negotiis nibil fieri non poaset quin Pere quieacerent, aut poniai puerilibus remieaionibue vacabat. Nicepborua tius cum metu ei terrore majori reprimarentur.
|

680

D B M I C H A B L B P A L J B O L O G O U B . III.

690

'. . * , , , , , ' , [. 163] , . ? , . , ' . , , ' , ' ,

1

, ^, , ! ' ' , ' . 0 ^, . , , , , ' . > . , , . ' ' , . , . ' ' , , , ' , , , '

28. De Vulgaia Nicsex faUo nuntio {nvadentium hao quidem urbia parte, in illa vero non, sed late eam wrbem Toeharorum* per urbem totam uno circum undique tenore, Bjusdem autem anni mense Martio, cum sacri gentem Tocbarorum multitudine fretam truoidatia dies jejonii celebrarenttir,die secunda hebdomadis portaa cuetodibus inoivitatem irrupisse rapidieaimo Becundffi, contigft Nioaesa ex inopinato et eobito et aaeviasimo aimul tmpetu, ita ut passim ipsis quiddam adeo terrificam, ut st cum maxime tur- inopinato ubivis occurrentea momento ab iis immabulentis et tnmnltuosia eventibus, qui maximam nisaime omnes conciderentar. Et rumor hio simul afferre conaterDationem solent, conferatur, nulll prolatua, stmul universam pariter complevil comonmium diritate commotionis ac popularis formiprehenditque civitatem. Bxilientes igitur exlra dints insana concitatione concedat. Unde ac quo- domoa eo quisque habilu quo illo rerum articulo modo acciderit tam vehamenter ingruens, tam repertuB est, diaourrebant confuaisaime per vlas et longum durans, tam anxia exspectatione maligra- angiportue, ruentesllle buc, hio illuc, alter in altevieeimi cruciana terror, tam inevilabiliter fn eum- rum aecidentes mutuo collisu, labore utrinqae conmaa calamitatis sensom quasi praesentem cum ex- trario, aed pari; in quem illos trudebat opinio trema desperatione salutis quos comprehendebat cuique inatantia a tergo mali. Ac sese pulsantes roieeroB conjiciene, conandum estdicere,utcunque percontabanturquffi haec esset fama, et ecquid vera sit difGoile narratione rem exprimere uti se habuit, narrarenlur. Porro neque bi neque illi certum quippe quaa sit necessario minua atrox apparitura quidquam expedlre poterant. Gasterum omnes voce legentibus quam eam experti seneerunt. Nam quae consona veriaaima dioi afflrmabant; nam quam mediocribus qaidem affingere magnitudinem ars quisque inoertus erat consilii de via modoque atqoeamplificatio eermonts poteat,eadem infra ma- propriee ealutis in tuto collocandae, tam certum ee ximarum per se remm subaidere fastigium impar ferebat de veritate gliscentis famae.In hla dum isti aasequeodo solet. Quare sapientia lectoris eat aub- erant, ecce a tergo alii currentes miserabiliter delevare judicio in talibbs infirraitatem scriptionis plorabant inTandam cladem, propriis modo se v i cui cognoacendaa dat operam, et quaai supplere disse oculia memorantes, 46 dum hostas quemimaginando quod dictio minus exprimit, evolante piam aibi obvium membratlm concerpaerint, difanimo in ipaam presentiam periculi, sensuaque ficili judici immaniome Hla crudelitas caedis an induente quales fuiase conaentaneum sit eorum trietius et miserabilius apectaoulum fuerit. Credidequibus contigit In 945 re, dum gereretur ipaa moo terrorem, partea invadentem Morpbei, somnia veraari. Primo igitur triborio diei illius, eroinente vigilantibua tetra queedam objectaaao, atque ut snpraborizoatam soleqaaei partibus eigni triginta, per noctem imaginationi solet sopor, ita oculis com operibua hominea vacarent alii epiritualibue, luce palam illusisse, viaa oatentando falaa. Vie corporeia alii, confeetim fama diasipatur, non in nempe illa eet insansa forroidinis, ubi mentem

691

QBORGII PACHYMBRJS

692

. , . , , , . [. 163] , \ * , * & , \ , ' ^ ' . g , , ' , , , . , . ,

, , * ' , , , , ' . 0, , ' , , zouc , ' ' , . \ ( , ( ) , , ' . ,

consternaverit, furorem inde oculia offundere, ut sibi coram cernere moesta tetraque simulacra videantur, quaa nusqoam sint alibi quam ia ercore delirantis animi,unici artiQcis illorum, persuaeione quamvievanastultaqueincerto afilrmandi fiduciam abundante.Taliaquiacontravenientibus audierant, referebamt retro pedem domos versuajparaanguloa scrutabantur, sicubicavum invenirent quo 86 com- j pingerent : alii aliud salutis spem offerene latibulum captabant; nec deerant qui aepulcria dudum mortuoruin aeee insiauantea ibi muaaarent; locie quidam munilia et firmi operis caput vitamque commendabant. Ab hia diverai nonnulli digno viria, ct ut ipaia videbatur, generoao coneilio, armia indutia, arrepta lancea acutoque, qui duceret adveraua hoatem qua3rebaat. Homo erat urbi propoaitua predarum quam preliorum acientior, Mannelitea Nicolaue. Hio bonor obtigerat praeidendi tunc Nicaeae. Erant et alii plurimi, militi usu nonnullo, multorum anaorum atipendiia imbuti. Horuzxi nulli tum venit in mentem cogitare vanoa plerumque ferrl ejuamodi rumoree, ideoque aerio 247 diaquerire qoid in re eaaet; aed pariter omnea una communi perculai formidine, aatagebant non se solos, verum et civea tectaque servare. Arraati ergo diacurrebant per totam oivitatem, velut quidam ultro citroque continue commeabundi celcres nuntii. Ac dum hi hanc, alii aliam in partem impetu feruntur, nihil quidem eorum quae dicebantur videbant: aolum ejulatus undique planctusque audiebant, velut capta civitate lamentantium; erantque vocea acclamoreaplane qualea bojninum, quoa cum maxime praaaena pungit ac penitua vulnerat atrocia ingruentia mali aenaue; ni-

hilque deerat ad acenam Iragicam aztremo calamitatia, qualia in direptiona urbia expugoate cernitur, nisi quod eol qum patiebantur per-onae parteailJio, etquidem perfecliasime, agebantaaas, viiu inferentea comparebant nuaquam. Non cnira, ut fit in depradationibus captarum civitatum, vaCUUB vacuum exhortabatur ad eecum rapieodum, et in hoo sagnem increpabat. Non ruraue plenus praedffl aliua oatenlabat socio epolia exposita, incitana ut atrenue auferret. Nihil, inquam, epectabatur tale, eed tantum turba tumultuans avulsorum domibua et temere cursaotium melo lympbatorum : qui ubi in domeaticoa procurau ofTenderant, cohoreacebant tanquam in hostee io cidiaaent, terrore panico, quo erant fascinati,familiarea deformante in barbaroe, quoa ne occidere conarentur aola tuendi ee ipaos ab eoruro acilicet infeata vi et armia eura retardabat. Infelicaa dira caecitate, qui non diacernerent civea et eocios ab hoatibua; nao minus miaeri fortitudine intempeativa, qua in amioos atque adeo in 86 ipsoe mucroem impetumque uousquisqua vertebat. Tunc bi quoque quos cuatodi ferro vioctoe tenebant ^ (multi enim bello capti perpetuo carcere. Nice detinendi damnati erant, ad id ista delecta oivitate, quodjnde difficiliue viaa fugiendi reperire posse viderentur), iati, inquam, commuoi animadversa perturbatione, persuaei revera ingresaoa boatea 248 et in urbe prevalere, non quod ipeos viderent, sed ex trepidatione qaaxn cernabant civium ductaconjectura, soluti vinculia ee comites addiderunt iie de quibus dixi armatia, et extremo velot agmine cobortem auxerunt obeuntem, uteetmemoratum, viaa urbis, et praacurrentes sequebantur,

DB MICHAELB PALfiOLOGO LIB. III.

1 1

694

, - ', ' * . . . [. 465] ' . ' , ' ( , ), , , Sv ' . . , , ^ , , Sv ' , ' . . ' " , , . * - , ' , ^ * ' . "0 . ' * , ' , ' ' . . , ,

1 1 1 quidem anirao aut iropeta pugnandi ulltonisve ab hoste sumend, sed taedio carcerie occasio nem, ut fit qnomodocunque oblatamusurpands l i bertatie libenter amplexi. Ista porro cunctorum eic eantium procursio ad portas civitatis ferebatar. Sequebatur autem maltitudo confusa populi, exborreacente prose unoquoque, dum reputat quam inflrmua per se sit ad propulsandura malum ingruens, et ila ae pluribus applicante, eic fere aubducta errantium cogitationum eumraa, aut ae statim morituros, si hostiuru ferro per portam patentem extrinsecusirruentium primi armatorum, quos sequebantur, cecidissent; aut ai hi fortunausi meliori repellerent ingredientes barbaros et majore impetu incumbendo reprimerent vim ipsorum, non desperabant singuli eoruro, quos diximus cuetodiis elapsos, invenire in communi trepidatione viam eibi privatim coneolendi, erumpendo per aperta ostia simul cum referentibue pedem hostibus, et ita effagium alicubi captandi. In flne autem hujus vitae ludibriameuirieumque repererunt.Cum enim ad portam, quo iter intenderant, pervenissent, noa eodem 83stu et anxietate animi qua venorant redierunt, sed tumultuose inordinateque eo progressi tranquilli securique recedebant, custodes siquidem portse quiete desidentea sine ullo adbuc rerum quae per urbem gerebantur sensu inveniunt. Unde una re dolebant, quo illusum sibi eaeet, non tamen omniadhuc sollicitudine vacabant, reputantes potuisse fieri ut per alias portasbostesin urbem penetrasaent. lmo eum attentius cogitaverant, illa ipsa, quam videbant, 2 4 9 nimia securitas custodum curam ipsia admovebat augebatque, reputantibus pari forte negligentia eolutos aliarum portarum praBsidiarioe, faoile oppressos subito incursu hostium, aditum Tocbaris in urbera prcebuiese.

Quare rursus anxii partiuntur sese bifariam; et ad duas quffi restabant (praeter Orientalem , quam vacare incommodo videbant, et maritimam, qua nemo auspicabatur venire hosles potuiese) duas, inquam, eodem tempore reliquae portas adierunt; ut autem ne in bis quidem repererunt damni aut auspicionia quidquam, respirarunt videlicet meniesque a gravi perturbatione receperunt. Tamen adhuo incerti quo se verterent, ubi delitescerent, unde, quairrui8sentho8te8,omniaciroumspectando quaerebant, Qtrid enim? dictitantes: an illos putabimus alis per aerem invectos superne intra urbem iavolasse? Gum autem postrerao illam ipsaiu qua3 littus maris spectabat, portam luetrantes similiter liberam omni metu deprebendissent, et custoduin ibi quoque errorem ipsie et credulitatem exprobrantium ludibrio irriai essent, respirarunt u ! > omDi formidine tunc plane, et eolutie jam animis investigabant quaa origo falsaa opinionis quisve auctor mendacis indicii fuisset: non enim videlicet terrae quodam mugitu extitisse vocem qua3 ingressoB denuntiasset boBtes, sed omnino primum aliquem fuisse vani nuntium metus. Postquam vero diu et diligenter in ista sant inquieitione versati, explorantes circum omnia nihil aliud reperirc potuerunt nisi mendacem famam multis eodem momentolocis simul natam, simul increbrescentem, simul vulgi complesse aurea, simul animoa inani terrore perfudiese. Una tantum quae aliqua verisimilitudine niteretur publici erroris causa memorabalur, supplicatio tuno forte per urbem ducta, circumdata de morein thensa per eolemnem ea dic pompam imaginoDeipar,turbamulierumaequentn quod aolet in supplicationibua acclamari ab mala deprecantibus carmen pone frequentantium : 250 ac videlicet qu tunc maxime timebant, distincte

GBOROH PACHYMBRA 695 , , '' , > ' , ' ;, [. 166] , , , . , ' , , . * .

poscenda eorum liberatiooe nominatim exprimen- tum litterie aoriptis baud perfdnotorie ducea pratium, nec eine ejulata ingeminantium : Defende eertim primoreaque reprebendit, negane virorum D08, Deua, a Perais, a Tooharia erue, a barbarie prudentium ao nft eensu quidem communi satia nos, Deus, protege, t talia oum meticuloaum ge- expedite utentium fuiaee, eUtim ueque adeo turnus muliercularum et in iis consternatiorea ani- bari fama temere illata, primum aiquidem explooulaa quaadam vooifararentur acutius, credibile B rare oportuiaee quo fundamento rumor nitaretur , eet voces illas Peroarum et Tocbarorurn percus- presertim male oohaarentia nuntiane : quomodo 8886 auree quorumdam aliud agentium, et novi- anim boetet intra urbem et in oivium jugulia, de tate ipsa ao tono formidinem ciente, multoe, indis- quibue auditum nundum eeeei foris approximaaae, cusao statim indioio gliscente, in absurdam ingrea- oiroumsidere muroe, turribua se admoviesa? Quosorum urbem ietorum, quoe appellari audieraat modo qui paulo ante dicti easent baarere in Persinominum, opinionem ac fidem fuisse ridicule per- de, eubilo alia sumptis volucris exercitus aupra sta* traotos. Nam ne cito deprehenderetur primus er- rent imminentes desuper cervicibus, taatum interror, perturbationem ex dira mentione statim na- vallum, cbi et arces et presidia Romana eint, vic tam obstitisee, et pereuaeionem cum metu late toriie momento emensoe ? Haec et bie similia merito diaseminasee; ita tumultum urbis et illam inea- exprobrans per epigtolam Nioaeensibus imperator namtrepidationem ortamaustamque, sioilliconjac- id agebat utin poeterum oautiorea illoa radderet in tantes disserebant. Caeterum iraperator ubi ea post ocoursu eimilium oaauum. cognovit, cum humaniter compassus errori eat.
'. '. Q , ' . . [. 170] ' ' , . ^, ' ' , , , , . , . " . , 8 ^ , -

IV.
D necessitate curas Imperii, tales omnino qu soln1. OraHo imperatorU ad episeopos de rebus suis. 251 Hinc incipiunt ree adversus [patriarcham tum a csteris animum reqairerent, ao vel eic vixa Arsenium gesto. Cura enim imperator totue hacte- aatagente connitenteque prout oportebatexpedirennue fuisset in deliniendo patriaroba, omnibusque tur, inde autem obatantem duritiam patriarcha officiiaeblandiendo ut mitius agere secum vallet et impedleotis se ao qoasi constrictum trabentiediris anatbematis Injeoti vinculum solvare, postqoam vinculle anathematie Iniandi. Conaiderarent haec , animadvertit se nihil proficere desperavitque plane et viderent an non eeset eequiue venire ipeoe secum meliorem In poaterum eucceasum petitionis iatius in partem aollicitudinis public, improbanda isla saa?, conversa veliflcatione veheraenter in eonsi- intempestiva pertinacia. Patriarcham, cujusessent lium incubuit ejus omni ratione amovendi. Ei rei parles adhibere curationem lapsia, obflrmasse inpraemuniende, espiue convocatis eacrorum prsi- flexibiliter animum in prosecutione alteriua harum dibus, conteetans exponebat angustias quibua eon- duarumrerum, aut ut repcnatur in priorem statum flidaretur,f inter hinc quidero urgenteaineluctabili id quod meo peccato mutatum eat; aut ni boc flat,

697

DB IHCHABLB PAUEOLOGO LlB. IV.

698

, 6 . , ^ . , , ' , , . , , , ' , ' * , , , ' . , ' , . " ' , , , , , ' ' ' ^ . , , ; * . " ; . , , g , . , ' *0 * , . * ' . [. 171] ;

mibi omnea apea redeundi unquam ad communioei ultro aggrediar eatiafacere pro crimine, nbi nem Eccleaia inexorabili severitate precidatur. multa impendaro, multatentavero multum audans Atqui, ut voa pro vestra prudentia vidatie, alterum nitensque in aceleria expiationem mei peregero, quidem iatorum fieri non potest; alterum perquaro baud ea tamen ille satis accipiat, sicque contentioiohumaDum est et ab Ecclesia maternain euosin- nea me ilias rumnaeque perdidisse apretus ad dolgeniia 252 maxime abborrens. Veri pastoris extremum ac repulsus sentiam ? Audite autem etpro ei providipatrie munus fuerat bortari ad poeniten- veatra e-ipientiaaeatimate quale sit et ecquid expetiam, e i viaxn oetendere aberranti, calcarque ad- diat reipublicae, quod per iataa ambages obliquc dere, ut ad Deum frugeraque rediret, etiam suam 258 innuit. Videturjvelle me depoaitione principamiseriam non sentienti, negligentique ao reepuenti tuaet reditu ad vitamlprivatam expiare ecelue quod obatinata contumacia remedium. llle autem me ul- conaoivi. In hoo ille quid spectet,et in quem transtro damnantem deteatantemqua ecelus meam, rae- ferre cogiiet principatum mibi ereptum, comminiomniaversposnitentiiB eignaexbibentem, me etiam sci equidem nequeo. Quanta porro quamque peratqoe etiam poaoentem pcenas mihi imponi saluta- nicioaa inde foret oritura perturbatio, aubjicere rea me patientia obnoxia profitentem eectionia aibi quisquecircumepiciendocuncta poieat.utalium qaoque etuetionia aueterie aubeundis curationibue conaulat neminera. Gum enim ille cui interversum paratum, rejicit atque aapernatur tamen, ct culpaa imperium patriaroba jure queritur, nec per aetautcunque a reaipiacente damnatae conacientiam tem aut experientiam par ait moli ferendaa publis q u u m cenaet extrema desperatione constringere. carum rerum, praetereaque in calamitatem incideM i h i vero minue malum minusque noxiura videtur rit cum immedicabilem tum omnimo talem, qu non agnoacereculpam propriam,quam ejua impro- ut abunde cuncta caetera suppeterent, omnem ei bataa revocatcque veniam desperare. Prius enim prorsus facultatem ao vim adimat principatua unillud doritiam aolum arguit aliaa emendabilera im- quam quomodoounque fuogendi, satis patet quaqi pGBniteotiB in prajaena aoimi : boc posteriua in pernicioae coneulat reipublice, qui me amoto reaaternaB utique damnationia exitium inevitabile de- dactoque in ordinem solum istum et deatitutum t r u d i t pecatorem. Expertus omnia haec queror. D ope collegs universo rerum omnium regimini prreNibil DOD tentavi. Adivi aupplex patriarcbam B- ficiat. Boc enim quid esset aliud quam in exitium pius ; totiea rejectus sum. Rogavi ut mihi satisfa- certiasimum cuncta projicere, ac mali daemonia inctionia modua praascriberetur: non modo non im- videntia rebua bene constitutie indolem praeferre ? petravi, aed aoriter increpitus, sed contumelioae Idem booporro coosilium quam meis privatia raobjurgatue suro, a non aliud extremi responsiloco tioDibus status,famae, aalulis capitale atque immaad finem adjiciente, niai neceaae eeaecurari vulnua, niter infestum sit, distinctius exaequercror longa quaa autem ei posait fieri medicina, ae nescire. oratione eingula enumerando, nisi totam latiaaime Verumenimvero an non irrideri aesuperbo ludibrio patentia injuriae perciciem brevi posaem compendio ille jure 8uspicaretur,cuiauadeatur et tanquam ne- oculis, in uno veluti epecimine, subjicere. Quem cessarium prsBcribatur efficere aliquid, et tamen enim idoneurrmihi vadem dabunt tranquille me ac quo id modo quaveratione queat auscipi ac perduci secure deinceps victurura, postquam imperium abad exitum, ipse qui jubet ignorare se teatetur ? dicavero ? Quid tunc fiet uxori, quid meia liberia? Nonne binc justa oausa mibi reli nquitur timendi ne, quoa utique principali delapeos fastigio illaexspe-

GBORGII PACHYMBBJB

700

; . , ; ; :' ; ^ ; \ ' ; ; * ' , * ' , , , , , , ' 6 . . , , ' , ' , ^ . , ' . [ 172] , . ' , ; , . , , . ' , . , . ' , , : '

ctat, illastatim excipiel vitaB sors, qua vix homo de vulgo contentus degaret. Quae ego dom reputo, etsi haud prffifracte iverim inficiaa inease fortaeae spiritualem patriarchae prudentiam in aliis plerumque qu(B praeecribit, tamen adduci unquam nequeam ut credam posseillum mihi juste ac sapientertantum detrimentorura ac calamitatum, quantam ista perniciosissima fortunis capitique meo ac meorum exauctoratio continct, poenae nomine medicinalia ant pGQniteDtiasalutarie specie injungere. Ubi enim locorum, qua in gente. tale quidquam exstitisse fando unquara audivimus ? et oujus taadem. quod veluti 254 exemplar fuerit intuitue, auctoritate probati alias facti tantam istam se putavit excuaare posse, aut etiam commeadaro, novitatem ? An nescit ei qui ex vita privata in imperium evectus principatum aemel degustaverit, non aliam quam cura praesentissimo conjunotam mortis periculo conditionem ostendi fortunaa prioris resumendee? plurimorum^etenim semper ineidiis principatus ob sidetur: plerorumque vero subditorum fidcs et amor in priocipem vana duntaxat superficie oatentati exterius obsequii totusexpromttur, intas nibi! habens solidi. Quare necesse est eum a quo violando sola reverentia poteatatia odia malevolorum coercebat, cum primum nudatus preeaidio imperit telis invidias fuerit objectus, iis insultibus impeti vel palam oppugnantium vel clam faventium oppugnantibue, quibus aalvua haud possit obsistere. Qua3 cum 83quos et sapientea omnes slimatorea rerum reputare apud aeae par fuerat, tum euro maxime qui me suo ipse in primis suffragio ad im perium extulerit, bocest invidiose et offenaionibua exposito implicuerit negotio. Unde ipsius est lucri quod fecit, non autera id agere, mea exauctoratione procuranda et per eam in me armanda invidiaa3mulorum,ut quem detulit auperemua honor, in cxtremutn mibivertator cxitium. Quid enim altinebat in summura fastigium evehere quem paulo poet in perniciem ultimam detrabere inde ac prae-

cipitem dejicere conaretur, tanto miaerina eeneurum calamitatera, qoanto eam experientio prius deguatataB in auprema potestate felicitatia acerbiorem intolerabilioremque reddiderit ? Prster ha?c, 8i quod bumanum majoria momenti negotium Deus peculiari cura dignatur, evectionem alicojua in imperium rem esse, utiqae cai semper interveniat studioeior aliqua Numinia providentia, vulgo et merito existimaraus. Quod igitur divino consilio decretum effectomque ait revocare ac reacindere bominem conari, quie non videtquam temerarium, quam insolenter arrogana, quam denique audentibus periculosum cenaeri debeat? Hec vobiscum 255 reputantea, quum est, Patres, dare vo3 operam utiraperialis dignitatie, proutfaa piumque eat, ratio habeatur, neque negligere noa tantojam terapore misere auspensos alque atuantee inopit conailii. Quid enimvero? an non ab Eccleaia pccnitentiam dari poscentibus definitum eat?nomic hoc olim ejus legea divinae eanxerunt? non juxta eas quotidie quiaque veatrum quoacunque opusest (plurimi autem offeruntur tales) praeacribendis satisfactionibua curatia? an pejori conditione principes sunt? an illoa uaoa Eccleeia ab univeraali sua id filioa indulgentia exceptoa excluaoaqoe vult, nec legum omnibua latarom frui beneficio patitur? Reapondete num ita sit; declarate, inquam, nou esse apud voa poenitentiaa locum, nec excipi a vobia reaispiscentem qui poenaa aibi aceleri purgando injungi aalutarea pctat: tum mea3 partes erunt mibi conaulere, et alibi quaerere rem neceaaarian* cujos bic copia oon suppetit. Aliaa aliis in locis ecclesiae sunt: eas adibo, ab iis pcBnitentiam petam etconsequar. Exposui vobis aensua intimos aoimi mei: considerandum vobie relinquo,et cum ipao patriarcba conauitandum, quid fieri conveniat. Non enim amplius patiar pro depoaito me abjici. Jam, inquam, mibi plane decretum est aut accipere curationie modum a vobis aut alibi quaerere. Talia episcopis locuto imperatore, acper haec quasi prima

701

DB MICHABLB PAUBOLOGO LIB. IV.

702

. - , *1 . , . \ " , W . [ 175] ' , , , , , , ' , , , ' , . '. " . ' . - [. 174] , , , , ' , , , , -

velitatione auapicato prelium, illi ad singula qu speratoa efferatuaque magis est audiene ista padicta fueraot dolore aignifioato, declararunt, quae triarcba. Adeoqae ioflexibiliter heeait in propoailo, severe ac dure patriarcha erga imperatorem ageret, ut etiam ea rogantes objurgaret, et ipaum Joeoaibi minimeprobari: ac propterea post multa invi- pbum acriter coerceret, eo scilicet nomine quasi 13 cem collata diaceptataque paratoa 86 ostenderunt imperatorem abaolvere aueus eseet contra patriarad offerendam Augu&to poenitenti reconciliationis cha3 voluntatem. Faraa certe increbuit per multos viam. Non tamen tuno adbuo ulterius proceaaerunt vulgata, probibitum interdicto Josepho a patriarquam ut promitterent ae interoessuros apud pa- cha fuiase ne deinceps ipae confeaaionea, ut soletriarcbam quam efficaciasimepoaaent, suadentes ut bat, ejus privatas acciperet eumque abaolverel: pro ee ipse de novo allegaret ad eom oratoree Quod interdictum, ai vere contigit, an observatum eopplicee, quibus ad impetrandum quod rogarent ait, an id tranegreeeus Josepbus tranagresaionis ipsi se pro virili cooperaturos recipiebant. iatiua veniaimpetrata reatitutu8inintegrum fuerit, an poatrerco crimon istud contumaci contra in* 2. Ut praepositwn Galesii Josephum ad patriarekam terdictum allegaverit itnperator, petens absolutionem ab ex- et revera consciverit Josepbus et inexcommunicatione. platum id mansarit, in ocedio relinquam. Pama Igitur imperator cara alios singillatim allegavil quippe illi priori coctraria aparea quoque est, as256 plarimoe, supplioiter oraae patriarcham ut aerena nunquam perlatum a patriarcba tale inter86 cura mceatitiaque liberare digaaretur, offereas dictum. Et bao defensione Josepbus ipae, factua 8 paralum ad quidvie exsequendum quodjuberet. 257 postea patriarcba, utebatar, aeseverantiaTandem et Joaephum ad id misit monasterio Gale- aime afGrmans nequaquam id sibi prohibitum unsii praapoaitum, ccenobiiquod regebat nomioe quam quam a patriarcba, contradicenlibue nihilominus sao ipsias vulgonotiorem, virnm epiritualem et qui et in aeeerto peraeverantibus auctoribus opposili imperatori patrie loco eseet, quippa audiendis ejua rumoris, qui in aatia magnara inda celebritatem confeeBionibas prafectuB. Buoc ergo pro ee euppli- abiit. Adeoque id unum et potiaaimum erat in cem allegans, obseorare obtestarique patriarcham D criminibus, qua Areeniani objectabant Joaepho, ab inatitit utiUndeminflexuBinduceret inanimum non eo scbismate disoiaai. ampliue aspernari precae eaae. Vehementer id ipeum ab eodem episcopi contenderunt oranles, argumen- 3. Ut libellus accusationis contra patriarcham dalus sit imperatori. tis etiam adhibitis,etindignumvideri conteatantes Tunc igitur aub initium Aprilia, solemnis jejuprincipem tanto tempore iato quaai ergaatulo diri anatbcmatia cooatrictum detineri. Urgebat pro se nii temporo, dumfestum agereturquod Acathistum quoque ardenter rem eamdem apiritualis Pater vulgo nominant, quidam ex clero Epsetopulus coaupplicis, ille, quem dixi, vir reverendua, demis- gnomento, ia ordino notariorum pairiarchae iasersiasimo deprecana suscopti sui nomine ut caetiga- viena, poat ipsorum primicerium, quem Mesiten tionem quam quam judioaaaet prascriberet, et ea aive mediatorem plorique eolent amplo nomine voperfunctum miaeratus anathematisvinculosolveret. care, libelluma aedigeatum accuaationibua plenum Surdo beec canebanlur. Obduruit, qain etiam exa- aponte imperalori tradidit, noctu poat floem bym-

703

GBORGII PACBTMBRfi

704

- . , . . > ' ! , ' . ' , ' . , , ? . [. 475] ' , , ; , , ' . , , , . " ! . , , ' , ' , g , , , , ' ! , , , Sv ; & , ' . , , , , , . nodiae. Imperator convocatis qui forte praesentes adfuerunt clero, simulomnes interogabatecquid consensu et conscientia ipsorum Epsetopulus i d egissat. Gum autetn nomo annueret audientium pneter unum aut alterum, de capitulis percontabatur, eimulque cujus eseet existimationis qui l i bellum obtulerat. A d ea clericis datori quidem ltbelli mediocre testimonium reddentibus, crimina vero excueantibus, opinatus statim fieri non posse quin haberet conscios qui tantum se i a certamen daret cupide scriptum oblatum teDuit, occasionem inde sibi nascituram augurans leoniB,cuju8tantam expcrirelur saBvitiam, i n poteetate habendi. Mox diempraescripsit examini. Gapitula libello oom^rebensa haec ferme erant, p r i m u m , ex principiomatutinas 258 hymnodias pealmum pro imparatore reciaum a patriarchajubente solo Trieagio et super eo commemoratione procBmium abeolvi. Secund u m , nimium se propensum etfamiliarem Sultani praebuisse, adeo ut ei et comitibue permiserit 8piua lavari i n lavacro eccleeiae, ubi sunt algna venerandaa crucis marmoribue inaculpta, cum isti essent Agareni et Cbristi myateriorum expertes. Tertium, quod filiia ejua communicari per suum monachum eacras EucharistiaB reliquiae juaaisset, cum non conataret an aacro baptiamo initiati fuisscnt. PraHereaque ipse sultan cum auis aatrapia per matutinum splendidffl magnaeque Dominicae patriarcbae litanias celebranti adfuiaaet et simul Litanias recitasset.Haec et id genuaalia libello inerunt.Porropatriarchae baud uaquequaque ignotum erat quid gereretur: tamen ia totum Deo permittens quiescebat. At imperator admiaaa eemel delatione Bcriptisque accuaatoriis receptia, congregravit epiacopoa aliarum u r b i u m qui tanc Constantinopoli suat reperti, eiaque ad notitiam acripla sibi tradita protalit, etut communiter aecum coneiderarent quid aibi easet faciendum petiit. Noa enlm erat cur differretur negotium quo dudum aepirabat viam pandeni, eiai non videbatur aufficiensadterrendum patriarcham. Ille quippe, utounque nondum ciiatua ad pro se dioendum, respondebatobjectis, ad primum quidetn de psalmo, aiens auctorem fuiaae istius paalmi t a l i tempore cantandi, et cum antea aolia a monachia i d fieri consnevisset, primum se i n Ecclesia) usum indaxisse. 259 Verum eumdera se id postea improbasse revocasseque, quod sufficere videretur Trieagiam cam commemoratione ad orationie expietionem. Preterea ei alia faoti hujue defensio deesset, illaeeuti justa potttisse quam auggereret praaeenaetatue imperatoris,- qui quo jnre queri posset exclusam se particula quadam eccleaiaaticarum precum, postquam patienter et demisse acquieviseet excommunicationi, qua omnium eacrorum participatione arceretur ? A d sultanis oomites quod attineret, lotos 608 eeclesi balneo nescire 86, neque id joseisae.Cffiterum si allegata ratio valeret, exclodendos 608 esse cunctis pariter urbis balneis, non nnnue quam illo quod ad eccleaiam pertineret, com aliae quoque thermae, preterquam eignis crucia ineculpta; sint, sacris etiam imaginibua ornentnr. Si autem id non obstat quominus i i s , quantumvis ver religionis expertibus, usue permittatur alio-

705

DB MICHABLB

PAUIQLOQO

LIB. IV.

706

Bl , \ ; * ' , , ' . , , , . " , , .

1

, ' . . , , . ' , , , , , , , , . , , . ' ' , , g . . * ( ) . '. " ' ' . , ' , , , , ' ' ' , [. 176] ' , . \ " ' . . ' ' . ' ' , -

rum lavaoropQin,quid eet cur repellanturab eocle- C oauaam dicendam. Ille aotem omnino venire renuit, eia baloeo? Denique oum sultane et ejus filiia oum dicerei jadioiam quidem baud ae reousare, tanqoam cam Gbrialianis egieae irreprehenaibila modum autem ei loown judicii pereonasque fuvideri,quoaiam id auctore idoneo fecerit, episoopo gere, a qoa exoeptione juris apecies non aberat. videlioet Piaidia? tales illoa aase teatante. Quod ai Nam judicari patriarebam pweeante imperatore, jam ostendatur nequaquamipaoefaiaaeCbiiatianoe, preaentibua optimatibua et seoularibus peraonia, illi aoli aaoribenda, non roibi ejua facti oulpa fue- idque in palatio, praaaertim imperatore aic constirit. Sed be defeaaionee imperatori non videban- tuto ei palam ooeaaionem vindict captante, inditar eufficientea ad purgandum patriarcham : ve* gnum videbatur, et tota res iniqoe comparata. Ea rum decrevit oongregare aynodum omnium aotiati- porro loquente patriarcha miaaie a aynodo, excepta tura, eui intereeaent duo patriarch, Alexandrinui sunt acripto verba ejae,ne quid calumnifleinterveniNicolaua et Aotiocbenua Euthymiua. Itaqoe regiia rei. Inde qoi miaai fuerant redeuntee ad synodum litteria convocavlt undique preaulea ut poat feetum cunota exfideretulerunt ad eoa qui miaerant, et CGBsine mora convenirent, nullo pretextu ad reouaa- tus aolutua eat. Idem iterura et tertio est factum, tionem 260 auffer turo. Pleno igitur vere conve- certia intervalHa temporia interpoaitie : studebant nerant, et oaaaa patriarcbte venlilari a coogrega- ^ enim qui baac agebant, nihil omittere eorum quae canoneaineogenere praacribunt. Caterumnihll aliud tis eet ecapta. ex 261 iie miaaitationibua et responeia elici potuit 4. Quandoet ubi quxtitum de patriareha Arunio niai diaplicere patriaroh judicii modum, et ob id sit. Locna eynodi regium Alexiacum triclinium tuit, oomparere reonaare. At qaas boo erat Patrum read id delectus ut prsaidere posaet imperaior. As- aponeum patriarcb per remiasoa ad ipsum vocaeidebant e t a u l magnalas,ac quotquot in dignita- torea redditum, oum sit olim exiaticnatum aequum tibua erant, aimul oum episcopia. Aderat et aena- imperatori triboi principem locum in cognitione tus univeraua, et ex cunotia monaateriia proipui rerum eocleaiaeticarum, neo jnstum neo raiioni monachorum cum suia quique propoaitie; nec oonaentaneam eaee, qum exeo ganere negotia nnnc aberant clariorea illustrioreaque civium. Et accu- egitarenlur, maximi jitique momenti alibi aut sator qutdem in medium prodienalibellom obtolit. alitarquampreeenteacpreaidenteprincipe moven. Is ounctis audientibua recitatua eat.Tunc oum esset viama citari debere patriaroham, mittentea trea epiecopoe at tree clericoa ipaum vooarunt ad 5. Ut patriarcha ad imperatorem accesserit; et ut parum abfuerit quin deciperctur. Dum aotom hao ita gererentor, inteliigena pa-

707

GBORGll I CHYKBRJB

708

, , ; , ' , , , , , . ' ' [. 177] ^. , ( ' ' , ) , , , . , , ' , ' , 1

, . * ' , ' ' , . , ' . , , , . , , , , , , , , ; , < , , , , , , , -

triarcha, quod verom erat, non ease aliara horum motuum caueam quam iram in se imperatoris ultionem expetentis in qua proaecutiooe periculum erat ne is malo aliud malum pro remedio apponeret, suo videlicet ia patriarcham odio et rancori palriarchaa ipsius damnatione procuranda mederi aut potius obsequi satagene, aperavit uno soi cum iufcnso imperatore congreseu istud preverti diecrimcu posae. Quare pusillanimitate poatbabita equum inscendit, desuetus id facere jam ex quo Gonstantinopolim advenerat, et imperatorem adit. Dies qua hnc geeta sunt Dominica erat.Igitur i m perator ratua optatam diu eibiremisaioQem aoathematia ad se ultro deferri (euadebat hoc enim equitatio illa insolita patriarcbse adventueque inopinatue, et verisimilia conjectura, impulaum illum metu intentati judicii et periculo damnationia imminentia ad huno conatum sui deliniendi), perhuraaniter oocurrit venienti, et aum benevole ttccedentem atque bilariter excipit, tum blandis perdiu sermonibus detinet. Ut ergo aacrae liturgi 262 tempue adfuit, imperator jam in procinciu adeundi terapli miait certum e euie qui prasmuniret, prout oportebat, sacrifioii ministros, jubena eos, eimul imperatorem ingredientem viderent, statim, non exspectato dum illead aaoraa imaginea adoraturue accederet, nullaque omnino alia quacunque ex cauaa mora interposita, protinus incboara functionem saoram, diaoono vereiculum Benedic pronuntiacle, et Dei benedictionem Bolemnem aaoerdote pariter proferente voce contenta. Ac consiliura in hie imperatoria hoc erat: se una eimul cum patriarcba intra templum atante mieseeacrutn rite peragi,taoita quedam futura ipei videbatur aai

a dudum injecto anatbematie vinoulo aolutio.Atque ita compendio quodam opportunae occaaionia coneecuturum ae sperabat qaod tanto jampridem circuitu captatum iverat. Succedebatque illi hacteaus dolue egregie. Nam clerus univerans prmonitus, al dixi,ad incboandum misaa eacriflcium proxime iaetructue omni convenienti apparata et ornata, exspectabat dum appareret adventane imperator. Qui aatuta ad quod intendebat eacram penulam comitantisaeoam patriarobmtenebatmana incedene una, et per intervalla urbane interpoeita oonaiatena, confabulaneque plane familiariter, donec eum intra templum aimul ingrediene induxit. Bupergreeso autem ipao liraen, elatim diaconae Benedic inclamavit; quam vooem eecuta continuo eat aacerdotia benedictio. Perculsus inopinato facto patriarcba, et dolum aubito intelligene, proripoit ae, ac manui tenentis imperatoris elapaoa eet : Cur, inquiena, doloae furaria beoedictionem, et decipere Deum conaris, bomo cum aia? quod nec oportebat nec expediebat a te teotari. Addidit praeterea baud molliter exprobraoa : Pulchrane bfflc putas et convenientia imperatori magniGca profeaao ae juxta legea 266 imperare velle? quid bominea dicent obi audierint? aa laudare iaU, &d aaltem vel tolerabilia ceneere poterunt? Et hie repente dioiis avolavit inatar aquilaa, pudore CODfueum imperatorem. relinquena; ac per porUm triclinii ferream,pedea quanta maxima poaoit pernicitate currena, pervenit ad mare, ibiqae nave cooacensa domum se retulit. At imperator plenus licet contumelie, ac tam probroa repulae eenen intimo doloreque testuane, tamen magDinimiUte aimulata aacrificio perrexit attendere,quoad miwa

709

DE MICHABLB PALASOLOGO LIB. IV.

710

, ' " . . ^ ' ' . , , ' , , , , [. 178] , , , ", , , ' . . , , ' ; ' , ' , , . , '' , , , , , ' ' , , ' ? ' . ' ' [. 179] ' . ' , , , . ' , ' , . , , , , , ' , . ' , ' -

peracta regressua stansque in Alexiaco triclinio, veniendi synodo, si per vinoula Ecclesiae, quibua eos quos ibi forte reperit epiacopos, et alios conatringeretur, id minime liceret, tantem ia, velut ex clero qnos vocaverat, queatos eat de patriarch conaenau coactue iDvitantiumPatruovngresauaasseduritia : Videte, inquiena, quara inurbane noetris dit. Ad ultimam inde, qaa3 aola aupererat, patriarch se maaibua proripuerit. Si offensurua prodierat, C citationem rite peragendam epiacopi, ut antea, et qaid attinebat etiam ad nos accedere ? Verum, ul ex clero aliqui miaai sunt.Gumautemmoreaolitopaapparet, effugere judiciummolienainduit ae magia, triarcha se venturum negasaet, addidit: Me utique intricavitque illis ipsis quos declinare cupit laqueis abaente, quod vobis videbitur, fiat : nunquam qaaeationia de ipso coeptae ; quam censeo sine mora enim omnino, quidquid ad id moveatur, adducar urgeadam, nec oommittendum ut cavillationum, ut illic me aistam. Tunc pcet multam deliberaquibue eludere legea nititur, fructum optatum ttonem et conaiderationem attentam Patrea, masecure auferat, queeitam impunitatem. Quoniam xime atudentes inniti canonibua, reperiebant in igitur tertia tantum oitatio supereat, ea, velim, primis accomodatura ad rem praBsentem canonem congregatia statim vobia decernatur et fiat; et si apostolorum de recuaatione judicii. Quanquam vadimonium citatus stiterit, oontinuo judicetur : autem ia aufficere ipsis videbatur ad sententiam ain minus, veatrum erit videre quid de contumaci jure ferendaro, tamen quia in oculis universae, ut recuaatore judioii i B q u u m ait atatuere. Id equidem sio dicam, civitatis, prout imperator ordinaverat, in veatro arbitrio relinqaene, Deo permitto ut haec gerebantur, per quam erat vulgatissimaopinio prout 111 placuerit gubernetur. Ea cum dixiaaet, ac notitia simultatis, qua ia a patriarcha aibi viillud prslerea per quamdam utllem intento p r - JJciaaim infenso dissidebat, ne per eacn causam inoccupationem adjunxit, quod plerumque continge- firmandi judicii taaqoam ex odio ad imperatoria ret ipaos de negotiis 264 suarum eccleaiarum gratiam lati occasio quaepiam et ex ea prsetextua audiri poatulantea non admitti, unam cauaam achiamatis naeceretur iia qui forte rem uti nunc eaae odium in se patriarch; tolleretur istud modo gerebatur narrari poatea audirent, statuerunt acandalum : visuroaeoa atatim quam multum apud iterum in medio Epaetopulum ; et libellum sigilse posaint preces omnes et significationes volun. latim expenaia capiiulie relectus 265 est, et an tatis ipeorum. In ea verba loqui desiit. testes haberet quibus confirmaret quaa accuaabat, interrogatua est delator. Ille vero respon6. Ut congregatis Patribus uititna citatio et post dit eam rerum palam manifeetarum bunc aut illum damnatio contigerit. adduci lestem non debere, sed simul unireraoa, Postridie congregatus rursum ccataaest. Ibipoat quod que omnes conacii factorum a ae allegatomulta varie dicta, poatque aliqoam imperatoria ad rum aint. Ut autera selecti quidam ex olero interspecimen modeatieo affectatam recoaationem inter- rogati preesertim de aultane, utrum ille aimul litaapud

71t

OBORGH PACHYMKILB

712

. \ , , * , , , . 01 , , , , ' ' , . , $ , , ' 2*__ 1 _>... . * ** , , , , , , . ' ' , ,

1 1

. . , , * . , , ( , , , ' * [. 180] ,
1 (

, , ' 1 - . I..V J. 1\\.... , , ), , , ' , mentarentur, allegantea parum ad summam criminia referre aultania ipaiua statum quoad religionem. Ut enim ille revera Gbriatianua fuerit, certe a Persia ejue comitibus pariter et proemicue eimul cunctia admiUendia cavere debuiaae patriarcham, cum satia conetaret naquaquam ilioa univarsoaaut fuiasa aut babitos eaae Cbristianoa. Ut autem ad diceodaa eententiae ventum eat, plerique autpolius omnea praeter quosdam (bi fuerunt Theodorus H e r a c l e Ponti, Alexius Euchaitarum, JoaoDes Bryeia, et cum bia alii : nam Gregoriue Mitylenes, p a t r i a r c b multum deditua, u b i proapexit ei damnationem immioere, simulato morbo abfuit, ad quem impetu ardenti imperator me, pro eo quo tunc fungebar notarii munere, ire oonfestim jussit denuntiaturum ut omnino aut veniret aut senteniiam euam m i b i ad aynodum relaturo ederet; ad quae ia a3gre tandem reaponsum expediens, diiit se, quod Tbomaa Lariaaae, Joannea Naapacii, Germanus Adrianopoleos epiacopi censereat, etiam ipsum sentire, ac velle tribus ipaorum suffragiia suum quartum plaoe conaantiena adjungi),exceptie, inquam, bia quoa modo n o m i n a v i , reliqoi orones praBeentem exauolorationem patriarchscnncordibas calculis decreveruat, sed majori ex parte ob contumaciam 267 non aistendi ae judicio : nam orimen de suJtane longam nec necesaariam aiebant poscere disquieitionem de religione ejua, qua defungi liceret, i n arabigua relinqoendo Ghrialiaaue necne fuerit, nitendo autem ad damnationem accuaati eo quod et certo constaret et aecuadum legea aufiiceret, recuaatione videlicet coroparendi ante legitiiainn tribunal, quo rite citatua fuerit.

niae recitasaet oum patriarcha, et dum legeretur divinus sermo de more, asaedisaet una, statim responderuat ita factum fuiaae, aultan vero Cbaiatianus neone sit ae neacire; ac tum quidem se putasae illum Ghriatianum. Vella autem se aiebaat, judicea hoc aolum pro teatimonio accipere, aimul orasse et aaaedisse sultanem : qualie autem fuerit, Chriatianus an paganus, quarendum ex ae DOD esse. Prter hos ergo producti alii m u l l i sunt qui testificarenturnoneseeillurareligionisGhristianaeoultorem. Quod utrutn i l l i ex vero afflrmarent anobeequeniea imperatori fingerent, baud habeo compertura. Gognovimus tamen postea, perlalo jaui et exaecutioni mandato judicio, aultanem ubi audiseet aua caoaadepositum patriarcUam.miaisac ad impcratorem (eive id joco sive aerio aui quocuoque dcmum consilio fecerit) qui eum rogarent ad so raitterc ue gravaretur quaedam ex suis sacris arauletis, q u s vulgarie sermo vocat encolpia, icunculaa videlicet geatari de collo pendentea ad sinum religioniacausa solitas, et jussiBse ut adderentse, ei vellet impera- D tor religionis euaa apecimeo capere, vel porci salitum femur avide comeaturum. Quo teatiuoonio plane 266 confirmabatur imperatori culpa in boc vacare patriarcbam, oum revera Gbrisiianura sullan ae probaret tam cxhibendo se eacrarum imaginum veneratorem, tum ee gueiare libenter carnea auillaa deolaraodo. Gseterum tunc cum i n illia de patriarcba diaquiaitionibus quaai pro fundamento poneretur aainime illum fuisse Gbrisiiunia mysteriis initiatum, utique vidabaiur inte impendere periculum patriarcba. Ehrant qui callidiua et ad fiaem intente damnatioaie asaequeodum efficaciua argu-

713

DB MICHAJLLB PALASOLOGO LIB. IV.

714

. *0 , ' , ' , . 01 , , . , , ' , , . . ' , , , , . * | . 181] . ' , , . , ' '. " , . . , 1> . , ' . . ' ( , ' . ' , ' , , ) ' . ' ' ' , ' ' . . ' ' ' ' , , , '

Hie, quatenus io ambiguo relinquebant crimen de habere qualiscunque ipsiua defenaio, jam prolatia aultane, obaiatebant alii eatie verisimili ratione, roultorum aententiia io eoa qui cum profanis comcontendentea plane purgalum de eo videri debere municaaaent, quaa auffragia nihilo minua Piaidienpatriarcbam. Nam eum quidem quo pacto aequum aem qoam ipaum patriarcham affligebant. Itaque eit damnari, quia profuaos in rerum eacrarum ' damnato patriaroha,aut potiua indicta cauaa propter communionem admiserit, ei profanoe iatoa quoe neglectumvadimoniumdeposfto.PiaidieDsiequoque admiait fuiese non oonstet ? Et utcunque ee rea in exsilium pulaos eat.Post multain ieta concertahabuerit, idoneum eoe pro Cbristianis babendi tion* nltro cilroque allegata,tandem et hivolentaa patriarcha habueritauctorera Macarium episcopum nolentea cum aliia convenerunt, et concordi jam Pisidis, penea quem in aolidum ejua, si qua est, aynodi judioio depositio patriarcbaa sancita eat. acti culpa resideat? praeterea non patriarcba eo- Solverunt autem, ut poetice dicam, aobitum conlus eo nomine damnandua venerit, sed et alii ventum, et acclamationibua in bonorem imperaumalti qui eimul tunc cum eo in templo fuere, non tiura editia de more, protereaque duobus praauliChristiani solom,sed etiam clero ascripti, quorum bus electis qui noraine aynodi exaoctorationem singuloe pro rationegraduacujuaque atringebataua patriarcbsa denantiarent auam, finis impositua nepara officii ad excludendos adytis profaoos et non gotio eat. coromunicaadum in myatica functione cum non initiatia. Quis enim poasit dubitare quin aaltem i i 7. Ut missi synodo ad patriarcham duo episeopi tuam ei aamnaiionem significaveruni. debuerint admonere patriarcbam,et cum nonfecerint, quin ejus, si quod eat,piaculi contagionem in D Inde aub veaperam conveniunt patriaroham il ae traxerint, ob quam etipai aint pcens obnoxii ? quoa diximua ad id a aynodo electoa, et clero prPraeteritia porro tot aliia participibua culp;p,in uno eente univereo, poatquam auam illi depoaitionem puniendo severitatem haerere patriarcha neque juridice deolararunt, eadem ipaum auctoritate juaaequum neque tolerabile omnino videri poaae. Haec seruoi expedire aeae ao comparare ad proximurii videna Piaidiaa antiatea, et vim praejudicii ad ee diaceasura.At ille gratiia primum Deo aotia,prompquoque in eamdem oum patriarcba damnationem tum paratomque ae exhibuit ad eundumquovellent. involvendom pertinentie aeoum reputana, taoitua Tum ad clerum converaue, * Bes, inquit, uti se 288 aedebat. Nocuit illi nimiua favor Patrum. me babeant Deo permittente, noatie.filii: oportet Nam ut ei parqerent, abalinuerani ab eo juridice tamea acquieacere divinsa voluntati, et boni consuinterrogando tum oum diacuteretur patriarch lere quidquid de nobia Providentia decrevit. Noa circa aultanem factum, cujus ipse pars fuerat. cum fuiaeemus paatorea prefecti judiciia nolia SpiriNunc aerum erat illum vocare, manifeslo utiqae tui eancto, qui vocavit noe quamvia indignoa,f 6 prejudicio damnatom. Nec poterat locum ampliua tamen prout potuimus gregam pavimua et vos EoPATROL.

Ga. CXLIII.

23

GKOROII PACHYMBBJE ' - >, , , ( ; , , ; . , 6 , . ' , , ' . ' ', ' [ , [. 182] ' g , ; . cs , , *. , , . ' ^, , ,
1 #

716

, , , , , ' . , , , ' , . , , ' ' , ' , . '. " , * . , , ' , . ' . , , , . ' ' ' , }

eeiamque gubernavimue, forsitan non bene, ve- perarejuaeiaquibuadam epraBsentibos, qaorumego imtamen, quantum virium facullatieque noetraj unua fui,ad eacram,ft7Q ut d ixerat, eupellectilem nuitas tulit,fideliter.Teatee vos habemus omoium: numeratorecipiendam.oonveraueadmisaoa asynoiid attinet nota proloqui ? lnter bflec fleri potest do:Fratrea,inquit,en paratue 8um,etnontorbsbor, tnoe molestiammuUisfaceseiverimuBjUtiet vicis- C quidquid de me volueritia.Quod veetraram,at dicim perpessi Bomua moleatias plurimoruai.Ignosca- tia,erat partium, feciatia. Faciat et imperator qood ua condooemuaque nobia invicem mutua3 offen- reliquum est, et quo eundum nobie eit extempio onee in viaceribua eocleaiaatio cbaritatia. Nam prffiscribat,aut potius qui eo deducant mittat; aon ier noa comparatffi neceaaitudinia poacit offioium, enim reaiatemue, aut quidquam omnino recasabi; et noa patres libenter feramua que gravia per- mua, eive ia gladium aive mortem etiam paret. )ti a Oliia contingit, et vos GHi quod a paterna Hia dictia dimiait in pace omnes. Ipse plaoideomlbematione minua gratum interdum accipit tole- nium eecorus aaaedit, ab imperatore mandatum tis; itemqae quae forte a fratribua offenaionea exapectana. aialaat, non mutuia ulcisoi odiis,8ed ut membra jsdera corporie vera illoa ipaoa gravea vobia et 8. Ut miUens imperator eduxerit palriarehali dmo palriarcham; et qux lunc contigerint. festoa amplectamini.Terapus nunceatdimitteodi vicem debita. Equidem, quee in hoc meae partea Mox erat circiter extrenia Maii mensia, cam in ni,quam plenissime poaaum exaequor,iQdulgena eerenitatem exhilaratus aer ex hiberno rigore ei ndonanaque ounclia cuncta ; et quo Deo plaoi- humorie per vernoe teporee exoberantia parta cn eat, alacria pergo. Voe ite, cenaum facite ee- D magna reaoluta, liquido liberiua coelo ridet.quando laiae vasorum; et quidquid velorum oeteraaque circa prima vigiliam adfuerunt quoa imperator itioaaa veatia, quidquid aanctarum reliquiarum miaerat ad condemnatum abducendum quo jussi librorum eccleaiaatica? babent capaae, recogno- erant. Ia cum abduceretar,aaperatia gradibustemte, probate, numerate, accipile, ne qaia deinde pli maximi stans ad portam majorem gratias egii s aacrilegae rapinaa possit aoouaare. De caetero venerabundue Gbriato Domino, adoraoa et ut io idete in Domino, filii, et aalvete. Nos palliolo, digreaeu valedicens. Mox cum axilurua essetper gillaribue et tribua nummia, mercede operai l i - obveraam orienti portam, ot ad cellulam in Bariria deacribendo paalterio locaUa, qus omnia bara silam mirifici Nicolai se cooferret (ea tanc ta monaaticam regulam priua poaaedimua quam domunoula mari admota, et ad Oxeensia monasteriarcbalea a3dea ingrederemur, ut propriia re- rii jua dominiumque partioens, ideo parata fuerat Qptia, eximae. Hc et alia ejuemodt quaedam obiter excipiendo Areenio, quod ei aedem exsilii ilas ad clerum,ct taaquam mox diaoeasurua pro- apad Oxeam, opportuuitatem quamdam loci aeca-

717

MICHABLB PALfiOLOGO LIB. IV.

718

( . * , , , , ' ' , ' - , ) , [. 183] ' . ' , , ? , , . , '. ^ . . , ' , , . , \, [, 184] . , , , - g . , , , , . (. '' '. , . ', . ' , , , ' , . ' , , ' , 4

Epiecopum vero, preter priores illoa Manuelem Theaaalonioenaem etADdronicumSardenaem,nullua alius achiama faciebat. Andronicum detonsum in monachum auperius diximua. Hunc Araeniua,po8tquam reatitatus patriarcbali tbrono fuit, aciena aua cauaaexpul8um,utexailiumlucrifaceret,mona8ticam veatem indui8Be,reponereinatatum prietinumvoluit sed Don valuit aliorum in idantiatitumelicerecon* 9. Ut Orientales patriarchx Alexandnnus et Antio* senaum. chenus circa palriarchm depositionem aftecti fue- Rea io bunc tranaacta modum eut. Egit rinl. eeoreto Andronicus cum Arsenio iterum patriarcba, Horum in huuc modum contra patriareham Arae- et ex eo intellexit per ipaum non atare quominue continuo deposito monacbico centone epiacopalea niom acioruminagDi referre,quinimo neceaaariura esse, qui egerant putabant, ut csteri patriaroh iterum infulaa aumeret: addi modo ad auam curaret auciorea flerent coocordibuain easuffragiis dandia. Patrum quoque ac eynodi voluntatem. Hie AndroCum igitur illi ut id annuerent rogareatur, Antio- nicue cognitis experiri negotium decrevit; et quachenua quidem Euthymiua facile aeeenaue eat: erat dam die, qua congregaii aniiatitea erant cum patrienim haud obacure jam olim Arseoio infenaue, arcba rei conacio,epvecopalem bumeris mandyam, quod ab ipao in communionem non reciperetur. capiti oidarim imponit, et eio ad fores aedena poCauea ferebatar(haud equidem defmierim an vera, stulat admitti.Nuntiatur Patribua quia,qoo ornatu, quid peteret. Displicuit plerisque ausum ease i n eed hanc taxnen vulgoe aermone celebrabat) quod Antiochenoa communicaaeet quadam in re cum Ar- juaau monachum episcopaJem resucnere ornatum. m e a i i s . Qoare idem occaaione ultionia cupide ar- Ergo bominem conaensu rejecerunt; ei oom aliquie repta exauctorationem advarearii libenter amplexus quamdam ejus epistolam protuliseet, cui eeipsura

tus, imperator decreverat, id quod eqaidem noa eiae namiae factum arbitror, dum animo reputo aacram monachi voatem ao profeasionem primum S 7 1 ab Areenio ausoeptam apud Oxeam), cum ioqiiam, eo esaet ot templo egrederetur et sudum purumque coelum esset, foeda repente nubea tetra cuncta caligine complevit, vehemenaqueaimul imber mtatagrandine decidit, fulguribus horrendie lale aerem incendentibua. Per hae ille srumnae ab abdncentibus trahebatur, quoad ia illam, de qua dixi, domunculam pervenerunt; ubi com diem posteram traneegiaeent, nocte inaecutaoavi Areenium piecatori impouentea, deportatum ultra Proconneaum incluaerunt mansianoulffi illic sit supra locuna, quem vulgo incole Sudam vocaot, appoaitia custodibua et aatellitio imperatorie, ne adiri exaul a quibuevis inviaare volentibua poseet.

esl, et au illam eententiaB aoctoritate adjuncla oonfirmavit. At Alexandrinua Nicolaua tantum abfuit a comprobaodo faoto, ut eemel ea cauaa illos qui AreeDium damnaverant a sua communione abeciaaos *tt% nunquam amplius admiserit,nequa eorum qu tali occasione decreverat mutare quidquam ad finem ueque voluerit.
10. Ut Arseniusin patriarchae dignitate adhuo constitulus restituere in integrum voluerit episcopum Sardentem.

719

QKORGII I iCHTMJBRiB
L

720

, , . . , . \ , ( . ), ' , ' ' ' ' , , ^ , '. ' * " , , , 5 . , ' , , , ' , , ' , j . . ' , ' , , . " / , , , , , ? ' . ' ' , , , , ' * , . . , '. . [. 185] , ' ,
1 1

conailio. Etai enim aliorum aeotentiam exquirew ac cum aua oonferra deliberantea eolent, unde Graecum coneilio nomen ortum eat, t diceretur quaai aententiarum i n unum collatioduarum, tamea id taotura locum habet in rebua quarum in ambigoo pendet judicium.paribuautrimque argumentia aiendi negaodique incertum eligendi arbitrium librantibua. Ubi autem baud dubiie in lancem alteram momentia 3 7 4 faa et sequum Tergii, adeo ut hinc quidem manifeste boaestum et tutum appareat quod proponitur, illinc qiiod ostenditur evidenter noxium cernatur, tum enimvero vanum inconaultumque ait quempiam innato intixnoque natura? ao menti proprie aenau abdicato alienia uti conailiia, quibua inest quidem impradentia, ineel et cupiditaa, pratereaque prurigo novitatis et quaadam maleauada dulcedo inexpertorum, inquieto conjuncta taedio aolitarum et quotidianarum rerum. Faoiendum igitor vobia est ut ante omoia vestris ipaorum mentibuaac judiciif auotoribua utamini, et ad boruoi examen vocetis. quae vobia aliundeauggeruntur. Namquiauiaipsiae ratiocinatioaibua rejeclia, aliuode oblatia advertit animuoi ot inheret obnoxie, ia saoe babandaa pro fatente se atultum et judiciiexpertem. Stoltiqoippe ac judicio destituti omnino eat nibil ex ee intelJi14. Oraiio imperatoris de schismate avulsis. gere, aed quidquid aliunde offertur ceca credaii* Equidem existimo, meo imperio aubjecti, tate recipere, meliua id sit aa pejos nibil diecernerainem omnium veetrumeo stultittsa proceaaieae, nendo. Tali autem non video quid proaiteuggeatum ut non auo ipaiua, sed alteriua aolum uti poasit ab alio consilium. Quaa nuper coniigeruat ecitia

manu propria Athanaaium inacripeerat, contigit patriarchae quoque ipei juvandi ejuahebetariimpetum etatudii erga eum refrigescere ardorem,ipsum vero perculsum infelici aucceaau ad quietem viiae, quam fruatra excutere 2 7 3 tentaverat, conatantius deincepaarapIectendamdomitunQ repulsaconvertere animum. Sed hc prius evenerant. Tunc autem multi monacbi et laici e plebe, abacindentes seee communione eorum qui damnaverant Araenium, seoraim convenerunt, et vulgare carmen aversantium usum commerciumque profanorum adbibendum aibi n u n c ad excludendoe a s e reliquoaaanxerunt: Ne tractee,dicentes, ne tangae, ne omnioo ad ullam conauetudinis partem admittas ullura eorum qui vel patriarch exauctorationem probaverini vel probantibua communicaverint. CaBterura iraperator intelligena non poase relinqui Eccleaiam aine paatore, elcctionem patriarcb liberis antisti- tum auffragiia perraiait.Ipae altiua reputana perniciem schismatura, ai ruere qui errare coeperint eiaantur, concione omnis generis bominum vocata, e feneatra cubiculi clatbrata ferro, roctae traosverais decuaaatim nectenlibus virgia invioem que in cratia formam implexie, buno ferme in modum diaaerere oraua eat.

7*1

DB MICHAELB PAUBOLOGO LTB. IV.

722

. \ ; ). ; ' . , . ' ; ' ' , &' ( - . ' ' , , , , ; . , ' . . ' pc , , ; ; ' . [. 186] , , , . , . , , ' ' . , ' , , , , ; , ' , . , .
| 1

omnes : nihil eorom quemqaam veatrum latet. Idcirco hoc concurriatis, vocante ac jubente me. Quod factum modo est, contigerat et alias. Verum similium eventuum duoram divere caue ambignitatem objicere quibuadam poaaent. Tuncquidera ei qai voluntarie dignitatem patriarchalem abdicaverat, eubrogatua eat aucceaaor: nunc cum ob crimina depoaiti, ut acitie, locum alteri tribuereoporteat par et qoum eat praoavere, ne quod priore illa simili occaaione perperam aotum eat, iterum boc tempore attentetur. Tuno 9 7 5 quidam et turhulento genere indoctorom bominom, quoa deleetat Eccleei tumultus, insinuantea ee domibua fructam inde ipaia optatum acbisma retulerunt. Describerem informaremque pleniua quinam iJli fuerunt, niei quatn mibi preescripai brevitaa, illoa bonore mentionia nostra, noa labore de iia fuae dicendi, licet ad id promptoainclinatoeque probiberet. Iteranda nunc fore quaa tunc aota sint, prooa prudensqae Biiapicio eat: non enim perveraitaa exstinctaeat funditua. Facile, inquam, eat qnoadam arripientes occaaionem nocendi, conturbare iterum et Dei Eccleaiam acindere cooari. Quid hoc genue hominum apectet, quid venentur etcaptent iati ex asu aaaiduo quaai naturam babentea deliteacendi in angulisetaoumopua clanculum actitandi, aupervacaneum eil dicere : illud non cunctabore facere, quod puto necessarium, increpare videlicet pro rei pernicie acriter atoliditatem inconaultam illorum qui abduci ae sinunt auaurratioaibua iatorum. Quid est enim curquiehino ecandalizetur? an quod immutatam ipsi quidquam ait de Gbriatiano qnod tenebat dogmate? Verura neohactenua quidquam e sacraa doctrineB plaoitie motum eai, ao ne quidquam in posterum moveaiur, et vota facimua et operam
t

pro virili dabimua. Quid igitur? An quia verti aliquld contigit eorum quibua inaueveramua ? At Id quidem ne interdum accidit vitari nulla coutentione poaait; quare vanum ait hao de re queri. An denique quod paatorem vobia prflepoaitum aortiti, eo deinde juatis et neceasariia amoto cauaia, desperatie fleri poaae ut alium unquam anque commodum nanciacamini ? Atqui xie dubitate : nanciacemini etiam commodiorem, a quo indulgentius curemini, aub quo feliciua vivatis. Nam ab iato quidem ejecto cui uni tandem vestrum 9 7 6 omnium juvari unquam et beaeficio afflci contigit ? quem etiam dolena indignansque recolo fructum nostr in vos prona3 ao parate in necee^itatibiia qua3 inciderant liberalitatia intervertiaae. Pcsnitena boc, inquam , et me reprehendene reputo : quin idcirco voa buo convocavi, ut me ipse accuaarem apud voa benignitatia rariua ac parcius exercita. Simul tamen clare dicam ejus errati causam, nec diasimulabo amplius impedimento fuiaae patriarcham ne qui ex vobia egerent a noatra liberalitate quo opus babebant consequerentur. Etenim cum neo ille ventitaretad noa, prohibente odioqao a nobia immaniter abborret, nec noa ad illura accedere poaaemua, quippe qui sciremua haud admiaauro iri, nuila restabat nobia via cognoscendi legitimo et consueto Patris communia indicio neceasitatea pauperum, iisque providendi. Quanquam (fatebor enim) neque ai maxime indicaret iile rogaretque, idoneua interveniretdeprecatornobiaaimisericordiamflectendia aut quidquam impetraret, non quod nataraduri simua et a dando averai, sed quod in aumma illadignitate iagratiaaimum erga nos se praebens, indignum 86 reddiderit, cui gratidcari tantiduceremoa. Gratia quippe, ut asepedici audivimua, gignit gra-

723

GBORGII

PACHYMBRJB

724

, - \ , . . , ' . ; , . , ' [. 187] , . ' , . , - ~ TT-*!"!-* 1 _1 ' .-*... . " , , ' ' ' 6 . , , (
1

) . 6 ; . ; $ ' ' , , . * ; , , , , * ' , < 1 . _ .V.. 2..-/ t 1 _ *-f*_. .; 1 . * ( . , . , ' , focp , -

neo poteat amor natua adoleecere, quin paribus aaeargat incrementia alius posi priorem genitus, mutuua amor, Anteroa, vocatus. Haac aie loquentem parum aberitquinfabulatorem opinemini. Csterum fabula, ut in acopum veritatie recta collineana non raro utilis et laudabilis babetur. Noti male quidam externorura dixit aolitudini iloitimam euperbiam eaee, idcirco quod auperbura nemo curat, nemo adit, unde neceaae fit eum semotam a consuetudine bominum et aolilariam vitam degere. Quid autem in poaterum ? Aio et confirmo ?obis : mutationem in melius magnam experiemini. Pervement ad voa benigni radii nobia innatae beneficentiae, nulla jam intercepti nobe patriarchalia offensionia : 377 quin imo grato nobis in locum rclruai et implacabilia istiua succeseuro paatore, commoditatea apud nos vestras decentibua illam personam efficacibua interceseionibua procurante, large in vos offundi aentieti9 bona qu desideratia omnis generis. Tantum ne quia vestrum agi ae in transversum sioat; nec aua uniua apectana commoda lodai in rebua quffi ludum non admittunt, aut ea qua? perfici non possunt serio conetur. Nam singulorum perperam offendentium civium lapsus uoiveraaa tricia implent turbisque civitatea, natura rerum ita ferente ut ex uno peccante poana in multoa propagatur. Fugite igitur conventicula, averaamini acbisraata. Mulli saccia induti domoa in veatraa ae ineinuant, non ut vobis proaint, aed ut aibi eblandiantur aut quomodo conflciant ex vobia qu cupiunt, quibus indigeot. Iode imperatorem quidem accusabunl : tum nova veteribus miacentes, haud bene babere res Eccleeiee aubinferent, et propterea videlicet largiter erratum in viis correctionis ineundis, nullo inter ecoleaiasticos idoneo reperto emendandia ma-

Iia quibuareapublicapeaaum iret. Sicenim illi foraitan garrient, criminaatea eoa qoi sapienter cunctaotur circumapicientea omaia, et in oocaaiooea imminent opportune procurandaa publice salutia. Quid igitur ageodum vobis eat ? Quin e veatra copia largiamiai quibua videbitur, nolla invidia eat. Faciat in eo genere quisque ut volet. Abduci autem perauaaionibua istorum, etcum errantibua V09pariier errare, neo probarim eqaidem neo patiar; non enim eat tolerabile, ao ne vobia quidem expedit. Propterea praecedit ecce ultionem comminatio, ne quis eero aapiat, ubi deprehensus qu mpruit patietur. Cum enim neceaaario ex tolerata pravitate paucorum multi pervertantar, quie tam dormitana cuatodiend reipublice praapositnB oon ralioaes ineat et conatom adbibeat, quo, ai poeit, aistat impetum ruentie in prfficep8$78 mOltitudinis incautee? Ego ;igitur diserle denuntiane prseipio viro cuivia et mulieri, aeni juxta juvenique, arbano pariter et ruetico, ut exploret prius qaaleseintqai ad ae accedunt, tum ai bonoe reperit, ulalor. Nam asger a eania juvetur : si autem animo, laborantem rmente corrapti adierint, qoid ex iis exspectare boni queat ? sed istorum quidem nequitiam diea foraitan deteget. Vobia aatem eoram malitiam imitantibua et a recto declinantibos, ?ere ao clarepraedico, non abibitatoltafacilitaa impune. Ac illi forte poenam fugalucrifacient: voe deprebendemini; hsrebtt in vobia laendum crimen. Magnam scio eeae quod edico coraminana, sed tamen tale quod vobis attente oonsiderantibas qnum confido viaum iri, scbiamatis crimen pari cum apostaeia poena multandum. Et qui conviotua ejna fberit, debita eacrilegs defectioni aupplicia perferei. Vos ergo oircumspecto rerum presentium slatu, quid

725

DB IflCHABLK PAUBOLOGO LIB. IV.

726

' , , , . , ' '. " , , . , .; , ' , [. 188] , , , , ' , , ' , , , - , ' ' , ^ , ' . " , ' , , ' [. 189] , , , . ' , ' ' , , ' , . " , (

. ' - , ' , ' . *

batur, at doctrinae ao aapieQtiae, quam in aliia amabat, vel plurimum in ee babere videretur. Virtue vero quam in vita exprimebat, non erat illa quidem qualem hodierna laudarent tetrici, aut potiya qui arcano conecienti faatu praeetare ae reli12. Ut suffragiis elcctus sit in patriarcham Adriano quiaexiatiman^magnopereaibi placenteain moroso poleos episeopus Germanus; et qualis hic /uerit. quodam oiborum ac potioaura delectu, auia uniouHaec imperator et ejuamodi alia locutus conticuit, que, voluntaria religione, ultra pra38oriptum comJocum dana acclamationibua populi aolitie, coocio- muniter ordinem diebua assigandis, affeotantea neqae solata remiaii domum unuraquemque. At itineraconQcere pedibua, quoe etiam eemper illotos episcopi facultate accepta eligendi liberis auffragiia ostentare amant, bumi cubantea, una tunica conquem oranium aptissimum judicarent ad aupremam tenti, caeterum misericordiam hisce charitatemque EccleaiaB praafecturam coeunt omnee in sacram ac poat babentea praatereaque benignitatem et humamagnam templum Blachernaram,et poatqaam aliua num condolendi moBrentibus officium, denique ut aliam proposni8eet,ad extremum univerai convene- uno verbo cuncta complectar, diacretionem, aaperi runt Germano 979 Adrianopoleos episcopo, quidam et aupercilioai censorea,nullam carpendi ac virolibereeiDdoliaetsacrisfunctionibuadecorepera- vellicandi cuncta obvia moduro 90 flnemve fagendia idoneo,ad haBC gratioso plurimum jam olim cientes, aua rairantes, se unos rectam vit scqui apud imperatorem.Erat enimrevera bomoeleganae^ aectara, unos eapere, penes unoa vim decusque eruditus ut qui raaxime,ac cum in nullonon exer- laurlis ac rellgionis residere omnis, in cunctisqu citatua laadabilinm genere artium, tum illas exiia agunt 8e opinari praeferentes. Non talis, inquam, qute non ad aolam virtutem sed ad res bene ac oura bujua viri virtus erat,eed longe diversi gencria, aceOccesau gerendas essent utiles, pr?ferre plerum- commodata omnimo ad humanum captum, qaali que judicio ac commendatione cfflteris eo1itus,et ex eum inaigniri fas sit qui verum hominera vera bubomioibus eum quicum dexteritate agendi versan- manitale sese praeetet, prout praaertim eum deoet dique in rebua aalutis anima rationes in tutobabo- qui contaitutue in praefectura ait,a quo non exigitur ret, illo existiroare poiiorem in se totum nudse ac ut perturbationum funditua expers sit, eed ut eas mere virtuti dederet si ei non in aollitudine eed in roediocritateqaadam temperatasbabeatin poleatasocietate acusu hominumvivendum ease.Unde cum te; aquo vitffigeneresi discretiooemtollas.omnia ex non esaet ipee quidem eloquena, disertos tamen uno perdidisti. Hujusmodi ergo ornatus virtute, scita et reverenti conaaetudine demerebatur,bene- quatn civilem quidam vocant,ut et vits secundum v o l u i auditor perorantium, amorisque in id homi- eam duct^ civilia appellationem tribuunt, medis num geaua eximii profeeeor; quibus rebua asseque- cuipiam inter contemplavitam et voluptariam, ille

veatrom unicuique conducat,decernite. Videte, inqtam, au non eit melius quiete vivendo bonia frui quam intricandoee rebus aa vos nihil attinentibue in poanas incidere graviaaimaa.

727

QKORGn PACHYMERJ5

728

y a v ' ' . , ) * . 0 . , ' - , . , 0 ', " , . [. 490] , , . . - , 6 , , , , ' , . " , .

1 1

^ n , 1 , , , ' . ( " , ) , , ' , ' , . ' , * upramemoratusOre8tiadi8epi8Copu8,pra3latusaliis spioionu m libertate quoelibet promiscue obvioaaffari etiamcommendatioDe vitee quoadam ascetic sum- excipereque con8ueaset,camque sais domesticis lima laude diu exercitatae in monasterio Nigri Montis beriorem ietiusmodi paritercum quibuavia converad Orientem siti.areliquis orabatur ui praefecturam ealiooem perraitteret,usu8ille utrorumque seoorior ecclesiaaticam Constantinopolitanae urbis capeese- apud suepiciosum vulgus in abusuum occultorum ret: cum quibus ei imperator electionem compro- opinionera incurrit. Tractatio autem obsequiosa et bans, magnopere incumbebat ad jidem ab eo im- Q verecunda cum priocipe,ex qua ille flduoiam eoracbat euependenti affectum eupplicAtionum patriarpetrandum, quolidie adiena et omni persuaeionum et obeecrationum irapetu adurgens, ne reapueret cbae, id agena isto ambitioao artificio differende gratifla, cujua apem non auferebat, ut eum quam vocationem. diutieaime eibl aopplicem et sic obnoxiara teneret, 13. Ut evectus Germanus in patriarchalem sedem in causa erat ut cum qiue patriarcba impetraturum fuerit; et prima ejus acta. ae receperat, ad diemnon provenirent, qui frastra Hia illeprecibas moverise tandem passus, mense exspectarant, verba sibiab eo dataquerereniur ;ai Juaio in festo saocti Spiritue concordibos suffragiis vero noeaent aditum ab eo revera principeir, fridecreto communi perlato palriarcbadeciaratua est, gide id actimide nimiuro ab eo,videlioet aaaentante, et eacro cum illia celebrato, eacraa impositua aedi actum rati, auctoritatem et robur dignitati palriarpraesidere cunctia coepit. Simul autem thronum at- cbae conaentaneum ineo desiderarent, ac propterea tigit, opue omni actione superius ratua afOcere tali loco minus idoneum ducerent. Hrec sinislra de meritis bonorum praemiis virtute autdoctrina pr- Gormano judicia multorum aerael animia infixa cellentes aliia, qui 381 talee easent partim digni- aubjectis invidiae facibus exardeacebant io offeoaiotatibus partim donativis et largitionibus omnis nem 99 publicam, moltia jam illum intoectibaa generia liberalissime ornarc ac cumulare orsus e?t. D ut intruaum pro vcro patriarcba. ereptam injuate Erat enim auri oontemptor ut qui maxime, necru- innoxio Eccleaiara tenentem, et e tbrono filiae in menam quidem babere dignatus : sed quidqaid un- thronum matris (aio enim ecclesias vooabant) iradecunque offerretur, supra leotum a portantibus pudenter ac temere inailire ausum. Quibue eensim deponijubens, quo ibi expoaitam in promptu esset gliscentibus 8ensibu8,eveoit tandem adeoillum maad ueusbeneflcenti,erogandum ejuemandato quo- culoaum apparere dnplicia istiua labo criminis, ut non esaet qui de eo boni quidquam jam loqoisueticunque rationea egentium poscerent. Tali antem neret, conapirantibua in unum odiis ambarum fachuic viro abundantia simplicitatis aolutioris in vita liceotifeaccuaationem comparavit: pudor vero erga tionum, tara ejus vidolicet qu Araenio favebat, quam alteriua qua3 eaas privataa secuta rationee a imperatorem,et in agendo cura eo cura vitandse offensionis adbibita,labem ipsi apud multos adulatio- Gormano abborrebat. Neo deerant maleferiati blania et mendacii aspersit. Cum enim is sincera ab teronea in maledicentiara facilea, qai per acomma otnni fuoaindoli obaequens, candida ac aecuraau- cum Marmutzan nominareot, vocabulum ipai Per-

729

DB MICHAELB PALBOLOGO LIB. IV.

730

, * . , ' , - , ' ' , ' , * , ' . , , , , , , - , - , ' . " - . . , , , [. 191] . '. " . *, . . " ' . , , , ' , , , ,
-

sioum aptaDtes ,quod genus auum proximum aLazie, remotiue a Gabra urbe Persidis duceret, eimol eadem dicii contumelia lacerantea ejua more9,quasi hominia inconaiderati ei barbare audacis,qui ceeca eai provectua ignorantia inconceeaum non dubitaaaet aacri honoria faetigium invadere, DOD sioe adm i a t a a m a r a irriaione aduiationia ejus erga imperatorem infamia late manante diaaipatae, velut innaentee familiare id illi et dorno allatum iueaae vitinsa,otpote homini qui auos majoree ex ea urbe oriundos fateretur, quam omnea acirent ease Peraicam. Tamen ia qui ad m u l t a m eatatem vetcria eccleaiasticeBeruditionis plurimum adjanxisset exemplo et auctoritate Germani alteriuaaibi cognominis patriarohaB,qui Patrum memoria laudabiliter eamdem Ecclesiam rexisset, m u l t a ex ejus tempore io deteriua per incuriain prolapaa ad veterera exactamque revooare diaciplinam caatigando est aggressus, eo succeeau ut non pauca in raeliua restitueret.

landi ejua intamacerbacalamitate.Molieaduaiergo sibi putavit ut cum bonagratiaimperaloris,il]ume monaaterio. Praeoursoria eductumeocleaieeapplicaret,ibique scbolae eccleaiaaticffl preficeret,erudiendos ipsi commitlena juvenee clericos. Idque negotium cunctis prsevertendum ratus, confeetim adiit imperatorem, cum eoque,nihil non adbibene quod velere ad impetrandum arbitraretur poeae, huno ferme ia modum egit : Acropolita et magnus logotbeta Georgius luo dudum, Auguatejuasu versatua ia tradentia discipliDia,poatquaro maltia jam annia inaudavit ei oper,fractis domura viribua fatiacit,et ut ei emerito alii auccedant opua omnino cat. Id cum universim juventutia gratia me suggerereteque curare dignum esl, tum praesertim raihi convenit ecclesiaalicia ia eo geoere adolescentibus proapicere,quo8 ita educareutquacn aptiasimi evadant ad omnes functionea ordiois uoetri, quarum pleraeque litteria et exquisita doctrina indigent, ad noatram in primia providenliam partinet. Annue igitur orantibua nobia et univeraeEcclesienomine 14. Ul Holobolumpatrtarcha Gertnanus translatum pcteotibus veniamgratiamqueergaHolobolumtuam in Dei ecctesiam officio rhetoris honoraverit et magUlrum constituerit. permittens uttranleram illuiu accipiamquein colIn his palmare fuit quod suo ingenti,dequodixi, legium cleri noslrictcumdebUo bonore magietrum praeficiam uooim juveDtuti, diaciplinia liberalibua etcognoscendarum cl promovendarum doctriuaruin obaequens studio, complexus jest favore ac patro- in Jutio litlerano operam d&ture. Haec locuto pacinio Holobolum ingenii praeetantia bomiaem et lit- triarchse coDceaait statim prolixe quod volebai imterarum 383 plenura ; de quo cum judicaret perator; erat enim et ipse proprio genio non parum inclinatua ad revocaadum in omni gloriae parteaaidoneum ac aufficiena, ei praeficerctur sludiis, liquum 384 eulendorem urbia; quam ad rem duo inatrumentum eum fore provehende ad celebritatem clericorpora conatituerat,UDum collocans in celebri litteratur ac reponendae in florem pristinum,8ua saoe illum opinio noo fefellit; quanquam ad buac apoatolorum tempto,alterutu in templo Blachernaornandum non solautilitatispublicae ratione raotue rum,cantoreaqueannuia stipeadiia utrique addideest, aed misericordia praeterea infeati caaus, quo rat ex aacerdotibua urbia. Preterea apud aaoram ille infeliciter afflictua fuerat,curaque debita couso- eedem magni Pauli io aatiquia orpbanotropbiie gram-

731

GEORGII

PACHYMKRJE

732

; , 5 , |?>(& , *, ' , * ' , ' . ' . [. 192] , ( , ' .

1

' , '. , ' 8, , , , ,

, , , , . ' ' , , \ , . , . ' ' , ' , . ' , , * , , ' xolc , [. 913]

maticffi scholam instituerat, et pensionibos annuie tum magistri tum puerorum austentalioniproviderat, adeoque rem curabat ut non dedignaretur invieere per ee interdum ludura illum et coram probando cognoscere quantum auditorum quiaque proflceret, daiis etiam, ubi res poaceret, presmiie ingenio ac profectui merentium, necnon et more patrio feria? pueria indulgens.Tunc igitur inflexua patriarcb precibus remiait eubito pcenam olim damnato, et ut monasterio educeretur precepit. Porro hunc patriarcba paterno ainu exceptum quaraplurimie potuit amoria eigniflcationibua donieque recreavit, rbetoremquediplomateriteaigillato declaravit; ao ludom omnibus aperuit, ubi ab boc praeceptore diaciplinae traderentur.

coD8cios proderenletnominatim depatriarchainterrogati alium quidemnominaramneminem, patriarcbam autem,aeti ex vero aeu vi tormentort-in mentiri cogente,participa8seipais in meditati facinoris conacientia declararunt.Ac illi quidemmeritia aubjectiauppliciia aunt, unoquoqueipsorum pro modo culpscongruapcenamultalo. Sed neode patriarcba neglectum indiciumeat. Quin arripuit criman imperator vehementi erumpenaimpetuinprosecotionem ultionis;cau8amqueardenterad eynodomdetulitpro reiatrocitateconquerena,et prae se ferens neutiqaam acqnieturum ae,quoad tantumsce!u8,proutparerat viodicaretur: Eoimvero, aiebat, indigna nimium et minime ferenda iniquitaa easet,epi8copo8qoidem cumipsisnoavidemur in eccleaiasticum aliquodincurris8ecrimen,8talim pcenamimponere, raeveroin 15. Vt accusati palatinorum quidam Ixm majeborrendo scelere contravitaro ac caput imperatoria statis palriarckam Arsenium in eamdem secum cnminalionem involverint. deprebenao,tamen pr modeetia judicium tantime Illo porro anno crimen leea sacr majeatatia doloris ao periculi per me attingere verentem, sed impactum est Pbrangopullo cuidam,quoimperalor obnoxie confugientenc ad tribunal eccleeiaaticun),paintime familiari utebatur, ei aliie,ipai consciia nu- ti repulaam aut fruetrationibue eludi. Multa quidem mero duodecim.Gonspiraaae dicebantur in impera- aebactenua gravia tuliaee :taraen buic injuri toletorem, quem etiam iuterficere quamprimum de- randaaimparem ultro Fateri suam eaaepatienliam; et creverant, ai quam invenire rationem commodam quidquid antea disaimulaverit,in poaterum profecto poaaent rei conflciendaa. Vocalua a conjuratia in neutiquam paaaurum adeonibilipendi majeatatem partem et consiliiet facti fuerat Garolua quidam,a imperatoriam,ut vitam et sanguioem captis reipuquo trucidatum protoveatiarium Muzalonem supe- blice nefariia perduellibua prodere impune liceat ei riue docuimus; veram ia non auetinena malefacero ipai cuiex ofGciopotiaaimum incumbebataalutiejus 2 8 5 imperatori cooperando cdi ejua, totam per- iuvigilare.Hia taraacerbiaexpofltulationibuaimperanictem avertitin capiiamacbinatorumtantiaceleris toris coacti Patre8negotium*8eoapeesere concora quibua erat in ejus commuoionem ascitua. Eoa dibus suffragiia decreverunt mittendos qui reom enirn detulit in id atquepatefecit; undesubito coni- interrogarentjetsivefaLereturcrimen.aivequantum prebenai omnea sunt. Tam dira queeetione toti ut vis infitiana idoaeia tamen indiciia teneri faotioon( f

733

DB MICUAELR PALAOLOGO LIB. IV.

734

?, { - . , , , * ' , , , , , ! , , , - . , , , [. 194] ' ' , , ', , , ' , , ; , ' . , . ' . , , '. ' . , . ' , , . ' , , , , , ' , , . , , , ' ' , ' , 9

aolventera: biduo poBt ad insulam appulei patriarcham adiimus, et 281 quorum cauaa venerlmus agere cum eo coepimua. Ad primam rei mentionem ille vehementerexacerbatus ne audire quidem ulterius suatinuit, eed cum imnieneodoloreet anguatia in haa querimoniaeprorupit: Quid imperatorimale feci? ego ipaum ex privato in imperii eolium extuli; ille vero me cum patrlarcbam reperiaset non hooestia ex causis bonore privavit. Et nunc desideo in hoo jugo deserti raontia, ubi velut infamis exsul Chriatianorum quotidie misericordiam exapecto. Tamen bene habent quaa contigerunt; pulohra hffio, inquam, per me sunto: suua ei patriarcha bene precetur, et cum benodiclione comprobet quao ab illo fiunt.In bis Graeco benedictionis vocabulo, quodipaum oomen eratEulogia? sororisimperatoria illa ipsa mulier designabatur, cui erat Areenius peculiariter infensue, quod ipsam maxime sciret fuiaae fratri auctorem eorum qua& crudeliter et impie in puerum Joannem attentaverat. Ut autetn 46 Ut auctor hujus hisloria: una eum epucopis ad explicalae lillerae sunt velut mox ipsi legendae, A r Arsenium missus sit, et quid iis contigerit.aeniua cum alicunde praescnaisaet quid in iia esset Perscriptum igilur festinato criminationis inatru- scriptum, vebementi niau sese contorquens ac rementoinest, etelecticeleriterqui reum convcnirent, trahena auditionem averealus omniao est; et cum ePatriboequidem duo, prior epincopus Neocaesarea lcgi nibilominus coaptum esset celerrime receesit, Monoconatantinua, multum amicua Arsenio, alter ne audiret. 8ed qui aderant cureu insecuti fugienMoce8eenu8,tunoeccleaieBProconnesi specialis con- tcrr>,vix tandem comprehensum (currebat enim vecesaionie privilegio pra38idens, e clericia vero, cui lociua quara ab illa late gravitateque exspectari tuao secreta commisaa erant, Galenus, ei cum hie potuiaaet) retraxerunt iavitiesimum ad auecaltanda ego quartue, vi quidem in id adactus utique jubente quae ex ecriplo clara voce proferebantur. At ille imperatore,tamen quod illumcui studebara quomo- appendicibus galeri ad aures ambas utraque manu docanquerevisum irem, ex parte perlibenter.Quinta valideappreaaiaaonumlectioniafrustrapronuntiatffi et vicesima die Julii menais navem conecendiraus noa accepit. DeDiquegravisBimumaigoificansanirai 8cieDt2aoonvinceretur,continuoa0ceretarcondigni8 pcenis: si vero nec propria confeeeione nec eufflcientibuead plenam probationem argumentia reuaaceleriadelati peragi poseet, deliberaturam iterum de causa synodum. Hocaatie imperatori non eet visum aed petiit Jam nuno abeolute excoramunicationis sententiamioAraenium aaynodorite ferrireo coram iotiinandam a mitlendis adipsum; ac si quidem ille fateretnr acelae, aupplicium et etatim iaferretur, qaod pati aequum eatqui eicariia parricidis caedem imperatoria machinari ausia aeseaseritconeciusjein is negaret, tamen utex delatione deipao a consciis morituris clare faotaplue nimio suspeclus excommunicationi eubjaceret, quoad autplene convictus pu niretur,aut eiforte contingeretsufficienterpurgari, noxa omoi liberaretur tanquam injustecalumniam passus. Eam petitionem imperatoris Patres aynodi plerique arbitrati quara, ut ita fieret annuerunt.

735

OBORGII

PACHYMERJE

736

, ' . - , - , ' " ' , * , 3 , . , , , , ' , ' . ' , , , , . '. , ' , , . , , , -

ot , , * ? [. 195] ' . , . . , ' ' , ' . , , ' , , *. ' , ' , ' , ' * ^, , ' ' , ' '

angorem, coelum terramque voce maxiroa teatea adhibuit eorum 28 quae paleretur.Et non solum. ad ea quae ipsi dcnuntiabantur non attendit: sed neqoe qui eum alloquebaotur audiviesent omnino ab eo quidquam de negotio propobito, quod ad synoduoi referrent, nisi eum expedire se ab ipsis i aummopere conantem vi mojori utiquc tenerent,et gravea intontarent a Deo minaa, ei peraiateret ia contumacia. Tandemsummis conatibus respoosum exprimere qualecunqua satagentinm visus cedere: En, iaquit, ut bcae patriarchatum geeeimue, neoem imperatori macbinantes 1 cui videlicet etiam projecti rebus bumania inhocextremum desert iasulffi Deum propitiare non ceaaamua, obaecrantea utejusanimae bene coneulena raisareatur, utcunque ille fame ac siti nos velut marte damnatos in hac eolitudine interficiat. Ilaecetejusmodi aliaaummo dolore atqueamaniludine animi profatua, raultaaimul imperatori, simul in tbronum intruao cxprobrans autpoliua imprccana, dimiait ad ae missos. Nos autem illo iterum poatridie convento, et omni eo quod aperari poluit effecto, e portu confeatim aolvimus, et valido ingruente Borea in Occiduam inauIaB oram,aatiua duximue navigare protegentibua montibua. At vebemens coorta procella o?t, intumuitque commotura ampliua mare. Quare navim aagre applicuimua ad locum Galcnolimena nuncupatum, quaai portum serenum drcerea. Accolae linguavulgari,corruptoveterevocabulo,Galilolimen appellant. Magnis ibi periculis aumua exerciti, in poBnain, opinor, non petitee et acceptae a patriarcba ia digreasu benedictionis. Quod facere unuaquiaque aigillatim ?oluerat,utpoalea, in maliaensu sero 3 8

pffinitcntee invioem fatebentur; aed verente pro ae quoque ne id aibi crimioi verteretur, pariter id omnca neglexerant facere, Nam noote media terro motua incidit gravis, et abruptua mona immiaeoa ac auperne pracipitatua in mare illud coegit interram late vicinam inondare, tanto aeeto ac tumoltu ot qui etabamua inlittorenoacontinuo demergendos crederemue. Cffiterum eerumnoei89imo inde coreu tranefpetantea gre GonataDtinopolim tenuimue sexta decima die menais Augusti, et primum adito patriarcba, ubi qu contigerant retulimua, qaam potuimua ardentiaaime illum oravimaa ut pro ea qua valeret apud imperatorem auctoritate gratiaqoe nobis adesaet qu acta erant rentmtiantibue, ao si quid neceaesrio diceremua quod Auguati aniroom pungeret, deliniret ipee preeeiis qaa valebat arta, atque ut cuncta boni consulefet daret operam. Fecit cumulate quod petiimus; eoqne mox auccessu cum imperatore egimoa, nt ille placatoa Araenio acceptaque defeneione ipaiue ultro aigmficaret credere ee, ai quid de coojuratione in vitam euam facta cognoviseet Arsexrius, conaturum eum faiaee conjuratos a nefario capto avertere; ailuiaseque, si quid borum novit, abiie indicandia religione cohibitum quadam, quod auam forte peraonam decere non putaret irritare principem in subditoa horum in ipaum machinationibua illi manifeataDdia. Preterea siraul audivit a nobiaegeatatem miaeriamquo qua ille in exailio conflictabatur, adeo motua in miaericordiam est ut atalim juberet trecentoa ei Dummosannuoaadaui auorumque viotum aasignari affirmaretque in excuaalionem eaam, juramento etiam interpoeito, ae pnua decreturum ipai eam

737

DB MICHABLB PALfiOLOGO LIB. IV.

638

, . , , , ' \ ' ^, ' , ' ' . ' . ' , , ' , , . , , , , , * . , - . ' ' , , ' . ' ' , g , ' ' . , , \ " , , . " [. 196]
1

Bommam fuiaae, ai sperasset induoi eum poase ad istam a ae penaionemaoceptandam ;aed cum superfttilione lpaum quadam abhorrere a coramunione quacunque secum S90 intelligeret, iogerore quod scrupuloaum aenem offenderet non auaom. Ac ne nuoo quidem velie molesiiam faceasere inCrme hominia consoientiaa, ideoque metuentem ne recusaret neceaaarium aubaidium ai suo ipai nomine offerretur, conaentire se ut id Auguataa impuietur. Denique velle ee milti ad eum aliquos ex amicia ejus ad quamdam oalamitosi aenia conaolationem et recreationem, et iia deferendoa ad ipaum tradi ireceotos illos nummoa taoquam donatoa ab Auguata, cum certa promieaione rediturea quotannis ab eadem manu paris aummae. Id quod nun muito post ita factum eat. Delegaii enim ad Areeniam sunt Eccleai Commentarienaia Gemialua, cumque boo regii cleri lampadariua QEnola et tertiua monaterii Hiers dicii monachua Marcua, viri omnas ipei olim cbariesimi; qui et memoratam ipsi ab Auguata aubaidiuna apportarunt. Quas cum altius reputo, auapicor equidem noa boc Untum in aenemparum aibi equum etudium ex eolatam mieeratioQe imperatori aatum eaae, homini utique minima aimplici aut nnum et cuivie obvium apectare in iia quae ageret aolito; quare puto i l lum plas in eo vidisse, atqae boc facto studuiaae muoire ac complaoare sibi viam ad antiquum, qao dadum tendebat,scopum absolutioais impetrand; quam rein quanto vehementiua cupiebat, tanto 80lertiua cogitabat quanam optime ratione et a quo faciliaa honeatiuaque conaequeretur.

dum. Oa patriaroha verebatur ne parum eo exoraado proDceret, ipao libenter quidem aaeenauro; sed quoniam exigua ejus apud popclum et gratia erat et auctoritaa, timeadum videretar ne invidia auctoria actum infirmarei el talera absolutionem pro nulla plerique irritaque baberent, tanquam latam ab bomine cujus auctorilati parum fldorent, et de quo an legitimc promotue eaaet, propter vetitam caDonibue de tbrono in tbonum tranalationem abigeretur. A u c t o r e t M I aoggeator bujuamodiaollicitudiaum Augusto fuiteupramemoratue Joaepb Galeaii prwfectus, non tam ille quidem in boc miaeratione io Araonium quadam motus quam indulgenaminimediaairaolato adveraua Germanum edio,quem palara culpabat quaai e eede humiliori in aupremam aaltu ambitioso neo per eacraa legea coDceaso traoacendiaaet. Unde cum ee ipae ab ejua communione segregavit, tum iatas quae dixi advereas Germano cogitationea atque formidinea imperatoris animo aubjecit, metuendura denuntiane ne non idoneam ille baberei solvendi poteetatem, ac quod erat inde conaequena, ai a tali abaolutua fuiaset imperator,nec apud Deum nec apud bominea vere liber a diro vinculo censeretur. Qua Augustus audiena ab eo quem patria habebat loco, cui et ut conscientice sus arbitro et ut omnium q u ad procurationem apectarent animarum consultiaeimo paaatra babito fldei plurimam venerationisque tribuebat, anxietate constrictua eat maxima, qcam eubinde magia magiaque intendebat augesccna in diea scbiama multorum ob invidiam tranalalionis Germani communionem averaantium, ipao aecure nimis indormiente injuriae aua3 tantea, nec purgare 17. Ut tnodos quxxierlt imperator sux absolulionis aul delinire omnino gliacenlem invidfam ulla re inpetrandx, et quo. Cogitationum porro ejus aumma in id confere- conante. Nam tametat omoea illi nuntiarent quie contra illum dicebantur et fiebant, nemini aucbatur, ut curandum existimaret solvi seae ab analhemaUa vinculo per patriaroham et per syno- cenauit, nullam compescuit,nullun) vel mimmum,

739

GBORGII PACHYMRRjB

740

, . . ^ ; , ;' , , ' , ' ^ , , ' ' 6. * . 01 , , , ' ' [. 197] . . , '. " ; . , ' , |5 , voc ' , ', . , * - * ** * ' , , . yal , . *1 $ ' ; ,
0 4

verint in exauctorationem toi? Non eeraia monacbos tunnatim ad eadem urgendam erampentee claustris, quibue inaenuerant aaoetioia inaudando laboribua? Gontra qu ai Eulogi potentia te aatia munitum putas, ai reputare te oportet opes ferme parea ia contrariam non dubie additea factionem aororia ejua Martbee. Coaaidera quippe filiaebojue ut atudeant Areenio, ut in ejue favorem vebementer incumbant, ut te pro nullo et aupoaititio palam spernant. Qui esecularea? dicere tibi vereor quam indivulse adbaareant Hyaciniho et Nostongooiasc monacbae quam Tbeodoaic ao Joanoie modo mamoratorumaororem noeti. Quid igiturtibi fiet reliqui, ei Auguetua metu scbiematia adigatur ad te desereadum? Preaverte, eimihi credie, ignominiam, et featina cum boaore inde exire, underooxcum 293 dedecore extrudendua ee. Breve realat tuo spatium arbitrio, brevia eat oocasio voluntarie ac laudate defuogendi. 6i negligia, etatim tempua aderitquo jam coaclue et oum riau aemulorum eccleaia 8. Ut Josephus Germano suaserii abdicalionem jnvitua oxcedere compellarie. Haec illo, fidi se patriarchatus. conailii benevolum auctorem ferene, patriarcbalem Igitur clam concedende imperaiore Josephus dignitatem gerenti suggesait. Sed non reperil arcano Germanum adiona, specia ac peraona bene- bditum in audientis aaimo avidiiate in gueta voli consiliarii euggeaait optiroe facturum illum ai preeenlia boni deflxa preoccupato qualia iala ultro patriarohatu cederet: intumeecere quippe cunque auggeatio : quomodo enim td perauaderi vulgarem offenaionem in molem invidiaj tam valieibi Germaoue sineret, igaoraoa quo inclinaret dam, cui mox, ubi paulo plue ae corroboraverit, imperator, ac ne auspicari quidem valena talia perrumpend par non ait fururua. Nec faventi aibi aibi Dutu ejuadem ao impulau proponi? Peratitit Augusto nimium fideret: et ipaura enim pro sua igitur adbuc ia propoaito tuend poaaesaionia sapientia, aimul invaluiase schisma viderit, niti tbroni aeque in ea firmandi, ad boc affectana tunc contra torreatem fruatra et pernicie certa desitu- cum maxime uaum oatentare labantia poteetatie, rum. An enim, addebat, DOD videa quam multi quaai eam sibi multo illius exercitio magia aasecum Hyacintbo, quam multirursua cumTheodosia reret. Frequentea ego clericorum et epiacoporum fratreque ipaius Joanne Marlbe filio et aorore ordinationea celebravit, fretas aoilioet ostentato borum ex alio parenle Nostongonieaa conapira- principia fuvore, qui lainen ludibrium merum et ut oportait, naeoenti et augescenti malo remedium objecit. Mutata igitur aententia imperator multus jam eratindiaquirendosecumquamaximaratione poaset conaequi ut tbrono Germanus araoveretur. Cupiebat consilium ultro inde recedendi per ee illum capere. Quod cum ei suggerere pudor euue non eineret, optabat alicunda aliquera exaiatere liberum monitorero, qui auadere bomini auderet ut quod omnes desiderarent occuparet volens facere ac vim arbitrio praeverteret. Gommodum adfuit in id officii paratua ipse primus tricarum artifex taliom Joaephua, monitus tamen, et inetinotu proaus in idem, periculo velut proprio tcntandum id sumere, neo 292 pr se farre conseneum ia boo ullum aut conacientiam Augusti; quam ille cautionem ad ueque negotii fideliter adhibuit, suepicioDem talia molitionis ab imperatore avertens, ot videri affeotaaa proprio nomine ac judicio id agere.

741

DB MIGHABLB PALBOLOOO LIB. IV.

742

. ' ' [ . * , , , , , [. 498 ] ^ <"> '' - , , . , , ' * , ^ , , , ' ' , , . , , , . , [. 199] . ' , , ' ' , ', . . '. , ', . , . ' . '- , irrieio erat; c u i vanae simulationi benevolentiaa dicere de Hyacintbo deque ipsaTheodoaia et Joanne niti eum magnopere eimile n i m i r u m fuit quiddam sororeque borum ex patre Nostongoniaaa. Hyacinao s i quis navigana epumoaa auparficie undantia thua monacbua fuit ex Occidente, q u i Nioaam marie,cruata quadam fluxa inaatantium aordium, profeotua, i a quodam sancti coalestis militiffi p r i n muecosi ceapitia aut ingeato arenis alg aoliditacipis lemplo, vicino palatio patriarchali quod i n ea tem mentientis, suatineri se speraret poase, atque urbe eat, degens, bomo peregrinua et pleriaqua ad extremum a demeraione eervari, u b i e navi igQOtus pueroa i n coatubernium congregavit, q u i excidiaaet. Cwterum imperator suas quasdam Q bus noo tantum litterarum elementa et liberalea aecutua raiioaes, ob quaa vitandam putabat artee per ae traderet, sed etiam alimenta auppedieuspicionem a?ersa3 a Germano voluntatis, egregie taret. Id dum agit delatua ad patriarcbam, quaai peretitit i a aimulatione fovendi protegendique contra ordinem disciplinsa quam profiteretur iuoi p a u m , non aolum vultu eermoneque i a congresDacbua pueroa doceret, ideoque citatua ab eo et eibu8,cuDctis vers beaevolentiae indiciis monstranprseens interrogatua, gnavua induatriuaque vir eat dia, verum etiam pecuniis large donandis, quibus viaua, praatereaque inlrepidua, et ad quod opua illo videlicet adversas sibi reconciliaret voluntates, eaaet libere agendum et loquendum expeditua. Quo i n genere contigit instante Palmarum fcslo, Quare cuin ia preterea aacerdotio initiatum d i quo selemnis duci por urbem supplicatio precibue ceret, assumpait ad ae i l l u m et i n familiarium nudecantandts conauevit; ut c u m missie ad imperamero babuit. Deindecum incidisaent ea patriarchs torem auia patriarcha ei confideoter indicaaaet i n d i tempora de quibua diximua,cum i n iie Hyaciathua gere ee lineis bamo eaca induto inatruclie,quibus ad fidem conetantem ct atudium patrono ardens proae hominee traberet, iatelligens ille petere ipeum basaet, arctiori ei amiciti necesaitudine junctus nummo8 quibas imminente pompa epargendie i n eat. A c ubi Constantinopoli rursus patriarcba replebem etudia parum aibi faventium emerentur, , poaitaa i n tbronum eat, adfuit i l l i familiarium i n . continuo 294 miait iragnam copiam reae argentimue, et c u i plurimum iideret, 295 una c u m teaque roooetae qua ille quae vulgo vocantepicompia Ignatio Rbodio, viro et ipao pietatia et monachum c o n c i n n a r i curana ea jactari juasit i n populum decentia gravltatia pleno. Hia m a x i m e duobus i n toto apatio quo potnpa supplicantium processit, illie aogustiia rerum suarum participibus malorura ad aanotorum quadraginta martyram templum et coQeiliorum auctoribua uaua ; eet; quorum exusque prodacta. T a l i callidus imperator aatat<e Btabant amborum atudia eeoaibue affectibusque dissimulationia artificio fucum faciebat niraium p a t r i a r o h consentieatia per omnia. Illo demum credulo antietiti,ne aubolereipsi quidquam posaet ejecto e patriarcbali aede abdiderunt b i seae amoarcanae voluntatis, qua cupiebat amoveri eum a veruQique a conspectu : non enim eat iis permiseede patriarchali. aum exaulatum eunti comitea addere, clademque illam ac calamitatem rati propriam, i n luclu ac 19. De Hyacintho, quis et unde euel; ac de ipsi dolore malum iaeluctabile ferebant, Non diu post adh&rentibus. b c o Ignatiua vilam cum morte commutavit; HyaN o n intempeativum, opinor, fuerit quaed bic
} 1

743

GEORGII PACHYMERJB
a

744

( - . * * *po* . ) . , . . . . ., ' , , ' /;. , ' , , , $, - , . , . . 11 . , , ' , , , * - , . , * ' * , / ), , . ,

'. " . [. 200] . , , , , 4 ' , . . , , , ' , -

ciotbua autem cum auie et defuncti auperatitibua amicie iram imperatoris metuene, prasidium adversua eam sibi quaerendum apud Martham putavit ejus aororem, quam corampdum perapexeral favere plurimum et condolere expulao palriarcha3. Ergo ad eam ventitans adeo se ineinuavit in ejue gratiam, utetiam victum inde haberet,borum ignaro funditue principe. Erat porro Marthaa mouacbea Joannea fllius. Tres enim illa cum mares genuisset, eorum Michael et AndronicuB apud imperatorem erant, quoa etiaoi ille .non multo post hxc honoribus ornavit: nam Micbael minor * dronico magoi primicerii dignitatem ab Augueto accepit, Andronicus magoue conoataulua declaratusesl iparquamambitionem bonorum,mbulante primo alterum, multa inter fratres contigerunt a nobia memoranda quantum erit opus suo loco. bucic modum ht quidem duo in iinperatorie comitatu versabantur, ntbil bis 60 immisccntcs. At Joannes ambobus minor natu hactenua in familia et obsequio aulico 298 avunculi deapote Joarmia educabatur. Hic matrem obeervane benevole affectam patriarcbae in banc ae partem, vebemeoter eliam iocumbens aemulanaquaaupra modum,addiderat, adeo ut neroo eo frequentius, nemo pugnacius tritam illam formulam averaantium communionem adversae tanquam profans faclionia verbie tactiaque uaurparet, ad omnem occuraum partea tuentium Germani; Gave cootiagas, inclarnans, euperetitione uaque ad minimi quoqueac leviseimi usua faatidiosiaainiam declinationem abundaote. Gum eo ia hie erat Tbeodosia soror iiadem praedita

atudiia, qu vidua relicta morte Balanidiot* conjugia ad monaaticam ao vitam receperat. Ilis adhaarebat concordi eenlentia Nostongonisaa etiam monacba, quam borum ex patre aororem aopra memoravi, quoniam ex priori conjuge a Tarchaniota genita fuerat. Horum erat omnium arcta conauetudinia et conailiorum oum Hyaciotho neceseitudo, ardenii pariter affectu condolentibua cunctie miaero Arsenio, injoste (o jue fasque I divioe legea !) e sede patriarchali in exsilium ejecto. Sed bc haotenua. 20. Ut per Sanlensem Chalaxam iterum iinperator Germanum patriarcham ienlaverit. At imperator patriarchs novam alteram tentatio* nem adornavit. Gum aaim 8ardium epiacopua Chalaza aat diu Gonstantinopoli moratua differre non poaaetauum in propriam ecclesiam reditura,atqua adeo procinctu ejua profectionis eaaet,egitclam cum eo imperator ut aut verbo coram, antequam abirel, aut acriplis Gbalcedone ia digreasu versue Orientem litteris eadem patriarcb euggereret que frustra Joaepbua euaaerat. Callide id excogitatum, utpote ad epem eucceseua DOD parum aocommoda* tum, conailium fuit; nam et auctoritatia babitura plurimum auaaio 297 videbatur ab emioeolit throni aotiatite profecta, et maxime purgatam ab omni suspicione partium futuram eamdem erat conaentaneum,idoirco quod cum Arseniua Sardeaaia ordinationem admittere pro legitime renuissal, palam bic ab Araeniana factione alieniaaimus potabatur. Quin hao ipsa ex cauaa ioainuabatar

745

DB MICHAEI^H PALAOLOQO LIB. IV.

1

746

. El \ ' . , ' , , , * ' ' ' - , , ? , , , . * ' , ' . ' , . , , , . ' , . , ' , _ , , , , , , [. 201] *
1

commendabaturque Germano velut eincerum et ex clare intelligeret quid arcanaa bis derebua sentenvero studio profectum conailium talis auctoris, cui tiffi imperatorie animo subeeset. 8i enim visis litprivatim atile appareret perptare in patriarchatu teris dolorem signifioaret et displicere aibi factum Germanum, a quo otique pro vero epiacopo agno- oatcnderet, mitieretqua post epiatolea auctorera sceretor. Qnare ut is tamen ipse contra proprias qui eum ex itinere retractum Conetantinopoli aiutilitates eecesaum iade conauleret, prona erat oon- aterent, repeteodum otique rationem in judicio lejectura oocultioribus eum quibusdam et diversia ab gitimo irreverentia auei, quo ad principem sacroiis que valgo allegarentur rationibue moveri. Nam rum lale acriptum auo nomine non dubitaaset dare qaod ab aliis cxcipi soleret contra Germanum de tunc aane fore manifestum ignaro imperatore tranalationo aedia, apud Sardenaem momenium Q contigiase iata, et seQurum sibi atatum eaex parte habare nullum manifestum erat,cam bunc constaesae. 8i autem re cognita totum illud scriptarura ret ab eo patriarcba suam ipaiua, quam pro legi- tcmere litterarum crimen videretur nihili ducere, tima tuebatur, ordinationem accepieae, quem omaed praatextua ei excuaando quaereret aut judicium nea acirent ab Epbeaina aede in Constantinopoli- auapenderet tanquam videlicet in tempore de facto tanam fuiaae trantlatum.Qoomodo enim ia ex iata inquiaiturua, vel si etiam non ignoto ipsi artificio tranalationia ex Adrianopolitano throno causa reecriberet bumaniter quaai demulcendi ao mitiGermani promotionem posset irritam ducere vide- gandi officio.tom sane non fore aibi exapectandum ri, qui Nicephori tranaitum exfipheaina in patriar- indicium certiua ad plane intelligendum imperatocbalem orbia a*dem non solum pro canonico agno- ria aatieiale jam aui capti coDsilio et voluntate vcrat, aed etiam a tali accepta eua ipeius inaugu- talia fuiaae acripta. Hoc animo oonsilioque Gerratione in Sardenaem aedem, cujue ae verum ju- manus acoeptam a Sardensi. adjuncta alia a ae atumque profiteretur poeaeasorem,rejicere nequiret acripta, qua aigniflcaret vehementer ea ee re ofquia se ipse damnaret.Quarealiad quidpiam idem- feneura in suo gravieeimo dolore ad notum experque magnum par erat exiatimari vidiaseSardenaem, tumque imperatoriea gratie prseidiam confugere, qao ad tam inopinatam suggeationem impelleretur, per fldum bominem ad imperatorem mittii. Ille an4
U V i

oo

r- "

Talis ergo epistolam seotentiaa qoa abdicationem patriarcbatua conauleret, acriptam ad trajecto Bosporo a navem ad diaceaaum conaceadente Sardeaai, Germanua acoipiena, in perplexam ingreeBUB eoapioionem eat, merito reputana nunquam fuiaee futorum ut ille auderet iata scribere ac primnm ae auctorem ferre consilii contumeliosi patriarcba?,quem palam probaret imperator,ni8i huio band ingratum id eaae perapexiaaet. Ergo experimentum dabiaa rei oapere oertum volena, epiatolam eam atatim ad imperatorem roittit, 298 teatimoniarn ex eveatu veracissimum omnium quae tonc baberi posaent eliciturum eese ratua, qoo
P ATROL . G R . G X L H I .

tem acceptis lectiaque litteria adeo non indoluit amici cauaa, ut eua potiua a?gre ferena quereretur ioiqne eecum agi,cui caria reipubticaa graviaaimia oppreaao etiam alienarum de patriarcba sollicitudinum nulla mieericordia onua injicerelur. Hieque indigoanier dictis statim converaua ad nuntium reaponaum ei quod referret patriarch in bano sententiatn reddidit, habere ipaum bominem in mano,pote8tati utique juxta prsacriptum aacrorum canonum subjectum su. 299 Adeese ipsi antiatites multoa, legitimoa talium judicea. Iret, quasationem ioatitueret, ageret quod vellet: imperatorem enim ia ejuemodi negotia non ingerere,
24

747

GEOEQII PACHYMBILB

748

, * , . ' , '^ ( ) .

, , . . ' . ' , , ' , '. " 0 . , , ' [. 202] , , "- * , , , . ' , . , , ' , , , - g , * $ . . '' ' , , ' , * , , , , ,
1

omoino, aut quidquid contingeret, pemisanrum de propoeito,aul iterom admiaaarum patriarcbaliaeoclesiaa regimen, vel ai Auguatua-eeae ad id adigere conaretur.Tunc imperator babena jam in manibu9 quod votia tacitia oplarat,partee tameneemelaosceptaa agere peraeveravit, cootendena, citra tameo iraperium ao vim,ne in recuaaodi conailio perstaret, cunotiaquegestibuaao modia peraonam aegreferentw exprimena, accum diu nihil proficeret, quasivictoa, 21. Ut Germanus patriarchatu cesseril. ad propoailum oerie profltendum verieaimam deMeoaia inierat September, et agebatur venerand sceadeaa aemper ejua aximie impenaeque boaocrucie feetum.quod Exaltatiooem appallamus. In aa raadi. Quod exeequi coapit ante omnia benevoleaaacris ultimum veatibus indutus, aicque celebrata tissime rogaadaGermani aeatentia circaeleotionem crucia exaltatiooe, aacraque diei ejoe liturgia rite aucceaaoria ejua,plaoe pr ae ferendo (et eo videlifunctu8,veepere sub crepuaculum recedit,etinsua8, cet ipso delioare aatagendo,pi qua ei aupereaaet ia quas sibi ad mare in Mangania extruxerat,ceJlulaa ipaum offensio peaetrala foreitanjAugualiarcanavosese recipieos quiete illic deinceps vivereconatituit. luatat6,cuju* eaeet reapectu ad abdicaiionem ooaAt diluculo poeters diei audiia reimperator statim ctua) plane,inquam,declarando ae omnino velJe pleadfuit, una cum senaiu et epiecopis univereoque num ei arbitrium aervari circa delectum novi cleri corpore.ac dolere ae aimulaaa orat ut rever- patriarchae. Addidit quin etiam ae pairia deintatur, et coacturum ae minatur, nisi precibua an- cepa loco ipaum babere decrevisae, celebravitnuatjdenique nibil ad oranem veri studii volunta- que iatum hooorem soriptia ei ambitioae litterie tisque signiGoationem sibi facit reliqui, quominus tali tituio,quem aplendidiorem faciebat atiributum, ex animo cupere proourareque vclle putaretur re- ut ferebatur, a Germano priono omnium imperatori ditum ejua ad tbronum.Ad ea Gerraanua,cum Cre- D gioriosum oognomen novi Conatantini: quid enim tensi, ut dicitur, cretizans, el simulatione igoo- majus videri poterat quam in patrie affoctum et raodi mentem intimam principis gnaviter peraiatena, aoctoritatem a novo Conatantino auaoipi? Nee omitplurimas ae beoigoilati ejus tantae etagere jam et lam qualicunque ocoaeione de iata nomeoclatione deiucepasemperhabiturumreferrequehaudcunctaexplicare aliquid diatinctiua.Ejua inventor quidem turum.ubi posset,gratias reepoodit: 300 ceeterum et primus artifex Germanaa iuit,aua quadam id eenio ae et ioilrmitate fractum, iodeque imparem excogitandum proveclua innata indole obaequioeisoneri taatse admiaietratiunis, ad libentiaaimo dan- eime gratificandi regaantibua.Rxcepit autem impedam rite conceptam ceaaioaemCooataotiaopolitanaB rator non ut elogium teraere delatum,aed ot S * l id aedia promptum paratamque ea9e,eamque ut acci- in quo perapici gauderetquamaibinonvanumomen perent rogare imperatorem et praaaentee epiecopoa. fuiaaet domeatioi veteria cujuadam augarii,quo ee, Simul ea dicena acriptaro ceaaionie formulam por- ut aiebat,recordabatur Gonatantioum a pareotibos rexit,graviter ediceaa ne aperarent acquieturum ee vocitari puerulum eolitum. Saat Umen qoi ooa

aatia habentem alibi quod curet, plurimiaque tam lumultuoaia quanc noceesariia public adminietratiooia ofOciis districtum.His reouatiatis patriarcha agnovii tandem quid princeps, quantumlibet disairnulane, cuperet. Ac certus non reluctari (vanam enim et stultam contra intellectam imperatoria voluntatem contentioaem fore) ad cedendum patriarchatu se accioxit.

749

DB MICHAKLB PALfiOLOGO U B . IV.

760

. ( . ; ( , ) , , ? , , , [. 203] . . ' ' , ' ' ' ' , ', . 0\ ' ?' , ' , ; . " . , . ' '. " ' . . . [. 204] , ' - g ' ' ', , ' . ' * , . . *' , , ' , , ' , ; . ' ,

Cooetanlinum, aed Manuelem appellatum in- viaiooem victus, miuua eam ducoaecea8ariam,eum fantia Michaelem Palsologam prodideriat. Id utique nutritium habeotibua qui pascit pulloa corqaod equidem puto verioa, quod eic eveata per- vorum. Caeterum et mea 809 eccleaia (Adriaoopopetraium appareat auspicium enutnoro littcrarum lilanam deaigaabat) iliiquem ei domeatica mihi oeejusnominisduotum ad prasdeatinatumipsiua impe- cessitudine obnoxium antistitem praafeci, eas copiae rio temporis spatium indicandum. Nam isnumerus C auppeditat qus adnoa qoe ambos alendoe abunde tunc taotam cam aumero annornm quibos irapeaint. Talie tunc Germanifuit oratio, qoie ipai obtaravit convenit, cum aola veri ejus nominis, lerat imperator geoeroae recuaanlia. Fuit autem ia eed prtBterea cognominia istius elementa in unam quem dixit a aesuiloco preapoaitum EcoleaiaaAdriconflatasuminara fuerint. Nam iade deceptoa quos- anopolitane, ipaius ex fratre vel eorore Barlaam, alio dara noviraus, qui regnaturum bunc principem an- nomioe B8siliua diotus, eorura qusad religioaem nis duntaxat aeptemdecira autumaveraat, eo quod et eacram diaoiplinam pertinebant admodum nenoroea hoc Michael Palaeologua totidem conatet lit- gligeaa. teria, Donanimadvertenteaadjungendumbuic fuia- 22. De episeopo Adrianopoleos Basilio tive Barlaam. secogooroentum Manuelia, cujua elemeotiaad prioCsterum decori cultua atudioaua equia utebator ra septemdecim additia oumeruaabaolvetur quatuor interdum et armis, in quo etiam ambitioBe generoet viginti, quotaooia fuisaeillum imperaturumevea aitatem oateotare amabat, comiaua congredienacum l a demooatrarimt. Tuac igiturcum praeterea impe- bostibua. Et haec quidem jam tum patruo viventa, rator effuaderetur ia omnem aignificalionem libe- parvipendena ejus utcunque contrarium vel judiralia benevolentiae, ultro polliceadoceaausaaoaoB, cium vel exemplum, palam actitare cum oernetur, proveatuaque copioaos, ad ea aimul omnia Germa- JJ impuoe tulit, veniam juvenili levitali gravia el granue reaponditio huoo modum: Quod primum defers tioai aeaia coociliaate verecuodia. Poetea tamen, nt succeaaorem meum nomioem, minimeid opue, cum aliorum quoque impaotorum ipai crimiaum est; providebit Eccleaiaa auae Deue idoneum paato- invidiosia accuaationibue premeretur, aene jam derem et ei propitiua adjutor auctorque aderit in sa- functo citatua ad dicendam oauaam, multia diebue cria eju9 arduse functioaia curis. Eligi deinde aasu- simulata inaania et per eam seoara ignorantia mique mein Patrem imperatoriamagaam equidem molitionum qu in ipaum atruebantur, judicium rein et sommae digaatioais hoaorem esse judico: eludere coaataa nequidquam eat, aynodo nibilomiveram ejus quera Deuaadoptareiafiliumeatdigoa- nua depositionem ejua rite decernente; q u res taa, qaia homo ee talem ferat ut recle vocari pater illi aimulationem excueit. Nam ille priua acilicet posait, niai quera ipae Deua, et quidem aolua nec impos mentia. neo aut sciena quid ia ae pararetur humani pra3ventuapr*rogativaeuffragii,digaumju- aut quid ageret quidve pateretur, ut videri volebat, dicaverit cui gubernandam committat Ecoleaiam ? penai babeoa, coapit repeate eapere, et imperatorem Quod jam attinet ad obblatam raibi neceesarii pro- adiena oravit, eiaaret obaequi natur propria

751

GHOEGII PACHYMBRJS

752

6 U, , , , ' \ . ' ' , * , ' ' ' . " , . , ( . ) ' * , ' , ' , ' , , , ' , , ' S , . . - ^ , , , ' , , ' . , , , , , , '' , , . , ' , '. . , ' [. 205] retur iuquirebat uaa cum episoopis, egregie diseimulanequid invotia baberet, nec uIlaeigDificatione prodene paratum sibi deeignatumque unom menti obveraari, quecn preelatum om nibus impenae cuperet. Quotquot ergo antietitum simplicioribua arcanus erat aenaua principis ignotua, ab iia aaae, utpote rem aeatimantibua e auperficie, et quamrelinqueret ipaia integram evebendi quem mallentlibertatem vere babere arbitrantibue, alioa aliasqueprocuju8queanimotaciti8Cogitationibu8adeum honorem deaignabatur. A t perepicacioribua aliis quos 1 0 4 non lalerent imperatoris i n l i m i affectue, unus et BOIUS ad iatam prasfecluram aptua aciiicet videbatur, quem prarogativa gratiae principia tacitorumque i n id votorum commeodaret. Coasilio igitur intereehabitocoocordibuacalculiaJoaepbom Galesii prffifectum elegerunt, v i r u m epiritualem el bonum, eimplicem oalura facilemque moribua, non nibil i a usu vita e palatina elegaatia trahantem. Namuxorem babena in fazuilia principie femine vixerat, aacriptus olimclero domeaticodomiDslreoea p i memoriffi, ibi minialrans in ordine lectorum; unde liberalia fiduciae, qualia eaae i n aulia educatorum solet, multa io ejua aermooe ac conaervaodi formaveatigia exatabant. Gommunicare quin etiam Jargiendo aliis ex in ejus manueiQcidentibua, quaecunque secure oatenderentur, aic atnabat, at fere aliie quod noviaius, talia recondunt et eibi avaro aervant. Hia ejua moribue inopinatum admiBoebatar 23. Ut suflragiis episcoporum in patriarcham elecquiddaai, quod videlicet bomo ex aniino amplecli tus fuerit Josephus. pra3 ae terensaanctimoniammonaaticamHipealmoUoc porro tempore imperator, amoto e sede diia, i n vigiliia, in jejuniiafrequeater, i n potu abeteGermano, idoneumquipatriarchali throno imponeipsum indole i n rera bellicam trahenti; auctoraret ergo 868 aliqua militari praefectura, qua ipsi p r dito, ut dudum optaverat, liceret laceeaere manu boetee et de iie fusie caeaiaqae crebra etatuere tropeea. Id quod imperatori audienti gravem et ad extremuui eupplicanti exitiosam aaapicionem movit. Nam reputans Auguatushajc loquenlem facileque SOS minabatur acturum, utique cui Dec floa eetatia nec robur lacertorum DCC, quod caput erat, usus jam aliquis ausorum istiusmodi deesset, in eam ex euspicione fixam opinionem tranaiit, timendum om* nino ne,siei quod vellet agendi liberum ostium darctur, aut tranafugien9 ad hoates aut in factiooem aliquam reipublicje infensam seae addens iatum i n quietum aniuium etgladiutorias viresadpatrisperniciein couferret,machinareturque et attentaret pericolose raulta contra quietem publicam. Constnngondum igitur pnecipitis ingenii hominem putavit, et illo carceri mandando praevertendura, ut aiebat, na nustro damno perficeret quod in bostium exitium eeee dixi&set meditari. Postea vero defungi aeniol cupiena ancipiti c u r a i n tuiodetinendi reum difilcilis cuslodise, Tzycandylae cuidam, impigro et talibua obsequiia is idoneo miniatro, maodavit ut bunc simul cum Tzuila Bulgaro, et ipeo tranafugii ea8pecto,Niceeam abductura, ambospriusquam iilic in castrura conderet, oculie privaret: id quod poslea eet factum.

753

DB MICHAKLB PAUBOLOGO LIB. IV.

754

, , , ? , 4 ' . , , '' , ' . . *. ' , , . [. 206] , , 6 ', . ' . , ' . ,

1

. " , , , * , ' , . , ' , , ' , . " , , , , , '. " * ',

[. 207] ' -

mio,quando erat opos.in man8uetudioe,in jaslitia, quem illehoaorem qusstuingentiooDJunctampro beoigno animo et eiroplicitate, uno verbo in ir- pter ditiseima atipendia ejnsmodi fungenti ofQcio reprehensibili converaatione,non lamen negligebal decreta dum libenter accipiena ibi oelebrat, Mityb umanitatem conauetudi nia rbanae, frontcm laetam lenenaia Gregorius, adversue cujoa ordinationem exhibens occuraibu8,obvio8coraplectene,blando ser- utpote antiquam nulla erat exceptio, eligitur ad mone detiaena,non renidene modo,eed et in risum C ordioandum patriaroham. Totum porro reliquum se effundens, ei qaid faceieaquoquam forte dicere- Januarium mensem imperatov,3ui nihilerat magia t u r aul Jepide fieretad gratiam.Idem non ignorare optatum quam aolutionem anaibcmatie, cui aubjaartem iosinuandi ae ad principes, ab hie S05 pro cebat, rite ac modo nulli calumniee obnoxio coneequi, conceeait novo patriarcha ut per otium cum aliis petendi,noD refugere ad delicatas mensas,cum vinia varii generiseibellariis,niult08 etiam vulgaria caHeria epiacopie conaideraret quanam illa poaaet ratione optima confici,interim, quod ad ae attinesortis adhibere, prsaertiro quibua ratio victua in arto es8et,nec perae hobanlibua nec parare aliunde ret, n u l l a die omittens studioaiaaime SOO cuncti gnarie,ideoque indigentibua hospitati benignitate exeequi, qun vei Decessaria vel opportuna praepaamicorum.Hunc talem juato auffragiorum compro rando negotio euggererel patriarcba, cujua precea batum numero ad patriarchatum imperator evexit, omnea ac aigna voluntatia promptieairaa quidvis meneia Decembris die octava eupra vigeeimam, largiendi facilitate atatim explebat, adeo libenter Indictionis decimee,anni 6775. Mox kalendia Janua- illura,quidquid ad se referret, audiene continuoque riis ordinalionera idem epiecopalera rite accepit.; indulgena, ut etiam miaais quoquoversum edictia per omnes imperii terraa sanxerit, ut litter pacrica quam caeremoniam tale quiddamjcontigit. triarcbae presoripta?qne voluntates quocunqemieae 24. Ut posthabito Heracleota Pinacha, quod is ordi- D a cunctia locorum tnagistratibua aio exciperentur naius futiset Germano, Mitylenensi* Gregonus et exeecutioni manriarenlor, taoquam si quae iis Josepkum ordinaterit. Pinaohaa monaobus,qui ordinationem a Germano indicabantur, qualiacunque forcnt, ipae imperator acceperat, Heracle Thracis archiepiacopua erat, jussisset, minia etiam poanarum gravium aacriptie et ei ut lali competebat ex antiquo jus consecrandi in eo8 qui eecue feeissent. Aperoit quin etiam ConatantiDopolitani patriarche, inde ducta ratione caetodiae publicas, et multos illic detentorum vinprivilegii, quod urbe Byzantina primis Ecclesi culis solvit; damnatis quoque gratiam indulait tetnporibussedi Heracleenai fuiaset subdita.Nolebat eupplicii decreti, exsulea revooavit, et qnibue erat iratua condonavit offenaae, intercedente patriarcba aalem Josepbua impoaitionem manuum ab iato accipere. Hujus expediendi nodi rationem opportunam excogitavii imperator. Pinacham videlicet in aadea imperatorias accitum palatioiaaacriaprxflcit, miaa illic aacriflcium aolemni ritu peracturum ; 25. Ut solutu* analhemate imperalor fuerit Josepho. Adfuit tandem decreta imperatorie abaolutioni

755

GBOEOII PACHYMBR-fi

756

. ' - , . . , '. * , - , , . ' . ' , . , , '. . , , . , ' ' [. 208] , , . ' , , , \> , , , , , ^ ' ' , , ' , , ' , , ' ' , , . " , . , , ' diea,aecunda mensis Februarii, qua Eccleaia celebrat featum Hypapantes;et patriarohacum omnibue epiecopie ad mnliam lampadum lucem bymnie decantandia solemnitati consentanei8,imperatore quoque auaa Deo precea auppliciter oSferente, aplendide, ut rJtue et mos legiiimua poacebat, nocte pervigilata, eacram liturgiam celebravit; q u ut peracta tota eat, imperator, qui eatenus aeorsum 8teierat,8tipante regio salellitio, una cum universo aenatu et civium corpore, procedene admovit ee sacria valvi8,epiacopia intra eeptnm aJtaria etantibue. Ibi ille abjecto capilia tegmine, nudo vertice, coram S 0 7 Deo procideae, ad pedes ante omniaee ub jicit patriarcbaa et quam ardentissima eupplicatiooe veniam poacit, confiteQS tnagna voce scelus Buum. Tunc patr archa ,humi sic prostrat- imperatore, cbartam quam in manibus habebat et in ea scriptam formulam abeolutioois legens,et diatincte pronuntians facinuainiquum in filium imperatoris, videlicet Joannem, attentalum, illud imperatori clara voce condonavit. Poal bunc eamdem pariter formulam recitavit alius epiacopus, inde aliua, et sic ordine umversi legentea e soripto, coram unoquoque ipsorura viciaaim proaternente Augusto et veniam enixe poatulante, cunctia, aicut patriarobafeoerat, coandonantibua : mullis inter haec lacrymaatibua, praeaertim e eenatu, ac Dei pacem exorantibua. Taodem aurgena princepa aacro irapertitus epulo eat, aub quod debitarile adoratione pertunctus, salutato deni^ue ccetu, in palatium receaait.Decrevit auteai incluso apud N i c i i a t a s in arce Daoibyzs Joanui peneiones i n victum veatitumque copiosaa, sollicile deincepa eum curans, maltis subindc, qui eum necessariia large eoppeditandia ooneolareotur, et sibi carum eaae verbie rebuaque quam officioaiaaime testarentur, miasitatis. Hioc j a m solutiorem anitnum ad reipublic procurationem atudioaiua vertit.

26. De nuptiali fmdere inter Tarchaniotam AndronicumfiliumMarlhae sororis itnperaloris, et filiam Joannis in Occidente dominanlu.
Tumere demde rursuset tumultum minariOccidui tractue res cceperunt, deapota Michaele mortuo. Is principatum quidem euum legitimo tranamisit euccessori Nicephoro filio, fratri autem ejus notbo Joanni non parvatn regionem propriam excepit, qua sibi peculiari frueretur ;S08 ac Nicephorus quidem contentua eua aorte quiete agebat,Joannee vero inquieti vir ingenii, aeatuans intra limilea angustoa et erumpere geatiene, fratria tamea diiione abatinebat, noatrae sibi fioitimaa incursabat terras, agena ferensque quidquid occurreret. Ea injuria imperator cognita bello tamen dorieodum non putavit juvenem praefcrvidum et novitate principatue projectum adaudendum quidvis, tutius arbitratus insinuare se ipeijpacatis artiboa, etaffinitatie cum necesaitudiae conciliare eibi. Quare ferocem ejus aniraum legatione blande aupplici deliniens, bominem ad pacem invilavit noptiali foedere firmandam, filia,quam ie habebat nubilem, cuidam ex imperatoria consanguineia jungenda. Erat hic Joannea indole atrenuua, raanu promptus, ingenio praecepa, et quocunque incumberet, vihe* niena, ad hc uau preditua rei militaris tanto, ni

757

MICHABLB PALdEOLOGO ULB. IV.

75

, . , , , . , , , , , . , ' , ' . , , * . , , [. 209] . ' n e fratrem quidem suum tot aucceesiboa bellicie o i a r n m deapotam Joannem tuto cum eo committi poase imperator ducerei,metuena Martem comir.uQemanUcipiteequepra3liorumca8U8,Deo eatiefidens, e i bellarent invicem, ounquam eventorum ut aut v i apertasuperatua aut fraudecircumventuadcspota p r s t e n l a r u m dacora palmarum pudeada clade corrumporet. flsc pro aua prudentia imperator reputans, provido aecuroque conailio praeoccupare ao devincire eibi periculoaum adversarium decrevil, et conaecutue quod optaret videbatur, filia Joannis i s t i u a , de qua dixi, eplendido a ee mieao comitaiu e pateroa domo Conetantinopolim deducta, collocanda Tarchaniota Andronico Augnsti nepoti e lorore Martba, quando generum pariter aocerumque oovis ampliaaimia imperatoris aulee dignitatique bonestavit, nepotem quidem suum magnum conostauium, Joannem autem sabastocratorem oreaos. In bnnc modum pax oum 809 Joanne constituta,et quies ab hao quidem parte securitasque non exigua firmata Romanis eat exercitibua. Sed me reliqua curare imperator negligebat, bino quidem in mari eirenue classe rem gerens, iade i n continenie non segnius terreetribuecopiis Triballos Illyriosque obaervana et admoto mali metu in ofOoio continena. Classi prserat Philantropenus, vir fortie, dignitate interim protoetrator, carterurn mag n i ducia Laecaris, v o jam effeti nec per aetatem fere decrepitam amplius apti curis laboribuaque beilicie, i n illo maximi bonorie litulo eucceaaionein exspectans, intereaque lor.um ejus ac vicea obiens. A c Philantropenus quidem auprenia erat poto-

, ' ' ' . , , ', ( Sv ' ) ' , , , , ,' , ' . ' , , ' * 6 ', , . * " , , ' , , , . atate cunctia naralibus copiis praefeotua, eub 86 autem habebat multoe et maximoa titulie praafeoturarum inferioribua inaignes, tribunos, ordinum ductoree,comitee, navarcboa.ClaeBie quippe magna erat, ingenti conatana numero navium plenarom flora pugoacia et avidae praedarum juventutie.Pare hojDS ex urbe Gasmuli ,quo8 Roraanua digene8,hoo est duplici mistoa genere dicerei, e Romanis m u lieribus et viria Italis natos, alii plerique ex Laconibua (hos vulgoe corrupte Tzaconae vocat), quoa uti exMoreo,eio alioa ex Occidois partibue,multo8 bellicoeoaque cum uxoribua elliberia Conatantinopolim ad urbem frequeniandam imperator transtulerat. Aderaat his abunde qui servireot miniateriis nauticia undecunque coacti,quoa Proaelo&taa vulgo vocant, quaai dicere navium i n anteriora propulaorea, valentissimi remigea, quoa e cuocta circura ora maritima robuetiasimos et plurimos congregari curaveral Augu8tua,inte]ligena,*10 quod et dicere aolebat, nunquam io urbe securos Romanoa fore, niai toto late mari claaae invicta dominarentor.

27. Ut Romanis maxitnis copiis, duee despota Joanne, vrebro in Occiduos tractus avertis, Orientales pcnerint,
Nam terra in tuto res videbantur, Joanne i b i deapota multia maximisque auo ae ducibua numarosas et bonaa copiaa regente. Gonflabatur hio exercitus ex differeDtibus corporibua et velut collegia militum, q u Allagio aolent appellare qui militdrium vocabula ordinum lingua efferunt v u l gari. u n u m erat Papblagonicum, numeroaum et raaximum,aliud oum et ipaum multitudine tum v i

759

GBORGII PACHYMBRJS

760

, ' | , . , , , , . , , . , ' , . [. 210] ' , ^ . , , . " , , ' , , ' ' , . ' ,

, , " ', S ' . , , ' ' ' , , ^ . , , ' , ' , ' , , , , " , * ,

et arte praeatane bollioa ex Halizonibua, quos Meeotbinitas vulgare dicat idioraa. Erant item binc quidem Thracee, inde autem Pbrygea, illinc Macedonea, iathinc Myai,aliunde Carea, et hi numeroai. Tum qui ex Magedone venerant. Super bis Scytbicae copia3 et extere Italica?, plurimeque aliae, ex quibue membria unura,vere dicam, valentiaaimum et ineluctabilis potenti coaleacebat corpus; cujus quasi animus despota, dum illttd movet et quocunque circumfert, terribilia ubique apparebat prssertim in Occiduie tractibus, ubi frequentiua militabat; quaa cauaa fuit cur limes Orientalis debilitaretur.Persisabsentiapraeeidiorumejus vexandi
iiduciamsumentibi)s,incursantibusaclatrociDiova-

stantibus miaeraa illaa regionea,nul!o plane prohibente. Ilaque Maeander dorao,ut sic dicaru, cedere coactua plane deaolatua est, non aliis aolum incolia plurimarum illarum ampliaaimarumque rogionum, aed ipsia ctiam inde paasim migrantibua moDacbia, alia eiquidem Paleeatiaa terra illa undecunque Meandro amni preetenta videri ac dici potuit, quippe non solum laeta paacuia et gregum arraentorumque opima genitrix altrixque, non solura boniinum quoque multormn et egregiorum ferax, eed practerea 311 monachorutu, boc eat
CCBH civium in terria peregrinantium, condendia et

concursu lectisaimorum conventuquefrcquentandia aptiaaima coloniis, tanto in caeteria Palaestina auperior, quanto in uno ei,eodemque maxirao, sine controvcrsia cedit, quod baec nimirum vita et converaatione Domini mci et Dei Cbristi hunorata prae cuncti fuerit. Talem ob cauaam Maeander, ut dixi,paulatirn descrtua ot i a aolitudino n redactua est, recedentibua in interiore qui priua illic habi-

taverant propter iocuraionea barbararum gentinm. Universum autem jugum illud arcibua nuper conditia antea inseasum.Abuta quoque et aasiatsCayatro regionea et Magedon et inclyta Caria, impaoe hoetium grassationibua conculcabantur. Mitto dicere Tracheam et Stadia, Strobitum et aitae e regione Rbodi terra9, quaa loca paulo antea Romanorum aubjeeta ditioni exiguo tempore latronum receptacula barbarorumque etativa factaauot. Obversffi autem ex parte altera mari nationea, ut nibil de mediis dicam, ac quanturo in Maryandenie, in Moaaynibua, io magnanimia Enetia gentium locorumque cenaebatur, cuncta Romano subjecta imperio, aimulque bia interiora ueque ad amnem Sangarim, ita univeraa vastata destructaque euat, ut MaryandenumlugubriacantuaartiQcem adhibere debeat qui haec volet pro dignitate deplorare. Nam copiia Romania, quae multae mirificaeque erant, morantibua in Occiduo tractu, et iis paucia qas relictaa Orientalium preaidio fuerant sensira absumptis, in tantum infestantia ittnera lalrocinii periculum increvit, ut ne Heracleam quidem usque PoDticam via terreatri liceret ex urbe proficiaci, finibua illinc imperii Sangari 819 circumacriptis, ulterioribusque plane cunctis in praedam non My8orum ,sed Peraarum eondonatia. Maritims taotum arcea retentae utcunque suot circa Cromnam et Amaatrin et Tium et Heracleam, sola locorum nomina servaates; quaa niai prompto maria ad auxitis opporlune accipienda cornmercio ulereotur, dudum utique fortunam eamdem urbiutn aolocorum quibua adjacent experirentur, cumque iatia ditioni Pjrsica3 adjectiu Romano imperio periiaaent. Qood autem in exitum barum provinciarum cooperatum

761

DB MICHABLB PAUBOLOGO U B . IV.

762

, . Y*P , ' . , , , ' , . * ', * , , , ' , , , /, , , fP. 211] . , , , ' , ( , . ' , , , , ' , . . , , . , ^ . ( , '. ' , , . . [. 212] v e l maxime eat, hoo fuit,prOut ipae sero agnoacena confeasua imperator est, quando paulo ante mort e m ea loca cam exeroitn non modico perambul a n s oculia omnia fldelibua anbjecit et clare perapec t a miaeratna plurimom est prefeotorum qui illuc mittebantur tenacitaa et avara parcimonia oum ard e n t i immensa inexplebili uodique capiendi ac congerendi aviditate conjuncta. Quibus accedebat i n d i d e m nata circumventio principia mandaciaai- ^ m i a decepti relationibue vaferrimoruat bominum, q u i privatia suis rationibus pemicie pubiica non dubitantes consulere imperatorem ab expeditione i n eas partes, ut erat oeceaae, auacipienda, dep r e b e n d i , ai rea corara paterent, et multari metuentes, avertebant, elevando fallaciaaime jacluras factae, et ut quaeque arcea aut urbes capts a Per818 erant,minimam id quiddam et tnomenti nullius eese diceado : capita enim ipaa rerum et quasi claves limitis adhuc teneri,minuta iacanuno ablata quotica volemuaexiguo conatu recaperanda. Ejuan i o J i vaniaairaia commentia tum acripto procul j n i s s i s , tum voce coram iaculcatia, lactatum imperantia animum indormire malia facile initio cur a b i l i l i u a cogebaot, nibil penai habentea, dum rca agerent 8uaa ,ineidiari credulia principura aunbua, et eie infundero quaai plenia poculia exitialia quidero venena, eed arte aaaentandi aio dilata condit a q u e ut virua eorum noo aentiretur. Porro iatain, d e qua dixi, seram perditia rebua in iata loca expoditionem imperatoria ipse fatebatur a ae mctu erumpentia j a m in apertam pcrniciom Eocleaiea echiamatia 8 1 8 ausceptam. Gum enim timeret i a t a n t a colluviee clauetria egroasarum excuaao jugo d i a c i p l i n s vagantiamque quoqaoveraum pannosor u m quorundam et aaccis cilicinis borrentium, i n a i n u e n t i u m ae obviis, domuum intima penetrant i u m , cuncta implentinm murmurationibus i n principem, passimque iavidioeisaime criminantium ab illo tutore circrumacriptum oppreaaumque nefarie pupillum, ab eodem avitam patriamque heredilalem imperii legttimo aucceaaori etposaeaaori Auguatt fllio interveream iniqui9aime, hia additam ejecttooem i n exeilium delurbati de throno p a t r i a r o h , cunotaqae iata perjurio perfidiaque cotnulata ab eo qui nullo juriajurandi quo ee obatrinxieeet,fcederum q u sanxiasat reapectu h s c e t illa (plarima aigillatira exaggerabant) attentaaset, atque bia vulgojplauaibilibus populariier buccioandia emungentium pecunia credulam plebem etlargascorradentium pra3das,quo minuailloa abstituroa tam utili privatim coepto erat veriaimile, cum, iaquam, ha?c intelligene Auguetua formidaret ne tam vehementibua aeditionura flabria apertae rebellionia etbelli civilia incendium,8egerrime poatea restinguendum^nflaramaretu^ad neceaaariam praecautionem mali tanti, atque ud explorandam inapectione praeaenti eorumfidem qaibua non aatie aibi perspectia arcea et provinciaa commiaeratjatam ae profectionera auacepisae deinde declaravit ipaemet familiari aermooe Athanasio Alexandrino patriarchae, iliiua tum ipai viaa comiti,conftdenter viro tali suaa animi egritudinee et DOQ vano9 metua auapic i o n e a q u e a p e r i e n s , q i i illeaudiena non omittebat qua poterat conaolationo delinire.Porro ex iato ipao nos hac eadem Athanaaio, audita tum aibi postea referente.cogaovimua.Addebatqua iata occaaioneae oculia usurpaaae miperrimum plane ac meriliaaimo pra?senti 8 1 4 i m p e r a t o r i deploratum atatum regionutr ullraSangarim.extrema vaslitate deaolatarum. Verum iata nos quoque fuaiua exsequemur auo loco.

28.

De Ecclesix schismate, monachis.

et

Pantepoptenis

Hoc porro tempore i n qoo enarrando veraamnr,

73

QBOBGII PACHTMBRJB
(

764

, ' . , ' , , . , , . " , , ^ ' ' , , , " ' . , '

, . ' ^ ^ , , ' . , , , ' , . ' , , . ( ) , [. 213] ( ;)

minime jam dubiis iiademque magnis incrementis echisma Eccleai augeecens quotidie gliacebat, utique jam in domuum intima receptum funeatia conjunctissimorura disaidiia.Fervere ibi jurgiiacuncta, patre cum filio, filia cum matre, nuru cum eocru commisaia, declaraiie in partee contrarias pertinaoique contentione propugnatie judiciia et atudiia. Valentiasima erat Hyacintbi factio, iDgenli promota numero vagorura quorumdam et binc iode, rureue illincbuo, inquietiaaime cursantium mooachorum. Hia iotoleranda declamabatur Araenii patriarobae injueta in exailinm ejeotio, omnibusque modia ejusdem procuranda reatitutio pro unioo videbatur proposita acopo. Exeurgebant aliunde prodibantque, alia quaedam vociferantea emendanda fama virtutis inclyti aodalea Galeaii coaoobii necnon quorumdam aliorum, uti qui in ea tempeatate in monasterio Pantepopts dicto morabantur, a suo siaguli avulai grege et viritim conaulentca, dux auctorque sibi quisque. Commune his cunctie Joaepbi recentia patriarchs plane coromunionem averaari, nec eum rite promotum agnoacere, tum quod et ipae invaeiaaet scilicet alienum thronum, aupplantato indeque detruso Germaoo; tum ob ioconaUntiam,qua miaerari antea eolitus Arsenii fortunam et eum restituendum pairiarcbatui dicere,ex eoque averaari communionem cum Germano et aliia averaandam auadere, adeo jam contraria prioriboe illia dictia actiaque facta oatenderat, in partem ae inaerena agnitaa aibi qaoquedamnataque palam injuria?,et looura iaaidens nnde iniqaa depulaum queatua eaaet viventem adbuc patriarcham legitimum. Verum boc cum eseet illi commune cum alio crimen, alia erat peculiaria qu illum vebementer gravabal invidia. Utenira Germanue aupra injuriam excluai Araenii propria laborabat infamia mutataa coalracanonea aediaetConatantinopolitaniexAdrianopolitano transcenai throni, aic et offendebat ia 815 Joaepho probrum illi uni conveniens idemque late d.ffamatum, quod illura aiebant in excomniunicatiooem incurriaae, sub cujue interminalione

vetitum ci olim a patriaroba fuisaet habore deinceps imperatorem loco apiritualia filii et illiua confessionea, at antea consueverat, in posterum accipere, quod facere tamen perexisset. Atque hoc otroque nomine lum invaaorie in veri antiatitis viventia locum, contra faa intruei, tum excommunicati propter coDscitam culpam cujua prohibitioni foerat anatbematia ipao facto incurrendi denuntiatio an nexa. Pantepopleni praaertim monacbi liberrime audaoiaaimeque omnium Joaephum exagitabant, alteram in primia oriminatioDem vebementer exaggerantea, ejueqoe indignitatem argumentia e jnre ao diaciplina eccleaiastica epecioae collectia demonstrantes, quod non tantum abaolvere absolutionia incapacera, privatua ipae norainatim jurisdictionis poteetate, altentasset; aed preterquam expere auctoritatia solvendi alteriua, eliam ligatus ipae quoque et conlracti conscitique analhemalis vinculo conatrictue, iatud ipaum proaumpsiaset: in qoo non orationo tantura, loco utique vecti plaueibili, ad perauadendum valebant, verum etiara auctoritate propter apeciem aanctimoniffi peraoneeque ac oria commendabilem reveritamque vulgo gravitalem, pereaadere eemper quidvis idoneam, tum autem efflcacia ineluctabili trahentem, quando, ut tunc uau veoiebat, eodem impellebant quo atudiaaponte pleroramque incurrebant, jam per ae incredibiliter infensorum Joaepbo ot aubaeeaori Arsenii, proque illo aolo ?ero legitimoque, cujua oppreaeam innoceDtiam vindicareopUbant, patriarcha momentanea convereiooe, velut tetnerario tegul lapau, repente auppoaito aubintruaoque peeudoanti8titi.Qu Joaepbaa iniiia tumultus animadvertena, et minime contemnenda rectecenaena, talem eorum sopiendorum rationem iaiit,qus multo vehementiorem in ipaum invidia flamroara accenderet.Gum enim adbibito in oonailium doiore coDtumeliaa propri, cujua aoerrimi auntetimuliergaaibi recteconsciaaraentea.omninoaibifacieadam atatuieaet ut auotorea injurias qua cooflictabatur, aut de eenteotia deduoeret aut de medio tollereb

765

DB MICHABLB PAUBOLOOO LIB. .

766

, . '- ' { , , , , , , * ' , , , . , . , , , , . & , , ,

, , ' , . '. tlc , , . [. 214] , , , , , ' ' |3 , (5 , & .

primo DOQ succedente (quomodo enim hominea oapto oommuniter impetu 810 irrevocabiliter ruentea blande ac traoquille dedocendo plaoaret ac aieteret?) potentia imperatoris,pro gratia qua apud iltam precipua valebat, ad alterum effioiendum vi eva incabuit.Demandavit antem negotiomGeorgio Acropolite inter logotbetae magno,et in primie erudito callidoqae,eed conscienticB parum temer,mioimamque pensi babere in rebua gerendia credito quid fae et offloium moneret.Ille igitur domoe obiena patriarcha obtrectatores prebensos abducebat, vexana, csdeoa, proecindena, Buspendene, flagellne,qui vero inter ilios eminerent dignitate,probria deboneataaa ac per fora ignominioae traducena, pretentie ver, quam celabat, cauaaa odioaiaeimis iisque confictia criminibus, intolerabili utique lyrannide virie aote conepicuis et inoffeoso cureu bonorta eafenus in vila uaia; quos etiam postquam iali acerbitate deformasset, exilio multabat, nihil aanctam reveritos profeesionem religiosorum, qui semel abdicato mundo exeulea ae terree ad codeateui oltro conversationem tranataliesent. Fructum consilii talis buno Joaephua tulit, ut multorum qui ei bactenus atuduerant hac violentia conacientiae offenderet abs eeque alienaret volootates. Apparuitque inde quaato saniori coneilio decessor ejua Gormanua in incommodo aimili fuiaset u8US,contomeIiara dissimolane.et nemioi moleeiiam eo nomine faceeaene quud in ae quidvis aliter quam vellet comperiaset riictum. Ergo bic etiam post caaum; et redactua in ordincm, exiatimatione gratiaque iloruit, gratua ipei principi.Pater ab eo vocatus, in conailium adhibitue,procuratione deroandata negotiorura honoratua, et libenterac eifectu impetrationia sequente Quditua cam pro amici inlercederet. Erat eaim faomo innutritua mundo, multo usu vita civilia, inainuere ee priacipibua aoiene, pereuadereque qua*

opua eseet; tum eosdem placare concitarequa prout rea poscerent. Accedebat bia animi bonia et corporis robur palatin mililiaa laboribua par: neo enim 817 boio, ot multie aliie, obstabat valetudo qoominua saepiua in menae, interdum plua aemel in bebdomade, adiret imperatorem, pariim ultro partim accereitas. 29. Ut missu* in Pannoniam cum magno duce La*cari expatriarcha Oermanus inde sponsam imperatorit filio duxerit, utque novi sponsi coronati sunt. Quoniam vero jam in virum adoleverat Bliua itriperatoris Andronicue, quem is ut primogenitum eibi principatus successorem deetinabat, eique propterea idoneam jam nanc conjugem expediebat juDgere,circumspiciebat Augustus ubi ad id aptam iaveniret. Ao ne talem in Iialia quereret prohibebat praBsene ibi etalus rerura. Rognabatin Apulia,hoo est in parte ItaliajOrientali obversaimperio,Carolua, palam et irrevocabiliter ConsUntinopontanie infensus ob ereptam Latinis urbem ejectumqoe inde Balduinum,quicum ipei affinitatiearctaneceBsitudointercedebat, liberis amborum connubio fcBderatis. Quare inanifeetum crat legatia Romanis,ei forte in ulteriorem mitterentur Italiam filiae cujusdam ille imperitanti um Augueto filio poscenda3,par irreconciiiabiter infestos Romano noroini terrarum mariumque tractue iter,ut nece8sarium,ita minime tutom fore.Jam enim Manfredoa?muiopercu]soabJ6Ctoque victor Garolus, frater regie FraDcia, ex conto eiva oomtte, qualis pritis vocabatur, regium magoiuce nomen aaaump9erat,ainpla ea mepcede ab eccleaia remuneratue ob navatara ei iidelero et falicem operam in Majafredi defectione ulciaoeada ipaoque rebelli profligando. Ha3o reputans imperator aaimum et spea vertit in Pannoniam, eoque legatoe decrevit mittere. Rex ibi domioabatnr partem Ro-

767

GEORGil PACHYMR&S

768

, , . * (5 ' , . , , . , , , , . ^, (5 . , , , 6 $. , , . , . . " ( , , , " , ) . ' . , , , , , ' , '. {5 [. 215] , " 01 , , , ' ,

mani generis ex matre trahens aenioria Laecaria filia. Huic enim apud nos imperantis trea tantummodo Gliaa fuerunt, quarum una regi nupla Pannonm ipsius filii nunc regnantiegenitrixexatitit.Altera Joanni viro imperium a socero transmissum aecum attulit; tertia denique Eudocia magno apud urbem domino elocata eat. S1& Ex prima ortue qui nunc regnabat in Pannonia, filius et haerea regia patria, uxorem e Coraanie captivata olim, sed iasignia, ut aiunt, forma? merito eervitute in regoum evectaxn habuit; ex eaque genuit filiam, quam ut Romano Lascaricae geotis prsenobilem aaoguine dignam imperator duxit quam filio el deeignato euccesaori deaponderet suo.Legatoa igitur ad iilam postulandam illuc de8tinans,idoneos ad tale negotium putavit expatriarcbam Germanura simulque magnum ducem Lascarim, emeritae jam licet ac parum aptaa gerendis rebus aetatis virum : sed illum eximie ad banc quidem tractationera commendavil noraen et consanguinitas,quae ia regem virginis poscenda? patrem auctoritatem ei quasi avi tribuebat, utpote germano Augusti Lascaria genitoris ejus malria. Hi terrestri itinere quo destinabantur perlati, negotio e sententia confecto, brevi reducee filiam meraorati regis sponsam adducuot filio imperatoria, jam ipsi imperli participi. Virgini Augustue senior Ann nomen impoeuit.Tum illnstri pompaet magoificentia praecipua nuptias ejus cum euo filio celebravit apud magnum teraplum Sanots divini VerbiSapientiffi, bene precante oovis sponeis Joaepho patriarcha. Anno inde secuto, die ociava menaia Novembris, regie arabos ipae pater, prseente ac sacriaoperaniH patriarcba coronavit, deincepaque Andronico ut jam imperatori familiam et mioialerium auxit in

modum auprem dignitati oonvenientem,tres preBciens palatinia Auguet majestati neceaaariis officiia. Nam Libadariuroincperatorienovipincernam conatituit, Bryennium autem honoravit S19 piwfeoiura rcene regiae; tertium denique ex Chrietopoli Tzamplaconem Tatara aulas ip9ius declaravit. Paratua Auguato juniori quoque eet baculos regiue auroexteriua obductua, intime ligneus,quem teneret de more cum patre, quotiea divinia hymnia interesaet.Idque faotum eat aemel,iterum autetiam sspiua, nobia videntibua. Aliud postea visum Aoguato aeniori.Nam cum reputaret unum eaee principatum,utcunque communicatum principibuedoobua, sceptrum imperii aymbolum unum lantum oatendi deincepa oportere cenauit. Conceaaa etiam Androoico eat facultaa ediota condendi,aubscribendique charti8regiiautiraperatoree8oleot,exceptatamen appoaitione mensia^uam aibi reservaiam uni voluit aenior Augustua, i t a ut filio i a imperio collegae liceret aolum extenae ac citra compendiom scribere rubrica manu propria in bunc modum.Andronicus Ghriati gratia imperator Romanorum. Juramenta deinde a DOVO Augusto.poat cautionem scripto datam de aua io Deum et Eccieaiam fide obaequioque, exacta aunl talia, que clare pietatem et obedientiam ejua arga patrem Augustum plenam inviolatamque prsBtarent, distincte ipao, Deo teste pollicente se non inaidiaturum, se in aubjeclione obnoxia peratituram. 8ub bteo a popolo et eccleeiasticis juraturo in verba novi Auguati. Decretum quoque pontificea rite pertulerc.quo exoomrounicationi aubjiciebant eum quiequia foret,qai in novrnn imperatorem inaurgeret. Id actum eat coraate seniore,fratrum propriorum ambitionem auapecUDte

769

DB MICHABLB PALEOLOGO LIB. IV.

770

. ' . , * . , . ' , . . , , . ' , . , [. 216] . , , . , ' .

, ' , " ' ' ( , . ) , ' . , , . ' . ' , , , . ' , , ' . , ', . , ?

maximeque deepote Joaonie, quem ad quidvia sperandam magnis videbat praesidiis inetruotum, fortitodinis bellics tot praliorom eucceaaibua spectate, studiiqae erga eum prsoipui omnium propter ejus benevolentiseimam I t O ia donando et qoidquid a qnovis rogaretur prolixe gratificando largitatem. Nam nihil sicanimos mortalium bominibua eubjicit ut beneBcentia grate ac liberaliter exercita; quam ei principibaa abstuleria, inveniaa ilios aliud nibtl nisi tyropana reeonantia, quaa eo ploe strepunt quo magia eunt vacua. Horum enim inani eono eimilia eoot promissa principum effeotu sequentedestituta, eum melius longe sit, eum qui potesi reipea dare, nihil dicendo, eed vioe verborum opera exbibendo, quam pollioeatem quae minime deinde praestet, priDcipem mentiri. Uujua rei maniteatum exemplom videre eat io herbia olilibua vitaa bumanee, quas juvant et non loquuntur eaccosque ealubree taettie miDiatrant suos,eo gratioree quo aimpliciua et ab ambitione disjunctiua prosaiit. Quodai quibus avare eordidis dolet abjungere a ae donando pecuniam, oujua aconapectu remota deaiderium acilicet non feruat. i i qufflao, dicant quam verara et non imaginariam voluptatem nuramorum ipaia eub ocalia et in manu positorum afferat prapaentia. 8i gaudere qusrunt, quod gaudiam eo majus, qood vel praseens largiendo percipitur vel certo iode eeooturum aperatur? Homineejam nunc beneficiie affecti beoefactorea acclamationibua faustie laudibaaque dulciaaimis cumulant: Deua autem etiam in faturam ingentia ae repeasurum beneficiia praamia coofirmat. Sciant autem pjoamodi angualianimi principea unam istum ipsia proprium et eernper maDsaram divitiarum conatitutum frnctum,gloriam quaa ex distributione ipearum in eorum nomen redondat. Nam alioqoi Ptolemaus Alexanderet ille

alioe (nomen nonc non oconrrit), qui utilitatem principatus sola definiebat facultate bene mereadi de bominibua (Titua opinor, is fuit), eaa ipaaa pecuniaa, quiboa largiendis icntnortale conaecuti sunt decua, inconeumptaa poleria moriendo traoamiaerunt,unum ex ipais lucrati bonum inamiasibile, beneficiorum famam fflternam. Qua Joannea deapota late clarus 891 apud omnes, plue etiam quam imperatoree ipei, predicabatur. Hinc videlicet in auapiciones incurrebat regnanlium; quibua illi solliciti acri cura inoumbebant ad detrabendum de opibua ejus cateraque gloria, quantum citra declarati odii poblicam profeaeionem poseent. Cum ergo principio concesaum ei fuieeet non Bardareotas et cortinarioa aolum ao praefectoa cubicali babere in miniaterio domeatico, aed et admiaeionales, quoe hetsriarchaa dictint, et ai quid hia amplius regio fere aatellitio oensetur, quoounqueiret circumdocere libere permiaaum, deinceps iata contrabi eeDsim ac reatringi coapta aunt, modo boc modo alio ex illie privatum excedentia modum honoria ioaignibua ablalia, nunc ipeo, quod ita expedire aentiret invidiae placand, aponte abdicante, nunc dominia vol ab invito auferentibua. Quin etiam splendorem ejua obaourare domeeticum non contenti, plerasqoe attributae olira potestatia partes paulatim carpendo reaumebant, aimul dignitatem, simul ejua auatinendae fundamenta, proventua pecuniffl aniiuos, malignitatia jam male diasiraulaUe minime obacura graaaatione minuentea. Datae illi priua iasulaa fuerant plera3que nec parum uberee, Mitylene, inquam,et Rhodua aliaque, tum in continenti plorima maximaque territoria, uode ilii mercedea ad viotum aumptumque caaterum ampliseimffi redirent. Cunctia bisce demptis, non modo in ordinem, aed et in tam mieerum servitutie ro-

771

GfiORGII 1

CHTMBRJB

772

, , . ' , & , ' , ' , . '. . [. 217] (5, . * , .

, ' , ' > , ^, ' . , . , ' , . ( , ' , ), ) : , [. 218] . / . , . " ,

tempore veraatua, repente neecio quid paeene, ut vero plerique aiunt, audita promotione Miobaelis fratria sui minoria in dignitatem magni domestici, iDcredibiliter offeneua tam ipai qoara ei a qao Is fuerat in istum evectua gradum, ad cogitationem valde vituperabilem et genere Iodignam euo applicat aninram, conailium iniens tranafugiendi ad aocerum. Quia vero traoquillo, ut tuoc erant, rerura atatu tuto atque impune id se facere posae deaparabat, quo ei ex aententia negotium aoccederet, aepiam hsrentem petraa aibi putavit imiUndam. De bujua aquatioae animantia natura braviter dicere non omitto, quod qni obeervarunt diligentiua, tradunt noo eeee illi atramentum in poteatato, quaai id aponte cum vult evomat, eed atrum istvm liquorem piecishujue visoeribne oonceptum excrementum ipsi S9S eese, quod ex contractis meta infirmi et formidolosi animalculi membrie necesaario effundatur. Astuti porro quasi coidam ejns tribuitar, quod ipsam neceseitatcm velutverteni in consilium, iata Bdffusione liquoria atri ealatem plerumque eibi conficit, manna eic effugiena prenaantium. Cum enim piaoatorem itnminere eibi captantem eentit, evomit atramenturo, et aqaaffl 30. Magni eonottauli Tarchaniotx ad Joannem in qua est, prius pelluoidam, torbat obfaacatqoe: ipsius socerutn transfugium. atque in illis tenebris effugii viam inveoit. Sie Sed iata priuaquam referimue, de magno cono- AndronicuB Tarchaniota, ut seoure ac eine impeetaulo Andronico Tarcbaaiota aororie Augusti fiJio dimento deliberatum exsequeretur tranefugiom, dicatur. Hunc paulo euperiue narravimus generum turbare prius ac miscere omnia conatitoit, accitie fuieea factum ducia Joannia, digaitata sebaatocra- in Romanaa terras Tocharis, qui atatim ad oatentoris : porro eidera poet ietas nuptias credita fue- eam accurrentes preedam, magno nomero intrt rat gubernatio provinci, quaa prater Orestiadem finee imperii aunl viai. Qtiantum autem illi tune et adjacentea buio terras atiam interiora Ha?mi cladis, et omnis generia injuriarum mieerie illorum eorapleolitur; qua cura ol commodiua ex propin- tractuum hominibus iotulerint, proprii neo parvi quo fungerelor, domicilii eedem Adrianopoli fixe- operia argumentom eaaet, pro magnitadine atrorat, ubi cum oxore morabatur. Ibi longo jam oiuxn iaalorum non litteris, sed laorymia aoribendi.

dactua eat gradum, ut palam jam cerneretur ambire aulica eedulitate Augustum juniorem, ao ai quando is ipsi, ?elut in pra3mium obsequii, aliquam e suie chlamydem donaret, reverenter acciperot indueretque, etsi ea, quippe ad formam nondum plene adulti adequata oorporie, viro, qualis erat ipse, perfectas tatis siatureque altioria parum conveniret. Ergo videree beroa illum taatum per regiam fratria aulam curtia et paulum modo excedentibua puerilium meneuram tunicarum aegreque ad genua promiaeie sese multo majue ac libentiue oatentare vestibus quam propriie e auo domestico depromptie, suoque videlicet ipeius adaptatis modo corporis. Sio ille, qua Z%% penitue esset in animo affectus, modestam faetuque euperiorem omni demisaionera babitu faotieque gaudebat exterius proferre. Quo in genera tegmea quoque capitis margaritie dietinctum et ex roaeo candentia deposuit insignia ultro ac volena, ut paulo post dicetur obaequioe modeatiffi inatinctu, bumilem in ae apeciem affectana propter aperatam ex ea eecuritatem et malarum de ae euspioionum abolitionem plenam.

DB MICHABLB PAUBOLOGO LIB. I V . , , . , . , , ' . , ' . ' ' , * . ; ^ , . , , .

774

'. , . [. 219] ' , , , . ' , . ' . , , , , (^ , , , , -

Ceterum id dici eine mentiendi perioulo breviter poteat : ealamitatem vastitatemque ista occasione baio importatam regioni nihilo mitiorem, miousve acerbam cradelitate ciedium, avaritiaque rapiaarura ea fuiaae, qusB aliquanto ante iisdem populis irraptiona Conatantini Bulgari Tocharos eecum ducentie fuerat illata. Per hanc itle eibi ad finem destinatum utilem confuaionem rerum,ad socerum una oum conjuge profugit. Ut autem exceptus ab eo fuerit, et quis ipsi novi fractus bospitii conatiterit, superfluum opinor nobia sit exaequi : illud conetat, quod ad nostram rem facit, aubrniniatratum inde pretextum Joanni duci belli in nos movendi. Eatenua enim ille auia contentue utcunque quieacebat occasionem exapectana : et quanquam erampebat nonnunquam impatiens foBderum animus, tentandia,cum aderat opportunitas, munitionibus imperatoris : quo in genere qum circa Joannina Buat ad ae attraxerat: tamen larvam adhuc baud plane abjecerat; non ille quidem natura talia ut in illa diu 824 eimulatione teneri poaee speraretur. Quippe vasti pugnacieque vir animi, xjihil niai vim et bella epirans, ex quibue auctorum eese forluaaa, et lucris ingentibus ditandum [conOdebat. Porro viri strenui vel ipaum otium, negotio remiaai ac languidi, rebus peragendis maximis efficacius eat. Nam ut anims deaidia ac negligantis eet :n vanis sibi placere, ac felicem se putare complexu exailium bonorum : aic acris e contrario alque arrectee ardenterque majoribua uaqne inhiabundsa propriura eet, prorumpere in opue quavia occasione, ao nollam fruatra offerri movendaruiQ rerum ansara ainere. Talis tunc erat dux Joannes; ipaia illls quaa furtim primum attentaret grasaatiunculia et euccesaibus modicia pro fundamento ulteriorum utena : nec exapeotane

tano bellare cum hosti videretur; eed ex aua spe ac commodo articuloa occasionum captans; et non roinia admonene, sed agendo expergefaciena adveraarium indormientem rebus. 31. Expeditio Joannis despotx cutn multorum millium exercitu adversus Joannern ducem; et de hujus facinore insigni. Hffic itaerant: quibua cognitis indigoatua imperator, exercitum comparat ingentem; numero, ut fertur, quaai quadraginta ncillium, navalibua in eam aummam comprehenaia copiia. Et hoo tanto apparatu tradito Joanni deapotse, vadere illum oonfeatim infeatia aignia in Joannem jubet. Miait etiam cum eo plurea alioa tribunorum et magnatum,quorura unua erat, quem domeaticum mens babuit, Caballariua Alexiua, vir generoaua et fortis. Hunc Mara boc bello pignoratue eat, eagitta in praelio aublatum aquopiam igooto,qui sibi gloriam, hoati boneatum funue peperit. Sic enim decua illi contigit glorioaae mortia ibi oppetitee, ubi cadere juvenibua eet boneatieaimum. Eum igitur auccinctua magnia hiace lerrestribua copiia daapofa Joannea tantis animis ia Oocidentem movit, ut 825 terram haud dubie seconcussurum confidere videretur, deatinavit imperator eodem quoque claasem onerataroque euperbiaaimo delectu, cum ex urbe tum ex cunotis provinciis ao navalibus diligentissime babito, ita ut numerua navium partim longarum partixn celerum ad trea et septuaginta ascenderet; quaa commendana protoatratori Pbilanthropeno, juaait eum cum ea olaeae oras legere Latinicarnm regionum, infeataaque babero, ac aicubi rea forrct exacendere incuraionibaaque urere, eio arbitratus certiua faciliusque proceaauraa ad apem plen v i etoria belli universi rationee, ai proprio impliciti periculo Latini cogitare de mittendia Joanni auxi-

775

GBORGII PACHYMBRJB

776

, - \ , , , , ^ , ' . , ' . . , , , , , , ' , , , ; , , , , . . , , ' , g ' , , , . '' , ' . , > , [. 220] , ' , , . , . (5 , , .

His probiberentur. Gum ergo velocissime deapota Joannea in locum esset perveclus novarum Patrarum, ingeas ibi cunctoe terror et consternatio turbavit, adeo ut ei passira pagi et oppida 86 dederent, arcium vero prssidia inter ancipiles eententias fluctuarent. Bxigua nec longum, utapparebat, valitura fidei Joanni dataa reverentia cohibente ab ipso ad primam slatim irruptionem prodendo; nam ad extremum vitare 86 posse deditionie neceasitatein desperaverant, utique cum circumspicientibus cuncta, salutie alia via expediendca ratio bumanitus appareret nulla. Inter haec Joannes ipse pasaim desertue a plerisque, neo alio jam quam familiarium domesticorum septue comitatu, arte atque ingenio supplere defectum opum el capiti ac summae rerum suarum quam posset optime coneolere nitebatur,loca ex locis mutane, nuaquam diu coosistens, nunc hio, mox illic improviao apparendo, conatus inaequentium, quoad poterat, frastrans. Nam manum conserere, et aleara jacere praelii, dcstitutum copiis, ultra omnem ut facultatera, ita cogilationem erat. Porro duces ac militea despotae late per regionem sparsi ducem bostiura ubi lateret omnibua veatigiis indagabant, scrutantes asaidue loca cuncta quibua 896 eum abscondi vel exigua suapicio esse poaaet. Unde cora ille latebras aubinde mutuana continue fugeret, trabebat post se hostea, ulterius aic eemper in ejua ditionia aeae promoventea intima: quoa ille ipae manifeetis deprebenaua indiciia ducis fugientis titnor audaciorea ecilicet in eo invehendo faciebat, fretoa utique qua clare praevalebant multitudine, nec magnopere formidandum quidquam arbitrantes ab eo qui viribua palaxn diffideDa, epes

salutis omnes in fuga reponeret. Ut autem satia denique illum desultorii erroria et fug infinite tsdium cepit, eimulque cunctantium ab exteria auxiliorum suspicatua conjeotura cauaam, ab univeraie jam se sociia derelictum intellexit, arci cuipiam munilaa caput saluteruque confidere decrevit Ergo 86 Patras conferens (praevalida baec erat et propugnaculia recens etructis raunitisaima civiUa) eo & 6 incluail, idoneura id praBsidium ratus cai eummani rerum et reliqinaa fortuo in extremo discrimine cuslodiendae recte crederet. At despota Joanaes qui tanquam indagine clausam feram venator undique veatigans nullum iioem quaerendi Joannia ducie inque suam potestatera redigere conandi faciebat, ubi cito cognovit Patris eum incla8um,eo confestim exercitum rapiens corona urbem circuradedit, prono ad id usus atudio ducum ac militum, quos et ipsos belli uno in capite patrandi percupidoe alacritate pelliciebat ad contendendnm mira ipsa non dubia vicinia praedae, cui dudom inhiaverant, quara auia utique jam manibae elabi negabant posee. Grebris ante omnia colloquiia et promieaionibustentatiobsessorum ab obsidentibus animi aunl. Proponebatur ipaia per subinde misaoa pellax et quaeetunsa conditio, paciacendi eibi preter incolumitatem securam, aroplissima certiasimaqae praemia, quas promereri atatim posaent facili daditione uniue boroinia, caosae tot malorum vel in preeens urgentium vel in foturum imminentium. Sic enim cerlo baberent, nunquam inde absceaaaros, aut alio quovie respeotu avertendos Roroanoe niei confecta re; nec interim parciluros, aot ulla miaerioordia revocandoa ab urendia tota regioae fragibua ac tectis, agrie ac aatia conculcanda cor-

777

DB MICHABLB PAUBOLOGO LIB. IV.

778

, , , ' , (3, - . ' , ' , . , , , ' , . . ' , , ' ' , ' * , t , , , , ( , ' . , , ), , [. 221] (- , ' ), . %

rompendia, excidendis vineia, deniqoe ipsia, ai accipere oblata reco8arent,ianquam bostibue inexorabilitarinfeneis.omni belii olade perdendia,quantaconque 897 ad id perficiendum patientia opue easet. Nam sibi abundare otium, et unice vacara eoloto curis aliis,quantumlibet8patium in ea obsidiooe coasumere. Talia denuntianti deepote P a trenees aive vere alneeraquementiapropriee eententia, eive i i a faciendum auggerente, quem intus aecum babebant, Joanne duoe, raaneuete modesteqoerespondebant; excu8antas,maturani i n prosenti rem non esse; euppliciter orantes remitti tantiaper oppugoationis impetue; magnum brevie m o r a p r e t i a m fore ; nam se interim confirmatis viribua, nbi p r s s i d i o , quod impoaitum cervicibue perferrent, eltictaado satis poseent, omnia q u poscer e n t u r effecturoa et Joannem i n euam redactum poteatatem tradituros. Auditae preces sunt. V i s suep e n d i t u r ; fides exspectatur promiaaorum.Longum i n h i s tempus abit, bino Patrenaibua i n artificio q a o d prodesse cceperat, gnaviter perstantibus, i n d e Romanis speeibi vana victorie proxim/e blandientibos.Hoo articulo rerura teDtandum aliquid m a g n u m dux Joannee constituit, adbibita i n con8ilium,pra3teripei familiarem innatamqueaudaciam, e x t r e m a neceaeitate rerum suarum ultimo j a m i n discrimiDe pendentium : noctu per fidoa paucoe, j a r a t o a arcano factum habituroe, demitti ee curav i t funibus per maruro, veste antea mutata, ne poeset agnosci. T u m ut erat sago nigro i n famuli s p e o i e m larvatua, equi babenas maau tenena,nocte c o n c u b i a dormentibue cunctia, per modia transit c a s l r a , identidem inquirens eupplici clamore, s i q o i eciret quo abiisaet eibi elapeas equos dom i a i , monatrare ne gravaretur : magaam indicii m e r c e d e m fore. Sic euotem ai qui vigiles videb a n t , procedere sinebant, n i h i l euepicali: alii abd i t i tabernaculis quos aomnua ab audiendo non a r c e r e t , negligenter reddita intus voce reapondeb a a t negantes equum eibi viaum.In buac modum
PATBOL.

impuna trajectie quamlate patebant caatria Romanis universie, sub auroram per ?ias occultas oontendit Thebaa veraua, qao paacis diebus inexapectatissiraus pervenit. Qui enim ibi quidquam p r s moneri de 898 ejus adventu potuiaset, qaem ne Patrenseaquidem Patria exceaeiseeadbuc noverant, paucis ilhs domesticorura factum, cujua aoli erant conecii, eileDtii quod aancte promiserant iideaumma celantibua. et proul convenerat Joannis absentiam tegentibus artificio facile avertente curioaaa auapicionea eollicita? praeaerlim et alio attenta3 tali etatu civitatis. A t Joaanea magnurn Tbebie dominum invenit aibi cognominem : SyrioanDea quippe linga illic uaitata vocabatur. Huno 'adiens infimia precibua orat ut sibi auxilietur, oblata i n pignue foederis propria illia ipai nuptura. A d ea magnus doroinua Joannes negabat ae aptum nuptiis,quippe cum malia deaperati remedii aliis, t u m incurabili proeaertim conflictatam podagra. Sed fratrom aibi esae adoleacentem Gulielmum, quem i n istam afflnitatero aibi valde probatam et utrimque j u d i c a tam utilem offerret. Verum haec, inquit, j a m nunc inter nos conventa auo videlicet curabuntur tempore, prout est revera factum, iatia deinde rite celebratia nuptiia : nuno ut quod ioetat prevertamus, aocipe a me auxiJia quae poatulaa. Datiaque i l l i caballariia trecentia, aut, ut qoidam aaaerunt, pluribua, eum continuo dimiait. Erant bi bellntorea lectissimi omnes, pluriumqne inetar ainguli.Hoa auia admiatos aumma celeritate parique ailentio, ne ullo aenau rei quae parabatur hostes admonerentur, caatrie ad Patraa poaitia admoveaa, i n ea opportuno oaptato tempore totia viribus irrumpit. Omnium horum proreua ignari Romani erant nihil tura minua quam tale quidpiam exspectantea. Quin, ut i n supina aecuritate fieri amat, in omnis ae generis remissiones relaxaverant, curas aolvente cunctaa opinione, oui ut certissimee acquiescentea perauasiaaimum babebant Joannem utique ducem a quo uno metuere

Ga. CXLIIl.

779

GBORGHI PACHYHBRJE

780

- ) , . ' , * , ^. . ' , , ^, *(^ . , ' , , , , , , ^ , , ' , ' .

' , , , , " * [. 222] , ^, ' . b . , , , ' ^ , ' , . " , , , , , - , ' " . -

aliquidpoterant,conclusum teneriarca,quamarctis- tudine unice omniom veraa. Ptitabaot enim non treoenios aut duplo triplove plurea, aed plane BimaftS9 ipsi uudique obaidione circumcingereot, Ad primam igitur impreeaionem re videlicet inopU pari aaltem, forte superiore ipsia numero boates natissima perculai tarbatique Doatri omnea sunt: inatare victores : quomodo enim niai multitadinia steterunt tamen in armia Persaa aub Rimpaane, aibi conscii majoriatalem exeroitum invaderent?Eamagna para Romani exercitus,in primia vero Joan- tenue euatinuerat deepota belli aortem exapectans: nes deapota cam fortiaeimia suorum. In boa inve- tunc tandem deaperatia baud dobie rebus, versis ctua dux Joannea oum sais Italis, pluriraia et ipeia ; equi babenia in fugam se qoam effuaieaimam avermanuquepromptissimis, praeiium comrniaitacre ao iit. llino jam miserabilia faciea campi. Videres ibt cruentum,quo Romani ab Italie plurea a pauciori- alioa cadentea,alio3 fugiente8,quoadam ae abdentee buB plane victi sunt. Nam hi confirmatis animia, inter ramos arbustorum,paratos teodere supplices ordine eervato, fortea ipsi exercitatiqoe congresai- manua; tutiorea alioa latebras in preruptis petrabaa bellioia, parati reproviaa, diaciplinae industrias- rum fiesuria quaerere; non paucos in aervitotem que vim admiacenlea inelaotabilem ruebant in ad- trabi, quibus videlicet praeter apem parcerent craversoe. illi primum casus novitate attoniti, deinde delea licet ill ac in caedea promptae manua, satieut vulgua e vario miatum genere male cobaerentes, tatc ssviendi, aut emolliente quodam miserationie Dec ita lecti omnea ut non inter fortes ignavi qui- humaaa) aenau in tam aubita ccnveraione fortans. dam horrore periouli trementea incomposite pugna- Fatale autem ingruerat exitium cunctie pariter rerent et diffiei praeaentibua tutiora circumapicerent, bua, corporibua, pecuniia, armia, equis, veatiboa auccubuerunt ad extremum. Porro iata pbalange ipaie miserorum.quiboa si forte commendatisoompriore diasipata fraotaque, qui retro in aubsidiia munione generie condonaret vitam miBericors boBtabant, pudendo correpti metu, confueam et tu- manilas victoris, a spoliandia tamea iiadem nibii multuabundam utcunque objicientes aciem, statim avaritiam tempus auum nactam avertebat. Itaqoe pedes retulerunt, initio cum quadam ordinis cura, ' paasim congestarum avida apoliatione vestiom mamox effuao temere quoquoversum impetu trudentee gni et invicera fere parea unicuique Italorum acerinvicem incarrentesqae in sese mutao, dum prae- vi conatabant. Hia in campo geatia, rapacilaa in vertere praBcedentera poaterior studet.Denique jam stativa deaolata fuga exercitus incubuit. TabernaconfuBione praavalente pro ae quiaque arma exuere, cula portatilesquedomos illic procer?8 Romani mieqoos dimittere, pedibue salutem qua3rere,deapota litantes, deapotaque in priraia, pro copia cujusque quidem revocante ad officium, bortante, iocremagnifice instructaa babuerant. In haa predatoras pante, minaa ubi castera non profuerant addente, verai multum inde divitiarum exportarant. Pooola postremo corripiente manu quosdam et in hoatem enim illa, qualibue prinoipea atuntur, exquiaiUm vertente. Fruatra omnia : inclinata aemel, ut poeaupellectilem, arma, equos, alia inatrumenta usos tice quia dixerit,pugna, metu videlicet lympbatine familiaris,totamque Ulum specioeedelicatum appaaentire quidem vocee deapotae, nedum curare videratum euperba regieque laxuria eonverreatea exbantur, ad aibi privatimSSO conaolendum aollicihaueerant, avara uaque ad pulvieoulom diligeotia
f

781

DB MICHABLB PAUBOLOQO LIB. IV.

782

ixBfra x* ) *X*pU , * ', ' , , , ' * ' . ' . ' [225] , ' ' , , . . , . , ' , , . ' . " - . ' . , , , g ,; , , , ' , , ; , 8* . . ' , - , , , , , -

eiquidem ipsoe quoque aculeos calcarium eedulo 1 1 1 colligentee apponebant lucro, tali successu demonetrantemanifeetequam prudene votum fuerit Antietbenis omnia bostibus optaotis bona praeter mentem : nam cui coneilium defuerit, ejus tbesauri quantivie in pradam sapientiori cedent. ID millia bellatorum toties multiplicata ut myriadem non unam conflarent,ilaevertit afflxitque momento coneilium hominis unius, et tot illt ac tanti ex heri opulentis et copia rerum uaque ad luxum et deliciae circumfluentibus bodie bumiles, egentea, vagi palmas porrigerent, non mendicitate magis qoam profeaaione dedecoria proprii, quoa aua ipsorum aocordia debellaaaet. Nimirum ducem exercitos fortem quidem et vitam quoque ac sanguinem pro gloria victoriaa pacisci certum, sed praaterea vigilem ac futuri providum esse oportet, eemperque aori soleriia intentum, ne quia inopinatus ingroat eaaus. ld enim offlcii omnis profeotura, maxime autem militarie, eoatinet. Ad boc, inquam, talea i n eunamo collocantur, ut longe prospiciant. A n eaim epeculator in culpa eat qui non praeviderit, non praeindiacverit perniciera ingruentem cujus observando appulaui conatitutua ia specula fuerit: dox babebitur innocene, qui non proscierit, non preecaverit inaidiaa, furtivoaque impetoe aagacitate prsocoupane, mature obviana averterit, qaod potiaeimum ut faciat in id evectua fastigium eat?Non profecto. Minimeid, inquam; neo de hoo quiaqoam qui aapiat dubitaverit. Gcterum ui hunc iaopinatiaaimum caaum etrenue, ut solet, in omnes late partea fama vulgavit, varioe in yariis repens nuntiua excitavit animorura motua.Mnltoa gravi dolore affecit;non pauooa uaque ad stuporem peroulit; quibuadam totus accidit, et

riaum nostro ludibrio movit. Denique non defuerunt qui ex metu, quo priua tenebantur Romana potentiee, in contemptum tranairenj,et praecipuum copiarum imperii rubur M 9 excisum dilapaumque gratulantes, delendarura quoque reliquiarum impetum caperent. Nam Latioa claaaia qu ad Euripum stabat, navium paulo minue triginta, aio aninais aucta eat audita nostri ierreairis exeroitua clade,utnon dubitarei triplo numeroaiorem imperatoris navalem exercilum, atationem tunc oirca Demetriadem babentem,incursu repentino aggredi. Inspirabat alacritatein in audax conailium certa fiducia pari fortuaa utendi maritimo quoque prelio. Perauaaerantque aibi, si perculais incommodo terreetrt et recenti clade territia infeati aapervenlrent, apecie ipaa sui praentique occurou debellaturoa, potituroaque mox navibua, portu praasertim incluais et per anguatiaa explicare sese in navalem aciem non valentibua. Et parum abfuit quin apei compoles fierent, momenloque ingens pericalum summae illic rernm fuii. Cujus com eeset raptim indioium perlatum ad Joannem deapotam In locum ctti nomen Drimianis fuga receptum,in quanquam pleaua cladia et pudore mceroreque confusue, excitavit eese tamen, haud molles admovente stiniulos justo metu, ne ai noyus iste quoque sucoederet ad votum hoatium conatus, non aolum acceptojam incommodo fatalia cumulua adderetur, sed ulteriue quoque usque in irreparabilem imperii ruinam damni pernicis excederet. Qoid enim timeri mitius poterat, sl claeeia, eola tunopara virium Romanis salva, deleretur? Hac eollicitudine inatinctus ex effugio illo ac latebris erapit Buis; et quod Drimianim ac Demetriadem intererat iter bidui una nocte pervolans, raptie secum, quaa

783

GTORGH CHTMBRJB

781

, . " . , , ' ' , to , , , , . '' ' , , . , , ' . , , ' . * . ,

, , , . , , [. 224] . , . , , * . ' " , ( [. 225] , ( J U v . . " $ . . [. 225] " , .

colligere potuerat, reliquiia exercitoa terrestris, extremo jam diacrimine periclitanlem Romanam ibi reperit claasem. Apparebant ab alto expedita ad invadendam praslium hostilee navea ordinata aariatim.Stabantexadverao Romans productiain decadaa SS3 versibus, acie per multiplices ordinea profunda; cujuaqu frona erat decaa prima committere jam coaperat, exoipiena primum impetum irroentium vi samma Latinorum. In hia decem noatria princepe erat ipaa pretoria, qua vehebatur Pbilanthropenua protoetrator, undeerectum prominebat de more alte conapicuum aceptrum imperii. Ea expedito arite omnes procursu miacuerat ae boatibua atrenueque dimicabat,iraitantibua pro virili novem Cffiteria. Veram cum in unam illam extra ordinem evectam undique Lalini coorientea conatibua pro ee quiaque vebcmentiaaimia irrumperent, non auatinait vim atrocem ad exlremum, admimiaitque viotorea, qui eluctati oonetantiam resistentiurn fortiaaime noatrorum,trucidantea adversoa.dejicientea obvioa,miserabilem ediderunt atragem. Tunc multoa absumpsit confoseoe gladius, multoa bauait in aquam delapaos mare.Alii tamen adbuc, licet aemineces vulneribua, ad finem uaque resiatebant.Protcatratoretn ipaom multia petierunt telie, quee qooniam perferre iotum in corpua nequibant valida ubiqae prolectum armatura, gladiis per ritnaa et commiaeuraa artnorum inainuatie aaeve illum excarniflcabant per intima fodientea. Id vero animadvereum ab aliarura roilitibua navium, acerrimis et ipaarum ioeultibua laborantiom, fregit denique pertinacem id loci constantian,tri8ti et immedicabili injecta ex deaperatione formidine, quando apparuit e littore despota manae tendene, ac aupplici clamore vociferane, ata-

rent adhuc animis : en adeeae aese deepotam aoxilia ferentem; occaaionem adease reponends hoatibua cladia nuperaa, ai paulum modo conniterentur.Hoc loquena vultu, oculia, manuum proteneione commonebat, e terra intuene in navibue pugnaDte*, notu, geata, omni praeterea aigoiflcatione indicane adducere auxilium prsvalidum mox moxqua adfuturum. Id enimvero plurimum valuit. Noetri milUea a nota 884 facie ac voce novia receptie animia, inatar aprorum,qui circumventi yenabalifl in ipaa morte dirutn frendent, haud iffipune trocidabantur. Interim iia aubaidio deapota, piacatoriie forte aaviculia repertia, lectos bellatorum manipolos submittere; vocibua pariter et eignis procul, ut coeperat,animare; concitare in ultionem, admonere ultimum id tempua iore servand Romane rei, baud dubie periturs, ei offenaioni terrestri cladea maritima aoperveniat. Haac ardeotisaime agena licet, parum proflciebal : intendebaior enim periculum, et parum a conclamata pernicie rea aberat. Ille conspicatue magis magiaque Romanoa cadere, congeminari cedee, coacervari cadavera auorura, decoloratum croore pontum, ineluctabili vi ruere viotores, aliunde jam rataa auxilium qusrendum, Dei opem veoiaraque ardenter invocat quam demiaaiesimo habitu supplax, noa frustra, ut mox videbitar. 32. Ui mari protostralor Philanthropenus liaU ncerit, adjuvante terra despota Joanne. Jam praitoria noatra expugnata vi bostium ab ipeis abducebatur, et in ea univerae claaaia prcfectua, imperatoria inaignia, ipaumqne adeo robur noetrffi militia? navalia, lectiaaimi fortiaaimiqoe bellatorea, quando, ut diotum eat, noyam addeodi

785

DB MLCHAELB PAU30L0G0 LIB. V .

786

(5 yfjc , , . , , ^, , . * , * ' , JJ . , v i c t i s animi rattonem ineundam ratus despota tegm e n capitis i n terram abjicit, pulvere so aepergit; et q u o babitu numinie opem imploravcrat, i n eo d e m perseverans vehementissime cum miserabilibus l a c r y m i s militea orabat, ultimum probiberent ab i m p e r i o dedecua, Augusta aignane impune abduci, triumpbari ab hoatibos sinerent. Talia diu lamentabiliter ingeminane, demissioneque ac etipp l i c i geetu obtutuque vocem adjuvans,nec segniue continuo aubmittene recentee laborantibus, quae opportune subvenirent, fortium virorum manue, C u n d e caeaorum darana aupplerentur, robur aodac i a m q o e pugnantibue immiait ezoitavitque animoe, n l j a m e u p r a virea conniterentur, projicerentque se i n tela hoatilia cco quidam impetu.Ardor erat i n mortem ruentium, quem amentum ao rationia i m p o t e m dicerea. Nec rainori opua erat tali artic u l o desparatarum rerum. Sic pene 8S5 victor e s a j a m perculais superati tandem aunt, audore q u i d e m multo cruoreque : sed tanti decua fuit conversa3 e diacrimine ultimo publica? f o r t u n in euccesBum tantum,ut duabua tribuave tantummod o elapaia reliquae omnea expugnato; Latinorum n a v e a a Romania caperentur, plerisque veclorum l a p a i s aut projectiain mare, ubi gaudium epulo Baginaqueaui maximum piacibus dederunt, quan- D t u m scilicet allaturos aese conjugibua et liberia t r i u m p b a l i domum reditu speraverant. Alii Latini

, , ' , . ' , ' , , [. 226] ' , , , , . ' , .

euperetitea iatra navea quique euas diligenti c u atodia servati deductiqoe i n urbem aua miaeria gratum infensis spectaculum fuerunt,qualicunque solatio prsecedentis cladis. At despota cum suia epoliati omnibus quae babuerant, ad Acbridensem Gerameam pervenerunt, oiieerabili proraua et d i gna laorymis apecie. llle nudos et omnium egenos vestivit recreavitque, quantum pro praasenti copia humaniasime potuit. Hinc j a m eensu pudoreque offenaionia tantse ao tam inaolito ictu adversae fortona3 fractue animo deapota inaigoia ietiu8 tituli abjecit iodignum iis eeae reputane, qui modo i n tam propinquo servitutis periculo fuisset, a qua DOD auap illum opea aut virtue,8ed casua et fuga liberaseent. Quare, iia quaa uaurpare priuaerat solitus in capitis tegmioe, i n calcais, i n phaleria et frenis equeatribus, in rubra subBcriptione,eymbola deapoticae potestatis, deincepe abstinena, aic imperatori se siatit, baud scio an magis teetaado proprio dolori, an iraa illiua deliniend. Et boo quidera ipei ex Yoto contigit. Videoa enim eum Auguatus in communi vestitu, privatoque ex lana pileo, multum de indignatione, quam audita exercitue ciades i n ejue S36 animo excitaverat m a ximam, reraiait;commovente viciaaim isia h u m i l i specie miaericordiam in fratre, v i r i tanli, Bubita convereione sortis et tanta gloria dejecti.

E\
'. " . [ . 230] , . " -

V.
cum tnediua aliquandiu inter luctum et Jeetitiam 1. % medius inter maerorem et gaudium imperaior fuerit ob ea qux in Occidente evenerant, quasi pependiaset imperator,tandem oaateraliberis Bebus in bunc modum in Occidente gestis, et bominum judiciis utriusque facti nBstimatione peroffenaione terreatri auccessu navali compensata, missa, magis ipse incumbene i n aaspicatiorem par-

787

GBORGH . CHYMRRJB

7 8 8

, } , ' , , . " , , , ' . , . " . ' , ? . ' , * ,

, . * , ' ' , . \ ' . [. 231] , , , , ' ' . , , , . , , ,

tem,mforlunium furtivae graaaationi hostium, v i - iata modeatia Joannem imperantea permisaranl. ctoriam generositati beroicaa 8Uorum,cunctae eortis Ergo ia pro aureo fimbriato, quem priue geetaveiniquitates (ortitudine splendide prevalente palam rat, vulgarem promiacui oauacapiti pileum impovi aperta perrumpentium, aequum ceneebat impu- auit; nigria quoqoe induit pedea calceis, nigrie tari.Atque illud quidem contemni debere conten- equos proprios ephippiia inatravit. Vocitari tamen debat velut quoddam joculare ludibrium fc&difragi in poaterum quoque deapota, ot ante, non deaiit, nebulonis ausi raajora suis viribus, boc raagni fieri populo ex cen8uetudine deferenle, neo AuguatiainvideDlibu8,merom et re aignificatavacuom ut arduum et gloris solid plenum experimentum veraB bellicae virtutis, cui bonos tropaei jure quam nomen. optimo deberetur. Facile igitur vincebat in ejus animo gaudium moerorem, recurrente praesertim 2. Ut schtimale per Orientem invalescenle, eo te pairiarcha contulerit pacis conciliandx gratia. memoria tot bostilium navium navalibus additarum auie, tot hostium in iis captorum indeque detruso2. lnterim ecclesiaatic83 res roanifeatioa Jam rum in cuatodias, ubi ferro vincti tacito aui spe- quara utpoaaet diasimulari laborabant,et acbiemi ctaculotropaeum quaai quoddamexetarent Romanaa incrementia ingentibue augebatur, plurimia ae in felicitatia. Hic tamen ne plane purua Augusto diea ad Arsenaitarum factionem addentibua.Neqoe esset fructua animi, periculum Philanthroponi enim i i soluro qui Araenium patriarcham viderant temperabat, 3S7 ita decurabentis cx vulneribus eique atuduerant, abacindere se jam a coromunione navali prelio acceptie ut ejua vitae timeretur. Ho- adveraariorum ejua et pro ipsiua restitutione cerrum erat vulnerum unum presertim in renibus tare palam cernebantur, sed et alii passim nulU graviua, ex quo secuturam mortem plerique omi- illius peculiari notitia, nullo in eum proprio affenabantur. Evanuit tamen triate augurium.medicis ctu prsoccupati unquam antea,tamen ineas partia enixe ad curandum aegrum nec sine successu ambitu et studio eectariorura ejus attrahebanlor. contendentibua, ita ut brevi poat tempore non du- * Vulgo in primia illud omniura 888 ore celebrabiia rediturae valetudinia indiciia exstantibus, qui tum de Joscpbo, ease illum aibt conaciura excomejus cauea eolliciti fuerant, cura aolverentur, municationia contracte, vebementer perturbabat quando imperator suarum esee pariium ratus con- plerorumqueanimoa.Etquantumvia isle acceptisad aolari passum et periclitatura sua cauaa talem viid a principe pecuniis large profandendia eistinrum,pretium ei aBrumnarum ac piagarnm rependit guere invidiam, quaeaito per beneficentiam favore, araplum, magni ducta dignitite ipsura honurar.do. conaretur, in eamque indulgentiam iam pronos Frater autem imperantia Joannea,cum easet ex eo incumbcret, utnemo ab eo quidvia posceret quin qua3situm cur deapotae inaignia depoaaiaaet, obno- atatira aaaequeretur,tamen neo aic efGciebat quin xie ad graliam reapondit, poatquam jamfilii ex Au- magna et tristia circa eum aolitudo cerneretur. guato nati in viroa adolevisaent, haud aequum eaae Quo facete alludena imperator, manu sepe predeapotic poteatatie nomen in extraneis baerere. henso patriarohaB prasentis pallio, dicere aolitus Accepla reaponaio eat,libenterque oti doinceps sua erai aperuiaee ilium sibi paradiai januaa,qDO ip

789

DB MIGHABLB PAJUfiOLOGO LIB. V.

790

, ' - . *< ' eTvat

, . ^ * . l i ^ t f t & f i W ^ , , $ , ' , . " ' , , , . , ' , , ' , . ~~ - ' , ' ' ' , , 5 ,

, ' [. 232] . , , ' . . ' , , ' ' , ' , , , ' ) , ' , (

9

post eum, nallo turb obstantie irapedimento, faoile ingreesarue videretar. Ac eos quidem qui patam in urbe advereus Josepbum declamantea popolatn ab eo avertebant, cum ie jam omnia fruetraexpertos nihil baberet aliud quod agerei, contemnere optimom potavit negligereque, nulla eorom }D dietributione prffifecturarom et bonorum ratione babenda,rejiciendieque petitionibuetalium, ac si qua forte urgeote neceseitate atudiosius oum eo quidpiam cogerentur agere, auribue superbe aTartendis, dnritia quam facile eeDtireot in contumaeiaa ipeorum ultionem affectart. Ceterum idem audiens viroe apiritaalae per Orientem insudantes yirtntibue. Deo viventea soli, eiiam ipsos in sase ecandalizari, prevertendum inde ingruens malum omni etudio pnlavit, dignamque rera eam statuit cui praeeDB procorand nulli parceue operae vacaret, epe videlicet invitante fore ut apud eoe auditarum in eeabeentem criminationum calumniam conspectn ultro oblatas blandusque coram aermo refelleret. CoDailio igitur imperatori communicato probatoque, comitato multo aplendidoque uaque ad luxum apparatu, ia Orienlem profectaa eat; ibique cum alioa viros celebrea repertos, tum illum in priroia admiraodum religione ac doctrina Blem- D roidam, ut euis partibos adjuogerat, S I 9 enixe nce plaoe frnatra laboravit. Perauaait enim eie fere quod volebat, cam diceret atudaiaae se quoqae ipsum Areenio, et pro vero illom habere patriarcba, exiatimareque vanas inique structas contra eum baotenua et artiflcioee compoaitas machima tionea omnea, actaque iata cuncta ducere pro irriiis nec nauci facere. Sed cum iia obaiaiere nequiret,videret autem destitutam Eccleaiam gravi&eimiaeaaepericulia expositam, ad eam aublevandara et certieairco exitio aubtrahendam acceaaiaae^upplendo utounque laoo paetoria veri, aliena nec a
r C r

ee revocabili injuria ejecti. Secotum autem in hoc jadicia multorum,aptum 86 ad id uecesearium Ecol68i83 in neceeBitale tanta exhibendum officium censentium, ob eum maxime vel aaotoritatie vel gratiea locum quem apud imparatorem obtineret, a qtio audiretur,qui euie ooDeiliia deferret, auie preeiboe annueret, prout eeaet utilitate probatum publica. Non modo enitn opera fuisse saa mitigatam imperatoria iram in Araenii fautoree, effectumqoe ne iis ulciecendia maleque raultandis summa princepa potentia uteretur, sed procuratum etiam cum Bocceeeu, multis ui aliis bene eaaet, propeosa in se privatim imperatoris benevolentia in cunctorum, quoad potuiaaet, egentium comraone beneficium derivanda. Talia cum religioeia illia aeoetie, cum ipsi Blemmida?, aigillatim quemqne conveoiena, omoi aa adbibita, quam habebat plurimam,conciliandorum quibuacum ageret auavi efficacia, memoraaset, vertit nimirom io aeee atudia eorum affectusque rapuit, cooperante in id ipsum non parum liberali largitione, quo cunotoe opportune deliDiyit, non illibenter admittentee; quanquam ho quidem ree parum ad emolliendam ipsi Blemmidam valuit. Longe aliaa viro illi, pro genio peouliari ao secta diaciplin cujuadam proprie, Joaepbum rationea oommendarunt. Inerat Blemmid animua alta quadam et aspernatrice vulgo spectatarum rerum phiioaophia subnixns, abstracta mens quaedam aconcretione corporia, et procul abjuncta contagione bumilium curarum.Nil magnopere m i rari;ne tangi qnidem tenerriroia affectibus naturar, non indolere tristibus, non exsultare laatis, non efferri specio8i8,omnia unomeaee acperinde haberi omnium securo; nullo discrimine odii gratiasve de S 4 0 personis, nullo respectu privatarum rationura de quibuscunque judicanti Ergo buic tali Arsenius aut Josepbus nomina erant mera,quibue auditia nibilille

701

GBORGH 1 &HYMBEUB

792

, I , , ((5 - ' , . ), ' , . *, * ' ', , , , , ' ' , . . ' , ' * , , , ' - , ' ' . [. 233] . , ' . ' , , ' . " ;, , ' ' , , $

sane ad favoreminvi^iamvemoveretur.UDumiDtereaae pu tabat sua j uetu m amplecti, nocentcm aversari Tom de cauais protinus ipsis sine praejudicio a personis ducto etatuenti Arsonius quidem injuate dejectus, Joeephus illegitime intruaua videbatur. Trabi enim in cenaendo judicium a studio,et pebdensarbitrium liberaa mentia inclinarimomentis aut obsequii obnoxii aut queeatuoearum rationum, vitio imputabat animae humi reptantia, nec attollere se aptffi sopra maasam bano viletn craaaee concretionie in contemplationem aibi congenerum et ae dignarura idearum auperioris ephaeraB. Caeterum ut in rivo profluente tam momentaneua eat traneitue auccedentium invicem irrequieto curau partium squaa, ut nemo bie in eamdem, quod recte dicebat Heraclitus, digitum immersam poasit tingere, imo ae aemel quidem, ai Cratylo creditur, exislimanti uaicam quoque tiuctionem pluribua viciseim respondere particulia eemper labentia undae, nihil novum aot inopinatum videri debere, si rebus humanis iDatabili aeae vertigine volventibus,nullaque vel ad breve apaiium immota perinanente, Araeniua quoque vice sua paasue eaaet iojuriam. Porro neceaaarium in vita unum esse, tenere officium re ligiosaa Deoque eubjects mentis; io quo qui peratare volet et ex praescripto virtutia vivere, abjicere bunc oporteat curaa mortulium eventuum, et anxiia atudiia aapienti caauum occurrcntium neglectu scmel defuDgi. Haec cum peculiariler familiaria aibi dogmata turn Blemmidas Josepbo coram ipsi diaseruiaeet, comprobavit illc laudavitque; nec mutam ab illo tamea assentationis ullius expreaait vicem. Adeo enim ab buic adulando abfuit Blemmidaa, ut neque ad se invisentem patriarcham obviam e cella prodire dignarctur, ao ne ingresso quidem et ad sede.ntem ipsum pcrgeoti ex intervallo asaurgeret aut ullam omnino tralatitiaa istius urbanitatia venerationem curaret adbibere, puaiili atque ad Bervituiem abjecti animi reputana ad hujusmodi aeeeaacupia gratie demittere. Mens

nimirum ejua exaggerataa cujusdam ei modumeopergree-aa vulgarem philoeophiae S41 theorematis irretorto deflxa auspectu, adeoque ex altiesimis duntaxat assueta rationibue aeatimarereabumanas, rigidum suatinebat illura et inflexibiliter erectum ab ieta bamilitate offlciorum aulicorum oaininoqae a quovis reapectu materi, quippe qui abstracte intuena quod optandum erat, quod paseim optabatur negligeret. Unde non bomiaibua eed rebos intentua, bie quidem eervabat admirationem, hia attentieaime ooneiderantis inetupeacebat, alia eaa veneratione proaequendaa atatuena quam isla auperatitioae eedula commercii humani, qus constat exceptionibuB ad blaadiiiam compoaitia, afFe* ctata renidentia vultuum,occoreibO8 officiosis ceteraque servilia obsequii profeasione slmulaU, qualea nos illuaiuDCulaa invicein comrootare in consuetudine vitae urbanae bomines gaudemoa. llle autem babitua quidem iatos a concretioae materie Bejunctoe (nam bos sic nude spectabat) et veneralione prosequebatur magna et aupra modum admirabatur, dona Dei illos reputaos. Eoa porro in quibua ceroerenlur, pro raodo quo eos ab ipeis arbitrabatur parlicipari tractabat, eic apud ee etatuena, non aeque omnea, quibua ineaaent, illos eecundum Deura digne possidere,sed qooadam interdura aecundura hominem, Deo parmittente. Uaum porro iatum auum et morem libere omiltendi auperetilionem iatam quamdam peraonarum anxia sedulitate venerandarum etiam tunc in Joeepbo tenuit, non eura praecipue contemnene, sed exceptioDcm a auo univeraali judicio et modo aibi preeflxo cum omnibua agendi in bujua uniua gratiam aibi non taciendam ceoeene. Ita enim philoaopbice obsequi putabat praeaoripto illi SQC philosophiffi jubenti non admittere ulluca respectum aingulariuni peraonarura in judicio de rebu8,oude ac mere ut aunt ab eo, ut dictum est, epectari sstimarique solitie. Csterum vir hic talia repotane se bominem, et commune naturs3 debitum

793

DB MICHABLB PAUBOLOGO LIB. V .

794

, - . , , , , , ( ) Eoc , . . , ( , . , * , , ) . , , , , . ' JJ , . , ' . '. " , , . [ . 234] ' , , , , * '

86 soluturum eciene, teatamento condito de suis rebue ataioit in hunc modum. Monaeterium, 343 in quo degebat et pereeverare semper decreverat, eic ut tooo erat, manere semper liberum, nulli unqnam eubjiciendum alteri, jubebat. Quod autem pecuni possidebat largiiione imperatorum, centum librarum summam confioiens, boc totum monaaterio eidem Deo qui est sacro (nam baeo erat paculiarie ejue domus noncupaiio) proprium eervart perpetaumque attribui mandabat in fundationieaugmentum aut supplementum amissorum vel quovis modo caauve deftcientium. Iis porro tabnlis aupremae B U S lestibus voluntatis, quibua istacommendarat, aubacribere patriarcbam voluit; impetravitque ab eodem ut cum reveraue in urbem esael, curaret eaadem rataa baberi ab imperatore, etipsiaa auctoritate ad quaniam poasent maximam firmitatem roborari. Quod et factum eat, exiguo quidem oper pretio. Nam Blemmida deindemortuo, cunctie illia promiaaia et apebua, velut tegul, qaod aiunt, inter'apeu, in irritum evanescentibus, reaciaaum id revooata conflrmatione et caeaum effectu teetamentum fait. Ao peounia quidem magnaa huio ecoleaiaa in dotis auotarium attributa eet, monaaterium yero, cui tam aollicite Blemmidaa caverat, Galesii monasterii dominio suppoaitum, ex 60 pendere eique ioservira juaaum eat. Gaeterum Josepbua per buno modam, aliquanto tempore morataa in Orieote, Gonstantinopolim revertit.

rator devincire aibi ftrmiori aliquo vinculo, et sio ragionibus Heamo subjectie, uti etiam Macedoniaa ac Tbraoi, pacem ao quietem aaaerere, quod eo tunc magia factu nec38sarium putabat, quia tot oontinuis expeditionibua ac bellis magna jam pars Homaoffi militia abaumpta fuerat, miaaia eum legatia ad fcedua invitavit, pollicens 3 4 3 in aponsam ae illi daturum propriam neptem,Eulogiae suae roris Cliam aecundo genitam Mariam, quam prius in matrimonio babuerat Pbiles Alexiua magnue domeeticue. Proceesit, Constantino annuente traotatue ueque ad conventiooem foederia sanoiii juramentia, qu distincte comprebendereot MesembreametAncbialum,ad Constantini utique ditionem pertinenles urbea, aed bactenus occupatae ab imperatore, quas utrisque tum visum est a3quum ease boaa fide reddi antiquo poasessori et imputari in partein dotia novffi aponaa3. His binc promiesis, illinc etipulatis, imperator doductionem BpoD883 ambitiose ac regiaplane pompa celebravit, ipse proficiaceQtem mulierem cum patriarcha comitatue Selybriam uaque, indeque illam ad Conetantiaum frequenti ac superbo satellitio perducendam curana, ao aic GonetantiDopolim reversus eatenua fidem pactorum imperator praeslitit. Nam quod promiaaarum altinebatrestitutionem urbium, in ea oon feetinandum ratus varios ojus differendffl praetextusquaBBivitreverapericulum dira3vastationia exeaimminens terria imperio eubjectis praecavendumcensena. Ceterum interim Consiantinum lacta3. Ut regi Bulgarorum Constantino filia Eulogix batepecioais obtentibus multiscoloremaliquem baMaria in uxorem data sit. bentibu8,quoramhiovGnsimiliiudineinductusnonNon molto post regia Bulgaroram Gonatantini nullavidebatur. Aiebatvidelicet istarum incolasuroonjuge Irene mortua, atudene iatum regem impe- biom recusare Bulgari subjici, cum ipsi Romani

795

GHORGII PACHYMBRjB , , , , , , , ' , ' ' , , . ' , , . ' , , ' , [. 236] , * , * , . ' , , ' , -

' , ' ' [. 235] . ' , , ' J ) . ' . " , ' ' .' ' , , . , , , , . '. , ' . .

tiorum tritus. Ie cam magnia oopiis e genere, cujus erat et ipse, Tocharorum, qui se ipei Maga lioe nominant, misaue a principibua etfua geatii (Caaidae appellant)oirca portas Caapiae degentibai, irruperatinboreales Euxino gentea Romaoieqaoadam subditae, sed que post oaptam a Latinia urbam, et ree imperii redaetaain artum, necesBarionaglect* 345 a domioie sui tuno joria erant. HaeTacileac aine magno cortamine priina etatim tui cepit aibique subjecit. Et animadvertene uberei ierras ac populos ad conetituendum per se regnum idoneos, frenum exouaait imperii eorum a qaibai erat miseua, et rea agere auaa inatituit, proprio principatu conatituto. Proceaeu deiode temporis miscentea se ipaie qui mediterranea illic incoloot, Alani videlicet, Zicobi, Gottbi et Rboaai, qoiqae flnitimaa hisce habitant terraa divereornm geDeram populi, mores paulatim ipaorum didicerant, et cum vitae uau Iingnam etiam ao veatitum eoram usurpantes, ia militiaBquoqueconaortiumaaBampti, noo ita multo post exercitua confecerunt innomirabilea, qoarum oonacienlia uauque viriom in potentiam immane quantam Tocbarorum gene profeoit, adeo ut quoconque ee verterent, ineluotabiliter cancta prosternerent, et oum e euperioribue dotninia quidam ad ipaorum defectioDem ulcisceodam eosque aub jugum revocandos belltcaa in eot expeditionea eascepiaaeot, non modo ipeoa non vincerent, aed magoia acoeptia cladibas in locro 4. De Noga et Tocharis, originibutque genlis, deque ponerent quod plerisque suorum bello cadentibue primo eorum rege ac legumlatore. pauci aalvum reditum haberent. Gaudet hco geas vita aimplici; berent invicem mutuo nexu civilifl Hic porro Nogas potentissimus Tocharorum cbaritatia; tolerantea sant Iaborom, in bellapromerai, bellics artis longis experimeotis multam pUssimi; paucie ad viotom cultumque indigant, peritiam adeptue, osu reram in traotatione negoeeeent,nec 8eadhDo,quantamvi8conaretur,potuisse huio eorura aversioni mederi. Ut ree flat suaviter, exapeclandam videri,dum nalue Gonstantioo filius foret ex nova conjuge: tunc enim fore omnia proniora, rege tum scilicetS44 Bulgarorum haeredem habente Bomani eanguinis, cui eacramento dicere Romanoa non dedeceret. Haec allegabantur, quea, at vere loquamur, mera erant elusio et mendacium promieaiooe tempua obdncente inumbratum, nec plane fallens Constantiaum, quanqaam ia volens noiens dissimulare cogebatur, et tacite dolere fucum sibi factum obtrudenda conjuge, quaa non tam ipsiadjatrixquara lerraRomanasdataesset.MariaverupostquamGon8taDtino pepererat Michaelem filium omnijam excusationecunctationi demptaipea qooque transire palam in viri eensus et utrique factam injuriam accusare indignanter coepit,maritum aseidue sollicitans ad repetendaa bello injuate negatas urbea. Unde multa mala ortasunt; et plura gravioraque prodiieeent, niai Augualua mature sibi praeoccupaseet novo fcadere Nogam, data in uxorem ei fllia sua notba Eupbrosyne. Qua neceeaitudiae devinctus imperatori Nogas palam ostendit irrupturum se cum Tocharia, quibua prcerat, in Bulgarorum iinee, statim atque Constantinus regiones incursare Romanas ccepieset. Suspendit bic metus consilia Bulgari, et malorum inducias Romanis fecit.

797

DB MICHABLB PALflOLOGO LIB. V .

798

*. " , - , , , 5 , . , ( , ^ , , ( , ), ' , , , , ( ) , ), , ', $ , , , . 01 ' . [. 237] , , ( , , , , - g ' , ) , , , , , , ' , ' , , ' . , ' , , , , , ^ , '

sec sollicite congeraat aut conanlunt in faturum lacero eegmentum forte abjectum oocurrerit, a?ar* proviJentia. Ad hano soilicet formavit eos aublatom statim vesti, qua tegitur, as8ailo,etiamsi diaciplinam priacoaipaorumlegialator qaidam.non bonasitnac sarto egeat. Nimirom boo citra neceaeitatem fieri jubena id agebat, ut, cum opus foret, saoe Solon aut Lycorgcs aut Dracon (hi enim neminem puderet indtimentum maau auaproprium Athenieneibus, Lacedemoniis, et quibuadam aliia aapientee aapientibus, eruditi doctie, ad rationem C aarcire et conaarcinatia per vetefamenta novie exactaacondiderunt legea), eed idiotiaignobilie, vilis aaaata pannia vestiri centonibua. Porro hia praaopiflcii labore tritus, prias faber 3 4 ferrariua, ex acriptionibua eperabataaaeculurum aeutaui aumma ofQcioas ao fornacia foligioe in imperiom produ- vitaa securilate fraerentur, exp-sditoaque ad nutum ctus et Cania deolaratua : eic illi principem appel- 347 baberet aemper omnea, nulla uspiam eollicilant. Hio gentem exoitavit ietam ot e Caapiis tudine affixoa, quippe quibua aariasa, epbippium, portis prodire non dubitaret, polliceri ausus, quo- veatia et alimenta, quibua uais egebant, muliebri cunque bellum inferrent, nunquam victoria frau- minieterio cuocta e gynaeceo auppeditarentur, ipsi dandos, ai legibua a 8 propositis accurate obaer- rei bellicffi uni vacarent spoliandiaque alienis, vandie atteatam diligeatiam impenderent. Bumma nibil praeterea negotii babentea, aut curioae inquilegum b c erat: Deliciaa averaaotor. Obviia con- rentea quid futurum eaaet. Talium auctor legum tenti etinto. Mataa eocietatis cbaritatem servanto. Tzinciscania fuit. Nam cum proprio nomine Tzincia Privatim sibi pro arbitrio consulere vitanto. Nihil bic yir vocaretur, Cania vooabulum, quod regem io vita victuqoe exquiaitum affeclanto. Cibis qui- aonat, ejua privats adjunctum appellationi Tzinbuacanqae sine mundi immundive diacrimine ciscania nomen eiflcit, nunc memoriaa commodum utuotor. Uxorea simul plurimaa habento; et bie JJ occurrens : nam cum agere de boo ccepi, nondum coram paraodarum reram ad yictum vestitumque venerat in mentem. Ceaterum hia ejus praeacriptia a t i l i w n mandanto : inde multiplicationem gentia, acquieaoeotea contingebat istoapopulosveracitatem indidem neceeaariorum abundantiam nacturos. in loquendo,flequitatemin agendo tenere, quorum Pradiorum ao eoli poaaeaaionea aeperuantor. illud libertati animi convenit, hoc rectitudini moFabrioandia domibue non imjaorantor i^vitam de- rum illud rursua tutum praBstat audientem a cirsalloriam hinc illuc, qnocunque utilitaa vocaverit, comventione fraudulenta mentienlia socii: hoo a aseidue migrabuodam adamanto. Ubi oibus defue- ounctis quemque insidioae graeaaDtium dolis liberat. r i t , aut sagitta et venaiu paranto, aut secta equi Hujue gentia principem tunc Vogam sibi fccdcre venaaanguinera augunto. Si solidiori opus alimeato conciliaium imperator cum misais atfatim luxuriaa s i t , intestinom ovis eanguine oppletum aub epbip- noatratis inatrumentis ad deliciaa Romani ueue p i u m ponnato. Sio raora ooncretum et illo oalore invitaret, minimum profecit, quod ad mollitiem coctam sangnioem, oum veecendi desiderium fue- quidem veatium eiauadendam apeotat. Nam cum r i t , voraato. Ubicuoque cuivis panni aut pellia oiborum eiexquiaiti gaatus offerri ouraaset \ariam

GBORGII PACHYMERJB

800

' , . ? ' . , , , | , ' , ( ) - - , , , ' '. . , * , . ^ , '. , , . , ^ , ' , f . 238] V ' , , , , ' - . ' . , , , , , . ' . , , , , , ' ' '

copiam vinique odorati tota dolia, his quidem non illibenter eet usus. Aurum item et argentum in vasis poculisque dono datis probans admieit. At versicoloria varii generia turo oapitia tegmina tum membrorum iadumenta ca?terorum, quarum item rerum vim magnam regia eidem munificentia imperator mieerat, heec, inquano, aapernabundua S4S in manua aumens percontabatur ab offereute an id certo prasetaret bellua iate pileue oapiti quod tegeret, ut nullo deincepa mali appulsu lsderelur, nullum dolorem sentiret; aa inaperai buio unionea castersque inaertae gemmaa vim babereut arcanam quampiam fulgura fulminaque avertendi a geatante ; vestea item illae apecioaae ao mollea num membra quae ambiront laeaitudino in labore prohiberent. Tum illo acilicet negaote, Nogas quidquid borum ioterrogans atligerat fastidioae rejectabat. Ac quanquam amicitiee mutuae conteetandes cauea uoam e missia ab Augualo vestibus eibi circumdare austinuit, breviaaimo eam tulit apatio, familiare ataiim e canioa vel ovioa pelle veatimentum reauraens, eo ee magnifice ostentana, nec minue, ut apparebat, in illo aibi quam quovia regio paludamento placena. Sic et in operimentia capitis feoit, opporluna et aibi aaaueta praa apeciobia pretiosieque eligena. Quod si qui bffio ipai attulerat forta Qngena reepuudieaet ineaao iis quam requirebat vim doloria ac fatigationie malive omnis arcendi, tunc sane ille atatim credens cuncta induiaset perseveranterque gestasset, non gemmas aut margaritas videlicet, verum proraieaam utilitatem curana. Iatum igitur tam potentem principem babena paratum imperator ad irrumpendum ia Bulgariam, quoties iadeee coniuio. visset Conatantinud.ad depredandae aut quoquo-

modo infestandaa regiones imperio aubjectae, non Meaembrcam eolum et Ancbiaiam aecarae pactorum mordicas tenebat, aed prsterea Sozopolim, Agathiopolim, Caoatritzim et aliae qnaadam arcea, a ducibua ejua oblata uaia occaeione captaa; qum ille omnia aic arripuerat, ut certua videretur non amitterede manibue, ac ne umbram quidem ulliut ex bia nuper acquisitia vei minutaa munitiunculas unquam S49 reJdore. Nam Meeembream olim poaeessam jure jam eao se putabat obtinere, quippe sibi donatam a legitimo tunc ejue domino Mytze. 5. De Mylze, et ut is imperatori Mescmbream dederit. Hic porro Mytzea, ut altiua repetens distinctios rem exponam, gener erat Aaania ducta ejue filia, cujua sororem in matrimonio babuit Theodorue Lascari8,pari Asani aifmitatia gradu admotas.Asan autem bic eat, quem bistoria dooet Joanni Ducae imperatori socium iuiese, junctiaque cum eo copiia incureasse coramuniexpeditione Occiduaa regionee, magna omnis elegantia indicia probenlem.Ut autem Joanne jam mortuo Asan regnum Bulgarorum Bulgarus ortu accepit, contigit eum apud imperatorem offendere, aimultatibua in bellum quoque aperlum prorumpentibus, Asane non aemel euas copias Rumania opponente. Sed et item contigit parum gratum auie ipeum evadere Bulgarie, multia et praecipuis ipaorum ei graviter offensis infensisque. Unde ia in perturbationes baud parvae incidit, proceribus, quos ab eo alienaverat invidia, inclinanlibus ad Constantinum, dimidium generia trahentem ex Serbis; cui nulla cam Asane cognalione juncto quantum ad suflragium prinoipatua deerai

sot

Dfl MICHABLE PALiEOLOGO LIB. V. ', . , , . \ 3, . , ( ) . , . | , . , , '

, \ . ' . " , , , ' ' , * , ' , . ' , ' fiv . ' ( , . , [. 239] . , , ,
R

ex geaere, supplevit affinitas, qum lllum ducta in uxorem Irene filia Theodori et Aaanis neple, a patre Theodori Joanne Auguato in Bulgariam ad has nuptias missa, in parijamjuria ad Asania euccesaioneragraducum Mytze conetituit. Et Conatantinus quidem urbem Bulgariae regiam Tenobum leneoa, ceteria etiam cunctie ejus principatus ornatua i n signibus, pro haud dubio Bulgarorum rege aeae palam magnifice ferebat.AtMytzeacircumaitis regionibas imperitane interdum quidem hie oontentua acquieacebat, interdum 35 contendebat cum Constantino, ac fuit cum eom bello peraequena includereaeae cogeret in arcem jquamdam noatram cui Stbenimacbum nomenest,ubiquominu8 caperetur ei periret, opportune allatum aRomanis copiisauxilium probibuit. Sed fortuna deiade vicea alternante aucceaauum, auclua ruraua animi et viribus Conetantinns tanto tamque valido impetu incubuit in Mytzen, ut his impar reaiatendo Meaembream cum liberia confugiena, inde Iegatis ad imperatorem aupplicibua miaaia pactua cum eo deditionem eit cum sui tum ejua civitatis, qua in aui servati pretium offerret. Neo recuaavit imperator, aed etatim Glabam curopalatam,qui poeteamagnus papiae fuit, cum aliis et idonea manu mililum raieit. Is ingreaaua Meaembream ejue rite poseessionem iniit Iroperii Romani nomine; lum Mytzem per Haemum itinere terreatrt perduxit ad imperatorem, qui ei perbumaniter excepto omnique amoria aignificatione recreato uberea fundoa apud Soaniandrura assigoavit, quorum annui proventue ad victum ei cultumque aplendidum abunde eufflcerent. Ubi el fpae deincepa oom fiiiis diversatua eet, paoto prias

cum imperatore inito, quo inter ipsoa mutuoconvenit ut Mytz primogenito Joanni primogenita item imperatoria filia deaponderetur. 6. De foidere imperatoris cum Serbis, deque profectione patriarckx in Serbiam ea de causa. Sic Irenae maxime natarum Augusti provisum conjugium eat. Ab bac vero aeoundam Annam decrevit paler mittere ad cralem Serbiae Stephanum Ureairo, secundo ejua fllio Melotino nupturam : nam primogenitua patri cognonomia jam uxorem habebat regia Pannoni filiara. 351 Cum igitur de omnibue ante conventum eaeet, ad exseculionem pactorum mittit imperator legatum patriarcham et cum eo aponeam virginem regio magnifice etipatam comitato. His simul ounctia ubi Berrboaam pervenerunt, expedire communiter viaua est praemittendos ad Staphanum Ureaim cbartophyiacem Veccum et cum eo Traianapoleoa epiacopum Guduroenen. Fuerat autem ab Auguata peculiariter commendatum cbartopbylaci ut procederet aponaam, priorque in Serbiam adveniena exploraret ad liquidum quodnam id esaet hominum genus, qua ibi forma vitaa ooltusque, quaa ratio conauetudinia civilia, quis ordo publicea rei, ao jus uauaque principatus. Nam cum illa proflciacenti filiae apparatum et pompam qaam poluerat maxime regiam, et cum apecie ac pretio ad magnificentiam, tum uau, et copia ad mollitiera deliciaaque comparatam, arabitioae attribuiaset, muliebri acilicet curioaitate noese avebat ecquid paria illia, aut qua iatia proportiono reapondentia, repertura easet sua fllia. Ea de cauaa juaaerat priorem eo proficieci Veccum, et aibi per nuntioa aigniflcare qua3 com-

803

GSOROH PACHYlfBRJS

irav- . * , . . 01 ' ; , ' ', , [. 240] , ' , , . * ' , - . , , , , , ; , . , ,. . ' , , , , *. . ' , , * . $(. , , ,

periaaet, priuequam patriarcha cum nova sponsa Serbiam ingrederetur. At Veceaa et Cuduraenes ubi pervenere, adeo nibil ibi ad miniaterium commodum, ad pompam exquisite ornamentum, aut omnino vel mediocri dignum magistratu repereruot, ut ipsum illorum inatrumentum ac comitatum Stepbanus Uresia admiraretur, viso tabernaculo, prtesertim autem familia obsaquioqae eunuchorumquaai obatupeacene inopiaatieaimare, quaereret quid baec tandem easent ei quem usum baberent, com vero audiaaet parlem eaae illam praemissam aatellitii ao eupellectilia reginaB adventantis, indoleacenti aimilis exclamaret : Hea, heu, quae ei quoreum iala ? Nos harum deliciarum usura non habemua; et S 5 * hajc loquena aimul nurum oatenderet paupertino eordidam veetitu ac IaniGcio intentam, unaque manu eam indioans aubjiceret: En tali nos cultu nurua conauevimus habere. Porro in cstero circa cralem apparatu nibil niai vulgare, obsoletum ac plaae plebeium apparebat. Nulla victos munditiea : e venatu illauto, ao tumultu eane venatorio, nulla epecie aut ordine miaiaterii, nulla mensarum elegantia raptim cibi vorabantur. Ut ergo hc aibi explorata qui missi fuerant reverei ad patriarobam retulerunt, utque diatinctius narrarunt quae audierant, conturbarunt ea non parum comitatum univeraum, infregeruntqae cunctia animoa, eollicitudine injecta ne inaidiia excepii spoliarentur : quid enim exepectarentmitius a Barbaris adeo incultie, quoa nullue moe aut pador, nullue respeotus bumanitatia ant officii verecundia revocatura viderenlur ab audendo quod liberet cunque? Tristea igitur biece curia Begneequeprocedebant, anxia oonatricti formidine periculorum in monumenta,ut putabant,aingulaimpendentium. In bis auapicionibue cum Aohridam devenieeent, regiam ibi reliquemnt virginem cum

familiari miniaterio: Ipei ccapto itinere lenla pergentea,pra3mittunl nnntioe ad Uteeim, quidocerent prffletolaturoa se mandata ejus et occureae ab eo missorum apud Pologum. Eat id loci nomen patria Serborum lingua aonana, ut aiunt, nemua Dei. Ea apeLipxnium progredieotibue ocourritacralelega* tio, cujus erat oaput Georgiua quidam, megialratn ilHc aimili prasdilos ejua qui meeaxon apod DOS dicitar. Huicex ineidiis latrooinio illatum damnum et ante noatri audierant et ipao referenie cognoront certias. Atque ut primo rei auditu coborroerant, 853 ita faoti accepta conflrmatione m<Beti&simi aenaerunt quo looorom maloramque devenieeent: quid enim non jure metaerest in tanta barbaria licentia? aut quomodo sperarent pareiluroa aiterii ac temperaturoa avidaa manua a gaxa peregrina eoi qui ne a popularibuaquidem SDia.iiedemqoeilluitri magiatratu coospicuia, abetinereat injuriaa exlremaa? Ceterum de negotio ipao ac foadere principum duorum tam inconaequenter atque ambigoe Georgiua iete locutus eat, ut spem succeaaua omnem prudentibuaexcuteret. Primum omniom deprebensum eat errorem imperatori oblatum in re ipsa ae aabatantia negotii, dum ia filiam deapoadere se Buam oredidit minori quidem fllio cralie, verom propter morbum incurabilem majoris heredi baod dubio et aacceasori designato regni Serbie. None auiem intelligebatur ex Georgn aermonibue vani illa faisee, quee jactata fuerant de fraoto orore ae deaperata valetadine primogeniti, qai filiam regis Pannoniae in matrimonio babebai. De crteris ad rem qoaeagebatur epeotantibuB, idem legatosDoa minue inopinata et ambigua ferebat, aliaqnedani, quorum nulla eral unquam audita prius menlio, proponens, eircuitueque vafre captana, eaqae de quibus certo conveoerat asteto involvene silenlio. Que omnia mirantibuB noetris eiinul oeearrebtnt

805

MICHARLB PAUBOLOOO LIB. V.

806

: , . , ' ' ' , , , . ' , ! , . ' . " ( ( ' ), * , 156 ) ' ?, ' ' , , [. 241] * . , , . , , . . - g , ' , , . . ' ' . " ' '. , * . , [. 242] , ' ' ' - ^ . -

pericula infests latrooiniis via?, quaa quam non Bine caosa timerentur,ipae legatus sua ejus generis recens accepta damna commemorans plenam faciebat (idem. Partem etiam momenti.nec eam levem, ad Dovum inclinantibus consiiium addebant, quae chartopbylax coram perspecta retulerat de sordibus et miseria domestica regia Serbiae, quaeque idem aibi enixe commendata dicebat ab Augusta de proepioiendo dignitati ao commodia illiae, quam, uti eeres habebant, manifestum erat, si perduceretur quo intenderant, non in regnum aut regni spem, sed io servitutem transcribi tristissimam. Bo patriarch BC reliquie in eo comitatu praecipua dignitate conspicuis omnem infringebant impetum ulteriue pergendi, utique reputantibua nullum cnaptorum cocnmodum aut ealtem tolerabilem exitum, nullam longaeac laborioeffl vi fructumaperandum apparere. Ne pactis quidero videri conatiturara fldem, si futora e preeaentibua aestimarentur. Quid igitur attineret in ambiguum et obliquiaanfractibus
confuBum negotium velut i n caecum perplexumque

labyrintbum aeae altius et irrevocabilius immergere,et noo potiaa deprehenaa vel aera 3 5 4 fraude pedem atatim referre, tandemque imperii honori, imperatoriaa virgiQie dignitatiaalutique consulere? Talia illia deliberantibua etadbucaententiae incertis superyenit quidpiam, quo suapicionea in metum et exapectationem verterentur certam grave quiddam et exitiale patiendi, ei porro pergereat, eiquidem incole regionis per turmas accedentea recedenteaque,ubi comious aapexerant minime familiari vultu, ac aic epeciem praebentea euntium praeoccupatum inaidiis locum, unde noctu erumpentes impetum facerent in peregrinoa, quorum Uer explorasaent et qoam multuqa prd traherent praeaenti conapectu observaasent, formidinem nostria admove-

rant, quse cito in dolorem tranaiit Nam non ita mullo post nooturni graesatores clam appulsi.pede auapenao summa cura atrepitoa vitandi,equoa noatrorum abduierunt et cum iis qaam loDgiaeime fugeiunt. Romani aub auroram furto agnito quarunt auctorea facti, de obviis percontantea ecquid horum noaaent. Sed vanum soilicet aludium erat iodicii teatimoniique corrogandi a consciia furum in 8uos ipsoram popularea sociosque, quorum rapacitatem baud paulo imitaturi libentius quamaccusaturi viderentur. Itaque prudena conailium fuit rera istam non nimium urgere,ne ista ipsainstantia irritata gens barbara, belluinam feritatem bumana celana specie, pejus aliquid funestiusquedesignaret.Tamen ne quid intentatum relinquerent, magistratus locorura adierunt, rogantea ut equos aibi restitui curareot, sine quibus institutum ad regem ipsorum iter perficere nequirent, Verum ab bis nibi aliud impetrari potuit nist ut equos ipaie regionis ejus, nuila parte cum amisaia comparabilea, offerrent. Qun videntea nostri ad coneilium tandem in proram, 3 5 5 quod aiunt, incumbendi reflectendique retro itineris compulsi aunt. Referentes ergo pedem quam maxima velocitate in tantis difficultatibus licuit, Acbridam se reoeperunt, ibique reeumptam regiam virginem Theasalonicam deducentee, inde omiesa jam omni cogitatione i n dignae ac pernioiosae afflnitatia ad imperatorem redierunt. 7. De Diirhachio, et de lerrmmotu quo est illa civitas eversa. Circaboc tempus aut paulo postcontigit miaerabilia et omnium digna lacrymis Dyrracbiensis cladea,buno ferme in modum. Mease ineunte Martio eonori e terra fragores increbuere in atrepitum fere

807

OBOROII I

LCHYMERA
i

808

, ? , . * , . , . ' , , , , . . ' , , ' . , ($$ , . " ' ,

. , ij . , . ' ' . ' , , ' [. 243] , , , , , * . '' , , -

, (
),

continuum; quales boasmoeeive boatas cum vulgo loquene quis dixerit. Hi nimirum clare denuntiabani immkens malum.Gum sicaliquandiu inferne tonuisset, repente die quadam acutius et continentiusinsoauere ccapta tonitrua.quo eorum augmento moti quidaro in formidinem acriorem tectia excesserunt, diversorio extra urbem quaesito, ut si quid iode funestius ingrueret,salutem io tuto baberent. Nocte porro auperveniente diumis bojuemodi tumultibue terrflemotus inoidit gravis et omnibue de quibue eat fando auditum vehemeotior.Non enimis erattremorquaei quis dixerit terrae in obliquumnutantis, eed reciprocus validiesimus impuleus, nuoo velut contrabeatia aese, nunc impetu contrario ae dilatanlia ei ejicientie aoli. Quo ex alterno auccuaau contigil univeraara illam momento a fundameDtia everti concidereque civitatem. Domus enim, quae, illam conflabant, et illa quantavia oxatructa flrmitudineexaggerataque a3dificia,baud paria reaiatendo proatrata aunt,deprehenBi3 intua bominibua miaere oppreasis, aemine qoo aut qua effugoret babenle. Namerumpentibuae propriodomiciliodomaum andique aliaru rn ruin83occurrebant,utsperabiliorUe salua sub lecto manentibus quam prodeuntibua videretar. Sed et ai qua para domuura terrae assultibua obsiateret (nulla aulem fuit domua quae non ealtem ex parte iia dejiceretur),ai cujua,inquam,aedificii membrum flrmiua non labefactaretur concuaau terrae, superne tamen obterebatur altiorum in vicinia murorum caeu. Alia quippe euperaliam oadendo cumulabatur domus,ita ut eiquem in primasuccuasionefortuna eervaawtquaedam, noniongum id beneflcium esset:alia enim moxBuperincidens domus exitium frustraeervatoreprasentabat. Quara ergo subitum ac vehemen8,tara ineluctabile ulla vi, ulla fuga vitabile malum erat, ut oommo-

dissima sors plerorumquevideri potoerit,quosdormientee, velat triete eomnium, more invasitdacrifecerunt eaim angustias praecessuri, al vigiiarent, fatum extremum metas et desperatiooia scviesimos horrores, qui calamitate improviaa citraeenaum haasti seee perire neecierunt. Qu precipua felicitaa lactentium aut Doadum per atatem rationia compotam puerulorum fait. Talesenim obritisoffocative unam experiebantur mieeriam corporum, nullo pravio exacerbatam angore animorum. Inter haec cum ad aonitum ruentium teciorum, ad clamorea et gemitus pereuntium hominum accederet horribilis iremitua inaolito quoque eimol eeto effervescentis marie, qui adhuc supererant hsc tamatrocium initia dolorum aon uni quantovis asitato infortunio rerum bamanarum, sed oltima coneummalioni naturaeacmundi universiprelodere putabant. Gum enim ad mare tumullaoaiuB tum quam antea unquam intainesccoB eitaDyrracbien8is urbs eaaet, cumque ex urbis universs varia ruina, ex colliaione cadncarum moliom, ex ejulatibue coneternatorum aut morientium concentaa borrifice mietus immanium sonorum fragoruoqae aerem compleret, qui extra Oyrrhacbiom illi nocte fuerunt, accipientee attonitia auriboe tumultuoeisaimam iatam confueionem vocum ct etrepi* tuum borribilissimorum, nibil sane eoepicari mitius poteranl quam advenisee finem 8 5 T extremum rerum bumanarum et faialem ccali ac terre deetroctioni diem.Hac violentia per spatiom temporiflnon exiguum graesatus in urbe terraemotua nibil ibi jam in quod pergeresevire reliquamfecarat; preter arcem, quaa una illaaa etetit, omnia edificia collapsa omnes io iis repertoe homines connuoni sepuloro tamulaverant. Eam tragioam ubi lale oitendit oculis speciem ortus diei, qua tam diramexi-

809

D B MICHABLB PALBOLOGO LIB. V .

0

810

. *> &* , * , , , , ' , , . , - ', ' , . ' , , ' , , atptaat , . , , , . ' , , , ' - , , , ' , ' ' , > , , , , , , . . '. , . ( [. 244] (5 -

cepit noctera, concurrerunt ex agris undique quam maximo numero, eumptis in manibus ligonibus et marrie omnique terro movendae apto inatrumento, quod cuique ta manum quasrenti venerat. Cum bis acervum illumiraraanem ruinarum,qui pridie urbs fuerat, uadique aggressi fodere coeperunf, eive ur- ( gente cbaritate, si quem forte miserum adbuc spirantemiuterrutaetciBsadirutarumndiumvindicare

bfiec ad extremumauipastoriaacceasioreliqaitplaDe deeolatam. 8. De rege Carolo, ut is clanscm armaverit. Hac tempestate fortuna regis Apuliea Garoli, qui jampridem Manfredum debellaverat, in flore atque apice felicitatia erat. In priroia apparato ingonti navali potena ot formidandus habrtur. Palam autem ae ferebat infensum imperatori obsoeietatem affl nitatefirmatamqueipsicum Balduiao intercedebat. Gui velutjus vindicaturue pristinurn,oxpeditionem in urbem Gooetaniinopolim adornabat, naveequead id et prsavalidaa et pluriraaa et tura corporibue ium armis tum casterie utilibuaad acopum rebua copioaiasime inatrncUB corapararat el congregaverat. Neque hia contentus a Papa etiam petebat et ardentibua icstabat precibus, ut Conatantinopolitanae bujusmodi expediLionia auctor ip?e fieret eeque ieti negotio preficeret: dignum enim ease id bellura, quo videlicet repetenda flliorum ejua easet boredi tas, quud Patris communia nomine auspiciisque generetur. In quaa illia conaentientibus, Ecclesia quoque consilium probavit, et cooperaturam ee ad effectum volorum quam posset raaxime promiait. Hia tuno agitandia conficiendiaqueintentuBCarolua erat. Imperator vero proraus imparom se aentiena iati auatinendo bello, nec quidquam dubitans quin auccumberet Roraana res, ai contra eam Carolua doceret tum illam, de qua dixi, inalruotisBiraam claaaera, tum simui fortissimom, quera item paraverat, tarrestrem oxarcitum, Brunduaio in Oyrrbacbii navale jam vacuum et occupanti expoaitum mox, prout deatinaverat, 3 5 0 deportaadum. B i fariam enim isto modo partiri oopias Garolua de

ab interitu possent, sive, quae maxima pars crat, instinctu avaro cupiditatis, ut tol divitiaa ibi cum possesaoribua sepultas nec alium jam habentes legitimum hsredem, doroinis cum sobole et cognatione aniversa paritcr occumbentibus, in suos ipsi usue auferrent, aecuri foreneiura tricarum nec metuentes interdictum unde vi. Hic aliquot dierum labor fuit, quo illa veraando ecrutandoque evoluta coogerieaetinunam utcunqueaequatamcomplanata superflciem eat. Ex eo multi campo meaauero aegetem auream, ligonibua usi vice falcium, Albanitoa caateriqueoircum habitante8,dcmumque cum praeda recedentea plane deaertam reliquerunt illam olim urbem, ubi fuerit aignia nunc tantum exilibuamon8traotem,in urbibua nuroeratam dicia tantumcauaa, et nomine lenua, cutn modo urba non sit. At ejus antietea Nicetas unua repertorum inter ruinaa, et servatua auperates ille quidem, caeterum in multis cicatricibua reliquia ex plagia quas illapeu saxorum tignoromque aoceperat, luculenta veatigia mirabilitervitati pericoli circumforeD8,memoriaipaa cladie, qaam viderat et eenserat atrociorem S58opinione omni, perculaus adeo eatut Jocum fugeritnec suatinuerit inaiatere aepulcro sues metropoli8,quam orbatam oivibus, corona mcBnium et diflciorum elegantiam omni ornatu, opibua quoque apoliatam,
PATROL. GR. G X L I I I .

26

811

Q80R0II PACHYMBRiB

812

), , \ , * $ , . , ' ' , , , , , '- , - , , * , , ', , , , , , - , . [. 245] ' , ' , , . ' . " . ! , , ( , ) ,

oreverat; et jam misisee Dyrrhachium dioebatur qui Bolum praoccuparent ubi eteterat illa oivitas, quatn etiam, utierebatur, reiloere cogitabat. Gum, inquam, hcec eeoum reputaret imperator, alia omnino ratione quam vi aperta instantibus occurendam malis cenauit. Miseitabat igitur frequenter preces et lilteras supplices ad papam, non per legatoa aot homines agnitoa pro euie (fruatra enim tales mittere conaretur, tenente citeriorea Roma provinciaa et quaai portas ipaas aul pontiGci Garolo, baud dubie probibituro ne tranaircnt), aed per alioa fidoa et non auapeotoe ob diasimulatum babitum tabellarioa,et perquosdam Italoa illustrea, quorum aibi amicitiam paraverat quoeque a Caroli partibua alienoa norat. Utebaiur et ad id interdum ejus generia bominum miniaierio,quo8 Lalini Frerioa vocant, quaai dicerea fratrea, quos ad id aibi officii prsslaodum artiGoio blanditiarum attraxerat. Rcrum tnterventu omnium multus erat in obaecrando obtestandoque Pontifice Romano, ne aineret Garolum exsequi qu deatioaverat, neve permitteretChristianoa Ghriatiania bellum inferre : ease enim nosquoque Romano8,quo8 Latini Greecoa appellarent, uni eidemquo subjeotoe Gbristo, tinum uniua Eccleaifle corpus cum Italia conflantee; ae quoque papam habere alque agnoscere spiritualem Patrcm,epiaooporam omnium prinoipem. Haio professioni proraiesiones in posterum plausibiliores addebat, daturum seei videlicet effioacem operam quo in unum ovile redigeretur Eccleeia Dei, nationum discrimine sublato,et ecaodalo damnoei discidii, quo dudum peroioiose commuoie ooncordia diriraebatur, de medio amoto : nihil enim jam obstiturum quominua id fleret, reetitutie in patriam antiquam suam Constantinopolim illie qui ex ea t 6 d dudum pulei per Latiaoe fnerant. Talia aimul subinde inculcabat, eimul aurum trane-

mittebat ad oardinalee, qus vox Latina Grece reapondet Bigniflcanti cardines, stadens bac arte papam, qui et ipee, quod de Gbristo dicitur, quasi oatium est, hia quasi cardinibaa ei afflxia in quam ipsi esset utile partem in?ortere, quod non fmetrt tentavit, impatrato tum a papa quod petebat, et Carolo ne aibi bellura inferret probibito. Ipae autem interim imperator magis magiaqua attendebat paci Eccleai procurandoa arctiusque etringend, hominea ltalic ditionis, maxime ei ecclea:astici cseent et Latioi ritua, forle Conetantioopoli peregrinantea aut degentee benevolentissime admittens adhibensque. Id quod obaervare licuit in epiacopo quondam Groton, viro iitteria diviuis pererudito et licgua juxta ulraquo diserto,quem in patriarcbs comitatu collocatum eique commendalum postaliquod tcmpua eacris Graeci ritua veat'bua induit, volens proouransque ut eccleeia bic ei gubernaoda per delegationem, ut solet dici, traderetur; cujus delegationis capax erat, quippe qui ejae, quam primum fuarat eorlitus, cura et gubernatione liber easet. Quod effectum haud dubie fuieset, nisi sub haec ille deprebensue moliri nescio quid inimico animo in nostrum damnum, in veatitu quidem Greco perBeverare permieaua etiam postea fuieset, tamen amissa deinde imporatoris gratia exaulatum oirca Heracleam Ponti miasus eseet ob neecio quam civilem causam. In qua ipsa eam adbibuit moderalionem, ut declararet non obstare se quominua eo, licet exaulante auo jueeu, Ecclesia ad quodconqoe utilem putaret uteretur. Alioe vero Latinoa plarimosetin iie eepieaime Frerioe, bamaoiler excepit et in eccleaiam misit, ut ibi ab epiecopis et patriararcba in omnem libere eacrorum communionem admilterenlur, oblationis, psalmodi, ingrwsus adytorum, stationum, participationie t l l difini paniB, quem antidorum vocant, cunctia hiece oom-

813
, flifoo , ( ) , '. "

DB MICHABLE PAUEOLOGO LIB. V. , -

814

(5

[. 246] , , . ' . * - - 1 . . . . .... ... . ' *... 1 . . __ . _ ! L_.. . 1 \r . _ , " , , , , , ' ' . ' , . , , , [. 247] ' * . * , ^ . ' , , . (3 ,

, , , , ' , ' , , ' . Et , ' , , ' . * ^, , , . '

municationibus (excepta interim sola perceptione aacricalicia : non enimhanc illi qua?rebant),quam serio procuraturum spoponderat et perpetraturnm receperat, Eccleaiarum pacem jam nunc auapicana ^ et seosim uaurpando obataculaqueamoliendo prmuniena.

denique obliquorum et a recto inflexorum morum bomo,quibua dirigendie aptiaaima eaaet amuaaia domeatici exempli el late celebrata rectitudo aancti ejus regia tam arto illi aanguinia vinculo conjuncli: non enira rectum ad obliqui normam exigendum est (enimvero depravatio haec quidem,non correctio easet),verum obliquitaa detorti exaequanda ad rec9. Ut legatos imperator ad regem hrancix miserii. tum, ut sic sua constet regula ratio ac vis origine Misit autem et viros ecclesiasticos multae digni- indicata vocis a regendo et dirigeodo ducte. Quod tatis, uim merito virtutumtum officiorum auctori- ai pereuadere fratri non posset, certa ageret apud tate quae gerebant, ad regem Franciop, Caroli genere papam pro Grcecis, fratribua et ipais et eodem fratrem, qnanquam utriusque morea rainimum Chriatianorum nomine dignatis, sicque conaretur iater se germanitatia pra3ferebant. Hi autem fuere infringere fratris macbinationea in Roroanoe. His cbatophylaz ecclesis Veccus etregii archidiaconus ab imperatore mandatie acceptia, dant ae in viam cleri Meliteniotes. Hia cum non licet recta Brun- legati comitatoacaatellitio atipali numeroBO paritcr dosium trajicere propter ibi dominantis Caroli et ornato,regio ipsicultu inatructuque supellectilis metam, prescriptum ut via terrestri Auloneru eplendid,imperatoriarum imaginum ac vasorum, equitando ae tranaferrent, indeque nave conscensa ut longo iala portantium tractuceteraque magnifiper altum in Fraociam tenderent, illic regem con- centia illuatria pompaa mirificam egredieotea urbe vcnturi obicunque veraari eum contigiaset. Scopua attonitis viau populis apeciem fecerint. Aulonem legationia erat regem donia et verbis quaotum fieri pcrvecti, ubi nave illic conacensa Pacbyoum Si poaeet delinire, conarique adducere ipsum, quem cilisa tenuerunt, audiunt tranagreeeum regem fama ferebat pacia ease studioaum, ad suadendum adveraum litiua prope Cartbaginem, quam nuoo fratri acriptis Hlteria oe bello ioquietaret Orientem vocani Tunipaim, cum iElhiopibue Africam tenenErat autam veriaimile magnum pondua habituram tibus bellare. Ergoibi morati paucia dieboa, aolaactoritatem majoria oatu germani, qui rex a venles ad Siculum emetiendum fretum Tanieaim priucipio fuiaeet tantumqaeipei potentiaprsataret, veraus, iiavem illocurau fregerunt, et parum abfuit ad baec qui vita rectua et moribue ioculpatus quin mergerentur. Ut autem vix tandem multa haberetar, ad emolliendam animura et feroces perpessi exscenderunt, regi exgravi morbodecumimpetus frenandos Caroli minoria natu fratris, qui benti litteraa imperatoris reddiderunt.Rexincertua naper tantura vocari rex coepisaet, angostiuaque quid agcret, bino quidem morbo urgente, inde ac opibueftM fraterno inferiua regnum baberet, belli diatrictua curia, auperaedebat expeditione ne1

815

GBORGII PACHYMKRA5

816

*> , - _ , [ 248] . . , '. ' , . (5, , , , , ' , , ' , ' , ' , -

^, , . 01 ' . , , ' ^ ^. ' , . , ' , , . fl ' , ,

r

. , , , , , , '' , ( ) . . " .

gotiorum, intentuB valetudini 868 curand. Per haa moras feriebantur oculi quotidie nostrorum ppectaculo luotuoeo atrocium ct cruenlorum Latinoa inier Agareuosquo ceriaminum. Aliquantum a liitore fossam Itali longam duxerant, et quod eam inter ac mare patebat epatii tenebant. jElhiopea Garihagina pro arce usi ad receptaculum tuta, ejue fiducia erumpebant audacius in hostes. Hino quotidianae velitationes et pugnae conserebantur, plurimis utrinque cadentibus. Grassabatur intarim perniciosa pestis, densabanturque mortes, adeo ut funeribua Libitina deesset, euperstitibua ad cadaverumaepulturam non aufficientibus.Unum scilicet illud ad tragioam Iliacorum roaloram faciem deerat, qood pyraa mortuorum non arderent, sed fosaa eadem illa profuoda et lata, quaa vivoa tuebatur, deiunctos hauriret, tanto jam numero, ut brevi complenda videretur et ad aequalitatem attollenda campi; tam in eam multi quotidie partim bostili caeai ferro, partim lue peatifera exatincti devolvebantur. Vigebant lamen animia reliqui ; et sibi conacii pro crucie gloria periclitari eese, ardorem audaciamque a causa belli trabentes, fortiaaime advereua quantamvis fortunaj iniquitatem nitebantur. Rex Interim morbo invalescente in eura redaotus atatum ut de vita ejue desperaretur, allocutue tamen legatoa cat, magnam oalendens propeoeionem ad pacem ioterimporatorem fratremque procurandam. Eamque conciliationem pro viribua 86 promoturum, ai vita auppeteret, promisit, exspectare inlerea ipaoa et quieecere jubena. Ab bia dictia poatera ei diea euproma illuxit. Rege raortuo, qui oi aatabant, defuncti cadaver, pro

( 1

merilo animaa, quaro Deo esae charineimam persuaaiasimum babebant, noguentis delibatuai ei alienie fervenlibus incoctum pretioeia condiderunt 864 loculia, venerandaa illas eeoum in patriam reliqniae relaturi. Legati vero nihil nisi vacuas, quod dicitur, manuaei tantia promisaia reportarunt domum.Ceterum imperator per regia mortem ape fruatratua sua,non tarocn deatitit alia ad destinatum via graasari, sed multia aliie apud papam interceaaoribue adhibitia (nam ingens a Garolo metua omnia experiri auadebat) impetrare abeout Garoli expeditionem impediret conabatur. 10. Ut ad famam vcnturas infestoe classis i% urU imperator prxparaverit qu& necessariaputabantur ei tuendx.

Nec porro idem bia conatibus arte Martem avertendi adeo confldendum putavit tanquam baud dubie 8ucce88um optatum habituria, ut apparatoe negligere, bellicoa : eimul enim providendicia omi nem evenlum quse ad vim arcendam opus essent, diligentem impenditoperam.Primum omoium frumentom invexit in urbem tanta copia, nt qood ab borreia publicia et turribua expletie multum adhuc supererat,deponeret apud civee eignato DUmero, repreeentandum ab ipais pari meoaara, quando repeterentur. Induxit et numerosisaimos suum gregea, quoa item civibua dietribuii, decem cuique plua minusve porcia aasignatia. Hos qoi accipiebant,occidere confeatim jabebantur, et intestina quidem sibi habere, membra solida aaliU publico eervare. Immensam ad baeo comportari curavit armorum omnia forma? copiam, jaculorom praaeertim,8agittarum ao tclorum cujusvie generis.

817

DE MICHA&LB PALA30LOGO LIB. V .

818

, . . ' , , , , ' . ' , ' . , , ( , , ( ) 8 ' . ' (5

, ; , , , , , ' [. 249] ', ' ' , ( (5 ) . , , (, , ( ) , ' , .

Ballietae praeterea ei maehinae ejaculaodie eaxis fundum immisso argento vivo. Moli quoqoe Illi fleri plnrimae jusait, fabria earam artiflcibus juata muri oircalaris inaedificavit loricam idoneaa aliitumercede numerata. Claseem in primia expedivit dinis ad navee intua poaitae tegendas; tum ostio euam, canclisque neceesariia inatruxit. Arcbitectis clauatri ejas catenam ferream imposuit exlerius itemetstructoribusuno temporeadhibitispluribus, arte commiasam foranrini ad eam inserendam in murum urbia qua mare spectat geminavit alio a- aaxis vi cavato. Haec ccnaecuturum ae putabat iato Btructo : namqui partibuacivitatiaad terram vereis munimento, ut tutas a vi omni ea atatione haberet pratendebatur duplicatua ubique dudum fueral. naves, et ut illaa inde 666 opporlune in bostilee 365 Multitudinemquoquequam maximamfortium ^ averBas possent erumpere : providebat enim fore etexercitatorum bellia hominum, quaniam abundo ot invebentea seso ad oatium ejus porlus Latine suftecturam rebatur cunctia aimul locis vaatea urbia naves, adituque probibita obice catena?, ibi dia defenaandieJam nuno oongregatam certia extra ur- propler maris fluxum conaistere nequirent, eicque bem atationibua diapoauit, introducendam in tem- in eaa, simul proras vertiesent, nostras a puppi pore cum armia et oommeatu, qu foria habuieset. faclleactuto poseent impetum facere. PreoccupaMiait etiam per littora ei inaulas qui maritimoa adi- vit quoque renovato fcedere ao premunivit Genutue munitionibua praeoccuparent; in quo delectum ensea habitantee in Pereea, ne Latinis ee adjungeet jndiciom adhibuil,Don portuum exroquocuncto- rentad urbem simul oppugnandam, sed volentea in rum, auepicieodam defensionem ocnsens, navale fide pactorum perstarent quiescerentque. Qwn eiqoidem Blacbernarum non probabat, quod naves, etiam ad quanlum posset prevertendum ne libido 8 que ibi relinquerentur, bostili contra appulsur eoa caperet cum popularibue ipeorum Italie, ubi claaai advereaa objiceret; id quod ad pugnae eucoes- armati adveniaaent,aliquam saltem communlcatiosum plurium vi aumma ex alto invehentium contra nem usurpand i,quo utique im pulsu ra erat eos necespauciorea terraa admotae,pericuiosum existimnbat. situdo cognitionia et generis ao patriae communis, Vetue pariter navalo ipai non placebat.Vetua navale et peculiariter invitatnra hostium ab ipeis verieivooo non ilInd,quonuper Latini urbemtementea ute- D militer vim belli temperaturorum moderatio, pelbantar,quodeat propemonaateriumCbriati benefao- lexit blanditiis beaeficiieque precipuos eorura ut torie,aed alind port vicinam,quaa ab Ulo porta3 nava- clientes sibi et (quod eorum rocabulum eat) ligii Hsnomen aocepit.Causacur bocdiaplicerelerat,qaia fierent, hoo eingulari professe eubjectionie officio totum illud cornu mart prflatentum Iate portuosum ad fldem inconcuaeam devinoti. Inter haec varie eet,etparemcommoditatemibi8tandihosti!ibuajxta providenda parandaqae non cessabat variie eubRomanieque probebat navibus.Sed intelligena fore inde missitatis via maritima instare apud Papam, utile Romanis navibue posse Latinas a tergo adourgendo quod ccsperat; et quia contingebat fieriri (eio enim et audaoina pugnaturoa viros,et rebua quenti pontificum morle alioe ex aliis papas fieri eecariae cooealtum iri),Contoekelium qaodBlanc ut quemque de novo creatum noverat, etatim deliadjaoet readifioare voluit. Haque locum ambivit niendam per auos sibique ut' poterat conciliandum murolapidiboemaximieexetfuotOjetcomprebeaanm curabal.In capitebarom omnium cum papa tractatioeogyromare profundius effeoit, deprlmi jubens num ponebatur epecioea illio ei optata res, cooot-

819

GBOROII PACHYMBJLB

. , . #. ' , ' , , . ( ' , ' - . 01 ' , ) , , . , , ' ' , ' , . [. 250] , , . , 8: , * , - g , ' ' ' . '

liatio Eocleeiarura et antiqui ecandali amotio. Ad conditionibua memoratis paoiscenda : ecandalo boc llle sic agendum movebatur exemplo e Joannie porro amoto, pronum deindn aperatu erat non Duoae principata repetito. Memoria quippe non gre impetrandum ut expedilio maritima Garoli, ita vetus exeiahat, Joanne Duca iraperante synodi qua praaertim iimebatur, inde impediretur.Qna ex coneenau decretam missamque legationem ad pa- re Romanis presena idemqueqoantivispretiifructue pam, qua nostri profitebantur eeparatos obsequi exaisteret, nempe ut firmarentnr secara poeaeasione nuper tanlo vix labore recuperat patrie, pontifici Romano ejuaqae in aacra liturgia mentionem rite facore, si ia aocielatem abrumperet neu cogerentur, quod miserrimum idemque aon cumLatinie urbem Conetantinopolim tcnentibus, et vitabile aliter eeset, quam ab heri aut nudius fere 86 illie auxilia non miseurum polliceretur. Ea le- tertius revisere coapieeent ex tam diuturam Umque gatione functi eunt episcopi duo, S67 Sardensis dira servitute summa vi receptam dulciBeimam patriam, relinqucre iterum et ia longinqua exsilia Andronicus el Cyzicenus Georgius. Fecisaentque redire. Talia imperalor aaeidue aecum repotaas, ooatri quod offerebant, ei illi propoaitam conditionetn accepiare volui&sent. l n bao recordatione et apud familiares dieserena cum continaa inculcaelebria facti comparana imperator ambo tempora, tione periculi extremi eque 868 cunctia impenreperiebai magis nuno neeessarium id coneilium dentie, cujue beBC uoa prevertendi offerretur via, videri, eiquidem tunc, iata majores noatri pacisce- multue item erat in suadendo ieta tnm patriarcha baatur ad recuperandum quod non tenebant: mo- lum synodo. UU autem etsi obiter hso potiua ac do autem agi de non amittendo quod in manu ee- perfunctorie quam libenter audiebant,per ee iamea eet. Solet autem majua putari malum perdere tunc iulerunt gratam eam sibi juoundamque inferri qaod poaeideaa, quam non acquirere quod tibi de- mentionem, velul ea ipsorum demulceretur aubitum exietimee. Si ergo recie ao prudenter tuno res; quod faleo eimulabatur, loage ab arcanie disnoetri pro ape recuperandi urbem talia promiltere crepane eensibua. Verum illis ut non placebat ncpotaerunt, quidni DOS eusdem sine justa vitupera- gotium,ila nec euppetebat praeeens aDimue ad obtioae paciscamur in praeseati meta ejusdem urbis standum coram in os principi contra nitenti,cuju8 amittendffi; cujua nempe jacturam vitare aliter gralia et vereoundia obooxie conatricti acquieaoennon possumoe? Manifestum autem ease non poese iium epeciem prsbebant. Utcunque illie certum erat peretare deinceps quoque in semel adita posnlla ratione agi cum papa spe inducendi eum ad favendum Graecis, niei prima ia froate tractationie seesione auctoritatia independentis, qua Ecclesiam, talium rerum promissio oerta collocetur: quandiu ut prius, ab omai absolutam alieni primatue eubenim conciliatio Eccleaiarum non oetenditur, per- jectione ee fixum habebant tuiluroa, ne cauponum siat ecaadalum vetue, et conventionie omais viam illiberalia eortis homuncionum eubjici unquam obstrultlapiaqoidam antiqus offen8ioni8,invetera- ipao (quod abominabantur) judicio contiogeret. taque Latinie consuetudo Gracoa existimandi vocan- Diesimulare autem ia iatia initiis tuio se putarunt diqoe Sarracenoa alios; qui aenaua quoad in ipao- poase, primum qula nunquam ipais in mantem venit uno aic momeaio coneummandam rem, quam rum viguerit animie,fruatra apereturullam unqaam proceesuram cujuevis cum iis concordis ineund movere incipiebat iraperator, verum eventurum rationem.Qaare euo serviens tempori omnino con- nunc quoque confidebant quod eiepe aliia aliaa imperatoribua idem aggreseie usa venerat,nampe nt stituit boc aeternorum diesidiorum eenaen el neceaearie eonciliationis anicum obicem tollere,paoe dieturbaretur per seae negotium, eponte nalia, nl

821

DE MICHABLB PALASOLOGO LIB. V .

822

, , * , , ' . ' . , ( , ' , ' ) , ( ;) , '. , , ^ , , , . ' *, , ' ' . , , , ( , ) ' . g , ' . . " , ' ' ' . , ' [. 251] ,

fit, in ipao tractationis decuraa offenaionibus colli- viderentur. Illi autem in tuto manauram aalviaauia dcntiam sese voloram etudiorumque inier parles privilegiia ac juribua Eccleaiam,quidquid iraperalonge divereis utrinqoe preoccupataaaffectibuaet torietis molitionibaa utilitatis intuitu praeaentia aenaibus; undein plenum effeotum eincer conoorefOceret, arbitrari, ui dfotum est, quievernot, vel d i perduci tractatio nunquatn posaet. Deinde ipaos illo quodam tacito eilentii euffragio coroproquia vel ei forte conventio partium aaaaeneu ooa- bare viei qua3 iraperator movere de talibua incepleaceret in pacia utrinque stipulala, (haud secututabat. Nec proceasu ipsoa negotii per lentaa tracti turam tamen unquam opinabantur exparte Grffico- moras ezcitati aunt, stolide aecuri per opinionera rum exaecationem propter alte impressam anixnis falaam, qua ccepta ejuemodi nunquam ad finera natioais illiue unifersae avereionem a ritibus moprovehenda perauaaum habebant. ribosque, ac prsesertim imperio apirituali auctori- ^ tateque in rebus ecolesiastioie auperiori agno- 11. Ut consiituto papa Gregorio imperaior cum eo traclari pacem procuraverit. ecenda Lutinorum; ex qua irae odiaque in tantura exarsiaae diaaidiorum aternorum inceadium videDum hfflc agitantur, Gregorio qui erat in Syria, bant, cui bona fide reatioguendo nullam suffectu- virolate celebrato famavirtutiaetinaigniteretudioao ram appareret quallacunque conciliationis inter aatique Eccleeiarum pacia atque coocordi, tancapita partium, quantavis aancite religione, reve- dem inpapalem dignitatemvocatoeteSyriaRomam reniiam.Ei fiduciaa Eccleai tunc noatraa principes jam ad boc proficiacenti, venit in mentem mittere indormientee,pra3terquam,ut dixi, placide admise- ad iraperatorera certos hominee cum litteria, qui runt primam illatam ab imporatore mentionem sub- euxn primum a ee bonevolentiaaime ealutarent, jectionia papae proQtendsB, ultro etiam,quasi auspi- indicarentque aui vocatiooem ad papatum,denique canteaconoordiam, Frerios et reliquos Italos, qui declararent ingenti se ardere deeiderio procurand tonc Conalantinopoli veraabuntur,beD6volenUa noa pacie Eccleaiarum et firme intcr eaa conciliandea vulgari amplecli deioceps affectarunt communio- concordiffi. Quocirca aignificarent, ai pari atudio nem ainediacrimin eadmiltentes eorum in omnibaa teneretur imperator (audierat enim Gregoriue quid quffi Chriatianam religionem attinebant; et si D ab ipao meveri coapium de boo genere fuiaaet, S 6 9 quid plua exigeretur, baud ae prafacte repu- quidque jam auper ea re deceasori euo papa? Clegoaturos prae ee ferebant,nimium aimplices quidam menti nuntiandum a ae curaeaet),nunquam ei fore ac stulti (quid enim dicam leniua ?)qui non aentiren t commodiua tempus ejue negotii 870 traotandi q u i d ageretur,et quem in exltum ab bis principiia quam ae papalem oblinente dignitatem. Talia cum pronua lapaus easet, praa meotis bebetudine non Gregoriua imperatori per Frerios denuntiaasel, prospexerint.Oportuerat enira a primis jam initiie maaifestam fuit imperatorem quidem per puaillaobatitiaae acriter ao olare raclamaaee, denuntiando nimitatem aolum, roetu conaternatum apparatuuni neutiquam ae accepturoa aut ratam unquam habiGaroli, ad iatud procurandae paoia Eooleaiarum turoe conveationem ullam,qua dudum apud ipaoa conailium appuliaee animum, nullamunquam abasanoitade prerogativa auae eodia deque aliia dog- que hoo foret rei talia cogitationem auacepturum : maiibusao ritibue,ab usu eenauque Latinorum ab Gragorium vero in idem atudium inoumbere eola horrentibua, reaciadi vel infirmari quoquomodo oaptum ejus rei boneatate, quod videret quantum

823

GBORGII CHYMERjB

824

, * - , ' [. 252] * , , , $ , 6 . , , . ' , , , ,

,
, , -

, . ' , , ' , * , ' ' , , ' , , . , ' . , ^, , , * , . ' , * \

boni exea concilialione redundaturum in publicam felicitatem foret, reputaretqae nec justum nec conveniens esee tales ac tantas geotes exignis causis in ternas implicari eimultates, quantoque conducibilius futurum eaaet, quecunque ipsarum in oulpa deprebenderetur, eara bona Gde emendare ao purgare crimen suum, aublataque offensione praabere fratribus pacem, viciasimque acceptara sincera mente colere; aut certe si postdisquisitionera conataret nihil in ulravia essequod jure culparetur, pereeverare tranquille arabaa in propriia unaraquamque officiia ac ritibua usu legitimo atatatiB,nibil alteri succensentem,nec interneoinia, ut bactenua, invicem odiis contentionibuaque commissas implacabiliura et exilioaarum ulrique discordiarum funem ducerc; eufficere quippe ulriaque boatea crucia,quorum finis interilua. Abunde, i n quara,ac multoplus quam eit satia euppetere gentium infen8arum,in quibus oppugnandie quiChriati nomine cenaentar virtutem suam bellicara experirentur, quibua ballie et vincere glorioaum et vinci ealutaro eet propter ingeotem raercedem illis qui auom etudium, opera etiara aucceaau caaea, oatenderint a Deofldeliasimereprosentandam. Sio invicem affecti animis imperator et Gregorius, hic quidem ooapta via progrediebatur, ordinationem percepiorus auam ; ille autero multus erat inambienda aynodo ablandiendoque patriarcbae conaenau in ea qu cogitabat,paa8im coramemorana el cunotie aubinde inculcans, esse Gregorium peratudioeum 871 homioem pacis, et vero inatinotum desiderio boni publiciac splendorie rei Chriatianae univeree. Paulo poal a jam inaugurato et in sede apoetolica riteconetituto Gregorio eodem adfuerunt Constantinopoli legaii Prerii, quorum unus erat Joaooee Parastron nominatus,origine civie noeter,

prudensque ac disertus Graeca lingua. Hie et verbo affirmabat et faotie pre ae ferebat iogenti 89 studio flagrare conciliande inter diecordea Eccleeias pacie,adeo ut seape audiretur optare atque imprecari sibi mortem tanquam nihil consenti eibi restare amplius qood in vita cuperet, si modo coDtigisset procederefeliciier ad desideratum Onem negotium qood tractaretur pacis ; cojos et compoa voti deinde factue eat. Hec ille loquebatur, et revera promotor erat ardentiseimus eccleaiastic concordise, adeo ut saepe de negotio traclans cam patriarcha et eynodo Patres illos vebementissime oraret,ut qne euarum essent cujuequa parlium in rem studio communi conferre ne gravarentur, res interim nostras magni faciens, ueue, inqoam, caaremoniasqoe nostri ritua dilaudana et veneratione palam prosequens summa, ita ut interdom sacrum faciente patriarcha, nudato ipse capite ceateraque adhibita significatione infime reverent i suie eecum comitibua aasumptie ingredereior adyta, et coram quocunque illic reperto aslane prasule myeticas simul oum oo legeret preccs cum omni fervore religionis.Et ille quidem erga homines noatri ritus ita pie deeoreqoe eo gerebat : Italos autem prasentes intuena, eequum et tutom aiebat eese dimiaso eoe amotoque additionia ad symbolum soandalo cum fratribos, qnoe viderent coram, Graecis conciliari;vera itademum coalitara pace. Simol tamen admonebat nostros, par esse ipsoa quoque quaa Latioi allegarent addilamenti symbolo inserti excuaationea non aapernari, sed potius ut idoneas accipere. Qoi aotem omni I T * rejecla compositione, inviota utrtnque pertinaeia, in contentione perstare vellant, vociferantea hinc qaidem exPatre Filioqae,illinc autem exPatre per Filium procedereSpiritnm eanotam^ntillajurgiorom

825

DB MICHAELE PAXuBOLOGO LIB. V .

826

, ; . , [. 233] , ' . , , 8 ' &, . ' , 6 . ' g , , , , '. -

, ' , , '; : , ' ] , , . ' ' , ' . , , , * . . . ' -

fine, eos, quicunque essent, insanire pariter aiebat, et inverecundos scrutatores myateriorum Dei, ultra qnam fae eaeet humana infirmitati, ourioaos in profunda Divinitatie immittere oculoa. Hac ille ancipiti ambaa in partee oratione, minuere obumbrando tegereque conabatur invidiam temere attentatieadditioniaad Symbolum,prosuovidelicetlegati, boc eat eequestri mediatorisque inter invicem adversos, offlcio ao munere; in quo eane fungendo fideoptima diligentiaque suinma veraabatur, nihil non experiena, nihil tanti dacene, quo pro spe aseequendi legationia aua? acopi libenter pacisci recuaaret. Ad ea porro Eccieslae nostr proceree bunc modum respondebant: Honeatam aane ao expetibilem paoem esee, quia hoc quidem neget ? praeaertim inter Eccleeiaa adeo conspicoa8,quaeque baud dtibie capitum inatar baberent aeetimatione unifersoram, qui ubivia terrarum degunt, diacipulorom Chriati principia paois. Verum pacem iatam eecore ac tuto, non autem quomodocunque conciliaadam. Magnum eoim impendere periculum a reoto io utraravia partem aberrantibus. Quod ad hano conventionem mntari a nobia vnltis, non recena aut nunc primum inelilui contigit a nobia, qaibae ideo jure impingatar crimea aut uaurpato aodaci novitate rei quam nemo prius attentaverit, aat obetinata? recuaationis eo redeundt ubi antea eramue : sed viri magoi virtute, doctrina aapientes, iala multam inter ee tractata conatituerunt in hanemodum,etdogmatia summa conatantia tenendi eis auctoritatem Indiderunt. Quod autem inde seculum est,ut contentio in rixas immodicaa erumperet, nec ipsi volueront, eteulpa ejus omnis impeiitis et audaoibus ultra iaa hao 8 7 8 in parte excedantibua imputanda eat. Caaterum quod qaeremini oulpari voa a nobis obadditamentutn aymboli. tunc querela hac locum baberet, at joate id nobis exprobrarelur, ai alieue aat, qood peeeimum, fal-

aa? impiaeque doctrinaB vos propter istam additionem accuaaremus.Tuno enimjure cauaaremini noa dogmatc per additionem indicato rejiciendo iatud, quod vobia falso impingeremus, impietatia crimen vere consciscere. Gum autem non dogroa in additione reprehendamus, aed contendamua tantum univeraim nec probabilie nec aecuri exompli rem e8se,immatari praelicenler aliquid aut adjungi acriptiapriaseditis etcum aumma oonaideratioae tum eeterna firroitate atabilitia, quanlumcunque quod mutatur aut additur intra recti finea aiatat, eoque duntaxat nomine vestram istam additionem reprobemus, quo jure in hoo qoidem cauaari potealis paria noa in hoc genere peccare, cum a nemine, quod sciatur, nostrum fando unquam eit auditum profesaionem fidei cum ulla tali adjectione recitatam. Bonum igitur conveuiensque fuerit te conciliare pacem Eccleaiarum aincero, quemadmodum pra3 te fere, studio conantem eam potiaaimum eo perveniendi viam inaietere qum rectiaaima ad acopum istum est, nempe ot Italos pro tua et sapientia et auctorilate gratiaque apud ipsoa aatagaa adducare ad acandalum amovendum, positum utique ab ipeis, utcunque id factum a nobie falao criminentur. Nam ai penea nos acandali objecti vere culpa reaideret, merito nos objurgares et patienter reprebeasionem exciperemus, quod eumua parati facere quoties erimua nobis conscii meruiaee reprehendi. Si vero scandalam ab illis ortum est oportet te, cum apiritualia ais et tractator pacis, araovere ab illia conari orimen temere prosumptaa novitatia in immutatione Symboli. 8io loquebantur Boclcaia proceres ; et sio comparati erant, ut imperatorem audituri non eaaent, qoidquid circa hffio juberet, etiamaigraviaaima quaeque minaretur. 12. Ut impcrator ecclesiasticos untrii ad pacem. 14Peretabat iile tamen fixua irrevooabiliter in

827

QBOBGII PACHYMRILE

, , ^ . ' , , ' , , . [. 254] , , . ' ' , , ' , [. 255] , ' . , ', . ' , ' , , , /ttv , ' , . , : * , ; , ' ' , , . , . . , ,

prosecutione istius ccapti, baud scio an volene an coactus ; quod illia quidem abscondebat, nobie autem indicabat, aermone perplexo praeferens sollicitudinem aoxiambellorum impendeatium plurimiquesanguinia fundendi; quibue malia praevertendis, inamutabiliter h&rebatfixusin proposito negotii quod oooperat urgeodi,quidquid contra quivia allegaret. Quadara igitur die cum conveoisaeat apud imperatorem patriarcba, antiatitee et ex clero quidam, inatantiue iia efficaoiuaque imperator de pacia negotio diaaeruil, iatexens, ut solebat, orationi ause formidinea atrocium malorum, quea vitandi ralio hfleo una offerretur. Adjungebat nihii eeae periculi in asaentiendo Latinis quod cuperent, multis id rationiboe demonelrane : habebateaim qui talium ei argumenlorum oopiam euggererent, auctorea atudiosoa ejus pacis, arcliidiaconum Meliteniotem, protapostolarium Georgium Cyprium, et tertium (quanquam minua ardenter, sed fere dicia cauaa et superflciarie rem ejuamodi amplectenlem)rhetorem eccleaiffl Holoboum. Proferebat ergo e penu ab iia bistoriffl deprompta memoriea veterie exempla, maxime illud imperaioris Joannia Duce et antietitum qui tunc erant aimulcumpalriarcbaManuele; atconaenaerint, promiaerinlque, raiaaia etiam episcopia qui ia bso paciscerentur, commuaicaturoa 88 Lalinis in sacra liturgia at papa3 mentionem in ea facturos, si modo ille abstineret ab auxillo juvandia Latinia qui urbem obtinebant. Ad cujus rei fidem codex eccleai, in quo ea perscripta erant, prolatus in medium eet. Giroa id vero faotum diseerebat imperator, oomparans etatum rerum qai tuno erat cum 975 presenti. Proferebat etiam proecriptas et ohirographo munitas de boo sententiaepraaalum illius temporie, quaeratae haberi

et ut propriae cenaeri ab ipeis, qui nnno eodem essent loco, debere contendebat, i n iis conaiderari jubens ut Patreailli omnino abstinuerintabarguendis Italis impietatis aut beoreeeoe propler additionem in Symbolo altentatam; quam tolH eoluai a Symbolo petebant, indulgentea ut in caeteris et baberetar et qaemadmodum caetera legeretar. Commemorabat deinde diatincte pereequens maximt quceque mysteria, in quibus Graeci communicara LatinisnoD dubitarent aut vel minimum cunctarentur, iidemque pre se ferrent traneitionem ipsoram ad noatros titus bimile quidpiam eeee ac ai quis linguam cum lingua commatet et Graece prius looutua Latino deincepa uti serraone malit, aot e convereo. Quid porro babet canonibos adveraum prolatio nominis Papae publice i a ecclesia pronuotiati ? ntique cum multos, qui papa noo euat, mos obliauerit et ex usu iadacta neceasitas impertiendi tali genere commuaionia, nominatim exprimendo illoe dum preeentes in ecolesie conventu adaunt celebrante aacerdote ac Trinitatia grttiam omalbue danie communiler. Pratrem aotem illum et primum vooare minus habet offeneionia, cotn palrem Abrabam vocet inflammadives, tantum ab illodistane moribuequantum chaoe illad magoum inter ipeos interpositam demonstrabat. Si autetn el provocationem demue, perieolum ecilicet eat ne quis tam vaeto et infesto mari lilem illuc secuturus naviget? Hco et ejus generia alia diaeerente imperatore, patriarcba praeeens, ubi aliquandiu fruatr* exepeotavit ut cbartopbylax, cui ut erudilo et io id argumentum paratofidebat,pro Latinia dictaextemploS76 refelleret,intelligeQaeum, neqaodpromieerat faaere auderet, imperatorie oontrariom paltm ensam atadiumqQedemonstrastis vareoaodiacoa-

829

DB M I C U A E L E PALJBOLOGO LIB. V.

830

* ' . ' , ' ' [. 256] , . ' , , . , , , , . , , . , 01 , , ' , , ' , , ' , . ' , ' , , ' , , ^ , , . ', , ' * , , , ' . '' . , , . ^ , ' ' , * . ' . ,

etringi, Undem invilus licet ia neceeearium con- 13. Ut Joannes Chumnut aecusaverit chartophylacem Veccum. silium trahitur imperandi ei sub anatbamatia, si recueet, incurrendi pcena, ut quid judicaret de Io huno modum transacla eo die rcs infixum Ilalia proferret. Hoc imperio perlurbatua Vecoua imperatorie animo reliquit gravis Veccum iadieat, inter bioc quidem baud molliter urgentem gaationie aculeum,quo ille slimulante causas S 7 T prsaentie Anguali metum, inde autem contra eti- , nocendi quaerena eo irae vehementia elalua eat, ut mulaoiecn coneciecendi aoatbemalis scrupulom apposilo ei acousatore Joanne Cbumno dicam mediua in aroto deprebeasua. Itaque hujus ipsine male obita legationia impegerit. Dctulit autem eonfeaaione aogaatiffi orationem ingresaus, ei exor- ChumDue ad syoodum id crimen. Contra quod dio aubjecit aeee, cum bino a saeculari poteetate, Veoooa prsscribena exceptione falsi eliam dclatiocojus vie in corpue eet, inde a apiritali, qu in nom ipeam ut aeram et inlempeativam rejioiendam animam , in diverea propellatur, potina ani- contendebat, addene eatie apparere noa Gbumni mae consulere velle quam corpori. Tum usus par- accusationem istam, sed imperatoris esae : sibi tttione eio dixit: Quidam et aunt et dicuntur autem baud tantum suppelere viriuoi opumve, ut beretici; nonnulli neque sunt neque dicuntur; liligare cum domino auderel. Haec apud aynodum alii dicuntur quidem, sed non eunt; poetremo ali- lucutus eet, peraiatena in ipao loco ubi prius qui vica versa eont, licet non dicantur, tales. In sederat, Gbumno, qui accuaabat, ia medio stante. haac ultimam olaasem ivdigftndoe puto Italoe, Intererant eynodo ab imperatore miasi senatorii quippe qui oom beereeeoe non dicantur rei, revera magietratua, Acropolita magane logotheta ei Iatrotamea eo crimine tenentur. Ea Jibera vox ma- polua logotbeta domesticoruro, aliique nonnulli gaam adjecit patriarcbae oonfidenLiam, perculitque considentes una cuzn Patribue. Ui porro imperaeadem imporatorem, qui non leviter indignans 1 torie oauaa magnopere nitebantur, ut delatio acciobdoctum ooneiJiia euis oetium, eonventum aubito peretur et judicium fieret. Verum id epiacopi reabrupit, cum non baberet in promptu quid repo- cusabant, nefaa esse dicentes olericum patriarobe neret inopioato dicto, cui necessitae ipea illa, qua judioari nisi ipao permittente. Patriarcba voro id fuerat expreeium, veraoitalia auctoritatem adjun- seee permissurum palam negabat: nactua enlm geret. Verum arcbidiaconue et protaposlolarius eemel ad quod optabat adjutorem, eum omni sibi instar irritatoram in trivio crabonum coorti acri- ope ac contentione tueri decreverat. Hio nodua neter i n Veooam in illi vobementer obaietebanl gotio injectue cum Patree aynodi, tum quoa dixi ut inale iniqueque judioanti, quamvia cmtera sa- magiatratua, igaaroe quid agerent tenebat. Ut tanpiene eaaet et preetare multis dootrina videre- dem exsurgens ayoodoque excedena magnua logotur. ibeta diceret: Gbartopbylax synodum eibi obnoxiain naeo quo vult trahit; unde cum bio nobia non aatie oonatet quidfaoere oporteat,id queeiturt,
1

831

GBOROH

PACHYMBRJB

832

, , , (5 , . - . . , . ' ' ' , , . . , , ; b , , , / ^ , . ' , ^, , [. 257] , ', ' . , ' , , , g | , , . . * * ' * , . , *^ . * , , , . ' ' , . ,
1

alibi recedimus. Ita repulei redierant ad imperatorem, et que contigerant narrarunt. At chartophylax apud conaiderans quo etatu ree essent stiffi, contrahi animo ccepit; et oe temere laceasiviase imperatorem atque in ejus offeneionem 37 ultro incurrere videretur, eum adiene rogat no C eibi innocenti iraacatur. Nam paratum vel ad offlcium abdicandum, renuntiandumque emolumentia et proventibue qu inde perciperet. Se quidem eeee de cleri corpore : tamen quooutique etatu eit, non recueare impcraloris graliam, qmn magni facere ac sibi ambire ipsius Ecclesi causa, ne eoindere ipaam videri poeaet. Quodsi gratia eo indignum imperator sua judicane amandare in exeilium vellet, etiam ad tantum mali eubeundum ee promptum exbibere. Ha*.c imperator audiena iram penitue animo conoeptam aibi dedecori futuram, ei proderetur, ratus, fuoata benevolenti ia Veccum apecie ocoultane, remiait hominom domum nullo verbo addito. At ille in exailium ee comparabat. Et aua familiari eupellectile, excepto quera D inde aibi ad pnBsantem providit usum paupertino veatitu, in apotbecia ecclesiaa depoaita, ipee obaoleta veate oum auia aeylo magni templi ee commiait. Quo iinpcrator comperto, baud ae jam videna perfloere posse quea cogitabat propter religionem loci sacri quo Veccua confugerat, miaaia regiia litteris rubrica ineignibus, omni eum honoria aignificatione ad se vocavit. Nec ille recuaavit, aed atatim oxiene ad vooantem reola pergebat. Verum priuaquam admitteretur, comprebenaue eet et in carcarem turria Anem conoluaua, Celtia satellitibaa cuetodiendua traditur. Et bio quidem in hia erat.

14. De scnpto quod misil ad Bccletiam imperalor. Al imperator eruditione uaus dootoram bominum, quos circa ee auotorea adjutoresque hojus negotii babebat, quorum primi valentisaimique erant prioe memorati arcbidiaconua et protapostolarios, scriptum composnit ex variia contextum hietoriieet testimoniie, quibaa demonstrare conabator S7t nullam ineeae Latinia bareeeoa labem. Hoc deferri a oaravit ad patriarcham maou Areenii filii Acapnii, viri gravis et honorati, sed circa istas oontroveraiae in utramque, qood aiunt, tibiam claudioantis. Hic patriarcb volumen reddenaaddidit mandare imperatorem tit illcd legat, etsi quid deinde haberet quod his opponeret ad eoc sententi dcfensionem, oontrario id apologetico ecriplo complecteretur. Caterum videret ut ineo nibil allegaret nisi ex probatis et fidei noo dabis hietoriie 86ntentuaqu6 idoneorom auctorom: nam auctoritate propria et quasi Pytbonisee inetar ex ventre loqui infirmnm ad fldem et vaoam fore; et dieerte jam nuoc proflteri Auguetam se, si qnid tale ofFeralur, baud aocepturam. Hieo ita maDdtbat imperator magnopere fretue inviota, nt potabat, soliditate acripti; neo putans fore unquam at aliquid plaueibiliter excipi contraillud po8eet,maxin>, oum securos jam easet a chartophylace, in quo utique partie contrariaa spes univeraa panderet, et a quo videlicet ano jare timeri aliquid in boc genere potuieee videbatur. Itaque eibi oerto pereoaaerat rationibae et auctoritatibue illo ecripto allegatie plane oauaam evictaram. Patriarcha fero consilio habito cum eynodo do eo quod ciret id aoriptum agi oporteret, congrogandoe pulavit aoi quoe suanim eaae partium oredebat Sraai hi

DB MICHABLB t>AI*EOLOOO LIB. V. ' . * , , [. 258J . ^ , ' . . , '. , , , - g . ' , ', ' , , ' . 9

834

, , " , , . , ^, , . '. " , ' . . , , , ' , . [. 259] . ' , , ,

leclissimi qoique ac floe delibatue Eceleafa. Nec abfuit ab eo nuraero Ternicicopolue Joannicius curo eiiia, ntcunque ilii palam ee a patriarcba separaverant. Tamen nnno communi utiliiate vocante mioutas illas offenaionea animorum, cauaaa ejns eimultatie, aeponendae tantisper putaverunt. Gam his adfuit et soror imperatoris Eulogia, simulque qoidquid in monachia et aliorum ordinum doetie laOdatieqoe hominibua eximium et apectat claritatie foit. 880 Horum unus erat animue, et conspirans ia id ardor incambebat, ot scriptum concinnaretur volumini ab imperatore miaso contrarium. Ad eam rem vieum opportunum recitare conclis audientibus imperatoriam scripturam; et ot qoodcunque ex illa caput auditum esset, continuo quemque proferrequ forte ocourrerent atiliter in oontrariura alleganda. Negotium deinde colligeodi cuncta et in unum diverea digerendi suecepit ad id delectua Iaaites Job; qui et alioe haboit adjotoree ejaaqae participes laboria, in primis bojus biatori aaotorem. Omnes bi collata diligentia in ordinaodis oollocandisque variorum aensibus, brevi tempore volumen confecerant, i d que conscriptDm ia commnni ccaiu cunctis audieniibua legerunt, unoqooque admonente ei quid mutandnm aut temperandum censeret, in id maxime univereis intentis, no quidqoam in eo relinqueretor aculeatam aut duram, qoo imperator oflenderetur. Denique opue elimatum quantom saiia est visnm, per eumdem Areeniom ad imperatorem mittant. Is eo accepto et attente lecto muJtum ae opinione illa falsam agnovit, qoa negotiura acriptione soa illa mittenda etalim conflciendum exiatimaverat. Tamen huno ipeum praesentera aensum animi diestmulavit, erubeecendi, ei ia enoteaceret, neceasitatem eio prfflTertendam putane. Publicam ero scripti oblati leotionem differebat contemptu

quodam, ut videri volebat: eed vera oausa erat ejus morcB convictionie metae, soperciliosi obtentu fastidii velalue. 15. Ut Veccus carcere detentus, et ibi nihihminus sollicitatus, attractus in partes fuerit. Tali conailiorum succeesu repulaus ab optatie imperator et qni cum eo eenliebant, alia sibi grasaandum via etatuerunt, Vecco ipao intra caroerem tontando. Animadvertentea enim bominem, qualia erat Veccoa, sapientem ac doctam non alia certiua expugnandum videri macbina quam argumentia et testimoniia ex eccleaiastica eruditione petitia, 381 ei coatodia detento considerondaa obtulerunt excerptaa ab ipaia aacrorum librorum aentenliaa qu Latinorum caueaa faverent. Eaa ille in manua anmptaa attento perlegcna aeneim ad pacem inclioabatur, duabus ad id ei suffragantibua dotibua, caodore quodam animi fuci expertia et innato amore verilatia. Qaarum a priori asaebatur ut, cum aimpliciter ao citra praejudicium BUBpicioDemve fraadis ad cognoacenda quaa proponebantur accederet, facile induceretur aimilitudine veri, paaaua idem quod mediocriter dubitantes aolent, qui levi momento in partem inclinantur alteram, et ubi vel paululum imminutas conspicantur ambigendi rationea, quibus antea in euapeaso tenebantur, continuo cauaae ae nactoa idoneaa raii dubitationia deponendaa, tenere ae rera ipsam et liquera jam aibi negoiium prius obacurum exietimaDt. At altero illo sincero atudio profitendffi veritatis prohibitus afflrmare quod non erat, cum nondum omnem sibi abateraam caliginem aentiret, baod eane aimulare auatinuit aibi plane ease perapectum id quod apparere ipsi duntaxat et prima blandiri apecie ccaperat : veram nullo tardaius malo pudore ingenue fatebatur ae non adhuo olariaaime videre quid penitue in re

GEORGII PACHYMBBJE 833 ; - X < * , " . ' ' - , .../ , '. [. 260] &1* . > ^ , ' , . , , , . ' , ; - , * . ^ ' . , , , , , . ' . , ' ' , ( ' ), ' . '. " . . ' , ( ' ) , (' , . ), ' ' . ' , , ' , ' - ,
g elv 0 0

mendatie conetantiam, juraraento palam ioterpoaito eponderet nunquam ae dettaxurum a rigore aemel flxaa eententias, aut eo deeeenauram, qnantumvie a quovis traberatur, ul a quibus jure ee auosquo abscisaoa hactenua putaaeet, eos io communionem acciperet. Hia Jobi auggeationibas acquiescena patriarcha ei commiait ipsi negotiom formand in eam aententiam circnlarie epialolae. Qua atatim compoaita, priuaquam emitteretar ?ieom patriarcbs est experimentum oapiendum jodicit de hie rebue epiacoporum, ut inde perepicere ecquid eie aniraati apparerent, ut reole coofidi posset 08 uaque ad flnem inflexibiliter in recu^aodi constantia manearoa. Gongregatis ergo ipsie lecta est prescripta, ut dixi, a Jobo monacbo patriarcbe sententia. Moxque interrogati singuli sant ao idem et ipsi seotirent, et num oerto decreviaaent in eo peraeverare. Omnea atatim asaenaerunt, et cunctorum prffiter providentiorea paucoa propriia Ormata aubacriptionibus epiatola missaquoquoveraum eat. EavuIgata,conairictoquepatriarcba ioaolubili nexo, ne in ullam circa haeo mutationem saae poeset relaxare, qaippe cui jam non easet integrum a sen16. Ul patriarcha sua palam scripto edita sententia tentia tam publica profeaaione declarata reaiJireJajuraverit se in pacem non consensurum. risjarandi utique, religione devincto, ia sane prse In ea cotiflictantem meditatione patriarcham ' conapicatua monachus Jobus Iasita, et non sine ferobataeoegaturum iioperatori tftt qood petebat, cauaa veritus ut par ad extremam foret eluctand et nunquam consensurum in concordiam Eeoleaiacontrariarum rationum et molitionum inatantiae, rutn qua3 tractabatur. Quare deaperato imperator aaaenau patriaroh propter jnrameati obetaculum tale quidpiam machinatus eat ad firmandum in roaistendi conatantia patriarch aniraum. 8ugge- incluetabile, 838lnabat animo, difQcileco iode fbra rit illi oonailium scribend mittendeque paato- negotii exituro providens. Nam utrumqoe ex eqao ralie ad univeraoa cur auaa eubditos fidelee epi- imperator optabat, et ioiri oonoordiam et eam coneentire patriarcbam. Tamen inde repalaas ad atolae, qua et illoa admoneret quid tenendura in bie eaaet, et quo efficacius iis perauaderet in com- urgendoa episoopoa vebementias iaoQboit Intar
1

eseel, negabatque satis convictam sibi raentem ad ultimum expediendum de controvereia tanta judicium. Et causam ejus cuoctationia ex eo repetebat, quod haclenus asecularibua plurimum intentus litteris roinus oiii atudiique tribuissel aacrae scriptorum divina tractantium eruditioni meditandae. Quare cupere sese altenliue ieta cognoscere, librosqua ipaos perlegere diligentiua, quo ipsa jam penitus introapecta aententia oraculorum aut certo eo stitueret nihil exceptionie idoneffi euperesse, quo minus plane conflderet irrevocabili amplectendum asaeneu ad ipsum In quod inclinari jam coeperat, aot si non persuaderetur, causas explicaret ob quaa hsreret. Eam viri orationem probavit imperator, et ei continuo custodia educto libros per otium expeodendos prasbuit. Patriarcba interim in acri erat mcditationo defixus, disquirens apud aese quid probabilis roaponai opponeret argumentis imperatoris, quem pro suacepta pnlam cauaa nunc jam vebementer instantem ulique nec iapoaterum 382 quieturum aatis apparebat.

837

DB MICHABLB PALBOLOGO LIB. V.

338

, , * ,

& ' . [. 261] , . tf. , .

, ' , >
, , . , , ? ' ' , '' * ' . ' , - g ' , , . ' , . , xouc ,

, ' ' , , , ' , , , . , , , , , ,

beeVeocuslectis libris,cum in iis obaervasaet multa q o conventionem Ecclesiarum multo quam putarat expeditiorem ostenderent, quippe cum inde conataret sammam demum peccati Latioorum in additamento verbi uniue ad Symbolura consiatere, et quod dogma ipaum attinebat, exstaret aancli Cyrilli testimonium.quod noa et illos in hocquidem capite conciliabat, illud nimirum quo aanctua ille doctor ait Spiritum aanotum aubalantialiter ex duobue exaiatere, boc eet ex Patre per Flium: ut jam tota coDtroveraia in prspoaitiunoulam redigeretur, nempe ambobua aeque agnoacentibua Filii cum Patre in epiratione conaortium, cum boc aolo diecrimine qaod Laiini ex Filio,Greci per Pilium procedere Spiritum dicerent; qu parva erat et nulliue raomenti differentia, nibii probibena quominua in summa dogxnatia consentiro Ecclesia3 viderentur. II is, inqoam,et muliiaejusmodiconaideratisVeccua insnper iavenit aliud ad eam rem palmare teatiraooium aancti Matimi in epistola ad RuOnum, ubi poet multa aio acribit:< Ex quibus non principium ee Unigenitum Spiritua oatenderunt dicere, eed ut per ipsura procedere significarent, et e ratione cobaaaionem inseparabilia aubstantiae constituerent. Suadebat idem auctoritaa magni Athanaaii diaerte afnrmantia fieri non poaae ut in Trinitalie ordine Spiritua agnoaceretur, 884 quin ex Deo perFilium n o n progresaive, sed efficienter, ut loquuntur, exaisteret. nia tandem et boruni airailibus attente perpenaia Veccue omni jam exempto conacientiae s c r u p o l o , totus ad pacem propendebat. Qua3 rea m a g n o incitameolo imperatori fuit ad inoeptum u r g e n d u m . Ergo eo jam fideotiue illas aibi solitas formidinea allegabat, bellorum videlicet, oi conc o r d i a inirelur, impendentium oruoriaque funden-

di, addena nullam esaa causam tam necesearis praecautionis omittenda?, cum quod ad praevertonda tanta mala petebatur, securum ianoxiumque quiddam eeset judicio praaataDtium theologorum, et ab omni erroris aut culpa? periculo remotum. Quare multus erat in inatando episcopis, iieque omni cooatu perurgendia ad negotium conficiendum, ex spectantibua ad ipsum qui aderant a Romano pontifioe iegatie, et reditum differentium ape tandem obtinendi quod petebant. 17. De legatis imperatoris ei secessu patriarchw. Hic erat I UQC eiatue aegotii pendenlis. Quo articulo rerum jam maturum atque adeo necesearium visum eat legatoa ad Papam uiutuos mittere, quo videlicet tanto aecuriua formidata Lalinorum oxpeditio auapenderetur, prstextu jam dempto Garolo Gra3coa oppugnaodi ut sohismaticoa, quorum easct in Italia legalio Romanam Eccleeiam principem ecclesiarum agnoacentium, et obaequium profilentium, ac ut auam rite venerantium dominam et matrern. Electi ergo ia lcgatos hi aunt, Germanua qui patriarcba fuerat, et episcopue Nicaeae Theophanes,pra3terea exsenaloriia magnue logotheta AcropolUa, preeses vesliarii Panaretua, et magnua interprea Berrhoeota. His triremea ab imperatore data eunt du : unam qui ex Eccleeia erant eimul conacenderunt, altera regii vehebaniur excepto magao logotbeia. Extulerunt autem aecum multa et pretioaa l 5 eupellectilia aacraa dona, stolaa, inquam, et aureaa effigiea, tum compoaita ex variia apeciebus aroraatum ingenlia pretii thyroiamata. Ad haec et majoria eccleai endyten sive lapeiem altaria, rosei colorie, auro iliusum, unionibue ineertia. Hunc imperator,quando eat anatberaate aolutua,divino templo aaoraverat, donum revera tali peraona et tuli

83Q

GBOBGHI I

CUYHAKJB

840

* , 6 , , , , . ( ' . ' ), ^ [. 262] ( ) , , , , , , , , ' , ' .

, ,* , . ? . '. . , , , , ? " , ' . , , . % ' . , [. 263] . '

, , ceremoniadignum.Receperat antem illum apud se, animo ourandi ut eimilis form aliue fieret, a se magno principum apoetoloruro templo dicandus. Occaeione porro invitatus bac proficiacentiura Roroam legatorum eum ipeia tradidit,compen8aturum se abunde recipiene quidquid ecclesiaa, subtracto ieto ei dodum parto donario,depcrire videretur. Et illi quidem in huncmodumaolveruntltaliam versus. At imperator avelli 86 a palriarcha haud facile ferebat: ei enim hfierebat ut lepas petrae, vol aennu beneficii,quod ab eo se meminisset anatbemate eoluturo, vel antiquo usu etex eo nata fiducia salutis per eum aeeequendae. Quare illum quoquomodo segregare a causa eohismatis atudens (alios enira epiecopos iu auam tandem aententiam pertraxerat) convenit in hec cum illo, ul patriarchali palatio egressus diversaretur in Periblepti monasterio, ealvia ei proventibus et bonore coneueto commemoratioaie in aacro. Quod si quae obstaret ne profecti Romam legati negotium conficerent, rediret ille in patriarctaales aedea et sua? ut prius dignitatis uaurparet munia, tumquein communiooem reciperet epiecopos, nibil illia succecseos quod ia pacem cum Latinis coneensiesent. 8in coapta ex voto peragerentur, ilxo ipao manente in rejecticne pacis, quippe cui acquieeoere fae sibi non putaret ob jaramentum, tom eane absisteret bonore, locumque alteri Eccleeiae vica S 8 6 ipsius preficiendo concederet. Hia inter ipaoa conventia patriarcba in Periblapti roonasterium migravit die 14 Januarii eecundoa indictionis anni 6782, fruene ibi reditibua euis annuie sina diminutione. Sic Eccle-

si qaldem corpas in quadam tranquillilate erat, non item qui ei praserant.

18. Ut imperalor quam potuit vehementissime clcrico* urscrit.

H OB enim valde euapectos babebat imperator, haud facile asaenauros autumans, utique cum disserenti pleruroque apud eoe Vecco, et testimooia sanctorom Patrum, quibus fuerat ipee convictus, proponenti, non acquieveraot, eed in senlenlia perslabant, pr se ferentes non accepturos oronino concordiam, ei convenlnm de illa foret. Hinc irritatus princeps commiDiscebatur qose ipsiaimpingeret crimina; quasi eubjectionem ipei debitam delrectarent, exprobrarentque episcopia pacem probantibus, imperatorique maledicerent, quod eos in auam sententiam traxteset. Priustaraen quam hc pereequeretur infeetias, blandis eos experiundoa suaaionibus putavit, si posset delinitos adducere. Convocatis igitur iis et exceptis perhonorifice tnediue considene solita iJla sibi et eaepius ante allcgata memoravit, non alia ee moveri cauaa ad tractandam pacem profitens quam necessaria precautione irominantium inevitabiliter, niai de illa conveoiret, bellorum atrocium, et pia parcimonia Romani sanguinia, qnem aliter immanissimo fundendum pericolom prav eena eeeet. Ne porro dubitarent quin post istam quoque pacem manaara in atatu pristino, citra ullam momenti majoris immutationem, foret Ecclesia. Cordi boc sibi fore; neo quidqaam in ea cura neglecturum eeea carto cnnfidereot Tribus demum solia capitulis lotum hoe concor-

841

DB MICHAELB PALAOLOOO LIB. V.

842

, , ^ ? (, . & ; , ' ; ' , * , , ; ' ; , , , * * * g _~ . /) -... - . , ..*.. . . ' , , . ' , ' , , , , , .

1

8 ' , ' , ' . , . 6 , ol , ' / . , . , , ' 6 . , , , [. 264] , .

1

diae cura Ecclesia Romana negotium S 8 7 contiplicatum notitia eoDstet. Neque enim talia vel noneri, primatu,appellatione,comraemoratione. Quobia audire decorum eat 8 8 8 vel vobis aecurum rum uaumquodque, si quis recte conaideret, in loqui, et faleum incutere populo raetum,quaei noa vanum abiturum appareat. Quando enim venturus ulteriua quam prsferimue, aimua in boo pacia neGoDStantinopolim papa primatus istiua sui ac praeaigotio procassuri, et in animo habeamue moree dentie prasena sit posseasionem aditurua? Quem etiam et ritus noatroa commutare cum Latinia ao autetn putarent causara bic diceotem provonaturum per omnia idem cum illia proflteri. Ha3C ac liqniRomam, et ianto intervallo vasti maris, lite illuo dum, uti dixi, explorandi nunc tempua eat; dabisequenda ju9 ex provocatione cognosceodi assensumuaqne operam ut de iia plane conatet. I D praeena r o m Romano Pontiflci? Mumorari autem Papam in coneilio vestro egemua; quare dieat unnequisque nostro primario et patriarcbali templo, in altero quod ei videbitur. Taotum ne nimia indulgeat proitem illo veetro magno, sacris operante patriarcba, prio affectui, sibi unice placene, aed cum ait eocleq u i d utique a recto exorbitane videri sapienter aiasticue, ecclosiastice loquatur; quod enim noa cestimantibus queat? An latet prudentes rerum urget, unum est, effugere periculum, inevitabile ni q u a m obaequiosiaaccommodalionibus consueverint hffic facimne. QuaDtum autem id periculum eit, Patres libenter redimere publicaa utilitate8?Exemquieque apud ae cogitane aeatimet prudenter prius, plo atique ipeiue Dei, non indignum majestate et sic quid opua facto judicel dioat. Gerte noa, s u a rati accommodare aese nobis usque ad auscoabsque isto periculo ioret, iata non moveremus. ptionem bumanse naturae, et in eo ipso noatrorum Inutile autem fuerit vestrum quempiam tota iata a i m i l i assumpto corpore perpessionem crucis et de re deliberandi, quaai jam integra, judicium sum o r i i s . Qua benignissima aupreraee Divinitatia mere. Hia aut hujua sententi verbia cum delinire c a r o e indutae ad nostrae miaerias demissione orbi aalegiaaet iraperator prxcellentea in Eccleaia, i l l i uDiverso parata salue est. Nobia igitur adeo non ante omnia crimen diluere ourarunt quo erant iniaiputabitur ad culpam, si periculum impendens aimulati maledixiaae principi : id enim valde ipsie s i m i l i accoramodatione declinaverimus, ut potius indecorum, nec minua aliunde perioulosum arbilrae o oomine peritis rerum et perspicacibus commen- baotur. Quare id confeatim infiliati aunt, et ad d a n d i simua. Vos varo etiam epiacopos, qui tam quaevis aubeunda paratos aupplicia obtulerunt, si j a a t i s adducti cauais nobiacum sentiunt, avereavere de hoc convincerentar. Diseidere aatem sese m i n i , ut audio, et Ecclesiam conamiai ecindore : ab epiacopie, qui contrariam aaiplexi sententiam i a i o nobia, ot fertur, male peccamioi. Hia provieBsentj altro eunt fassi : sed id non eeae incooved e n d i nonc tempus eat, et ante omnia explorandi niens dixerunt, cum valde esaet conaequena cona d liqaidum quid vere in re ait, ut et vobis quid trarios eorum esse aeneua et eermonea, quorum o o s velimos, et nobia quid voa aut cogitetia aut eaaent facta contraria. Ca3terum in boo dissidio egeritis,matuo perspectum plenaque aigillatim exversatoe citra maledioentiam in adversarios, quid1

PATROL. G R .

CXLlll.

27

843

GEORGII PACHYMBRAS

844

. , , , , , , , , 6 . , . , , ' , ; ' ' , , . g ' , . ' , , . '

. I ' , ai ' & ' , , . ol , , , , * . , , , . '. " . [. 265] ; , ' , ^ , , procederet, sed eub obteniu vano eobjeciioais oetentataa, non e x b i b i t reipea, integram nec ullo interruptam usu Graecis servaret jorie hactenue usurpati pofiseasionem. Longe ab his diversum videri 890 abire tertium de commemoratione Papc in eacro. Per id enim induci j u s i n ueum, et verbi facto sanciri : tum enimvero i d concedi qaod tam

quid ipsi falso quererentur, et cltra exprobationem u l l a m mutatffl eententie. Judicii enizn proprii quemque arbitrum esee; et 889 quod quis bodio non probaverit, craa forle praaferet aique amplectetur, non inconetantia vel fortuita levitate eese vereana, aed momenta rationnm eequene. Gredere eese illos antietiles, qui eententiam rautassent, a l i -

quid vidisee quo moverentur ad propendendum i n Q obnixie bactenus.atudiia recusatum a noetria sempartem alteram, feciseeque i n eo ipaoe quod aibi per eat, ut ecilicet palam i n noelram communioexpedire judicassent; neque censere ieta in re ab nem admittantur i i qaos constat i n ecriptoram ipaie contra coQBcientiam peccatum. Quod vero publicam, et eam quidem ipsam qua fidei regula imperator ipeorum da bia sententiam rogaret, ad traditur, nempe i n Symbolum, au&u iniolerabili id sio responderunt, primum aibi pereacros canopeccasee. A t Xipbilinua magoi i u n c (Bconomi ofiines non Hcere deliberare de talibua, qui patriarch ciuin exercens, ea fiducia quam ei auctoriUte seeubeseent, ejusque sequi judicium et praeceptis obnectutia et multa cum imperatore familiarita* temperare deberent. Qaare noa habere se quod i n dabat, eom orare stana aggressus, mox etiam pro< oommuoe dicerent. Poese auiem quemque privatim cidit coram ad pedes, et genua principis amplexos Interrogari. Sio enim metua scilicet nullua tardabit his eum obteetabatur ; Vide e t i a m atque etiam, sigillatim iDterrogatoe a majesiate sua, ne, quid doraine, ne satagena nirais anxie avertere a oobis ipsie in mentexn venerit, proferant auper iis q u e externum bellum intestino diffioiliori nos implices, proponentur. Fecit hoc etatim imperator; et eorum cum eoque prfcem pariter u t r a m q u e ecclesiasticam quos prhratim audivit, aliue tria ex 8 3 q u o cuncta ct civilem, perdaa. Neque enim vel si nos in hanc capitula rejecit, nullum eorum accipi ab Ecclesia pacem convenerimua, i n pace i l l i scilicet cuncti poase contendens, qum uni supremo capiti patriar- D perstabunt. < > cta suo parere didicisaet; oportere autem tenere 19. Ut calumniam passi cleriei quasi parum fideles et traosmittere ad poeteros, quod a Palribns acceimperatori ctsent, vexali co nomine fuerinL pieseot. Pericula porro quae impendere dicerentur, In hia illa coDsumpta die, p e r aliquot inde coneui privati muneria non esae alio modo praevertere secutas nihil novi Auguelus m o v i t . Tandem videns quam orationibus pro eorum amolitione Deo funtumultum i n Ecclesia increbrcscere factionibos dendia. PriDcipie vero id solum poelulare officium, commiasis, dum unus alium in communionem non ut i s n i h i l politics bellicaeque BoHicitudinisomiltat, rccipit, et qui fixus i n antiquo eeneu peretat, eom q u pracavendia malia etreipublicseabiis incolumi qui novis propositionibue assensit ut profanum eervandffl profutura videatur. Erant nonnulli qui aversatur, gliecenti obviam i r e malo decrevit in duo priora capita,primatum et provocationem, aine hunc modura. Ante omnia s c r i p l u m conciooavit magno darono relaxari poaee dicerent, quippe quoquo solum id agere videbatur ut fidem et obsequium rum neutrum ultra nomen et apeciem ad factum iroperatori a subditie debitum s i b i firmaret. Sub-

845

HICHABLR PALJBOLOGO LIB. V.

846

' . ", , . . , '. ( , , >. . , ' ' . , \ , , , , , , . , , ' . At ' , , . ' , ' , , , . . ', , - g " . ; ' , , , , , * , . . ; ' . , ' , , * , [. 266] , '

ecribere i l l i jussit unuraquemque, haud scio quem ad usum, niei forte ut aubacriptionea ecclesiasticorumexpresaiase tandem ipsum famavulgante,mnlti putarent ipaoa ad omnia assenso8,qui scilicet ignorarent nihil ecclesiasticum eo scripto contineri. Promptos se passim ad isti sub^cribendum formulaa ecclesiastici praebebant, prolixe iroperatori bene precantee, verbis iltis Dei ad Abrabamum : Qui benedixerint tibi, eint ipsi benedicti: 891 qui maledixerint tibi, maledictioni subjaceant. Post baec immisit eatellitiuro suum passim in dotnos ecrutatum et contreclatum odiose intima, aine diacrimine innoceatis aut colpati. Allegabat, ex quo ipee urbem ex hoste ceperit, in suum proprium jus transisse domoa ejus univeraas. Harum porro usum citra pretium indulgere se fidia sibi: suspectis autem et quadam in re sibi parere abnuentibue istam Dolle gratiam facere, sed et ex bis jure so utenlem 3uo pretium locationis reapondens concess habitationi tot retro anoorum repetere. In enmmam ergo conferebatur pecunia debita pro usu aedium ab annis jam aate multis; et ejus praesens solutio exigebatnr, idque peracerbe pignoribua statim captia et eo nomine ablata familiari supellectile. Ita corradebatur quidquid ornamenti aut pretioase rei cives i n aedibua habebant. Naves etiam parabantur, quas iJloa,qui jam satie ejus criminis comperti damr.atique viderentur, in varia exsilia deportarent. Nec j a m in minis aut aola exspectatione mala herebant, sed in praesens illorum experimentum miaeri trabebantor; quorum aliqui in Lemnum, alii in S c y r u m , nonnulli in Ceum, quidaro denique in urbem Nicasam relegabantur. Alii passim extermin a b a n t u r urbe, vel jusai excedere Dominatim vel spoote neceaaitatem praevertentea, qaibusdam, q a o a d adbuc deliberarent, uaque ad Selybriam et

RhaBdeetum exsilio prasflnito, nonnullia oitra portum qui ad Pharum eat; quorum mulli malo ad aasensum traoti, profeseique se paoi acquieacere, postliminio revocati redibant domum.
20. Narratio supplicii atrocis irrogaii rketori, ei de eo lamentatio hUiorici.

His addatur narratio de rhetore, atrox quaadam et terribilis etiam apectantibus, multo magis patienti.Quanquam haec quidem res non boc tempore contigit, aed paulo ante. Referemus autem boc loco, 899 conjungentes similia aimilibua, gravia gravibus, apecimen exercitaa tunc violentiae. Heu! heu miseroa nos! quodtanta paasiabhis qui poateriue venerunt, qaorum in hoc toto negotio nec faciea viaa nec audita vox eet; qui quod nibil pasai auot, obecuritati vilitatique debuerunt, utique HOQ tanti babiti, ut curare de ipais aut omnino cogitare dignarentur qui haec movebant Ab hia, i n quam, non judicabamur; et quid dico judicabamur? nunc quoque judicamur. Voa alloquor, eocleaiaatici, ubi etaniea, aut quo progreasi, aut qtiid omnino in communem utilitatem operati? aed vestra hsc culpa non est. Illi sunt reprebendendi qui iata acceperunt; quanquam est aliud majua quod iia succenaeamua. Non enim toleraaae vel approbasse contenti quod alii agebant, in partem ipai injuri venerunt; ipai in nos infeati ruerant, ipaorura auxiliarem operam noatria oppreeaoribue navantium experti vim eumua. Sed querelarum satia. Id potiua qaod suacepimue agamua: nam rei nove inopinatque referend boc tempue elegimua. Dies erat eccleaiaatici conventus in aacro palatio. In aacrura eum cootum collectum fuerat quantum arattum in urbe sacerdotum ot raonachorum. Aderatet patriaroha cum univeraa ayoodo. Deliberationia argu-

847

OBORGII PACHYMBBJB

8 4 8

. . ( * ' , , , 6 . , . , ' . ' ^ , , , , , . (5 , * ' , , . . [. 267] , ' , , . , , . " , , ' ; , , , , 6 , , . . , , $ , ' ' ' , , . , , ; 1

mentum erat propoaitum, pax Ecclesiarum illa de volentiam debitam preataret. H c eum locutum, qua iastitata traotatio fuerat. Gonsidentibus jam qui circa imperatorem erant, a l i i aliunde erumpencunctia, et dignatis honore cathedro a praeeenti tes, quod sic ei gratiOcari se putarent, quasidisAugusto duobue i l l i s , quibus ad i d negotium adjucerpturi petieruni. Verum eoe imperator affectata toribua fidis utebatur, archidiaoono Meliteniota et moderationie epecie probibuit, poenam non condoprotoaposlolario Cyprio, rbetor Holobolua slabat nane, eed i a aliud tempus differena, ut posteaappaexapectana ut imperator ipsum quoque juberet assir u i t Rbetor autem iram imperatoris veritus ad dere; sed cam i d diu frustra exspectasset, exiens is ecclesiam confugit, aacro ae asylo ad aalutem UBUin proximo consedit. Diaputatione mox incboata r u m eperans. A t iraperator blandis inde iJlumsuarequiaitua eat rhetor, cujua opera preesentis profuaionibua extractum perpulit ut quasi animi gratia tura 898 videbatur. Ille accitua adstitit, aed i m in monaaterium Hyacintbi se conferret,commodcm placito i n prinoipem animo, a quo se epretum videlicet 894 diveraorium; quo facto homiaem huomissa delatione seseionie penitus indignabatur. mane conaulendi epecie relegavit Nicaeam,ubi erat Ergo iuterrogatus primo piaaler opinionem siluit. id monaaterium situm. N o n d u m annus effluxerat, Urgente vero imperatore, qui ^ u m confidebat, i n cum inter hasce nostras de concordia EcclesiaBiiam, ut antea, aenteatiam locuturum, ille non disrum motas ardentius controversias, certis coraBimulacs poeaitere prius actorum, et contrarias perto nuntiia imperator Uolobolum e priori quod imperatori parteadeincepaaecuturum pra3 eeferens, alias oslenderat judicio pacis i s t i u s coosilium prolibereafGrmavitnegoliumquod proponebaturhaud- bante palam jam resiliisse, perindigne id ferena quaquam fore uiile videri. Perculeus inopinatissimo aures facile praebuit calumniatoribus indigna qosdicto imperator excanduit, increpavitque homi- 0 dam et a tah viro alienade Uolobolo deferentibus, nem magnis clamoribua : nempe illum vociierans Quare occaaionem eam comraodam ratue simul iaexprobrabat non nunc primum aibi infeneum, a m viei capitis ulciscendi, simul d e d u c e n d i QOB ab opibiguum jamdudum et i n contraria versatilem, non nione, quam de ejus ut viri praestantia auctorilate alia magis causa per opposita circumagi quam m a doctrinaque praeclaram babebamus, adduci euro levola libidine sibi obstandi, quem pessime odisvinctum i n urbem jubet. Hic p r i m u m illum crudeset. Ferre illum ietiue suae malignitatie stigmata in liter immaniterque concidi flagris imperat, deinde naso, i l l i videlicet olim abacieao i n poenam averai novi bujue spectaculi p e r c i v i u m o r a pompam traanimi a prinoipe. B a rbetor audieas elatus inconducit. LoDgum de collo trahentea funem primum Bulta i r a , quam ambitio impotena opinione cootemHolobolus, secuodo loco Jasites Meliaa, tum alii ptus irritata ultra faa propalit, veram istiue quae continua serie virorum decadem explentea, adjuneibi nunc exprobraretur poene causam eat liberrime cta undecima muliere, Uoloboli ejuadem nepte, profeeeuB, olare diceaa naso multatum, quod oatentui tracta velut maga, p e r uoiveraam urbem Joaani paero, legitimo imperatori, fidem et beneet peculiariter circa ecolesiam foedo triumpbo ducti

849

MICHABLB PAUBOLOGO U B . V.

8S0

, , , , , , , ' , . , , , [. 268] , . , , , , , , * . , . '. " ' , . ' ' , ' " [. 269] (5 . , ( . ) , , , , , , , , . , , , ' ,
1

sunt. Et duo quidem priores, quaeividelicet objecta sibi et eatia probata crimina pertinaciter negarent, intestinis oviom ipso adbuc fimo refertis impliciti onustique prooedebanl,addito in eingularem IIoloboli dehonestationem,utpertotam viamjecinoribus earumdem ovium e ventre recene extractie in facie continenter caederetur. Quae aic acta suat non magia ad ignominiam infelicis illius quam ad deterrendoa peratantee adhuc in pacis rejectione clericos, quiboa boc exemplo loculenter oatentabaturquanturo ipsia in tali proposito perelantibua impenderet mali. H s c gesta aunt incunte anno die sexta Octobris, patriarcba Araenio 895 eex prioa diebus quam ea fierent in inaula morluo : auprema enim illi diea fuit tricesima menais septembris. Porro clerici tali edito apecimine irs imperatoris, proprii baud vana imaginepericuli territi, rogarunt imperatorem breves induciaa, et ne in ipaoa aut deoerneret aliquid graviua aut omnino urgeret, qooad qui Homam misei fuerant inde legati redieaent. Sed nihil impetrariiQt, quantumvis ardenter orarent. Quin eia severe j denuntiatum eat iaexorabiliter damnandum laes majeatatie, quicunque ipsorumnon atatim subscriberet capitulie concordie qu83 tractabatur. Quarum lerror minarum cum quoadam in fugam egiaaet, veritoa ne vi majori cogerentur facere quod averaabantur, juaau imperatoria vulgatum statim ejus diploma eat, aurea muaitum bulla, quo sub imprecalionibua diriasimia eljuramentia horriGcia conteatabatur haud in animo aibi esse, ac ne pnma quidem cogilatione tenus venisse in menlem, adigere ulteriua quemquam aut urgere indncereve ad admittendam vel uniaa iota minutiasimae apicie adjeotionenm ad eymbolum.Contentum ae omnino fore

aaaenau cunctorum in tria duntaxat oapilula primatua, provocationia et commemorationis, quaa et ipaa nomine aolum tenua, necesearia quieti ac aecuritati public accommodatione, concedi cuperet. In hfflcniobtemperarent, pernicioaiaaima aibi qua' qae ac proraua exitialia mox a 86 ipsis eventura certum baberent. Quas minae quam exaggeratiesime atque aeseverantisBime inculcaos intentabat in illo diplomate, quod scriptum etsubecriptum, etaurea prffltarearounitumbulla, mittitEocleeisperprimum a eecretis Neocaeaarienaem Michaelem. Eoplerique perauaei aeouriqueeffecti aubacripaere, quibuadam tamen adbuc tuno quoque id facere reousanlibue; qui propterea in exeilium mieei, poataliquod tempus reaipiecentee, 896 aaaenau dato revooati aunt et EoclesiaB conjuacti, nemine jamex clero reaidao, qai non coQsentiret in pacem Ecclasiarum ad votum imperatoria. 21. Oi legati imperatoris in mari perielUati fuerinL Sed dicendum de legatia. Illi enim alieno navigare orai tempore, aubinitiom videlioetMartiinave conscenaa, ad Maleam, quein vulgo lignivorum ob crebraa illic navium submereiones vocant, exirema meDsia ejue decade pervenerunt. Ibi quinta die majoria hebdomadsa aub vesperam naufragium miaerabile fecere. Subito enim squor intumuit, et validua ab Hellesponto ventua ingruons terram pariler et pontumaterrimisobduxitnubibuB.Nondum quidem prorsue dondito in ocoaaum aolecommiaaa nox erat: verum opacabat late cuncta nox alia quasdam nibilo tetra minue quam illa naturalie, ex umbra terret giobi solita induci, eo etiam trietior, quod nullue eam lunaa aatrorumve temperabate

851

QBORGII PACHYMBRJS

852

. > - j , ' , yat . , . ' , * ' . " \ , . , $ , , ' "* , , , , .

. , , , ; * . ' ' ,; [. 270] * , ; ' . , , ' . ' , , , ' . ' , , . ; . '. .

, , ' .

ccalo splendor. Violenlissimi vero motusprocellosi aerifl conflictusquo collidentium eese ventorum horribili fragore tumultum vebementer magls augebant, gravissimo inde imminente navigantibus periculo. Ac primum vis teaipeetatie distraxit ab invicem, tamque loDge abduxit triremes duas, ut neutriue harum veotores acirent quidsociie actum, quove aliam Davem vis cceli aalique propelleret, boc tantum eque otriequo sentientibua, ccdcre se neoeseario ineluctabili viestuanliavebementissime pelagi, neo qno impeta tanto impiogerenlur exploratam habentibus. In boe incerto tamen rectores triremie qua Germanua cum collegie et magno logotheta ferebantur, eapieatiue conauluerunt, trudentea in altumDavimet totie acoipientesvelis abigentem a terra venlum, quod tali tempore plus a littore quara a lato squore metueodumrecteducerent. 1Q quo alioe ratio fefellit 897 stulla pusillanimitate pelagus vitantes, terra vioiniam aflectantee, qaasi spas inde salutie oatenderetur, portu, ai legerw oram pergerent, facileinvenieDdo, quotutus receptus foret. At quanquam interim illi quidem satie, ut eibi videbantur, abimpingendoinprocurrentia littora oavebant, nave sustinenda ne propius ffiquo terre admoveretar, ad extremum tamen arte ipsorumomniconatuque victis, validisBimo impuleu ruentiam ia littas fluctuam impacti ripae navem fregerunt, demersique oum illa perierunt omnes uno excepto, qai nuntius calamitatis natavit, e quo oaeus ille trifltis ut evenerit est postea cognitum. Eo naufragio praster bominee mare absorpsit regia illa, de quibna diximuB, dona, et in bia insignem

illamacpretiosisaimam eodyten sive pallium altaris eoclesiae Majoris. At episcopi cum magoo logotheta noctem totam cum fluctu marique omni nautarum iodustria luctati, ac sajpeinextremumdeaiersionis admoti discrimen, aegre aumma vi eub auroram Methonem tenuerunt, elapsi prster omnem spem periculo pneBentiseimo. Ibi quieverunt diebus aliquot,ex8pectanies indicium de eo quod comitibus eveniseet, ei quo forte tempestas similiter salvam appulisaet aociam triremim.Verum nonmultopost tristis eos ejue naufragii nuntius perculit. Unde intellecto eibi jam solis haud ampliue collegas exepectandos, nec oausam esse cur re infecta reverterentur, versus Romam8olverunt,et paucis diebos pervenientes ad Papam legatione functi soa snnt, perbumaniter 898 illos excipiento Papa, adeo ut eos bonoraverit tiaris, mitria etannulia,quibusinBtgnibuB episcopos ornari mos illic obtioet. Vere igitur et insequenti aeatate ibi exactie,omiiibus culti > a Papa benevolentiae indioiia, traneegerunt que in mandatis habebant. Tum extremo autumno mutuos ipsis adjunctoB a Papa legalos Conetantinopolim perduxerunt.
22. Vt Papx commemoratio facla in tacro tf exauciorato patriarcha.

Ex boc legatorum adventu"pacemfactamreferentium duo coneecuta sunt, vi priua conventorum, exauctoraiio patriarchs, et pap in sacro commemoratio publica; quin etiam ad electioaem successuri in patriarcbatum palam vocati quibasinidjos eet BUffragii. Ao quod primum qaidem boroxDatii-

853

DB MICHAELB PAUEOLOGO LIB. V.

854

^ , ' , - ( , . , - ), ( ' ) ', , . , ' , . , . , '. . , ' , ' , , , , ' ; . " , , ' . ? , [. 271] ' $. , ' , , ' , , 1

net, nonnullius nogotii res fuit dcponi e sode patriarcham,ip30 dignilatem eam ultro non abdicante, nec sperari sinente abdicaturum. Interrogare autera eum an paratua easet aponte cedere, et rem aleae committere non explorati responsi^haud tutum est viaum. Expeditiua judicatum eat interpretari voluntariam ejus abdicationem vclut jam faotam ex ils quaB pactus cum iniperatore fuerat. Auditi ergo testes sunt idonei, princepsque in iis Dicaeo pbylax Scutariorea; qui conflrmarent promisisse Josephum, ai legati Romae negotium concordiffi transigerent, patriarchatu se ceaeurum ; eumdemqae juratum asaeveraaaeeeconsenaurum nunquam i a istam pacem. His compertis congregati euper hoo episcopi concordibaa votis atatuerunt videri hoc ipso patriarcbum a Josepho jam nunc ultro depositum, utique conditione, ex qua ille auam l i beram abdicationem auapenderat, jam clare impleta, ipsoque manifeete deioceps inhabili, propter jusjurandum quo ae obatrinxerat, ad eam gerendam dignitatem. Nec istam longe quaesitam interpretationem censeri poase, sed veram expresaionem certa . voluntatia,qua3 ex coaditionatain absolutam evenlu ipso rei per conditionem expreeaaa traaaierit, praeserlim com qui fidem ad i d auam etiam religione irrevocabili juramenti 899 obligaverit, omnem aibi ad inda raailiendum occluaeritexitum, necintegrum aibi ampliua reliquerit, concluea jam Ecclesiarum concordia, in ea aede peratare, in quaae non peretiturum, si de iata paca convinerentur, Deo palam teste pollicilua ait. His de causis concordi auffragio Patrum vacare aedea Gonstantinopolitanajudicataest. Itaque menais Januarii undecima die primum eacra fleri ccepta aunt aine con-

aueta Joeephi ut patriarcha mentione; et ipse ad Laurara prope Anapium aitam ex Periblepti monaeterio migravit. Cjuedem porro menaia die sexta decima, Nicolao Chalcedonenai eacris operante in palalii aacra aede, duplici lingua proDuntiata eat, quam vocant, epiatola; fuit ea aectio ex libro A c torum : Petri enim principia apoetolorum festum ea die agebalur illud, quod conauevit Eccleeia celebrare titulo Depositionis sacrorum vinculoruca. Sacrum quoque Evangelium simili differentia linguarum Greece pariier et Latine recitatum eat. Et eic loco proprio Papa etiam per diaconum aolemnia mentio eat facta, et Gregoriua summus pontifex apostolicee Eccleaiae ao oacumenicue papa proclamatus. 23. De schismale universam Ecclesiam turbante. Hino rea Eccleaiae laborabant, et diajungebantur ab invicem homiaes, dum alterius altercommunionem admittit, alii odiosaa illas divortii formulas uaurpant : Gave adire, cave tangere, superatitioaam istam contaminationia ex promiacuo usu formidinem uaque ad vitandum poculorum etiam contactum, uaque ad compellationes allocutionesque omittendas 4 0 0 extendentea : augesoebatque in diea achiama, ita ut qui beri non dubitasset conauetudine uli cujuspiam, eumdem hodie aversaretur. Ac veluti ai cui jam male interiua aflfecto novua aliunde inauper morbua acceaaerit, duplicatur miaero dolor, et prius malum a aupervenlente languore gravitatie ac moleati augmenlum accipit, quin etiam ipai ambo raorbi pugnant inter aeae in perniciem groti, cujua ad incomraodum miaeriamque reduodat quod quaa remedia lavando forte lan-

855

GBORGII PACHYMBRJE

856

, - . ' , ,, ' , ' , ' , [. 272] , ' , , ' . , ' ; ff- , . , . . , ' < . "Uv ,

I ' , -^ . ( ) , , . , , ' * ' ", . , , . ' . , . '. . [. 273] -

gnorum alteri utilia admoventar,eadem simul alteri viree accumolenl, sic Dei Eccleaiae iuno cootigit, cui cum jam antea abunde malorum eeset ex Araeniano scbiamate, alterum hoc aupervenit, grave utrumque per sese VUIDUB, sed quodvia eorum ex mutua societate importuniue actetrius, magnoEcclesiae corpore utcunquetum ab hsresium seditionibus libero per boe quosdam infestos invicem aeeultus compugnantium intraejusviscera pe9tium duarum varie diacerpto miaereque lacerato. quo illud etiam inopinatura cernebatur, utqui unacc in partem conaceneiaae videbantur, raraua inter se contenderent,ea de quibua coDvenerant,quibuadam hoc,nonnullis alio modo interpretantibua,hisoaput controveroie airapliciter accipere contentia, illia aubtiliue enucleantibtiBvelut arcanoe ejua aenaus; et dum obnixe in aua quique placita incumbunt, aciaeuram propagantibus. Quia heeo pro dignitate deploraverit? ubi totum demum acelae asaentiri renuentium, ei quia ex vero cenaeret, nihil eaae deprebenderetur,ao certe comparatum cutn incommodia ex promiacua cum priuaabacieaiscummunione orientibua tolerabilius reperirctur. Neque enim quantuxn intus in eo eat actum, fldeli famaa indioio forie enotuit. Addebant acilicet palaraoatensis abstrusa plura, eademque peesima, liberalea iati extrusoree raercium peatilentiaaimarum, quibus scilioetaddictiue aibi adjungerent, quoa natura vcl ueu 401 remieaiorea non eatia habebant utcunque acquiescere videri, quando bino fraus artificioaa dicentium, inde audientium incaute simplex rusticeque indocta aimplioitae, conspirabant in conciliandadictisflde.Atqui aobriaemoderationie officium fuerat temperareab inquietando curioeis allegationibus craaaocaptu idiotarum; et ai quid quiaquam ipaorum dubii moveret, ao prstextu acilicet firnaandi se in flde recta qaestionis interponeret, non

uti iati, hen quam putidel faoiebant, effuadenda eruditionia intempestiv occaaionem aumere obruendis oblimandiaque non iutelligendorum ingestione rudium mentibua, sed monere ipaoa ul in mediocritate isti statui accomodata se tenerent, neu ultra raarram etligonem vitamquetranquillam affectarent do his sapere. Verum haud aic agebant qui multi mulloa tales repererunt. Non enim omnes baec mea reprebendit oratio, sed eoloa eoa qui perspectum et propositum oculie habentesdiscimini8articulum etcontroveraieB tunc agitato verum statum, quippe qui nec in historia peregrini essent, et Scripturia attenderent, et quantum in se invicero dissidentea Eccleaiae culparent plane cognoacerent, eo tamen quod eam in boc negotio haud adhibuere moderationem, quaa a1 pacem publicam eecuriiatemque optanda fuerat, majus longo quam oportuerat ecbiama fecerunt. Satis enim et plusquam satis, opinor, fueratnon abborrere nos fastidiosius a nostris qui modo conciliati Latinie eint, quam Graeci Latinique priua a se invicem abborruiasent: nunc quoadam Gnecos vidimua, qul cum aoteaae ipsoe quidem ita essent Latinos aversati at non aliqua ealtcm eoa humani aaus ac civilis commercii communione dignarerilur, quoa poatea intelligerent pacem Eccleeiarum amplexoa, fratres licet suos aborainareDtur ut deteatabiles.Sed de hia hactenus: jam enim aentio exire me fluxu sermonie altra offlcii caQcellos, dumefferor affectu, immemor OOQ accusandi, sed narrandi suscepisse me provinciam. Quare in 409 orbem jaiu nunc redeat oratio, res nude utgeat aint proponene judicataria pro arbitrio lectoribua. 24. De eleclione chartophylacis Vecci in patriarchalem dignitatem. Tunc igitur, vacante, utdictum eat, per depoeitionem Josephi patriarcbali sede, et ei qui aucoe-

857

DB MICHABLB PAUBOLOOO LIB. V . * . : . " . , , , , . ' , [. 274] , , ' ' . , ' ' . , , t o c . . ' toritateque praaditus unua utique omnium aptissimua videretur ad coraprimendum echiema, negotiumque concordiae eatcnua promoium fine optato coronaadum. Ergo rite congregati apud templura majaa episcopi, prcerogativam imperatoria sequentea, magno conaenau studioque primis, aecundie tertiisque auflragiia Veccum eumdetn unum patriarcham declararunt. Veccua igitur eexta et viceaima mensie Maii, feato sanctorum Nicaaeneiuin Patrum, patriarcha creatue eat: aecunda vcro J u o i i , dominica proxime aecuta, illustri de Spiritua sancti Spiritue ejuedem per aacram ordinationem p a r t i ceps factus, rite inauguratue i n patriarcham eat. Imperator aub haac initia per tempua non longum atudio sollicitodine immoratua in atabiliendo tali homini iato spirituali principatu, aecuram deinde mentem imperii negotiis advertit, ao'utua o m n i matu de Eccleaia, utique cujua regimen et commendatum aciret, qui et experientiae aatis et prudentiaB plurimum habena nullo deficeret eorum que ad rca ecclesiasticaa recte aalubriterque regendaa possent desiderari. Exbibuit autcm ae DOVO patriarchao paratum ad eum adjuvandum quacunque i n re opus haberet, spcrana viciasim ab illo i n occasione similia. Dediteidem etOducias locum, quo auderet suacipere agercque aecum causas bominum egontium gratia principis, non fruatra se id factururn eperans : confidebat enim nibil eum r.isi quod faa esset concedi petiturum. Porro Veccue has interveniendi pro miaeria partea toto animo capessens, partitos babebat in duo genera quoa iato miaericordie officio juvaret: priua erat carentium 4 0 4 neceesariia, quorum eaaet egeatati

, , * , , ^ , , , * , ' , . , , , , '^, g . " . ' / . , > , ' , , . ' ' , deret in sui curam Ecclesie poscente,multi quidem idonei ad hoc visi deeignabantur, qua ex monac h i s , q u a ex alterius instituti sacerdotibue.Plurium t a m e n in Principem saiTragia propendebant. Erat is geaere aobilissimus, e veleri prusapia Principum Pelopponneso imperitantium , unde juvenia profec t u s vitffi perfectioria profitendae gratia in quodd a m Orientalia tractus monasterium Montia nigri, u b i et expatriarcham Germanum monasticam exercuisee vitam dixfmua, eo seae incluait. Ir.de raulto post tempore ad imperaiorpm accedens,coramis80 s i b i Pantocratoria monaaleiio arcbimandrits poteetata praefuit. Deinde legatione functus ad orientales Tocharoe, et Maria imperatoria fllia notba i n sponaam eo ducta conjunctaque Apagffl,reveraua i n qaadam cellula monaaterii Hodcgorum tranquilla? vitae ao contemplatif-ni se reddidit.Inaeculia temporibua vacanti pastore Antiochenea Eccleaiaa patriarcba est prapopitus. Hunc tum apud se agentem tranquilleque religioni operantera p l u r i u m , utdixi,calcoliad ConatantinopoIitansBBedis regimen vocabant. Perviciaaentque quod volebant, niai non parvo antietitum numero potior ad eam rera Veccua fuieaet viaua, qui ei i n oTficiia moraenti maximi, cbartopbylacis eupremiquc cuatodia aupellectilis sacrffi, fidem atque induatriam nunc cura maxime probaret, et aumma in ext8timatione 4 0 3 apud omnea eseet. B a suffragidrum differentia cum delata ad Augustura eaaet et ejua voluntat compromi93o permissa,ille haud cunctatus Veccum prsalulit cum aliia praBatantc n dotibus tum maxime doclrina, poatremo quod ie vir tam longo usu eccieaiaaticarum rerum, tanta fama aapientiee auc-

859

GEORQII PACHYMBRA

^ ' , & , , <^ , , . Qapsa , . ' ' apac ', , , , - , , - ' ', . . . , , , , ' . , , , [. 275] ' ' , , ' , - . . ' ' , , (5 6 . ' ,
1 1

largitione consulendum, alterum delatis criminibue periclitantium, quibua vel ad depulsionem objectorum falso patroni efficaciaoperavel ad delicticonvictiventamirapetrandam auctoritasdeprecatoriaoptaretur.Ao borum quidem eo studio causaa amplectebalur ut officiosaa illas hominum generi nox medicatricee Litaa,quaa Homerus claudas,rugosas, distortia oculis inducit, ipso corpori9 habilu agene repr&sentaret, tali captana apecie mieerationem principia euaceptia auia necesaariam, confitens quidem ipse eorum nomine peccatum, remiiti autem poenitentibus poenam rogana. Pro alio miaerorum genere colpa vacantium interveniebat confldentius, obnixe contendena et principem urgene, ut penuria laborantibua opem jurequodam ipsorum debitam ne indulgere cunctaretur,velociasimua ad intelligendas neceasitates indigentium, ut eis exponendi eaa fuaiua aeu laborem aeu verecundiam lucrifaciena, perepicacitate benigni animi auditu statim primo cuncta comprehendentis,aine mora operave diligentioris interpretia.Abundabatque patroni cbaritaa ad omnem falai aaapicionem abolendam plenamque conciliandam clientulia fidem, dum suas anguetiaa narrabant. Occurrebat quin etiara diffidentiee aupplicum, et impetrabilia petere ipeos asserena ultro addebat timide agentibue animoa audendi, suggerebatque ad perauadendum aptaa,pro genere ac atatu cauaas, postulati evincendi rationea; eaademque digerebat accommodato ad finem optatum ordine, perite dijudicans qu&illarum proponi prior, quae aubjici alteri, quaa poetremo subjungi loco deberet. Uade contingebat saepe reflngi rescribique libellum aupplicem, etiam jam oblatum prinoipi,uaque interdum ad principis ejuadem 4 0 5 offenaionem cui et 8tomachum et suspicionea nonnunqaam movebat, quod iterum et tertio interpolatua una de re ipai libeliua inculca-

retur, ut jam qui primam propoaitionem acoeperat placidus vultuque benigno spem fecerat, ad toties ralicataa iostantiaa corrugaret frontem, metneDane jam auae facilitati illuderetur,praeaertim increbrescente confidenlia multorum, qui freti conciliatore admiaaionis et eodem aupplicationia auffragatore patriarcba, audieatiie sine fine captaodia prodacendisque aures imperatoris obtundebant et videlicel irritabilis natura fortunaque hominia fatigabant patientiam, eo ipao gratiam ad populum patriarcbs comulante, quod eum, ut conauleret miseris, videret ne favoria quidem apud principem proprii cavere dispendiam.Tam effueum efOcaique innovo patriarchaeminebatsublevandoruminopum etudium. Cujua hic eingulare aliquod exemplom haud inutile fuerit referre, unde specimeo prudens lector capiat liberae flducie viri iatius fortiaqoe in juatitia propugnanda constantitB. jEataa erat aumma, et imperator altiaaimo atante aub medium diem aole recene a pomeridiano somno in medio ccenaculo frigua captabat. Obsidebat autem foree audientiam exapectans patriarcba e vicino ad boc profectus etibi considene, ut ad priraam ab experrecto imperatore paratua admiaaionem ataret. Admiaaus tandem causam agere ccepit hominis,ut ei compertum erat, injuate damnati. Caeterum odio quodam in hunc hominem praeoccupatusimperator, salutem miseri quam petebat patriarcba non annuit. Jlinc praesule ad inatantius deprecandum incumbente, principe vero in negandi proposito peratanie, certamen ortum eat utrinqae sic accenaum ut audientea conturbarentur, cum finem patriarcha urgendi, Augnstaa renuendi non faceret. Ad extremum conaoiua patriarcba pro justitia pugnare,in zelum axarait,et liberioribus imperalorem pupugitverbis.Illeodium quoflagrabatinreum, in nimie vehemaDtem, 4 0 0 ut putabat, ejua pa-

861

DE MICHAELE PAUSOLOGO LIR. V.

862

. \ , ' . / , ' . ' ', ' . , * , ' ' , . ; ' , , , , , ' ; , ' , * ' , , . , , - g , ' ' , , , . " ( )

' . , . , . , . ' ' , , , , ' ; . [. 276J , , . , , ' , ,

troQum verlana, aeperiue et ipae reeponsavit. Processerat pene jurgium lia,po8cente boc,abnuente illo, efflcacius hoc deprecanla, contra illo excandescente. Tandem cootestante praesule injuriam bomiDi fieri, prinoipe aihil id se curare ostendente, praeeule se adhuc fortiua actorom, ni audiretur, praeee ferente, principe contra ostentanle, quidquid faceretaul dicere?, nihil impetraturum, ne tura quidem patriarcha victus abecessit aut susceptum euum deserere suatinuit, sed cestu elatus efTeryescentia intua zeli: Quid igitur ? inqait; aa censee squum epiacopoa apud vos nihilo plaris esse quam coquos aut etratorea, quibus omnia vobia obaequi et ad nutum servire necesse eai ? Simul bsc dicene paatoralem baculura, patriarobalis insigae dignitatia, ante imperatoris pedea abjioit: ipse impetu exaurgens velociaaimo paeau 8e foraa ejicit. Id videns imperator et ad igoominiam pertinere suan repntans, sollicitus asaurgit, multia digredientem tenere patriarcham conantibus, et aliis super alioa ab imperatore missis ejus nomine rogantibusut rediret ad vocantem Augustum et diecessum buno ejus molestiasime ferentem. Iile ad omnia turdua cursum tenuit, qooad in vicinum, ubi diversabatur, monasterium pedes pervenit, reipsa ostendens quaa indolea zeli sit, quamque ille, cum Dcum habet auclorem, reverentia quantevis etiam preeentis personae non reiardaretur. Alias rureus (nam et buc irapetu eemel digrediendi capto prono Japsu procurrat oratio) aliaa, inquam rurauaorabat patiarcba pro bomine, cui juatum ceoaebat ab imperatore id indalgeri qao egebat, aed replicata sapius nibil proficiebat oratio ; et 407 jam longa adeoqueinilnlta videbatur aeepe fruatra rogati auxilii mora.

Arripit agitur occasionem interceasor,quam a reli * gione fore putavit efficaoem. Festum agebatur perilluatris inter martyres Georgii, et oonventua erat non modicae multitudiQia apud aedem eacram monasterii Manganorum, incruentum ibi eacrificium offereate patiarcba. Imperator aacrie aatabat. Ubi vero perfecla oblatione donorumtempuaadfuil quo ex more lotua imperator accedere debebat ad perceptionem panis benedicti, quem aniidorum vocant, et eulogiam a celebrante accipere, recluduntur anteriores adytorum fores, et prodit qui bene precaturus imperatori juxta morem erat. Prcesto cst Augustus : et manus porrigit sacrum sumpturus panem. Gobibet dexteram sacerdos, qua fragmentum eacri panis tenebat, Et sio extensis imperatorie palmis, manu vero patiarchas rigide saspensa, lingua ejue totiee antea rejectam aupplicationem iteravit, et horaini aegre habenli, ut ab imperatore quod optabat,contingeret precata eat. Videres hic utrinqoe obnixam in proposito constantiam duorum invicti rigoris animorum. Nibil enim de aententia dimotus imperator frag. mentum petebat, patriarchavicissim veniam orabat pauperi. Atque imperatori excusanti non esse id aptum veniaa iati concedend tempus, et differri negotium poscenti, patriarcba contra reponebat optime conjungi cum perceptiona gratiaa ex Deo induJgentiam in homiuem veniaejtum asseverabat nunquatn se tributurum sacrum panem, niai quo petebatur largiretur imperator. Finem cerlamen noa habebat,quoad tandera intentiori supplicatione institit Auguslua ut aibi panis daretur, non tam ad U B U O Q fructurave, ut aiebat, proprium quam ad offeneionam spectantia populi vitandam, apud quem exiatimationis jaciuram aubiret, si vacuus eteaori

863

PACHYMBRJB

864

. , * , , , % , ! . ' , , . , , , . , , ', , <, * . , ' > , ' . . [. 277] * . '0 , ' , * , * , ! ' , , , *, , . , , * . , , ' , * - ' . , aentia incueaam. Id per ae incommodum intolerabilius reddi concurea et gravitate principaliom curarum et occupationum, undeounqne iogruentiumprincipia i n divereatrabentium.His utmodum adhiberet, couatituit certam preeacribendam patriarcba3 congreaaibua 4 0 9 d i e m , uaam aepiem orbem heddamodarium conflantibua, extra quam ab audiendo patriarcba, patrocinio reoram aot egentium fungente, vacatio prinoipi certa constaret. Idonea ad i d viaa feria tertia patriarcbs admiaaioni tales causas aoturi aasignata propria eat; 25.Ut non ferent imperator molestiam.quam ordinatuaque ei nimis nolariua i n id oficii propriua Xiphicrebrx patiarchae pro egentibussupplicationet faceslinua Michael, qui etcauaastali audientia relatas sebant, tertiam ipsi feriam ad admissionem assiet reaponaa imperatoria ad aiogulaa i n commenUgnavit. rium referret. SicDeo et solaliia afflictorum conseHis experiraentia veritus imperator tam acrem crata diea hebdomadia tertia eat.Ne vero interverti i n urgendo v i r u m , cupiebat alicunda aliquam talia i n id temporis uauram, aaperveniente forte expediri rationem commudam intrepids ejus et principi alio necceaaario negotio, unquam contingeinflexibilie retnndends v e h e m e n t i . De qua cum ret, diveraorium i n eara diem patiarcbas provisum apud suos familiaree eese purgans ageret, accuaare est in monaaterio v i o i n i e ; i n qaod is eabinde contumacia pertinaciee aolebat irrevocabilem illam recedene, ai qua inevitabili avocatione imperatoris patiarchaa perseverantiam in uaque et usque i n averteretar attentio, immineret e propinquo in etando ad impetrandura i d quod iterum,et smpius occasionera reaumendaa opportune tractatioais, petitum, idoneia causis negatum fuiaaet. Addebat ita ut quod mane perfici non potaiaaet absolveretur fatigatum ee molestis hisce obtrueionibus petitioveaperi, excurrente nonnunqnam i n aliquot comnum frequenterrejectarum, idem pati quod n a a raiasa jam noctis horaa et antiatitia diligentia et eeantes solent ingeslis cibis magna copia, quibus patientia imperatorie. Non facile dixarim qoam iram commovel importunitas reponere non desimulta commoda ex boc tam aaaidao benevoloque stentium faatiditam cramban. Multa quoditie sibi patriarchffi atudio i n homines aolatio egentea renegotia ejus generie ingeri asaiduitate insatisabili. dundare contigerit. 8ed de hia hactenua, qo* neque id per litteras aut nuntioa, aed coram ab variia transacta temporibus unam i n aeriem, ordiipso aatante per seque agente patriarcba; unde nia et mcmori compendio, oratio noatra complexa fieret ut quotiea quod concedi non expediret peteeat. ratur, grave aibi et permoleetum esset renuere propter verecundiam v i r i tante auctoritatia p r 4 0 8 expers ferculi ab ara reverteretur. Verum ex advereo patiarcha magia timendum eavendamque etudiosiua indicans Oei offenaionem : Acciperes i n j u d i c i u m , Augusta, inquit, huoc sacrum ciburn, quoad certutn flxamquo tibi erit bomini iujuste vexato solatium negare. Tunc vero caperata fronte imperator, et priori placiditate vultus i n manifesta i r s indicia mutata, cum aurgena dixisBet: Ergo festum iniesturn egimus, nullo praeter ca verba addilo i n palalium recessit.

865

DB IfiCRABLB PAL^OLOGO LIB. V . "

866

\ " * *C. [. 278] , ' , , . , ' . , , ' , , - ' ' , ' . ' , , ' , , . , . 26. Ut iterum ad Papam legaii sint missi.

, . , * . , , [. 279] ' , . , ; . * , , , , . , ' . : , , ' , ' . 27. Ct learius ad imperatorem transfugiens classi

Caterum imperator expeditoa instructoaque le-

prxpositus fuerit.

gatos mittit ad Papam, simul aigniGcaturoa perpe8ic repreeeo impetu Caroli, imperator ista cura tratum jam negotiura et exaecutioni conventa C levatua eo aniuiosius incubuit in res suas quam mandata, simul clam sciacitaturoa quid rerum optime consiituenclxs ex praesenti usu, quando ad moliretur Carolua, et ecquid adhuc demiaisaet se coniugientem bcnigne Icarium excipit, virum a n i m u m , fero illo quo in Greacoa antea incitabatur multa praeliorum cxperieotia militarem acientiam 4 1 0 impetu remiaso. Legati appulai nuntiarunt adeptum. Priaceps ia fueratinaul maxima3,quam conaummatam pacom, etexcepti perbenevoie aunt. quiillicdegunt Anemopylaa, boc eat ventorum porInveneront autem ibi Carolum roinaa apirantem, tae, 411 vocare conaueverunt. Inde autem oasu et omni contentione precum incumbentem ad exo- ut converaione quadam sortia ad icuperatorem furandum Papam ut aibi permitteret expediticnem in gere compulaua jus in eam inaulam suum ei cesait, urbem ConataDtinopoliin. Videbant igitur quotidie ipae in domesticoruni Augu^ti cenauin ascriptue. advolventem se Papea pedibus, et eo eubinde Imperator autem amisso paulo ante sebaatocrafarorie inquietiaaimi prorumpefltem, ut quod ma- tore, ami*ao item despota fratribus auia, et ante nibus more Italicorum principum geatabat ace- boa morte pariter aublatis alio aebaatocratore, ptrum, commorderet rabiose admolia dentibus, pra3terea Caesare, tum protoveatiario ac magno indignans aibi negari, quam inataatiaeime petebat, duce, et ut verbo compleclar uno, pleriaque illofacultatem exsequendi quod conatituerat, paratum rum qui dignitatum maximarum tituloa gerebant, ecilicetexeroitum adversua imperatorem educendi: cum deberet aufficere alios in eorum loca, bunc jaribua ad id frustra commemoratia auia, baud quidein lcarium adhuc inprivatorumordinetenuit: perauaao ul id bellum approbaret et eurdo ad cstcrum eumdem cum pedeatribua copiia impoaipreces omnea talea peraistente Papa. Qui vieissim tum navibus ioEuripum mittit, cum magnodomino aJlegabat Garolo Grscorum jura, placide admonens Joaone dimicaturum. Expositis bisce in terram possesaam abillisdudumCoQstantinopolim^terum copiia et uaque circa Soreoe progreaais, audito ad antiquoa dominoa fortuna revolutam. Eaa eaae earum excenau Joannee, et si ger podagra, praererum humanarum vicea, et urbea et opea deraum lium non detreotavit, aed subito ioatructam Latioseteraa praamia eaee belli, eique legi acquiacea- norum aciem eo recia ducena ubi versari boatea d o m , prssertim cum Grsoi quoque Eccleai filii audierat, acri coramiaaa pugnatelo iotue concidit. Gbrialianique eaaent: Neque, aiebat, poaaumue Pedum enim dolor baud paaaua eum librare se Cbriatianos cum Chriatiania committere, oe iram firmiter in equo et scalia equeatribua utrinque i n noB Dei provocemua. pendentibue robuste inaiatere, vim ademit auati-

867

GBORGlI PACHYMBRA . ' , ' , , , * . , , . 6 , > . . ' ' . ' ' . '' ' , . , ' , . ' , '

( ' ' , ' ' (. , . , . , ' , ' , , ' ^ , * , * , 0-; , , ' . ' ', ' , ' ' , . * ( , ^) , . [. 280]

nendi se poat ielum, effecitque utprimo statim teli ca?de, spolia pl u ri ma pretiosamque pradam victoriae qua percussus est impulsu sellaexcuaaua corruerit praemium tulerunt.Hoc alterojam eventu Romaooa captusque eubito fuerit, et cum eo aiii multi eaau tristia experientia docuitquiaetquantus belloesaet eodcm implicati, quippe necessaria subveniendi ^ Joannea bic nothua, vir omninrn callidiasimua ad duci laboranti cura a fuga roaturanda probibiti, ' inaidiaa struendaa, tum ubi ex iia in plarea cum comprebcnsi pariter in cuatodiam sint d a t i . I n his paucie eruraperet. imperterrili dux animi roborisfuit ipaius Icarii frater. Inlerim ctexercitus aterra que perrupluri quidvie opposituoa. Brgo ia DUDC irrupit, quem ductabat magnua stratopedarcba quoque non palam occurrena ex adverso, sed ex Synadenua Joanncs etmagnua conoataulua Gaballatibulia improviso irrneoa, inopinatissimat illa iariua Michael. H i cum 412 Pharsala tenderent epecie copias alioqui bonas et aatis exercilataa (arxea est, cui nomemantiquumPbthiafuit)animo 418 primo perculit, mox impresaione vebementi ccnameanturairaportandi praesidio,inciduntin Joandiajecit etravitque, gloriam auo nomini maximara nem nothum, qui atatim eos acri praelio adortus tali facinore adeptus. At navalis exercitne univernon minus fortiter quam feliciter rem geasit captia Bus incolumie, quippe incruenta victoria potitos, cum aliie plurimia, tum ipso Synadeno magno insuper spoliis dlves, Joannem cum auia bello stratopedarcha. Magnum conoataulum Itali milites captum ducens, gaudio et gratulatione ingeati ad Joannis diu peraeculi assequi nequivere. lllequippe imperatorem rediit. At Joannea quidem oum aociia totis habeois eiTuaus in fugam longum insevincti cuatodiaa traduntur : Icario vero merces quentibus pracceperat spaiiura, ut j a m periculo operae bello feliciter navatffirepreaentatacstmagiii defunctua videretur. Sed fatalem horam no iata D conostauli attributa dignilate. 8ub hsc populas quidera contentione conatuque suramofrustrariaut Tbebarum fratrem Joannia Gulielmum magnam differre iofelix potuit: dum enim incautius equum dominum proeo conatituit. Verum Joaonem ipaam impellit aecurua anteriorum, a tergo aolum i n imperator honoriiice tractatum, propria ei filia in gruere periculum existimans eoque sollicite reapeconjugempromissa, postfirmatum jurejurando fasctaaa, i n obviam arborem toto cqui currt-ntie dua liberum dimisit, nutante adbuc coojugii spe, impetu iropactua dirupto peclore concidit, equo quippe non ultra pacta et sponaalia progresai. libero abeunte: neque enim cquiti, diro caau et Caeterom destinatus aponaue aimul patriamattigit, letali vulnere afflicto, vacabat de cque cogitare. morbo correptua obiit, auccessorera principatos Hunc lamen aegre aliqui morati, seminecera ei in aolidum universi relinquens Gulielmum fracaballarium impositum Thessalonicam cum deportrem quemauperius diximus Joannia notbi filieni taaaent, mox i b i mortuum eepelierunt. Joannes duxisae, quique ideo poceri partibus addictoaininterim cum suis multa iropune facta nostrorum fenaua Romania mauait: quare claesia in |jua

809

DB MICHAELB PAUEOLOGO LIB. V.

870

, - & ,) & , . , , ' , , . , ' \ , . * , . , ' ' , , , , . [. 281] , , . , , , $ 5i " ' , ' . ' . , , , , , ( ' , , , ) ' quod ejua tranquillo et studioao pacia ingenio c o n fideret),haec, inquam, Joannea reputane obatitit quo minua inde Joaephuaamoveretur.Illoigituribidem permanente, eodem et ipae divertit, miaaitana eubinde officioaas ad euin salutationes, et mutuaa abipso comitatie huraanisaimoe aignificationeareci28. Rursus de expatriarcha Josepho et de Vecco. C piena.Erat enim Joaepbua adeo pacificae placida3que naturae, ut eo quod bactenus Ecclesia egeral ad Divereante porro, ut dictum est, Josepbo in mopacern oblatam diaturbandam oifenderetur, nec nasterio ad Anaplum sito, morbo corripitur gravi veritua fuiaaet fateri sajpiua se, niai prajoccupatus Joannes patriarcha, Veccus nimirum, idem qui juramenti a se palam editi religione fuiaaet, ad cbartopbylax priue fuerat. Per eum languorem cum oronia fuisse assenaurura : nec enim 4 1 5 jam m u l t a vel 4 1 4 a malo ipso vel a remediis paaaua auapicabatur quod antea timuerat, retn ulteriua meliuscule j a m habere videretur, medicis visum processurara quara quo eaaet hactenua promota. tranaferri aegrum oportere in seductum a turba neEo igitur hoepitio Joannea utena, multoa in manus gotiornm locum, ubi curari per otium pos8et,nulla sumpsit legitquc libellos ab iia compoaitoa qui perinterpellante molestia quotidianarum occupatioseverabant i n achiaraate ; quorum eral acopua oan u m . Decreverant autem i a istaei quiete propinara tendere auspectum hoc totum pacia negotium esse, purgantia quaedam pharmaca, morbi videlicet relilongeque a Oeo ac vcra religione noa abducena ; quias e l noxios humores ejue causas funditus expraeterea Italoa baBreaeon teneri reos, earumque haustura. Seceasus porro ad eam rem aptissimus non occultarum aut ulio modo dubiarum, sed e v i L a u r a putabatureadem illa ubi degebat qui patriarc b a fuerat Joaephus, quem ideo imperator alibi D dantium et meridiana claritate compertarum. T a lium assertorum documenta se babere acilicet aiecollocare atatuerat.haud consentaneum existimans bant manifesta planeque convincentia teatimonia eodem hospiiari domicilio deceasorem auccesaoecriptorum authenticorum, q u et ambitiose conremque patriarcbatus. Verum Joannea simul comtexentes proferebant. Ac si quod eanctorum asserpertam babens comem hilaremque Joaephi indotum i n contrarium opponeretur, primum excipiel e m . a i m u l conscius ipso tantum nonclarepalamque bant arbitrarium, ut quia dixerit, i d esse, hoc est euffragante sese nuper ad Eccleaiae fuisse gubernapro aola voluntate paci studentium ad concordise c u l a promotum (eteaim Josephi senleotiam desucoblatae coruprobationem accommodari.Dcindeconcessore volens imperator explorare, conauluerat cedebant faciendam sane pacem, aed tunc tancucn de persona quam ei muneri aptam judicaret; tum, quando non exigeretur consensus in id quo et Joaephua Veccum prsa raultis ad id elegerat u l Deum offendi conetarot : neque enim Dei jactura et alioqui diaertum ac docturo,pra3terea negotiorum bene tranquillitatera e m i ; aatiuaque multo eeee administratione tritum, denique praeter cfietera, terram quotannia invecta eam vaatabat, daranis afficiena ingentibus; nec Gulielmo spatium prospere quidquam agendi ac ne respirandi quidem dabat hostis ei oppositus impiger Icarius, magni ]am ducis potestate claaaem ductans.

871

GBORGII PACHYMBRJS

8 7 2

, * - , , . * . , ^ , . , , (. 282] * , , , ' . , * , - ' ", , , |S?ov , , * , . ' 1

7 ^ , , , , , . ' ' , ' . \ . , , ' , ( ' ) - [. 283] .. ! , ^ , ' , ,

decertare, nbi ne a Deo veraque religione excida- ceptatione deolinaoda, qua utcunque pro nostra mue praaaena periculura nit. Talia illi in maxime parte clariaaima argumenta proferamua,vu aperare catholicam conformantee apeciem acribebant diepoesumua aasecuturoe noa ut quas allegaverimus screbantque, raulla in eam eeQtentiam accuratia luattcnte cogooacantur; multo autem verieimilius cubrationibus plausibiliter congerentee, quibus timere poasumua ne nobia imputetur reQctio revoappareret anceps istud totum ac periculi plenum catioque in dubium semel oinni Oroiitate constiluvideri debere negotium. Ea ille legena, nccessita- torum dogmatum ; quod odioaius et nobis fugientem aubire videbatur manifeatam scriptie iata con- dum vcl maxirae crimen eai. Ea luno ille dicebat, trariia refcltendi respondenditque sigiltatim ad ain- , quotiea in manua aumeret bsrentium adhuc scbigula. Sed idem providens ex isto aientium et sraati coiQQienlarios auctorum; quoa tamea cum ncgantium conflictu scriptorum eruptura acandala, deiDdelegeret,animadvertena raultam eorum labem raris lectoribus ea luce animi vigcntibua, ut blanfraudemque,impetum ioterdum capiebat refutandi dientem utrioque in comrnissis invicem arguroeniis aplendidequaBmendaciler afflrmabantur, et fucatie altercantiumverisirailitudinisspeciem sano judicto ratiocinationibua detrabeodi larvam.Seu tenebatur, discernerent, nec facile ecriplori quamvis cauto ne id faceret, ea quam dixi ratione; qua tamen foreeam in tali tractando arguraento moderationem excuasua ad extremum eat, venire coaotua ad ci* tenere, ut satis aeae aubtraberot plerorumque reperimentum acripto diaputandi adveraue contri prcbeoaionibua, 4 1 6 verum ei aut apparena p r sentientea; undo in multaa et gravea contigit eura varicationis in rebua maximia crimen impacturia, angustias incidere. Tunc autem aat inultie diebus suatinebat ?e a scribendo quietuaque perstabat. diversatua apud Lauram, et jam pleoe reetitutus Quin et Xiphilino viro gravi, magoo tunc caconomo valetudini, Gonatantinopolim re?ertit, aalutato ia eccleaiaa, confirniavit sc baud quaquam commenta- digreseu bumaniaaime Josepho. riis ejua generia elucubrandis operara unquam 29. Adhuc de Josepho quondam patriarcha. daturum : Ne videamur, inquiebat, aemel coaatituta ruraua in dubium vocare, quasi quae semel fixa ) 4 1 7 De reliquo haud poterant quidam vel ipsi tenere decrevimue, eo ipso in concertationia aleain quieacere vel quieacera sinere frueotem iato secessu de novo jaciamus, quod cum iis qui contraria Josepbum,aed quotidianiabominem turbabantcon* palam aentiunt quoaque pro novatoribua in rebua greeaibus, multum ei negotii faceaaentea, dora ejua eccleaiasticia habemua, ultro deacendamua in cerlangueaceutem, utquerebantur, nimie morumsimtamen audire cognoscereque auaiinentea quid illi plicitate zelum excitare ac quasi 6ubjectie facibu3 pro ae allegent. Gum enim manifestum sit eos accendere tentabant. Erat autem is tam remiaas ac aemel atatuta rataque habita conari convellere comia nature vir, ut si cui eorum qui cum Eccledogmata, unum nobis idemque eufficiens adversua aia communicabant causa incidiaaet adeundi ejus, inatantiaa eorum omnes, in contrario palamque pro et qui accedebat, vellet benedictionis ipaiua partinobis stanle Ecclesiae conaenau, patct efTugium, cepa fieri, non opus alio haberet quam procidereet quo abunde securis, nulloflne miscendarum litium benedictionein petere : atatim enim quamcuoque ac jurgiorum, licet nobia corapendium facere diaad communionem admiaaum pmlixe impertiebat
1

873

DB MICHABLB PAUBOLOGO U B . V .

874

' . . ' , , , , , ' , . * , ', . , ' . - * , ' ' , , ' ' , ^ -

, . " , , . , , , , * . , ^ , , , ( ) , , , ' . , , [. 284] ,

1 1

gratia aancti Spiritas; quod et iie qui circa ipaum erant et reliquia aliia videbatur intolerabile.Quare ipeum quotidie adeuntee etiam atque etiam urgebant, ut plane ee ac palam abscinderet ab omni conauetudine partem contrariam eectantium. Id vero aibi nuntiatum imperalor graviua accepit quam pro caetera soa in eum hactenua demonatrata benevolentia ei fide, culpans in eo quod nimia facilem praeberet atudiiie factiosorurajin quo ejus cum prudeatiam coastantiamque requirebat, tum prterea qnerebatur injusteabeo eecum agi, quiei tam liberam traaquillamque,quod ea ipsum gaudere arbitraretar,quietem ac securritatem daret:ipse autem non dubitaret necceaaaret in intimam etiam famiHarilatem admittere homines, a quibua longe alia sentieatibus et in oontrariam toto nisu factionem iaoumbentibus corpus Ecoleeise laceraretur, cum potioa opoi-tuiaeet ipaum pro auctoritate aua dare operam ut illi aeae ipai accommodareat acquieaoendo publice decreiia et tranquille vivendo, non autemcoramiUereut exemploeorumturbulentiaque coneiliisabripi ipaumet partea4I8palamaequibostium manifeatorum,in rebua maximieab Ecclesia reque publica irrevocabiliter diasideatium,appareret.Misitergo ad Josepbum imperator certoa bo- ' mine8,qui auo nomine vetarcnt ne talium deincepa hominum convictum congreasumque admitteret,si quietia, qua gauderet, certam aibi vellet constare poaseasioQem. Reapondit Joaepbua unam rei quam juberet exsequends rationem eaae, si ae ao eoe qui secum essentin exaiuum amandaret imperator:relegatis enim faculiatem defore iatoa quorum familiarttateioterdiceretur alloqueodi. Quandiu vuro eo loco degeret, haud se jure culpari quod adeuntea ad aa aiiquoa non excluderet : nam niai humano Bolatio carere omni in iato secessu vellet, neceasa i b i eaae offlcia non aapernari ultro ad ae venti{ 8

tantium etiam ignotorum, multo autem magia admittere notiaaimoa sibi olimet familiarea plurimoa. Aut igitur exsilio me maltet imperator, aut libere me frui ainat boc quod indulget otio;nec colloquiis, aine quibue vita bic quidem vitalia non ait, criminis quo oarent notam appingat. Haec fuit ad miaaoa ab imperatore oratio Joaephi non illiua quidem ejici volentis,aut a auburbani aeoeeaua, quo libenterutebatur, quiete divelli,sed magnopere fidentia olim in prospecto affectu imperatoria; quem nunquam eo venturum aperans ut tam cbarum aibi caput amandare auatineret, de industria ineaquam fecit exailii mentione verbia eet uaua acerbitatia noD parum aono ipao prneferentibua, cum sioexaggerana diceret: Exterminet aaoe noa,poatquam honore dejecit; et si omni bumano privatoa aolatio vult, in feram aliquam ejiciat aolitudinem,tali acilicet commemoratione confidena commoturum se aliquam in animo principia aibi devinctiaaimi aut misericordiam au verecundiam aui. At longe opinione falsua est aua; quippe imperator, cajua in aniino tener ille vetua ac fllialia in Joaephum amor refrixerat DOD parum.hoc illiua reaponao plauaibilem nec aibi nejrligendamofferriexcuaationem apud vulgu ecredidit aententis durioria,magnam invidi partem detractum iri recte ratua decreto in Joaepbum exailto, ai, quod egit, atudiose divulgaret id ultro aibi conacivieae popoaciaeeque ipsum ; se in eo tantum voluntali ejua apertia verbis indicat 219annuia8e.Ergo illum educit Laura,et deportari curatCbelam. Arxeaeelinaularia inextremo Euxino mari, babitatio jucunda verno teinpore, bieme aaperanecfere lolerabilis,quippeiJlam Septentrioni obversam insulam saevo totia faucibua Borea perflante et frigua inbalante rigidiasimum. Quoadam vero monacborum, qui di adbffirebant, aliura alio exsulatum miait, varie in Mgm relegana insuha 28

PATROL . G a . C X L H I .

87

GBORGII PACHTMSBJB

876

11 ( , tt ' ) * . & . , ' . *. " 6 . , , ; ' ' [. 285) , ) , , ' . . . -w , *, , > , , ^ . . _ . ^ ' ^ - ' i *-* ^ , , , , . " ' , , ' ,

At mooacbam Jasiten Jobum Ghabeam, qu arxeet ad Saogarem amnem aita, fida ibi cuatodia tenendam misit.
30. Ut Genuensium in nropria ipsorum urbedegentium fastum depresseril imperator.

Circa hoc tempue imperalor expeditioneminOreBtiadem adornans, Geouenaium seae insolenter affereotiam fastam deprimere constituit. Hie antea quideln Veneti haud dubie praecalluerantopibuacaeleroque eplendore, ita ut horam proceree, unde conciliom publicum et gentia senatus constat,divitiis, armia et reliquo apparatu omnis generis Genuensibae longe copioaiorea apparerent.Caaea erat differenti, quod Veneti plue mari uterentor, et navibue longia assidae uliro citroque commeantes quaJstuosiBsimie commerciie vim pecuniae congererent,haud paulo majorem quam quantam lucrari contingeret Genuensibus intra fines anguetiores et quaei timidiua negoliantibus.Ex quo autem Euxini potentee marie, concedente imperatore, faere Genueneee cumpleoalibertateatque iminunitate portoriorum et veotigalium qaorumvie,taDta et atten- . tione et asaidaitate in rem incubuere, ut ne media quidem bieme420dubitaremPontum transfretare, ulentea ad id non penitus rotundie, eed contractae longitudints navibu8,quaa ipsi Taritae vocant. Hac illi etrenuitate ac diligentia non modo Romanis maritim negotiationis vias omnes interclusere, fructumque ac lucrum ad se trax6re navalis universi commeroii : verum etiam id conaecuti sunt, ut numero pecuniae, el quod inde pleruuaque consequitur, cultu ac luxu ornatue varii pompaque domeeiica apecioaa3 pretioaseque aupellectilis Venetos jam ipaoe pcat se relinquerent. Hinc more ingeoii bumaai contigit ipeis efferre seae arrogantius et

inaolescere, non aliis modo Latinia pna se epernendis, aed Romanis etiam in Oriente dominantibue.Attriboeratautem liberali privilegio imperator cuidam Genuenei nobili, cui Manaeli nomea erat, Zacbariae filio, Pbocss monata quae Orientem spectant,quibu8 insunt aluminis fodine. Ibi iile habitana cum sibi subjecta operaram maltitadiDe ] indefesee laborabat eruenda distrabendaqoe ista mcrce ; ac cum inde plurimam oongeseie&et locri, gustu, ut fit, qusstns in amplius ditescendi aitim accenaus voti ee btijua fore corapotem aperavit, ai benignitate imperatoris, quem sibi faventem erat expertus, ulteriua uti pergeret. Cum igitur exposuisaet pronoad illi gratificandum Augustoaccommodatia simum ad sui compendii ratioDes fore, si negaret deinceps aliis Genuenaibua facoltatem importandi alamen a superioribus per PontumEuxinum partibua, inde aiquidem vim inferre magaam illi conaueverant istiua mercia vendibilis in primia, quoniam plurimus, prout bodieque cernitur, ejua ueue est in panniselanatextacolorevario fucaodis, impetravit qnod voluit; et edicto Augusti rite signato interdictum ea negotiatione Genuensibus est. Isti decreto, ubi enotuit, ea quidem Genuensium pars, quae domicilium Constantinopoli babebat et sede fortunarura jam illic constituta non aliom alibi uspiara receptum se babere aentiebat,refragari auctoritati principis, in cujus dictione viveret, noa ausa,taiie deinceps invectione merciroonii 4 t l abstinuit obnoxie, mandatia 'mperatoris obtempernns. Verum aliiquidam ex ea gente domioilia Gcnuae habentes,prae8cripto imperatorisnibili babito, fabricati navem ingentem rotundae foronae onerariam. e proprio aolventes portu et in Tbracium evecti Bosporum per Ponti fauces in Euxinum peoetrarunt, nulla cura aut ratione habita vel imperatoris

877

DB MICHABLB PAUSOLOGO U B . V .

878

, , , , . , , . . , , ' (5 . - g , . ' ' . , . -

, , ' , f , , , [. 286] ^ , ' 8 , , . ' ' , . *Q (5 , ' , , ' , , , ? . -

aotiqu oonauetudinia ipsorum.qua aoliti eate- cile uai aunt,ope artis nautic,vento,quali8cunque nu8 fuerant,ubi primum coraparebant in his parti- tunc epirabat, non plane advereua, illum nunc re* cta oppansis velie,nunc obliquatia capientea,prout bue, adire recta palatium Blachernarum,neo quidopus erat ad flectenda promontoriarad quod euffiquam antea rerum gerere aot qnoquam divertere, qaam ibi euum obeequium iroperatori profesei eo- oiebat aura modica. Ergo aic progreeei continenter aunt ad Pharum ueque, ubi aubductia ratioaibus lemni acclamatione ac veneratione fuisseat. Tunc igitur iie omnibua contemptis, ac cunctie officii iastituti oureus et periculum impendentium, etamodestiaeque rationibus susque deque babitia,au- tuerunt deinceps non quemcunque sibi a Septenstro inflanle vela valido secure trajecerunt per aa- trione veDtum satia fore; qui enim tunc flabatlenis guatias Bospori, et in 8eptentrionalea Ponti portua erat, molliter solum stringene, non pleno impetu invecti oon aua solum illic per otium negotia tra- impellena vela, ut malaoi proprior cceli atataa v i ciarunt, aed predis agendie et piratica toto illo deretur.Egere ae autem ad eluctandoe quoe provimari facienda non parum temporia triverunt.Tan- debant occureuroe obicee vehementi Borea; qualie dem in onerariam incurrentes magnam et pretioaia eet ille quem Tanaiteoa nautee vocant.Uuic,inquam, gravem mercibua, qaarum para erat non exigua confidere uni se etataerunt poeae; qui niai continpoodos ingene aluminia, ea expugnata prsdaque geret, plane dasperabant ineidiaa ee Roraanarum uoiversa in aaam navem condita retro proram in poeae navium effugere. Ecce autem poetquam alipatriam verterunt, tranaituri denuo aeouriesime quot ibi diee aubatitere, commodam ille ipee optaprater urbem ae portura CoD8tantiaopoli8,aine ullo taa ventus spirare ab aroto vehemens ooepit; nec oojuequam metu, per aummum Romao potenliae cunctati videlioet illi aunt totos illi libaotisaime cootemptmn. Ejua audacie superbieqae cartior fa- pendere linteorum sinaa, audacterque invecti ape tus imperator indigoiaaiaie, ut par erat, injariam optima ferebantur,evolaturoa eese rati vi auree tam proaperae trans quamlibet infeatoe inaidiantium cotulit; decrevitqoe non committere ut se impune natua. Navie latera quio etiam aicoia boom coriie tantam aasoe gloriari Genuonaibus liceret. Oiaquimunierunt, ut ab igne forte injecto aut aliaquavia rebat autem moduzn quo ieto eub manum ao poteetatem euam redigere contemptores posset. At neque ab hoatibua ejaculata peete tuta forent. Arma ipai his ignotum erat votam etudiumque imperatoris. Ita- expedierunt, vim repellere parati quecunque ab imperatoris inferretur. Hie imperator oompertis qao curam ac diligentiaoo non vulgarem adhibebant 423impera?it Genuenaibue Pera? degentibua mitin expediendo cureu explicandoque seeeab inaidiie terequi sisterentbos popularea auoa,et iisaaaderent A%% Bomanaram Davium,quarum rectoribus soienon sic inealutato imperatore praaterire. Fecerunt bant ab imperatore mandatum at observare ipsus i n tranaitu ac omni ratione comprebendere cona- id illi studioae; eed nihil profeceraat, perstantibus aliie io propoaito et monita convicio repellentibua. rentur. Ut igitur ipaie e Ponto patriam veraua curQuare illi, ne aibi fraudi eeaet aliena conlumacia, Bum teoentibua montea Orientie apparuerunt, fa{

879

GEORCHI PACHYMBRfi

8 8 0

, ^' , , $ [. 287] , . 01 ' ', ' ' ' ? , . , ' . , , ^ , ' ^, , - . ' , , , . , , $ ' , * '. , ' . ' ! , , - JJ , ;, . , , , . , ' * ^ . , ' > , ! , , . , ' *

retulerant imperatori quod suarum erat partium eedalo egisae, dolere auiem quod hi sui cives sibi morigeri non fuerint: coerceret eoe ipse pro sua potentia, nec peccantium culpam imputaret insontibus, aut gentis univers proprium esse duceret paucorum crimen. fiis imperator auditis summae sibi fore ignominie reputans tam proterve se contemni sibique illudi 8inere,immittit in eoe repente quantum expeditaram ia navalibus et portubue repcrtum est navium. ilae omnes universis e Gasmulica navali militia,qui tum Constantinopoli luerunt, plena3,canuminetar irritatorumcoorteein traaseuntes Genuenses sunt undique, vehementiesime instantee. Impoeitusadhocdux ipsis fuerat veatiariua Alexius Alyattes, qui cum suis oonfestim trajecto Bosporo nibil sibi reliqui ad oranem contentionem faciebat, mandans atque instigans, eicque in animum induceas,al non expugnaret tali loco temerarios pirataa.nihilo sibi minus id fore dedecuBquam

eri praefectura ignorainiose privaretur.Ordinati ergo hinc quidem inforie navium,bincet terraia littore milites, pro se quisque ejaculando impetebant oncrariam. Sed cum nihil minus quam quanlum ab oplimieexepectarimilitibus poterat tali temporefaoerent, fruetra erant tamen, utique adversue onerariam exstantibue alte, iisque munitie, lateribue protectam, et valido a pupi irapulaam veuto, eicqua prorsum irrevocabili ruentem cursu, Birepitua 494 vani circuro tumultuantiuin egregieaecuram. Ridebani igitur ejue vectoree conatus hoetiu m inanee et oum diatenta veoto carbasa crebria undecuaque sagittia perforarentur, iiautcunque pertuaia pedem

nibilo secios facere pergebant, abundante vi aur propitiae; qua longiua ante a tergo sequenteseffe* rebantur, quam ut eeset periculura ne a qooquam eorum prope adiri,nedura capi aut teneri poaseot. Qw*e veronaves a lateribus incurrerent, eaa utpote bumiliores et minorea ludibunde repellebat ingens mole et plenis velis oneraria pervolans. Cernebat hc imperator ex edito longe intucms, alios missitana euperalios, adhortaoe, jubens.minans. Sedet ipsius jubentis et parentium cunctorum eqoeinania effectuque cassa studia crant, evolante inter manus navi beneficio venti prosperi. Cum ergo militea quidem quo se verterent ignari, imperator autem sui contemptu ludibrioque tanto in iram irratus maximam, varie, aed inutiliter astuarent, fuit qui Augusto conailium e re nata non improbabile suggereret. Id erat ut in quarndam, qac magna et prevalida forte illtc stabat, Catelanorum navem commodato a dominis acceptam, indoctis repente quot ea possel caperemilitibusjuberetillam continuo expansis eidem vento totia velis in puppira fagientia invehi,et sic infractaviauremque Bore obstructa,velocitatem iniminuereruentie cureumque retardare.Dictum in opus confertur. Momento seadmoveta495tergoinumbraD8elventumintercipiensonerariajatitudinevaetepatenliura alarumobicem opponena vento propellenti Geouenaem navem; quae BIC destituta conslitit, otiomqu* admotis hostibus dedii in insiliendi. Adjuvabat id agentee e Catelano paria alitudinis navigio variua et vebemens undiquecoDatuabamiliorumnn* diquenaviumomniex parte adorientium.Nec obsisti

681

DB MICHAELB PALfiOLOQO LIB. V .

, ' , . . , , ' ' , . , . ' ' ' , , , | ', . 01 . , ' ' , , , . ' , , , . ' , , . - g , ' , ' , ' , . ^ , , . , , . . [. 288] ' ' ( ,) - .

diutius potuit. A l i i super alios irrumpentes perruperanttandem a d i t u m ; et poetlongam atrocemque pugoara, adbcrtante suos loco conspicuo praesente imperatore, capta tandem oneraria i n urbia navale deduota est, vectores autem ejus meritis subjecti poenia.Multis enimeorumeffoBBi suntoculi sudibus forte repertis sub miaerorum palpebraainfixia.debito, ut exprobrabant ,8upplicio ,despectui habere non veritis Augustam majeatatem.Contigit et quiddam alias buic non absimile, unde gravis i n eosdem Genuenees et invidia publicaet iodignatio principis exarait. Gum enim quidam ipaorum jactabunde ProseloDti d i x i s e e t : Iterum a nostris urbs obtineb i t u r , indignans ille infregil colapbum tam valide Latino ut oculi ei usum ademerit, oon impune : n a m s t a t i m peroussorgladio confossus interiit.Quad a m ejus rei fama sparsa commotus imperator banc certo factum explorandi rationem init.Suum reddi sibi remigem a Genuensibus poscit, graviter i d urgens, et n i faciant minans. Ut autem i i l i non reddebant (nec eane poterant eum rcpraesentare q u i nuequara j a m esset),pro convictis hoc ipeopat r a t e c s d i e eos babeos, neo ferendum id facinue ratus,Manueli Muzaloni subito imperat ,426 exterminetaine mora genus univereum Genuensium.Ille mnmento, quantum erat i n urbe, quantum ineub* urbana vicinia militum, cogit. Adstabat aciea viau ipeo terribili8,minis etprocinctu seevieodi formidoloslor multo, iis utique quibus praeaens pernicies intentabatur. Giroumeunt extemplo ounctorum domos, ferventea impetu proximo diri adoriendi neg o t i i , ad quod natum modo imperatoris exspecta-

bant. Fregit hc apeciee quantumvis aadaceaalias animoe, et tumentea licet i&tus innat, offeneione nova irritatae ferociffi compresait epiritua. Gum enim aedatiori mente reputarent quam in p r e cipiti res e r r u m salusque penderet,facile viderant non esse id teropue ezperiendaram v i r i u m , qaae male comparato sertamioe succubituras, ai cam imperatoris potentia committerentur, haud essct dubium. Ira ergo propria in poteatate habita, ad alienam, unde metuerent,exarmandam efficaciaaimum deliniraentum adbibuere eupplicie demiasionis, aiquidem h u m i l i provoluti habitu ad pedea principia, et funibus in suas ipai cervloea injectis apparentes, misericordiam implorabant, obaoxioa 8 ferentee,paratoaque ad quidviaaubeundum quod decerneret Auguatua, cujua poteetate se inferioros agnoscereat et majestati obaecuturoa ad nutuxn aancte pollicerentur. Unum sibi tutum in clementia ejae a clade imminente videre perfagium : i n id ee coofugere.ac ne ilJo excludantur etiam atque etiam orare. Sic metu i n modeatiam eabacta oonferta illa plaba pertinaciam remisit priuB oatonsam prompte quod mandabatur exaequena. Indictam enim multae nomiae magnura auri pondue exaolverunt, lucro non parvo imputantes vel aio plaoare atque a propriie oapitibus quantovie fortunarum damno avertere potuieea imperatorie iram, eam jaxn tandem agnoacentea efficaoiorem ad vindicandum scelua quam eaeet ipaorum ad audendum perpetrandumque projecta temeritae. E t h c qaidem aio ae babuare.

883

GBOBCHI PAGHYlfBae

'.
', " , . . " [. 292] . , , , ' ' , , , ' , ' & . ^ . * 8^*, ' , ' * ' , , - g , ' . ' * ' ( , . ' ) , ' ,

VI.
1. Ut et quibus de causis ad moniem Hxmum ainere tur- inultam non poese 4 9 9 averaionema bari pax cotperit. matre sua quam praa 86 ferebat imperator; cai 4 2 7 Geterumimperatori novarum initium cura- proinde parem odii menearam rependare aggressa, rum attnlerunt res apud Hemom iterum turbat. plae nocere conala eat quam verisimiliter potaerat Nam conventiones ConetantiDi et illa foadera, a muliere timeri, aiquidem Joaephum quemdam naptiali ntcuaque neceseitudine firmatajam con- cognomento Gatharum cum aliis in Palealinam fundebantur, Maria virom in hoetile advereue miait, partim ut patriarchs manifeetarent Romanoa odium movente eo efficaciua, quo pluria Q quae acta fuerant, partim ut bujua opera, collaboea eaee apud ipeum ccaperut edito ei filio, qui rantes eodem et ipei pro virili, eullanem illic doMiohael eat dictue, cessante interim imperialium minantem in imperatorem concitarent; quo illo promiaaorum flde. Nam cum paotie eponsalibus inde, Bulgaria ex parte alia irrumpentibua, impereoapieset imperator Meeembream Gonatantino 86 ratori subjecte provinci ancipiti utriQqoe malo ceaaurum, nondum eam tradiderat; et eatia appa- vexareatur. Nam exoeum utique Deo imperebat daliberatum 6886 ipei nullo unquam fine ratorem ob ea quie contra ritus patrioa in religione comminiaci praatextue non dandi quod amitteret immutasset: una re autem maxime moveri et coninvitiseimus. Subjecit jam per se ardenti offen- citari Deum adveraue homines, ei eos videat olim sioni flammamnova injaria neglectaa apretaeque sancita eccleaiaaticae doctrina3 dogmata legitimamab imperatore Eulogiae, quae raater eral uxorie qoe O8um aacrorum corrampere intruea novitite Conatantini. Cauaa inter eos dieaidii fuit Eulogi non vereri. Ac patriarcbae qaidem miasi a Maria declarata propeneio in eae quas minue imperatori facile perauaserunt que narrarunt, utpote ipsijam probabantur factionum ecoleaiaatioarum partea, ab aliie audila; itaque cum hi novi oognitarum quam ille odio eororie in 86 ctridam imputabat. antea rerum nuntii nibil niai exaggerarent iadigniSane matronea hujue in ea re ita eminebat atu- JJ tatem fama jam celebrium aclorum, pro veriaeos diom, ut non contenta ae ipaam a oommunione et eineere agentibus legatis habuit, nihil curiose consentientium fratri Augasto segregare,plerosque indagans circa mentem ejus a quo mittebantnr, etiam aootores participeaque ecbiematis conciliare aut inquirendum auapicioae ducene de loto ietias demerendo sibi fovereque patrocinio palam affecta- legationis consilio,ecquid arcani quidpiam artificii ret. Haec Maria quotidianis audiena nuntiia (cursi- et politicarum privatarumve rationum specioso tabant enim inter matrem filiamqua nundinandia zeli pro religione obtentu celaret. Itaque tanto in cauaatn achiamatia mulieribua euffragiis intenti studio m negotium iacubuit, ut vel ai coDtingeret monachi non pauci) gravia inavueculum machinari Alexandrinum Atbanaaium et Antiochenum Euthjorsa est,invita ipsa quidem et abborrens ab impio mium imperatori aeaentiri, proOteretor aolom w in apeciem facto, ut dicere aolebat implorantibue non dubitaturum obsietere.Saltanem quod attinet, ejaa opem qooa dixi monacbia, tamen excueans* inexepectatiaaima hao ei acoidit lagatio, qoipi*

885

DB MICfiABLB PAUBOLOGO LIB. VI.

886

[. 293] . ' * , , . . . , . , , . , . '' , , , . , ^ , ' , . , ' , -

, , ' . '. " . -

[. 294] , . ' , , . , ' , ' . ' , . . ' , ' , ' .

1

qualem nullam unquam faudo eeaet auditum deceeaoree auoe jEgypti principee accepisee. Oflendebat etiam obscuritas Bulgaricae gentie parum bactenus celebris 429 nec multum posse judicat; quare ab ipeo tota rea pro auapecta oontempta est,legatique ailentio dimieei. G&terum MUas patriarcbam sua minime fefellit opinio Gregorium, in iis quas de aliie duobus patriarchia autumaverat. Nam Antioohenus quidem jam tum Gonstantinopolim advenerat, liberatas e manibus regie Armeniae. Bio enim rex oi patriarchae infensue, et amovere de medio ipaum oupiens, forta iacidentem ia suas manua tradiderat certiehorninibus abducendum eo ubi perire illum brevi neceese esaet. Et illi accepium rupi deeert mari oircumCu commiserant ad oertum exitium, omni quippe* humani subsidii commeroiique destitutae facultate. Verum ille liberatua inde, ut aiebat, ccateati auxilio thaumaturgi Nicolai, ad imperatorem confogit, Gonstantinopolim se conferene. Alexandrinua autem, post ita quffi de religione nuper aancita quidam improbabant eveotue in thronum, rotexere priua aota non curavit; quare quietua permauebat, eo eecurioa quod propterlocorum ubi degebatlonginquitatem a Gonstantinopoli minime aspergendum aese confideret qualicunque invidia rerum illic transactarum, pr 8eriim ad qoarum ipse consilia vocatua non fuieeel. Accedebat quod multia, ubi erat inter Barbaroe Yerea religionia boates vivena, adveraie conflictatua, obatruere aibi quem unum babeat ad confugium paratum portum gratiaa imperatoria e re aua non putabat.Itaqueobnoxiumse i l i i a qao solatium exapeotaret prsbuit, nibil sucoenaena ab eo oonatitati8,aed quietem ampleotena,

abatinene tamen dieerta comprobatione jam actorum, verum iia quomodooomqae semel atatutia intempeetivum nanc quidem exislimans a se oontroveraiam moveri.
2. Ut Maria Sphentisthtabum deceperit.

Interim Maria Micbaelem filium etate immatura coronari curavit,regieque inde alebat eduoabatque, in acclamationibus publicie locazn 480 ei post pareates tribuens. Sed bia illam intentam conturbabat a Sphentiatblabo moleata aaapicio jua utique non inveriaimile ad Bulgari principatumhabenti, neo contemnenda ad id tuondum potentia eobnixo, quippe qui despota jam eeeet; quare optimum putavit dolia illum aggredi, pratextu fraudia indidem aumpto unde cauaa ipsi pro puero timendi major erat, e morbo videlicet regis el viri sui Constantini sine spe decumbentia. Mittit ergo certoa homines ad Sphentisthlabum, qui poatquam juramentia ei qaatn religiosiesimissincerfle in ipaum Marie benevolentis fidem pleniseimam feciaaent, qoam blandiasime rogareot venire ad ipsam ne gravaretur. Pereuasus ille ac fretus religione juriajurandi, Ternobum se confert. Nec ibi aapernatua aenex aonoaus eat ridiculam a tanto juniori femina oblatam adoptionem, quae fratrem illum, et quidem minorem,faceret pueruli lactentie. Rea palam in ecclesia oelebrata aic ent. Poet adhibitoa a aacerdote eolemnee in talibua occursus benedictionea et ritue caeteroa, magno allucente funalium numero, Maria regium diduoens palliom ambos hinc atque inde ulnia admovit,Michaalam puaionem ao eenem Sphentisthlabom; e quiboe hio in buoc modum fadere eanoito, domum retulit novum titulum fllii

887

GHORGIl PACHYMBBJB

888

, . ' , ' ^ . ' .

; , , . , ' . , . '. , ' . . , - , * ' ' , * , . . , , ' ' ' - ', . , , [. 285] ' , . ..-1 * 1 / } \ _ ' . , fty ' .1 . ' . ' , ^ 8 , * . Kwvcrrm . . ' ( , , , ' ) * , , * , ti '

dominfflBulgarorum a Michaele puero eecundi.Non multumab hac adoptione terapus proc68serat,cum eircamventam insidiis, eo facilius quod a eibi cavendo fiducia eum novee contracte neceesiludinis averterat, egregia mater adoptatum ocoidit At d i vina juBtitia non qua eolet in pleriaque patientia Q scelarie bujue pcenam distulit. Statim excitavit qui sangainem impie cssi reqaireret. Cajoe eventus narratio paulo altiue repetenda eet.

tuendi principatue, quem quaei ad ecopnm acU et meditameota euncta eua dirigeret. Habebatqoe de talibus ad auoa illoe aodalee ruaticos et eubolcos eerios 883e sermonea, mcmorans mira etiam visa et quaadam apparitionea eanctorum, a quibue impelli aiebat ad jugum excutiendum et sibi osorpandum gentie imperium. Ejuemodi tam eape diaeeruit, ut quantamvia incredibilium Odam faceret Jamque alio ei plerique etudio quam prioe attendebant,maxime cum ediceret fataletempuadecreta 3. Initia Laehanm, ei ut is Constantinum interfesibi divinitaa potonti imminere, moxque 8e|arocerit. pturam ia ejas arripiend conatum,qaem prospero Erat in iiepartibusrueticusquidam mercedepor- 8ucce88u fortunandura aciret. Ad hc arreciie aliooe pascene.Gordocubae appellatus, oui voci cum quandiu eubito diem pronuntiavit, qoa die prodiquffidam inesaet usu popularis illic 481 lingua3 turus eeset e latebria et mataro jam preelaro oleris notio, GrcBci qui olus lachanum vooant, coepto falix auctore Deo auspicium daturus. Nemo ietum, ubi coepit innotescere, hominem Lacbanae dubitavit aut renuit. Conclamarunt omnea doceret vocabulo celebraverunt.Hic ita sollicite suibus sibi quovellet; se alacriter in cunctis obsecutaros. commendatie attendat ut sese negligeret, non Nec facta dictia abfuere.48* Addunt addicontqae ourans quid vestiret aut quo vesceretur, naturali ipsi 8 freqaentes, magnis elati spebaa.Coreantper Bimplicissime defuDgene victu, solopane et herbis regionem proclamantea eubulcnm a Deo miaaum, agrdstibu8Contentu8.Familiaribu8 utebatur iodolis D et ad [manum jam conflatam fngentem certatin et educationie siniilia bomunculis; quibus plerum- undique accurrentium aggregaot numerum. Creque magna de ae quaedam olim futura quaai vatici- ecebat in dieemultitudo, et novufi dax ad conacDnane jactabat, eaepe illisirridentibue,nonnnunquam taneum assumpt dignitati se fiogens babitam, etiam non plane detrectantibua credere. Hia ille abjectis centonibus honeatiorem indoit veatem; nesoio unde epebus iiifiataa, gravitatem affectare enseque auccinctua, equo inscenso, ad opem macoBpit inaolitanj,compoDereque aein speciem eano- jora quam ejus hactenue fortuna caperet palam ee accinctum ostenlare aasus eet. Valetodine tom,ot timonia3,coI)igeD8 subinde animum,et Deum iovocana quibua uti poterat precibas homo funditus dictum 68t, GoDstaniiDue infirma utebalur: nam crure dudum fracto facultatem inoeeeue amiaerat, omnia inetitutionia rudia,quippe in agris semper et si quopiameaaet nac688eprofieiaot,oarrapoDdoi vereatuspascendieintentus porcia.Apparebatigitar iners trabebatur.Ea res contemptom illiconoiliaTit fere cogitabundus, verbia eeepe eigniflcana volvere plurimorum. In his Toobari anttiml, fara geniet e animo neacio quatn maohinationem novi ooneti-

889

DB MICHABLB PAUEOLOGO LIB. VI.

. - . , 6 ' , ^, , , ' ' , ' , ' . * . , * ' . ' . , ' ) , , - ' . [. 296] , , * , ' , ' ' - , ' $ . , ' . , . . , ' ' ' , , ' *
R

assueta rapto vivere,nihil a claudo principe timen- firmaret; partim ut qui ab illa parta patebant in tesliberrimiain Myaiamexcuraionibue agebantfere- Romanam ditionem aditua, per quoa ne Lachanas bantqne pasaim cuncta, et veteri oelebratas prover- irrueret audita de illo timere oogebant, praeBidiia et munitionibus idoaeia praeoccuparet. Hoo animo bio praedas Myeorum impune frequentabant. In horum unam manum incurrens cum auia Laohanaa dum citatia equis v e r a u a Oreatiadem contendit per eam internecione delet. Alia die deprehenaam aimi- concretos rigida bieme gelu campoa properans, liter cobortezn iatorum alteram ut priorem inter- contigit et pati eum et periclitari graviesime. Nam ficit. Hinc paucia diebus celebre fit ejua noraen, et equus quo vebebatur lapaus in glacie, eum seaaovidelicet non parvia et popuii et regionum acceaaio- rem efludit, tum aupra ipaum tota mola concidens nibua opea ejua augeacunt, ounctie pro ae quoque tantum noa oppreaait, vulneratum in manibus et spem in eo aummam emendandi publica incom- vultu adeo noa leviter, ut vix totiua ejue diuturnae moda collocantibua. FamtBinterim ambitioso praa- expeditionie spaiio peraanari plags potuerint, aut conio Lachanae ubique buccinabatur. Nec dies * effici quin luculent cicatrioea reduoem ipaum in praateribat qua non el ejue iiumero cresceret exer- urbem adbuo deformarent. Ctoterum tunc illi eo citua, et qua non ipae aliqua se inaigoi de boete itinero Adrianopolim advenieaii ocourrit certus de victoria oommendaret. Conturbarunt hc non pa- cedeConatantini nuntiue. Gum enim adoieeceret in rumaobindenantiataConatantinum. Ipsum qaoque, dies potenlia Lacbans, el Bulgari paasim a rege ubi fidea tandem non 4 3 3 creditia primo indiciia BUO ipaia apreto ad subulcum deficereat, nec qui fame conatantia faota eet ipaam, inquam, quoque potuieset obaiatere Spbentiathlabus 4 3 4 aupereainopinatiaaimanovitaavehementer oommovit impe- aetjinaidioaia Mariaa delinimentia miser lucratus ratorem. Hunc aua snspectare prudentia cogebat, exitium, procerum vero gentie qui maxime Gonne stjbeaaet his quidpiam incomperti mali: quo- atantioo atuduerant, pariim 3oeleratiaMa:ia3 molimodo enim bomo tam vilia tam eecure prodiret, ) tionibuB interfecti fuisaent, qui vero adbuc vivenisi prodactne flducia opum non apparentium, et bant partim faleo auapeotarentur quaai rebellibua multo majomm qaazn qum cernerentur, aibi con- faverent, partim revera regnaniibus offensi peodesciua virium ? Caeterum in communi admiratione rent in prevalescentein faotionem, Constantinus amborum Gonatantinua aolus, quem periouli vis ferme eolua in medio relictua acri neceaaitate compropinquiorureret, trepidia raptim babitis toto jugo pulaua eat tentara cuzn paucia opum antiquarum delectibaa, admovendam strenue putavit manum reliquiia aleam belli et ae Lacban jam ipaum conreroedio mali longeultra quam quiaquam maginari temneoti objioere. Instructam ergo conira inferena potuieaet inopinatiasime naaoentie creacentisqoe. aciem ipae in ourru vectua, et fidi ei pauci repriPorro imperptor nondum ille qaidem expedivit mere impetua impune baotenua graseantium aunt oonailium bellandi: tamen efbi proflciacendom ver- adorti. At LachaDoa contra ae venientibus occur8U8 ietnm Hmitem oonatituit, partim ut ex propin- rens, aimul vidit, eimal admovit, aimul veeaano quo oognoioeret ceriiua et> ai quid ibi labarei, oon- irroena impeta caidit axeroitom et plene vinoit; ao
t 4

891

GKORGn PACHYMBR*
6

. , * ** ^ \ . , , ' , . , ' , , & . ' , . '. " , ' . . " [. 297] - , ^ , , ' , ' , , ' > . , ' ' ]j ' . , , \ . ' ^. , , it [. 298] , . " ' : , , ,

regem ipsum, qui nibil eo prolio fama dignum ac tanti nominiefaaligio egi8set ,mi8ersiDStar victims victor obtruncat, reliquoe euie adjungit. Et jazn apertffl plene regionis potens, ad urbeaaibi subjiciendaa oonvertit animum, aolito eucceseu : nunc eoim hanc, nuuc illam capiebat; nec quieturus videbatur, quoad rex totius baud dubie Bulgaris ubique aoclamarelur.Sio se res Lachans habebant, C quotidiaais proiicientes euccessibue, et ad eummam brevi, ut apparebat, potentiam pervonturs

rem conditionem ac nataram, cui et quaa insunt bona vere propria inamiseibiliter poasidentnr, et quffl desunt verieimiliier eperantar, vereri magnopere caepit ne cuocta haec aortis beneficia citi ejuadem, mature poenitere donorum aolite, mutatione auferrentur; et vel si perseverarent, tamea quodvirtutis ne modicum quidem subeeset, eadem brevi tnora obscurata obsolescerent, aeroque inielligeretur non fuiaae properandum nimium mirando eonaecutum ista, aut eo qui talibus careret misero putando. Quare perpeneia iatia alio vertens Asanem conjugem Ut imperator filix Irenx animum, convocavit viroe pudentes quoa habebat dederil. aecura, iiaque exponena videre ee necesario proImperator vero indoluit quidem, ut par erat' videndum principera Bulgariae, duos propoeuitqui inopinato caaui: csterum aecuritati rerum auaram ei praeflci posse viderentur, Lacbanam et Mytzs quam fleri optime poterat atudena consulere, oo- filium Joannem ; et illi quidem fortunam auffranandum exietimavit id quod exBulgari ditioneolim gari, ineeaa animum audendi, magnisque nec imaaurpaverat, oujua possessionem Ormatam sibi proaperia cceptia raunitum abunde ipai videriposse videbat Con&tantini morte, sibi certioa aeserere, iter ad eummam isthic potentiam. Joanni tamen ut quinetiam augere, conoiliando ac jungendosibiper non desperandam videatur poaee od optatum sucafQnitatem Lacbaoa. Miait igitur qui tentareat aai- cedere conatumistucaepriandi. facere genasipsius mum Barbari, et eadem 4 8 5 opera dieaimulanter ot castera in ipao aita bona presidiaqae, qoibas explorarent viree opesque ejus, eoquid tant, ac U baud dubie attolleretur ad epem non imprudeolem ccetera ejns omoia tali looo eaaent, ut exspeotari in eo praavalendi, ei tentaret. Addidit ia bunc majure poaaet eutn qui tam teouia initia proteniosea gis ease propeadere, meliueque collocandam in boc felicitatis multiplicatie bactenus aucceaaibua cumu- promovendo arbitrari operam. Idem plerisque plalaverat, pari deinceps quoqoe profectuum tanore cuit, magnoque aaaensu probatura imperatoriscon* ad culmen fortun eummum perventurum. Quodei silium est aaciaceodi 4 3 6 Joannem in generuoMt horumrelatu oogooviaaet non eseeilluminidoneum jua ei genere ac ha?reditaria ratione competens ad regno Bulgariaa, neo imparem ejus nominie susti- istum principatum imperii viribua fulciendi. N e c nendffi utcuoque majeetati, haudquaquam abhor- videri dubitandum quia eo magie incliaarent Bulrebat a oogitatioae generum sibi illum ascisceodi gari, ac facile prferrent barbaro aubulco juvenem propriaipeicollocaoda filia.Tamen reputane attenoobiliaaimum, tum patria ejua Mytse reapeciu cai tiue cum inconstantiam fortuna eimul maxima regnum Bulgariaedebitum fuiaae meminiasent, tam iodalgentis.eimttl eubita inclinatione Iancia etiam memoria mitis in ipaoe laatique imperii majorum antiqua eripientie, tara virtutie Uoto prestabilio- ejaa caaterorum, tum denique melu palam ei fcwk-

893

DJS WCHABLR PALJBOLOOO LIB. VI.

894

, , \ * J } , , , ' ' . ' , [ . 299] , . ' '. , . ' , . ' ' 6' , ^3 . 1(5(5, - ^ - g , ' . , , , , , , . ' . . , - ^ , , ' , ^ , ' -fj , . ? .

rati tamque arto et ineolubili pietatia domeatic vinonlo frrevocabiliter ad8trictiimperatorie,qaanta inter socerum et generum intercedit neoeeaitudo ; ex qoo cerii eaaent totis eam imperii viribue adjuvandara; qaod videntem Lacbanam erat verisimile remiaBurum atatim multum de audacia, et compreeao tumore qao aapirantie fortunae aura levem hactenua bominem inflaaaet, fuere tam licenter deaituram, atque ubi Romanas aciea in euo eibi aoio videret oppoeitaa, aut servitutem relapeurnm pristinam, aut fuga matara, damnatis prevalendi epebus, latebraa alicubi captatarum.Mariam porro filiamque ejue facile prodendoa a Ternobitie, qaorum eesent aterqoe potestate, verieimile ex eo eaae, quod tante ao tam recentes exstarent mulierieejue in ipaos injori,ut earum ipaoajam plane oblitoa credibile non eaaet.
5. Ut itnperator de affinitate cogitata consilium patriarcka per missos qusuiertt.

Hec CQID a conoilio diota eeaent, imperator patriarcha super ea re eenlentiain exquirendam putavit, arcanie per viros idoneos miesie litteris. Illein Mytzam sponte dudum sua propeoeue, ceieri resoripto id conailium prolixe commeodavit, et videlicet prarogativa tanla auctoritatie oltimum in eam parlem pendenti deliberationi momentum addidit. Eodem concors accessit judicium hieromonachi Theodoeii cognomeuto Principia: nam ad hunc qnoque imperator conailium postulans scripaerat, utpote 437 justo eaffragiorum numero deeignatazn patriarcbam in locum Tbeopolitani Eathymii jam morlui. Quo de toto negotio non abs re fiierit dietinctius bio aliquid ponere. Viduata pastore patriarchali Antiochie eede aderaot multi Orientalium antietiium, qoidam ea oaaaa e auia ecoleaiia Gonatantinopolim profecti, nonnolll jam

antea a degente illic Eutbymio vooati, huic enim ex morbo quo deceesit decumbenti perauaaerat ei aesietens Tbeodoritus episcopua Anazarbi, e aui patriarcbatas praeaulibaa idoneam ad aeae jam nono evocare nuznerum, qui videlicet, ai quid ei deiode contigiaaet bumanitua, ejua aucceaaorem juatia possent euffragiia eligero. Inter boa Eutbymio jam mortuo de aubatituendo ei viro loco isto digno diaceptantea aatia conetabat cunotorumjudicio concordi neminem Principi videri preferendaro.Nec ulla per quemquam ipaorum mora erat quin protinus perferretur deoretum evaotionia ejua in dignitatem iatam, ieque in eam rite vocatue inauguraretor, niai pauliaper auperaedari deliberaiionemque auapendi juaaiaaet imperator. Verebatar is, pro ea qua solebat intimum rerum occurrentium profunde perepicere prudentia, ne aibi obrepi illudique in boc negotio eineret, meritoque aapientibue risum deberet, ai bominem circa eam qu tunc flagrarei in Eccleaia controvereiam a ae diveraa aentientem,contra aa acquam putaret meliorem cauaam, tanla repente armari auotoritate permitteret. Caterum quia eumdera i l lum Principem ita videbat non diaaimulaase i n olinationem propriam in factionem achiamate avulaam, ot tamen non tam in eo flxus irrevocabiliaque videretur quin sperari posset transitio ejua in partea eorum qui aupremi ejus bonoris voluntaria delatione nihil non ab eo meruiaaent, noceeaarium eeae credidit hujua apei pignua antecapere nec rem tantam nimia periculoae aleae commttlere. Quid ai enim aliter ille jam proclamatus et inaugurataa patriarcba quam aperatum erat saperet; et dignitatie somma?, quarn a etulte OODfldanttbue accepiaeet, toto pondere incumberet io depreaeionem ipaorum eorumdem qui aio ipsum inexplorato 4 3 8 promoviaaeqt ? flis de causia

895

GBORGII PACHYMBRJE

896

, ' xotl . * . , , , , . , , , , '

1

, . . | , , . , [. 300], / , . ' . " . ' ' . ' ?,

1

---

) .
D

, ( , * ) .

, JJLEV ' , . *if. ' ^,

ecripsit imperator arcano patriarch videri e re praediia ad viotum oultum que eplendidum proventu, fore, 8i priuequam destinataa electionie monachi mutato habitu 439 geaerura eimul suum, aimnl Principis in patriarcham indicium emanaret, ex- regem Bulgarorum appellavit; cognomeatum quoperimentum caperet ejus animi,et eictantum per- que ipai addidit ab avo Aaane, et aniverso suo ferri faventia ipst suffragia permitteret, ei qualia comitatui, novo isto illum celebrane nomine, mavellent et ad Ecclesi pacem expediret, facturum gniiice ostentavit, pcBniaetiam decretis in eosqoi, eum certo constitisset. Hoo porro experimeatum quocunque incidente u*u menUonem ejusdeinceps per ecriptorem bujus historiae captum eetiis enim | faciendi, aliter quam Aeaoem et regam Bulgariae ex longo familiarissimas Principi ad ista explora- vocareot. Bulgaroa quoque quotquoi in praeaens tione fideliter feliciterque fungendum idoneus pr parati ad accedeadum euat reperti, spe beneQciocunctis est judicatus. Huic ergo patriarcha juxta rum statim a se percipiendoram evocavit:ad alios sententiam arcanae imperatoris epietolae arcana quiadbucdeliberarent,idoneo8 qui allicereni miait scripto ipse quoque mandata cum misi8set,ille pro donis eo8 jam nuno deliaiena, in posterum autem acnicitia sspius adieus Principem mooachum, epebue oorroboraoe quasi consecuturos cuncla ei aubinde, quaei ficta sermoais causa coodilioue, qure cuperent ad vitae tlorentem atatum, ei defimeutiooem patriarchatus, ignaro quid de ae cogi- cientes a Maria Joannem regem accepieeent. Haec taretur, sciens ipse ita intulit, ot certo expisoa- ex Adrianopoli providit; et quosdam ad primam retur penitiasimum ejus eensum anirai; qui cum talium famam atatim concurrenles beneficiis affetalis eeset qualem imperator et patriarcba Goa- cit, caeterosque Bulgaroa magnis pollicitationibus atantinopolitanua optabant, et utrique persuaaus trabere partes populariter sategit. priue ego persuaaiesem iilum, ai patriarcha deolararetar, secuturum DOD invitum quo ab Auguato 6. Ut Michaelem etiam ex Occidente ad se profectum imperator generum [eceril. et urbis patriarcha cooseotieutibua vocaretur,itum a Patribue nullo jam obstaate in suffragia eat, et ^ Revereo post ha3c urbeoi imperatori nuntiaconapirantibua legitirao nuraero calculis rita est tua eet appulaua moxfuturueadveatantieConatanelectio perlata. Ilis ita gestis imperator Theodoaio tiaopolim ex Ocoiduo traoiu Michaelia. Erat hic oli jam electo et designato patriarch bonorem Micbaelia deepot filiua natu minimue, Dematrias habeos, et amice scribere et comraunicare de- a principio vocatus,aed patrie poatea mortui DOliberationem de rebus magoi ad rempublioam moraen ad ejua memoriam omiaao proprio usurpavementi,in qua vereabatur, ejuaque super iie cooei- rat;cui cam qu& jure contigerat beareditario palium axquirere bonum factu censuit. Horum tuac teros ditionia pars aufficere non videretur magniporro reapoQeis per omnia congruentibus acce- tadini sustineada oo? quam tum primnm ioibat ptie, et ipsias ia primis, quam item consuluerat, digoitatis generi imperatoris (aic eoim eaae et apAugueUa, oonailium io rem oontulit. Accarsitum pellari jam cceperat, Augueti filia ipai a patre deeoim e Scamandro et Troicia regionibus Joannem, apooaa), aa reliota ee ad imperatorem tranetolil, ubi ille priua morabatuiy abuadante ipai eeols ibi oonfiaua litteris ejai jurejtiraado flrmatii. Bmtt
{

897

DB MICHABLB PALjROLOGO U B . V ) .

, . - , * . ' , , ' . , " ( ) . ' , . , ' . , ' ' , , ' , ' ', ' , , ; ' . [. 301] , . ' , , ' . . , ? , 8 . ' . _ , ' , $\ , ' . 'II , ' ' , . . ' - , [. 320] ' , i g i t u r Augusto ambarum filiarum Irenes et A o o (nam Eudocia parvula 440 adhuc erat) decrets j a m et i n proeincto expedito nuptia?. Caeteruni Irenes cum declarato jam palam rege Bulgarorum Asane illuatriori celebrilate raatrimoninm perageb a t a r , rex siquidem gener iasignibus utebatur,re-' g i i s , qood colorem quidem aolum i n phaleris et stratia equestribua, qu ex lana tantum erant, i n csteris autem iisdem plane cum ipso Auguato. ConventioDum nuptialium ha?c eraot capita, expeditione io Ternobum communi j u n c i i s Asani c o p i i s imperatoria, conari civitatem illam et cura ea Bulgari regnum novo Augusti genero acquirere: si fortuna coapto non responderet, eidem a a l a imperatoria deepot honorem auctoritatemque conferri. b c pacta peractia nuptiis, contiouaB j a m cooeultatiooee erant qua optima et facillima ratiooe possent deetinatacirca regnum Bulgariea ad votum coofici. Micbaelie cum allera filiarum imperatoris A o a a coonubio nonnihil obstabat eccleaiaslici impedimenti cx canonibua quoadam a SiaioioB perlatiset excommuaicatioais ad firmitatem omnem comminatione n i u a i t i a . E t e n i m Nicepbori despotoe uxor A a a a filia3 imperatoris Aooffi consobrina erat, quippe oata ex sorore imperatoris ejuadem : Nicephorus autem et Michael germani omnino fratrea. Iatercedebaat ergo ioter amboa designatos coojugee sex gradua aflioitatie, ex una quidem parte quatuor, duo ex aUera; et opua erat eyaodo ad rite de ieto i m pedimeoto cogoosceodum illudque relaxaadum, s i expedire judicaretur. Sed a b i Patribus consultantiboe viaum, propier booum pacia qum inde firmanda aperaretur, causam eeae justam facieadaa regfia ppoaats gratiaa obstaculi canonici, quo eorum conjunctio vetabatur, magno coosenau itum eat in sententiam permittendarum nuptiarum, ex quibue quod aaaciturum apparebat publicae quietia commodum,abunde praBponderaretindeceniiep, ai qua ioeaaet ex caooaicis praescriptia in coaaubio 441 peraoaartim tali priua invicem oeceaaitudine ionexarum. Quare suffragiia cunctorum indultum principibue quod petebant est, et titulo deapotas Michael bonoratus Aonae reginie, quippe imperatorie filiae, rite matrimonio juoctua est. Inde Micbael idem aacrameato Augusti i a clieatelam obligavit fidem.Joaonea autero Aaan juratua promisit se foedus cum Romaaia aocietatia eervatnrum, si Bulgarici sibi regoi secura poaaesaio oontingeret. Sin id non soccederet, clientelari nexu aubditum permansurum Aagustia, gradu aub ipais inferiori deepotae, cujus titulo dignilatia, ai regoi Bulgarici spes succedereat,iasigaieodua esaet. 7. De Maria, ut Lachanx nupserit. Studebat autem imperator aote omnia capere Mariam, ne illa spatium liberum eibi ooaauleodi nacta ree auaa bene cooatitueret obicemque impenetrabilem opponeret coaailuaetspebus imperatoi i s . Ergo ia featiaabat alioa aubinde atque alios contra ipsam mittere, tam bostiliier illic graaaHturos aut vastaturos regionem, quam blaode pellecturoa Bnlgaros ut Mariam dedereat et geoerum (iliamque imperatoria in regnum loco ejae accipereat. Haso Maria intelligena redaotas i n ar

899

PACHTMBBJB

900

- . * , , ' ' , ' ' , . . ' , , . ' , , . , < , ^ (. ' , , ^ ( , ,) ' , ' . Ata n . ( rv *\ _1 r S! J T . , - . i - .? _t "\ I \ > _ . " ' ' ' ) roi*c , ^ . ' , ' , , , , . [. 803] <&-

tum 8 auaa eentiebat, duobus in se unam hino atque inde ingruentibua malis. Hino enim nuper exorta peatia Lacbanas victricibue instans copiia regionem desolabat, quocunque intenderat cuncta etatim adventu primo capiene, el aic plerorumque oiroa Ternobum locorum jam dominue effeotua. Ex altera vero parte copi ab imperatore pluree Bupervenientee inorescebant, quarum ducibua id apparebat 6886 propositum, ut extra urbem quidquid inflrmum et expoaitum injuriaa jacebat depraedarentur agentes ferentesque,intra ipsam porro civitatem praBcipuoa quosque procerum promiesiB ad defectionem 4 4 3 delinirent. Quare illi pro se ac fllio sollicite trepidae curo acres animum turbabant.Ac cum ambobus simul bostibus obsistere nequiret, placare ei poseet allerum decrevit. quo featinandum judioabat, ne eibi, dum ha3C parat,ab altero interira duorum vebementer utrinque inatantium irreparabiliter oppreeaae serum deinde talia moliendi conailium et conatus irritus evaderet. In bac illi deliberatione dubium noo erat quia ipsam officium et pudor ad imperatorem potius traheret. Quo enim deoentiue, quo honeatiue quam ad avunculum neptia, ad amicum viri defuncti vidua oonfugeret ? Polius utique (cum alterum vitari non poeset) quam interfectori mariti se dederet, et cum summa injuria defunoti conjugiatorum ejua proetitaeret eubsesaori a recenti adhuc illius caede crunre mananti. Priua igitar, ut par fuit, eo propendit,ut ab illo aalutem quasreret a quo dignitatem acceperat,el ad imperatorem, per quem ae meminerat in regnum Bulgarias pro* V6otam,legato8 aupplicee mittere rectum et coaveniens putavit. Sed eequitati honeatatique acris adversaria in contrarium incumbena obluctabatur Dtilitas, alio averteni deditam epebna avarie et

quaeatuoaia rationibna defixam mentem malieria mordicua sua tenentis, et nibil non agere ao p a ciaci certae pro atatu ac regno aibi filioque aaaerendie. Ab hoc autom proposito perquam abborrens oonsilium erat confogiendi ad imperatorem, cujua menti nullarn, ne per somnium quidem, obversaturam unquam cogitationem apparebat regni Bulgarici Mari Miobaeliquo puero servtDdi, quippe quod regnum jam ape avara propriie prensare addicereque filiiacoBperat,in id irrevocabiliter incambena; ut genero illud filieque eubjicereU Quare i d quidem miaeras perfugium praaclosil desperatio inde impetrandi quod emptam qoovis pretio volebat.Inde autem repulea quo ae verteret? nam a Lacbana per legatos poscere ut eeoam tanquam Bulgariaa regina iie cooditionibua pacisei 4 4 3 vellet, qua3 integram illi et Miohaeli puero certamque relinqaerent poseeasionem principatua, petitio erat tam a spe omni conaecutionia procal remota, ut nec proponi dignam Maria ipea j o d i caret: quando enim aut quibus in id illeciua pactis fretue nomero, ferox aucceeeibua barbarua, regnum qaod palam affectaret, cojue partem jam teneret, proprium in solidum iia cederet qnibos id aumma contentione tum cam maxime extorquere conabatnr? Unum ergo restabat, turpe quidem et probroaum, eed nibil non pro regno paoiaci paratea neceeaarium, vale honori ac famaa dicto, epretia juribua regi vidoitatia, raacolata oobilttate imperatorii aanguinia, prostituere ee sabulco, vilique ac crueoto latrooe simul in civitatem aimul in torum admittendo pudoria et exiatimatioois quaotovia damno ambitioni litare. Tanti ergo arbitrata, ut regina ipsa, ut mater deaignati Bolgarorura regis dici pergeret, LachaD nxor esse vocarique, oupide ao raptim (nam ab imperatore

901

DB MICHABLB PAUBOLOGO LIB. VI.

902

vot . , - , { , ' * <** , , . , , , , , . , , ' , ^ 5 * metus cunctari non einebat) mittit ad Barbarum qui suas i l l i nuptiaa com dotali oflerrent regno. A d ea ille primum aspernabundo aimilis talis i n terpretea foederie superciliose repellebat, cavillans ridicule offerri quod majori ex parte j a m teneret, gratiaeque imputari reginee quaesitum j a m sibi armis victoriisque principatum. Tamen ne durus nimis ferusque videratur, nuptias talis foemins admisit,astute id ipsum tamen,quasi alienae i n d u l gendo voluntati, non propriaa obsequendo libidini, a n n u e Q 8 , i n quo erat profundior ejue quaedam quam ab bomine sio nato aperarea prudentia. Vitandam e a i m rccte putavit contemptum ipai parituram apud suos opinionem uxorii et in voluptates ex bellica ferocia emolliri facilis v i r i . Quin et humauitatis famam aucupana moveri pras se tulit miseratione fundendi civilis, si qua cceperat tenderet, sanguinia. Ad extremum ea verborum voltusque gravitate qua nonaccipere ipsum quidquara grati sed beDeficii loco tribuere se aignificaret, q u offerebantur accepit.Scribuntur mox conventiouea, 4 4 4 pacta jurejurando utrinque dato m u n i u n t u r . Nec Maria raoram fecit aperiendarum Lachanaa portarum Ternobi, seque ipai nuptiis jungendi. Coroaationis inde novorum conjugum caeremonia splendide celebratur, acclamata deauo regina B u l g a r i Maria novo titulo uxoris Lachan regis. S i c iJla 86 comparasee gravem adversarium imper a t o r i avunculo putabat. Quo non parvam ei revera n e c parum molestam adjecit curam. Quanquam i l l e quidem audita repente rei fama, diaaimui a t i o n e se solita involvens, diligenter cavit ne c a u s a m doloris, quo intime urebatur, veriorem praecipuamque proderet, quod nimirum excidiase ee v o l i s et interveraaa sibi spes proxime jam ad e x i t u m perductas cerneret.Osientavit autem plausibiliorea alias de facto ieto dolendi rationes, infam i a m videlicel q u a m i l l a infelixistis esset flagitiie p r o m e r i t a maximam, generi ao familiae probrum f o e d i a a i m u m inurene. S i m u l autem cum honore

' , , ' . . , ' ' , . , ' , - ^. * ' digmtatem acnomen regium perditum iviaset; quo ipso mox privanda, sensura esset inutiliter ae peccasse, dum id ecelus ape tuto regnandi consciverit. Nam regnum quod homini nulla re n i s i mala digno turpiasimetradiiisaet, ipsi mox extorquendum a Tocharie,quorum potentia3 irruptionem in Bulgariam parantium nihil posset Laohanaa opponera quod par resistendo foret. Tocharoa autem, ut movere quaraprimum i n Lachanam non omiitereat, duae eaus incitabant : etenim quod eos prior ille laceseiviaeet eorum copias casdens, ulciacendi bostem apertum necessitate ad earo expeditionem impellebantur; et rei ad id audendum facilitate incitabantur,quod Lacbanam esse acirent homiaera n i h i l i , exosum et epretum etiam auia Bulgaria. Talia passim apud familiarea imperator disseren8,non cessabat interim aliaa auper aliaa i n Bulgariam copias raittere,omnemque admovere machinamad dejiciendam eo reguoMariam.At Laohaaa cito perta?su8 regii luxua et deliciarum uxoris,iia c u m etomacbo rejectis, immuodam iJlautamque barbarici ritus, cui dudum inaueverat ,vita3 ferinae 4 4 5 rationera uaurpabut, boc ipsura videlicet eestimans utile demerendia sibi familiarium suorum afTectibus et sludiis, quorum alendae augendwque in aese benevolentiae cuncta quae ad i d conferre viderentur sedulo adhlbebat. Satis enim intelligebat quantam indigeret eorum opera, utique cum sibi duplici ex parte diversa et magna imrainere bella cerneret. Qua ipsa excausa muliebrem victua caltuaque mollitiem exercitam oblatamque ab uxore contumaciler adoo reprobabat, noxiam criminans et enervandea tunc maxime neceaaariae beilic virtuti accomodatam,ut eo nomine Mariam non solum plerumque increparet verbie,sed verberibua etiam ac plagis miseram contunderet, intentus interea sane, prout res poscebat, soilicite cunctia per c i r cuitum parandia ad excipicndosingruentium utrinque impetus hostium.Quam ad rem arte qua potsrat maxima delinire ao conciliare eibi satagebat

903
1

904

, . . , . ' , ' , , . ^. ' * '. , . . Ata ' [. 305] . , ' [. 304] . " , ^ ( ? . ' , $ , ) . , \> , , , . , , ( ) ,

primoree principee Bulgarorum, ut eorum ad totis suia viribus non uterentur, et horrore captibellum, quod utrinque atrox expectabat, fida stre- vitatis nimio constricti retardarentur a connitendo nuaque uti opcra possct. Non enim ei supererat quantum poaaent. In hoc tum nodo baerebat belspes salutis aliunde ulla quam ex vi aperta, cum lum, cilo alioqui finiendum. Nam et plurimeet esset manifeetum neqoe oum Tocharie, quos impla- florentisairaffi undecunque conclusum Lacbanam cabiliter irritatoe magnia a seaccepit cladibuesci- Aeanis copie tenebant; nec tamen debellabatur, ret, neque cu m imperatore, quem domestice rationee metu perculaia Romania militibuaobnimium diverad irrevocabiliterurgendam generi filiaeque in Bul- aam conditionem utrinque captivorum.Nempe qui gariaB regQum evectionem compellebant, tractalio- a noatria bello capiebantur,felicea duplioitererant nom iniri ullam aut vel teatari conventiones fcBde- tum quod sevitiae diri tyranni.cui aerfierant.sobria poaae. Quocirca quantum valebat maxime ad tracti eaaent, tum quod in lenem atqae bumanam fortiter reaiatendum se parabat, vellet nollet eo i l tranaieaent poieatatem clementia principie : econlum adigente neceaaitate tuendi regni ; quod cum trario qui a Lacbanee miJitibus abducebantur,cercapeasere ausus eaaet, non modo tenere, illud aed tum habebant n Uam soperesae aalutia apem; quippe etiam sibi flrmare atque aaserere contendebat. 8tatim,ut boatea,inexorabili feritate trucidabantur. Cum autem aasidue modo hac modo illac boetea irrumperent, Lacbanas raptim ad omnia occurrena 8. Ut Maria quidem tradita imperatori, Asan axAm intra Ternobum adtnissiu fuerit. praeliari ferme quotidie cogebatur. Id ipsumque aiacriter agebat, quippe quantumvia homo barbaExtracti per haa moras in longiue equo tempoe rus, satia judicii habebat ad intelligendum quod belli Bulgaridi non aliandea prudentioribuaexitui eet veriasimum, pugnaturum eum cum non volet exapectabatur quam a clade Lachans; qualem fuit qui Don pugnal cum poteat.Ao propter iatam impi- brevi ssperventuram aliquam veriaimilia epeseeset, gram audaciam ad queevia uitro pericula occur- quod ia frequentiasime perioulosieeimequedimicarendi favebat ei plerumque fortuna belli,vehemen- ret, nec eemper auperaturum appareret propter tibua, licet inordinatia, ruenti incuraibua ; quoa eolitam inconetaatiam sortis, prsBaerlim cum inaaspe, ineluctabilea experti militea noatri, parum flatus successtbus multa lemere inconsulteque susjam fidebant diaciplinae atque ordini quem obaer- ' ciparet. Id non falso provisum baud multo poet vare ia acie didiceranf, ac paaaim horrebant cum constitit, fama vera vulgata victi a Tocharifl eo congredi, prasertim quod exempla crudelitatie praalio Lacbaoe. Quo nuntio exciti Tarnobite ad quae homo ferua et immania in bello captis edere caplao d am d ud u m optatam cccasionem excotieod, aolebat, laie vulgata refrigerarent impetus miaso- cervicibus fcedaB tyrannia Mariaque ulciscende, rum conlra eum militum noatrorum, 4 4 6 inde ;n quam antiquie odiie flagrabant, dedcre ipsam morte pejua horrentium manua cum tnli boate deoreverunt una 4 4 7 cum filio ducibus exercitas conaerere, quem nulla calamitatum humanarum imperatoris, Aaanemque in dominum recipcre.cai miaericordia molliret ad sublevaDdam indulgentia jua vetus competebat ex genere ad succeeeionem in vel minima eorum aortem,quo3 in ejus poteatatem regnum Bulgarorum. Maria igitur uterum gerens Mara variua infelici casu redegiaeet. Huic certe ex barbaro Lacbana, simul cum Michaele puero, oauaaa imputabatur, quod majori aaepe commiaai deducta ad imperatorem Adrianopolim e8t(ioeam potentia Lacbanam non vinoerent, qoia nimirum enim urbem imperator eecundo advenarat), obi

905

DB MICHABLB PALAOLOGO LIB. VI.

906

. '. . , , [. 306] , , . ' . , ( ' , . ), ^ !> , ' , , . ' ' , , , . , , . . , ; , S ' ' , , ' ' . , '

cu9todis convenienti commiasaeat. Aaan vero non tuliaae videbatur; aed videbatur tantum. Nam tunc aimul cum Irene (illa enim post Asanem eo eventu mox ipso apparuit non diuturnam eumejus venit, imperatore jam Conatantinopolim reverso) principatus Bulgarorum poaaeaaionem adiieae. Nuinagna celebritate invecti sunt Ternobum et regee tare illa cito coapit nobilissimae levitate gentis: acclamati. Erat porro ioter procerea dignitate in Bulgari enim adeo ad perfidiam fasilea babentur. Bulgaria prasstante quidam Terteres, maximae ut aurae atque incertiaaimia flatibus ventorum apud eam gentem existimalionis et gratioe vir, quam horumbenevolentia3 confidere sit tutius. Ao aummisque ab iis efferri et bonoribua et laudibua defeclionem quidem ab Aeane machinari eoa ex solitus. Hunc imperator voluit Asani afiinitatis multis apparebat: excitabat autem ipaorum in id necesaitudino jungere et dignitatibus bonorare, atudia Terterea arcanis molitionibua regnum affepraaversurum se ratus boc pacto periculum insi- ctana. Exatabant quidem indicia non vana qu tadiarom imminens novo regi ab homine quem po- lia hunc ambitionia auapectum merito facerent : tens facto suorum clam ad regnum proraovebat, aed ea ne animadverterentur inumbrabat aifinitas et ipsum bellicse periti fama inelytum, quique ita ejus cum Asane. Quia enim facile crederet auo militares geaaiseet praefeoturas, ut plus quidpiam ipsum inaidiari generi, et prodere ac eventere velle privato fastigio spectare a penitiua intuentibus ea- hominem cujue haberet in matrimonio eororem ? set amimadversua. Ga3terum huic imperatorie atu- Tandem tamen erupit res in notitiam mtnime jam dio iDCommode obstabat uxor quam tum babebat dubiam Aaania. Quare ille veritua ne opprimeretur Terterea; cui si eo primo conjugio perstanti improvi8oquodara aaaultu nec aalvua periculura bonores et beneficia imperator coogereret, nibil evaderet, praeoccupare fugam atatuit, boneatum Asanem juvaret, sed potiua ejuspericulum augeret praetextum obtendena consilio, ut rebatar, neceepotentia ejuaaemuli novis opum acceaaionibue cor- earfo; quod etiara quaestuosum facere studuit roboranda, et quasi accumulando novo fomite, prdo adjecta. Occaaionem enim ejus rei commoquo faciliua exardeaceret incensium formidatum. dam eibi nactue videbatur habena in potestate theIgitur proponendum Terteri curavit imperator se D aurum regiuro Bulgari, in quo aapelleu specio deapotam eum creaturum, ai repudiata, quam ha- aiaeima et pretioaiaatma servabatur ex Romania beret, conjuge vellet in novam sponsam accipere olim parta, quando ducente Iaaacio Augusto male eororem Aaanis. Facta haec sunt, cito aaaentiente ii cum Bulgarie pugnaverunt, amiaais iinpedimenTertere, cujua conjux prior cum illio, Oaphentia- tis, in quibua fuerunt ipaa inaignia imperii: qu tblabo, dicto, ad imperatorem 4 4 8 ducta hujua ex illo tempore condita Ternobi cuatodiebantur ad juasu cuatodi mandata apud Nicaaam est. Asanis oatentationem potius quam ad usum alium. vero germena Terteri, nupait, etnovi sponsi titulo et alia quaecunque elatu facilia reperta tum sunt in deepotarum cohoneatati auot. regiia apothecis Bulgarorum, olam compilata sacciaque 4 4 9 indita exportari noctu Aaan ex urbe 9. Ut Asan Ternobo recesserit. Ternobo curavit: ipaeqne mox cum uxere ac comitatu quaai anirai gratia rurie amoanitate fruitaHaec Terteria affinitaa magnam Aaani facultatem obtinendi secure quod capeaaere coeperat regni at- rua, egressus indidem summa celeritate ConstanS

PATHOL. G R .

CXLlil.

29

007

OBOBQII PACHVMBRJB

, ^ , & , **. 2 - , , . - . , - ^ , , , (5^. . ' ' , ' , , , ' ( , ), ' . ' , . ' , [ . 307] , ' , , , - _ . ' - " , . , ' . , . ' . ' , '' fiv ' ; . , * " . , -

"

tinopolim vereue iter arripuit. Ac Meaembream ardenter patriaroha faerat, prout superius memo* quidem u&que regia pompa luxuque apeciem securavimus. E a , inquam, et alia,plurimaejusgeneris ritatis oatentarunt: q u aimulatio neoessaria erat quae aubinde occurrerant, bilem baud dubie movene fuga deprehenaa aiaterentur. Caelerum ibi nave rant DOD patieutisaimo p r i n c i p i ; oui tamen ad maconacenaa mari Byzantium feruntur. Exceptoa illic num non erat frenum aliud u l l u m quo impetomejas primo mona cohiberet, ad c aggrel uuu exscenau v^ww"- aancti ArcbangeliMichaelis ~ viri * natura - vehementis, - <- ~ , et cum o eterio prope portum aito imperator aliquot diebua diendum ardua facilia, tum i n urgendncceptairrevocabilis ardoris. Verum hsec i n quorum promoadfp-fasione excluait, iratoa ipaia vehementer ob tionem aio studio prodibat, haod erant cum privalis iftgtyp, quaai judicabat intempeativam ; totumque ejua rationibuB autquasstu proprio implicita. Ta.jjEj.coaaiiiuoa vanas igoava3que formidini aacribebat, l i u m enim supra vulgarem modum negligeos ,qp^ &^^,) expeditionumque multarum erat. Exardescebat autem i n iia accurandis qus <u#q^ppp^entQ . ^ P P . ^ ^ * levitatia jacturam irread aliorum utilitatea epectarent. Qu3renti ergo P ^ a b i i ^ ,querebatur. facUm. Denique tamen, Auguato modum bujue q u a s i cujuadam leonia ^qw^qv^drfaoAum fUerat infectum exarmandi, utilea baa aeee crimiiationea offerei}fili eq.uireJ;, permisit iia ingreadi? civitatem sibi bant, quamlibet alioqui deatitutas veri specie, ^ / a i a j ^ e . Intqpni Terlerea vabuUrri A8anie fuga nec digna? quarum haberetur ratio. Nam i m p n regity tb^ftnqtp,,nQagaa Bulgarorum vbiuritate, padicitiflB veriaimiliua ineimularctur Peleu? quam la/p,,ocupayit, unpque nuntio auditus eat et occuillo : direptarum vero aacrarum rerum plaasibilios pia^a^.^qgnu^et aplemni rilu coronatua sicque' in crimep appingeretur Ariatici, cujua erat in oltro p^H^^et.^epta conatit^utua poaaeaaione Bulgaiifei etiarn oblatjs repudiandis donis abatinentia volgo . p^j^jpaA^s. IJaec tuno i n hunp rnodum ae babue- . - ^ BQcuta.aunt, m fempore reddemue. 1 I notissima. Male denique precatumAuguetoVeccQm fcfln W e i W W ^ f e ^ aiomatas sint contra patrifir- qui dtcebat, atatim calumni convincebatar ipsa chamVeccum.' ' ""' simplici narratione facti, unde occaaiooem cri-. .' -- . . , . . minandrdelator sumpserat. I d taleftuit. Aliqoando . , Jamautqopk efolutls annia quatuor ex quo Joannes feafpiafqhaiua honor; pra3ceUebat,menae Februario pro aiio Vecciia adierat itnpeyatorem cum anpptice cui erallmfiloraiurua mfseribordiam Augasti. aaptiift^iadictionis, graves in eum accusationes a Saepein conapectum p r o d b c t d i l l l u e , frtiatrasemper q^Usd^ajple^Qcqaflantur,mendace8 illae quidem ei propitiare principem atuduit, tdties ab eo com ^pjaj ^na ^es, non tamen qusmodi quaa aegro alomacbo rejectis qua3 pro auscepto aliegabat. Tres JiQpef^tOjradjDQiHerot.Studebatenim ille vel maxime Jgitur longo temporo aq^a-\ qtMequei parte strenoe oanfiiapi.fl^pdum bebetandi aciem niraii, 4 5 0 agere pereeverarunt,reusdemi^aeaupplicapdi,palridadfln^ffe^debatur,zeli patriarcbe.Pupugerant auarcba patrocinandi a r ^ e i r f p u r g e n a o / ^ tem ^um.^.exaaperayjerantnon parum illa quaj nuperator, procraatinandi ac ditfOT^ni^&ie fine ^ a per aueus inipsumagereaccoramioqui libereatque
8 r r f r ( 1 f r

909

DB MICHABLB PAUBOLOGO LIB. VI.

910

. [. 308] , , . , ( , e? ), * , , $ , '. ' , : . ^ . ' opiatv , , ' , ' * , , '

, . ' .$ , . '. .

[. 309] ' , , ' , . " , , ' , , , ' ' . '' , , , , ' .

tiae. Quadam vice inatabat vehementius apud Veccum cliens, ut pro ee iterum imperatorera 4 5 1 rogaret. Tlle autem experientia jam gnarua negationi dilationem obtendi, necnon intelligena, ei denuo de hoccompallaret imperatorern, in iram ee illum concitaturura, ut ealtem clienti purgaret forte snapectaturo ex eventu remissius egiase ( patronum, Deum teatem adbibuit sinccri sui ea in caosa studii, alta voce contestans Deum utique, quem nil lateat, videre qua fide, quoque eifectu eo patrocinio fungeretur. Ex bac Dei mentione calumnise aosam qui praBsens forte tunc adfuit delator samens, multo deinde posterius in raalignam istam accusationem processit, criminane acilicct palriarchatn, dum supplicis causam ageret, diras Augusto imprecatum in ultionem negatse supplici gratiae. His quaai quibuadam raacbinia aut validiaeimia arietibus concussuros et dejecturos sese turrim i l lam invicti animi calumniatores nequissimi putabant.Iacitabat autem eoa accodens ad rem urgendam Ephesi antistes Isaac, quo spirituali Patre atque arbitro conscioDtiea tunc Augustua utebatur, non quod ullam ipse quidem proprie baberet odii caosam adveraua patriarcbam,aed ut gratiflcaretur imperatori in eam quam ille hac arle procuratum ibat retuaionem confidentiae Vecci, ne deincepa tam libereagere secum auderet,cfficacem pro virili conferret operam. Quanquam non aliena aolum causa, eed proprii etiara respectu quaeatua in boc motum suepioabantur quidam, opinati atuduiase per boc ipsum rapta opportune occasione ex periculo Vecci, suo juri aubjungere loca juriadictioni patriarcbaa reaervata in cunctia per Orientem dioeceaibua, ita ut ea tantum sacra loca quae intra unam urbem Gonatantinopolim aita easent, ordi-

nari poteatati patriarohffl sabjecta reroanercnt: qu extra urbera easent, eorum auctoritate eubjacerent preBeulum qui dioaoeses ubierantilla poaita epiacopali auctoritate gubernarent. ld ille olim meditatus tunc perfecit, non alia efflcaciori adhibita machina quara imperatorisa patriarcha velprocurando vel provendo diaaidio. Qood feoit hujue accuaatoreaadjuvan9,459 et tota sua fovena potentia,
11. / perlata promulgataque fuerit imperalona novella de stauropegiis sive locit sacris proprie patriarchx subjectis.

Prodiit enim imperatoria Novella, qua cum alia decernebantur quaedam, tum illud in primis, ut quas ubicunque vel cujuaquemodi loca vel, monasteria patriarch uni subjeclaeatenuscensebantur, ea deincapa episcopia, quorum illflo propri dioeceaea eaaent, jure ordinario aubjacerent. Addebatur decreti ratio, per abusumviden etcontraaaororum canonum auctoritatem attentum id quod ex longo bactenua tempore factitatum fuerat, ut nerape patriarchaa Gonatantinopolitano ultra fines dioaceaia > propriaBJua competeret. Quod qui dicebat, nonintelligebat eripere se patriarchae titulura oecumenici, quippe quem circumcluderet urbe Conatantinopoli, neoealtem ei concederetdicEceaimquanta et qualis cuivia etiam vulgari tribuitur epiacopo. Verum i d tum quidem oibil pensi habena Isaac, et in lucri parte nuraerana oblalam oocaaionem gratificandi quomodocunque amiciaauie epiacopie,quo8 multos offendebantiataj in propriie dioecesibua exceptiooea locorum aubtractorum ordinariae ipsorum poteatati ac patriarcbte auctoritati subjectorum; et paaaim oontendebant non plus juria Conatantinopolitani in alienaa dioceaes quam cuiqueipsorum inConatantinopolitanam esae. Gaeterum patriaroham imperafor

GBORQII PACHTMBRfi

9(2

. ' , . " , , - , . , ' , ' ' , , ' . " ' . , ' ' , , , ) . '. - , . , o u x [. 310] 1

, , , - _ jat . , ' ' .. ^ , -

, , , . , . , ,

suo voto his calumniie egregie exercitura per ie, ut diclum est, tali die communioni Ecelesic duos totos menses habuit, nunc sententiis eum resiitutusetanathemate solutus aJosepbo fuisset.In judicum permilteD8,nuDC ei vieus suffragari crimi- bie autem quae ex abundanti addebanturad paasim nibusque ipsum solvere,meotiri accuaatores etnihil usitatoe ejus religionie ritue, illud erat ut inlancinisi meras atFerre calumnias asserens. Sustinebat bus encaustico opore variegutis, pictura fructus autem in hac quaai acena personam duplicem,hinc fero autumnales exprimente, frumentum tosluoi quidera palam acoueatoribus permittens criminari , patriarchae ad aram facientisbenedictioDe aanciifipatriarcham eteidicam inoe coramimpingere,inde oandum offerretur,tumbarum lancium eximiauna, rursuaeumdemseorsum conventum deliniens, con- primitiarum rituquodam,epulanti Augusto mensie dolereilli aimulans quasi per calumaiam injustis- eecundis inferretur. Quouiam vero nearum istiussime vexato. In quo quam raale cohaererent dictis modi lancium ad boe usus corrogari ab exterois facta palam erat. Si eoim tam erat illi perspecla, plurimos necesee erat, inter illas qua3 boc anno quara videri volebat, innocentia delati,curdelatore8 commodatae a variis fuerant, una forte apeciosior tam licenter obstrepere tanto tempore sinebat,quos visa casteris, et eo digna prse cunctis quee imperalatebat nemineni ne hisoere quidem auauroe, eieis tori siateretur, aeposita ad boc ipsum eat. Huic vel semel deciaraeset imperator sibi dieplicere quod porro, pra3ter caeteram inducti eleganter teclorii itli agerent? Sed boo 4 5 8 omnas videbani ab au- epeciem, iEgyptii quoque iaacripti cbaracteresiaestulo principe ita fieri, ut per se patriarcba, intel- rant. Consuetum quippe, ub aiunt, yEgyptis estin Iigeret laere se pcBnam contentiosfie pertinacise qua velie candelabris vasisque reliqaie ioaigoieodis jurgari com principe non esset veritus. Jurgium istam et litterie ipsorum speciose illitia orDamenti enim ille ac contentiosam pugnacitatem appellabat ratiunem affectare. Forte autem eveoit, ut quae banc religioeuin zelum patrocinandicircumventiscalum- imperatori destinatam lancem eJementa igyptia nia vel alia quavis injuria oppressis. pingebant, exsecrabilia454 Mauhumetis,aeu, quod idem eat, Mahometie, bonorifice nomen exprime12. Quid contigerit patriarcfiae ex missione rent. Coly-Non latuit accueatores circum orbem hujus borum. patinaa abominaudum id vocabulum inscriptucD. Non abs re fuerit et quod initia hujue accusaCum ea igitur adhuc in templo 8eposita,quemadtionia accidit joculare ac diclu lepidum reierre, ut modum eet dictum, ut ad imperatorem deferretur, ex boc specinnne Jector aestimetquantum sibi licere Btaret, misso bi certo bomine ei nuntiant lancem malignitas velil et quid non occaeiono arrepta peripai offerendam etudioee delectam a palriarcha, ficial. Ad consuetum ubique ac semper cclebreni quae deteetabilis esset nominis aacriptione profaapparatum ritumque augustum anniversario cultu nata, ut videlicet pro separata Augusta ex ejus bonorandae solemnitatis Hypapantee aliquid hoc sacri apopboreti participatione gratia macula ipsi tempore cfflremoniae exquisitioris adbiberi eratsoli- infandi piaculi conlagione velut quadam exaecralft tum in gratiaxn atque honorem imperatorie, quod superatitionis aliineretur. Hsc audiena imperator,
1 1

913

DB BflCHABLE PAUEOLOGO LIB. VI.

914

. * , * . '. " . [. 311] , ' ' , ( , ' , ' , ' ' ;) , ' , , , , ' , . qao ab Hquidum exploraret an ita haberent, curr i c u l o mittit Auguati cubiculi prasfectumBasilium, peritum Sarracenicarum litterarum, qui ubi legiseet, rem vere fuieae nuntiatam imperatori retulit. Prandenti ergo mox Augueto cum esaet de more lanx allata, non admissa ab eo est, quaai religioso metu consc'scendae Doxae, et cura obsequendi Apostolico mandato jubenti eum qoi cognoverit c i b u m ipsi appositam oblatum prius idolo fuiaae, abstinere illius eau propter conscientiam. Postridie porro ad crimina patriarchee afficta novum ialud tanquam omniura maximum invidiosissime adjunctum est. 13.lft patriarcha Joannes thronorenuntiaverit. C u m igitur duobus,ut dixi,mensibus agitata haec patriarcbae accusatio fuisset, nec quidquara proficeretur, sed ludibrium, contumelia, et quidquid d i c i pessimum poteet, in re tota versarelur, (quid enim pro bono et eequo facturoo speres, qui etiam scalas formam peregrinia litteria, ludo quodam pictoris inter anaglypba implexarum arborum amcBnae varietatis 4 5 5 per pbialam conscribillatae, ' i n atrocem calumniam traxerint quasi piaculi nefandi, cujus ad solam mentionem conclamandum exterminium esset ultimum ei quicunque inaimiil a r e t u r tam borrendi videlicet aacrilegii?) cum, i n q u a m , j u d i c i u m id nibil nisi petulans convicium et ignominiosa traductio patriarcbae nominis et existimatioma esset, facileque apparerel r n a m i l l u d specfare auctores fautoreave tumultuoaaa h o j u a criminationis,utqui ea licentiaaime incomit i a b a t u r , ferendae impar iatiusmodi vexationi atque afamiac sodem boaoremque detrectarat,id Joannea i n t e l l i g e n a , menee Martlo oiroa medium quadra-

, ' , '. . * . ' , ' , , . [. 312] * ' , , , . , . ' , genariijejunii,me hujus hiatoriaa scriptorem juaait libellum abdicalionie euee consoribere; quem cum imperatori obtuliaset, illo aimulante ae non accipere, continuo recedena i n Panachrantaa raonasterium aeabdidit. Eratergo Ecleaia paatore viduata, boc quidem non comparente, et alium i n ejus locum subrogare nolente omnino imperatore. Nam inter alios quos ad patriarcbam ex iato recessu revocandum et utpublico ac auo muneriae redderet orandum per id tempus allegavit, ipaum etiam flliura proprium et imperii collegam Andronicum cooferre ae ad illum et conari exorare juaait. 14. De legatU papas et patriarcha Joanne. Dum haec geruntur, legati Roma a Papa raissi occurrunt imperatori revertenti Adrianopolim et illam civitatem nondum ingreaso.Hia i l l e i n primis etuduit quee circa patriarcbam nuper evenerunt i n apeciem quam minimum invidioeam fucare, ac quod diasimulari nequibat factum, inumbare comminiscendis cauaia, cum diceret praBgravatum patriarcbam laboribus functionis istiua, quo ab iia respiraret otiosiua seque reficeret, e patriarchali ad tempue excessisse palatio,futurum tamen ipsis prsesto cum eo coQgreaauris apud qua3dam urbia monasteria. Ipaum autem Vecum per certos a se miaaoarogavitjdeponeretpuaillanimitatem oninem; 4 5 6 q u s a a c t a essent imputaret tempori potius quam voluntati a u ; conferre ae ne gravaretur i n monaaterium Manganorum congressuruscum legatia illuc occurauria, quibua orabat ne aignificaret quidquam eorum qufiB nupercontigissent.Sic preamunito patriarcba ingreasua urbem estcum legatis imperatorjet quoreum ea legatio apectaret inlelligena, dedit operam ne i l l i cum eynodo cumquo

915

OBORGII OHYIiBHJB

916

, ' , ' ' , . , , , , , , , ' , , . , , , ' ( ). '. [. 313] , , '

' , , ' ' . , , , , , , . , , . ot , , ' ! ' . , , . , , , ' ' , ' ' , ,

patriarcha priua agerent, qnam ipse quae ad rem putabat opportuna praeverlisset. Quod praecipunm in mandatie legati habebant boc erat,serio denuntiare Gra3cie pacem Bcclesiarum non meris verbie contineri, sed factis. Probare ipsos et praaetare rebus ipsis oportere q u dictis oetentassent, se nimiram ia uniue ejusdemqae confessione fidei coovenire oum Latinis.Sic eo9 demum pereuasuros pacem inter Eocleeiaa concordiamque vere coalilam. Atque in boc, ut contino fieret vehementer insistere jussi erant argumento neceeaitatie ducto a scbismate quod aiebant inter noatroe esee, aliis alios aversanlibus, prout scilicet admitterent aut rejicerent pacem de qua conventum videbatur. Et revera quidam etiam nostroruro,Freriis sese multis iis admiscentibua a88enei,paria cum bis et ipsi loquebantur, affirmantea pacem quae velut firmata jactaretur, nibil hactenus nisi ludibrium videri. Unde tanto jam speciosius legati contenderent veniendum ad exploratiooem, et certum experimentum capiendum fldei ao sententi Graecorum. Eju8 porro pignus idoneum fore,si et ipai Symbolum sicat Latini pronuntiarent.His illi postulandis arctum eecoacturoeimperatoremarbitrabantur. utique necessario ex his secuturo duorum altero, aut ut eo non annuente quod petebaat pax rescinderetur, aut ut eodem transgreseionis conventorum palam convicto, ac per boo criminis raajoris manifeetereo, plausibilior jam ipsi causa suppeteret constanter abnuendi communionem cum eo velut adbaerente traogreseoribus pactorum manifestis.Talia f ereare animo legatos cum pracsenaisset imperator, et iade intelligeret Gnncos, qui ealenus 4 5 7 actis utcunque jam acquiescebant, ejuamodi audita oratione legatorum stalim tumultuaiuros,

misaia quoquoversum ccrtie hominibue ad ee convocavit episcopoa et cleram univeream.illieqae eeorsum adbibitia (nam sscularee adeaae vetuit) in hsec verba locutua est:
15. Oratio qua imperator certo persuasa ecclemsticis sua in proposito constanlia, pr&munivit eoi ne turbareniur ad inconvenientes petitiones legatorum.

Quae in statu pr&senti Eccleaiae cernontar, qaemadmodam acta sint etquantacum difScultato perfecta,scitis omnino; neque mihi adeo hebee ad moleeta seneue est, ut tam cito memoria evolaverint ea quorum eventus acri meo dolore redemptus est. Recolo enim me ne tenerrimia quidem affectibos, ut ea confioerem, pepercisse. unam, ut eoitie.habui cui nihil minus pielatie et amoris, quam genitori tribaerem : imo aliquanto pioa ei me debere rebar, quoniam cum pater in hanc me lucem eduxerit, bic mihi exorto saoramenloruni religionis usuram et commonionem EcoJesi* restituit,quod deneficium arbitror majue.Joeepbum tamen chariesimum mihicaputhaccaueadeapicere sustinui.Multie preterea vim feci>ecurue offensionie amicorum.Etveetro quoque corpore non paucos haud leviter vexavi. Tesles eint qui e nostns quoque propinquie in cuetodiis squaJlent; quibus iata cum Italia conventio cauea fuit unica etobeietendi noatrai voluntati et ira? viciaaim nostr subeund. Sicautem cum illa gererem putabam, constiturum intra bos terminosnegotium.nec plu* ad ejua perfectionem Italos quaesituroa. Ita enim promiei dudum vobis,et exstatin Ecclesia nostre bujus persuasionie illustre documentum, diplom in hanceententiamdiaertumcum appoaitionebule aures.Quoniam vero noetroruni quidam, <P*
lbus

917

MICHAKLB PAUBOLOGO LIB. VI.

918

, . ^ ' , , ' , ' . , . , , #\ ' povvc , , 8 . , ' '. " \ , ' 6 . , * ' ' [. 314J ' , ' . ' - . 01 ' , , , , ' , , ', ' . ' , ', , , . . ' , , n i m i r u m discidium cordi est, nescio qua moti causa (niei quis dixerit ad probationem haec nostram et angorum cumulura 4 5 8 contingere) cum F r e r i i s apud Peraeam congressi dixerunt nihil nisi l u d i b r i u m et fraudem banc pacem esse, et hoc improdenti dicto Latinia occasionem praebuerunt exquirendi plus aliquid, ut experimento satis certo conatet eerio ao vere rem peractam, unde baec, < q a a m audituri mox eumus, legatio nata eat, cujus acopum prsoipuum esse comperi hoc quod modo d i x i a nobis exigere, volo paucis praeoccupare ao pnBmunire voa, ne ubi quae illi loquentur audietia, subito conturbemini, neve i n vealros animoa auepioioni de nobis einiatr u l l i pateat aditue, utique poatquam clare perapexeritia quam sincera quamque conatanti ratione in tota hujua cum Latinis gubarnatione negotii versexnur. Ego enim aaucte pollioeor, et ut conacium habeo Deum, ita teatem invoco eumdem irrevocabilia propoaiti : proGteor, i n q u a m , et veriasime promitto rigorem inflexibilem uaque ad excluaionem vel iota vel apicie uniua. CoQfirmoque me neutiquam passurum addi Symbolo Patrum vel minimam n o t u l a m ; et ai opus , e i t , ea cauea bellum auacepturum, non aolum cum I t a l i a , sedcum quaviaomninogente ad id noaadigere volente. De boo certi eatote, i n quod do vobis fidem pleniaaimam. Gum eo tamen deprecor ne placide rem admimetrare ac pacifice dimittere legatoa vel m i h i ad reprehenaionem imputetur, aut a d damnum ullum veatrum injuriamve pertinere o m n i a o cenaeatur. Volo igitur et araplecti eoa amice et aalutare benevole, ne forte, quod dicitur, ferie intempestive terrendia venationis fruotum perdamus. Qua magia nuno neceaaaria eat cautio, c u m papa novua sit iaque baud pari ac Gregoriue favore i n res noatraa inatinctus. Meea da ceetero cara3 fuerit ita illis re9pondendo aatisfacere, ut a flxa i n statuto jam conailio 4 5 9 constantia ne minimum quidem deflectamus. Talia locuto i m peratore, patriarcha quidera i n Manganorura m o nasterium se contulit, et ita ae gessit ut nulla eorum quae in eum acta fuerant notitia per eum ad legatos enianaret. Gongregatia porro i b i ad eum episcopis ao primoribus oleri adfuerunt et legati, et videlicet palam et libere illa ipaa protulerunt quffipoatulaturosipsosjam imperatorpraBmonuerat. In quo ejua providentiae fructua ia con3titit,uttantee offenaiooia verba placide ac aine tumultu audierint, irritabiles alioqui horainos, quos, niai prudenti fuieaent admonitione praeparati, oerto certius eak in acre jurgiura prima illa mentione prorupturos.

16. Ut deducti sint legaii ad custodias publicas, viiuri eos qui illic clausi tenebantur.
Excogitavit et aliud imperatorperefflcax futurnm ad pereuadeadum legatia DOD eaae ludibrium pacemjam factam.Miaitvidelicet Ephesiepiacopum Iaaacum cum legatie i n cuatodiae publicasjubens ipaia illio oatendi cognatoa ipaos ac necesaarioe suos i b i deteotos, quod paci non consenaiasent. Ili erant protoatrator Palaeologus Andronicus, p i n cerna Raul Manuel, frater hujus Iaaaciua,et quartus protoatratoris exfratre napoa Palaeologus Joannes; qui aane i n aapero ornatu, ut poeta quispiam diceret,quadratiunluacarceria sioguloa singuli anguloa tenebant, gravibus vincti catenis. Tunc pincerna Raul Epbesinum videna, et scilicet indignans eum quidem libere i n remiaeione ac deliciia vivere, se autem cum eociis confliotari tetri carceris asramnie ecoleeiaetioam ob cauaam, pro qua ipsum n i m i r u m ,

919

GBOBGII PACHYMEIUS

5, , , , ' ', ' , .

' . " . ' , . ' , , ' *. " , ' . , ) , ' , [. 31] ' , , . ' , . , , , , ' ' , , . , , , ' - ( ) ' ' , , , , ? , . ';

animo, et forte contra offioti preescriptum ex errore natum operarentur. Ka de cauaa ducere aatios renuatiare dignitati, et eo loco cedere ubi ae nonnisi cum aliquo acandalo aut aaltem pericalo tener&s pusillorum conecientias todendi berere noa posse judicaret. his autem q u vola quodque vesligium abdicationis appareret ? Ubi potius tacita querela augillarentur illi qui cum potuiesent improborum malitis obsiatere, auziliari circumvent innocenti omisiasent. Hie cam ab impera17. Ut Joannes in patriarchales xdes inductus denuo tore tum a aynodo conaideratis, communi omnibus sii. consensu visum est reetituendum Joannem in ioGaeterom imperator hoc quaei primo officio de- termiaaumjexercitium nunquam abrogats ablatcve functua demonatrandi legatis serio rem ase actam, poteatatie. 461 Ad quod cum idem conaeqaenter qui non dubilasset tantae dignitatia viros ea de vocaretur, renuebat obaequi, poatalans prias afQci cauea tetro carceri addicere, operae pretium se prae- pcenis meritis, qui ae calumnioae criminando traterea facturum exiatimavit, si patriarcbam libera3 duxiasent. Verum id poaae impetrari ab imperatore suas potestatis functioni reetitueret. Rem eam sui sperandum non erat: causabatur enimilleseid arbitrii putabat esae, quippe non alia corrogatione facere nequire. Tenebat videlicet mordicna inveleauffragiorum aut repetitione electionis egentem. ratum in aalia morem delationes cujaaquemodi Haud enim vere vaoaeae unquam Constantinopoli- inter principatua inatrumenta cenaendi, et sic catanara sedem Vecci abdicatione, quam utcunque lumnia3 medendi, cum regnantibus expedit aut imperatori aignificatam et oblatam epiacopi nec libet, ut eximatur quidem periculo male culpatus admi8i88eat neo probassent. Sed neque is ipse insona, impune autem omninc ferat iniquos acculibellusj-ecuaationia sedis, quem imperatori a Joanne aator quantumvia falsae atque impndentia^crimioadatum diximua, iia erat formatua verbia, quse veraa tionia scelua. Cui flagitioao abueai hano solent canonicasque legitimaa dopoaitionia cauaaa expri- cauaam obtendere, quod omnis apea ac facultae merent. Eteoim baud in eo quidquam allegabatur principi eriperetur cognoscendi quidquam de maquoappareret Joannem ut indignumeo loco et ad- chinationibus occultia, quas contra ipsum aut remminiatrationi Eccleaiae ioeptum aut imparem inde publicam iniri contingeret, si gravi periculo detereubmoveri. Cauaabatur ibi tanlum ipse Veccus rerentur ab audenda denuntiatione qualeacunque tumulluari contra quosdam, a quibua etsi pate- deiatoree. Ergo imperator certua conviclos Hcet retur injustam vexalionem ipae innoxius, tamen calumDiatores non ulcisci, egit ipse cum Vecco, vereri eeae offenaionem inGrmorum, qui forte rogana etiam atque etiam, condonaret iis noiam vulgatia ia se calumniia moli ad dubitandum ec- exemplo Cbriati. Nec ille ad extremum abnuit; et quid citra noxam et piaculi contagionem poaaent aasensus jam studiia cunctorura dieaexta treosis lam diffamati hominia uti consuetudine, oblatia Auguati ejuadem indictionis, splendido deductns deinde occaaionibua 6um eo agendi ajatuarcnt comitatu aenatorum elEccleate procerum,iD palautpote antietitem, certare ac dura subire fuerat flequiua, collegit clam in manum e pendentium, quibus ligabatur, tractu 4 6 0 catenarum volumen grave, et ohservato tempore quo epiecopus tam prope ad ipsum acceeserat ut contiguus intra jactum videretur, ferream in eum intoreit fascem, ferire studens; etai aberravit ille quidem, catenis, ipso collum retrabente unde pendebant, ad ipaura intacto antistite redeantibue.

921

DB MICHAELB PALAOLOGO LIB. VI.

922

, , , , ' . [. 316] . ' ; . 3 , , , , , , , , , , . 8' , , . " . ' ,

1

oi , , , . ', , , '' | . '. , ' . " ' , , [ 317] . * ^ . . , '. ' , ' .

t i a m patriarchae iterum solemni ritu invectus eat. H i n c jam data eat opera concinnando scripto quo papap (ie tunc erat Urbanua) auper mandatis per legatos renuntiatis aatiafieret. Hunc libellum atudueruntambitiosasubscriptionum porapa commead a r e ; in quo multoa pro episcopia obtrusere qui nec ordinati unquam fuerant in istum gradum, nec a quibus denominabantur loca, episcopatus l i t u l u m aliunde habuerant quam a librarii, qui ecriptum hoc formavit, m a n u ; quae etiara varia peritia chirograpbos efGngendi de suo addidit nom i n a plerorumque illic subscriptorum tanquam ab ipaia videlicet pcaita, eum quoque i n numerum congerens multosesacris hominibua fama iilustres, u t t a n t o certius perauaderetur quod optabant. Haec an conscio patriarcha sic acta sint, haud equidem habeo compertum.Imperatoris aemulationem ioboc quamdam video, ambitiose conati exaequare cum Latinia res Ecclesiae Graecorum. Cum enim in i n strumentie 4 6 9 allatie Roma sancite illic cum G r o c i s concordiaa densissima subscribentium iis episcoporum nomina vidia?ct (crebri euim adeo in i l l i s partibas episcopatus aunt, ut eorum (synodi p l u r i m i s aaepe centuriis episcoporum conatent), imperator vel ad fidem tanto pleniorem faciendam, v e l , ut dixi, ad oatentationem quasi cujusdam i n hoo quoque aequalitati9 0: ientalis Ecclesia3 cura Occidua, ietam tum adbibuit multiplicationem speciosam nostratium preesulum. Illud etiam in eodem scripto curatum est, u t i n expreaaione dogmatis de Spiritua sancti processione numero ingenti congererentur variaa undeounque corras Patrum nostrorum locutiones, aientium sanctum Spiritum ex F i l i o profundi, praeberi, dari, explendeacere,micare aul03tendi,similesque ,quibu9accumulandi8idclam agebant,utquasi obruerent procedendi usitatum L a tinisverbum, etcura idaliorum iatorum obtentu tegere(ur,taciteabrogareDt,eju8a88ertoribasi8tapro* latorum a noetriein epeciem eaquipollentittm epecie

aversis a requirendo quidquam ulterius a nobis.Addebatur in scripto ad e x t r e m u m : S i quis huic pacis conventioni non obtemperabunt, eoa dignis poenia afficiendos decernimus. Quae vana erant cuncta, neo ultra inanem quasi eomnii speciem eolida, eo quidem affectata, ut abjectum mendacii ao transacti non bona fide hujus negotii criraen diluercnt, sed revera, si quis introspiceret penitus et rom ad liquidum perDosceret, talia quaa i.itius ejusdem crimiais reos peragerent eos ipsos qui illud tanta cura depellebant. Caeterum haeo i a futurum quondam criminationumargumentumetvexationiaoccasionem raiaeria ecclesiasticis cossura erant, olim accuaandia quasi orthodoxia anatbema dixiasent; cujua rei velut teatea certissimi ba3 tuno ad papam Bcripta litterae allegand erant. Quanquam illae meo quidem judicio non eo revera acript eensu aunt, quem vel in apeciem pra3ferebant vel pereuasum tunc Latini habuerunt, fucatse siquidem per aaaentationem ad papam fuerant i n speciera illic placituram. 18. De Jgnatio et Meletio, ut ii ad papam missi fuerint. Neo viciaaim non ipsi Latini assentati nobia in hoc negotio quaedam aunt, prout in Meletii et ' Ignatii causa apparuit. H i quod 4 6 3 plane ac palam se absciasoa ab Ecclesia ferebant, damnati ab imperatore ac dediti Papa3 aunt, gravibus ab eo videlicet multandi pccnis; ad idque revertenlibus Romam traditi legati, eo demum perduoti. Verum taatum abfuituteia pontifex ullum auppliciumdecerneret, ut ultro miseratus ipsoa ait, quod i n v i diopa suapicione gravarentur, quaei obatare vellent ne inter tnagna9 Ecclesias pax etabiliretur. Itaque cura omni significatione benevolentiae remiaai adi imperatorem, etiam commendatiliaa a papa e reddiderunt, quibua ille rogabaiur ut homines aine cauaa auepectog, et qui viderentur rectam et aecu"

923

GBOROH

PACHYMBRJB

9 2 4

, . , ' , , , , ' , , ' , , , , , , ' -

, ' , ! , * , ' , , , , , ' , ' [ . 318] . , ' , , ' ' , , , . , * >

ram religionie viam insistere, blande ipsa quoque ao humaniter exciperet apud seque haberet. UthaBC porro aeeentatorie agebantur et scribebantur ex parte Latinorum, eic erant et illae, quaa dixi, a nostris ad papam date litterae non expertee adulatorii fuci, profttentes videlicet nec ullum jam agnosoi qui Latinoe aut iis adba3rentes pro excommunicatie baberet, et ai quia in posterum id audere dotegeretur, baod irapune laturum, cum tamen multia noium eaaet non deeaae qul ita sentirent et palam anatbema dicerenl amplectentibue ' pacera. Erant hi supervacanee moroai quidam et delicatia auperstitioai faetidiis, qui cum et funditue ignorarent et diacere non curarent rea Ecclesiffi Latinorum, ut videlicet com iis olim in dogmatibus rayeteriiaquepreeoipuia vel omnium intime oonjunoti Graecia fuiaaent, etai nescio quid deinda incidens illud aatiqusa concordias vinoulum paulieper relaxasse viaum easet, tamen etiam poatea ioviolata permanaerit utrinque consenaio in flde ao usu capilalium Cbriatianiami sacramentorum, ita ut nentrubi quidquam temere attentatum publicoconsilio fuerit oirca ritum baptismatia, eacerdotium, matrimoniutn, monaatioum atatum, et reliqua myateria quibua una et oatholica Eoclesia auoa alumnoa initiare consuevit. Gum, inqoam, bi non magia horum quidquam quaa in Cbristianorum jaro olim 4 6 4 republica veraabantur notum haberent quam ai querei atipitea aut lapideaa molea eeaent, ea ipaa ignorantia in superciliosum elati contemptum oum Latinoa ipsoa impotentiaeime aversabantur, tum noatra ipsorum sacra poet aanoitam paoem, quaai admiaaione conaortioque Ldtioorum profanata pollutaque, non verebantur exseorari, devovere diris, et (qua erant blaaphemaa ipaorum vocea) praeoipitiia ac fluviiaprffiruptorumqueteaquia inviie montium abjioienda aboiendaque, tanquam nullum jam priaca religionia decus eervantia, di-

cere. Haec cum in gravem ac perniciosam Chriatian fldei graeaari perturbationem imperator oerneret, zelo pro indignitate rei aaaumpto, omnee ad se cum epiecopos tum monachoa confocat, et in bia quoadam in parte scbiamaticorum illustree, data ipsia ad hoo eecuritate. Horum unue erat Acacius Phryganorum, alter ejua diecipulua Germanue, cumque h.e alii quoque plurimi. Iatorum in conaesau cunctorum medius imperator oravit ex Ichnelat Parabolicis, cujua libri et loci ad boc tempua opportuni pleroaque ipsoram recordari confldebat, ne potius mallent raere imitatione prsefestinantium impatienter in negotiis, quam adhibere cunctatricem ceaaationem dantium apatium percoquend maturitati coeptorum lenteproQcientium ia successue eeros.8ic eermonem ingreeaua, obsecrivit cunctoa qui aderant, ne religionem despicerent periclitantem, neve otioai abaque auxiliandi cura videre suetinerent, dum speoie pietatia eanctiaeitna quasque proderentur. Cui enim recte erga Eccleaiam affecto non gravem moerorem afferat certorum hominum temeraria protervia, qui non ferentes induci quidpiam in usum preter eolitum, quanquara ea et aummae rei nibil nocena, oeceesariis incidentibus causie per prudentem accommodationem facta innovatio fuerit, erumpuntin feros motue, rebellabtee in Ecclesiara; et neque ietum furorem ferre saltem taoitum ac conceptam animo citra hominum conacientiam tegere volente*, palam Ecclesiae leges effringere non dubitant, quorom audaciaa unum 4 6 5 modo illud deeat, ut ee Chrietianoa non eaae fateantur. Quod cum negare nec audeant neo possint, isto ipeovinculo eccleaia9tice conjunctionie, quo se teneri adbuc agnoeount, intelligere debemue vim nobie atque auctoritatem oonferri plenam eoe pro poteatate coaroendi,at vel ipai metu repressi deainant in propris matris Eccleaie viecera eneooi velot quemdam faotioa*
;

025

DB MICHABLB PAUBGLOGO LIB. VI.

026

, ij ^ - _ . ' , , . , , , ' ' , ' , , ' . , . , , , , . ' , , . '' $, , , , . ' , , . . , , ' . '. , ' . . , [. 310] , 9

scissionis adigere; aut si fuerit ipaorum immedioabilis fnror, saltena alli retardentur a pravia horum 8aasionibu8 aequendia et imitanda teraeritate auaorum impiorum. Talis quffidam tuno fuit imperatoria oratio, fucane inumbranaque artificioso obtentn verum atatum controveraiae, neo de ipao dogmate proacribaDB quidquam, aed in genere damnari bominea aut pro excommunicatia a quoquam privatim haberi vetana; quo non excludebatur tacita exceptio aubinlcllecte conditionia, ai nempe illi orthodoxe eantirenl; unde iata geoeralis preeacriptio reprimend in auaa nefaria prorumpentis licentie caput ipaum xnali veramque cauaam tomoituam non tangebat. Argumentam hujus rel manifeetum eat,quod cum in eo coetu multi eeaent qui eegre ferrent aancitam pacem eamque improbarent, nemo tamen eorum recueavit auffragio comprobare proprio istam univeraalem deflnitionem, qua dirie in genere devoverentar qui sancta violare contumeliose attentaret, non exprimendo dietinctiaB quinara illi tandem forent. Nullue, inqaam, palam infeneorum pnci, qualee et pluriaii et magn auctoritatis ao potentiae viri presentes iato in conventu cemebantur, ad ejus damnationia propoaitionem reailuit reatititve; ne dubitavit quidem vel minimum, aut ullum reolamaodi vel quidpiarain contrarium excipiendi vel primum impetum aigniflcavit.Obstitiasent autem aine dubio acriter vebementerque reclamaeaent, si islam univereim editam Chriatianoa quoscunque damnandi et tanqnam pravi reoa dogmatis aversandi probibitionem in ae quiaque ipaos iatelligerent latam. Ergo re?era obtenlna hio merua fuit et auperflciaria provieio, pro tempore, quaatum opua erat ad speciaxn, retardatura fervidiorea quoaque,ne quidvie licentiua auderent et ad primum prolatam improbata ipaie rei menlionemeiTeraU vooiferareatar

et jargia miscerent. Hoa autem in ailentio ac patientia coniinuit illa videlicet secreta fiducia, qoa est eorum sibi quisque lacite blanditua, diria iata sanctione geoeratim intortis nullum devoveri466 qui recte sentiret et aaoota religiose tractaret, quales cum ae putarent ease, nibil hic decerni quod ipais privatim obeaset pro certo statuentes, aecure acquiescebant. Sed de bia bactenns.
49. Rursus de Lachana, etut is Noga interfectus fuerit.

Eodem porro anno Lachanas, quem aperandum DOD erat erepta ipai urbe regia Ternobo et uxore regina quieturum, contraoto aatia magno exercitu Ternobitae circumeedit, cum iia adbuc intra eam urbem hairente Aaane, ipae habens aecum Tzasimpaxim protoetratoria ofQcio aibi aervientem, quem priua imperator, tunc Asani benevolum, titulo aimili honoraverat. Per eam obaidionera magia a Lachana cladibua attriti Romani aunt. Primum enim circiter deoem milia noetrorum militum in obaeaaorum auxilium venientia duce protoveatiarite Murino, cum loco Diabaena dicto ae admovissent, obi castra Laobanaa babebat boc cum paucia erumpente die aeptima deoima menaia Julii fuai victique sunt,cum atrage ingeati partim praelio caesorum, partim captorum a Lachana et ab eodem crudeliter poatea iaterfectorum. Ruraus paulo poat, die quintadecima mensis Augusti,idem Lacbanas circa jugum exteriua Aprenum protoveatiariten irruena, quinque circiter bellatorum forlium millia duotantem, bos quidem plane debellavit,illum gladio confecit. Similia idem exampla multa tuno edidit rabioai ardoria in pugnando. Aliquanlo poat haao, egreeao jam Asane Ternobo et Teriere illio regnante, deorevit Lachanaa confugero ad Nogajn et qjtiB opem implorare, Aiiunde

927

GBOBGII

PACHYMERJB

028

, ^ , ' , 5> . - , , , , ^ , , , ' , * . . ' , ' , . , - , * '. . ; , ' ( , , ' , , [. 320] , ' ) ' . . , * , , 0* , *' " * 2 . _ ? _ . . i , m n . _ . ' . D , . , ' , ' , ( ' ( , , > , ' ) [. 321] , ',

imperator haud negligena res Bulgaricas. Aaanem ad Nogam euzndem mittit cum 4 6 7 donis plurimis majorem in modum rogans ne auxilio deatitutum sineret legitimum et jure generia haereditario nitentem Bulgarorum regem, ipsi Nogea quaei fraterna neceaaitudine devinctum, quod uxorea Aaanis et Nog aororee eaaent;quare hominem tam intima eibi affinitata junctum ope ipsiueegentem juvare ne graveretur in recuperando injuate ablato principatu. Nogaa jam aatea venientemLacbanam humaniter exceperat;Aaanem quoque poaterius appulaum benigne admiait. GaHerum ille accepit quidem utriusque munera, ierumna vero a3que amboa immensa cumulavit, detinens aimul utrumque perdiu et aeoum quocunque circumduoena.Unus utriuaque legationia acopua erat impetrare aaxilia contra Terterem coramunem bostem amborum, a ae invicem non levius quam [ab ipao Tertere diasidentium. Gum ergoilli pro ae quisque aaaidue contendeDtea juris ad regnum Bulgaricura aui firmamenta proferrent,diaceptantea et quasi sub judice cauaam perorantea propriam,ille8icaudiebat ut aententiam expediretnunquam.infinita eoa mora Buapenderet,utrique ae tanien pervicea venditana, ot modo buio modo alteripromitteD8,miserisquaiitumlibet invitis adulantibue,eoque magis se obnoxioe praebentibus ad nutus ejus omnee, quo ille alterna ostentatione favoris aut tadii sperandi timendiqoe miacebat cauaas artificioao intexlu, et communium votorum accendebat cupidis pretium. Hunc taodem exitum res habuit poat suapenaionem diuturnara. Sedebat ad meneam aliquando oum hospite utroqua Nogae. Celabratur bilaritate maga

convivium.Pocala eouaque frequentatur ut e b r i i jam ouncti vix mente conatarent.Tunc aabito quaei e eomno expergisceas Nogas, et ancipiteaillae f r a etrationes, quibus sa usum bactenns meminerat, decidere aliquando volens in favorem Assnis forie tunc sibi ad latus assidentia (inferiua aatem sed invioem adversi hinc Lacbanaa, inde protostrator hujue Tzaaimpaxia conaederant) imperat 468 euis tranquille ac quasi nihil acturua, corripiant secure recuxnbentem, ut erat, Lachanam ; idque dum i l l i agunt,dicit:Hio hoatia eet imperatoria patris m e i , et plane indignus qni vivere sinatur; quae illi a u dientes correptieinfelicisutrinquemanibueoultrum in jugulum demittunt, et mox ibidem cadentem enecant. Iteratur mox ferum imperium in Tzaaimpaxim et adverso spectantem,qai impacta in ejus cervicem manu aatellitia eecuri trucidatur.Tragico apectaculo perculeus Aaan eibi vebementiasime t i muit, non aine cauaa : nam paria et ipae paasua esset, ni tuno Bupbroaynee interventu ao etudio servatus, paulo poat incolumia dimisaua easet. A t que hc qaidem se in hunc modum babuere.
20 Expeditio imperaloris Andronici tn Otientem.

At imperator, comperto laborare rea Orientales, ex quo sublato ex humania Joanne deepota fiduciam lantam Peraa aumpaerant, ut non modo noa dubitarent ultro Romanoa invadere, eed paaaim iinea eorum inoursando vaetarent. Regionea circa MeaandrumetGariamet Antioobiam jam plane perierant: aed et bia adbuo interiora gravitar debilitnta jacebant medioi aoepitatoris ope vebementer egentia. Diripiebantur vioiaa Gayairo et Priana looa

929

MICHABLB PAUEOLOGO LIB. VI.

930

, ' , ), ' . , ' , , , . , , g ', , , ' ' . , .

, ; . " , ' ' . vouc . . ' ' ' , , ' , ), , , ; , '

ferebantur eliam et agebanlur quotidiauis incursantium pradia Milesius ager et Magedon, quaeque hia affloia, in aumma deatitutione praeaidii omnia injuriie boatium expoaita.Cum bac, inquara, A u guatus reputaret, facienduro aibi etatirt ut filium saum et in imperio collegam Andronicum eo raitteret cum copiia quantffi per Orientalea 4 6 9 provinciaa erant. Is igitur eo cum Auguata profectua lapsas ibi rea coaatituit, habena circa ae cum multis aliis procerem magnum domeaticum Micbaelem Tarchaniotam, quem in Palaeologam tranacriptum gentem a matre denominabant et in protoveatiarii digaitatem poatea evexerunt. Aderat praeterea custoa magni aigilli Nostongua, et cum ipaia quamplurimiauJae ministeriia fungenlea. Porro imperator Aodrooicua regionea ad Mflaandrum luatrana vidit civitatem olim maximam, tunc eversam Trailea,et loci opportunitate graiaque amcBnitate captuscogitationejQ auscepit ejus restaurandea frequentandaeque reducendiapostliminio quireperiri uapiam poasentdudum exterminatia hujuecivibua, etaliia un decunque ad juatum urbia magnsB complendum Dumerum addendia. Decrevit autem aic restitutse ^ civitati nomen a ae novum indere, ut non Trallea dienceps, aed Andronicopolia aut Palaeologopolis vocaretur. Studio igitur quam maximo in id incub u i t , praepoaito isti operi raugno domeatico, qui impigre fabrioam adoraua moliri tecta ac muroa ccBpit. Comoiodum autem, mole jam aedificii creBcente,alacritatem perducendi ad colophonem ccepti miram injeoit forte inventum iater rudera oraculura, inaculptum marmori, litieris quibua aignificabatur exatiturum quemdam qui urbem eam proetratam iterum attolleretetinmeiiorem quam priua fortun ae felicitatia etatum excitaret. Iis autem signia adumbrabatur iate novua inetaurator Tral-

lium eversarum, qum commode in Andronicum cadere viderentur, ut non putaretur dubium quin heec ipaa qua3 lunc p^rebanturverua eveatua istiue esaent vaticinii, adcoque qui aderat princeps, ille plane ipse foret cujua 4 7 0 melioribus auapiciia reponendam in florentiorem quam unquara antea fortunam propbeticu iatae litteraa apondebant. Hinc acilicet animatua Andronicua multua erat in opere urgendo, illectus ro ixime spe longiasimi vitae ac regni apatii, quod Trallium instauratori poat eas realitutaa divinitua ibi promitti videbatur. Summa ergo festinatione aceuratum opuseat, ettantaa urbis edificatio brevi perfecta. At ludibrium et somnium eafuit iaacriptio: id enim vere demum in fatis erat, prout eventa demonBtrarunt, multa mortalium millia, qui receaa iathic domicilia fixiaaent, male peritura, prout contigiase mox docebimua. Ut enim erecta per circuituiu mcenia fuerunt, e parielihia rediviva urba exstitit maxima, ripae iasiatena praeterfluentia placideMaeandri.fclam porro ne airucturia conapicua.aolia in claritatem novo conditori dealinatam non eflloresceret,frequentari nimirum oportuit convocatis magno numero colonia. 8ummo id studio curatum, eo successu ut brevi receoainduotorum illuc civium eex et trigiata millibuacapitum multitudo cenaeretur. Hi omnes optimia alacrea apcbua, quippe auapiciia fauatiaaima apondentibu3, novaebabitaiionia encaenia celebrabant,ignari ae re maxime neceaaaria carere. Non enim ciaternaa paraverant, aut manu effoaaa circumque atructo et solide inductu tectorio munita conceptacula aquarum vel excipiendarum e coelo, cum plueret, vel e fluvio comportandarum in ueua domeatiooa et temporum annonara dubiorum. Hujua rei prffivertend causa erat, ai advertiaaent, necessaria, natura solt illius venarum expera aubtua raanantis aqu,ita ut

031

GKORGII PACHYMERiB

[. 322J ' - , . ' . , * ~ ' , . ' . . ? . * ' , ' , ' . , '. " . [. 323] ' , , ' , , , , , ' ' . . , , , , ' (5 , . ' ?, ' , , \ ' ' , 1

puteus Traliibus viva scaturigine perennie ex iia fluxi pulveria fundum negans capaoem iatici teesset rebus qua3 sperari non poaaent, quasque qui nendo, nisi et pavimentam subaterneree et latera conareturoperam perderet. Causa, opinor, est paulo circumaedificares opere eolido perdncereaqne ad profundius aubaidentia soli aridilas exaucca, nec aummum, undemanu repositam vel ccalo illapaam par soliditas liquori coDtinendo pr solubilitate deinde aquam ad usum promeres. Id tom facere cinere simili, cum tamen superficiem versus ad novi Trallensea neglexerunt, gravi et graviter ipsia aliquam altitudinem exudet pasaim hurousmadore luendo poatmodum errore. In pra?aens videlicet lutoso. Id oritur ex prope stagnantie huraore flu- abunda ipsia ad potum suppetebat latex limpidus minis, quem via 4 7 1 aolia ibi potentior sustinet ^ cxamne profluente, quo se intercluaum iri vi hostili jugi attractu, nec sublabiainit ,extenuan8in vapores haud tum aane providebant, infelicea qui nescirent, terrr auperne rara? meabilem levitatem imbuentea quanto Prometbeus preB8tantior ait Epimetheo, indeque sursum exbalantea, sic in bia absumpta quanto, inquam, 4 7 9 ealubrius preevertantur bumiditate tota suffuai laticia, ut ne stilla quidem impendentia malaaagacispraecautione providentia-, reconditioreeinfluat tellurisintimesquallentissinus quam nil profuturia ad extremum laaientis serae naturaaiquidem haec quredamet conditio communis poenitenti deplorentur: verum quod fatali necesaquae et aurae eat, ut in principia refundantur aua, eitate ingruit, nec averti neo differri consilio poteel. eodemque resolvantur desinentes unde nascentea 21. Ut alles restaurate Persis capUt sint. prodiere, deourau nativia uaque effluxibua conaentaneo, neo exorbitante fere alimite quem originis Novis enim Trallenaibua in illa feliciom auapiimpetua aignavit. Nec aliunde repetendam cauaam ciorum gratulatione saecula aibi aurea spondentibus duxerim celebratas felicitatis aoli Trallensiain gi(nam quid non ape praeeumerent Junioris Augasii, gneadia maturandieque omne genus fruclibus. longum, ut [erat verisimile, ac florena imperium Praesto nimirum est abundana iis alendie uber incboantis, peculiarea clientes ac cives, indeprcciquoddam aoli contiguiatirpibua, aupcrficiario exu- D puo semper apud eum in loco grati futuri?) an dantia auoco, nec quidquam dcrivantia auee copiae pervenit ecce inopinatisaimua exercitua Persarum, in demiasiorea partes ariditate macerataa inlima, quos efiedem videlicet ad obetandum initiia hojoa aed vitalem illum totum eCfundentis humorem in coloniae iropellebant causa, qute Andronicam ad pingoedinem pomorum et baccarum mitissima condendam eam moverant: ut enira bic freoum aaliva celebrium. Inde (ut ad rem me refer&m) i n - licentis praedandi ac receptaculum copiarum in telligee excavaturis isthic puteoa duo invicem con- cladea Persidia imminentium constitutam in ista traria obatitiase. Priua crat paludosa mollities vi- vicinia voluerat, ita illi ea ipea metuentea omni cioa? euperGciei tcrrae, in grave fodientium impedi- mature inoumbendura conatu cenaebant ad excumentum redundana; quam si quis difficultatero tiendum hoc jugum velui impoattum cervicibas, et patien ter egerendo vinceret 1 uto, occurrebal alterum ceriam perniciem a suo limite removendaro. Ergo impedimentum, soli depresaioris strigosa aiccitas, Mantacbias quidam cognomento Salpacis, qaas vox proter ajiim arentie glebae etiam ob friabililatem linga Persica fortem aon.it, innumeria qoaa ducta-

033

DB MICHABLB PAUBOLOGO LIB. VI.

934

, , - , , ^. ' - . * . , , . , . " . , , , ' , ~ . ( ) , . 01 * , .

, ' , . , [ . 324 ] , , ' , * , . , ' , , ' , : , . , . '. " . olv

bat auccinctua copiis arbi Trallium se admovet, eamque andique obsidione amplectitur. Statim,ut in improvisa re, magnia conflictatus anguatiia eat Boramoe novffi civitatis magiatratus,raagiius cbartnlarius Libadarius.Nam cives famis eubito ac sitis incommoda tam gravia senserunt, ut et cibie immundis infandisqoe ora polluere, et cum arentes faocee bumor omnis deficeret sectis equorum venis edootum eanguinem avide baurire cogerentur. Ac cibi quidem deeiderium tolerabilius initio fallebant aubatitutisinlocum meliorom carnibu9morienlium sponte jumentorum et omnis generie animantiura brutorum ; quarum non eufflcientem copiam multi non raro supplebant vorandia478 hominum quoque fato abaumptorum cadaveribua. Sitis levandae dikllcilior erat ratio, quod illa quam dixi, cruoris equini potio nec satis ardorem restingueret, et tav

bem

iDgeneransmorteefrequentaret.Haquedestitu-

ti liquore omni, meridie pra&ertim scle flagrante, ultro ad hoetes accedebant, quamvia diramnecero minna horribilem rati lento sitis ac famis viscera depaacentium vivicomburio. At miaeri aiccis labris aquam auppliciter petentea adeo non flecUbant ad misericordiam barbaroa, ut hastilium mucronibua confossi repellerentur ; et qui plerique iatia vulneribus occumbebant, fffide inhumati jacerent, nec pulveris injectione dignati. In bis tamen speatixil i i aCaasare venturi conatantiam circumaeaaiobstinabant, qua Persaa indignati oppugnare bactenus tantam obeesaos omni opa decreverunt. Mcenibua igitur ae denai admovent, illicque perstant acutia capita protecti, et sub tuta tesludine casua omnea devolutarnm ex alto molium excipientea innoxio.

Tum aecuriexperta aoliditate tegminia, omne aliud prselerquara atrepilua et inania aoni dejectorum superne ac citra darnnum resilientium telorum incornmodum arcenti^, auffoaaioni muri per otium vac<ibant,terebria ferramentiaqueid genua emolientea locis subinde varii, et egerentes aaxa, quoad fondamentaipsasuhvellerentmolemqueanperiorem tibioinibus eiigno subditiaauapenderent.certa mox secutura murorum atrage,ubi aubjicendus in tempore ignis tigna conaumpserit. lnter haec crebria laceaaebant invitationibua obaessos ad salutemdedilione paciecendam; quascumilli repe!lerent,8ubruti undique muri ruinam fecerunt, aditus aperientes vaatos irruentibus Persia.Sic deatructa mox ab ortu auoeat infelix civitas,mendacibusominibii8 vaticiaiorum 4 7 4 illustrium in apes vanieaimaa inflata ; el ilie non facile numerabilis populus gladii barbarici miaerabilia victima concidit.Alter bio auccessua fuit armorum Peraicorum a priori ad Nyaaam relata victoria, qua prsfectua aigilli Noatongua cum auis circumventua etin maximiaaine aoxilio derelictua anguatiis, cunctia quoa babebat secum aol morte affectie aut aervituti addictia,ipse quoque oaptus multum et Oduciae et facultalis victoribua addidit univeraum deincepa Orientalera limitem impune incureionibua vaatandi. Dum beec agcbantur, junior Auguatus ad Nymphfflum diveraabatur, coDatitutam propinquo ad patrem occuraui opperiena. 22. Ut Porphyrogenitus ConstanUnus in traclus Occiduos missus ;it. Imperator autem junioria Auguati fratrem natu minorem Porphyrogenitum ConataDtinum imbuere

935

GRORGII PACHYMBBJS

936

, / ( . , ' oi, Ot' , , , . .* * , , ' , , - ' '. ' , ' , , ' . * ; ; , . " , ' ' ( , [. 325] , , g , - , . ~ * . . . . , . ^ . ^ ) , , \ ' . , ; , . ' , \ " ' ' . . \ 9

rudimentie militarie artia et experientia jam tum formare ad fortitudinem bellicam cupiens, ejuoin expeditionem mittendi occasionem sumpsit ex quodam motu Triballorum, eousque progresso ut ii adacito in ducem exercituum suorum quodam Cotanitza, qui ab imperatore defecerat, regionea imperio aubjectaa incursare usque ad Serraa vexando vastandoque nuntiarentur. Movit ergo (j Conatantinua in Occidentem jus9j patria,qui viros ei primariaB dignitatia multos et magnos militiae comites iatiua et miniatroa potestatis asaignavit : Ipae autem Auguatus denuo comperto certia nuntiia periclitari vexarique Orientalem quam late patet circa Sangarim- tractum, ab bujua ostio retro usque ad Pruaam,confeatim instructus quam optime licuit ex copia praesenti,tranafretat Boaporum, et ad radices collia Sancti Auxentii fixia tabernaculia moratur exspectane Occidui limitis exercitutn, qui locia interim condictia congregabatur, quo deinde aimul junctas imperatori se 4 7 5 adjungeret eumque in expeditione sequeretur. lllic diveraaoti perlatee preces a Josepho sunt, exaulante, ut dictum eat. apud ineulam Cbelera ; ^ undo traneferri petebat, cauaatua inclementiam illiua ccali per hiemem, cujua rigorem bibemia jam unis expertus afOrmabat constare sibi certo baud ae poase aliam illic biemen vita salva traducere; quare cogi manere illic nihil mitiua esse quam occidi. His annuena Auguatua statim accersitum senem apud ae in tabernaculia habuit,Junio qui tunc currebat menae, gratumque hoapitem rursus veteri benevolentia dignatua bumanissime fovebat, aspius in die visene, libenterque quaa rogabat audiens; unde multia tunc contigit ejua interventu impetrare abimperatore quod optabant.

Aeaignavit autem ei in habitationem commodiorem,qua deincepauteretur,monaelerium Coamidii. Hia delinitue Henior placide amiceque, oblitteratis offenaionibii3,cura Augusto agebatpari familiaritate reapondente,adeo ut quodam inier eoaejus generis colloquio quasi jocans imperator eeni diceret velle ae illnm patriarcbali sedi restituere; cui pariter renidens reposuit Joaepbua paratum ad id se esse, modo jam acta revocarentur. At illa iii eam j a m firmitatem coaluerant, ut reacindi tunc quidem nequirent.Quin potiua novatunc nuntiata creatione papae Nieolai, aatringeadia fortiua pactis imperator intentus legatoa ad eum alios destinavil. Mistt et deinde doraesticum Eccleaiae Mandam sive Mercuriura in partea Apuliaa, cojfisus inviolatum fore ob perspectam imperatoria apud pootitlcem gratiara. Et quia intelligebat pontificio favore protegendum efficaciua eccleaiasticum,tali potius ad rcs etiam reipublicas trac.tandaa quam ssculari utebatur. Nec epea in hoc eum plaoe eua fefellit : nam cum Mandam rex 4 7 6 Garolue comprehensum cuatodia) dediaset, papa cortior factus eum qui mancipatua carceri fuerat Ecclesiae precentorem easc, solvi eum confestim et dimitti liberom curavit. ln bunc modum multus erat imperator ia iata, fucata licet nec ex vero coalita, pace coagmentanda.Quare locum apud eum non invenerunt illati contra eam sermonea a Joaepho,qui gratiam apud principem antiquam nova reconciliatioze resarcitam eatenus tenuit, ut ipsi tunc restitoto in familiaritatem pristinam etiam de comraodiori diveraorio ad votum provideretur. 23. Ut Veccux scribere aggressu*, ea oecasione tte dogmate conlroversiam moverxt. Caeterura patriarcba Veccua tenere ee non po-

937

DB MICHABLE PALBOLOOO LIB. VI.

938

, . , * [. 326] , , * ' ' , * 1 . , , , , , ' , ' . , . ' 7 , , , , ' , , ' |5 , * . , g , ' , . ; ' , . , t . , , , ' , , . ' , * , ' -

tuit intra fines pactorum qoibas iiP.ro ae obetrinxeratviro illi preeatanti magno ceconomo Ecclesiae Tbeodoro Xiphilino, pollicens ae non ecripturum aut ^contradictorum circa dogmata, quidquid alii dicerent. Gum enim quotidie acciperet nova adveraantium scripta, quibua invidioae exaggerabant orimen admiaaorum in commanionem Latinorum,quod nihil mintie quam nefariam apoetasiam eaae contendebant, id demonsirare se putantea oertis quaa allegabaot Scripturarum testimoniis, adjungebantque ipeoe falaa ista et perversa aeoaritate, qua impio facto valat recto et laudabili per errorem delua conacienti acquiescebant, accendero in se iras odiaque aliorum propler caecitatem animi, qua non cognitie quibue impliciti haererent malie in iisaibi placerent, cum bajus, inquam, eententia? libeilos prodire spargique in vulgua plarimoa cerneret, pertraotae tandem ad ecribendura eet, contraque demonetrandum teatimoniia pariter scriptorum authenticorum, nihil a se aut a suas partee aequentibua erratum in omnibus quea bactenus egissenl pro pace concilianda Eccleaiarum, eed vel ei nulla ratio haberetur utilitatum ingentium quae ex hac recoociiiatione in ren publicam univeraam redundarent, ipaam per ee concordiam bonestissimam fuisse remotamque ab omni perioulo conecienti laedendae, quippe cujua aquitas et sanctitas auctoritatibua veterum Patrum gravieeimieque 4 7 7 omnia generia eacraa antiquitatia suffragiia egregie commendata probaretur. Procincto autem Vecco ad hoc traotandum argumentum inciderunt forte in manua qoee aapientiaaimua Blemmidaa ad imperatorem Theodorum scripserat boo initio : < Q o i querit non in tempore et accipit in tempore ; * et alind ad Jacobum Bulgari ejaedem
|

viri scriptnm, cujus eat boc exordium : Laboro morbo quem aperiam : cum aacro enira medico sermo mihi eat. Praeterea opua aliud Maronenaia Nicetea viri venorabilia, qui ex magnsa ecclesiffi ohartophylace magnee ThesaaloniceDsia Ecclesiae arcbiepiacopua fuerat, quo opere libria quinque explicabantur e divinia 8cripturls qu ad pacem eccleaiarum conatituendam pertinerent. Hasc igilur Veccus aocwate aibi lecta Bcriptionia quam meditabatur quasi fundamenta babuit; quibua aliuade colligena aatruxit plurima, pro acopo intuena illud ipaum quod ialorum commentariorum auctores aibi proposuerant. Gontendena aoiem ad iatum flnera cupido quodam impetu acribendi, indeque peracrutatua aingula diligentiua, cuncta direxit ad primum illuro 8copum demonalrandi recte ac secure in bac concordiae tractatione acla eaae omnia. Verum capto aemel impetu acribendi oon in paucis illia constitit qus demonatrantur evidenter : at prolapaue aviditate quadam alia bie attexuit non convenientia, quibuaque non aine ratione contradictum eat, aimile quid pasaua iia qui orudi, et stomacho inflrmo,ubi cibum utilem et facilia concoctionis peroeperunt, alia auper ingerunt non ealubria, gul inbiantia aviditate tracti, tinde contracta nauaea profuturum, ei Bolum fuisaet, alimentum, una cum noxio pariter evomunt. Quid autem 4 7 8 inde conaecutum eat ? Conflatum nempe certamen intempeativum commiaaumque jurgium, acriter repugnantibua Vecco plurimis; quorum in ipaum qoerelarum hoc capot erat qaod per eum movcrentur dogmata, quod tam ipae quam ei adh.Trentes rixas inancs serercnt. Addebant : Liceat aane privaliro isUe inter voa de dogmate agitare oontrovereiaa, aed abeiinete ab
30

PATBOL. GB. OXLIII.

939

GBOBGII |

&*0

, $ <$ , ^ - A^$9^C ; ' . ^ 4 ^^ , , ^ , *?*, ' [ . 337] , , ' 94 *&V 019 tipfav , ^ . /* > ',,, ^ ^, * \ } , , , ^* , *( 4wp , ' , ** . $, , $ ^ ^, ^ov fj , * 0 *oq, $ , > ^. 4 * ? , , ^ ( , ), , * g \ . (( . , ) . , , -

hie rixie intpodaoendie ln domum Domini, quasi dioerent:8entire voa et loqui privatim de dogmatibua ut vultia,fuerit tolerabile. Illud deprecamur*. temperate ab bis diaceptationibua vulgandia et turbanda simplicitate rudjs populi bona (ide tra^ ditia asquiescentis. I)as multorum voces audiQt bantur occasione acriptorura Yecci, jn quibua et iljud quidaro reprebpndebaqt, quod in iis iqiqqa coqditioqe certamen cuw adversariia capeseeret, disceptans ipse de dogmate, qua de re eciebat aliis ailentium indictum. In quo ai eos Jaceaaerp pergeret, et i i pro necessaria proppgpatjonp recepta cloctrinae nqeqtioneqa ip reapondppdQ faperft cogerentur dogmatum, an poutra interdictqpa agerent et jure mulctarentur? equidem. baqd Prediderim. Illud scjo, perlatas usque ad aures principis accusatjonea eo pomine adveraus Veccum a nonnullis, pollicentibua acquieturoa aeaa porro jam atatutis et in paqe traoquille perstituros, modo diaerte vetaret imperator ne quiaquam in iia qua3 deincepa ederentur acriptia dogma ipsum attingeret pacem tyeri ac recte jqateque initam quibuacunque alije vellet ao poeaet ag^eoti defendera contentua. Hia auditia imperator, qui et istpa ae quomodocunque continere in uau et amplexu pacis magnopare optaret, nec tamoo probaret quod petebant,ingratam petitioDera eluait vulgando ambiguo edicto, quo cum videretur securoa eos quantum opus erat reddere super eo quod propoauerant, caljide ae tamen eubducebat invidiffi querelisque partis contrariae; qui ai etiam se commendabat arcaoa submista auggillatione horum ipsorum quoa placare tunc velle videbatur. Ha?c enim erat edicti aententia : Dei utique mentionem pari cum reepiratioae frequentia iterari jua faaque esse. Quare dogmatia, quod Dei memoria coQtineretur,profeasionem adeoDon a ae 4 7 9 vetari, ultro etiam commendaretur. At pervertere Scripturas aut declinare a varo eorum seaau jper/nitti aulla ratione poaae. Itaque \d
f

quidem omniao probibere. 8io ilfa. Neo per b o e tamen plane culpa aolvebatur patriaroha, qui r e m iaduratam inveterata poaeeeaione loagiseimi t e m poria repente mollire aggrederetur ; aggravabantque ipvidiam pcEna? atrocea ab imperatore ropqgnantibua inflictai. 3apieptjus igitur facturua erat, ei tacepet a^puaarique seae rooderate ac maaeuete suetineret: oqinpa pim id malum erat. Nunc ad opanes cpotradipdonaa exardeacena, et fomenta eeqiper nova flagranti plpa eatia per ae rix eubjiciepp, contentiqp^a accendit in abquid ipsi ad extr^mum pernicioapw arqpturae : oon euini tam caute |1 djapi|tare poterat, quin daret ansas advQrfiariia, quaa illi quandpqqe arripientea ipai pt ejua aequacibua, baqd lavia deiode intulerunt da^qa, Tuuc porro aqdjto Joaephi ad imperatoram apceaiq, tum pr^ter^a, cogaito Bpheainacn cpm aodem i m p e r ^ r a asaidue versari, suapic i o n w iqgpepaua noa inauem, faoile fieri poase nt bi quidpiam atfveraiim ee rooverent; ejus periculi priavprtendi banc ratipaem iaiit. Seribit ad Epbeeiauqa ; eun^que t ips^ inacriptione demereretar, pjmpliciter saactiaaimum, qui aolet titulua apjspopia tribqi, aed piane 8aaotiaaiD)ura in froate litterarum nuncupat. ipsa deinde epiatpla etiam atque etiam orat ne gravetur impetrare eibi ab Augusto faoulUtemejoa convanieudi, cuipqlaturua beneGcium, si darct operazn ut ad boc ultro ab ipso principe i n v i U retur. Certe ageret efficaciter ut se ad ipsam proficiaci saltem plaoide annueret. Ingentis ee gratiae in omne tempus ei debitorem fore, si boe aibivotumpx aententia coqficiat. Hia Epbesious litteria acceptia gnaviter persiatendum statuit in simulatioDe amicitiaa.Etai ergo mullum, DCC pror303 farailiaribus obacurum, i n ejus penitus animo flagrabat aroanffi in Veccum offenaionia pb nuper geeta, ipaperatorem taraen adiit, et exposito patriarcha? deaiderio, ut ei quod cupiebat indulgeret perauaait, Averaipuia porra Bpbeaini a 480 Vecco

941

DB MICITABLB PAL^QLOGO . VI.

' , , , ( ), ' , , ', ' . . * ^ . . [. 328] - , ' * , . , , , . .

942 ' , ' , , '. . " , , , , , , , . , ' , , ' , ' , , . , , -

caueaa exponere bic distinctius operae pretinm ju4ico EJrant quidem alia JBceqtiva bujus odii nou mujtis, nota ; caeteruqq oa.pitale in iiset imrnedicabile rpaxjnae unum eroinebaf, quod tam Epbeainaa ipae quara a)ii paria sentientes episcopi, magois adacti malis ad amplexandam pacera, aa tantuna teaua in eana coneepaerapt, ut aepoeita ratione dogmatis et pulla re in scriptis ac j decretis irawutata,quorpm in dubium vocandorum aut de novo discutiendorum tempus negabant eeee exterius duntaxat concordiam cum Latinistenereot, salvo se fidei ac religionja offlcio coosentire \n \ ppaae rati accomodationia aeceaaaria tenappribua ratiooe, cujua exempla multa in Ecclesiee veteria hiatoriis babebant. Gensebant, inquam, sicduntaxattuta conecientiaLatinorura communio* nem adraitti, ut rem non per se probabilecn aut usquequaque ad ildei regulae exactam, verum ut quaB tolerari prudenter posset metu mcommodorom gravioram; quodque non absolute, sed comparatiye, ut magistri artis rhetoricea loqunntur, coQamendaretur et bonum putaretur, non proutia se spectabatur, sed quatenua conferebatur cum majoribus, quaa ex hcc naacebantur bonis. Sic " nempe Paulum caput sibi totondiaae aliosque usurpasse puriQcationum Judaicarum ritus; sicab eodero Timotheum circumcisum ;eio abstinuisse tertiam aynodum ab exconomunicando Tbeodoro Mop9ueatia3;8ic antea magnum Basilium Valenlis dona Eccleaiae illata suscepisse; eic alia et alia in priscis rerum gestarum monumentis ejus generis notata reperimus, neaigillatim peraequamur eingula. Hoc igitur bi modo pacem nuper sancitam accipiebant, ut faterentur in eo peccatura a ae videri posse ei qui de re ipaa per se censeret, et de officio religionie, quo jubemur abberantiuro a fide
r

communionem rejicere, severe et rem ad vivum resecando statueret. Vecco autem iata exceptio non 4 8 1 placebat, aed niai riemonatrare evineeretque ex certie, ut putabat, ecriptorum authenticorum teatimonua erraaae priorea in repudianda communione Latinorura. Vitam sibi viialem noa putabat. Unde et orebras coegit aynodoa, et convocavif, mpltoa externorum quoque, et libroa evolvit veteres, ediditque multos novoa, omnera lapidem movens ad astruendum posaa ac debere cunctoa, cum omni aecuritate conacientia?, buio paci at per se probse juatsque adhaerere; nec quidquam in hoo sibi ad summam contentionem faciebat reliqui, atudio intemperanter indulgena. Gum enim illum oportuiaaet eo esse contentum quod tradiderat DamaBcenus et divua Maximus ac euper bos divus quoque Taraaiua aut, quod idem eat dicern, septima synodus univeraa, cujus Patrea omnea pro3rogativam ejusdem Tarasii secuti oonfeasioni de hoc articulo, quae Orientales misaa fuerat, subscripserunt, siquidem ab hia, dum occasione additionia iali professioni inaertae dogma ipaum explicant, dicere docemur 8piritum sanctura ex Patre per Filium procedere, cum, inquam, oportuiaset Veccum eaa in hoc explicando royaterio adbibentem voces quas nostri Patres usurparunt, additamento Latinorum ad eaa quoad poaaet, accommodando, ejus et euam ipaius invidiam purgare aut minuere excusando, contra ille extra terminoa eusceptae tractatioois declarationum argutiis evagana molta congeaait 8criptorum veterum loca; inter qu cum reperiaaet magnum Baailtum illud ex quod de Filio dicitur, in per commatantem, taaquam esaent haa prspoaitiones invicem eequivalenter mutabilee, prout probaiur hia Scripturaa auctoritatibua,
9

943

GEORGII PACHYMBRJS

9tt

, , , * , , - , , " , , , ', . , . , ( , ; , , . 01 , , , * ' . * . ' ^, , , [. g 329] , ' , . . 01 , , ^ * , ^ , , .

Possedi hominem per Deum , id est, ex Deo, et, Factum ex muliere*, hoo eet permulierem, ne 4 8 2 illara haeresim insinuasse divinus Apoetolus putetur qoa Gbrietus quasi per canaleni tranaiaae per virginem Gngitur : haac, inquam, eimiliaque undique conferens quotidie plurima, ex in per immittebat, eas particulas conflando in notionem unam; eicque videlicet diluebat crimen additamenti in Symbolutn intrusi, quo sanctus spiritue, ut ex Palre, ita ex filio procedere affirmatur. Praelerea idem inventa divi Damasceni sententia qua Pater per Verbum emissor enuntiatorii 8piritua dicitur, et vocem emiaaor aive proiator tanquam idem significantem quod causa sive principium uaurpans, ubi obaervasset non dicere quidem Damaacenum simpliciter Filium esse cauaam aive prinoipium Spiritus sancti, fateri tamen Patrem eaae causam Spiritua aanoti per Filium, quandoquidem ab eo Pater per Verbum Spirilua sancti , quod idem aonat ac , esse aifirmetur. Ilano sententiam aliqui ut subdititiam et faleo attributam Patri Damasceno rejiciunt. Quidam autem eam admittentea, loco vocabuli bubstituunt ia illa prsbitor, el qu illia mentio adjungitur enuntiatori prolationia, non ad exataotiam referunt, aed ad eeternam exbibitionem. Enimvero acandalorum magaorum occaaionee talia prabuerunt poaterie, ut videlicet et boo Nyaaeni Gregorii Patria diotum, in quo diviaim de pereonia divinia agitur hia verbia : Ut iitam quidem caaaam credamus, hanc autem ex oauaa rursua aliam diffe4

rentiam intelligimua : baec enim continue ex prima, ista per mediationem Filii qui continue ex prima eet, qua mediatione Filius idem et aibi Unigenitt proprietatem aervat et Spiritam a relatione Patria non arcet. Hac allegabat patriarcba, oatendeoa 4 8 3 mediationem Filii neceaaario inferre praapositionem per, et propter banc preepositionem ex, qaam Latini uaurparent, admittendam contendens, quoniam promiacua permutabilea inter seee has particulae eaae appareret. Verum Epbesinus unaqae Atbeniensis Meleeius et alii plurimi scandalizabantor, existimantes movere ac de novo in disceptationem vocare olim constituta dogmata majua esae malum quam ut consciacere id ipsi possent, quamvis gravium malorum prevertendornm causa conecentiaa suas acoomodaeaent ad leviua illud peccatum admitteudum, quo ae obligassent pace com illis facienda qui ia divinis dogmatibua errarectAc Meletiua praesertim magna de his libertate disserebat, adeo ut die quadam, poatquam molta soper hoc argumento in synodo declamasset, pediesequum juaserit sublato pallto procioctum ad iter aibi adesse tanquam in exailium iali de c&usa mox parato proficiaci. Moderatiua se gerebat Epheainua imperatoris respectu, apod quem se providebat offensurum, si videretur offendicula et turbarum cauaaa iia objicere qu! bona flda conventia acquteacebant. Ringebatur tamen etipse penitus, legerrime cum auia ferene qas a Veeco agebanlur; apparebatque non dubitaturoa ipeos conari, si poaeent, olandestinta arlibua illumasede palriarchali amovere.

Gen. iv, 1.

Galat. iv, 4.

945

DB MICHAKLB PAUBOLOQO LIB. VI.

\ " - i , ' . . . ' [ 330] , , , - St , . ' , . * , , ' ' , toic . , , , ' , , , . . ' , ' , , , ' ( ), , . * * , * , , [. 331] , ' ,
1

24. Ut ad montem Sancti Auxentii iverit patriareha; et de actis imperaioris illic. Tunc igitar duodeoima Julii menaie Bosporum transgreeei ad imperatorem recta contendimua; et obiler hospitio ezcepti apud monaaterium Lychnie, qua inde disceesimus die imperatori aatiti- I mtie. Eo tempore quae ab illo gesta snnt lacrymis potios qoam atramento dignom erat acribere. Feris enim quibusdam eeneibud per aoerbaa intemperiee apgri animi debaochataa princeps est, omnes au&pectoa babene, neeoio quamobrem, 4 8 4 nisi quod, ut apparebat aut videri volebat, de se suaque videlicet religione sollicitus iniquissirae secum agi querebatur, qui etai nibil studii ao contentionie omitteret in quierenda tenendaque recta divini cultus ac sanee doctrinffi via, ildem tamen pervertere per Bummam calumniam accuearetur. Inde miseia aatellitibue eduoit e cuetodia nobilea illoe palricii generis viros, uuorura nuper meminimus, fratras ecilicet duos Raulis filios, Manuelera et Uaacium, tertiumque Joannem exCantacuzena familia (nam protostrator Andronicus prius in carcere obierat), eistique eoa sibi non ut judicandos aed ut jam damnatoe jubot. Hinc cum eos per diee aliquot verbis aeperiimis contumeliisque plurimia ao graviaaimia vexasset, ad extremum inflexibiliter recuaaatea obtemperare voluntati principis, Manuclem quidem pridem, deinde vero Iaaacium quoqoe oculis privari mandat. boa.duos atrooi hao aaevitum poana, quoniam Gantacuzeaos eeoraum ab hia conventua el minia territus manus dedit , idem baud dubie quod duo illi paaaurus uiai aalutera et lucis usuram obedientia redemieaet. lili ergo ambo eoJi

gloriam tulerunt constantiaa invictaa in agendo patiendoque pro patriia moribua qua nemo aliua auBUB esaet faccre ac eobire. Priue aatem quam excaecarentur, voce liberrima coram ipao imperatore patriarch exprobrarunt credere se et ad extremum credituroa quaa ab ipao didiciasent, tuno quando ex eenau loquebatur proprio, quando aupplicia et vincula pro illa fide tolerabat: nolle autem credere quae jam doceret corruptue ambitione, pretium mutatea sententiae patriarohatum naotus. Sub hflac una diee vidit luminibua orbatoa 4 8 5 quea unus venter pepererat; eoademque quoe ne- > oessitudo germanitatis et patiendi causa jungebant, longe invicem abductoa, Manuele videlicet relegato Cenchreaa ad Scamandrum, ibique in telri cujuadam et bumano destituti cultu caatelli cuatodiam inclueo, altero alio uspiam abducto. Altud post hoe, et ipaura acerbum visn, apectacolum datum est. Joannem Micbaelisdeapotaa filium, quem sua quondam mater ab Occiduia Constantinopolim profecta partibua obaidem icti tunc fcederie imperatori adducens dederat, quemque poatea illoTornicii Bebastocratoria generum fecerat, quanquam ipee conjugem aversatua aeoreumab illares aibi babebat suaa, curavit imperator vinctum ad ae Niceea duci. Ibi enira ille copiarum dux, multis prffiliis secuodis ereotisque ob devictos Peraas tropaaie plurirais late factus inclytua, Buapicionem incurreratimperii affectati, non aliis id argumentie suadenlibue quam ejus in bello felioitate etclarilate apud populum invidiosia efferre ipeum Jaudibua eolitum. Incendebat iatam imperatori euspicioaem,quod audieratTbeodorumGotyn monacbum crebroa et longoeaemotis arbitria interdiu et de no-

947

QBOROII PACHYltBRJE!

948

& . . ' , , , . , . , , ' , . . , , - ^ , ' ' . ' , , , 6$ . , , , [. 332] , .

( ' , ), . . ' ( , ' ' ' , ' . , . 9 , ' , - . , * . , > , , , 6 , ' . '' . *
9

ote cum Joanne eermonea baboisse.Hio Gotys ante monasticam pfofessiobem, aaecularis adbtib, olim hliic ipei nuno lfflparanti, turicmagno oobdstaalo, cbtieilium impdfatoris tecscare ipstim parantie ftmiba indicaverat, aduturqtie fuetat ut fbgeret in Persidem,quo fet ipsiam ei*at comitatue. Qula vero eibi tune imperium optanti forte recordabatur praedictam ab eo, neo faleo, ut eventa monstrarunt, felicitatera istarn, tale ipsum quoque quidpiazn tractasse cata Joanne et boc arcaoarum ioter eos argumentum fuiase collocutionom opinabatur. Ergo et Cotyn dompreheddi eistiqtto sibi mandat. In Joatmem porro quod publice jactabator crimen erat maleilluto 486 de Porphyrogenito looutum. Ferebant enfm, cum ab imperatore mandatum fuisset Joanni perlatum bellum inferendi Pereia, dixiaae Ulum non aine ironico aculeo: Veniat patria missu Porpbyrogenitua, proapere acilicet exsecuturus qaldquid injungetur. Ac de hoc quidem luce palam Joannes interrogabatur. Alia inatiioebalur de eodem nocturna quaaatio, qua curiosisaime indagabatar ecquid extandi conjectur poeset, quse saepicionem maxime tunc inquietantem principis aaimum ambiti a Joanne imperii roboraret. Quia vero convinci haud aliter ejua criminie Joannee quam Cotya testimonio poterat, bunc imperator gravibus urgebat minia ad fatendum quod res erat, subjecturum ae, ni faceret, acerrimia euto tormentis denuntiana, et nul!um finem faCiens instantiaaime quaerendi quid tandem longia illis assiduiaque cum Joanne sermonibus egisset. Ad eaCotya, quod assiduue apud Joannem fuisset quodque ipsum frequenter allocatue, caaaam fuiaaet dicebatcoalitam iater ipsosex amicitia famillaritatem. Intervenisse quineliam

negotiura : traotatam enim inter ambos fuiese enditionem agri, qtii Gotyt brtreditate a parentlbua obveoerat et Fona vetulfe vocabatur. De soctonlone atitem iri itbpferibm, aedaveradttasime afflrttiabat htttid tiiagis taetaiMieae aat ioire ee qiildquam ttinl tel prima meotione tootum, q a a m de rebus Antlpoduin. Hia Impefator haad pareoa8U8 explorare prste^ea Volait diadiaum PerHiocam, expertufoa 6tqu\a ab eo, qbem et Ipsboa coilstaret qoi apdd Joannetn ooiDmoratana, posset expiscari qoo adetrueretur concepta saapicio. Igitur et buoo ttkdi casiodis prieoepit. Cotyn aotem Celtie tradidlt stispeadendum et di^ia adigendam crucidtibufi ad prodetida qoa; oelaret. At ille onm ligaretnr ad suapendium, exanimatas meta coaeidit; et pondue ItliBo^abile aablatue 4 T mnltis cerneatlbus terrae tnandataa eat. Neo tattien Joanni profuit desperata inde conviotio. Jam tttoo enim, ad qooddam prsjudietum, deboneetatas is esl ablato capitis tegmine, quod ineigne preeipoe dignitatis viris aummatibua conoedi aoliium ipsi priue tribaerat impferator. Quiet statim inde prafecto Aagusti cubiculi Joannem eumdem tradidit abdocendam Damatfya ibiqae excscandatn, commendato priue ut quod illio faetuHia esset, qaam cautissime ioto itinere dissimularet. Id anteqaam exsecutfoni teandaretar, Michael deapota inelantissime oravlt ut Fratti tam diri lupplieH gratia fleret. Ambivit ad boc precibua infimia Angustam, ambivit palriarcbas veterem et novotn, ac qnoscunque intelligere potuit apud principem altqaid in persuadendo valere, sanctitatis opinione oommendatoa viros. Xec illi aut detrectaruot ofOciam, aut eo aegaiter functi auot. Ceterum qaafitocuDque agereai etudio, nibii plane impatrarant. Gam

049

DB MICHABLB PALJBOLOOO U B . VI.

950

* httUto ' , - ^ * , * , ' , (&. I . , 6 , , ) , . 1 , , , , . , ' ,' , , , . * ) 1 ' , 6 ' ( g , ' ) * , - . At ' . , . [, 333] % , , , . \ . ' ,

autem inter heec oontigiseet a meridiana parte pet diem tnoverit terram,Perdiocae dixiese delatuftnon 8e mirari terram toncuti, eed aon ruefe vicinum montem eupra talia agentee, pcenam dioti tulii troncationem flaei. At alius qui propinquum hujue adoleeceatem,veteri familiaritate oharum,tnnc forte obviam amanter amplexds fuerat, naHom abscisaionem aa puerom amoris aignifloatioue lucratue eat. Dicendam et quod Georgio Paoboznii contigit, littfratorl in paucie ejue geaerie preetaoti caeteraque hoaesto. Ifl nuper aptid Heracleam Pooti BUAB profeasionis operam navane praifeoto illic Strategopulo Michaeli, cubi hujua ptiblieis oocupationibua probiberetur manueistud suum de die obire, plerumque nootu sobolae auaa habuerat.Boo auditum imperatof loterpretatue atroeiter, repente Micbaelem quidem abrogAto maglstratu redaetum in ordinem 488 citat ad seee dictorum caueara afiectati regtli. Neo tnorata mieert damnatio est, poena exceoationie el ipai decreta, continuoque idferenda, nisi preclbtiB idflmie oontentioneque anaiea aumma, qu reo erat neptJB, Auguata gre taodem supplicii dilationem impetraaeet. Paohoraiura ira effusa ortioia aiae obice pervenit. Bx hujue fama doctrinra com noctnrnie istie,de quibue erat nontiatum, oomparata congressibus in eam aospicioeissimua princepe opinionem incubuerat, illura uoum aliquem ex istie aucupibua prtenotionum de futuro, qui libroe acrutari reoonditoa aolitl fata imperiorum et aucceaaiooum in haac sariem, audacibua explorata conjecturis, questuoae ourioeia venditant. Suberat et aliue baad ita multie notus odii foxnes, horror ex omine vocabuli. Quippe imperator, et ipse avidua captator praBeagiopum, neecio qoid submurmuratum inaudierat quo Pacbomii nomen

cam eua ipsiue pernioie fatalis bexu neoaasitalie implicaretur. Id ille, quod optiinue vatioiniornm interpree poBtroodom evantus expiicuit, don olare intelligens qao pertineret, et quo vergefet Impotenter exbarreecens, id eatn persdasionetxi rapuit ot Bibi euoceseurum id impefio bunc Paehomium portendi orederet. Id vero ratiotie omdi prasvertandom ratue, ietum infelicem raddere ittiperio ineptum immani ooaloram effoeeione ooenpat. Neo aic, infelicior ipea cmcU epabua !d ofudela tractue faoious, iostantem vitavit* ei non potiue arceeeivit, calamitatem, quaa ipaum apud Maoedoniam in agro dioto Pachornii, id hojus et aliorum ultiooem aoeleruta, baud longo poatfcemporemanebat. Interim mieerrimas Paohotniua inetrumentie litterari au professionis luminibnd orbatue, adeo non jara providereampliue arcanorum indicio librorum fbtura poterat, at ne praeeeiitia quidem cerneret et titare ambulando iaoureutti obviorum niei alieoo nequiret admonitu, admfrantibue, qui h a 3 0 videbant oonetia atiam ueque ad lodimagiBtroe, alieaiseittias humines a regno aortis, ambitionie atrociter mulantie armatae forora aaspioioaes non dedignataa eese deecendere. Eadem bao afOatum atra rabie toiperatorie mox in monaohos odium erupit, non ea tllie fnfenei cauea quod Eooleeiaa rebellee echisma faoerent, sed quod dies ipeius namerareotet definirent tempora, morte eoilioet ejuB se defunoturoa malie 480 qusa patiebantur arbitrati. Hos ille acribue et ira flagrantibuB percellebat minis, quae nestatimin rem eoDferret,qudam auetinebat fama? oura, et fcnetas ne videretur eine oausa idooea srevlre. Tamen et huac paulopoet reapectum eluctatue, Galactioni quidem eruit oculoe, Meletio vero linguam abecidit. Exsilia deoernebat mera, oum remittere ee in

951

GBORGII PACHYMBRA
1

952

, - . , , * , , , , ' , . ' . , , , . 0|5 g , ' , . ,

* [. 334] . , . , . ijap' ( , ), . , & , $, ( ' ' , *> ), , ' , . " . , , 81 *^9

clementiam volebat. Itaque Lazarum Gorianitem, admitti. Hao ille aui defenaione saepiae otebatnr, virum venerabilem, iata moderatio servatit: cum adjungens in parte infelicitatis numerare se, q n o d enim mieiseet qul euro excaecarent, revocatis iia qui a puero audiaaet amicus monachorum, n u n c exterminare eatie babuit. At Macarium nec sua istod genus bominum odiese cogeretur propter innocentissima eimplicitas, quae cognomen illi oo- ipsorom malevolum animum ; malevolenliae v i d e lumbae pepererat, nec locorum ubi degebat diasi- licet asoribebat, quod illi refugerent approbare torum a nnatria finibus longinquitas, imperatoris quee Qebant. Ex hoc porro declarato imperatoris eeeviti subtraxit. Hic enim iltum poetulatum ma- in monachoB odio fiebat ut i l l i carioee indagarent praeaentiecere diviDationibua conaates, jestatis, quasi conatum in ae concitare Occiduo- tempora, * L , I rum dynaataa tracttium, comprebendi curavit per quando non quidem imperalore(nam eine principe lcariam, tilulo et honore magoi ducia elaeai praa- vivere ae haud posse, uti nec corpua aine corde, fectum; captoque conditione lata, ut vel debitas satie norant), aed malis urgentibua liberarentur. reo perduellionis pcenaa lueret, vel eaa redimeret Enimvero quoties bozninibus arbitra sui potestate approbanda Eccleaiarum ooncordia, cui eatenua Dei conditorie benefioio preditis, ex declarata acquieecere renaerat in eum obfirmantem in voluntate jua habentis ipsis imperandi, necesaitas rejectione pacie lege aotum eet. Coocoe vero mo- faciendi quidpiam incutitur, intentata, ni fecerint, nacboe pratereo et eos qoi apud illum eraot. Ita comminatiooe gravis multa), ei non aliud in obaeenim irritabilis erat in hoc genere, ut quicunque quendo perioulum appareat quam incommodi c o r proferret modo aliquid de controveraiia quae tunc porei, aubeuodum ilJud eat, et quantomcunquc agitabantur in contrariam ipsi eententiam, atafim malum ejae generis exhauriendara libenter memprolatiooam axciperet praeaena pcena. Neo vero bris, quo capiti cobeereant, hoc eat principi, cajos diacrimen aut deleotum adhibebatin adraittendia indivulsa connexione cum eubditie salus univerai de re tali delationibus : sed quisvie quemcunque reipublice corporis contioetur, Sin na obediatur accuaaret, dioto primo faciebat 6dera. Quin etiam revooet pernicies anim, quod istis tuno quibusauepicionibue merie in aubditoa velot tealimoniia D dam videbatur, tunc aane aalutaria et propterea innitebatur; et oum a viria gravibaa, quibaa lice- taoitie 401 aaltem votia expetibilis omnino est bat libere 400 oum illo agere, nimie in boc mutatio talia jubentia principis ; cui tamen hi n i severitatia argueretur, allegabat ille contra in de- mium forte indulgentea seneui, nec eatia caventes fenaionem aoi regiaalegee ueitaturaqueprincipibuB nein apertum arcana desidena prodirent, dum agendi modum, addeoa haudquaquam rectura esae preasagiorum mortia Auguati auguria captaat i m Bomanos ab imperatore gubernari eicut monacbos prudentiue, ejue iram in ae ipeos acuentes iogena suie pr poaiti8 ,qoi delicta aaorum coenobitarutn tium sibi fuerant maloram caueae. Agebat ille hoc qoidem non recte ; qui, cum oportuieset oblipoanitentiis expiare satie babeant. Facilitatem autem credendi delatoribua quadam efficaoiter quum ad recti normam corrigere eicque ambo occarrendi naaoentibus malis necesaitale purga- exquare,contra cogebat detorqaere quod per sese bat, cum diceret,qualecumqaeindicaretiir principi rectam fuerat, conformareque ad pravitatem obliqui, non emendane id quod erat vilioaum, sea crimen,eive auditum vere a deferente eive flctuxn crimini vertene, ai noa depravaretar qood bene malevole, e bono oommuni eaae aocusationem
u

953

DB MICHABLB PALBOLOQO LIB. VI.

954

, , ' , , . " , . ' . (5, . 01 ( ) * . , , , . , , .

1

.
[. 335]

, , , . , , , , [ . , [. 336] . , . , , . " , * * , . , , , '

habebat. Neque diffiteor tamen peccatum a monacbis, quibusdam eorum inconsulti zeli offervescantia prorumpectibus quo minime conveniret. Verom ne ipsum quidem imperatorem, dum bis obsiatit, medium laudate moderationis tenuisae, sed excedendo impegieee in contrarium extreraum, confldo judicaturos sapientes , ubi q u fieri tanc conligit attente perapexerint. Geeterum cum ntrinqae acta eua queadam coloraret rationia apecies, valere illa debuit ad extinguendos vel eerte teraperandoe utrorumqtie inaanoe ardorea, ut ncc monachi tam oontumaciter Angueto repugnarent, pacem Eccleeiarum reipoblic utiliaaimam accomodatione multis probata procuranti , et ticiaeira imperator mitias eos coeroeret, quorum sBlaantium metu peccandi, licet vano, inflrmia aequm erat conacientiia ignosci. Ut ut porro quiaque de hia alatuat, inde faclum eat ot oppreasa publice 883via supplioiorum exemplia oontradicendi libertas in furtivam maledicendi Hceotiam erumperet, famoaique libelli clara noctibus spargerentur, quibua imperatori exprobrabantur vetera soelera invaei perjurio imperii circumacripto pupiilo excsacatoque vero hsarede. Hia imperator oum suia aupra modum irritati, quam in auotorea libellorum aoie latebria tutos effuodere iram nequibant, in eoa qui austuliaeent invcntos apud aeque teoerent, poanarum crudelitate eatiabant. Nam et objici talia, utcunque vera, aummam contumeliam putabant: et hujus contumeliae veroe auctorea eos arbitrantur, qai aefaria et vieu primo abolenda scripta oum ipei legerent, tum legenda csteria aervarent. Fixa igilur in publtco lex eat hujus sententi : Qui famoaum invenerit, ei lcgerit ipse, ai alii dixerit, si noa etatim oombueserit, si apud se babere deprehenaue fuerit, capitia damnator. QuaBBtionee inde aorea diraque 493 j a -

dicia frequenteta de hoc orimine, quod basilograpbiam nuncupabatur. Hujus ut reua quie perageretur, eatia erat reperiri penea cum aliquem ejus generis libellum. Gonvicto mora intentabatur. 25. De Cabida el de Joanne Duca. Quam autem non vana quamque irrevocabilis ea supplicii extremi comminatio fuerit, abunde demonstravit, quod Caloidae contigit, viro eximiae religionia Bummeequeaanctitatia, invirginitate viventi exercentique ae aasidue i n eleemoeynia ac Cfleteria id geniJB erga proxiraos, eine differentia delecluve peraonarum, mieericordis cbaritatis operibua. Erat autem idem de familia imperatricis, penua ejuacuram gerene. Huno tantummodo habere librum lalem deprebensum non eua pietaa servavit, non patronaa Aagueta) quantom poaset pro fido et caro ciiente ac mintsiro satagentie suffragatio etudiosissima protexit. IUud enim duntaxatardentiaeimie et creberrime ingaminatis conjugis suee pro Caloida preoibua vix tandezn Auguetus relaxavit, ut pcena raortie in excecationem mataretur. J UBBU ergoejue damnatua ad fori columnam in Constantiaaia sistitur. Advocantur eodem et clerici, repentino eoque acri ac minie in cunctantea sancito acoitu, ignari qunm ob caoeam. Adeaae autem eoa idcirco princeps voluit, utgenus id bomioum sibi dudumcon turaaci suepectum exemplo diri aupplicii terreretur. Quicunque igitur ex iia quid spectaluri vocarentur ignorarunt, quo jubebantur sunt prorecti; qui rem praenserant,fugam expedierunt qua quisqae potuit tutiasime. Perduolo ad locum Caloida? coma detonea eat., non ad cutem, aed pilia a radioe ad aliquam adhuc aliitudinem relictis exstantibue, ut pabulum igni esaent per bos intime pel]em ipsam ao calvam ambueti verticie pervasuro. Applicat debino arcteque appreaa miaeri capiti

955

GfiORQH PACHYMBHifi

9 5 6

, (5 ^ ' , ' . , 1\ , ' . , ' . , , , , , . . '' , , , -. , [. 337] * , , ' ' ' , . * , ' . . " , , . , . * ^ ' . , . ' , , . , ' , . ' , , * , 1 { .
4

chartaa membranaB piee illit ioflammantar, vimque ardeatem ab oocipiti ad aynciput et frontem usque ad oculoa ea corrumpendos 4 9 8 spargunt presseque admovenl. Naeo ad extremum caltri acie truncato, semioetulattim aemique mortuum infelicem dimittuat. Verutn beec paulo poat eunt acta, revereo jam in urbetn imperatore. Tuno autem menaia Augueti sextadecima, poatridie festi DeiparsB, disceaait inde imperator, diaceaait et patriar cba, Joaepbo expatriarcba priua miaao ad Goamidium. Curavitautem ifflperator adducendum ad ie Gabrielem Sphantzen, tiepotem ex sorore Joannia naper exceecati. JHuio Sphantzi, quem antea honoraverat praefectura majoria eigilli, poatea quaadam ob culpaa veras aut affictaa eruerat oculoa. Hoc porro tempore conaooiatum eumdem cum auo avunculo Joanne, quem itetn acceraiverat, dacere secum voluit hoo itinere, quo Nicomediam veraua et ei adjacentea urbi regionee tendebat. Patriarcba vero trana maris faucea ad Gibotum eyeotua reota contendit Nioaaam. At imperator duoa cascoa circumdueena,'ubi eoa aub tuta custodia ooncluderet ' qusrebat. Caeterum Joannea incredibili moeatitia calamitatem ferens, quam se haud meritum putabat, nec cibum admittebat nee potum, nec cruda etiamnum vulnera recens effossorum oculorum cura foveri necesaaria sinebat. Portabatur tantum iners pondus; et tibicunque deponeretur, ad petram aut ad aolum, proui occurrerat, allidebat caput, raortem omnino velocem quaerena ; quam longe priua invenisset, niai atudioaa a oustodibua teneretur ne nooeret ipae aibi. Nec tamen oura quantavis illorura probibere ad extremum494 potuit quin ex iatervallis iteratae&piua in aeae eaavi-

tia voti miseri oompoa brevi fieret, in illa deeperatione vitam flniena et imperatorem aollicitudioe de se liberana. Ia autem obiterinspeclia, etquoopus babebaot praaaidio firmatia, aroibua circa Sangarim Beplembri menae in urbem revertitur. Patriarcha , vero progreaeua uaque ad vioiniam Nicse, et ad Ennatum eive Nonum boapitatua, ingradi urbem Doluit. Cauaa aio statueadi fuit, quod nibil baberet tuac ad manum unde oognatosauoa ac neceeaarios, qoi raalti degebant illio, mtioeraretur. Indeceneautem ingratumque videbatur, nec aut cetera aua dignum elegantiaaut rebueejus oonducibile, primo poat adeptum summum honorem aui conapectu nihil auia largiri. Quare in proram, quod dicitur, inoumbena retroque inde cedena, Polypithiaeoperavit et confeatim reverti conatituit: num et exaltationis crucia imminena feetum inorepabat rooras. Festinans igitur die tertiadecima Septembria urbem tenuit. Ao aoliicitua de aua apud principem gralia, quam ne refrigerari conlingeret non immerito fortaaae verebatur ob ea quaa in causa achiamatis in diea eveoiebant, pleriaque reluctantium paci cutpam omnem Vecco imputantibue, querentibueque ipsum ecriptia auia terminos Patrum etGxadogmata coDvellere atque oltra modum omnem efferri. O b haeo,inquam,aibitimena statim acr.avi exacendit,ad palatium recta perrexit imparatorique diem toium officioaiaeima aatitit, eidemque ad featum voeanti paratum sa ad eundem et oelebrandum exhibuit. Mirabiliter enim ex illo mutatua qui tam libere antea obaiatere principi audebat, nunc ad natum ejua se fingebat in omaibua, malia nimirum iisdomitus, quee pasaum eum ex offensione Augaeti nimia ipaiua libertate irritati auperiua retulimus. St
1

957

DB MICHAfiLB P A I J K O L O G O LIB. VI.

958

* , ? . , * . " . , (5 ' , ' ' , 3 ( , , ' , , ) ($$ , , , , , ' . '. . ) ,

, [. 338] ' , , , . ' ' ^ , . ' , , , . ) , 6 , *> , , * * , ' , , . ''

ftuotue hujtts 44)8 obsequii non parvus illi oon26. De logotheta generali Muialone. stitit. Nam utcanque &on pfrobabat imperatorconEX bis, praeter alioe plurimoa atomacbatoa troversiam de dogmate ttioveri, et in pacia negotio Ih Veccom non itnpune, doo praa csteris fuerunt, ulterius rem provebi quam pactofram convedtorum Coristatltinda Acropolita et Tbeodorue Muralo, cum LaUbid pracise tuendorum neceaaitaa posce- qboram, praaertim Mozalonia, oaaua bic meret, summa perstitit conatantia in protegendo tnorari non abs re opinor fuerit. Horum i l Vecco, quem, Ut dixi, publicae passim quefel tra- lum quidem a patre magno logotheta acceptum ducebant quaai fbntem atque auctorem pertorba- educarat apud ae iuformarique optimia artibua tionum praesentibm, idcirco quod baud contentus curarat imperator, slbique jam intime admoulcunque tolerari uaurparique concoftliam, con- tum 4 0 6 in familiarissimia babebat. Huno vero tenderet insuper demonstrare recte aentire Latiooe ascitum ex militari ordine, et Jitterie ac diain dogmate de prooesaione aancti Spiritus, ac vix diplinis suo aumptu juseum imbui, logothete geneculpam eorum levem agnosceret duntaxat in addi- ralia digtiitate honoraverat;eodemque auoto inauper tione ad symbolum attentanda. Hac incredibiliter in potentiam afllnitate aplendida (nam illi Gliam efferabant plerorumque animos. Opinioque multo- Cantacuzeni dedit conjugem) principali ministro rum non inveriaimilie fuit, si ab bis Veccus tem- in publicarum rerum gubematione utsbatup> atque perasset, futurum fuisse ut sensim fervor.acbiama- in Acropolita quidsm Olciecendo iram in poteatate tis conaenesceret eVcuncta tempore ad tranquillita- suam habuit, non ulteriua saeviens quam eum tem componerentur. Gum igitur ex bis fieret ut privando loco gratias quem prius Iribuerat et a quotidic fervidiores quidam zelo fnconsulto pro- sua familiaritate removendo : in Muzalonem totas rumperent ad negandam imperatori obedientiam habenas iracundiflB laxavit. Cum enim eum occain iis quea ad obaervandam pacem juxta pacta aione forte inatante mittendi legatos Romam, praeacribebat, iidemque patriarcbam transfugii ad explorandi, ut opinor, ejue animi gratia pra3 cpartes Latinorum criminarentur, imperator con- teria invitaaset ad istam legationetn snscipiendam, temni ae inobedientia subditorum patientius tole- et ille propter videlicet omnibua notam ejua a rana,)ta exardescebat pro patriarcha ut istas in eum Latinis et a conoordia cum ipsis aversionem adjactataa accueationee mofte pejua avereari videre- tnittere pra3fracte reouaaaset, ac ne iteratia quidem tur. Gum autem hoc Domine vehementer iraacere- apud ipaum de hoo instantiis plus profeciaset imtur cunctia ex qaocunqne ordine ac genfcre, qui perator quam ai surdocaneret adt innueret cseco, talia miirmurarentjtutn impotentiasime indignaba- ad extremum omni excuasa priori moderatione tur qaoliea id illos agere videbat, quos cbaHtate excandeacena, fratrem ejua,quem aibi admiaaionapraecipua complexus educaaaet a pueria, extuliaaet letn ipsiua commendatione fecerat, accitum corribonoribus, ideoque ad quidvia aibi obsequendum pere fuetem jobet auumque germanutn validiaaime ingentibus sibi auctoratos beneficiis crederet. pulsare. Fecit id ille non perfunctorie, spectanto

959

GBORQn I CHTMBRJ!

960

, . , , , . , , ' ' , . *.
#

, .

[. 339] ' , , , .

, ' . ' , , - , t, . * , , ^ * . , ' ( ' , ' ), , *

iaatanteque tam inexplebiliter Auguato, ut com baculua in tundentia mano vebementia btuum fractua diaailiiaaet in fruata, nondum ira eatiata eiimi alteram juaeerit plagasque acoumulari. Neque hic infelioi malorum finia. Euradem et a euo conepectu ei ab administratione rerum amovei. In eoqueejus despecta peraeveravit, quoad ille viotue raalia et prioris fortunae deaiderium non lerena ad precea infimaa deacendit, declarataque perperam actorum pcenitentia, et idoneia quaai vadibua ac pignoribus de se datie, exhibitione contrariorum operum et aenauum, fldem promisai fecit quo ae obstringebatnon eolum addeincepsacquieacendum paoi, sedetsi quid ulteriua eo in genere Auguato cordi eaaet, citra ullam axceptionem 4 9 7 aui moram obtemperandam cunctis qu juberet, in hoc quoque nimiue, ut imperator ipse judtcavit, qui quod efferebatur eatenua duntaxat accipiene ut Muzalonem peratare deiocepe ia etatutis circa pacem Ecoleaiarum gauderet, iroprobavit apud se graviter prseparationem animi quam oatendebat ad ulteriua, ai juberetur, progrediendum, in quo aoimadvertebat, non sine tacito contempiu, refrixiaae zelum ejua ueque ad relaxationem necessariaa conatantia?, quam in rebue religionia inviclam 1 exbibere Cbrietiani eat officii. Ipae porro iinperaior et tuno et aemper aliaa oree ae lulit abborrere omnino se a plus concedendo Laliois quam quantum eraat conveQtionibua etipulati. Muzalonem igiturin locum pristinum recipieiisjussitea solum inconcuaaa lenere in que utrioque a concordiam traotaniibue convenerat.

Occidente Porpbyrogenitua, oihil ad tropcom ferena. Non enim bello vicerat, eed ultro sobjectnm poteatati ejue Gotanitzam seoum ducene, postqnam ei jurejurando caverat nihil illum grave ab impcratore pasaurum. Ac Porphyrogenitaa quidem quantum m ipeo erat, preetare juratam fidem ad extremum volebat. Imperator autem turbulentom GotanitzflB ingenium satie perapectum habens et , quaoquam ia praaentia nibil ab eo timendum videret, in poslerum providenier metueus ne captato aliquaodo tempore negotium heeredi facesaeret, depositaque obaequii larva, quam ei desperatio rerum suarura utililer modo induiaaet, ad fraudes perfidiamque aolitaa revolveretur, preverterc formidatam perniciem auapecti capitisexcaecationecupiebat. Neo enim quo mioua id ageret, religiooe eacramenti ee teneri diaaerebat, utique cum non ipae juraaaet, eed abequejussu conaenauque euo illiua; cui 4 9 8 sufficeret ad exsolvendam fidem abatinere ipsum a supplice multando, oon ad se praeterea pcrtinere arbitrantem, ai quid aliud euo quodam conailio pater decerneret. Mali porro pravique bominem animi et esse et forc Cotanitzam pro certo babebat imperator, non edoclus oraculo aut vaticinandi monatrante vi, aed naturali prudentia quod erat evenlurum praaagiens, nec perauaderi sibi ainena ferocem Juvenem guatala aemel latrocinii dulcedine, bona fide sub alieno imperio viclurura, temperalurumve in occaaione novandarum rerum a jugo excutieodo. Ab boc autem, cui inflexibiliter berebat, proposito frualra Porpbyrogenitua Auguatum diraoverecoaabatur, datum a ae juajurandum obtendena: respon27. Ut ex Occidente redierit Porphyrogenitus; et de debat enim pater ipai ad conscientiae aecuritatem Cotanitza. eatia eaae, quod nec prodente nec auadente oec aaaentieote se quidquam ia dedititiura aliter ac Eodem anno rediit ex Oriente imperator Androaperaeset statueretur: se autem sineret, qualenioue, domina ibi relicta. Redierat ante bunc ex
1

961

DB MICHABLB PAUBOLOGO LIB. VI.

962

- , . c , , [. 340] , * , . , ' , . *12 * , , , , , ' . , . ' ,

' . ", . ' , " ^ . ' . , ' , , , , ' , , . " , , , , [. 341] , , , . ,

D Q 8 oitra perjurii periculuro posset, quieti publicae propriaB elerne aalatia acopum. Colanitza saae consolere. Heec acrupulum non eximcbantPorpby- non apectabat,amoliri periculuro inatana boc qoaai rogenito: qui cam ob obflrmato in id quod semel mimo poenitentiea contentae i ex quo quid coneedecreveratpatrisanimoimpetraturum ae quidquam ootum deniqoe eit, euo referemue loco. Sub bc deaperaret quanti&libet pro suecepto suo precibua, porro Porpbyrogeaitue in Orientem est profectus, ei ipsi patefacta re auasit ut, quaa una reetabat patrie, qui paulo ante inde receaeerat, vicee obivitandi exitii ratio, confugeret ad montemNigrum, turua, suetentandie prout poaaet, iliic in ruinam illicqoe monaelico induto babitu vitam religioaam pronie rebus imperii. proflteretur. Ita videri fore ut aecurua de eo jam 28. Mors dominx Annsc: et quas iunc contigerunt. AuguslaevolunlatemajuaoculisprivandidepoDerei, quippe et venerari eum id inatituti genue,et a eemel ^ N OD longo poat baeo inlervallo domina Anna v i abjoncto a rebus bumanis facile ioducendum vito flnem invenit illic ubi eam beaisae diximue, deri ne rebellionem et civiles turbas metueret. viro ex Oriente reverao in urbem. Perlatua brevi Hc parura quidem ad geniumGotanitz faciebant: ad imperatoremest eju8acerbicaeuanuntiu8,quem tamen bomo aolertior quam religioaior iogressus ia magnopere baberi atuduit aroanum, ne citiua intime in curam rerum suarum sic repatare aeoum quam opue eaaet perveniret ad notitiam Junioria inalitit, iatud sibi amice euggeetum a PorphyrogeAugusti, tali morte chariaaima uxore viduati.Miait nito oonsilium fore ilii apud omnce excuaationta ergo confeatim in Orientem, oelata diligenter mitidooeae loco, na perfidifle culparetur ob excaecatio- tendi, cauaa,Meliteoioten Constantinum auum quinem dediti, cui ecilicet avertendse nihil omiaiaaet dem, boc eat palatini cleri, archidiaconuci, ecclei n potestate eitom aua ; eibi autem unf, ei parere aia3 verochartophylacem, ut oadaver defuncteporsalutaria roonenti renueret, calaraitatem iroputan- tari de more Niceeara curaret. Simul etiam occadam suam. Quare 4 9 9 cum summs rei rationi- aionem HO commodura offerentem prudenter 5 0 0 bus subductis non alia certior appareret via decli- arripuit redigendi ad convenientom deincepa ornatum Porpbyrogeniti CoDstantini minoria sui filii; nandffi peatia ejua geminea quao Joannem Tornicii generum nuper oppreaaerat, mentem ad neceaaa* D cui quod haotenua indulserat, ut rubris veatibue riom oonailium appelens, ipeo Porpbyrogenito etiamque calceia eimiiilar atqueipae uteretur,tem interprete veniatn ab Auguato abatulit aequendi peativum ampliua non erat,adulto et ad imperatoquod oeteadebatur. Cumque petitom ab ipso eaaet riamevecto dignitatemprimogenitoejuaAndronico: ut ipaum babitom profeeaionia vit perfect in- poterant enim mulationeaet ambitioaaa spea inde naUa fratrea committere, cum perturbatione pudicem eumeret, atatim annuit, et mundo vale dicena in aacram se tranacripait militiaro, mutatiooe blice tranquillitatia. IH igitur, quod neceaaario mira ex heaterno latrone bodiemoa monachua, faciendum eral, quam mjnime moleete captato innocentis ac temperantiae modo atudena, longe apte opportuno tempore fleret, bunc rerum articualitor vivere nuper aaeuetua. Sed verum intua lum accommodatiaaimum ad id ratua, quo ipae propoaitum ad ratam religionem necesaarium ai- ultroConaiaDtinua propterluctumAuguat mortuaa niulatori deerat animo. Nimirum qaem iatueri so- rubra depoauiaeet, juaait imperator Melileniotem lentqui eponte fiunt monacbi, divini ooltua et illi a ae ofTerre qualea geatare illum deincepa opor-

963

QBORGII

WACHYUBBA

9 6 4

'' - , , , , , , * . '' ' , ' , '' ^, . , . ( ' , . * , ' , . . , t ,

, , . ' , * , ( ), * , .

'. ^ . [. 342] * 4, 4 , ' ' , ciaoB,uk aatia appareret noo reapoqdefe faculUtem oluDtati, et plue longa prqfundara paraiam meotem banefioam quem qoantum maDus pro dantie voto exiliter inatructa auggereret. Uia actis Veccue ae in urbeoa raferaaa, obiter audito Androaicum AuguatuiQ trajeoto Boeporo versqe Griejntem iU-r oapea$ere,de viadeoliaana enm convanit adradicea monti Banoti Auxeatii poaito Auguatali diversantem. Erat tuqc tenopua daaiDeatia Juaiijestuaiqae immiaebat aanctorum Apottolurum, qaod Audronioue UUc celebrare cpaetituerat. E a cauaa pariaroho ibipaulo diutiua detento copiarc praebuitliberioram longiorum oolloquioruqa cuta Augusto, et ut apparebat, bene affeoto ac per boo ipsius cooeuetudioa gaudante. Taadem aolampi sacriQciodie aanotorum Petri et Pauli nte apud SanctiMichaeiie arobaogeli monaaterium a patiappha celebruto valediceaa ia impepatori, ipaiqua i o digressu de mora bene preoatua, roapto iirbem veraua itioeri se reddidit,

teret veetea, vereicoloroe albo mietaa tt purpura, intextu auri variegaias, auperaddiiis pro Gaaareo i n s i g n i aquilia opere phrygiooico formatip conteseeratione margaritarum. Bjut generie et forni tum iadumenti8 crururn peduraque tum epbippii ac frenia, declaravit imperator pcr Melitenioten, velle sese atque aequum censere in posteratc uti Q Conetantinum, aoliueunioolorie et impermiste purp u r a usu concedeotem fratri majori jam Augusto. Btrenue coravit quidquid demaodatum fuerat a*chidiaconu8,et oelerrime clamAndronico pervectua in Orientem ante omnia Gonatantino Pqrpbyrogenito et mandata e( dona,parum lioat grata,parentie Auguati reddidit. Ceterum baud sio araano baberi mors Auguat diu potuit, ut amentem falleret v i r o m ejue Augustum janiorem; qui cito eognitum sibi luctuosissimum casura tulit nt potuit. Corpus porro d o m i n a mortuee simul oompoaituaa et c u ratum ex regio 501 more eat, idoneo in id epatio impenso ut jam efferri et in pompa oetendi aalvo Augueta majeatatia decore poaaet, eplendidia exsequiiseum a Porpbyrogenito tum a Meliteoiote deportari curatum, magnoque deductum comitaiu Nicaeam eat; qno ettam mieeu imperatoria patiarcha occurrit cum episcopis, quotquot taoc C O Q etantinopoli fuere, ac flore ineuper ipao urbani cleri uoiverai. MagniGce jam ibi ac plane regie parentatum defanctffl eat, nihil ad splendorem apparatua pompaeque quam auguetiaaimam apeciem omitteote imperatore c u r e ao aumptus. Sab ho perfonctus caeremonia funebri patriarcha aibi olim familiares ac neeeaaarios moltoa aoreia, quoe illo funere lucratoe plurimoe fuerat, libaraliter elargieadia demeroit, tanta id propenat ad dandum animi deelaraia vnltu ipao ac gaetu alaeritate fa-

29. ExpedilioMichaelisimperatoris vcrsus Sangarim; et ibi gesta.

5 0 9 A l imperator ruraua QOQ dubiia nuotus certior factus ulterioreaSangari regionea laborsre, Pera aiqtttdem opum i b i Romanorum infirmilate crebris incuraionum experimentia abunde comperti tantum fiducie j a m aumpearant ut amne aacarisatme trajecto etiamciteriorca8aagari tractuaagere ferreque rapioia et vaatationibua non dubitarent, contraoiie copiis quantaa pro tempore proqae ptv* eenti copia potuit cogere, aumma oeleritate illoctf oontulit, Saogari tranamiaao. T U Q C cernens illic Scytbicam quamdam (ut vulgo dicunl) aolitudinem tam aeri doloria orabatur a6oau,parum at abeaaet

965

DE MICHABL* PAUBOLQOQ LIB. VI.

966

- ^ . , , . , . , , ' , , ' ' , , , . ', , , , , , ^ ( ' $*4, ' ^ , ^ ,

1

, , , , . , , , . , , [. 343] , , ' , . ' , , " , , ^ , ' , malia; hino dafuagi eugebamur perfuctoriia pro^

quin ptloe ipse aibi oapitia velleret. Ifiaerabatur enira incredibiliter oalamitatem looorum illoroin | et tam impune ibi aoos ludibrio eaae barbaria ad propriam ipqius pertfqere ignominiapn reputabat nKBreoa, Aderat ai bujaa, expeditipais ad solatium comes Alfixan<JriQus patriajrcha.Apud bpqq exonerane aninwm, qon eina altia e corde qpspiriie, affirmabat compertam sero aibi veram cauaaru obveraantia ocolis deeolationis, quae quanta quamque . miearabilie eaaet ipee optima omnium nosiet, adj otgi ad id msjnoria floreqtfa qwppdaoa a,c baati regioftum barRtQ atftfaa, qpajam *e apectaape recordabatur, cunj aqtequam ip imperimn eveberelur, BopDanis oopiis ibi praeeaaet. Comparana ergo animo quaiq uberea, quam freqqeptea o)im felicibus incolia tarras, in quaotam nunc, qum cernerQtur,calamitatem devaniaaeot, ut non exhauatae civibua colpniaqqe aolqm, aed ne pervi quidem jam bominibue eaaeot, nullo pasainj vestigio viarum, stirpibua atque arbustia deasia atque altia enatia obiqua tepoere. Gauaa, inquiebat, mali tanti baeo demum eat, eruptio inconaulti zeli eubditos efferens conatua rebelles irapugnandi principem; ubi prodire aliter ia rem qon poaauut, maledicaa incitaQtealipguaa ad seditiosemurmurandum adversus imperaotam, ba?c et illa ejua acta percenaentes, qtua prava esee cootendunt,et reum illum violatarnm legum et reipublicaa peasime adminiatratae licentiaaime peragunt; 5 0 3 per bso ab eo alienantes animos hotninum, et metuere ipeum aibi cogentea ; naturaJe quippe cuique eat ad objectum grave vitea ac etalus proprii periculum borrere. Hinc capite reipublic de sollicito, et ea neceasaria eui cqra a consulendo efficaciter subditis avorso, membra imparii diaoerpi contigit. Hino torpor, addebat, obrepait nobis; binc tardi ac aegnea fuimufl in occurrendo per noa provinciarum

viaioqjbua, mittendie bao in loea prjpfectis, qpo venire ipaos noa orportuerat. Et veniasemua, nisi falaia iati nuntiia necessitatem ooatri advenluaabscondereat. Erant hi bomines avari, rapinis intenti: pra3darum aparum et cqncussioDum bio exercitarurp testea babere Auguati praBsentia oculos timebant. Ideo litteris faljacibus occultabant offensiones belli ruinaaque locorum ne remedium iis, si notae fuiasent, adbibendum a nobia rationibus ipsorum privatia incommodaret. EJrgoutimpune ipaia eaaet, ut violeqtarom extoraionum poenas non luerent, mendacibua noa lactantea acriptia regionem hanc vaataruot, et in frequeoti olim ac paaaim habitata terra solitudinem, quam gementea cernimus, fecerunt. Heec deplorana, omiaaia deliciis regiia, cultu ac fastu principali negleclja, curandi quia etiam corporia adeo imraemor ut obviis quibuaque sine delectu aut apparata veaceretur, ultra quoad potuit tendebat. Coegitqua tum Peraaa, quantum eat ipse progreaaqa, retrocedere. Erat autem itineria ea tuDC ratio, ut ubi praecedenti vespere Persae fuerant, poaterum ibi diem imperator exigeret, in hospitia, quibua illi erant uai, focia adhuc ipsorum fumaotia auccedeoa. Itaque dieculse vix uniua aut aummum bidui intervallo locua idem et Peraas dimiaerat pedem sua veraua referentea et instaotem vestigis ipaorum excipiebat Auguatum. Apparebant autem tota paaaim regione atrata aaia qua3quesub arboribua poma decidua fructuaque omnis generia maturi,tanta copiaut majori exercitua parti oibus inde sufficeret. Nam alia ratione preeberi forum et inferri caatris illia commeatum, interdicto dudum vi ac metu hoatili per 5 0 4 omnem hunc late tractum commercio, eperandumbaud erat. Itaqueseepe ia speciraen mieeri qao tunc utebatur victus misit imperator ad Augustam etaocrum, ad patriarcbam
?

967

QBORGII 1

LCHYMBKJE
L

g$

, , ; \ . . , , , ' . ' , [. 344] ' ( , ' , , ^ . ' , ~ - . ( ' , , , ' /, . , , , ( , ; , - , ! , ) , ' , ' , ' . , , oc . ,
1 1

etiam et alios familiares, furfuroeum panem durum eiatrum, hae eaae acribena laotitias sum mense; et adjungebat iisdem litteris ne fontanaa quidem aibi aquaa copiam ad potam euppetere, aed et turbido hauatum flumine, coli transmiseione obiter purgatumrefrigeratumque aub dio,qaem eitibund faocee gre admitterent, liquorem propinari. Cum aulem hoatea eic inatando contruaiaaet in aaperoa jam nec facile pervioa limitie ipeorum saltue, haud se idoneia inatructum copiia sentiens ad eoe ulterius persequendoa, et aliunde rerum neceseariarum penuria urgente, cogitare de redito coactua prius tamen, quoad rea einebat, munire limitem studuit arcibua ad utramque fluminia ripam excitatia et praaidio inaessia plurimis. Quarum aliquas vetuatate ac temporom injuriia aemirutaa refecit inslruxitque, novaa ipse aliquaaadjungena, ibi presertim ubi paroior aquaB amnia vado trajici poteat, ul io et crebritate praesidiorura el prsoccupationo locorum necesaariorum, inopaa consilii Peraae redderentor. Quorum etiam incuraionea coercere obice opposito studeae, ne ut antea pralicenter citra me-1 tum illum quo lubebat irramperent, inobservati ex improviao irruentes, aecurigeroa magno numero congregari praecipit, et iongitudinem fluvii dimen8U8 quantam expediebat opere moniri, huicque idonea latitudine jaxta congruam proportionem accommodata, featinato oeaae arbores invicem coacervari una uni auperpoaita jusait, colligarique mntoo implicatia ipsarum 505 ramis, denaitate tanta ut ne angui quidem fere quaedam bc velut aepes praberet trauaitum. Hiain praaene ordiaatia eiprovisis. cum ulteriorem i&tic moram incommoda graveaoentia non permitterent, tandem an-

nona in arcee quaata opoe erat illata, legena flominis ripam Pruesa partibue ae admovet, diligentiori inepectione locorum eoromdenf, uti et plena expulsioDe inde hoatium, in tempus opportunum dilatia. 30. De apocritiariis ad papam Martinum miuis. Gontigit autem tano apad Praeam impentori commoranti afferri Duntium de etaturerumauarom apud papam. Martinua hic erat, qoi Nicolao eacceeserat. Ad hunc maturaverat mittere Heracleecsem episcopum Leonem etNicaenum Tbeopbanem. Verum hi appulai quo mittebantur, haud aeocndom exapectationem ipaorum istic sunt exccpti, quio omnia potiua aperatis experti contraria. Nimirom edocti ad verum Romani de rebua nostria, et quod reaerat euapioatiytatam, quaemagnoperejactabator, pacem nihil demum aliud niai fucum etludibrium eaae(pra3ter quippe imperatorem solum et patriarcbam quoadamque cum his aaeiduoa, ceteroa plane omnea taedere concordi), ineuper etiam illas ab imperatore ad fldem pacie eincere inite faciendam affectataa poenarum ab Eccleai manauetodinealie* narum atrocitatea iroprobantee, frigide legatoaac contemptim habuere, nec eoa niei aero vix tandem et egre ad papam introduxerunt, eo demom aucC68SQ legationis, ut imperator cam aoie tanqoam illuaorea.et oatentationibua aupplicioram ad aimulandam, quam verenoninierant, concordiam abusi, anatbemati aubjicerentur. Quo facto legaioa nolla dignatoa benevolentiea aut honorie signi&catiooe dimieerunt. 500 Hc ubt renuntiata imperatori per Nica3num aunt(nam Ueracleota eoitinere obierat) indigniaaime tulit, adeo ut com inter sacra de

DJB MICHABLB PAUBOLOGO LIB. VI.

970

( - '. . ) , 0 , , . . ' , , ' , . '/ , . . , , , . , , \ ' , , , , [. 345] ; . ' . ' . , , . ' , ' " * , . ' , . * , ^ , . ' . quod eo apud Sangarim nuper agente oontigerat: more, imperatore prascnte, diaconus conauetam papae commeraorationem pronuntiaturus eeset, 31. De testamenlo patriarchx Josephi. princeps ne faceret prohibuerit. Palam autem ad familiares conquerena, aebat pra3clarum enimvero Cum enim per i d tempus , brevi moriturua , ut eibi fructuni constare cbaritatis in Latinos suae : tum putabatur, Joaepbus teatea u l t i m voluntatia se nempe causa eorum neceaaariia etiam auis tabulas rite 507 coaficiendae censuisaet, in i i a e x certamine suscepto, ne pamia quidem acribus dumore raentionem imperalorie, ipsi bene precando bitas ae ipaoa comprimere, illos autem pro gratiis faciens, nomiai ejua vocabulum , boo eat, suae tantae i n fide ipsorum constantiae debitia diraa aanctus autaacer, non adjunxit, quo tamen pasaim et exaecrationes referre. TUQC igitur revocare o m imperatores bonorari consueverunl, ex quo aacri n i a priua sancita et tutum concordiaj tractatum unctione olei auat inaugurati. Eas labulas ad se reecindere voluit. Fecissetque continuo, ni ab hoc delatas imperator,!egena,miratU8 i a iie omiasionem euna consilio quaedam revocaaaeatR.eputabat videnovam, scripsit ad patriarcham ea de re conquelicet, si quod tam longa et laborioaa molitione vix rens : scripsit etiam ad praefectum urbia , jubena landem eummia suia aerumnia perfeciaset,moiTi6nto eerio inquirere quo i d errore quove consilio factum diajiceret , mutationemque ac revocationera tam ita esaet: Vide, inquiena, quorsum Joaepbua me in certo ac palam conteatataa prioria sententioe ultro ordinem redegarit et immperii noatri majeatateni profiteretur , inde armanda forte contra ipaum imminuerit negato titulo s a c r i : an quod mepecuodia malevolorum , et futurum non invcraimililer liariter illo indignum putet ? Scripait etiam i n sentempus quo non eaaet ipai utile priora haec ejua tentiam eamdemPrincipi Anticbeno patriarchffijqui acta euo ipaius videri auffragio damnata. Veritua cum ambo miaiesent ad Josephum, quaerentes cur ergo ne ai banc palinodiam praecipitaret palamque hoc feciaaet, cupere enim imperatorem id scire, divulgaret,id ageret quodaliquando infectum velille utrique respondit, culpara ejus erroris penea let, aatiua duxit auperscdere , vidcaa praaerlim monacbos ipai ministrantes reaidere. Et in Qdem Ecclesiaa rea in notabilem mutationem proDis. dicti sui protulit arcbetypuoi exemplar testamenti Quunquam enim , ai Josephua, quod futurum apcastera omnia simile perlato ad Augustum exemplo parebat , denuo i n aede patriarcbali reponeretur , nisi quod titulua , qui desiderabatur in apoab ipso quidem, cujua mite ac pacificum ingcnium grapho, clare io autograpbo legebatur. 8e igitur perspexerat, nibil adversum se ainistrum aut infeprius ita scripeiase : quooiam vero qui circa ipsum s t u m tentatum i r i confidebat, tamea quod idem erant scandalizareniur , postea retinxisae in eam esset facihs ad sequendos impulaua aliorum , nec formam qu imperatori esset oblata. E a ingenua defuturi viderentur qui euua ad exempla cdenda confeasioneJoaephus etauam pacificam indolem et i n pacis ioviase aucturea inatigarent, temperandum auorum m i n i s t e n u m i u Augustum invidiam declaj u d i c a v i t a se ipao ultro pra?damnando. Quam aur a v i t ; causamque buio juatam praebuil timendi, n t e m non vane tale quid metueret ab aaaeclia et contarn male animati in ipsum homiaes occaaionom s i l i a r i s Joaepbi, demonatrabat recens factum, aliquam arriperent ejus accuaandi quasi Eccleaiae
j

PATROL. GR.

CXLIII.

31

071
. [. 346]

GEORGU PACHYMRRJE
.

9 7 2
,

, ' , , . '. " . ' ' . '' . * . ' . |5 . , , , , , , , ot, illuaiaaet aimulanda pace falsa. Quod crimen quia coafirmare potuissent qaadam velut confessione ipeius rei, si revooaaaetimperator ultro quod fecerat, ideo ae ille tuno ab eo faoiendo continuit, 508 integra ut erant omnia relinquene auspendenaque In futorum rerum, ut ae habebant, preaentem atatum.

, [ ' , , \ ', . Ei , ! ^ xr.i ' . ^ , xal , ' , , [. 347] , . ' , , '

1

, : . ' ' ' . 6 . , , $

aubornaloa ad boc jaculatores interfecit, conatus ille quidem est aceleria eui fruclum carpere Caninis domino jam carentibus recipiendia. Sed oe id posset, obetiterunt reperti tunc iJlic Itali, qai cum Pbilippo fuerant, quando eat occiaua. Hi perfidiam inaidiatoria deteatati 500 ruraua ad Garolum inclinarunt. Ille autem raiseie impigre copiia arcem illam opere et preaidio munitam ot pro32. Ut res ad Bellagrada gesta contigerit. priara deincepe babuit, atationem ialam opportonam judicaoe ad eCTectum veterum auaram machiIn bia imperatori veraanti nuntiata aunt q u s nationum : inde enim commode seeperabat eruptnad Bellagrada contigerant. E a explicaturia bio rum i n aubditas imperatori regiones, quaa dudum nobia paulo altius repetendum exordium eat. Illyrii invadere optabat. Occaaiooem porro ejua rei quidam dudum excuaso imperatoris jugo,aic quaai proapere tentandaa oCferri eibi maturam ratus a aui juria eaaent, res aibi euae babebant. H i nacti rebellione Illyriorum, eoque animoeiua obseqoene eversam terrea motu Dyrrhachienaem civitatem, i r s , qua pridem i n imperatorem ardebat, quod eam a ae reatauratam colonia frequentant e aibi ille artiGcioaia euia cum papa tractatibus expedifidie e i pariter imperatori rebellibua, foedere icto tionera ab eo paratam i a urbem Conatantinopolim oum rege Garolo vicinum bis praeaidium apud eiTeclu caaaam reddidiaset, multitudinem aat magGanina obtinenta; qui locua quo caau in ejue nam partim equitum partim peditum, tria aimul potestatera venerit, dioam. Caoina olim aub ditione fuerant P b i l i p p i A m e r a l v i r i potentiaaimi, dotali | ) millia militum explentem Brundusio pcrlonium trajecit. Ui perlati Canina, cum ibi ae qoam ei conditione attributa a Micbaele deapota. Hio potuerunt optima comparaasent, eruperunt audaeoim a Philippo aibi metuena, praaaartim poatquam ciaaima vaatia ioflati apebus, quasi non solum Carolua adfersue Manfredum pravaluit et hujue obvia cuncta uaque Tbessalonioam subacturi, tocciai regnum obtinuit, auxiliia Eccleaiae maximia aed ad urbem quin etiam ipaam inoffenao expediad eam victoriam adjutua , prsoooupare gratia tioaia terreetri curau perventuri. Tantnm autem quem formidabat eibique adjungere affinitate atacoafidebanl suia opibua ac viribua, ut velut non tuit. Obtulit ergo ei i n nxorem conjugia proprie dubia ape l s t i Bucceseua j a m nuno praecipui duces germanam, q n a Spbantze nopaerat, el lunc eo ipsorum inter se partirentur regionea urbesque, niortuo vidua Philippo isli naptiali fcedere aociata quas quisque post victoriam propriaa habcret. cst, conciliante ac mittenie deapota, qui etiam Preerat autem univeraia illia omnium looge ferobac occaaione Gaoinia et Gorypho novo affini ciaaimua Rboa Solymae, vir altiseimae ataturc, cessit. Poalquam autem idem Micbael circumvenaniiui auperbissimi , aupercilioaisaimi in congreium inaidiia Philippum telie cx occulto jactia per

,
1

I i | | I

973

DJS MIGHABLB PALfiOLOGO U B . VI.

974

, , 0 , . , ' . ' \ . ' ;, ' , ' , , . ' , ' ' ' . ' , -, - . ,

, . ' " , , ' , , . , , ' . [. 348] , , . ' , ' ,

aibus despectus, flavus crinee, cervice inaolenter elata inoitatis circumagenda motibus naturalem quemdam ardorem preeferena: unde crediderim eom Rboe vocatum ex similitudinecapitis ejustum comae tum vultue colore rubeacentia,cum nota apecie pbalangii Rbox dicta. Iata igitur confldentia Itali ruentes, admovent ae primum Bellagradis : arcis id notnen, quam 510 priino se aperaverant impetu capturoa. Hujua autem talia quidem est situs.Habet hincquidempraetentumamnem propria indigenarum lingua vooatum Aaunem. Adjacet aotem amni arx a latere, non plano qua campo, sed suggestu quodam emioena nativi oollia, cujua imum aolam fluviua alluil. Ex quo ne haurire ad quotidianum usum hoatili vi prsaidiarii prohiberentur, proteoaum a radicibua clivi ad flumen aggeste molia brachium tegebat, opus olim ad dubiorum discrimina temporum paraturo. Tanla porro amoia ad arcem vicinia eat, ut qui ex eo aquari externi obaidentea voluat, si id ubi proximus eal conapectus tentent, aariaaia intua degeatium contigui aint. Quare nonniei protecti peltis id tuto aggrediantur. Ex adverso autera b o j u 9 quem arx inaidet collia, aliua eminet aupra aequor camporum tumulua, ad quem alter fluvius, Booaes appellatus, profluons et planitiem aecans mediam finea Caninorum dirimit, Booaem ergo a m n e m univers Latinorum copi transgreaa t u m u l u m quem dixi occupant, et sane aollicitoa quo apparatua iate deaineret Bellagradenaes circumsident; moxque balliatia admotia grandium i n c u s s u lapidum labefactare murum aggrediuntur. P e r l a t a , velocitate aumma, hujua oppugnationia fama ad aurea imperatoria, eubito ille baud par u m conturbatua est: etiam uaque ad anxiam de B t i m m a rerum formidinem nuntio tali perculaua.

Repatabat videlicet incitari Latinos in hanc irruptionem vi duplici utraque vehementi, iraet audacia, quarum aimul mistarum ex mutuocreacit coosortio perniciea, velut cum igni oleum additur. Ergo 511 experlua quaota difflcultate tot arliflciia tractatuum, tot objectia apparatibua claaaiuoi aagre hactenue vixque obatitiaaet, ne mari Lalin copiffi ia nostram oontinentem importarentur; videna jam eae potiri oampo, et expeditum deinceps planumqae terreetri progreeau in ipaa viacera iinperii iter inaiatere, ultimo aibi conatu contendendum statuebat, quo istum primum retuaderet impetum; narn eo ai non eolum impune dofungerentur, aed ex boo etiam cum fructu operaaque pretio redirent, in tantum augendos apparebat feroces ipsorum animoe, ut iia obaiati ampliua nequiret. Tgitur ut in tam ancipiti diacrimine summs rerum faciendum omnino sibi putavit, ut ad Deum ante omnia recurreret: siraul tamen deinde tam numeroaas tamque validaa eo deatinaret copiaa, ut eorum objectu aolo repreaai retroque truai re infecta hostea primo experimento diacerent, quam non facile parviaa ipaorum armie ulteriores, imperii regiones forent, quarum utiqua limen ipeam ac limitem viderent ineluctabili potentia vallatura. Porro quffi ad Dei propitiationom attinebant, in huno modum praeparata aunt. Denuntiatum patriarchae, epiacopia, univerao clero eet, primum quidem ut noctem eimul totam implorando contra bostea Dei auxilio pervigilem ducerent, aub auroram vero diei iosequentia patriarcha, sex aliia e pnecipuie epiacoporum aecum aaaumptia et eacria omnea etolia induti, cunctia interim aliis Deum invocantibua, benedictionem aacri olei aolemnem rite peragerent; tum paratos ad id faaciculoa aegmentorum papyri conaecrato tingercnt oleo*

975

GBO&GII PACHYMBRJB

, , - , / . ' , , ; ' , ' , ' , ' . ' . , , ' ' , ; : , ' ' . [. 349] . , ; , ' . 01 , ' , , ; . ' , , (5 ' , , ^^ ' , .: . ; . ' ' , '' ( , , , , . ' ), ^

mox darent expeditia ouraoribue, qui hoe ad exerconarentur, beneflcio valli ab arco ad fluvium citum portaturi i n prociocto Btabant. Brat autem producli aquationis tuto faciendae causa, euos numerus chartularum oleo tinctarum quantus quoque convectorea rei cibatria? coramode ad insufficeret, ut unicuique militi contra hoatem ituro offenaum transitum tegendoaveriaimiliterautumasua tribuaratur, qoam secum i n praelio gestaret. ^ bant. Hoc conailio bajulia expeditis, oneratisqae llajc ut imperata, aio exaecutioni mandata concommeatu ratibus, eaa aecundo immittunt amne, diapoaitia i n ripa idoneo oumero militibua ad imfeatim sunt. Et aacri faaoiculi chartarum in vaaa petua obatare 513 conantium arceodos. N o n vitrea i o j e c t i , aimul religione congrua, aimul velocitate 5 1 * a u m m a mittuntur in caetra. Pra?latuit hoatee quid pararetur. Erampunt statim mieerat enim imperatoreo copiaa quantaa ad quod furioao contra impetu l t a l i . Para borum in adoptabat euffecturaa puiarat, aub ducibua Miohaele verea fluvii Asunaa instructi ripa slabant, prociocdespota auo genero, magno domeatico Tarcbaniota, ti ad repellendoa eos q u i alimenta obaeaaia icferre et ipao prsenomiaato Michaele, magno alratopemoliebantur: boa enim ae farae compulsurosad darcba Joanne Synadeno, et quarto cura bia eudeditionem speraverant. A t Rhoa Solymas CQDI nucho Andronico tunc auloe tata, cui Eonopolila? magna auarum manu, virorum utique fortiumet cognomen erat. Hos mittena omnem abjicere roboria praecipui, trajiciendum aibi ultro fluviam timorem juaait; et ceria victoriae ape niti, magatatuit ad eoa debellandos qui ex adveraa ripa senopere confiaoa auxilio divino, quod ab exorato cundoamne fluentiuratransitum defenaabant. Ergo precibua sacerdotum numine baud dubitantea exequitatu denso eluctati torrentem impetum flumiepectarent. Sic i l l i profecti admoverunt ae oaatria nis, ulteriorem oram brevi tenuere, fastu tanto, boalilibua quam proximo l i c u i t . E t irruere quidem D ut aolo fremitu et binnitibue ierocium equorum in hoetes primo atatim adventu Doluerunt. Inconquibua ineidebant perculauroa ae aversurosque aultae quippe i d fore temeritatie arbitrabantur: quae statim in fugam adverearios omnee confidere videfuit praecipue aententia magni domeatici, cui cura reotur. Gum igitur exailientea flumine quasi univeraa negotii totiue et suprema i n univereum perfunctorie et contemptim praenimia certi suc* exercitum auctoritaa commiaaa fuerat, ita ut ax cesaus fiducia i n noalroa ibi stantea inveherentar, ejua providentia ac judioio ouncta i b i penderent. bi partim prudenti cautiooe periculi, partim arte Decreverunt autem mittendo8 e euis qui commeaquadam stratagematia.ad eliciendoe hostes io loturn obseeaia jam farae laborantibus importarent. cum iniquiorem, paululum retro ceeaerunt. Nacti Ad hoc videbatur profutarua ipsis fiuviue, arcem, vero locum aptum, flxia in eo veatigiia inseqnentea ut d i v i , preelabens: nam et impoaitie i l l i noctu equitea armatura impeditoa gravi jacutis petere navibua facile veraua arcem promoturi videbantur coaperuDt. A c i n ipsorum quidem corpora galeis neceeaariam annonam; et ai hostes id probibere ac loricia protecta perferre ee irtua aagitlamm

977

DB MICHABLB PALuEOLOGO LIB. VI.

978

, o\ ** ( , , , ), \ ' . , ( , * , ? . . , , [. 350] ' , . . " ( ) , Opaoouc , ' , , ' , , . 01 , ' . , , g , ' . , ' , , , , ) . " , , , * ', \ . 01 1

posee deeperantea, in eqaos collimabant, partem s? ferociae dempturoe euperbe ee ex equia ostentantibus rati, si peditee ex equitibus facerent et sic eos perculeoa oasu, mole armorum gravatoe, faciliua obnoxioa haberent. Igiturcum alii vulnerati equi eunt, tum equa gcnerosa et praaferox, qua flhos Solymas ioaultana minaxque 5 1 4 ferebatur, percuaaa telo est; nonlethali qaidem ictu, quo atatim, concideret: tamen sensu qualiscunque satia alte penetrantia vuineris turbata non parum, moltum de priori remiait audacia, seaaoremque jam segniue et titubanter euatinebat, quoad impingena forte excavatarn illic foveam frumento, ut fit, oondendo, implicatam cavo pedem expedire DOD vaiene concidit, equitem superciliosum prius illum ferumque dejiciene; quem ob pondus armorutn immobilam herentem nostri undique accurrentes comprebensum adducunt.Divulgata momen. to eat totia imperatoris oaatrie et intra ipsara obaesaam arcem ducie bostiam comprebeneio. Et in castris quidem certa fldes erat oculorum, prasentem, quaa manibue tenerotur, praedam cernen-1 tium ac acilicet illudentium in eam servitutia humilitatem jam redacto tam tumide paulo anle gloriatori. Obaeesi vero etiam antequam ad eoa perveniaaent qui hoonuntiaturi miaei erant, neacio quomodo caaua ejus faoti certiores, signa leetitiae ediderunt, ex quibua noatri procul intelligerent j a m soire ipsoa quid contigiaaet.Brgo aub auroram noatri omnea armie aumptis, correptaque quisque in manum tincta oleo aacro chartula, trajecto amne in turbatoe clade duoia boetea ruunt. Hi slaiim funduntur fuganturque, pauois qui oa obverteraot spectandi potiue curioaitate quam

reaistendi animo, aubito dejectia. Fugientium autem jam paritcr omnium terga inaequentea noatri valide incusaia mieailibus caedebant. Unda proaternebantur equitea, vulnere aut offendiculo equis lapaantibus evoluti. Horom plerique occumi bebant: vivi nonnulli capiebantur, intercluai co ' quod aumiDO atudio captabant. Id autem erat pervenire adBoosera fluviumet eo tranaito aalutem in tuto pooere. At imperatorii 5 1 5 curaum iatum retardare tum a tergo laceasendo, tum praacurreodo viamque obatruendo, varie certabant. Inter quee Itali coQfuei, qua meta ne probiberentur i a tutum evadere, qua miatione inordiDatiaaima sarcinarum et mulierum quas una secum trahebant quibuaque impliciti conflictabantur, trudebant dejiclebantque aese mutuo, temere invicem incurrenlea ao conculcaates, ita ut eorum multicurrentium ad flumen equorum ungulie contererentur ; et afflioti lapsu auperbe catapbraoti.equitea praeda facilis erant peditum expeditorum.Horum plurimi eimul capiebantur, aimul ad arcem cuatodiendi trahebantur, redeuntibua mox qui deduxorant, et aliia alioa alioaque eimiliter, atatim ubi corripne rant, in tuta cuetodia locantibua, eo in hia diacrimine aervato, ut vulgus quidem et gregarii necarentur, inaignioribua et primariis reservatia. Per bunc tumultum qui tandem e Laiioia ad Boosis ripaa pervenire potuerunt,ee volentes in flumen praecipitabant, mortem prajoptantea ignorainiopa3 eub Romania captivitati.Fuere lamen quibua conatua traDanatandi succederet.Hi perpauoi eplarimia in Caninarum tandem arcem tutum ex effuaa foga receptum habuerunt, nudi, inermee, qui pauloanta fastuoai ac minacea univeraumOri

970

GEORGII P A C H Y M K R

980

, \ ' : , " ' , tar.i * '. , r \ : . [. 351] , ; * , * ; ir . , , , , , , ' , , 5 , , . , , ' , . , ( ^ ) g ; , , 8 , * . . ' , [. 352] , ' , , , , ' , ' , ^ . " ' , ; , ' , , . ' h
t 1 1 1

ae taoquam avicularum nidum implumium impune rapturos, ablaturos ludibuode, eperaverant.

gam digeatoa aeriem intuenaAoguetoa atlentesinguloa, corpora obeervabat equallida illa tunc qois dem luridaque, sed q u non t a m corpora quis 33. Triumphus caplorum ad Bellayrada. diceret quam umbras veterum g i g a a t u m ; qaorum Dignum porro fuerit neo i l l a m triumphum p r e - ^ animae tamen, casu licet ac malie fracUe, quadam. exporrectione facierum et eminente i n fronte ac terire, qui hujue gratulatione eucceesus celebratue auperciliis audacia veterem libertatem p r ae ad i n urbe eet. Poatquam enim pleDiasimam 5 1 C s huc ferrent, motue intima est mieeratione 517 earei victoriam reportarunt, aut potiue facile ac humanorum caauum, manue autem ad Deom soseine pulvere tam mira i n arrogaotieeimos jactatulit, clara voce gratiaa ei referene; et quaai votores geeeerunt, mortuoa quidem apoliarunt, unde tivie volens tabulis gratitudinem hanc suam eidivitiaa congeseerunt plurimaa ex armi8,ve8tibua, etare i n poaterum teatatam, precapit pingi super equi8,vasis elaboratia omnia generis; auperstitea parietea palatii totam bujua victorie ac pomps autem et equos ipaorum congregantea: illoa comtriumphalie eeriem, non hoc autem aolam, aed pedibua vioctos validia, hoasolutoa et abactoe i n et alios preBterea proaperos aucceaaua, qoibos ter jumenta, copiaa aecum univereae quaa duxaantea quoque suum Deus imperium dignatua erat r a n l reaumpaerunt ( neque anim erat cur i b i ad fortunare. Gontinuoque inchoatum i d opus est io preeidium limitia pars earum ulla ralinqueretur, vestibulo porticuum regiae: sed perduci ad fiaem, ubique hoatibne plane deletia) et redire ad et hujua ultimaa adjunctione victorisa complerirooimperatorem inatituerunt, splendidis illic priue Dumentum id non potuit anto mortem bojoe imtropffiie poaitia. Spectaculum aio euntos paasim praebebant mirifice jucundum bene afTcclis erga D peratorie Micbaelis, quae paulo posi contigit.Porro iatoa tunc captivoa ostentare per urbem triumpho res Romanas. Imperator ubi qua par erat gratiae traductoe voluit, non iJle quidem jactatioais sus aigniilcalione auoa excepit, ubi rem ut gesta erat causa, quaai eibi laudem glorianter ascribens vie sigillatim et exacie narrantibus audivit, ubi ctoriaa istiua nuper parts, id quod insolentcr etiam otioae inepexit unumquemquc captivorum vani puaillique anini nota nonoareret, scd eostucam eqais et veetitu, equia strigoaie et exauccis, dio ut et Deo ipae gratee debitas proOteretur, et tamen in illa macie nibil praeter pellem obductatn oonctoa invitaretad divinumNumen ob prsclamm oaaibue trabentium aigna non obecura monatrantinobia indultum beneficiutn laudandum. PoTipa bua priatini vigoria, veatitu obaoleto etlacero, non igitur ipea i n bunc modum proceesit. Stabet i:neo videlicet quo prius domo allato uai fuerant, aed perator excelso i n loco palatii Blacbernarum juita ex forte obviia centunculis ad neceeaarium tegmen mare i n occaaum obverao, ut eimul spectaculo epoliatorum oorporum precario aaoito aut epectanfrueretur, aimul eaaet ipae late oonapicooa mnllitium miserioordia conceaeo , boa, inquam, in l o n -

984

DB MICHABLB PALJBOLOGO LIB. VI.

L

982

, , " ' , ot , \ , : , , . , , . * , * , ' ", ' , , . . " ' , . ' , , ' , , ' ,

' , , . , * ' . " ' ' , , , . , , (*), , . . '. , ' .

[. 353] , .

tadini epectantium. Ducebantur continua eerie Distinguebatur autem pompa roulta varietate, et captivi aigillatioj, idoneo intervallo invicem dis- ipaa delectante , dum adolescentulo snccedebat creti. Equo quisque proprio vebebat, non libratus javenia, intermiecebantur juvenee viris ; semper in doreo cruribus binc inde peodeaiibus, sed seinexapectatum aliquid vices variee raultiformis dens pedes compede vinotoB in alterum equi latus spectaculi offerebant, dum nudua poet veatiturn demittebat.Inditos erat raanut cujusque contusex trabebatur, succedebat pileatue intecto verticem, papyro aut vili alia materia.ineignevidelicet offen- dejectua vultum ferociter contumaci,maoer pingui, eionis belli qua erant in iatam redacli sortem. fortunam abjecte ferens exceleum animum oris Turba conatipabatur utrinque densa, quorumdam conatantia monstranti; quae velut erant fercula miaerantium fortunae casus infeatos, praeaertim varia, et hoc ipso gratiaaima, exquisiti ooulorum abi i n principee ac primerioa viroe tali traductos epuli, tanto producti spatio temporis per quantum ignomina incurrebant oculi 5 1 8 aliorutn contra loci 5 1 9 prolendebatur longisaima catena,vinctas irridentium ineultantiumque ultro increpando,me- innectens intervallis inter aingulos justis,plurima3 ritam 608 ferro veaaniae suas fructum,aeram pceni- hominum centuriaa. Porro singuli ut ad locum tentiam,quae prolee esse olet inconault amentiae, venerant, unde superne deapectabat imperator, modicum quidem initio quos abripit mulcentis,ad venerari eum vel inviti profunda ex equie capitia extremum gravieaime multantis. Erant feece demissione cogabantur, id tamen ae plerisquo l i prssertim plebis qui etiam miseros exsibilarent. benter facere quadam modestia? affectatione simuDurabat autem dulcia apectaculi voluptas uno licet lantibus, quin etiam quo penitus contabeacebant in loco baerentibua, nec opua babebant alio mi- animi mcerorem renidentia oris ascititia bilaritaio grare, ut viso, quod placuerat, praitereunte frue- fucantibus. Sic ingresai civitatem, et si per eam rentur.Succedebat enim assidue praeeunti sequena quantum patet univeraam probrosa aui dedecoris pari auo dedecore ludibrium exhibons, et oculos traducti pompa, in carcerem Zeuxippi conjecli abunde pascens, ne prffiterlapaum sequi aut re- sunt, vulgarium, ut dixi, hominum intemperanti quirere curarent. Quin potius crescebat dulcedo ludibrio irrisi, elegantiua institutis et per boc bu8pectandi,prevertente satietatem continuffi quadam manioribu9 infelicitati condolentibua ipsorum.Atvelut mutatione acenae, eannia praesertim gregarias que haeo quidem acta in hunc modum sunt. miiltitudinis et petulantis statis materiara praiben34. De Lazorum pnncipe Joanne,ut eum imperaior te ridicula tonaura focde raaorum orbe toto capisibi generum fecerit. tum, novitatis apud vulgus specie jucunda. Qua Ceeterum imperatori DOD eolum curae erat, ul sicut gaudebant oculi, sic et aures demulcebantur qui cum eo et sub eo vivebant, intra fines ee?e confuais improperiis in hoatesjactis digaa patiencontinerent decentis moderationis ; sed et istam tes; quae inatar habebant nov cantilenae, placere extendebat providentiam ad allenos quadam interplurimum (ut vetua habet verbum) populo solitaa. dum intumeecentee flducia potenti, quorum effcl } Cf. Gloeaarinm .
1

GEOfcGlt PACHYMBBJB

984

, ]. 354] * ' , , , ' ^ ; * " . " * , ' , . ' , ' ' ' ' , * , '^ ( ' , - ), , ' , ', ' 3 ; . - , ' ; . ; , ' , , ' ^ , ; ( / , , ' ), .

rentem sese aupra modum arrogantiam temperare ac comprimere atudebat. Quo in genere alios qui- . dem quos fortuna casusve aliquis sui jurisetomni subjectione libcros fecisset, manu armata fastum demittere coegit, belli ofieosionibua edoctos quam periculosum ipaia esaet traneilire cancellos, et supra quam sors et opea ipaorum ferrent, usque ad C ueurpationemjurium regiorum aaaurgere.Lazorum 590 vero priocipi Joanni, qui regni insignibus temere ac praeter fas aasumptis se ostendebat, eaepius denuntiavit nihilse quidem obstare quominus domiaio sui principatus pro libito ntereturrillud magnopere monere, abatineret nomine regio,nec eum vestitum aut ornatum adhiberet,qui characterem praeferret Gssares potestatis. Meminiasetque non docere ipsnm, qui para esset imperii Roraani, ejus sibi oultum et notaa majeatatie arrogare, qui logitime constilutua in throno Augusto imperatricis urbis loci ejos ipsius et summa? dignitatis offlcio cogeretur dare operam, ne membrum exaaquaret ae capiti et disorimina graduum honorisambitione turbulenta confunderet. Verum ex hiace, licet eaepius iteratia monitia, non alium Auguatua fructum retulit quam deeperationera quidquam deincepa bao via proficiendi. Supercilioaus qnippe barbarua tumorese inflabat suo admonitionesqae epernebat, praatextue obtondene vano8,fingenaque ae non primom incboare ista, quorum acilicet usum a patrum exemplis duceret; ac quando redigere se ultro in ordinem vellet.haud paasuroaid suos,ad dedecuepropriae reipublicae pertinereratos, ei tranamiasuraavilasucceesioneprincipatua decua dynaata ipsorum degeneri vilitate abjiceret. Haud eniu ee tam contemptibilem iroperiilate olariesimi partem eeae, *ot indigni videri deberent qni eplen

doriaillius aatiqui res iduisadbucquibuadamqnasi radiie fulgerent. Nec eese cur invideatur boaos rubrorum calceorum et regni nomen mojora uliqoe babenti. Sic ille, per illa majora, quibua frniee gloriabatur, innuene prostrationes ipai a aubditis in occursu venerantibua fieri solitas, ct tractationes pacie ac fcBdera aequo jure cum maximis regibua inita. Hia lurgentem magnificis 5*1 dese eeneibua Joannem, flore praeterea viridis etaliset principatus novitate ferociorera, facile intellexit imperator non alia ratione adducendum ad subjeotionem erga ee aliquam si eum afOnitate proccupatum adoptionis modo quodam io familiam insererot suam. Sic enim ee illi suepicionem, qua abalienabator ab8ee,dempturum,modeatiam istam cultua et titulorum non alio ipsi animo ab imperatore prsascribi quam ut exauctoraret ipaom et jure ditionis patriaa privaret.Ubi enim ia sensisset vocari ae ad bonorem imperatorii conjogii, haud ampliue formidaturus videbatur talia imperatorem machinari, cum natura oon ferat soceroa dcterere dignitatem minuerequeopee generorum velle;quoe contra patria charitate complectantur, et auclos fortunis ac titulis etiam eupra beereditaria booa cumulatia cupiant. Hoc animo imperalor ac spe, viris eummatibus iiademque prudentissimis legationee ad Joannem demandavit,utet dignitaaipsorum conciliaret promiasis fidem, et eloquenjia dexteritasque tractandi cunctas eluctata auspiciones quae obstaren,pereuaderequod optabator tandem poasel. Itaque cum Acropolita roagnua logotheta, dum vWeret, tum Xiphilinus Magna3 ecclesiae osconomue ad Lazos misai, ot offerrent Joanni nuptias tertiaj ioaperatorie filias Eudociai, aihil omi8eroiit induatrie atque arlie, quo vel ips
0

985

DB MICHABLB PALuEOLOGO LIB VI.

986

8 , , . , ' ' , , ' . ' , . , , - JJ . , , 1 1

, , , , , * [. 355] , ' . , ' , , . , ( * , ' (, ' , \ , ' . * ejus eocio, nec dubitaturoa ipaia credere pollicitationibus quarum Eccleaia q u e fallere neaciret, 86 vadem quodammodo exbiberet, compos efTectu9 votorum Auguatus eet. Cum enim ambo i l l i pro 86 quisque conslestarentur optima fideao voluntate iruperatorem vocare Joannera i n neceasiiudinem 5 2 3 filii, patcrno deinde aflectu illum omni bonorura genere aucturum, diecuasis denique euapicioaum umbria Lazi plane aseeneerunt; ac jurejurando a legatia accepto.quo Domine imperalorie el sua ipaorum flde aancte spondebant omnino fore ut Joannea Conatantinopolim proficiacens i b i fiJiam imperatoris duceret uxorem, ac mox bonis bonoribuaque cumulataa remitteretur domum, comitee quoque suoa liberalitate Augusti diiatos reducens aecura, Dave aimul omnes longa conscenaaveraua urbem solverunt. Quoniam vero forte tuno contigit abesee ab urbe imperatorem commorantem ad Lapadium, ibique intentum vel pra> vertendis damnie vel ruinia reparandia regionum circa Sangarim (hoc enim ut ageret ilinere versue illas partea auacepto, Lopadii conaiatendum sibi putaverat,inde videlicet vicinia aui caeteraque providentia firmaturue adveraus vim Pereicam arces illius limitia sitas ad Acberaumi, iegati Romam) Joannem Lazum deducentea, ea imperatoris absentia otiter cognita, ubi primum fines Romanos attigerunt,occaaionem indeopportune eumpaerunt auggerendi Joanni eleganter facturum i l l u m , 8i rubria calceamentis paulieper exutia oigra indueret usque ad impcratoria brevi adfuturi r e d i l u m . Et enim in discessu conventum interipeos fuerat profecturum Joannom cum eibi solitia inaignibus deapotica? poteetatie, tamen cauaam eaae idoneam dieaerebant cur i n eo tum quidpiam remitteret COm foenore gloriae mox recepturua honorifico Augueti judioio i d quod volens ad tempue brevieei-

juvenem Joannem vel ejus familiares ac consiliarioa pellieerent, i l l u m quidem ad proilciecendum metu omni depoaito Constantinopolim, eummie i l l i c honoribus dignandum, hos autem ad id ipsum euadendum euoprincipi. Succeesu tamen is conat u s tum quidem caruit. Nam nec Lazicae a u l e proceree aoctores fieri Joanni voluerunt itineris talis, nec ipae per se princepa 5 2 2 i a id propeadit, c a m concordibus oranes sensibus dioerent exemp l i s 86 domesticis doceri non evagari affinitatibus extradilionts limitee patriae, eed sponsas in gentis ejusdem optimatum domibue quaerere : imperato r i u m vero genue ac stirpem, velut ree volis accap t u propriis 8uperiores,aic intueri ut stellas h o m i nes ac CGBH sidera mirari solent, qu scilicet ita auspiciunt ut ad contactum eorum a natura negat u m non aspirent. Viderent igitur quam non fuiaset opus commendari ab imperatore modestiam i i s qui nuoc oblatorum ultro ipsie honorum m a x i m o r u m aplendorum non dubitarent recusare t a n q u a m mediocritatis ipsorum, quacontenti easent, excedentero modum.Ergo legati omnia frustraexp e r i i , redire tandem ad imperatorem re infecta s u n t coactir Nec tamen ille adbuc despondit anim u m , sed aliie eo atque aliia legationibus crebro misaitandia, hino terrere illo minis, inde allicere promiasia, et cum univereos l u m ainguloaprivalim accomnodatis ad cujusque spee ac captum tentare sermonibua non destitit, terribilia intentans n i facerent, montee aureoa pollicens, si audirent, quoad tandera misso illuc logotheta domesticorum latropulo, cui comitem Eccleaiae presbyterura adjuQxit, 8io aecum reputana, logothetae dignitatem valituram ad faciendam iidem sinceri imperatorie a n i m i in promittendia bonis ingentibus qusa tali interprete oferret,cumulum vero pereuasioDie a d d i t o r a m eccleeiastioam gravitatem elucentem io

987

OBORGII PACHYMBRA

988

, , . ' ' ' , . , . ( ' ' , , . , ' , . , , , , '. . " ' . \ " , [. 356]

, . " ' ( ), ? * , * . * , . , ^

*
' , . ' , ^ , , . , ' 35. Ut hnperatar Tocharos accersiverit Joannem sebaslocralorem. conira

mum deposuisaet. Imperatori quippe decretum esee Joannem, atatim atque id neceaaitudinem filii admotue is sibi foret deaponsa ipsi propria filia, magniflce ornare iie aymbolia eupremas dignitatie, quae despotie in aula imperatoria tribui aolebant. Doliturum autem ipai, aiJoannera videret ea per se occupaaae, qu habere illum euo beneficio, et sibi suaaque erga illum benevolentire imputari cuperet. Quin et alioqui parum convenirejam purpura utentem bicolorea ex roseo et candido,qu<s propri despotarum eseent, veatea aaaumere. Itaque ne gravaretur primum occureum imperatori exhibere in eo cnltu, qui facoltatem ei non praeriperet ipsnm, quod avebat, insolitia bonoris inaignibue decorandi. Haec dicentee 524 persuserunt quod volebant, oumque Lazorum principe eo quem optaverant modo vestito ad urbem appulerunt, excendenteaque e navi ad portum Ceras dictura splendide aunt hoapitio excepti in suburbania domiciliie, ubi per aiiquot diea refeoti e jactatione navie et maris nauaea, mandato ad ae veniendi ab itnperatore accepto Lopadium profeoti, quibus decuit benevolentie aignificationibus aduiiaai tractatique ab eo aunt, moxque cum ipaoa navi vecti rureos urbem tenuerunt. Festinabat enim imperator tnm quod i)lia3 nuptias conflcere quamprimum e re duceret, tum quod nuntiarentur ex Occiduia partibua adentare Tochari, quoe a Noga impetraverat adversua Joannem eebastocratorem auxilioeibimitti. Tunc igitur Septembri menaa deainente regreaaus in urbem nuptiaa flliee celebrat. Octobrem inde totom comeumpait copiia inatruendia expeditioneque apparanda.

Causa hujus expeditionis fuit,quod Joannas,qaem euua inquietaaanimuatranqaHleviverenoneinebat, rursus foadere Duper inito violato conabatur i n v a dere non sua. Ea res Auguatum movit, feroa ejaa audacesque impetus compescere aliter non valentem, ad eum proacribendum ut rebellem,Tocbarosque in eum immittendoa,qui vaatitateterria ipai eubjectis inferenda spee resqae ipsius in artum cogereht. Talia versantera animo urgebat bieras immlnena, iDeptum rei a suis gerend tempoa, 5 2 5 quamfia opportunum Tocbaria, qui libentios ea tempeetate prodire ad bellum solent. Tamen soa et auoruiL causa praavertere oportebat, mature occurrendo extra urbemTocharie,ut illoa bene animatos dirailteret ad diripiendaa ferroque ac flamma deformandae dttioni Joannia subditas gentes. Gogitatio baec erat bellatori quidem forte non i n congruena, at Gbriatianum dedecena vel maxime. Impioa enim in Christianoa armare, et atheoa sacrilegoaqae raptorea inaacraet templaimmittere, facinue fuit immane quantum alienum a timente Deum et Gbristi cultore principe. Tamen exercitos barbarsa illius gentia a Noga precibua imperatoris flexo miaaua, jam e finibue egressna soiaad nutum paratua atabat, ut in ditionem Joannis hostiliter irraonperet. Neo hujus scelerie vindirta,quanquam aliaa cunctari aolita, tarde nunooccurrit: verum, ot mox dicetur, quam celerrime reproaentata est, Tanc ergo aub mediumNovembrem procinctasimperator in expeditionem tmminebat cum paratie oopiia, baud tantum baram moltitudine oonflsna quantum robore feritateqne Tocharorum. Augoeta

DE MICHAELB PAUBOLOGO U B . V] [ 357] ' <* ? ' , k$ , , , , , , , :. , , , , ; * , ' . , , g , , ' ' voc , ' . , . ' '
1

090

, ^ , , , ^ , . , ' . '* ( , ^ ), , , ' . '. . [. 358] ,

vero reputans quam alieno tempore profectionem talem adornaret imperator, quae vel benevalenti periculosa foret: quanto ergo magis infirmo certam allatura perniciem videretur (nam oonfractus aerumnis preterits aeatalia ab imperatoro morbua etai alios jpaocelante latebat, perepectus Augusta taraen erat), omni ope reroovere virum ab boc itinere suscipiendo conabatur. quonon artiflcioeo circuitu aut per obliquoa anfractue graaeabatur, sed palam damnabat consiliura eundi,clarequadenuntiabat gravissimam nec aliter quam domi permanendo evitabilera 5 3 6 perniciem ista ipsi expeditione oudi. Ejusque ad virum hm aaepiua iteralaa voces erant: Qu te, malum, pracipitat in* quietudo inconaultiaaima ? quin parcis gro corpori ? cur dubiam valetudinem in certum exitium projicia ? qus tanti demum iibi rea aut epea eat quam vitffimanifeetajaotura rectepuieeemendam ? Haeo ita pulsabant imperaloris aurea, ot aoimum qooque commoverent intime, perterrerentque sinistro etiam omine et auguratione infauta tristiesimi aucceaaue. Sed et ipse morbi eenaue per vitalia graaaantia facile conecio monstrabat haud virea nunc auppetere militia praeaertim hib e r n laboribus ferendia. Igitur utounque eiiuulabat aliud, revera non ultra Tbraciam decreverat progredi; deatinabatque, viaia ibi Tocharia, et ad rem etrenae gerendam animatia cum allocutione tum donie, non quidem in boetera eoa una aecum ducere,eed postquam eoa esset comitatua aliquanto ejua via3 apatio, comraendatoa suia,qui porrocum iis, pergereot et vice aui quid fieri vellet pr<eoiperent, ipae dimittere ac aic reverti domum. Uujue arcani conailii aignum fait, quod una secum et fllioa et geaeroe, etiam ipsum Joannem poatridie
j

fere nupiiarum eflliaethalamo abreptum, aecam prodiens duxit; quodnunquam faceret, si biemare in expeditione cogitasaet. Ergo inter illas quas dixi ominoaaa reclamationes AuguataB, qua non itategebantorpenenetralibuaregiajquinad notitiam externorum eramperent, turbaloa augurio et eecreta praesagitione mentia exborreaoene, obflrraatua tamen io propoaito, vale neceaaariia dioto, egreditur urbe; ac Selybriam 537 uaque ipae cum filiia equia vectua, cum invaleecere morbum sentirel nec itineri terrestri jam eaeet par, mari et nave decrevit uaque ad Rbaklestum uti. Conecendenlitibua bupervenit nunliua indioana in proximo eaae Tocbaros, ut cunotandi jam amplius facultaa nulla reatarei, aed quantumvia retardaret morbue ingraveacens, oocaaio urgena naceaaario traheret, Cauaa languoria, quo in boraa magia magieque debilitabaiur, in vieoeribue male affectia erat, euinque intime acri admonena aui aenau turbabat, ne bene aperare poaaet. Nec illutn consternabat aolum minax moaror auapiciifuneeti; nenio in illam cum eo conacendit navem, qui mala eolvere illam alite et oursum exitiosum incboara ominaretur. Quorutn faciea illo pallore attonitaa qui cerneret, non aane oraculia egeret ad praeaentienduro quod inetaret. Suus cuique eagax animue vatea erat certua occursuri mox ipais infortunii, vaticinii i i dem statim explere incipientibua eveotie. 36. Ut in mari periclitatus imperalor, deinde postquam cxscendit, tii mortutts. Nam subiio aereno in turbidum mutatur tempus, et mare priue tranquillum efferatur, valido inoumbente, borea. Neo plaoidom tenere cursum poterat navis imperatores vehena, aad feria con-

991

OBORGH PACHYMBR*

992

, 0, ' 6 , , , , '. , '., . , ^, , ' ' , . , , , , , . , , ' ' . ' '

, , . , * cv , ' [. 359] , 5 : , . ' , . * ^ ( , , ), ' , , * . , ' , , ' ,

cussa fluctibaa huc eubinde atque illac impingens, planeque an nautarum imperia contumax, nibil certiua apondebat quam proximam demereionem sui vectorumque. Nam et sape ita deprimebaturut nunquam speraretur emereara, tam nautie quam ipso gubernatore ignorantibus qua jam vi aut arte maria farorem eluctari poaaent. Tunc imperatorem ferunt intuentem periculum prseens, et qoo loco aue flliorumque apea aalutia essent cum borrore reputantem, navarcho dixiaae contendendum ei utique aupra virea esee; ai minua eaim mandum 5 2 8 universnm. univeream certe Romaoam rem exiguo illo ligno oontineri quo ambo imperatorea veberentur. Porrohunc, haud eequidem vel ceaBaeee hactenua vel omieaurum quidquam in poaterum conatua induetrieque profltentem, addidiaae, verbis quse aatis appareret nolenti expreasa irritia experimenlis conatuum aummorum, vitari nulla vi poaae, niai Deua adjuvaret, quia pariter oranea hianie mari absorberentur; adeo palam vinci omnem artem nauticam vehementia ingruentis mali. Taodera extrema diu contentione obluctati fluctibua ac ventis, et aepe ad ultimum demeraionia admoti discrimen, Rhaedeatam xnetu eemineces appcllunt Ibi diebua paucis e jactatione recreati, eqtris rursum inacensis pervecti Allagon aunt. itao nimirum Allago locae erat, ubi vit finem imperatori occuraurum irrevocabili olim Deua decreto etatuerat. Atque Hle qoidem excecatus aatea Paobomiua oaienderat quam vanie suepicionibue

formidata fuieset succeseio ejua in imperium.Agcr porro cni Pacbomii nomen a domino adbeaerat, vulgati oraculi,cujua ambigoitaa aoapectam reddiderat Pachomiam,fatali eventofldemexplevit.Cum enim ibi flxie tentoriia haererent iraperatores pariter et exercitus, ingravatus eeniori Aogusto morbua est. Eodem porro brevi accurrerunt festinatia acciti nnntiis Tochari: aed iis frui non licuit optato utrinque con*pectu,imperatore decumbere ob morbum coacto,ao nein equoquidem valente se sociia oatendere,coramque illo8,utcaperet,affari, qoaodo et ei conttgit ut neeofo cui libello eubscriptionem in lecto apponena regiam, in expreesione temporie 5 2 9 aolita, menaem qm tum in curso erat, Novembrem, litera designaret, apiciboa quibDedam adjunotia qui reliquorum ejua vocabuli elementorum vicem expl6rent, ac chartam ita slgnatam reddena diceret: Ecoe conclaaoa November est. Quibua altiori quam quo ipae Joquens penetraret, aignificatu indicabator acta imperatori cunctaconclusa, prosagiente id ipaiua anima,et fetud fpsum augarium iia verbis efferente.Interim exspectatione melioria rediturae valetudinis differebator oongres8ue aflatuaque Tocharorum. Yerum imminota ejas rei ape propter ingravescentem in diea morbam, et metu majori acoedente,ne gene effera,desperata aalute principi9,regiones,in quoa erantejaa accita ingreesi, solita ipaia rapacitate depraedarontur, coaotas imperator eat admittere ad aadientiam d u cea ao primoree Toobarorum, eosqoe e lectulo a l loqui. Ergo vulgus quidem militam, natiooie |

993
l t l

DK MICHAELB PALJSOLOGO U B . VI.

994

, * $ ' , * ' * * ' g , ' ' $ , ' , . ' , ( ' . \ , , * , , , ( , ), . . ' , ' o A

. , [. 360] , , \ . r.pbc , ' ( ) . , , ' ' ". , ? , , ' , , , , , ; ' , ^, , , , , u , , *, , , . .

a

donativis curavit deliniri: proceres autem in cubioulum,ubi aeger decumbebat, accitos audire coram affariqae constituit. Id quam deceatiaaimo, pro atatu praesenti rerum, apparatu aic actum est. Circumstabaut utrinque neceasarii ac familiares imperatoris.Ipse connieu,quantura debilitas corporie fercbat, erectus et lectulo in8idena,obsequium be- C nevolorum sociorum ad amicam invitationem atudiose occurrentium impenee commeodavit,gratum id sibi et memori animo condendura officium profitens. In primis ae Noga3 gratias agcre babereque plurimaa conteetatus eat,quod ia tam prompte.tam prolixe petenti sibi quod optarat annuiaset ; quo nocnine, ut ipeis quos apectabat praesens, qui tam strenue auxilio veniaeeat, eicilli qui benigne mieieset, ternura ae obatrictum fore. Perincoramodum tali articulo sibi morbum hunc interveniese, plua ideo moleatum quod quibusdestinaverat oliiciia indiciisque 5 S O veri amoria excipere generosoB socios aua causa tam longe profectos interim prohiberetur.Gfleterum aperare brevi remiUendum; sibique valetudine recuperata optatam mox facultatem affore gralam auam erga ipaoa voluntatem conaentaneia et merito ipsorum et suo atudio beneflciia expromendi.Haec eo paucis et aegre locuto, Tocharii p r se tulerunt dolere se incommodo principia amici, cupereque ac aperare brevi eum reBtitaendum in aalubritatem priatinam ; tuncque eesinceriori percepturoa gaudio promissa ab ipso bona. Ita illi. Caetcrum morbua inde augesceos vi qua graseabatur aaeva, baud obacure Augastum in interitom urgebat,adfuitque non multo poat minime dubiia agnoacenda indiciia auprema segroto dies, quando mediois nihil mitiue quam maturum decumbentie obitum palam ominantibus, actuario
n

Caba*ila3 baud animua tamen adfuit, praevalente metu offensionia, indicandi Augusto periculum euum. Nam et boo fatalis bora ingruena aiTerre aoletia primis noxium mortalibus, ut indicea quantumvis benevoloa iruminentie obilus, tanquam st ejus causa eseent, exosos fere babeant.Idem porro Cabasillaa ieligioni merito ducebat aic imparatum ex vita excedcre Auguatuzn sinere. Quare defuncturum isto ae erga illum ofifcio putavit, si filio eucceaaoriqueejus Androaico discrimen denuntiaret patria extremum, quod et atatim fecit. Verum ne Andronicue quidem aueus eat taaa trietem parenti afferre nuntiurn. Tamen aiiquid exoogttavit quo auum utcumque ailentium puppleret. Juasu acilicei ejua aubito promuntur DominicaB mortia aymbola,qua3 aacerdoa cleri palatini venerabundus, quo par erat ornatu accipiena, improviso prorsas a d 5 S l nibil minue cogitantem Auguatumaccessit. Erat aeger tunc forte vultu ad parietem averso, curis ut apparebat farailiaribua intentus: vigebat enim animo neo de judicandi ejua aut ratiocinandi aolerti acrimonia quidquam morbua imminuerat. Siabat igitur in contraria parte presbyter aacra duna manu suatinena, et dum ille 86 sponte converteret, aat loogo lempore ailenlio exapectana. Tandcm imperator, sive quo excitatna aigno sive inatinctu propriea mentia admonitus, ubi faciem aliorsum retoraisaet, vieo presbytero statim intellezit quoraum ia veniaset. Interrogavit tamen quid sibi eo ornatu, eo statu vellet. Illoque respondente aese post preces pro ejus ealute fusaaetiam ulilia ei juvando cfferendaaacra dona putavisse, quorum perceptio ad morbi quoque valitura exsulsionem foret, DOQ exepectato dum id totum pronuDtiaaaet, aeger etatim oxcitans 86 ipaum supra lactom ex-

995

. OBSBBVATIONUM U B . L

9 9 6

ol , , . ? , ; r . ' , , , . ' .

TJUSO. ' ' , ( ), 6' ? ( ) ; ' ' , , (.

aurgit, zonam poatulat, eanclam aymbolum prodemptis diebas vigiati. Nam imperii iaeigae purnuntiat, addena et illud : Libera me, Domine, ab puram iaduit prima die J a n a a r i i , at dictum 53t bora hac, t u m quibue par erat demiaaionia aignia eat: obiit autem undecima Decembria, die Paraaceve. Et aic implelam eventu eat quod aigniQcasse Altisaimum prasentem veneratus sacram commuvideri poluit sigillum, quod adhibere obsignando nionem accipit, et in lectulum relapeus exiguo au perstea iotervallo, paulo post animam emittit. consueverat. Exprimebat autem i d cbaracterem formatum ex tribus figuris elementi G r c c i , inCajua mox cognita mora non minas Tocbarorum dicantem, quantum interpretor, primo cognomcn quam i p i eubditorum honorata lacrymis est. Ejue familiae iptiiu8,quod eratPaljeologua ; deindelocum cadaver featinato compoaitum, quibus i d negotii ubi erat morilurua, qui Pacbomii ager dicebatur; datum fuerat, noctu ad novum monasterium in i l l a deniquediem obitus quae Parasceve fait,aadecima, vicioia eitum deportant. Sic hino migravit imperaut dictum eat, Decembria anni 6791. tor, poatqoam vixiaaet omnimo annoa octo et quinquaginta, imperasaet autem quatuor et v i g i n t i ,

P E T R I POSSINI S. J. OBSERVATIONUM PAGHYMERIANARUM

AD
HISTORIAM RERUM MIGHAELIS PALEOLOGI

LIBRI

TRES.

LIBER LIBER LIBER tabula

PRIMUS.

GLOaSAaiuM : quo declarantur

obscuriora

verba murpata

in historia declarationit

Mtchaelis vel emendationis considerantur, annorum suis annis

PalselogL : quibus loca perplexa ubi characteres aut quomodocunque muniuntur. egentia qua illustrantur,

SECL/NDUS. TERTIUS.

qua opportunis cautionibus

GHROWOLOGICUS :

temporum in hac hisioria notati confusa : denique in expama

ordo gestarum fere triginta

rerum

eccquiritur, extricantur

epochx prascipuorum

eventuum Pachymere tnemoratorum

affliguntur.

(Revocatur Lector non ad columnaa ooetrae, eed ad nameroa typie graodioribue in texta expreeeos.)

L I B E R

PRIMUS.

GLOSSARIUM.

5 3 3 - 5 3 5 [P. 363] . 258. Esae Q tiati i n corpua et aanguinem Cbriati Domioi, de particulas aive reliquiaa tum pania tum monstrare suffecerit ex unoet altero Joco Jiturgie vini euobariatioi rite conaecrati et traneaubetanS. Baailii, ubi inter oralionea q u a post conaecn-

997

GL0S8ARIUM.

998

tionem ante oommanionem a eacrificante pronun- . causam pro illius temporis ratione habuerunt. ita eos nulla salutis nece$sitate id fecisse, tiaatur, una est i n qua dicitur : , certe "~' * ' -## . _ _ sine controversia credendum est. Sic eacra synodus. , , . 284. Dudum eet cura ecclesia , ?* etici, praasertioi aacetici, acripturee aliquid inno varunt in notione vocia , pro qua Noater , ,. Hic hoc loco poauit. Guffl enim philoeo vocaiur manifeate particula quam phi veteres Grci de moribus agentes inter bonum quisque coramunicantium percipitex pane ao vino et malum medium quiddam yocarent, conaecratia. Paulo inferiua i n cadem oratione aauti culpee i t a et laudia expera, Christiani, docti cerdos rogana utdetur participaturis Eucharistiam forte evangelica Chriati aententia, verbum etiam peraeverantia i n gratia uaque ad extremum s p i r i otioeum reddendae rationi obnoxium esae denunt u m , quoista sacra aymbola aint i l l i pro viatico i n tiante, vitio acceneuerunt. Quod p r o vitam eeteraara, aio loquitur? s e r l i m i n S. Baailio ct aliiequi soripeerunt ; cemere est; prout alias memini annotare me ad , 335. Ex hoo uau Pachymeree hoo aoeto. Cum autem Eucharislix reliquias lutiorem nec irreprchenBibilem agendi Jibertatem b i c verti, n i b i l diverauro ab ipaa Eucbariatia sigoi vocavit. ficare volai ; quippe q u i profitear cum catboli . 482. Quod ibeologi Latini frequentiua cis"omnibus sub qualibet sacrarum specierum parprineipium appellantin divinia productionibus ad ticula totum chriati corpua eaae, [P. 364) et ut intra, Grecis paeaira et dicunt. Neo Eccleaia canit inter sacra, tanlum essesub fragmenvocabulum causa usquequaque abeo uau abhorret. 10 quantum toto tegiiur. Unde quaelibet mica S. Hilarius De Trinit. l i b . x i . Palrem vocat causam utique et vera Eucbarietia Nativitatis Filii. l i b . x u , agens de generatione est. Usua autememn illa forma loqueodi ut morem F i l i i , Et ex causa, inquit, perfecta atque indemutainnuerem antiquum, i n quem bistoricua boc loco bili nascens necesse est ex eausa in causge ipsius digitum intendit, aigaiflcane tunc solitum i n Conproprielaie nascatur. S. Augustinua 5 S 7 l i b . Quasst. L X X X I I I , queest. 16 : Quod autem rerum omatantinopolitana Eccleaia fuisse reliquias 5 S 6 parnium causa est, eliam sapientix sux catua est. Nee ticularum eucharieticarum pueris baptizatis conunquam Deus sine sapieniia, Igitur sempUerrur. aumeodas dare. boo idem et Nicepborus Gallistus. sues sapienlix cauw e$t sempilerna. Viotorinua Hist. Eccl. x v i i , c. 25, testatur bia verbis: " , C Afer, adversum Arium l i b . 1 : /Equalis Patri, ud major Pater, quod ipse dedxt ipsi omnia, et eatua est ipsi Ptiio ul sit, ui isto modo sit. Utitur et S. Anaelmue et Ricbardus Victorinus boo modo l o , quendi. Quamvia S. Tbomaa Opueo. oontra Grecos oap. 1, et i n Summa 1 p . quaeel 33, art. 1, et E u , . geoiua IV, i n concil. Florent. (P.365) i n lit. U n . et idem ooncilium eeaa. 15, doceant, quod Greecicau , etc.; Consuetudo muUo tempore sam i a Trinitate appellant, a Latinis eecurius el imperanti urbi fuit, ut cum plusculum de partibus melius principium dici. immaculati divinique corporis Domini et Dei et Scr77 e p i s L s # N i H

vatoris nostri Jesu ChrUti reliquum esset, sacerdotes pueros incorruptos ex iis qui ad prxceptorem inferioris ludi eum accerserent, quijejunii Quod quidem mihi quoque religuias eas sapenumero, ederent.

cum puer admodum essem, contigit. Hio Galliatua ;

q u i c u m bistoriam insoripserit Andronico Palaeologo, bujos noetri Michaelis iilio et auccessori, manifestum eet quo tempore beec quaa nunc narrat Pachymeres co ntigeruDt, bunc adbuo morem \ i guiase. Qui quidera a Dionysio Areopag., Clemente A l e x a c d . e t aliia antiquissimis Pairibua testimon i u m babet. Unde ejua bonoriflce meminit concil i u m Tridentioum, aeas. 21, cap. 4. C u m enim definivisset parvulos ante rationiausum non oblig a r i ad perceptionem Eucbariatiee, beec addit :
Negue ideo tamen damnanda esl antiquitas, si eum morem enim in quibusdum locis aiiquando servavit. Ut sanctisiimi illi Patres sui facti probabilem

. 268. Sumptum ex Horaero lliad. , . 276 : ' , ' , qui veraus idem repetitur Odyss. , priori loco explicat ecboliaatea vetue . Ab boc dissentit Euatatbius, dum ad D geminum looum Odyss. . pag. 1444 ed. R o m . 8 1 c adnolat : , , ^ * ' , . Videehic aentire Euatbatium aolutam concioDem subitam dici, eadem aententia quasi scriberetar solutam subito, epitbeto adverbii tnunere fungente, ut i n illo alio verau, tunc tellus
mihi latadehiscat, lata ponitua pro late. Quod et

imitatur Virgilius, dum

&eiupQ*\t,gregibusnoclur-

nus abambulat; et de vEoea : Se matutinus agebal.

Grediderim equidem Pacbymerem magis adbeaiese priori eentenUaa q u verum sive

999

. POSSINI OBSBRVATIONUM LIB. I.

1000

adjunctum agnoscit. Is enim toto hacnar- D oppugnantea, j a m jamque ut aperabant capturi. ratione aatis indicat se favere patriarcbaB Arsenio, Deiparo suam urbem tuentia ope contriti sunt, et injuate damnatum putaaae. Unde a qu .i primum p l u s q u a m viginti millibus ipsoromaBu!damnatua est vocando, visua esl indicare garia caesia, deinde ioBdisaimo ad Sostheaium uauvoluiaee judicium iatud ejuaprsfeatinatum et cupide fragio clasae maxima ex parte deleta: deniqoe perlatum fuieae, i n gratiam imperatoris incumben8 va fame ipaorum reJiquiis usquead esum humatia i n ullionem duritiei patriarchaa, poliue quam norum cadaverum, quin et stercorum, adactie ex c u l p merito. Adhibet e t a l i b i haoc quasi produm tot mala pauci auperatitea fungieatea cum reverbialem formulam Pacbymerea, ut l i b . v, cap. siduis navigiia per /Egaeum currunt, immisaadivi42, aub finem ; ubi cum ambo codd. et habenitus graadine ardenti, cujua fervor picom qiu tabulac naviumagglutinabanturliquefecit, comsua rent , manifeato mendo, ibi omneaclaaae pericrunt, Iribue tantum navibus manu remedium attulimus reacribentee, ut oporad cladia indicium domum reversis : tuit, ' , ea verba, ut plerum(aubjicit Mera auctor) que aolet, in cccurau abhorrentium a vulgari uau, . eecure omittente Vaticano codice. , , u u v o y dictum , "; , ait Rituale Graecorum: ; , boc est Sabbato quintse hcbdomalis Quadragesimx. * Uode apparet quo pertineat illa meatio boo est: Propter fuec omnio tam admirandaa . Originea porro iostitu

. 257.

Celebrabatur hoc

featum

eastissima Dei Genitrice opera patral prxsentem tionia ielius feetiiuae diaserunlur in eodem Rituali. diem festum celebramus. Acathistos vero, quasi Haeo aumm* eat. Profecto i a Peraidem advcrsua rens sessione, dictus cst, quod populustotamcU Gbosroen Heraolio imperatore, CbaganuaMysorum stando hymnum Deiparx concinat, quoique eum et Scytbarum dux, rupto cum Romanie fcadere, 5 S 9 in aliis xdibus ex vnore sedere liceat, in islis 5 S 6 ab Occiduia partibua cum numeroaia&imo divinx Matriserecli omnes stantes auscultamus. exercitu infeatua Gonataatinopolim se admovet, obvia queeque f d e vaetana etmulta blaspheme i n . 530. Quare hio Gabaailas pra Deura minana. Eodem tempore Sarbarua miasus a Cffiteria i n t e l l e x e r i t i m m i n e r e mortera agrotanti Gboaroe cum copiia validisaimia Orientalea proviaAuguato, noa aliam comminiaoi veriaimiliorem oiaa late populatus et ipse alteraex parteConatancauaam queo, quam quod b u i o e x offlcio iocubaetinopolim aggreditur, ierro flammaque paaaimaasrit peculiaris cura viena. Inde ex oompoaito Barbari ambo terra m a r i imperatorem morbo laborantem ,iDtima,inquam et quo urbem aimul oppugnaut. Sed cum patriarcba quaa tale tempus postulat, febrienti corpori miniSergius populum ad fidendum i n Deipane patrocis t e r i a exhibendi.Curporrotalem m i n i s t r u m nio ipsamque invocandam non fruatraeaact adhor Pachymerea vocet,non facile occurret prsoctatua,tam manifeata ira Dei i n utrumque hostilem c u p a t i s opioione c o m m u n i , quam secutua C*sauexercitum incubuit, ut et terreatrea copiaB ioterboau8 ,Dotis in Trebellium PolHonem, reprehendit necione delereatur, ct clas.sis universa exortu proPreeoniumGraBCum iaterpretemEutropii, quodqaam cellae aubitaa, ex sinu Ceratia dicto ab aubatructioin l i b . i x Brevarii Eutropiani, abi de VictoriQO nes templi Deiparae in littore ad Blachernaa siti, agitur, Latine ecriptam r e p c r e r a l actuarii vocem, alliba frangerelur. l a gratiarum aclionem pro tanta ipae Graeca non reddiderit, d victoria populus Gonatantinopolil aoua noctem perpropriam eam viri Doroen puta?erit, inquosecuodo aine dubio Peeonius peccavit. Kai enim illle vigilavit in laudibus Deiparaa, et anniversaria deex a u c t o r i a mente actuarius, ut ex Aurelio Victore inceps religione tdem repetens initium dedit huio et Trebellio Pollione, q u o s Eutropiua exacribit, festo,quoddeindein prennemfirmitate ^eatstabilitumDuplioialioDeiparaabeneficio.Namcum postan- c l a r i a s i m e patet non p r o p r i u m persons, aed appellativum v o o a b u l u m , viUe genua et conditionem DumtricesimumgextumimperiiGonatantiniPogonati e x p r i m e n a . De ctero erraturum contendo fuisse Saraoenorum innumerabilea copise ConstantinopoP ^ o n i u m , s i pro actuario pol i m toto aeptennio circumeedisaent, evidenti ope auiaset, err&rem eorum qui apeciem pro geoere implorat a Gonstantinopolitania in auxilium Deiuaurpant. Quantum enim ex multis colligens aoparaa primum biemantes Gyzici mulioa suorura tumo, actuarii u n i v e r a i m dicuntur, qui mioisterit amiaere, mox metu in fugam claaae acta ad S y hutniliora usua quotidiani opuebis habentibosadlaaum [P.366]ingruente ssviasima tempeatateaubhibent, quales servi plerumque veteribaa erant, mersi cuncti auat. Poatremo aob Leone Isauro unde non uaque adeo i m p e r i t e idem Pcoaius COJIiadera Saraceni victoriia t u m i d i , quod Persarum u-ljunxit .Sub bac onivereiregnum everti3sent .iEgyptum,Africam,ii:thiopiam, litatc familiariam administrorumputocomprebeoipsam etiam Hispaniam incuraionibua vaatassent, soa commentarienses, , fed et cum mille octingentia navibus Constantinopolim
t

iOOi

GLOBSARIUM.

1002

infirmoram ouratores et chirurgos e t . hensua. Qui ipae Salmaaius dum eubjicit militares b o r n m i n quavis vilm neoessitate aut commoditate dici eoe qui mieaionem a militia acceperant, ut aubadjuvas. Qualium cum plurimamease oporteret consularea dicuntur qui conaulee fuerant, mihi copiam i n obsequio caetrorum Romanorum, ex iis quidem non persuadet rem ita eemper babuiaee, etei non negem aliquaodo i d uau veoisae. Non fuiase non parva ex parte conflatum arbitror credo, i n q u a m , quoties apud quemlibet scriptorem actuariorum oorpua, qnod Aurelius Victor illara miliiaris a l i q u i s dicitur, toties intelligi militem ipaam Victorini tyranni per Attititianumquemdara emeritum. Nam sepe militaria eavocantur quaead actuarium, cujue ille uxorem stupraverat, procumilitea pertinent, ut arma et veatimenta et equi, ratam caedem niamorans, deecribit hia v e r b i a : et calonum, lixarum, institorum, q u i castra freTantum aetuariorum, quorum loco AUititianus haquentant ut militibus inaerviant, militaris turba bebalur, in exercitu factitmes vigent, ut arduum dicitur.^Quidni ergo qui militibua quocunque n o peteniibus malitia patraretur. Genus hominum, prxmine miniatrant, quales erant actuarii, ut ostendisertim hac tempeslate, nequam, venale, callidum, mua, militares dici potuerint ? Sane ita vocem i l seditiosum, habendi cupidum atque ad patrandas uaurpatam a Pollione, attentius verba ejua fraudes velandasgue quasi natura factum, lam annopatet. Quia enim dicturue erat necie nx dominans,eoque utiltacuranlibus et fortunuperpendenti ara- ] Victorino fuiuse axorem actuarii stupratcrum infestum, prudens in Umpore [P 367] cauaam ki$ tam, praemittere i l l u m opportuitnon militum solum largiendi quorum vascordia damnoque opes contraxeaed tuiliiarium etiam, bominum quovis offloio milirit. Ha3C Aurelius Victor ; quae cuncta tiam aequentium, exquo genere actuarii erant,ma, amanuenaibaa aut exceptoribus eorum trimoniiacorrumpeQdia eum operam dedieee.Qaare quffi dictantur, conveoire qui dixerit, n is militee militarium vox ad paulo poat inductara actuario Romanoa fecerit nimis literatos : tum praeterea rum mentionem digitum intendit. Ilaa m i h i fuere laboravi i n expedieoda ratione, cur i d genua suspicandi caaaas, Gabasilam 5 4 1 cujus hio meannonae dominaretur ? quam verieimillimam 5 4 0 minit Pacbymerea, et valetudinarium c u reddat, qui panifices, piatoree, opaonatores, cauratorem Michaeli Palaeologo moribundoadhaasisse; ponea, coquos, propolae, pincernas, castrorum cui cum intima ejus temporis admoveret ministef r a m e o t i menstrui dimensores, etcaeteros idgenus ria, facile signa mortiainatantisobaervare potuerit. a d inaerviendum militantibus auctoratoe, in istum Talea enim imperatoribus ConetaDtinopolitaais per numerura compegerit.Ego vero non parvam talium b c tempora minietrare consuevisae, qui actuarii m i n i a t r o r u m partem fuisse arbitror aegrorum aut nomine i n Palatinae dignitatia bonorem evecto in m o r b o aut vulnere corporum curatorea, c h i r u r aula veraarentur curanda3 Augustorum valetudiai, g o s , pbarmacopoaos, valetudinarios; qualium aedocet noa locua Georgii Acropolits i n Hist., p. 34, e e c t a r i aolitam exercituaRomanosnumerosissimam ed. Reg. : m u l t i t u d i n e m ex officio et publicis impenaia extra , , o m n e m dubitationis aleam eat. Atque adeo ex bac , obaervatione puto lucem affundi ad intelligendum . l o c u m quemdam in Novella Justiniani cxvn, ubi , . En Nicolaua praeecribeaa imperator qua certitudioe debeatmumedicus in arte sua excelleas, et praesertim ejua l i e r i more viri ejue militatum profeoti constare, ut praxi atque uau dexter, i n obaequio erat Irenea r i t e possit ad alteras nuptias traaaire, decernit, Auguata) actuarii dignitate : quidni paremoperam, siquidem in icholariorum classe vir ille meruerit, pari auctoraoiento tituli, Micbaeli Auguato memoprimis scholx in quam scnptus fuerat, et insuper ratus boo loco Gabasilas navaverit ? ab actuario, hoc est, ut opiaor, a chirurgo vel valetudinario minietro, qui videlicet ei morienti . 310. [ 368] H i c vocem astiterit, tetiimonium jurejurandofirmatumreddi Vatioaaue interpolator, ut solat quando non iatelde ejus morte. Verba legia b c aunt: -ligit, omitit. Ne quaeramua originem bujus vooa ? buli i n Graaca liogua, deterret auotor ipse, qui non , obscure indioat peregriaum id esse ef uau illio etc.Hoace geaeratim actuarios militarium novulgari m i l i t u m plerumque exterorum t r i t o m . m i n e deaignatos a Trebellio Pollione crediderim Ego donecveriaimilius aliquid afferat quispiam, sue q n i d e m , dum in libro De triginta tyrannis deepicor Gallicum esse aut deformatum ex Gallico. Viotorino, cojus eupra memini, aic s c r i b i t : Solus NamGalliaiveFranoi, ut notiaaimum est, permulti VictoHnus ih imperio remannt, qui et ipse, ab quod annia ferme ducentis oocaaione aacrarum expemalrimoniis militum et militarium corrumpendis ditionum in illia partibua militaverant. H i porro cperam daret quodam actuario, cujus xixorem cum soleant aedea ad hibernandumattributaamilistupraverat, composita factione Agrippinss percustibua in pagis aut oppidia allogiamenta aive allogia su$y etc. In hia Trebellil verbts alterutram istarum vocare (bodie dicunt les logemens de gensdeguerre), -vocum militum et militarium euperfluam eaae pu-ea Pachyraeres unius litterae mutatione allagia vot a v i t Caaaubonue, jure i n boo a Salmasio repreoaverit. Rea autem eatia auadet ipaa, iata corpora
1 y

PATBOL.

GE. CXLIIL

32

1003

. 088 OBSERVATIONUM U B . I.

1004

diversi generis militum contuberoiis et hospitiis A, vetuiaset nominatim ne etiam ejua coDfeesarius fuiaao divisa, ita ut Paphlagones verbi gratia uno Josephus ipsum arcano confitentem deinceps tudiin oppido ttationem haberent, Tbraces in alio, ret aut absolveret. Id tamen aibi fuiaae prohibitum Pbryge9 ,Macedone8,Mysi,Cares et reliqui similiter, negabat Josepbua. Sane ecimua diaairaulando peratque adeo tot essent corpora quot allogia sive homiaisse patriareham at Augustaa, Hcet a ae interepitia aut loca hibernia attributa, unde invaluerit dictua sacria, aliqua tamen participatione aacrorom ut ipsaa illse legiones o/Jo^w 8ivea//a0tadicerentur. uterelur; ut diatincte Pacbymeres refert, inconeeIIxc 81 minus cuipiamarri8erint ,remittamequidem quentiam ejuafacti excusans, 1. m , c. 14. Quare ejus oausa non gravate de origino ac notatione : fieri ] otuit ut otin relinquendo i l l i uau libero COQde notione quidem vocis vereor ut possim, cum feasionia arcanaB cooniveret, DOQ intardicendo ejus auctorem babeam idoneum. Georgius Acrop. Joaepho ejua oonfeasario ne ipsi poanitentis aacrao. 59. Hi&L, p. 66 ed Reg., de quodam Conatan- mentum privatim minietraret. Vide quaa adnotatino Margarite, primum dicitfuisee illum mua verbo . . n i m i r u m i m p . Theodori; tum pag. . 375, hic sonat proldioaequente id ipaum explicana ait ; nem, ut alibi . Notum enim . C o n - ^ opponi ^ Gra?cos,ut apud Latioos stantinum Margaritem quem ante dixerat ' - - *- coocepto. opponitur aerrao vooe prolatua meote , nuncvocat Videri etiam poteat adbibita vox quae proptercom. Igitur idem et . positionem ex preepoaitioDe , repetitionem aut autem et legiones aut cohortea Graecis d i resumptionem significante, innueret islam pronunctaa quis neacit (1)? tiationem inter54S aacra publioamnominiapape DOD DUDC primum inetitutam, sed cum olim aote 5 4 9 , 257, Agit de vicinis Dyrrbaacbisma fuisae ueitala, nunc reatitutam. cbio populis, autpotius suburbanis ruslicia. Albanorum regionem iuMacedonio Ptolemeaua agnoacit. . 378. De Joanne Vecco agit, Porro antiqua Macedonia poatremia biace OrientaTurria ba3c A n e m , quae, ubi et unde eic dictasit, lia imperii senescentie temporibus ioqaatuordiviea docet Anna Gomnena, l . x n Alexiadis, p. 364, uai partea priacum oomen i n sola mediierranea r e t i poatquam deprehenaam Michaelie Anemein impenuerat. Para vero ejus confinisDalmatiee et Illyrico ratorem Alexium conjuralionom retulit,etse ipeam Albania j a m tunc, uti et bodie, appellabatur; ubi curasse decreteeipsiin p<Bnaraexccationiagrxtiam erat Dyrrhacbienais civilaa, cujuscaaua terraa motu damnato fieri, eubdit duotum eum fuisae in turrim evera hic memoratur. E x Albania porro recte prope palatium sdiilcataro, et i b i habitum in cngentile nomen formatur Albanit. C stodia.Aecribit deinde baec verba, quaeindioantisti deinceps loco turris Anemx appellationem adhs . 508. Videtur usurpare 81886. ' , ut proprium viri nomen, quanquametfideripoasit . appellativum vocabulum dignitatia, praefectum ma ' ris indicana; cujua et notionia et voois ueum eatia , 5 celebrera apud boa acriptores Neognecoe q u i v i s i n , ( iia vereatus novit, et docet Meursius verbo 'AvEpw et . Ego aine praejudicio rem integram in medio relinquo, exprimena in versione Latinia . Haec i b i A n n a ; quaa eic olim vertilitterie eara ipeam vocem, quam leotor pro suo arZDUB : Nondum is eo carcere liberatus fuerat, cum bitrio vel proprie vel appellative aumere poterit. alium hospitem Gregorium hxc qux prius Anena . 2 5 6 . Boc loco duaa [ 369] illaa voces et fuerat unius custodia excepit. Turris autem ertd UM quxdam ex iis quse per nwnium civilatit parlem peouliari quadam ueurpari eccleaiaatioa notione, Blachernarum regiam proxitne speclantem certis wfacileattentiusomniacircumspicienti patet. Videtur autem prius vocabulum i n eo hic signiQ- D tervallis dispositx sunl. Ea insignem ex eo qv* narramus eventu appeUationem in omne lempus * catu poni, ut indicet abaolutionem aacramentalem i n prxam nacta est: turris jam passim Antmx vocati, tribunaltoonresaionisarcanflBimperiiripGamtentibue proplerea quod Anemam ferro vinctum primum aataolitam asacerdotejurisdictionem ad id ordinartam perit diuque tenuerit. vel delegatam habente. Similiter verbnm exprimitactionem ipaam aacerdotia absolven . 410. De Icario ait fuiaae iUom tis. Continet autem posterior para hujua sententiaa ; rationem prioris : ideo enim acribit aoctor incre . Non ease boc ncmen illiua iasube TUIpitum Joaephum quasi abaoiviaaet i n foro ooneciengare ubique, docet ipae auctor, d u m ab iocolisid ti Auguatum contra voluntatem patriarchae; quod proprie uaurpari eolitum admonet. A n verum et poatquam excommunioaverat Auguetum patriarcha omnibue notum bujne i n e u l nomen Lipara foerit,
1 L

(1) Cf. Posain. Gloasar. alterum (Andronio.) . " extr.

1006

GLOSSARIUM.

1006

q u septem aut,utaln, decemASoliarum insularum (ita clare ambo codices maxima et unioa inter omnes habitata fertur, optimiB et A, cam fragmentum a Petavio editum [P. 370J viderint peritiores. Ego , quoad in- legat) . Ha8C 81C ad dioium occurreril certius.Si boc eit,apparet causa verbum eonat: Ut omnino non aciwsantes impieourhanc inaulam Pacbymeres maximam tatis sivs haerescos ltalos, petierint, sublato modo dixerit, licet neo Cretae nec Sicilisa comparabilem additamento e symbolo, in reliquis scripturis \d conreapectu videlieet ad aez aut novem iEolias mi- scriplum habentes, simul efterre cum aliis quse ex xi$ chartis pronuntiando tegerent. Hano plane eentennores. . 561. Rursus de eodem p. 407. tiam, Paulo claribus duntaxat verbis, interEratbic merus, non consecratus aut in Cbristi pretatio ejus capilis noatra exprimit. Traneitdenique ad demonetrandum nibil eaee illiciti in admitoorpus conversus panis, qui cuactispromiacue inter eacra in eocleaia dietribuebatur apud Gracos, tenda commemoratione nominis papaa in liturgicis nti et apud Latinos, ritu bodieque vigente, dictue precationibus Graecorum. Et de boc capite sio lo, quod vicesacri doni Euchaaristiaa, dispo- quitur in codice Barberino : ' sitione, quam exquisitiseimam Gbristi corpus re- ( ' ', ' quirit, non preparatie, minietraretur. De hoc fuse JJ ** ^ et erudite Jacobus Goar Grd. Prod., Notis ad , cbolog., p. 154, quem vide. . 561. Hanc vocem a Pachymere . Allatianua in hoc tantum diacrepat 5 4 8 P. 373 ueurpatam ad eignificandum illegitimum, quod articulum praepositivum ante irregularem et eaoria 5 4 4 caoonibua coDtrarium non habet;uti neque editio Petaviana. [P.371j usom, coDJectura divinavi, oum codices omnasibi Porro cubare in mendo verba illa manifeatisaime oorrupti aliter nec iatelligibiliter vel inde madifestum eat, quod infinieura locum exhiberent. Advertam aquum animum tivua non poteat cobaercre, aalva eyntaxi, cum prudene lecter et judicet. lato quod iodicavi capite nominativo , qui aequitur. Unde sine dubio l i b r i diaaerena imperator apud patriarcbam et Pachymeres ecrpeerit in prasaentis indicativi rynodum de concilianda inier Eccleaias Latinamet tertia peraona. Quid ergo iltud redundans in oinGraacam pace, enumerat oapita de quibus conve- nibua exemplaribua, in Barberino vero omniura niendum eaaet,utpax illa coaleaceret; et contendit optimo preterea articulia ; quid haec, inquam, deraonatrare nullum eorum tale eseeaquo admit- aliud dixerim quam veatigia in apographis adhuo tendo abborrere quiequam debeat|mfituJculpa3con- Q exatantia arcbetypaa scriptur? Auctor videlicet sic initio acripserit, ' ' : pro sciacendae. Primum enim quibus exacriptoree perperam poauerunt ' , quibua verbia, prout ea suia locia in boc , aecuri et perturbatioGlosaario enarramua, significavit, priori quidem admfittere Latinoa in communionem sacra Litur- nia inextricabilia inquam tota sententia per iatud g i , boo eet eam ipeia praesentibue et communiter ipaorum implioata remanet; ut nihil diorantibna non averaari celebrare, altera vero men- camde taedioea repetitione ejuedem nominia tionem papefacere publicam inliturgicisprecibua: altero stalim post versu, et quidem eenau inea, iaqoam, ambo esae licita eviciaae aibi viauaeat aulsisaimo. Quid enim magie fingi poauctoritate Manuelie patriarchae cum aua aynodoet testquamhocmodo argumentari: Quam enim habet Joannia ducaa imperatoris, quoa misaa legatione rommunionem prolatio nominis, cum alios qui i l l a ultro promisiaae pap,si abatineret a juvandis non sunt nccesse sit participare communioni? etc. Latinia qui Conatantinopoli tunc potiebantur, Non me fallit videri alicui poese vocem ostendit ex codice Eccleaiae ad fidem ejue reigest priori loco positam uaurpari in ea nutione qua faciendam prolato. Demonatrat deinde eorumdem interdum immundum Bonat, ut significet laauctoritate Latinoa propter additionem inSymbolo ; eententia jam utcunque to)erabili, D O D eaae babendoe baereticos, cum illi nibil tunc aedquajnon tollitveriaimilitudinemlongemajorem aliud a Latinia exegerint, nisi ut additamentum emendationia noatra3, ad quam ideo non dubitavi ietud a Symbolotollerent,nihilprohibentesquomi- conformare editionem. Si quia quearat quomodo nus in caBteris aoripturis id retinerent et legerent; Vaticanua oodex buno locum expreseerit, aciat toquod oatendit doctrinam ipaam ac dogma nequa- tura omisse: aio plerumque, oum quid atnbigui quam ipeia dispiicuieae, ac consequeDter crimen occurrit, defungi solitus. hio baereeia, judicio eorum, non fuisse. Hanc puto . 140. Agit de militibus Casarie eaae aeatentiam illorum verborum, alioquin bujue insidiantibua urbi Gonstantinopolitanaa, quam imscriptoria more ac peculiari genio aane perplexo- proviaio intercipere parabaot, aummo propterea sirum : (tauic ]entioagent6s,ne reaponsantibus emuroquibusdam voci Vaticanus aubstituit ', non.male) prodarentur. Codd. et oum aimplici scribunt, , Vatic. alterum addit. Audio in vulgari Graecie , , , bodie ueiiaia lingua dioi pro
1 6 e m a e m a C t t / f l m n

1007

. OB8KRVATIONUM LIB. 1.

1008

ab , noto jam vocabulo ; quod forlasse coe aliquid, etallini sibl Latinorumusu paaeosesae noster expresserit more populari. Si minus boc ut armaluram etinetrumenta inferandiautpropulplacet, reponi posset ab sandivim ea signifioarent, docet Thomas Itagiater quaei . id reprebendena hie verbia : " oi . ; . . 480. Habebat, ut apparet, in animo baec ecribenePacbymerea locumHermogenis . Perorebuit id tamen aatie, ot advereus , ubi explicans quod ait ejusmodi cenauram toeri ee quiapiam exemplie eoribit: queat. Omitto quae teatimonia ejua notionis refert ^ ;><5 Meursius,quaeque apud aoriptorea etiam nonuaquequaque barbaroe facile occurrent.Admoneo tantom ' . Pacbymerem, utcunque aliae antiqoarium, bujut Hoc est: Fit sive comparatio, quando reus confitens $e fecisse aliquid quod maleficium w>- teneri manifeste. Duo ejoa annotavi loca in quibua vocem ai quia currus intercetur, opponit ex adverso majus aliquod beneficium pretaretur, ab ejua mente aberraret. P. 434, sic cujus auclor fuerit male/icium illud committendo. Veluti cumperegrinus acouaatos quod contra leges acribit de Joanne duca imperatore : murumurbis conacenderit, fateturid a ae factum, g '. 5 4 7 Specie ipaa primi aed addit ae hoc agendo aervaase civitatem, repul- apparat complecti eum duo maximeneceaaaria prc* sis bostibos, qui tunc 5 4 6 nullo civiam seatiente sidiariis arcium, alimenta et arma. 8i quia tamen murum infeati scalie admotis euperaverant. Hino contentioaior currus etiam in apparatu tuendarum patet qui velit hoc loco noster, dum ait pacem ab arcium non inutilea ioterdum autetiam ad conveEpbesioo et aliie duntaxat admiasam, ctionem commeatuum nocesaarioa hic memoratos coafltendo nimirum eam malam eaae,8ed majorum velit, nm buio extorquebit pertinaciam quod ibidem malorum vitandorum causa recie loleratam arbi- roox dicitur, ea ease ex eogenere trari. In quo detegitur ultimua receptua echisma- rerum cujua nunquam affatim utentibua ait:unde ticae contumaci, et declaratur quam parum sin- inox additur, id reputantem illom imperatorem cera iide plerique tunc Grecorum istam oum La- juaaieae addi catalogie gratia suppedilandraum e tina Ecclesia conoordiam sint amplexi. fieco militi rerum arma omnis ganeris etnaue ;ubi . 424. Inter causas qus imperato- in Greco ex vox raanifeate u i aynonyma 3 rem Palaeologum moveruntad absistendum coepta prius memorati posita. Clariaaime etiim oppugnatione Galatae obaidionemque aolvendam, eadem vox pro usurpata reperitur.p. enumerat aparsam famam auxiliorum aeeda apo- ~ 419, ubi Pachyraerea ait Nenetos aliquando ditiorw splendidioresque Genuenaibue fuiese^a qaibus,vic6 stolica jam aubmisaorum obaeasia validorom et jam [P. 372] adveatantium ; igitur hoc rerum humanorum,postea divitiiaetcultusmagnifiloco nibil aliud quam sedem aposlolicam Roma- centia auperati sint. Ergo priorem illamVenelorum magnificentia memorana, ait eorum * nam eonat . 268. Denuntiarunt patriarchae da- hoc eat proceree, patricioa, ex quiboe ia ea orbe mnatioaem ipsiua et depoeitionem judicio synodi senatus con8tant,7^ouT<pxai ' e decretam. Unde intelligitur in titulo cap. sexti,qui Geouenaibua olim praeatitieee. Hic n 810 babet: * currua interpretemur, prohibet, ai nihit , aliud, certe aitus urbia Venetae ad maris estuaria vocem damnatiooem sonare. Scio non aic positae ut cymbia per eam, non rhedis commee6886 hano vulgarem bujua vocabuli notionem. Ta- tur. Quaro ridiculum faceretPacbymerem,qoieom men aliqoid aimile sigaiflcare interdum,oatendunt dicere juberit senatoree olim Venetos in soa urbe loca claaaicorum auctorum, vulgaribua etiam lexi- specie rhedarum et magnificentia cnrroum copiis cis relata. Mihi a^fficit Hesycbiu8,apudquemlego: oetentasse.Ut omittam exaliia hujusbistorielocis, [P. 375] quod alibi observo, apparere, ne ia arbi, , , Et vetua lexicon anonymi editum a Vulcanio ; , sententia. D b q jdem in plano et aicco aedificatia, iiequere . 496. Verbum iatud alibi non giis, frequentera ea tempe8tatecurriuim rbedarof& reperi.Et Vatioanue, ut eoletinobacori8,et boc et aut eaaedorum, eplendide praesertim ornatorum, comma cum eo totum omieit.Caterum bujua nolio uaura fuisse. Ergo eino dubio ut oootraria debet, opinor, accipi. divitis et armU vertendum fuit.Ninjirumarmisp^ Notum autem non quid ait,asaumere, tiose ornalis instructi gaudebant apparere, more a adjangere, admovere sibi; ut solent principes eoe Satyrico laudato.duoi adducit ex heroicia temporibua quc sua gratia digaos putant. Ergo exemplum cujusdam geramia non ad ornandipo* orit excludere ac rejicere. Quod huc bellequadrat. cula, ut Virro quidam faciebat, ut soiiti.stdeaflia ut Acropolita favore ao familiaritate imperatorie ei- vagine froate ponere,boc est in capitulo.coDspicao gnificetor excidisse. videlicet loco, ostendaro :alladit enim iilad Virgilu " ln ootione vocis qua currum stellatumjaspide fulva aneem iEnea tribuentis, Sed deaignari sciuDt mnea inaovasee recentiorea Gresha3C . Samma eit, ifl
U 9 U 9 f

1009

GLOSSARIUM.

1010

duobua Pacbymeris loofe pro poaitum, et [. 374] . Puer prinoepe aut arma Latina notione designare,nec ad currue niai regnantis filius parvus,cum procedente in primam absarde referi poaae (1). pueritiam infantia comitatum natalibua congruum accipit et ministerio acsatellitio circumdatur, . 293. dicitur Grsciae recenti, cujua usu " . licet in contextu disjuncta sic aptanda aunt. Signiilcat Germanum VOX est. Ut ergo patriarcham valida ad ipsum throno dejiciendum dominum , ita parvum domiaum conflata factione, persuasum aupina credulttate aonat. Hinc intelligitur quod acribit Noater, p. 24, atudare aibi imperatorem quammaxime, conGden- de Muzalonibua tribus fratribus Theodoro irapcrater indicaaee ipsi opua aibi ease donativis, quibus tori cbaria, quod ei, cum primum puer familiam apargendia adversantium reconciliaret animos. principalem babere ccepit, in epbebos honorarios Quam ad rem, in diasimulatione persistens 5 4 8 datia fuiaaent. " Michael Auguatus, nummoa ei aereos argenteoaque , misit,qaoadurasolemnislitaniarumpompa in festo . 549 . 212 . Palmarum procederet, patriarcba jactarel in confartam plebem. Haec dona vocat noster , I Proverbium indicana efficaciara praBsenti in traquae vox proprie aignificat lineas aut funes hamo ctandia negotiia, praBsertim reconciliationum, qua prsfixo8,quibus piacea escaa inhiastea infixaa avide looge citius et faciliua a coram affanle et oa ac vultum voratis capti trabuntur in piacantie manum.Atque notum exhibente transiguntur quamababaente per baud acio an non propterea Iineam divitem hujua- litteraa aut internuntioa. Hoo adagium in vulgatis modi gratuitaarapinasin plebem anibitiose aparaaa collectionibua nondum reperi. alicubi vocaverit Marlialis, quod bis velut lineie * .298. Verbum hoc ab alio uaurpatum piscatoriis, aed aureia et amdbilioribus, bominum videre non memini. Tamen ex vuigata ootione studia et voluolatea capiantur. Quanquam neo vocabulorum et Platoni, Plutarigooro D 6 C improbo quae alia eruditi interpretea in cbo et Luciano tritorum, facile intelligo reota anaeum locum commentantur. logia formatum verbum , quod aonet in . 17. Sententia looi exigit bic satietatem cito venire rei aut persooaa alioujaa. vocari aulam aive comitatum imperatoria, aut ur- Perapte ad sententiam loci, quo eigniflcatur cito perteeeum imperatori Germani patriarchae, quem bem imperii aedem. ' . 150. Pro hoo loco Vaticanue paulo ante tanto studio promoverat. . 270. Rea indicat regionem quamdam oodex scribit : notiue id enim.Noater videlicet veterum scriptorum abstrusiora vocabula aot partem Constantinopolitanaa urbia aut suburlibeDtius uaurpat. Heaychiua exponit - biorum ejus Barbaram dictam , forte a vicino templo S. barbarn martyri dicato.SaneConatanti . Iode fit per epenttaeeim, vox Homero Heaiodoque frequentata. Euatathiua ad nopoli fuisee templum celebre S Barbar nomine, Iliad. originem vocia ducit a nomine docet Petrus Gillius, 1. n, o. 2 Topograpbiaa Con6 Doxa, calamitas, damnum. Cave obtempered etantinopol., quod videlor collocare in prima Conatantinoin Lexicojubenti reacribere regione. Quia vero boc , de quo hic . Qua? raihi cansa fuit haec hoc loco admo- agitur, dicitur fuisse mirifioi Nicolai, hoo est ei n e n d i , alioqni tacituro de voce , ut ex dicatum et ex eo nuncupatum, suspicari Hcet v u l g a r i veteria Helleniami notitia satia perspecta, proxime illudadtaffisiesetemploin honoremejusdem . 44. Agit ibi loquena Muzalo de S. Nicolai a Juatiniano olim extrucio, ut refert puero Joanne Auguato;quem eo aubditisamabilio- Procopiua, 1, De sedificiis, c. 6. . 321. Corrigenda forte sit hujua r e m videri debere ait, quod per etatem adhuc simplicem, aine fuco, puerili securitate operetur. vocia acriptura, mutato in i , ex Godioo, c. 5, E s t , inquit Eostathiua ad lliad. , abi poatquam Bardariotarum veatitum et miniatexou $ . Quod idem repetit ad ' rium explicuit. de iie haec aubjungit: Hiad. , addens ob euphoniam dempto uno s c r i b i , quod taroea Noater bio non eat , ' e e c u t a s . Sonat aulem id verbum movere ac pro- . Hos genere Pcrsas impcf e r e se libere in omnem partera, naturte indul- rator inde translatos constituit prope Bardarium g e n d o , oitra metum aut reapectum; quod et be- omnem, ex quo Badariotge vocantur. Bardarum s t i a r u r a eat et puerorum,quoa nondum ratio com- buno amnem appellat Anna Comnena, 1. i,p. 18, p e a c i i . Yocabulum plane Pacbymeriani genii, pri- ubi>um deacribit et in Tbessalia oollocat, uti et a c u m populariter loquentibua muaitatam, e ecbo- noster eum memorana 1. i , c. 10. Eam Nicetaa initio 1. iii videtur Axeum vocare. Veril i a s t i e poetaram in historiam intextum : qualibua simile eet Pacbymerem cmBpt(68crip8it. I x i c auctor delectator.
4 9

( 4 ) Cf. Gloaear. alteram . ',

. LIB I. 1 2 id gentilenomen ex Bardario' Codini, sed ax originatio ? et , unde reotior Bardaro Annae forraaese; unde recta analogia Bap analogia potiue formaverit quam f l o a o x t f v . et fluere possunt. Utut sit de . 282. Invenio aomen cmtatis vocabulo, de re ipsa con&tat, gentem banc origine Persioae apud Ptolerc&um; exquamajoresGennam Persicam, domicilio Tessalam, ab imperatoribias patriarcb, de quo bic agitur, ortoe oportait Bizantinis aut etiam proceribus boram coneanguiCeierum ratio exigeret ot a Grabi neis adbiberi solitam ad certum genus sateilitii gentile nomen formaretur, quod reaponderet t$ propriis insignibue dietincti, eo ferme modo quo ; ( 376) nisi noster in recto pro principea Europai bodie Helvetiis utuntur. aut poauerit, norma quadam eoi [P. 275 ] . 492. Ita codd. propria, ut amat cum paucie loqui. omnea, etiam Vaticanua. Unde intelHgendum et . 309. Vulgoa crimen libeili contra imperatorem scripti, iecti, Byzantinum Hybridaeex Latinia patribu8,matribQ8 babiti peculiari vocabulo Graecis natoa 5 5 1 vocare coneuevertt, vocatum, etei mortis poenam coastitutam. ut docet DOB boc loco Noster. Origo talia appella5 5 0 . 492. Ita ooncorditer tres tionia iacerta ia r n a eet.Saapicari c o t . u u o p i u a i tamen W U J Q U licet i i u c k allusum auuouui m oodd. nisi quod Vat. ad addit , jj ea ad vocem Latioam mulus Graacie etiamueitatam omissa voce . Voluit, opinor, ponere Lego enim in Basilic. Eclog, 19 : , , ut signiQcaret picem additam membrania ' urendia supra caput Caloids ; qoi sic capillis : Et mulio, si ob imperiliam vel infimitotm flamma applicata oorreptia 6xecatus miser eet. mulos aul mulas tenere nequiverit.QuiB. ergo mulus puio dictum pro ex voco eet animal, ex commiaiione daarum epeLatina membrarne: quid enim aliudsuspicer?quincierum natum, ex ejus vocabulo Graci formaveriat niei me deterreret oonsenaue codicum, crederem nomen quo exprimerent iatud genua Hybridarom errore librariorum Bcriptorum pro Constantinopoli ortum ex conjugiiaGrecaromcam , eo deceptorum, quod in primis exemplaribue Latinie. Univeraa porro talium natio uDde ex8crip8ere, ea figura pingaretur quae dicebatur. Pachymer., p. 188: parum dietat a . Hoo iieri plerumque Bolitum ease, norunt qui in codicum Graecorum manu exaNon diseimulabo Vaticanum codicem in b o e ratorum fectione versati sunt, Looum porro bunc, aecundo loco (oam prior p. 309, in eo non coraut in cod. duobus et legebatur, mendandum paret) vocabolum islud per eecundam litteram ex Vatioano pntavi, reatituto in locum verbi inchoare: acriptum enim exbibet . , quod ille auggerit aatis ad rem Reperio etiam Nicetam Ghoniatem l i b . in in faciena. n uel Gomneno, deeori bentem i dem genue hotninacn, . 28. ^ non vocare. Pachymeree . Notiseima eet impoetura Pbotii.qua eui revotamen in utroque meliori codice conetans eat to cationem ab exeilio eblanditua est a decepto Baailio boc nomioe per tertiam littaram auapicando. imperatora fabuloaa ejua genealogia auppoaita, in Utriue pravalere debeatauotorita8,arbitrioreliDqao qua ipeum Basilium propbotioe designatum com- prudentie iectorig. miaiecebatur vocabulo Beclas formato e primia . 164. Ita cod. uterqoe, ei litteris nominum Baailii ipeius,tum hojue conjugis A. Vaticanus autem : ^^ Eudociaa, filiorum praeterea ipaiua quatuor. Gon . Apparet verbam boc stantini, Leonia, Aiexandri, Stephani.. Ea fuse eeae agrimensorum arva dividentiumetsuacuiqne narrantur a Niceta in Vita 8. Ignatii patriarcbaa aasignantium jugera. Nusqaam alibi boc v o e a b Q * GP. eta Gonstantino Manaeae. lum memini me legere. Suspicor aotem formatom
4

1011

. 365. . Ita cod. a eignificante , hoc eet fiium eive faAllatianua. Barberinua vero nicalum, qao in deaignatione prsdiorum, q* . Valicanue sine mentione D coique in partitione terrarom attribuontur 9ti sio babet: , id referene ad coloniarnm deductoree aolent. Unde sant i l l i vocem , navale, aaperius positaro. Quid Scripturis tam eepe ueurpati funiculi baereditatiini fuerit bio BUmca vel Blancas, in monumentia autI ParaK xvi, 18; Josae, xvn, 5 et 14; xa deecriptionibua Conetantinopolitanaa urbisreperire et 29; Psal. LXXVII, 54; cnr, 41 et alibi. Fondoi nondum potoi. raihi ooDJecturae Heaychiue est apud qaem . 355. Sic optimue codex Barberinue, . Posset etiam forte cuipiam vidari ODJuaauotoritate corrigendam putamue Allatiaoum deductum verbum a voce * ^ | qui olare legit. Nam Vaticanua, licet aignificante, ut Meursiua tradit, qood in ejaamodi in boo vooabulo balbutiene, magia ad Barberinnm assignationibne agrorom singulis focie,hocestfinclinat, dum eic exhibet buno locum : miliie, eua terrc arabilie portio tribaator. ol . Apparet boatua Graaca , . 161 Pro , qood in lingua vulgari dictos, et prompta 68t duobua codd. et legitur, Vaticanos habat ia 9

1013

QLOeSAElUM.

1014

, qnod secutua eum in interpretatione voca- qwim valido illisus impetu interiit. Sane mortem buli a me quiiJem alibi non visi. Repfiritur quidem illiue nigri pugilis ex illo casu secutam indicari verbo oatendit plauaus ibi atatim me conviva, todalis ; aed ful'ginis et carbonum, quibus parietes deturpatos ab istia - moratua favitorum Andreae, qui candidati ea v i noster queritur, mentio aptius in coquos qua- eione apparebant, et gratulatio tanquam plena victoria nece adverearii patrata : drat. . 466. Addit Vaticanus inqoit, ^ , quod indicat locum quemdam faisse . Ilffic non commemoraasem, nisi neceaaaria esaent ad alium Pacbymeris noatri locum declaciroa Ternobam, ita vocatum. randum, p. 486. Agit de Cotye quodam, qui juaaa (P 377) . Duplicem babemue hujua imperatoris correptus a tortoribua, cum vinciverbi usum aqud Pachymerem, iousitatem aut retur diris supplicits excruciendus, eorum 5 5 8 rarum atramqae ac propterea eaarratione 5 5 9 ipso metu exanimatoe conciderit raortaus. Unde indigentem. Prior txetat, p. [145. Non usurpari statim eumdem addit pondua miaerabile aubhoe looo verbum in vulgari disoreIatum et humo mandatum fuiese multia cernenpandt aot diesentiendi notione, eatia attendenti ., , . . , _- . ... . , ' u tiboe. Ut non sit necesae ad intelligendum mortem bujus verbo a _ Pachymere signiiicari, patet. Agit aactor de Latmorum Gonatantinopohm D , . _ , . recorrere ad Vaticanum parapbraatem hunclocum obtinentium exercitu Daphnuaiam oppugnante, tum oum capta eet Gonatantinopolia ab Alexio 910 expriraentem : Caesare. Cujos rei, dum adbuc fieret, fama quaei . est : 1$ vero divinitua ad Latinoa Daphnoai oppugnatores mopriusquam vinctus suspenderetur, metu animam effla* mento perlata conetemavit illoa borrore periculi vit. in qaoveraari apparebat uxorea et liberoe ipeorum . 364. pro geminare vix Conatantiaopoli relictoe. Unde atatim eolverunt, apud veterea reperias. 8ed origo apparet, et recto eappeliaa,ai pervenirent in temporo,laturi.Nullum conatat analogia. hic indioiom dissensionis iater ipaoe. Qaare ver(P 378; . 148. Ita codd. et A. Vabum male hoo loco interpretaretur, qoi dieoordibua tumultuatoa eententiis ad ticaoua autem more auo libere mutane quaa obtalem nuntium Latinoe diceret. Nec dubito quin acuriora putat, pro ponit, non auctor, atudiosus affectator eruditionie anliquae,ei male sententiam interpretana. Sunt enim Graecia captare gaodens nolionea abetruaaa, - etiam veteribus ot , qui auctoritate, exiatimatione, dignitate in aliqua gente aut coetu emi aaurpaverit eo aensu quo a L X X poailum id nent, antiqua et proba, aed ratiori et ideo bio verbum eat Ezecbielia o. xxxvn, 11 : ' , , quod vulgatua ex non fruatra declarata notione. Talia autem erat Ihelematariosaeu voluntarioa Cutritzaces, Originibus vertit: Periit spes nostra et abcissi interboa *mtu. Bat enim in Hebreo UTJUJ nigmrenu a Tra quem auperiue Noster, p. 138, ubi narravit CaesaA TTI A

gazar, quod eat abacindere; et addituMJ! lanu no- rem convocasee, ia bis quod niei abundat, ut alibi non raro, videri iie fuisse praecipuom demonatrat, dum illam vice poteat eo pertinere ut eignificetur divieio animi ac nomine omnium locutum refert. . 275. Vox hic peculiari notione quasi a se ipao, eive, ut alibi Scriptura loquitur, eumiturpro dogmate aive doctrina sacra, quam confractio cordis, qualie oontingit aubitaet magna calamitate comprebeneis, cujus depellendaa nulia inconcuaaam tenere, pro qua pacisci vitara et aanguinem Chriatiani cujuavie officium eet. Vaticaaut tenuia epes eet. Vatablus vertit: Succisi sumus nobii. Puto Heeychio buno ipsum LXXiaterpre- nue aio locum hunc: t u m locum obvereatum animo, oum - . ' interpretatur periimus,qu& est vox ; ' , desperantiam, et in occurau ineluctabilis mali n > , etc. infpa lib. yi, c. 1 usurpaangorem animi, qui verbo significatur, eadem vox eadem notione in bie Terbis : exprimentium. Graeci tamen poeteriores, ex illo () fortasee aut L X X 8eniorum aot Besychil loco, . . 265. Intelligimua binc sacrae verbo exanimandi aut exspirandi notionem eubjecerunt. Auctor anonymua Actorum fu- icunculas, qualea habetnua ceraas efflgiea agni sisaime soriptorum B. AndreaB cognomento Sali, Dei, aut id genos aaora amuleta gf^stare de oollo qua3 exstant Grsece in cod. Vaticano 1574, p. 5, suspensa GraBcoe Christianoe solitoa, et hoc apecireferensqoamdam luctam per somnium oatenaam, raen atque indicium fuiese Christiariie religionia, qua idem B. Andreae commissum secum jElhiopem Nam eo nomine sibi talia mitti Soltan postulat, poatravit occiditquo eliao ejue ad petram capite, ut eio probaret se Chrietianum eaae, de quo v i sic scribit : (iEthiopis) debat dubitari. Patet unde ejnsmodi religiosa geal< , , stamina vocentur, quod nimirmn e collo hoo eat: Forte ruens incidii capite in pttram, ad in ainum penderent. Faiaso autem, quod dixi, apia
n t u r h f f i 0

1015

. 8 OBSBRVATIONUM U B . I.

101

formas aut effigies quaidam sacrae iis iaipreesaa, quod Canlacozeno dicitor manifeate docet Noeter pauio post, dum ait Sulta- aut [ ' . Et quia acit an nem petendo res tales demonstrasse non inde apud Occidentalea qaoque Cbrietianoa invaluerit, quod bodie in usu videmua eeee, ut . divinarum formarum manu pectori admota fidea verbi aot pacti confirveneratorem.Ergo illa illaquaeappeilavitWpa metur?Tam uuiveraalem porro fuiaae coneuetudi et , erant eadem , nem Orientalium Chrietianorum geetandi hujuaexpreeeae rerum sacrarum formaa, Cbriati nimirum aut sanctorum. Unde per haec jurare eolitoa Chri- modi religionia aigna, ut neceaiitalem iaduceret, stianos Orientales ad aaDciendam pactorum fidem, apparere poteat ex eo quod Noeter innuit, 1. n, docet Gantacuzeni locus, 1. m, c. 17, p. 403 ed. c. 25, dietribui gratia aolitaa milittbae Reg., , inquiene, sacras icones; quaa videlicet e collo suspensas in fidei ao religionia teaeeram portareut , ' * ' . Video 5 5 4 bunc locum Dicet forte adveraua bactenua atatuta argatior parum efficacem viaum iri ad conflrmandum id quiapiam , 5 5 5 iatam ' , cujua Cantacazenue meminit,reierri quod dixi,de juramento firmandia pactia per dari solito, si lector de ialo Cantacuzeni Jj ad jusjurandum non posae, quontam statim post teatimonio judicet ex veraione eruditisaimi Jacobi idem auctor jaramentoram bia adjunotoram disPontani noatri. Is enim nibil ibi agnoacit sacrum, tioote meminerit bie verbia ad oivilem mereque bumanam obaervationem . cuncta detorquens, dum eic verba modo deacripta Primum respondeo vooem ad relatam potiua coafirmare qaod aos Latine reddit: Paciscentet nuptias, et more Rotnano diximus : eigniflcat enim Apocaucbum, qai isthic pronubis tnonilibusde collo gestandis acta confirmantes Gum ab omni reprebendeadi quemquam supercilio loquitur, cum vebementi stodio incumberet ad abhorreo natnra, tum hujus viri praecipua me du- per8uadendum patriarch quod volebat, ad priua dum veneratio valde alienum facit ab ejus cogita- illod jusjurandum leniua, geata tantam et tacta tione augillandi. Tamen quia veritaa cunctia affe- exercitum, alia horibilia ctibue antietat, non possum abatinere quin bio adjuoxiaae, dira sibi nimirum imprecandoai fallemeura abejua aententia divereom judicium propo- ret, quo.certiua faceret fldem dictoram. Deinde nam, praesertim oum illum videam quaa in inter- aio iatae horrendaa exeecrationee et capitia devopretatione poeuit, etiaxn in Notis affirmare aatrue- tionea sui, ab Apocaucho tunc faotaa, non ad requediligentiaa; eaporroaint ejuemodiut nieico- paota nuptialia pertinuiaae, sed ad cietera que , 1 1 X t_ _ J. *"* J 1 I i . L . l perauadere patriarchaa cupiebat, nempe vara esse arguantur, locum tenere suum ac probari nequeant quee noater Pachymerea hio affirmat. Acceneet quaj de conailiismagni domeetici patriarobamdejicere ^^ nuptiali supellectili, tbrono meditantiafalao etoalumnioaead ipaum pttriarrbaa et pronuba munuscula, ea interpretana, archam detulerat;ejusque oalumnio utfidem facerct, ac ee illi intime jugendo fraudis omnia atqae insiqualibus tur, ioquit, sponsam seu uxorem sibi futudiarum auapioionea amoliretur,affinilatemobtolerat ram oppignerare quodammodo consuevit. Et mirum etatim in [P. 379] taliura rerum numero nomfnari per nuptiaa au fili cum fllio patriarcbs; in qoam, annulum, manus utique ac digitorum gestamen, Ot est dictum, jam ambo conaenserant, et cooaeDBum iirmaverant * per taotum aaerc non einua ao pectoria, prout erat neceese, ut ad , rerum e collo in ainum pendentium, iconis, quam uterque ipeornm de more ante pa> claaaem referretur. Gontra ea noa dicimua cum tua pendulam geetaret. Quare recte hso ultimt noatro Pachymere vulgarie uaua ao promiscui verba Ponianus in nostram sententiam aic vwttt: fuisse, plorimumque, a vero aberrare, Apocaucho insuper caput suum horrendu exsecrotoh talia aolum a procia in coDJugii pignuadata,a aolia nibus dovovente, ni sincerus siL qoo spectarent accepta gestataque nupturientibus fuieae feminis. ^ adjuncti ' , Praaterea contendimua religionia iata insignia, jam ad eponealia firmanda, sed ad delationis non muliebris tantum aut oivilia ornatua monilia einceram veritatem pereuadendam. Dedique obfuiaae ; quippe quas , divinas for- servet prudena lector evidentem et irrefragabilein mas impreseaa aut insculptaa pra3ferrent,et merito horum,qu8B dixi,confirmationem ex ipeo loei CODidcirco vocarentur sacra amuleta,spectu palam exetantem. Refertur in illo eitato PutamueautemilluiD.cujcsGantacuzenus meminit, historia Gantacuzeni capite colloquiam arcanam Apooaucbi cum patriarcba : inter id ille baic Romanorum morem ' non ad pacta nuptialia proprie reetrictum, aed ad omne )ate filiae propriaB cum ejus filio nuptias obtulit: patripertinuisae conventionum genus, ita ut ex consue- arcba admittente, pactum ab utroqoe mutaom ' Ormatum eet ad duobua patribosde tudine Gon8tantinopolitanorum,quicunque quidvia liberorum conjugio in borum absentia transigantiinvicem promiterent ac stipularentur, manu ad pectus admota et reverenti attaotu pendenlium bus jure paterno. Quem hic ergo locum babere illic aacrorum amuletorum polliciti fidem facerent; post arrbarum nuptialium aut pronobi aannli

1017

OLOeSAEIUM.

1018

traditio, quam bio inierprea cogitavit ? 8ed de hie . expedito eat Forte diotum ut a recto acctssibile, ut signiflcet introduciploe satis. bile, utaicdicam, ?el introducidignum, quaaidicere [ 380] . 247. Non dubilo quin baec acribene habuerit in animo Pacbymeree Proco- vellent, questiones qoe a Yecoo moverentur, non pii looum 1.1 De belle Persico c. 5, ubi de Persisesae dignae queintroducerenturin domum Dei,hoc deliberantibus quid de rege Cabade redacto in or- est eccleaiam. An potiua exiatimabimua , dinem decernerent, auotor ait: Ot poeitum pro , eo aenau ut negare velint ' , ' introdnoenda ha3C fuisae in Ecoleaiam, quippe qute ejua quietem turbarent. , * aonat jus provocationis. Alioquin inanie eaaet qu affertur ratio ad 5 5 7 leniendum [P 381J concea . est exnoviesima optima versione: eionia bujua incommodum. Nempe quod tale jua, Hcet a Grsaoia couceaaum, baudquaquam taroen Abhorruere 5 5 6 tamen eorum animi ab effunredigendumin praxim videretur; aemiae veriaimidendo regio sanguine, salisque habueruni asservare curaturo conferre ae Gonatantioopoli Romam Cabadem in castello oblivionis, iia dicto ex; iiter lege, laborioao quae de eo qui fuerit illuc conjectus mentionem tro- et periculoso tot marium trajecta, ad litem suam provocatione illuc traiialatam ibi peraequatnfierivetat, pctna etiam eapiiali iis proposita quendam. Est ergo sine dbio , jaaproqui ipnus notnen pertulerint. Qux eausa fuit appellavocationia ajudicio patriarcbaa Gonataotinopolitani ticmii ejusmodi.Vides in bie, ut rem, sic appellationem ex Pcrside veoiBse. Et fuiese et aliorum Orientalium ad pontificem Romanum ; ibi videturcerta cuetodia, in qnam qui darcntur, cujua juria agnitio profesaioque unum erat etribus de iie mentionem deinde infVrre ullani capitale piecipuia capitibua quae ad eccleeiarum conailiaforet. Pari exemplo imperaior Micbal Palapologus, tionem a Graecia exigebantur. Ea capita bie triflui, dum esset privatus, inPersidefuerat. ut Noeter bua verbie deaignabantor , doeet 1. i , videtar imitatione ueus quem ibi visum , . Primatua papa?, ejuadem inter probaverat, ioetiluisse ut quos Niceensi cuidam aacrapublica commemoratio, poatremojua appelcarceri mancipaaaet, in perpetuum ibi tenerentur, lationis ad eumdem a aententiia Bynodorum aut panec quiaquam orare pro iia aut omnino aatagere triarcbarom. e l meotione tenua auderet. Hanc imitatioQem . . 396. Veoti nomen, ut innuit particula similitudinie , indicans Nicaeen- . Ventos vebemens flaaeab Helleeponlo. sem cuatodiara Paleologo fuiase pro arce aut oa . 405. Non est hio stello, qoam Pera vocabantnomineffiquivalente hie sub dio esse : summa enim a3tate, ut tuno Graecia vooibue . Namnoneataudien- erat, meridiano eole fervente, haud eeset illa comdns Cbriatophoraa Peraona, dum ibi moda atatio. Intelligendum ergo imperatorem ad Latine reddit custodiam qux ietbe vocabatur, quaai auram e septentrionali forte patenle feneatra flan leihe Peraicum, non Grscum vocabulum ait. tem frigua captaaae. Aut ai frigoreaerie cameraj vi Uaad paulo prudentiua oltimug tempore,non merito, a cceli ardore defenai oiaueia feneatrieutebatur, interprea Procopii Glaudiut Maltretus noeter pro refrigerari poaitum fuerit ; ex eo castellum oblivionis Latiae reddidit. quod plerumque flat, ut qus aub coalo aperto j a quo videri poseit ai caau quodam preivieee Pacbi- cent refrigerentur, translatoeo verboetiam ad remerea, dum 1. iv, de ieto eodem agens ergaatulo, frigerationem quas aliter evenit. L. vi, c. 29, raeni n quod ea conditiooe aubibatur ut oefas eaeat tio fit aqux sub dio refnillno semel introductorum memiaae, illud geralse ; quod, et ei tunc qaoque a8tas erat, faciliue castrum aive casteUum ; appeliutelligitur per noctem faotum. At hoc loco diaerta iat. Catn enim de Barlaamo quodam, inquieti ao . fit dici mentio, cum designatione horsa pomeriuapecti ingenii homine, retuliaaet decrevieoe i m - ' dianae. peraiorem eximere aibi aeiuel omnem in poaterum , . 385. Reote MeureiuB docet de illo metum eollicitudinem, quo id aaaeque esae aupremum saorae menaae instratum. Priretar, ait praecepiaee cuidam e aibi fidiaaimia eum Nioaaara abducere, ac ibi - mutn enim insternebatur ariB quod dicilur , , priusquam in ca- , aaora mappa, tuac tantum necessario imponendaaltari, quando non conetabat an illud Mielium indroduceret, oculis privare. fuiasetccnaeoratum. Supra illud, autaupra nudam . 478. Multa toto hac commate '- aram certo eacratam, axtendebatur in praspara4ftta et invicem inconaexa poountur. Exprimun- tione sacriflci linteum, quod appellabant tur enim carptim, aolia initiia aententiarum deliba- dapxa, supra quod videlicet corpus aive iie, qu Greeci, pacem ouui Latinia baud exanimo oaro Domini in euchariatia poat consecrationem probantea, in acriptia Vecci reprehendebaot. Quid pradsens reelinabatur. Id velam corporale Latini antem bic sonet aut quid i i vox , baud in ooamue. Nec plue erat in ipsa funotione eacrificii.
, . . 375. Hio manifeate

1019

. OBSKRVATKWUll U B . I.

1020 ,

At post ipsam ara operiebator tapete" - $, textof pierumque magnifici; unde in illoe usa pretioea stragula otTerebantor, qualis haec fott ab imperatore Micbaele Paleologo primom roagno templo S. Sopbie donata, deinde etjam ad pontificem Romanam misea. Credibileeat ez isto lapete euper aram explicato specioae pepeodieee io fronlem altaria fimbriae, toborom aot nolarum vel etiam malonsm formia diatinctas; ande Heeycbiae , ei forte idem cam
flit, dixerit, qnomodo -

confeeeeris, qoi agens de

etificavit.

( , ioqoit, ' ,
. Proprie vero super tas sacras mensas ponuntur, quas consecrato non uw-

Noo igitar absolote dieit Ifeoraios xa sapra etarni. Vidi autem et accorate perpendi indicatom aGoare eootra Mearsiam Symeoois Tbesealonicenaia locum, qiii sic babet, arae ad taerieeiom inatracts apparatom memorana : ,
' . Quod voealur

PoUox meraorat lib. x, ubi de ornamentis eqoorom. , ioqoit 5 5 8

,

cataaarca, statim ;pod Ulud trapezophorum kabet. Agit de ara otiqae consecrata. Qoas si talis non eeset aat ease noo eciretor, non negaret aaperimpositionem 5 7 8 Deceeeariam . Hanc l o -

. Ita ille, ad sonum referena, qaodnon inve- com Symeonie Tbeasalonicens Goar aic vertit: Interulam vero vesUm, qux ad camem dxcitur, et riaimilitcr ad speciem qnoque pertinuit. Nam alio qni , ntcaoqae bionitibus reepoDsantium superne mantile adepta est. Tria non probo , sonua non maltum ad tibia? cantum accedit. Forma qood interulam, qnod vero tubi ant n o l i n appeDdicibaa epbippioram, mantile, qnod reddat adepta est : nam uti et militariam chlamydam, elegantiam ad - hoc loco est pottidet ant habet. otom babet. Baa appendicea callicnlas eive gal- nomen propriam veli eacri in qno recliliculaa vocabant, quas gloasae veteres nator~eucharistia aive corpus et caro Domini, ee Grsce intarpretantor, ea voce rotondum ali- clesiaatico vocabolo debuerat exprimi. Deniqoe quid et volobile deeignantes ; qualia eraot tiniio- velam potius eat qoo euperoe eancU nabula et malogranata ex ora veatis Aaronica? de- conteguntur, qaale quod oostro more aopra calipendentia, (P 382) Exod. xxxix, 23. Paaaio S. Per- cem ant aacram pyxidera Ghriati oorpoa aot sanpeloai deecribens veetitum Pompooii diaconi in v i - goinem continentessDpraaram extenditur. Declarat hoc mox Tbeasalonicensia ibidem ", inqniena, eione apparentie :Erat vestitxu distinctam candidam, - Sigoificat : sacra habens muliiplices calliculas. Hc caodida videri potest faiaae Heeycbii. Ad cujus C eucharietia snper aram iato qaem describil appaformani , operimentnm ara? et ipaa - ratu ocolia fideliom propoaitodooa indicari Ghristi facile fuerit, multiplici appendice callicularum atatua, jocentis in aepulcro et reaarrectioois gloria elegantar ornata, insertis eliam apecioae U D i o n i b u a conapicui tanqnamln throno.Pergitidem declarans, ut bic Noater memorat. Diveraa a auperiua dictia () fj . Ac catasarca quidem, sive corpcrale ^ docet Jacobua Goar ad Eucbologium . 627, Manraiam corrigi sindaaem reprassentat qua mortuus Chrittus involujubena : aed non persaadal, quoniam quem^lau- tUS est. , dat fondum aententiaB 8ymeonem Theaaalo- . nioenaem, poatquam coneului, baud faventem ipai , , Ulud v*ro reperi. Ait in eo errare Meuraium quod (boc est ) ul glorir* amidxis (partim Don ars nodee, aed aupra - bic addit de soo interpres neacio quare), nti et q*i ateroi aolitum aaserat. Atqui non boc sim- dum superponitur (sanctie velum) oani aolet Psalpliciter aut noiveraaliter Meuraiua aaaeril, aed mus demonstrat, dicens: Dominus regnavit, decorem tantum qaando non conatabat de consecratione induit. Hactenua Tbessalonicensis ; ex quibus ejos nltaria ; cojua aaaerti teatem producit Manuelem JJ verbis apparet nibil Mearaio Thesaalonicensem patriarcbam in baec verba : adveraari, aed potioa refellere ipBura interpretem Eucbologii, in eo qood ad ordinem lotiooie aacre , ' mensaB, p. 627 maotile fuiaee dicit, illud . Anlimensia omnibus imponi sacris men- prsterca confundena cnm , qood illi neutiquam coDceeaerim, niai tealem laudet. sis necesse est, sed tn eas de quibus non est notum,
9

consecratx sint necne. Addit atatim

[P 383) . 452. Quasnoa bodie vulgo dicarationem : ceses vocamue, Graaci dicunt, regiooee epiacopi cujasque ditioni ao potestati ordinaria . Antimensia enim consecratarum sacrarum proprie eubjectae ; nam dioeceBievocabolum latias meruarum locum obtinenl. Unde concludit: olim patebat. { * , . ubi perspectum est aras esse con . 66 sccratat, opus antimetmis non est ibi. Addit et . Hoc eat Arsenium patria> aliud teetimonium Nicepbori Homologet aive cbam. Sic duo codd., Vaticano omiltente, ut so-

i<tti

1022

let in obecuria. Manifeete hio memoratur patriar- A. . 256. Videtur boc loeo nove chaqoidemExautorianorumdiatinctua a patriaroha poeitum pro coercere el castigare verbu aspire alieimpiioiter et ' sic dicto. Exauctoriani quem. Vide voces et , qoi dioerentur, auapicari licet ex bia qua tradit nam ex ibi diciis patebit ratio intarpretationis mes. Meuraiua verbo , ubi docet ex Suida [P 384] . 288. Lego bic dici mis a verbo aatia inusitato i l l sionem nUlitia. Quod et innuit Leo in Taotioia quidem, non tamen abhorreate a atylo bujua scriConet. 20, militaree dividena in doo genera. " ptoris antiquarii, ai quis alius, et fastidire obvia, , ait xal eectari avia palmarium putantis. Forte in legerat . Hino videlicet vocabanlur apud L X X Jerem. xx, , hoc eat, ut qui emeriti aut aliia idoneie causie legitime miaai Heaychiua interpretatur, , ut Suidas, a militia militum privilegiia gaudebant. Inter qu . Satia boo illi fundamenti fnerit ad versuapicari lioet et hoc foiaae, ut ubivis agerent, bum fabrioandum, ut alia paasim mulla DOD a looi episcopo, aed a patriarcha in 5 6 0 api- Nam quid *hic aliud, quod ad rem faciat, commiritoaliboe penderent. Quare proato babebant vi niacamur? Codex 5 6 1 Barberinua babet cariam patriarcb, ad qaem illo abaente recurre- j , Allatiaaua , Valicanus , rent. Quia vero ubi erat imperator, ut tuno Ma ut in aimilibus aolet, pro eo quod non intellexit, gneai, magnue erat exautorianorum numerua, et alia omnia neo aententi conaentanea aubjecit. cnm illis propatriareha propriue ipaorum,ad buno Manifeatum aulem eat neutram illarum vocum eongregati proceree mittunt ut patriarcbam, cujus buo quadrare, Neo aliud occurrit quud ad mentem erat vioariua, acceraeret Nicaa, quod ejua opera et auctoris tolerabiliter ae accommodet, quam auctoritate praesentie rea dequa tractabatur egeret . Hc opinababar in loco perplexo, doneo quid cer, . 286. . S i tiua occurrit, oon neaciena tamen poat captam a gnificat non ordinarinm et proprium fuisae bunc Latinia Conatantinopolim et mortem Joannis Ca- Proconneaiaa eocleaia? paatorem, sed hoc in ea promateri, aub quo patriarcba Greci ex ea urbe pulai tempore ofGcium exercuiaae ex commiaaione aut per Latinoa aunt, eleotum ab iiadem Graecis im- delegatiooe, ut loqounlur, precario et coaceeperii aedem Nic habontibua patriarcham titulo aione, quae bic vocatur; uti et p. 360, nihilominuH Conatantinopolitanum, qui saciiapr ubi de quodam Latino epiacopo quondam Crotonaa sideret, Miobaelem Auctorianum,qaem alii Sauria- acribitur, voluisae imperatopem nom vooant ; quin etiam Araenium boc capite ot commendare ipii ecelesiam adminimemoratum, qtii a Micbaelo Auloriano aeplitnue eamdera patriarcbalem Nicaeaa aedera tenuit reperio strandam ex delegatione, non ordinaria potestate, Autorianam qaoque dictum. Sed quid haeo ad cum is ecclesiae quam dudum fuerat sortitus, cura 4 , de quo hic mentio ? jam vacaret. quaBrendum igitur ampliue, niei quie conjectura . 294. Iia eod. Allat. , ex quo a me priua propoaitaa acquieacendum puter (). putavi corrigendum Barber., qui exbi . 298. OTov bet. Vatic, clare Allatiano eonaentit. Suot aalem . Repelii et 1. , c. 6. Non poaui boc verbum ea quae ab aliie vocantor boo catalogo ut lectorem decerem quid valeret, a Meoraio laudatie eo verbo, nempe sudariola aut (confido enim i d ipaum ex Horaeri lectione didi- linea aegmenta, qus ligatia iotua oerto Dumero ciaae, apud quem , , . 252 legerit. ' nummolia materia) diveraaB in plebem confertam . ubl Didyjaciebantur solemnitatibua oertia. Jo. Cantacuzemus exponit, , , ), aed ut admoneam nus, 1. i , c. 41, p. 125 ed. Reg. , , , fi * , , . OC ebt
1

de genio Pacbymeria, quem delectat verba vel eemel poetarum cuipiam veterum uaurpata in oratione sua ponere ; qua? una ex caueia eat ejus obacuritatia. Sed et buo praeter Homeri auctoritatem novat, ut verbum apud illum neutrum ipae activum faciat, Non enim Homerus poauit ut Noater. Et ai qui id refert, eimplex quoque bujua , , idem priDcepa poetarum abaolute aine regimine caaua poeuit lliad. , . 105, ubi . . . .
, uon autem

ut bio Micbael Palaeologua a Pacbymere inducitnr. ^

ex versione Pontani nostri : Die quo imperator uncius templo exit, ab aliquo ejus optimatium, qum ad hoc elegerit, in populum jaeiuntur qux vocant epicombia. Sunt autem fasciculi segmentis linteu illigata habcntes numismala aurea imperataria tria totidem argentea aut plura. et obolos asreos
%

() Hio locus citra causam nimia turbavit homiDem doeium \ nam si diTidaa, acribaaque qui em Autorianorum famiUa trant, omois eTanetcot dif&cttltaa ooTiLxaiDB m not ad Itttamenlum Anenii

1023

. P06SINI 0B8BRVATI0NUM LIB. I.

1024

totidtm. Hfflc ille. Ex qoibue obiter collige c u r A Y " , auri non flat in noatro Pachymeriano loco men- , tio, eed argentuorum duntaxat aereornmque num- , Haec ibi aliaque, in qaibos si mulorum. Aurei scilicet nummi largitionibns im- cui forte ie auctor videatur poteatatem hoc verbo peratorum causa et nomine factis reeervabantur : indicatam extendere latiua qaam ut poaait contibflec autem patriarchica erat, non imperatoria epi- neri intra terroinoe aacris canoaibua et exemplis ortbodoxorum priocipium dudum fixoa, praasto est ootnbiorom aparaio. idonea ia contrarium exceptio : nempe bominia . 353. . Duo ultima verba Vatic de more - Bcbiamatici, qualem se Demetriua hic eodem iato bia aliia commutat : acripto palam declarat, auctoritatem nihil legitime . Significat auctor hunc legatum praeecribere contra doctrinam catbolicam. . 225. Agit de sacerdote qoi atcralia Serbis dissimulaaae in tractando prius oonventa et stipulata inter imperatorem et eralem, tentaverat benedicere nupttie eine facoltate cbaraatuto iiia ailentio legendo, ne mentione facta i l - tophylacis, cui ideo in poenam auspenaio a funlorum ea rata habere videretur. interpre- ctioDe aacerdotii irrogata ait. Est ergo tibus Homeri eat , ' , c eccleaiaetica notione, quod juria canontci con. Unde eet 5 6 9 [ 385] maligna eulti suspensionem 5 6 8 vocant, epeciem ecclelux. Ilinc valebit obsecurare, caligine siaetics cenaur excommunicatione minorem* Quod etiam indicant verba mox sequentia: offundere, artifici ailentio ivolvere.
9l

. 261 . vox eet compoeita ex et . ad

, ' . Quibus aigni-

eigniflcandum prinoipem oognitorem , hoo eat, ficatur imperatorem re aibi nuntiata ita exarsisse, eam cui ia primia oognoacendi de re aliqua quaei non suspeneio illud, aed excommunicatio jua competil. Aptum vooabulum ad explican- major fuiaaet, oonfandendo epeciee graduaqoe dam principum aut magietratuum eaecularium i n - cenaurarum canonicarura. Vaticanus aolitaliberterventionem in aynodie ant caetibua eccleaiaaticia. tate hunc locum , pro illis verbia Non enira iia prffiaident ut judicea cum jure auffra- . . . . , sio scribens : gii decisivi, aed intersunt ut teetea, eolo cognitio- nie approbatricia arbitrio decretia auctoritatem . De auo addit mentionem patriacbae. [ 386] . 321. conferentea, et ad exeecutionem robur Bfflcularea poteatatia adjungentes. Ubi notandum primatum C V*tfi* < . Hinc, praater ea istum [oognitionis, qui competere prinoipibua, non quaa de hac voce notat Mearaiua, intelligimua eccleeiasticie hio dicitur, eeae reepectu cflaterorum introductoree aive admiesionalee imperatorom aui ordinie, hoc eet laicorum, inter quoa primia hssteriarehos dictos, quod nempe tribuni pretoriaipais coovenit talia noese. AJludunt igitur bsec norum, quibus proprie id noraen convenit, plenoatri auctoria verba ad veterem memoriam biato- rumque isto admittenti ad principem officio fonris eccleaiaeticae, quee Gonatantinos. Theodosios, gerentur. Marcianos aut ab bia miBeoa legitime praseedieae . 292. oonciliia fidem faeit, iato nimirum quem expoaui , nempe Joannis et Theodoai liberoram modo. Quare vox hio univeraim et inde- Marth sororia imperatoris. Gap. aequenti de eafinite eumenda, quatenua non banc determinatam dem Nostongonisaa loquena Noeter habet iternm, pewonam, eed quemcunque ad imperiale faatigium . evectum indioat. Participium autem ei adjunctum, Quid ait hoc loco , clare docet Eosta, deaignat jue talia cognitionia ot prs* tbius ad Uiad. , . 1283 ed. Rom. aentia arbitrii in eccleaiaeticia coatibas, uau anti- . Filii quo et patrum Eccleeia veternm consensu, prin- rj tris cjusdem, sed matris diversx. Rea porro in prscipibue competena. Reperio ueum hoc vocabuloin eenti aic babuit, ut diserte tradit Pacbymeree eadem ootioae Demetriam Chomatenum archiepi- Bub fioem c. 19. Tarcbaniota, vir Marthea et ex ea acopum Bulgariaa in respoDaionibue ad Conetanti- pater Joannis et Tbeodosiro, ex priore axore genum Gabasilam arcbiepiecopum Dyrrbachiensem, nuerat antea Noatongonisam, cui videtar ad diarelatia a Leunclario 1. Jurie Groco Romani, p. tinctionem maternum familia) nomen adbsBisae. 316 et aq. ed. Francofurtenais an. 1640; ibi enim HIBO eo notavimuB qaia in vulgaribne lexicis baud hffic leguntur : satis diaertim exprimitur baeo iatiae notio vocabulL . 407. Etai videri poteat agere auctor de benedictione a patriarcha poat perceptionem * antidori, hoo eet, ut aua looo demonatravimae, ^, panis benedicti, accipienda, tamea verieimiliae eat , vocabulo panem ipaum beoediotaDi bie icpos . 'significari, ut hieloriouB expreaaerit,

GL0S8ARIUM.

1026

dum et ei diatinote meminit .... . quo ejusdem uniua rei vocabula continuane. Reti- Videe bio olare nui porro Latine nomen eulogiae, quippe in hac dietinjaii duplicem vim verbi , quarum ad notione Latinia ecclesiastice scribentibus tritum. mentie aorimoniam una, ad corporie ac valtus Unum affero exemplum plurimis passim occur- speoiem pertineat altera.Juxtaprioremnequaquam euris, ex decreto Pii pape ejus nominia primi,quo hio Pacbymerem locutum euadet, quod si inconputatur hunc usum sanxisae benedicti panie in sequene promptitudinem ingenit nimisac morboecelesia distribuendi hie qui adEucharialia? perce- SflB cardis effervescenti tanquam proprium effeptionem parati non easent. Id sio babet Concilio- ctum aasignare, praasertira cum mox addat rem rum tomo I, p. 234 ed. Reg. De oblationibus qux planeoontrariam, nempe fuliginss ex isto cordis inoferuntw popuLo, et consecrationibus qux supercendio cursum in verebrum perlatas rationis in sunty vel de panibxu quos deferuntfidelesad Joanne eccle- Augusto usum perturbasse. Haec enim eat aensiam, vsl eerle de suis, presbyter convenientertentia partes verborum illorum : incisas habeat in vase nitido et convenienli, ut post <, missarum solemnia, qui communicare non fuerint parati, eulogias 5 6 4 omni die Domintco et in diebus , Quin et dum reputo Pacbymerem festis exinde accipiant, quss cum benedictionis prius anliquitatis plenum potias in ecribendo lectione faciat. Haac Pius papa et martyr,Ex quibus vides cur reepicere quid apad auctores viderit quam curare exclnsus participatione eulogie in feeto S. Georgii quid minue ipso triLua in veteri erudiiione lector Michael Augustua dixerit, , fe- intellecturua statim sit, in animo, cum haeo chart stum tnfestum celebravimus. Hoc eat: non id feriillineret, babuisse aimui illos Homeri versue iliad. mua quod fleri feeto die ad ejus legitimam cele- , , brationem fas est et ueus eccleaiaeticua poecebat. simul Plutarchiex libro. , . 32. Sio Paobymerea, oaoeam morbi ' , locumbunc dejuvene progreaaio jam in eiudio virtutia : qno gravi ei longo laboravit imperator Joannes Laacarie indicane, aoripeit : ' , 2,
. " , , . HflBC ego () , ' , , cum
>

in primo cruentam rubedinem, in altero verecuoi n bunc modam verteram : Origj ejus versimiliter dum ruborem faciei, conjuncta cum vocabulo impuiabatur naiurali effervescentiae cordis; quam et videret, illud in sna scriplione posuiase anicausam ei fuisse reor ruboris in vultu flagranlis. mo indicandi coospicuum ardorem vultus flagranSuperhis, editajam priori parte illaPachymerianaa historiae, conventtme viret dignitate illualriBsimaa tia, qualem in Joanoe Lascari ex cordia inflammaet ingenio ao eruditionee praealana,idemque buma- tione, ut credebat, ortum obaervaverat. nissimuB ac mei looge aupra meritum amans: et . 5 H . Ad vocem baec anmirari se dixit quod , quo vulgo inge- notat Meuraiue : Sic dicebatur quff in nium iadustria, bona iodoles; inclaaaicis auctori- consecraiione olei psallebatur septem sacerdobua aigaatur, ego ad vallus raborem contulerim. fi'6'u. Eruditua interpresEuobologii notia ad Huio ego gratiis prolixe babitis, et ex vero signifl- . 451 aic scribit: Passim autem rursus catu docilitate mea ad obtemperandum recta tno- vocatur quasi dicas (non olei consecraiionem, nentibus, ostendi quid secutus a nota vocis ejue ut barbare Meursius in Glossario) oleum cum notione deflexiesem. Et iile me audito, innuere oratione, eomposilii ad invicem et vonon estgravatuB eibi aatisfactium. Quia veroeru- cibus. Ha?cille;qui vereor ut tam facile preeatet ditia quoque aliis lectoribue eimile quidpiam oc- aBquitatem BuaaoaiiBuraequamMeursiueab interprocursu ejua loci venturum in mentem est credibile, tatione aua barbarici notam eluat. Nam revera qu 1 1 1 i respondit, palam hic exponere operae pre- tota Cfieremoniaac ritue multiaorationibuB acbenetiam pntavit. Non me latet adaptatum bo- dictionibus conatana qno conaecrabatur oleum, vocatur. Videtur autem auctornotarum mini plerumqae sonare ad Eucbologium tdem boo loco paaaua, quod hu , industriam et facilitatem manilua [P 387] contigisee refert Gelliua 1. vn quamdam aoris ingeoii. Sed et acio Heeychium Noctium Atticarum, c. 47, grammaticocuidam cele expiicareper ckpaiovformosum.Formffi autem bri a iaterrogato de notione vocie obnoxius. partem in vultu quis neget ruborem ense ? et quid quo sio ibi Gellius Bcribit: Qua vero ille grammaiialiod ad forraam pertinens cusfinitioneusus est, ea videtur in verbo tam multi, ex naturali fervore cordis, quam ruboren hic dici exsistere verisiinililer comminisci potui? plici unam tantummodo usurpationem ejus notasse. Recte Eustbatius ad lliad. ,.172 ed.RoED/ Sic enim etP. Goar, cum plurea speciea faerint, omnia ad unam trabit, eam qua oleum ad , .... uactionem infirmorum parabatur; a qua tamen .... ipse alibi diveream memorat p. 441, cujue '

1027

P. POSSINI OBSKRVATIONUM LIB. I.

10

eive ofiloiam ao oonaecrationia ritam edi- tum se vidisee ait,etei au collectiooi non ouraverit inserere propter euapicionem cujuadam in eo et auperatitionia. Gerte hoc quoqne cujua hio Pocbymeree meminit , tum ab illo non immerito Goari, suspeoto euoheleo pro raortuie, qaam Graol vocant , lum a consecratione olei pro infirmis, manifeete diversum est. Quin docuit me eruditiaaimia Allatius usn obtinuisse apud Grsecos ut quidam ritue / vocentur, inquibue nullue olei U8U8 intarvenit, uti exempli gratia aliquando,inquit, florem aut ramulum sancti oujuapiam reliquis aut imagini preecipuae [venerationis admotum ad a3grum deferunt, qutconfidene eancti ejus precibus juvari, eo flosculo, ramo aut etiam linteo dolentia eibi membra contingit. Hoc, ot qui vidit fide digniseimus testatur, appellant. Neque bic mentionem ao proprie, et figurate ueurpari putant, quatenua olei aymbolo Del, quas bis ritibus imploratur, misericordia designaretur et somitur. . 519. Agit de Latinis captis ad Belidagrama,quoaConatantinopoIim duetoa et illic oetentatos plebi, deinde ait hietoricue in huno quem vocant Zeuxippi carcerem fuiaae concluaoa. Nullum vidi idoneum auctorem qui fuisse Gonetantinopoli oarcerem sic dictum doceat. Procopius, l . i Pe bell. Pers. p. 70 ed. Reg, et 1. item De xdif. p.23 6/nei publici meminit quod vocaretur. G Nicephorus item Gallieti.l. ix, o. 9, p. 697ed. Parie.

nulla restare veetigfa Zeuxippi teetatur Gyllioe), rudera in porticum efformata, juxta qoam epatiis vacuis aepto circumdatia maltitudo hac oaptorum bello Latinorum, quam nrbia ordiaarii carceree minus caperent, conclusa tnnc fuerit et hflec a noatro (aubaadi ) ) vocata. Sic bodie apud Algerium, ex veteri lol csesaria deformatum nomen, a piratia oapti eaatodiuntur ia balneo, nel bagno, proatab expertU didicimus. in titulo captis 42, I. , (.)
, et eimiliter in tilolo 0. 13,

. Esee hoc nomea non propriam gentis, eed appellativum, ot fttft et , quibus isios aliaa vocabulie iadigitat Noster, manifeste parte ex fine capitia 43, ubi eic
legitar ia Allatiano

. Ea quoe dixerat, jam vocat, hoc eat, jugum incolentee. Barberious tamen et Vaticanua vocem { bic quoque retinent. . 351. Quid aliud interpretemor in comitatu virgiaie regia quam eemiviroe eunuchoe, miniatrare in Oriente principibue feminia aolitoa ? . 211. Orat imperator exoommamcttus patriarcham

. Hic peculiarem et eccleaiaetictm babet notionem, eigniGoans opera qaae vocant satisfacliOy puta jejunia, bumiliatiooea et similia rei magni et publici criminie ad expiationem canonioam injungi eolita veteri Ecoleai diaciplina. , publi- Quare hic id ipsum eat quod Latioi eccle* cum lavacrum conspicuum ei maximum, siaatici acriptoree poenitentiam vocant; ati pm fuisse nominatum tradit. Thermas aSevero tenles, qui culpas expiant, eopplioiie, conditas haa ferunt in templo Philoni, S. Baailio et aliie Graecia dlcuntur. Talem Jovis eqaos jugentie seu curra eubjanctis equis apud Pacbymerem esee aigniflcatum hujaa vocif, tracto vehentis, quod vox indicat, for- demonetrat quod iafra eodem capite patriarcba taese eio dioto qui tali epccie Jupiter olim in eo imperatori Qtpxmiav . Et paolo templo efflctus videretar. Ex veteri porro i!lo poet heac p a t r i a r o h ad imperatorem verba recifano vocabulum receotiori Thermarum dificio ei tantur: : ad verbom adjuncto adbaeeieae apparet. Eatque id verisimiliua fac paenitentiam et accipiam. Unde raox vocatur quam quod alii auapicantur, a Zeuxie pictoris ta- , et additor eam quadam eqoabulia, qualee illio proatarent, locum Dominaium. litate respondere gravitati criminia debere. Statuia enim et aignie fuisse vtdetur insignior [P. 388] . 225. Quid sit boc loco quam tabulia : vide qua oe loci ejue ornata exquU D et merito quaeritur. Vir erudiaitissimo collegit e reteribus Petrue Gyllius 1. u tu8, edUor et illaatralor Euchologii siva Ritualis De pogto. Constan t., c. 7, ubi prolivum exbibet Grscorum, saera registra interpretator catalogum statuarum illic electarum. Prequentari et in registra recentere. Describens enim solitum concursu curioeorum indioat Nazianzeaua in Euchologio p. 268 et aequentibua opaacolom orat. 25, ubi Zeuxippum propterea vocat novam cui tilulus est ;, Jeruealem, quod templo a S. Heleoa in Calvario bfflc ex eo verba de chatophylace,Iv coadita ei nova Jerusalem vooato splendore ae , eic Latine magnificentia non cederet. Quare eolus Pachyme- reddit: Sacra insuper registra fnatrimoniorum perea articulo fem. generis nes se habet, qux postquam in registra recensuerii dixerit, non plane oomperi. Suapicabar po- Huic expositioni meus me vetat aoctor aoqaieacare, sterioribas temporibus, collapsa vo parte anti- dom bic ^ fuiase ohartopbylacisat quarum balnearum (nam ante hoe centum anaos nutu arbitratuque duntaxat ipeiuflistequecunqud

1029

GL0S8ARIUM.

1030

eccleeia rile matrimonio junguutnr; id qaod du" dam ante me docuerat Nicephorua Bryennius Cear eub flnem librini Commentariorumame nuper editorura, ubi narrane illegitimas nuptias contra magistratuB eat: cui propterea vix est ut credi omae fas attentatas a Botaoiate invasore imperii poaait attributum vice et honorari cum Maria Augusta conjuge Micbaelis Duca3 eoiio praerogativae penaum ao laborem non solum penes deturbati adhuc viventie, refert, com jam sponsi habendi registra matrimoniorum, aed etiammanu ambo in eccleeiam venissent, eacerdotem qui adeam propria conficiendi, nomiaa Dubeotium in registra unionem peragendam paratue fuerat ( recensendo, ut idem interpres loquitur, reddens ) collegisae ee 6t quaDtum vocabolum , quopropriam chartophylacis piaculi conscieceret el reputantem,ai bigamum,cofuoctionem Graecus ecriptor deolaravit. Atqui heeo jue etiam eecunda uxor adbuc viveret, cum muliere cujus ilem maritue adbuc auperates esaet, quidem munera 5 6 6 n i h i l honorificum aut tanto eccleeiasticabenedictioneconjungeret, [389] cunfastigio dignum habentia actnarioa potius ac vulgares soribaa vel ad aummum tabularit cuetodes ctatum esse prodire ex altari; tunc atitem oonciliadeceant. Longe aliter Thesaalonicenaia Symeon g torem567 sacrilegarum naptiarum lsaacium Gajquid auctorilatis circa matrimonia cbartopbylax sarem alinm ietius loco eacerdotem aubmiaiaae, exercuerii indicat bis verbis: , qui nuptialis ritus c&remoniam peregit. Hso Briennius Gsear, qui paulo * legitime celebrentur ante functionem eamriem verba designamatrimonia curat. Porro instittitione Cbristi, qui matrimonium ex civili contractu in eacramentum verat, de aastu ac 'scrupulo priorie sacerdotis sio evexit, ut id rite perpetretur opus est aacra aliqua scribens: ' ecclesiastici miniatri functione, qua, ut Evarietua , ubi antiquissimae pontifex epist. ad episcop. Africanos idem est quod : utrumque auloquitur, nubentes suo tempore sacerdotaliter,tem ut eignifioat eaorum illum ritum quo sacerdoe illos eponsos in matrimonium conjungit; qaem mos est, cum precibtu et oblationibus sacerdote benedicantur. Hujus beaediclionis cffectua qui eit,benedictionem ab antiquis ecclesiaeticie scriptoridocet Siriciua item poatifex, epietola ad Himerium bus Latine vooatum vidimus, \n quo tamen eet Tarraconenaem, c. 4, ubi interrogatus si desponsa- prsterea observandum et aliam benediotionuptialem, qua3 conjungibus per verba, ut lotam alii puellam alter in matrimonium possitnem aeciquieolent, de praeaenti ratojam matrimonio a aapere, respondel : Hoc ne fiat modis omnibus inhibeC cerdote copulatie aolet adhiberi; de qua intelligimtu, quia illa benediclio, quam nupturx sacerdos lur illa qoaeatio quam tbeologi movent, An sil pecimponit apudfideles,sacritegii instar est, si ulla catum consummare matrimonium ante Eccleiix transgressione violetur. Hancbenedictionem praesentibus in eccleaia sponsls a aacerdote conferri anti- benedictionem, etc. Vide Sanchez. 1. iu, diap. 12. quissimi per omcee eccleaiae moria eet. Goncil. Caaterum prior illa de qua diximua benedictio est quae bic et vocabulia expriCarthag. iv, can. XIII : Sponsut et sponsa cum bemitur. Huc facit Georgii Acropolitas locua, Hisi. nedicendi sint sacerdote, parentibu* suis vel n. 33: *: . paranymphis ofterantur. Quia vero episcopi eet designare aacerdotem. quem pottssimum velit ista . sacra circa conjugea cceremonia defungi, patriar- Agit de nuptiia Theodori Junioria Laacaria cum c h Conatantinopolitaai bano proprie curam char- Helena filia Aaania Bulgari regie. Adde el titulum topbylaci sive cancellario aua demandaverant, ut can. 6 Neocaesarienaia recitati a Mattbso Blaetare yel ip86 per aeee eponeis boc modo benediceret,vel verbo , qui eic babet: sacerdotem eligeret qui id faceret, adeo u l citra . (1) . 464. ejus aeaeneum ac juseum nullus presbyter id rite ac Iegitime posset agere. Hoc esi quod docet hic , eto. Ait imperatorem, oum Noater, dum ait esse chartophylaois videret quoadam inconeulto zelo improbare concordiam cum Latinia initam, congregari juaaiase , episoopoa stne facultate ac mandato ejus adhioeri sponsis omnea et monaohoa; tum ipaum in illo sacerdote ullo nupliales benedictiones. Quare conseaao ille medium orationem iooboaeae, rogando ex Ichnelatae Parabolicie, cujua loci ad hoo tempua opportnni pleroeque ipaorum recordari confidebat, , sacerdos quidam qui citra potiua mallent imitari avide pra3featinantea mandatum ac nulum chartophylacU sponsis ne benedixtrat, suspeneionia ob id poena est multalus, ut quam prudenti patientia mataritalem occaaionura mox Pachymerea subjangit. Est igitur et rerum exapectare oeeaando solitos. Multos dies, ne dicam bebdomadaa, in hujua aum loci meditaeacra funotio aacerdotia oirca aponaos, qnando in
D

demura siot Eierologimflerent.Hesychius esae docet , decora aut privilegia qua? exiraiedebeDtor alicui dignitati. Splendidus in primis ac prsecellens chartopbylacia

(1) Cf. Gloesar. alter. . .

1031

. OBSKEVATIONUM LIB. I.

1032

tionevereatas. Cajae cum Intelligendi una epee et ratio aita esset in notitia eoriptoris in eo laudati, totum me dedi inveetigationi istorum ' hic memoratorum, ignotissimi tum mihi
operis^uoaderDditiesimusjoxtahumanissimusque

Leo Allatiue 6 primo indicium, deinde etiam copiam perrari ejas et Latinis prorsus hactenus incogaili commentarii fecit. Totum avide perJegi: quin etiam, quod sic expedire vieum eet, raptim Latinitate donatum in harum Observationum appendicem conjeci. Ibi videbit, ei tanti judicet, etudioens leotor quem ejus bic indigitat imperator locum, dieeertatione parabolica eexta, qua fabellis ad id aptie eultiiia tradacitur eoram quos ipeis sbitim exordiis loagorum negotiorum impatiens 5 6 8 abripit aviditas ad fiaes euccesaueque praBvorandoa. Hic agendum mihi puto de nomine , quod cum tanquam proprium iatius vel auctoria vel operia ponatur, neutri tamen ex origine oonvenit; qu mihi fuit cauaa illud ab ejue titulo in Latina iaterpretatione removendi. Primue vocabulum ac hunc librum appellandam adbibuit Gracua illiua interprea Symeon 8eth, imitatus, ut ipae ait, aed ex parte duotaxat, Arabem innominatum, qui ex Peraica dialecto, in quam hae parabolicaa disaertationea Perzoea ex Indicia originibua tranetulerat, Arabice illae reddena, operi t i tulum irapoauit oompoaitum ex nominibua duarum pereooarum, quarum dialogua majorem implel partem di&aertationia primae ut ad secundam etiam exteoditur. Earum Indica vocabula qu fuerint, nescimus ; quorum tamen ut propriorum retineri sonuset aliarum litterie exprimi debuerat linguarom. Ac ne illa qaidem memorantur qna? in aua interpretatione PereicapoHait medicue Perzoes. Primus Arabs, qui aecundua interprea [P. 390] fuieee dicitur; non aoium duoa ietoa interlocutoree Arabicia ex origine vocibua indigitavit biaee Cyliie et Dimne, veram etiara operi quindecim dtseertationum univerao eaedem pro titalo praspoeuit. IdconBtat ex admonitiuncula AJlatiano codici prefixa, qaam hio deecribendaro duxi: , , , , . "

Pereica et Arabica, quaa fuiase divorsaa poaimui, non una revera et eadem fuerit veraio. Dicitar enim hic tantum librum huno exlndia inPereidem delatura a Perzoe, ita ut quod additor de tranelationein linguam Arabicam, tribui eidem Perzoi queatet intellig? veraumab eoArabiceGboaroi oblatum et vulgatum in Peraide fuiaae.ubi fortelingua Arabica non incognita vulgo faerit. Verum omnem ambiguitatem tollit quod ad calcem operis eubjuogitur ab ipso Graeco interprete Symeone 8eth, post quintam decimam Diaaertationem aacriptam his
plane verbia: ' , . 5 9 , , ' 1

. eat ad verbum : Uas 15 sectiones sapieru medicus Perzoes transtulit ex Indiea m Perticam dialectum se deportalas ex India regi Chosroi. Ex Persica vero in Arabicam versm linguam sunt, Arabica demutn nobis in Grxcam. Et sunt nos usque in kodiernum diem ad uiililatem legentium. Ita ibi. Unde manifeatum est Peraicam qua dicitur Arabicamque veraionem fuiese plane divereaa. Cum aotem, ut ex prins deacripto ejnedem Symeonia prologo conatat, titulua CylUe Dimne Arabicae veraioais proprius faerit, uti et ipsa iila vocabula Arabica ex origine putantur, dicendam est et Indica arcbetypa et Persicam a Perzoe concinnatam interpretatiooem vel caraiaae titalo vel aliter ioaisripia apparuiese. Unde quivia eqoos conceaaerit nobia, qui non interpretatioDee Grccam aut Arabicam, aed opua ipeumortuprimolndicum Latine reddimus, neceaee non fuiase Arabice aot Graecffi nomenclationis babere rationem,prae8eriim cum ea parii tantum operis, hoc est duabue duntaxat dis8ertationibu8,oonveniat, quibas Coronati et Yestigatoris colloquia recitantur. Quseivi ex magiatria ArabicaB lioguaa an Cglile et Dirme Grsce
, hoo 68t Latine tm-

natum et vestigatorem signifioarent. Reepondernnt in Cylile quidem agnoacere ae aliquid quod coronm notionem redoleat, Dimne nihil repenre quod ad yeetigii aigniflcatum yergat. Ex quo fo> tasse Baepicari lioeat mendum exscriptoria ia ieta peregrina voce reddenda, sicut omnino inease videtur in particula , prout illacum Arabicisooojungitur vocibus, cum Graaoa sit, Gredibileeal enim . Hc i b i ; quc atc Latine aonant: Li- Sethum scribentem Grocis cbaracteriboa Arabiber physiologicus delatus ex India et aatus regi Ckocnm titulum poauiese : illad aasroi in Perside quodam Perzoe sapiente et medico, iem , qan copula eet Arabibas. Grascus librairanslaltu ttiam in Arabum livguam,a Symeone riuain oonverterit. Refert doctissimus Allatias vero magistro et philosophocognominato Sethln Grx- de Symeonum ecriptia p. 184 prodiisse diatriba corum diuleclum conversus, vocatus Arabice Ferraria quidem an. 1584 quamdam bajua operie interpr*Cylite et Dimne, Grgece vero Stephanites et Ichnelates tationem Italicam multia looie mutilam, in cujoi Habet autem fabula* permultas et omnibus homtnibus prologo legatur hunclibrum ex Indica id Agareoam utiles. Video ex hia verbiareetare dubium lectori,an linguara a Lelo Oerano 8araoeno veraum ftxxsst',
t

1033

GL089 RIUM.

034

ridiculo errore, ex eo nato quod liber idem ab Arabe interprete Cylite ti Dimneinacriptua fuerit. Id valere potest ad comprobandum meum consilium alieoaa ab originibua nomenclationia removend, ne aemiliter erraodi cuipiam simpliciori darotur occasio [P. 391] existimaturo fortasse ichnelatcn nomen ease auctoria, qui primus hoc opusculum condidit cum id ainecerto scriptoris noraine editum in India Symeon Setb innuat, dum scribit initio praefa-

Jittera3wra?3ine additoappel!antur,vocabulo etiam Grecis uaitato. Uaurpat et alibi Noster

hac notione, 1. v, c. 19 : ; et C. 20: * , *

. Denique ut alia omittam loca,

I. VI, c. 24: ' () .

ria miasua fuerat et a cujua dominio, ut paulo ante dixit bietorious, deficere incipiebat, 5 7 1 auaa res agena et sibi proprio vindicans quaa bello acquispecimensapienlixlndorum veterum nuncupare570 rebat. [392] Agitur ergo hic de Tartarorum prinpotuiaae. Sed de hic jam plus aatia : alia enim vocipe, qui rnagnua Ganea hodieque appellatar; lib. cant. v, c. 5, ecribitur hoc vocabulum per etinflecti . 328. Retinui caballarii vocabu- tur lum in veraione, idcirco quod exiatimavi haud aine cauaa Pachymerem iata voce bic uaum potius quam . 303. De Barbam et Tzuila Tzycanjpais notisaima et obvia . Nempe caballarius dala3 ab impcratore mandatum refert, ambos coneuetudine jam tum illiua teraporis non quem- , ? libet equitem, eed icaignem el primarium aonabat , <*. Video bic eratque (id quod hodieque in Italica iingua indo pro ipaa urbe Niceea poaseaocipi: nam Juatinianua ducturo peraeverat) in eo verbo nobilitatia quacdam Novella 128, vocem aynonymam voci eraphasia, minime oonveniena equiti gregario. Ita- videtur indicarc, dum scribit que cumNoater ejuadem hujua ioitio capitis buno . Quod si recipitur, aenaue loci ait i n modam ecribit, juaaiaae imperatorera excaccari Barlaamum etTzui , iatelligeudue est ejus viri lam in itinere priusquam Niceam intrarent. Et nobilitatem claritatemque isto nomine aignaaae. aunt exempla ainriliura exccationum obiter factaNec mibi est iocredibile treceotoa istos cxeo equi- rum, ut Baailacii ad looum Glempinam dictum prope fontem ab boo caau deinde nominatum l u m genere fuiaae, qui uau bodie militiaa Gallice , ut fert Anna Comnena, 1. r. His maisires magistri dici eolent; quorum videlicct tamen apud me obstat primum quod in illo juetiunusquisque alioa equites aub ae raerentea duniant loco particula non expositive, eed disjunctai. . 209. Ita constanter acribitur hoc otive videri poteat uaurpata, et aic contrarium povocabulum in tribaa codd. ia hoc etaliishujus hi- tius oatendet : nempe et diveraaa rea eaae. Deinde quod, utcunque forte minorea et etorias locia, unde non videtur dubitandum quin medioorea urbea caatrorum vocabulo deafgnat in vocem nobie naitatam cardinalis eic tunc Grceci terdum fuerint, id tamen non videtur fieri potuisse suis litteria exprimerent. Nec id imputandum ignotioni ejua origiaia ex vocabuio cardo. Nam banc in Nicaia urbe maxima, et quas, dum a Latinis Conhaud iguotam declarat Pachymeres, 1. v, c. 8. atantinopolis tenebatur, sedes Orientatia Greecorum iraperii fuerit. Denique quod cura prsecedena parubi de imperatore acribit. licipium , indicativum prateriti tempo, . Ubi videa vocem cardinis exprimi ris, aigniflcet prius abductoa Nicaeam duos illoa quam excaecarentur, id tantum factum debere v i Graeco vocabulo . deatur intelligi puiaquam in arcem sive . 284. perpetusa custodias ipaorum destinatum inoluderen . Hi accuaati sunt, ut clare tur. Docet autem Noaterjalibi Nicaeae fuiaae in bunc dooet auctor in conaequentibua, coojurationia in uaum caalellum contravim munitum, quodqui sub imperatorem, quem interficere deoreveranl, at ipei iaeent, eorutr de liberatione vel verbum dicere fasei aunt. Hine intelligitur capitale foret, unde carcer oblitnonis dici crimen la majeatatia, et quidem in primo vocabatur,ad quem vocem quae annotavimua vide, capite, ot aolent loqui. Ad hoc indicandum ideo 8i tanti eat (2). accommodatur vocabulum, quia vitae personaeque prinoipum rea aaore sunt, quas violare . 215. ( ) sacrilegium immane sit. Unde pasaim majeatati im- . Cella ergo cubiperatorum copulatur adjunctum sacrs; et corum culum dicitur non monacborum solum, sedet alie bolis; qood indicat nullum ei fuisse inacriptum aingularia auctoris nomen, jureque ideo me illud (1) Cf. Gloaear. alter. . .
(2) Cl Glossar. alter. . 33

tionis : ' (1) . 241. Non dubium quin bocloco , hunc librum nomen sit principis, a quo Nogaa cum Tocbacompositum fuisse sapieniibus ex fabulis el para-

PATROL. GR.

CXLM.

1 35

. POSSINI OBSBRVATIONUM LIB. I.

1036

ratn : nara patriarcha tanc non videtur in mona- jucunde audirent. Ad blandiliaa tidllationem et referri proverbialiter a veteribua striBterio fuisse. . 270. Cellulam verti. Est cturum auricularum affrictu pinnutfle, demonatrare in tertio diminutionia gradu. Puto aceuratiua debeo propter caueam quam moxrefeautem significari aacellum cui adjuncta eaaet do- ram. Lucianus libro longe a rcunoula. Id auadet mentio 8. Nicolai, cui dicata principio Craiinum induoit eucceaaentem Lycioo quod eederet in Tbealro epectane ealtaatea ct cum videlicet eaeet dicula. Nota est ex vetiistiaeimis voluptate audiena tibiarum cantus et mollium ao scripioribus cellx uaurpatio pro ioco religioso culaacivorum carminum sonoa : juapiam cnltut dicato. . 486. Uade easent bi qui Celti vocaban- ^ tur Conetantinopoli, docet Vaticanua paraphraales | , 57% , buao locum aic exprimene : 57% , , olc. Ergo Celti ' , Pacbymeri dicuntur Alamanni. . Agit de Joanne Lazorum principe . quibua . , * ad portum * m *> * \_ voluptale cantilenaa Gonatantiaopolim appellente Ceras di- mamfeate patet : audire cum voluptate et Tiuraerosum etrepitum ealtantium, caeteriaque otum. ainum appeliat Procopua, 1. De aurium deliciis afflci, a Luciano dici pati rem sixdiftciis^ o. 5, origiaem etiam nomiaie indicans ; milem iis quibua auriculap penna atriguntur. Con , ait, ' ol firmatur id ipsum evidentius ex alio ejuedera Lu ciani loco, libro De calumnia^ ubi . Hoc est ex nova vcr 6

. 524.

,. paulo poat:

, , , perepexerit. sic rcddit : * \ . 411. Noa dubitavi Latine vertore . llli aulem ne sumtnis quidem auribus audire scalas equestre$, boo eat, ex equorum epbippiia utriaque pendulaa, veceotiori equilandi diaciplina. sustinebanl. Perperam omniao, ut eaape aliaa, et Nam beroicia temporibue Graeoiaa Latiique inatru- contra auctoria mentem lociqae aentenliam, qu<e mentucn istud quo pedeaequitaatium auatinentur, plane exigit hic intelligi patriarcham et episcousu ignotum, nomen uon babuit. Poatera aataa et poa, (P. 394; ut imperatori gratifioareotup, coi obrem et vocabuluia invenit. Gracia quidem citerio- sistere non poterant, aimulasee libenier audire ris asvi id dictum eat, Latiaia ecala. quod ia proponebatde ineanda cum Latioia pace, Utriuaque testia Suidas, > , inquiene, cum revera intue in animo id averaarenlur et nonniei perfunctorie audirent,intimumet verum animi ' . quo vocabulo auaa bio Pachymerea traxit. Ftea enim sensum exprimere non audentea, nec adeo id neolamat ipaa agere illum de stapedibua aive ata- cessarium putantes, quod conGderent rero ad expedia aut etapiia, quaa aubicee pedaneoe Budaaus tremum aucceaeu carituram. Hia ex occasione ad-

eione Glaudii Maltreti : Circa jinum ab indigeni*iit : dictum Ceras, de nomine Ceroessx mairu Byzantis . Scio igilur quosdam tam suaviter deliqui urbetn condidit. (P. 393) . 352. Inter eordes oralia niri solilos auditu calumniarum,ul ii quibus auriculx Serbite numerat illantam ettumultuariumcibatum, penna ttringuntur. Hc afferenda teetimonia foenulla munditie menearum, nulio ordineminiaterii ruot. ut interpretationem hujus Pachimeriaai loci ounctia pro ae quoque aviditute venatoria, quid- nofitram lueremur advcreua contrariam ei scntenquid quaei furtim arripueraat, voraatibus. Talem tiaoj paraphraet Valicani, qui pro hia quaa apud quamdam aubeaae inteliiget notiooem verbo - Q uostrum auctorem io duobue oplimis codicibus hoc loco poailo, ai quia inentem eenteatiaa et leguntur de patriarcha et Patribue synodi,

dixiL Ego Ego acal'nomen, teaiimoniu Suide aale J 8 ad Tim. iv, 3, ubi flt mentio multa jatn saecula in hao notione Latiaia uaitatum, hominum , hoc eet, at volga Pacbymeriania rependere debui. Eat au- tus eleganter vertit, prurientium auribus, tem ratio in promptu cur atapia acala diota sit, haic enarrato boc Jooo formulffi ex meate quod videlicet inaceadenti equiim bonaiai acaln Heaychii. Nam ia ubi exposuiseet , per haec verba: ' vicem praeatet. , qumrentes aliquid audire ad voluptatem . 368. , . Eraat, ioquit, patriarcba et ei postea inlerpretatur equivalenti vocabalo assiatentee epiacopi, ad nieotionein ipaia reconoiliatioQis cum Latiaa Eccleeia factam, eimiiea iig quibua auricula pennas affrictu leni etringilur, etsi revera id obiter et perfunclorie, non aufeiu, ut videri volebant,gratiGcaDtcs i:nperatori,libenter et
.

u n

a n a

l o c u m

. 489. Quos dicat hic Pachymerea Coccos moDacbos, Vaticanua ipse videtur ignorasse parapbraates : nam boc verbum omisit : ut castera fere qae non intelligit transilire coneuevit. Ne

1037

GLOSSARIUM.

1038

proprium id nomen putem, obstat numerus: nam sualoqui , proverbiali, opinor, qua ratio patitur ut multi nomine uno velut proformula ex iis ducta sacrffi Scripturae locis quas prio sint usi? an peculiaria queedam monacborum PytboniBsarum mulierum veotiloquarum memisoladilaa boc vocabulo designata est, sic forte ap- neruot Act. xvi, 16, et I Reg. xxvin, ubi pro eo pellatorum a colore vestis coctineum praeferenta quod vulgatus babet, v. 3 : Saul abstulit tnagos et quippiam ? Id quidem suspicabar ; et fulciebat anolos de terra, L X X legunt coojecturam quod etatim 8ubjungitur,fortassis ex, suUulit ventriloquos, Et ib. v. 7. Dixitpositive * , quod licel interpreque Saul servis suis: Quxrile mihi mulierem habenlari et eos qui circa illum, nempe imperatorcm, tem Pythonem. L X X , eraot. Non paucis bajus hietoriw locis, praesertim . Spiritus malus qui Phyton vocabatur capitibus 2 et 18 libri vi, video indicari Josepbum noraine ducto a Graeco verbo ex anta patriarcbatum adbuc monachum assiduum , quod reaponsa cederet, Hebraais loco illo, fuisse apud imperatorem, adeoque 574quod binc c. xvin libri I Samuelis 5 7 5 vocatur hebres Ob; eequitur, in palatio diversatum,utique non solum: quae vox libri Job c. xxxu 20, utrem aignificat oam et illi adbsesisse sui instituti comites pronum quia scilicet daemon iste insidebat venlrem fanaest creditu, et fratribue aut flliis imperatoria alios ^ ticarum iatarum, ex eoque in modnm utris iaflato monachoa siuiilem operam navasse non est inveri- voces emittebat, quas stulti consulentes pro oraeimile. Quid si opinemur hos quasi palatioos mo- cullis habebant. Hinc qu quis rpoprio sensusine nachos, eiiam ut cffiteroe domua regia3 miniatros, majorum auctoritate affirmaret. vestitua aliquando genere aut colore a ceeteris dis- Pachymeri dicitur, . 280. . ^. Cave cretos, vocatoe, foraitan quodcoccineum aliquid geatarent? Ego tamen , plus putos adjunclum bic esse nominia . lucis io bac oaligine alicunde, si forte affulgeat, Est eniin noutrum aubatantivum, coetum communem etcorpua universum Conatantinopoliopperiens (1). tani celeri in unum congregatum aignificana, no. L . vi titulue c. 12 aic habet, ^ tione antiquis etiam uaitata. Quid sit aulera hunc . conventum baberi sub tomo, dicetur verbo Vaticanua legit; quidquidem hocloconon . Vide etiam verbum . describene auctorem sed ^^9

. Sic loquens Veccua non ea communiona ae conjunctuin Ecclesi dicil, qua quilibet Ohri Hinc habemus lingua Gneca vul- C etianua, etiam laicua, ei adheeret, aed alia pecugari dictum. Sed multia experircentia liari, ascriptorum clero propria, etproventibue eccomperla mibibujus parapbraatae indiligentia,non elesiasticis eo nomine participantium. Quo pertisatia ilii fidere poaaum, ut auctoria ipsius noatri nent euporiora hia conti^ua ejusdemVecci verba : dnobus exemplaribus optimis et probalam ledionem hujus vocabulinon proferam, praesertim , Videtur cum ei palam euffragetur Ruidae. Lrgo igiturxoXu- aliquid bodie siunle in uau curia? Romansa, ubi , non , et voce intelligo, sic notarii quidam apostolici parlicipantei dicuntur, docente Suida. , frwnentum coclum. quffi vox reapondet, ad differentiam Pachymeres in boc . vocat, idem, ni aliorum. fallor, quod antiqui molam vocabant, farris nempe . Sio scribit paesim hoc vocabumoliti farinam ioapergi hoetiis solitam. Significat lum Hachymeres, pronuntiationem, ut apparet. ergo biclocus solitum tunc Constantinopoli fuisse Francorucu, a quibus id nomen Grseci sumpaere, i n festo Hypapantes ofTerri patriarchae sacria opeprnprius asseclatus. Illi eaim conestable banc digniranti patinae plenaa iato farre losto, quibus cum tatem vocant. Et sic, ut ea credibile, tcnc quoque bene preoatua solemni benedictione fuisset anti- per Orientem, ubi multi veisabanlur, profcrebant stes, eae ut sacra apopboretadietribuebantur prs- Hoc admonendum visum, quoniam alii longe aliter sentibus, et uua earum mittebatur ad Augaetum, id nomcQ efTeruDt, et ne quismein vereione coaoetaulum reddere miretur. qeam mos erat ei prandenti offcrri sub eecundam . 181. Vocem comitis, ut dignitatcm tnenaam inter bellaria. Hoc sonant baeo nostri notat, scriptoribus citimae vetustatis tritam, Paverba : 3v (patinarum nimirum earum quas cbymercs bic exprimit, prout vulgo pronuntiari ab vocat) Italis solebat, conto, aut ut effertur hod\e conie; . Vide quaa dicimus quod Gra?ce reddit et non contum expreseiverbo . [. 395J . 379. Vocat muR. Rem autetn ipsam quod attinct, etsi Paobypropria auctoritate sine idoneo teatimonio in causa merespaasim iniquior Latinis coulum hunc, de quo
T

, sic SCribit : , , , (legenduaa puto )

. 378 ^

(1) Gf. Gloaaar. alter. .

. POSSINI OBSBBVATIONUM LIB. I. 1040 1039 agit ambitio8evocatumasuiedicat,qua8iampliori facere : alioqai nec saltauem Pereidis nec Canim aut Caoem Tocharorom nec Mepe Iberi dicere vocabulo quam molue ejua domestice digailatie deberemu, acd regie oomeo pro iatie vocibus pofcrret, tamen cum hunc Gonaensem nomioatum dicat Vintimilia, aodivi ex iie qui antiqaitates Ge- nen. quod nemo probaverit. 156. . Ita nterque nuensium perspectas habent, revera comitis oocod. et : oara Vat. haec comittit. qnid raen ieli familiae ex vetustiseimo lempore tribui coosuevisee. [P. 396] Verum fortasse noatrum mo- sit, reperio.Nimirum [P. 397] ex ueu fortasse vit, ut istam aimis spleodidamcivie Geauensisap- linguae vulgaris Pacbymcri obrepserit, ut pro T, pellatiouem putarel, quod maximi tunc principee in boc vocabulo poneret: nam nota jam vox est. Hesychiu3 : ' ca bonorari eatis habereot. Qao pertiaet, quod ejusdem libri o. 8, ecribit, de Carolo agene rege , , . ille, congerens multa quae airaul integram vocia qnara Siciliaa: (5; /. explicat abaolvunt notionem. Et aane omoia qoan . Garolus n i rairum, frater 8 Ludovici regis Francorum, 5 7 6 drare videntur in hunc locum et in mente scriploquando vocatus est ad regnum Neapolitaaura ct ris 5 7 7 fuiese. Illa porro verba: * Siculurn, comea erat Proviocia?, unde conte ab g * , videntur rospicere festum Sceno Italia tunc vocatus est ad regnumNeapalitanum et pegiae aut Taberoacaiorum a Judsis olim celeSiculum, comes erat Proviaci, unde conle ab brari solitam ia memoriam vite a patribus in laItalis tunc vosabatur. Quo etiam contentua titulo beroaculis traosacte per anoos quadraginta in tunc erat, princeps licct in paucis opulentus et deserto. Etei autem Scriptura ubi hoc festum prapraspotene, dyoasia Sabaudi. Ganlacuzenua, 1. i , scribit, meminerit tantum diserte tabernaculorum c. 40, p. 120 ed. Reg: - erectorum extra domos, satis tamen pronum cre , ditu est adbibita ad huac usum plauslra ramis \ i rentibua superoe lecla, et celero splendore va, etc. . 365. Reperio apud Pelrum rii ornatus agrestia feetivitatie lestitiae celebranda? accomodata, quae hic Noeter ; Gyllium in Topog. urb. Conslant. 1. i , c. 20, meotionem portae Condcscalae, quae Grece - vocat. . 374. Hoc loco ree ipea exigit ut dici potuit. Forte illi vicicum et exea nomen duoens navale olim istad fuiiGoolosceliumdictum, eimpliciter aonet miseam aive quod tunc dirutum rcadificare voluisee Wichael sacram liturgiam cclebrare, sed id facere simul cura Latinis, iia una commuoicando ; in qao erat Augustua hic dicitur. . 450. Pronum euapicatu est lio- ! sita echisraaticia amotio : nam scbismatici Grsci gua Mysorum cordocubai vocabulum aliquid ex Latiaoe ut ex communicatos et hasreticos io conoieris notione duxisse, propagatum forto ex qua- aortium sacrorum adraitlere recueabonl. . 385. . Vetua proTerdam corruptione Graecae vocis notissimara designantia oleris speoiem, et vulgari olim adagio bium ex Aristopbane in Pluto, ubi Chremylum eic loqueotem facit sub finem : celebrate : . . 321. Qaatuor geoera palatioorum ' , , minietronim gradatim dignitate crescealia memo" * rat, Bardariotas ostii custodee instar Helvetiorum, oortinarioa, cubicularioa et admissionales. Corti- ad quem locura sic adootatvetus scholtastesiAira; narii fuiaee in aulico eatellitio ii videolur,quorum , * eratmuQue ad cortioam, extra velum iQtimum, la , , Poliera cubiculi regii, praestolari eubitos nutus et . Similia idem docel ad versum hunc alium ejusdem Aristopbaaie ia Vcspis, non fortuita imperia priocipie, et admiaaionibus miailoage a principio. strare. . 508. Est hic recentius no- D

mea insula? Gorcyrs, bodie et ex aliquot relro 8culis vulgo Corfa dict, quod ideo retinere in interpretatioae debui, quandoquidem id auclor sciens insurpat, veteri eibi ignoto prsferens, uti etiaai ia vel , Pelopoaaeso, et similibua fecit. 1. , c. 6. Sepo nomiaat Pachymeres ; quam vocem etsi igaoro a quibusdam pro appellativa accipi eequivaleote vocabulo , tamea cum et Noster ct Caatacuzeoue et alii eam rctiacaot, nec verbo commuteQt,non estquod nos dubitemus idem (1) Cf. Glosaar. aiterum.

' .

Idem alii ecriptoree tradunt. Lepadem banc coocbam Plautus Latioe vocat semel. Plioius Umea vidoLur buccinnm appellare. Ubi enim 1. xix, c, 36, buccinutn dixit esse minorem conchamad militudinem ejus buccini quo sonus edilu, unde ttl causa nomini, paulo post addit: buccinum ncnnisi petris adfueret, circaque scoputos legilur (1).
. 282. . -

. Aliquando oredidit deaignari boc loco S. Gcrmauum P. G. ecriptis clarum, qaiGhrieli anno71l
f

1041

GLOSSARIUM.

1042

imperaale Anastasio Auguato, ex Cyzicena eedc in : SimilUer autem et Mammachutum et NelitiCoostaotioopolitaoam est traaalatua. Impellebal ad dem, necnon Amphietidem, qui celebres insania sic opinandum roentio antiquitatis bis hoc loco re- fuere. Ubi sigoificat ista propria fuisse oomiaa iapetita, quasi indicaDsGerraanum hunc patriarchara eaaorum quorumdam,quae deindein similium ipsia novum ex ultima vetustate exeoipla et praecepta appellationem traaslata fueriat, prout de Sanna ooemendand Ecclesiae inde uequeab actisetsoriptis minatim obaervaverat, aic aoteaacribeoa : sancti Germani acceraere atuduieae. Verura re at- * tentiua considerata probabiliua exiatimavi agi hoc . Stultum scimus Sannam vocari tanquam loco de Germano longe recentioria memoriae patri- quodam proprio nomine. Gujus rei teatem facit aroba, cujua mortem et elogium habea 5 7 8 apud 579Cratinum coraicum, ita contioue aubjuogena: Acropolitam in imperio Joannia Duca Batatzaa aub quo floruit : . Quia vero Eustalhiua conataa terbaac vocem cum duplici acribit, forte aic ea , apud Pachymerem, et si amho codd.optimi et . Sio Acrop. coocordiler cum unico acribaat, emendanda fue. 30 Hisl. Ut buno potius indicari hic putera, rit. Vaticanua aolit sibi licentiae in boo p r a ea?suadet vox civilem magis quasi quera- teris capite iodulgeas, cum aliapassim in eo acridam, ex uau Graecorum, quam religioaum, qaalia pta verbia quibue libuit effert, tum bac voce sanctia ab Ecclesia declaralia debetur, hooorcm quidam . Sic ooioi babet : designana, [P 398] preeterea recentiorem quamdam . Videtur autem ex alia origioe banc vodefuoctorum memoriam iodicaoa. Non enini qui cem acceraere, oec viri aingularie olim fuisse antemulta aaecula eunt mortui. eum nominantur, meo proprium agnoacere, aed propagatam putare dici eoleot, aed ol ex verbo ?, quod Heeychius expoait , quoa qui viderint adhuo vivant. Sic bujua , , desipere, simulibri c. 23, Ireoem Auguatam Joannia Ducae uxolare se audire. Et banc potiaaimum aecundam rem, quaa commodum eodem eum hoc Germano diaaimulali auditua noLionem buic aio a decurvixerat tempore et aole virum decesaerat, lato vocabulo imputaodi occasioaem fortaeee eum ?ocal. Nullo agitur modo agit boo loco Pa- pserit exeo, quod paulo superius legerat apud aucbymerea de aanoto Germano patriarcba illo vetu- ctorem, patriarcbam cum syaodo ab imperatore atiasimo, quem ai nominaret, , sed provocatos ad aerio cogitaadum de ineuada cura ov diceret, verum de iato aitero qui vigiati Latina Ecclesia concordia oirciter annia priua deceaeerat, memoriam auilau- * perfunctorie audisse, et cum rem avcraareatur, dabilem relioquens. aoa tamea obstitiaae, aed quasi diaaimulantea ae (1) . 369. Vituperat hic Pachy- percepiaeejquod dictum fuerat, aatuto silenlio lucrifeciaaeiav|diam autpericulum palam reaistendi: merea patriarcbam et aoliatiles, qui ei aderaot, quod non acriter obstiteriot prime proposilioni , cnimiisinerat retittendi reconciiiationia Eccleai Grscaa cum Latiaa, sic vis. Eoa tamen continuiase intra finee mere Buum animum oatendena echiamati addictum et disaimulationie aut aileotii, aed prsterea etiam, ut aversum a pace, utcuoque aliud aliquando aimu- imperatori gratiQcareatur 8igaificasse placere aibi meotioaem iliatam ab eo pacis, maoiieate afGrmat laverit. autem Graecoa illoa preaulea Noaler, ut oateodimua auperias verbo . vocat, atultiti illoa inaimulana, ut oateodit, quod Quare illoa aut idmox adjuogit quaai declaraodi gratia, circo vocavit, [P 399] quod aimalaveriot ae aoo . Id porro vocabuli mutuatua videtar a auo Heayobio, quem librum ipai audire, sed quod declaraveriat sibi probari quod propooebatur, baud salis providentea quid inde fuisae familiareni ex aliie locia [intelligimue. conaecuturura eeeet, io quopooitetultiiiam eorum Hesycbii vero lexico bodie legitnr , . Verum ego dubito quia ia auo mcliori ] bocverbo repreheDeam. exemplari Pacbymerea Jegerit : uade . 262. Heaych. hic poauit . Id colligo ex Euatatbio, qui . Forte . Euatathiua ad
f

(ad v. 562 et 563 Od. , ,

Od. , sub priacipium ; . ' , ,

{ ) multoa eaunoeraae Btultila iofamia celebrea, poetSaaoam, Corcebum, Margitea quorum notieaima demeotia in proverbium et ecomma aim i l i vitio laboraotium traoeierit, hcec adjuogit:
', '

. Ait AZlius Dionysiu* Persicum csse nomen mandyam. Similis autern est penulse. Veteres glosaa
verborum juria, , . Sed

haao ut tiara et alia cum rea tum oomioa ad uanm sacrorum euot traoalata. Docet eruditisaimuBpater Goar 0. P.(aotiead Miaaam S. JoaaaiaCbryaoatomi

(1) Gf. Gloesar. alterura aub yerbo.

1043

. POSSINl OBSBRVATIONUM LIB. I.

1044

p. eui Euobologii 113), faiese mandyam interpon- virginum patrlciarum,quibu8 illl deincepe matrotiflcales veatea id quod cappam sive pluviale Latini nia ampli ac beati forent. . 83. bis apponenda poet Cbrietianorum rituum expositores vocaat. qua neo forma nec notione multuin abcst penula; quam diatinctiunculaa.notula fuit, quae mas. deeral; ad sacrorum usum jam tum ab apoetolicis accom- ne dici videretur Achillem jam tum suo tempore modatara temporibus non immeritoviri doctiesimi Pbibiotas suoa Megaloblacbitas appellasse. Sed et Buepioantur ex Pauli looo II ad Tim. xv, 13. Fuit cum participiura Joanni adjuogitor, id ita praeterea inandyas propria monachorum vestis ex intelligendum, ut non eolus ita eos vocaret: combumeris ad pedes ueque deflueusettotum ambiens muniter 5 8 1 enim ea tempeatate invaluerat ut corpus, a parte eola anteriori aperta ; qualem Theeealiaa montana Magna Blachia vocarentur. etiam in Eoclesia Greca retinere in ponOcatu Nicetas in Balduino Frandro, p. 313 ed.. Baail. 580 i i solebant qui erant cx monacbis promoti. ao. 1557 : oc Ex quo genere cum esset Arsenius ex Apolloniensi , & lnonaaterio ad thronum patriarchalem olim as- , . Hujue, qni temeumptue, ut tradit Gregoras 1. u i , non miruui si pore Balduini Megaloblacbitis imperitaverat, unus inandyam etiam extra sacras gcataret functiones. g e successoribus fuit hic Joannee Micbaelia despote Nam civili et ordinario veatitu fuisse iunc indutum notbua, de quo bio Pachymeree. Meminit etitm illum, cum privatlm et familiariter imperatorem Georgiua Acropol. Rtit. aect. 15, domi 8U8B invieeret, res ipsa exigit. Nonduin me p. 23 ed. Reg. et aect. 38, p. 33. pcaoitet 83 penulam hoo loco vertiese; . 478. . et qui perpenderint quie de penulae forma et uau a Heeo valde perplexa aunt, more ao indoleauctoris, veteribus traduntur, et ea cura traditie de mandya non raro quaedcm dimidiata congerentia. Videtur contulerint, haud multum, ut spero repugnabunt. autem hiceummatim et faatagia carpena indicare Vide et Codinum aegpiua vooem uaurpan- quaa essent tunc hominum querele de ecriptii tem. Vecci. Porro vox eio ibi abrnpta pendet, . 283. . punctie clauaa in utroque ma et : oara Vati 8 . Erat igilur canue bunc locum, ut fere"cseteros difficilee, eecn nomen Pereis familiare; quod in ea gente rua tranailit. , ut notam est, eignificat tnmulti proprium baberent. Id autem idcirco a male- cassum; undc et nomen est, vanam et sudioia Germano imponebatur, quod is, utpaulo post pervacaneam aonane. Siemendationecurandos hic dicitur, remotiorem originem generis a Gabra urbo ~ iocus esset, poeaet rescribi , ut intelligeretur Peraidie, propinquiorem a Lazia daceret. Godex dogmata moverirfrnstra, incaesum, inlempestive. Allat. legit, anonymua vero ms. quem Sed meliue citra uliam in cootextu mutationem ioAllatius exscribit in Exercil. conlra Creygtonum, telligemuecommemorari summarieet pei inchoalis p. 605, . Et fortasse in tantam seetiae, qos tuoc ore vulgi contra VecBarberinolegendum fuit,fallenteiti me.similitudine curo et ei adgsrentes jactabantur, bsc nimirom, cbaracterum et^(l). moveri ab ad ipsis intempestive dogmala. Vanos esxho' . 28 et 102. Dyrrbachiensi episcopo pro mines et inania tniscentcs jurgia, etc. Expleriqoe Micbaele Palaeologo adbuo privato et tutn pericli- incompleta oratio posaet repetendo auperiM tante ac aollicito Deum oranti audita vox refertur positum, in hunc modum, , iocogoita, nullam ad linguam pertinena, Marpou, , etc. Mox recital verba ipea reprtquam aibi recitatam Manuel Dieypatoa epiacopua bendontium Veccum et sequacee pjue : * Theaaalonicensia aic eat interpretatua, ut portendi , elo. per eam imporium Micbaeli diceret: indicari enim . 352. Chronicon ConsUntinopol. iato vocabulo, ex primia sex vocabulorum litteris nomen dignitatis agnoscit, quam cum conflato, hanc aententiam divimtus magni ducia, magni domestici et protostratoris et ostenaam : Michael Augustus Romonorum Palxo- D protovestiarii dignitalibueampliseimie comparat.et logus ocius vocabitur. Sic Latine expreeaimue sercam tunc tributam memorat cuidam Cantacaxeoo, vata elementoram veritate illa Grsca : qu<e>rat familia ex primariie. Uode intelligitnos ' magistratuaid nomen fuisse in Gonstantinopolitaoa [. 400J . 33. Matron nomen inveleri aulo in primia splendidi, cui proportione simileo uau Romaooruro sonat mulierem patriciam et gente apnd 8uoa Serbos hic memoratus Georgioa gercret. nobilem. GJemens io Actis Petri : Sequeetrum Latine dicere poteram : sed cum8it,ot dixi et Meursius observat, dignitatie proprisGtf , * & . Ait ergo Coater solttum Theo- corum nomen, ueitatum ipsis vocabalom relioere dorutn Auguatom virie domo minime nobilibus, eatius est visum (2). [P 401] . 310. AliKceterum apud segratioaia, conciliare raatrimonia (1) Gf. Gloeear. alter. . . (2) Gf. Giotaariam alteram.

1045

GL089ARIUM.

1046

nas, eive utBustathius scribenduui praaoipit pleris- dicla, cuuipeiidio militariterloquentibas tum forte que non obtemperantibus, Halizonos, memoratos usitato; quale adbiberi hodieque videre rae memini Homero,Herodoto,Straboni,Stephano et aliis,quanin narrationibus praeliorura aut oppugnationum i n quam cum aliqua ecripturaa varietate, Scytbia; E u nostra Gallia, ubi legiones,Navarica exempli causa, ropaaaa populos, communi G r s c i e Byzantinae recen- vel Nortraannica, Navarra et Nortmannia dici non tioris dialecto ^75dictosoredendam soilicet raro leguntur. Jam satia cobaeretquod additur ,xai Paeohymeri est. A d intelligendam autem ejus ap t , in quomodue ipaeloquendi grapellationie rationeni affulgere 5 8 9 forte luz nobis dationem indicat, utaliquid amplius licetin eodem a Piinio poterit, qui 1. v, c. 30 Halisernem (nisi genere optimates isti fuiese intelliganlur. Nempe uon solum imperator Micbaelem 5 8 3 Palseologum error i n ecriptura est) eoram civitatem i n ea ora legioni HaHzonum MesothiniaB vulgo Dimcupate collocat quaraidem deinde c 32 a Tbynis univer meit en tesie, ut Galli hodie loqunnsam docet habitatam, undd quod i a media Thynia tur, hocest, docera prsepoeuit: sed etiam, quod eesent facileMesotbyoi a Grscis dici potuerint. bonorificentius fuit, eubesse eidem voluitcobortecc qua etymologia si quia abborreat ob discrepantem t dictam, de qua voce videsis, lector, qu scripturam vocis, Tbynia per y scripta, a Tbinia Pacbymerimemorata,quam illeubiqueper i ecribit, JJ paulo inferius adnotabimus. Non otnittam admonere apud Acropolitam c. 64 Hist.. , de accipiat aliud veriloquiura in Strabonis testimonio qua bio actum. cum scribi. Codicee Pacbym. fundatum. Is enim, 1. XIII, in Troadis descriptione cum coostanter scribunt. [P 402] Hoa Allazonium oppidum Halizonum ietorum, quoe a l i i , nos expressimue, Sic et i n Tocbarorum et aliia u t indicavi, Allazonaa vocant, collocat ad lcevam qnibuedam vocabolis Acropolita a Noetro differt, iEsepi amnis: quia enim littus Grsecia sonat, neo nostri judicii eet definire uter erraverit. Quare Halizones inter littora hinc fluminis Meepl binc rem integram relinquimus: quodreperimusdamus. Propontidie sitam rcgionam incolentes merito dicti luerint. Neo omittenda ex occasione . 216 A i t Mepe Iberias Davidi datam in declaratio loci nostri auctoris, c. 9, 1. i , cui quaa uxorem filiam spuriam conjugis d e s p o t Joannis. hic diximua facem pr&ferunt. Scribitur ibi s i c : Ubi quid suspicemur aliud quam supremam in Iberia polestatcm vocabulo isto designari, ut sicut 0( cralis in Serbia, sultan in Peraide tunc dicebatur, , ' , etc. qui rebue illic praeerat, sic Iberorum Aeiasticorum Xarratar illio Michaelem Palaeologum tum cum rector Mepe vocaretur. De quo tamen amplius promaxime ao etrenue exerceret praefecturara sibi nuntio, quoad certiua ejue rei teatimonium supcreditam Romanaram copiarum contra Italos pupetat (1). gnantium, monitum a Goty quodam de consilio . 361 . Ait admieaoa ad omnem imperatoria exceecare ipsum parantis fugiese cam communionem aacrorum Latinoa a Graecis jusau monitore in Pereidem. Sed qaid sibi vult qaod imperatoria, reconciliationem Eccleeiarum procuPalsologas dicitur - rantis, excepta , quam non quaerebant ? Traditam illi fuisee Et tamen antea dixerat eos commuDieasse etiam regendam Mesothiniam provinciam nulla usquam $(> , ' , tn a l i b i est mentio. B t provinciam bfc slve regionem perceptione sacripanis quem antidorum dicunt. Qui vocabulo indicari, vix ferat continue pania cum reprfieeentaret Eucbariatiam, videntur adjuncta mentio optimatutn, et qnidem cum prono-etiam Latint non recuaaluri eam cum Grsecia perm i n e ipsorum, . Quid hio cipere. N i m i r u m ex uau GraBCorum prodicemua ? Aliud sane, postquam multa disquisivi, prie eignificat aumptionem vini conaecrati, aive HOD occarrit nisi bic poni pro legione apecierum eanguinia Cbristi.quam ideo i n c o m m u quadam aut parte Romanarum copiarum ex iie nione laica Latini non qiuvrtbanl, ', conflata militibue qui Meeothinit vulgari lingua quod ea sibi sciebat interdictuni ritu Occidentalis dicebantur. Hoc videtur noa docere noster auctor, I) Eccleaiae. Docuit me hanc proprietatem vocie vir pereruditua et in primiaacienaGraecorum d u m illo c. 27, I. iv sio loquitur ex voreione rituum Jacobue Goar . P. qui uotie ad LUurgiam noslra,de Bomants agens copiis validisaimis Joann i e despotae ductui permissis: Conftabalur hic S. Joannia Chrysost. p. 150 Eucholog. rcfcrt Grsacoa ipsa altaris concba depingere imaginem Ghristi exercitus cx diflerentibus corporibus el velut collegii Domini pontifieiia veatibua ornati, decuasalia manimilitum . . . unum erat Paphagonicum . . . aliud bua panera consecratura dextra, calicem vero aicum et ipsum multitudine tum vi et arte prxslans niatra proferentie inacriptoad dexteram et aaorum bellica. ex Halizonibus quos Mesothinitas vulgare dicat idioma. E n quid Mesothina heec fuerit cui Cbristi corpua vecabulo , ad iaevam vero et calicem noatra hac vore . Hinc habet u n c prepositus Michael Palaeologue ab imperatore mue vocabulum aliquando proprie acf uerat: non regio, eed legio Pacbymeri (1) Cf. Gloa&arium alterum.

1047

. OBSBRVATIQNUM LIB. I.

1048

oommodarl ad perceptioneni a a c r i c a l i c i a . Dixi autem i d facile diecerneretor in caoea erat, quod aliquando, q u i a proter i d qaod eaperius, u t modo manus etformalitterarum Andronici eic congruebat admooebam, adjungitnr , cnm paterna, ut nonnist gre etiam a perito disetiam infra, c. 36, 1. vi, imperator moribundua tiDgueretur:
dioitur . Videtur -

autem indicare i l l i c bistoricus v o l u i s s e , eumpsisse . Gregoras (I. , . 52 ed. Baail. an. 1562) refetuncillum Eucbaristiam quo modo eolebanteumera rens ornatum inaignibus imperii a patre Andronimorituri a p u d Grflecos, hoc est sub utraque epecie cum addit: ' 5 8 5 * Nam 5 8 4 eeque, opinor, ad utraraque speciem , pertinent memorata paulo prius , . Niei forte qui suspicetar extremo '. Permisit vero tpri paier languore conflictantibus dari solitara alteram tan- edictis subscribere rubristitteru.exterum tine tnense lum apeciem, nempe liquidam, q u a m c o D i m o d i u s et indictione; sed, Andronicus Christi gratia impetranemitterent per fauces catarrhaoDseesas, et ideo rator Romanorum.R&c Gregoras; ex quibaa i n t e l eolius, boc est vini consecrati conver- liges quid sitquod Pacbymeree ecripsit sique in Cbristi 8anguinem,faclam bic roentionem, ] i , subscribere regie: est enim id q u o d i d solam tum Augustas perceperit. Nam e o l i ' , subscribere rubris litterii. tos jam olim Gra3C08 fuiase sgrotis in eum vi morbi . 374. H8BC ofetatum radactie ut sgre panis species glutirent,ne ferebantur a Graecie papae, ai vellet abstioere a j u eiae v i a t i c o abirent speciem vini ministrareaolam, vandia Latinis Gonatantinopolim tuncpccnpHntiboe dooet petrue Arcudius. 1. in De concordia Ecctesix Vei bo significatur dietincta mentio papas Oriental, et Occidental. e l c , p. 335. in sacrisGraecorum litturgiis publice ac nominatim , d. 270. Agit de domuncula cum e a - facienda. Ipsa porro talia oommemoratio cellodivi Nicolai ad mare sita, q u a m d i c i t fuisse abaolute autonomasia compendiaria dicVtur metochium 0xea3 insDlae Pro- in hac hisioria, ut superius diximusverbo . pontidie, ad q u a m deportari j u s s u e expatriarcba Ab bao Romani pontificis inter aacra oommemoraArseniua. In ea dicula, quippe imminente in tione cur tantopere Graeci adborrereDt,cau8am non rectisaimum i l l u c trajectum, aut forte etiam ad eeee sapienter oateadit imperator, his illos urgens monasterii Oxeensis, cui addicebatur eo relegatus verbie : ' ' Arsenius, jus dominiumque pertinente, obiter is (subaudi paps), 5 depoaitus eet. L . v, o. 2, nomen idem iterum a I Nostro [P 403] adbibetur io his verbis; [, t

. Quasi diceret: Quid tantom refagitis a nominando inter eacrum papa, cam i b i . Indicat monasterium q u o d fuerat Blem- multos alios, minoris utiquedignitatis, nominatim m i d w , contributum et subjectum raonasterio Ga- exprimi uau olim legitimo invaluerit? Veriesima lesii. Aliquae religioeas familie habet exlraordina- baeceunt. Nam ia Liturgia eancti Joannis Cbrysorias d o m o e , quaedam qu vocant hispilia, ubi atomo hsc legimus, p. 78 Buchologii: diveraentur illarum ministri aut religiosi, qui ne- . gotii cauea in locis illis peregrinantur. Videtur . , ,
q u i simile voce hic deeignari. .

(loquitur de moQaeterio q a o d fueret Blemmid)

. 319. Hoc loco sigoificat menaera apponere diplomatibus aut c h a r t i s

Hic sacerdos meminit quorum vult vivorum et mortuorum, Pro vivti dicit. Prosalute, protectione etreregiis; q u o d aibi uni Micbael Augustusreservatum missione peccaiorum servi Dei /V. En ut nomiaatim voluit, nominatim excipiens ne i d Andronicus mentio fit in sacro quorumvia ad arbitrium sacerfilius, quem in imperii consortium admittebat, [) dotie. P. deinde 79: facere ee v i v o possot. Unde idem Nostor in Andro- , , nico (quod aliud opus. Deo dante, mox edemua) 1. . Sacerdos vero exclamat: i , c. 1, narrat eum poet patria Micbaelis m o r t e m [. 404J /n primii niemento, Domine, sacratissimi primum in ecripto jussu regio mensem apposuisse metropolitx nostri N. Quiiibet igitur episcopus a . Quo eacerdote in diceceei ejus oelebrante nomine exeodem scripto ad patriarcbam perlato ait illum, preaso memoratur. Quin etiam, ut mox additur, cum mors Michaelis celaretur, Hachymeri sibi ipei idem bonod habetur siraplici sacerdoti et imperaforte astanti regiam illam chartam dedisse, toribue. Sic enim aacribitur:
' .

, Qu&rens num qua ipse conje , ' , ctura certo posset dignoscere cujus manu expressus mensis esset. 8i enim Andronici ease c o n e t a r e t, certum foret argumentum obiisee Micbaelem. Ne

1049

GLOS8ARIUM.

1050

tonem obedientiam in poaterum, sed ea prompli . Bt diaconus ad januam sians dicit:... Etobsequii pro documenta in praesens exbibuisse, qufflfiofferenU sacra munera hsec devotissimo sacerdoie. N dem abunde facereat 5 8 7 apoasioai et iraperatori pro salute piisimorum et Deo cuslodilorum impemetum omnem adinierent, ne promissis ille poelratorem nostrorum, et cunetoram et cunctarum. modum noa etaret. Sint ergo Chorus \repetit: Et cunctorum ei cunctarum., Quia cautionea et aecuritatea quaai dato pigaore enim iinperatorum 5 8 6 vocabulo Auguetus et ex propriia in anteceaaumrepraeaentatiaspondentia Aoguata cum liberia eorum aigaiflcabantur, addo- officiia acceptie. batur ista utriuaque eexus expreaeio. .385. Duo hic aunt adjectiva feminina sine auia subatantivia, aupplendia videlicet a lc p. 293. Non eolum alga et muacus, aed quidquid inoatana aquis soliditatem aspectu mea- ctore, ut fit cum frigida aimpliciter ponitur pro titur quamdam, vocabulo deaignatur, quan- aqua frigida. Voci videretur ex auctotum ex collatis Hesycbii,Suidae, Oppiani, Nicandri rie mente subjungenda aut ex Eubulo comico, cujua Pollux iaitio libri eexli bsc et aliorum locfa datur intelligi. p. 180. Quae olim Peloponaesus dice- refert verba: batur, eam hodie Graeci vulgo Moream vocant. . Verbum convenit, Videtur aatem Pacbymeria atate dicta; qu atraguium aut inetratum aupremum erat araj maximae, ut suo loco declaramua. Vocabulo unde et hanc vocem aupplevimua in lacuna capitia 9 ejuadem lib. III. Ad quem locum vide notas. Ali- equidem adaptaverim ex Euslathii loco mox cubi lamen Pachymerea acribit: sed con- deacribendo verbo : ex quo inlelligitur roaeam eaae tincturam. atanliua in neutro id vocabulum uaurpat. . 311. Scio alios acriptores Moaynoa, . 322. Verli e roseo candentia inxiQOQ Moaynaa hos populoa vocare : tamen cum gnia, doctua ab Euetatbio ad Od. n, ubi cum ex non possit esae a recto , aed a Cbaeremone retuliaaet , plua aapere quam mens auctor nolui. , . 344. Videlur dicere eos quoa By- , eic continuo admonet; zantini Tocbaros vocarent, ipsorum Tocharorum * . Ubi observa vocem utilem TJSU et lingua Mugulioa dici consueviase. ad intelligendumqucBnamvere siltinciuraquam . 470. Hoc vorabulum sic ecribitur in duobua mas., Vaticano omittente. tiominant. Quibus verbia satia indicat trabere aliquid colore vigentia roaae, aut poFJectitur videlicet a recto . Quo dutium eamdem ipaum eaae. Itaque jure, opinor, meo bito, etai alibi exemplum non reperi, quin Pachy sum interpretatus e roseo candens. Nemerea aigniflcet, aicut c. 38, 1. , oenturiam appellat, aic scribene : que tale fuisse imperii gradu inferiori a despcta participati iosigne novum eat, cum et rubene et . Et ejua aequalis acriptor Georgius Acropolita candicus, ex quibue mistue eat, ambo chiliadem nominat in bls verbis p. 4 ed. Reg. : 0\ regias poteatatis cbaracterem ueu antiquo praeferant utique cum purpura in veste regia, candor . Ubi recte doctiasimue iaterprea Leo in diademate commendaretur. Sed et babemuaPacbymeris ipaius teetimonium boc confirmaas,!. vi, Allatiua reddit; multa millia. o. 34, ubi cum retulieset decrevissa imperatorem . 515. Vocabulum aic clare acribitur in codd. Barber. et Vatic. Aliatianua autem ornare Joannem principem Sazorum, postquam Tidetur legere : eed ex cseteria quoque ve- ei filiam Eudociam despondisset, inaignibus quas stigiia titubantis illic calami aatis apparet errorem Iribuerenturdespotie uau aulasConsiaaiinopalitaDa, eeae ao omnino reacribendum ubique . Vide- moxillaipsaiaaigaia deapot vocat , bicoloria expurpura, hoc eat, ut bic loquitur autem poaitum a Pacbymere pro ., quaa (P. 405) vox eignificat nidum tur, , tx candido et roseo mista. cum pullis implumibus. Perstringitur enim prover- . 24. Docuit noa pridem eruditiabiali similitudine confidentia Latinorum, qui Ro- aimus Rigaltiua in Gloesario, quod ipae didioemaniam, boc eat imperatoria Conatantinopolitani rat ab auctoribua idoneis ibi laodatia, dltionem univeraam, tam facilo ae comprehensuroa vocem eaae caalrenaem, oertum genua aut sperarent quam ludibunde a forte iucurrente tolli- ordinem militum aignantem. Uode tanto magia contirmantur quae de vocabulo legionem tur avioularam recena ovia excluaarum tota cum aut cobortem sic nominatam indicante supra auo ipso nido familia. ' . 497. de Muzalone malis inflexo loco diximua. (P 406) Omnino illo Pachymeria loco ad obaequendum imperatori. Qu eint iata - Micbaelia PalaBologi militaria Italico navata bello ) divinandnm : nam illud - indicatur opera. Uode illa verba * alibi uon reperi. Lioet opinari voluiaae ai- de indu?triH sio verti, ut de gniflcare auctorem, non aolum apopondieae Muza- bellicia ejua quo de agitur faoinoribus sermonam
9

. * *

4051

. POSSINI OB8ER VATION UM LIB. 1.

hic esse lector inlelligat. Quaenam vero et ex quo A. videtur Pontanua aaseeutaa initio eui CaDtacaieni, 5 8 8 genere hominum cohora haec legiove opti- 8 9 ex cujua sententia interpretor, ut dixi^apiniatum dicta in Romano tunc eseet excitu, diffi- boc loco cubiculi prefectum, aempe cilc divinatu sil in eci iptoretn ejus temporis ea de imperatorii, aive ut interdum dicitor, aacri cubire ailentio. Fieri potuit ut nobilee voluntarii et culi. Quia vero bujua erat ofGcium excubare nosuo sumptu militantes appelarentur, qui opti- ctu imperatori aut excubiia prsesse, raatura vocabulum domo aflerreot indicium uata- vocatur plua aigniQcante vocabulo qoam liom patriciorum autceneus domeetici.Forte etiara sonet, baud ad interpretationem auffecturo excuqui militarem fortitudinem experimentieillustribus bitoris nomine, (P 407) quod quo cuivia cobortie probaesent, in certam bonoris gratia eegregati vigilum gregario conveniiet. Bacbymeres, 1. vi, legionem boc deaignabantur nomine ; quomodo C. 12 : auctor est Olympiodorua in Excerptia Photianis . En ut eingnlari nomine effertur hoo nomen peraonam indicans ' , capita ipaa prasatantiaaimos quoque Gotthici exercitus quem praeatantem; majoriaqoe dignitatia quam quantam ductabat Rodogaieus, optimatoe aive optimatea capiat excubitoria aimplex mentio. Videtur olficium fuiese vocatoa. Habemua etiaro ex Mauritio, 1. n g aimile ejua quod in aula Romana bodie vocant Strateg. c. 3, unumquemque optimatum mili- maestrodi camera etin Gallica premter gentilkomtne iem aibi obsequentem eecum duxiese, qui de la chambre. Sed et generale armatus dicebatur. Quod ipaum argumentum est iaterdum vocabulum eaae, omnee indicana qui excellentioria supravulgus railitum dignitatieorai- olucioincubioulo imperatoriostationemordinariaoi , ad quam respicit vox bic a Pachy- bubebant, intelligitur ex iia quaa adnoUmus ad mere poeita, indicana auperiorem boDoriaet digoa- vocem . tionie gradum in prsfectura optimatum aupra prae . 372. abunde perepecU fecturam Mesothinia? fuiaae. notione vocabulorum et , . 222. Videtur hic nove ueurpatum licuit eigniflcatum divioare verbi adjective vocabolum in dat. plurali ob lexicograpbis vulgaribua indicti et tamcD a ad eignificandum viles boraunculos de fasce aancto Gregorio Naziaozeno uaurpati, cujus locnm plebie ao nibili. Nam alatim opponit Joannea Parastron, qui hic loquene inducitur.tacito , aic aubjungena : auctoria nomine recitat. Saoctue enira ille doctor . L. in, c 18, Josephua Ga- Orationede Spiritu aancto anle medium, cum hanc leaii Germanum patriarcham alloqueua a i l : Q proposuiaaet interrogationem beretici Pneumato *. Hic quoque poaitive, macbi, ; qu& igitur est pwut aic loquar, uaurpatur : nempe non cessiol reepondet : verua,eed intruaua et auppoaititiua patriarcha Ger- , [> manuahabebatur. Hoc exprimitnoater verbo nullus . Bdissere lu tnihi . ingenerabiliiaietn Patris, et ego gencralionem Filii . 350. De roagno papia aic Codinua, enarraboet processionem Spiritus. Tum eubdit:Kai c. 5, n. 34 : (aio enim scribit, cura Noster eimplex ponat) . Et insaniemus ambo in Dei mysteria im , Magnus - mittentes oculos. Ita scribitur hic locue ia editione pias habuit olim minislerium incognitum,nunc aulem mere Graeca BaaileeDsi anni 1550, p. 221, *, nullum. Tamen Pontaoua noster ad Cantacuzenuia longe meliue quam in Parisensi Greeco-Lalina, docet ex Zonara magnum pappiam diclum judiceu ubi ^ legitur quasi ex illum summum ad quem oommentarietiaes de per- , quod rectum non est. sonie reorum et numero, de qualitate deliotorum , . 155. de clausorum ordinibuB referre debebant. . Ita codd. Bet . Vaticamue pro hie habet * . 206. " . Praeterquam error est in , et paulo poat . Apparet ex hia ofGcii aulici id vo- ecriptura intruso in locum ia voce &cabulum esse; unde et mox eo eine proprio no- , etiam videtar, u l non raro solet hic mioa yir idem deaignatur, dum additur interpolator potiue quam deecriptor Pacbymeris, . Erat nempe bic, ut aberaese a mente auctorie : qui com dicit loquitur Codinus, cubiculariorum et epbeborum , auclorem imperatorie caput * prflabitorem borum magnificatum fuiase abimperatore, non vult eignificareipeum prajmio affecisee . Qaodcirca equidem tabellarioe, qui letum nuatium attulerant (de prefeotum nubicoli Laiioe dixi, licet viderem Wol- merceda quippe iatis liberalitar pereoloU dixeflum in exeerptis Gregorae eubjanotis oubioularium rat antea : interpretari. Sed veram ejua vocis notionem magie ), sed vel agit de Caeeare, qai rem Untm
1

1053

GL088ARIUM.

1054

foliciter fortiterque peregerat, cui propterca se dcbere profiteretur.iraperator snocessum 5 0 0 iatum, et ejue vhrtutum ac merilum eo nomiae cclebraret: vel per voces Deum indicavit bonorum omniura fontem, cui peculiariter acceptam referens tara insignem felicitatem eam magniflcaverit. Hoo confirraari potest ex iis
qus mox snbdit : !

aanctimonisa horaiQem, suapicionibua impudicitiaa quam si fiotum ex 5 9 1 creta et luto corpua, non autem ex carme concretum habuisset. Invenio alluaiooia non uaquequaque absimilis exemplum apnd Euatatbium (ad lliad. p. 772 ed. Rom.) explicantem dictum facetum in cauponem qui venale vinum tnrbare faacium admistione aolitus audivit
a quodam : , Ne facias

. Provocabat cunclos ad gratias CEneum NuPeleum. Quod ut saUe diotum mini agendas. Et hujus gratulationis occasione bi auctor laudat, aic enarrans : babita concio, qum capite sequentirecitatur, multa ? , babet in banc senlentiam. Quod bic peculiariter , ! notaodam venit, eat vox posito, ut vide- . Ne faeces diluens et erateri admiscens muta tur, pro prxbilor, largilor. Cujus formaB vinum velut in lutum : ludicra enim paronomasia exemplam baud passim reperiaa. Legitur tamen et videtur verbo Peleus lutum indicassc. qui non Iaferiue 1. vi c. 23, ubi recitato D. Damnsceni loco probarit, condoleat infeliciter conantibus, et mePatrem ffllernum ) liora, ei habet, auggerat grate accepturie. prolatorem eive emissorcm enuntiatorii Spiri . 453. Queerebam bic tus vocantia ait quoadam ut falao affictum Dama- quid eaaent , quaa ex a?ro sceno boo dictura rejioisse, quosdam autera id fuiaae mox indicat noater de iiadem iterum agens legitimum ejus annoti doctoria testimonium agno- bis verbie: . scentea in eo vocabulum in Solua Vaticaaua appellat, aed buic mutaeae. fidea apud me quidem dudum eat ex quo decoxit, ( 408) (1) . 450. Peleum hic memo- Gerte nimia generale vocabulum eat: neque rari patrem Achilis et in exemplum eaetimoni in tabulie aot laminia areie oommode id frumenproponi apparet, ut etatim poat Aristidem in ape- tum codum, eive jam molitum, mola videlicet ciraen abstinentis a furto alienisaima). NOD tamen farria tosti, ut antiqui loquebantur, aiva grania occurrit adhuc roihi testimonium antiqui acriptoria integria naturali forma, oommode geetari potoit, ietam exiraiam pudicitta laudem Peleo aaeerentis, Ne mOltia : mihi attenta consideranti huno looom cujuamodi quodpiam obveraatum animo acribentia veniebat in mentem haac Pacbymeria auepicor. Neque enim videlicet dici bio a Padbymere vaaa menearia qu sottocoppe Italie bodie dicuntur ; quorum omnia quae ille legitin noatraa venere manua ; ac eat ueua in ecyphis porrigendis. Habent ea eupeme fortasee ne nunc quidom supersunt. Quam multa enim vetustatia GraBO monumenta quingentis hia latitudinem capaoem scypborum simul multorum fereanniB,quot a Pacbymeris aetateadbancnostram (unde reote vocentur), labro intercedunt, perire funditua oontigit. aut certe hac- per circuitum ad aliquam latitudinera recupinato tenue aervari. Sed nec cuncta edila v i - ooronatam, innitentem pedi supposito rotundo, qui dimus. Adnimadvertotameri Homerum orebraquam et manubrii UBum praaetat ministranti pincernae. infert mentione Pelei frugalitatia ei virtatiaque Ejud forma3 lancee, aut ei dicare liceat, capedinea, laudem fere tribuere videri ; quaram videlicet me- argente [ 409] fere hodie visuntor in procerum rito ab Actore Pblhis regnante, ad quem ex ASgina conviviie : tenuiores flctilibus utantur. ^Etate confugerat, propriia filiia praelatua generque ao Pacbytneris nondum Peruanis ditata metallia aereee regni auoceeaor electua fuerit, ut Euatathius refert increbaerant: sed materia vilitasenoauato pictur ad lliad. . 321 ed Rom., ad quam forte hieloriam variea frnctueautumnalee aaaimulantie tegebatur, alluaerint fabul quaa prelatum diia ipsie judicio ut docat boo loco ooster. Negari non potest quin principie deorum in felicitate nuptiarum, conceaaa percommoda foerit ietiaamodi vasis forma ad istas ipsi in sponaam Tbetide quam Jupiter ipae pro se eulogias frumemti cocti tum decore admovendas ambire potuiaset, celebrant Peleum : cujua generis aris, tum inde poet sacerdotis benedictionem deportandas in domos tuto, latitudine, ex qua illasuntCatulli: dioantur,paulisper oonoava, et coupacis rotunTeque adeo, eximie Ixdis felicibus aucte, ditatis, facile admitiente materiam talem, et a Tkessalix columem, Peleu, cui Jupiter ipse, lpse iuos divum genitor concessit omores, lapau probibente beneficio editi circum marginia, Nec forte a genio Pacbymeris "multum aberraret illius nempe de qua dixi, modice reductae et alte per qui euspicaretur ita meminiase illum Pelei berois oircuitumexstantialoriculai.Voceequoquetom . incolpati, utallaeeritadetymoa nominiaejus tum aptiseime in noatram eenten, quod lulum significat, formati, velut in- tiam accidunt. Indicant enira ueum ietius vaeis eo nnena non magia affinem fuisse Vecoum, epectate faoti ut pocula, , itnposita exciperet aic
)

(1) Gi. Gloaearium alterum.

1055

. POSSINI OBSERVATIONUM LIB. I.

1056

. Primo aspeoiu

offerenda convivis aianu pocillatoris. Porro - porro quid Josephus responderet, commemoral videntur substantive dici, 5 9 2 nisi quis raa- Pacbymeres, quamvis aubobecure in cod., Bel A. 1 0 ] lit, cum aola bc ponitur, subaudiendam et Sed in 5 9 8 Vaticano clarius, negatum [P 4 nempe ab ipso factum : pertendiaae, inquam, haud tacite aupplendam illam alteram . eo deveniaae Areenium patriarcbam ul ubi juris , 256. Josedictionem adimeret et omnino interdiceret absopbum monasterio Galesii praepoaitum vooat Palutione imperatoria. Verba haeo aunt biatorici sub cbymerea flnem ejus capitie : ,
, , . Sic in codd. doo-

boc loco.videtur idem aonarecum eo quod, 1. iii, c. 19, memoratur spiritu vens, quod ibi dicitur de monachis aonctimonia opinione veaerandis, aumpta ex Paulo apostolo formula loquendi, qualea imperator pro se adbibuit

bua. At Vaticanue sio babet : " ,

. Tamen si quie inlrospiciat, aliud in ea (Joaepbua) latere deprebeadet haud negligendaa notionis. Ar- ^ , aine nutu et aasensu patriargumento sit quod paulo poat eodem oapite ecribichae Joaepbua ingeaaerit se ad audiendam eacratur, famam emanasse. iaterdictum Joaepho buicab mentaliter confessionem imperatoria. , Arsenio patriaroha fuiase ne fungeretur officio subjungit atatim, eatGraecia aicbabent:

Josephpostmodum patriarchatum germp^ tendebat fatsum esse quod muUis jactabatv Nempe ut paulo auperius dixerat,

. Nimirum

68t Graecia Ghrietiania idem quod Latinia scilicel sermone mullorum palriarcham interdixiut eccleeiaeticis confessarius, ut etiam recte dudum Josepko ne esset confessarius imperaioru. Ita claMeuraius obaervavit. Itaque auapicor abunriua, ut dixi, Vaticanua parapbraatea ; a quogerdare, ttt eaepe alibi apud noatrum, aio in loco demanam auctoria seatentiam hic expreeaam coofirecripto ; et cum mat Pachymerea ipae, prout ejua contextus ab Joaephua dicitur, nibil aliud optimia codicibus exhibetur, infra, ]. iv, c. 28 aic indicari niai eum patrecr apiritualem, boc eat conde Joaepbo dicena : " leaaarium imperatori fuiese. Bx qua obaervatione lux affulget poaterioribua a me deecriptia Pacby. Qu ibi aic vertit : Quod illum aiebant raerie verbis. Horum enim hino patet eaae eentenC ex&mmunicutiohem incurrisse, sub cujusinurminatiam, iratum imporatori patriarcbam vetuiaee ne tione vetitum ei olim palriareha fuisset habtn Joaephua deincepa etiam privataaejus confeaaionea deinceps imperatorem loco spiritualUfilii,et illus exciperet (,) dequo verbo qaas auo loco confessiones, ut antea consueverat, in posterum aenotamua, buc confer) aut ipaum in foro, ut ioquuncipere. Non poterit autem me quisquam, opinor, tur conscientix absolveret, bactenua eiquidem poet reprebendere, quod coniessarium inanathema imperatori publice dictum in quibuaterpreter, quin priua arguat vulgatum Florentio* dam quae antiquua usua vetabat excommunicatia cecumenicffi aynodi interpretem, qui pagina 1 7 permetti, connivendum putaverat patriarcba, ut fomi XXXII, dd. Conc. R%g., illa verba Pachycnerea auperiua admonuit. De boc genere aic Latine reddit: videtur et boc fuiase, nimirum tolerare ut privatim Honorabilis confessiombus domaus Gregorius. Erat coafiteretur et ia foro coneoientiffl abaolveretur. Id acilicet confeaaariua imperatoria Grscorum, qui quod IIUDO tandem offenaua inatantia Joaepbi proconcilio [Florentino interfuit. Ut omittam aJi* bibuerit; et videlicet juriedictioneai abatuierit naejuadem notionia verbo aubjectae tecesaariaoa ad abeolutioDem valide impertiendam. alimonia a Meuraio, ut dixi, recitata, qua? ai qois Uode cum nibilo secius postea Joaephua perrexie aet dare, ut priua operam confitenti Augusto, et omnia conaideraverit, ne ia taaud polerit jodicait illum videlicet de moro absolviaset, aaaam Josepbi addidiaee me quidquam seaaia auctoris mei, dum criminandi Araeniani ab eo jam palriarcba acbi- ab eo memoratam ad miniamate diaoiaai aumpserunt, quaai atteataeaet rem alrationem privatam eacramenti pcBaitentiai et nefariam ferendo aententiam abaolutionis eaora- exoeptioaia aecretarum confeeeionum retulit. menlalis aine poteatate juriadictionia, quo modo lata talia aeDtentiaaiae dubio irrita eat, unde id . 362. ' attentaaaa in eacramenlo nibil minua ait quam aa- . est ai ad verbum reddaa crilegium. Eat autem id extra dubtum, emanare Juxta quod e( appetlalio qualitalis sumpta esL Quid ab epiacopia ordine bierarcbico juriadictionem autem iatad eat relativo guodindioatum ? NenopeQ iatam. Quare ai eam rite patriaroba revocaaset, apparet exprcedeDtibua,obiiqoum adaptari eteiae* certum erat non potuiaae deiode imperatorem a quari debere ad rectum, non e coavereo reclom ad Josepho audiri aut abaolvi sacramentaiitar. Ad id obliquum . Confldo vel ex hoo looo, coi multi alil
1

(Josephum) . Fertur

1057

GL088ARIUM.

1058

eimili et insuepicabili cobaeaione tene- quo Vulcaniae legi jubet grumare 5 9 5 , broei per banc bietoriam occurrunt, aaaensurum uti pro eo quod ibidem roox cernitur gruma roibi leclorem prudentem ai dixero5940Edipum, reponendum contendit gruma non Davum esse oportere inlerpretemPacbymeris, . Videtur vocabulum iatud antiquum scriptoris, ai quisquam ullus, antiquarii, cuique gruma a priscis Latinia ex Gra?co formameliori jure quara illli in quemLatinus epigram- tum. Eat autem , ut aliae gloaa Graecomatariua boc versu lueit, exprobraveris : Latin veteree docent, scripulum. Scrui\on leclorc tuis opus est, sei Apolline libris.pulum autem aive scripulum, ut ex Varrone et Sed . vooat ipsum; Columella libria de re rustica viri docti colligunt, et attentaa conseesua dici a rae cauaam exspectat menaura eatgadhiberi aolitametiendia agris,nempe cur i n vocabulo non, ut vulgo consuevit, gruma aive groma, quaa erat in9trumenlum cujua qualilatem sed regulam intellexerim. Vereor enim ope dirigebatur oeulus ad lineas ducendas exacte ut apud pleroaque aatia sit alicgare,quod veriaeime ieclaa, promiscui ueua arcbitectis et agrimenaoribus, unde dicta, ut vidiraus. Ex poesum, manifestum ex inapectione pracedenlium verborum, loci Beatentiam id flagilasae. NOD enim hie liquet groma aive gruma idem eaae quod deeruntquiexigantetiamaberrationea et deliria ' ^ ecriptulum siva scriptorum ab interpretibua exprimi; alque adeo scrupulum, quaB omnia vocabulis Latinia amussis, In iato generequam auperatitioaiaaime ineptire fi- normx reguUe reapondent,et inatrumenta aigoifidem vocent. Aio igitur opinatum ease mevidisse cant, quibua visus huraanus ad dijudicationera realiquid uspiatn Pacbymerem quo raotua ad existi- cti a curvo aut ad ex^quationora obliqui ad exacte mandumsit^oio^aregulam inierdum aignificare, directum utitur ; ad quod cum eseet ueus opportuistamque ut solet, quarovia raram,notionem oblata noa funicolorum, eliam , hoo inetruqualicunque occaaione uaurpare affectasse. Non mentum dici potuit; quee verba Hesychio funem est inveriaimile homiaiobaoletorumverborura au- 8onantagrimenaorium. Porro cutn Hesychius, qui cupi talium colleciorem el eoarratorem diligantum tam multa nobis ignota monumenta veteraviderat, familiarem Heaychiura fuiaae : cujua vocabularii alicubi forte reperissct boc instrumentum, baud paulo correctiora Conatantinopoli ante boa eive ) ; aut vocari, quadriogentoa [411] annoa, boc eat setate Pacby- etboc inlctrnotiones abstrusaa vocabulorum, quameris, exemplaria fuiaae quara illud ex quo Aldus lea innumerae opere i l l o suo complectitur. expriManutiua editionem expressit auara,ncmoprudens mendum putasset, flcri facile potuii ut ex eo Padubitaverit.Suspicoritaque Pachymerem in verbo cbymeree, captator cupidus verborum inusitati significatas, vocabulum hoc Ioco pro apud Hesychium longa aliud legieae quam hoc ibi hodie apparena nulliua pretii: regula posuerit. Hactenus scripta cum oateuderem illustrissimo D. abbati Octavio Falconerio, ipaius . Quid quaeeo , quid nd ea limatiasimo judicio 8 u b j i c i e n s , s u g g e s 8 i t ille vi ? Quid illum ip9um ? quam inopinatum et, ut libere dicam, ? ac pro deri poeset antiquum Etruscum vocabulum piota e Grsco expoait hio notionia ortum, projllts quidem reponendum putarim, ex miscuo tonc uau gentium ambarum, et Latinia iis quaa ad verbum ovvadDotavi, , . Quod nunc attinet, pro in He- sive Italia perrcultia Gonatantinopoli et in multis eychioPachymeriano suapicor acriplum apparuiaae. aliis Orientalis imperiiinsulis et locia peregrinanGroma vox eat exquaquiagrorum metiendorumra- tibuaaut degentibus, et vicisaim non paucia Graa tionem tradidere, in unum collecti corpua, groma- cia Piaas atqoe Etruriam viaentibus, varie comtici scriptores, nomen invenerunt. Eat enim id merciorum vice. Conetat aane apud Dantem AHinstrumenti vocabulum iata in arte praecipui, quo gherium, antiquum et maximi nominis poetam ad dirigendaa limitum lineas in terrarum partiono Tbuacum, vocem piota pro pede usurpari.Vide ejus aut dimeneione utebantur. Groma aive gruma, ut Infernum sub finem cantua xix. Vocabuli autempe* vulgo explieant, mensura quasdam est qua flexx D l^' ^ ' " ' . " ' * 1 8 USB eet fre quentiaaimoe ad eignmcandam menauram aive vix ad lineam diriguntur, aut, ut Nonius habet, inslrumentum metiendi. Uode ille tritoa Horatii loca media in qux directx qualuor congregantur viasy quod nimirum inillo centro campi dimittendi veraua: Metiri se quemque suo module ac pede vtrum est. agrimeoaorea grumaa euaa intenderent,et iis adjuti Eyuadem generia et nominis erant inatramenta vel lineaaipei primia rectas designarent velcurvitatatem prius descriptarum deprebenbaai corrige- plurea aimul pedes demetientia, fP 412] qu pro rent. Iatoram banc actionem expreait Eonius cum ratione nuineri, retento pedis nomiae, diatinguegrumam dirigere, acripait. In Gloaaariie veteribua banlur. Ex bis erat decempeda diraetiendia usiab Henrico Stepbano et BonaventuraVulcanioeditia tata porticibua ex Horatio eodem: legitur gruma . Unde verbura grwnat, quod Nulla decempedis ibi explicatur per illa GraBca , . Paulo Metata privatis opacam poat ibi ponitur grumari , pro Porticut excipiebat Areton.
e t B < v e B t n m c n o t 8

1050

. P08S1NI OBBJJRVATIONUM LIB. I.

1060

5 9 6 Nam, ut eupra vidimus, architeotie et agri- vir Tbeodoaius vocatur, uti et c. 22, L . Ex hie mensoribus commmunia erant hujusmodi inatru- babemua ita fuisse pecullare Prindpu nomen dymeota mensurarum. Quia porro plerumque Ot ut naatia Peloponneei, ut pro vocabulo familieadhereret siDgulia ex ea domo progoatia, ueu videlicct mensarae nomen rei mensuratae tribuatur, et dicatur exempli gratia pes terras palmus aive ulnaGrracorum, verumet gentile nomenilliuaetirpisoripanni, etc, ita videmua Italicum vocabulum ploia gine Francicae vulgo noase minuacuraatium.quanquam illud doctiores non neacirent. Nam Georgius terr interdum tribui, forte ex dimenaione agrimenaoria cujue iustpumentum piota vocaretur. Acropolita, Historix suaa c. 48, Arcbaie etPeloPiota, aiunt auctorea accuraliaaimi Lexici Etruaci, ponneai principera Villarduinem nominaturo diciamo l& zotla di terra che abia seco Verba. Addocet. Gregoras vero 1. vn, p. 109, titolom Principia PeloponDeaoimperitaotibaa tributam ait quod oitant Pietro Veleri Tratiato vi, in haec verba: jam caa lempore GonstantiniMagni, nti et Athenamm Non vengono star molto fuor della lerra per noraen magni ducia et Tbebarom Bceotiavarsi del semenzario con essa, ciei inuna piotadynasta* etc. Piota ergoIlaHce idemquodpes.undeetinatrumen- rum domino appellationem magoi primicerii , quae postea uau valgi in tumagriametieadia dictum aic fuerit.etvox Greci 83vi seqDioris eadem notione usurpala, nuncapationem degeneraverit; obtiaenti denique Miciliam regie nomen. Ridicole,qaasi jam iatum uaum Heaychionotante etPachymere exscri bente, prout hactenus diximus, non affirmantea, tum ffitate Conatantini Magni Sicilia, Thcbs, Athene, Peloponneeus avulaa a corpore Romanumpern sed quasrentes et quaai raicantea intenebria. dynaatia propriia aubesaent,non modo id tolerante . 448. Hoc loco vox eirailam nolionem habet ejus de qua adaotasse novs Romaa conditore, aed etiam, si soperia placet, iatoa regcfos amplia bonorare appellationibus aiiquid meraint acboliis ad Catenam Greecorum curante. Porro 1. III, c. 16, hane vocem aliter Patrum ia Evaogeliam S. Marci. brevi, nisi littcrsa amicoram fallunt, Paraaiis edendam. Similem, i n - Pacbymerea acribit in bia verbia: quam, non enini pecuniam signatam, sed eigua, . Loqoitur da vaaa, geromaa et ejus geoeris pretioaam et specio- sebaatocratore frater imperatoris circa Monembasam eupellectilem bic eo verbo deaigaari loci siam quotidiania velitationibua adveraus Peloponsententiam exigit. De re ip8a hicindicata,hoce8t do neai Principem decernente, quem Printiclade Iaaacii Augu8ti,cujos occaaioue ista venerint zem vocat, vocabulo propriua accedeote ad voccm Franciscam Prince, quam Francici tuoc incolaePein poteatateraBulgarorum,dicimus in notisadeum loponneai proprium dominum indigitabant. locum. Pro voce in cod. Barberino leget

Filii aaterai, autem aancti Spiritos dicitur, viciasim autem Filiua Patria , Spiplurium suffragiia deetinatum patriarcbatui Con- ritus autera aanctua eJDsdem . Exquibus patet verbum quamcunqueetnissicstaalinopolitano fuisee monacbum nomine Principem ex familia Principum Pcloponnesi. Agit de ^ nem Latine aignificare, aed eam quaa sit cuni eodem 1. m, c. 3, Noater, dumbuno ab imperatore fluxu activo conjuncta; qualisest emissioramonim miaaum ait ad Ghallia Tacborum Grientalium dy- ex vivente trunco. Qualium emiaaionum est menuastam deduxiaae filiam r.oibam imperutoria ipai tio Cant. , 45: Emissiones tux paraditus mGbalaa desponeam ; quaetamen cumeoperveuiaset, lorum Punicorum. Quare mibi videtur satia reperto mortuo Ghalau, ejus filio et sacccessori bene respondere Graeco buic verbo Apagee vel Apagani aupserit. Verba Paohymcria Latinum producere, quod atipsum caos notionpm aunt: babet, adeo ut recte explicetur vocabulo productor, aicque iu teatimonio Damascenus Pater | a?ternua productor sancti Spiritus per Filiumdica , etc. tur. Multa de vocabulis et ernla postea creatua Antiocheoua patriarcba ibidem ditiseime disputat Petavius noster o. 8,1. v, dt dicitur, et rea narratua 5 9 7 1. vi, c, 5, ubi hic Trinitate 5 9 8 et alibi in eo opere, que Yideri
[P. 413] , . 402. Ait

batar , sed et in ejusdem ora codicia tanquam verior lectio agnoacebatur ; et cum eam solam optimua et ipae codex Allatianue in contextum reciperet,non dubitavi quin praeferenda easet. Vaticaaus solita securitateutramqueomittit. Coavenit autem adjunctum satis apte ad significandam epeciem inaignem coronae, aceptri, vaaorum aureorum, torquium, monilium, gemmarum vealiumque imperatoriarucn, quaeboc loeo dcaignantur verbo . Galli bodie usu s i mili vooant eflets rea pretio eestimataa, prout diatinguuntur a pretio ipso etnumraia.

. 482. Merito hio Veccus , boc est, inease

vocabulo vim notionemque principii activi ao causae contendebat. Sic enim plane eamdem vocem intellexit et uaurpavit Gregorius Kazianzenus, Oratione de Filio, i n bia verbis: Kal

, (nimirum Pater) (

), (el Filii et Spiritua aancti)

, . Ubi clare Pater ,

1061

GLOSSARIUM.

1062

apud eum poeeunt. Hoc enim quod diximua, nobis A. < . 365. Hic vooem pro instituto, et loci qoem tractamus intelligentia, emendavimue indicio syntaxia, cum , sufficit in prasseDS. quod in codd.B et A, Vaticano omittcnle, legebatur, [P. 413.] . 209. Remigee boa fuie- quadwread vocem non poteet. Probain bunc se, qui quasi proprio artis aut ordinis locum est Valicani codicis bis verbia: vocabulo dicebantur, et ipsa origoauadet , (lego ) . Non ergo porloa aive ^ prorsum impellere, et diserte Noster tradi, tum bio tum c. 30, 1. v, aut valvae ex ferro eolidse intelligcndffl hic fuere : ubi quem semel dixerat, postea - neque enim id sinit rei aubjectaa natura. Non, vocat . Wolfius in excerptie inquam, portui, ut domui aut conolavi obduci Pacbymeriania Gregor subjeolie vitiosam bujue solidum ostiuin poteet. Qui enim aut quibua movocabuli scripturam exprimit, ex mendoao videlicct liendi machinis tantae latitudinia poetes eesent, codice, dum hanc recitat ex hoc baud dubie looo qaanta explere atque obiurare, quam vaate biat, aententiam : Gasmulicum ad bella erat animosum, valerent totum os portus, quo magnaB ao longas Pyzylonies vero agendis remis strenui, navea praelongoa binc inde protendentee remoe, . 276. Vix alibi reperies , R eajque non aingulares sed plures interdum simui, tal , uti alia ex eo compoaita, frequena aditum exitumque babere commodum debeant? ait. Quid aliod patemus quam metaphoram hic Ergo bic Noater cuui dixit, inteliecturum eaee a aagitta in acopum intenta [P 413] et illum putavit prudentem tectoremtaleostium quodportui feriente ductam ? aic enim ait fabulam incurrere in claudendoapponipos&et, catenamntmirumferream. verum ao illud percutere, ut saggtttam scopum. Addam bic aatia rarum notionem vocabuli Simile qniddam aacrarum Litterarura interpretea aut , cujua uaum reperi in Graeca vereione adaotant ad illud 8. Pauli ad Rom. x, 4 : Finu le- Specimiaia Sapientiffl Indorum, quem librum Latigis Christus. Lex ibi vocatur tota biatoria vetus nitate a me donalum buio hiatoriaa imperii sacria libria commendata, quibua et rea a patribua Miobaelis Palaeologi Augusti, a quo id opua in gestas et eacrorum apparatus ac ceremoniae tradun- quadam concione allegatur, hortatu amicocum tur, omnia Chriatum venturum prajfigurantia. In tanquam adjunxi. Ibi in prima quo allu9isae Apoatolua putaiur ad originem vocis prffiventione quas hialoriam inventionia et deportaHebraicffl legem aignificante, thora enim ationia ejua libri exlndia in Peraidemrecitat,pagina radioe iarah est cujua prima notio est jecit, codicie quo utebar Gia3ci aona, aic legitur : projecit. Undeejuseat uauepropriua in ejaculatione. Q I Regum xx, 36, de Jonatbane sagittam ejaculante , scribitur -tftm vehu iarah havhetsi: et ipsejeeit sagittam, Quo pertinere putatur inultorum. Pealmorum inscriptio: Infinem,boc est in Chri- elc. [. 414] his verbia primum occurit stum.In quem prooal iadicandum et quaai indigi- qusreaduin quid ail . Nam tandum pleraque ibi acripta dirigebaatur. Nec p&rtas notio, qua3 naturalia eet , quam hic ait ffustra; veritate quippe propbetis exaote reapon- intempeativa nemo non videt. Oranino agnoacendettte, figare in rem incurrerunt. Fabule morale dum eat hio pro positum a prsceptum adumbratis par ratio est. Ut enim plico involvo, ut volumen aut acapus panni cujusflgura prophetica, cum ree figurata exhibetar, - piam boc vobabulo nuno aignificetur. Fundum habeo coDjecturaa Eustatium, qui ad illum veraum itaitiv , in veritatem incidere dicitur, sic et apologua, cum eo aignificatum offlcii monitum de- 411 Iliadis, , , anaotatp.721 ed.Rom. claratur et quaai ad rem ipeam applicatur.
. 298. .

Hic absolute et subtantive usurpatur pro ', ' supremo illic prsaide sacrorum cempe patriar- " . Hffio ille; in quibus videa ^ deduci, extrito aobjuncto cha. , 476, Quem aatea vocaverat . Addam ex occaaine de panno hio memorato , nunc appellat , pagi Phuistan, quod in illo videlioet pago texeresynonynara, opinior,uraurpene eam vocem pro tur: forte inde natum vulgare nomen bodie in . Nam ut Gordious babet o. 17, n. 40, Gallia panni cujuadam ex goaaypio texti, quod fustaine, fustanium appellatur. Ex oonaequentibua , . Quibua signiflcat praecentorem, boc est, eum cujua porro verbis intelligitur genus hoc panni regia aut officium estcantum inchoare in cboro,non , regiaa familia? usibua fuisee reaervatum, ita ut aolere dici, ut rea exigeret, sed domeslicumveatiri eo nemo posset aine conoeaau peculiari reEcclesix. Heec mihi cauaa fuit 5 9 9 opponcndi gia. Unde characierem haberrt 6 0 0 eximii honoi n veraione vocabulo Lalinnm prx- ria el apud principem gratis indumentam tale. Propterea eniin addit Perzoea accipere ae iatam entoris nomen.

1063

. POS8INI OBSBBVATIONUM LIB. I.

1064

veatem ob prerogativam bonoria ei annexi com- tfnmobiUhus possessionibus subjeetorum ipri mona* muoi etimatione : , inquit sleriorum, sed etiam in dixcesibxu meiropoUon ipta . rum, ubi videlecet ab aliquo templum xdilicanle ai* quo etiam signiflcat eua solius causa istum vocatis fuerit. Ex bis lisebit inteUigere admitere honorem, sed familiae ac cognationis inde nomine bio aignificari, jus eupremum patriarconspicuaB faturaa, sic ambitioais invidiam pietatis cbae in ecclesias patiarcbatus, sui, quo posset et ohari tatis in coosanguineos laudabilis ostentatione eximere qua3 iooa quaeve personas vellet a poteredimens aut saltem minuene. Confirmant autem state episcopi oojusvie, et intra fines dioeceseon quod diximus de reservatione hujusmodi panni ad euum licet antiatitem habentium certa aibi monauaus regios, illa extrema verba: stcria vel ecclceias valeret, exipere, citra nutum . Gur enim, quae prius aut aseansum proprii locorumillorum metropolite. nominaverat ', nunc Hanc autem potestatem videtur exercaisse patriar vocaret, nisi quod iis uti regi soli cha frequentiua in praediia et agris sibi vectigalibus etfamiliffi ipsius licereret, etsi quibua privilegium et in templia de nevo erectis, quorum fundatoree, idem a rege eximii honoris gratia tribueretur ? ad operia amplitudinera et commendationem id aati pertinere, afTectabant ut uni patriar' . 509. Ait duoera Latinorum, quem de cba3 illa subjicerentur, a juriediotione propriorum Boripeit ferum, ardentem etcapiterufum,hominem vaetffl etalur, coi erat nomen Rbos Solymaa, v i - loci pra?8olum exempta. Qui vero, cum iocum deri nalum apellationem ex similitudine cum eo aliquem in aliena dioeceai sitom, eximere ab aueto. quod vocat ' Rhos. Quid aulem eat hoc? an rilate ordioarii et sibi raservare patriarcha vellet, scripeerit Pacbyraerea ' pro ? ' sane id declarare solebat fixa ibi cruca com certa inconatanter scribuot duo codd. optimi B. ct A. Va- scriptione, cujua formulam videre Hcet apud Meurticano hoc comma omittente. Atqui ' nibil, eium, ideo ipsa exemptio et jus illua . quod 8ciam,buc faciens eignilicat. ' autem ex verbojiodicabatur. Id clare patet ex hoc in Euatatbio ad Od. p. 1633 ed. Roro. quo versamur loco noatri bistorici. Ieenim cumio oat , species animalie noxii dicti pba- titulo capitie mentionem potuieaet Novella impelangii. De hoc Pliniue, 1. xxix, c. 4: Phalangium.... ratoriae circa , ejus Novellae eentenest plurium generum, unum simile formicx tiam sed io ipso capite eic refert:
y

; ' mutto majus, rufo capite. Huic comparatum bunc , ' ducem a Pachymere crediderim.Dixerat enim antea et rufa eum ooma fuieae et vultu rubente, , , quippe accenso naturali ardore. Unde credibile eit C , Prodiil imperatoria Novella qua cum alia vel in scienter mutatura ab antiquario scripto- decernebantur qu&dam, tum illud in primis, ut exemplum ejus mutationia alicubi forte acripto- ubicunqm cujusque modi prstdia vel monasleria parum veterum naoto,vel errore hic Hbrarii pro triarcho juri reservata censerentur, ea deinctpi episcopis, quorum In propriis dimcessibvs illa cueni positum. . 472. Ait Salpacin, quod erat cogno- sita subjicerentur. Ita i l l e ; quibus verbis videe deraentum Mantacbi cujuadam ducis exercilue clarari quid in titulo voce intallexerit. Plura de hia non dico, qood et Mearsios verbo Persarum, Persica lingua eignificaaae fortem. et post illum vir pereruditue Jacobus . L. vi, litulua est capitis 11 : " Goar . P. pag. 612, et 615 eui Eucbologii copiose . ac diligenter boc vocabulum edisserant, plane in Apud Mathaeum Blastarem tituiua eat: " sententiam nostri Pacbymerie. -

'. Soli patriarchx Constan- , . 420. Non dubium linopoleos concessum este stauropegia quocunque quin utroque boo vocabulo alumen designetur, mittere. Tum rem ipaam sic explicat: merx expetita ob usura celebrem in tingendis D pannis laneis, ut aii hic Pachymeres noater, M>
[ . 415] , , , ' . *. Quod distinctius Plinius exsequeos, docet 1. XXXT,

c. 15, cum sint aluminis species due, candidi et nigri, inficiendis claro colorelanis candidum liquidumque utiliseimum esee, contraque fusco aot obscuro fuco iisdem imbuendis nigrum accommodatum. Mox ibidem Plinius 6 0 9 loca percensens Soli patriarchx Constanlinopolis 6 0 1 ex longa ubi aluraen provenit, Pontum mamorat, unde hic conmetuditse permiuitur stauropegia, sive crucium Noster refert solidos illud per Euxinum exportare ilxtooes, concedere ei relationem ac memoriam Genuenses. nomiPhocaes tamcn non meminit, ubifodinis ibi habere, non solum in prxdiis aut terris qux naa aluminis ponit Pacbymeres, serius videlicet peculiari jure pouidet, ubicunque sila sint,deteotaa et in nec Plinii jam tum tate celebree.

1065 , . 350.

OLOSSABIUM. Mani-

1066

Joanni doci. Unde intelligitar additionem illam primaa ayllaba ad nomen ietud non pertinere, aed bis . 6* dominicx mor- adjunctam ei consuetudine illarum gentipm origitis symbola, qu statim post nuncopat. nia Francicae, vel ex longa cum Francia conauetuGuju9 appellationis rationem nerao requiret, [P dine, nomen Syre. qnod ex Graeco factum 416] qui meminerit illud Apoatoli ad I Corinth., putatur, suo principi accommodantium. Suapicor xi, 26 : Quotiescunque manducnbitis panem hunc et idem nomen, licet pauJum diverse acriptum, fuiaae calicem bibetis, mortem Domini annuntiabitis, doneo quod cuidam nobili Coraano in ba, meniat. Unum addo de foce , cum aim- ptiamo inditum refert CaDtacuzenus, 1. i , c. 11. pliciter dicitor summam Cbriatianorum dogmatum , . 203. Primo mihi indicare apud hunc nostrum quoquo, ut cum ia loci bujua occursu venit in mentem iaudari bio mox addit meribundum imperatorem in procinctu aententiam pbiloaopbi veteria e diacipulia aut sesacri faccipiendi viatici ctariia Empedoclis. cui nomen Spbero easet. , Symbolum videlicet apoetolicum fldei suea Quidni enim talia appellationis quispiam dediaae proGtendae recitaaae. Alibi aeepe ia hac hiatoria, operam Empedocli [P 417] potuisael, cum Spha?rua Symholum Nicaenum abaolute Symbolum norainat. aliua Cleanthia acbola, notue auctor multorum Intelligebatur enim de quo diceret, ex aubjecta operura, Diogeni Laertio memoratus sit ? Animadmateria, cum tractaretur controversia de additione verti poatea obortam opinionem eamdem fiieroFilioque Symbolo Nicaeno, vel ai exactiua loquimur, nymo Wolfio hunc locum in aua Excerpta confeCooatantioopolitano, a Latinia inaerta. Vide quaa renti. 8ed conaideranti rem attentiua brevi patuit annotarcus ad 1. v, 11. bic pro poaitum plane aiguificare , . 385. Aut oblatura follem, orbicularem, quales videmus pilaa majorea ab iroperatore aacro templo pretiosissimum altaria apiritu confertaa, quaa Itali palloni, Galli ballons velum, oum abaolveretur ab excommunicatione, nominant. Excipiat aliquis conlra non reperiri dignura ac ac tali gratulatione donum. Ut bic, aio D o m e n iatud bao forraa,sed femimneubique termiet alibi verbum in iata notione aumitur. nationia et generia apud acriptorea claaaicoa legiUti et pro ipaa absolutione hoo ipao Goncedo. Qaid tum poatea ? aa eat adeo alionum capite : (Joaepbi patri- a Paohymeria raore quiddam ia taljbus archae novi, qui eum ab excommuoicatione aolve- ? Preterea auapicari licetvisum ipai aliquem rat) ' , propter librum idonei auctoria ex iis multia qui ad noa absolutionem, quaro eum fruatra,ab Arsenio petiis- non pervenerunt, u pro ponereset, a Germano accipiendam non potuiaeet, deni- tur. Sed verbi controveraiam profligaverimua, re que a Josepho tertio ab Arsenio patriarcba iacpe- eemel ipaa constituta. Demonatrato, inquam, loci traverat. quem tractamua aententiam exigere ut fol, . 174. Synapte nomen Latine reti- lem rotandae formae significet, aimul evicerimua nui, quia non reperio unum aliud in noatra l i n - istam hujua vobabulii boc loco ootionem eeae miaigua verbum quo res voci aubjeota aatis me dubiam. Ergo ad id nos aociogamua. Ait bic exprimalur. Multa de ea utiliter docel Meursius. Pachymerea patriarcham Araenium, postquam Videlor aliquid aimile illi parti litaaiarum noatra- Michaeli Palaeologo imperatori ob excscatum pu* rurn, qua Deo, continua aerie multo comraendan- piliura et collegam auum in imperio Joannem puelur, eccleaia pontifexetc, adjuncta cuique accla- rum sacria interdixerat, diaaimulaaae tamen, duiu qua?dam fieri videret minime cohserentia eum anamatione populi : Te rogamus, audi nos, pro quo tbemate rite intorto. Nam cam eum qui tali, ut Grecie eat, Dominum rogamus. , . ,87. Pacbomiue lilterator dicitur paulo ante loquitur, gladio spiritus a communione fidelium plane abaciaaua fuisaet nefaa eaaet juxta . Hio verbo non queelibet indicatur praaentia, sed inti- sacroa canonea admittere ad ullam participationem aacrorum, tamen ex eo tempore non deatiterunt mus c o D v i o t u a domeelicumque in re litteraria miConatantinapolitaniaaccrdoteaet clerici norainatim nisterium, quale divitea oliro exihebant ab iis quoa memorare in aaoro cboro atque inter ipaa liturgiee apud se babebant, uteorum eruditioae, cum eamyateria imperatorem licetexcommunicatum, conpet opus aul vacaret, juvarentur. Hi baud fere aiiicrquam vocabantur, ut intelligitur ex nivcnte ad boc coram ae oaurpatum patriarcba longo et perefeganti Luciani de bia libro, cujua metu majorie mali. Verebatur 6 0 4 euim ne, si ipse titulos (inacribitur enicn et boc vetuisaet, excuaea qoa utcunque continebaC O S ) baoo quam aaeerimua bujus voca- tur imperator verecundiaquadam sacra poteatatia, omnia in extremam pertarbalionem impelleret, buli notionem demonatrat. eveniretqoe tale aliquid quale in Ulyaei? D a v e , , . 328. Agit de Joanne duce pro- dormiente, ipao, feliciter ad portum aspirante, tefeclo Tbebaa, et illic reperienle magaum domi- meraria cupiditate comitum ejua accidit, qui nura, quem lingua popularium ibi Syrioannrm vocitatam ait, et tamen cogaominem ipae fuiaae ' , * feste in his aacra Euchariatia desigoatur illis ver{

PATROL. GB. GXLIII.

34

1067

. 08 OBSBRVATIONUM LIB. I.

1068

" ' ,

pingendorum in utree eorum eimilee qooe /Eoloa Ulyssi donavit. Eijaa haec verba annt: . * ,

ut ipse Ulysees lugens Alcinoo narrat Od. eub initium :

. Anemocxtas seclx homi* Utremquidem solveruut: venti autemomnes erupere: num nomen est Corinthi ventos sapientium; quavaIpsos vero subito rapiens tulit in Ponlum procella Flentes terra patria. luisse in primis perltia dicilur Empedocles, cujus in Ejusmodi quempiam [vtum lempestalibus utrem, uthoc genere ars ab historicis cclebrata ett. IU ille, alicubi loquitur Horatius, hio vocabulo locos alladene non solum modo memoratoaTimsi designavit Pacbymeres, ejusfigura imperatoris irri- et Laaertii,eed aliorum etiam, historicorum, puta tabilem animum adumbrana, quem jam aeetuantem Porphrii, cujua in Vita Pithagorae, editionia Holira gravi ob anathema inflictum, ei rursua patri- etenian, typia Vaticanie, bsc lcguntur p. 19 : arcba laceseerat, periculum erat ne ie totas habe- *Uv naa furori laxarat. Audio, dicet forte quidam eru- " ditue lector : aed tunc oportuerat bunc * . "
, non diotum a Pachy- JJ *,

, quibus ie vestibua et inaignibus poteatatia uteretur. Gretaerus noater Ibi vertit: Prxje ' , ' cti sigilii seu annuli signatorii gestamina, melius , quam Juniua, qui oe , ' eto. cubitorem fundae iaterpretatur, aut ptiam quam interpree Sedabis indefessorum ventorvm, furorem, qua supra Juris Graece-Romani cui * [terram accubilor tnagn& pal& Ruenlesflaiibusdevastant sata: dicitur proprie funda saxia jaculandis, Et rursus, si libuerit, revocata reduces eorum fiabra usitatissima translatione a formas quadam simiQuomodo autem haao praaetaret, tradit TimeeuaHial. litudiae ducta, palam annuli significat, ul nutis1. 18, aic recitatua a Diogene : - eimum eafc; nec rainue perapectum obsignari lit^raa olim solitaa annuli pala certia insculpta ch* , , () - ^ racteribue aut formi9, ceraB cbartis apposite i presaa. Hinc pata annuli, stgillum dicitor: , . Elcsiis aliquandoquod [P 419] cum duplex aut multiplex imperantibua esaet, maximi omnium custoa vehementerflantibus,sic ut fructus corrumperentur, jussis excorriari asinis, uires ex earum pellibus fa- boc loco appellator. Quare ctos expandit hiantes auram vcrsus in jugis 6 0 5 autem ? 6 0 6 Opinor qnia ex iis erat qoi ex officio aasidue apparere circam coliiumet montium, quasi ad spirUnmcomprckendendum. Innoit autem historicua binc conaecutam imperatorem aut in proximo ad aubitaa evocatiotranquilitMero, velut ventia in carcerem compa- nea semper esse debebant, cubiculum principis ctia. Quod populua admiratua Empedocli - diu fere noctuque frequentantea. Vide qua? diximus verbo . ventorem inhibitoris cogaomen indiderit. Eustatbius quoque ad . meminit , . 50 ct353. Peculiaretn, ni fallor, vim Empedoclis tanquam arte praadili veniorum com- babet vox hoc loco, empbaaim ferene cojus1

mere. Nam quid utribus jEoliis cum Empedocle ? Ad bfiao ocoureuras rogo aequura arbitrum rerum ioformare aecum ne gravetur ideam ingenii Pacbymeria aupra modum antiquarii, ae eruditionia abatrusaa, quod multia ex locia patet, oatentaioria pene putidi. Ergo is non satis habena indicaaae notam sibi ventorum in utrea coactorum ab et Ulyasi traditorum fabulatn, etiam innuere curavit baud ae ignorare quodoam easet ejua fundamentum fabuhe. [P 418] Non enim de nibilo illa Homerue finxit, sed allueitin eo ad magicam vim utrium quorumdaxn, qutbua ad ventoa sopiendoa praeatigiatorea jam olim uterentur, e quorum poatea numero fuit Empedoclea. Hio enim inter alia magicee artia experimenta, qualium edeodoram modum ac viam traditurum jactabat, aedando* rum et excitandorum ventorum arbitrariara potestatem numerat, aic in quodam poeraate, diecipulum alloquens :

QUSB poatrema verba eruditissimua Holatenius eic vertit; Quin tl Empedocli cognomen erat Alcxanemi sive averrunci ventorum. Hanc ex veterum lectione de Empedocle famam observantem animo Pachymerea babens, dum periculum exitiosissims procell prudenti conoiventia vitatum ab Areenio patriarcba, utrium JSoli Ulyssi traditarum et a b ejue comitibus ingenli pernicie ipsorum temere contrectatarum exemplo illuatraret non ae tenuit quin fabulam cum biatoria commistam oggereret lectori, Homericoe vantorum folles cum asininia a Timaeo memoratie Empedoclis utribue onamentione conjungene . Sicquidem conjectabar. Recie an secus, qui lectoria esto judicium.
. 469, ;

. Meminit hujus officii Codimue

c. 4, ubi tradit :

1069

GLOS8ARIUM.
A

1070

locum exscribene particulain pro negligit. Sic enim habet : Solea vel ea diciiur qux solo pedis subjicitur... vel materia robustea, super quam paries cra* litius exstruitur. In margine editionum optirnarum, Venetae aani 1560 ex bibliotheca Antonii Augustini, et ParisieDsis Scaligerianae anni 1584, pro suggcritur alia lectio per, [P. 420] ex qua conjectura forte non vana ducatur, ecriptum olim tor, 1. v, o. 12, in bia veTbis : in archetypo fuiaae pes e materia robusLea, etc. , Nam pes dicitur quod aliud sustinet, ut pes mensx . Si vero et jus provocatio* Pl inio, 1. xn, c. / : Eodem ebore numinutn ora nis concesserimus, peticulum fuerit scilicet ne qttis spectarentur et mensarum pedes ; quo aensu atereotam vaslo mari jus suum perseculurm Romam se conferat ? Alium babeo hujua idiotiami teatera Sy- baton pes est atylobati. Vilruvius, 1. III, c. 3 : Sameonem Setb in Graeca ex Arabico interpretatione pra terram parietes exsiruantur sub columnis dimilibri quem ipae vocat. Hunc noa Latine dio crassiores quam columnx sunt fuiurae, uti /Srredditum ad calcem harum Obervationum maotia- miora sint inferiora superioribus, qux stereobata loco damua. Ejua in secuada dissertatione eic appellanlur : nam excipiunt onera. Paulo post Graeco legitur: Exslructi autem fundamentis ad libramentum , * 8 . Qui enim stylobatae, sunt coilocandx supra stylobatas columne se quidem ipsum in periculo defenderit, nx ab disponendx, eo etc. Materiaa porro mentione roscilicel exspedetur ul fortiter pro nlterius capite de- non proprie intelligendum hic querceum buateae ccrtet ? In aeptimaquoque sic regina maritum allo- lignum, eed metonymice corpus qpodvis duritiei quitur, conqucrcna non communicari aibi ab eo quantae opua eat moli graviaaims portandae. Alluscitu necesaarium arcanum : ' ditur enim in eimilibus origo architecturae, quaa , ' -Si enim de hoc primum asvo rudiori lignis aedificabat, ex quibus me celas tuam conjugem, aliis id scilicet fateberis ? fundando aptura judicabatur ob dotea querceum lta eliam loquitur Georgiua Acropolita in Prooemio quas memorat Vilruviua, 1. n, c. 9, bia verbis : Historia3 p. 2 ed. Geg. Quercus]terrenis principiorum satietatibus abundans. parumque habens humoris et aeris et ignis, cum in , . 173. Quid sit , magoa et perplcxa quaastio est. Legi accurate, diu meditatua terrenis operibus obruitur, infinitam habet xtemisum, qua3 de boc argumeato viri doctiaaimi Joannee iaiem ex eo quod eum tangitur humore, non kabens Meuraiua, Leo Allaliua, Jacobua Goar ord. Praid., C foraminum caoitates propier spissiiatem non potesi Jacobua Gretserua et Ludovicus Gollotius societa- in corpore recipere Hquorem, sed fugiens ab humore resistit. Retinebanturautem, etiam poataubatitutoa tis ooatraa acripsere. rei deinde inquiaitionem ipsus attentlone longa et acri iocubui. Exponam in atructuria ligno lapidea, vocabula priora. Ut bic, ei potere, breviteret clarequid diacuaaia cua- Paulua ex Feato verbo Auoum tradit Robum dictum in carcere locum qno praecipitalur maleflcorum c t i s T e r i a i m i l l i m u m compererim, luce praeaertim m i h i l affuaa ex eruditiaaimadiatribailluatriaa. Leo- genua (puta faatigium propugnaculi in precepa nis Allatii ad Fabium Ghiaium, hodie Alexandrum imminena, unde malefici convicti dejiciebantur, ut VII, de hoc proprie arguraento novisairae et aocu- Manliue ex rupe Tarpeia). Gauaam appellationia ratissime acripra.Incipio aconaideratione nominia. atatira tradit, quod ante arces robusleis include aive,utSimeon Theaaaloniconaia dialogo de bantur, boc eat, qooniam apud veterea moa erat sacramentia emendatiua scribit, , vel etiam arcium claustra ad summom uaque mcBDinm lignia ut apud EuchoiogiuminordinationediacoDi legitur, roboreia exatruere, Inde postea quoqne quam , non eat vocabulum Grscae originia, utomaea saxis tolli propugnacula consuevere, mansit prifacile consentiunt; nec fere vidi qui dubitent quin scum vocabulum materia3,utro6u5etiam tom fastiLatinum ait, in Helleniamum, ut aliaplurima, uau D g a aggerum ad pinna3 murorumdicerentur. Quanintrusum. Si ergo diaquiaierimua, quid Latinia va- quam ipaum roboris aut robuatei nomen materiaa leat solea, forte non tuerit id ioutile ad judicium querceee proprium DOQ eat, aed colorie : unde bos statuendom de re ipaa voce hac indicata, quaanam robus aive rubus priacia erat. Paulua ex 6 0 8 l.a.lem sit. Sextua 6 0 7 PompeiuaFestua, optimua Feato : Robum rubro colore, et qux rufo $ignificari enarrator anliquarum nolionum verbia Latinissub- ut bovem quoque rustici appclient, manifestum est. Unde et materia qux plurimas habet venas $ju$ jectarum, non aua aoliua sed Marci prsterea Verrii Flacci, aotiquioria neo minua accurati grammatici, coloris, dicta est robur. Hinc et komines volentes et auctoritate aigniticatum vocabuli solea nobia boni coloris robusti. Haec Festus, quse demonatrant cdisserit bis verbia : Solea, ul ait Verrius non estDibil referre ad rem ipaam quee solea in aadiflciis solum ea qux solo pedis subjicitur, sed ciiam vocalur, pro ligneane ait au aaxea, marmorea vel materia robustea (vel nt babet alia lectio, robusta), aarea atractura. Haotenua informatam ex originibua super quamparies craiitius exttruitur. Paulua bunc Latini aermoma ideam rei quse solea dicltar, coay % J %

dam interrogationis ironia eubmista3. Agitur de Serbis populis, quoa propria civiunTet popoIarium suornm rapere aolitoa, verieimile non eaaet ab externia per eorum fine9 peregrinanibua temperaturos, bac ferme sententia : Qui auoa diripere non dubilant, ab alienia acilicet abatinebunt ? Iterum in simili notione uaurpatum hoc vocabulum habe-

1071

. POSSINI OBSBBVATIONUM U B . I.

1072

feramna ad uaum disquisitionis praeaentis, et inda- A , qaibue deeignaatar alteexatantialigna^s gencus in templis Graeeorum ccquid fuerit quod in cancellati sepli reticulato opere hanc formam incideret; unde statuere poaaimus hiantis,rimiatamen autintervallia velorumoppansa ipsium id fuisae, quod vocabulo tectis, utdixicnua. Atque baec priua fuere. Poetea indicatur et a nostro hio Pacbymere et a GreBcis invenil imperatorum magnificentia rationem ista recentioribus paaaim plurimia. Adyta ia Chriatia- ornandi et aalvo uau religioni ac necesailate ritua nie apudGrscos templia inde usque ab originibue in augustiorem c o D f o r m a n d i apeciem. Pro canreligonia aepta repagulia fuere, qu et greaeus ab cellato e materia eeplo preiiosiorem e raarmore iis profanorum et ocn!os arcerent. Ac principiie aut re, argento quin etiam et auro, illuroinantiquidem exiguo defungebantur, neceaaarium eecre- bua opus gemmia quoque inaerti, scenam obUntum majeetati eacrorum contenli quomodocunque d e r u n t sacro altari, omni arcbitectonica elegaolia obduxiaae. Ar gradibua inferne, aupra eolum visendam, columnia, eigaia, vaais,floribue,figurie obtendebantore materia cancelli: hi gressue ex- vieu pulcberrimis. Coaataatinua Porpbyrogenuue cludebaot non initiatorum a sacro eepto. Super do vita ct rebas gestie Basilii Augusti. postqoam boa vela tendebantur : ha3C conapectum myaterio- rctuliaset eum muoificentia plane regia templi, rum concioni adimebant. Eueebiua, 1. x, c. 4, de g quod exatruxit, parietea dextra lsvaque tectorio ConstantiDO templa Chriatiana Graecis exatruente ex argcnte aureis interetincto floribue et gemmis ecribit : ^ < " , obduxiaae (01

Altare, ut esset inaccessum populo, ligneissepsit c/o Xiftot; thris. Sic ille de canoellia memoratia, quoe alii ), atatira addit de sacro vocant, ut 8ymeon Thesaalonicenaia. aeplo aiva aolea : Gregoriua vero Nazianzenua aingulari numero , , 7 totura cancellorom aeptum vocavit illo , ! verau: , f,
* , ' . - 8-

Quia eDim intra aeptum locue erat aacerdotibue, , plerisque tunc ejuamodi ut faatu aolum ac auper- , jj bia, noa exercitatione virtutum supra vulgua Qui vero adyla eminerent, eleganter ait caocelloa, qui dirimebant . aacerdote a populo, non vitaa, sed supercilia dis- f hujusce fiivini templi separant cancelli, Deushncl quantas in se divitias continent ? quorum cohms crevis8e. Similiter loquitur Conetantinua Porphyrogeaitue infra referendua. Eraat hi cancelli pervii portesque imm omnes ex argento conflatx in/, ti portulia, per quaa aditua exitusque presbyterie capitellis earum superincumbens Irabs tota ez puro patebat : [P. 421] Haa Codino dictaa. auro constat, unwersas Indomm divilias omni rx Sed tam hm quam intercolumaia, aut apatia ocu- parle circumfusas habens; in qua mullis locii et lia pervia cancellorum, velia oppansie protege- thcandrica Domi forma opere^chymico expressa est. bantur a populi aepectu. bia nomena, quo Hffic Gonetantinus; qui ct alibi similia de magninoa tantum Godinue eat usua aed etiam Anaatasiua iicentiseima decoratione templi alterius per euraBibliotbecariua in Stephano, his verbia : Fecit et in dem Baailiura Angusturn facta referens, postqoam dixit tcmpli parietea et ipsa prajeertim interiora eadem basilica egregii doctoris gentium velothyra argeoto,auro,geKjmiaet u n i o D i b u s s p l e n qualuor, tx quibus unum auro textwn. Pauloadytorum poat velotbyrorum uaum qualem dioioaua diatinctiua didissime incruatata, prcprie a^dit de exterrori facie aepti altarc abscondentis : indicana, ait dataapontifice eodem velothyra serica in circuitu altaris, hoc est, ut apparet, inten ! n ' denda tegendo ab ooulia populi preebyterio, quod , et in Latiao ritu erat circum altare. Illuatrat hmo , * , ;. .^ , , omnla S. Germani locua in Myatagogia, quem ideo
n

exterioHtempli parle sattctuarium secfoiuvt 610 cancelli, el in ipsis columnm, quae snper eas svnt hyperbhyra, et intu$\$eltx ipsaeque sacrx wtntf, omnia ex argenio circumfusum habetit aurwn. I U Columellx sive thoraces sepaille ; quibup eiruilia Codious de templo . Sopb* rantesalUire reliquo templo, et cancelli locum ora- Rea porro ipaa loquitur, et archiieclun memorat. tionis manifestant ei signant quousque extertus inratio exigit, iati moli columoarum et cteri ornagredi populus possti, ac quod intorius est, /us Sancta aubalemi basim debuiaae e aolo exstaDtem; sanclorum esse, locum solis servium sacerdotibus. quam et Constantiuns indicavit illia prioris test'ln bia vprbia ootari velim vooea lllaa monii verbis ol ,
t

deecribant : , 60 , , " -

. Et qui ui

1073

GL08BARIUM.
L

1074

quod apatium atatio antislitum et aacerdotum eam quod extra omne dubium eat, ex aexc e D t i a p a a a i m obviia acriptoruin optimorum locia manifcstum : ila dicendum quoque neceaaario est solea3 appellationem propagatam ad deaignandum aimiliter apalium a l i q u o d aoli, quod statim a solea versus populi ac concionis locum tendebatur, quo in spatiosubdiaconi, l e c l o r e s aliique inferioree ecclesiffi ministri atabant, quibua jua non eaaet in aacro aepta in ipso bemate aut preebyterio ot , - stare. Docet boc noa clare Symeon Tbeaaaloni* censia libro de Sacr. hia verbis : ^ . Necnon sacrae columnx, et qui solii vocantur qnx venerandum iemplo intersepiunt altare. Parem videtur , Cedrenus affectaase, dum verbo plu- Subdiacunos et lectores sedere oporrali vocat mulia ilJa et varia vestibulum et quasi tet extra bema, circa soleam, qui et bema lectorum proscenium are aacraa coraponenlia ornamenta. nuncupatur. Bema bic dici locum intra sacra Verba ejus haec eunt : eepta ab altari ad cancelloa pertinens nullua dubitat, q u a l e vulgo preabyterium Latini nuncu , pamua. Hinc ail Theaaalonicenaia exclusoa eub diaconoa lectoresque legitimam alationem h a Trulla buiaae eirca soleatn ; quem propterea sancla Dei Magnas ecclesiaz comerata in fornicem aoleam nuncupatum ait , quaai diconcidit, el ambonem ac soleas. qni erant ez onyehite altare lectorum, idcirco quod, ut, , lapide, eontnvit ei in pulverem conminit. caa Haec Cedremus. Tam erat, opinor, in ea ecclesia unus nempe aacrum altare, locua erat intimua ad quem quam unua . Gar igitur bistoricua progredi sacerdotea poaaent aacria in eo peragen in aingulari in pluraii meminit ? dia, ita aoleaa meta erat ultima miniatoria aubQuid verisimilius dicamus quam idcirco id factum, diaconorum et lectorum, quoa peaetrare in aacra quia a aut * (nam forte aepta nefaa erat. Rursua ut spatium circa aram, acripait) etuduit distinguere, veriaimi- intra quod uaque ad cancelloa aut soleam sacerlitudine etiam narrationia coosulens. Nam contri- dolaa conaistebant, appellatione comtum iilaruina in minutum uaque polverem soleam prebeodebatur, aic etiam apatium ante aoleam, hoc est atereobata aolide atructa ex materta pra3- in quo erat aubdiaconorum et lectorum atatio, dura marmorum autetiam metalli, credibile minus [ 423] soleae quoque vocabulo deaignabatur, ita erat: de columnis, sigillis, liliie, pomis et aliis ut in biace duobua soleaa fungeretur ipaia vioe ilguria ex ooyohite gemma eupra soleam erectia, et ideo bcma lectorum quae cuncta vocabulo intelligit, rea erat a vocaretur. HABC senteotia est verborum Symconia, fide non abborrena, quod iata et subtilioris formae manifeste docentium illam intime admotam eoleaa el ndollioria materie, insuper etiam primo impetua templi partem impertiri aolitam nuncupatione rueotium ex fornice lapidum excepiseent. Non aolo83, per extenaionem acilicet popalarem el miinfitiaa iverim tamen alios paaaim auctores, uti et nus rigida proprietate. Atque hoc valet ad i n nostrom hic Pacbymerem, dum soleam simpliciter telligendum in quod alibi acribit idem Theaaalonominant, eeque stereobata cum superpositis stylo- niconais, libro nimirum contra Haeresea batis, basibus columnia, capitellis, trabe, cyma- 8* tio, epistyliis, aigiiJia, vasis ao reliquo ex urte * Fit introitu* in solcam e coronamento, ona verbi notione comdrehendera. bemate diaconi et sacerdotis sine luminibus. DeQ u i n etiam pro cerlo, babeo, idque magnopere ani- I aoribit sacram quamdam functionem, qua moa madvertendum puto, non eolarn hanc eubatructio- erat prodire ex preabyterio in templi partem ei n e m cum auia ornamentis , prstentam sacerdotem cum diaoono. Illam porro altare ao preebyterium a templo reliquo dirimen- templi partem una solea, aive cancellis a preabyt o m , 611 nuucupatain fuiaae soleam , sed id terio diremptam, soleam appellat. Pari D o t i o n e noraen preterea extenaum ad aignificandum ali- accipienda necessario vox solea est apud Joannem quantum apatii aoli ac pavimenti eccleaiaa inter Gantacuzenum, 612 Hist. lib. i , cap. 41, ubi desoleam et locum ubi stabat populua ioterjacena. scribil CflBremoniam coronationia Andronici JunioQuemadmodum ettam , quod proprie gradum rie Auguati in magno tetnplo Sanct Sopbiffi personat et altare gradibue videlicet eublaium ayn- aotam. Ait enim oatera multa aupplicationem ecdocbioe indicat, aignifioabat prauerea apatium circa lemplum ductam a patriaroba, clero, imperatoribua et omai populo. Tum in reditu veraua s o l i aatia latum, quod ab infimo altaria gradu g s iue ad cancelioa aot aoleam patebat, intra altare, ubi ventum ad eoleam eeaet, alioa quidem lummas pariesque imx omnes quibua exprimit aubalructionem isti scena? auatinend quam ex Vitruvio auperiua vocavimus atereobata, super qua stylobata ponuntur columnaruin sedes proxima. Uoc autem veteri Latino verbo propriissime solea est. [P 422J Id quod ipsi Graeci intellexerunt, superpositos isti quasi crepidini ornatus ( appellantes, vocabulo a solea cui innituntur ducto. Theodori Studit verba hfflc recitat Georgius Hamartolua in Leone Armeoo : Cfl
erat, i d

1075

. P0S81N1 OBSBRV10UM LIB. I.

1076

omnes foris mansisse, solum imperatorem, qui j coronabatur, ingresaum reperisse patriarcham stantem supra sacris cancellis, hoc est in ipso limine porta3 soleaB, qua ex presbyterio in reliquum templum prodibatur. Verba Cantaouzeni haeesunt:

ecite nec temere diaputat, ab alio magiseruditoqaim hnmano incomitiati parum civiliter. Conjecturam de solea suam verecunde atque abnoxie (P 434) proponit Ludovicus Gellotiua noater, 1. vi De hierarcha, c. 6, p. 45, in huor modum scribens: ' Quid si divinet aliquis in ea planitie chori ampla el , \ sequabiii eductum aut in medio aut rd aiterum tatat , () nobUius aliquad solum omni elegantin adornalum, eic. sicque soleam $*lo dictum et pavimento, vtl . Hsec ille ; quae clare indi- $i mavis ab expensa asquabilitar et fuse exporreck cant spatium aliquod templi sacros cancellos una forma, qualis solx est. Haec Gellotius ; quae confido exparte oontingens goleam vocatura, in quod unus qupa omnes aaaenauroe baud adeo eeae abaarda, imperator introierit, caeteris abstinentibue in- ul a acriptore religioso tam atrociter at iovidioae greesu. Locum autem fuisse distinctum a pre- traducerentur. Gravius, inquit, kullucinaiur Celbbyterio manifeste patet ex eo quod progres- tius, qui ab expansa et exporrecta ejus forma, qualit 8U8 per illud epatium imperator patriarcbam est solese, sicdictum putat, quasi profanis soleii et invenerit non solutis cakeamenlis ierra sancta calcanda foreL stanlem super sacris caacellis, in ipso videlicet Hic vero merua esi succua loliginia. Quid, amabosacri eepti sive presbyterii aditu. Vides bic eximie aoleae forma ad sacri loci contaminationem perticoDcessum imperatorii soli locum intra soleam, net? An omnea aoleae profanae ? etiam illae quibus hoo eet in spatio vicino sacris eeptis, subdiaconie pontificeaflacris operantea rite utuatur ecclesiastica et lectoribus reservato, unde populus excludeba- benedictione aacratia ? Videat auiem qui piaculum tur. Eo videtur alludera quod Nicetae Papblago putat ad explicandam figuram loci eacri uti eimiliacribit in Vita sancli Ignatii, referens prsesagum ludine aoleas, quid enm atatuere sit coaaequens de somnium Bard imperatoris, quo praemonitua Innocentio III, pont. max., qui 1. Mytteriorum fuerat de vi quse ipsi deinde per Basiiium illata missx, c. 35, per calceamentum pedum sigaiGcari est : viaua enim fuerat sibi videre ad se staotem docetsacrosaDCtum incarnalionia Verbimysteriom, in templo vententes albatoa quoadam, per quod ait Deum in Judsea notum, el cujns in h raet magnum nomen, in Idumxam exlendiue calcea , quorum unus menlum suum. At etiam ex modeatia Cellotii ccr vinclum imperatorem arripiens et ad dextrum sor latus idem, quem bonoris cauea modo DOD nomin", trahens extrudebat solea, proprio videlicet inipeex modestia, inquam, laudabi Geliotii occaaionem, ratoris intra templum loco, unde pelli omen fe- arripit ei acerbissime inaultandi, dum sic scribit rebat expulaionie ab imperio. In ritualibus Graa- Quid igitur solea ? interrogat seipsum Ccllotm. corum libris distincta quoque reperitur cujusdam Heeret roibl aqua, respondetturbida est ceric, apatii ante sacros cancellos aolea vocati raentio. cceno et solo et sordidis ejus soleis profanata. Qec iti ordtnatione diaconi haac legea : catbolicus at religiosus sacerdos de catholico et religioso saoerdote ecribit ; quae si adversus bs , reticum autMahumetanum scriberentur, vixjeico. Exeuntes duo diaeoni ex saero bemale accisari ab iDbumanitate possent. Caeterum pneter piunt eum qui ordinandus est diaconus, stantem vetum tam stomachoso cenaori contigit ut qu in solea. In ordinatione vero eacerdotis : Jesuit libenter infligebat baud parcena verbera, ineumquemminime vellet resilirent, amicissimum . Post- eibi, nobis et ounctis merito suo caput, illustriequam eompletus fuerit Cherubicus hymnns, simum stat in Allatium, qui doctissima dissertatiooe d e solea qui ordinandus est sacerdos. I eolea, ex una plurimum profeoiese me initio e u m professus ejus origioem norainis qusrens. ^ male inquit, etiam solea non ut crepidam toSumma dictorum et sententi de solea me ho nat, quanquam ab ea quoque non inconanne iici est, fuieee soleam Latino antiquo verbo proprie quispiam autumarel. Haec ille : quibue omnia ilb dictam8ub8tructionem stylobatie, columnis, epistyqua3 in Gellotium pariter loqui ausum intorte liis caeteroque arcbitectorices elegantis specioso vidimua fulmina, in suum caput attraxisse videri apparatu coronatam,quae in templis Graecorum mapoterat, nisi 6 1 4 laureum baoulum gestaret, gnificentiua ornatis,vice ligneorum cancellorum ac per quem est a procellis istiusmodi tuUasimus. velorum, 6 1 8 aram maximam etpreabyterium ab ingreaau iqspecluque populi tegebat , extensam , pag. 422. Venti Tevafcoo dicti m e quoque appellationem soleae ad apatium quoddam roinii ProcopiuB, lib. iv secuode tetradie oap. ^ iati Bub8truotionicontigauro deaignandura. Addam p. 573 ed. Reg his varbis: hichumanilatieofOcio instinctuanon intempcativam ;viadicationem booi ecriptoria, dum de solea non in- ...
9

1077
9

GL08S uMUM. 8
k

1078

miniateriis navasset operetn, ab eo jam adulto manumiBBum patroni nomen more libertorum accepisae, et ejusdem graiia promotum in iatam honorificam praefecturam. , . 222. Ait, cum regio illa Maryandenorum et [PapblagoniaB rebus ad victum utilibus abundaret, aigaataa monetae parum baberet, quod vectigalia in nummis exigerentur, coactos earum terrarum incohts fuieae, ad exacte conficiendam tributi aummam, vendere scilicet vili universa quaa collegerant meeae ac vindemia, et sic deinde toto anno necessariia ad victum eguiaae. Videtur has 6H86 oom iis quas Nicetae appellat; ergo bic peculiari notione usurpatom, ad qua voce [. 425] oam Bignificasee significandum quidquid reponebatur in annonam Meureius ceneet. Unde forte vel hio reaoribendum et victum faraitiae per annum. Quanquam non dif fuerit, vel apud Nioetam emen- fiteor poaae referri ad summam impoaitam per dandum. Videndtim etiam an non hinc emanave- cenaum, cui eemel exaolvendai univeraa annona rit lartanarum, quaa hodie appellantur, nomen. alieno tempore vili distracta profliganda erat cuCaeterum si sint , iis conveniet lonie miseris, in reliquum annum victu carituris, deacriptio dromonum qu apud Procopium, Hb. coi notioni magie accedit quod legitur, 1. i , c. 5, De beilo Vandalico, cap. 11, legitor bis verbis : . . quibus intelligimus bujus venti nomen non a vero amoe Tanai eumpium, sed ab alveo qnodam aut prono fiuxu paludis Mffiotidis in Pontum Euxinum, qui aiveua etiam Tanaia nominari coneueverit; ab eo autem spirantem veotum, qui, ait noeter, inter Borealee solet eeae vebementieaimua, Tanaitem dici. , prg. 419. Hinc babemue navee quaedam oontractaB longitadinis, boo eet rainus longas quam triremes, Taritas a Genaeneibus iis olim utentibus fuiaae vocalas. Verisimile est easdem
, , . *

[. 426] , . 255 EuBtatbiua in lliad.

. 941 ed. Rom. , att, \ . Telchinas ftn-

gunt fabulx d&monas quosdam maleficos. Similia et idem alibi. Heeychiua : * Longx naves ad maritimum prselium m, . Etymologicus : structz, sed unico actx retnorum ordine, testis desuper munita, quo eorum retniges quam minime . Dicuntw autem Telchines invidi, mali et telis hostilibus paterent. Hoc navium genusimmanes hodie daemones. His auctoriiatibus fretus malum dromonas vocant, voce cursu ducta quo illae in et invidum dxmones interpretatua eum boo loco primis veloci valent. Hc Procopius. . , pag. 512. Hujue dignitatia cui nomen , , 280. Agit de Gereat tatas aulct memioit Codinue, in lib. De mano, quem sub finem pra3cedentis capitia dixeeffic aul. eap. 2, ubi boc officium eextum et trirat elecium fuisae ia patriarcham concordibua cesimum dignitatis ordine eese ait inter Palatina; plerorumque antistitum auffragiis, quibus et imcap. 4, ejus babitum explicat , cap. item 5, peratoris calculua acceeeit comprobantis judicium ubi observal huio ofGcio nullum incurabere ministerium . Nusquara

autem tradit rationem nominis, autquemad finem Tuno viinstituta haec profectura eit. Tata Latinis jam olim detur electionia Germaoi decretum rite perlatum, puerile nomen est, quo primum ex infantia in balquod bic dicitur usitatisaima ejus vocie butiera prodeuntea parvuli, quos vident viroe, notione in scriptis Graecorum citimaB vetuatatia. iatas, quas multeres, mammas appellant, ut doprtesertim de rebus ecclesiasticia agentiam. Caatecent interpretea/ Martialis ad illum versum epirum difficileOi ad asseQtieDdum electioni sui ae grammatia ejus 101. lib. : prffibente Germano res pendebat, quoad exoratus Mammai alque tatas habet Afra : sed ipsa tatarum ie tandem ab imperatore et reliquis amicis annuit. Diei et mammarum maxtma mamma potest. Et tunc ad promulgaadam decretum prius factam Suepicari ex hoc forte poaeumna tatam aulx congretatus est coetus qui voce hoo loco quem bic eunuchum videmna, fuieee praapositum eigmflcatur, ut aoperius ostendimue. Distnliedacationi ao cura liberorum 615 imperatoris musque buc etatuendum quid hio dicatur adhno parvulorum ; et propterea hujue , 616 coslus sub tomo factus. nollnm exstitisse erga imperatorero, ao ne fun- Videtur signiflcari coatum buno vi prius jam perctionem quidem immediatam ullam erga ipeos lati de eleotione Germani decreti coactum. non u l parroloe, quod manue ejus eeset imperare nu- de ea deliberaret, eed ut rem atatotam exaeqoeretricibus et gerulie, qui eie addicti carandis erant. tur et novum patriarcham quaei in posseasionem NecTana foraitam conjectura fuerit bunc Andro- sedie mitteret. Suspicabar etiam ex facto quadamnicum eunucbum, quod Andronico nono Augusto tenoa simili, quod mox referam, Patree qui uute patris imperium nato, edacando eervilibau buno coBtum conveneruat cxemplum scriptam

Bynodi : ,

1079

. 081 OB8BRVATION UM LIB. I.

1080

decreti a ae prius editi manu quemque tenuieae. A.in auura locum intrasum ; cujue nomen' videtnr Sic enim actum videtur in alio eccleaiatico con- alludere, dum quaai voventu, cujus eat mentio in Vita Leonis pap I, cat. Notum enim Cooetaatinopoli erat quid Latina recitata tora. VII Concil. ed Reg. p. 50. Verba vox frater germano aynonyma eonaret, oum easent inalii ea urbeLatioi tam multi, prasertim cumeiroul, baec sunt: Congregati sunt 256 sacerdotess el ut mox 406 episcopi, quorum chirographus cucurrit. Qui admonet hietoricua, germanam imperatoria Eulogiam oblique preatringeret. Forte etiam congregnti tunt una cum tomo, hoc est fide aposto infenae dictum pro , ot licae Bcelesix. Vides bic decretum antea de fide apoatolicae Eccleai, boc eat dogmate catbolico, ad Philipp. u, 3 pro , et x perlatum tomum vocuri, et bunc tomum quemqne neacio quid trabentibua ex quadara congregatorum seeum habuisse ; unde et boo quaai contagione et . dici potuerit. Ao quod , . 145, . . . banc notionem attinet, actio ipaa decretum . Ila noeter recondite ano more oondendi alibi a noatro verba expri- in codd. et A, quae V auo item more omisit. mitur. Nempe 1. iv, c. 29, ubi agitur de corona- Puto Pacbymerem hic in mente habuisse abatrutione Andronici, 81, ioquit, ol g siorem quamdam notionem vocabuli . (I), ' , etc. Decreto quffi cum vulgo significet indicium rei gesta huvidelicet synodali rite condito, antiatitea aub ana- mano testimonio in notitiara abseotium sparsom, thematia interminatione sanxerunt ratam a cun- aliquando proprie designat nuntiura non humanictia agnoacendam babendamque evectiooera A n - tua allatum rei magoaa louginquia in locis acte,et dronici in imperium, procuranta id scilicet Au- atatim ibi cognilae quo nulla celeritaa curaorom guato ejua patres, quippe atudioaaime agenie ut tam exiguo apatio pervenire potuerit. Exempla quam maxime flrma et irrevocabilis iata ejua filii veterea historici multa referunt. Vide Liviam inieeaet promotio. tio 1. X L V , et Plutarchum in iEmilio Paulo, ubi , . 202 praeter eventum mirabilom volgati Rome prcliii . concorditer trea codicea. Videtur quo in Maoedonia quatriduo ante debellatum fuepopuli nomen a loco ductum, qui vel rat cum Peraeo rege, quatuor alia exempla com diceretur. Reperi apud geographoa memoral*similium caeuum, et i n hia anum, cujus etrabonera, Ptolemaaum, alios, et - ipse Plutarchus teetia fuit, aetate aua, ut ait, om : sed nusquam alibi aut . nibus perapecti, de perlata Romam eadem die Verum ne quidquam immuetur, conaeneus codi- ^ qua in Germaaia contigit, caede Antonii, et cjus cum probibet. exercitua olade qui conlra Domitianom rcbellarat. , . 438. Hoo loco voca- Similli autem ratione videtur indicare noater per* a tur, qui juata ad dignitatem aliquam electivam veniaae ad Latinoa Daphnuaiam oppugnantes f roam caplaa a Graecis Conetantinopolia, quam prosufFragia electorum tulit, nondum tamendecretum electionia rite perlatam eat. Unde iste Tbeodoaius, pterea famutn divinum vocat, . Si(P. 427) in quem praponendum throno patriar- gnifioat etiam eam esae veram et propriam nominia notiooem, Homerum, opinor, secotoa cbali Tbeopoleoa aive Antiochbe pleraeque Patrum aententiffl conspiraverant, erat electua tantum et apud quem, ut Fuatathiua admonet, est , quasi deeignataa patriarcba, nondum tamrn in posaessionem misaua et , : , u t l . nr, c. 13, de Germano io Conatantino- pheticumamen, hoc estrei futurx eujuspiam indez verbum sponle prolatum. Quia vero ad prophetiam p o l i t a D u m patriarcbam prius electo acribitur, boo eat palam declaratu* palriarcba, perlato et legiti- etiam pertinet nolitia rerum abeentium loDginquis mia formulia rite aancito communi totiua concilii ex locie non bumana opera delata, jure eno de iata electione deoreto, quod vocabulo noeter etiam ad hoc Homericam vocabuli fasm aignifioatur. D notionem transfert. , . 512 Quid hic putemua (, . 330. uaquequaqae, ni aliud quam Latiman vooem diminutivam ex fascis fallor, obvia bic usurpatur DOtio vocia oopr^ quaai fascellos dicas, quod frequentiua acribitur pro eo quod, 71 analogia e aolutili, (P. 4 2 0 ) fasciseulos ? Syoeaiua, Eplat. 133 : " claaaiois uaitata voce, ducta, fortaaee Latine [ Hoc 6 1 7 eat : dicere po9aumus portaiilis. Hac porro circumiocuOmnibus scripsi, /asciculum UUerarum Diogeni tiooe vel labernacula castrensia exprimere commendam. Pacbymerea voluit, vel, quod veriua puto, indicare , . 287. Verba aunt Arsenii ajecti domos e materia solutilea prooeribua Romanis, patiarcbatu et in insulam deportali. In bia voca- urbanum luxum in militiaquoad poaaent usurpar* bulo acommatice deaignat GermaDum atudentibua, parataa eo artificio u l partee eaxnm (1) Habuit Heaioceum illud .

GLOSSABIUM. .

1082

aolvi aejungique commieauris et alio dalatae alibi rnrsne compingi poaeent. Ejue generis videtur fuiaae , cujus est mentio infra, 1. v, c. 6, quo viso refertur obatupuiase crulis Serbiae 8tephanua Ureaia :
. . . , ' , ; , etc. Quae indioant eum

Isaacina Tzetzee, scholiaatea ejus obacurissimi poeroatie, aio ibi enarrat hano vocem :
, , * . " '

iata apecie quasi niniii luxua ofTenaum. Aliquid

etiam simile fuerit

, quam monacbua nomine princeps, deduceoe ad Gbalau Tocbarorum principem aponeam filiam imperatoria
, cir-

cumtulit ad oeteotationem c. 3 narratur.

magnificentiaB,

ut 1. m ,

. Ubi vides vela navium esao, aic dicta vel quod candeant naturali colore lineoe tel, a verbo , quod oandere significef, vcl quod inflante veato tumeant, (P. 429 a verbo , quod eel inflare. Eodem reoidunt quae in eam vooem annotant Eustatbius et Heaycbius. Nos Greco poetico vocabulo Latinum item poeticum opposuimua, cum alicubi carbasa vertimua. , . 35. Hio manifeste sumitur
pro Item 1. vi, C. 21 : . Ubi agit

, . 360. ,

, quod nomen prius poauerat. Quare debct reaolvi dipbthongua in nomine , et pro duobua diatinctia elementia computari, ut numerua ex mente aucloria conatet. Non omittain , . 245. Ut nox, ita et diea in cnstodiaa quatoor dividebatur, trium quamlibet autem monere totum boo comma de cognomine horarum. Hoc aecutua boo loco verti Manuelia et praaaagio ex eo ducto aonorum imtrihorium, quam vocem memini me legere apud perii Palaeologi ad Allatiano et Vatioaoo codioibus anctorern satis autiquum nec indiligentem Latini- abfuieae, in aolo fccomnarere Barberiao, 8a3pe taiis Aueonium in Moeella. Vaticanua poat verba alibi Pacbymerea ponit aut qoas descripei gloaeema auum quoddam infercit , praesertim hoc loco, c. 1. 20, J. : non valde accuratum, aic exprimens hunc locum : . et 1. ., . 10 : *
( * ). Quid ita

. Religiosos videlicet quoa frafres vocare jam tum apud Ilaloe invaluarat. Galli eivo Franoi, ex qua gente plarimi Gonstantinopoli et paaaim per Orientem degebant, fratres frtres, ut hodie, dicebant ; unde Greci vocem formarunt. Usurpat porro noater hoc vocabulum et alibi aaepiua. Brant bi plerique e aacris familiia 38. Francisciet Dominici : quanquam et Melitenses equitee apud Gantacazenum frerioe videmua dictoa.

denumero litterarura Dominia MichaelisPal-eologi, cui adjungantur littere cognominia ejua minua doti Manuelia, fient eleraanta viginti quatuor totidem ei annoa imperii ominanlia, ut eventua ostendit. Nam bio imperator, c. ultimo 1. v i , 24 annia inperasae traditur bis verbis ;
, nempo

vero ? nonne potuit auctor indicare voluiaae initiam cnatodiaa aive trihorii, non autem ultimam ejua partem contiguam horaa diei qaarts ? Imo yero clare aignificat de principia, non de fine primi diei triborii, ae loqui, dum mox poat reoitataverba aubjungit in V non compareant, non videtur tamen dubium quin sint . Indicant autera, id quod ibi narratur, contigiaee paulo poat exortum aolia, hoo est bora palma diei L iv, c. 8, D o m e n boc idem nocturno tempori, cui magis convenit,~patatur in bia verbia : . Ubi nemo non videt, qui quidem totum locum attente inapexerit, 1 )15 pro fuisse reponendum, ut fecimue ; et si in eo mendo trea codd. oonvenirent. . L . v, c. nltimo ter usurpatnr hoo voeabulam, et tertio loco apponitur adjunctum , at non ait dubium qaia Pacbymeria baec acribentia obveraaretur anlmo locua ille Lycopbronie in Alexandra.

, . 337. Da Joanne deapota deponente pileum, inaigno deapotic potestatis, ot alium ejus loco vulgarem imponente capiti. Codinua Curopalata, Deofficiis, c. 3, p. 12 ed. Parif.
anni 1625 : .

Pilei genevorum imperatoris, si nnl despotx, aurei et coccini coloris sunt et /imbriati, habentque cruces ex margariiis et gyros seu circulos. En pileua deapot aureus et fimoriatua. Hunc iden poater uno vooabulo nuncupat hoo
loco, dam i l l u m vulgari et privato mutatuM ait a

Joanne deapota. 630 Igitur non materiam bic indicat pilei communia, eed terminum unde tranaierit ad vulgarem pileum ia qui antea uti eolitus eaaet aureo fimbriato. Sio Virg. nx, ^Eo. Quos hominum ex facie dea sseva polentibus herbis Induerat Circe in vultus et terga ferarum.
. 404. (5

' . Sio enim ex Homero oorreximue, cum inmaa. legeretur. Non intelliget brso

1083

. POSSINI OBSBRVATIONUM LIB. I.

1084

Bcripta de Vecoo pro reie eollioite agente, qui Iocum Homeri obvereatum animo Pacbymerie Bcribentis oculis et ipee lectoi non subjecerit aut memoria revocaverit. Iliadis decima Pbcenix inter alia multa quae allegat Achilli flectendo, proponit deorum exemplum, exorabilium inveniam culparum, dum precibus conveniuntur.
. * . [ I , ' .

offisaureii in os ingestis pasei. Sed rem oti 86 babuit, declarat Vaticanus Parapbraatee hoae locum sic exhibeos :

Chalypha quidem auro fervente in guttur ejus infuso mortuus est. Quod ita gestum astipulatur Marinua Sanutus, 1. m, partis 13, o. 7 sic soribens : Capti Calyphx gutluri liquatum aurutn jussil (HaoluDus) infundi, avaritiam exprobrans, qui& cum immensi* afflueret thesauris, supidflate delentus pro saiute sua eos expendere rmuit Baec Sanatus. ', . 405. Non alibi repereram pro , caenacalo aut aula euperiori camerata ovali forma. Quid enim bic aliud intelligamoa ?

Tum et de Litie filiabus Jovisjaddit :

. .
1

, . 424. Ait immisaam a tergo Tales dea? ingeniose fingunlur ad yim b6neficam navi Genuenei plenis velis elabenti ooerariam miserioordis expriraendam. (P. 430) eximere Gatalanam, qu ventum ei a puppi auorum velo* pcBnaa satagentie convictos criminum, et horum rum oppanau interciperet ac aio aufflaminaret angoree in ee suscipientie : de quibus multa eruimpetum ruentiB. Teztzes ad Lycodite Eustatbiua diaputat ad eum locum. Homerum phronem interpretatur , noater auo genio indulgena hic exscripait, nihil exterua et explieata veta. Subditque continuo aolicitua de lectore parum forte vereato in Ho in bunc modum : *H , meri leciione, aic nempe eolitua paesim iotexere . " orationi BUSB orudoa ignotasque innominatorum . ^ auctorum , qoaai preescripaisaet in veali . Ila ille, qui bulo aui operia simile aliquid ejus quod i a forielatim addit ecribi debere adjuoclo bue schols JPlatonis legebatur ad aecund syllabae; unde nos codicem atrum, qui soribebat, correximas. . Porro eicut , quaei dicas sup , ait Tzetzee. 3 plicationes, Homerus . Vidae hiflo obiter familiarem Pa, sic et in epeciem obaequii obnoxti chymeri fuiase Lycopbronera, genio videlicet conabjecteque per adulationem demieeii eubornat ciliante . Et illam quidem noblanditias Martialia, dum scribit epist. 72, l i b . x : strum, qui oranium acriptorum tenebras in aaam Frustra, blanditias, venitisad me opue congere etuderet, non temperataram trAttritis miserabiles labellis. . . . bitror, si quaoccasio daretur. etiam Jam non est locus hae in urbt vobis. Ad Parthos procul ite pileato*, Btflenieshumilesque supplicesque. , qu Lycophroo habet ibidem Pictorum sola bastate regum, etc. nnde execriptQiQ eet, in scriptione , . 129. Nimirum inva- hac sua ponere, quam tom demum elegantem et dentes Pereidem Tochari Galypham illio domi- eruditam visum iri credidit, si omnium inligi nantem, avarum et divitem, auro liquefaclo io oe metuenlium soriptorum griphoe et nocles avide ejus infuso necaverunt; quod nocter obscure conquisitae ostentaret, parum pensi babens qaas 6 8 1 dicit , quasi diceret orucea lectoribus aut interpretibus suis figeret.

1065

1086

PETRI POSSINI
OBSERVATIONUM PAGHYMERIANARUM

LIBER II
COMPLEGTENS NOTAS.

noetrum cum nemo sio appallaiue imperaverit, PalaeologuB, cujua bio historiam damas, nume6 ) 9 [P. 433], PACHYMERIS. Gum varii varie randua erit Michael VIII. Grecum nomen Latine efferant et [Pag. 434.] P A U E O L O G I . Natus hic aano Christi inflectant, alii Pachymeram, alii Paohymerium, 1224 ex Andronicos Palseologo magno domestico, a l i i aliter vocantes, mihi commodiue et expeditiuB matre Palaaologa, Irenes et Alexii Paleeologi deepovieum eat inflexione ati Latina nominum claseie tae filia. Haec Irene, Michaelis avia materna, filia terti. Quin id eit eiraplicius et ad ueum faoilius, fuit Angeli Commeni, quo imperante Constantinonemo negaverit. Jure autem fieri, exemplie astrui- polis capta est a Latinis. Dedit ia eam conjugem tur. Nam Ulyseee, Socrates, Damoetbenes similia Alexio PaJeeologo (ut Phrantzea babet: Acropolita plurima mere Latine ab omnibus flectantor, nulio Andronicum appellat), quem et despotam creavit respecto ad inflexioneeGrflecas istorum nominnm. et imperii succesBorem deaignavit. Sed is brevi esi Quia enim nnquam adombrare curavit Latino mortuua, unica ex conjuge filia auacepta quas Aneono genitivum aut accusativum dronici Palaeologi magni domeatici uxor, Michaelis , balbutiendo Demoilhenus aat Detno* Palaeologi mater fuit. Quare ie a patre juxta matresthene, Romana Minerva invitisBima ? Hoc etei que Pala3ologieappellationem tulit, parvum dictu, necesee visum hic proflteri. propterea vocatus, ut Phrantzee habet, c. 1; M ICHAELIS. Qaotas bio inter imperatores Conidem tradit Gnegora8 ,l.in,p. 32, sed etComneous BtantinopolitanoB Micbael fuerit, non erit inutile amatris avoangelo Comnemoimperatore dictus, ut semel atatoere. Primus ad imperiom boo nomen Pbrantzes ibidem docet; ac passim ita vocatur ab pertulit Miohael Guropalata, cognomento Rbanga- Acropolita scriptore ipei faventiseimo. Undecredibenoa, laudatiaaimua princepa, anno Gbriati 811. derim affectaese Micbaelem ante imperium dici Seccndas bomo 8celeetie8imus Micbael Balbue, e Comnenum, quod eam rem velificari ambitioni carcere ubi ad vivicomburiom servabatur, vi ad crederet. Sed et bujus poeteros ob nobilitatem in solium arupit anno Cbriati 820. Terliua Micbael clytee tot Augustie familie Coranemorum appellaPorpbyrogenitue TheopbUi imperatoria filiua cum tipne gloriatos ostendunt inacriptiones Micbaelis malre Theodora imperium tenuit, magno rei^pu- et Andronici Juniorum a Pontano descriptae Notis bHca3 et Ecclesis malo: fuit enim, obi adolevit, ad Phrantzen. Hunc porro nostrum Micbaelem, postimpissimue. Ccepit dominari anno Cbriati 842. quam ad imperium pervenit, haud magnopere cumale periit 867. Anno inde Gbrieti 1034 Michael rasse Comnenum dici licet intelligere ex PacbyPhaphiago a patria dictas, adulter Z OCB AugDBte, mere, qui ei familiarie, et sub ejue filio Andronico Romano ejua viro etrangulato imperlam arripuit, C Seniore, non sine cura demerenda) regnatriois doet tenai ann ie fere octo. Moriena aucoeaeorem muB gratiae, ecribena, nunquam eum alio gentili babait Micbaelem cognomento Gaiephatem, ejoa quara Palseologi nomine designat. nomiaiB quintnra, qui poat annum a Zoe, quee H ISTORIA R E R U M . Duae bistoriae separatie voluillum promoverat, imperio et oculis privatue lo- minibus et titolis Pachymeres reliquit, ut In codicam oeaeit GoDstantino Monacbo anno Chrieti cibue optimisBarberino et Allatiano distinotissiraa? 1032. Qaataordeoim poet aonis Miohael cogno- leguntur. Licet Vatioanus parapbraates, qui multa mento Stratonicus, sextus ejua nominis, coronator contraxit, quaedam abdidit, pleraque mutavit, Aoguatus: 6 ) 8 sad mox anno 1057 Isaacio Com- ambasin opue unum couflaverit; oui forte eimineno ultro concedens abdicavit principatum. lis fnerit AugustanttB ille codex, ande ana exoerAnno Cbrist 1071 Micbael cognomento Parapi- pta Wolfius Bumpait nam et ia unam ex duabus nacens, filiua Conatantini Ducfflimpereratorie,mor- Pacbymeris historiam videtur agnoeoere. Noe priotao Romano Diogeni aucceaait, eeptimua ioter rem Micbealis VIII Palaeplogi acta exsequentem Augaetoe Byzantiaos Micbael; quem inter et huno modo damua, aliae, Deo volenle, Andronicum ejue
R

ln titulo operis.

1087

. POSSINl OBSBRVATIONUM LIB. II.

1088

dem soriptoris, aived^ guetia Aodrenioi Senioris A. , perfuDCtnm jam tum atodiie fuiaaebumaniorum litterarum^magia, ni fallor,conlibroa VII, in lucera emieauri. gruit Pag. 11. Constantinopolitanus genere , ortus etcum astate aonorum aexdecim. Parum enim eat verieimile u D d e c e n o e m puerum grammaticam, educatus Nic&x. Pachymerea hujus Hisior. p. 148 testatur patrem auum Conatantinopolitanum ci- rhetoricam, ipsara pbilosopbiem, cum artibus qua* vem fuiaae, exulare a patria coactum ob Lati- tuor buicsubjectis, 6 2 5 aritbmetica, musica, geonos i b i dominaote Sane cum idem Pacbymares metria et aatromania, aatis perceptaa babere pohic docoatse annum eetatis undeviceaimum agente tuisee. aiquidem tot ilJa c o m pulsoa Conatantinopoli 934 Latinoa, et libroa ba- plectebatur, ut ex Joanne Tzetzeinlelligitur, sic de rum Obseru. III demonatraturi aimua receplam e* bia scribente Chilliad. xi, eect. 367 : Latinia urbem recuperaaae Graecoa et q u i n q u a ginta anaia poatquam amiserant, facile potuitnaaci Nicoea3 Pachy merea patri quiuquagenario, qui uaque , ad annum aetatia undecimum in patornadomo Con- , , , atantinopoli educatus ob oxoaam Latinorum i b i do- ' [, minationem Nicaeam migraverit. Traditenim Acro- g
polita Historiae auae c. 6. Latinos Orbe capta libe- .
dediaae

ram Grecis

faoultatem vel ibi maaendive^

alio migrandi : ol , ' . Mox ad-

Fateor interdum aolam grammaticam

mentione deaignari

dit pleroaque illustriornm clam aut palam abiiese, quorum e numero fuiaae Pachymeria patrem verisimile eet. Ibid. Clero ascriptus. In Graeco legitur apud timoa codd. et , prout exp r e a a i u a . Nemque aliquando eet appellere aut p e r d e n i r e . Codinua, c. 22, de sponaa imperato1

, ut idem Teztzee ibidem loquitar; nec eo infioias videri poaae locutum eo aenau Acropolitam, dum de illa quam percepiaae jara tum se aitencyclica dootriaa, statim aubdit o l , quam plerique gratnmatkam nominant, prssertim cum paulo poat, c. n i opmirum 32, idem adjungat ae hortata imperatcris Joannie, ad quem miasua fuerat,
operam

dediase, magiatro Tbeodoro Exapterygo. jVerum ria: hso non obatant jam poaitia, cum sit vero similiua . Quo die perventura in urbem est. vooabulum non , eed Vaticanuajam hinc i n c i p i e a a obscuriora clariori* ^ ibi Aoropolitara usurpaeae, ac non alterias
bna routare posuit.

geoeria diaciplinaa, eed majoremin jam deguatatie Pag. 12. Ut doctus quidam asseruit. Apparetprogreeeum ex in acbola Exapterygiqueaiase, quippe illis verya etc. ( 435) a quo, ut ipse mox addit, aeptem annia nihil nisi doctum b u n c Sopboclem eaae, cujua Ajace - illa exatat celebris de terapore sententia : perceperit, qnornm neutram eoeyclicas "' limitea excedit. Denique aexdecim natum annoa se ' . in Joaonisaulara adraiaaura salis manifeete demoaAcropolita, dum o. 32 primam rem omniam Pag. 14. htud argumentum prceoccupatumabatrat aliis Videri poteat innuera Nicetam Choniatem, qui et quaa ipai in comitatu Joannis Augusti eontigerant, urbis expugnationem a Latinia et rea aliquot poet memorat eui traditionem in diacipliaam Tbeodori eam, annorum, prout geri videbat, s c r i p s i t Geor- Exapterygi, quem se audire caepiaae ait gium qiiidem Aoropolitam logothetam et Nioephe- , decimum septimum agenUm rum Gregoram ne innui boc loco a Pachymero pu- annum : quodai jam undecimo aatatia ad Joannem tem facit,quodGregoraapo8t Pachymerem acripsit: veniaaet, oportuisaet eum ibi aex totia anais eiae Acropolita vero, licet aliquando senior Pacbymere, alla occupatione desediase. Pro certo igitur hajunior tamen fuit quam ut ree Tbcodori Laacaria bendum aexto decimo eetatiaaDno ccapiase Acropopriorie speotare praBaens potuerit, quaa ex f a m a litam Joanni Auguato adbsrere. Quo autem id et monumentia in bietoriam digeeait. Hoc ex ejue ejuadem Joannia imperii atque adeo Cbriati anno h i a t o r i a clare discimua. Scribit enim ille ibi c. 29, contigerit, exploranduro nuno eat, (P. 436) Advenq. 25, ed. Reg. : tum in aulam Joanniaauum in id tempaaincidisse narrat Acropolita, quo tempore Roberto Latinoram (videtur legendum ) Tunc imperatore mortuo Joannee olim Hieroaolymorom el ipse parentibus ex urbe Conttantinopolirex mi$Conatantinopohm eet evocatua ad res illio sus sum ad imperaiorem sexdecim aunos natus. Apmoderandae, quoad Balduinua puer in tatem paret doctieaimum interpretcm legiaEe iiQperio idoneam adoleviaaei, Robertua nutem anno pro vertit enim undecim annos nalus. Gbriati 1228 aut aequenti eat mortuus ; nade Sed quod addit atalim auctor Joannie Breunenaia ex IUlia, ubi Gregorio Nono
n #

4890

lura bietoriaa 8 tum Cbronici compendiarii ea*ptimo. Gap. 5. Quod innuit hoo cap. Pachymerea de Gbadeno ab imperante jam Michaele PaUeoIogo misso adcensum agendum praesidiariorum montes Peraia objectus tuentium, non reperio distinctius 0 3 1 alibi explicatum a nostro. Tantum de causis gratiae Cbadeni apud Michaelem, quas sa alibi dicturum hic signiGcat, invenio c. 11 hujus libri Chadenum hunc duno jussu Theodori Augusti euPag. 14. Commissis invicem Mercurio et Lalona AUudii ad pugaam deorum ab Uoraero celebratam spectum illi Palaeologum [P. 437] Tbesaalonica Iliad. , ubi eum alii aliia dii diis adverai compa- vinctum adduceret, bumane ac clementer, quoad rentur,tum par infestorum invicem numinum Mer- potuit, dlrum imperium exercuisae. Unde pronum curinset Latona, ille Gra9cia,hsc Trojanis militana creditu eat, utcunque id noater dieerte nusquam alibi expreseit, Micbaelem, ubi eat ad imperium producitur. evcctus,eo nomine ae gratum Cbadeno prabuisse, * . 1 adhibendo cum familiariter, et ejna opera primis Etsi aatem, qaomodo scribitur Grsce, sive administrationia rei pubJie functionibus utendo. Latone nomen nibil commuoecum obuvione Cum autem referat nopter,p. 98,Palseologum statiai habere videatur, certum tamen atque adco vulgaro atque declaratua imperator eat, antequam coronaGrsc lilteraturs DOD rudibue eat Latonam ad retur, Pbiladelphiam com copiis progressum, inde noctis et oblivionis signficationem allegorice trahi. acceraiviaae praeridiarioa confinium Peraidi mon (ait fiuataibiua ad Iliad, . 989 tium ei rea illiua limitia ordinaese, credibile eat ed.Rom.) , ex iis quae bic acribuntur, uaum cum in toto illo ' negotio et conailio et ministerio Cbadeni. Quan , quara huic conjeclurai videtur intercedere, quod Litonam symbolice designare noater boc loco indicat istam vexationem cuatosolumoblivionern, sed et noctem atri Jovi conveniendientium mootes Peraidi oppoaitoa, a Gbadeno tem quando luee non illustratur, rtemo ftvditorum perauaaam Mioheli Paleeoloho jam imperanti, ad ignoraverit. Inde ad veraum superius deecriptum poateriora recuperat Gonstantinopolia pertinere et Uiad. idem enarratordoctipsirauaboc obaervat tempora. Quare niai prolepais bic qusdam agno(ed Rom. p. 1197) : , , ' aoitur, quasrendum alibi est quando contigerit * , quod nunc referiur. Fruatra autem tota bac Mi , ' . Haec chaelia biatoria quseretur, Pacbymere fortasaia ille, qufiB indicant ingenioae adumbratam ab Ho- oblito promissom exaolvere, aut ae deiunctum mero, iato infeeto invicem incursu Mercorii et gatia rato qualicunque indicatione rei ejus alieno Latonae, certairiea quoddam orationis et litterarum looo praemiasa. perMercurium designatarurn,adver8ua ignorantiam Gap. 6. Rem dictu parvam, aed admonitu forta traneactarum rerum obliviooe mortalibus indoei non prosus inutilem brevissime transigam. Prosolitam, duoi historia, ut eleganter acribit Anna D u m eat docto Grtece lectori, dum in hoc capiic Gomnena in Pnefatione ad Alexandium, Ad Lt theum quemdam torrentem objicetur velut invictae hie leget, euberiri auspicionem cdili meodose loci, cum auctor, prout cieteri eolout solidilalis moles, prxcipitem qnodumtnodo inhibitura fortasse. scripaerit. Atqui conetanlapsum temporis, certe prohibiiura ne qux in eo tiasime ac clarissime in cudicibua antiquissimis, gesta sunt omnia irreparabililer oblitereatur, eto.; prflesertim Barborino cui potissimum adbffisimud. ' scribebatur. Nempe Pachimerem hio {5, * ) quoqae loquicum vulgo piguit.recordantem apud , Homerura Od. , . 402, se lpgisse , *
? .
t

militabat, Gonstantinopoiim appulsua ad Ghr. 1229 j aut 1230 pertinet, quando Joannes Ratatza, qui anao Chrieti 1222 Theodoro Laecari suo socero socceeserat.eSO Nec res igilur Theodori Lascaris, nec primi decennii J o a D n i a Batatzas acta, acribi ex oculata notitia ab Acropolita potuere. Quare aiioa nobia iacogaitos taliam eventuum bistoricoa hic innaere Pachymerem agaoacendum est.

Od. , . 114, , lliad. a 355, ,

Haeo ibi Anna : quae emendatiora quam in editia, ope optimi codiciaa mepost editionera visi,libenter hic deacripai. Cap. 3. Qu bic Pacbymerea tradit de angosliis in quibua fuerunt qui prserant reliquiia Graeciaa poet captam a Latinie orbem,Theodorum poliasime Lascarim Joannia Betatzie decessorutn et bujus ipaius Joannis prima principatus respiciunt tempora. Vide dc hia Acropolitam capite praesertim

et alibi eimilia. Pag. 21. Qui filiam nepotis ejus (boc eet Joannis patrie Theodori) ex fratre matrimonio sibi junxerat Michael Palxologus. Haec distinctius narrantem audire operte praetium est Georgium Acropolitam oculatum gestorum testem. Ergo in Historix E U c. 31, pag. 55 ed. Reg. sic scribit : (nempe Joannea Auguatus Tbeodori pater)
, ilc

1091

. P0S8INI OBSBBVATIONUM LTB. .

1092

, rat, quod prole carene mascula virum ejua ac aobo 6 6 lem cernere principatuabsredilatemomninoveJIet. Nec erat qui non videret talis indolia. tantae n o . Ita ille. Ex his habemus Joanbilitatia adolescentem tali rerum atatu baud a b s u r nem Ducam sive Balatzem Augustum purgato satis de in magnaa aeaurgere spea posae.Quare J o a n a e m a criminibus impactis et recepto i n gratiam M i Batatzen, praeclarie alioqui Micbaelia faventem cbaeli Palfflologo,quem 0 2 8 acropolita Comaenum dolibua 0 2 9 abatinuiaae ab eo evebendo, metu ne vocat, dedisse uxoraru fratris sui eebaatocratoris aucceaaibus insoleaceret uaque ad a m b i t u m s u Isaacii Ducae neptira Theodoram, cujua pater prcmas potestatis, narrat Acropolita c. EisL 5 0 . Joaaaes Isaacii filius in adoleacentia praereptua aigniflcans Irenem Theodori Junioria L a s c a r i s acerba morta unicam eam prolem rellquerat uxori primogenitam Michaeli fuiaae deatinatam ab a v o suffi E u d o c i Joannis Angeli filia3,qu Eudociafloconjugeua, sed ei timenti, quod d i x i , tutiua d e i n d a rente licet astate viro amisso, laudabili religionis visum DOQ admovere aibi tam iatime sospectae exemplo i n viduitate Deo servieos permansit;unde ambitionia virum. Denique ista euspicio fona o m haud vane opinatur Acropolita partem praemii niutn quas eat imperante Tbeodoro plurimae p a s diviaitua tributi virtuti ejus videri potuisse tam n sus, miaeriarum PaloBologo Michaeli fuit, boe i d e o felix conjugium filiae per id ad imperium mox eveloco, unde ejue incipit biatoria, merito a P a c h y bendae. mere indicatua, oum ex eu plerarumque mox r e ferendarum rerum argumeatum proceaaerit. Ibid. Magni conostauli dignitate. Videtur haec
R

Pag. 22. SingularU certaminti experimento. H i n c habemus apud Grscos quoque imperatores i n v a luisse uauin purgandi dubiaa delationea p e r m l s s o autetiam praescripto inter accusatorem et d e l a t u m certamine {coram arbitria. Veriaimile est i s t u m morem Oriaotem iavectam a Francia, q u i o c c a aione eacrarum Expeditionum eo profecti l o n g o illic tempore peretiteruat. l a antiqaiori e a i m m e moria GraBcorum autRomanorum haad facile q u i d quam tale repereria. Iater Prancos aotem n s i t a t i s [P. 438] Vota ejus generis mente clam intima aimam id olim fuit, ut paaaio apparet ex veteribos substdentia, etc. Uis exprimere conatus sum illud biatoriia rea eorum tractantibua. Hic ritas, de q a o subobscurum , sententia, ^ fuse disseril noater Detrio, Disquisit. Magic. ut spero, ab aucloris aensu non abhorrente. Sed deinoepa circa eimilia perplexitatie loca, qualia tom. II, oierito deiode abrogatus eat u t i n j o a l u s e t immania, ooo6xu8ideo graviasimia decreiia J o l i i II pasaim ooourrunt in boc aoriptore.nihil moraborleaummi pontificis, cujua Bulla exlat ea de re e d i U ctorem in bia uotis ; quibaa tantum oeces8aria,idmeoae Aprili aoo. 1508, oonailii T r i d e n t i a i aesa. que breviseime, iudicare propoaitam est.Quod rera 25 De reform.j c. 19, Gregorii XIII coaatitutione ipaam attiaet, qua de bic agitur, certum eat M i quffi inoipit : Ad tollendum, ete., edita 9 Dec. a n . cbaelera Palaaolegum j a m a puero titillatum i m a 1582. Quibaa dudum antea praaiverat Nicolaas I, ginationibue imperii, conecieDtia natalium Augucujue de boo statua inaerta corpori j u r i s leguntar atorum et prcasaga indicatione augurioruru exci2, q. 4 et 15, q. 0, c. 2. tatis. Non eemel i l l i narraverat aoror Eulogia lacctentem adbuc ipaum non ad aliam facilius obdopIbid. Cumque diunullus esset gui pro tam susperaiscare naeaiam aolitum, quam ad eam quae A u cio etc. Haec breviua peratringit noater, quod ad gustum quoodam illum invectum i r i Constantiaoimperium Joannis pertinerenl, cum ipae i n fine polim per portam Auream camerct.Refert id noster, praecedentia capitia et hajus iaitio significaverit se p. 128. Vocera M ARPOV de coolo missam contextam ab imperio Theodori SUOB hiatoria3 p r i n c i p i o m d o e aex litteris quae Miohaelum Augustum Romano- D cere. Longe autem fuaius distiaciiuaqae iatam totam Micbaelia accuaationem ac periculum exponit rum ocius vocandum significareot, a Thesaaloniex oculata notitia Georgius Aoropolita Bist. c. 50 censi antiatite laetua audieral, ut narratur hoc p. et 51. Qoem conaule. 28. Daaique tacitue, sed gratulana gaudensque iutima omen oaptaverat ex cantu fortuito Gbadeni [P. 439] Pag. 24. Prothieracarium. Poiaee hnnc proximum ei vaticiniorum regnum spondentium locum pra2cipua3dignitatie,pra3terqnam bioo patet, eventum augurente, prout ibidem, p. 30, lecum iaiperator homiaem impeaae sibi obarum i n gitur. Juveni denique solerti, forti, geoeroao altoa eum promoverit, etiam iatelligi poteat ex numero afflabat apiritua irenes afiffl maternse primogenitae iagenti miniatrorum ei aubjectorum,cujua iodicium Alexii imperatorie jus ad imperium paterna dehabemua ex PO quod refert Acropolita, Hist. c. 61, signatione in virura ejusprolemque propagandum. hie ver : Nam huic, ut refert Gregoraa, 1. n i , p. 32, Augu atua geaitor rubrarum crepidarum ueum deareve , dignitaa Michaeli Palaeologo collata occasione u u ptiarum modo memoratarum, ab ipao earum concialiatore Joanne Augusto. Nam Tbeodorua bujus succaesor iniquiore fuisse visus io MicbaeJem semper est animo quam u l i n eum ornandum tam profusus eeset, alioqui eolitue, ut c. seq. Pachymerea observal, digoitates ejusmodi tribuere novis potius hominibus quam principibus regii sanguiois,quorurn erat deprimendo supercilio inlentus.
9

103

1094

- \ vocat) . _ 1 _"S ~ . ' 1 1 . * ' ? r tt , , . . , . . Ha30 , . 8ed leve i d d i s quibus prudens quivis potesl cognoscere ingencrimen vocabuli videri poteat, praeut i n re ipaa tem fuiase multitudinem servientium imperatori i n diasentit ab Acropolita Pachymeres, aiquidem hic venationibus cervorum aprorumque, praesertim non Theodorum a Palaeologo impulsum haata et autem i n auoupio per accipitres, quando ex iis ad loco motum, aed vice veraa Palaeolognm a Theom i l i t i a m translatia magnus exercitus momento doro, ut patet ex bia verbis : " oonflatue exetitit. 631 , [. 440] 680 Gap. 9. De fuga Michaelis Paleologi i n , Persidem boc capite narrata plura refert Georgiua Acropolita tunc apud imperatorem Tbeodorum , etc. Addit a resiituto i n aellam, unde luerat agens, quando is eat ad ipsum nuntius allatus. dejectus, Palffiologo nothum Micbaelis despot Operae pretium lectori luerit videre et c u m bis fili um letbali percussum ictu nequivisse parem nostri oonferre quae ille narrat c. BisL su 64, ubi reponere ; q u e aignificant manu et ferro Paleaologi e i i a m obiter observare poterit, qua3 i n Glossario oeoidisse Theodorum aive Manuelem iatum no ^ notavimus de legione aut cohorte thum. Id vero pernegabit q u i mecum exiatimavei s t o nomineappellata,non solum Acropolit ip9ius, rit AcropoHtffl potiua credendura, tantum non bis eed e i dootissimi ejua interpratia auctoritate eonpneaenti, quippe bujua aocio militiae. la enim d i firmala. Nam i l l a Hietorici Graeca verba, serte afflrmat excuasum sella Tbeodorum moxque , aic r e d d i t illustrissimus A l l a t i u s i A cohortium Bilhynica- e lapeu eublevatum accorriase ad ComneDum et auppliciler deprecatum necem. Comnenum autem rum et Mesothynix pr&fectis. ignorantem quia hic esset, tradidiaaeipsum Turco Pag. 25. Cum hostibus sultanis congressus fortiscuipiam, qui eum interfecit : sirne se gerit. Longe h c fuaiua ao diligentiua (Tbeodorua nolbua) Acropoiita pertracat toto o. 65, qua occasione, , . qaoa ducena, quanta prudentia ao fortitudine. quo , denique aucceaau adversua Tacbarioa (aic enim . , appellat Acropolita quoa ooater Tocbaroa) pro . Porro quod obscusultaoe rern gesaerit Michael Palaaologus, exporum bunc Michaelis despot filium Doater dicit, ad nens. illegitimorum natalium ignominiam pertinet, quam Pag. 26. Reversum benigne excipii. Beditum M i - idem et alibi, ut i n f r a , p. 85, aolet ista tenebrachaelia Gomneni ad imperatorem Tbeodoram bre- ^ rum mentione deaignare, alludena, opinor, Homeri v i t e r memorit Acropolita c. 69, u t i et Gregoraa locum Hiad- de Bucolione LaomadontiafilioDOtbo: 1. i i i , neuter interposilorum i n eam rem Idooienais episcopi officiorum mentionem faciens, foriasae ' q u o d i l l a , ut alia multa rerum Miobaelia, noetro m e l i a a perspecUrura, ignoraverint. [. " Ibid. Michaeii* despotx noihus et obtcurus ad quem locum vetua Bcboliaatea: filius. HaBO copioaiua diatinctiuaque referuntur a Georgio Acropolita ex oculata pene notitia ; n a m ia hujua i n Occidentem expediiionis M i - , . Ubi eleganter causam innuens cur obacuri c h a e l i Palaeologo comea fuit, etsi nou eodem loco dioantur illegitimi, i d indicat ex eo factura quod pugnavit, i n alia diviaarom copiarum parte rem non ex coDJugio eolemni facum genialtum preelagerens. Quia vero ille quedem aliter ao Pachymetione illustrato, eed furtivo captatis tenebrie conr e s narrat, equidem Acropolite potiua hic quidem cubitu nati aint. Isliua originationis verbi credendum puto,quippe qui ejus, u t i d i x i , negotii p a r s faerit, quam nostro q u i res tuno actas ex D illegitiroie aptati, qaod orti eint, auctoram Euatatbiue p. 622 ed. faroa, nec ea satia explicata, videtur accepisse Rom. allegat Apionem veterem magai uocninie P r i m a diecrepantia i u nomine ducie boetiom eet, grammaticom. q u e m noster Manualem vooat. Gontra Georgiue Gap. 11. Qua3 hoo capite narrantur do capto Acropolita, Hist o. 71 Tbeodorum appellat. Sio vinctoque per Cbadonum Pala3ologo, deque pra3sae n i m i b i scribit: * giis imperi ea occasione illi oblatis, eorum neo . Erat autem U guem dixi defecioris Mickaelis nothui filius Theodorus.vola neo vestigium cernitur apud Acropolitam ; opinor ideo quod ille per i d tempus i n expugnaD i x e r a t vero aotea ducem copiarum Micbaelia datione Prilapi caatri captua et longo tempore cuetos p o t o , rebellia occurrentam Michaeli Palaaologo dia detentus ab hostibus, ut ipae docet, Hist. c. baeta percueeum abeoetequi aellaexcuseum:'0 (nam ut supra monui, M i - 62, ista non viderit. Gregoras quoque de hiatacet, raulto leviori, nt ax oaateris apparet, tinotus notic h a e l e m Pala3ologum Acropolita?emperCorannum
R

1095

. POS8IN1 OB8BBVATIONTJM LIB. II.

1096

tia rerum Michnelie Paleologi, quas qui plenios ' . hoc noatro tradiderit, fruetra qua?retur. Offert ae ei socios ad c o D t r e c t a n d u m ferrom canGap. 12. De morbo et morte Tbeodori pauca dens in probattonem innocenti : ecio ex vepene perfunctorie acribit abaens tunc eb aula tuetissimis ejus looi ecboliastis unum boc ad Georgius Acropolita, in bia immorari potiaaimum quamdam juriejurandi caeremoniam referre. Sic eolitusquaa apectavit preesens. Breviaaime item id enim ibi adnotat : ' ol transigit Gregoras. .
' , Pag. 33. In innoxia pertraclatione ferricandentis. Id ferrum in Greeco vocat Pacbymerea Solenl enim (inquit) jurantes . 0 3 2 Poluit sufficere sublata 0 3 3 ferri massa ei in mare jactala prote, quatn vetus acholiaates Sophoclia interpreta- stari mansuram ipxis Juratorum ftdem, quod id pondtis e mari emerserit, quod D u n q u a m ecilicet tur , et IIeaychiu8 : sic enim reacribendum pro - futurum eit. Itaille; quod ferri posset si DOD significaret, ut ipse docet, . Fuit ba3C prava sioe dubio innocenti proband ratio, merito in jure canonico prescri-JJ solum . quid ardor hic faceret, ubi pondus inNam rnaeea ierri requirebatur ? Quare verior pta cap. Consuluisti, cap. Mennam 2, q. 5 ;et cap. - - . quam . . . mox subjtcit, senteDtia. . . . est altera, Delicti, extrav. De purgatiane vulgari, cap senten tiam extrav., nec eam noster probavit, sed tantum retulit quid fieret, etiam alibi, nempe 1. n, c. 1, Soiiti gratulaoe tanquam emendato rei publicee etatu santjuranles et fidem dictorum facere ttudentts quod iata desiissent fieri. Micbael quippe Palaeo- ferri massas ignitas poriare et suptr prunas ambulogus anto imperium adhuc despota, coapit abolere lare> existimanles eitra sensum doiorit id facruros usum adigendi bomines ad iatud periculosum ex- eos qui nullius sibi conscii fraudis sint. perimentum, quod jam privatue praedamnaverat. Pag. 33. Quod sanctum vocabant. Etiam AcropoRefert eniin Acropolita, Hist. c. 50. p. 53 ed: Reg., lita loco laudato, p. 53, ferrum candens quo ad cum Phocas Pbiladelphienais metropolita jusau ejuamodi purgationea utebantur sanctum voimperatoris Joannis Batatz* [P 441] Michaeli Pa- cari solitum indicat. In Gallia tamen judicium aplseologo perduollionis suspecto purgationem per pellabatur, ut intelligirous ex formula quadam purferrum candcna pra38cripsisset, sic cuw alloquena: galionia ietiuamodi illic ueitate, quam profert , re- C PetruB Loyerius ex S. Mauritii Andegaveoais tabuepondisae Michaelem : lario, et ex eo recitat Defrio tomo II DUq. Mag. . 1. iv. c. 4, q. 4, aact. 3, ubi legitur : Sponie sua judicium portaturum manu sua obLulU, et infra : Posi judicium portatutn Telbaldus ille, Ueo propi , tiante, itl&sus et $anus omnino apparuit. Viderunl , autem judicium portari vel manum teriia die de , more reguardari fere universi homines, etc. .... Ibid. Iriduo prius custoditui et manu favo luta etc. Hoc ipeura eat quod modo innuebat A n , etc. Petebat nimirum ut antiates priua ipse degavensis, iilis verbis manum tertia die de more ignittrm ferrum nuda manu olioee tractatuni in reguardan. suam deponeret. Quod metropolita recuaana bunc Ibid. lgnitum globum. Sio bic vertt, qood raorem esae negat Romani aut eccleeiastici usue, DOD solum materiam ignitam, eed figuram orbicused barbaricum, exousaos ineluolabili se iadicenimperatoria auctoritato adietam illi purgationem -. _ dam adigi;quam tamen Michael recuaavit conatan- D terum significent ut Anaxagoraa apud Laertium, tissinie. Videri potest ex reliquiis boc superfuiese 1. , dum eoJem vocabat . Uude ethnicae, et quidem perantiquae, euperatitioais.Nam crediderim maeaas istae ubi vocabantur, Sopbocles heroicia jam temporibus QEdipodarum nempe in Graecia, globos forme fuisse, non neThebis regnantiuin exerceri s o l i t u m i o d i c a t , dum eciae alibi, ut in Germania, maesaa candentea alin Antigooa facit unum cuetodum quos rex Creon terius (igurse ad ejusmodi probatiooem adbibitas, apposuerat o a d a v e r i Polyaicie ut sepoliri prohibe- nimirum vomeres ; qualium sex oandentiom [P. rent, poetquarn id ab Antigona opertum bumo 442] arreptu portataque inooxio S. Chunegandem, fuerat, factum regi referentem, et magnopere ex- uxorem 8. Henrici imperatoris, virginitatem procusantem id citra suam et socioram c o D S c i e n t i a m baeae memorant Annales Boiorum !. ix. actum, hflac dicere. Ibid. Nuda manu. Supina scilicct. Quod eignifi * , cans Pacbymeres etiperiue poeuit

l a r e m

a u t

8 p n i E r i o a m e a

v o c e

i n d i c a

q i l i d a m

ve

^ ,

iOOT

NOTJB.

1098

Ibid. in aetatem jam tum puberem adultus. Pa- , tur. Qufla ratio fortaeee illum impulit ad metam ohymeres ubi Coastaotioopolira veoit, etatim abea bistoriffl sum ugendam i n reouperatioae urbie, qum Latioie recuperata, undeviginti anoos erat na- Joannis exceecatiooem haud longo spatio praecessit tos, ul ipse a i t l . n, . 1; cootigit id anno 1261, ut ut librombarura ObservatioDum demoostrabimus. 1. i i i dicemus. Quatuor aut quinque ante hoc an- Nec abest aiverisimilieeosiese Acropolitam, [P443J quippe hominem politicura in paucis, quam eseet nls imperaate Theodoro bae probationee perferrum eandena Nicae frequeatabaolur, ubi eas ille 14 6 8 5 merito auspectua Micbael Palaeologus procu-. rataa clam everaionis oc caedis Muzalonum, cujus aut 15 jam aoaorum adolesceae spectare potuit. 6 8 4 Ibid. Quosdam cilra ullam defunctos noxam ideo cataatrophes apparatus ac causas diequirere eandentit metalli tactuMocfiebat,geitamen magice curiosiue omieerit inopere ad g r a t i a m , ut apparet artes aberant,Deomiserante iiifelioem iaooceatum Palaaologea famili tunc regaaotis edito. Suspicioneceeeitatem, non autem approbante perversum ais ejue (praeter Cassianam oonjecturam ex eucusoin talia jubentium. Vide, ei libet, apudJCanta- C6S8Q petitam, qua3 si eumonerabat cujua fructu ao cuzenum, 1. n i , c.27, p.439ed. Reg., mirumexem- bono maximo amoti medio Muzalonee fuerint, plum mulieria adulterii reaa sed poenitentie, qua oemioem magie iofamabat quam Micbaelem, cui sio innocentem viro probafit. Et alia quadam- aditus ad imperium hoc facto patuerit) etiam funteoos aimilia apud Caeearium. 1. III Miraculorum, damentum aliud Pacbymeree saggerit, p. 55 in qu iade recitat Delrio locojjam indicato, p. 321 buno modam scribeas: ! , 2, ed. Lugd. Gap. 13. Ubi Jegitur in nostrie editis 6 , , , ood. Barb. aliam suggerebat lectionem ' $ [ , , non improbabilem . Gap. 14. Quod duo codd.optimi Barber. et Allat. .
habent , Vatfc.

reddit . Nempe minue ositata via paraphraete aut interpolatore potius qoam excriptore tritiorem usu notioremque mutata est, prout paesim deinceps idem soJet Qu sigillatim notare nimie loogum foret. Cap. 16. Hujue concioniea Muzalone protovestiario habito sententiam breviter oomprehendisse visue eet Nicepborua Gregoraa, 1. m, p. 30, dum
eic scribit : * , . ' , , '

, , , etc. QuaB eiguiflcaat jactatum

. Haeo ibi. x qaibua paiet Georgium Muzalonem protovesliorium bene inteiligentem quanla eum ttagraret invidia, ad principes in eenatum oonvocatoe oum Biibmisse atque obooxie locotum, tum serio deprecatum oimioe honoree quibus ceaet bomo novus aobilisBimie preslatas, ultro abdicationem admiaietratiooiB reipublicsa et tutel pueri Augueti obtuliase. Uade apparet vel hano esse ipeam Muzalonia oratioaem, cujusexemplum Pacbyraeres nactus buic locoiaseruerit, vol ei ah ipeo coaecripta est Pacbymere, apte ab eo ad vervra efformatam, Acropolita de his eilet, ao aolitam diligentiam remittere videtur io ietie iaitiie imperii Micbaelis, vitans, ut opinor, tanquam ecopulum nefariam oppresBioaem papilll Joanoie, oe imperatorem Miohaelem, cujus nunquam sioe elogio meminit, vituperare oogerePitaot. GR. CXUII.

jam tum arcaais susurris plerorumque, cffldem Muzalonum ab Italica maxime mililia patratam haud sine conscientia et tacito impulsu duois huJU8 geaeris militum videri atteotatam. Noo ait bic quidem aomiaatim quie iete dux fuerit;aed s u p e riua p. 21 jam dixerat Italicae omnee oopias Mlchaeli Palaeologo, ut magoo oooostaulo, foiese subjectas. Unde oonatat boo loco desigaatum M i chaelem, tacito tamen ejus nomine, ad vitandam acilicet offeosiooem imperantie domus. Pag. 49. Cujus uxoris avunculum se meminerat. Conjugem protovestiarii Muzaloois Gregorae, 1. in, pag. 29, eolum ait e x i m p e r a t o r i u g e n e r e f u i B s e : gentem exprimit. Diligentius noster jam aup e r i u s , p. 24, scripserat fuisse illam Caatacuzenam ex p a t r e Michaelie Palaeologi sorore geoitam, aomiue Tbeodoram. Vere ergo scribit ooster ethic ei eub fiaem p. 62, Micbaelem Paleologum , hoo eet avunculum fuisse uxoria Muzalonis. Quaaquam mihi poateriorera looum iaterpretaoti p a t r u i | vooabulum pro avunculo excidit; quod precor lectorem na corrigere gravetur. Pag. 50. Ibi fatalis necessitas causam absolvit. Mentio bic fatalie necesaitatis ad mortis inevitabilem certitudiaem pertiaet,aoa autem,opioor, ad astruendum impium dogma libertatem a r b i t r i i . quam doctrina catbolica tueri jubet, exterminans perperam asserta cauaarum a3ternarum obvia quaeque ineluctabiliter rapientium invicta quadam vi. Si tamen hio aut alibi noster bietoricus aut ipse afOrmat quidpiam aut alioe aientee refert, quo ejus proecripti ab Ecclesia erroris vestigium aliquod deprebeodatur, memiuerit leotor catholi35

1099

. 088 OBSKBVATIGNUM U B . .

1100

cus nihil praajadicarecontra orthodoxam veritatem consentanea variia hiatori et chronici aui locie guaalibet ecbiemalicorum 0| iaiones. Nam ut in referene. Agit et de illo Gregoras, I. n , p . 41 et proefatione pr&monuimus, bic scriptor scbisroa* 12, obi, etiam aaciviase ipaum sibi nomen imperatoris tradit his verbis, ticue eet. 8 6 Cap. 19. Qu urba acenam dederit huic ; 6 3 7 quorom sententiam non satis tragoadia, nec noater nec Aoropolita necGregoras expreaait interprea, dum verlit sibi regium nomen clare, dum eam narraat, exprimunt. Fuisse autem atciscit: aatis enim ex coneequentibua apparet Magaesiam ex duobus argumcatis colligimua. seilhim pro imperatore geaaiase, et talem conPriua eat quod c. 15 r:fert Pachymcree, mortuo suetis ritibus inaugurari ae curasse a Bolgariae Tbeodoro Auguato ejus fllium ab ejua tutore Mu- epiecopo, ut mox docet idem Gregoras: cni noster zalone deductum in munitiasimara arcem ad Her- consentiene paulo inferius, boc capite, id factum mum Magnesiae. Quare cum manifestum ait ex ab Acbridenai episcopo, cui Jacobus nomen erat ipea relatione rei nono die a Theodori obitu gestae, tradit. Ncmpe Achris Balgariae metropolia erat, Cap. 31. Victoria hoc capite narrata, qaa p r i n nonlonge abfuiaae Joannem pupilluro aloco ubiMuzalones interfecti eunt,oportetid facturanoo procul ceps Acbais a Romania ducibos captua eat, proab urbe Magneaia. Aliud argumentum sumimus ex ditione Joannis nothi, confuse ab Acropoliia c. 82, et a Gregora 1. m, p. 35 memoratur. Clarissime templo Soeaadrorum,ubi piaculum illud patratum eat. De quo aic acribit Gregoras, 1. n , pag. 21, de omnium eam noster exponit, indicatia ejus causis, Joanne Duca aive Batatzeet ejus coDJuge Augueta quamm praecipua fuil contumelia Joanni notho il lata, quam ille proditione ultuaauia foederatis m a rene : , - gnam improviso cladem intulerit. Illud taatam a noatro praetermiaaum boc loco, aed positum poat [. 414] ea, c. 13, 1. n , opportune euggerit Acropolita, , tres RomaDorum duces, quibus bicsucceasus con , tigit. Joannem Micbaelia Auguati fratrem,Gonstan . Entemplum Soaandroromdictum aedifioatum tinum Tornicium et Alexium Stralegopulum in magniiteentissime a Joanne Batatze Augusto praemium victoriae fuisse ab imperatore aactos circa Magneaiam, hoc eat, ut opinor, hoDoribus : Joannem eoim priaa eebaatccratorem in auburbano ejua civitatia exlra ejua muros. Nam deapotam creatum, Tornicio vero antea magno boo exigit antitheaia cum alio in honorem 8. A n - primicerio eebaalocratoris titulum collatum. l)etonii Magni, intra urbem N i - nique (verba eunt cum ab eodum structo. ^ Acropolitae) , ' StraPag, 6,2 Impune velut e Mysis prxdam congerebant etc, sic expreaaimua Graeca illa tegopulum Alexium prius se [. 445] honoratum magni domesiici officio, Cxsarem absentem dixit, . Notum Grscorum adaet istius ipsi dignilatis misit insignia. Hic Caaaar gium eat ; in cujus eoarratione aaaentior potius Zenobio et Suida3 paaaiva id de paulo poat captua ab bostibus, ut cap. eeqaeoti Mysia prsdae aina vindice expoaitia interpretanti- nosler tradit, sed pace facta liber dimiasus, arbue, quain Diogeoiano Mysos praedatorea vicino- bem Gonstantinopolim poatea recepit e Latinis Poat quod iterum captua, et in Italia detentus rum ainc auctore idoneo inducenti. cuatodia, inde permutatione cum domina AonarePag. 59. Catceum in mortuo nigrum. Exiatimaatitutua eet patriae. rant buiic Tbeopbylaclum grammaticum ease proPag. 91 Modulatam tussim, Greeoe toveatiarium Muzalonem.ideoquc illum occiderant. Sed cum mortui calceoa nigroa animadvertiasent, . Conauetae adulatorum voces. Juven. Sat. i n : erraaae ae agaoverunt. Nimirum, ut docet CodiLaudare paralus si bene ructavil, etc. nua, De of/ic., c. 4, p. 16 ed. 1 Paria., Pag. 91. Nemo contactu ferri candentis, etc. Susy

wir..-

in() . Hinceximiura intelligitur Cfflteria indumentia nibil tum protoveattario fuis9e^ quo a privato diecerneretur. Inquo poateamutatum quidpiam. Utenim obaervat idemCodinua c. 2, p,8,Michael primua e Palfleolegis imperator praaina indumcnta, quae inaigne priua fueranl protoaebasli, ad protovestiarium transtulit:
' , /, , . Ita ille.

tulit adbuc deapota, ged inhiaos imperio Michael iniquum usum adigeodi accuaatoa dubiorum criminum ad innoceDtiom probandam ancipitibos experimeutis rnonomacbiaG aut contaotus masas candentis ; de quibua nos aupra ad pag. 33. Pag. 94, Vicit tamen divina prxdeslinatio, etc. In evoctionibus bominum ad regoa peculiarem semper interveaire Dei providentiam, qua? nollum co perduci patiatur non ante aibi deaignatom, pro certo et vulgo noto proponit ipse Micbael infra,
p. 154, bia verbia: , /

Pag. 81. Theodori. De boo Theodoro videndua , Acropolita, multa de illo hie quaa hic indicantur , etc.

1101

NOTJB.
t

1102

luum de loco suo nisi pamiteutiam egeris (Apoc. , 5). Ne vero quis ad hodiernam noatratium coneuetudinem haec exigeas forte arbitretur candelabrum bic intelligi quale prasferri a ministro celebrantibua episcopia solet, argenteo manubrio cereum ardentem portane, quod vulgo in Italia bugiam vocant et ioter episcopalem aupellectilem censetur: ne, inquam, id babere locum 089 poaait, obstat, quod oandelabrum oujus bic et in locis Apocalypaeoa laudatia est mentio, non cereum funale pretulit, eed vaa olei, aive lampadern intra quam oleo innatans ellycbniiim flammam oonceptam pinguia liquorie succo aleret. Tale quippe fuit candelabrum tabernaculi veteria,Exod. xxv, 31, et qusa ad hujua oxemplum candelabra decem aurea feoit Salomon et posuit in templo, II Paral. iv, 7. Itaque et in Apooalypsi candelabra ' , et lliad, 8, . 320: heec vocantur, quod cerigeria inatrumentis, opinor, non convenit, uti nec quaa bic Graece legi . Ad quem poatremum cum vetua acboliaatea, quem Didymum quidam tur vox . Argenteum vero illud ceraiputant, aio adnotat: ' . geatatorium a Graecia recentioribue videtur polius dictum. Nicetaa in Iaaacio et Alexio . Scien . Anna Gommena dum palam ubique simile pro malo sumere. Idera tradit et Euatathiua ad eum Jocom p. 476 ed, Rom., 1. appellat candelabrum ante imperatorem praeferri aolitum, cum funali scilicet et addena et hao : cerea oandelo. Quod si candelabrum quoque pon ( tificibua praalatum, uau aimilium rerum vocabula etc. ibi videnda. vulgante, reperiatur et ipsum dictum a Pag. 104. Quod omnino fuiurum est nulla posse prudentia prxverti. Semel auperiua monui, si hcPbiiotbeo in Diaconico, tamen non illi cereua, aed ad aatruendam pravatn de fato bumanam liberta- laropas imponebatur, ut idem ibi obaervat, tetn perimente doctrinam ouipiam pertinere v i - (inquiena) deantur, ( 446) erroribus auctorie aoceneenda, C . Propriuxn ut nibil contra veri certique dogmatis praasoribere ergo videtur eccleaiaetici et episcopalis candelabri auctoritatam queant. lampadem cum oleo geatare. Unde forte apud Pag. 113. Nicetas epUcopus Heractem mitteretur. Zachariam prophetam, o. 4, olivarum oum candeGraeca : labro menlio jungitur. Huo crediderim alluaiaae . Hfec sunt ex cod. AUatiano et ei consen- Synesium, dum epiacopatum et , olei l i e n t e Vaticano.Nam Barberinua babebat, et olivoe eymbolia adumbravit. Scribens enim ad . Tamen idem amicum qui aui ratiooem absentis baberi comitiia codex lectionem Allatiani annotabat in margine, episcopalibua cupiverat, nec compos optati erat u t i et Allatianua vicieaim lectionem Barber. Quare factus, serumque nec apei afilne jam id votum c u m illi duo ambigui eaaent, suffragio Vaticani erat, quod omnibua vacuis sedibus impositi praee i s dirempta eat; et omnium jam conaensu proba- aidea epiacopi fuiaaent, id ipeum indicat nigt a m ounctia reatitui lectionem, ex ipaius forte matice his verbis : " , etc. auctorie correctione ortam, qui quod prius po- et paulo poat: * buerat, emendana mutaverit. Gerto pronuntiare- . . . . * m u s dere, si conataret utra in civitata, Heraclea JJ . At melius fuerit totam istam 8yoea n Nioomedia, eaaet monasierium. 8. Diomedia, siani vere characieris epiatolam, quaa inter editaa c u j u a bic mentio. ooD comparet(a), ex optimo Vaticano codice hio Pag. 115. Quod oandalabrum repetitur ab Arae- describere, adjunota noatra iaterpretatione Latina. n i o in aigDum abdicati honoria patriarcbalia, inde Sic igitur^habet : [. 447] ', v i d e t o r faotum,quod apud Grsacoa inaigne poteata- t i e episcopalis candelabrum baberetur. Nam et in . Apocalypai aeptem epiacopi Aaiae aeptem candela , etc. b r o r a m symbolo deeignantur; et ubi ex bie uni 040-041 Gap. 19. (. 448) Valde videtur notan Epheaino comminatio inlentatur eripiendihonoria, dum aomnium boc propheticum obiatum Joanniea, exprimitur hia verbia : Movebo candelabrum Vecco et tcatimoniucn quod illiua tidei ac veracitati () Exatat ia noatra editione Operum Syneaii. Vide tom. LXVI, col. 1559.

Pag. 95. Quod hio dicitur, solutum a eyoodio antiqoi rcligione juriejurandi Miohaelem, quibua exprimitur verbis, non videtur aliud sonare quaai declaraaee ipaoa quid in re esaet, et 088 conaoltos et dootoree reapondiaae non videri vinculum prioria illius aacramenti ad hoc tempus ac rerum artioulum extendi. Quanquam ai Graeci isti et tunc ab Ecclesi Romanse commuoione diaciasi antiatites aliquam stbi jurisdictionem et potestatem ultra fae et canonum preeacriptum attribuerent, minirae id mirom esset, oum talia jamdudum impune peocare aoliti essent. Ergo et bac, ut alia qua3 non pauca in bc biatoria occorrent achismatici auctoria vitium redolentia, citra prejudicium et cum cautione debita legantur. Cap. 8. Loca qua3 hio citat Pachymeres ex Ho- _ mero leguntur ia liiad. I, . 440:,

1103

. OBSBRVATIONUII L1B. .

1104

Pacbymeres,illi aliaa,ubide concilialionis Eccleeia- repudienlur et eorriganlur a pradente lecton juxtt rura negotio agilur,parum a3quus,reddit,dum eum placita ortbodoxi dogmatie. fuiese dicit, Pagl41. Monasterium ad Fontm situm. Hunc hoo esi voritatis amontem, et cui tuto quod afflr- fontem et locum describit Procopiue 1.1 t. mabatcrederetur.Unde intelligimus qu illedeinde , c. 3, dum templi honore Deipare ibi multa magnaque pro Lalinis contra Graecos scri- a Juetiniano oonditi meminit hia verbia : " psit et dixit, quam ob omni exceptione fraudis et ( ) fuci aliena debeant baberi. . , Pag. 124. In suburbio. Forte aptiue eoripaissem , & in suburbano. Nam suburbium videtur locus urbi , admotiorquam hio indicatue, quippe ad eeptinium . Haec ille : qoa sic situa lapidem. Nondum tamen roe ipae condemno, Latinie aonant ex eieganti interpretatione Clandii qui eciam in maximia et regiia urbibua euburbia Maltreli noatri : Eidem (Deiparo) Umplum aUui interdum ad deceoi et ultra miliaria extendi con- condidit (Justinianus) apud Fontem: *tc locvm aypeitinua fere eerie villarum. Romae aane longiuscule lant; in quo opacissimum est cupressttum; floribv proourriase ab urbe auburbia jam lunc eevo Cice- g molli solo surgentihus pratum vemat ; domis exuronia, indicio eat quod legimus Pbilipp. X I I : Bisce berut viridarium; fons tacita scaturigine lenemei ego me viis commitlam, qui terminalibus vupcr dulcem in aquam effundit. Templum, ut lia pleraqoe, suburbium, ut eodsm die recerterer, ire non ausus custodiendum eat traditum monachia, qoibus d o > ftm.'Utut de hoo ait, illud quidera certum eat, micilium aatructam hic monasterium Fontis diciHebdomon. de quo noster hoc loco, nomen fuiaae lur. Erat autem id situm, ut idem Procopius paolo auburbani ConatantiDopoli diajuncti miliaribua - post docet,prope portam Auream, * pteni, prout erudite demonatrat Nicolaua Alaman- . Haec eat porta FontU, nue Notis ad. o. 15 Historia arcans Procopii, ex cujue paulo inferiua Pacbymeree meminit. Idem Socrato, Sozomeno al Idatio. alibi, nerape p. 168, Aoream por0 0 Gap 24. Poatquam res Peraioa, quod hio narra- tam appellat. Auctor Pandeclx Hist. Turc. c. 2 tur sucouluit Tocharia, videtur contigiaae quod Selybriaa portam dictam quoque a i t : Inds (inquit; noater p. 18 retulit, ut pugnacea quidam Pere pervenitur addecimam seztam, videlieel Silybrixvd parere Tocharia dedignati, arces Romani limitia Selybrix portam, quaa a priacis vel Aurea poria nominabalw. Nam exlra poriam hanc vexare ceperint quaa et tandam expugnarunt. est hodicque Fons, qui vel aureus /m < Pag. 134. Non inde ad prapfium vicium sumere. Gr&cis antiquo nomine dicitur, celebris in MGrflecia illis reapondentia : . Haec videntar a parapbraste rum historiiSy qux s&penumero paialxi w Vaticano non inteilecta: ut non raro aliaa aberrat. fontis menlionem faciunt, et templi Deiparx troymu Pro hia enim aic pooit: ad sive fontem. Ita ille.
1 1

, Pag. 150. I Q his Grscia verbia ; . Atqoi ex mente auctoria ad , etai ex codd. optimisBar refertur: u l voluerit 4S Juannes im- ber. et Allat, cum fide expreaaa 43 eaot, meaperator bajuloa frumenti reponendiin arcibuanihil dum ineat non dubium. Quid enim illuc facit voi inde oblter minuere ad proprium victum, aed iia locum occupane vocabuli, quod reapooaliande asaigaari unde in tali Tiaacraini8teriove- deat participio ? Recte igitur et ez meacerentur. liori, opinor, exemplari pro Vaticanus Pag. 140. Idem ille Cutritzaces. Maniio Gutritzaponit , senaa jam plano, qnem et nos cia in Graacia editis non comparet: illa enim ex in interpretationetenuimua. Queaeqountur iniupreeea sunt ex cod. Barber, et Allat. (P. 449) dem codd. et A, deeperatam perplexilatem baquorum in neutro legitur. Supplevit autem recte bent auctore, ut solet, tam in delectu quam in Vaticanaa: eat enim ad aantentiam explicaDdam D collocatione verborum obviam facilitaiem aedulo neceaaaria. IHe sic babet: " fugienle. Vaticanoe eacompendio et cJariuadesQO . exprimena aio habet: ' ^ quoanoa tctum locum aicrcatimendum putabamua: , , . , . ( * , (

Qu ioaerere contextai auai, tamen interpretando expreaaimue : maDifeete qtrippe maaca est codicum aliorum lcctio, nec eenaum per ae commodum efficit. . Ita ille motaaa et contft* Pag. 139.Jam quod bic noater inevxiabilis efficacix bena pro arbitrio. Noa auctorem ipeum exbibemus, 8888 ait decreta providentix, si cui videantur ad et quaro fideliaaime ac clariaeime conamur reddamnatam fatalia neceesitatis dootrinam epectare, dere.

1106

1106

[. 450] Pag. 160. PoHquam diu clautat per- ei Venetos multo inferiores numero intra mamium manserat aperta est porta Aurea. 8io reddidimue ambitum domos habere haud xgre sinebaL quod in Groco legitur, " Pag. 173. . Hanc vocem sic emen. Ita clare exprimunt optimi codd. B. et A. davimus, neoessaria ut putabamus ratione, oum Yaticanua autem pro ponit . Unde in archetypis clare legeretur . intelleximus velleauctoremsigniiicare poet longam Cap. 8. Quoe hoo capite ooster jEthiopas appeldenique exspeotetionem patuiese ilias diu obeeralat, bi erant Saraceni ^Egypto per Id tempus imtae forea. More videlicet pomparum soleraniorum, peritanles, cum quibus et sancto Ludovico Franquibue, ut Teriulliaaua de mysieriia ecribit initio corura (P. 451) regi et aliis principibue Christianie libri adveraus Valentinianos, cruciantur adiius ; Herosolymam et alia Palffiatin loca ocoupantibue quod referri potest ad moras in vestibulo b&rengraves dimicationea fuerunt. Aperlt autem hio tium. Paulo post idem memorat suspiriaportarum, clare Pacbymeres originem famossB militifle Mamjuxta lectionem cujusdam codicis non usquequamaluchorum, coDflatnexmancipiis majori ex parie que fortassis improbabilem, etsi merito viri doScytbicis, que puerili tate ex Euxino in dSgycti pnetulerint suspiria epoptarum nam videri ptum deportata ibi educarentur et adolescerent in potuit velle auotor exprimere suepeasam inquietu- g milites fortiasimos, magno ChriatiaDorom damno, dinem exspectantium ad porlas et ad optatam eaneo*minori culpa CbriatiaOorum CoDstanlinopoli rum patefaotionem suapirantium.Admonet autem, dominantium, quibua erat faoilimum istud exitioopportonet ad quod dicimua, nosier imperatorem sum Hieroaolymitano regno commercium intercipecuiiari atudio curasse ul quam maxime auguata pere, niai avaritia, ambitio, avita aemulatio Lati8anolaque ha3c caeremonia sui solemnia in urbem norum plua apud eos quam religiooia ratlonea regiam ingreaaua evaderet. Quam in rem inter valuiesent; quare meritu Pachymerea capitibue 4 caetera diuturnam iatam adbibuit moram porta et 5 aequentibus boo factum improbat. AuresB aperienda3,ante quam clauaamperaiatentem Pag. 180. Tres reginx. Hoc eat trea regiea viraliquot diea cum comitatu eabatitit; etipsotriumgine9: nam ex regibua nataa reginas nuncupari pbalie introitue non ante meridiem paodi voluit, uaua jamolim invaluit, cujue exempla paaaim ocut paolo poat dicitur. Neo eat incredibile tantam ourront. a Michaele solemnitatem in suo iato per portam Ibid. Maio de BelicurLo. lndicat forma nomiAuream ingreseu affectatam, quod eam aibi adbuc ois. Francum hunc fuisse, suadetque idem, quod lactenti prsdictam audiaset, narrante ipai EuloPeloponneso aive Moree, unde hio ortua dicitur, gia aorore. Vide rem deacriptam aupra, p. 128. Franci tum imperitabant, C p g 481. Vintimilia. Nota hac eat appallatio P a g . 163. Quos allatrari cum apparerenl. Sic antiqu aoprsnobiliefamilisGenuenaiBjhodiequa, expreaeimua quod Graece ' ut opinor, auperstitis. . Quanqaam non diseimulo, ex quo jara Pag. 183./n purpura.Vides binc noa eatie fuisae, hasc sic erant edita, obaervaase ooe in conice anut quia Porphyrogenitus diceretur, natum fuiaae tiquo pro . Eat qui- ex patre jam imperii 0 4 5 compote, ut plerique dem eine dubio mendoaum illud vocabulum,ut ibi hactenua eunt opinati, purpura nomina intelliB c r i p t u m vidi cum parvo in tertia syllaba, cum genteapannum purpureumquoexciperenturpartus ab flecti 4 4 oportuerit. Augustarum. Requiritur enim praterea naaci inCeBterum ai cui magishaec placet lectio,referendum tra domum qua3 purpura vocabatur. Ha?c ronomen ad VenetosetPisanos erit,quos, pars erat imperialium eedium Gonstantinopoli; q u i a minori numero essent qnam ut ab iis timerl unde Gonstantioopolim migraese prius oportuerat eeditio posaet, baud gravate pateretur imperator parentea Conetantini, ut is Porpbyrogenitua naeci intra urbie mcania degere, cum a Geouensibus poeset. Itaque Andronicus, etei natus esset, ut mullitudino metuendis turbas aliquas timena mi- Pacbymeree videtur voluiaae, imperii patris anno n i m e tutum exietimaret iis dumicilia In urbe tri- D primo, quod discutiemus 1. III, c. 8, non tamen buere. Quare, ut deinde c. 35 scribitur, ipsos pri- esse vere Porpbyrogenitus poiuit, quod extra Gonm u m Heraclean? Thraci submoverat, sed poetea etantinopolim eit natus,uti nec Tbeodorum juniomutata eententia eos in auburbium Galatam tranarem Lascarim. etsi priocipio imperii patria Jot u l i t . Non poenitet quidem me prioris jam oditsa annis BatatzaB natum, Porpbyrogenitum usquam lectiocis, qnaB sententiam baud inverisimilem exdictum legimua, Nimirum bflac nomenclatio ducep r i m i t : tamen si quis erit cui plus arrideat altera, batur ex loco partus, domo cui purpura erat no8 adeam conformare interpretatiooem Latinam In men, sita CoDatantinopoli, in quam partui vicinae h u n c modum poterit: Cmterum Genuensibus salis Auguataa Immigrare erant solitas. Anna Gomnena, fidere non poLerat intra urbemdegentibus,quodmulli I. V i , p. 166, vooat essent nec cum aliis communiter viverent (a) Pisanos et addit,
a a

vivsrtnt. Imo el illu utrisqus eliam coujunctis numero superiorss.

1107

. OBeBRVATIONUM LIB. .

1108

, f{ Pag. 214., > . Verba eunt Imperatorie, quibua offensue duritie -

. Describit eam domum alibl Anna, 1. vide- Arsenii patriarchse, sibi confitenti crimeo et oflelicet vii p. 190, et ei nomen factum ait a colore renti se paratumjad satifactionem et poeoam camarmoris ex quo eral structa, quod dicit fuisse nonicam, poenitentiam et spem reconciliationii Roma portatum ab imperatoribua, quando sedem contra canones negantia, ait tempue esse recorrendi ad Romanum pontiflcem, ad quem videlicet imperii Byzanlium transtulerunt. Hc verba Gonstantinum Magnum indignitant. Et memini legere agnoscebat antiquum jue esae provocandi ab inialiquid apud Mium Lampridium in Alagabalo, quia judiciis aummorum etiam patriarcharum. Et modasfloquendi aigniflcat viguieee adhoc illam, qaod trahi ad istam translationem adstraondam poasit. Verba Lampridii haec sunt: Stravit et saxis etiam In Grocia schismate a Latioia divnlaa, opinionem atqueaententiam .quippefandatieeimam Lacedxmoniis ac Porphyreticis plateas in palatio in ad eacro quas Antoninianas vocavlt, quss saxa usque no- dogmate et in omni memoria eocleaiasliitram memoriam menserunt (scribit baec auctor cae subantiquitatie. Gonstantino,cui buncipsum librum dicat),**</ nuper Pag. 216. ' . Rea bic namerula etexacta iun/.Itaille.Quidnivero nos suspice- | tur tam incredibilis ut mendum codicia primum mur erutaetByzantium translata jusso Constantini legeae suspicarer,nec inducere possem ia aoimno eomigratis,aut potiuecredamusAnnaaid affirmanti ? uxorem Jdespote Joaonia, fratriam imperatoris, Pag. 188. Quo in genere Laconibus plurimU matronam ejue loci, non solum ex adulterio pepeGraaca hic in codice optimo B,qnem,ut saepe dixi, ri8se,sed palam viro toleraote edocaasefiliamspufundum editionis babuimus, mutila erant. Iluno riam, qaaa postea, Joannae scilicet ipao despota et enim in modura ibi legitur : " fratre ipsius Augusto conciliantibua, Iberis priny

. ubi codex babet , [

452] ubi merito quaeraa ex qua urbe advenisse bi Laoones dicantur. Sane urbis nomine, cum sine addito poniturapud hos scriptores, Gonstantinopolira intelligi res ipaa loquitur. Ex urbe autem , Gonstantinopoli quia perauadere sibi poaait dici , aubjungit: venisae ietos, qoi potiua bio in eam tranemigrasse * (videa nnde ducla memorent? Itaque recte Vaticanus paraphraates aiot Illa^interprctationis verba, multum iUi dimeic hunc looum eflert: milis), Ixsi . fortasse corrigen . [ . 453] Al IU&

cipi collocata sit. Tantumne lam impane mulieribus ibi licoit? Verum confe/ens alios codicee rem ubique conatanter in eumdem modom expreawm reperi.Disertiasetiam in Vaticano qui abi de JoaoDts despotae oaatlmonia dixieset:

dus ait Allat.codex,reposito vice . Sed haec non au fflciunt aanando vulneri exemplaria archetypl. Nam in articulus maaculinna aut neuter iadicat, id quod atatim deest 4 femlniai generis non esse. igitor ee suppleat codex qui cum p. 180, coneentiente sibi Allatiano, acribat , auggerlt nobia quid poat heec soa verba exacriptor omiaerit apatio relioto. Vaticanus ioco illo tertium*ae adatipulatorem addit, niei quod acribit pro . Profecto ex Moreo aive Morea, hoc eat Peloponneeo, venisae LacoDas oportuit, cum ibi alt Laconica. Tranalatl autem inde tunc videntur, quando, ot iofra p.205 noater ecribit. " '

erat sicut ille, sed et filiolam genuit notham tib bellis gerendis aUendcnte, Gaeterum quod attioet ad hujuB ex adullerio nat puells nuptias 647 ab imperatore conciliataa cum Mepe Iberi* principe, agnocere in hoc licet artem politicam adbiberi solitam a Constantinopolitania imperatoribas, deliniendi barbaros, quibue expugnandis ee impa* res sentiebant, nuptialibus pactie. Audiamuseade re Cantacuzenum, 1.1, c. 39, ubi agit de M c a s i e affinitate conciliatie Androaico juniori:

' . . E t paalo post: ' ' , ' . , , * Pag. 192 Dacibyzx dictam. Videtur Pacbymeree , ^( , et hic et inferiua, p. 198, prastereaque p. 307, Ni- , . &

oeliatarum caatrum cum Dacibyza confundere,qua3 tamen Acropolita distinguit, sic acribena c. 37

voro ipsos deliniebat et conciliabai FlomanU, qvd ex imperatoria familia uxores naneiscerentvr. Bist.y p. 32 : " enim ipsis in primis expelibile videtur et contentm* , quantavit emi diynum. Poat aliqua: Id quod ftw* . Forte utrique norum imperalore* cum inUlligerent,virginetf<fl** aroi commune ooraen iuerit, alteri au- prsestantes, non motio legilime ex nobilibus nata, tem earum proprium , unde - sed etex parentibus plebeii generis Qeniias in palato , plurali numero, noeter poauerit. alebant, quat, ubi res potceret, fiUarum appM**
t

1100

NOTJB.

1110

honestaias Scythorum satrapis desponderent. Haec i circa Hyadas apparens. Erat aulem fumosus, divisus ibi. Cujue moris exempla in bao nostra historia bifartam. In illo quidem haud aberrare vero dixeplora exatant. Sic enim eupra p. 174 ad Chalau nm, qttod in boreali parte indicat apparuisse : principem Tocharorum|Micbael Paleologua im- Taurus enim, in quo sunt Hyades, boreale signum perator filiam suam notham Mariam mittit con- esi. Hactenua cenaura marginalis; quae quod ait jugem, quae Ghalan mortuo ejua* filio et aucces- indicasae Pachymerem io boreali parte cometoa aor! Apage nupsit. Et raox p. 180, NogaB Tocbaro- apparuiasse, e titulo capitis sumptum eat, ubi in rum Ocoiduorum regulo alia ejuadem imperatoria GraBCO legitur filia notha Euphrosyna vocatajcollocatur. Sic de- ^ quibus congrue c. 25 initio scribit noster, niquebio dynaats Iberorum puella adulterio uxo- Macedonibus et Tbracibua ad Septentrionem Conri9 deapotaa Joannia nata conjungitur. Ut alia pree- stantinopoliobversis viaum eaae cometen infaueta teream multa similia. minari. quas minas postea aultan Azatinua, qui provinciarum illarum veatationi cauaam dedit, in Pag. 223. Cometa, cujua hio meminit Pachymerem denuxerit; quea aignificant in aepteotrionali res, toto terrarum orbe apectatiasimue et acriptoccali parte cometem viaum. Porro hac nota obirnm illios s v i monumentia celebratiaaimua fuit. De illo enim agunt Theodor. in Vita Urbani IV ; ; tex colhgo codicem bunc quem Barberimum aSupplementum Parisienae Rigordi c. 175 ; Villa- postetiori poaaeeaore dieimua, Graecia delatum nius, 1. vx, o. 7 ; 8. Antonin. tit. 19 in fin. ; in bibliothecam Urbani VIII , videri exprimia foiaae qui per urbem Conaiantinopolim Bernadua Guido in Chronic. ; Magnum Chronicon Belgicum, iu Urbano IV ; Palmerius in Cnronic, vulgati auntabipao auctoreauam bistoriamedente, etc, Relatorum ab bis summam aic colligit Henricua viventibua adbuc multis qui rerum hac historia Spondanua in Contin. Annalium, aoDO 1264 (namnarratarum fuerant ; quorum unua laeo annos hic oometa eat viaue), n. 8 : Cometesvisuspaum historici in relatione bujus pheenomeni ex aculato teatimonio redarguere potuerit. Qui est qui ab Oriente surgens tuque ad medium suo hemiidem quod sph&ri versus Occidentem comam protrahebat, et verbum in titulo capitis poaitum nomine auctoria ipsiua citat, ut vidimua, argnmentum noJulio, Angusto ac Septembri mense fere solstitic bia auggerit opinandi titulos capitum ab ipao Pasestivali usque ad sequinoctium autumale) insigni cbymere inditoa et conacriptoa, ut in Barb. codice magnitudine fulgens, ae speciem ingenlem edens, et inde omnes mortales in sui admirationetn adduxit, in in hac editiooe noatra Graece comparent, fuiase, contra quam auspicari forte aliquie posset Grxcia et Syria prsesertim, ubi etiam cum horrore mortalium visut dicitur. Hactenus 8pondanua ex ax eo quod in Allatiano codice alioqui optimo et priaois auctoribus, quibus contrarium noater Pa- perantiquo non legantur. Suadet bsec mentio nochymerea afflrmat, dum bic aeribit ex occidente in bilia comet, et teropua quo heec scribebam mense Aprili anni 1665, similibua pheenomenis auapenortum eftulsisse vereusque ad aulumnum. Greca aum, ut bic aliquid de cometis dicam ab bis qainsic babent : 6 4 8 qae 6 4 9 retro menaibus magnapaasim hominum .. duobusa relinquorumquoanominavimuaindicio re- admirationo et exaoectatiooe spectatia. Prior menae Novembria superioris anni 1664 coepisse apcedit. Priuaeat, quod ab Occidente veraua Orientem motum cometem dicat, alterum a vere uaque parere dicitur ; sed a paucia tunc notatua, menee ad autumnum,cum illi contra testentur ab Oriente Decembri celebritatem eat adeptua, tota tunc Euin Occaaum proceaaiaee, et circa eolatitium aesti- ropa, prout e acriptis undecunqae vulgatia intellivum coapiaae apparere. Io bac controvereia ut gitur, observatiasimus. Vidimus et noa illum RomaB facile aatipulemur pluribua contra unum, faoit sflBpe otioseque cum bia ter ulnaram coroa, orbe quod etiara aliunde comperimue Paobymerem stellaa prima) magnitudinis ad oculi judicium ae in hujus cometffl observatione ver- quante, fulgore aubpallido micantem, cureu erransatum. Id enim testidcatur quidam eruditua, ut tem deaultorio, mutatia in diea locis. Scripaere de appareret, ejua lector, qui codicem huno ipaum, illo plurimi hujue awi preaatantes a8tronomi, qui quemfundam editioniahabuimua, ooulis aubjectum mea nomenclatiane non indigent, fama aua clari. habena tenere ae non potui quin e regione bujua Duos tamea memorabo inatinctu grati animi, quod loci ad marginem adscriberet rubrioa bec, ipaa ii auos raibi ejus argumenti coramentarioa donarunt, D. Joannem Dominicum Gaaainum et R. P. verba : . Jaoobum Grandamy soo. nostree, quorum illo Ro , ma3, bic pariaiia suas de iato cometa lucabrationea , . ediderunt. Addam aniversaoi ejua obaervationis , hiatoriam pauci comprehenaam a noatria mathe. " matioia Ingolatadiensibua, qui ad me miserunt : , > ' Hc sine Latine Anno 1654 comita exeunte Novembri, ut aliunde naot: Aliier hoc ac revera se habuU refert historinuntiatur, jam exortus. hgolstadii 18 Decembris cus. Nam cometa quo de agiltir, prout nos propriis 6 mat. primo nobis visus cst, infra tropicum Caprioculis [P. 451] observavimus, ab Oriente movebatur
9

1111

. POBSINI OBSBRVATIONUM LIB. .

U12

hie exemplto verucolis eorni subratro Cora, barba direcle sols versus intempaatiTum [Jueum, occasum hiemalem protensa et late qua terminaba- pangendis: tur diftusa. 19 nubes. 20 Dec. intra Craterem et Cum superum, Franciscs, tibi tribuuntur honores Corvum. 21, 22, 23, 24 nubes. 25 Dee 4 mat. Abscondit letricum sponte cometa jubar. infra venlrem Hydri, qua ei Crater insislit, sub eod. Erigor augurio ; nec jam portenta minasque Tot crinitarum duco timenda facum. trop. comparuit. Caput hae die apparenti diametro Averruncus adest noxarum, et sancta sacerdot fere par Veneri, barbam albicanti [tuce splendidam Qui novus ingreditur monstra luenda piat. ad 30 gradus evibare visum, 26, 27, 29 nubes.Svme animosy cceti spactris exterrita tellus: 30 Dec. 9 vesp. in Lepore velut criirdus apparuit Stat : tibi ceria salus, dnm lenet astra Salee. nam ob lunx viciniam cauda videri non potuit. Parro P. 229 Fatum irisle. Grece . eumdem hunc cum priore cometa esse, confirmant Fati observationes Trident. qux 38 Dec. eum propre Ca- mentio, ei cui hoc loco et aliis hajue operis eimilibas videatur ullam affinitatem habere com nem majorem, ceteriori quam initio motu progrespravo et bsretico dogmate libertalem humanam sum ex matutino vespertinum, ex barbaio caudatum gui compotem negante, rejiciendum esaet cnm ceevasisse testantur. 31 Decemb. inter Lepprem et terle erroribusbujus scriptoris. Vide qn monuiEridanum, jam multum. supra Tropicum evectus fl mus ad p. 104 et p. 139. conspiciebatur. Anno 1665 1 Januarii, 12 noclis, ad P. 251. Oratio imperatoris hoc capite relata obaustraltm, et eadem die 9 vesperlina ad borealem ecarissima in Graeco est. Vaticamue parapbraates Eridani ripam constiii. 2 Januarii prope os Celi. pro ea quod voluil suppoenit. Ego oonjectora 3 Jan. Ceti mandibulam attigit, syrma Orienti ob- auctoris, ut spero, aesecutue partim vermentem versum trahens. 4 Jan xquatorem superavit. 5 Jan. partim, nbi alitar non potui, paraphraei aione, 6 vesp. in caudm medio prope nucleum cometx /ueam exposui quam potui olariesime. eida Ceti, Menkir dicta, elare resplenduit. Qoud P. 257. Noctu postfinemkymnodicc. Nam, ot in etiam Leodii, Olumucii, Viennae, Mantuae, Gloesario Pragae,verbo ianoimoa, tota nox paLucernae, Tridenti sub idem tempus observatum ett, clero, imperatori el popnlo stantibus triarcb, Unde gollici potest cometam hunc carere parallaxi ijlo festo pervigilabatur, continua decanlatione sensibili adeogue luna tnferioretn non eue. [P. psalmorum 455) et bymoornm, qa ut tandem eob diQuantum vero supra lunam elevalus sit, ob lucolum paral- dasiit, huno loco et tempore captato luxium incevtitudincm evxdenier demonstrariaccusator nequit. Arsenii libellum delationis obtnlit A u 6, 7, 8, 9, 10 Januarii per caput Ceti tarde progresgusto. sus, 11 prope anteriores Arieeis pedes comparuit, 259. Vox emendata a me eat [ 651 P. cauda breviore versus oculum Tauri exporrecla. 12 ex conjectura, cum cod. haberet , Jan in genuArietis. 13 et deinceps usque ad 4 vero Fe- , Vaticamus porro libeiiate solita bruarii tentius in dies inter pectus Arietis et pro Linum eo verbo poneret . Sententia vero 650 Piscium progre$u$ corpore multum imminuto loci manifeste postulat . ac syrmate breviori efluktl. 4 Februarii posiremo . 261. Imperatori tribui prineipem locum tn uh caudatum licuit instrumenlis observare. Visus famen rertim ecclesiatticarum. Jam monaiinGlosgnitione porro nobis est intar stellst nebulosse 5, 7, 10 ^ et 11 cognitionem istam meri Februarii inter cornua ArietU et Linum Piscuim. fere testimonii, non juriedictionisant decieivae poDeincept vero eiiam ab acutimme videntibae testatie depre6886. Sic enim Gonetantinne Magniie Nica>kendi amplius non potuit. Hlnc constat cometam na3, Marcianus Cbalcedomenai, alii aliieimperatores hunc maximam zonx torridx partem perlustrasse, Bynodie intervenerunt, missia etiam, cum interease adeoque majori Africx et magnae Asise ac Artnenim ipsi non poterant, delegatis a 86 ; quod In reoenlioparti, nunquam, tamen Europse verticalemincossiue. ribusquoqueconciliis, pata Tridentino, serratam Hactenus astronomi nostri Ingolstadiensee de prio- Bcimue, ut in eo legatie imperatoris, regom accsri cometa. Posterior circa Kal. Aprilis ostentandi terorum principom eascularium, locue tribneretor Bui feoit initium contrario priori exortu et motu, D non cum jure ferendi ad dicieionem dogmatam cauda longiori deneiorique, de quo videnda que suffragii, sed ut testee eesent aotoram primiqae cocum alii alibi viri doctissimi, tum iidem prius me- gnoscerent vulganda postmodum in popaloe, intemoratl Gassinus Romae, Grandamy noster Parisiie rimque auctoritate ac poteetate principali libertain lucem ediderunt. Desiit apparere a sole absor- tem, securitatem, otium decernentibos Patribos fcptus circiter diem 19 Aprilis, quo die eum S. D. cerent. Sio in collationo Cartbaginenei, ubi caast N . Alexander VII bio Romee in Basilica S. Petri Donatistaram tractabatur, cum episcopis ingresm iolemniasima caeremonia B. Franciscum de Sales est (verba eunt epitomae Baroinane 8pondani aon. e piscopam Genevensem rite sanctorum albo aacri- 411 n. i) eiiatn Marcellintu in locum ad coUatiopslsset, visa mihi est hec novi indigeti nemparatum, qui quidem nou solum Iribunus jntltauperum choris inserti et evanescentis coraet ar- laris erat sed et notariui, hoc est secrdis tmp$gumentum non illepidum epigrammatis, et remis- ratoris, ut constat ex titulo epislolx cotholuxrum ai me libenter e tristitia m o r o s ocoupationis io non ipsum ante coilaHonm scripUt. Nec tam*n in ilu
9 y

1118

1114

coUatione judicit timpliciter $ed cognitoris nomen in aerie patriarcbarum Graecorum. Eam Germanus prx se tulit. Ita enxm nominare consuevit aniiquUasAdrianopolilanue gacoeasU Areenio, Arseniae Majudices sxculares, quortm arbitrio cuncla dispone- nueli, Manoel Melhodio, MetbodiueGermano Naurentur, sed ita ni integrutn indicium episcopis reltn- plio. Huoc potiue ut bic ianui putem quam alium querent, nec atiquid ipsi $ibi xuurparent nui quod ad longe antiquiorem, sancl um Germanum ecriptie edipacem ac quietum eongressum pertineret, uique in tis motum, qui anno Chriati714 Kal. Augusti Joanni omnibus pacta conventa conservarentur, in quibus Gonstantinopolitano patriarob aucceesit, suadet riis ordinandis eidem interloquendi facutias esset; adjunctum , quod de mortuia non vetuaique dsmum cujus altendriut pariis potiora jura etiaaimffi memorie a GraBcia uaurpatur. essenty ex sequo pronuniiare deberent. Ut de his omP. 296. , . Verba sunt ex S. Paulo nilnu eonstat cum ex ipsts actisprsesentis collationii, ad Goloas. c. n, v. 21, qum Gra3ci usurpabant in tum ex aiiis diversarum synodorttm, ac praesertimoccasionibua aversandas communioniB eorum quoa xcumenicarum ge$tis. Ita Baronius apod euum heterodoxos aut achiamaticoa puiabant. Saepiua epitomatorem. Ex quibus cuivis eaae planum pote- usurpantur ia hao historia; de quo semel admorit qaalenue ae extendat bc , prin- nuieae satis Tisum eat. cognitio rerum ecoleeiaeticarum laicis princi- g P. 304. Illa Gresca verba ' pibna conceasa percanonea et antiqunm usum, de , qux secure ostenderentur, utcunque Lattna qua hic mentio. reddena expreaai: eraot eoim in ulroque optimo P. 272. Cui se ipsum manu propria Athanasium codice, licet ea Vaticanua, ut pleraque non intelinscripserat. Athanaeius nomen erat quod Androni- lecta aibi, tranaiit. Csterom fateor me baud satis cus iate Sardeneis episcopus aesumpeerat, cum ab- percipere quid veltnt. Nisi forte eignificent Germadicato episcopatu monaeticum babitum inducrat, num liberaliter largiri solitam egentibua ex iis proot eoperius narratum est o. 18 1. n Porro ie qiae ia manua et poteatatem ejus veniebant, niai speraverat fieri posseut, su ietiue monaatioe pro- talia eaeent qum pecularibua ex causis donaaBe in* fessionis abolita memoria, io ccetum, ut priue, vidiosum esset. Puta ai cum ipse episcopus aut paepiscopum admitterelur : nec enim erat facile triarcha fuit, ex oblationibus ad se delatiaea daret rem sub pauois actam testibus probare. Verum pro- cdnaamenda 658 pauperibus, qua3 qui oCferrant lata epiatola qaam ipeius ease nota manus prode- appendl tbolie sacris aut in tbeaaaro eccleeiastico rct, cojus 652 in titulo more antiquo euum servari voluissent, moleate Jaturi ai ea teri maniprffiscribens nomen Atbanasium ipee pro Andro- bua et conaumi UBU egentium viderent. P. 311. . Alludunt ba30 nico voeaverat, argumenturo id irrefragabile visum monacbatus Andronici, cui neo ipse qui ei favebat ^ adagium vetus, cujus mentioflt verau 6868tromapatriarcba resistere ausus, conatum remisit jovandi tei proverbiorum antiquorum apud AndreamSobottum noetruin in collectione Grscoram Paroeraiaqjoe, qui sua ee ipsa scriptura convinceret. . 281. Sinistra de Germano iudicia. Hoc loco etarum. Veraus illic sic Bonat: Pachymeree inter enumerandas odii popularis in Germanum caueasunam ex praecipuie omittit, quod paci Eccleeiarnm studeret, unde poslmodum ab imperatore Romam legatus negotium concordieajbi confecit, proat Noster narrat p. 384. Quare ad boc totum conoiliationisEcclesiaB Grace oum Latina negotiom vel plurimum ipse contulit. [P. 457] Nam et in coocilio Lugdunensi comparuit, at in ejue sac r s <Bcumenica3 eynodi Actie notatur eese Porro anteqoam ad bso adhiberetur, observerat videlicet imperator propensionem ejus ad Latinos, observaverant et alii, qui addicti ecbismati ob id " ipaum cum pessime oderant et eidem poetea imputarunt quidquid io boo genere contra eorom votum contigit. Anonymue ineditus, cujus exemplum exBtai apud i l l . Allatium in opere De translationibus episcoporum, spiritu ecbismatioo e t u a n s , hsc
.

Origo forte adagii fuit quod apud illam Maryan" denorum gentem funera ambitioeiue celebrarentur, moaetieBimo oantu, tibiia et id genua orgaoia adhibilis. Unde ia proverbium abierint
et .

. 313. Athanasio Audita. Dixerat paolo ante booc fuieaeAlexandriDum patriarcbam. Hic videtur eucceeaione Nicolao, cnjus mentio esi libri hujus c. 9. Ex hujua capitia verbie babemua Pacbymeri et familiarem fuiaae quemdam Atbanaaium patriarcham Alexandrinum , qui aine dubio is fuerit cujus hortatu PacbymereB ipse profitelur, in iitulo paraphraeie eoffi ad epiatolas Dionyeil Arcopagite. [P. 458], opue illud agreseum. Hoo ideo monui, quia video nosirum Antoaiam eoribit: , 6 Poesevinum putaeeeibi nominari magnom Atbaaa, sium; de quo si ageretur, recte juberet Poasevinus . Adrianopoleos deleri illam inecriptionem ut meadaoam. Germanus, cognomento Malchulzas, qui et eum La- P. 314. Si boo oapite et alibi hoc libro noster tinii seruii eleontrapios (immo impioaechiemali- hialoricua parum reverenter loquitar de monacbie eos) perucutionem movii magnam. Greoia, pffendere catbolioum lectorem non dabet, . 282 Gtrmani alUriut. Fuit hio reiro quintua cum li pleriqae acbiamatioi fuerint et Romane fic-

1115

. OBSBRVATJONUM LIB. II.

1116

tia tulerit, docet epietola Demetrii Raulia Cabacia , minimum ad filium Manuelem Grece, aed slylo eemibarbaro penri habentu in rebus gerendts quid fas et offtcimm acripta, ex qua nuper edita ab i l l . Allatio, \m do- moneret quod falao videlicet ei Noater imponit hoe loco. 8ed ne cuipiam videamur auapicioaoe ageris ctisaimo opere Exerciiationum in Creyghtonum, p. 616 el seq.) auctoria verbia, ut ab eodem viro com Pachymerc, qui quod aliaa fuerat notare pamagno Latine redduntur, referam plane heroicum tuerit, cum mutabilea aiot morea bominum, dicahujua viri factum, quo abunde purgabitur calum- mua aane, ai negligentior ralionum ofGcii vixil nia bic et impacta laxitoria conacientiae. Sic igitur quam Georgiua Acropolita, tum neceaae eat id fuisae quando addictua adhuc acbiamati adheerebat erait: Potf multos elapsos annos, cum adhuc senior roribue Grascorum : poslea quidem qnam Eccleais (Georgiua Acropolita bic noster) in exilio et earcere Latinffi perdurarel causa legationis propier unionem cum ca- reconciliatua eat, tantum profeciaae illum apparet ut culmen ipaum apoatolicaa perfeotionie tkolica Ecclesia, alloquitur imperator D. Andronicut attigiaae filium illiut c&terosquesenatus principet, anieeum in videatur. consilioassid&ntes. Principes videiurnevobis bonum P. 317. Eudocia magno apud urbem domino eUhtil magnum logothetam huc adductom pertentemus, cata esl ]Qnia iste magnua dominua in urbe? an nobiicum conveniat? post tot carceris etexsilii anriua, p. 328, ecribilur de Joanne duce, cum obnos forie nobis obtemperabit, et conjunciU sententiis eeseum in urbe cai nomen Patres, oum noctu aunobiscum concinet in hoc Bcctesiarum diseidio. et veniaae Tbebae, et ibi reperieae magnom fugisaet vitabit rerum atperitalem et quodier tanto melius e*f, dominum, . Sic vocatum apparet libertate perfruetur> ei addecentiori eura Ulius vale- principem Latini generia. Dioi ergo Thebarom tudini indulgebitur. Omnes uno ore re$ponderunt> poteat Eudociam tertiam filiam Laacarie AQgusti Bonum est, domine, et exsecutioni mandetur. Imo domino prinoipi Thebarum, hujua forte magno jussa tua nulti noxia sunt. Sic itaque cum responquem Joannee dux ibi reperit patri aut patrao, dissent, imperator mandavU ut addueeretur faiese ; eoque oollooatam, matrimoniumque id celebratam prtesente ut miiius negotium disponeretur, sic inexorurbe Conetaatiaopoli, ubi tom is prineeps foesus est orationem imperator: Agnoseitne principem rit in camitatu imperatoria Latini rerom illio poillum, quisnamilU tU ? Etdigilo monstravit jUium tientis, iia ut ad locom noplia*
f f

clesi Latinoque nomini infenaisalmi, qaoa potios i ejus. Betpondit Ule imperatori, N<m agnosco. Sl quid a Greco et echietnatioj ecriptore at turbolentoe vero argumentari et conjeclura persequi daiur ex et contumacee traduci, pro teatimonio caua or- loco in quo considet, prineeps est tui sancti imperii tbodoxc faventa accipiendum est. honoribus decoratus. At quinam ille sit nondum . P. 316. Georgio Acropolitae. Habemua bujua Respondit imperator, Filius tuus est, dominus eruditiaaimi viri biatoriam et chronicon ; acimua ez Theodorus magnus legota. Abjecta omni cunclaaliia roulta de ejua vita et rebus geatie, nec tamen tione filius assurgens nudato capite patrem aggrediuapiam invenimua idoneum fundamenlum illum tur, el salutem ultro citroque pater et filius sibi dedtinaimulandia laxiorie conacientiae. Quare auepicor runt. lumrursus imperator orationem ad eum diex odio in cum achismaticorum hanc calamniam rexit: Magne logotketa. res ita cccidcrunt eoegerunt natam. Cum enim ille homo pererudituaet recti ac que ut tibi ksec Iristia in magnum malum evaderenL liberi judicii ex lectione Patrum veterum, uti et Quare [P. 459] modo visum est tnihi et hisee rerum Veccua, agnoviaset causam Latinorum, quos aine gubernatoribus, ut te huc adductum alloqueremmr cauaa aui Gra?ci averaarentur, juatiorem eaae, uli de ea re qux nobis bona atque honesta tndetmr, si et fidem oirca dogma de sancti Spiritua ex Patre F i - tamen tua voluntas non abnuit nos audire, ui una Jioqoe prooessiuoe ortbodoxum, totua ex? animo mente atque sententia nobiseum convenias eirea Et?incubruit in negotium confioiendae pacie Eccleeia- clesix dissidia. Eoc enim tnihi et filio ttw magno lo rum, fidelem in eo ac non parum utilem operam gotheix bonum repulatur et decens, ut nobis obtem imperatori navana. Qui et io aolemni legatione ad peres omniaetvulnera ac trittia, qum necessiiaie temGregoriura X papam eum inter aaeoulares principem poris in te illa $uat, sanabimns. Bic porro ad immiait, ut Pacbymerea docet, p. 384, et eumdem peratorem ita efatur: Sancte domine, qumamque cum ex patriarcba Germano comparere vice aut in adme enunticuti percepi. Verutn nune respondeo ei rcLugdunenai conciliu volait, at ex Aotis ejua con- fero quod mihfjn animo fixumest. Justiut estet mquius cilii eeaa. 4 constat. Hinc videlicet eiosus bic acbi- ut sancla 6 5 5 regia tu& majatas mei domini impesmaticia non modo contumeliaa ab iis, sed vexatio- ratorispatris tui sententiamsubsequatur, etfilius mexu nea etiaxn graviesimaa eat paasas, post Micbaelis dominus Theodorus meam, quam nos vestram. Ei 6 5 4 Palaeologi roortem prsvalentibua apad A n - nihil ultra retulil. Sed nec qui imperatoris nutus sedronicum infenaie paci. Qui poslquam eam ab illo cundabant principes, nee ipse imperator verbum exabrogandam abrumpendamque curarunt, etiam ei presxit, justitia, ratione genero$itaUetmagnificentia euaserunt ut Acropolitam, unum ex columinibua in ruborem sufftui,omnia sequidem dummodo jusium catholtcffi parlia, in carcerem conderet. Ialam ille ac decens salvum esset, nihil reputabai. Hec ibi : injuriam quam forti animo, quam invicta conatan- quffi videat etjudicet aequue lectoran sint bominia
y y

1117

B.

1118

rnm sit referendnm, non ad magni domini poteetatem, quasi ie eam in urbe Constantioopoli' ezerceret ei dominando, sed quod ibi degena titalo sui pecaliarie domioii alibi eiti, nempe Tbebia,inaigniretur. Pariexemplo ipse hio imperator Micbael unam flliabue Tbeodori Augueti Maio Belicurtio principi Peloponnesio conjunxit, alteram comiti Vintimili Genueoai, ut vidimus 1. m , c. 6. Iatia porro principatibns per Orientem ex ruinia imperii Romani aubnaacentibua auaa quedam propri appellationes erant, quaa ab imperatoribua ae accepiase gloriabantur.Ia quo affeotabant antiquiaaimoe quoaque allegare privilegiorum et honorum ietiuamodi largitores, more bominura aua semper facere auguetiora aatagentium. Itaque ad Conatantinum uaque Magnum quidam retro nitentea in etai jactatione pertingebant, auctorem illum auia tnajoribua talium fuiaae nominum fereates ; quod etoi ridiculum dictu, cum Conatantini Magni vo nec longe poatea iat adbuo minutae dynaatiae conBtituto fuiaeent, haud tamen aapernatua eat Gregorae, apud quem bso legimua 1. vn, p. 109:656
' . , , , , .

oluiaee hunc quemdam etlacifugam

acriptorem, aenaa aua in eus mentia penetralibue introapici potius quam signia expreasa inteliigibi-

libua exetare in suis paginis gaudentem, preserlim cum alias Joannem deepotam impenee a religione commendaverit, et mutatio qua3 contigit, divini auxilii non frustra iroplorati fidem fecerit. P. 340. . Ad inlel

ligendam hano Heracliti aententiam, quaxn Noater auoa indulgeua genio, Beraolitea prorsas obeouritate bic involvit, fateri debeo lucem raihl opportune pralatam a paraphraate Valicano, qui
buno locum aic exprimit: . ($ ^ . " ,

. Ha?c Ille; quorum auxilioconfldo me 6 5 7 verum auctoria senaum inlcr-

pretaado expreeeiBBe. Mitto querere unde istas Diogeni Laertio (quod quidem repererim) ignolae Heracliti et Gratyli gnomaa hauaerit Pacbymercs ; qui utique vidiase multa potuit monumenb Graeoorum, qu nos latent: et tuiaae diligentem nntiquitatia inveatigalorum eatia apparet. P. 342. Monaslerio Deo, qui est, sacro (nam hxc eratl peculiaris domus ejus ntmcupatio). Graece:
( -

). Hia, ni fallor, [eigniflcatur, iatud in quo Rouicus statum et dignitatem prxfecti mcnsx Blemmidas debebat, monasteriumpeculiaritcr nunmagno soriiius st Constantino, Peloponnetiacus cupatum fuiaae . Alluditur ad illud vero prineipis titulum, Alticx autetn et Athenarum Exodi, i i i , 14, juxta LXX, Dei ad Moyeen dynasta nomen magni dueis (P. 460). At qui Bceotix . (. 461) Unde est et Apoc. , 4 : et Thebis prxest, magni primicerii titulum obtinuit, ^ , etc. Proprius nimirum uU et regis, qui magnam iniulam Sicilix kabet in cbaracter naturee Dei, quatenua comparatur cum potestate, et alii alia. Ita ibi Gregoraa, qoi paulo creatia, eat semper et neceaaario exsistere. Huio poat addit de Tbebanodynaata qu Bingulariter ad ergo principi quaai Dei attributo aiDgulariier dicarem noetram factunt: tum voluerat Blemmidaa auum monasterium. (P. 483). P. 342. . Agit de cenlum libria auri (nam Vaticaoue diaerte babet
) quaa Blemmidas lestameDto

, , , . Videtur

velleuaa et valgi corruptione tunc invaluisae utdux legabat monaetario^ in Jquo degebat, Tbebarum,qui olim magnus primicerius esset dictua quffi tamen aumma poatejas mortem, nulla , aeaaim compendio cerium pro ratione teatamenti habita, primioerio ?ocitatum, ac denique in voce , ut paulo inferiue dicitur eecundam litteram mutatam, ut pro hoo eodem capite. Qua notione ueurparet Pacby diceretur, et adjuncta quam semper habuit merea in fhia daobua locie vocem , appellatione magni. , magnu$ dominus. quajrenti mihi occarrit Ueeycbiua qui P. 324. Videri poteat haec acribena Pachymerea eam interpretatur. Nam in ejua lexico aio io animo babuisse illoa veraua Euripidia: legimoe hodie : , ,
' , , . ' , . . 334. " Forte alias [legebatur , abun-

dantia poseeBsionis, novum booum accedens ad

priu8 parta, et augmentum BDpervenieoa posaes-

eionrantiqa, velut adventitium peculium veteri

patrimonio eaperadditum. Id erudile vulgalua ia-

. Fateor hic clare non dioi Deum invocatum a deepota, quod tamcn in interpretatione poaui. Conjeotnram tamen non vana eat id quoqoe verbia illia et ignjdoare

terpres Ephea. i , 14 expreaeit vocabulo acquisitionis. Qnod ibi , in stricta proprietate, aumendum, nt soDet qaidpiam euperadjunctum antea

quttsjtie. Qaare fruatra argntator novalor interprea

1119

. OBSBBVATIONUM U B . II.

1120

et qui eum laudat Henricue Stephanue in The- ut Idem eeae videretur. Sonat autem sauro Graecffi lingn, dom instincti uterqoe libi- maridiem. Ibi latet antitbesie ad ttmdlne calumaiaadi veterem uau Ecclesi probatam bram. Id etsi dictu parvum, admonuiese oporNo?i teatamenli vereionem, contendunt tuil, ne lectorem hio offeoderet intempeativa et visa umbrae tuenlio. illo Apostoli loco aonare asierlionem sive vindicationem, quod quam sitineptum patebit ex coaei- P. 349. . U l que boc capile refe* deraiione verborum sancti Pauli. Sunt autem haec: runtur intelligantur, repeteodum ex euperius apar" eim narratis a Pachymere et ex Gregora est, . Qu sic vulgatus Joannem imperalorem, quem Pachymeree bic Dovertit: Qui (nimirum Spiritus sanctus) est pignus eam vocat, Gantaouxenue, in Pnefatione Bisiorvt hxreditatis nostrse in redemptionem acquisilionis. Catatzam, coi Tbeodorui Laecarie prior dotale Nerape, ut enarrat Chrysostomus hanc locum, hie imperium transmieerat, data ei in nxorem Irene qui fidem et cbaritatem babent, jam nunc datur fllia, fllium et succeseorem imperii babuisse Theojua ad baereditatam, cujus repraeeentatur pignua dorum, Lascarim a matre dictum, uepotem Theoet arrba: quin et ejus quaai substantia confertur dori Laacaris primi. Haic deaponsam Helenam infusione grati babitualis, qoa conelituimur filii g AsanisBalgarorum regienliam narrat Gregoras.l.n, Dei. Desanttamen nobieadhuc multa ut pervenia- p. 13, cujus soror Mytzae coojux fuit, at aoe docet mue ad perfectionem eperatae felicitatis. Gratia Pacbymeres boc loco, Mytzam 6 5 9 et Theodorum igitur 6 5 8 babitualis , hxreditatis vo- Lascarim vocans. Ex boo Theodori cabulo signatur: dona autem nondum babita Lasoarie eecundi matrimonio natam Irenem i d e m neceseariaperduceodianobia adfinemultimumcon- Joannee Ducaa Theodori pater adhuc vivene C o n aummatffl beatitudinis, , acquisilionis atantino collooavit hnio, de quo bic noster, q a i indicantur verbo. Iata dona velut in aliena manu parlem geaeris ex Serbia trabebat. Reoie aatem poaita redimenda nobis aunt, hoc est emerenda et vocal Constantini conjugem Irenem A s a impetranda bonia operibua et precibue. Ne autem nis, boo est neptem, qaippe ex Helena genitam, deeparemus ea impetrare ac promereri noe poese, Aeanie fllia. datur nobia (P. 484) eorum prasene pignus sanP. 360. Cardinales quxvox, etc. Piuelf, oratione otue Spiritua, idemque efficaciaeimua adjutor ad ad cardinales, qnaa fexstat comment. 1. iv, eic eos operandum quod a nobia axigitur, ut plenam eacompellat: Vo$ veri mundi cardines, supra qvibus lutem aeaequamur. Juxta hunc aenanm quam remililantisostium Eccleei volvendum ac regendum ert. cte coberent verba Apoatoli videt profecto pruOetium autem papa vocatur ut Chriati vicarios,qoi dena lector; aimulque intelligit quam nullam com- " de se ipso dicit Joannie, x, 9 : Ego sum Oitittm. modam eententiam efficiat Genevenaia expoaitio. Quod de aurojbic scribitur ad cardinales miseo at Qua eat enim redemptio asserlionis aut vindicatiopapam quo volebat imperator flecterent, accipe ot nis ? At acquisilionis, boc eat, rei nundum poascriptum a schiamatico rea Latinorora et negotia888 adjungends ad id quod jam babemus, facile tionem qas nunc inchoabatar conciliatonis Ecclequivie perepicit fleri redemptionem posse, boo est, eiarum infamare conante suspicionibus calumnioparari eam et quasi enira persoluto pretio idoneo. eis. Quare is auctoritatem in hoc quidem non b a Certo Latinia scriptoribus prma3 classis acquirendi bet, cui tuto inniti credendo prudens poeeit. Neo verbum hanc ipaam quam exposuimus notionem opus orat imperatorem, haud alioqui prodigonif babet aagmeati et additionie auper prius poasessa pecunia emere consensum pontiflcis aut cardioaoumulatee. Cic. epiet. 7, 1. m : Poslea vero quam lium freconciliationem Ecciesiarum, qoam illi ita aceepi, ita gesn imperia mazima ut tnihi nikil sampar, ut etiam noster alibi non dis8imalat,8Dmneque ad honorem neque ad gloriatn acquirendum mis votis optaverant, ultro parati pro ea qaidvis putarem. Idem in Gatilin. Nam mihi quidem ipsi pacisci. Ad impetrandum vero a pontifice utCaroguid est quod jatn ad vitse fructum possit acqutri. li regie adversom ee expeditionem prohiberet, Ut similia omitam multa passira obvia. Haec satis D quod facile crediderim prae omnibos volaiese M i sunt ad evincendum oontra cavillationee novatochaelem, eatis ipse intelligebat fore verom suum rum, veterem interpretem vulgatum non potuiaae in pacem Ecclesiarum procurandam declaraaae elameliue ezprimere vim Grecoa vocie diam. Denique bic tantum qualicunque fide Paquamei, ut fecit, opponendo vocabulum acquistiio; chymeree affirmat oblatum ab imperaiore cardinaneo noe quod noster boc loco hietoricus libus aurum, acceptum ab iis noa aaserii. & attribQtum dicit, male deolarasse jverbis foisse ecimus aliunde illo eevo oardinales aliquos illU in augtnetitum fundationis, etc. tam sanctoe, qui abstioentiam Fabricii, Samnitum aurum aepernantie, in ee deaiderari non ainereni. (P. 461) p. 348. Ne umbram quidem ullius mu( 462) . 361. Regii arckidiaconus cleri. 8enitiunculx. In Greeoo . Reao alluduot ad vocem mox positam. Qua pius in bao bistoria Pachymeres indicat foisae donomon quidem erat notaa urbie, da qna hio agitur. meaiicoe oloroa priaoipum. 8io auperius, c. 22, Sed quod tam prope acoederet ad vooem * 1. , aoribit Joaepham, antequam moaacbas fiefc r 9

1122 rat, lectorie offloiam exercaiese in olero dome- . 366. Quia cmtmgebat frequenti pontificutn etico domin Irenes. Ho fuit prior uxor [impera- morte alios ex aliii papasfieri.Vere hoo d i torie Joannis Duce eepiaa memorati in Hietoria ctum. Nam per haec tempora , ut Georgii Aoropolitaa. Sicde Pinaca Heracleota, oapite sic loquar, quatn fere alias Romani pontiflces moz 24, ibi narrat, quando ei ereptus bonor fuere, eiquidem Alexander IV eex tantum annos est, ipsi alioqoi dobitos, oonaecrandi patriarch vixit, Urbanue vero IV Ires, neo multo plus CleJoaephi, datum in solatiom ut ia palatio eacris mene IV, GregoriusX tres cum dimidio, Innocenaperaretur ; qu res, ut ibidem patitur magnia tiueVquatuormensibas.HadrianaeVeesqoimenea auctoramentis qua?etuoea erat. Sic et in aulia non toto, Joannee X X I novem meoaibus. NicoCbriatianornm Occidentalis Bocleaiae imperatorum laualll non totia tribos annis. Sed et in boo erat ac regnm videmue templa ipsorum domeatica aliquid quo Grsci agnoecere poaaent meliorera auoa item cleroa et omnis ordinia ministros jam Ecclesiw conditionem ac statum apud Latinoa olim habere. Ut de aliie eileam, id prolixe do- quam apud ipsoa. Etenim cum minua fera orecet Hiatoria Sanctaa Cappellae domuo regis Fran- braa patriarcbarum mutationes GoDatantinopoli contingeret fieri quam paparum Roma5, diecricia) dudum edita magno volumine. JJ men . 363. Defuncti cadaver pro merito anitnx, etc erat tamen, qnod paps mortib neceasitate Satia baeo consentanea iis qua3 Franci acriptores mutabantur, patriarcbas Gonstantinopoiitani arbi* tradunt de morte 660et funere sancti regis Ludovi- trio imperatoria amovebantur et aubrogabantur ci, exquibue compendio refert Spondanue anno Itaque paucia hujus priocipatua annia Araeniaa boc relegato Germanua, hoo detruao Joae1270, num. 4 : Sacra ejus ossa carne denudata mox lotiophue, ne mundissima, pannis sericis eum aromatibus post istum depoaitum Veccus fuerunt pavoiuta, in loculo reservata fuisse. deferenda triarcb. ad ec- Ut fere non minua Michaeli Palsologo oonveniat, quod Ephremius in catalogo patriarclesiam S. Dionysii, etc, Carnem vero tt intestina, cbarum suo nepote Pkilippo rege impetrata, Carolo ejus Gonatantioopolitarum de Iaaacio Angelo acripait: fratre honorifice in Sieiliam delata, et reposila in ecalesia Montis Regalis, monasterii ordinis S. Benedicti prope Panormum. Huo reapicit mentio iftiuA , , a noatro facta torulorum pretiosorum in plurali*Ov , * ' , *. namero : duo enim fuerunt, quorum altero 8. L u dovici oaaa in Galliam portata eunt, altero inteatina et carnea in Siciliam tranalata. Q . 368. Verum illis tU placebat principi. . 365. Verti argentum vivum 6 Hffic et quae mox aubjicit auperbam, ingravam, imitatua Ariatotelia interpretea, 1. De ani- contumacem Grscoram antiatitum in achiamate ma> qui eic Latine reddunt . Quod pertinaciam declarant ; quoe et ae cum illia paet recte a noatro dicitur : eat enim humor ria eentiena hio bistoricua traducit, dum obliquidua, et Ixquor mternu*, ut Plinius loquitur, noxioa principi vili assentatione, contra menNat. Hist. 1. xxxi.i, c. 6 et 8, guttis dividi facilis tem et aen9um intimum, aignificaaee ait sibi et inbrico hunipre confluent. Hydrargyri, quod vulvel maxime (P 463) placere id ipaum a quo iragare bojus rei nomen scio, vocabulo abatinui pro- potenter abborrebant; quod immane quantum ab pterea quod com hujus liquoria doplex genus sit ex evangelica sinceritate ac generoaitate alienum est. Pliotoibidem, alterum naturale,alteram factitium, Ibid. 1n semel adita possessione auctoritatis inde hydrargyri appeliatio potiua, utibidem traditc. 8, pendentis, eto. Per gradus ad iatam ueurpatiofactitio Iribuitur. De priori vero bio agere Pactay- nem auctoritatia independentis Grasoi Gonstantimerem, euadeturex effectu deprimendi fundi ma- nopolitani proceaaerunt. Primum pertaeai Byaanrie, qaem ei Iribait consentanee iis quae de eo- tinsa humilitatia, qua olim in eccleeiarum ordidem iradit Plinius locojam laudato, c. 6,1. xxxiu, ne infimo metropolitam Heraciaa Tbracia) auperioubi aic acribitur : Est et lapis in his uenis (argen- rem agnoverant, ut ipae 6 6 1 ultra Pachymerea ti), cujtu vomiea liquoris xierni argumentum fatetur, vivum p. 305, facile impetrarunt flagranti apud appellatur, venenum rerutn omnium. Bxest ac perGonatantini Magni gratia, ut in cenaum majorumpit univerta permeans tabe dira. Ita ille ; unde rum ecclesiarum, qoa) poatea frequetiue patrifacile poteat intelligi our aptum judicatum ait ex- arcbales vocataa sunt, referrentur. Quera nemo edendo perrumpendoque et aio altiua excavando ipaie honorero invidit, quoad eibi prsscriptoa fundo portua, de quo bio hiatoricua, qui gratiam in ejua uau Hmitea perrumpere aut tranailire Iniiaaet alectoribaa, ai diatinotiua modum enar- eunt conati. Cum enim aacra Niceena synodua raeaet, quo haec depreaaio fundi portue per ar- locum ipsis quartum iater quinque majorea aagentum vivam facta eat. Gredibile quippe eat pe- aignasset, ipai aaqaam cenaentea novam Romam culiarem quarodam ad id artem et certas forte eat imperii eedem alteram etiam in ecolesiastica macbinae adbibitae, q u ignota3 bodie eint, ueui dignitate , admoveri Romaa veteri nihil non futur ei aoirentur. moveront quo aaaequerentur ut Alexandrino et
n

1121

NOTJB.

. POttBNl OBSBBVATIONUM LIB. II. 24 1123 Antiooheno patriarohie, quorum ille aecundue hic lutnm, neo prioileqiis antiquilus instUxUis metropolitani fraudeniur aniistiles. Hihil Alexandrinm tertiue a Romano patriarcha ab omni retro ausedi, quam per sanctam Marcum eoangelisiam beati tiquitate aumerati fuerunt, pra3ponereaiar et Petri dticiptdum meruit, pereat dignitalis, nee Dioseecuodum prolinus a papa auctoritatis ecclesiacoro impietatis tux pertinaeia corruente, splendor etica gradum ineietereat. Atque hoo ipsum patatdx Ecelesix Unebris obscuretur alienis. (P. 464) lam priiuo petere non ausi, tantum expugaarunt, Antiochena quoque Ecclesia, in qua primum prasuura nacti tempus quo erat. Conetantinopolira dicante beato apostolo Petro Ckristianum nomen anno Chrieti 381 synodue ooacta, ut ab ea decernerentor eedi Conetantinopolitan exortum est in paternx eonstitutionis ordine per . Id universim et ambigue dictum cum severet, et in gradu tertio collocata nurtquam se lcmgo tempore nemo putaaaet pertinere ad abrofiat in/erior. Neo contentus sanctae Leo ipsum gatioaem Niceni oanonie, quo erat, ut diximus, Anatolium redarguere, scripsit ad Marciannm aecundua et tertius a Romana sede dignitatis Auguetum instanter orane ut auctoritatam operam* locus Alexandrino et Antiocbeno tbronie rite que euam iaterponeret ad coerceodum AnatoeanciLu8 tandem in Caloedonensi magna eyn- lium ne eio in illicita proeiliret. Ex ista e p i odo Anatoliue GonBtaatiaopolitaaus patriarcha ma- JJ etola, quas in ad Ck)m. 57 numeratur, qu&que i n synodi Roraana eub Bonifacio gno ambitu obtinuit, frustra reclamantibus eedia ~ - - - - II - ab Holstenio edita pag. 107 et eeq. legitur, bc sunt; Apud apoatolicffl legatie, at statueretur GonstantinopoliChrislianum ei vere religiosum vereque orthodoarum tane aedi primum poat Romanam locum eaee triboendum. Qua de re factus certior sanctus Leo principem loquor. Multutn Anaiolius episcopus protunc pontifex Romanua intempeetivam ambitio- prio delrahit meriio, $i illicito crescere opiat augmcnto. Habeat, ticut oplamus, Gonctanlinopolitana nem baud perfunctorie retudit, Boriptie ad Anacivitas gloriam suam, ac prolegente deziera Dei tolium liiterie, quibua aic illum iocrepat; PoH diuturno clemenlix ve&trx fruatur impcrio. Atia illa itaque ordinationis tux non incuipato princu tamen ratio est rerum s&cularium, alia divinarum, pia, post consecrationem Antiocheni episcopi, quam nec praeter illam Petram, quam Dominus in funtibimet contra canonicam regulam vindicasti, doiamenlo pontit, stabills erii nulla construetio proleo eiiam in hoc dileclionemtoamme prolapsam pria. Perdit qui indebita eoneupisdt. Saiis est ul sacratimmas Nicaenorum canonum constitutioprxdiclo vettrx pielalis auxilio, et mti favo nes conareris infringere, tanquam opportune quod *e tibi ris assensu, episcopatum tantx urbis obtinuit. Non hoe tempus obtulerit quo tecundi honoris privilededignetur regiam civitaletn, quam apostoiicum non gium sedes Alexandrina perdideril et Antiorhena ~ potest EccUsia proprietatem terlix dignilatis amisirit, ut facere sedem : nec ullo speret modo, gmod perepialiorum possit oftensione* augeri. Primlegia his locis juri suo subditis omnes metropolitani enim Eccleiiarum sanctorum Pairum conmtbut tVtscopi proprio honore priventur. Quibu* inauditis stitua, et venerabilis Nicxnm synodifixadecretis, et unquam ante lentatit ita prxveniris excessibus, nulla ut sanctam synodum, ad exstinguendam solum hx~possunt improbitaU convetli, nuila novitate Inquo odere, auxiliante Ckristo, fideliler resim et ad confirmationm (idei catholicx muiari. slunecesse est me perseverantem exhibere dio CihiritianUsimi principU congregatum, in exsequendo, oecaquaniam dispensalio tniki crediia csl, stonem ambitus trakas, tt ul conniventiatn famulalum, tuam et ad tibi det impellai, tanquam ra[utari nequeat quod t7-tne tendit reatum, si paiernarum regnlx sanctionum, gum in synodo Nic&na ad totius Ecliciie voluerit multitudo, et illa Nicanorum caclesix nonum per Spiritum vere sanctum ordinata con- regimen spiritu Dei insiruenie sunt ccrndiiae, me, quod absit, connivente violentur, tt major dilio in aliqua unquam sit parte solubilis, etc, Pergit enim ibi fuae S. pontifex pari gravitate si apud me unius fratris volunlus quam univer$a domus Domtni communis utilitas. El uUo prave atteatatem castigere novitatem. Ao quoniam Anatolus eibi faventem Conatantinopolitani su- _ sciens gloriosam clemenUam vestram eccUsiaslicx pra memorati canonie interpretationem ambitio studere 668 concordte, et his qux pacificx conin 66$ 8u preteudebat, buncpraetextum aic pau- gruunt unitati piissimum prxtlare conseutmmj precor et sedula suggettime vos obseero, ui atuns lo poat eubmovet: Persuasioni enim sux in nxdio improbos, unitati Christiam pacique contrarios, ab penitus mflragatur quorumdam episcoporum anomni te sexaginta, ut jactas, annos facta subscriptio nan- pietatis vestrx addicetii assensu, et fratris mei Anaiolii rwcituram ipri, per$titerit^ cmpidiquamque prxdecessoribus tuis ad apostolicx $edu salubriler, comprimatU. Annuisee porro aantransmiua notitiam qui ab initio sux caducae iatem ducti Leonis poetulata Marcianum Augaetum ipse dumque collapsx sera nunc et inutilia subjicere sanctiiB fomenta votuitti, eliciendo fralribus speciem con- Leo eignificat, alia poet ad eumdem epiatota scripta, qua? inter editae, opinior, 60 eat, sensionii, quam tibi in suam injuriam verecundia et refertur in Colleotione Romana Holetenii a p. faiigata prseberet. Post que quaai eententiam pronuntians ultimam et litem decretorie finiena, hsc 127. Incipit: Litlerarum clementim vestrx midtiplex gratia debita me veneratome tuscepta eU, addit: Aon convellantur provincialium jura pritnaf t t

1125

N0TJ5.

1126

et gralulanter agnovi guam piam euram Christiaj Anna Gomnena, 1.1 Alexiadis, p. 21 ed. omnibuB nx religionU, ut consuestis, habeatis, cum inter Reg. : Domini sacerdotes eam vuliisfirmareconcordiam, qu& et universali Ecclesix et divino apta sit cuU , tui. Paulo post: Nam et vestra mansuetudo m . Sic sinuationem meam tam libenter accepit, ut et semAnna ex codice pleniori, cujua mibi poat editioper scribere dignarelur, et hmc ageret ut qux nem copia contigit. Itaque in tota iata prensanunc correcia sunl vestrae glorue debeantur. Cortione summi honorie caput ipaum spei ao aumrectom jam testatur, cooperato in id Augu- ma fiducia Constantinopolitanis in canone Ghaleto, et revocatum quod temere Anatoliua atten- cedoDenai repositum fuit. Deaperatiasima igitur taverat perturbando ordinem aedium et Constan- cauaa ipaorum est et prorsua inaana petitio, cum tinopolitanam secundam a Romana numerando. ante omnia dejprimatu in universum orbem ne Ez bia apparet aententiam rescripti Marciani, per aomnium quidem Gbalcedonensia canon coquod non exatat, eam fuisse qualem, qui viderat, gitet; tum id ipaum quod agere voluit, ut eedem expreaait Gelasius : Probari sibi observantiam sancii Con8tantinopolitanam ex quarto in aecundum proLeonis de custodia canonum paternorum, et sibi j gradam, reclamante Romano pontiflce moveretj plaeere ut et fides Nicsena suam obtineat ftrmitairritum et effectu caesum manaerit. Ao licet temtem et privilegia Ecclesiarum illibata permanerent. poribus Juetiniani aeri successorea Anatolii, quo Qua re deterrilua Analoliue humiliter et obnoxie jure quave iojuria, Alexandrino Antiocbenoque sancto Leoni acripait signiOcane se deeietere a pro- patriarcbia prapoaiti legantur in NoYellis illius poaito. Exatat bsc epistola in Gollect. Rom. a imperatoria, tamen id citra prsjudicium primatue p. 132, ex qua hic exsoribam quae ad demon- Romao sedi competentia factum manifeate deBtrandum qaod dixi perlinent. Primum ibi profl- clarat ipse Juetinianua in auo codice L . Co tetar universim se, qufflcunque imperata ei fo- gnoscere, ubi de Romano pontiflce loquitur hls rent Romani pontiflcis lilteris, paratum eese obe- verbia : Nec enim patimur ut quidquam eorum qux dienter axsequi; in quo inest tacita declaratio ad ecclesiasticum periinent statum, non etiam ud revocati prioris sui consilii circa desiderium gra- ejusdem referatur beatitudinem, cum ea tU caput due eecnndi post Romanam aedem, quod id cla- omnium sancttisimorum Dei sacerdotum. Haec i l re improbatum in sancti Leonia scriptie ad ae le ; ad quaa aic adnotat, alioqoi expere RomaDaa litterie viderat Ejus bsc verba eunt : Nam pe- commuoionia, Hugo Grotius, in Sparsione Florum, nitus absit ut ego , qu&cunque mihi fuistent p. 314 : Hsec perpetua fuii piorum principum $en~ mandala per litteras, adversarer. Deinde distintentia ad tuendam Bcclesix unitatem perquam ctiua ciroa factum, de qoo agebatur, excueat in neccssaria. Idem dicunt Valentiniamtu et placidia hanc modum : De his autem qux Constantinopoin Actis ante concilium Chalcedonense, judices litanx gratia sedis sancifa sunt in ChalccdonenMartiano dati> et ipsa synodus Chalcedonensis rv, si nuper universali synodo, pro certo beatitudo act. ve16. Adde Novellam 131. Qoare aliam su stra hxc habeat, nultam esse culpatn in me, aucioritaiis homiindependentis Gonatantinopolitani conne qui semper otium et quiciem, in humiliiate me firmationem quaerant. Nam ba30 quidem qua uncontinenSf ab ineunle tnea xiaie dilexerim: sed Connili fatentur, et canone Chalcedonenai, pakm ?stantinopolitanx [P 465] Ecclesix reverentimmus cle* , ne ipsie quidem (taota vis veritatis est), etiam rus est, qui hoc habuit studium, et istarum parpoatquam Pbotiano eobismate frontem perfritium religiosissimi sacerdotes, qui in hoc fuere cuerunt, diaaimulare interdum valeatibus. Quid concordes et sibi pariler adjtdores. Mox autem enim aliod indicat id quod superius boc ipao eat quodcunque tentatum in boc genere fuerat irri- capite narratum, coDgregatam sub Joanne Duca tum agnoscit ex quo ilUid Romanue pontifex imperatore GraBoorum synodum deorevisse legairaprobaaset. Sic eaim continuo eubjungit: Cumet tionem ad papam, qua funoti re ipaa aint episic gestorum vis omnis et confirmatio nuctorilali ve- duo, Sardeneis Aodronicus, et Gyzicenas i acopi *lrx beatitudinis fuerit 6 6 4 reservata. Ita ille Georgius, per quam profiterentur se paratos obsequi satia judicana nihil conaecutam novi juria aut pontifici Rotnana ejusque in $acra 6 6 5 lUurgia loci CoDStantinopolitanam aedem per Gbalcedo- mentionem rite facere, si is societatemabrumperetcum nensem canonem, qui, ut vim baberet, confirmari Latinis urbem Constantinopolim tenenlibus, etc. debuerit a Romano pontifice, oum eum tamen Neque enim, dom hoc pollicebantur, novum jua se ille reprobaverit. Ubi est ergo illa poBseBsio in- conferre Romano antistiti putabant, eed vetus dependentia auctoritatis, aut quo jure ac quan- et ab ultima flrmatum antiquitate agnoacere. do ioita, quam se tueri certos bic Graci scbie- Quid aliud demonstrat quod, p. 214, Michael Pamaticiaffirmant?Sane iUi fundum unicura aut prae- laaologus Augustue ad synodum Graecorum antisticipuum iatiuB, et liberae ab oraoi Ro- tom perorans, ubi eaeet questus de daritie caxnanea aedia juriadictione poteatatia, Cbalcedo- Donibue damnata patriarcbee Arsenii neganlie aibi neneem ietum canonem prodicant. Audiatur pro penitenti reoonciliationem, tanquam ex doctrina
y

11*7

. POSSIKI GBSKRVATIG!fUM U B . .

11

q n apud ornnes esset, ait tempus atbas Euaomii, Macedooii et aliornm Bsneti Spiesse procidendi ad pedet papx Romm sedentis, et ritue divinitatem oppugnantiom, quaai ex eo quod ab eo suppliciler petendi sahUare peceaii rcmedium, de Filio soJo dieerte fnieaet in magoa eynodo Ni~ nisi certum et nemtni dubitabile jue eeee, ai csoa deflnitium ooneubstantialem eum Patri eese, quando Coaetantiaopolitaoas patnarcba a regula de Spiritu sanoto aequeretur, mioime illom diBciplin veteris deflexerit, provocandi ad ponti- a Patre procedere, celebratum esi Constantinopoflcem Romanum et ab o rite petendi eumendi- li conciliom generale eecondam indictam a que qu injuste a Conetantinopolitano aint negata. Pamaao papa, convooatum fa Tbeodoaio seniore Non igitur legitima poeseseio haec fuit, sed iniquis- Augaeto, in quod convenerant centam quinqnasima Oanrpatio auctoritatis independentis, [P. 466] giota epiacopi anao Christi 381. Ibidamnata Pneaqoam temere ad extremum velle hio schismatici matomaoborum biaspbemia, viaum eel Patribua teetantur. Sed qui ex ipsis aut eorum poaterie appooeadum aliquid Nicaeno eymbolo, quod istam poatea reeipueruat, eam abdicaruat, ut professi deinceps haareeim perimerel. Haac igitur verba dainde aunt in concilio Florentino, sess. 25, p. 516 ei adjuncta tunc eunt : El in Spiriium sanelum ed. Reg. bis verbis: - Dominum el viviflcantem, qui ex Patre procedit, qni cum Patre et Filio simul adoratur et conglorijicatur^
, ** qui locutusestperprophetas.Q&un bocvieum ad praa , seotem uaum. 8ed com iaeaaire nihilominue E u n o . De primatu - miaoi pergerent, eequi ex etatulo dogmate fi-

px confitemur iptum summum pontificemet dispensalium Filii Spiritum 667 sanctum eaeeoavillaates; torem et locum tenentem ac vicaHum Christi, pa-autem satis constaret uaioum ease c o n quod storemque et doctorem omnium Christianorum, reeabstaotialem Patrt Filiom, Spiritom eanctom, gereque ac gubernare Eccleriam Dei. Cum quoqui ip-Filii filius eseet, a divinitatis participatione eia permiseum est, diseimulante propter bonum removendum et ad creaturarom claaaem eobmopacie Ecclesia, ot suum Constantinopolitanum pa- veodum omaiao esse: quidam ut ieti argomentriarcbam Alexandrino praeponerent, prout ibidem tationi occurrerent, negare ooeperunt 8piritiim Btatim addunt: a Filio procedre, sio nt ipsie videbatur, p l a a , \sibiliue rejeoturi Eunemianam sopbiema, recita , , tum a sancto Baailio in opere oootra EuDomiom , etc. Salvis privilegiis ethie verbie: . 6 juribus patriarcharum Orientis, ut Constantinopo* , , titanus secundusnt , deinde Alexandrintu, C (3 , eto. , Pag. 368. Cauponum et illiberalissoriis homuncionum. Idiotaa Latinos et pr se vilee superflcilio- . " Biesimi et fastu inani turgidi schismatici habe- , , bant, ideoque illis quamvis manifeeto jure debi- . Yerom adrenus tam eubjeotiooeto negant, immanequantum a Cbri- banc imperitiaaimam responsionem redamarunt, stiana humilitate abborrentes, quaa piscatores ab praaeervatifDin Occidente,Catbolici, ntrumquejuxta initio pbiloeophis praetulit. Bad iatam Buperbiam ortbodoxom canonem ex aaqoo profitendum affirjusta ultio excepit, ut qui aubjici apoetolicis Christi mantes, et prooedere eanotum Spiritum ex Patre vicariis contumaciter spreveriat, tyrannis barba- simul et Filio, et tamen eum nec Patrie oee F i l i i ria misarrima nuno eerviant. filium eeee. Ac perseverantibas Grecie qaibosdaa ia negando eanotum Bpiritum a Filio prooedere, 666 . 37*. Altentatse additionis ad symbolum. Magnopere 86 ostentant in hao passim hietoria et in sui errorie confirmationem eymbolum GonBcbismatioi Grsoi ex hoc loco, quaai quidquid de atantinopolitanum rapientibus, in qoo eolom d i dogmata processiooie Spiritu eancti ex Patre pari- ceretur Spiritam ex Patre procedere theologl ter ac Filio statuatur, fngere Latini nequeant D passim orthodoxi, presertim Romaac per proTin quin saltem temeritatis manifeete teneantur, quod ciae Latini ritue, coateBtabaniar ita dioi in ConSymbolo Conetantinopolitano vocem Fiiioque atantinopolitauo Symbolo Spiritum a Patre prooe* dubitaveriut adjongere. Qaare neceesariom exieti* dere, nt eioludatur coneortium Filii, cui Pamo demooetrare, quod olare me facturum spero, ter omaia aaa commuaicet preter esse Patrem nullam boc temeritatem fuieae. Id, ni fallor, ao oooeequenter epirationem quoqoe aotavain eonaseequar daobue captibus traotaodls, qooram ferat, qua ille fiat secum uoum 8pirito8 sanetl principium; qaarecumeaaotusSpiriiaeaPatreDon priue historiam et factum, alterum jus facti ratlones acilioet ob quas Latiai id citra ullam ju- quomodocuoque, eed per Filiom, ot Patrea qoidam stam reprebeosioaem agere potaeruot, dilucide ao Grasci loquerentur, procedat, vere et ad aoclo rum senaum explicari Coaataotiaopolitanam 8yrabreviter expoaet. [P. 467] Hiatoria ejae additioaie aic ae babet. bolum, quo looo ait Spiritom eaoctum a Paim CdtQ exortis poet Aritoa tempora oovie bre* prooadere adjuageodo eam a Filio qooqua pra*
y v y

1129

NOT-R.

1130

duci. Ferventibus hisce diseidiis per hanc modum, eccuodum synodum geaeralem aeptimam revera addi ccBpit Symbolo a Latiaia verbutn FUioque, diaertam profeesionem proceaaionie eaocti Spirivoce taotum tenos, in disputationibus de isto dog- tus ex Filio Cooatantinopolitano symboio addimate. Eoque pertinere arbitror, qnod Joaepbua disee, utcumque Graeci quidam codicibus corrumepiacopua Methonensis io libro conlra Blarcum pendie ejue rei famam obruere siot conati. QuaEphesium taatatur, auctorera laudans Ariatinum re Latini deinceps synodi CB iumenicae auctoritabistoricom, mox a eecanda generali aynodo, jam te freti, non eolum ut antca voce tenue, aed tum tempore Damasi papae, additamentum vocia ecripto jam quoque vocabulum Filioque Symbolo Filioque modo a Latiuia factom, aed a Gre- inserere potuerunt. Nondum taraeo aadebant eymcis quoque orthodoxia foiaae comprohatum ; quip- bolum cum ista additiooe inter aacra canere ; pe conaoiia eatn veram fuiaae Conatantiaopolita- qui reatabattam adbuc in iatiue additionia pronorum Patram Symboli auotorera aententiam. gressu gradus tertiue. Romani pontificea com et Res in eo atatu mansisee videtur per annos oonatare de dogmate procesaionis aancti Spiritua fere 400 uaque ad tempora secaad Nicasoaa aya- ex Filio videreot, et Symbolura ipaum baberent odi, qus fuit geoeralia aeptima, aano Cbriati 787 disertaejus rei profeasione auctum, palam propocelebrata. Tuno enim primnm ex 7erbia io scripta J S ? miouaoeeesaarium putapromota eat additio, aiquidem ejus oecumeaicee sa- baot id addi caatato in eccleaiaSymbolo, quod satis crs syoodi actione 7 recitatom exatat Conetan- aliuode io eo intellfgi coofidebaot. Exetatiatiua eotinopolitaoum Symbolum bia plaoa verbia : Credo rum tali de re judicii monumeotam illuatre in primia, quod hic recitari e re puto. Anao Christi in Spiritum sanclum . . . qui ex Patre et ex Filio 809 celebrata est Aquiagraai pneeente imperaproeedit. Graece . 6 6 8 Scio Graecos Floreatioo coa- iore Garolo Magoo frequeae ayaodae Gallicaoocilio seaa. coatra boc excepiase, codicea eorum rum 6 6 9 Patrum ; qui accurate disputata coaantiqaoa coatiaeotea acta Nicaeu 2 aynodi 8ym- tra Graacoa ooatrovcraia de proceaaione 8piritu8 bolum aioe additione illorum verboram aaacti, cam de re ipaa at oportait dcflnieruat, et ex Filio exibere. Sed iie, ut ibidem re- ccrtiaeime teaeadum produci Spiritum aanctum a fertur, taao Latini reepoadcruat babere ae auti- Filio quoque, tum ut cootrarium errorem perquum Graecorum codicem (P 468) quo additio tioacia Graecorum late graaaaatem elidereat, pemanifeate compararet, aicut et ia iaterpretalioai- teadum apootiflce ceosueruot ut Symbolom cam bue Latiais jam olim editia ejus aacree ayaodi additiooe vocia Filioque caotari io eccleaia jubeVerba ipaorum Grmcorum boo quod dico testaa- Q rct. Perveneruot ad Leooem tertium legati boo poatulaatea a ayaodo et imperatore mieeu Quitium hc eaot . coocit.Floreat.tom. XXXII ad bua Leo feapoodit, quod ad dogma quidem atttReg. p. 84. * ' neret: Ita sentio, iia teneo, ita cum his aucton , bus et sacrx Scriplurx auctoritalibus. Si quis ali , ter de hac re sentire et tenere votuerit, defendo; ei , niii coniersus fuerit et secundum hunc sensum te , nere voluerit, conlraria sentientem funditus abjicio. , Quod autem de jubeodo cantari eccleaia Sym. Et addit Graecoe illura linguee codicem cum admiratione spectaaae, et probum epecie bolo cum additione Filioque rogabatar, negavit maausque perantiquaj reperisae. Eademque de re Bibi videri concedendum. Et iastantibua legatia p. 86 deiode referantur Juliaai cardiaalia verba per haec ipaa verba : Si seirei paternUat tua quanhaec ad imperatorem Grscorum ; - ia sunt hodiemillia id scentium quia cantatur, qui nunquam scituri essent nisi cantaretur, fortatse no, ' biscum teneres, et id tuo etiam consensu ut cantaTTJ j retur acquietceres: reapoodit Leo: Inlerim assenlio. Verum (atnen, quxso, responde mihi: num univcrsa . " hujusmodi fidei mystica, sacramenta, qux Symbolo , , non continentur, tine quibus quisque, qui ad hoc periingere potest, catholicus esse non potest, symbo . lis inserenda, et propter compendium minas intelSerenistirre imperator protatum nobis Symbolum ligentium, ut cuique libuerit addenda suni f A l i in septima synodo est in libro antiquissimo, nec coquanto poet legati aic aiuot: Ergo ut video, illud gitari axd excipi cum fundamento potest alteratum vedra aiU eorruptum id exemplar fuisse. Habemus au- paternitate decernitur, ut pritno illud de quo qtuestio agitur, de sxpe fato Symbolo (quod tem historicum, pnscum kominem et $apientem oempe Jegilur eccleeia) tolletur, [P. 469) et lune qxii eum de aliis plurimis scripsit, tum de hoc prodemum prie de qtto nunc ugitur, a/firmavit Symboium $ie ex- quolibet licite et libere, sive canlando sive tradendo ducatur et doeeatur (exira oantum videlipositum et lectum apud teptimam fuisse tynodum. E x bis babemua satia certo coastare Niceaam cet ecolaiasticum, qui inter aazra fit). Ad quaj pa8 I T U A

e r a l i

0(

PATROL.

G B . CXLllI.

36

1131

. POSSINI OBSBRVATIONUM LiB. IL

1132

pa repoauit : Ita procul dubio nostra parte decer> dejecto ex ea et datruso in carcerem Leone V , nitur ; ita quoque ut vestra atsentiatur, noaamque per aex xneneea tenuit. Poat quoa exhis omninodis suadetur. Haec ex actia illius Aquiapulso et in vincula conjecto Chriatophoro Sergranenaia coacilii, a Sirmondo, tom. II CoQciliogiua III iterum apoatolicum tbronura inaedit, rum Galli editia, deacripaimus: In quibus obaereoque peratitit oaque ad mortem auam, quaa convari oper pretium ait, uaurpari quideui jam tum tigit triennio post, aano Gbristi 910. Mibi noa io Gallia ccaptum ut Symbolum cum additione videtur inverisimile Andream Rhodiuaa Gnacom vocabuli Filioque in ecclcsiia ioter aacra canere- bominem, ejusdem iatiua Grsaci commentarii, cutur. Id eaim innuimt illa verba legatorum : 5: jue exemplar babuit Baroniua, xiotitiam babuiaseirei paternilas tua quanta sunt hodie milia id 86; adeoque roemorem quid ibi legieeet, ea q n scientium quia cantatur. Sed bunc morem a Rodeecripeiraua in consilio dixisee, ebstinoisse aumano pontiflce nondum tunc fuisse approbatutn tem a mentione distinctiari pap Gbriatopbori, vel ipai qui uaurpabant norant, dum ejua approbaquod putaret scriptorem illum Grscum ia eo ertionem petunt. Et quidem bic pontifex Leo 111 raeee, coafundendo eum cum suo eucceasoreautpeadeo fuit in boo propoaito fixua, ut, quod Petraa tida expuleore Sargio ; vel quod utriueque istorum Lombardas I. Senlentiarum, diet. 11 teatatur, g tam mactiloea vita, tam foeda, memoria eeset, ut iranacriptum Symboli sine additione Filioque, . u . i : -- in concesau tam gravi, cui praeaertim, ioteressent qtiale nimirum in missa cantari omnino volebat, multi parum aequi Romanea Eccleeis, illa icfelireliquerit in tabula argentea poat altare beati ciaefmorutn ejue temporam probra refricare me* Pauli. motando ton duceret opportunum. Recitat idem Perventum tamen aliquando ad iatura tertiura Baronitis ad atinum Ghrisii nongenteeinjum noprogreasue ia additionie negotio gradum fuiaee num, qui fuit aecundua 8ergii III, coQciliom cemaniieetum eat, ut nimirum, 6 7 0 etiam appro- Jebratum in pago sive provincia eueasionensi, in bante pontiQce Romano, Symbolum cum addi- loco Troalelo dicto, praeaidente Herveo archiepitamento Filioque inter aacra caneretar. quo acopo Rbemensi, 6 7 1 , ut ibi in fronte aatem id primum pontifice fuerit admisaum, i a - acribitur, DominkcB ineaimationii nongcntesimo certum eat. Nicolaum et Adrianum quidam no- nono indictione duodecima, (P. 470) scxto * zninaot. Sed Andreaa Rbodius cauaam Latioorum lendas mensii Julii. In quo praeaidena eynodo aragena ia conailio Florenlino de utroque negat, fcbiepiacopus poat multa quae propoait alia ibi quoniam neulrum eo nomine Photius accusaverit, tractanda, boc quoque de controver9ia proceaneutiquam de tali ra, ai eaaet vera, tacitorua. Addit aionia Spiritua sancti memorat, bia verbia: Sane idem Andreas, conc. Flor. aeaa. 7, p. 122 ed. Quia (nnotuil nobis sancta sedes apostotica adhme Reg. : ' errores et blasphemias cujusdam vigere Photii im ' partibus Orientis, in Spiritum sanctum quod non . " Filio, nisi tantum ex Palre procedat, blasph* & , tnantiSj hortamur vesiram fraternitatem ui tiaa - mecum, secundum admoniUonem domini Rom&nz , sedis pr&sidU, singuli noslrum peripecti* Patrum 6 , calholxcorum sententiis, de devinx Scripturm pkareCoacta esi Ecclesia Romana (admittere ut caoeretris aculas proferamus sagiltas, potcnles ad confi* turSymbolum cum addilione Filioque) cum ma- ciendam belluam monstri renascenlis et ad lertbrangnum videret impendere periculam : jam enim dum cticaput nequissimi serpentis. Haec ibt ; quaa Baroniua daacripait ex codice Antonii Aogustini, acnebalur inftalliset Bispaniis. Quare placuit sumcepto eX bibliotbeca S. Romigii Rhemeoeia. Ex mo illi pontifici, cum multorum Occidenlalium lioet auapicari, increbreecentibua per Hiepaaias Pairum concessu, qui nec dignitate tenues his nec Gallias disputationibus de dogmate proceasionia modici erant numero, illud explicare quodei dici* tnus, et sicut In Symbolo canimus. Hoc eat, Spiritua de- D ,,,. - Filio, aanoti ex Patro simul et consnlcernere ut dcinceps vox Filioque Symbolo in tam de more aadem apoatolicam mandaaae inqoiecclesia cantato adderelur. Quia fuerit iste eum- aitionem in aynodia provinoialibua de iata qoamua pontifex non indicatus bic nominatim, ad- atione ileri ; ao perlatis poatea, ut eet verisimila, huc inveatigandum aupereat. Baroniua ad annum Patrum vatis damnatum bsreaim Graacorum et ad Gbriaii 883 (p. 596 ed. Rom. anni 1602) referl eam exetirpandam, prout Patrea etiam Aqaisgrain auabibliotheca Yallicellana aaeervari volumen nensea judicaverant, utile judioantiam addi Symantiquum Gneci auctorie anonymi, qui diatincte bolo in eocleeiia cantato vocam Filioqne, annuiaea affirmat additionem vocie Filioque ad Symbolum daniqua Romanum poatificem, cum magnum vUiquod canitur in eccleaia, primum admissam et ret inpendere periculum, ut loquitur Aadreaa, ct decretam a Gbriatophoro papa. rnulti magaaa auctoritatis Occidentalea Pairea id Hio Gbriatopborus, ut idem Baroniua alibi do- Decessarium jadicarant. Et ita deincepe commoni cet, Romanam aedem inyaeit anno Gbriati 907, deoreto per totum Gccidentem Symbolum cum adA

1133

NOtA.

1134

ditione Filioque In miesa aaatatum , aut potioe bolo Conetaotinopolitani aecumenici eecundi, quam oom id antea per Galliam et Hiepaniam volunta* ipeiConetantinopolitanoaeciiDdo fuerat apponendi ria ecoleeiarum et epiacoporum devotiona ueurpa- verb% quaadam Symbolo prius edito a Nioaena priretur, aeseaea deniqua Romaoi pootiflcie et flrma- ma generali magna synodo ? Apposita vero jam tom. eymbolo per generalam eyoodum Toce Filioque, Dedimue hactenoe hietorfam additionSa vocis quiu illam oantare quoque inter saora continuo Filioque ad Conetantinopolilanum Symbolum , ar- potaerit citra repreheneionem ullam Eccleaia Roticulie temporum et progreBsionf gradibus distin- maoa, dobitare nemo poterit qui reputet nnllam ciam ; ex cujus vel simplici axpoBitione confldo flngl probabilem rationem pnese, oom Symbolum a apparere innoceatiam et aaquitatem ejus facti, ut GonBtantinopolitana eecuoda generali editum eypene potaerim lucrifacere operam eecundi expro- nodorecte in cantum ecolesiaeticum sit reoeptum : poaitis capituli tractandi, quo sum pollicitus de- idem Symbolum aaotiori et explicatiori editione monatratoruin me justie et idoneis de causia ietam vulgatom a Ntcasna eecunda generali septima syn6B86 a Latinie additionem factam. Nam pfimum Odo, nefas faarit ecclesiastieis aptari modulia, et quidem additionie modnm et gradum, qoo ma- in cboro, dum sacra peraguntur, aodiri. Diceot giatri ettheologi catbolici allegatum tn pra&eidium ^rtaBse genus mendacii fuieee Symbolum quasi a errorisa negantibus eanctum Spiritum a Filiopro- Co&etanitaopolitanis aecondas aynodi Patribus edicedere teetimoniam Cooetanliuopolitani Sytnboli, ttim cantare, cum additameoto tanto poetenua illi Patrie soltaa in productione eancti Spirittis diser* a eeptima ganerali eynodo ineerto, ex quo nonjam tam mentionem facientla, aic explicabant tatFilium ampliue id eeound eynodi Symbolum eaaet, sed cum Patre conapirantem iotelligi oportere conten- allud Beptimae. Respondeo: ai malta verba a sederent, ao - tenue vocem Filioque Symbolo cunda generali aynodo Symbolo Nicaen prira adderent, qois jufe posait reprebondere, com ea generalia addita non obatiterunt quominusid Symnon iam additio quam expoeitio fuerit, rem prof*- bolum Ntceenum vocari perseveraret, cur uniue reDaillioabeconditatD. oon intfndens aliunde impor- qaadrisyllabaj voetjl additio impediet ne vere tatam f Andreaaepiaoopi Rbodi672 bac Ipia de re in Idem Symbolum Constantinopolitanum ut antea coneilfo Fk>r6nttao,ee*s. 6,dieputaotf s probatueejne poseit dieif Niceno Symbolo 8 1 8 Conetantinoeaores BynodiaesansuByllogiemus bttc facit politani centttm quinquaginta Patrea adjunxerunt, , 1) poat llla verba! Credo in Spiritum sanctum ho (5) fcv . Domtnum et vivificatitem, qui ex patre procedit, qui Ytoo ** h eum Patre et Filio iimul adoratur et conglorifica 6>, ^^ ) fwr, ^ttt locutus ett per prophela. Et tamea Sym. . Nnlta txpuiilio, txpix- bolum eic auotam Nicasnum nihilominus deinceps eatio t l 4e*tmuio dootrimf cujuspinm aui dogmucatholici dixerunt. Dnraodua in Rationali divin. tis recU voeetur additio. Alqui voa t Filioque orQc. 1. iv, c, 25, poetquam apOBtolicum et Athanaverbo tenxu adjunetn Symbolo fam priat in to ttmtU eianum Sytobola memorasaet, aubjungit: Tertium nebalur, l*ten$ ei tubintclteulo in ipsa m&nlione est fHcxnum, quod Damasus papa ex constilutione uniPatrit; cujus abstruti tensu hxo tantum en&rraKo Versalis synodi apud Conttantinopolim celebraix tnet tsplicalio M. Non eit igitttr additio. Graaitituit. Siroiliter Magiater Sententiarum, 1.1, dist 11 ooa ohiamaUeoe oontra etoipefe, vetitutn asae A<K et Alcxandar Alensia part. m, qusst. 69, membro minatim appbnara quidquam dymbold etiam expo*- 5, Symbolum quod in misaa cantatur Nicoenum ac eitionjfl cauea. 8ed eoe eubtnovet idetn Andfeaa Nicffitiorum Patrutn vocant. Hujus ratio eat quod Rhodioi aiaefie negana Id unqoam fuiaee probibi- additio Constantinopolitanorum Patrum nibil not um . Verba ejoe hmc eant ooocil. Floreot. sede. T, votb Intolit Nicfieno Symbolo, aed quedam quae in p . 107 tomi XXXII Coneiliorom d. Reg.: ' 50 latebant explicatius protulit. Hoc affirmat san ( , etua Gregoriaa Nazianzenua, unua e 150 Constan to , ' < vodv !) tinopolftanis Palribud, ecribens ad CledoniQm : txl * ' , inquit , , ' . Unde \ sequitur prohibilionem addendi, quse eonsummato ' jam Symdoio tit uppotita, inteidgendam esse de ptrtinet, addilion* diiionem novi tenm divmceque sententix; nam adqwe ad meram dtdarationem

, ' . Tantum

nunquam prokibet EccUsia.

Secundue additionia gradaa, auetoritaie aynodi Ntaaen eecandca, generalla septim, faotos, apologia non iodiget. Quolus enim quisque non aeatit [P. 471] nibil minus jurie oecume&ico concillo Nicaeno aecundo fuleae declarandi aliquid in Sym-

addit 86 cum suia in illa eaora Synodo collegis arliculatius expoauiase, qua3 minus sufflcienter, babita ratione deinde eubortarum hsresum, de sancto Spiritu declarata a Nicaenis fberant, . In quae Nazianzeni verba acholiaates ejus Klias sio recte commentatur:

1135

P. POSSINI 0B8BBVATI0NUM U B . II.

1136

qood promiaeram, et eatis ericisae nullam infacto additioDis vocie Ftlioque ad Conetantinopolitaoum Symbolum temeritaiem Latinorum notari, sed summam potiue et Romani pontificts el eccle. Heeo i l l e ; quibus eigaiflcat non eeneibus aut eiarum Occidentie apparere oum fondatisBima r a quasi auira eymboU Niceni defuisae aliquid, di- tiona moderationem ac Bapientiam, in neceasitaU cere Oregorium Theologam, sed sono verborum ao obsieteDdi graaaanti bresi,temparantiom tamenid veluti corporiy etc. Unde seqoitur additionem iden- a Graecie exigere, quo illoe exaeperandoe et qoadam titati non obatare. Idero nunc pari jure dicimue. axprobatione preteriti erroris confundendoa intelQuam voculam Nicasna aecnnda eynodus,generaH8 ligebant ei ieta benigoa accommodatione etudentium septima, Symbolo a Conetantinopolitana generali eoBadunanimam eccleaiarum allicere concordiaxn. eecunda edito addidit, ea cnm extraneanon fuerit, P. 390. . Aliqoid aed vieceribus ipaius Bymboli doctrioe ae Con- qnodammodo simile dictum Abraamo a Deo repeetantinopolitanorum Patrum eententi erota, non ritur Geaes. xn, 2 : Benedicam benedicentibu Ubi, facit ut poet hujue epenthesim Symbolam alxud etc. Geterum varba ut bic jacent, potiue eampta diversum id debeat ceneeri. Nullum ergo faeril JJ yidentur ex Genee. xxvii, 29: Qui benedizeril tibi. mendacium, id GoQBtantinopolitanum ut antea vo- tit ipse benediclus; qui maledixerit libi, maUdictiooare. Quod vero Eccleei Galliae et Hiapani can- nibus replealur. Sed haac non dicuntur a Deo A b r a tare Symbolum in aacro cum additione Filioqueper amo, aed ab Ieaaco Jacobo, ut forle hoc eit inatituerunt, id nimirum sibi ]ioere credidere, Pacbymeris. postquam ista additio per generalem aeptimara Gap. 20. Quaodo contigerit hoc capite narrata Bynodum oomprobata et usurpata fuerat. Uade, ut incomitiatio rhetoria ecclesia Holoboli, ostendeeuperiua vidimue, Leo tertiua pontifex id faclum mus infra in Cbronologicie 1. m barum obsenrationon ut nefarium damnavit, aed tantum ut ab eo num, c. 5, o. 6; nunc oocaeionem non omitlaxn deeiaterent suaait propter cauaam quara ibi com- demoDBtraodi Vaticanum paraphraeiem n e q u a q u a m memorat. (P. 472) Sed illa Romani pontiflcia mo- ipaum 6 7 5 fulaae Pachymerem, qui aliam qoaai deratio, ut tunc fuit laudabilia, aic poetea per Gre- editionem aoi operia commutans plorima valgavecorum 6 7 4 echisma bereai cumulantium pervi- rit, id qood viram dootieeimum euspicaiom video. caciam evasit Intempeaiiva. Etenim illi abatinere 8i enim ia ipee eeset, noa ita manifeste a ae ipso a canlu Symboli cam additione Filioque pro aigno dieaenaieBet, ut hio facit. Cum anim in noeiris profitentium auam de proceaaione 8piritue aancti Q optimie et codd. Paobymeree hoc loco habeat ex paire solo haareaim habebant. Sic Pbotiue Leo. , nem tertium tanquam aibi conaentientem in ista , paraphraetee sic huno locam efferl blaephemia laudat, quod nimirum ille noluitset 'cantari Syrabolum cum additamento FiUoque. . Ita ille, et mox ot eibi cobareat, ;obi conGoacti ergo vere eunt, ot loquitar Andreaa Rbo- ventua eat mentio habiti congregatie epiacopia cum dius superiuB relatue, Romani pontiflcea cantari patriarcha, imperatore praaeeDta, [P. 473J Vaticajubere Symbolum tali additione auotum, juato DUB patriarcham tuno fuiese Germanom disarte metu gravia scandali, tum apud Latinoe, quorum tradit contra manlfeatam Pachymeris eentenliam, Eccleaie pleraque jam oltro oantum illum ueur- qui nihil omnino de conciliationie Eocleaiaram oeparant, tum apud Grecos, quiejas rei emisaionem goiio tractatum, quandiu patriarohatum teauit in errorie eui patrocinium trahebant, et tamen Germanoe, tradit. Neo poteat easa dobium qoin vel aic coaoti temperaront Grecoe ipeoe adigere ad patriarcba illio taoito indicatus nomine Josephoa id Sybolum cum pari addilione in ecoleaiacantan- fuerit; aub quo demum traoiatio ooncordie Bccledum. Licet non deeaaent fervidiores, qui id Gr- eiarom moveri coapta eet. Et qoidem Joeepho pacie injungi Baadereot. Contra quos videtur Joan- triarcbatom gerere incipieote nondom faiase denee Paraetron, miasuB Conetantinopolim a Grego- ^ formatum infami aupplicio Holobolum, manifeate rio X , itla verba a Pacbymere boo capite recitata patet ex cap. hojua libri 12, qoo narrator imperaprotolisee; per qaa saadere atodet Italia ul di- torem ureiese patriarcbam (Joaephom Tidelicet) et misso amotoque addUionis ad Symbolum (a Graacia quosdam ex olero ad aaseMiendam paoi quam travidelicet exigend) seandalo, cum fratribus, quos otabat cum eooleaia Romaoa, eufi^agantibaB i a viderent palam Grmcis conciliart, vera ita demum hoo ipsi arcbidiaoono Meleteniota, Georgio Cyprio coalitura pace, vellent. Uti et viciseim Graecoe mox protapoetolario, et hoc ipeo Holobolo, qaem inde ipsos hortaturad admittendae et eatie accipiendas patet nondum male multatum ab imperatore, qoia ' excuBationee quaa Latioi allegarent pro addita- etiam in gratia tuno apud eum fuieae, donec eam mento ad Symbolum, boc eat pro eo quod Symbo- illo ipao conventu imprudentia aoa perdidit. Alibl l u m voce Filioque aotum in auie ecclesiie canta- etiam obaervari eoriptorexn bunc a Pachytnerie, rent, prout juatia et neceseariia de causis majoree quem interpolat, mente aberrare. Sed hoc in epeipaorom ld instituiBBent. PrasetitisBeDt mibivideor cimen talium abunde sit hic memoraase.
y

, ( ) . * , -

1137

NOTJB.

1138

. 393. Poerritere se prius actorum. Quid vidarat A. Hellesponto vehetnens spiraret. Hodie h oivitates Uolobolus de noro ut mataret sententiam, et ez nomen fere antiquum in mappis recentioribue obprobante conailium reconciiiandarum Eccleeiarara tinent, aignate vocabulis Modon et Coron. Porro repente ia ejus paois adveraariam mutaretur ? N i - qui einam Modonem inter et Goronem eitum inhil aane niei minue bonorifice qoam vellet tra- trat, is ut Methonem sio et Goronem tenuisse dici ctatum ab Auguato; quam ille, ut putabat, contu- potest, ut nibii glossator auctori oontrarinm allemoliam peraevarantia in aobismate et pervicacia verit. ulcisoi etodiiit E D quo spiritu GrfficiacbiematiciferP. 420. Cui MantUli nomen erat Zacharix filio rentur. Non eoa raiio, non auotoritaa, non veritatis Puta bffic Manuelis etZacharisvocabalaprffinomioa cara, eed ambitio et superbia privataqua rationea fuisse taomintim quibue commnne fore Catanex prsaeipitabant, ipao iie addioto histortco fatente. gentis nomen. Hoc enim diceodam neceesario v i Non ita Joannie Vecci ez adverBario in faulorem detur, ut Pacbymeres com Gregora oumqoe Duca Latinorum mutatio oontigit euperius o. 25narrata; Michaelia nepote, cujus hietoriam vir doctissimus ille siquidem quoad putavit causam Orecorum Iemael BaKaldus ante boa annoa quindecim primae veritate niti, modeste reatittt imperatori nsque ad edidit, conveniat, aiquidem illi ambo dooent Mi^rpeeeionemoarceri.; abivero per otium leotts p ^ ooaceeeieee Patnim hbne clare vidit potiue jua esee Latinorum Phocaeam Cotaneia. Gregoras quidem sub inietatim agnitam eritatem est profeaeua ei COQB U Qtium librizi,p. 239, agene deCatane Pbocffi printiseime defeodit. oipe, eleum Mitylenem tuno occupasse referene P. 394. InUstinii ovium ipto adhuefimorefertis in eamqoe immigraeee, preaidio tamen valido Pboimpliciti onustiqae. Etai bano fcadam tradoctionem cae relicto, statim eubdit: ' damnatorom per nrbem Pachyme reevocat, preceaterant tamea ejus eiempla Con etantiDopoli. Vide Annam Comnenam, quid 678 677 . ipea eimile viderit, referentam. I. z u Alexiadis, p. 363 ed. Reg., ubi peculiariter in rem nostram no tat ao8 qui hoo modo otrcumducebantor habuieae , etc. Qaorum somma capita inteetinie boum oviumque quaai ad ridiouest, Catanem, qoi sab Andronieo juniore prinlam ornatam cincta: , inqoit, cepe Phocaea erat, eum principatum obtinuisee ha?reditario jure transmissum a suie majoribus, vtK. In optimo m . Pugetiano, cora quo editam ^ , j . jam Aieziadem contuh et plus qaam mille locie ^ r-i *: : i rie (fuit ie Micbael Palaaologus prior) oertis legibuB emandavi, legiior . in feudum, ut loquuntur concesBisaet. Quare . 397. . 8io contexlUB quotiee in eo principatu 61il patribue succederent, trium eimul codicum: eed in Barberino eupra diploma imperatoris impetrare illos oportebat, quo aeoriptum in gloss modum legiin iatiua dynaetiffi legiumam poeaeasionem mitteEQUB. Hoo ab erudito leotore additum putamae ad rentur. Ita ibi Gregoras. Ducas autem c. 20 Bist. prsvertendam ambiguitatem , qus poeeet objioi p. 89 ed. Reg. flio babet: ' minue cautie a vooabulo . Isto enim no , mlna est urbs Thraci apud Suidam etetephaoum , itera alia Macedoni in Magneeia, cujue mexnlnere (agit de monte Pbocidis) Tbacydidee, 8trabo, Stephanoe, Plinius, etc. Me . tbonen etiam in Tbesealia memorat Haflychiue, i l ImperanU Miehaele PoUeologo, eo qui primus in l a m forte de qua Seneca oboro actus 4 Troadum domum PoUeologam imperium intulit, venerunt quibis vereibua: dam Itali petentes montem Phocxse tibi dari sub An frequtns ruscis Uvibus Itelhone, pentitations annui tributi. Ho Ducae, qui quanQux tub OEixi$ latebrosa iilvis, etc ] hio non nominat ietoe Italoe, paulo inferiue quam Nulla porro harum in bunc looum quadrat: non tamen indicat gente Gatanea fuisae, dum cnim proveotoe a Malea Laooni promontorio Hel- seribit: ^ ( lespontiaa ventue [plenie velis per totam noctem ) , impellent, quod bic dicitur, appellere retro potuit , eto. Erant auiem tnemorati i n Macedouiam aut Tbraciam. Eat ergo hmc urbis Phocxx domini Caianeii Genuenses quam Paueanias soribit, Meeeeniee Andreas et Jacobu$, posteri videlioet illorum aut urbs maritima in modico promoniorio, cui adver- illiue qui cum Micbaele Palaeologo priori de moneuoo aliud aoguato ainu diremptom Coroneinaidet. tia Phocsa) dominio tranaegerat. Unde intelligitur a l i a urba, [P. 474] cujua propterea mentionem op- bunc cujua memiait boo loco Pacbymeres, qui portune euggerit gloBsema DOD inatile ad determi- primua montem Phocidie benaficio iroperatoris ob nandum de qua Methone hio agatur: nam in bano Unuit, Manaelam GaUneam folsae vooatam filiam non inverieimilia a Malea fuit vento qui ab Zaobariffi Catanee tive Gatanei. Reperimtie at Gac h a e l e m a l a ! o l o u m h u n o n o s t r u m e m m n l o t A n d r o n c i J u n i o f
1

1189

. POSSINl OB8BBVATIONUM LIB. .

1140

b i t : ln<U siquidm vim inferre magnam UU (Gecognomento [P. 475] de Volta, Philippi Augustt nuenBee) consufirant istiui msrcis (alamiaia) miiGalli regia archithalaaeue fuit, et eum poat expubilis in pritnis, quoniam plurimus prout hodieqw gaatam Acoonem deportavit i n Apuliam, ut Rigorejm tuus e*t in jnmnit e l&na texta ootori dua docet i n .libro Ue geslis Philippi Augusti, eemitur; p. erto 6 7 6 fueandis Hia omnibu addo Gataneoram 142. Salvator etiaro Vitalia i n 6 7 8 Gbronico GorimperitanUum Pbooeee moaUonem etiam euUre 3ica3 tradit, in expeditioqe S. Ludovici qua cepit apud GaDtaoaxeDUi& 1. u, 2 9 , . 290ed. Reg., Peluaium, uomn ex eadem atirpe Gataneorum do ttbieamdam, ut apparet, rem narraos qqam eo Volta inter duces excrcitue fuiaae. Anno item Gbriperioa ratulimue a Gregqra, Mityleneavidelicet oc^ sti 1396, cum Genuenaia rea publioa i n gravi aoo perioulo ueceasarium cenauiaaet aubjicere i m - cupatioaem per CaUno P b o o e regulos facUm> i a eo vidatar a Gregora difcrepare, qood factom perio Garoli V I regia Galliaa, miasua ad i l l u m comid Dominicc CaUniaa A d r e (Uia tribuii, DOD aom u n i conailio Damianue Cataneus summa pruden- " tem ipai Andree et Jacobo ejua fratri. Terba Can tia parique felicitate negoiium confecit, relato Ueqxeni bajo BQDt; ^ iopivixoc i domum ex regia gratia titulo atque bonore mare , , schalli Franciaa. Peraeveravitque affectus i n poete , ria non aiue mutuaa regnum benevolenti>ignia i l , luetribue; quale fuit quod Ludovicua X I I , solemni , (6 pompa Genuam invectua, villam Laurentii Catanei ' ^ ejus invitatu bumaniaeime viait, delectatum eebo , et oetera q u o i b i pergit narrare, apitio gratiaeime prsferens. Quare i n oocaaione quibqe egregie oonflrmaatur q a e de Phooe do* legationum ad regee F r a n c s i Gatanei a Genuenaimiaie beneQcio imperatorutn Paleologorom Catibua plerumque, ut i b i gratioei, legebantur. 8ic neia diximue, neoaaaario ad euppleadam in boo anno 1499 Chriatopborua, anno 1511 Tbomaa CaJoco noatra biatorie [P 476] Ptchy. tanei, anno 1513 aliue item Cataneua, Iegati Genua mcris, familis nomen omittentie i a memortndo i n Galliam venisao reperiuntur. Manaele Zacbarie filio, primo Pbocae possessoie Pag. 420, Aluminis fodinm. Quie hio labor eaaet ex oonceaaioae Micbaelia Palsologorum primi et quantum ex eo luorum, diecimua ex Duoa, qui ** gusti. domioilium ee babuieea i n ieta nova P b o o r a profl* tene, quee refert speotaaae ooulie oreditur : P . 421. Vocem ex margioe io oontextutn intuli, exponcto , ?erbo oi * 4 (0 ' hlli. I , , . P . 429. Qus hoo oap. narraator de llaria re , gina Balgaria) i n avuoculam imperatorem, odie , ) pacie Eooleiiaram ab eo p r o c o r a t e , concitare eol* taoem 8 y r i e eonante, facilea oaleDdont p r e v Q D , (5 BchiamaUoorum animDin : oti et qum capito ie * * quenti et deiaoepe narrantor, qoatn cradelis, itn *, & pia, faeinoroaa hmo mnliar laerit demoostrtnt;
l n

teluaios vooatos: nam qui molti l n hiatoriie oite- 4 , etc. rioris setatis Catelueiorum appellatione meraoranHoa eai ex veraione B u l i a l d i : l PAoooc, qu* tur, ez eadem cum Gataneia eaee familia certocol* l&nim odjacet, nm* aroX metaUi alummit ftrax; ligitur ex oollatione variorum locoram V i U a n i i , cuncLiqu* Lopida, qui in vertice m$ntu iu ignem Laonici et aliorom hietorioorum qui res quingetv pritnutn postmodwm in aquam mtui i a arenaa torum relro annorura eoripto coraplexi aunt. Neo tomminuntur. Hxc em titis lapiditnu colltcti w nova rea eat mutari aliquid i n nnminibue magna* oacabum agua tnisla demittUw, ac ubi parum aqxta r u m domuum,cum olim aciamua Cloantos i n Cluenmjecta ferbuit arena liguefit. Quod densum eiiepu tios, Lamos i n Lamias, Glausoa in Clandioa et Gloojja $imil* ad modum lactis caseum coaguldi dioa, Hortenaioa etiam in Hortaloa tranaiaee, nullo icrvaiur: qvod dunmfi ierrestrt, tU inuUU akjii d i n argumcntum trabente familiffl divereffi ; ot omittam eimilia plurima paaaim obaervata i n me- cilur. Qffa vero Ula in v*s diftua per quatuor tim in $is hU*>$idH ; posteaque eirca ora$ uvunai t(uo< moria receatiorum adeoque bodie vigentium atirrum amcrita ipUndtnsqua od tnitor orydolU np* p i u m . NOQ enim bia immorari locua aut praeecriptfla riiur, eto. 6atie eaim bsac eont ad indicandum brevitatis ainit modua, quera quidera j a m excesaieae me paululum eentio, acilioet officio elatura g ietiua bio roamoraU laboria modum, Quaetuow porro diatraotionie hujua meroia caaaam Docai grali animi erga familiam nobiliaaima, cujua vemox memorat, quod alumeo tmcioribaa neoeast tera illuatriaaimaque exstant erga meam patriara rium ait: , Galliam fldei benevolentifflque non vulgaria monuQum oonfirmant id quod noater paqlo inferias aerimenta. Rufua quippe, aliia Ruffinue, Cataneua,
t t % t %

1141

qnare i l l a protectrice schienaastici rebelles glorien- t i n s nihilprobibeatquominuaaliquiaduoatuxorem t u r licet, digno paiella operoulo, sororem uxoris fratria e u i : altera quod i n nnmeP. 436. Quare bic narrat Pacbjraerea, ae a d b i b i - randis cognationia et affinitatia gradibus parentea tum ab imperatore ad clam explorandmn ecquid DUDO DOQ impuieotur, sed primue gradus coaatiTbeodoaiua monacbua, ai Antioobenua patriarcba tuaturia fratribu8,cum,nt numeratboc loco nosler, fieret, obatitorua esaet nagotio coaciliationia E o - neceese sit p r i m u m gradum reapectu patris ac cleaiarum, rem i l l a m ex Augueti aententia gea- matris poni, eecundum reapeotu fratrum ao sisae, oatendunt hunc noatrum, etei tacito jqdicio sororum. Sic enim tanturaNicephorua despota,qui animi ecbiamati faveret, ut roulta demonatrant b u - flliam sororia imperatorie in matrimonio babebat, ab ipsius imperatoria fllia quarto afflnitatia gradu j u s b i s t o r i loca, tamen imperatorie conailiia ejus diatare poterat, prout hic dicitur. generis haud palam adveraatum. Imo auapicari forte non immerito posaeraua eura vivente M i P. 448. Quando ducenle Isaacio Angusto, etc. cbaele vera et ex anirai eoi aenteotia faviaae paci Rem hic indioatam fuae narrana Georgiua Acrosed eumdem bistoriam deinde hano acribentera poY\t&)Bistonxz\ia c. 41, p. 10,ed. Reg.) in sumraa sub Andronico, q u i se iteruna a Romana Sccleaia docet Uaacium Augustum i n Bulgaroe, qui a u t

abscidit resciseia paternie actis, servisa tampori tore rebellionis Asane a se defecerant, expedirevolutum i n familiaree errorea tione aucepta, Asanem cupa praeaidiia arta ubsiP . 440. Ex canonibus quondam Sisino perlaiU, dione cinxisse intra oppidulum Strinobum dictura, Non eat bio Sisiniue ille antiquue CoDstantioopo * litaaus patriarcba, q u i aaoo Ghrieti 420 Attico Videtur amplificata deiade ab Asane victore successit ut narrat Socratee, 1. VIJ,Q. ?6,ed aliua, baeo civitas, quippe quanj noster Teraobuai ut apparet, ionge poeterior, qui anno cbrieti 995 vocane, r&giam Bulgari qrbem fuisse non Ntcolao Gbrysobergfsuffectus est.Naoa huno Joanaemel indicat. Pergit Acropolita dicere, cum nes Guropolatee 6 8 Q i n Hiat, ad aoo. roundi 6508 6 8 0 i n extremo discrimine resAsanis et Bulgaro* testatur canonas de roatrimoaiie aanxiese, rura eaaent, qoos ne i a Isaacii Augusti potestatem venireqt nulla rea probibere bumaaitua poteIbid. Gradus affiniMLii. A a n a filia Miohaelit A u mox guati, apooaa deetinata Miebaeli d e a p o t , qaario rat, exiiese aburbe obreeea quemdam apecie coneangninitatia gradu oontingebat Aanam alta* tranefugam, qui trepide imperatori nuntiaret mox ram, filiam eororie patrie eui, naptam Nioephoro irrupturoa in ejua caetra maximo numero Scytbaa : quo illa indicioperculeus noote repenteobeidionem deepota, llicbaelia deepole germtno ; et quia N i c e p h o r u i t Anna oonjuooti matrimonio pro uno Q aolvens fugit ab oppido postridie dedendo,et ejus dem proditoria etiam i a fug via coaailium frauduoeosebantur, etiam Nicephoro et oonaequenter lentum aequena ee auosque oonjecit i n angustiaa, Miohaeli ejue fratri totidem affimtatia gradibue ubi mox plurimi a paucia misere opreasi aunt admovebatar. Porro Micbael Ann uxorl eut fraBulgaria.qui ex compoaito in ciroumventoa irruent r i s affiaitatis gradu seoundojaagebantur,qiiia suo tea Romanoa pleroeque casdunt, imperatore oum germano ejua viro secundo conaanguinitatia gradu non multia aegra ae io tutum recipiente, omni apj u n c t u s erat.Afflnitatis quippe gradue, ot tbeologi paratu et imperatoria aupelleciili boalibna relicta. et j u r i e canonici conaulti baec traotantea docent, 01 , ait Acropolita, p a r i pasau sequuntur grados consanguinitatie. Ut . ergo consangoinitatis primue gradus cat qui pa rentes inter et liberoa intercedit, seouadua fra ' * t r u m ad fratres, tertiue fratris eororisve filiorum * ad patruoa, avunculo3,amitaa et matertara8 quar tua con?obrinorum ad consobrinos.ila etaffinitatie nutnerantor t o t i d e m ; quales revera i n hac fllia , etc. Haec aunt qua3 noater hic MicbaeliB Augusti reapectu aponei ei destioati M i
9

.uuuo

MU^ugvi

ivo|i/utu

e^ivusi i u w i m a i i i

tuI

. I

'

cbaelie despota* numerabaatur.Unde ex bao parte, u t ait hiatoricua, quatuor eraot aive affinitatia gradua, ex parte vero aponai ipsiua Micbaelia d e a p o t reapectu fratris ejua Nicepbori et ejuB conjugis A Q Q nataa ex aorore Hiuhaelis A u g u a t i , d u o ; quia ut (P 477) coneanguinitatie g r a d u secundo connectebatur frater fratri, ita ae c u n d o pariter afflnitatia gradu conjungebantur l e v i r et fratria. Usec mena bujue loci est; circa q u e m notaada venit duplex Grfficurum illius temp o r i a a Latiaia bodiernia diacrepantia. Prior eat q u o d , u t hinc apparet,apud Grscoa tuoc atOaitaa affiniUtem pariebat, oum i n uau jam Eocleai L a -

vocat insignia imperii. In quibua quod imperatoris pyramidcs Acropolita numerat, luraen acclpit ex alio ejus loco, Bist. o. 40, p. 36, ubi de Tbeodoro Angefo imperii inalgnia depooente aic acribit : , , . Hoc eat ex versione doctissirni interpretis:

Namque rubri calcei dimissi, et unionibus interstincta pyramis, super quam lapis rubens emicabat, qux imperaiorum insignea sunt.
Capp. 10 et 11. Quaa bic narrantur de Vecco libera cauaam pauperum injuete opresaorum

1143

. OBSBRVATIONUM LIB. U .

ilU

agentecum Auguato, a quo ea oocaaione peaaime A. nie, qaam Areeniue libentar dabat, exprimeretar indignum eum eacerdotio fuiaee, traotabatur,palam oetendunt quam ille vir alienue , idque * , ut viab omni adulatione fuerit, et quam oertum sit, ea deretur idonea eessionis causa, prout narratori quffl pro eccleaia cooira Graecoa ecbiematicoB egit, Doetro, p. 415. dixit, aoripeit, purgata videri debere a auepicione P . 461. h erat tunc Urbanus. Demonatrabimai fnci ao fraudis. De stauropegiis Juse agimus in inferiue, 1. i n , o . 10 inGbronico, ad annnm (279, Gloaeario, ubi et vide de Colybia capitis 12. non Urbaoam tano fuieae papam, aed Nico[P. 478] P. 458. Me neutiquam passurum addi SytnbOlo, eto. Nunquam exegerunt Latini a GraciB laum III, ut memoris aut calami lapsus bic ut particulam et ipsi Pdioque SymboloNiceeno ad- agnoecendua eit, errore tamen in omata exemplaria diffuBO. derent, modo fldem ipaam prooeseionia eaocti epiP. 467. 4 . 8ompta bsc eet ex ritus ex patre et Filio tenerent, et RomanamEccleHomero Iliad. ', . 420 : ' , aiam faterentur non peccaese cum ad declarandum expreseiue dogma verbum illud Pilioque Symbolo * . Unde et correximue quod in me. vitiose legebalur . addidit. H s o duo si prestent, qui e ecbismato [. 479] . 469. Oraculum insculptum mamoG r s c o r u m redeunt, n i h i i a l i u d ab iis requirendum R ri etc. Hoo oraculum Gregoras describit 1. BanxitetiamClemens VII!, cujus ea de re decretum . 67. N OB hic illud ex margine codicie Barberioi memini me legere apud Poasevinum Apparatu. reprteaenlamuB oum nomine auctoria a Gregort Vide quffl auperius adnotavimue ad c. i i , I. v. N i b i i taoiti, etiam paolo auctiua. Nam haec verbaxil ergo mirum ei Michael imperator gnarus quid vere ' apud Gregorazn D O D Latini peterent, et videns spargi a Bchismalicis in comparent. populum vanos rnetne, quaei jueeurus statim papa 6 8 3 . foret ut in 6 8 9 omnibua Grecis eccleaiia 8ymbol u m deincepa oum additione vocum vocabulo Filio- : . ^ que ffiquivaleatium cantaretur, praniunit animoe, profttene se neutiquam id paaaurum. Coneentanee (Gregoraa legit , . (Gregoraa his et G r e c i loquuntur in concilio Florentino aeaa. ) . 25, . ^08 ed. R e g : , , * , ' (Gregorae et in roargioe ) ,
9

. > ** < **** * * ' * , ' ? , , /ot , ' , .

1 1 L

, Roe esf oraculum Pataanix prmsidu. ' , Urbis vero Trallium decus temporibut erit exstinc , , tum. Tenues tamen ejtu reliquxm in uUimis eitem . buntur gente tine principatu : at nequaquam w. De addttUme: nos illam nunquam admUtamut, pientur . Renovabitur auiem potente eui victori* $ed eam vobis in vestris ecclesiU habere permittinomen. Qui octuplex spletidide novenarium vivel iimux, non aulem in Orientalibus; dicimtuque Symbo*corum, et ter septem orbium civilaUm Aitali tl/ilum vobis exjdicaium necessitate congente; itrabit, et vocem et quod ab Heraclio oppidulum ;cuietttrks illam ex Filio non e$$e aliam hdem atd aliquod Occidux subjacebunt, ei feroces tubjicientur ptt* additamentum, sed piam et nostri Symboli explanariliter. tiotiem ;et esse utrumque Symbolum pium et ejusVertit, ut i n oraculia Oeri debet, , id dem sententix, ut in Eeelesia Romana reciietur iicut singuloa exprimena apioee. Judicium de verbum vos dieilis, ei Orientali ut nos ip*i dtcimus, atque D i p o vaticinio, verumne sit an Octam, quod sn ita faciendwn unionem. Bpicatoa et Pacbymerem et Gregoram video, tom si verum, quo ejua pertineat, lectori itP . 467. linquo integruro. . Hinc apparet exiatimasae P . 470. In fatis erat. Vide quae notavimoe GraecoB in formula abdicatiooia aut depoeitionia . 104 et 139, item ad p. 229 ; quibue hcretius alicujua ex epiacopali dignitate neceaaario, ut vadoctrinam fatalia neceeaitatis liberam arbilricm lida coneeretur, exprimi debere, eum qui deponiperimentia rejeoimue, si forte bic illam ecripto? tur indigouraeo loco et ineptum offioio eese. Q u cauta fuit Nicet episcopoHeraoleensi miaso a synscbiamaticua indicatam vellet, odo ad Araenium patriarcbam, postquamiB ab P . 478. Edicli sentenlia. Videtur hoo edictcm eoclesia fugiens i n monasterium receaserat, ut ab Imperator inchoaeBe ab illia S. Gregorii Naziaotfoi eo cessionem patriarchatos axigeret, cauaa, inTerbis quas eio i n oratione contra Bunomianoe lequam, beo ei inetandi ut in fonnola abdioatiogantur p. 495 et 106 ed. Gnao. Baeileenfl: HmpB

1145

1146

. Quod (kinceps hic historicus oulpat orthodoxum patriarcbam Veceum, quia ie scriptie refellere ecbiamatioos sit aggreesue, achiamaticffl ioliginis euccue est, nullo satis specloao tectorio lividam malignitatem velane. Itaque oblitua quam roagnifioe antea pradidaverit nobilem et liberam Vecci indolem ab omnl adulandi aervitute diejunetieeimam, nano, st aaperia placet eam exbibet Peraa quovia abjeotiorem in aeeentendo, prodigum titulorum, et nihil eibi faoientem reliqoi in eztollendo boooribua indebitia Epbeeinuin, oujae opera egerel, antietitem qno ita eibi eom devinciret. Scribit, inqail p. 470, ad Ephetinum, eumque, ut ipsa tnscripiione demereretvr, non nmplicxler , qiu solet titulus episcopu tribui, sed in fronle UUerarumnuncupat. Ita Paobymeree; qui videtur beo ecribene nanquam legieae librom ia Groeia notiasimom^LltargiamCbryaoalomi. Inqaa eacerdos celebraoa voce anblata dioit , , 6 6 4 ,
: MemeniOy Domine, tnetropolinostri . Bt iterom mox lj , . pankierotati metropolux aut episcopi, quicunque sit. iX

Qood si sacerdotem faoientem ad aram,et in eaoro ornata Cbrieti personam reprsaeolantem, non dedeoet deferre titulum cuilibet epiecopo, quie patriarchae privataa litterae ad EpbeeinaanMquiesimaa et bonoratieeime eedfe antiatiiem daoti patet vitio vertendum ei tali eum titulo [P. 480] compellaverit ? Ergo alia quidem achiamalioi objiciant Veoco, ai habent: . . 482. Enitnvero scandalorum, eio. Satia audacter, oe dicam impudenter et impie ecbiematiCQ8 bio ecriptor aanctoe Ecclesie Patrea seandalorum tnagnorum caaaas dediaae ait, dum aaoram dogma de proceaaione Spirituaeanotiex Patre perFiliam, hoc est fimnl etiam ex Filio, reote et ortbodoxe explicant.Quanto aapieniiua faoeret,ai onm Veeco, quem bio immerito colpat ex8erentem ae veritatem, quam priua ignoraverat, admitteret, et oum Latinia pro&toretnr rem a auia ipaia Grecie Patribua, ut faletur ipee quoque, manifeate traditam. P. 484. IUi ergo ambo soii gloriam, eto. Quod hio videa laudari pertinaoea in aohiamate ueque ad perpetieodam effoaeionem ooulorum, imputa vitio hietorioi paiam, at diotom eet, schismati addioti. Et pertinere huo pata aapiena eflatum sanoti Cypriani, bsretioos, qui pro eui erroria defeneione dira morlemva paterentur, non gloriam martyrii mereri, sed poanam luere perfldi. P. 495. Gonetantinum Acropolitam patre magno logotheta acceptum. Videri poterit caipiam Georgium Acropolitam magnnm logothetam hoc tempore jam fuieee mortuum. Id enim ex duobua
%

hio poaitia poteat astrui. Priua eet Gonstantlnum hunc averaum ae a pace Ecclesiamm palam tuliaee quod QOD eat verieimile facturum eum, ai pater ejua, pacia ejua quaai auctor et Btudio88imu8, viveret. Alterum, imperatorem Constantino sucoeoaentem eo nomine ;rem ad patrem juvenie non detalieee et ei filium castigandum noo commiaiase. Sed ad primom dicimua mirura QOD eese Conetantinum a patre diseeneieac, cum superius Pacbymerea docuerit in singulis ferme tunc familiia paria contigiaae. Gerte in ipaa imperatoria videmue Eulogiam Michaelia Angueti germanam cbariaairaam palam in ipaum ob paoem factam insurrexiaee, et alioecoDsanguineoa etiam naqae ad carceres,excaeeatiooea et necem ipaam pertinaces in schiemate fuiaae. Ad aecondum reapondeo forte abfuisse tuno ab aula Georgium magnum logotbetam, legalione aliqoa vel provinoiali prefectura alibi uapiam detentom. Supervixiiae porro illum Micbaeli, et ab Andronico propter legationem ad papam et ad concilium Lagduoense 685 pro cauaa pacia obitam in earoerem conjeclum, diaertieaime tradit (doneua auctor Demetriue Raulea Cabacea ex PleIbone Gemiato, qui videre potoit qua? dicit, cum Conelantinopoli aub Micbaele et poat bnnc aub Androoico viverit, eliam a Pacbymere menioratua. Vide qu nolavimoa ad p. 314. . 496. in Acropolila quidem ulciscendo iram in potestate habuit. Soio vieum iri cuiqiam Grocallla, * , non id quod eonat vcraio, aed quaai contrarium 80nare. Verum advereativa qus mox aequitur , hoc iatelligi quod expreeeimus inprioribus verbis indicat, quantumvia illa, buc invita pertrabantnr, plane eiquidem signiflcare vult auctordi verao ac fere contrario modo 8 geeeiese Auguatom cum duobue bisce, Gonetantino Acropolita et Theodoro Muzalone ; quare diserte afQnnane effueam in bunc ab eo totam acerbitatem ira?, hoo ipao neceeaitatem nobie imponit intelligendi mitius egisee cum altero, el in eo multando iracundia frenum attraxiaee, utcunque id non olare arcbetypa exprimant. Quanquam ei qoia penitiue introepiciat, confido deprebensuram etiam ad expressem a nobis sententiam Gnaca eatie poeae aocommodari (1). [P. 481] P. 408. Ad Montem Nigrum. Supplevi ad illa Greca vocabulum monlem. Erant in Monte oigro monacbi plurimi, et ad capeeaendam monaBticam profeseionem aocommodatus ille loeue. Itaque illic monacbos olim Tixerat GermanDB postea patriarcha, ut noater docet, p. 280; Theodoeiue item prinoeps, deinde patriaroba Antiochenue, ut habetur I. v, c. 24. Poterat et ad eubintelligi , quod vesti8 monachorum per Orientem nigra esaet: sed verbom cotnmodiue refertur ad locum

(1) Cf. Obe. ad Andronio. 1. n , . 1.

1143

. OBSBRVATiONUM LIB. II.

fl

1144

agente cum Augueto, a quo ea oocaaione peeaime . *" quam Areeniae libentar dabat, exprimeretw indignum eum aacerdotio fuisse, \cputraotabatur,palam oetendant quam ille vir alienua , idque ? , ut nab omni adulatione fuerit, et quam oertum ait, ea deretur idonea cessionis causa, prout narratara quas pro ecclesia contra Graecoa acbiamaticoa egit, noetro, p. 115. dixit, aoripsit, purgata videri debere a auspicione P . 461. h erat tunc Urbanus. Demonatrabimui fuoi ao fraudia. De stauropegiia Juse agimus i a inferiue, 1. , . 10 in Gbronico, ad annom 1279, Glosaario, ubi et vide de Colybia capitis 12. non Urbaoum tuno fuiese papam, aed Nico[P. 478] P. 458. Me neutiquam passurum addi Sytnbolo, eto. Nunquam exegerunt Latini a G r s c i a laum III, ut m e m o r i s aut calami lapsos hic ut particulam et ipsi Filioque SymboIoNiceeno ad- agnoscendua ait, errore tamen in omaia exemplaria diffueo. derent, modo fidera ipaam prooeaeionia aaocti epiP. 467. 4 . 8umpta beo eat ex rttue ex patre et Filio teaerent, et RomanamEccleHomero lliad. \ . 420: ' , aiam faterentur non peccasse cum ad declarandum expresaiue dogma verbum illud Filioque Symbolo ' . Uode et correximos addidit. Haac duo ei praeatent, qui echismate quod in ma. vitioae legebalur . [. 479] . 469. Oraculum insculptum marmoGrfficorum redeunt, n i h i i aliud ab iie requirendum R ri etc. Hoc oraculum Gregoras deacribit L v, eanxitetiamCIemens VII!, cujus ea de re decretum memini me legera apad Poasevinum i a Apparatu. p. 67. Noa bic illud ex margine codicie Barberini repraeaeDtamus oum nomine auctorie a Gregon Vide quffl auperius adnotavimus ad c. 11,1. v. N i b i l ergo mirura si Michael imperator gnarue quid vere taoiti, etiam paulo auctiue. Nam haec verbaxil Latioi peterent, et videne spargi a acbiamalicia io * apud Gregoram HOQ populum vanos metue, qaaai jueaurus atatim papa comparent. 6 S S . forei ut i n 4 8 9 omnibua Grecia ecclesiis Symbol u m deincepa oum additione vocum vocabulo Ftlio- que aequivalentium cantaretur, proniunit aniraos, . ^* profttena ee neutiquam id paaaurum. Coneentanee (Gregoraa legit hia et Graeci loquuntur i n concilio Florentino aeaa. , (Gregoraa 25, p. i>08 ed. Reg : , - ) . rapi , * , ' (Gregoraa et roargine ) : ,
9

. - * > *< **** * * ' , * f , , / . ' , . , Boe est oraculum Paxuanix prsuidu. ' , Urbis vero Trallium decus temporibus erit exdixc , , lum. Tenues tamen ejut reliquim in ultimis extem . buntur gente tine principatu : ai nequaquam ca* . De addttUme: nos illam nunquam admittamut, pientur . Renovabitur auiem potenU cui vietiri* sed eam vobis in vestris ecclesiis kabere permittinomen. Qui ocluplex splendide novenanum vivet dimus, non axdem in Orientalibus; dicimtuque Symbo*corum, et ter septem orbium civUatem Attali ti/ulum vobis extdieaium necessitate congente;ttrabit, et vocem et quod ab Heraclio oppidulum; cui et urbes illam ex Fiiio non esse aliam tidem aut aliquod Occidux subjacebunt, et feroces mbjicimtur putadditamentum, sed piam et nostri Sytnboli explanariliter. tionem ;et esse utrumque Symbolum pium et ejusVertit, ut i a oraculia fieri debet, , ad dem sententix, %U in EceUsia Romana reciletur sicui ainguloa exprimene apioea. Judicium de verbum
L

A t t i k j

vos diciiis, et Orientali ut nos ip*i didmus, atque D ipeo vaticinio, verumne ait an flctum, quod sn ita faciendum unionem. apicatoa et Pachymerem et Gregoram video, tora si verum, qtio ejue pertineat, lectori reP. 467. linqao integruro. . Hinc apparet exiatimasee P . 470. In fatis erat. Vide qua3 notavimne ad Graacoa i n formula abdicatiooia aut depoaitionia p. 104 et 139, item ad p. 229 ; quibue hsreticam alicujua ex episcopali digniiate neceeaario, ot vadoctrinam falalia necasaitatis liberum arbitrium lida conaeretur, exprimi debere, eum qui deponiperimentia rejeoimus, si forte hic illam Bcriptor tur indigoumeo loco et ioeptum officio eeae. Quas caui*a fuit Nicetae episcopoHcracleensi mieeo a synecbiamaticua indicatam vellet, odo ad Arsenium patriarcbam, poatquam ia ab P. 478. Edicti sentcniia. Videtur hoo edictan eocleaia fugiena in moaasterinm recesaerat, ut ab Imperator inchoaaae ab illia S. Gregorii Nazianzttn eo ceaeionem patriarchatoa exigeret, cansa, inyerbia quas aic i n oratione contra Bunomianoa lequam, baao ei instandi ut in formula abdieatiogontur p. 495 et 106 ed. Gnao. Baaileena: -

1145

NOTJE.
. Quod

1146

deincepsbicbietoricus culpat orthodozum patriarcbam Yecoom, quia ia scriptia refellere scbismaticoe sit aggreseas, sobismatioe loliginie eocoue eet, nullo satis specioso tectorio lividam maiignitatem velana. Itaque oblitos quam raagnifica antea predidaverit nobilem et liberam Vecci indolem ab omnl adulandi eervttute diejunctieeimam, nono, si tuperis placet eum exhibet Peraa quovie abjeotiorem in aseenteodo, prodigum titalorum, et nihil eibi facientem reliqui in extollendo boooribue indebitie Epbeeinum, oujue opera egeret, antietitem, quo ita eibi eum devinciret. Scribit, Inquit p. 479, ad Ephennum, eumque, ut ipsa nscriplume demererelur, non nmpliciter , qiu solet tilulus episcopu tribui, sed in fr&nte UUerarumnuncupat. Ita Paohymeree; qui Tidetar beo eoribens ounquam legiese librom i n Grseia noti8eimom,LHargiam Cbryeoetomi. In qua eacerdos eelebraoe voce eublata dioit ,

, 6 6 4 ,
: Memento, Domine, nutropoli-

tae nostri iV. Et Heram mox ' fj .

panhierotali metropolitx aut episcopi, quicunque sit.

Qaod si sacerdotem faoientem ad aram,et in eaoro ornaia Cbristi peroonam repreaentantem, non dedeoet deferre titulum cuilibet

hio poaitia poteet astrui. Priua eat Gonetantinum bunc avereum ae a pace Ecclesiarum palam tulisse qood non eat verieimile facturum eum, si pater ejufl, pacia ejua quaai auotor et etudiossimus, viveret. Alterum, imperatorem Coastantino succeoeentem eo nomine ;rem ad patrem juvenie non detulieae et ei filium caetigandum aon commiaieae. Sed ad primum dicimus mirura non Conetantinom a patre diasenaieaa, cum auperiua Pachymerea docuerit in aingulia ferme tunc familiis paria cootigiaee. Certe in ipga imperatoria videmua Eulogiam Miobaelis Auguati germanam chariaaimam palam in ipaum ob pacem factam inaurrexiase, et alioecODsanguineoe etiam ueque ad carcerea,excaecationea et necem ipeam pertinacee in acbismate fuieae. Ad aecundum respondeo forte abfuiase tuno ab aula Georginm magnum logotbetam, legatiooe aliqoa vel provinciali prafectura alibi uepiam detentum. Supervixitae porro illum Micbaeli, et ab Andronieo propter Jegationem ad papam et ad concilium Lugdunenae 6 8 5 pro caaea pacis obitam in carcerem conjeclum, dieertissime tradit idoneus auctor Demetrioe Raulea Gabaces ex PleIhone Gemieto, qui videre potuit que dicit, cura Conetantinopoli eub Micbaele et poet bunc sub Andronico viverit, eliam a Pachymere memoratus. Vide qua3 nolavimus ad p. 3i4.

P. 496. in Acropolita quidem ulciscendo iram in scopo, quie patriarcb privatae litterae ad Epbe- potestate habuit. Scio visum iri cuiqiam Grecailla, eineantiquieaima et bonoratisaims aedia antieti- ' , non iem danti putet vitio vertendam ei tali eum titulo id quod lonat vcreio, sed quasi contrarium sonare. Verum adversatlva qu moxeequitur [P. 480] compellaverit ? Ergo alia quidem scbiematioi objiciant Vecco, si habeot: - , boc intelligi quod expreeeimoe in prioribus verbis indicat, quantum 8 . . 482. Enimvero scandalorum, eto. Satie au- vis illa, buc invita pertrabantnr, plane siquidem dacter, ne dicam impudenter et impie acbiamati- signiflcare vult euctordiverso ao fere contrario modo CU8 bio ecriptor eanctoe Ecclesie Patres seandalorum ae gessiese Auguetum cura duobue hisce, Conetantino Acropolita et Tbeodoro Muzalone ; quare magnorum caaaas dedisae ait, dum aaoram dogma de proceaeiona Spiritaesancd ex Patre parFiliom, diserte afQnnane effueam in bunc ab eo totam hoc eet timnl etiam ex Filio, recte et ortbodoxe acerbitatem irae, hoc ipeo neceesitatem nobis imexplicant.Quanto aapientiue faceret,ei oum Vecco, ponit intelligendi mitias egisse cum altero, el in quem bio immerito culpat,exaerentem ee verita- eo multando Iracundie frsnum attraxiese, utcuntem, quam priua ignoraverat, admitteret, et cam que id non clare arcbetypa exprimant. Quanquam Latinia profiteretur rem a suia ipeie Gracie Patri- si qoU penitiue introepiciat, confido deprebensuboe, ut fatetur ipee quoque, manifeete traditam. rum etiam ad expressem a nobis eententiam Grsca eatie poeae aeoommodarl(l). P. 484. Illi ergo ambo soli gloriam, eto. Qnod [P. 481] P. 408. Ad Montem Nigrum. Supplevi hio videelaudari pertinaoea in aobiemate oeque ad perpeiieodam effossionem ooalorum, imputa vitio ad illa Greoa vocabulum monhietorici palam, ut dictum eet, eohiemati addioii. lem. Erant in Monte nigro monacbi plurimi, et ad Et pertinere huc puta eapiene effatum sanoti Cy- capessendam monasticam profeseionem aocommopriani, bfflreticos, qui pro eui erroris dafeneione datus ille locae. Raqae Ulic monacbus olim dira mortemve paterentur, non gloriam martyrii vixerat Garmanue poetea patriarcba, ut noster docet, p. 280; Theodoeiue item princeps, deinde mereri, sed poanam luere pcrfldi. P. 495. Gonetantinum Acropolitam patre - patriaroba Antiocbenua, ut habetur I. v, o. 24. Poterat et ad aubintelligi , quod vegno logotheta acccptum. Videri poterit cuipiam Georgium Acropolitam raagnum logotbetam boc tiemonacborum per Orientem nigraeeaet: sad vertempore jam fuiaee mortuum. Id enim ax duobne bam commodiut refertur ad locum (1) Cf. Obs. ad Andronic. 1. n , . 1.

147

08 OBSBEVATIPNVM LIB. II. NOTJB.

1148

quam ad vesteno. Nec obslat conjecturae quod bio 4 ravit per plures annoi, repudiata UJ>ertale ei redicitur, exactum a Gotanitza (baud dubie ab A u - stitutione in integruin oblata ei ab imperatore ai guato) ut slatira vestem eacram indaeret.Nam biuc deflcere ( P. 482) a coqomunione Romana vellet, potius apparet petitam nomina Gotanitzaa ab impe- in qua denique diern obiit confectus rumoia Dei ratore facultatem eundi ad Montem Nigrurp: sed cauaa toJeratis. Vide quaa auperius notavimua ad buno veritum ne ie aio dimiasua alio abiret, exe- . 28,1. . giase ul elatim ae alligaret monastica profeseioae, . 581* . Poat hmc Vatie. sacro babita Snduto. Quod ille nil recueana fecit, oocU baao aobjungit: P. 505. Ut imperutor cum suti anathemati 06 , * , subjicerentur, Recitatur ab Odorioo Raynaldo bQ excommuqicationis iqMiobaelem Patoologum aen- tentia ad annurn 1281. Ubi qqanquam culpatup ' 5 , oU Paleologus quod pacta ex fide circa conoordiam . Qui nunquatu se moriiurum crediEccleaiarum non explesset, baud tamen faoila ad dswtt, iieoqua jurwneni* Dm motnen fmmiia nihiii ducor ut credam, quod illiq vir illo doctia&imua dux&r+t, injuritu xmro, exde* et tuppiici* sxva, videtur opiaari, culpam imperatoris ia eo aitam, quasi t*n iu homiw $U cuUe** larft^^ esereue* quod, aicut promiserat, noa efleciseet 6 8 6 ut ra| 687 h lome* jocekoi mariuiu lutrymis < Graeci particulam Filioque Symbolo adderent. Non mestioarum rijabatur. Hae enm id nevtro eodlettm enim reperimua id ab eo exactum aut ipsum rece* eplimorum repariantup, HOQ putamas esee Paebypiese; adnotavimuaque auperius ad o. 15 bujua pierie, aed interpolatoria et parapbraalaa, qoam libri, Eccleaiam Latinara satia habuiaaa, ai Graauj eoimue ti ilta pretor aoolopie meniam inaeruiaae. dogma ipsum proceaaionis Spiritua aanoli etiam Medoratior eat enim noetap hietorieas qaam ai tie ex Filio profiterentur, et Latinoe agooacerenl atrooiter mealtaeae polandna eit mortoo ppincipi, jueta ax cauaa declaratiouia expreaaiorie verbum onjua bena malaque libera, aed aitra malignitalem illud Symbolo Nicuaoo addidisae, non procipiendo in b M biateria expraaait. Magaa et vera lana eal ul ipai pariter illud adderent. Fuare autom alia lliobaalia Paleologi inter multa, qum aee diasimaquibua merito auspectus aut etian* coDviotua fio* lari neo probari poeeant, perperam facta, paoem ei tionis videri potuit Halaeologua: pula vexationea concordiam Eocleeiarum indefeeeo ad axtremnm Vecci ortbodoxi patriarcb, qoaa illum ad ultro stadio araiaae. Et merito eum hao praeipoe te abdicandam dignitatem coegerunt, narrate a Pa- Joanni Batatzaj pNaoaUoieae Georgias (MetoehlU cbymere boc libro a c. 10 ad 14, et quod *ul ne affirmai oratione prima hlstoriea. Ait ibi ernn scivii aut disaimulavit no8ter,oonjuratio imperato* magaa ipe generoea* iodolie, oam eora pecnliar! ria Micbaelia cum Siculia e Pelro rega Aragonum ad snmma quaaque edooalara aub Joanne Batatxa, contra Garolum Apuliaa et Siciliae regem a aeda DOQ parvo etiam ipeiup principis favore, Sv iv apoatolica probatum, cujua Gregoraa meminit et alii temporum illorum acriptorea relati in Annali- , cuncla ejus rectissime consulia optimaque ada bua eoclesiasticie ab Spoudaoo et Raynaldo adan- imiiando expretiisse, num 1280 et eequeatem. Quo pertfnet quod iatam f , itivum empr&samimAin Micbaelem excomqQuoicationia eententiam per* gmem OOSUM decorum illius. Mox addit eamdem latam inatante Garolo rege biatorici rerum illarucn Joannem longe a Micbaale Baperatum, praaertim raemorant, ut ibi lioet videre, Cogitaaee auteoa 00 quod, quam ille aolum cegitaverat et menttOBO Palflsologum boo eqaa damaationU nuatio percul- duntaxat prima informavefat Eocleeiarum paoem, eum cuncta quee pro concordia Eccleaiarum baop bicconailk), oonatu, peneverantia deniqae peregit, tenua egerat resciodere, quod bio noater affirnaat, et factam, quoad in vita peraiitit, tenait. Quare non eat proraua inverieimile in bomina qqam apr totis habeoie albaa Idem Meioobita eloqnenti , ratioaibua ^ el metu infeqeai quadrigas in ejus landea velat in campum rbatoparet poiiticia maxime sibi potentis Caroli regie ad iatam traotationem 0 Mapaiboniam admittit, , ioquiana addacium. Tamen id eum DQD feciaee testatur bio , noster. et ipai Graci scbiematici persuaauip ba* , buerunt ipsum ueque ad morlem in fida concor* , diae peratitisee; quaa cauaa ipeis fuii eum bonore , ^, aepulturee fraudandi. , ' P. 521. Acropolitamagnui logotheta dum vivereL itoc indicant gcripisse iata Pacbymarem aub An* dronico, et quidero moltia annia poat mortem M i - , chaelia Auguati. Nam Georgiua Acropolitamortuua , eat in carcere, in quetn ooiyeclue fuarat ab An* 9>| dronicoeub initium ejua imperii, quod achiama- , , ticis asaentiri nollet, in eoque constane parseve- ^ \ , K r u m

1149

1150

eam porro qoam afferi hio Paebymeree que noB enoomia laudati auotoris, ortbo- }3 bqjne triplioati rationem, ex divina prnotione dozi quippe confesaorie, qni tetrom a Bohiematicia axitas Mlobaelis Palasologi petitam, fuiaso aliam earceram pro fide apostolioa Romana multis anntB oportuit ia mente ipei Miobaeli, utiqne ignaro diei neque ad mortem inviota oonetantia BUBtinuU, aa looi auw mortie, eum eam oltro ao libene assoramortuo impafaiopi ooatro pro funebri laudatione ptlt. Putarlm equidem eum per ietud tertio repeliimpandimua, eie proiit posauama *; tum 1 voluleee indicare id qaod initto btyus libri compsmantet eonviciorum plauetra, qqa? paefiqa monuimu8,esee se Palseologum non ex patre eolum, i n euin effundtrot Graoi eobiamatwi #t Laiini b#<- f ed etlain ex matre, ae propterea majorl littera retici, parfeotam ab eo Eooleaiarum Oriaatalie in medio posila * ipeum repraeentaase, aliis oum Ooctdaa oonoiliationem livore Sataaioo iadi- -duabae a dextra et einiatra papentem utramque gnantea. eignifloantibue. Naai Patoologum eignifieare ista [P. 483] P. 532. Sigillum guod tdhiber* obri* D1 indieat litlara ventre medii poeita.
f

in imptratoribus Michael, rnagnum Ori&nMium 4 Occiduorum traduum wm**, aut poiiu quatxwr muntU cardinum Urror et gloria, pieiou consttvuisr *tma, fiducia in D*um arcUnte pariter 4 immutabili; qw per totam vilam soopo iUustri sibi propotuo fidei nnceras, ctmeta qum ad hanc conducerent, qum iltam quomodocunque nferrent, prte omni opere, co~ gitatume, contilio, opini medo et twnpore, sedendu, surgsndo fri omm motu ac ptusu spectavil amplezutgue M. Indefesta meitt, magnorum homo tensuutn, cceletiUy magna operalus, ingentia eonatus; Com~ nena mitius tiirpe Palwologorum suraulus, plane admiratume digmu. Ho ibi Georgius If etoobita; Preter

, - A. gnmdo eonmeveral. Codex BapborimiB formam , . Inclytw efOngit hujuB charaotarla in bunc modum.

PETRI POSSINI S. J .
OBSERVATIONUM PACHYMERIANARUM

LIBER

TERTiUS,

CHRONOLOOICUS.

6 8 9 [P. 485] CAPUT I.

I ! aeratur hlc IgUor in limlfte Paohymepiana nomea-

elatio mensium, ne quacuiplam In hoc geoere balDe notninitnu mensium Pachyrnere murpatix.. luclnatio obrepat. , . 9, Qxim nostar biatoricue, praeter iuorem oaumqua csteroruni, io meDaibae appellandie novat, ea etsi (. In margine utrioeque codicie et notatur videri poterantadgrammaticam pertinerepationam, , qaod eolum in contexlu Vatioanas exbio tameo exponenda potiue quam lo Giossario primit. Idemque eonetaoter obsarvatur ubiounque putavi, quia errorem in cbronologia obtrudere aliae noroen ponltur. ' lectori poterant nisi de iia praamoneretur. Cum vocabulum antiqaum est priooi meneis in anno enim quis exempli gratia legeret inauguratum im- Attico, ab hecatombiB eive eaorifloiiB oentum boum, peralorem Micbaelem neomeoia Hecatombaeoni8, que aoapicandie annl novi Kalendie solemni ritu vix poaset, veria ac vulgatis preeoccupatus notio- flobant, deduclum. Verue in cceii railooe situa hunibus, aliud animo eubjicere quam Junil aut Julii Jusraen8i8,otfuee detnonstrat dootiaeimua Petavius xneneis id Kaleodie factum. Atqui erraret ita crt- tota deacriptlone anni Atiioi, presertim o. 11, 1. i . dens toto coalo, et brumam ia eolatitium aBativum, De doetrina temporum, fuit oirca , Januarium in Quintilem temere traasferret. Edia- solslitium sestitium. Uade. QmA aUP^rw alweici,

1151

. OBSBRVATIONUM U B . UI.

1152

qui rea Romanaa traciarunt, Heoatombeonem oum featom agereot, putavit erudite ae facturam ei anaam ex eo arriperet secondi Romaooram meneis menae Juliaci anni Junio fere comparant,Januario autem Juliano potiua Gamelionem opponunt. Re- eodem Leneonie vocabulo signandi. Hec acripteram oum inoidi in locom Harpocrationie, obi in centioree autem 6 9 0 ezpeditias Romana nomina Diagrammata menaium Atiicoram Romanorumque Grecia litleria exprimiiQt, , 6 9 1 e regione opponitor , , et de osteria ecribectee : nam . Id eacutum boc loeo noetram credialioqui Grsci measee lunarea exacte reapondere Julianie minime lunaribua neqaeunt. Nostro tamen bilius est (*). Pacbymeri viaum eet nulli tritam veterum aut j u . Gonstantor boe nomiae Paebvmerct nlorum viam inaialere. Ac oumforoceteri "- Martiom meneem iodigitat. Nam p. 244, nbi eic voce Junium aut Juliam deeignent, ipsi ecriptum eat : ' , libuil id aomen Janaario tribaere. In quo satis 0 , uterque apparet quano rationem ait eecutus. Quia enim oodex el e regioae vocie Kpoviou in margine primum anni Attici mdoeem scie- annotat ; et jejunii quadragenarii meatio bat [P 486] dictura, iato quoque vooabulo fae eibi in eom moneem incurrentie plane Martii chanputavit primum item Romani anni mensera appel- JJ oterem habet. Preterea p. 355, ad ea verba lare, parum ourato diecrimine tampeatatum. Ac ei- , utorque oodex ad oram limilem in aliorom etiam nomeaolatura menaiam bri olare nominat. Vatic. quoqoe de more lioenliam uaurpans implicuarat lectorea auoa ambi- pro in contexio collocat. Quod guitate perincommoda, niai ejua librarii eaocurrie- item faeit p. 396, obi bao aliorom oodicom verba eent notando fere ubique in ora marginie vero no* , Ipee reddit mine menaia indicati. . Ut dubitandi locus non aupereit , p. 306. . quin Martiae meneie in bao biatoria dioatar In margine amboram oplimorum codd. et et in . 8ed qaam manifeaiom faotum, iam obaoort contextu V ecribitur. Ao rea ipaa lo- factl cauaa eet. Quid enim verieimile oommiaiscaquitur Februarium bio fignari, oujua die aecunda murour primuaet anaa Pachymerea voeem festum , quod Purifioationem beaUaDei- * in igooiiaaima priscie juxta reoentiboaqoo pare Latini dicimue, oelebrari manifeatum eaU notione uaurpaverit? Dum aliud opportuniue sagix Da boo autem feato bio noeter aglt nominatim. leotor expediet ego auapicabar nostrum, com forte vidiaaet in Uarpooratioaia Diagrammale mensiam Unde autem in mentem ipei venerit Februarium vocare, difflcilia oonjectura eat: neqoe auperiua laudato Ueoatombaoni pro aynonjmo enim ullue Atticorum vulgo memoratoram ac ne Gronium apponi, et aliuade eciret Martium olim Macedonicorum quidem, Bitbynicorum,Pytbicorum faieae primam anni Romani meDeem (juxia illud aut omnino ulliue Graace locata gentia menaium tritiaaimum Tibulli: hoo nomea, quod aciam, foit. Scribit qoidom Pe[P 487] Mariis Romani fesim venere KaUndm: taviue, I. De Doct. iemp. c. 34, BoaoExorisns nostris hic fuil anntu avis), torum primam moosem vocari ab Daay- aed poatea addiiia decimeatri anno duobua menchio. Verum, quod virl anmmi pace dixerim, id aibua booorem ducendi annum Januario tribotum, apud Heeychium non lego, loco quem ipae oilavit, Pacbymerem, inquam, boo se noese geatientem verbo aoilioet , ubi contra aio aoriptum ex- ostealare, duobue menaibue quaai de primatu ceratat : . lantibua in Romaoo anno, vooabula duo divieisse . * qua3 Attioi anni primo tceaai convenirent. Dia . " , gramma illud aemol bio deaoribere taoti visum * eat. . eet: Letueon . mentis. Nullum mennum Baoti $ic appellanU Indicat ' - auUm Plutarehus Bucatium: nam et fHgidu* est. D Aliqui vero Berm&um, qui pasi Bucatium e*t: eienim 6 Athenienses Lenmorum festum in ipso agunt. Hunc looum Heayobii deaoripai, quia ex illo auapioor oblatam oocaaionem Paohymeri Lenaona Pebrua rium vocandi. Nimirum oum iade noater didiciaaet secundum Theboorum meneam qui Bucatium anni ) Thebani caput etatim aequitur et Berm&us notnen babet, aliqaibua videri Leneonia quoque ^ verbo deaignatum, idciroo quod oiroa tempua ae6 9 * . . 257 cundi menaie Bceotorum Athenieneea Leneorum . Uterquo cod. et ln ora Libri 9

(*) Gf. Qloeiar. alterum . .

1153

CHR0N0L0G1CU8.

1154

, Vatio. . - . faisee Gamejionem, quem cerlo vidimus Septemdroraionera tertium fuiese measem i n anno Attico fcrem eaee. demoDBtrat Petaviue, I, De DocL temp. c. 11, te- , pag, 318 . Godd. et gloseema eolitmn ascrietimniuia Ari8lotelie ,Tbeophraetiet P l i n i i . Sed cum bunt, Romanum mensie ejus vocabulnm exprltertium locum j a m occopaeeat Pacbymerie jodicio Groniue, qaartum i l l i aesignavit, a u i aliud eet meaa, Novembris. Quod vero initium id iuiese auni verba illa indicant eeoutue qood non latet. De re ipea conetat, hio J u l i a o i aaoi Aprilam intelligi, oam deacribatur fe- reiereodum ad indiofioaeffl, q o peculiare anni prinoipium ducebat a Septembri, cum alioqui Btum dictum, jejunio varno celebrari civilie anni caput in K a l . Januariis flxum esset Bolitum, Sabbato videlicet q u i a t s hebdomaeda 0. Nomeo boo apud Pacbymcrem Quadragesime, ot oetendimua Gloeeario verbo u l t i m i raeoaie est Decembrie, ut intelligitur ex . Qao die Paecba illo anno fuerit, et oooverbifl pag. 305 : eequeoter i n quem Aprilis ree hio narrata-incide ^ . A d margi r i t , dicamus infra, ubi da cbaraoteribua cbronolonem e regione in cod. ecribitur , uti gicie bujus bistoriae agetur, , . 403, et pag. 532, ubi de imperatOfe ecribitup " " ' ~ ^ , margine . regiooe vocie codd. . Quod utrobique V in contextum recipit. et babent , quod V de more i n contextum recipit. Neo dubium relinquitur ex chaCAPUTII ractere mox expresBO fesii inetantis Pentecoetee, Initium imperii Iheodori Lat&iris Junioru, unde ut inferius demonetrabimue, quin Metus hic menh&c hiitoria pfoce.dil rationibus chronologicis el Bi indicitur. Uada corrigendum videtur qaod p. ccelesli charactere derrwnstratur. 270 scribitar ; est enira ibt in margine I. Non possumus ex opportuniori epooba bujus vox , antiqoa raanu, c u i glosaema receotiobistortffi caput ducere quam eX initio priocipatus r i t manue eubjungitor Ree porro Tbeodori Lascarie eo nomine secundi, fllii et sucipea et looi eentenlia, u t l . 3 Observationum c. 5, oessoris i n imperio Joannis Ducaa, Batatzas cognoclare demonstramoe, omnino Maium exigil. minati. Insigniora enim queque de Miobaele P a MAIMARTHPIQN, p. 430. laeologo adbuc privato hic narrata boc Tbeodoro . In margioe duo codd. . Terlius imperante contigerunt, cajas prsmaturum obitum o t eolel id notnen contextui inearit nec festum etaiim fere Micbaelis ejuedera in imperium evectio
%

Penlecoe.ee . n B e c u n d u m i l o a n n o J u D . i i n c d e n e . c ot suo loco doceb.moe, dub.um eit. rehnquit qu.n J o nioB Pacbymori . fcileoemus: , ut ceteris, querendum. Davi enim eum o e , QEdipi (*). [P. 488] , (. 286, . regione in margine . V i d eolum contextu babet. Antea, p. 149, " . RursUB . 483 . Utrobique codd. de more , adnotant. Augustl measie Pacbymerianum nomen bao bistoria, quod meminerim, non exatat ().

, ^ ,
t
a p e > H

ub J o > n n e
b m e m o r a r i r e r

nonnihil
n m e t 5 d

. . ter insinuatam duotaxat quasi prctexitor operi et illud ipsum jure imputari Theodoro potuit tantum imperanti et apud parentem eeniorem eo gratie ao poteatia* gradu nitenti, qualem per erat unigonitovirilteadeptoplenitudinem tatiB, (P.489) baud dubto eucoessori declarato et iam nunc fere coliegs tribui. Recte igitur noeter initio modo laudati capitis?, velut hietoriam inde suam a u epioans ecribit, imperaate Tbeodoro Lasoari post patrem, Michaelera Palasologam eemper obnoxium affeotati regat suepicionibus fuisse, quo ex foate , p. 305, . . Codd. maloram omnium, qum tuac cet pasBUB, cauaa3 et A e regione adscribunt , eilente floxerint. Ut ergo limen quaai prasetruamue hiatop r a t e r morem V , qui boc comma tranailit. Antea ^ piee quam illuatratum imue, ante omnia elaboranp. 299. , dum nobis est in cooetituendo prscise preciee tempore, 81 , feetam exalta- quo co3pit Tbeodoras Laecaria Jonior babenas i m tioals 8. Crucie 14 Septembne etiam a G r s o i s perii traotare. NegligentiboB boo deBniendo et celebratum. Goneueta et i b i oodd. admoaent, sed qoaei de suo nomine 6 6 9 4 videBatis ex featl mentione iatelligitur 8eptember. tur noaterbiatoricuedefanotua. Sedbabenaua qaos adhibeamue sabsidio locupletee aaotores duos, 6 9 * . pag. 394: . Suggerant, ut solent, codd. et Georgium Acropolitam et Nicephorum Gregoram : quornm prior accuratisBimaB et prssens inapector, i n margiae L a t i n u m meneis aomen ', qaaa narrat, rerum c. 52 Hisl. priorie pag. 56 ed. Octobrem, qaem etipse locae per ee indicat, cum Reg. aic ecribit : i n eo affinnejlar priQcedeatem measem
g e n e r i > > c o b i

(*) Cf, Gloaear. alter. . (**) Cf. Gloaear. alterum . .

J155

. POSSINI OftdBAVATJONUM U B .
a n n o

m.

1156

{ \ Chriati 1203, duodeoima Aprilu. Duos inde . fere annoe et rerom confoek) mteerrim* 6 inter Greecos fnit. Quibue exactie acclamatur im $ ^ perator Tbeodorua Laacarioe geaw Isaacii Angeli, . 00 eat: ObimA et a Micbaela Aaetoriano patrtareha rite corooitor. Joannet Augustut, filio suo Theodoro imperium re- Aoropollla, c. : Georgilia tinquen* annum agenti tertium et tncesimum setatis. , Vitx entm ejtu tempora prindpatus paterni spatium , tcquabant, quod ferme cum patris acclamationt ortus * ipsiUs concurrisset. Hso llle, quce totidem verbie , , 6 repetit in secundo opere, cui Chrontcon cotnpen [, 400] 6 . diarum titulue eat, numero Uem 52 . 13 ed. Paulo poat : - 6 Reg. Nicephorne Gregoras, lib. ni, p. 24, ed. .... Basil. de Joannie morte et Theodori suoceesione . Haso ibi. Contialo habet : , , giaae oportet eloctionem el evectioDam Theodori , ' * g anno Ctariati 1205, etffta menaam Aprilem. Inde , , * ajua ~* impafii annf, quoa *idem * " iaeunt AeropoHti oelodeclm numerat p. 17 aic eofibeoe . l\ i , , , * fmp* . i , , ( '. est : Erat auUm (mpmtor . Agebat aulem annum, quando Theodorus La$caris, quand* trtuendifaemftdt, mortuus (Joannea) sexagetimum cetatis, quando mtaiti quidem annorum supra quadraginia quinqtt, vero sceptra imperii in manus sumpsit, septimvm minor tamat quinquagtnarie. Em hi% tmnet octofo jam et vicesimum, ut soli ejus imperii numerentur dm impmmdo e&tgerai. Ita ibi. Nam ai mille doanm ttw ei trigptla^ quoi tunc vitxfilia$eju* et quloqiie mrm CbrieUanaj anafa aliof ootocentia iuecessor in prineipaht arpUbat Ttteodoms: decim simul adjungimoa, tfBciemua a u a n Chrisii enim hic mattrno partu in lucem prodnthtt1223, Jtl, quo ourreute oontigdrit mors Theodorl simul pater ipsius imperii recent accepti moderari 9 M r b et generi ja$ JoaanieDuoe Baiati^ tvoeeitceptra cxperut. Ita Gregorae ; qui mox ac[juugit _ ita ot idem annoa atriqae eom910 ia ejtt kolim Theodorua baud aesumptum in conaortium impe- C mtmie fuerit rii a patre adbuc vivente ob causaa quae ibi meIII. De Joanfiie pofro Outm prlnclpatna et vK morat, coacenau procerum et exccrcitua imperatoepatio sic refert idera dlligentlaaimaa scriptop rem fuiaae ealutatum. Acropolita, Hist. p. 56 : to II. Neutef horum praoiae anoom expresait io , ! !<tofa Qreois vulgari, quo mora Joannie et Tbeo* , 8 *({ dori auooeeaio oontigit. Verom Gaorgiua Acropo* . Hta oum iaitio eua biatori expugnationeaa Con* ! tphtj atantinopoleos a Latiuia taagnierit anno moDdi , , ( trtpi a S t p t 6711 ettampora ioda diligenter nutneNnrerit, t V ( , ^ , ( oultatein offert carlo invtatigaadi adaam qneai . Hoc eet: Pervmi quearimuB, obito Joa&aia inauguratione Tbtodori Nymphaam, nec ibi iamett (n 'xdet imperatoriat &i* # d in suHtrbanis rtgiti Kertiu Auguitok fisit. notabilem. Soribit ia. o. 4 Hiu* p. 4 edit Reg# vertiti < Ubi ntdurm debiium enolrti,torttoiaUnias in bonc modum : () , *<* Nwmbrii, eum vixissst a***s, m peHiiom r*w*
f l s J m v : f

~~

'

11

,' ' . ' qfm tradunt, iectagint*rflfftJ,Hf quik*s tm W triMotoo * iv Ivttxa ginia in imperio Um9gii, 8ie tbi. Addaotor ergv &. CupUk ab 0$ anno Cbriati 1223; Ulo ipto annumerato 33 impi* (Latinifc) ComtaniinopQlis mt anno ab trbs c&ndito rti Joaaois : oonfieilar anaaa GbHaii 1S65, wj 6711, die 12 Aprilis Ann* quipp* 10 nmte Hai* sub nmtm Octobrift Idoa Joannee diaifl oblefit admoverunt se dviUUi, mdedm vero po$t mmuibxu De eacoeaeione porro Thcodori malatao tomioe direptionem fierit contigit. Anni aira Gneoorttmdicti et Laacaris ia patrie Joannifl Dctoa BaiaUe HB* inter 6 9 5 peritoa oonvenii, redncuntur ad annof parium, ox Gregora tiemque AoropoliU 696 bsChriati volgaria aobtractiona anuorum 5506 : bemue, acohimaiuai eum quidem a prooeribn tot enim prajceeeiaae mandi annoe expietoe Greeoi exarcitu imperatorem aUUoa poai patrie ebiiu, putant ante Kalendaa Januarias proxime aecutaa inauguratum tamen in eccleaia eolemni rito aeriofl Cbriati Domini natalem diem. Ex bao methodo fuiaae, propierea qaod patrtaieba qoi aeremo' conQcitur oxpugnatam a Latinia Gonstantinopolizn niam perageret nolhrt ttito erat. Hteiiful,^ AowQI

iiS7

CHRONOLOGICUS.

1158

polita scribit, p. 57 : 4 - . ipso quod preeigniilcatam illa eclipsi Theodori mortem aaaerit; ad quod necease fuit ecclipeim - Manuel palriarctia paulo anle Joannis Au- fuiaaa priorem. Errandi occasionem virie morte gusli mortem decesserat. Accesaerunl deliberationie hiace magoia Pacbymerea prabuit perfunctorie ao in queerendo digno morae, et post designationem perplexe deliquium iatud aolia memorans, eine Nicephori Blemmidae bujua recusatio, sub hano oerta anoi, nieoaia, dici, ut in bia aaeolol, indicaconsultatio nova : et poat mnltos sigillatim expen- lione, quin etiam alieao id loco refarane, et ju803, qui variis dt cansis non placaerunt novo atam objiciena legeati causam opinandi iilud pauprincipi, electio monaebi Arsenii evocalioque ex cia diebua antequatn Tbeodorua moreretur visum, moDasterio sito ad Apolloniadia lacum,inde bujua cum aliunde compertum ait nullam toto illo anno sacrorum ordinum experlis initiatio per gradua a 1259, quo certo constat obiiese Tbeodorum, aolia diaconato ad patriarchattttn una bebdomade de- eclipsim Nicie autloois finitimis videri potuiese. properata. Haec facile totum Novembrem parlem- Quare non immerito Setbua Galviaiua in Cbronoque decembria tenuerunt,ita ut coronatio aolemnie iogia Wolfiana anno Cbriati 1255 Pacbymeria exr novi Augusti per novum patriarcbam rite per- cerpta falsi arguit, qu r6prehensio etei, ut modo petrari Vix potoerit ante festa Natalitla, et cre- * fatebar ipeum amplectitur Pachymerem, lamen ne dibila eat ipaO Cbristi Natali, quo dte auapicalior injuati simue, partem ejua ipai quoque auam dereperiri aliua nequiret, sacram iatam ceeremoniam beraus WolQo aapergere, qui sub obiium Theodori defecisse eolem de suo adjecit, eum id Pacbymeperactam. IV. Hia Ha poaitie, qua partim oertisaitna di- rea non eoripaerit. Nam quod ex occasioue obitue eerta teetificatione Acropolite tuno tiventia at Tbeodori maoiinerit ietiuemodi eclipeie, qui non praeseatia ac Gregore compertistima ax reoenii videt quam inflrmum argumealum eit opinandi memor&a scribeotie, partim, quod attinet ad oir- eam tunc visam ? cumaiantiam diei CbrUti Natalia ad Tbeodori V. Bgo vero dotn cateram indolem lucifug cucoronationem alaoti, iu siieotio eoriptorum ex jusdam, ambagtoeaB ao , ut aerie naturali rerum veriaimillinoa eant, offart Gelliauo at Arietophaneo verbie utar. Pacbymerianobia quidam alioqui periotricatus et obeourus nai diotlonia oogito, dumque prteterea mente amPachymeria noetri locua occaaionam minime aper- plexue eimal eunota qua hic referuntur eigiilatim nendam inaigniendi luculeato cc&leiti cbaraotere axpenea cotligo, mlhi videor animadverter indifroatem bano ipaam et quaai capitalem epooham oiiefaaudvanie volnieee noetrum bfetoricum ealbujua qaam edimua biatoria. Pooit auctor noster, (* tem obacnre tabtiere, et aioits clare prcdicare, 1.1, c. 13, bffic ipsa plane verba de quodam eclipsi deliqulum BOlaw, qaod hoo ioco memorat, longe eolia qaa) Tbeodori preematurum obiiura praea- ante hoo tempo, ia quo narrando versatur, pairatum et apeotatum fuiese. Argumentum eic eeagierit: *0 & * tiendi primum eumo ex pluaquaraperfecto tempore ' , qvod iii verbo bia affeutai, oon flcribene ,
* &. ; aed , et Btatim post,

, eed . Defefierat, inquit, sol, , eto. Haeo ad verbum ecrupuloaieaima flde sio non autum tunc defecit; et tenebr universa obduzerant, multo acilicet priue, noo autem lunc ob~ Latiae aonant: (P. 491) Quod et pr&HgnificavU duxerunt. Quodei quie quaarat quanti temporia i n signum quoddam, Sol enim defecerat ad horam tervallum bc verbo indicata praeceaaio poatulet, ieniam $cxta <JUi, et dentx tenebrm cuncla comreputet quaanameventapreaigData fuiese isto por~ prehenderent, adeo ui apparerent sldUe per calum. teato auctor caoeeat. Salia fuee ao diatinole perItague prseripxlur acerba morU vir regie quidem U eacutua mala que Tbeodori prinoipatum infeetanalus et educatus etc. H<* in exerpta aua Pachymeriana congerena Wolfiua eic effert: Sub obiium ^ ruut morbum prope continuum, euspicionee aores Theodori Lascaris sexlo di* sol per horam obscuratus et xuiseras, averaiooem principum ab ipso, brevitatem spatii educendo io robuatam aatatem heredi est, tenebrseque optruerunt omnia, adeo ut stelkn in locum negantem, prster cwteroa tumultuosos moccelo apparerent Hanricua Spoadaaua Sa continuatione Annaliutn Baronii ad ann. 1259, num. 15, tus rebellionum et bellorum toto illo neo pleno acribit eub obitam Tbeodori Laecaris Junioris to- qaadriennio eemper undique coorientium, totnm id apinfortuniorum texium relativo indignitavitPalem per horam obscuraium esse> Ua ut stelUe parerent. 8ampeit id mmiram ex Wilfio. Odorioae cbymeres,dom ecribit , quod et Rainaldae num. 54 ann. 1259, mortem Tbeodori prxsignificavii. Com vero eit manifeBtum prasalgnireferene, ejuadera roeminit eclipeis, quam sexto ficationem neceiBario anteriorem eaee re prasignificata, quis non intelligit oportuisse signum istud ab ejue obitu die contigiase 6 9 7 ait, auctorem laudans Pacbymerem. Ai bic, licet dici sealae me- circa ipaa imperi Tbeodori 9 9 9 principia coaspeminerit, haud tamen eam numeraadam dixit ab ctum ? Quld illa aexte dici mentio ? NODDO evidenobitu Tbeodori, eed potiue indioavit contrarium, ter exigit ineignem aliquam unde numeretur epot

1159

. P0S9INI 0B8BRVAT10NUM LIB. .

1160

cbam ? Ea poro cum Tbeodori mora esse non pos- berum errandt locum facit quam doceads verieit, qtrippe que prajsignificari eigno poateriua edito tati viam occludit. nequiverit, reetat ut ejuedem aolemnie inauguraII. Qaamobrem, ut in bis lenebria luialiqua tio intelligenda eit, Natali, ut diximue, ChriBti, 25 veritatis, si quae inait, agnoecatur, ante omnia Decembria die anni 1255 celebrata. Et commo- conetituendtim quo anno et quo anni tempore vidum ad iata ipsa die qoaa eexta illuxit, tricesima vendi finem feoerit imperator ie de quo Pacbyme Decembris illo eodera anno 1254 et feria fuit bic agit. Facem prefert buic biatoria obscuquinta, com illo eodem anno periodi Julian 5968 rilati Georgiua Acropolila o. 52, auctor accuralue cyolue eolie4,(P. 492) Itttera Dominicalie G.foerit, et nobilia, qui earama diligentia ree eoi temporie die, inquam, 30 Decembrie, 6 a coronatione Theo- certis notis quaei veria coloribue pari elegantia ac dori roanu Araanii patriarcba in ecclesia facta, fide depinxitanno 1255, eclipeie eolia visa Nic ingene est, IB ergo mortem duoram imperatorora Joaonie aadem bora quam notavil Pachymeres post meri- Duce et Tbeodori Laacarie filii ejue ita deacribit, diem tertia, cura tenebris deneiaairaia toto aere, ut annum et aoni meoeem clare cxprimat. Ait 6t apparitione stellarum in caslo, ut patet ex ejua enim de Joanne, obiiaae illum diem extremom m deliquii exactiasimia oalculia, quoa aequenti raox Kal. Octobris annoe natum doos et eextagiala, ex capite dabimus. Totam banc coDJecturam ac ratio- quibue triginta Ires regnaverat. , inquit,id oinationem eo pluris facio qood mei ingenii non eat ad Nymphaeum ubi Joannee vitam flnivit.xal eat. Gum enim difQaue facultati mes virca duoa , mihi amicJ8aimo9 et aatronorai peritissimos de , bac eclipei conaulaiaaem, Joannem Baptiatara Ric- , , * ciolum et Jacobum Grantami,ambo convenerunt in . Idemque paolo postrepelit afflrmandonullam anno Gbriati 1259, quo eat Theo- de anno regni 33, cum ait dorus Junior Laacaria mortuua.aolie ec)ipaim,qoa- lem pachymeree deecribit,8pectari Nic8Me potuisee. . [. 4 9 3 ] Alter vero illorom, Jacobus Granlami, benignieai- ; mo znibi gratificandi etudio totam intrioalieeimi . hujue loci perplexitatem inaigni, mea caueaelucuIII. Hic porro54 imperii et mortle Joannie anoos brato, commentario explicuit, id ipaum quod bic erat Cbrieti 1255, ante receptam a Grecia anno compendio propoeui uberiua etacouratiua aatruene. 1261 Constanlinopolim eextus, ante mortem TheoId preclarum viri longe doctiaaimi, et de me au- Q dori Joaonie filii quartua, ot conetat ex Daca Mipra quam prsdicare poaeim optime meriti, opue cbaelia nepote, BisL c. 2, et ex mox dicendis maquale accepi erudita ipaiua exaratum raanu daio- gie adhuc patebit. cepe bio adacribam. De Tbeodoro vero idem Acropolila hcchabet CAPUT III. , xsri Jacoli Grantami esocietate Jesu dissertatio de eclip- tisolis Pachymere notata. Ad Petrum Posfryj?** . Ubi manirestc et quarire annua sinum ejusdem societatis. imperii nondum finitua, et inilium regni meaaie I. Eclipaia aolia aupra ex Pacbymere deacripla Novembris, et flnie vit ADgnsti exprimontor; non minoree in hietoria tamporum et aatronomicia eaqae totidem verbie idem auctor ia Cbronico legibua tenebraa parit, quam dicitur in aere ob- compendiario repetit; quibue Nicepborua Gregoecuritatem fadiaee et lumen plane totum aolie ex- raa, 1. n infine,omnino coneentit in annie triginta atinxiB8e; aer enim tecto a luna sole aliqua eal- tribua tum imperii patris, tum vite filii cum iotem fltellarum luce fu1gebat,et que in terra gere- periam a patre suacepit, tum etiam In qaatuor bantur non omnino invisibitia et intractabilia fle- annis imperii Theodori non integrie, cum asserit bant: deecriptio autem illa obeourare videtur h i - eom 1. l i i , oum triceaimum aaxtum vitae annom etoriam,ut nullam ei penitus fldei lucem aut aepec- ageret, defunotom: $ tum veritatia relinquat. Mors imperatorie ponitur anno in aatumnum vergente: * , 0ovrto\

ib. C. 74 :

. Prenuntia afflgitur solis defectio tanta ut profande tenebrae omnia tegerent et etellae ia caelo lucentea apparerenl :*0 . " , etc, ut 9 9 Bupra. Tempos quod assignatur sub boram tertlam dieieext, '

IV. Eet ergo mortaue Joannee Ducas anno Christi 1255, in flne Octobrie, et Theodoroe Lascaria ejoa fllioe anno 1259, mense Augnsto. Qac noU temporia recte convenit eum ea quam exprimit 199 Pacbymeres Bcribene Theodoram imperatoremvi , tenebrae magie tam otim morte commutaese anno ad autumnum qnam lacem offundit, et dum terminoe neqne ini- Inolinante. tiorum ncque finiom praaoribit narratio, tam Bed de eclipei BO H B, et tanta quanla a Pacby-

1161

1162 mere deecribftur vel eo anno vel in morte Tbeo- colipei eermonem inferat, nihil de initio imperii dori vel in utumno facta, auctor aliua nullua eignifieana, juetam certe non aliud attendentibua meminit, etfieri ullam potuiaseleges aatronoroic erroria cauaam dedit. At si quis retc attente conainoo permittunt. Novilonia enim anni 1259 aut deraveritet cum historia illius temporis contulerit, eclyptica nulla fuere, aut non Gonatantinopoli ac in iis tenebris lucem inveniet Sic autcm eam exlocia vioinie, et auctorea chronologi et annalium plico. acriptores, qui eolie edipsim pene totalem refeTbeodoros vivendi finem fecit anno Christi 1259, runt ad annum Chriati 1259 in morto Tbcodori, mense Augusto. Historiae totiua baso fides esi, de non tabulas aatromicaa, sed auclorern Pacbyme- qua dubitare non licel. Pacbymeres idaaaerit, cum rem aequunlur. Ita enim Odoricue Raynaldua ad ait faclura vergente autumnum anno, nempe annum Ghriati 1259, narrata Theodori morte in iDtersolatitiumaestivumetiEquinoctium autumnale. menae Auguato, ait paragrapho 54 ; Sexta ab ejusTheodorua initium regnandi fecit annoChriati 1255, obitu dis tradit Pachymeres insignem solis defecliopatre mortuo aub finem Octobria, noo declarato nem fuisse, adeo ut unius horx spatio denstisimx Olio succesaore, qui ideo tardiue electua, elevatua horrerent tenebrx stellxque in ccelo apparerent. Ita unctus et coronatua est, tum propter in clypeo, Uenricua Spondanaa ad eumdem annum;ita al:i, JJ dtveraa populi atudia, tum ob Manuelia patiarchaa quihujusdetectionia raeminere, Pachymeria aucto- paulo ante raortui dasidarium. Nicephori in ejos ritate ae tectoe putant eine alio examine, et er- locum electi modestiam in recusanda dignitate, ao rant, et alios in errorem inducunt. Areenii tandem vocati ad ungendum et coronanAcotior aliisSetbua Glovisiua in Gbron. an 1255 dua\ imperatorem longiorem moram,qusa omnia Pacbymeria fragmenta erroris argait, qaod cam fuse deacribunt Nicepborus Gregoras initio 1. , et solis eclipeim in obito Theodori indicaverint, quo Georgiua Acropolita c. 53. Theodorua stalim initio regni iofestis beliis contra Bulgaroa et Thessaloe anno et aequentiboa nolla talis inveniatur, et eam putat accidiaae in morte Joannia Ducas, post ejua usque ad vitae exitum infelicil^r occupatus eet : difflciilimia negotiis, iraplicatua, euapicionibua et obitum die 6, 30 Decembria. Sic Calviaiua, ex parte quidem vere, ut ab au- humore melaocbolicoad qusedatn sua majestate inotore in rebna aalronomicia bene veraato, aed ex dignaeiiam adversae aulicos dignitate et fidcerga parte contra histori veritatem manifeate pugonn- cum praestantes perpetran.la adductus, vixit miaetia. Gertum enim eet jam paulo ante prolatum Pa- rabiliter. Tbeodorus longa tandem macie confechymerem loqui da obitu Theodori in menae A u - ctus, toto corpore cxsangui, fruetra tentatia omnigU9to, anno, ut ipae ait, ad autumnum iaclinante; bus bumania remediie, exira regiaai, in gravi luctu quo non quadrat mora Joannia, qu in 30 Octo- poBoitentiffi et habitu religioso, dolene quod Gbribrie incurrit, ut etiam paulo euperius docuimus. atum deaeruiaaet, regno aimul et vita privatur in Deinde quid apectaret ad morlem Theodori, quam ffitatiaflore,anuo tantura aexto aupra tricesimum, describit aperte Pacbymeree, narratio lam accu- imperii quarto. Tbeodoras, vebementer anxiua de rata eclipais eolia fact in morte patria quatoor fide et amicitia Micbaelia Palaeologi, filiolo ad imfere anie aonoa,nulla alia patria mentione babita perii gobernacula inepto, aub bominia obacuri et aut id exigente cauaa rationabili ? Quomodo deni- aub patriarcbee tutela, ad invidiam digaitatia, qua queeclipsia, qu contigit 30 die Dccembris, dici brevi dejectua eat, relicto, teatamcntum condidit poteatacoidieee eexto die poat mortem Joannia, in gratiam tutorie illiua Muzalonia, quem Romanarum rerum dominum constituebat, quoad filiue ad qui vit diem extremum babuit 30 Octobrie ? perfectam veniaaet aetatem, cum gravissima proceUaec igitur Galviaii animadveraio non tollit aut rum offenaione, quam aecuta eat imperii perturm i n u i t qua38tioni8 difficultatem, sed auget potiua batio et in Miobaelia familiam traneito crudelieet ita implicat ut inaolubilem facere videatur. sima. Fuii hic miaerrimua Theodori regni ei vit 8ic igitur Pacbymerem ratelligendum arbitror, 4UD eluctuoaa mortia conditio, quam breviua o i revera mortem Tbeodori describat, factamque j ^ Nicepborua, fuatus Acropolita deacribit, qui cum vere asserat inclinante ad autumnum anno, imperii logothela exiateret, frequene imperatori eclipaim aolia designet non qua in obitu ejuadem rationa officii aderat, et quae praaaena fieri videbat Tbeodori [P. 494] facta sit (id enim textua DOQ magna flde et diligeotia narrat. d i c i t ; et inepta ea eaaet ad prsaigniflcationem, de VI. Heo igitur voluit inainuare Pachymere8,cum q u a in eo meotio eat), eed que initio imperii ejuadero Tbeodori, quaai prsouLtia brevla et infelicia acripeit infelicie regni et luctuoai obitua Tbeodori ejua regni, quod oon multo plus triennio atelit, et praenuntiam exatitiBaedefectionemaolishorribilem, i n continuia 7 0 1 belli motibus et morbi mole- qua? aub initiom regni cjua facta eet, 7 0 9 bora stlsaimi aape repetitia gravieeimia tentationibus tertia poat meridiem, sexto die, videlicet poatejua actum cum vita finitum est annostatia 36 nondum coronationem et unctionem aolemnem. complelo. Etenim, ai conjecturae non improbabili locus daQuaetaraen cumnon satia dietinguatPachymeres, tur, videtur facta coronatio Tbeodori ipaa aolemni e t statim post descriptam mortem Tbeodori deilla feativitate Nativitatia Cbrieti Domini, pive ut ex
8 t a t u s 8 e (

CHBONOLOGICUS.

PATXOL. GR. GXLIII.

37

1163

1164 luce diei celeberriniaa aditue ad imperium olarior A. eitia, oum hac iaacriptiona : Inter edipset exorior. Sed jam tempue eat demooetraodi poeitia ex exeiatcret, siveutinde feliciUtis augurium Bumerct imperator, quodregnandi principium duceret arte astronomica oaloulia quam apte ad id qnod ab eo tempore quo Gbriatua iaitium vivendi fecia- iodicavimus tempua aeeidat istud indicatom a set ; quo sane modo et ratione gentes et Ecclesi Pacbymere deliqoium solare. uobilissimae anoi exordium a Ghriati Natalibua au- VIII. Epilogismus defeciioni solis quse contigii anno Christi 1255, 20 DecembrU, juxia tabttks apicantur. Rudolphinas subsidiarias Kepltri ad meridionim Ulut ait de ipaa menie imperatoris, certe ejua Nicamum in Bithynia revocatat. consilia mediocriter turbare viaa eat defectio Novilunium medium. solistam ineolene, tam oito postejue coronationem D. H. Decembria 39 15 18 15 facta. Viaaest eaim juxtatabulaeaatronomicas die Tempus proxim apogaeitatie . 30 Decembris. Visa aareno CCBIO, prout innuitur ex Juaii 43 14 58 2 6 13 97 41 notata ab biatorico apparitione atellarum.Visa bora interyallum a noTilunio medio 165 S. G. post meridiem tertia,[P. 495] aote solia occasum motus intervallo reepondene 5 13 0 32 2 29 50 1 7 fere integra luce deficiente, atellis in caalo velut ia tolleodue a loco apogaai eolia rimus locua solie 9 16 49 4 5 prorundanoctetotocrepusculitempore in deasis g fpl^g^pri^a^distautia lamiiiarium eole longiue progreeso 0 terrsa tenebrie appareotibus.Visa insuper eet sexta 32 2 0 Tempus proxim apogseitatk taos. die post imperatoris coronationcm, quo praecique D. H. tempore de eo cooaiHa et omina futuri eventua, a prima die Januarii, etc. 385 1 8 4 4 34 non sine multo in omaem partem aermone, agita- iotervalluiu a noviluaio medio motue intervallo reepondens S. G. baatur. addeadus 4 21 15 7 1 VII. Et hinc patel quaraobrem Pacbymeres eam locae apogsi ltms priuius locue luofla 9 II 17 eclipsim ut fuaestura imperii portentura in ipso tempus prosthaphserelicum addenduni noTiluoio medio, aditu, id eat sextadie pestTheodori coronationem, h o r 11. 41. 55. coasideraadam dederit, ut quaai ex funerea face Noviiunium verttm. D. H. praeeunte diuturoiimperii male ominoaa eiguiDecemhrie 30 3 0 41 flcatio caperetur; qualia auguratiooie et exemplum Correctio. S. G. ia vetuatioribuB biatoricis Pachymcree unum Becundus locue eolie 9 16 52 4 3 babuit, et reoeotiores quoqueidem videmus imita* eecunda dietaotia hiuainariam 31 lt tiooe celebraese, aaltem dumexofflcioreferuntjudi- luoa longiue progresaa 0 4 tertiue iocua solia 9 16 49 U cia vulgi horaioum talea lere praaBagitioaes ! 9 secundue locus lunas 9 17 24 1 proai, quoties ietius geaeris caeleetia portenta aub eecundum tempue prosthapheereH. ticum tolleDdam 1 3 50 principatum auspicia iocurruot. tertiue locus IUDCB 9 16 49 5 5 Ex boo eunt geocre quee apud Julium Capito- correotio tolht a novilunlo vero 3 5 6 1 sequatio vero temporie 7 52 lium ia Gordiaao tertio leguotur. Ubi enim hunc NovUunium verwn correctum, et perftcte xquatm. coepisse imperare retulit hiatortcus, etatlm adjuaD. H. git: Sed indicium non diu imperaturi Gordiani hoc Decembrie 40 1 48 fuit, quod eclipsis soli* facta est, ut mox crederetur, Teuipue ver synodi in meridiano tabolaruoi. neque sine luminibus accensis quidquam agi posset. D. H. Decembrie die 30 1 48 58postmerid. Ita ille, eolis defectionem iaoueoBqua? anno Cbri- ad oieridiaDum Nica3aom sti 237, 12 Aprilia, Rom viso hodieque ex tabulis 0 magie OrieDtalem 1 54 adde deprebeoditar. 8extue item Aurelius Victor aaao vera synodue NicaeeB 30 3 22 58 U. G. 1062, oam oarraseet paoem inter Augustos Decembrie die Oooetaotioum et Licinium factara, ascitie conLocus vers synodi, G. S. aortium imperii Caaarum oomiae utriuaque liberis 16 39 5 5 Grispo et Conatantino, filiia GonataQtini, et LiciGrad. ejue aeceneio recta oiaoo filio Licinii, adjuogit: Quod equidem viz 228 16 H. diuturnum neque his qui assumebantur felixNicceee fore,poet oieridiem 8 3 22 5 defectu solis fcedato iisdem mensibus die patefactum. G. 43 0 50 Contigit ea eclipaie anno veteriGbriali 317,20 Decem- quibue respoadet in aequatioDe iieque [P. 497] additis ad aecenbria. Ita etiacn ita veteri patrum nostrorum ejonem rectam modo poeitam pro loco veraB Bynodi.fitaeceumemoria obaervaat hietoricaj Gallic acriptoree eio recta puncti culmioaDtie G. aono Gbriati 1544, quo natua est Franciacua Seeclipticee eeu meridieei Nicae 338 59 cundus Valeaiua, quarto 708 poat ejus nativita- hujua aeoeneionie punctum cnlmiDaus sive meridie3 in ecli- S. G. tem die horribilem aolia eclipsim contigisae, eo4 ptica 7 15 5 11 demque aoao irealaa iaeigaea defectionea viaas, bujue poncti declinatio auetralis 53 8 26 i 11 eaque prodigia magnum dedieae astrologia judi- addita eh-vationi poli Nicfieee dat distantiam pancti culminanoandi et acribeadi argumeatum. Uade aatum 19 tie ecliptic a vertice 50 7 68 ejusdem principis eoiblcma, tribaa lilii floribue anguiue ecliptic et merid. dietaotia puncti culmioautis s. terra emergentibua aolc deauper et luna oppo29 25 41 ecliptic a vera eynodo
9 i

. OBSBRVATiONUM LIB. .

im

CHR0N0L0GICU8.

1166

puncto enlmioaate magie Orientali et in eemicirculo aecendente. Ideoqoe nooageaimaa gradue eclipticee, respecta ptmcti culminantis, pooitur ia Oriente* et eynodue in Occidentali quadrante ecliptica l O S fieri dicitor. Ex qaiba* fiont et eolvuotur triaogoli ZNG et ZNS. quibus G. ang. 90 ang. G 68 latueCZ 50 GS 50 NZ 45 NC 24 NS 74 SZ 79 ang, 0 0 7 0 19 0 25 41 34 0 11 0 37 0 18 0 dietantialunea a yertica S 46 37 0 angulue parallaticaa.

quious additie ad aaceaeioDem

dixi, additia propriia qu ad ipaum aingolariter pertinebunt. s. G. locae ver synodi 9 16 49 55 ejus aeceaeio recta 288 16 0 D. H. tempus ver synodi NicaB 30 3 22 58 in dato meridiano 30 1 22 58 G. raepoodent iQ quationc Grad. 20 44 30 288 G. 309 G. 6 18 41 60 75 16 0 0 30

rectam aynodo ver convenientem flt aeceneio recta puncti culmnnaotie eclipticae io dato meridiaoo S. 10

et punctam culminane 36 8 ejue puncti declinalio Australis 42 0 addita elevationi poli Nicae 26 0 unde nascuntur trea priorea parallazea in eyuodo vera dat dietantiam puocli C a ver. 8 0 Nice. angalQB ecllptic et meridiani 27 0 altitudinia 58 0 1 dietantia pnocti culminaDtie latitadinia 42 58 eclipticn a vera eyoodo 0 19 46 13 longitudinie 41 1 puncto culminante magie orientali quam eyoodo. Ideoqoe ut sapra, ayoodo occidentali parte ecliptic, et ia eemicircolo aeceodeaie puacto calmiaanie poeitie. Uade triaoguli ZNC et ZNS. lo quibua

ang. 90 0 0 aag. G 75 27 0 latue CZ 60 8 0 GS 19 46 13 8Z 66 44 0 diataotia loaa a vertice. NZ 57 40 0 CN 23 37 0 aog. S 66 1 0 parallactictu. primnm tempue parallaoticum adde ad veram gynodum S0 qoia fit ayoodue quadrante Occideotalt ecliptic fit a eyaodus miooi accurata D. Nicae 30 VOV Uode oaecantur trea prioree parallazee in eyoodo vera in dato meridiauo alUtudiaia 54 0 latitudinie 50 0 loogitudioiB 21 0 7

47 58 P . M .

I X . Huc naque ducta eclipaia borizonte N i caduca ioveoitur deflcieote calculo ea de cauaa,quod aol ei luna tempore viaa aynodi m i nos accurate, id eat paulo aote qniotam pomeridianam, aub borizontem jam deaceoderant, depressa etiam profuodiua luoa quam debuerat propter parallaxim altitudinia, qu in quadraate Occideotali ecliptica aidua dejicit, [P. 498] et tardius in Occideotem toto tempore parallactico appareoa reddit. Ho igltur de cauea ultra veram eynodum eclipaia obaervari potuit 7 0 6 N i C838B in Bitbynia, ubi Pachymerea aola ejua ioitia Q deacripait.Quamobrem ut integra habeatur, et perfectua ejua epilogiamue certia suia limitibua tam i a qaaatitate quam duratioae defiaiatar, mataadas esl secaadum legea artia loci meridianua et aaeamendua oooideatalior, in quo iota eclipaia eadem observari potuerit eodemque fluxu temporia quo Nica ejue initia aupra horizontem videbaotur. Sic enim fiet ut qualis etiam Nica383 partim viaa partim latena reipea exstiterit, ex obeerfatione alibi facta, ubi tota visa fuerlt, tam certo quam facile lotelligatur. Sumo igiturraeridiannm triginta gradibua, hoc eat doabue boria, Nicamo occideataliorem, in eodem taraen parallelo aen pari elevatiooe poli, ad eumque aocommodo quajam aupra de Nioano
C8500
u

[P. 499] primuro tempus parallacticam minue accuratum adde ad eram eynodum D. mens. Decembne 30
flt Byaodaa viea minua a o

fl. 1

45 22

35 58 . M.

curata io dato nieridiano Oecembrie 30 locue lunee in ayoodo vlea miouB aceurata dato meridiano fit ex parallaxi loogit. et motu Bolie reepondenie primo tempori parallactico additia ad locum eynodi 8. IOCDB verea eynodi 9 motus lunaB primo tempore parallactico locue lunee io eyaodoviea minue accurata primum tempue parallacticom habet injaequationelreBpondeotaa gradua

21 1 45 G. 16

0 49 35

49 22

55 49 44 35

17

12 45

'44

23 .!4'.

1167 quibus addilis ad aeceasioaem reclam puncti culmioaDtig eclipticffi in eynodo Tera flt avcensio recta ejuedem puncti culminantie eciipticee in eynodo viaa miDQ8 accurata

POSSINI 0B8HBVAT10NUM Lffi. III.

1168

arcue iater ceotra 42 3 1 comparandffi parallaxes latitudinee i n meridiaao dito p r i m a in aynodo vera 5 0

309

30

teounda in eynodo visa minue

accurata differentia 4 9 1

320 24 15 s. G. puoctum culminane ecli4 0 pticee 10 12 V09 declinatio atittralis 1 7 14 0 adde elevationem poli NiceeeB 41 26 0 dietantia puncti culminantie 0 58 40 a verlice angulue meridiaoi et ecli0 73 44 pticffi dietaotia puncti culminan0 24 51 16 tis a luna nnde trianguli ia eemicirculo ascendente et quadraoie occidentali ecliptic in eynodo viea minue accurata. 6. aog. 90 0 aog. G 73 44 latue CZ 58 40 CS 24 51 NZ 55 4 CN 23 42 SZ 68 1 1 ang. 0 0 0 0 0 0 0 dietantia lunae a verlice S 62 2 0 parallacticue.

motu decreaeeate tertia parallaxig latitudinie habetur per haoc analogiam ut primnni tempae parallaticam 45
ad haoc differeDtiam 1

85 0

ita eecundum tempae parallacticum 53

lOaddiflerentiam

prime et terlt parallaxis latitudini* i 1 0 hanc differentiam 1 10, quia motus flt decreec. tolle a prima parallaxi latitndinie 50 0 reetat tertia parailaxie latitudioie 48 50 ab bac terta parallaxi latitudinie 48 50 tolle veram latitudioem, miooB rem videlicet a majore 42 31 restat yiea latitudo 6 19 ex boreali facta australie propter exeeeaam terti panl laxie latitudinie eapra vieam latitudioem. VflO Quantilae eclipeie. ex summa eemidiametrortim 30 4 8 tolle vieaiu Iatitudinem 6 1 9 reetat quaotitae eclipsie 24 2 9 in ecrupulie 1469 qu83 multiplica per 6 babee 58814 (9 qu [P. 501] diviea per eemidiam. eolis 931 daot digitoB 9, et ex reeidno fiuot 36 quaDtitae ergo eet digiti 9, 36. Duralio eclipeie. Petitar ex ecrupulis medie darationie com moto horario IUD io incidentia et emereiooe eompositis. eumma eemidiaoaetrorum 30 48 184 arcue ioter ceotra 6 19 379 2227 3 3 4 7 7 2 0 2 differeotla 1469 3 1 ( 7 0 2 1 8 eumroa 6 5 1 4 7 4 2 0

ex quiboe tree poeterioree parallaxee gynodo Yisa miaue accurata in merid. dato. altitudinie 55 0
latitudioie 49 0

loogitudiois

24

media pare eomms 3 2 5 7 3 7 1 0 ecrupola roedi duratiooie 30 9 1809 comparaodffi parallaxee loogitudiois. ad incideotiem ad emeniooem pritua ia syaodo vera locue luDae una hora aote iocue IUD una horapdi 21 secuoda in Byoodo vi?a minus accurata 24 ieam eynodum accuratam. ayoodom aceoreUn. S. G. G. diffcreotia motu creeceute 3 9 16 44 52 17 47 52 ideo tolleoda est ba3c differeotia a prima aeceneio recta poDcti culmtparallaxi 21 Dantie eclipt 336 3 61 5 306 36 15 restaot 18 (punctom qoi eat motus luoce vieue reepondene (culmiDane 10 4 15 0 primo tempori parallaclico 11 4 4 4 0 45 35 (eclipticaa. V09 [. 50] per quem inveDitur tempue syoodi vie declioatio 9 4 9 0 accuratae per baoo analogiam. 19 16 0 auetralie. ut motiis lunae TIBUB 18 0 dietaotia puocti ad primum tempue parallacticum 45 35 culmioantiB ita prima parallaxie loDgitudinis 21 0 a vertice 51 1 5 0 ad eecuodum tempu parallacticum 60 42 0 53 10 angulup meridiaoi adde ergo pro conditiooe quadrantie 68 3 0 0 et eclipticffi occideotalie, quo flt eynodue, boc 76 14 0 diptaniia puncti tempoe prOBibapba3reticum 53 10 1 16 5 6 0 culin. a luna 8 17 30 8 D. H. puncto cnlmfnante magie orieotali qoam eyoodoa ad Teram syoodum 30 1 22 58 eemicirculo aeceodeole, et pynodo in quadrante octifit Tisa BjDodue accurata Dec. 30 2 16 8 deotali ecliptica. io meridiaDO dato poet meridiem. Latitudo lunee. V I I Uode triaogali. Locue lunse io eynodo vera io da*o S. G. meridiaoo 9 16 49 55 G. adde pro cooditiooe quadrautie 14 76 occideotalie ecliplicae verum rooaog. C 42 60 tum lunee respondentem secuodo latue CZ 5 0 17 tenipori parallactico CS 26 27 53 57 flt locue lunae io sycodo v\*n accurata NZ 17 16 22 59 ex boc tolle locum nodi corr. 22 NC 25 0 2 29 reatat verue moioe latitudinig 48 N8 22 16 20 oi demptus a eex eignle dat diviUam a proximo 1 43 $ lautudo borealis elve

1169 dietantia a Tertica SZ aogutas 8. parall. parallaz. longitud. [P, 502] (tertia parallax. loogitud. porterior tempore motu decreeceote inquadraole occidentali eclipticffi differeoiia (tolleoda ab horario (lunsa yero rettat horariae 13 apparens Unde trianguli. 66 67

CHR0N0L0GICU8. 9 50 21

1170

24

19 19

71S X . Ex epilogtsmo bujus eolipsistam accurate et per eingula quasi momenta examinata?, maaifestum eat eam ipsam ease quum Pachymeres deaignavit, et j a m palere omnea illas circumatantiaa, quce tn ejus deacriptione obacurae adeo et incomprehenaibilea videbantur. In primia enim certum eet eam factam anno Cbriati 1255, roensia Decembria die 30, proindeque noo pertinere ad Tbeodori Laacaria obitum, qui menae Augueto circa automnum anno G b r i ati 1259 contigit, aed ad ejua aolemnem inaugura. tionem aut coronatioaem, q u facta eat eub finem anni 1255.

24

57 38

Facta eat Niceaa i a Bitbynia circa horam a me Q g ridie tertiam, et apparenaejua initium non duabus integria minutia horam tertiam praatergreaeum est. Facta eat aub Gnem diei aext poat coronationem Tbeodori. E x conjectura enim probabili 60 71 SZ dieUntia lun a Teriice aupra a nobie expoaita Tbeodorua eat corooatue 44 49 aagalaa S parall. 36 parallax. longitod. imperator ipao die natali Christi Domini, ut ex (tertia parall. longitud. gemina celebritate dies magia eolemnia ageretur ; (prior lempore, molu et poat diea aex menais Decembria 30 faota eclipsie 24 19 (creacente In qoadrante (occidentali ecliptice, idcirco dicitur ab biatorico de aexta oontigisee: 1 1 41 differentia neque enim aliue apparet diee, qui aextus baberi (tolleoda ab horario 57 27 ( I Q D S vero possit vel meneia vel hebdomadaa, quandoquidem 17 16 reatat horariue lanae apparene facta eat eolipaia die quinto hebdomadsa, eo anno analogia V I onalogia oyclo aolia 4, liltera Dominicali G. Adde quod P a ut 17. 16. ad 3600 at 24, 58. ad 3600 ita ecrupula mediae dura- cbymerea diem Veneria non , eed ita acrtipula mediae durationia 30. 9 tioDie . appellare aolitua est. ad 6286 1 44 46 ad 445! 1 14 U . tempue emeraioDis tempui incidenti Tenebraa aotem ita profundae ut aaaobacuritate Tota doratio eclipeis omnia tegerent et stellaa in CCBIO conspiouas redH. 2* 58. 57. derent, feoit noa tam magaitudo eclipaia, q u in meridiano NiceBno in meridiano dato doabue borie aote Nicae- duabue horieredditie digitoe decem non attigit, quam tempua eerum Dom Tiaa syoodue accu- mediam die 30, hora quo facta eat, nempe circa aolia occaaum: acce16 8 rata eclipais vis dente enim ad diurnaa lucia imminutionem sole ad mediom. Decembria die 30, bora horizontem appropioquante, defectu luminia eolabora 3 1 57 iDitiam 2 16 8 ria et luna) interpoaitione, circa aolia ocoaaam, et tolle pro incidenUa 1 14 1 1 toto tompore conaueti orepuaculi, viaa eat etiam fioia bora 6 0 54 initiamdie30,bora 1 1 57 profunda nox [P. 504] advenieae etobacuritaa o m adde pro emernia tegere cum clara stellarum maoifeatatione, sione 1 44 46 pot meridiem. flois die 30, bora 4 0 54 quod ipsum Pachymeriua innuit cum ait aolem poat meridiem. circa horam tertianr diei sextaa per boram obaou[ 503 Typut eclip$eo* Septentrio ratum. Unde vulgo existimatum eet eclipsim per boram duntaxat duraaee, quia per horam Nicaeae visa eet, incboata ciroa tertiam, et sole occidente paolo ante quartam i n horizonte Nicffino, ubi m i nimua arcue diuraue aon multum excedit boras octo circa eolatitiuna brumale, poli altitudine eupra horizontem graduum quadraginta unius cum dimidio, eadem prope oum Romana.
v

aag. G latus CZ CS NZ NC NS

G. 68 51 46 46 16 63

1 5 56 31 23 19

Meridiea emeraio BD 1 44 46 incidentia BC 1 4 11 Probatio per quadrata. radix qaadratom A G aumma semidd. 30 48 1848 3415104 AB arcue inter ceotra 6 19 349 143641 toile miooe quadratum a majori reetat 1809 3271463 cnjne radix eet 30. 9 idem aupra probatum per loguriihmos io doralioue.

Et quamvie alio lueridiano quam N i c s n o UBUB sim ad magis integram et exactam eclipais inveetigationem, calculua tamen eodem prope redit; neo descrimen i l l u m notabile invebit levia aliqua mutatio latitudinia l u o , ut neque parallaxia aut refractioniB in dietantia ab horizonte. Quare satis convenit reductio, quam adhibui dati nieridiani

1167 quibus additis ad aeceneiooem rectam puocti culminantis ecliptic ixx eynodo vera fit aecensio recta ejuedem puncti calmioaotie eclipticse io eynodo viea miDU8 accurata

. POSSINI OBSBRVATIONUM IJB. IIL

1168

areue ioter centra 42 3 1 comparaodee parallaxee latitudinee in meridiaao dito prima in eynodo vera 5 0 eecunda iu eynodo viaa minue 0 30 309 accurata 49 differentia 1 motn decreecente tertia parallazie latitudinie habe320 24 15 tur per haoc analogiam ot pris. G. mnm tempas parallaticum 45 85 puoctam culminaos ecliad hanc differentiam 1 0 4 0 10 12 pticffi ita eecundum tempue parallacti17 14 0 9 0 declinatio auetralie cum 53 lOtddifferen41 26 0 adde elevationem poli Nicaeffi tiam dietantia pancti culminantis primn et terli parallaxie lali0 58 40 a verlice tudini* 1 1 0 angulue meridiaoi et eclihanc differentiam 1 10, quia mo0 73 44 ptica3 tue fit decreec. toUe a prima dietantia puncti culminanparallaxi latitudinis 50 0 0 24 51 16 tis a luna restat tertia parallaxie latitndioie 48 50 unde triaoguli in eemicirculo aecendente et quadrante ab hac terta parallaxi latitudinie 48 50 occideotali ecliptic in aynodo viea minua accurata. tolle veram latitudinem, mino rem videiicet a majore 42 31 reetat viea latitudo 6 19 ex boreali facta auetralli propter exeeaaam terlie panlaog. 90 0 0 laxie latitudinie sopra vieam latitudinem. aog. C 73 44 0 latue CZ 58 40 0 VftO Qoantitae eclipeie. CS 24 51 0 ex Bumma eemidiametrorum 30 4 8 NZ 55 4 0 tolle vieaiu IatitudiDem 6 1 9 CN 23 42 0 reetat quantitai ecUpsia 24 2 9 SZ 68 1 1 0 dietantia lonae in ecrupulie 1469 a verlice quffi mulliplica per 6 aog. S 62 2 0 parallacticae. habes 58814 (9 quee [P. 501] divisa per eemiex quibus tree posterioree parallaxee io eynodo yiea diam. eolie 931 nainus accurata in merid. dato. daot digitoe 9, et ex reeidno altitudinie 55 0 fiuot 36 latitudioie 49 0 quaotitae ergo eat digiti 9, 36. loDgitudioie 24 0 Ooratio eclipsie. Petitur ex ecrupulie mediee dorationis com motu horario luoae io incldentia et emereione compoeitis. flumma semidiametrorum 30 48 1843 arcue ioter centra 6 19 37J Bomma differentia 2227 8 3 4 7 7 2 0 2 1469 3 1 6 7 0 2 ( 8 amroa 6 5 1 4 7 4 2 1

media pan summa 3 2 5 7 3 7 1 0 ecrupula medie dnrationis 90 9 1809 ad incidentiam ad emersionem comparandffi parallaxee longitudinis. locue 1OD83 uDa hora aote locus luoa? uoa honpoit priiua in eynodo Tera 21 vieam eynodam accuratam. tyoodom accoraUm. eecuoda io synodo vi?a minus accurata 24 G. S. G. differeotia motu creeceute 9 16 44 52 17 47 52 ideo tolleoda eat broc differentia a prima asceneio recta puocti culmiparallaxi 21 336 3 61 5 Dantie eclipt. 306 36 15 restaot 18 (punctum qai eet motus lunre ieue reepoadene 11 4 4 4 0 (culmiDane 10 4 15 0 primo temnori parallactico 45 35 (ecliptic. V09 |P. 5C0J per quem inveDitnr tempus eynodi vie declinatio 9 4 9 0 19 16 0 accuratae per hanc analogiam. auetralie. ut motne lUOfiB VIPUB 18 0 dietaotia puncti ad primum tempus parallacticum 45 35 culmioantie ita prima parallaxis loDgitudinie 21 0 51 1 5 0 a vertice 60 42 0 ad secuodum tempus parallacticum 53 10 aoguluFmeridiani adde ergo pro cooditione quadrantie 68 30 6 et eclipticffi 76 14 0 occideotaliB, in quo flt ByoodD8, hoc diptantia puncti tempue proethapbflereticum 53 10 1 16 5 6 culin. a luna 8 17 30 8 D. B. puDcto culmiaaDte magie orientali qoam eyoodoio ed Teram synodum 30 1 22 58 eemicirculo ascendente, et eynodo ia quadrante oifit viea eyooduB accurata Dec. 30 2 16 8 dentali eclipticiP. io meridiano dato poet meridiem. Latitudo IUDAB. V I I Unde triaogoli. Locue lunffi in eyoodo vera in daao S. G. t meridiano 9 16 49 55 G. adde pro conditione quadraDtis 1 4 76 aog. C occidentalie eclipticffi verum mo42 60 latue CZ ium lunae reepondentem eecuodo 5 0 17 CS tempori parallactico 26 27 53 57 NZ flt IOCQB lunae in eycodo vifa accurata 17 16 22 5 9 22 NC ex hoc tolle locum oodi corr. 25 0 2 29 48 NS restat Terue motoe latitudinie 22 16 20 " oi demptue a sex aignie dat di1 mtiam a proximo 7 43

Tera latltudo borealie eive


diitantia a yertice aogulae 8. parall. parallax. loogilud. [P, 502] (tertia parallax.
loDgitud.

CHRONOLOGICUS. SZ
66

1170

67

9 50 21

porterior tempore motu decreeceote in quadraote occidentali eclipticffl differeolia tolleoda ab horario (IQDSB vero reetat horarioe lonee apparens Unde trianguli. 1

24

19 19

713 X . Ex epilogtsmo bujus eolipsie tam accurate et per singula quaei momenta examinatae, maoifestum est eam ipaam eeee quam Pachymerea designavit, et j a m palere omnes illas circumstantias, q u in ejus deacriptione obscuraa adeo et incompreheneibiles videbantur. I Q primia enim certum est eam factam anno Gbristi 1255, mensia Decembris die 30, proindeque noo pertinere ad Theodori Lascarie obitum, qui menae Augusto oirca autumnum anno G b r i ati 1259 contigit, eed ad ejus solemnem inaugura. tionem aut coronationem, qua3 facta est eub finem anni1255.

24

57 38

Q 0 0 0 Facta est Nicaae Bitbynia circa boram a m e " Q g ridie tertiam, et appareneejus initium non duabus integrip minutis boram tertiam praBtergreseum est. Facta est eub Gnem diei sext post coronationem Theodori. E x conjectura enim probabili 60 71 SZ diataotia lunee a Teriice 0 eupra a nobis expoeita Tbeodorus eet coronatus 44 49 aogalD S parall. 36 parallaz. longitod. 0 imperator ipso die natali Gbristi Domini, ut ex (teriia parall. longitad. gemina celebritate dies magie eolemnis ageretur ; fprior tempore, mota 24 19 (creeceote iaqaadrante et post dies eex mensia Decembris 30 faola eclipsia (occideotaU ecliptics, idcirco dicitur ab historico de sexta coQtigiaae: 11 41 differentia neque enim aliua apparet dies, qui eextus baberi (tollenda ab horario 57 27 (lanffi yero possit vel menais vel bebdomadaa, quandoquidem 17 16 restat horarias lunffi apparene facta e s t e c l i p B i e die quinto h e b d o m a d , eo a n n o analogia V I onalogia ot 17. 16. ad 3600 ot 24, 58. ad 3600 oyclo solia 4, littera Dominicali G. Adde quod Paita ecrupula mediae duraita scrapula media3 dorachymerea diem Veneris , sed tionie 30. 9 tionis . appellare eolitua est. ad 6286 1 44 46 ad 4451 1 14 U . tempue emersionie tempus incidentiaB C Tenebrae aotem ita proftiDdae ut auaobacuritate Tota doratio eclipeis omnia tegerent et etellaa i n coelo conspiouaa redH. 2 58. 57. derent, feoit non tam magoitudo eclipeia, quaa io meridianoNicsno in meridiano dato duabus horie aote Nic- duabus horiereddilis digitoa decem non attigit, quam tempua eerum nnm yiea syoodue acco- mediam die 30, hora quo faota eet, nempe oirca BOUB occaaum: acce16 8 rata eive eclipeia dente enim ad diurnaa lucis imminutionem aole ad mediam. Decembria die 30, hora horizontem appropinquante, defectu luminia eolabora 3 1 57 2 16 8 initiam ris et lunaa interpoaitione, circa aolia occasum, et tolle pro incideaUa 1 14 11 toto tempore conaueti crepuaculi, viea est etiam flaie bora 6 0 54 initiom die 30,hora 1 1 57 profunda nox [P. 504] adveniese etobscuritae o m adde pro eroereione 1 44 46 nia tegere cum clara etellarum manifestatione, poet maridiem. flois die 30, bora 4 0 54 quod ipaum Pacbymeriue ionuit cum ait aolem poat meridiem. circa horam tertianr diei sexta per horam obscu[P 5031 Typu$ eclipseo* Septentrio ratum. aug. G latue CZ CS NZ NG NS 68 51 46 46 16 63 30 15 56 31 23 19
0

G.

Meridies emeraio BD 1 44 46 incidentia BC 1 4 11 Probatio per quadrata. radix qaadratum 30 48 1848 3415404 AG eumma aemidd. 6 19 349 143641 AB arcan inter ceatra tolle minue quadratam 1809 3271463 a majori restat cajne radix est 30. 9 idem snpra probatum per logarilbmos in doratioue.

Unde vulgo exietimatum est eclipsim per boram duntaxat duraese, quia noDDisi per horam Nicaeae viaa est, inchoata circa tertiam, et sole occidente paulo ante quartam in horizonte Niceno, ubi m i nimua arcua diurnue non multum excedit boraa ooto ciroa solstitiunQ brumale, poli altitudine eup r a borizontem graduum quadragiota uniue cum dimidio, eadem prope oum Romana.
f

E t quamvis alio lueridiano quam Niceno uaua eim ad magia integram et exactam eclipaia investigationem, calculue tamen eodem prope redit; neo de8crimen i l l u m notabile invehit levis aliqua mutatio latitudinis lunffl, ut neque parallaxia aut refractioniB in dietantia ab horizonte. Quare satia oonvenit reductio, quam adhibui dati nieridiani

1171

. POSBINI OBSBRVATIONUM LIB. .

1172

ad Nicaenum, ut intelligatur qualis tota Nicaeaa A. minime fortunatum portendiaae, cum dixit. , l partim visa partim latens exatiterit . *HXioc , etc. 714 X I . Ceeterum ut nihil merito desideretur ad perfectam eorum quae ad hanc eclipsim pertinent intelligentiam, reatat demonetrandum nullum alium solis defeclum circa obitum Theodori contigisae, cui Pacbymeria descriptio convenire poesit. Et hoc qtiidem eic demonstralur. XII. qua daorum auctorom, qnorum eclipses exposui, de earum signifioatione eententia, [P. 505] ad calcem diBBertationie. in qaa bactenus bi8toricum et astronum agere me oportuit, qusso ut mibi lioeat taQtisper agere theologum, et circi Bignificationea defoctioaum utriusque luminaris deflnire breviter, at solide, quid Cbriatianua homo debeat aut possitvel aentire legitime vel in usum adbibere aine vitio timiditatis aut aine aoxa euperstitionie, quorum alterum humanae fortitodini, alteram Gbrisiiana) religioni repugnat.

Gertum eat ex legibus astronomicis anno Gbristi 1259, quo Tbeodorua diem clausit, extremum mense Augueto novilunium tam medium quam verum contigiase nocte media inter decimum nonura et viceeimumdiemejuademmenaia; etquamvis interdiu exatitiaaet, ecliptioum tamennon iuiaaet, quiameUnum igitur hoc pronuntio, eclipeea eolis ei ludius motus latitudinia lunse sign. 3 G. 1/, 36, 51, na3 eaae defectus naturales, vel tominia in ipsa longisaime terminoe eclipticoa prsetergreditur. ** luna in umbram terrae incurrenle, vel radiornm Gonstat quoque juxta easdem Ieges aliud novi- eolie in terra, lana se inter atrumque iojiciente. lunium eclipticum eodem anno ante mensem A u - Tam naturales autemet ordinat sunt coDjonctioguatum etTbeodori mortem nullum exatitiaae prae- nee et oppoeitiones ecliptice.quam eunt ipsimotus terquam in mense Aprili die 23, medio motu l a - luminarium et syzygiaa n o o ecliptiea, qiiam sunt titudinie lun S. 0. G. 15, 4, 22, intra terminos dies et noctes, quam solatitia et aaqoinootia, qoam possibiles. Quod etiam quia Nicaeaa paulo ante mensee et anni: pendent enim bec omnia simili mediam noctem celebratum est, solis defectum tnodo a prima lege et ordloatione oonditoria qoam visibilem non exbibuit. Quamobrem nullus eo coalia et aideriboa prffiecripait ab initio molitor anno soiis defectua aptusfuit ad eignificandam ant Deua, quam legem oonatantem et inviolatam rea nuntiandam Tbeodori mortem : multo minus, ei creat cooaervant; qu oauaa eet oor eclipees quis contigerit annia auperioribuB, nim is duntaxat pradicanturinfaillibiliter a peritis cum circumqui in aditu ejua imperii a Pacbymere aseumptue atantiie magnitudraia et durationia, habita exaet tam horrendue deaignatua eet, qui et a nobis ctiaeima rationo temporum et locorum, in quibos illaa contingunt. Acoedit qood nomeroa eclipeiam hic auia oertis cbaracteribus ineignilas etad Qnem C magnue eit et occursus frequens : qaatuor, interanni post Gbriatum 1255 poeitue. dum et plures par singuloa annoa fiunt, et jam & Ad cujue chronologiffl confirmationem tuto re- mundi exordio plus quam vieeeies mille numerari ferri poseunt ali du apud Nicephorum Grego- posaunt. ram 1. . . ultimo observat eclipeea ctrca Eadem porro Providentia, qae fecit in moado mortem Andronici seniorie, altera lunse eoipao duo ha3C luminaria magna, Inminare majta, tti die qoo eum mori eontigit, 12 Februarii anno Gbrieti 1332, altera eolis, q u tot dieboe moriem praeesset diei, et luminare minus, ut pr&euei vodi\ Imperatoris preceseit, quot ipee annie in vivie ut lucerent super ierram et dividerenl lucem tenebris (Gen. i), eadem pariter aaa bonitate et Mfuerat. , ^, , ' piontia motue eoram et conversionee ordiaavitad Diee agnoacendi felicem mundi gubernationem, ad electoram sasunt 74: totidem enim Andronicue annoe vixit, lotem et enam gloriam ; nec dubium qoia ipu> qui 50 fere rognavit.Septuaginta autem et quatuor conjunctionee et oppositionee, solis et 1OD detedies inter illas eolipses interceeserunt: nam eolis ctua et illuminationea,coneUtuerit in nomero,ponquidem facta aet 30 die Novembrie anno Ghristi dere et meneura, quam eciebat et volebai humano 1331 in novilunio, quod tunc exatitit, lun vero D generi ad salutem et feltoitatem profuturam. XIII. Ex hoc uno pronuntiato tollitnr adminin plenilunio, quod contigit anno sequente 12 Februarii. Et ita eas tabal nostr&e repraasentaat. bilitaa et vnlgi quidam stapor, qai eclipses coneeEt Galviaius in Ghronologia anno Chrieti 1331 et quitor : oritor enim ex ignorantia com quadam raritate apud eoa qui nec earum caosu 1332 priorem observat 30 Novembris die feato novitate S. Andraai, et post diea 74 secutam ait Andronici intelligunt nec eaa aaBpiaa obeervarunt, oam conraortem die 12 Februarii, nulla meotione eclipsis tra aapientea et docti eaa auis temporibua aecan luna habita, cum tamen Nicepborum auctorem exspectent, et occasione tn commodom conyem landet, qui utriasque diaertememinitet utramque effecto bene ulantur, et perniciem, ei qua crediponil inter aigna mortem imperatoria divinitue tur imminere, totam io bosta* darivent. pronnntiaDtia, cnm ait, itpoeIta olim Sulpitiua Gallue, at referunt Livias, quo flimiliter modo Pacbymerea voluit I. xuv. et Plut. ia Paulo JEmilw, de ineigni defecdefeotom aolis a ae deacriptum, et a nobia affixom tiono lun.-p, quam praividerat 4 in fxercita IQ aditu impcrii Theodoii, 715 brcve illud et Romaao, in quo trihunue aub imperatore JEmi&o
y

1173

CHRONOLQGICUS.

1174

Paalo militabat, eonoione habita anoa ad pugnam A. pernioiem creavit, ut Plutarchue narrat in ejne V i inatruxit docuitque oauaas eclipaium et certos ta el Thuc. 1. vn. eventus euia temporibua necessarios, tam felici Felicias Agatbocles et acutius, dum claseventu ut ab eis abstulerit vanum illum timorem sem in Africam trajiceret et horrenda solis defecqui ex rei novitate et inaoleatia oriri solet ignoran- tio intercederet, auia metu dejectis, nil timendum tibue, et eum pugnandi ardorem edoctie et vin~ a prodigio profeaaua est iis qui jam in curau escendi cupidia injaoit, ex quo plena victoria Roma- sent: si deliquium aotequam portu aolviaaent connia evenit, cum contra ia caetris Macedonum no- tigisset, timendum forte videri, eed euntiboe et vitas et ignorantia fecerit rea ut ea prodigii inatar praBlcrea minus forLuaatia Siculia nibil adversi mehaberetar, et eolipaia visa existimata ait preoun- tuendum ; iis autem ad quoa ibatur, et florentibua tia fugffl et defectionia Peraei, quara Maoedoni Gartbaginieneibus fortun mutatiooem, ai qua ex claaes eet consecuta. talibua aignia portendebatur, eaae pertimeecenIta oujwr Gbriatopborus Coiumbua anno Ghri- dam. Non nooent eclipaee, nisi quod noceant opinanati 1403, cam alimentorutn inopia laboraret, aec poaeet a Jamaioenaibua, apud qaos claaeis Hiapana, tibua; nihil ex se mali fuadunt eol et luna magis cui praerat, appulerat, vi et precibua auxilium i j in opposilioaibus et synodis quam extra illaa. Condita aunt baac aidera a bono Domino et parente impetrare, uaua eat aoientia proximaa eclipsia, et barbaria ejue igaaris peatem impendentem, niai universi clemenliaaimo; gubernantur manu aapienopem ferrent, minatua diem et horam defecUoois tiesima ad flliorum commodaet salutem. Defectiolune edixit, qao illi prodigio perculsi et gravius nea quando contingunt, naturalee auntet innoxia*. aliquid meiuentaa ad Golumbum quaai sua inbuma- Non peetes gcnerant, non bella cient, non mortee nitate offenaura copioso inatrucli commeatn aup- principum annuntiant, non temporura calamitatee plicea venerunt, et veniam faciliusquam aperabant aut regnorum converaiones minantur. Ab ipso mundi exordio eclipsoa, ut modo ftunt, eua liberaliiate impetrarunt. [P. 506.] Ita Glandius imperator, ut habet Dio, eademque lege et ordine et nuroero fiebant; et ei 1. vi, eum vereretur ne solie defectio futura die Keplero credttur, sol ipse fona lucia ct bonorum natali aano imperii quinto tamultum Romee pare- omnium, mundi oculua beneficus, conditua eat in ret ex ignorantiaet novitate juncta vano timori et eclipsi eubjecta luna in primo gradu Gancri, in opinioni vulgi, quod ea aigna eesent principibas ativo eolstitio multia AfricsB regionibus solia aapeiafaosta, publioo edicto notum voluit ante aliquot ctum impediente :quia ita eentieDS credat eclipsea dies deliquium illud futurum, insuper et oauaae noxias, et aolem ipsum in tanta aui et muadi infeliejua, quantitatem el durationem expoauit tam di- citate ab optimo parente Deo creatum? etincte et intelligibiliter, ut eo viao nemo timeret XV. Certe anle bella et peatee fiebant eclipaea, aut minaretur, omnes imperatoria aapientiam ve- aDteregeenatoe,ante provinoiarum et regnorum dinerarentur. vieionem in illa antedilavianorum longaBvitate, paXIV. Tollitur preterea inanis illa opinio, quod ce et sanitate tam diuturna eclipees fiebant, et tunc eolipsea orbi noceaut, quod clades, peBtea et bella erant innocentes. Unde et quando noxi esee coaregnia importent, qood vaatitatem et eubvereiones perunt ? unde malignos influxua, quos postea tam imperiorum ac religionia vel efficiant vel praenun- frequentes afflarunt, accepere? Priraa omnium, qu in Grasca biatoria deacribitieot. Damnum enim qaodcaaque creat eclipsia In modica jactnra lucia et benefici influxua non tur eclip9ia solie, narrata ab Herodot. ). I, Medoa admotnm dioiuroa conaiatit. Plua eape uoica nox et Lydoa pugnantes inyenit et oonciliavit. Alexanaot diee pluviua mando lucia amic et benigna- dro faustiaeima fuiteclipeis lunaa, quee ante postrerum influentiarnm eripit quam eclipaes decem, et mam ejua de Dario victoriam contigit. Profuit Caeaapienter viaua est agere Pericles, referente Plu- sari aolia illa quae in Iranaitu Rubiconia, alea de tarcbo in ejna vita, qui oavia imperatoria* guber- imperio retinendo jacta, facta eat, [P 507] de qua oatorem eclipei aolia territam, in medio victorire D Dio 1. , Profuit et illa quaa Pharsalicam pugnam cursu moraa trahentem, cblamyde involvit, et in- pr83cea9it; qua3 si Pompeio funesta dicitur,curnoo terrogavit an quidex eo velamine eantiret incom- aeque Caesari fortunata diconda eat ? modi, eoque negante ullum se aensieae, docuit Non occidit Auguetum eclipaia Junae, quaa quanullum majuaaaole per lunam iaterpoaitamvelato dragintapost ejua mortem diebue viea est; imo ejue timendum esae, et paulo qoidem majua eaae coa- occaeiune Drusua rebellantea in Pannonia Romalum ei diuturniorea forc teoebras, sed solem non naa legiones ad Gdera et obaequium revocavit. Et multo poat auo Bplendori aine alio incommodo ei quie advertere velit, pluree forte cum eventibus redditam i r i ; qood cum faotum eaaet, cureum fortanatie quam cum sinistrie eolipsee conjunctas claaaia falicem naota eat. numerabit. Non ita Nlcias aut doctue aut felix, qui vel imTn fatis Romuli prosperis et Urbis felicitate poperitia vel auperstitione ab eclipei lunaa territu9, sitffi sunt cclipses dna? aolarea, in conceptu illius veritua claseem portu cducere, 717 eibi suisque una, in hujua fundamentia l t 8 altera v(d invcc-

1175

. P08SINI OBSEBVATiONUM LIB. III.

im

to aiflict. IU videlicet inDocentea ecclipses et A. 7 1 9 E x d i c t i s intelligitnr que fideebabenda iodiirereotes babitatae sont, ut aliia fauatae, aliis sit aatrologorum genti ciroa eclipsiam diriUtem n o x i a et malorum praenuntiae viderentur; ita eaa et effectaam ex iis coDseqaeotium malignitatem. quisque ad eua vota convertit. Sunt qui maleficaa earum vires provinciia et orbiMulte luminarium defectionee annolats sant bue epecialiter aecribont, et daodecim zodiaci mortibus imperatorum, plures poat mortem et in eignis in quataor quadrantes dietribotie nocere exordiia notari potuerunt; multae praeceasenint volunt eclipeea iie pnacipue maodl partibne, qoa cladee regnorum, vaeistates populorum, bellorum subjectas suot eigno cojae in regione eclipeia fiet, et morborum perniciera, plures conaecutee sunt: ei effectuum vilia pro eclipeis magnitodioe ad plaree mensee atque etiam annoe extendant. atque ut conaequentea caua non dicantur bonoSunt qni in eclipBibue ratiooem planetarom rum qua3 finibuB malorum anoexa eunt, ita nec pracedentea baberi debent fontes maloruin vel in- preecipuam haberi volunt, et iifl maxime hominidices, si qufflcum illis concurrant. Medii sunt hi baB labem timendam affirmant, quorum ia horolunjinarium deiectus inter booa et mala rerora bu- ecopo [P. 508] iidem qui eclipeiboB dominantur planet, proaertioi si maligniorie natar eunt, ut manarum ; nulloe eaa influxua habent; conne g Mare et Saturous, et a Jove, Venere et Mercario ctuntur quidem cum illia, aed caea, aoa efflcienvie eorum malefioia oon refringatur. tia, mera contingentia, non QeceBeitate. Sunt qai pro variis domniboe ccBlestibus, ia Neceesari aunt omnea ecclipsee solis et luna, et qaibus eclipees fiunt, dietioguunt malorum varia ceceaaariia intervallia distinctse, ordinate inter segenera personarum, quibus ea mala impeodeoL , et ita quodammodo concatenalee ut aint infalliID nona domo eigniflcationem eeditionom et mubiles et inevitabilea jhumani autem oaaus, pestee, tationea religionum fieri asseranl: inquinUagrobella, mortea principum plane contigentes et eorum eterilitatea, fames et peetee porteodt, aulieis lutaa coberent accidentibue et circaraatantiis, que fortun ludibria, pregnantibus feminis partusinut ex hominum libera voluntate et fortuito causafelicitatem ountiari; in qnarla domo Satorooet rum c o D C u r e u pendent ita mutationi aunt obnoMarle cam eclipei coDvenientibue vaetiUtes arxieB, et anteverti vel impediri possunt. Quam ergo biun et dominoram mutatioaem significari. Bt incongruum et irrationale facare ree neceaeariae baec qoidem, aliaque non meliora, tanla confidenet immutabiles caueas effectuum contigentium et tia quidam pronuntiant, quaei certo fuiuraeasent, mutabilium? et tam certa? eorum cauea iis creduatur, ot perXVI. Tam faoile dioi posset ortum solia aut ocoa- eonae etiam eingulares eexu, profeaeioae et digniBum lun caueam esee jurgiornm et contentioQum, tate aliieque propriie condittoaibua deeignent, et qua3 vel interdiu vel nootu oontingunt, quam ecli- ipeis nominibue appellare, ei tiito possent, profipaea raorborum et calamitatum, quae poet illaa teantur. fiunt. Certe aequinoctiis et aoistitiis, quaa quater in X V I I . In boc genere praefidentiae peccat in prianno lege oerta fiunt ei temporum vicee eua diver- mis Cyprianus Leovitiue in deacriptione et picton eilate formantet distinguunt, cauaa posset aecribi eclipeeon quas ab anno 1554 ueque ad 1605 concur peetes et bella, cur clades regnorum el eedi- tigerunt, ubi earum BignificatioDem plane secantiones populorum eveniant. Tam innoceatee baben- dum regulas aetrologie judiciariae deecribit. Qnod dflB eunl ooDJunctionee eolis et lunaa defectionibue et prestant poet Ptolemaaum Cardaone, Janctinas, obnoxi, quam quaa aunt ab eie immunea. Omnia Origanus, et alii ephemeridam ecriptoree, utartie quidem plenilunta et novilunia magnae invebuat in judiciariae professores plerique omnee. Gootrt orbem mutationea, aed neceaeariaa el ad felicem quoe nihil ego modo. Sufficiat quod de eclipsiboa muodi atatum aapienter a Deo ordinata. Ver, aes- hic pronuntiavi, eas ex necessario et a Deo orditaa, autumnus, hiems ex solis et lunaa diversie con- nato aolia et lunae occureu vel oppositiooe innovereionibue oriuntur, et iis neceasariia ad tempo- centi prodire; quarum auctorem accueant ii impie rum commoditatemet hominum felicitetem, que3 D i eae tot malorum cauaaa haberi volont,elee eemper eadem lege, quam initio rerum oooditor ipeos impietate artis infamie et bumanie divinisconatituit, curaum tenuerunt et tenebunt. Quisea- que legibuB interdicts oontaminaDt. piens iis aeoribat saeoulorum oalamitates ? quis eoLiceat inGdelibus, aut quid sit eclipeie igaorum malignitatem in adversa regoorum fortuna rantibue, luna3, ut putant, laboribaa opitulari. Liaocuaat? quis proditionie, quie laasae majestatis ceat tintinnabulia et asris BODO qoam po&snnt condeumat ? vehementiseimo terrere draoonem, qui com loni Excuaentur igitur synodi luminiarum ecliptica, congreditur. Liceat mulierculie sagie et maleficis, quae luna? amores ambiunl aut vendont favorea, quaB non minue neceBaariaB nequa rainua ad bonum univerei a Deo ordinata?. Absolvantur ab eam tenebris emergeDtem vel ealotare redeanopinione maleflcentia?, qua non plus malignitatia tem vcl proclamare victricem. Chrietianie et babent, quea non plus virium ad mutationem ae~ Deum timentibue et eruditia nefae accusare Deam ris et bumorum sorlitoe sunt. in operibue tam praelarie et benefioif wlifl et
q u

1177

CHRONOL0G1CU3.

1178

, exietimando temere 7 3 0 eynodos eorum etiam eclipticas vel efficere vel nuntiare calamitates orbis terrarom, vel omnes vel maxime perniciosaa. 8ed negari non poteat quin multi defectua solie et lunaa cum oalamitatibus publicia et morte prinoipom epe conourrant. Sed confitendura quoque loDge pluree et eclipses sine iis casibus et infeHoee reram eventue eine eclipsibus contigisse. Concureus admittitur io aliquibuB, in nullis causa probatur, in omnibue oontingeotia et marus ca88 agnoscenduB eet.

721 Atque de ipsia eclipsibus, quas gemina disBertatione epilogismis definivi, boo posaum merito profiteri, eaa fundare [solidisBtme rationem temporum circa qua? contigerunt, qua? aine illie obscura admodum est et magnia difficultatibua implicata. Unde boc ipao nomine gratia Patrl luminum et immortalee habendaa reor, quod de tenebria luoem proierat, et ex aolia ac lunae de" feotionibos hietoricw veritatie lumen educat. Ipsi gloria in aeecula sasculoram. Amen. Hacientis P. Grantami. CAPUT IV. Statuitur tempus mortis Theodori coronationis Pal&ologi, receplx e Lalinis ConsLantinopolis, e& exc&cationis pupiili Joannis.
t

XVITI. At quid probibet Deum ad incutiendum nominibue 8ua? majeatatis salutarem reverentiam eclipeee adbibere, eaeqoe velut faces funereae oetentare, ei non cauaaa, saltem pranuntiae cladium generalium, et tubas bellorum, quibus muodum affligere et corrigere conetituit ? Nil quidem td fleri prohibet, sed et nihil pereuadet; et si quando id Deua feoerit, quis aadeat ubi, quando et quoties Deua id efficiat profiteri ? Gui Deue suum ea de re consilium aperuit? Res plane roira, nec divino consilio vacat, quod in tota sacra Scrtptura nulliue omnino eclipeis raentio fit, cum tamen io populo Dei nec morles principum nec bella nec calainitates deessent. N OQ dfierat sensoa miseriarum, non deerant oculi ad eciipses videndascum publicis cladibua coojunctas.Deerat forte Providentia, su gentis salutis negligens oon admonebat atlendere ad eigna tam vieibilia, quffl tam pateoter quam certo suae iracundiae et hominum castigationi praBmitlebat? Profuieaet id quidem Judaaorum genti, et GbristianiB non obesset. Sed ooneilium Dei absconditum a etecnlis, et ipsis propbetis noo revelatum, ars judiciaria penetrav i t scilicet, et in ccalo ecriptum dooet, eed duntaxat intellectum legere scieDtibue? Nuga? mersl In boc ergo piatas et sapientia Gbrietiana conquiescit, quod eclipseaeint defectus naturalea solie et lunoB, quae nullam habeant [P. 509] non modo certam, sed ne quidem probabilem efficienti, vel BigntficatioDia com publiois calamilatibus aut morte principum conncxionem, multoque minus c u m fortuna et eventibue iiberie privatorum. Hoc autera magnura commodum eclipses solis et lunaa in hietoriam ieinporum important, quod e x earum tenebris sua ipsa obacuritate manifeatie l u x magna aaepe rebas gcstis accedant. Vix enim melioribas indiciis initia regnorum, nativitates priacipum, victoriae illuetres, aliaque scitu et commeadatione posteritatia digna probantur}, q u a m eclipeibuB. Gbronologia regum Peraarum, C y r i et Alexandri monarohia, et coonexio profaD hiatoriee cum aacra maxime illustratur per eclipseon crrtos eventtis. Tota serieB histonaB Graecorum, ei fuodatio Roman reipublic, ut et geetae Julii Gssaris, Auguati et aliorum imperator u m nlhil habent certiuB quam qnod defectionibua eolia aut lunea conetituitur.

I. firit boc de quo baotenua tam muitia actum est, eolare deliquium, insigniena illuetri cbaractere articulum ipaum temporis, unde noatra hc proficiacitur hiatoria, erit, inquam, nobia inatar alle collucentis phari portura unde aoJvimua monBtranti?, quein infer eundum reapicientea meliri 6'jbiude prugreesuum apatiaqueamusetcursusuniverai numero3 exsequi, non conlemncado vel ad eolatium fructumque animi vel ad errorie praecautionem usu. Expenmentum capere primum libet Tbeodori morte et regni spalio, de quibus aoo u r a t i a s i m u B Acropolita eic scriptum reliquit
Hist. p. 85 ed. Reg.: , ' , . Vides ibi ieBttmo-

nio viri gravieeimi, referentie qua3 prffisena epectaverat, Tbeodorum BOIOB quatuor nec plenoa anaos imperaase. Acclamalum eniin Novembri men8e,viv6ndi pariter et imperandi finem Augusto mense feciese. Igitur cum certo ait cerlius anno eum Christi 1256 mortuo tertio Kal. Novembree Joaoni patri subrogatum, procerum ot militum acclamatione subvectioneqae in clypeo ,t deinde sab finem Decembris solemni ritu a novo p a triarcha Arsenio coronatum, manifestum est anno eum Christi 1259 vivere simul et pegnare desiisse. Hic enim annue a 1255 quartus est. II. Quo anni tempore decesserit, aatie exprimit Pacbymeres, dum id evenisse ait , inclinante in aulum* num anno, hoc eet, per aeatatem quidem, sed jam eenescentem et adventanti autumno concedentem seneim. Quadrat ea nota temporis apte in AuguBtum menaem; quo re ipsa exatincturajTheoiiorum Acropolita,; ut diximus, affirmat. Id duobus exoeptione majoribua et concordibus firmatumteetibus pro fixo et indubitato debet baberi. Seditio secu^a exercitua 7%% et Muzalonum caedea Magnesiaa in templo Sopandrorum, dum [P. 510] jueta Theodoro eidem funebria persolvuntur, perpetrata, nona poet mortem Tbeodori die contigit. dare hoo Gregoras et Paobymeres aBsemnt. Prior

1179

. POSSINI OBSEBVATIONUM LIB. III.

1. n i , p. 30 ed. Basll. aic loquitur de ieta cmde: A. et ad noslraa cxacte ratioaee qaadrante cakulo, Ut annue mundi aare vulgaria Grecorom id . Cui cooeoaans noster initio . 19, Cbriati annuua redigatur, perpetaa metbodo iollendi ex summa sunt 5508. Igitur annua ad Acro1. " : ' buv, inquit, polita indicatue mundi 6769 idom fnit oum anoo , etc. Et boc ergo pro conatanti tenendum, licet Acropolita de die taceat, ra? noatr Cbristiana 1261. Eet hic periodi Jenono poat mortem Thedori die Muzalonea furore lianaB 5974, quaa aamma divisa per quiadecim dat militum opresaoa io templo et obtruncatos per- numerutn indiotionia quarium. 8patium qooqoe iiaae. Deliberatio iade de tutela pueri principia, deteatae a Latinia urbia adamuaaim reote ebroooalectio ad id Micbaelis Palsologi, bujua per gra- logiae exactum ab Acropolita prodiior. Superioj quippe c. 2 vidimua captam a Latinie Conilantidus ad imperium adreptio, dum primum magoi ducia titulo ineignitur,deinde tanquam ad deman- nopolim anno Gbristi 1203; cum aatem nooc dedatum munus rite gerendam neceeaaria poleatate Gniamus reoeptam a Greeoia eamdem foiese urbem deepotffl ornalur. Denique pupillo principi collega anno Ghriati 1261, qui ex 61 3 aubtraxerit, exacte in imperio deceraitur. Ha?c, inquam, et varis in- reperiet 58 annos dominii Latinorum in ragit terim a Palaeologo et hujus atudioeis exercitae JJ Gra3Corum civitale. ambitionis artea istis honoribue a clero et patriarIV. Realat ultimum ex pitopositie capnt epoeha eba, a senatu et populo eblandiendia, facile trium certaa illigandum excecatio puert Joannia. fi&m et quod exoorrit meneium epatium exigunt, quo noeter pro facinoria atrocitate tragice deploraas flubfinem Decembris impetrari omnlum ordinum lib. l i i , c. 10, unicam tamporis circumetaatian oonaenau potuorit ut in proximaa Kalendaa Janua- notat, dum tam immanem carniflcinam in papillo riaa indioeretur novi imperatoria Micbaelie Pa- Innocente, pro imperatore Romanorum Jam agaito, toologi acclatnatio eolemoie. Hoc sic noater ex- exeroitam horrendo aoeu memorat die onaniom prlmit eab Bnem capitis 29, 1. n : " aanctisaima, anniverearia videlicet Natalia Christi. Annum inveetigare noe oportet. [P 511] Ut qoam proxime poet initium a Micbaele Pataologo impePrxftnita est dies acclamationis Kalendse Januarix rium id opinemur factnm, aubigit ipae PaebycurrenlU tune secundx indictionis. Fuit hic meres, diea qui cum modo laadato o. 10, 1. ni, scriprimoe anni Chriati 1260, qui cum ait periodi pserit Joannem Tbeodori imperatoria heredem, Juliane 5973, indiotionia numerum babuit terlium, quando excscatua eat, fuiese xsl aed a Septembri dootaxat inchoandum. Unde recte ' cODvenit quod soripait ooeler hiatoricns, indiotio- " , ' ? ' nem tunc adhuc secunlam cucurriase. , et paulo inferiua ptxffe . Jam tamen I. , c, 13, aiGrmaverat eumdem, cum eat ejns pater Tbeodoras mortuus, fniaee novennem. Hoic enim etatisi trea quatuorve anni accederent, jatn is prope pnbertatem attigiaaet, qaando eat exeascaias, me eane dicit poeset pueralus panluro modo infantiam excedena: el imperandi, ac parendi, gaudcndi doleodiqoa disorimen ignorans. Iico ai recte rationea poDimas, quantumoanque featinerous in repraeaentando crudeli regii pueri supplicio, vix poterimue aaaequi ut veriaimile reddamoa quod de tam immaiura teaeritudine pueruli, qoindo est exoa?catuB, affirtuatur a noalro. Fingamoe enim vel primo ipeo aui prinoipatue anno ssvitum tam atrociter a Miobaele Paleologo in pupillam Reg. : Ioaontem. Cum ia aanua, utdiximaa, fueritCbristi ' 1260, Bi jam tum, quando Tbeodorua Joannis po pilli paler Auguato menae anni 1259 vivere desiit, , ipse jam noveaoie Fuerat, ut Pacbymeres aaserit, , , ,', utiqua 25 Decembris die anni 1260, sexto decimo post menee, undecennis fuisae dcboertt, . Et Constantinopolis providentia Dei videlicet rursus sub manu imperatoris Romanorum fuit, cujue proul aetatie pueri, praeeertim cdocati regie, hiod eolent 7 2 8 justum et conveniens eral, Julii mensis die 7 8 4 gaudendi doleodiqae ignorare diacri* man. Ha)c mibi causa opioandi eai parum eitci quinto et vicesimo, indictione quarla, anno ab orbe prodiUm a Pacbymftra Joannia pueri etatem in condilo 6769, postquarn in poteslaU hoslium fuisset. palrie morte. Potiusquo asaeatiorGooigio Acropo* annis quinquaginla oclo. Sio Acropolita, accurato III. Post coronatum Palsologum, qui maxime illuatris eveatua conligit, fuit recuperatio regias urbis dudum occupatae ineessaeque a Latinia. Quare digna eat ree cujue patrate tempua paulo diligentiua exploretar. Narrat illam noater 1. n, o. 2638, pr cunctia aliia in isto argumento veraatia copioae ao diiigeoter. De tempore hec solum tradit aub finem c. 27, captam urbem a Geaare Alexio Strategopulo die eanctee Annae matris Deipar sacra quiata et viceaima menaia Julii; nam eo die Greci 8. Annee merooriam, pridie quam Latini aoleant, colnnt. Annum exprimit Georgina Acropolita, cujus in boc eventu finem bietorie auffi defigentis verba ho leguntur p. 100 ed.
n y

4181
t

CHRONOL0O1GU8.

1182

Htae, qoi . 75 BU Histori& rola,tt\ morte Tbeodori A. nem ejus patrem moriens reliquerat viduam. Ac de hoo 8JU8 filio scribit; \ ei epatia rebus ea occaeiona actis congrua dime timur, certc intelligemue non potuisse Arsenii evectionem ad patriarcbatum ante meosem eju8 anni * ultimum fieri. Nam penultitno Novembri perso* Ac fUius quidem imperatoris Theodori lutis Joandeceseori parenti fuaeribus juatie, delibenes valde immalurx fuil xtatis, quando imperator ratio de patriarcba iniia eet a Tbeodoro. Primum ejtu paUr esl morluus : annum quippe nondum que multis oircumspectia in Nicepboro Blamnuda, octavum impieverai. Ita ille.Hoc omaino teneodum. quo pbilosopbia magistro novus ioaperator ueus Gertum porro eet aote receptam Conataatinopolim fuerat, deeignatio consedit. Yerum illo, postquam et solemnem Michaelis Pal&ologi Aogostt in eam longe absens invitatua eet per nuntios, honorera ingreaeum, qui die 15 meneis Auguati anno 1261 detrectante, nova inquisitio digni tali loco viri deperactue eet, non fuiaae puerum Joannem exca> aiitin Arsenio; qui oblatam dignitatem libenter catum. Multa eoizn quaa Pacbymeree a c. 33,lib.n, aduaittens ex monasterio ad lacum Apolloniadis ad 9, lib. m , memorat,omoino poat captam urbem aito, ubi vitam religioaam exercebat, Nicaeam proet ante Joaanem exceecatum contigiaae oportuit. JJ fectus, ibi apatio bebdomadia unius (non unius Quia vero neo numeru nec genera illa talia eont diei, ut perperam ponitur apud Spondanum), ut majua quadrimeetri apatiuic exigere videaotur, unius, inquam, hebdomadis epatio diaconue, saplane ceneeo bujua ejuadem anni 1261 die ooiavo cerdos et patriarcba ordinatua eet. ldemque mox Kal. Jaooarias, Gbriati nempe,ut Pacbymeres tra- ritibua in ecclesia coneuetis Tbeodorum eumdem dit, natalijuasu barbaro tutorie et collega? Michae- imperatorem coronavit. lis Palaologi Joaaoem Augualum pucrum paulo II. Nemo non videt in hie faoile eoneumi demajorem novanni fuiaae luurinibos orhalucii ct in Laiss.i iDtorvallotn sesquimenstruum, ut vix lanaeternam castodiara arcia Dacybiiz^ cond.tum, dcm sub medium Decemt.ram poseeseiooem adire sexto anno vertente ab inauguratione patria ejua patriarchatue Areaniae potuerit. Quia porro, ut Tbeodori, tali, uL vidimus, die aacria in templo ootat Acropolita, Tbeodorus imperator evocatos c^areiDooiis peracta. Adriaaopolim iostantibus causis, expedire 86 NiCAPUT V. ceas festioabat neceeearia caeremooia inaugurationis suae, quee prima ei apta se obtulil diea (fuit Chronologia patriarcharum, Arsenii, Nicephori, et iierum Arsenii, qui sub Mickaele Palxoiogo sedem ea Chriati natalia), in ea eacrie primum operanto Coiuiantinopolitanam tenuermt. patriarcba aolemnem in templo coronationem ac I. Mnlta aunt in tempore ingressua, exitua, In cepit die 25 Deoembris, a qoa die, quee aexta eet spaliia vitaaac sadie horuiu patriarcharum itacon- aumerata, Decembrie 30 borrenda solis eclipsl fuea,ut virie etiam magnis DOD occaaionem modo, foit insignis.Habemue ex bis initium sedia Araenii sed neceaeitatem errandi objecerint. Atqui oon ut omoi flrmitate constitutum io mense Decembri i l l i , borum quoe priroom modo produntor deeti- anoi 1255 a Gbrieto nato. Pereeveravit inde ille tuti lace monumentororo, citra culpam et repre- in tranquilla fonctione patriarcbatos usque ad faensiorris justs meritum io his litubasse potue- mortem Tbeodori imperatoria,qua3 mense Augusto runt, nobis item, ai quid offenderimus, eimilis anni Gbriati 1259 eveait, necoon usque ad evectioveoiae conditio ac apea ostenditur. Qaare, niai de- nem in imperium MicbaelisPala3ologi,quem etcoro bere volumus [.512] multara negligentias nomine, navit,et quidem eolum,contra quam statutum fuo~ annitendum est oobis et pro virili contendendum rat; qood foit initiura dejiciendi abepe i ;.perii rein isto eemel sic purgando loco, ut eum deincepe digendique ordinem infelicie poeri Joannie jam vei mediooris attentio legentis inofFeneo queat ve- Augueti. Corooationem istara Palaaologi probabistigio decurrere. Hoo deinceps conabimur. Sedem liter conferimuB in Febroarium aooi Ghristi 1260 Conatantinopolilanam imperanie Miobaele Patao- Noo longo poat eam tempore Arsenius sera dulogo quinque omnino patriarc tenuerunt; quo- D ctus pcanilenlia facilitatie sum, qua permiserat rum noaa etiam Arsenius illi Ecciesiee bis praefuit. omltti coronationem pupilli principie ejos potisPriorem bojus patriarobatum ab anno Christi flimom fldei a patre mortente commeodati, Ni 1255 procedere tam certum est, quam illo ipso casa fugiene in monasterium diotum Pascbasii aeanno Tbeodorum Lascarim Juniorem imperare coseit, ibiqoe privatam agere vitam inetituit. Hoe capisse; qood capitibue librl hujus tertio 7 2 5 videtur factum mense Martio dioti anni 1260. Nam et quarto demonstravimus. Etenim,ut diserteoou- ejus rei nuotios perlatus ad imperaiorem Michaelatus testis ei auctor cujusvis rei loocuplea Acro- lem dicitur, quo tempore is 7 2 6 trajicerc Hcllospolita Georgius tradit, aoclamatus imperator Tbe- pontum parabat ad viaeDdam 8elybriam a euis odorue post patria Joaonis mortem^qos illo Gbristi eapiam paulo aote. Ila Pacbymerea, 1. n, c. 15, anno 1125 tertio Kal. Novombree contigit, coram Recte boe quadral in principium Aprilis, vernara omoium primam posuit in providendo Eccleaiea nimirum tempestatem, qua regee aoknt ad bella paetoro, quam patriarcba Manuel paulo anteJoan- procedere, ut Soriptura loquitur. Naoa ut locet
c t

1183

. 088 OBSBBVATIONUM LTB. III

idem hiBtorioue,Conetantinopoleo8 oppugoationem . triarchalum, Alexio Strategopulo Ceaeari, qai orMibael aoimo vereabat, quam re ipsa est aggrea- bem ceperat, eximius et plane extraordinariusbosus iasequeati estate. Tuoc autem is ilinere co- noB eat babitus, ut Btatim poet Auguatoe qai corogitato supersedeas, dadit operam rebus Kcclesi, nabantur, boc eal Michaelem PalaeologametTheoibidem ubi tunc erat Nymphsi persistens, congre- doram ejus coDJugem, nomtoaretur in Bynaplia, ganda eyaodo quae de Arseaii aecessu etatueret. hoc est in litaniis el procibue publicie. Refertor Synodus Nicetam quemdam [P. 513] ad Arsenium hoc a Pachymere, I. III, c. 2 eub finem, ubi recte mittit. Is ab Araenio renuotiat cedere illum pa- obeervat hietoricae fuiaee hanc quanxiam eiautriacbatu. Hio fioie fuit prioris Arsenii sedta. Quae ctorationem papilli Joaoate, aetutiasimi imperacum desierit Aprili aoni 1260 et ccBperit Decetn- torie b l a D d i t i i e et artibus impetratam a simplici bri anni 1255, quatuor annorum et proterea toti- nimium patriarcha, oon providente tom videlicet dem fere meneium fuerit oportet. quo bsc pertinerent. In quo ut fucua Geret eeoi, III. In ejus locum substitatus statim eet Nice- ut ex ceeteria apparet, Buapicaci,etcuiaalu8 digni. pborus tunc Epbesi metropolita. Cur statim id fa- taaque pupilli JoaiiDiB,ejus peculiari cnr commisi, ctum credam causa est, quia festioabat in pro- erat, ut oportuit et res deinde moDBtrarunt, loage cinctu ad expeditionem urgentem imperator; et I ohariaaima, quia non videt faisee neceaae ot gralii ipse Nicephorua cupidisaime asBeotieoB nullam mo- flagrana Alexii Ceearis, in recentiaaima videlioet ram interposuit electioni suae.Narrantur baec c. 15 memoria heroici facinorie quo rem Romanam imet 16. 1. u,ubi et dicitur eodem tempore deceseisse perii metropoli recuperauda incomparabili beoeNympbso imperatorem quidem Gallipolim versus flcia eibi devinxiaaet, rationee papulli principis, cui preeferebatar, et mallaa aliae tam inoaitatam cum exercitu ad Couetaotioopolim oppugnandam, novurn vero patriarcbain Nicephorum Nica3am,quae homicia non imperantia bonorem diaaoadentei cum eeset tunc urbe regia, Latinis Goostaotioopo- conaiderationee eluctaretur ? Igiturcum arbem ab 2 6 1 lim tea6otibae,ia ea solitus erat Grecua Conetan- Alexio captam etatuerioiue die 25, Julii anni 1 tinopolitanus patriarcha diversari.Initiura patriar- ingre88um vero eam solerani pompa Micbaelem Augustum 18 Kal Seplemb. ejusdeoi aooi, dieeacro ohatus Nioepbori verisirailiter confertur in flnem Aprilie aut initium Maii anni eopra memoratl Deiparo aeaumptffl doceat Acropolita c. 88, dicere 1260. Narrat iode Pacbymeree, 1. n, c. 20, diu- valde verisimiliter possainoa reeumptum ab Arsenio regimen patriarchalis eediaeubflnemAugueti turnam et irritam oppugnationem Galatae, in qua meneie et Michaelis coroaationem eub initium Sepimporator conBumpait eetatem. Eoque ad eum tembrie oelebratum. In quu ei quie vitilitigare veNicepborus patriarcha, pertaeeus Nica3en8ium,quolit, tamoo idem id longum differre non poterit rum Arsenio addictorum odia in iraeque nulla Gum eaim certo definierimue euperius, c. 4, n. 4, delinere arte potuerat, contulit.epe ingrediendi cum ipso Augueto urbem mox, ut credebatur, Joaonem (P. 514) Augustum puernm excecatom capiBndaoi. 6ed oum obsidioDem solvere ooactus fuisea, die Gbrieti Natali hujua aooi 1261, et maimperator Nympbsum sa recepiaeet, aecutua eum nifeatum sit ioter corooatiooem Micbaelis et excecatiooem Joannia idoneum quodpiam temporie iJluo Nicephorus ibi eet mortuus eub autummum, epatium, interceaaisae, haud utique mnlto oltra ut apparet, aut bteone iaitium ejusdem anni 1268. fixam a nobis initi eecuodum ab Areenio patriarQuare illius patriarchatus baud fere longior eeptiohatue epooham lioebit quamtumvis arguto conjemealri aut octimealri fuit. Hioc vaoavit Bedea cturis evagari. annum circiter, anxie deliberante imperatore quem ad rationea meditatae expunotionis pupilli V. Habemue initium eecundi patriarchatus Arsaaccommodatum ei praeficeret, quoad Undem ia nii. Restat finia ejuedem indagandae. Narrat PaArsenii revocationem conaeneit, cujua prsteri- cbymeree, 1. i n , c. 14, Araenium patriarcbam aotioae coronationia Joannie pueri patientiam exper- dita JoanniB excaaoatioae aoathema ejas anctotus eperavit etiam eo faoili usorum in exauctora- I rem Micbaolem Auguatutn intoreiese. Id factum tioue quam parabat ejuadem. Contigit interimcapi oportuit circa initiam aaai Ghrieti 1263, com priurbem, et imperatorem in eam invehi eolemni mum aempe vulgala fama eat facti atrocis. Gap. pompa, ibique fixo jam domioilio. Areenium denuo deinde 19 dicitur Michaelem, poatquam yidelicet electura a aynodo misaia legatia invitaaee ad resu- aliquandiu ignominiam meritiesima? poenae tacitoe mendam melioribua auBpiciie addicatam olim po- tulerat, petiisee eupplicem ab Arseaio aolntionem teetatem. Quibue ille aasentiene in urbem veuit et aaatbematie, neo tamea, licet dia et vehementer eadie patriarobalis poeseseionem rureue adiit ioatitisset, impelrare potuieae. Multa dehino narI. i i i , o. 2. raatur aovem reliquis capittbue Hbri tertii, qu* 7 2 7 IV. Areenii reetitutionem non multo poat illo intervallo frastra petita) abaolutionia ab excommunicatione 7 2 8 cootigeruat. Ha?c prout in ejcaptam urbem contigiase inde argumentum duci poteat, qnod in eecanda coronatione Miobaelie nopsi cbronologica dige8simue facile Iriom anoo* ab Arsenio delinito donia et honoriboa libenter rum spatium expleot. Qaaado jam desperans Hicelebrata, proxima Dominiea poat resomptum pa- ohael quidquam eua causa facturam Arsenium id
t

1185

CHBONOLOGICUS.
4

1186

(nempe ignominioaa traductio Holoboli) ineunte anno (ob initium videlicet indictionis a Septembri) die sexia Octobris patriarcha Arsenio sex priut diebus quam haecflerentin inxula mortuo. In bia Lullua apparet character certi anni. Quare ad i l liua indigationem alia graasandum eat via. Narraveratibi Pachymeres cauaam primam irae imperatoria in Holobolom exstitiaae ex bujue precipiti quadam eraptione indignationis in imperatorem, cui cum ineervire cccpiaaet in negotio conciliatio nia eoeleaiarum, suggerendis ex historia aut leotione Patrum argumentis ad eam suadendam aptia, repente inatitotura et sententiam mutaverit. offenaus quod in quodam coetu, uti aliia eeeeionie bonorem imperator tribuieset, ipaum solum relibentis : quiseet slantem. Undo ille interrogatus de re qusa traotabatur, preterquam eperatis et prius oatenaia Tune igitur $ub. im- contraria omnia respondit, etiam Augueto exprotiun Aprilis solemnit jejunii Umpore, dum festum bravit exceeeationem pueri Joannis. Unde imperaageretur quod Aeaihistum vulgo nominant. tore Datum vehementissimo commolo, Holobolus sibi meoontra patriarcbam libellum acoueatorium conse- tuens in aeylum cccleaiaa confugerit, aed inde queater narat. Diximue in Glossario verbo blandis imperatoris suasionibue extractus, relega, feetum illud eolitum fuisse celebrari Sab- tus Nicaeam fuerit in monaaleriqm Hyacintbi. 8cribato quint bebdomads verni jejunii diernm bit autem ibidera Pacbyraerea, ab ista relegatione quadraginta, sexdecim diebus ante Pascba. Cum nondum anno expleto, vocatum Niceea Gonstantiautem, ut maDifeetum, non quolibet anno Sab- nopolim Holobolum ab imperatore ad dirum eupbatum quintffl hebdomadis quadrageeimaain Apri- plioium fuisse. Igitur si potuerimas deflniretempue lia initiom incideret, apparet bis verbis contineri illiue conventus, quo euam gravem in parniciem cbaracterem anni quem quaerimus. Ordorerum ge- rait Holobolua interaperantia iraa et linguffl, atastarum in Byoopsi expaneue ducit QOB ad annumChri- tuere licebit de vero tempore cum eupplicii de Hosti 1266; namhic acnus fuitperiodi JuliaDae 5979, lobolo Bumpti tum mortie Areenii. Atqui speramus cycli aolis 15, cyoli luoffl 11. Horum cyclorum cer- istius quidem voti noe fore compotee. Nam contiaaimo indicio habemus Pascba illo anno fuisse ventua iste videtur ille idem fuisae quem deacripsit Aprilie 18; unde retrocedeado ad Sabbatum quintae Pachymeree, o. 12 libri ejuedem v, ubi tradit inhebdomadee Quadrageaimae ac festum Acatbistum, tentum imperatorem adducendia in suara de pace reperimus id incidisse in tertium Aprilie, qui dies ineunda cum Latina Eccleaia seotentiam, averaie aptissioae congroit in illara mentionem ab eo consilio prffisulibusGraecis, congregato apud , incipientis Aprilis. ee patriarcha cura episcopia et praecipuis ex clero, V I . Mora judicii totiusaprima delatione ad exee- in8titi886 ui in eamconoiliationem asaenaum darent, cutionem seatenti et deportationem damnati ad > allegandia rattonibus quae ei euggeseerant docti hominea, archidiaconue Meliteniota, Georgius Cyinsulam duorum fuit fere meDsium siquidem docei Pachymeree, 1. iv, c. 8, extrusum per ministroe prius protapoatolariua et rbetor ecciesiaa Holoboimperatoria patriarcbali palatio Arseoium nocte I UB, qui omnee aderant, pro se quisque negotiam quaraquam, ot ibi submonet bistoricus, eirciter extrema mensis MaiL > juvantee, . Sio ecribii boo Joco noster Holobolus quidem DOO ex animi soi sententia, sed istod nomen, cum alibi conelaoter in speciam duntaxat nec studio aincero. Esse huno Maium vocet. Sed utcunque variet scriptura vo- coalum eumdem auadet personarum identitas et cabuli, res eat quidem ipsa minime dubia Maium rei tractatae in utroque : nam Meliteoiota, Gyprius h i c indicari. 7 2 9 Quare certo ex bis licel definire et Holobolue utrobique memorantur 7 S 0 adbibiti spaiium eecundi patriarchatua Araenii,qui amenee adjuvaodum imperatorem in convincendis fautoriSeptembri anni Cbristi 1261 ad floem Maii 1266 bus sobismaiis. Nec obetat quod illo c. 20 poeteper aonoe qoatuor et meneeBpreterea ciroiter no- rioristomporiememoriam exeaquitur.-nam diaerte

epiecopoe de etatu rerum suarum eam orationem babuit, q u c. 1, 1. iv recitalur. In ea quasi fnndamenta jacta eunt depoaiiionis Areenii Ad quam utproceeaum fuerit docera bietoricue incipit 1. iv, c. 3 ubi acousatio in patriarcham cupideab imperatore accepta memoratur. Damnatio Arsenii et exaactoratio judicio eynodi decreta refertur c. 6 ; executio porro sententie et ejectio Arsenii e sede et urbe perecribitur c. 8; oratio, de qua diximus, imperatoris babila videtur sub ioitiom anni 4263, cum jam per annoe tree excomunicaiionis, qna fuisset illigatuB statim post exccationem Joannis pueri, eolationem nequidquam flagitasset. Post orationem illam, qu velut clarigatio queedam fuit terrendo, ei fleri posset, patriarchae praemisea, cutsa sunt deliberatiooes episcoporam et oificia mullorum ex ipeis ad patriarcbam pro Augusto supplice, tum ultiraa hujua Josephi sui confeesaril ad Areenium allegatio. Qu cum oihil proflcerent, tandem sab initium Aprilis Areenio lis eet intentata, oblato contra illum libello. De bac re verba Pacbymers notanda sunt c. illo 3, I. , scri-

vem duravit. Ut semel absolvaroua da Araenio. [P. 515] mortia ejuadiem historicua noster expreeait, l . v, o. 20, bia verbie :
, ' 3 gesta sunt
1

1187

. POSSINI OB8KRVATIONUM LIB. .

1188

Junium ioeuatem intercedentium aegerrime viden- tabantur in tali negotio jue Buffragii: a l i o q u i ne tur poase compingi. Fuit, ot diximus, hoc anno, damnatio quidem anle nutom eortim praacipitart quo eat exauctoratua Araeniua, Pascha 18 Aprilia, debuiseet, quod factum tamea conetat. Somma sit et consequentar Pentecoste, quam bio vocatnoster in medio reliqui a me coBperilne [P. 517] Germam . 6 Junii. Sententia patriarchatuB anno 1266 an eequenti; propendere depoeitionia perlata in Arsenium et executioni tamen magie in qoam maximam eedte ejns bravimandata eet - tatem, utiqae in qua faoiliue rationem i n v e n i o e n r ab eo volente et parato iraperator analhemate , circiter cxtrema mensis Afatt, ut clare Iradit noater c. 8, 1. iv. Germanus porro inauguratua pa- solvi se non ouraverit. triarcba, ex eodem auctore, est die Pentecostes, _ II. Pinem patriarcbatus Germani ejaedem p o n i l hoc est, sexto Junii. Medium epatiura non plus Pacbymerea,I.iv,c. 21,die festo exaltationie s a n c t * octo aut decem dierum fuisse oportuit. Et tamen Cruoi 8 mense 8eptembri ;quo die ait Hlu m oelebratis, docet indicatia locis Pacbymeres primom electio- ut eoiemnitaa poecebat, diviniB in templo officiia, nem aucoeaBuri Areenio liberis eaffragiie eynodi sub vesperam patriarebto cedentem, ad soas qnaa reliotatn ab imperatore, unde ait 7 S f consequens habebat i n Maoganie oellulaa ee recepiase, moram oongregatos Patrea mature inquisitioni neo postea ullis se adduoi preoibueeivisse ad ollnm idoneam eumpsiese. Deinde ubi Baffragia in Ger- u8umabdicateBdignitati8.Undeadsticcee8ori8inqu>manom convenisaent, recusasse ipeum admittere Bitionem conversa3 com imperatoris turo ftotietltoni boDorera, neo niai urgentibua et aaepiua iteratis oura3 sunttquo annoidconligeritexBaceesBoriseleimperatorls eum ad hoc quotidte adeuntis instan- otione brevi post eecuta intelligendom e a l ; q a e tiis denique inclinatum aasensiase. Praeterea me- cnm, ut mox demonsirabittir, paracta fberlt die minit ibi auctor factionia valinas coQflalsa Arsenio 28 Decambris anni desinentis a Gbriato nato 1267, faventium, quae tam vehementer invaluerit cum pro oonatanti eet babaodum peretitloee Germasam

pendeote jadieio Arsenii, caterum factionis corrolatus et patriarcba declaratus est mense Junio die borationem uaqae ad periculom publionm, lioet festo sarwti Spiritui, ut loqoitur Pacbymerea, 1. iv, C. 13 : - Q post Germani evectionem exstiterit, ex oocasione per protepsim antea a Pacbymere relatam. Po ^. Libenter hoc differrem in annum aequentem. Nam inter exauctorationem Araenii et etremo mieeos quidem Btalim nnntioe indiealoroB promotionem Germani multa commemorat Paachy- depoeitionem Areenii ad Alexandrinum et Aatio xneres eapitibus9, 10 et 11,1. iv, qum in anguatiaa chenum patriarchae, eed eorum reditam mtnime paacisaimorom dierum inter extremum Maium et exepectatam. Noo eniro illi patriareba habere pn-

ibidem admonet, qood ibi narrat, aotum enperiue, A. manifeatp perioulo publioa quietis, nt based ibi memorari obsimilitudinem rerum. Conven- buerit imperator ionga eam et aceurata concione tua porro illio o. 12 narratus aigniflcatur ibidem compeacere oonari. Denique nmrrai datam eaae habitus, poaqaam legati Gregorii X pontificie Ro- operam ut reliqui Orientalea patriarobe, AlexanmaniGoDBtantinopolim advenarant. Non potuerunt drinua et Antiocbenas, ejectionem Areenii probaautem illi eo perveniaaa priua quam eub floem rent; quam ad rem veriaimile eit mieaum ad eoa anni 1272, siquidem litter qoas eia perferendas rei faotae nuntium,et exapeotatum videftieet eoram ad Micbaelem imperatorem is pontifex dedit, re- reaponaum re adbuc integra aote subrogationem oitalffl a Raynaldo illo annon. 25, scripte eunt 9 novi patriarcb in loeum expulai. Bia de eaoais Kal. Novemb. ejua quem dixi anni apud urbem propenderem equidem ad differendam Oermani veterem, ubi Gregoriua tuno erat. Sub initium electionem io annum eequentem; quod per cbaigilur anni 1273 fuerit habitua is ccetue, quo gra- racterem hoc loco memoralum lioet. Nam aaque tiam apud imperatoram snam Holobolua perdidit. illo annoChriati 1267, cum cycloe aolia fnerit 16 Ex quo lempore nondura anno evoluto, retractue et laaa 11, qui dant Paacha 17 Apriiis, PentecoConetantinopolim tam dirae ibi (qua> o. 20 deecri- ate periingit in menseui Jonium, qoiatum ejua buntur) contumaci s u poenaa dederit sexta die g diem occupans. Quia tamen, qnod atatim oatenOotobria anni 1273, roortuo anta aex diee in ineula demus, cerlo constat Germanum eumdem patriarOxea, u b l dudum exulabat. Areenio, quem inde cbatu cesaieae die 14 Septembrie hujue ejosden; inlelligimua poet euam e aecundo patriarobalu anni 1267, unde eaeet oonaeqoenB non plns eam ejeotionem vixiaee annia eeptem, ei quator insu- tribus meoeibae cam dimidio in aede perauusae, per menaibus. si quem tanta patriarehatus Gennant ofifendet, poteritiB per meeredere Patree synodi, qao CAPUT V L tempore Araenii oaueam cognoveroDtydiaqaiaiviaM Chronologia patriarcharum Germani, Josephi, et Josimul de enccesBore, ai forte, qnod pronam facta annis Vecci, qui post Arsenium, imperante Michaapparebat, ele Palzologo, sedem Constaniinopotitanam tenue- ille amoveretur; qoare atatim ac senrunt. Tempus missae legoiionis od papam. tantiam in Arsenium tulerunt, euffragia i n Qer* mani eleotionem dare potuerint. Oe coDflato Ane[P. 516] 1. Post amotum Araenium Germanoa ex nianorum ecbiamate quod narrator, inchoatum id AdrianipolitanasedeinConstantinopoiitanam trans-

1189

CHRONOLOGICUS.

1190

patriaroham ?el a eexto Juoii anni 1266 ad j quartum deoimam Septerabris anni 1267 per annum unum etmenees praterea quatuor oum dimldio, vel a qainto Junii anni 1267 ad 14 Septembrem ejusdem aaai per menaee treeetdieanovem. Postque ipaiua spontanearo abdicationem eedem vacasse tribua mensibue et diebus preterea quatuordecim, usque ad deeigaatioaem aucceBSoris ; eeptemdecim vero ueque ad ejusdem ioaugurationem, qoasKaleodis Jaauariis anoi 1258 celebrata riteest, proat fdeinoepe oetendemus. Soribit aoster, c. 23,1. , Joeephum moaaaterii Galeaii prfectum confeesarium imperatoria legitimo euffragiorum nuraero electum probaate ao etudente

IV De Joannis Vecci Josepho eubrogati electione quara et etatim inchoatam poet legatorum Roma reditum et celeriter traosactam apparet, sio scribit Pachymeres, c. 24, I. : ' ^ [ . 518] >. [ , ,

Veccus sexta et vieesima Maii mcnsii, in festo sanctorum Patrnm Nicceensium patriarcha electus est. Secunda vero Junii Dominica hebdomadis vertentitjinsigni die sancti Spiriitis graliam Spiritus percepil, ordinatus rite patriarcha. Hi characteres unice designant aonam Christi 1275, periodi Jumaximeimperatore,de8ignaDtumfuiBeepalriarcham lian 4988, quo cyclue solie numeratus est 24, lit. ($< Dominicalis fuit F, cyclus lunaa currebat 3, quaa ,' , mensis Decembns vicesima oclava, deeimx indictxonU, anni 6775; notffl mox-festum Pascha? conferunt in 14 Aprilis, Doque addit fuiese ordinatum Kal. Januariis anni minicam vero Pentecoates 2 Junii. Unde pateta seqoentie, ( prima succeseione Jo?ephi ad initum a Vecco pa ! . 8383 maodi Graa* triarcbatum iaterceasisse meaeea solidos sexdecim ooram reducitor ad vulgarem xvm oostr Gbrieti oura diebos octodecira. precedeoti Gbrieti detraotione 5508. Fuit ergo is annue Gbrieti 1267, 1274 8i quie suapicari vellet Vecoi creationem periodi vero Julianae 580 : qui numerus divisoa factam, frusira esset ob cbaracteres diversiesimos: i n quiadecim iadicat indictionem ejus anni cbara- nam cyoloa is aanae habuit solie 23, luase 2, qai cteristicam, decimam, prout Pacbymeree ootavit. daat Pascba 1 Aprils et Peatecoeteo 20 Maii, et Unde dobiom aaae potest quia patriarcbatus littera Dominicalis ejusdem aoai Gdicaisecuadum Joeepbi Galesii a Gal. Januarii anni Chriett 1268 Junii facit Sabbatum.cum Domiaioam fuisse oportoerit quo anno est Veccna io patriarcbalem Conprocedat. ataatioopoleoB evectus sedem. Hujus fiais, quoIII. Ubi deeierit, modo definiam. Refert Pachy- aiam Micbaelis Palffiologi funere posterior extra merea, 1. c. v, 17, Joeephum, qui promulgatie bajus historiee limitcm exit, aoatres coasideratiopalam litleris jurejurando obstriaxissat ad oua- nie nuoc quidem non eet. quam a B s e D t i e o d u m conciliationi cum Latiois, ab V. Restat ultimum quod proposuimus hic traimperatore aegre id ferente persuasum migrare patriarcballbus aedibus, seceseisae in monasterium ctaodum. Tempus quo missa Romam est a MiPeribiepti, pollicitum se renuntiaturum patriar- cbaele Augusto ineignia legatio ad absolvendum chatui, si de coocordia Ecclesiarum Roma conve- negotium conciliationie Ecolesiarum, qua Germaniretur a legaiie eo ad boc missis ; ioterim quaei OUB expatriarcba et Georgius Acropolita feliciter privatum victuruin. Postea cum legati pacc com- funcii suot, cbaractere non dubio insignitum )egiposita redissent, judicatum esee videri sedem tur c. 21, 1. v. Aitillic bistoricus solvisee duabua vacare, cessione conditionata Josepbi jam inabso- trireraibus legatos paci conficienda? destinatoa, palutam traoseuote, poaitione conditioais undepea- ratisjamad eam ex parte Greecorum omnibue. Hi debat. Quocirca itum suffragia nova? electioois. fuerunt, ut o. 17 auperiua dixerat, partica eccleIsie secesBue patriarcb Joeepbi cootigit,ut noater Biastioi, partim eeaatorii. Priores Germanus nuper i b i dietiocle tradit, die 11 Januarii, eecundae in- patriarcba et episcopus Niceeoe Tbeopbanes, alii magnus logotheta Acropolita, presee vostiarii Padietionia, anni 6782, ^ ,' . Fuit bic ^ naretua et magnua ioterpres BerrbcBota. Trireanous Ghrieti 1264, per. Jul. 5087, qui revera ou- miutn 7 S 4 alteram coasceoderuat Paoaretus et meravit iodietiooem 78& seoundam, qualem oul- Berrhoeota oum doois imperatoria ad pontificem, lus ex quatuordecim praecedeotibus et totidem ia altera duo epiacopi cum Acropolita fuerunt, aecutia babere potuit, utpericulum nulluin ail ne Altum petierunt. ait loco laudato ooster c. 21, 1. annus tam ipsi propria ineignitue nota oum alio , . Eet haud dobie Paqaopiam confundatur aut mutetur. In ista porro chymeri Martios, proOt est hujne 1. c. 1 demonstratum. Pergit dicere conOictalos eos paauapeaaioao res fuerunt ferma per annum, quoad legatie pacem a Romano pontifice cooveatam sti- rum prospera tempeetate peiveoisae ic ainum L a pulatamque referentibua,comitia sunt iodicta novo couicum, ubi eet promoatoriuua Maleee, creando patriarchsa Quod cootigit ante se- , hoc est eodem menae desioento, ultima queatem annum,ut docet nos bistorici nostri locus ejus decade: notum est enim Grascod partiri maa868 in tres dacadas. Primam Tooant modo ooneiderandus.

1191

. P0S8INI OBSBBVATIONUM LIB. .

9

tertlam . PalaeoJogo eolutionem anathematie quo dadom fuerat ab Araenio devinctus ob excsoalnm Joandit ibi vebementi jactatas procella triremes ambas nem pupillum, acribit, inquam, in huncmodem: priraum dissociatas vi venti fuisse, dainde alteram illarum, qoa Panaretus ot Berrhffiota vehebant, misere fractam et eubmersam, aliam ealvam appu- , ; lisse ad Methon83 portum; idque contigisse , ,' . , hoc est feria quinla hebdomadae majorie, qua coana Domini celebratur ab Ecclesia. Ex his , oportuit illo ar.no feriam quintam in ccena Domini *mense Martio fuiaae, et quidem aliquo die decadis . Sub hoc letnpus obteu* ultimaa mensia istiua. Non potuit ille annua eaae ranit luna solem quartum Geminorum trantmiltenalius ab anno Chriati juxta vulgarem ram 1273. tem gradum, circa horatn ante meridiem terliam Manifeatum hoc eet ex eerie narratarura hao hieto- quintee et vicesimx diei Maii, anni 6785. Fuit porro ria rerum; nam auperiori Chriati 1272 co3pit se- lota eclipsis digitorum proxime duodecim. Tanlz dere Gregoriua X , qui primus mentionem concor- autem sub medium deiiquii tempus tedebrx circa diaa intulerat, postquam io Syria electum se abaen- terram exstilerunt, ut et mullae sUUarvm apparetem a cardinalibua cognovit. Deiade jam corona- rent. Ita Gregoraa deacribit inaignem proraoa et tua lagatoa Conatantinopolim ad id negoiium ur- horrendam solia defectionem Gonetantinopoli vigendum miaerat. Hi atreaue rem egerunt, pro sam paulo antequam exauctoraretur Gerraanu8,et virili Augualo cooporante; quae referuntur hoc Joaepbus in ejue locum aubalituendua eligeretur. libro ac. II ad 17. Ba30 annum facile Gregorii I, Quod utrumque illo anno a Gregora indicatoera Chrieti 1272 , expleverunl. Diapoaitis utcunque GraBcorum 6785, hoc eet nostra 1257, evenioe omnibus ex parto Graecoruin missi eunt legati, de noaquuque oatendimua auperius, D . 2, c. 6. Quare quibua agimus, circainitium anni, Gregorii ponti- 8i demonatrare potuerimua fide tabularum ei raficatus secundi, Ghriali 1273; nec tardiua potue- tioniciia aetronomicia tolia deliquiam tam nolabile runt: alioqui Gregorium oon reperiaaent Roma^qui in urbe tam frequenti circa meridiem apectatam, hocannoiude diaceseit veraua Galliam,ut ibi conci- cum omnibus memoratia circumataotiia, illo relium cecumenicum Lugduni celebraret. [.519] lla- vera fuisae commisaum anno, nemo non videi mabilom id concilium est anno aequenti Cbriati 1274, gnum inde firmamentum acceaaurum et ratiociniis prae&ente illic pontifice, et legatis Greecorum jam noatria et fidei biatoricorura quorum auctoritate M:-A : U ; J ... TI . . _ . . cum_ Ecclesia Romana coooiliatorum ibidem COD- *-i nitimur. Haec me spes :impulit ad rogandum per parentibua. Quae conciliatio cum per haoc legatio- litteraa R. P. Jacobum Grantarai societatis nostra, nem perpetrata fuerit, evideoa eal eam priue obi- LutetiaB Pariaiorum degentem,ut dignaretor istios tara et renuotiatam Conelantinopoli fuisae quam eclipais calculoa ponere. Fecitillepro auaet eruaacra eynodua Lugduni inchoaretur. Quadrat au- ditione et humanitate pra3atantibua diligeDtiasime, tem unice ad boo ipaum character boc loco indi- prout ex ejus ad me miaaa, quam bic aecribam, catua feriffi quintae majoria hebdomada? incidentia exercitatione astronomica patebit. in postremoa dies Martii, aiquidem bic annua 11. Jacobi Grantami e aocietate Jesu epilogismns Ghriati 1273 fuit periodi Julianne 5986, cyclum novilunii ecliptici anno Cbriati 1267, 25 Maiijuita solie habena 22,cyclum vero lunae eive aureum nu- tabulaa aubaidiariaa Rodolfinas, ad meridianom merum 2, litteram Oomicalem : qua3 not Pa- Conatinopolitanum revocatae. Annus ia eal comacha illius aoni defigunt in 26 Martii. Fuit ergo fe- munis, non bissextilia. ria qninla in Ccena Domini die 23 Martii ejuadem. Quare veraxet exacta deprehenditur hiatorioi narra7 S 6 [P. 520] Novilinium tnedium. tio, et chronologia noatra confirmatur. ^ secundum ,
aive, ut hic noater, . Ad

Maii

D.

H.

24
D. tol-

10
H.

50

1 3 5 1

7*5 GAPUT VII. tempue apog. eol. Jan. De cclip&i solis Gregora memorata, qua stabilita intervallum a n o v i l u m . DDotue iDtenrallo respondena hactenus ckronologia firmaiur. I. Haotenua cbronologiam noatram indicatie a Paobyroere cbaracteribua.quantum licuit, munivimua. Non eat autem negligenda opportunitaa quam oobie beoignam ofTert insignia Nicephori Gregoraj locus ejuadem coaleati quoque eolarie maximi deliquii suffragio roborandae. Scribit ie auctor Hiatoriae su(B I. iv, p. 51 ed. Baail., postquam narravit abdicaiionem Germani, Joaepbi eubragationem in ejos locum,et ab boc indultam imperatori Micbaeli
lendue locue apogaBi aolia primua loctta BOIIB

14 21

11
0

32
41

8.

0.

20 0

prima diataDtia lamiaarium eole

2
0

9 5

15 1 45 27 51
21

3 S 31 58 43

loogiuB progreeeo tempue apogaai IUD proximum novilonio iDiervallum motus intervallo respondene addendua IOCQB apogaei I QD

165
7

D.

H. 7
6 o

8.

G.

4 2

primue locus IUDSB

tempos proetbapbcereticum

11 2

3 4

43
34

33 )0

18
41

1 5

addendum

H.

1193

CHRONO

Novilunium verum. D. H. Maii 24 21 31 23 Pro correctiooe. S. G. ad priraum Jocum eolis adde 0 25 0 28 fit eecuodue locue aolie 2 11 10 26 eecunda dietantia lumiuarium, luna longius progresea 0 0 3 1 Pro correctione. s. G. ad primum locum lunse addendum 0 5 56 12 fit eecundue locus lunee ad secuadumaolialocum revocaudua 2 10 14 27 tempus correctioDi reepoodens toilendum 51 5 pro aequatione perfecta temporie, addeoda 32 Novilunium perfecte'correctum et cquatum. ia meridiaDo tabularum, Maii 24 21 26 4 post meridiem. H. in meridiauo Goaetaatioopoli U D O additia 1 28 0 post m ediam ooctemfltdies Maii 25 54 10 4 787 [. 521] hoc tempore et loco Zodiaci facta est vera synodus : qoo autem eit viea, taro minua accurataquam accorata, per triaogulos et parallaxes ostenditur in ecqueolibuB.

1194 ecrupulis, 1759 quae multiplicata per 6 faciunt 10554 qu divisa per semidiametrnm solie 900 daat digitos 11 re?tant 654 quea faciuDt digiti uoiue partee 40 quantiias ergo eclipaU est digiti uudecim cum qaadraginta partibue duodecimi. Duratio eclipsit. Duratio hujue eclipeis exacte defiaietup ex ecruDulie medi durationie 31 35 per borarium lana motuoi locidentia et emersione compositia, ut coneeqoitur. . , Io iocideatia. locus InnaB una hora aate vieam S. G. eyuodum accuratam 2 9 8 4 lempus Man 25 In i u emeraione. cuicraiui S. locue luDse una bora poetviaam eynodum accuralam 2 D. tempus Maii 25 9 G. 10 || 1 50

'S.

16 4

34
5 0

189 Tres parallaxee. Tree prioree parallaxee. altitudinia 25 latitudinis 23 longitndinie 8 synodo vera. Tres posteriores parallax. altitudiaia latitudiois longitudinis C 92 ang. latus CZ NZ NG NS SZ S ang. SG 25 24 8 33 9 21 24 49 33 32 13 30 0 37 16 41

Tree parallaxee.

10 atitudinis 28 30 40 latitudiais 23 52 33 Iongitudinia 15 35 in eynodo visa minus accurata. Tn triaagulo ZCN rectaogulo in N. Gr. 90 eclipticse. G. 28 aog. G 74 45 75 ang. G 14 latus CZ 24 29 24 latos CZ 24 NZ 33 23 23 NZ 26 NC 50 6 6 NC trlaagulo ZSN rectangulo in N. G. G. 18 latus NS 58 9 10 latus NS 25 5 SZ 13 29 SZ 31 S 99 ang. 54 58 ang. S D. H. primo tempore parallactico 0 9 0 16 eublato a vera eyoodo 10 4 25 54 reetaUieaeynodue minus accurata H. 10 48: Maii die 25 44 0 eecuado tempore parallactico 0 52 14 10 eublato a yera eyaodo 25 54 4 10 restat visa syoodo accurata Mati 25 1 50 G. locus lunflB, qui eet eolie, in eyuo- S. 10 11 26 do vera 2 V 8 8 tolle motnm reepoodentem tempori parallactico accurato 29 7 reetatlocue luaae syaodo yiea S. G. 42 19 accnrata 2 9 ex boc tolle locam nodi Q 8 33 26 14 reetat vereue motue latitudinie 5 46 15 25 unde [P. 522] vera latitudo boreahs eive arcns ioter contra 27 10 e tertia parallaxi latitudinis 24 48 tollenda: et reetat Tisa latitudo seu arcus ioter ceotra 2 22 Quantitot ectipsis. E x eurooia aemidiametrorum 31 41 tolle vieam latitudinem eive arcum inter centra 2 22 rtstat quantitas eclipsis 29 19
PATROL. GB.

altitudinU 25 30 Jatitudinis 20 30 loogitadinie 15 10 75 [P. 5231 ang. G 92 86 32 11 24 latusCZ 19 39 2 23 NZ 19 36 0 6 NC 1 14 0 7 NS 13 56 42 24 SZ 23 55 72 SG 12 44 14 aag. S 55 52 tranelato S lo Occid. tertia parallaxie[loDgitudinia 48 11, qaae Yieae eynodo accuratffi reepoadet, comparaada cum parallaxi longitudinis iaveDta. locideotia. Tertia parallaxia loogitudinia 48 11 parallaxis loDgitudioia in iocideotis prior tempore 8 37 differentia motn oresceoti admodum celeriter 39 34 hanc differeutiam adde borario I vero 1UDB3 a eoie 29 28 fit motus horarius apparena velociseimus 69 Analogia. Ut bic motue apparens 69. 2. 4142 ad aoam boram 3600, ita acrupula mediaa duratiooie 31. 35. 1895 ad tempue incideatiee 1647. 27. 27. 7 4 0 In emersioae. Tertia parallaxls loDgitudiois 48 11 parallaxie longit. io emereiooe osteriori tempore 1S 10 erentia motu valde decreacente 33 1 haoc dlffereatiam adde borario vero lunae a aole 29 28 fit motaa borariua appareaa ve~ 62 29 lociesimua Aaalogia. Ut bic motus apparens 62 29 ad 3600, Ita acrupula mediee durationie 31 35 ad tempue emereiooia 30 20.

CXLIIl

38

1195
Tirtegra duraiio
Jatiam

. POSSINI OBSBRVATIONUM LIB. . 57

D. W H. 9

1196

%1
$1

.c(liuro cclipsls Maif 9 nis 25 CoQsUolioopoli poal mcdiam oocieni. emereio AD Septenlrio

10 10

1 52

S O 10

lacldentiaAC

rypui eclip$fo$
in iriangulo ABC rectangulo in A. Ex surnma scniidiamelrorum * 51 41 lollearcuta intercentra 9 22 habaaactupulos raedl doraliooia 51 55 BC AB AC

III. Ex hoo epilogiamo clarisaimum|flt [in eclipsi descripta reperiri characterea a Nicephoro Gregora deaignatoa, annum a mundo condilo 6775, id eat Ghrisli 1267, Maii diem 25, horam aate meridiem 3, et digitoa prope 12, unde tanta obscuritas io 7 4 1 terra ut stell in ccelo apparerent. At deficit una illuatria, nota loci eolis in Zodiaco : ponit enim Nioephorue gradum 4 Gemioorum, noater ^autem calculus 10. Sed in eo Nicephorus ^anifeate halluoinatur, aecutua non aatronomicos leges, eed popularem putandi rationem et communem errorem jungentium asquinoctium vernum, seu primum gradum Arietia, cutn 21 Martii : quemadmodum Jam a conoilio in uau id erat,

Et vero qaanta ea fuerit, ad fldem biatori aot temporia rationem nihil refert, probatia aliia certisaimia nolia. Verum ne eaad integrom exaclomque epilogiamum deaiderelur, magna diligeDtia earo consignavi. Bt ne quis brevitatem non iolegrae horae in eclipai prope toiali nimiam repreheodat, velociaaimum lune motum apparentem circa 3 paralJaxem longitudinia, tam in incidentia creaocndo valde In quadrante Orientali ecliptice, quam in emeraione multum decreaoendo in quadrante Oooidentali, fqueeo ut mecum aitendat. [P. 525] et deeinet mirari. Bso In gratiam R. P. Possini; qui viri amici laborem gratum, si placet, habebit, et eum Deo in auia orationibua ei sanctiaaimis aacriflciia commendatum babebit. IV. Hactenus R. P. Jacobua Grantami. Cui adjungam quod oonsultua arae de eclipsi eadem R . P . Joannes Baptista Ricciolua, atatim bumaniseime respoodit hisce plane verbia. jEra Conatantinopolitana aupponit compleloa fuiaae mundi annoH 5508 ante uaitatam Chrieli rara. Quare annus 6775 eraa Gonatantinopolitaoc
eat 683 Chriatianjl267.

non observato, saltem non correcto, vitio antaceaBionis aaquinoctii versus initium Januarii uniuB diei per oentum triginta circiter aniioa. Qui error poetea correctus est aano Ghrlsti 1582, aublatia 10 diebue, quibus initium Arietis Martii vicesimum primum precesserat. Et revera a concilio Niceeno habito anno Gbristi 325 usque ad tempus hujus eclipaie anno Ghrieti 1267 anni fluxerunt 942, pro quibus Nioephorus eex gradua aoteceaeionie Geminoram usurpavit, cum merito septera integroe numerare potuiaaet. Sathus Calvisiua in Gbronolog. anno Christi 1267 hano eclipaiminotavit, eodem anno et die quo Nicephorus; eumque oirca 4 gradum Gaminoram jure oorrigit : sed contigiBse ait hora 11,9.21, poet mediam noctem, tardiaa multo quam velit Nicepborue qui 3 ante meridlem acribit; cum quo belle oalculus noster eonvenit. Numerat autem CalvieiuB digitos cbacurationie 11, 52, fere ut nos et Nicepborus proxime ad totalem; feriam quoque quartam rite deaignat, et probat cyclue aolia 16, litlera B. Keplerus in tabulia Rudolflnia p. 98 ejusdem eclipseos mentionem facit, et ostendit recte a Calvisio Nicephorum reprehendi, et cum eo ponit grad. 10, 59 Geminorum, paulo liberalior in minutia. Porro de duratione hujue eclipaie neque Nicephorue neque Calviaiua aut Keplerua quidquam afflrmant.

7 4 9 Anno Cbriati 1267 cyclua lnnaa aeo aoreos numerua fuit 14, epacla3, novilunium civile inter 25 et 26 Maii. Cyclua eolia fuit 16, littera dominicalis B, et dies 25 Maii incidit in feriam qaar tam. Anno eodem 1267, die 25 Maii, novilunium vertim Conatantinopoli fuit aeaquihora ante meri diem ; aed ob parallaxim longitudinie fuit hora 3, minutia 5, ante merldiem aola et luna veraantibus in gradu 12 Geminorura. Latltudo luns borealia et vera fuit minutorum 19, 8; aed apparena ob parallaxim latitudinie fuit auatralie et minutorum 3, 8; aumma autem Bemidiametrorum eolia et 1Dns fuit mioutorum 30, 40; et aolia diameter i a legra minutorum 31, 38; ideoque digiti eeliptvci 11, 25. Sed eo quod radii aolie oblique i n terram iDcidentee alioraum procul a vartice Constantinopolia reflecterenlur, neo multum aerem aupra positum illuatrarent, vlaa eet eclipaia pene toladie, et stellae horizontl proplores aliaaqua conepici potoerunU Ex mea Geograpbla reformata suppono altitudinem poli ConBtaDtinopolia eaee grad. 42, 56, et longitudinem a Palma inaula Fortunaiarnm gr. 54, 36. Quid aibi velit Gregorae, aut quibua ex epberoeridibua bauaerit solem fuiaae tunc in quarto grada aeu parte Geminorum, ignoro. Licet enim tabula3 astronomicad ineignium mathematioonjm paucie aliquot minntis disaidere posaint a xneis. multia tamen gradibus nullae. Gerte enim anno ilJo 1267 aol ingrediebatur in eigna Zodiaci diebos 9 aut 10 cilius quam nuno poet correctionem Gragorianam Kalendarii. Nonc autem ingreditur G^minoa die 22 aul 23 Maii. Ego tunc die 13 aut 14 circiter. Atqnc adeo die 25 Maii erat ]am in 11 T1 12 gradu Geminorum.
](

1197

CHRONOLO0ICUB.

1198

HfflO ille, Habes,lcctor,ernditiseimorum hominnm . et prostaatiam astonomorum oirca eclipsim a Nicephoro Gregora memoratam judicia et ratiocinia, qus3 tantam ejus notitiam sappeditant quanta optari fere poteat, certe qua abunde sufficia ad usum noetrum insigniendi anni quoGermanoabdicante Josepbus patriarcha estj creatus, tam luculento charactere, at in eo a caeteris dicernendo labi deinceps aut vel titubare quisquam oaqaeat.

quatuor et viginti patri morienti aucceeaietee. Si enim ia palre jam imperante, et quidem aecundna poat Manuelem in iafantia mortaum, natoa eat, cum Michael, ut est demonstratum, imperare CGBperii Kal. Januar. anni Ghriati 1260, venire in lucem non potuitjaote anaum Chriatil261, imperii Palaeologi aecundum ; et conaequeater, quando idem Palaaologue Michael aooo, ut cap. aequenti demonstrabitur, Cbriati 1284 mortuua eat, Andronicue niai annorum uniua et viginti ease poCAPUT VIII. tuieaat. Pugnat id etiam cum eo quod Gregoraa Andronici, qui Michaeli Augusto primogenitus, in acribit 1. IV, p. 40, Michaelem, oum aolemni impeno collego et post ejus obitum suecessor fuit, pompa Gonstantinopolim a auia recuperatam i o xiat conjugii et evectionis in imperium tempus, cxterorxmque ejus actorum chronologia. greaaua eet, Andronicum filium jam tum bimolum
duxisae: '

I. Miohaeli Palsologo qui successit in imperio ' Andronicas, eenior ab historicis posterioribas dic . Gertistus ex comparatione cum ipsius nepote Andronico sirao enim statuimns auperioa Ingreasum 7 4 4 juaiore, avi in imperio collega, quicum 7 4 3 graMichaelem Palaeologom urbem paulo priua a auia ves et rei Romaaaa pernicioeiseimae inimicitias capiam die 15 Auguati aooi Ghrieti 1261,quo temexercuit, in Cantazeni praeaertim historia aarralae, pore ut duorum annorum puer Andronicus fuerit, [P. 526] AndroDicue, inquam, senior Michaelis Paoportuit cum natumaaltem ioitio anniChriati 1260. laeologi priorfs primogeoituB, imperii collega et poet Quod dici nequit, cum ante illum patri jam impepatris mortem euccessor, quando oatue sit, qua ranti natua fuerit primoganilus ejua, Manuel In astate axorem duxarit quo aooo particeps factus cunis mortuus. Necessario igitur agnoacenda foerit Augueta? potestatis, incertum faciunt vari eat in illie verbie ' , ut ac maln inter eese cohaerentee cum Pacbymeris nequaquam Tbeodora signincare voluerit ee viro tamGregore etaliorum qui de illus rebus ecripse800 jam imperanti Manuelem et Andronicum perunt afflrmationee. Quare opera) pretium me faperiase ,- sed appelationem imperatoris, quee suo cturum slatui, si avolveodee exambagibuset carto, raarito tuno cum illa baec dicebat conveniret, triqaoad lioebit, digerendae ordine rerum ipaius bac buisse, licet illa non pertioeret ad id tempas quo historia memoratarum chronologiea capitis hujus C illa Manuclem et Androoicum enixo fuerat. operam impenderem. Prima omnium etatuenda eal epocba oatalieAadroaici hujue,perplexis PachymeIII. Sed aliquid eertius de annonatall Andronici r i s et GraagorflB aaeeriionibue autaoe. Scribit Pacby- seniorle statuere lioebit ex tempore ipsiue obitas. merea, 1. m , c. 7, Tbeodoram Michaelis Paleologi eicubi satie~certo id definitum reperire potneriuxorem, cum comperieeet virum suum cogitare de mus. Lfgimus apud Joannem Gantacuzenum se rapudiaoda aBcisceodaque loco ejue in conjugem (1. n, c. 20, p. 228 ed Reg.) bunc Andronicum, qui Anna Alamana JoannisBatatzaeolitn Aogusti vidua, abdicato imperio lactos monacbus Antonii nomen graviter, otparerat, id fereotem expoatulaeae quod aasumpserat, monasterio mortuum esae mense 8 coronatam jam Augustam sioe ulla causa impe- Februario, indictione 15, anno quadragesimo supra rator vellet dimilere, poatquam ei jam Augusto pe- sexies millesimum et octingentissimum, natum annos periaaet filioa, primom quidem Maouelemjqui cito septuaginta duo$. Si ex oumero 6840 annorum 72 perierat, deinde vero Andronicum adbuc eupersti- domas aaaos, supererit aaaue arm Greecorum 6768 tera, quem pater ragie nutriebat, denique tertium quo fuieBe oatum oportuit eum qui annie duobua poatqoam in urbem Gonatantinopolim e Latinia re- major septuageaario aaao 6848 diem obierit. ceptam imperator migravorat, illic in purpura oa- jj |P. 527) Est hic aaaus 6768 mandi juxta Graecoe tum Gonatantinum nomino, cognomento Porphyro- idern quem nos i a asra Ghristiaoia aumeramus geoitam : 1260; qui fuit, ut vidimus, primua imperii Micbae , , liie. Ejusanoi principio si editue lucem Aodro6* , aious eat, habere locum utcunque poteet quod ex , , Gregora retulimus, eo bimulo, sive secuodum
, 6 83tatis anaum agente,

. Ex hia videtur poaae oolligi seDaiaae Pacbymerem Andronicum, imo et preterea Maouelem priue mortuum, poat initom a Micbaelo Palaeologo imperium natoa ut aio illoa mater eorum Theodor a viro jam imperaoti, , papererit. II. Atqui boo quidem repugnat ipai primum Paobjmeri afflrmanti Andronicum annoa natum

, contigisse ingreeeum triumpbalem Miobaalis ejue pairis in urbem regiam paulo ante de Latinis receptam. Sed poteat cum bocquadrare quod Bcribit Pachymeres Historia imperii Andronici 1. i , c, 1, cura quaadopatri sacccaeit, aDnoseetatie aameraaso quaiuor eupra vigiuti. Verba suat de illo Pacbymeris hsc ipaa :

1199

. OB8BRVAT10NUM U B . III.

1200

, 4* pam vit ipeius, ut soripsit Gregorae, tadte hio . Nam cum ab anno Chriati revocane quod alae dixerat, Andronicom, qnando 1260 ad 1282, quorum priori caepisse imperare cum Patreprimum ingreaausestConstaolinopolim, poateriori obiisae Micbaelem PalaBologum certo secandam aetatiaannum egiaee ; cum exboc quod demonetravimus manifestum ait iniercedere annoa nunc ex oerliorl teatimonio afOrmat, manifestoniBit duntaxat duoa et viginti, palet promovendum ipsi tunc quartum aetatia ab aliquot jammeneibos ultcrius ioio biennio natalam Andronici neceeaario currere ccepiase, quippe in lucem edito circt iniesae, si vera de ipaiua, quando capcaaivit imperii tium anni Christi 1258. Id quod non parum prs* babenaa BOIUP, aetate Pacbymeree acripaerit. Nam terea confirmatur ex tempore noptiarom Theoquod Idem c. ult. 1. vi, hujus quam nunc ediuiua dora3 matris Andronici cum ejus patre Micbaele, HietoriaB Michaelem Palaaologum jtradit Jimperasee ab Acropolita notato. Bic enlm bistoris sus c. 51 annis vigintl quatuor, accomodari forte ad veri- refert Joannem Ducam (P. 528) imperatorem coltatem id posset vel ea ratione quam diaaeremua, locasse Michaeli Palsaologo, in gratiam recepto interventu Manuelis patriarchaB, Theodoram tratria c. aq. n. 3, vel intelligendo numeratum illic ejua imperium ab ejus celebri praedictione quam Tbea- sui oliro defuncti laaacii Ducs sebastocratorie aalonicae bienno ante acceperat, voce Marpou de g filiam. Neceaae est dicere faclum id fuisse sub coelo misaa, ut narratar 1.1, c. 11 ; aed hoc ad eeta- finem anni Gbriati 1254 vel aequeDiis initium. tem Andronioi trabi non poteat, neo excusari ali- quo post multorum menaium languorem Joannes ter ab Pachymeres, 7 4 5 ai vere natnm AUgustua Octobri meaae diem 7 4 6 obiit. Est oum putavit quo anno caepit Imperare pater ejue autem incredibile fecundam alioqui mulieremviro fcvi pleni, quippe annorum duodetriginta cum IV. Exiatimo tamen vera illic Pachymerem et ex. duxit uxorem juveni, sex totis primie conjogii certa publioaque notitia scripsisae, errasae vero annia nullam prolem edidiaaa. Quocirca exisUmo Cantacuzenum In subducendia annis Androoici Manuelem primogenitum, qul deinde infana obiit, eenioria, qui aetatis noa 72, ut ille afflrmat, sed 74 ipsis natum anno Gbriati 1256, Andronicum vero vitaa fmem invenerit. Uujua aecertionia babemua biennio poat, primia monaibua, ut dixi, anni Cbriauctorem eidem Androoico familiarisaimum extreati 1258. Quo poaito prona doinde facilitate apU rois vit temporibus Nicepborum Gregoram, apud caeterorum Andronici actorum in aerie hujus Hisquem cum legamua c. ult. I. ix, p. 209 ed. Baa. toriffi diapoaito auccedit. Nam quod ante mentiocoofabulari se quotidie cum Andronico tunc monem elscti in papam Gregorii X refert c. 28, 1. rr, nacbo otioaiaaime aolitum atque adeo ipsa nocte Pacbymeres, Andronico jam in virum adulto, hoc qua eat mortuua multas boraa euaviaaimi colloquii Q est in puberem et conjugio maturam edocto tacum ea duxiaae, facile credere possumua resciviase tem, patrem ejua uxorem qusrcre caepiaee, beoe ex eo ipaum quae de illius annorum numero notaquadrat ia annum Gbristi 1271, aedievacaatispost vit ia monodia de Andronici obitu, initio l , x, mortem Clementis quarti tertium, quo niminira p. 214, bia plane verbis Andronicua quintum decimum agebat statia ao| num. Nuptiaa ipaae Andronici cum Anna regis * Quartus et septuagesimus annns nativiPannonia? fllia, capite eodem memorataa, ad antate ipsi morienti absolvebatur, Qu verba non nnm sequentem Cbristi 1272 reierimus. Dnde tantum vixiaae illum annia 74, sed eilam illoa exaaaumptio Andronici ejusdem in conaortium impleviaae aignificant. Gum autem ait mortuus die 12 perii a patre Augusto facta, et aolemnia coroaalio Februarii, ut idem Gregoraa afQrmat aub flnem Andronici et Annaa novorum AuguBtarum, qu&m 1. ix, vel xiv. utanonymua adnotavit ad marginem Pachymerea altero a nuptiia anno celebratam ibiloci Gantacuzeui, quem paulo ante retulimus, codem tradit, ad anouni Cbristi 1273 Aadromci gimur dicere natum fuiaae Andronicum aub initium duodeviceaimum pertinet. annl Gbriati 1258. Ac ne quia auspicetur irrepaisee errorem in notae numerales apud Gregoram, quj JJ CAPUT IX tamen exteaae ao ainenotarum oorapendiia annum Sialuitur tempus obitus Michaelis PaUeologi et Beptuageaimum quartum aetatia Andronici exprinumerus annorum ejus imperii Appendix at anno capix Persis Hcrackse Pontu mit, etiam aliunde manifestum est ex aoimi sui certa aententia id aftirmaase illum auctorem. Ait 1. Utrumque caput ad discusaioaem bic propoia nimirum initio o. ult. 1. ix, inter alia aignaqusa aitum molesta opinionum varietate perplexam est portenderunt obitum Andronici scnioris, visauo Ut eaiai omittam vulgaria chronica, quorum inaolia eclipsin, qua totidem diebua quot ipae aaal quibusdam vidi principium imperii Andronici sevixerat ejus mortem prasceaaerit Commissum nioris, quod atatim a morte Michaelia ejoa patris apectatumque est id novilunium eclipticum ultimo incepit, conaigoalum anno Chriati 1294, et ipsi Novembria anni Cbristi 1331. Ex quo ai numeres Micbaeli aex et triginta imperii annoa atiribotos, uaum et triginta Decembris, totidem Januarii, Spondanue obiiaae Michaelem anno Cbrieti 1283 duodecim Februarii diea, exacte conficies summam ponit, et principatum tenuiase anni viginti qaadkrum eeptuaginta quatuor, parem numero anno- tuor refertex Gregora, ut ait; apod qtiem famen

1201

CHR0N0L0GICU8.

1202

dum, anno Christi 1282, die 11 Decembris Micbae lem PaIa?ologumvivendietimperandi iinem fecisse' Quandiu imperaverit disquirendum restat. Diserte Pacbymeres Hist. c. ultimo imperasse Michaelem scribenlis) ' asserit annis viginti quatuor; idque ipsum, ut pa Jara notum, antea posuerat c. 21, 1. iv. Atqui hoo , quidem eegre conciliatur cum iis quaejam omni fir . est : Imperator mitate constituimu8,nimirum coronatum eum ritu circa qux diximus loca prxter spem vitx solemni sux Auguetum primum fuiese Kalendis Januafinem invenit, anno sexies millesimo septingentesimo rii anni Chrieti 1260,vivereautem deaiieae 11 Decem nonagesimo primo, agens xtatis annum quinquagebris anni^Christi 1282; nam ex bis apparetmanifesimum oclavum. Ita Gregoras. stom imperasse illum a die inaugurationia suee annos II. At noster Pachymeres, 1. vi, c. 36 hujus omninoviginti tres.mlnus vigintidiebus.Dicilamen operia, eic eoribitde die obitus Micbaelis ; potest non usquequaque aberrasae avero Pachyme 7 4 7 rem quem 7 4 8 verieimile estid retuliaac quod vulgo '' Feria erat sexta undecima Decembris ferebatur.Solet autem populuaianumerandisannis accuratam et minutam aspernari diligentiam; nec anni 6791. Ac in anno quidem magno conseneu Gregoraa, utvidimas, protereaque Phrantzaa cum fere dubitat decem, exerapli gratia, ei principi anPacbymere conveniunt, ut dubitari de boc non nos tribuere, quem constet nonum excessisse. M i debeat, oum sit tamen vehemene causa dubitaodi nime item pulat necessarium ab inaugurationis ex circumatantia diei Paraacevea sive ferie sexlae die primum initium regi ducere, ubi supremam illo anno incurrentis in undecimam Decembris potestalem antea illum exercuisse palamest.Itaque diem.Est anous aeree raundi Graecorum 6791 Ghristi imperium Michaelis Palaeologi jam ex eo tempore 1283, bocest per. Jal. 5096, quo fuitcyclus solis4, numerari potuit quo is tutor Joannis est declara numerus aureuB 11, iodiotio pariter II, Cyolus tus; quod contigit paulo post Muzalonum caedem, porro solis 4 litleram indicat Dominicam G, quaa qui nono die ab obitu Tbeodori Augusti e.unt incam insigniat diem duodecimum Decembris, un- terfecti. Mors Theodori ex Acropoiita in Augustum decimus necesaaria fuerit Sabbatum, noa autem meneem incidit, opinor desinentem , . cum PaParaaoeve aive aexta feria, (P. 529) qualem eum cbymcres eaoi conferat ia confinia aeatatia et tatnen illo anno fuiese tradit pro certiaaimo et autumni. Septembri ergo anai Gbristi 1259 imperii habenas Michael sunjpserit.quas tenuit duvulgo notissimo Pachymeres. Igitur anno Chriati cis magni, deinde deapotaa titulo,donec sub Qnem 1283 mori Micbaelem Palaeologum oportuit, quo cyclua aolia 3 litteram Dominic indicem dedit D: Decembris ad imperii cum pupillo collegium eveheretur. Revera igitur imperavit super annoa vihaeo enim litteradiem Decembriatertium decimum afflciens, tertium retro undecimum fuisse sextam gintl tres expletoa duobus fere mensibus, ut ei de annia inchoatia eermo eit, negari nequeat 24 ejas feriam demonstrat. Quid ergo ? dicemus errasaa imperii annos numerari potuisse. In huncmodum Grscoa historicoa in anno mortis Micbaelie, et pro 6790 aequentera 6791 indicasso ? Ne cogamur Pachymerem quidem ab errore vindicamus : hoo dicere, duplex bujus explicand perplexitatis Phrantzem,qui mortem Micbaelis coojungit cum insuppetit ratio. At enim Jabeatis jam anni 6790 et dictione 14, absolverenon poaaumua.Ceo paucoa dunt^xat extremi Decembrie dies reliquos tissimum enim est anno Gbristi 1282,quo Micbaelem constat mortuum, indictionem 10 fulsse nutrahentie rationem non babendam populoa et h i meratam. storici cenaente8,obitum ejus ex anno mox sequenti, 6791, quo is videlicet innotuit, inaigniendum puIV. Hactenus versati chronologica methodo sutaverunt, neglecto dieorimine nullius moraenti ad mus ia epocbis hujue historiae flgendis, quae certo civilera fflatimationem, que fere minutam - aliquo inaigniri charactere potuerunt : caeteras respuit. Aut, quod verisimilius reor, annoquarum statuendarum in prudenti conjeotura tota rum mundi et rae suae principium,item, ut indicspes eita est, bic sigillatim exsequi neo otium eet tionie, a Septembri Greci repetebat. Unde jam neo oper fueril pratium. Satis sit eas, uti et acta tum annue raundi juxta ipaos 5791 ccBperat a boc opere memorata pra3cipua, verisimili ratione menee fere tertio, cum anni Gbriati 1282 mensis in ordinem digeatas, certia in abaoo chronologico ultimus Deoember volvebatur Ut vere dixerint annis aesigoare. Quod antequam aggredimur, dePaohymere8,Gregora8 et Phrantzes obiisse Michae* 8cribendambio[P.530j duxi adnotatiunculam lectolem aano 6791, nec vere tamen scripserint Sponris, ut apparet, accurali aacriptam in Barberino danue et Ralnaldus eumdemaono Gbriati 1283 fato optimo codice ad oram extarioram, e regione vcrfunctum,oum iiloanao dies Decembris undecima, borum illorum o, 27,1. : qua efflavit animam, Sabbatum, non sexta feria , foerit. . Ad haec, signo indice apposito, sic ex III. Uoc igitur exiatimamua pro indubitato tenen- advereo scriptum manu antiquiesima etecripture

loco ab eo laudato id non reperio, sed tantum mortuum Michaelem anno mundi juxta coraputum Graacorum 6791, aetatis suae 58. (verba sunt Gregor de Michaele Palaeologo

1203

. POS8INI LIB. UI.

1204

codicis, quantum judicari aspectu poteet, eeqnali \ Hc Latine eonant; UL vere dixisti, dotnine mi sancte. Etenimjncursione Persasum, et negligentia scribitur.
. . . . . . . ^ . . . . . . . . , . . . . ,' .

imperantium cooperante Persis, etiam Heraclea ad Pontum sita capta estmense Julio die 4, indicttotu
%

13, anni 6808. Est bic annus Chrieti 1360, per Juliaoe 6073, quo numerata est iodiotio 13. Indictionem Groci vocant, et nomen ietud hionotat illa compendiose Sodioatur,reeecto mox numero ', hoo eat 13, qualem exigit iUe annoe. 7 Quae deeunt, resecta fuerant cuiiro Hbrario. Noadum reperit alibi notatam hano expugDationem Ea nos in bunc modum restitui poaae putabamus Heracleae; CUJUB ideo fortaaee non erit inutilo qualemcunque istam hino notitiam Bumpsiasa . ^ Alloquitur porro, ne hoc leotorem moretur, q u i , 5 cunque is fuil, auotor adnotatiuncale historicum g ipsum Georgiam Pachymerem, quem xoXc , eanotum dominam vooat utpote aacerdotem et in ecolesiastica conetitutum dignitate. .
' .

CAPUT
Synopsis chronologica prxcipuarum

X.

rerum hac historia memoratarum, eat assignans annis suis.

Anni Chr.

1255

Romanorum Pontiflcum. Alexandri IV. 1

1256

IraperatoMoritur imperator Joannes Ducas Batatza prope Nympbsum H I Kal. rum Ori- Novemb. Georg. Aoropol. Hist. c. 52. Vide 1. III Obaervationum. noelraentia. rum, c. 2. Filius ejua Theodorua, Lascaris a matre dictue, proclamatar imperaJoannia Batatzsa tor oonsensu procerum et populi. Acrop. Recusante patriarchatum Nicephoro Blemmida, Arseniua monaeterio 33 ad laoum Apolloniadis aocersitua flt palriarcha. Idem Aorep. Is coronal Theodorum die Ghriati Natali. Observ. Pach. 1. III, o. % n. 3. Sexto post die, 30 decembria, eclipaia solia borrenda Nioeaa cernitur bora 3 poat meridiem Paobym. 1. i , c. 13. Vide auperiue o. 2, n. 4, et totum o. 3. 7 5 0 Expeditio Tbeodori Laacaria in Occidentem oontra Gonatantinom Theodori. regem Bulgari et Micbaelam deapotam, quem utramqne eui terrore ad 1 pacem adigit. Aoropol. Hist. n. 56 et sq. Grefforaa, 1. III, p. 26. Sab autumnum hujus anni Miohael Paleeologua magnus conoalaulua Niccaa raliotus ut rebue per imperatoris absentiam preeaaet, cum comperissel Cotye cujuedam indicio excecationem eibi parari, com ip&o mdice fugit m Peraidem. Pacbym. 1. i , c. 9, p. 12. Ibi a Baltane Bomanis quibuadam copiia prffifectua oontra Scythas atrenae rem gerit. Grogorae, 1. m , p. 27; Pacbym. p. 13. Michael Palaeologua agente loonienei presule ad imperatore revocatus e Peraide benigne abCipao excipitur, et magni oonoatauli dignitaiem recipit. Gregorae 1. III, p. 28; Pacbym. 1. i , c. 9, p. 13. Micbael Palaeologua mittitur in Occidentem cum exercitu, et beoe ae feliciter pugnat. Paohymer. i , 10: fuaiua Acropolita, Rtil. n. 70. Tbeodorus imperator atra bile laborana Martbam Miehaelie Paleoloei aororem diro supplicio excruciat, et metaens ne ideo irater ejua rebeTlaret, per Ghadenum in Gcoidentem miaaum dedoci Paleologum ad vinctum curat. Pacbym. i , 11 a p. 15 ad 19. Auguria imperii Miobaeli Palsologo, dum caperetnr et vinctua duoeretur, oblata. Pacbym. p. 15 et 16. [P. 552] Michael Palaeologua educitur ejcarcere et recipitor in gratiam ab imperatore. Paobymer. p. 17 et 19. Imperator Theodorus moritur raenae Augueto, anno ad automnam vergente; Acropol. n. 74, p. 85; Gregoraa, 1. m , p. 29; Paoh. p. 19 et 20; Phrantzea, i , 3, p. 41; 751 relictia impaberi filio tatoribus Anenio patriarcha et Georgio Muzalone protoveatiario. Nono die ab imperatoris obitu, dum ei justa funebria io templo Sosandrorum Magnesiae redduntur,Georgiue Muzalo tutor Joannia principia com fratre Tbeodoro trucidatur ab exercitu in seditiooem coneitato. Gregoras, p. 30 et 31; Pbrantzea, i , 3, p. 42; Pacbym. fuiaiaaime a p. 31 ad 96. Micbael Palsologua declaratur tutor pueri principie, et fit dox magova. Paohym. a p. 38. Idem largitione eibi oonciliat etudia hominom. Ibid. p. 40 et aq. Greatur deapota, a p. 43 ad 47. Impetrat deniqne aummum imperli honorem, p. 48.

1257

1258

1259

1205 Anni Chr. 1260

CHROKOLOGICU8.

1206

Romano- Imp. Or. Extremo autumno hujue annis princepa Achaiae suppeiias profeotua ad ramPont. Micnaelia Michaelem Occidentis deapotam rebellantem capitur a ducibus Romanis, Aiex. IV. Palsol. praslio victue proditione Joannia Notbi. Pacbym. a p. 50. Gregoras p. 35. 6 Kalendia Januarii Michael Paleeologue rite acclamatur imperator, collega principis pupilli cujue erat tutor. Pacbym. p. 61. Gregoras initio 1. iv, p. 36; Acropolita HUt. n. 77, p. 89; Pbrantzee, i , 4, p. 43. Micbael Occidentia deapota, auxiliia a Manfredo geoero rege Sioili accaptia, Romanoa ad Tricoryphum aoie vinoit et G&aarem Alexium Strategjopoium capit. Pacbym. i , 32. AlexiusCfflsar brevi liber dimiaaua ad Palaologum Imperatorem redit. Pachvm. i , 32. Palaeologua nondum coronatue limitem Orientalem viait et arcee praa aidiia firmat, usua ad boc conailio et opera Chadeni apud ipaum gratioai, eed in eo quidem negotio parum providi: ex iia enim quaa tunc egit aecuta deiadeeat arciutn ilhua 7 5 3 limitua jactura. Pacbym. partim n 6, p. 63; partim i , 5, p. 8. Decreta coronatione aolemni duorum Auguetorum inter aacra per patriarcham celebranda, pervicit contra pacta Paleologus arte magna ot vehementi ambitu ut ipse aolue coronaretur, praeterito puero. Paobym. , 7et8,p.64et8ji. fP. 533] Araeniua patriarcba Nicaea fugiena patriarohatu cedit. Subrogatua in ejus locum Nicephorua Epheai epiacopue. Pacbym. n, 15 et 16. Gapta Selybria imp. Micbael Paleologua Galatam oppugnat longo tempore fruatra. n, 20. Soluta obaidione redit NymphaBum, ubi Nioepborue patriarcha moritur, i i , 22. Obs. n i 5, 3.
f

1261 Urb. IV. ann. 1.

Alexander IV ponlifex max. moritur Viterbii ootavo Kal. Junii, poatquam aediaset annos 6, meaaea 5, diea 5.8edes vacavit poat ejus obitum tribus mena. et trib. dieb. Quarto Kal. Septembrie creatuaeat pontifex Jacobua Pantaleo Gallua, et pridie nonaa coronataa asaumpsit nomen Urbani,ejua appellationis IV. Gbalypbaa Peraidia victua a Tocbaria auro ia oa infuao necatur. Pa* chym. , 24. Sultane ob socordiam contempto duo ex ejua optimatibue, Basilici nomine, ad Micbaelem Aug. transfugiuat, ibid. Ipaepoetremoauitan cum liberia ad imporatorem aupplexconfugit, ibid. Alexius Straleeopulua Caeaar in Occiduum traotum daapota illic ruraua rebellare molienle cum exercitu misaua, et urbem obiier tentare jaaaua, eam cepit ope Thelemalarioruni, Latinia In Duphnuai oppugaatione occupalia. Pacbym. u, 26 eqq. Recuperant Conatantiaopolim Greci die 25 Julii eacra apud ipsoa S. Annaa matri Deiparae, ibid. 7 5 3 Imperator Michaal Paleologua ingreditur urbem Conatantinopolim die 15 Augustt assumpte Deipara eacra, ipae pedea aequena triumphaiem curruru quo imago ejuadem Deipare a 8. Lucadeplcta portabatur. Pachym. , 31; Acrop. o. 88. Araeniue reatituitur ia patriarcbatum et exoeptua Conatantinopoil Palaeologum iterum aolemniter coronat. Pacbym. m, 2. Imperator legatos Roman mittit. n, 36. Com Tocbaria et jEtbiopibue fcadera icii. m, 3. Pupillum Joannem collegam suum novennem exceecat die Ghriati Natali, et ia arcem Dacibytzamperpetuo custodiendum iacludit, m, 10. Holobolum improbare ausum excaecationem Joannia dire mutilat,ui, 11. Araeniua patriarcba imperatorem excommunicat ob excaecatum Joannem, ni, 14. Zygeni sive Montani contra Micbaelem imperatorem rebellantea ia gratiara cujuadam pueri caeci, quem Joannem Theodori Qlium eese credebant, agre tandem domantur. Pacbym. m, 12 et 13. [P. 554] Triremea imperatorie inaulaa eripiunt Latinia, c. 15. Imperator legatoa ad papam mittit, c. 18. Expeditio Joanaia despot fratria imperatorie in Gocidentem, qua Michael deapota coactua eat pacem facere. Pachym. m, 20. Gometa apparet mensibua ativis. Pachym. m, 23. Urbanus papa moritur Peruaii 6 Noaaa Octobria. Spondan. boo anno a. 9, ex antiquis auctoribua quoa laudat. Abaolvit annum tertium aedis, et incboavit quartum per dioa triginta quatuor. 7 5 4 Gardinales Perusii congregati poat quadrimeatrem coDtentionem tandeni coavenerunt in electionem ad pontincatum Guidonia Groaai Galli cardinalia absentis. Qui poatmodum Peruaium adveniene, indequo cum cardinalibua Viterbium profectus, ibi conaecratue eat pontifex octuvo Kal. Martii, die cattaedr 8. Petri, et Glemene ejus nominia quartua nuncupatua. Spond. ex antiquioribos monumentia, boo anno , 1. Sultan Azatinua, qui ex Perside profeotua ad Micbaelam Auguatom ab

1202

1263 1261

1265

Clem. IV 1

1207 Anni Chr. Romano- Imp. Or. rumPont, Michaelirf Clem. IV. Pala&ol. 1

. POSSINI OBSERVATIONTJM LTB. III.

1208

eo parum officiose traotabatur,elapsue et conjangene Tocbaris, tantum non oppreesit imperatorem imperatum. Pacbym. m , 25. Patriarcbaimperatorem objurgat, quod bella cam Christianis gereret, pacera cum infidelibua ooleret, ibid., c. 26. Fcedus inter imperatorem et Micbaelem despotam afflnitate sancitur, ibid., c. 28. Imperator cum frustra per triennium petiisset absolutionem excommunicationie a patriarcba Araenio, de ejus duritie queritur oratione ad episcopos babita. Pachym. , 1. UltimaB ea de re imperatoris preoee ad Areenium per Josepbazc A u gusti coafessarium delataa et reject, ibid., c. 2. Libellus accusationie Arsenium datus imperatori et cupide acceptua, ibid., c. 3. Damnatio et deposito Arsenii, o. 4, 6 et 7. Ejectio ejua et deportatio i n insulam, u. 8. Succeaseritne statim Gerraanua i n locum Areenii, an poet a n n u m vertentem, i n ambiguo reliqui euperius c. 6, . 1, magis inclinane i n d i l a tioaem propter causas illic indicatae, diatinctiue roox exponendas eq. an. Arsenianorum faclio conflatur et invalescit. Golligitur ex P a c h y m . i v , 11 et 19, et locia aliie. 755 Gonjuralio deprebensa i n Augustum, cujus auspicione e l i a m Arsenius exsul aspergitur: sed ille innocentiam euam probat, ibid., c . 15. Imperator Arsenianorum schisma reprimere conatur. Ejue ea de re ad populum oratio. Pachym. i v , 11. Uoc anno translalum Germanum e sede Adrianopolitana i n Gonstantinopolitanam veriaimiliua puto. Nani i d ne fastum Hxistimem anao superiori, facit p r i m u m , quod cam Arsenii judicium beolutum fuerit aub iinem Maii, ut dieerte t r a d i t Pachymeres, spatium quod inde ad diem Pentecoatea, quo idem inaaguratutn Germanum affirmat, cum non potuerit eaea plua auam octu d i e r u m , anguatiua est quam ut capere possit inquisitionem et deliberationem aynodi, tum auffragiia in electionem Germani perlatis, longam ejue nec nisi er multoa diea iteratia imperatoriaprccibuevictam deniquerecusationem. redibile etiara est ounctabundum alioqui et circumepectare cuncta solitum imperatorem haud atatim aueum substituere alium Arsenio, priur*quam mora et experientia coraperisset i d ae tuto et cilra publicam offeneionem tacturum. A t cum perlato nuntio de aeaensu Antiocheni p a i r i a r chaB, a quo ut viciniori timeri plua poterat quam ab Alexandrino toto mari diviso, animatua ad audendum fuisaet, retardatum tamen metu factionia Arsenianorum, numero et viribus augescantis,quam ad compescendam variis artibua incubuit. Exiatimaoe autem invaleecere i l l a m anarcbia et longa vacatione sedis, populo pastorem amotum ideo fortasse requirente quod praBseatem qualemcunque non videret, decreverit Germanum promovere, ildum aibi et vulgo, ut apparebat, gratioaum hominem. Quo i n patriarcbalem evecto thronum, cum nihilo segnius Arenianorum atudia flagrare pergerent, absolutionem ab eo dare licet parato noluerit 756 accipere, clandeetiniaque egerit artibua ut Germano post tres menaea abdicanti Josepbua subrogaretur, adversua cujus electionem nihil tale quale Germano objiciebatur exoipi posee confideret. Quare ab illo denique reconciliari Eccleeiaa voluerit. Quod rainime diatulieaet a Germano impetrare, si j a m ia a Pentecoste auperioria anni patriarcba inauguratua sesquiaDnum fere integrum i n ea dignitate perstitisset. Qumta igitur die J u n i i , quea hoc anno 1267 cycli sol. 16, l u n . 11 Pentecoate fuit, patriarcha creatua eat Germanus; ettransaetie i n e o b o n o r e quatuor fere mensibue cum dimidio, die demum 14 Septemb. abdicavit, prout narrat noster i v , 21. Initium patriarcbatue Germani funestatum quodammodo est triati augurio deliquii solaria, qood horribile Constantinopoli apparuit 25 M a i i , duodecim diebus ante inaugurationem ipetos, ut viden potuerit brevitatem et infelicitatem bujua patriarcbatus praasigniOcatam ostento ejue simili quo brevitatem pariter et infelicitatem i m perii Tbeodori Laecaris eo nomine aecundi praesignatam fuiase creditum eat. Memoratur [P. 536J ieta eclipaia a Niceph. Gregora 1. i v , p . 51 ed. Baa. Vide eupra o. 7 hujua l i b r i , ubi epilogiamum ietiua novilunii eclipUci a R. P . Jacobo Grantami astronomica methodo expanaum d a m u s . 8ub finem hujus anni, die 28 Decembris, Joeepbua Galeaii monaeterio preepositus, conteaaariua imperatoria, justa eynodi auffragia a d patriarchatum tulit. Pachym. i v , 23.

1265

1266

1267

1268

Kal. Januariis Josepbus quarto Kalendaa rite electua, conaecratos patriarcha eat. Pacbym. i v , 24. Die 2 Februarii feato Hypapantes soJ.vitur anathemate a novo patriarcba Michael imperator, ibid. c. 25. 757 Tarcbaniota filius H a r t h s sororis imperatorie conjogein ducit illiam Joannie fratria deapotaa Occidentie, ibid. c. 26. Die 29 Novembria Clemene IV papa moritur Viterbii. Spond. ex antig. Monum boc aano, n . 12.
%

CHRONOLOOICUS.

1210

Orientalea provmcis imperii Persarum incuraionibus desolantur. P a cbym. iv, 27. Araenianorum achiama raagis magiaque invalescit, ibid., c. 28. Carolus frater 8. Ludovici regia Franciee, acie victo anno auperiori Conradino ad laoum Fucioum, pacificam jara poesessionem inchoat regni Neapolitani et Sicoli, ac Baldutni filio Conatantinopoli profugi i n generura aaoito auxilia promittens Michaeli Paleeologo curam injicit. Indicat heeo Paohyra. variia locin, m , 8 et 36, iv, 29, et alibi. Hyaointht factio et Pantepoptenorum moaachorum pro Araenio pugnantium Eccleaiam turbat, , 19 et 28. Carolua rex Sieiliae classem armat ad Coaatantinopolim recuperandam. v, 8. Varii contra iatum metum imperatoria apparatua, ibid. et mox, c. 10. Per bos annos enituit virtus bellica Joannia deapotaB fratria imperatoris, variia aucceaaibua expeditionutn proaperarum i n Orientalea et Occiduoa tractua probata, m , 21 et alibi. Tarchaniota magnua Gocoataulua, imperatoris ex Martha sorore nepos, contra avunculum rebellat, ad Joannem aocerum despotee Occidentia fratrem transfugiena, Tocbaria priua i n regiones imperlo eubditaa evocatis, qui cffidibua et rapinia eaa vaetarunt, , 30.. Imperator legatoa ad 8. Ludovicum Francorum regem mittit, quieuin iii Africa Tunetum obaidentem inveniunt et ejus morti intereunt. 7 5 8 Joannia Ducae in arce Patrarum obseaai stratagema insigne, quo Joannia despota fratris imperatoris victorem exercitum profligat, ipao ignominioae fugere compulao, xv, 31. Philanthropenua adjuvante Joanne despota claseem Latinam vincit, Legatio a Michaele imperatore i n Pannoniam miaaaad petendam regia Pannoni3 filiam i n apoaaam Andronico auo primogenito, c. 29. Cardinalea Viterbii congregati taadem conveniunt i n electionem Tbealdi archidiaconi Leodienaia in Romanum pontiGcem. Nuptiaa Aodronici lilii Michaelia i m p . cum Aona filia regie Pannonie in templo 8. Sopbisa a Josepho patriarcha celebraotur, iv, 29. Joannea deapota frater imperatoria aenaim i n ordinem redactua i n aignia deapoticae di^nitatis uttro deponit, ibid. Patriarcb Joaepbi profectio in Orientia proviocias ad acbiema i b i coerceadum frustra suacepta. Ejua i b i cum Nicephoro Blemmida coagresaus, v, 2. Tbealdos in Syria commorana audito nuntio auae electionia io Romanum pontificem, Micbaelem imperatorem ad pacem Eccleeiarum conoiliandam invitat. Quod is libenter audit, argente a Garolo metu, v, 11. Regi Bulgarorum Conataatino Maria Eulogie filia aororia inop. nubio, v. 3. Tbealdua Romam appulaoajibi conaecratur pontifex v i Ka). A p r i l . et nomen aaaumit Gregori X . Legati a Gregorio X CDnatantinopolim misai ad nejjotium conciliandaa pacia inter Ecclesiam Latinam et Graecam magao illio conatu rem promoveot, v, 11. Imperator ecclesiaaticos Greooe [urget ad pacem, o. 12. Bolobolum graviter multat, c. 20. 7 5 9 Joannem Vecoum pra^oaaterie reluotantem condit i n caroerem, o. 13. Pertinaoee i n acbiamate recuaatiania BO cauaaa i n libeUom conjiciunt, qaem imperatori offerunt, c. 14. Araeniua i n exailio maritur 30 Septemb., c. 20. Dyrrbaobium subito et vehemanti terra motu nocte nna destruitur babitatoribu8 oppresais, v, 7. AfGnitaa | imperatoria deaignata cum prinoipe SerbiaB diaturbatur, v, 6. Andronicus asciacitur a patre in collegam imperii, el cum Anna nxore coronatur, i v , 19. Imperator affinitatem et fcadua contrabit cum Noga Toobarorum p r i n oipe, data ipai i n uxorem Eupbroayne aaa filia notha, v, 4. Pontifex exoratua a GraciaGarolam Sioili regem impedit ab Inferendo Gonatantinopol. beHo, v. 26. [P. 538)) Joannea Vecous lectia diligenter Patrum aoriptis et ecoleaiaalicia moaumentia acbismatioam sententiam ultro deponit, et i n procuranda Eccleaiarum ooncordia etrenue imperatori cooperatur, v, 15. Schiamatici Josepho patriarchee pereaadaot ut acripto publico declaret, jurejurando interpoaito, se nunquam i n pacem Eccleaiarum conaenaur u m , v, 16. Iraperator magnaeooleaiaaticorum parte i n a u a m sententiam attracta, leaalos mitlit Romam ad paoem Eocleeiarum componendam, oum patrfarcba ita interim tranaigena, ut ipee patriarcbali palatio exoederet,

1211

. PGSSINI OBSEBVATIONUM LIB. III.

1212

Aaoi Chr. 1274

Romano- Imp. Or. politicitue etiam se throno cessurum, si de pace cum papa conveniretnr, rumPont. Micoaelis v, 17 et 21. Qreg, X . Palasol. Eulogia soror imperatorie eoixe favena echismaticie a fratre avertitur, 15 quod in pacem Ecclesiarum promoveret; ac pcr filiatn Mariam Conetantinum Bulgarorum regem in eum concitat, v, 3, et vi, 1. Legati imperatoris mutuos a Gregorio pontiflce legatoe adducentes autumno Conetantinopolim 7 6 0 perveniunt, ubi pax Eccleeiarum concluditur, Gregorio iater eacra proolamato summo pontifice apoatolice sedie et cecumenico papa, v, 22. Germaaus olim patriarcha cum Thaophane Niceno et Georgio Acropolita legati imperatoris ad concilium Lugduaense mieei eo perveniunt die 24 Junii. Acta ooncil. Lugdun. 16 Acres inter Graecos dissensiones circa pacem cum Latinis, v, 23. Joannee Vaccus patriarcha eligitur in Iocum Joeephi, c. 24. Imperator acribue euppliciis sfflvit in obatinaloa echiematicos, c. 19 et 20. ** Icarius ad imperatorem* traoefugieas et ab eo clasei prwpositus bene rem gerit, c. 27. Joannee Veccus ecribere contra scbiematicoe cogitur, c. 28. Josepbue expatriarcba Ghelaoi in exsilium deportatur, c. 29. Genuenaee mvito imperatore transire Helleepontum ausi capiantor et male multantur, c. 30. Gregorius X Papa moritur Arretii die 10 Jaouarii. Spond. ex Aniiquis Monum. Eligitur in ejus locum Petrus de Tarantaaia ord. Praedicatorum. Roma coasecratur pontifex dio 22 Febr. nomine assumpto laaoceatii ejue appellationis V . Moritur quarto'poBLmeo86 die 22 Junii. [P. 539] Post 19 diee creatur ejus locum pontifex Otbobonue Fliacue, dictue Adriaaus V, eed ia eiectus 13 Julii, obiit die 18 Aoguati. SuffeotuB buic Viterbii eetdie 138eptemb. Joanaea Petrua Lueitanus, oardioalis aotea Tosculanus dictua. Ia asBumpeit Joannis, quem Oauphrius X X , Platina XXII, Spood. et alii quos sequimar XXI numeraot. Hic legatos ad Michaelem Palaeologum ab Ioaoceatio quiato deetinatos, episoopoB 7 6 1 Fereatiaum et Tauriaeaeem cum duobue fratribus o r d . Pradicatorum proflcieci Gonetantinop jlim jussit, ibique coofirmatioaem et observatioaem eoruui qu legati Michaelis imper. iu ooncilio Lugduneasi promiseraat exigere. Spoadaaas ex Aniiq. a. 8 bujus aani. Goastaatiaus rex Bulgari, instigante uxore, bellum in Romanoa movet, vi, 1. Eulogia soror imperatorie 8chismaticorum prioceps et mala cauaa vebementisaima patroaa, ibid. Maria Bulgaria regiaa, Eulogia filia, matris exemplo et borlata patriarcbas Onentis et sultanem yEgypti ooncitare in imperaturem conatur, quod ie pacem Ecclesiarum procurasset et taerelur, ibid. Joaaaes XXI poat. max. Viterbii moritur ex vulneribus acceptia roioa oameraa, qua illum noctu dormieatem oppreeserat, die 15, aut ut alii tradunt, 20 Maii. Poet aex meases sedie vacaatis electue est ia pontiQcem Romanam Joaaaee Cajetaaus patria Romaaus, geate Ureiaue, die 25 Novembris, vocatusin pontificatu Nicolauaejus Doministertiua.Spond.etOdor.eiilniiy. Maria Bulgaria regina Spbeotiathlabum Myaia priacipem adoptioaia eimulatiooe deceptum proditorie ioterficit, vi, 2. Laohaaas eubulcus armata rusticoram roaau Tocharoe Bulgariam iacursaates reprimit, Constantiaum Bulgarie regem acie vincit et occidit, vi, 3. Meose Aprili oujus anni Miobael imper. et Andronicus ejas filiua et imperii oollega eolemoi formula fidem et obedientiam Rom. pontifici juraat. Regeet. Nicolai 3. Michael imperator Asaaem inj) generum] aecitum regem Bulgarie fleri ourat, vl, 4. Michaeli Occidentis deepota aliam flliam oollocat, o. 5. Maria Cooetaatiai Bulgarie regis vidua Lachaoa olim Bubulco nubit, c. 7. 7 6 9 Nicolaus pont. legatos episcopum Gro88etaaam cum tribaa religiosis ordiois Minorum ad Micnaelem et Andronicum ad cooeummandum negotium paois Ecclesiarum mittit. Regeet. Nicol. III o. 143usqne ad 153. [P. 540] Legati a Micbaele imperatore ad pontificem perveoeroot gratulaotes ei pontificatum et obedientiam proOtentes. Attuieruot lidem litterae a Joaane Veoco patriarcba, quibue Nioolaum ee agnoeoere deolarabat patlorum pastorem omniumque prxaUem supirmwmtem prxUh

1275

1276

Innoc.V,

17

AdriaD .V,

Joan .XXL

1277 Nicol. III. 1

18

1278

19

1270

20

1213

CHR0N0L0QICU8.

1214

Anni Cbr. 1279

Romano- Imp. Or. torum. Addebani legati imperatorem qaidem pro viribue oonatam omnee rurcPont. Michaelis Graecos ad pacem Ecclesiarum ampleotandam adigere, verum multoe e Nicol. III. Pahpol. suis propinquia aliisque poteniibue acriter obstare, adeo ut i n apertam 20 3 rebellionem scbisma erupissel; et congregata peeudosynodo centum monachprom cum aliquot abbatibus et octo episcopis aaathema intortum tum i n patriarcham et . Nec aibi viree ad manum eeae quibus tam potentem factionem opprimeret. Quare boni coneuleret pontifei, arte ao moderatioce i n boc negotio uti polius quam v i aperta : eic enim v i deri acceaee metu majoria mali. Regeat. N i c . III, n . 156 et . Rie ita preraunitie apud ponliflcem imperator Joannem Veccum patriarcham, cui eciebat infeueissimoe eeee echiematicoe, ut eoe eic deliniret, vexare aggreditur accueationibua io eum admittendia. Huno enim anDum deeignaut illa Pacbymerie verba v i , 10: Jam autemevolutis annis quaiuor ex quo Joannes patrtarchatus honore prxcellebat, mense Februario septimx indictionis, graves in eum accusationes guibusdmn e clero conftantur, mtHdaces illx quidem et plane inanes, non tamen ejusmodi quot xgre imptrator admitteret. Numeravit hicannue iodiotionem septimam; et ouni auperiua, o. 6, n . 4 demonatratum ait Joannem Veccum patriarchatua poaaeasionem adiisae die 2 Junii anno 1275, utique is boc anno 1269 ejua 7 6 8 digaitatis quartum explebat. Crediderim Michaalem pro aoo more ciroumapectiaaime ageodi, j a m ab hujua anai principio aut flne preccdentia, oum deorevieaet Vecco, oujua libertate offendebatur, negotium faceaaere, ne i d Romanua pontifex aequiorum i n partem interpretaretur, hac eum de qua diximus legatione praeoccupare atuduieee. Sioque j a m eecurura ab ea parte, q u a auia rationibue oongruere putabat i n patnarcham egieee, narrata a Pacbymere V I , 10 et triboa aequentibus. Caeterum videtur, aimul acousari coeptue eat Veccue et averaua ab eo imperatoris apimua palam prodere (quod noaterait faotum menee Februario 7 i n dictionie, boc eat hujua aani 1279), expeditue Roinam celer nuntiua,qui ad pontiflcem pervenerit paulo poet quam audita fuerat euperior legatio iraperatoria. Eo vero accepto nuntio motum pontiflcem atatim ad imperatoree legatoe expedivieee, juaeoe feelinare quantum poaeent et eubvenire quam p r i m u m Vecco laboranti. Hos legatoe Pacbymerea occuriase imperatori ecribit v i , 14, revertenti Adrianopolim; iiaque u l eatiefacerel, Veocum,qui perteeue vexationom patriarchatu ceaaiaae videbatur[P. 541] in eo roreum etabilire decrevieee. Moxque Conatantinopoliracum legatia profectum, iie geatia qaaa a o. 14 ad 17 narrantar, accommodata ad ita eatiafaciendum legatia, ut achiamatici tamen non exaaperarentur; denique, ut c. 17 dicitur, diesexta mensis Augnsli ejuedem indictionia inempe priue memorate eeptime, quaj hujoa anni 1279 cbaracter eat) Veccum m palatium patriarchale aolemni pompa reduxieee. Unum i n bie reperio perplexitatia inextricabilie, quod atatim Pacbymerea adjungit datam fuisse operam eoneinnando scripto quo papx (w tunc erat Urbanus) super mandatis per legatos renuntiatis satMeret. Itane vero anno 1279 eedebat R o m Urbanua papa? an non eet raanifeetiaaimura Nicolaum tertiam j a m a 2 5 7 6 4 Novembria anni 1277 oreatum fuieao pontificem, eadieeeque inde aanoe integroe daoe ac meoeee prsterea novem, hoc eet ueqoe ad menaem Auguetum aoni eequentie 1280, quo eet mortuue. 8uapicari non licet mendutn l i b r a r i i ; nam i n mee. coaicibua optimie clarieeime legitur ' . Exietimo ergo errorem eeee Paobymerie ipeiue, ex eo forte ortum, quod cum Nicolaura tertium pontiflcem frequentius nomine familiaj clarieeimaa ex qua erut ortue appellari audiret, et reoordaretur Urbani IV, qui quo tempore ipae i a ufrbem Gonetantinopolim recene Latinia recuperatam anni 1261 rediit, R o m a n EccleaiaB pra3eeee diceretur, cum oonfuderit et Nioolaum appellari putaverit Urbanum. Idem Nioolaue pontifex boo anno moritur. Vide Spondanum, Odorioum et alioa. Hoo eodem anno Lacbanaa acie victua a Tocharia eat, Maria vero ejua uxor imperatori tradila. Asan aatem gener imperatorie admiaaue Ternobum regni Balgariaa poeeeeeionem adiit. Pacbym. v i , 8. Videtur ad hunc annom pertinere quod narratPachym. v i , 18 d e d o o bue epieoopie Graecis accusatie de pertinacia in schismate et ad papam ab imperatore mieeie ut ponirentur; qui ab eo (videlioet Nioolao tertlo) rexniesi cum honore fuennt in euae eccleeiae.
Mart. I V .
1

1280

21

Simon de Bria card. creatus pontifex aeeumit nomen Martini vulgo quarti numerati, cum revera eecuodus ejua nominis faerit, quod duo poet primum interjecti M a r i n i , noo Martini appeUati fuerint. Spond. ex Antiquioribus. Andronicue alter Augaatue, expeditione jam anno auperiori in Orientalea imperii tractue aueoepta. hoo anno urbem Traliea aotea dirutntn inatauravit frequentavitque oolonia, DOVO nomine Andronicopoleoa. Srd a Persie oovam muDitionem auo l i m i t i 765 vioinam suapectam habentibue inopinato . 542] obaeeaa aiti ad deditionem oompulea eet. P a ohym. v i , 20 et 21. Imperator Miohael alterum fllium Conetantinnm Porpbyroganitum

1215
Anni Chr. 1280

. POSSINI OBSBRVAT. LIB. III. CHRONOLOGICUS.

1216

Romano- Imp. Or. cum ooplie in Oooidentem mittene, ipee oum exercito Prosam confert, rumPont. Micbaelis c. 22. Mart. IV. Palaeol. Audita Pruea creatione Martini IV imperator legatoe ad eum mittit, c. 30. 21 1 Bulgari concitante quodam Tertere ab Aeane nove rege aversi, dom ab eo defectionem macbinaotur, ipee rebus eaie diffideas Ternobo aufugit, vituperatue eo nomine ab Augusto socero. Terteree vacuum regni solium occupat, c. 9. Lacbanae, qui Aeane Ternobi dominante magnae Bulgaris et Romanie clades intulerat, faventibue illi parum benevohe Bulgarorum in Aeaoem atudiis, nbi Tertere jam regnante diffloiliorem experitur recoperationem ejue regni, ad Nogam Tocbarorum priocipem supplex confugit, aaxilia poetulane. Venit eodem Asan simili de cauea, barbaro utrumque enependeate epebus incertie : eed ad extremum Lachanae a Noga inler epulae trudidatue eet, c. 9 et 19. lmperator eupplioiie atrocibus in ecbismaticos essvit, o. 24 ad 27. Alio praaterea eine cauea saepectoe male multat. In bis Pacbomium grammaticum, quem excaecari jubet ob quoddam vaticinium de ejas nomine vulgatum, c. 24. 22 Redeuntad imperatorem missi ab eo prius ad Martinnm pontiBcem legati,referentee pessime exceptae a pontiflce offeneo in Micbaelem.qood negotium pacie Eccleeiarum non bona fide promoveret, verba dare contentue. Fuit et alia cauea non memorata Pachymeri,quod Michael, conciliaate Joanne Procida, foedus iniviaset com rege Aragonum contraGarolum. Quam ob caueam anathemata pontifex in 766 Micbaelem intorsit oonatitutioQe promulgata. Urbe veteri xiv Kalend. Decembrie aani aui ontiflcatua primi, hoo eet bujue 1281. Qu exetat apud Odoricum, et in ect. Antiqu. Caniaii, et ia Builario tom. I in Martino IV; Pacbym. vi, 30. Garolue rex Bioiliaa detectie pontiflei artificiis Grsoornm, faoultateoi impetrat bellum infereadi Micbaeli, idque aggreditur infeliciter, copiia ejua apud Bellagrada profligatie, vi, 32. Anna uxor Andronici Auguati moritnr, vx, 28. Imperator Micbael i p dignatua ob ea quae audierat in ee diota factaque a Martino papa, ejus ioter aacra commemorationem prohibet. Tamen re meliua coneiderala persletere in iia qu decreverat pro pace Ecoleaiarum etaluit, vi, 30.

1281

1282

23

[P. 543] Lazorum princepa Joanoea etudioee invitatua ab imperatore Michaele, et tandem adductua ad affinitatem cum eo admittendam, 0liam Michaelie imperatorie ducit uxorem Cooetaotinopoli mense Seplembrie, vi, 34. Joannee eebaetoorator injimperatoram rebellans terraa ejue incureionibus vexat, vi, 35. Gontra eum imperator Tocbaroa evocat, ibid. Mense Novembri movet imperator cum exarcitu occuraurue Tocbaris qaoe evocaverat, et veraua Thraoiam progreditur, Augaeta fraalra reclamante, c. 35. Goaaoenaa nave pericliiatue in xnari Micbael imperator cum Androoico filio aegre tandem Rbaedestum appellit. Inde Allagen terra provectua positia ibi caatria languore correptus eat, ex qao die 11 Decenobris feria eexta deceaait, io agro Paohomii dicto, ut fldee pateret oracoli, cajos eventum avertere tentaverat Paobomio exc&oando, ut euperiue o. 24 Paobymeree narraverat.

1217

APPBNDIX. SPBCIMBN SAP. IND. VET.

12*8

APPENDIX
AD

OBSERVATIONES PACHYMERIANAS

S P E C I M E N SAPIENTIE IPJDORlll ETERII

LIBER OLIM E X LINGUA I N D I G A I N PERSICAM P E R Z O E MEDICO, E X P E R S I C A I N ARABICAM A B AJ *ONYMO, E X A R A B I C A IN G R J E C A M S Y M E O N E S E T H , P E T R O P O S S I N O SOCIET. JESU GRiECA I N LATINAM T R A N S L A T U S .

Mantissam Bistorix, fabulam non nugacem, et occupationis serix non prorsus otiosam remmionem, bom\ consulas, rogo te humane lector. Coactus necessitate declarandi loci quo noster Pachymeres lchaelatsB Parabolica laudarat, dedi me in perquisitionem ianotissimi operis. Vott me cito compotem illustrissimus Leo AUatius e suo pretiosorum id genus ditissimo mtueo fecit. Evolvi cupide, cunose indagavi, aliud, ut fit, \quwrens, aliud reperi. Visus est liber proba morum informatione, antiquitate percgrina, forma dicendi rara nec illepida, crebrts argutisque sententiis, non indignus luce publica. Paucts diebus verti partim rure, quo viribus reficiendis concesserom. Graecum interpretem, etsi ejus facundiam laudo, et beneficium prwdico, non necesse duxi sequi, quoties haud contemnendis indiciis deprehendebam ab archetypo eum exemplan defleciere : veluti eum philosophos apud /ndos memorat, quales ab auctoribus optimis habemus illis consuevisse nominari vocabulo tali, cui Grsecum gymuosophista respondeat: quod Latini quoque veteres usurparunt, ubi de Indts sapientiam profitentibus incidit mentio; cum e libris canonicis testimonia, et uersus Homeri aut Grxcorum vatum aliorum citari, ei recitari verbatim faeit ab auctore nullum Christianismi, aut notitix Qrmearum litterarum characterem prxterente : cum prxterea dimidiate quxdam exprimit et ita obscure ut Apolline Lector tndigeat: cum Parabolarum membra vim significandi prmcipuam continentia luxat aut supprimit, quse omnia nos ex $capo scriptoris toto contextu tndicato in sentenliam intelligibilem, et proposUo congruam supplendo. aut mutando pauca, formavimus. Raro tamen id /actum, et tantum ubi summa necessitas compulit. Pleraque ex Grmco ut jacent, expressimus. Suspicabamur etiam magnam partem ittorum incommodorum. non ipsi Symeoni Seth, sed exscriptoribus interpretationis ejtis imputandam : qui licentiam sibi sumpserint mutilandi interpolandi inferciendique sua; qualis ausi non rara exstant in aliis quoque libriz exempta. Itaque cum animadvertissem auctorem ipsum in morum censura valde serium : Perzoem vero primum ejus interprctem in ejus Prxfatione observassem rigidum castUatU fuiise cultorem : qua severitate nec ipse Grxcx interpretaUonis auctor in sua Prxfatione se abhorrere demonstrasset, vix me tenebam quin suspicarer, tres obscenissimas et peccare docentes fabulas mala cujusdam nugatorit intrusas manu : prmeriim cum dux illarum in dtss. 4. ad proposiium nihil facerent. (jvare illas inde sustuli, uti et tertiam simxliter et ineptmimam, in Dissertatione vero i2, partem parabolx, ahoqui severx, subturpiculam, et nonnisi eum off?n$ione ac rubore verecundi Lectoris apparituram, lem mutalione ad frugem transtuli, pari usu signtficationis et prxcepti parabolici retento. Titulum lchnelatw in fronte cur omiserim causam dixi in Glossario verbo . Colloquia Gymnosophistx cum rege Abessalomo Symeon , hoc est sectiones vocabat: ego Dissertationes parabolicas dicenda sensui, ad quod me partim movit auctoritas Pachymeris^ qui Parabolica hoc opus vocat. Alia sunt qu<e prmmonere nec muliltter potueram : sed cum priores hujus Operis tnterpreles tam proltxe sint praefati; $i ego quoque in Prologo verbis indulgeam, periculum sit ne tot tam longis proosmiis, velut quodam acervo Mercuru, mtser auctor abruatur. Jtaque orationem hic incidam ad vivum resecans. Vale, Lector, et fave.
y f y

APPBNDIX.

4220

AD

SPECIBEN unmm INDORM VETERM

PROLEGOMENA
I N T E R P R E T E P E T R O POSSINO, SOCIETATIS J E S U .

PROLEGOMENON I.

Historia deportationi* ex India in Persidem libri cui titulus est: c Indorum veterum.

Specimen

sapientix

I. Cboeroee, Persarnm rex, qui et Anaaoranus A. toribne, virie magnis, prudenti ao eapientia, facundis quoqoe et eruditioois omnigeaa laude nominatus est, Davidis filiue, cum audisset de conapicuie. Quio etiam pnecipuorum ex ipeia maxiquodara libro conscripto in regione Indiae ab erumeque illaalrium limiDa terebat, domi qoemqoe ditie et sapienlibus illarum gentium, continente faconveniens ao ealatane euaa, et ot ipeoram promiibulaa valde utilea omni hominam geaeri, parvis et maguie, priocipibus et 8ubditie,qoi abecondilas cuo aermone proficiebat, eic et illis vioiasim haud eervaretar i a regio illio tabulario: dehoc, inquam, ingratam comitati* et atadii epeoimen exhibeD*, certior faotue, el plaoe persuasaa aalubrem sibi ao non parva eua laude. Ponro in bie congreesibut enie istorum apologorum mores informantium diligentisBime cavebat, ne quid ageret aot diceret, cognitioDem fore, jussit i n q u i r i virara aliquem unde subolere caiquam poseet ipsam ezdoctum, Boientem l i n g u Indic, ooi reote deaoribeodi canaa libri, quem Indoe soiebat nolle tnandari oegotium poeeet ejus operie i n regnum communicari gentibua exteria : tantum pras ae ieot eermonem Persicum traneferendi. Haud ita rebat ingena deaideriom diacendi, eimulaaa etiam muUo po8t i i quibus hanc coram dederat, adduxeee ignarum; et tanta dooilitate audiene interdam runt ipsi virura prudealem, atque omoi genere sibi nota, dum ab exoratis, ut ee oon gravareotar dootrioarum eruditum, arte ac profeaaione medi- g diBcipulum peregrinam erudire, gymnosophistis cum, nomioe Perzoem. Hic cum in coospectum tradereatar, ut ipeoe magieteriam delectaret eaam venieset regis, demiesisBiraa proetratione corporie tara acri dieceatis attentione eommendatum. Per cum veneratne, ubi assurrexisBet, eic eet eum b c c sibi consilianB amorem et exietimationem affatue GhosroeB : Delatum ad me est de tua prumultorum, carie omnibos, irreqmeta iaetaotia, eed deotia, eruditiono ac virtute. Venit porro in meam clara, ut opue erat, et citra auBpioionem voti pronotitiam fama l i b r i cujusdam in India" servati, p r i i , mandatum eibi negotiam nrgebat, modos praecepta morum praeclara, gralis iotexta narraexquirena in latebraa penetrandi cooaoias daeideUUDCUHB, utilieaime tradentis. Hujua ego videndi ratieaimi tbeeauri. Quia vero id cernebat exteroo communicandique Peraie meia ingenti teneor desibi contingere aliter haud poaae qnam banaficio eiderio. Hic com Perzoea ad omnem operam atque cujuepiam ex illic potentibae, multoram ribi ex obaequium eeee promptum obtuliaeet, precepit ipsie parare amicttiam omnis generia offiolis cnrarex ei numerari tantum pecuni qaantum i n b a t : nec plerumque fruetra : nam ut eunt fere viaticum et commorationem in Iodia Deceeeariam animi hominum ad gratiam teneri, a plurimU quoa ad rem q u a iojungebatur abunde Buffecturum v i demereri obaequio etuduerat, qoa privatia, qoa deretur. T u m ipai dixit : Ubi h c expenderie, aot eiiam magiatratibue, baod vulgari exietimaHoDieet quomodoounqae eamptu alio egueris, fac nos C benevolentiaB BigniScatione colebator. Ipae antam ooutinuo per fidum nuntium oertiorea. Submitteut nulliue aapernabatur etodiom, ila hoo potiasjmue Btatim quidquid poscee : nulli anim impenmum agebat, ut litterati, et supellectili egregie indio cerluro oobis eat, quo tam utilie commentarii Btruoti libraria cujuepiam, familiaritati ae intime participee fiamoa, parcere. insereret, quod apud talem demum optaii acriII. Dat se i a viam aub b c Perzoee, et i n Indiara appulsua, ibi frequcotare aulam regiam inetitit, qootidieque apparere in palatinie exbedris, confabulando cum ministrie, regni prooeribus ac &ena-

pti copiam nanciaci posse confideret. III. Diu erat talie viri ooaquiaitiooe Teraatot, cum multis landem experimentit edoctaa, peraoadere eibi ocBpity anum quempiam intar proeexea

1221

8PBCIUBN 8 INDORUM VBT.

1222

Indorum humanitate, prudentia, eruditione tanta etiam alleganda quandoque idonea iatius eiientii propemodum esee praeditum, quaata opus esset, oauea, diluerea. Nuno quonia m ingreesue ultro tu ut ex eo aperari optati officii fructus poeeet/Huac ipsa in eum sermonem , qui viam paaderet aniergo inatitit quotidie visere, cunctis ambire obmo meo gestienti effundere coram ta totum, eequiis, singolari qaadam bonoria aignificatione putavi aegligeodam occaeionem osteotaodi tibi demulcere, poetremo epalia excipere; raunerari eagacitatem meam, quam tantie artificiie arcere qoin etiam, et qu ipai grata pularet fore, quannequivieti, quominua in ultimo receeeu abditieeitovia empta pretio donare; quaa in rea non momorHm mentis t u penetralium deprehenderet: dicam peeuoi allaia^e Peraide partem impendit. ecopum peregrioatiooie ad noe ium non alium tibi Hia respondebat ille quidem comitate taata quanfuiase propositum, quam at specimen eapienti tam a liberalissinco gratioaiaaimoque homiae noetratium doctorum areanie apud nos conditum rare Parzoes potuieeet: csterum idem preterea litteris, exscriberee iade, veetraque lingua expodemiratoa aliqoandiu lamiiaaeitatam|iageaioei et eitum regi tuo redieae offeres. curioeiasimi adven aaaiduitatem et diligentiam in V. Ac te habeat sollicitnm, qaod me eabofse coleado, denique divinavit quod res erat; et fensum taciturnitate tuadixi, velim ne sis nescius, deeeee non poese jodicavit, quio, ee adjutore ac . J T non solum ignovisse me tibi facile; eed prarterea eequeetro, particepe a r c a a o r o m j a d i c eapieutie ^ euepexieee moderatioaem in faoc tuam, in monumeDioram fieri Perzoee cupiene, ia istam qua magnam eapienti inatar agooecebam; gnarue demeranda) e u gratia) eedulitatem iacumberel. quam pauci reeietaat prurigini prodendi familiariPer hono modum proficiente iater ipeoe farailiaribua quidquid mente veraant, qoantaque cautiooe tate, fidaciaque, ut fit, mutui amoris, frequentatis opus eit, prssertim degentibue peregre Bob rego ntrinque benevolentiffi iadiciie, cresceate, aueus legibueque divcreiaeimie, in recte deligendo,quem aliquando Perzoee amioo iu arcanum seducto conailii ancipitia et offeneiooibae illio obooxii, oou conclave aliqoid de auo desiderio fateri, cura bie damnose quia arbitrnm faoiat. Ergo, ut quod ree ferme verbia affatue eat: Eam video cbaritatem eat fatear, eo te Domine magia amavi, ao multo in me, frater, taam cai male atque ingrate me pluris feci. Sic enim dudom mihi persuaai, octo reapondere arbitrarer, ei te celarem quidquam esse in qoibue experimentum indolis magoe, iointimorum animi mei eeneuum. Qoare fatebor tibi geniique laudia eximis capaoia, eumi certum poeequidem, id quod ex quo huo veni magna cura ait: primum est mitem et comem ad omoee; omnibua abaoondi, quod in tesquitatis ac aapienalterum recta intoeri deetinatum auum, illique tiae laotum exsiatere documentis perspexi, quau indefesse, eed" patienter, urgeodo ineietere; tera u u n e a m

tam in eo deeiderari poteet, quetn arcanorum vel C

maxirai moraenti prudena recte quivia adbibeat arbitrum.

% 8 u b e s s e

o b e e q

iq

n e

regiboe; qnartum, er-

cana p r o b a t i a duataxat amicia credere; qointam, in. comitibus principum apparere eapientem, ut odiosa tristitia philoeopbiaa DOQ popularie et IV. Ita exordientem Perzoem ioterpellaos Iodus Buperciliosa) declinotur; eextnm, ita maneuete ao eapiena : Dudum mirabar, inquit, tandiu diflerre placide cum vitioeis etiam et improbis agere, ut te, quod aero nunc taodem inchoaa; atque adeo, ad eos ne saapicio quidem celari requirentium coosi me sinia loqni libere, tibi pene succensebam, ailiorum u l l a sioatur emaoare; eeptimum, exercere quod in aliis cunctia amicitiaa officiis diligentissidominium io lioguam, frcnareque illara in occaeiomus, in hoc omnium praecipuo aperiendorum nibua ingenii dicacitate oommendandi, ab omni cretorum, illiberali pene quadam cunctatione cesdicterio, quod vel oblique perstringat quempiam. eares. Quanquam ne vicissim ego tibi coatra leges Octavum denique, in conventu virorum gravium veri amorie diesimulem quidpiam, frustra eras non temere prodiro. ao aeatu eraditionia conaciaa in boc etudio clam me habendi votum illud, quod p r o v e h i eermonibue ultra quam poacat propoeiii ego dudum pellucens in tua intima conecieotia ad dicendum a u t deliberandum argumenti forperlegi. Diu, inquam, est quod me nou fallit, venieee te in Indiam eo consilio, ut noetra) eapientiaa D m u l a . His octo qui prsditus dotibue sit, nm is et tutus erit a periculo damnorum in qaae baud raro tbeeauroe expilares, arcanorumque iode librorum incurrunt inconaiderate converaantea; et compoe copiam nactus, ex iis crueres unde patriam refere tlet votorum quorumcunque, ounctie ad tali dux ditares tuam. quo etei, ut dixi, suboffenfavendum oaturali quadam ioclinatione propeodebat rae tua illa eatie familiarie de re tali dentibua. Itaque quod hae in te omnee Tirtotea vidi, tacitumitae, aecesBitudiai inter aos coalesceali promptue ecce proouaque eam ad gratificandom convicium visa facere, temperavi tameo ab extibi, quaotum erit me situm, quodcunque optaposlulando de ea tecum, cooteotus observare te veris. Moneo tamen difficile te oegotium tractare; iaterim, et quasi dissimulatioae mutua ulcisci; ac quo magiB sentio haud posee me in eo quandum lu cffiteris virtutibus, et, qua? UBU magis tum vellera, eo precor Deum intentiue, ut fortunet magiaque qaotidiano exercebant, dotibua luie coeptum, amoliendis eese contra objectaotibua prasclaris eruditionie et ingenii, labem illara in obetaoulis parvis; quaa eqoidem dom repnto, aeetimatione mea qualemcunque compeaearee, aut

4223

APPBNDIX.

1224

tertiue noetrae coneoienti amboram adhibeator aut quomodocunque interveniat arbiter. Inter duos poteet utcunqne conaiatere secoritas secreti; quod tres sciunt teneri qoin eroaoet ad plarea, nequit. Si autetn enotuerit, cooperari me tibi in exscriptione et deportatione ad exteroa commentariorum nostratium, aotum de me ait; tum nulls opes, nulla euffragatio caput meum aemrent. Regem babemua esvire atrociter ob rea nihili aoliVI. Varie affecit inopinata ha3C oratio audientam tum, neo revocabilis, ubi praBcipitem ira extulerit, Perzoem. Miratua primum eat- eolertiam Indi uein mitiora voluntatia. que eo perapioacem, ut latebraa cordia pervadeVII. Hio Perzoes gratiaa egit tam generoso ret. Ejuadem postea^ huroaDitatem euepexit, quod amico, prout par erat, magnas, ex cunctis eigtlin nonnulla expoetulandi aecum causa, omni ver- latim circumstantiia beneficii ejue meritum aestiborum aaperitatejtemperaaaet. Postremo gratulamana, quod ultro priuequam rogaretur, qood ia tua aibi est, et probatam irrefragabili jam.experire aibi periculoaa, quod hoznini extero, tam promento amici quem bactenua exploraverat, tidem lixe, tam graiuito faveret. De secreto, quod mouequequaque einceram : et certa tum demum firnuerat, eecurum|omnrex parte jusait eaae. De m e a mavit animum fiducia consequendi quod optabat, fide, inquiene, non minns potes ac debesquamde auxilio utique parato tam fidi ac efficacia coopetua ipeius in boc quod tegi utriueqne intereet, taratoria. Hia intento cogitationibus, et vultu quicendo conatantia et moderatione confidere; quare, dem fatenti sic rem habere ut amicus divinavequod ad me attinet, tam tibi certa inoolumitae rat, necdura tamen expedienti mutuurn sermonem, tua est, quam quod in vita poteat certiwisio Indua, omni ei iimori demendo iterum eet mum, Ciondam me paucia diebae, et celeritate oraua : Miraria in ieto silentio fortaese qui fleri aumma quod cupio exacribam, interim onm alio potuerit ut votum tuum, eiei a te atudiose tectum, pra3ter te unum congrediena nemiae. Perfecto nepenetrarim tamen; sic habe, artem callere me gotio evolabo atatim, ut ne ei vellem quidem,posinaidiandi amicia innocenter, hoc eet perducendi eem hiace ouiqaam in partibus ullam inter nos coa non modo citra damnum; sed etiam cum com- traneactorum indicium effundere. Me hioc promodo ipsorum quo miaime volebant. Ut enim aufecto tu eupererie unua qui rem aciaa. Qoam tuti cupes obeervato gustu aviua: quaa venantur, objitibi ac Gda eat tua propria conacientia, tam remociunt eia escas quaa illae appetunt, et hac [illecebra C tura ab omni etiam umbra periculi, hujua qcidem dclinitae pertrabunt in laqueoe juxta expansos, eic facti gratia, te manifeetum est fore. Bso eet in cgo iatellecto tuo studio, ingentique amore litteeam aententiam alia loouto Perzoi aperuit Indui rarum, de industria mentionera inferebam noeeapiena arcanum muaeum auurn; ibi ille cum bas tratium monumentorum de moribus scriptorum diseertationes quindecim gymnoeopbiate veteris accurate, qua commemoratione cum ealivam tibi ad regem Abessalomum, tum alia etrenue qus moveri tam exquiaiti cibi, nulla aatia tuadiaaimuvoluit exscripsit ietorum Indicie sapientiae monulatio celaret, deveni tandem, adhibitia eodem meotorum. Jnterira autem pecunia quam attulerat plurimis hino inde aliis indiciie, in notitiam deaie Perside ferme jam expenea, remieit eofidumhoderii quod te huc duxit. Scio temere in talibus juminem, qui regi Anasurano nuntiaret, magnia Uo/licare multoe. Sed ai argumenlorum opinaodi dedem laboribue peregiese quod jueeerat: relalectoe qui debet babeatur, raro erraverit divinalio. turum ipsi statim qu optabat, ubi viaticum a d Ao aicut aedificium firmis innitene fundamentia reditum auppeditari eibi mandasaet. Letue nontio atat iQConcuaaum advereue ventos imbreeque; rex non solum quod petebatur liberaliaaime sobeicut navie, carina aubtua aolida, lateribus validis misit, eed redditie humanisaimis litteriaquam sibi ex arte affabre compacta reeiatit iratie fluctibua; D gratum ac jucundum accideret PerzoU obseqoium aio opiaio ex prudenti comparatione maturaque prolixe declaravit; tum Deo gratiaa agene, et sibj aBatimatione signorum in unum ex divereo conapigratulana, hortabatur ut quoad suo commodo lirantiom plurium, recte ratiocinantie animo innata, ceret, maturaret reditum in patriam, ubi eum ticoargui non timet; quin verieeima plerumque ipaa delie opera3 prasmia manerent. onneciorum confeaaione comprobatur; neo te VIII. Hac* Perzoea lecta epietola, confeaiim 8 6 porro poeniteat babere me arbitrum ancipitia ardat ia viam, ac eam feliciter emensua, incolumem cani; tantum abeum a deaerendo te, ut particeps aistit Gbosroi; qui quantis ipsum benevolenUs hujua tui quodcunque eat criminie ultro fieri feetisigoificationibua exceperit, baud facilo eit diceodo nem. Sio, inquam, decrevi, omnem conferre opeexsequi. Amplexus cbaritate sincerieaima redu* ram, ne vit quidem ac capiti parcendo, quo tibi cem, commentarioe manu tenens quoa attuler&t, contingat id quod optae. Verum ad boo neceeee Beaati nos, inquit, et voti compotes anliquiaproreue ante omnia est, ut intendamue uterque diaimi faciene, aeternum tibi deviDxisti, macte isU ligentiam latendi, eollioitisaimeque oaveamua ne induetria, fidelitate, diligantia; dabimua de c*.
rf 1

cohorreeco interdum totua; quippe obeervaate menti m e eaeva imagine malorum qu bac forte daprebenaa molitione in tuum mibi longe charisaimum redundarent caput. Sed avertet sinistra, ut spero, ooncta propitium innocenti tuas noatroque amori Numen; cujua tecti patrooinio (confidendum cat eoim) adveraa infeetaque innoxie quaelibet eluctabimur.

1225

SPECIMBN SAPIBNTLB INDOBUM ViiT.

1226

tero, quod noe decet, opcram, ne rainori tuo ^ fructu, quam noetra voluptate, tantum laborum et periculorum exhaueerie. Sub hwc diem condicit poeterum; oojus diei notata bora eruditi, quos i n comitatu babebat plurimoe, oranigenaeqoe aapientiffi coneultiasimi v i r i coDvenirent ad *e omnes, audituri peregre advectos libroe, dum l i n gua primum Peraioa ex Perzoia interpretatione recitarentur. Gongregato coetu amplieeimo, mediua i n ihrono rex, sumptie i n manue et explicatia Per* zois codicibaejueBit e x e i s a vocalissimo anagnoete pronuntiari per boras plurimaa dieeertationee potisaimom qoindecim gymnosophiat cum Abeaaalomo rege; inbiantibua avide cunctie, et veritatecn tam apiis expreeaam fabolia, effataque eummae humanaB eapientie bestiarura amcBniaaime profuea linguie, pulcberrimo intextu peregrini artiflcii, 1 ooncordi ceiebrantibue applauau. In digreasu graviaaimi quique eenatorum manua i n coalum t o l lebant, gratulantea N u m i n i , quod iata regi raente, iato Perzoi atudio aucceaauque coepti difficilia donando, diem denaum iiluce*cere felioiaaimam conceaeieeet Peraidi, tantis extere eapieatie theaauria j u r e deinoepa glorialurae. H i n c converei ad Perzoem, nuUum faciebant finem ingenii ejua facundiaeque, ao i n tantie periculia contemnendia,ferendia laboribue, fortitudioie coQataQtiaeque prodic a n d ; quo aiebant nomine patriam ipai auam i m mortalie benellcii eemper debitricem fore. Rex ipae, baud aeae j a m capiens, pandi apotbecae reg i a r o m opum jaaait, duotoqae secom intro Perzoi jurejuraado conflrmavit condonare ipsi ao jure ( j a m nunc quam oplimo proprium tradere quidq u i d ao quantum inde v e l l e t ; eligeret, caperet, n u l l a verecundia, nulla parcimonia domum auferret, e clariaaimia illia geramia, pretioaieeiraie pannla auro textia et blalta, reiiquiaque regiae g a z a immenaa iliic copia congeat divitiie. I X . Tunc procidens coram rege demiaeiseime Perzoea : Acoipio, a i l , domine, istum animutc, i s t o d de me judioium, eo gratiori animi aeneu, eo dejectiori veneratione, qoo magia aum ooneciua n i h i l egieee, aut potuieae me quo taDtia a aacra t u a majeetate cumulari favoriboa mererer. Laua ea raera eat hamaoiaeimaB dignationia t u , quam q u i a remunerari aliter quam votia nequeo, s u p r e m u m ccali terraeque Dominum impenae precor ut ie maximum regem et i n bac vita pergat o m n i proaperitate fortunare, et in futuro raculo aemplterna coronet gloria. Quod ad iata pertinet quaa largiaaime offere indigno et inutili tuo aervo, liceal, quateo, per te m i h i , rex illaatrie8ime,libere fateri me iia noo indigere. Abunde quippe atque i u s t a r omnium tuam eeee m i b i gratiam et d o r e m redundantem in m e s u m m u m ex tam bonoritloo majeaiatia de rae t u e ieatimonio ao aenau. N e tamen videar regiam iatam tuam liberalitatem epernere, aut recuaare in r e tuo ease, unum ex 8uia magoitjctjatiaairaia admitto donie, volumea
P A T X O L . GR. C X L I I I

pannorum Pagi Phuistan, amplura eum veatitum noa mihi solum indicatione favorie tui, sed u n i veraea quoque cognationi meae ratus fora. Inde cum q u a m d i x i accepiaaet Perzoes vestem regiam, gratiaaque iterum exquiaitisaimis egisaet verbis, cuncta ei prospera fauataque a Deo comprecana, demissiaaime eignificavit, aliud quidpiam deaiderare a majeatate ejua, non difficile, nec magoum : quod, ei per eum liceret, continuo proponeret. Dicere jueeus, eubjecit: Cuperem, domine, ut imperare dignarerie ecriptori tuo regio Pertzctzemchari, filio Paeoheticea, u t c u m librum ame delatum ex India Persiceque vereum, mox, prout jam juaaiati, edet in luoem publicam, commemoret in fronte operia nominatim qui eim, unde ortus, cujua eectffi ac etudii, poetremo quantum contentionia in hoc tuo mandato defungendo exhaueerim. fio cogaito Perzoie voto rex et proceree gcneroaam ejua eapientiam euspexere, qui opibus ac pecunia conlemptie, cternum decua immortalia gloriffi unum inlueretur. Quare atatim ei rex : Dabitur, ne dubita, quod petia : jueeoque oonfeetim acciri Pertzetzemchari, Videa, ait, huno Perzoem, noati eruditioaem, modeatiam caeteraaque laudee ejua, nec te fugit quantum in nobie gratiiicando periculorum aBrumnarumque animo invicto eubierit; praetereaot recuearit aroplieeimaprajmia qusa ipai merentiaaimo decreveramua. Ie quoniam vice omDinmJunum optat, ot libro quem est interprclatue epecimea Indorum eapientia? praBbenti, nomen ipsiua cum meotioae opera oirca eum navatoa, tum c s t e r s ejue diaciplinae ao vita3 inetituti prsefigeretur, volumus i l l u m asquieeimi bujoa vott per te prolixe oompotem fieri. Itaque quantum arte facuadiaque valea, fao io eo argumento, talique viro prout eat dignus exornando, totum expromaa; id conaecuturua. ut laudem etiam ipae propriam ex alieno reportea encomio,et taata3 virtutia digne commendatffl aplendor i n tuam quoque redundet claritatem. Vade age, inoumbe in opua eine mora: et aimul iatum panegyricum elucubraverie, certiorea noe fac; plaoet enim nobie boc ipao i a ccetu, quod ecripeeria ante editionem recitari, ut eosdem qui Perzoisinduatriam ingeniumque dilaudaruat, grata3 noatra3 in eum voluntalia, tua?que ipsius in nobie obaequendo diligentiae eloquentiae^ que teatee habeamue. X . Adorato Pertzetzemobar h u m i l l i m a veaeratioae rege, facturum quod praceperat, recepit; ac Perzoe denuo prolapeoad pedee Choeroia, g r a tiia Ucrandia, exiodeque veaerato eenatoree ac viroa principea caeteroa omnea qui aderant,eolutua convenlua est. At Pertzetzemcbar eximio* auo ingenio ao facultate acribendi prasclara oomplexua pra38criptum argumentum, orationem eluoubravit disertieaimam, qua Perzoia, ab ipaia exorsua primie origioibua ao crepundiia, genue, ortum, prima atudia, moroe, artea, seoaa, professioncm rea geatas, uaque ad peregrinationem ipei rnauda39

APPBNDIX,

1228

tam, et felicem reditum ex India, pleqiseime ornatissimeque pejebravjt. I^OD eet apqd pos ejue opeps copia. Neque enicp illujfl A^abf ipterprea qqeir^ Grape expressjmue i i i vepsjoqe * , PGssumus tarpen ejus deaiclerimp aqyiQri ferra aftjpaQ,quod materiam ap fere. epqtentia^ ejua com-i ipentarii partinr^ in hae qqaifl ex qaonuaientja bau* sirnue Persicia bjstqrja deportatioqis ex Iadia diasertatioRupi barum parabolicarum, partim in pr^fatjQne Perzoia ip&jus, quam Arabicam naeti G r a c e m a x reddeipqa, reperiet atpdioeua Leetor, iisque, videiica^ cqpteq^g, haud magBopare, epii npr, qqidquapa uHra reqqiret. GonyQcatia deinde rursus a FPge prpceribue, ipao quoque aooiio Pert zoe, lectqa coraqj & eat PertaeUemobaria proiogua eocpmi^aticua, m quo oum eeeat euaetia yiaui^ laudafcoiia eloquaptiaiD laudati virtutibua ac tperitis s q u a proportjoaa reepondera, plauubue utarque celebpa^ua nairje, roagaum t u l e r u B t i a d i u etriaa aua fructijcn. Vw oinpibue gavieue et gra

tulana aibi rex auoeetau quajam optaverat paandataruro a aa reram, pandi theaauroi regioa iterum juaeit, educiiaque inde magna vi auri ao geramapina immeRai pretii, t u m vestja attaliea apecioaieaitpa nqmaro iageati, PraUeUemcbarem ppo navata fideliter opera muneratue eat Perzoee regit in aeaa beaetieia amni aua t\\*m p r s d i o a n d i , nedum repeadendt faoultate longe auperiapa gratiaaime profeaeue, f otie ab omnipotente r e r u m Domiao iDaiit|i religioeieeimiB peaoete, ut viees i n eo auaa tuppleas. aon univeraia aeluai v i t a mertaVie OFnafiaentiB aa eommodie, aed gloria ettam a i a r o a tantam ejuabegfiignitatem Uvgitalemquacoreaaret. Pertaatiemcbari deinde ampliaeima t a m benevoli offioii preeatua itam a Deo praraia, conoaaaum deaique totuea illum ampliaeimum obaeqaieaiaatme veaeratue, ounetia ei vioieeim, dum aasurgitur, gratuiantibue, donuiaa aaae euara triunapbane gau? dio, at oumuiatus glorta reeepit.

PROLEGOMENQ?i II.
Prxfatio Symeoni* Seih Grmci interpretis, qua tvadit ratienetn legenai. kujm \ibri utditer

CAP. II. Ad leclionem tibri adhibendum cennlium G AP . I. Argumentum, forma et scoput scriptionis doderis, esienditur puwabtia invenUntis pevegn hujta.

Gompeaitus hlo liber eat a sapieutibue artiflcioso oontextu fabularum ae paraboktrum, et excogitatarum et ordinatavum prudenter ad directionem v i t a . Loouti autem hic sunt auatores hujus operis per ora bestiaram et volucrum, u l lectonea cordatos i n sententiam arcanam penetpantes, erudirent instituerentque ad recte sibi consuleDdum, stultis autem puerisque risum moverent, ludique ipsls ac remiBBionis gratia placerent. Oportet autem cupidos doctrins omnea, prasertim juvenes, b o et memoriter ediscere, et crebro efferre recitando, ut poatea quam in aetatem consilii oapacem adoleverint, posaint latentium sub his prfficeptorum ductu gubernare vitam propriam. Et erit haec quaedara ipsia proviaa moralis Bciuntia copia, velut auri argentique repertus domi cumulua, quem parentes ipsia recondiderint,inveniendum quo tempore opua eo fuerit ; quem abseondisee profuit ne diriperetur ab extraneia; nec tamen tam alte defbdiese, ut nen faeilo detegeretup i n occaeiane utendi,utique lateatem sub involuoro non aimie deneo, sed pelluQido, nao agve amovibili, signorum, ex operibua eis verbis indicantibua quidpiam satie pervium intelligentta naturali mentie bnmana. Ea eniip arta mulliformia hae aoriptio eymboliB Ggurieque o m a i i genarie variegata aal a viria eapientiesimia ejus auotorikue, ut via vadixque officii oenailiique racti i n omai v i t a artieulo teaendi aiiiCBnia ambagibue adumbrareiar.

tkt&aurum, n*e perfarmtii domtm.

Oportet aiitem legenlem bunc l i b r u m intelligera DOD iantum viip intimam verborum, eed etiam caueas cur quidque positum i b i e i t : percipereque significationem Bymbolorum,in eiqgulis medilandia satis hserendQ, adbibeqdoque, ubi opua e i t magiatri operam; alioqui eqim non modo non erit utilia lectio, sed etiam damnosalaborem infroctaosum eabeuati : q a i aaae eimile aliquid patietur boraiai aiulto, qui eum perogra eonacendiaaat in quemdam raoBtem, et ipveniaeet i b i arcam m a x i mam plenam auro e i gemmie pretioBia, dixit apod Abiena iaterpqgabo quemdam prudentera v i rum et perquiram ex ipeo rationem toto depor tandi bnjae tbeeauri in dotnummeam : q u o d c u m agere ccEpiaset, aaox coapti pcBBitene, me, inquit, stultuml qui aliquem oonsulam : nam q a e m h u j a s aroani participem fecero, ia volet theaauri qooque fleri pariioepe, at pare ejoe arit i l l i eoaoedeada : meliuB eet ut ego m i b i totum eervam? A b h o o oonailio stultos ille inexp)ebili capiditateilhiauB vooavit bajulea meroenariae e foro, dixitqqe illia : Adest huo, et looaie m i b i jaeia mevcede operam ad portandum b e c quo voio. Reepoaderant i i l i : Faoiemos et ibimus ot jbe. Ipse deleelte decem ex ipeie duxit eoe ad leaum u b i erat tbeaaonis quem invenerat: et aperieae afeam d k i i t : Adasle amici, e i implentes aaocoa vestree i i e ixx domuHi meam, et deponite ipeoe i n veatibulo, ut i b i sert

1229

8PECIMBN INDORUM VBT.

1230

ventur donee veniara. E a cura ab insano ieto baj q l i aodieeeat, dixeruot ipai : Bene babet, libenler exaequemur qaod imperae : et cum impleviaaent eacooe, rureus ipsi dixerunt : A u d i ei lubat ceneiliura nostrura, ne Ihesaurum quem invenieti perdas. Quin ejue, inqoit ille, gratia vocavi , ne quid mibi periret ex ipso.IUi dixeruot : Non conentt noe eimul ire una oranes, ne quie raagietrat a u m tantam onustorum turbam videne, exquirat quid rei eii, et cognito lantaa opes i n demum p r i vatam ferri, avertat illas, et i n fiscum redigat, auferens a nobie: melius ergo est at singult separalitn proflciecamur, neo tu Dobiscum sis, aed bio exspectee donee revertamur; ibimus enim celerr i m e ; et etatim buo redibimus. Probavit staltue cooBilium bajulorum; at i l l i tollentea saccos plenoa abierunt onusquieque qao libait, et i n domum i n sani nemo profectue eat.Bub vesperem ille (quanqoam euboffensus quod non redisseot, tameo caueam m o r a incidisse aliam, nec sibidamnosam ratus) plenue gapdio domum se referens uxori diqebat: Oetende m i b i ubi tbeeaqrue eat quem luleriint bajuii, at videam ne qoid forte aubtraxeriat : i l l a admirane, Quid ais, mi v i r , inqqit, quid loqueria? et ille, Haec loquor quae audisti : illa vero reepoBdit, Bquidem audivi, eed nibjl horom quae dicie vidi ocuiis, aut raaoibua attigi.Hic ille etup*factpe, Nenae, ioquit, miei tibi bodie per bajuloe oipcQmforaneoB pluequam mille taleata auri at lapidee pretioeoe? Reepondit uxor. Nequaquam, domiae m i : pullue quidquam attulit. Perculeus oasu, e i eero aapiene male aaous ille, cognovit' tandem deoaptum; babuitqua ut priue vaouam domuro, hoe eolom ex tbesauri tanti Inventione luoratue, ut inutililer eo die vexaeaet. Sio eviniet lageoti huao librum, nisi et attantioaem pror ppiam, e i alienum consiliom adhibeal ad paaiiua pervideadum qnid eo dooeatur.

ipei : Erras, amice, i n pponanliando. Quibus iile respondit.Non erro ego, sed errat charta ista quam habeo. Tantum interest legentem oon ignorare, eed plane ao penitua percipere quod legit, ut eruditus lectione proficiat i n sapieotiam; duobus enina hiace inatructum eeee oportet lectorem noa tnatiliter lecturum, perspicacitate in pervidendo quid i a Beneu scripti lateat, et providentia in statuendo quo pacto conferre in usum iatellecta, occqreurie per eaqueutem vitam occaBionibu8,cJebaat ac poeeit.

G AP. IV. Scientiam hine eperatione n&n prodesse variis similitudinitms ostendiiur.

Verum effatum aapientium est, egere hominea in bao vtta duabue rebus, intelligentia ac disciplina,boc eat morum rectitudine i n bona operationo aita : bie enim eimai duabue purgatur mens; et sicut i n lampade oleum et ellycbnium conjuncta opera flammara efflciunt alte aurgeotem lateque iliurainantem, sic operatio et scientia in vita bomioie laadem ejus decusque perficiunt : iieque niti debet, ut et salvua sit et fulgeat, si alterutro careat damnum aut dedecus passurus. Boc declaratur exemplo homiols cujus io domum nocte intempeata subrepsit fur ipao Bentieote; evigilaverat enim ad strepitum et ingressum esse furem i n tellexerat : tamen se callide acturum ratua, d i s s i mulavit ae aenaiese, ita eecum repulans : Sinara i&tum corradere et convasare quae auferre vult, et cum collectia omaibus i n procinctu ad exeundum erit, irruam in eum et male inulctabo. Eo conailio perstans in cubili, paulo post iterum obdormit, interimque fur congestis una oranibus aufugit. Exparrectus deinde homo, reque cognita, juste eeipsum damnavit quod sua notitia non esset uaus, ut debuerat.Nimirum cognitio e&t inatar arbori8 cujus operatio fruclua est. Itaque ut arbor propter fructum seritur et colitur : ita propter operationem acientiam quecrit qui vere studioaus G A P . III. Necessitas percipiendi sensum parabolarum declaratur similitudine nucum, et tententia est, frustra videlicet studeadi laborem toleraturue, rum ignola lingua teriptarum. 8t ejqs ipse fructu esse frustretur. Sane si viatori ad iler expedito i n d i c e n t amici periculis iQfestam Enimvero quid proderit videre superficie tenua viam esse quam cogitet,obsessam latronibus et insJgna scripturamque, non penetrando in intimum aidiis bostium, nonne is irridebitur ab omnibus eorum sensum? Non plus aane quam famelico nu8i nibilominus ire pergena, spolietur et male vacee habenti, nec frangenti corticem : bio enim ex i p s i s OOD aatiabitur. Idem porro eimilis erit stu- , pulet? Dicent enim omnes. Quae meruit patitur, boo voluit, sciens prudensque in damaum iacurdio80 homine curioee cupienti noaae eeptentias rit, stultitiffi 8U83 imputet. Simiiiter bomo corpore quas laudari audierit, et eo desiderio pergenti infirmo, cui oum clare notum ait quinara ipai cibi c a m charta i n manu ad eruditunc aliquem, roganprosint, quique nqceant, tamen gula prasvalente tique ipeum ut i n ea obarta sibj scribat aliqujd ex BOXUS iogurgitat, nonne si deinde morbus i n h i s c e effatie peregrias eapientisa : cui ille obsegravescat, culpabunt eum omnes, et meritas i n quens scribat i n cbarta prudens aliquod dictum, temperantiae luere poenas dicent?Ta!is ompino est A r a b i c a quidem iingua ignota roganti, litteris tavir erudituB booum a malo disoernens, et tumen, men quaa ipee scit legere. Gum bac cbarta bomo postposito bono, malum praeeligens; et huic enim abiene ubi doqaum venit, cupida legit descriptam imputanda oranino erunt qua) deinde sequeplur aeptentiam,et apud amicos pronuntiat, non inteldamna; neo mieeratione, sed reprehensione dignua ligeDB quid dicat, ideoque, quod factq pronum est, erit.Si enim duo quidan) sfmul incidant in foveam, i n pronuntiando errans.Erant iqter amicos,quibus quorum alter cacus antea fuerit, alter oculo utro venditabat, quidam Arabice doati, q u i dixerunt

1231

APPENDIX.
L

seaamum eiadoni Buppositum pertinere ad auum socium, ex eo baud parce aumpait; onuatusque doiaum se recipit cum auo aubadjuva, cui mcrcedein collataa operae dimidium ablati aeaami donavit, nesciens de suo se furatum. Poetridie diseimulaos egregie noclurnam fraudem cum nihil male auG A P . V . Propriam utilitattm et non alienam solutn ex scientia captandam, docctur. Naxime apicaate autem eocio ingreditur horreum, visoque ibi vitandum ne scientia noslra in damnum aliorum linteo expaoso aupra proprium acenrum, intel* abutamur. lectaque ex ofGciose refereote collega mutationia cauaa, ingenti perculaus dolore eat, aero videlicel Qui acientiam acquisivit i n utilitalcm duntaxat aentiene, ee dum improbe quaeetum atudet facere, aliorum,nihil exea proprii fructua ipse percipiens, damnum aubiieBe : quod enim adjalori farti deeimilis eat terraa quas damno proprio aervit homiderat, sibi periiaae videbat irreparabiliter; siqoinibus et bestiis, nec quidquam ex iia q u s confert dem ne ab eo repeteret obalabat metus totiup main alioa juvatur.Par est igitur atudioaum doctrinae leGcii vulgandi indequein poBaae incurrendi praprimum quidem eeipsum admonere dirigereque ad scriptaa legibua. Oportet igitur eum qui aliquid omnem operationem honeatam, deinde autem conaggreditar, providere flnem illiua crepti; qui vero ferre operam ad alios docendos. Ac i n univereum negotium incipit cujus finetn DOQ proepexit, mu!coneideranti vitae humanaa atatum, tria m i b i v i tum laborabit et n i b i l lucrabitor : nemoenim dentur ineaae oportere bomini eleganti et boneato, diteacerc poteat siae magno labore. videlicet acientiam, divitiaa et morum exactam d i aciplinam. Qui eaim qua3rit pecuaias nesciena CAP . V I . De reliquis duobus qux requiri iid& rectum earum ueum, fruetra laborat et prscepta sunt ad ornandum hominem, divitiis ei discipUna. Ostendilur item tion esse desperandum iu anguquas i n eo traduntur noa perceperit atque in stiis, exemplo inopis quando minime opinabatur uaum obaervando redegerit per eocordiam desiid quo agebat nacti. diamque, ceecua bic jure vocabitur. Est et illud Roraua neque oportet deeperare de negotiis et magnopere vitandum ne sic utatur doctus in auam eucces^u rerum, cum magoa io i i s casum varietu utilitatem scientia, ut alteri damnum creet i n vereetur, et quod non eat inopiaato poesit repreproprium quaeatum; alioqui circumveaire amicum isto modo studens, patietur quod sesami vendi- sentari. A o t e omnia vero curare oportet elerna, tori contigit. Aiunt enim aesami venditoree fuiaee nonaatemintraneitoriis eollicitudinem oonaumere. duoa una uti aolitoe apoibeca, cujus i n divarsie , Redeo j a m ad duo i l l a ex tribus qua? memonvi angulis aui eeparatira cujusque ipBorum acervi ' homini absolvendo neoeaearia. videlieet et stabant ejus pretioeaB frugis. Erat autem duorum morom disciplinam. Et talia eunt, ut utromex alter bomo vafer et aubdolua, qui, adjecto c u p i - ipeie desit, exielere vitas felicie absolatio noa ditatis oculo in partem aocii, decrevit ex ea fupossit; s i c e n i m se habcot invicem, ut ignis et r a r i , adornavitque fraudem in hunc modum : ve ligna, Don valente durare et lucere flamma eine nit per diem, quando sine auspicione poterat, i n materia. Ha;o q u i obeervaverit, et ad hanc doctricommune horreum, et super acervum aui socii nam vitam exegerit, multum percipiet otilitalis. linteum expandit. Id ea causa faciebat, ut isto s i Ideo autem dixi non esse deeperandum ia angu* gno auperjectaa t e l , per tenebraa inlernoecere atiia i n o p i , quia divitiaa multi nanciecuotur impoesel alienum cumulum a proprio. Sub haec re proviso. Exemplo ait casus q u i narratur cujusdam tota cuidam amico communicata, cujua adjutrice puuperia eo egestatia redacti, ut ne vestem quidera opera i n furto faciendo uti volebat, procinctua ad baberetqua nuditatom tegeret. Ivit ille ad amicoa scelua cum eo stabat, boram aptam exspectans. et sub8idium quaBsivil extreme i b i suae necessilati; Interim autem aocius ipaiua, homo inoocens et sed frustra i d fecit, nemo illi aut voluit aut potoit juatua, forte ingreaaue apothecam, ubi observavit euccurrere. Revertitur ergo nodua, ut venerat, auum acervura aindone coopertum, quam collegae donoura, et aegro animo in auo lectulo decubait. aui sciebat ease, E n , inquit, quam bonum et beneHabebat antem aub lectulo dolium,cui frumeatum ficum eocium habeo! cnntexit meas fruges proprio inerat, quo ad victum utebatur. Nocte porro illa linteo, ne quid detrimenti acciperent, proprias ingreaauafurin ejus domum, cum n i b i l invenisset expositas fortuitis caaibua reliquit. Atqui haud quod raperet aliud, et vacuua redire oollet, doequidem committam, ut me ille benignitate supeliura extraxit quod erat sub lecto dormientia paaraverit; consulam et ego indemnitati rerum ejus, perie, ac aaccum non habena, vestem exuit, io ultro adito periculo mcaruro. Haec dicene e euo eamque frameati qaantum capere potuit evolvit; sesarao abstractam seaamo sui socii imposuit aintuac dedit ae i n fugam frumeatum auferens. At donem, atque ita receseit. Irrepeit deinde fur per pauper evigilans in tempore, exsilit e lecto nodua noctem in borreum una cum eo, quem aibi paraperaequiturque furem; brevique aaeecutus male verat, adjutore; ac manu palpana i n tenebria ubi mulctatum abjecta veate cum frumento fagere comcontrectavit aiQdonem, indicio ejue signi credena pulit. Ita pauper veatem naotue eat qua egebat, et q ue clare videns, utrum, quaeso, eorum miaerabuntar, otrum culpabunt bominee? Omnino i n felicitati c s c i compatientur, videntis atultitiam irridebunt.

1233

S P E C t M B * S A P I B N T L f i INDORUM V E T .

1234

frumeotum i n dolio reposuit quo eral p r i u s ; didicitque nnoime desperandum aoguatiie, expertua q u a acceperat ab amicis, a fure et boate aeaecutum : ccjus etiam ex caeu iotellexit, esae aggredieodam aegotium cujue exploratua sit exitua.

deinde ut eibi perquirat oeccasarium alimentum, deoique ut recte cum homioibus converaetor. D i xerunt etiam eidem, hominem desidem et supine aecurum, teoiere credentem ratioaibna male cobaereatibue, quarum connexionem mens ejus ipsa noa capiat, aimilem esse homini voluntate propria duce in rebus q u agit vioe iatellectue uteaCAP. V I I . Ostenditur non esse desistendum t i , forpersuadentique eibi quae ipai placent, etsi a labore; et prudeniiw magis innitendum quam tunx. vero aliena ea eiot. Minime autem decet prudentem virum obeequi euaa voluntati, praesertim cum Haec tameo eo pertioent ut flducia caauura offeaeiooe altorura; aeque leviter credere eermooihujusmodi fortuitorum remittere induatriam omitbus bominum atcuaque veraces ipsi videaatur, aiei lereque conatum debeamua; hsreadum eat eoim ratio dictie elaceat. Quare ei qui loqauntur eo quod pleramque fit; aolet autem iaveoire igaafi ac negligentes appareaat, diligeater caveaqui q u s r i t . Quodcirca eiai aliquaado viderie a l i dum, fiestimatione negotiorum occurrcQtium, quem invenieae licet quaereret, ne tali caaui tanquam tibi quoque eventuro confidae, aeve recedae g atque rerum gerendarum notitia informanda, teatimoaiia talium innitamur. Proter ieta sapiens a commuai uau regnlaque, demonstraote aic fere moaitam eet: Qaid etudioee satagit in conatu rei fleri solere ut i i deoium ioveaiaat qai qusruot. quaa fieri poteat, el incooaulto ruit impetu i n Naturam ergo rerum et oegotiorum peracrutari metam contiguam b u m a L s facultati, sirailia oportet, explorareque diligcuter, comparatis diffeeat ourreoti extra viam, tanto largiue aberraturo, renliia eventuum; ex eaque comparatione raflociquanto velociue coateoderit: comparari etiam ponaodo iaferre qua via graaaari ad quodqae asseteet boraioi oui cum forte feetuca intra oculum i o queaduni oporteat; ut et ex bonia quae contingunt ciderit, pergit eum coafricare quoad excaecetur. iodoatriffl pradeater operaoti, intelHgamue quid et IUud quoqne habere alte iofixum roeati convenit qua via pereequeodum ait, et ex malia in quae debomiaem cordatum, volvi certa lage vicea mutaa, l a b u o l u r temerarii aggreeeoree, agaoecaoflje quid et veriaaime paaeurura eadem uoumquemque qne v i t a r i conveniat, oe i n aimilia darana iocurramue. fecerit; itaque atteodere aibi ipei debere q u i N i a i eaim ita fecerimus similes erimus c o l u m b s , laedere alium parat, etatuereque omaiao futaram qaa? licetviderit pulloe auoa occidi ooram , at par ipsi referatnr. Unde manifestum eet, eum deserit locum ubi ajdiflcaverat, eed rureue eoqui amicum cootrietare dubitat ingrato facto, dem ova poait, iieque iocabat, donec et ipaa capta mactetur. Decet igitur homiaem iotueatem eco- ^ eibi nocere ipai, et caput proprium peatem aoceraere. Extremum hujue prefatioaia praceptum p n m viam ad eum rectam eligere, aibique termieato : qui accedit ad bujua libri lectiooem, noe prefigere, uUra quoe evagetur, curaque cureim protervebitor, aed leote ac meditabuade v i g i l i io usu ao tractatu negotiorum excubare, praeperpendito aingula: nam oooaiderando et profuade lereaqae seire omnem homiaem qui labore atque peaetraado, latene aub aymbolia oruetur, et i a iadaatria coateadeae i a futarum coaeulit, comfructum prodibit, utilitae. Raao babuimua i n antemode vioturam; qui vero proeoatem taotum et ceeeum auggereuda, quibus velut initiaremaa j a m l a b i l e m utilitatem laboribaa aoia captat, i n mieea veatibulo iogreaearoe i a cognitionem hujue oper i a m lapeurum; porro qui i o utroque contenderit, ria, quod cum viderimua tanti babitum a Pcreia sic praeaentem fructum captaae ut futuram quoad illud ex Indioo idionoate euum Pereicum que utilitatem procorare deainat, eum etvitae traoaferrent, quoque elaborandom putavicorampdia cariturum, et laudem gloriamque mua ut noatra opera Graeci aoatratea illud coadepturnm. gaoecereat, hecque i l l i velut quaedam p r a l u C A P . VIII. Quxdamaliammitautiliaietconclusio dia prfflteximue, quibus ad faciliue peroipieadam Prxfaiionis hujus cx eo utilitatem praparentur lectoree. Effatom et hoo eapieatum est, tria tenenda D h o m i n i eaae : primum ut fldem auam ouetodiat,
K

PROLEGOMENON

III.

Prxfatio Perzois medici, qui hunc librum ex lingua Indica in Persicam convertit.
fuerit, C A P . I. Pe xois genus, ortus, educatio, sludia : ut qaidve bonifeceritin vita, exerceoemedicam ille medicinx professionem prx cxteris elcgerii artem poet euum cx Iudie ad Pereae reditum ; et quoque paeto sit in illa versalus. ut oratue faerit a rege Choeroe. Dixit autem Dixit Perzoea priocepa medicorum apud Peraas, q u i et hunc librum ex Indico idiomatoin Persarum Jinguara transtutit: dixitautem de 3 ipso quae sibi a puero contigerint, quibae disciplinis informatus eic : Pnit pater meue ex illustribue miliUbus ; mater vcro mea ex filiabue magoorum et prajstantium aatraparnra : et gratia Dei oostri fui ab ipsia amatua et bonoratua aupra omnea fratrea meos.

1235

APPENDIX.

1236

Traditus autem magietrie sum ut discerem artem J grammatioam, cnjus partes omnes peccurri cotnprebendique eeptem annis; et jam exislitnana percepieee me satis elementa illa prima, dixi ad me ipsum : Quatuor, ut video, ree eunt quda omnes bomines sequuntur etudentes adipisci; eas eingillatim eonaiderare me oportet perpendereque ao discernere unamquamqtie, eicque eonstituere quaj sit optiraa, ut illam persequar. 8unt erga illae quatuor ree : priraa opulentia, altera voltiptae, tertia potestaa, postrema mercee aive pramium opere. Et quidem quod ad mercedera attinet, hajua ampla3 et copioe magnam epem ostentdbat profeeaio arlia medicee; nam illam jam elegeram oeteria prsferene, eo quod laudari illam a prudentibae omnibue videreiri, et apud etmctos qbe omnie seete ac religionia hamines intaoftdreesee. Reperlebam autem in librie medioinae acientiam Iradentibusjlaudabilem in primie eeae qui ftiedefldi facultatem comparare sibi sturleat, propterea qaod eam aflaotei artem culquotididna proveniatmeroee. Eo perauaaus, el bac spe illectus, istam profes9ionem cunctia aliia prmtuli, non otiqua propter temporarlam mercedem, sed propter teternam ; ne forte sirailis aim mercatbridamnoao.qul habena hyacinthum lngenlia pretii, quo uno pottietat ditea fierij parmuta?it illotn gfano niali punici ad nlbil titili. Cdmperi fttreue quaerentl per ietam prdfeseionem mereedem teriianf,noti deTuturum quidqdam neque in boo esculo neque ih futuro; eed eventdrom ipei idem quod agricoltf purganti diligenter agrtim euuib et strenua colenti, cui eum fettum et triticuril inde proveniat, non tamen ille propter fenum laboravit, sed propler tritiourti. Coepi ergo atatlm curare infirmofi propter mercedem aeternanl, et medieabar quosdaih quiderri cbirurgtoa opera propriia maflibus; aliie verbo praescribebam, praeberi jubene tnedicamenta convetiientia, neo quefrebarri mercedem aliatxl a quoqtiam nisi laudem a Bimllibus mei, aiit etiam clarioribue, et triagie bortoratii, biagisqua opulentls, tiibil exapectane adt captabs aliud, nisi ut ab ipsis Vir bonus verbo et opehd baberer.

n i h i l ; baec enim vilia et nibili etalti (qualie ego eum) pereequunlur et atnant. Qaouaqoe noofogies motnentanea? noo qdffiree eempitemaT non parve erie oontenta in necGBsario aHmetttO ? DOH imperabie tibi iti etrenua exbibUibae boueram opertim, contendendo in hie quantum poteria? Memento
porro corupoeitionis tui oorporia, et qnibae iilod

casibue eit obnoxtutn. Reodrdare luteam iatad m conflatum esse ex quatuor humoribua inter sese pugnantlbus, quortith illud ipaam cartameo viU bumana est; qu quidem vita citd prsterit, quippe similis ^laiua; compactili ex thbltfo parlibue inter aese comtnlssis per clavos infixos, quibos avolaia solvituf elatua; sic se habet humanum corpaa tcmperie coagmentatatn ijnadam,quaesimul defluxit, ipsunl retiiatiet tnortddm. Noli efrare nee iroponi tibl einaa, ti anfrlla mea quaai magnnm vitce boniirli, et pro quo certare ad ext^momdignum sit, reposilum videH debeatin conauetudine tutelaqtie gravium et potentlutn amicorum, io jucundo contubernio, et coniabulalione elegaotlom adolescfentutn; nam borutn omnium ffequentia modicum gaudii, multum doloris cfeat; imo plerumque in odium et bellum desinit.Quod iU esse, ubi te ansam experiri ecentus docuerit, profecto icta damco improaperi successus, aucceasebis isti experientlae; eimiliterque facies ut qai uai cocbleafi ad sapores probandoa jueculorura autsortitionom oblatarum, si cujuspiam eorum anjarities lingiiam momorderit, evereablibdi et offensi corrngato naao, etiatn Instrumentum quo liqbor exosua illatus ori eat, Ifacundaconfracttiib in ignem abjiclunt. Care crucies ac perdas te ipsam sollicita et pericolosa corrasione peeuniarum in gratiam cogfaalorom ac fralrum tuorum quod diiare damnis el aBrumnis tuia studeas; idem passa quod tbus aut tbymiama, quae ut alios odore juvent ia igne sese consumunt, in fumos evanescentia. Anima mea, ne te decipiat falaus splendor divitiarum et glorie : harum enim vanitatem nemo intelligit nisi eum fuerit ab iis aeparatus. Similes quippe sunt capiilis, qoi quandiu haerent capiti cum eo bonorantur; si avulai aut resecti fuerint, ut sordes abjiciuniur ac conculcantur. Attende anima mea cum aedaC A P . 11. PerzoU admonitio ad animamsuamlranlitate medicandis inflrrais : nec dicas, functiooem siloria concupisreniem. eam eese magni laborie gravieque dispendii, cuiConcupiacebat autem anima mea ies labiles ac qua non respondeat a gratitudine eervatorum fluxas ; ego autem in contrarium niiens admonemerces idonea, eo quod plerique bominum vim bam ipeam : Non intelligiB, inquiene, anima, ut usum artis medica) non intelligaat, casuiqoa futura ea ease qua vere prosunt, non ista praeaut naturaa imputent ejua effectus. Tu veroimisentia. Quousque non fugis bumilea basoe reculas tata heroas qui pretium servati nominis aliud que gaudium verum auis possesaoribus non affenon curant quam gloriam qua3 isii facto ineat, runt, sed iis potidfl gravea incutiunt doloree, sic debes statuere, abunde te remuneratam e o moleetiasque ac tribulationes creant, non evita ipso quod calamitate miaerOs levaveris, quod bili eubductione etii, ad extremum autem supplieegros roortis fauoibua ereptos incolumitati ac ciia eos eubjiciunt ternia ? Gur, anima mea, felicitati reddideris. Nam horum quofl dixi fortinon recordarls eternorum? Non te padet commutudinis heroicas fama celebrium virorum ea opinio nicare cum stultis, in amore vitas bujue corruptiest : bcnc quantavie contenlione ac erumna, bilie? Nam qut ex boc vano mundo aiiquid babet cruore quin ctiam large per vulnera elfaso, eroi apud se, lantumdem est ao si babebat omnino

i23t
1

8PECIMBN SAPIKfif iM itlOORUM VBT.

1238

civls vel unius vitamab extretao didcrimiae recepti A. Quam exercere dlligeatiud aggressum conturbavit restitutiqtie p a t f i tjuaato taajus erit decue Occbrrene iriquisitio verae religionis, de qua hibll professiduie et funclionie bujdB t u phoprium qua riaedicorum libria legeram. Videbdm autem non untim aut alterum, aed inbtimefabiies hominee esee istam ciiram cunctis prsevertendatn : utique exitio grassantium mdi-borufa quotidfano hnitiistecum ad felicitatetn i n alia quadanl ab hac labili rio subtractbs, vitae ac reipublicae, axori Hbeassequendatn Vita, Frbstra contendat, nisi cui vera risque repteBentas incolumea. C b i meritd curti una religio lalia sese v i a ducem prajbiierit. intento dcesse non possit tamae ac laudis aeternas precoporro i n hanc cogitationem mihi multea ae objin i u m , nim:iim avara sis, ai mdrcedem ejus aliaoi ciebani qiiae humaiium genua in partea innumeras quaerendam putes. Anima mea, ne adbajreaa diatrahunl sectae opinionum de Numinis cultu d i fugacibus, ne insiatas nutantibus, ne praeferas veraarum; quaa adortua considerare singillatim, parva magnis, ne modico asslimes pfetiosissima, aic reperiebam : trabi ac teneri plerosque bominum sirailis mercatori qui plenam habens apothecanl religione quam sectantur, partim auctoritate serici Damaeceni, suggerentem aibi desidiaoa autradentium parentum, et inolita conduetudine divit : lleu quantus labor erit tantam istam panoi iongo educationis u s u ; partim utilitateac queestu, molem miniiiaiim per librae ulnasque dietranere ! g provenientibus ex ritu praevalente illectoa commoxqua citra pondus ao uiensiirara licitatori maamodiB ; paHim Vafio epleadore terreaa3 claritas a m totam vilissimo addixit pretio; stultus inde tis, tnettique Incurfead infaibiae, al p^aBjudjudicatus.ftfecnilbldiaaerenti apud animam rnearn^ catas aeeedsu VUlgi rejicere aut i h dubium vocare non babens illa quod veriaimiliter opponeret, ceseeoteaiiae audeant. Inde omnee pro queroque ait tandem, perauasaque tranaiit in sententiam mo- obniti, magaopereque inaietere i n astbuenda neotis, abaistena a cupidilatibus et vabis spebua : quam ipae veram babet, improbanda quara alti ccepique tranquillua exinde agere meiim negotium praeferunt, religionia secta, eoque certamine j u v a n d i langueotes, aolo intuilu gloriae aeteroae. paaeim ardescunt, tnendacii atque imposturse se invicem accusantea, ibflnitasque acribus jurgiia GAP . III. Mtema quserenii etiam temporaria miscentea quaestionea de Greatore ac creatura, occurrunL Medicx artis defecius deprehemus de priocipio rerum ac flne ultimo, aimilibusque Pertoe, ejusdem cestus in deleclu religionis. argum^ntia dogmatutn gratisaimorum. Haeo ergo Caeterum agane, et aeterna quereas eola, videns atudui coasuleru privatim magistros sectan o n tamen temporariie c a r u i ; quin borum qaoque r u m , ab pladtorum firTtiamenta cognoscere, probenigna mibi aeee eponte copia ingeeait. Oputo, ponerldo ipsie dubitationea, ao cum responsig i n q u a m , exiatimatiooia, dignitatia gratia regum (J eorunl, praejttdioiie sepositls, comparaado ; eo anitantum nactas eum* quanium ne optare quidem mo ut ubiounque veritatem depbebeudisaom, eam u n q u a m , multo minua eperare<ih mentem venerat: et amplecterer et sincera iatrepidaque oonstantia ultroque fateor, que ejae geaefie ampla magnifiteher6m, rejecla qiialicunque falsitate. Sio eoim caaue, vei ante meam Indiain peregrioatioaeai, m l h i faciendlim duxi, he, ut multi, credetem v e l poal redttum iade eum adeptus, votorum quod ighorabam : ded potiUa lutnlne* aotitta? ao eoium meoruin, aed eliarri meritorum modurn exratioaie prsaeiiate i h via t a a l i moaleati duce cedere. Cura autem totum adjecieeem aaimum ad utefer. Ecce a a t e m i a bod m i b i ee sedtilo versanti, comprebeadeadam peraoeceddamque penitbe meiatertogaatt, inqbfttti, ftudiebtiqbe antiatites ipeoa d i c a m artem, i l l u d me i a ea offendebat, quod i n ao oapita factiondm elrcb divina diesideotium, universa ejds vi nullum reperiebam modum pleoa noo allttd inveetigare ceftioe licuit, qdam inflexiac perfectae eaoitatie bomioi tribueodae. Guoi tota bilem peKinaciam propridquorumque l a u i a n t i u m ejua io eo demum faculiae expromatur, ut iogrueocura alieDoruin eup^rbieeitho contemptu et irretem depellal m o r b u m ; polliceri autem ao pra3vocabili odio eonjuoctam. Offendit ea me res. stare queat, ut propria perpetuaque curato sit i ,, , , . causamque brajbuit liolveraos ex q u o reprobandi. recepta valelado, ae eam uoquam laaguone, aut h _ *. ^ ^ U . - . ^ * . J^ ' u- * j u D Ineedit ergo bienti ttieae, dtbnee quotqaot adieeetti redeuotie postquam abierat, aut de novo eub audiseemque libidibi proprisa dbsequi, a vero orientia incureus labefactet. quo m i b i dlffldeoe abarrare, sapere prout volubt, aec regulam adhifruatra exploravi, eoqui alii profeeeoree ejua artie bere ratioiiem voluntatis, afed intellectum affectdi me felioiorea easent: aed neminem uaquam inveni Bbbjbngerfe, falao judlcare, ra6ndaciter luqui. q u i plua quam dixi, posaet. Id quod diasimuG AP I V . Periculum temere credendi in rebus l e m verum aaimi eenaum, muitum refrigeravit religionis parabola declaratum. inceosum meum atudium iatam acieotiam, adeo Itaque sio apud meum animum firmisaime conjnsufficientem deprebeaaam. Iatelligeaa porro etitui quasreadoe mibi alios magis ffiquos idoneosinde, veram bominia aalutem ac ielicitatem que dogmatum auotores ; ac quoad tales reperisaeternarum poliua et semper manenlium, quam Bem, nulli horum quos videram acquiescere, n u l b a r u m caducarum qua3 nobia inter manua eflum sequi,ne m i b i oootingeret quod cuidam aiunt fluunt, adeptione rerum sitam , tanto impeagravi sua pernicie decepto. Non longa eet fabula s i u e i a c u b u i in abdicationem fluxorum bonorum.
1 r v t

1239

APPBNDIX.

1 2 4 0

quam hic, ut vulgo Fertur, recito. For noctu non ^ conatitueram. Ibi proaunliabam incanlamentum meum, in ipaam feneatram i n a u a u r r a n a magicwn incomitatua irrepsit in d o m u m civis opulenti. ls boc vocabulum : Semel, semel; repetebam praeterea lecto decumbena dormiensque tum forte, experquinquiea. Slatim a replicato aepties verbo, mira rectus ad atrepitum, facile intellexit fures adesse : vis carminie 1 prabebant ecce seee nobis eqoitabicubitoque uxorem impellens ct ipaam excitavit, insusurravitque excitatas in auriculam : Quantum leejradii euperne fulg iitis orbe pleno laoae.Hia invecti ferebamur i n t r a sdee, nemiai prorsas intelligo, chara conjux, circumventi latrocinio auintus degentium oonepicui aut obaervabiles aigno mus, nec procul a calamitate, nisi malum praeverseoauve [ullo. Tum iterum ego immurmarabam timus astutia. Tu vero fac quod jubeo. Inclama ea carmen meum; quo dicto q u i d q u i d pretiosnm in vocis contentioDe quam videaria putare necesaailla erat domo e latebrie ero-tnpeDs suia confloebat riam ad excutiendum mihi aoporem altiorem, et sponte ad me. Bligebam quae placebant, portandadic : Bogo te, mi vir, unde aut quomodo parasti quedabam sociia. Mox rursua incantatione repeiita divitias haece tam multaa quibua circumfluimua ? inscendebamua radioa lunae, famulantibusqoe illis Ac mibi quaai nondum aentienti, ingemina iterum per easdem feneatraa evolabamua, noa pra&damqoe eadem, ao lertio, voce aemper contentiua aublata. Fecit extemplo mulier quod vir imperaverat: j in tutum recipienlee. Baec furea audientes in einu gaudebant, aiebantque gratulantoe motuo, Boois muesaruntque atatim furea, et ne indicium sui avibus buc venimus ; nullia u n q u a m faribaa Um jam vigilantibus preberent, immobilea haeeerunt, propitiam Laverna praebuit. E a ubi minime curioaitate prsaterea cognoacendi quid vir reeponputabamue a r t e m didioimuemontee aareoeparandi, eurue esaet, ad silendum auscultandumque invieecuritate ab omni metu summa. Quin jam hinc tante. Tum velut aegre tandem aolutua somuo vir, auditua eat dicere : Nacti sumua, , divino indicato compendio utimur, et armia hunc sois petimue ? Omnea aaeeneerunt: exapectatoque dom beneficio copiaa opeaque omnis generia plurimaa : fruere his veacendo bibendoque, ac lslam vitam vir mulierque iterum obdormiacerent, ubi aopitos agendo, neo curioae percontare unde ista para- putarunt, progreaeua furum prinoepe ad feneetram per quam luns radiua aubibat, eeptiea protulii rim ; quod indicare tibi neqoeo, metu ne aliquie exaudiat (aiunt enim et muroa auritoa eaae) : auditum incantamentum : Semel, semel, etc, tum impetu inailiene qoaai ad inequitandum lunari arcaoum autem hoo tanti momenti eat, ut ex ejua radio, in c a p u t concidit, aonitu magoo; ad q u e m evulgatione ultima capiti fortuniaqua noetrie pererumpena fuete correpto paterfamilias, afQictora nicie impendeat. Apage, mi vir (mulier reposuit), intempestivam banc formidinem : nox concubia , valide pulaavit, i n g e m i n a D a ad ictua aingulos : est, clausa domus, noa bio soli Mjuem adeaae * quia es? At Hle : Ceaaa, i n q u i t , et dicam : Stulte credulua mihi nomen eat. Idem ego ne mihi CODposse tibi flngie qui quod loqueris audiai? Respontingeret verebar, ei aomnia narrantibua eua roultidit vir : Quandoquidem me c o g i e , aperiam rom formium auperstitionum praeconibus cilra pignas totam; aed vide pro eo quantum ealue tibi tua idoneum fidem addicerem. meaque cordi eet, ne unquam cuiquara prodaa, non cognatis, non fratribus. Nam dico tibi edicoCAP. V . Perzoes religionem parentibus traditm que iterum, ai a quoquam reaciatur, oranee omnia reprobat. Beneficentix vacandum statuit. Perturperdemue, euperque ipai continuo peribimua. bationes vehementium affcduum quam tinl noxix parabola demonsirat. Haec videlicet (fatebor enim bic tibi) furto lucratus universa eum, nihil non mihi congeatuiD ex Interim In bac mea variaetanxiainquiaitionede rapina. Peroulaa dicto raulier : Mira, inquit, mi eectie, illud tenebam, ne in ecelera incurrerfm vir, narraa ; nam et tam mulia in poaaesaione meque purum ab omni offenaione eervarem, que noatra eunt, quae difflciliimum eit credita corradi perniciem posset afTerre. Pergene autem ioterrocongrcgarique furando potuiase ; et tua ipsiua gare illoe, qui conaulti peritique putabantnr d e hanc opinionem refutat fama : vir enim bonua U dngmatibua quaB pro indubitaiie vendilabant,satavulgo exiatimaria. Nempe, ait maritue, carmen gebam proponendieargumentiein contrariummeis, magicum adhibui efGcaoise mirifioa?, cujua vi a r rcaponeieque ipaorum eliciendia, saliafacereaDimo cana ita juvabar in furando, ut qufflcunque conmeo, deprehendereque ei qua poesem veritatem, cupieram quantofie nuraero, quantivis pretii ac certue ei aemel inventffi roordicue hsrere. Sed cum molia eaaent, attraberem congerer?mque unde ea qure supercilioaiilli magiatri reponebant arguac quo volebam : idemque tamen, suapiciooe promentationibue, veri charaetem non prapferrent, col omni, exietimationia apud omnes quam optimaa nec omnino quidquam oetenderent satia solidum, poaaeaaionem inconcuaaam tuerer. Papasl (exclamat ut ei secure possem inniti, aeetuabam ut prius e t hic mulier) atupenda memoraa, ut scire geatio incertue sententia pendebam. Qaare velat f e s s a quo id actum modo sit! Et ille : Pax, inquit, ait peregrinationum anima mea eo iaclinabat, otacrebus : ai quieacia, totum audiea. Prodibam pleq ui eacend m aibi putaret domi: tenendum. inquiro. iiil unio per nootem ; erant una mecum comites, in ncgolio religionis duceret, q u i d q u i d deraamp*' aacendebamua in feneatraa d i u m quae depraedari rentes, et exemplo preetviaaent, el verbo docerent.

1241

fcPEClMBN 8 INDORTTM VET.

1242

Sed retorei ego eam ab isto proposito; monuique correptum miserum convicio trabit ad judicem, ex longe esse meliue in priori quaerendi consilio per- lege utique acturum. Ergo equidem ia animum etare. Infirmam enim excuaationem erranti fore, induxi non committere, ut perturbatione mentia domesticam doctrinam ubi forte ipsiusductum se- ineptue actioni fiaro,sed aereno eemper tra^quillocutua in exitium corruerit. Nam quis compertua que aim animo, expeditua alacritate praeeenti ad magicarum artium, impune judicium evasit alle- naxandan aegris operam; juvandosque quoavie ope quomodocunque indigentea mea; nam in commengando fuieae sibi eae a patre mago traditas? Non sane tnagis quam ebrietate ac crapula quotidiana daada beneficentia,omnee,in aliia licet diasentienvaletudinem corrumpena aut censori vitium objur- tee, aumma concordia sectae conveniunt. ganti 8atiafaciet,aut curabitur a morbia interapeC A P . VI. Perzoes, pendente adhuc delihcrationede rantia contractie, aimul ac, etai vere, dixerit, ea ao religione innocentue ac benignitati studere decerdiciplina educatum in patcrna doroo, talia genito nit; ejus qui sectu fecerit slultUia per parabolum o*tenditur. rnm exempla recordari.Ietffi me o.;usae perpulerunt ad reprobandam parentum meorura de religione Conatitui proterea non solum bomicidium cavere, Bententiam;unde binc repalaua quaai novo princi- eed a pulaando quodquam, ac vi quavis inferenda pio in examen explorationeraque aedolam eecta- g ulli omoino temperare; decrevi quoque abatinere rum animum adraisi : quo dum diu vereor in ne- verbia maledicie ac turpiboa,non furari,nonirasci, gotio,animadvertt raagnam me jam vita? partem nulli fraadem moliri. Abdicavi conauetudinem eraenaum.eenio et morti propinquare. Bac pulsata molierum venereaeque voluptatea; adamavi et cogitatione mene in flnia qui omnes manet et mi- colui temperantiam, cuatodivi linguam meam a grationiaex boo mundo conaiderationem incubuit mendacio,ab omni verbo otioso et ooxio; studui per attentam atque acrem eo effectu nt quidquid mitem ao humanum pnebere me omnibue nbique. apparet eeque oatentat apecioae in bac quadom Alque basc elatui licet nondam plane pereaasua mundi scena nihil nisi umbram videretur. Statui eeaem de futura reeurretione, deque prasmiie boautera ineiatendum mihi exercitationi beneftcentioa norum poen.eque malorum post illam reprsaenaperana ea consecuturum me, ut bcnia viria et tandia. Longc me abjuoxi a convictu et farailiaripraclara per vitam operatie annumcrarer. Decrevi late hominum improborum, affectavi conauetudietiam cavendum,ne nimiua in illud ipaum quo fe- nem cum honeetia et justia. Prae omnibua fixum rebar iodagandi veriatudium atToctua,avocaret me animo tenui,nibileeee praUntiua,hone8tiu9,amaa functione curaodorum a?groram;aicque inerane- biliue beneflcentia; eam et amicis potiorero, et gligendia occaaionibua bene merendi, tempue otio Q conjuge chariorem mihi eese debere;banc Deo vooontererem; quoad me euprema diea occuparetde- lente facile parari ; huic porro nihil comparabile, stitulum auppellectili meritorum, quam parare in plue enim illam gloris alterre poasidenti quam opportunitatiboa neglexieeem : nam magna inest parentum claritatem aut opeeamicorum.Docethacc is perturbationibua animum tenentibue, ad aver- bene mercri de omnibue, benefacta ubique epartendam attentionem necesaariam gerendie ex prs- gere. Eadem, large licet Iribuene, dispendia non seoti rebua, prout deolaratur brevt fabola quam 8eotit;aed quo plue donat, plus abundal. Non cortanti eat narrare. Quidam contraxerat neceseitu- rompitur, non veterascit, non cireumvenitar a podinemillioiti amoria cum muliere ntipta;quse mca- tentia, non horret ignem, non timet furee, non cho gratificata poaticum paraverat per quod ipse, formidat beetiae, non ullo triati eventu conturbaingrueote aubito pericolo,fugeret.Quadamdie cum tur : magis quin etiam in calamitate nitet, et ubiuna eeeent, puleavii impnmao vir ad jaouam, pan - que peratat intrepida. Reperiebam autem, apud dique forea ingresauro poecebat aibi. Turbatamu- me reputane,eoe qui eectam vits buio contrariam Her jobet adulterum proripere ad oetiolnm pro- amplexi, omiaea bonefaciendi aliia cura, aibi onia pe puteum, cujua clavem vicino clavo penden- orrni volnptate eaginandie unice intenti eeeent, lem ipsi antea monatraeae aiebat.Currit quo mit- ^ eibi peaeimeconaulere, et amaritici plurimumintebatur binc metu, i l l i n c amore ao deaidcrio tur- ter luxua ac deliciarum falaae dulcedinee guetare; batue m(Bcbue,et ut contingit acri cura susponaia, eimileeque ietoe eseo bomini parum sano, qui lenec locum, quanquara praeoeteoeum rccognoaccre vem dieculiB unine jucunditatem magna pecunioa ac nec clavem januamve ipeam reperire valuit. In jactura graviqne rernm suaruni detrimento emehia aliquandiu tumultuatue, redit ad adulteram, rit. Fuit nimirura inelitor gemmia peregrinie divee, jam magnia proximo viriappulau aollicitam,procul- qui artificem unionibua forandie diurna centum que acclaraat :Oatium de quo dixieti avanuit; cla- nummorum merccde conduxit. Prsesto ex condivia non comparct:aoimusmeua apud te eat,vacare cto adfuit opcrarius in locantia domo, ex ioatruhia quaareodia nequit.Cui mulier: Effugium parare mentia artie Bic dam expeditet operi, videt forte potui reo, mentem dare atulto DOD possum;tu vero, euepeneam clavo citbaram. et eam ecire ae pulut lubet, addidit; aderit brevi qoi tibi quo dignua eare eignificat. Praepcne margaritarum dominus, es,praBbeat. 1 1 1 1 satuanti cursantiquemarituaadul- eo animadverao.Tu vero,inquit,eume eie lyramjibenter operam canenti dedero. Ille arreptucn orters aupervenieos plagae imponit lucolenfasrtum

1243

1S44

ganum iascite taagere aggressus, mire placuit vitaB ascetarum, gustu illectue tam eaocti ac salu voluptuario patrono, adeo utis aua seria ludo poet bri ihatttuti, magnopere afflci me sensi ad istam haben9,totum diera inhianter audierit vibratitem profeesionem capeseendam, rneque cum hls aggrefides teoebratorem unionem.Ad veaperam centum gandum. Retrabgbar autem ab bac voluntate eo nummoa citharccdo petenti commolus institor, At- metu ne non par essem ferendia illiua disciplins qui, mi homo,inquit, non plectri movendi, sed te- laborihus,propter contrarios longo usu educatiorebri tractandi mercedem iatam pronuntiaram.Sane nia diversissimae coniractoa habitua, moreaque.asita est,artif'ex ait,caBterum mihi parato ad locatam suetudine coalitos in naturam ; itaque verebar ne operam,quia alius quam tu ipae ne defungererobsti- aupra vires connisue, non modo asseqoerer tit? Mei judioii erat quanli aestimares avoca- optata,sed el damnum acciperetn jacturamque pamenta tua,mihi fraudieaee debeitibi obtempe- terer jarti adeptorum.Illud etiam talia cogitantem raaae: quare te oblecta?eris tnercenariii danino, conturbabat me, quod videbam, si mundo valedipromiasum diurnaa operea pretium redde. iEquum cena oligrarem in solitudibem, ibique amplecterer dicebat, et vel invitua inercator centum nummos institutum aecetarum, eripieodam mihi facultatem persolvit, inelaboratia ipsi manentibus uoioaibus* beoe merendi de bominibus, juVaadique beneficiis Ad hoc exemplum ego veritua oe ludieria aeria JJ inopes, cujus tamen in exercitationem virtutis maperderem, remiaaionibua posui modum, atientus- gnam mibl spem coostitutam arbitrarer perenniam queoffioii aegotiome impfeodi totumnugiaabjeetia. booorura acquirendorum. Quare metuebam ne similis flerem canis frustuta carhis ore portanti,qui C AP: VII. Perwnes meditione ac secessu in reejua urabratn io flamine vicioo mejoreni videns, surreclionis notitiam venit.Ejus doclrince utililas. oraisso quod tenet,insilit ad captandum qoodappaDeliberatio circa professionem vilm ascelicae. ret, ac aic utrumqUe perdens, vacuus impaatusque Pertaesus interhascvoluptatnmvitse,quod, harum Btultitiam aerosuam damnat. Sic subducllsmecum inatabilitatem et inanitatem noram, collegi me in rationibus spei metusque, Btatui sustidere me ab conaideralionem attentiorem,et ut buic aptum oincepto non eatls exploratae utilitatis, permaneretium oaticiscerer, in aolitudinem meabdidi.Ibi alque interim in ordiue ac staiu vitae priori. tiua ingresaus in contemplationem rerura, permagnum ejus operae fructum retuli.Iulellexi eaim,na- CAP. VIII. &s(us Perxonis indelib&alionede vita ascetica,\et distinctior nolitia vanitatis mimdu tur humaaaa aiatum et [uuiversi guberoatiooem mecum reputans,deesse non poaae quin ait aliID boo tamen sio coaatituto ne oonquieaoerem, quaodo futura mortuorum reeurrectio, ad quam abripiebat me novua eeatus comparantem ialer omnea tendant suis quique viia, moribus videlicet (J vitam ao atatum, bioo aaoate, illino aroaioris
actisque, magno discrimioe sub finem deprebenmuodi, et ea collatione reperientem, haad fere dendo bonorum malorumque, nunc permistim aplus voluptatis ac suavitatis contingere mundanis gentium.RaBC aeceticaa disciplioaa in secessu exerquam aolitariis, utcunque b i videantur omni vits citffi doctrina est, quam illa velul bona mater auie mortalis fructu deetitui, contra illi deliciia abunculloribus, utt morigeris filiia, tradit. Quantivis isdare. Quffi enim tandem ieta? d e l i c i s eaQt^ qoas tud pretii momentique omnium maximidogmaest, penitus introspiciens reperiebam plue ad extreunde vitre recte dirigendae spes et ratio pendet mum conciliare damni moeBtiUaeque qaara initio universa. Turris baeo quaedam muaitissima eat, ia atlulerint voluptatiB?et enim mundue inetaraqu quam quise receperit,noa modo tutus permanebit salaaB, unde quaato plas biberie, tantoplus ailias; ab incursu malorum omni, sed et per eam paadi instar ossis aridi, oarnia odore quodam aUicientis sibi aditum in paradisumfflteruaavoluptatia, quo, canem,qui mieer eo redendo nibil niai dentes atsi velit.securuspenetret gratulans experietur.Gom* tarit et faucea convulnerat; instar fruetult carnis peri plane nibil melius attenta ista tranquillaque raptaB a vulture,in quem convolaatee undique aliae meditatione rerum ad 8alutemanima38pectantium: rapaces aves, abji08re praadam cogunt, neceesam comperi autem i d non usu solum meo,sed et exem- Q sui tuendi cura.plagieque contuso ac pugna fesso

plis exporientiaque aliorum ei se dedentium. Hoe enim animadverti, apparere pacatos et lastos semper, gratos erga omnes, BUO contentos, eecuros* subnixosgeneroso contemptu cunctarum mundi vanltatum, supraomnem noxaBaleam alta quadarn arce mentis exstaates. Horum igitur felicitatem asmulatus, livore atque iovideatia repudiatis, charitati me dedidi; spretisque fluxis ao caducis, perfectiooem afTectavi eapieotia, qua monstrante providena futura, imperterritus ibam, certus nihil ee objecturum quod viam iotercludere ad scopum, quem intuebar, veraa beatitudinis, meque averteret aut turbaret. Per buac modum experimento capto

alium rapinae SUSB fructum relioquunl quamfamem et moaetaai raemoriam iaaoium laborumjiostar vasie mellea nuperficie veoeoum suppositum tegentia, ex quo qui dulcediae illectus mellis, gustaverit, mox cum cruciatu exanimatur; instar laetum somnium videntis, qui,mox evigilans infamiliares miseriae revolvitur; instar fulguris momento illumiaaatis nocturnum viatorem,suis statim teoebris reddendum; instar booib^cis.aseidua oeodo nihil lucranti8,nisi alerilem continuationem iufiaiti laboris. Talia reputaas rursus resorbebar io desiderium vita? solitariae sectaadaa, rursusque netrahebario propositum abdicaodi vitae com-

1245

SPECIMEN INDORUM VET.

reada et cbraada conjuge, libena educandie, promovendls; aoibietidie hoaoribus, c o m m e r c i i B miBcefldiB,amicitU8 contrahendis,invidiee petitionibus dec1iaandis per!culis judiciorum, fraudum inaidiia adxia proYidentia ravendis. 8enescit inter haeo circumferrebsin suis ipse visceribus acvenis hostes nunquani quiecentee quatuor ,3anguinera ,pblegtoa, cbyfniim et bilem; dbsdssue exterius itifestfs semper periculis toxicorum, viperarum, serpentura CAP. I X . Perzoes xterna speclare constituit genere : viUxbmnJ,tum leonura ferarumque rabldarum. Pratereo vaporera noxium eolie ardentis, frigora humanx miseriatn denribit. hiemum ac nivium, peatilene co>lum,lue8que aursB Aliquid tamen certi fructua ex bis altercantia tractu atque halitu vulgabiles, inundantiam imseoum mei animi contrariis aesultibus collegi.Conbrium, tela nubium et fulminum horrores. Per siderana enim tantam illam in victu cultuque duribas minas nusquam non intentas, si quis varie tiem ascatarum, tolerabilem ipaia, imo suavem \ i | vitabundue pertingat ad decrepitara astatem, ibi derijidcirco quod breviseit, nec ultra vitaa mortalie feperit oui\tandiu vixissa pceDiteat. Super omnia spatium exeat j vicisaim autem excipiatur gaudiia toora ingrdit incerta sui exspectatione longum ternie : decrevi ego quoque, parvi ducere bona vexatis, tristissimamque a mundo, a palria domopraeentia, ape ac comparatione futurorum. Hino ijtie, a compldxu cbarorUm, a liberia, consanguiqaasi consolans aoimam meam, et comprobans neis, atnicls, fralribus, a epebus vits cunctis miinexplebilia illa desideria quibua iahiaverat progrationem Inexorabiliter edicens : multo interim feaaioni vite cum virtute conjuncta, dicebam : inagis crucians, conscia suspicione poenarum, aniquantum in hoo vita genere aapero destitutoque mae mox cdrpore 8o)uta3,luendarum, ob noo expiata laborum arumnarumque sentitur! sed ruraus vitas scelera. Erltne quisquam aanae mentis, bis quam brevis et fluxa est voluptaa indulgenLium perpensis, quem hujus aerumnosae ac corruptibilis geniolquam fallax suavitaa momentaneo guatu vitffi non taideat? qui libenter hio sit, qui voluptaevanescensl Quia porro tam lffivae mentis, non tum et turpium et fugacium gustu capiatur? qui abunde compenaari, noa bene condiri putet exfluxis et caducis insdiflcare spes ambitiosas et perientiam brevem parvae amaritudinie exspectasecure insistere non dubitet? Sil ille licetrex, sit, tione certa dulcedinia eempitern? Quis bomo est, Dei singulari beneficio, cunctie natura dotibus, cui ai conditio feratur subeunda per tempua non < fbriuns favoribus ornatue; vigeat valetudine,gaulongum arcii caroeria anguetie, ut mox in asterh dedt opibus, floreat existimatione ac fama; exatet amaaDitatia beata apatia laxetur,qui recuset aut dualte conspicuue in arce quadam bumanae felicitatis bitet admitlere? An non eet hse vita plena doloria cuoclie vulgarium incomibodorum protectus inbusj acerba oladibila, anxia periculie; imo quid eultibue : feret taindn secum qudcunqde ascendet hominia in terra conversatio aliud eat quaoi jugia rodentem intuB tineam lente grassantis .exitii, et afflictio, textnm neceesari miseri, continuum irisidiantium undique calamitatum unurn reperiet tormeatum UDO saeviti teaore a principio ad flnem exitum in clade ultima, animam ipsi ac spiritum pertinena? Enimtero ipaa hominie prima orlgd extremid abgoribue extortura. quam vilia?Mucua nempe quidam (utaiuat medici) delapaua in uterum mulieria, ibique cum ipsiua CAP. X . infelicitas morlalium luculento symbolo declaratur. eanguine commietua, inde coDcrescens dieperlitur in membra, moramque duoit longam in illie tenePost haec iagreesus ego rursas in altiorem conbria et aaguetiia sine cibo et polii, tum maluro siderationem rerum quae visuntur in hoc orbc, partus tempore, oom nixibua et aummia dolaribue animadteKi oreaturarum omnium facile prsslanejicitdr.Natus puer moltiplici miniaterio gerulorum j tissimum esee hominem,verum eumdem negligenet nutricum, per fletus fere assiduoa ad creberritem sui, ac proprie salutis inouriosum, illam postmum eeneum famiss,iti8,algoris similiumque mababcre voluptatibus sensuum. Tura aic apud me lorura, quibus anbjacet imbecilla infantia, perdudixi : Similis eat bomo viro cuipiam fugienti a facio citur ad moleatiaeimam ipsi ablactationem. Inde feri monocerotis,et cursusa illo delato in praecipimagiatris edocendue, boc eat excruoiandus, traditium immioens lacui/ubi reperta ingenti arbore, tur, subigendusque terrore ac plagis ad litteras, conscendit in ramos ejus inferiores,iisque suapcnaut artea caeteramque disciplinam improbo labore 8U8 beesit. Nidulabantur sub cavo coriice ejus ararripiendaa. Mitto febrea variosque languores, et borie angues quatuor, terebrantes ipsarr., et per pejora malia rcmedia amariaaimarum potionum. foramina, quaa rodendo fecerant, capita ostentanSic i n robustiorum educto netatem, aliua non facites. Despiciens inde ad radices arboris, vidit a c c u liorum certaminum campus aperitur,latissime pabantem draconem immaaem, vaeto diduclarum tens cdras coateatioaesque aolliciiaa diversi gefaucium biantem spatio, a d se, ubi decidisset, u b uerie : io divitiia parandia partisque tueadis,quaeeorbendum. Vidit et murea duos, a l b u m unum,
f ?

moda,dum ea cdmparafis com ffirumni8,adgtietile, L laboribtis tite ioopia lii eolitadine dfegend,batidquaquarn m.fii faclenduift patabanl, ut h a e d ulfcro abjicerem, qu* forte poetiriodum frdetra reqtiirerdrii. Inter bos quasi floctue ancipltefl sebsutim ao votbrura alternis prcevalentium etabigue jaetatddi eimUis eram impcrito judici, leviter mutatiti celculoe, et modo damnanti querti absolverat, mox qdera damnaveral rursus absolventi.

1247

APPBNDIX.

1 2 W

nigrum alterum, rodere aesidue illos ipsos quibua insistebat ramoa, admordentea eos sioe interroissione qua parto commiltebanlur truoco; profecerantque arrosione continoa tantum, ut plua media craaeitie acciaa,tenui lantum aegmineac velut nutanti,raccalia illa queipaum suslentabant.planta? etipiti haererent. In bis miser angustiis, prout par erat, aestuabat animo, aollicitns quonaai pacto ex tot undique ingruentibus periculia aalvus evaderet. Tali cura auspiciena forte observavit, ex cacuraine arboris, ubi apea favoa feceranl, mel dcfluena stillare, quod, uaus opportunitate, guatare coep;t,tantutnque illa dulcedine oblcctatus eat, ut obliius circurastantiura monatrorum, feri monocerotis, borribilia draconia, bydrorura quatuor, duorum murium, ramoe, quibua auatinebalur ne in gulam JJ draconia caderet, atirpitua aucctdentium, aoaviter acquieeceret, avide ac aecure captana auperne deatjllantem liquorem melleum.Id dum agit, abruptis tandem ramia, decidena infelix, eaca factua draconis inhiantis, interiit. Io hac imagine ferus rbinoceros deaignat mortem pertinaciaaime inatantem homini, et quocunque se contulerii eum peraequentem, nullia uaquara ei tutie ab ea latebrie. Lacua eat vita haec miaera, monatria acatena, infesta naufragiia, infamis cladibus, regio infaueta lacrymarum. Bami duo aupposili pedibua, arroel a muribus,temporariae apea et flnxae commoditatee,

qoibus ffigra mortalitaa innititor. Qualoor angucs ainu ipao clauai arboria, bumorea quatuor figurant, quorum temperie, mutuia invicem cunctorum librata certaminibua, corpua vivit; perforantii ironcura caputque exaerunt, quotiea uaaa eopra omnea praevalena, morboa creat, inlerilum mioaDs, nisi vis ejua medicaminiboa retuaa ad temperaroentom concentumque redigatur. Draco inferne accubaoa Orcus est,qoo inevilabiiiler cuncti trudimor.Duorum raurium candidus diem,ater noctem aignificat: hac fulcra vitae aubruunt, indesinenti detractione spatium vivendl minuentea. Fallaces noxieqnevoluptates mellia superoe alfluentie insidioaa etillatione adumbrantur rhaec eniro pernicioae mortalce oblectat, avocaoe menlea eoram a aalntie cora, affixosque ipsos fluxia gaudiia, ne sempiteroa sibi provideant, detineoa. Hia ego perpeneis attent* omnibua, decrevi peratare contentoa profeasiooe roea,magnopereqoe incubai ad beneraerendam de indigentibua, et quoquo modo, quave opera aem, inopea juvandoa: aio reputana, hanc esae debere, ai ulla sit, aalutia viam, speranaqoe feltcttatero, cujae innatum homini desiderium eat, tali potieaimum aaaectandam conatu. Ila oompoaiU e prius memoratia fluctuationibua menle miasos aum a rege Ghoaroe in Indiam : iodeqae in patriam redux edidi multoa libroa, e quibua hic unos t noncapataa, Specimen Sapientix lndonm.

SPEGIMEN

SAPIENTLE INDORUM VETERUM

EXHIBITUM

DISSRRTATIONIBUS

PARABOLICIS QUINDECIM CDJUSDAM

GYMNOSOPHISTiE A D ABESSALOMUM REGEM.

DISSERTATIO PARABOLICA I. Repraesentat in Vestigotore artes ambitionis improbae, conciliantis et dirimentis inter alios gratiam ad gudestwn proprium eogue per omnia scelera g>essantis. Obiter multa interuntur alia varias vitse ac moralis doctrinae partes informantia. Abeaaalomua, Indorum rex, coneuluit quemdam C vitam, hoa admonuieae verbia bujuemodi: 0 mei e auie familiaribua gymnosopbiatam, dtcene:Volo filii, qui hac vita converaatar, tribua indtget a le mibi declarari per exempla, quo modo frau~ rebua: opum copia aufficiente ad victam etcultom, dulentus et malignus vir, inainuana ae?e inler bona fama et exiatimatione apud homines, deniamicos duoa, dirimat et in odium commutet cun- que felici asaecutione repoailorum in vita fotort tractara priua inter ipaoa amicitiam. juatia bonorum. Haec porro tria non aliter ullicootingunt quam per iata quatuor, quorom primom I. Ad ea in hunc modum respondit gymnosoeat: poeaidere divitiaa juale parlas; alterum, ets pbiata : Ferlur mercator qnidam copiosua ac divea,fi1ios adminiatrare ac diepeneare sapienler; terlium, ei babena pigroa et per deaidiam avcraoe ab addi- iia erogare indigentibu9,pra8ertim dum po?tnlant: boc enim opus et in bac vila atile cst et io fatora; acenda factitandaqne arte quapiam ex utilibus ad

1249

SPBCIMBN 8APIBNTLB INDORUM V B T .

1250

quartum deaique, in occaaioaibue ad paccandom J puisse videatur? Huic Coronatus eic respondit : iavitaatibua Bustinere 86 a lapsu connitique in boc Quid tibi cum bisce inconsultis iaterrogatiouibua? vi eumma. Horam quatuor ei qois vel uaum p r - Enimvero nibil ulli noetrum improperi coatlgit, quo dolere debeamae. Sed ad foree noetri regie ex termiaerit, nibil perfioiet; niei eoim eril idonea opum copia instructus, nec vivere ipse hoaeate, officio apparentee dimenaum cumfidequotidiauum accipimue; iu regum antem arcana curiosoe adjinec bene aliis poterit facere. Quod ei divitiarum quidem aliquia affatim habeat, male autem eas cere oculos, et abscondita improbe rimari, praster admiaiatret vitamque gubernet euam, cito egeois qu.im captu ac facultate noetra majus quiddam est, etiam periculo uoo vacat. Absiete igitur a talibus ; aooumerabitur: oeceeae quippe eet, ei qaantum nam qui vel agere vel loqui sua3 eorti non conveexpeadit, utcunque id eit modicum, ouret connientia audebit.omnioo patietur quod eimio evenit. tinue refioore, acoessione damnum reparante, ut ejua aeaaim rea famtliaria atierator ac tandem eva- Simiua enim, ut aiuot, obaervaos aliquaodo lignatorem dantem operam truoco lindendo eucceeeiva neacat, velut etibium, quod paulatim imminutum adaotione duorum cuoeorum, quorum semper alin pulverem, conaumiiur. Porro ei ot divitia in terum ex ea parte ubi laxabatur diduotiue rima, supplemeatum expeusarum acquiranlur, et In harum diapeaeatioae ralio cooalet, iade taoien nibil ] aagueiiorem et ieaaiue hiautem ligni Qssuram intrudebat; aicque truaco ioeideau ab uno ejua tribuatur indigentibu3 ,taliom posaeeaor diviliaruin capite ad alterum aeaeim procedebat: id,iaquam, pauper reputabitur, et aua illura copia diarumpet, admiraoa eimiue, explorare quid ageretur voluit. utcontingit in caoalibueaut fietulis iontium, quae, Ergo ligno et ipae post fabrum ioequitaoe inspequando patet exilua aqu jugiter ioflueati, clabat atteatiaaime, quando ecce diacedentibus lacrepant. tius segmeatia, fragmea quoddam acutisaimum II. Bia paeri aoditie, persuaai patria auctoritate, curioauli geaitalibue iofixit. Ule exaaimatus obtemperare recta mooeoti decreverant. Et priaori puoctu dolorie ejulatura dedit maximum. Remoa eoram peregrinalione aaacepla mercatura? spectana ad eoaum faber,mo)e8tum interpellatorem gralia, dedit in viam docene plauetrom, quod operie plagie egregie contusura, calce procul abiaori dno trahebant. Eo itinere devenit io paludojecit. Nihil mitius impendet tibi ei curlosoa esse Bom locom, nbi taurorum alter limo haaatue propergia. oobait. Puer cum euie eum magao labore ac conatu luto extraxit; casterum ea coateatioae, dam IV. AJ ea repoauit Vestigator: Jam aoveram quaa trahii et vicisaim trahitor a beetia, tantum fatigamoats; sed et illud scias velim, esse lamen proetua eat, ot eabsietere cogeretur, pergere ulteriua ; clarum atioliere aliquando animum ab humilitate non valens. Ipse taurue pro aemiraortuo reliclus, atatua 8ui, audereque aspirare ad gloriam, oujus aeoaim reoepto epirito progrediene, perveait in qui fiunt compotee, et araicia gaudium et iovidie campum herbosum beneque irrigoum, ubi maneit moerorem de se creaot; quod quid praestabilius ao atteodeaa paetui. Nec multum in medio tempue, majus ? Pueillorum porro atque bumi repentium cum impiogaalua iocraasatueqae coepit terram foaaimorum est, teaere ee angastie fioibus, cooteodere coroibue et mugitue edere acutoe. Diveraabatum 88 modico qaod adeet, nihil ultra ambire. tur autem longe bino leo rex belluarum, nuNam et canis ossi aridissimo forte occurrenti romeroeum circa babena Batellitium bestiarum dendo eecura accubat; verum excelsioris vir spiomois generie. Aderant enim ei leones et urei, lupi ritue, acquiescero minimia infiraisque dedigaatue, et leporee, pardi et vulpee,tboeB et lycopaalheres, generoeum in digaa persequeada impetum exoeteneque bratarum animantium epecies. Porro pedit, velut leo aequeoe leporem, si obiter caraeleo iete ex aervili conditione, fortunn quadam evelus occurreril,huic inetat, pusilla pradacoatempla. An nescis caaem quidem cautla? adulatricia motu ctus ad regaum, haud dignue erat illo loco ; etieervili, panem cibarium eblandiri, eeque putare gmatiae et perforatae naree; plaoe degener quidam beatum si nactua forte sit ; magaum contra eleexpersqae consilii. Bio auditis tauri mugitibua, eoni mioaoia vebementia percaleue mieere ccepit phantem faetidioee admittere bonoa etiam ultro astuare frangique aaimo ; diaeimulare tamen cuoblatoa cibos, aec oial supplici vix tandem aesenravitformidiaem pudendam, ne venerationem apud tatione exoratum ad veaceaduoi adduci ? Apago BUOB detecta ignavia perderet. Stetit igitur uoo in sordidaa aogusiiae conatrictee io arctum meatie, loco immobilia. aibil ultra necesaarium aflectantis ueum : mejuvet adipiaci, aupra sortem creecendo, unde cum aatur III. Apparebaot autem ei familiari aocenaoram domi fuero io alios effundara, aura mulcendua pomiaieterio thoee duo, quoroai alteri Corooato, aipulari. Uoc viri eat magnaoimi, aublimia toataatis, teri Veatigatori nomen erat: vereuti ambo et aoliberalis : quem etsi casue aote tempue praeclara lertee; eed Vestigalor aiiquando astotior pravique coaaoleoi fatalie aiflixerit, perdiu tamen vulgo aoimi, oaturalt flagraos deeiderio ree omaee ueque vixieee cenaeatur, tantum adjuageote fama apatio ad iniimum aorutandi. Ia tunc Goronato dixit. Quid vivendi quantum calamitas detraxerit. Isti autem dicaraue, eodalie, esea cauaae cur hic leo noster quoeaarraa miautuli, circumspecti trepideobnoxii, domiaua immobiliter deQxue prxtor morem obtorJ

1251

APMNDIX.

ad omnem motum folii paveotes, aibi boni uais, i ptue ao eortis, friget apud audieatea et Bperaitur, vivunt ioglorii et cunctia ignorabiJes ; vel si aa&o- Sit ita aaae, reepondit Coropatua, viapaa omuei rum numerura a laava promoveriot ad daxteram, iagenio dum diaptitabia eoraBa rege: aa iu putu in decrepite licet senio, mori pueruli videatur. Bolere principea ampleeti aummo favore preetaatieeimum qaeraque ? Aiqui viti illi eaat similee, V. Occurrit his contra Goronatue. Bt ieta, inquae pampinia auia ciogil ao striagit non OBtiaw quiens, quae declamaeti, noa quoque,o boae, novearborum, eed proximas.Favoree regia illis aervanramus; caeterum eic babe, auam unicoique tur, qui iatimo ipai diuLtirnoque eoavietu mmt constitutam mensuram claritatie atque foptuna3: n i B B d a t i , praferuatur cunctie, prsjudieio auedais quare qui inter honoratos et ipse hooore dignatus antiqua} familiaritatie a qua tn eum longa hutafulget, recte eibi ao euaa quieti cooeuluerit, ai prunua abfoeris, B O V U B eeilicet ietie, etiam pro igaar riginem ambitiosam aseurgendi altiue cempeecans, to Begligendas appawbie. Ad ea Veetigato*. in s o o sedebat gradu tranquillus. Quid ergo ooe inaudita mihi, nec falea, ioquit, dieetrisj ea? aliud qu83ramu8 ,qui ambo gratiosiapud principem terum, et i l l u d aofi istoB, quoe carras ngi tm in amplo minieterio versamur? Gui hoo non est intimoe, ppimam aliquaade ad pum aceewaBi \&* eatis, n i h i l suffioiet. Atqui, ait Vestigator, omnes aulffi ac regni, viteque adeo ao mundl dignitates I buiese, Buaquam aotoa vieoe, et ex bamili ai ilf lam dignatioaem eyeotoa quidai at ego ia commune proponuatar pra3mia merentium, fruepam ietam, et U B U S ex iie avadera eooteBdam, ctus audentium. Itaque tanquam ad palmam ia quidaineepafamiliaritate priooipia boBoraodiiunt? raedio poeitam jua arbitriumque ouique est curNeti autem ei ago paataodam regiboa pltMoii rendi et experiundi quid possit. Ex disorimine praeceptis hiece vulgo ceiebribua contentam Faporro generosi et ignavi patebit utriue alteri prBtun abjica, iram doroa aoBiunaaliaai postioc, optanda conditio ait: generosus seraper asceadit, cupctia cede. Hfflp observape ipeiuuabo mn gilo in ignavus continue se deprimit. Cum a u t e m , ut pagratiaio prineipis. Aga eaae, Covopatag reppail, lam est, arduum laboriosumque sit in sublime niti, fingenupo primpmtaadmiHi ad oongraeaam quof a c i l l i m u m vero ac proaum deorsum tendere, n e m o tidiaDum domiai leonu, quemodo te garea eji non videt quando praestantius laudabiliuaque eit emergere in a l t u m , ac eurgere conari, quam desi- Ubi ooQQilias amoram ? Oiaapa, iaqait VanUgal&r; priaoipio pernoaoaiB iadoteqa ajua aa ogtpra.w.qne dere patienter ia inflmo. Igitur quie dubitet eequi inclinQt, uade abbopreai; ium w\uwiH*im proqueqaque deberc q u o d conetat excellenfius, nosque adeo vilis inertis damnandoa, ai paodiois peodere ipaum ad aggredieqdPfP aliqoid qliia, idindormiamus, admagna iqvitati. Equidem arripere dttm etimploa curreoti, magaopere auftQffitiaid constituiocoasionem creaoendi quam bepignam of- ! agendi quod vull epumpraaa rei Gpwwnb qv* fert ista fornaido doujini l e o B i s , et tara ipaiuequaqa ubi voti cempoa paroaperit, ino laudabit, qii providum^mihique aaaueeoet Udera; qpaado aqtem cohortie ao coqoitatus uoiverei eiua atque inoercogpoverp ipaum aliquid e x i u poxinm leatare*^ tiludo consilii, Adire illum juvat et pencontando hQrlabor !perioulum danuotiaoa, 4 blande illod elioara q u i d cogitet. Quie ecit enirp an noa inde dexiraqua faoiaoi ut offeopiQnam vitero. mibi naeci opportunitae poaail novaa cujuapiam aeouturpa videor, utara leo anaet, liia ua arefeiat dignitatis irapetrandffl. QueqQadmoduro aaim pa^Bim hoiniaej pictQf deVI. Unde autem, repoeuit Goroaatus, dic, amalectantur, naturam arte adurpbranle,reeque uti bo, tibi coBstat, aastuare, ut ais, et formidare nobabapte exbibeate oaulia, ita priaoipaa puto gaoetrum regem? Nempe,ioquit Veatigator,pjua animi dere colloquiie aorum, qpi naomeaU aagoyprom senaus intimua mihi pellucet ex habitu et vultn. aaoipitesqaa ooaptoram exitue, ipaie qqalia sunt Solertia quippe ac ratione non fruatra praeditaa sermone repraeseptara, ac quaai figorara, pro^i* mentia eat a r o a n a ex apparentibua intelligere, u l deodo prasmoneDdoqpe grate norunt. traque superficiem ooojeetura ductu ad introapir 9 t

ciendum niti. Ad ea Coronatua. Tu v e r o , inquit, quo fundamento aperas adepturum te gratiam leo- I nia, n i h i l ei unquam prsacippo studio gratiflcalus, neque artem oallena illam multiplioem ac apissam deliaiendi aerraone regum animos, araoremque i l lorum in te vertendi : quippe qui nee iie a puero aisimbutua disciplinia quaa oom prtnoipea liberali eduoatione peroeperiot, in iia etiam requiront quorum familiari eoBaoetodine ae ambiri patiantor, Mitte iata quaerere. Vestigator ait, dextri eaim at prffiBentis ingenii vir fadle in talibua dafeetam eduoationia supplet, perite diBserendo naturali j dtoiodo his quao non didioit to scholts : qui autcm talie an est, is etiam argumenta tr&etane BOI oa

VII. Tum Coronatua, Quandoquidem istios, ait, consilii certus es, unum te admooebo : magna tibi opos vigilia cautionts, utique inchoanti negotiom arabiguom multsque obnoxtum iovidis. Aadivi soriptam in libris aapieBtom eflata referentibua, tria quedam esse qua) nemo prcdena libenter aggrediatur, aamo aggroeaee ienoxie oMtni tnotare iatime oam priooipe, bibem woeBOffl, iroanum oredere muHeri. eimllis eaim priaoepe esl verilei aaiooo 1111 qaideip aberlqoe raoatis p puptl preteotiqoe uodiqoe iBriia ropibaa, cojw apex eupparaae lte gramiBib^abandaBa pemis, sad et ferls omnie ganerie loetra ilHo habefltibas, infeatB8,adHu8 habet per pnaeipiUa dtiBailee,

1253

8PECIMEN 818 INDORUM VBT.

1254

inorationem periculosUeiraani. Vera paqpee, ait. Vesligator, sed gqi non periclilatur atqpe apdet, Totorum cQpapos nunquaai fit. MagnanjniQFum eat diecriraen prq spe pacisci; circumspeptantea autem omnia, nec certafnipja. ullius jaoere aleara audeotps, certa maaet atepnaj fnieeriaj ppe$e*8io. Et hoc enim ego dictatis sapjaatum audivi tria essp quqp neipo pusillanimja aggreditur; qonveraari cam principibpa, nave marja trajicerp, pqgoa cpminus lacessere arroalpni. inioucuin. Puae video atatioqee vjrp magnaniroo prppQsitaa, aulaa regaantium, aut aplitpdines ascetarqn); sicut elepbantea partim jn silvis deguot, parlira in paJatiis aluntur, Ha?c, quaa multa commemoraa, ai( sermonem abrumpeps Corpqatpa, nie quideiq de san lentia dinooveol; tu abi, et fac ut yia tyo periculo.

inaperaatipm pablice perniciosus, dispensandi pra3poatere praunja, officiaque mandaodi, perversiooe muUp ridicula magia ac poxia quam ai tiarae pedibus, caJcepa oapitibus aptaraat. Probe epim perspepto pjusque captu facile iuerit oraanaaota dplibua cppq proportionp apcoqamodare, vitaU atultiiia inacilieeiqni gepamarii, qqem feruot byacintbum lopga & at pratii maximi pata aunuli plumbai vilissira indidisee, eoque faoto ooatumalia qpidam indjgaisaima violasse aobilieeimaDa gempaam, pluetamen ipai sibi dedecoria ooneciviaao. TapU rafart poioa peoitua prinoipi aubdUoa, iroperatori miliiee esse: qpippe succaeeua negotioruiB et be|loruin plerpmquependentaeartoet prudaati daleeiu idopaorum adbibitofupi ad eaa res gereodas, qua ai cuivie forte occurrenti et ignoto temera Qommendeptur, porrumpi fcedoque exitu damoari aeoesee eit. UqiverVIII. Digpeaeua aub baec VeeMgator, leonem eim auleai promisoaa et inexplorata oiuUitudo adiona, profundieaime primum adoravt. Gui leo: praBclaria iaepta faoiaoribua eat. Palma illuetree Heue tu, inquit, ubi latuiati taadiu? Respondit Veatigalor: Aaaidue adstiti ad regiaa tuaa fores, operumque impaorUljum manaura in aevurp decora pauoorum fera ac previa aotiaia in experimenta iateotus in oacaatonem navand opero in quopiam produolorura virtuli atque ioduairis debenlur. obsequio majeatatia luae. Soio eaim vos raagnoa regea iDterdum quibnadara egere ministeriis vi- 8io gemmaa parvolaa vaataa aaxopum aut aimilis oujuavie malaria) molea ueu ae pretio longe su]iqm pepeoaaruai, neo raro quoadam fosce vulgi perant. Qup repotaoiem deoet priacipam, oulliua uttlieeime ooopepari negoliis maximte ; eoque noa aibi Bubjeatoruni qpaotamvis bumiiitatem aorlisque aapernari tummoe imparaloree bumilium qaoque tenuitatem ila deapioere, ut cogaoaaere quid inclieatalepum pvompta ia servitium ipaopum studia tua habeat curet, Parvr enim cum ad magna aicut eui prurit aurieula, atipulam nonnunquam coaferupl, parva, ut vulgo dioitur, easa deaiouot: bumo tolleoB, ea uti noa dedignatur in aure ecaluade pareat raoipublica) prtepoBilum solum penda pupgandaque. Pap! exolanaat h c audiens aoa familiariUte digaari, qui gepere aui opibus ad familiares lee, quam probum prudentemque virum haatanua igaopavimus 1 Gredo equidem, multi pra3fulgaat, aed et eoa admittere quoa animi ao tales ia occultoraarceatqui optimo pablico in famam natura dotea instrunenta publioorum oommodoextrahaatur: nimiruro, ut prania oinere obratis rum apta effieiunt; ac naque attepdepe ad eos venlua, aut caaua aliquia opue eat, per qoem, dif- tantum quoa eiraa ae habet, verum explorare longo flaia eub qua jaoebaat favilla, luoem explieant Botosque aa aumeratoe babaro solertea gaavos, auara, aeteqoe potiantup: ila buno queedam de- ubiounque demum vivaat, eoademqne in iompore mura foptuna eongpeeeDe nostri io notitiam protu- 006886. 8loot , oobie propius oibil lit, indignum ppofeoto qui lateret. Ex hia ut eensit iatimeque admotiua quam oorpua et membra aoetra sit, lamen cura baee turbari mopbo oontigerit, mo. Voatigalaa baud displieere priaoipi, taotoau deniius subiatulit ; Veilem equidem, domine, dicamenta longiaquo requiripuue. per quaa suum quod e re iua et publica futurum arbitror, aulicos iis temperameotum el prior habitudo repooatur: aic pigeredomiaantem Bondebet, peregreioterdum tuos omaoe proferre apud te candide seosus iuttqusrere qui reipubUc eoosolant quod aaepe domoB euorum aoimorum, etpraeeertim in occaaionimestioi mious poaauat. Mures i o palatiis el nasbus rerum gereodarum, quid convenire, quid exountur et vivoot adeoque ex eadem plerumque pedire judioenl ederes nam hinc flet ut et ab peau cum priaoipibua vescunlur: aeminem taexacta jodio&i tui censura unaqusque eeotentia men vidiprinoipum qui oontubernaleesoriceequam notam BUO meriio coagruantem accipiat, el de prooul in silvis ao moatibua et ortoa et educatos personis, ipaia, quid valeant ex hiace epeoiraiQibus eolerlia ao sapienlia) oujoeque, notitia oum prlneipi aeoipitrea pluri satioiet. Imo ietee, licet ia peaetralibue genite alteque, aordidai ac foracea betumaenatul paretop, qtrieque otilia ad plurima. aliole eperauntup; peregfiuus ille ex euis agrie ac Eaimvero qaoad semioa varia lerr comraissa ia monlibua proptep utilitatam faloo expetitor; persinu arvi deliteecont, nalle adhoc germine fbrae daa ragie paacitur, priaoipieque ipeius roiBBO) aeo de quabtale ipsorum neo de soW uberbrachio gestatur. tate Jadtoium ferri oertum potest: idera plane usuvoaitiD iageniis, queB qualia siot ignoretur neIX. Hao locuto Vestigalore, vebemeater admicesee 691, doneo aroonos oogitalionum fo3tus rans leo, converaua ad familiarea dixit: Plaaa jam lueem eaoatiaado prodaxarial. Hinc vitabitar pereuasoe surn, debaro pilaelpera non coBtemnepa

1255

APPBNDIX.

1256

viros induatrioa et dotibus proditos praeclaris, etiam ei inQma eorle ac f ce vulgi sint; aed talee et negotiis adhibere et honoribus aflioere, prout digni eunt, utcunque caeteri omaes id moleste ferant. Ea verba novum Veatigatori el forliua quam priora argumenlum fuerunl ad iatelligendum bene affectum erga aeae leonem esse, ac non parum propeoaum ad faveadum ipai; quaretempue id aptum ratua cum illo libere agendi, aeoraum ac aine arbitria conventum hia verbis alloquitur: Quid eat, domine, quod longo jam tempore immotus raanea, nec ez loco ialo in alterum tranaia ? Deoreverat ha3C audiena leo diaeimulare, reapondendo, formidinem suam : sed cum forte accidiaaet eo ipao momento ingemioari mugitua Uuri, tegere metum non potuit, quo eat intime concusaua uaque ad pallorem tremoremque manifestum. Quare, omiaso tamquam inutili conatu celandi id quod aponte so prodebat, Vereor nimiruoi, ait, ne corpua besti cujua ialimugituaauat, magnitudini terriiicffl bujus vocisproportioae respoadeai; adeoque tam vaatum et validum eit, ut nobia imparibua ad ferum iatud aniraal deballandum, necessitas incumbat ex hoo loco fugiendi. Subjecit Veatigator: Ne conalernot te, domine, boc tonitru, inania enim plerumque terricula ejuamodi deprebenduntur explorantibua ad liquidum. Quam in rem accipe quid vulpi contigerit: Uaeo famelioa praedam qtnerene, largam ex volo reperit in qoadam ailva; aed neaecure veaceretur obetabat terribilis strepitusex altoingruana; nempe tympanum quiapiam de ramo vicina* arboria auspenderat; et motaa aura frondea ad illud allie fragorem edebaat alte reeoaantem et formidoloae minacem. Eo turbata misera vulpee ea;nnam ante oculoa paratam pinguis et copiosta ferinae, preaaa licet acri desiderio edendi, attingere non audebat, timide circumepiciena, aeae coatrahena, ct ad omnea impulaua tympani (orebri autem hi erant aapirante vento) totia artubue oonlremiacens. Durante longiua ea miaeria, conailio e re oapto vulpecula cum obaervaaset rumpere eonuoi iatum horriOcum ex arca quadam orbicularis formae alle auapensa, dedit operam, omoem, quod aiunt, funem movena ut eam inde dejiceret: non iruatra, concidit enim tandem tympaaum et lapeu confractum eat. Cootingere id tum vulpea auaa propiuaque iutueii, deptcbendit cavum inaue pelle teoui ] contectuiu, irriilt.uaque : Pape, inquit, quam mendax apccies falsuinque indicium tumoria est I ut lurgida hrao Yocalissiroaquo corpora inaniie intua oxbauata vaniaeimis, ridicule minantur et rieum debaot ! Simile uos quidpiam, domine, bodie patiraur, fremitu quam miaaci, tam irrito animaiia hujus terrili. Quia si jubea ad illud accedam, et exploralo quid demum eit, ad te ourriculo referam.

X. Annuit leo, miaitque ipsura. Caeterum atatim eo profecto moaetiesima ejua facti poaniteaLia im-

becillem iaetabilomque turbavit animum. Qoid egi, aiebat eecum tacitus leo, quod veraulo Uti nunc primum noto mo totom effudi ? Atqoi artium imperandi una noo poetrema eet, non Gdere iis quoe diu suparbe coniempseris, non ambitiosis oon cupidis, non fraudatia mercede laborom, opibus aut dignitate spoliatia. Hic Vestigator, ingenii, ut apparet, aatutiaeimi, diutiasimeneglectoe a me ad meae forea ingloriue jaouit; et ego ttli irritaium contumelia primo repente congreaso arcanorum imprudene meorum o r a n i u m festinavi conscium facare. Quid aatem attiouit preterea euradem ad taurum videodum mittere, com manifesto periculo, ne ia ubi meuin adverearlum majorem ac valentiorem obeervaverit, cootemn&t j deiocepa me, quem eatenua tantuw honoraverat, quatenua nondum comparaverat cum poteDtiori. Haac apud 86 reputaoti aoxie leoai supervenit Veatigator a tauro convento redux, quem leo aolura conspicatut, eumpto a n i m o diesimulataque tristitia, compellavit in buoc modum : Bxspectatus advenia; age, refer quid e g i a t i ? Vidi, a i t Vestigator, ut juesiati, vocaliseimum illud animal. Taurushic eet. Acceeai ad eum cominus, allocutosque sum, neo quidquam a x eo damni aut moieatie accepi. Quid tum poetea? leo inquit ;indenecolligiaimbecillum ad noceodum Uurum 6 8 8 6 ? Aa neecia lentieeimos turbinee parcare interdum humilibus arbuetia, eosdomque procerieaimaa quercue imis exatirpatae radicibus frangere ? Ad ea Veatigatorfi, deoter arridens, Gave oredas, inquit, domine, hujusmodi aaimal robuetieaimum ease: quio, si velie, sistam huc iilud tibi, obnoxiomque ae sub manu tua etatuam. Doleotatue promieao leo, Age sano quod polliceris, ait, nibil mibi poseie grattos facore. Continuoquo Vestigator regressue ad Uur u m , dioit illi praefldenter: Heua t u , bic adsum ad te miesus a leone, qui magnopere mandit at cootinuo veniae ad se, denuotiane, si obtempertveris, gratiam tibi se facturum neglecti bacteaus officii, nec poBnas repetiturum eo meritas quod taodiu in tanla vicinia omiaeris debitam majestali ejue venerationem raddere. Aia aa negae?expedi reeponaura ; nam ei dubitas, refero Btatimadipsum quidquid de te comperi : morae enim trahere DOQ vacat. Ecquie auteru, reepoodit taurus, leo bicest horum, auctor mandatorum, et ubinam babitat? Ad ea Veetigator, Rex est, ioquit, magnus beHiar u m , et hic in propinqoo caslra metatua aua eat, ubi etat in a u g u a t a l i , numoroeo circumstanteferarum exeroitu, qoibue imperat. Territus bia Uurus eeoutue, dicentem eeiyleoaique aVeaiigatore oblatas, ei ae bumillime eubjecit. Hanc bumaoiter leo excipieas etiam peroonlatue benigne eat de forUinaa ac rarum euarum statu. Retulit e xfidetaurus cuacta, gratiasque noo vulgurie apud leonemlocum invenit, adeo ut bic ei bona omaia promitleret, eodemque jam nuno mioietro B u m m a r u m rerum ulelur. Ac brevi taurue eo pervenit, at au1

1257

SPBCIMEN SAPIBNTIiE INDORUM VET.

1258

ctoritate ac polentia longe omnibue leoni eubjectia pra?bere,ubi mansuetudinem et speciem clementiae antecelleret. ailectari res poscebat; tertium, non dare ipsos operam,ut eruditorum,prudenlorum,fldorum semper apud seconsiliariorum copiam habeant; quarXI. Haec ceraens Vestigator acri livore ringebatum,permittere digladiari inler se aubditoe ac in tur.Ao eum diu eecum reputane volutaaeet plufactiones scindi; quintum, non moderari affectirima,veterem tandem sodalem Coronatum adiens, bu8,sed cupidhate, libidine ac prseertim ira eferupit in sinu amici atomachum, et apud Qdas ferri se sinere ; sextum denique, non invigilare juaures aegritudinem animi arcanaque consilia fateri giter intentos eos in contingere plerumque soausua, Et mirarie, et miseraris profecto, inquit, litae mutationes temporum, et adversum casus me,qaei tam infeliciter operam locaviin conciliando omnes,quotquot exaiatere quavis conversione posleoni tauro, utipsi mieer mibi exitium confecerim sint, non ex longo providiese idonea preesidia, ingratissimis benefaciens* Scis unam dexlre ac parataque ad ncanum tenere. perite diacuaei euapicionea.qu iaurum et leonem invicem commiaauras videbantur, gravi utriueque periculo. Inde autem quid evenit? Nempe ut illi XII.Quomodo vero poteris, ait Coronatua, tauper me conciliati felices imperent, rerumque, me g rum circumvenire multo potentiorem te amicoexclu3o,potiantur : rege, cui curam exemi molerumque ac clientum validis opibus subnixum? stissimam, tam aibi utilis mei ministerii oblito, et Reepondit Veatigator : Ne conlemnae, heue tu, ipsum illum prius forraidatum adveraarium, postnimium teouitatem et imbecillitatem meam. V i quam mea industria sibi aubjectum habuit, in mei ctoria, ai , eet alligata iacertis ac robori, longe submoti locum ad dignitatem promovente. espeque vidimus valentioree ab infirmioribue proVideo, inquit Coronatua, et sentire jatn incipio etratoe. Ad ea Coronatus, Vera loquerie, ait, sed vide, ne ubi perpetraveria quod parae, in pe*ninon prorsus vana monuiaee me, cum illa quae dudum audieti, aggredi ad hoc negotium tibi paranti, ciem laboraeee te propriam sero inlelHgae; multia enim paria macbinatia id contigit, et tanti est queedisserueram. Quid autem circa ea quae nunc indam hicejus generie exempla memoraeae. Ascetae stant consilii capia, quidve paras agere ? Volo, cuidam eolitudinie e u pertaeao accedere libuit ad ioquit Vestigator, in prietinam reponi gratiam, reregiara, et,ut ibi eet solitum, aaaentatione cuperareque dignitaiem intervereanv, et epero viam nundinari.Nec voto excidit : delinitua enim ejue ad id aliquam inventurum me, tria faciendo quee obeequiie rex magno eum numero donavit concbyvirum prudentem agere conveoit. Hujus enimofflliatorum atromatum et veetie attalic aummi preciura est, prioium considerare quea ipsi evenerunt bona malaque, ac oausis utrorumque depreheneis, ^ tii.Rediit onuatua opima proda aolitariua avarue in suum rueculum, et magno frootu peocaeee illa qaidera fugere unde crtasibi maia compererit, contra profeeeionem auam in ainu gratulabatur. ca contra sequi ac procurare eummo etudioquibue Breve gaudium id fuit. Latrunculue, re cognita, se senserit adjutum. Inspicere deinde idem atteneenem adit:oarrat feeeum mundi turoultuum, tcque debet perpendere qua? ipsum praasentia cirappulieae animum ad deeiderium vitaa tranquiilae; cumetaot commoda incommodaque, totoque nisu atque adeo ipao, ei dignaretur, magietro cupere conari illa quidem tenere sibique aeeerere, baac ponere tirocinium aanctioris disciplinae : eio enim, autera quam longieeime avertere ao propulsare. Postremo in futurum ipsi consulendum est. In bie consideratia comparatiaque multia, etataiaae,baud alibi reperire perfectiae exemplar virtaego dum animum vereo noo aegniter, sic reperio tum egregiarum, cuique intuendo exprimendoque tandem, subducta coneiliorum eumma,plane raibi imitatione utilius attenderet. Quid mnlta ? admitoccidendura dolo quodam taurum esse : sic enim titur; simulat etudium, fldem facit eincera volunet iter aperiens ad recuperationem potenliae priotatie, acpauoie diebue facultatem naotue quam vorie optime mibi coneulam, et leonem ipeum novo beneficio devinciatn. Hoc poetremum quod ais non lebat,oonvaeata senia aupellectile etrenue aufugit. intelligo, inquit Coronatue; nam ut beneficium 1) Ictus damno solitiariue dat in viam ut furem quaBreret. Apparet euati primum omen, commiesa leoni esset caedes tauri, oporteret hunc incommoin agro pugoa arietam duorum, magnaira,lateque dare illi, quod contra eot; nam ex quo taurua reeonaote collinarum aonita frootium inoureanleoni servit, eatia bono, ut videtur, loco res hujus tium invicem. Tulpeoula, excita, utriqoe inBunt. Fallerie, reepondit Vestigator, contemptibteidiana accurrit, et dum eventum exepectat, eibi, lem quippe se leo,et per boc insidiis opportunum ut eperabat futurum utilem, (anti certaminie, i n apud 8U08 omoes reddidtt, ieto nimio in taurum terim aanguie large vulneribua pugnanstudio, quem inconsulte cunctis preetulit. Sex autium illi aalivam movit; quare accedene ccepit tem errala regum sunt, quibus auctoritatem perlingere, auapicarique quaai promuleidem uberiorie dunt et gladios rebellium in 8 acuunt. Primum mox affluxuras coenaa. Verum illi caro conatitit eat ibi resolvi in lenitatem flaccidam, ubi auetera eua cupiditae : nam acti furiie iraa recrudeacentia severitate opus fuerat; secuodum, in contrarium ambo oemuli, dum infesti mutuo impetunt, vulextremum peccane, ibi ferocem et implacidum
v

PATROL. G R . C X U I I .

40

1259

APPENDIX.

1260

pem forte incurrentem mediam vehemenlissimo J vita indignum profitetur obnoxie. Tundit ad hac pectus,in genua procidit, veniam rogat, aeternum capitum allieu contriverunt. amorera venerationemque pollicetur. XIII. Pergens asceta ccepto itinere, vespere XIV. Lena interiit mieera dormientem, nocte incidit in coriarium satia humaoum, qui reveriutique concubia, domi virum nacta, aesidebat getus bospitem, deduxit domum uxorique commena jacentis lecto, sollicita quam causam allegamendavit, excusaoB se condixiaae amico ad coaret deprebendendi mox vulneris. Duro multa delinam.Hababat araatorem conjux coriarii, eL sequeberat, et nibil expedit, aigno admonitus famiJiari atra flagitiosi oommercii vicina utebantur,uxoraarsecundi gallicinii urabellarius, strato proripit, tificis umbellarum ; cui tunc in aurero, eecura boac inter sumendas veates de more uxorem excitans, spitia. Gurre,ait, araico nuntiatempua eaae venienCedo, inquit, da in maaue quamprimum in oflicidi ouin vir abest. Fluxit inde sat multum spatii, nam ad opus profecturo instrumenta laboris nomorante,nescio quam ob causam, aduliero : qui Biri.Utuntur umbraculorum e pellibus eutores, ubi tandem ad foree aatitit, eccejam redux coriaprarter acue et forficea eimiliaque^brevi praa&erlim riua domum intrabat. Multum ia vini coena ilia exsed lato cuItro,eemilunaris formae, cum manubrio hauserat, nec cooatabat plane sensibus; tamen tali loco et tempore compti juvenis occarsua baud ] a tergo, rotundo nec longo, quo arrepto pellea super tabulam extensas incumbendo, et semiorbicuteinere suspicionpm movit. Temperavit nihllomilarem cultri ambitum gyrando, secant; novaculam nus facto dictove graviori, et illum modo torve coriariam dixeris. Hanc uoam ex oranibue, poscecintuitus, aedes aubit, portana intua acre jurgiura ti artis organa marito, perrexit in tenebria axor ad uxorem ;quam,ut primura apparuit, plagia conobtrudere,excipienle contra illo, Da cuacta eimul tusam ad lectt fulcrum alligat;ac repente,quod duin unaoi callecta cistam, boc instrumentura dum poscebat gravatum raero caput, somrao se solum peto. Cuui autem illa nihilo seciua tertio tradit. Stertente jam viro, vocat susurro mulier quartoque cultrum semirotundom oggereret, ille prope latentem lenam ;et,Amabo, inquit, solve tanimpetu praeceps ira furentis : Dii to perdant pertisper me, teque vicariam ad breve apatium his ducantve in raalam rem cum tua isthac novacula, coramoda vmculis. Admonebo e fenestra paucis quam in caput tibi, ut digna es, reonitto, quando verbis Kmasium, extra ut tute indicaeti p^aeatoistum placet eju&,tanquam pilae,ad me uaque mialantem, nos hic ejua causa vexari, quamprimum sitandae, ludura ridiculuni ludere. Hic arrepto ad abeatet suapicionea vitct, moxque buc me liganvotura tempore mulier acatisaime vociferatur : dam itetum reddam. Necesae autem eat bic mei Heu naaus! beu nasua l Excila sonitu accurrit viciloco peratare te, ne ille, forta evigilans, et funia cum facibus, vident naaum mulieris a facie regisse me eentiens, erumpatin furiaa. Dictum, faciaum : tollunt jacenleoi cultram auctorem, ut pu* ctum.At ecce dum moratur adultera,coriariua extabanl^vulneris.Acceraitus aedilis cumliclonbus,vipergiacitur, uxorem vocat. Lena ne voce derum fruetra causantem tenebraaeterroroin,taBquam prehendatur,silet; itcrum,tertio, contentiori semimmaniacarniiicinse compertum abripit,lege uLique per aono nomen inclamat. Surdo canitur. Ad explectendum. Grebescit tumultua tolo vico ; inquietremum vooiferatur excandeacens : Qu haec, matatur vel maxime coriarii domua; bujus uxore qno lum! contumacia? siraulque arrepto per tenebras suum magia dedecus tegeret, admirari ae maxime cuitello,neganli8,ut putabat, contumeiiose reaponindignarique sioiulante.At secum solitariue: Itane, sutri uxoris nasum abscindit; rursuequo prgrainquit, in singulia bospitiia tragCEdiaa Lnveniam l vante crapula eoporem repetit. Hedit uxor, adulPraestat domum reverti, deaperarequo recuperatiotero dimisso, ejulatumque magno conatu premennem ablatarum furto veatium. Sed prius obitercoatis lenaa locum et vincula resumit, ipsa domuui venire regem placet,uteum meae pffinitentiaa testem cum naso in manu rcmissa.Ea digreasa incipitvaadbibeam. Ad aulam pervenit, admittitur, affatur fra mulier clara voce invocare deos omnea, testes innoceDti.fi scilicet euae, ac de industria sono tan- ^ principem bie verbis : Peccavi, domine, eum eremum urbe regia mutavi; cum eblanditua atemato qui posaet eopitum excitare, vetularum supernera, libens gratulansque domum retuli, noa talia stitionibue trietae formulas Binefinereplicat .ExcnapollicituB, quando in hanc sectam nomen dabanu so bisce clamoribus somno indignatus vir:Non cesSed peccatum lui circumventuB furto doDoealico ab sabie, inquit, obstrepere vel malo domita triveneementiente ascesim, sicut ego vitam aulicam CQQ* fica?Sipergis, post nasum Jinguam exacindam.Non prlua quidera,inquit illa ,quamexbac audieria, v i r - tra institutum affectaveram. Spoliato et requirenli tutem meam coelesti esae testimonio probatam; nam rapta,biduo plurimacontigerunt quaa me docerent exorati justis meie precibus dei,nasum mibi a te i m - invigilare mundo providenliam,id sedulo agentem ut in perniciem auctorum prave acta racidant. Hic pie Iruncatum reddiderunt. Perculsua dicto vir regi narravit quas hactenus dicta sunt, sicqua coa* raptim exsurgens lychnum accendit,et naeum uxotinuo colligens intulit : Avida vulpes ingluvie sua ris,cujus exsecti cruore manus adhuc habebat periit;temulentumetirapra3cipiteni coriarium suos fecta8,8ine cicatricis veetigio eanum videns, sanerrorultusest;lena proprii naei jacturam nucdinanctam ipsam ct diis euo merito cbaram,se reum et
v

1261

8PBC1MEN SAPIBNTLB INDORUM VET.

B t s

1262

d aliena pudicitias pretiura tulit; denique urabel- larum artifex juatam sub fataocrimine eupplioium paesus eet ob non probibltam lenocinio uxorom. Vere ita eet: male coneulta tn caput male oonsulentium recidunt; quiaque damno BOO peccat; qu facimue, patimur. Refero me in meum angulnm, eatie edoctus bis successibae: qui copiat vivere ut vult,ei oavendum serio ease ne agat quod non decet.

X V . His expositis, concludens sermonem Corunatua, familiariter conversus ad Vestigatorem, ait: Vide post basc exempla quid de te statuas. Ego quidem oiale metuo, ne quae in taurum te machinari significas, tibi potissimum ipsi noceant. llli statim Vestigator reposuit: Non iverim inficias, vera esae quffi dixieti; tamea etego verum illud commemo f M W t rasse me autumo, quod iterum affirmo, sajpe po- . ' ^ l a m a n t vooe ana pleoeBOmtentiores ab infirmioribue viaci. Argumento ser- , exhibe qaod ofFere, tioeqae bino amove. Et pens et cycnus sint; non longa eet necincelebris fa- ille: Vereor qaidem ut noo eeram auxiliom eit, ita bula. Corvue, inquilinus vetustae arboris in monte, faetioare pisoatoree video: tamen pro virili contenluculentara quotanois injuriam patiebatur a ser- dam. Ilis dietis piecium aliquoe majorom certatim pente in cavo ejuedem arboris trunco nidulante. se prasbantes arripuit, taaqaam deportaturus in Cum eoim more avium corvua suoe verna tempe- promieeum etagtiam; eoe autem, simul a conspectn state puIlo3excluserat,eo3 clam adrepens draco de- absoeeeit, in tooo eeduoto devoravit. Tum quaei gevorabal, captato astute tempore, qoo necesaariis etation perf ctu al i alloeq ue ei mi I iter um ebat, alio digressuti oauais, a nldo corvus aberat. Hoc ite- similiter abeuraebat, sobinde rediens.Tunc cancer, multia jam, ut patabat, in tatum subducti8,eui quorom et tertio saeplasque factam corvue, ut paf erat, qua, qui caoea cterie beneflcii fuiseet. rationem sgerrime ferens, coneilii caasa tboem quemdatn baberi^ cycoum rpgaos, petiit. Neo ille abnuit; senem, multse prodcnti fama inclytum, adiit. Ei deportavit autera et illum \u maoellura suum, ubi cum expoeuieeet quae passaa erat, proponebat quae piscium perfide ab illo comeetoram tristes reJiquiaa cogitarat:Ego,inquiens,quo simul damna ulciscar jacebant, ao diesimulatione dimisea, se ad eum quopreeterila, et futara prasvertam, decrevl, njsi tu se- * que vorandum accinxit. Territus cancer et epeotacus sentis, observare qaando inimicus draco dorculo et periculo iaopinatiesimis, tamen oonstituit miat, toncqne sine etrepitu accedens, oculos illi non deesse eibi, nec in mieerrimalicet ciroumvenrostro effodere. Ad ea thoe vetolus: Non hoo ientatione inuUom ee opprimi einere. Juvitque sora aubts.inquit, si me audies; magno enim malotuotendeotem ; nihilqae aliud nieimortem non ingloriam tarea. Et vigilanUaeiraas, et facillime, si quando ieto repngnandi oonatu captanti, vitam etiam conniveat, exeitabilia draco est, habetque semper toria inolytam conceaeit: siquidem caooer cbelia in promptQ arma ftimis expedita in cominus acce8QI9 arotecomplexua robusteque oomprimensoycni dereaaeoe, denteaet veaenum. Cumulares graviori collura ipsom fraetra peluctantem *trangulavit. tua olade jactnrae priores.si aggredereris qucd diJISBO eo pertinent ut intelligas, oorve, aliie insicis. Qaare aliam eenseo adbibeas maohinam, qua diantem non raro incidere ipsum in foveam quam faoatem queas, citra tuam ipsius perniciem, per- faoit. Quocirca magnopere auotor tibi eura ne prodere, ne patiarid quod cyono coniigit. Peront enim piuste admoveae astatissimae ac DOcenUssimaa becycnum quemdam etationera babuiese percommoetias; docebo te autem rationemei certo, et graviter dam propeatagnum plenum piscibue,quorum prscda et sine tuo perioulo nocendi. Bape qua vales arte, qnotidiaoa vixit ad seoectutem nsque laatissime ; aed tunc debilitate gravis tatia, non amplioa p i - O edomibua ac acriniia homloam ,aliquid ipBiapretio8um,illudqoeita in cavuminvisi anguis conjice,ut acatlonislabori 8ufflciens,aecenditfamelicu8in monlacinias similiave indicia exterius prodeant. Flet iem, nbi forte obviua cancer: C UP te, inqait, cycne, inde, ut rei amiesa? doraini, sigois bisce admoaiti. sollicitum pretermorem mcestoque similem video? dum quaerunt anxie, latibulum idpervadant,maleQuidni, ait ille, sollioiius sim et moBStus, qui cnm que multent deprebeneum in eo eubseseorem tuum. hactenus fruerer opibus piscosi, cui aseidebaro, laFecit corvus qaod suadebatur magno BUO lucuevictum saggerentis oopiosisaimam, aadivi hocro; nam sio ocoiao manu et armia bominum dradie plecatoree consulentes inter se saginasque comcone, boapitium deincepe suum nullis iofeetum inparantea, qaibua totum everricolo atagnam exhaujuriis inaidiieve babuit. riant, nullum ne ad sobolem quidem pisciculnm reXVI. Ha30 faaius apud le, sobjungit perorans liquum faoturi. Heso canccr audita piscibus retulit, Coronato Veetigator, arnice, diaserai, ut oslenderem iodicane pro amicitia periculum. Ilii saneconturplurie 8 prudeatiam qaam robar. At Coronatue batl eyenum adetintea affati aont in bonc modum:
r a m i 1 8 te

d te nobia adveraarium ecimos, tamenqoiaprudefttia pradstantem euradem te novimus, non dubitamus ex te qu&rere consilium, quod tunc etiam ab hoate non etolta petitur, quando in re utilitateqoe communi cunaulentium pariter et consultideliberatio vereatur. Age, quid cenaea optimum factu quo istam nobia communiter exitiosam omnibus piscatorum conspirationem eludamus ? Equidem, cycnus inqult postqaam ad ornnia me verti nihil opportonius reperio quam fogere infestum tocum, et migrara voe omnee ex boc Jacu in aliam ignotain intiaroque hiace pradonibua paludem, ubi oum satia aqua eubsit, ne illi supernatent piscato* rie cyrobffl, exstantes prohibeot arundines. Novi locnm, et eo qoi volent veetrura, non gravate trans-

1263

APPENDIX.

1264

Recte iata, inqait, dloerea, si robur tauras solertia deatitutum obtineret; atqui idem praeterea prudentieaimue eat. Vere, ait Veatigator, et boc loqueris. Csaterum et nos aliquid valemus in bac parte quo non immerito aperemua praevaiitura quantalibet aagacitati ejue artiflcia noatra, paaaurumque illum tale quidpiam a nobia quale olim leo quidam alepore, dejectue abeo tanto iniirmioreac perculaua, ut mox audiee. Incubabat regioni leels paacuia, etper boc omni animantium genere refertae, ferus quidam leo, quotidianis lalrociniis agena ferenaque raieeraa bestias, adeo ut anxio conatricte metu, frui copia nequirent quam soli ubertaa auggerebat. Ergo illae, consilio habito, legationem ad eum decernunt bujua sententis: Omnea te dominumagnoecimue, et ut tali 8tudentes ,rationem JJ exquiaivimua qua et tu laborem venationia lucrL facerea, et nos, quod tua etiam intereat, paeci citra conaternationem, atque ita pingueacere poaaemus: non recuaamua enim, quando baec tua et noatra iortuna eet, quin carnibua, ut aolea, noatria epulerie. Gonditionem ecce igiturtibi ferimue utrinque commodam : ut tibi unum e noatria corpua in cibum mittatur, tu autem eo diurno contentua, faiigare te ao terrere noa deainaa. Placuit propoaitio leoni: deincepaqae quotidiana eortitione deaignatum animal unum, a delecto ad id publioe minietro deduoebatur ad leonem. Poat multoa diea aorte damnatus lepua aic in concilio bestiarum est looutua: Si me non fallit animua, et Daua cogitata
c

ipsum aueua. Fuhi ego; quidenim poleram aliud? et magao cirouitu, laborioaiaque latebria, hoc tandem ne promiaaum tibi demenaum vel semel deforet, quam primum licuit accurri. Turbatua ira in a3mulum vebementiaaima superbiaaimua leo, Potea, inquit, me ad iatum latrooem ducere? Possum, inquit lepue, nec longe abesl. Statimqne praiena aiatit leonem ad oa putei, quem in vic/no aitum observaverat; converausque, Ibi, inquit, habitat, inde ad nos erupit; inspice aia, statim videbia, Despectant ambo aimul, et aquae auperficie imaginem intuenti leoni propriam reddente, Non videe, inquit opportune lepua, contumacem et ferum? is ipae est contemptor tui, vectigalis interversor, devorator miniatri publici. Non tenuit impetum iracundiae uitricia ea cernena audiensque leo, aed fremitu atatira immani velut ia hostem irruena, aquia putei haustus et auffocatua interiit; lepore cum accito e latebris ductore, aalvia ad suos redeuntibua, ac magnia ipaorum gratulationibus exceptia. Ad hoc exemplum conGdo me quoque perauaaurum tauro, quas illum etulte credulum in exitium praecipitent. XVII. Tu vero, ait Corooatua, eiquidem quod diois potea, providere tanien, priuaquam id aggrediaria, debea ne quam macbinaria tauro peatem, ea cum leonia regie noatri pernicie aat incommodo conjuneia ait; denuntio enim tibi me ceteraaque animantee qu eacramento leoni diximaa, non permi83uroa(neoeiiim salvafide poaaumua) domino prastextu te nooere. Quare cum,
q u o c u n q u e

iortunat, liberabo voa gravionere tyrannici tributi modo quod peto, facillimum oonceBsu, impetrem quo loco rea modo aunt, tam neceBeariaa leoni Juaaerant omnes dicere q u vellet. Et ille; Poregnanti adminiater publici regimiriia tolli de medio atulo, inquit, duo ab eo qui me de more ducturua poaait aine gravi imperantia damno. revoca ad leonem eet: primum ne me urgeat in via, eed dum licet rebelle propoaitum, teque in subjecUonis me arbitatu meo moderari greeBum ainat: alterum ofQcio contine. Hia Veatigator auditia, quievit ut cum prope aoceaaerimua ad leonia apecutn, deliadbuc diea aliquot. Poet quoa leonem adiens affeteacat ipse; nam me apparere oportet aolum atquas ctata mcestitia cogitabuodua, ab eo rem xnirante deatinavi aucceaaum habeant. Utrumque baud audivit: Qu te cauaa: triatem facit? An tibi quod gravate datnm, et quod bene verteret imperatum nollea aliquid accidit? Et ille: Accidit omnino ministro publico repraeaenlatori tributi eat, ut infandum etfuneatum tibi juxtamihique qoidpiani, lepori quas vellet obaeqaeretur. Postridie profiatque illud ejuamodi quod quia tibi fore audila ciecuntar, moraa de induatria nectente lepore quo moleatum acio, abeo indlcando deterrebar equidem quam tardi8aime ae aiateret. Leo interim, hora metu oflendendi aurea tuaa indicio ingralo : Umen dudum pra3terita conaueti pastus, farae iraque ubi meum flagrantiaaimum aalutiaac proaperitatia stimulaotibuaimpatientiasime furebat, oum offert U tue atudium coneulo, potiua babendam capitis ecce illi ae aub veaperara solua praater moreia quam aurium rationem judico; nec dubitandom lepue, Cui ille, Qum iatbec malum perfidia eat ? tuae imminena vit periculuro avertere, vel obtruInquit: docebo ego voa pactia atare. Plura dioturum dendo, cum ita opua eit, faatidio inauapieaUB menet irruentem, interpellat demiaaiaaime aupplex tionia. Quare tua, domine, aapientia rem digoam lepus. St me audis, domine, quod tua ecire magnofeceria, ai me patienter audiee ea referentem qaipere intereat, dicturum, non aolum ignoacea nobia, bua clariasime perpiciaa, et meam in te ainceram aed et laudabia fidem noatram. Obvium ae venienfidem, et eorumperfidioaaamolitione8,qul eummis iibue buc nobia tulitleo aliua, qui ductorem meum tuisbeneficiiBraalefacta rependere nefaria cogitant. me majorem arripuit; ac conteatantibua enixe Alque ego in procinctu delaiionia necesaariae, non nobis, oommeatu aos tuoa ac juaaa debitum tibi ignarua artiflciorum aimulationia, facile video io vectigal penauroa proQciaci, nibilo ille aeciue quantum mediscriminem projiciam, periturus nisi perauaaero qnod dicam. Erumpit lamen jurata? percgit quod coaperat contumeliia etiam ao maletibi fidelitatia ofQcium trane minae formidineaqoa dictie, quas in caput ejua vertant, inoomitiare te
n O B t r o y

1265

SPECIMEN SAPIBNTLB INDORUM VET.

1266

omnes,subigitque aleamjacereinfortunti quantivis, dum tibi, domine cujaa ore venerabili apirilua bic meua trahilur, vol meo exitio coneulara, ac quo" cunque aucceaau aperire audeara, quee niai preenoverie, ultimam a te cladem (dii omenaverruaceot!) frustra conaberis depellere. Erit eolatio conscientia tali cauea pereunti; neo generositas imprudentia culpabiluf, utique auctoritatem aecuta aapientum, quorum vulgo celebre probalur dictum : Nec a aubdilo benevolentiam prtncipi, neo ab aegro morburn medico, nec a paupere inopiam diviti a ico abscondi unqoara oportere. Accepi ego a quodatn fide digno, taurum proceribus aibi obnoxiis clam convocatie dixiase : Bxperimentum ccepi aat longo jam usu fortitudinis et prudentiaa leonia, comperiqae utramque mediocrem, ne modicdm ac nullam veriae dicam. fix boc ejua exordio divinavi statim quid sceleris ac monatri reliqua parturiret oratio. Minime videlicet obscurum est hanc ejua impudentiam eo prorumpere, uttc, qui eum extulisti in Ferme parem tibi bonorem, nefarie deturbara de solio contendat, tibique extortum imperium arripera. Oportet autem regea aubito ao senserint macbinari aliquoa regnum ipsorum invadere, preoccupare atreoue nefaria conailia, dejicereque mature perfldoa, oec committere intempeativa lenilate ut eceleatiaaime molitionea ignava nutricat patienlia valentium principiie obstare, adoleacant in vim deinde majorem, qoam ut ei apertum i n conatum erumpenti queat obsisti. Gujus laudate atque ad probrum ia infortuaio vitandum prorau* j necesaaris cautionie duoa quoadam gradusvideo, provisionia celeritate differentea. Prior muRo ante odoraia periculum, huic adbuc looge poaito securum efTugium praevertit; altera cautio, aegnius aatagens ad indicium inaidiarum priraum. admoveri se siait discrimioi; csterum in arctum coacta aummo tandcoi oonatu salutem expedit. Ab hia tertia eat iogloria claasia inertiaB contemptissimoe, opprimi se per aomnolentiam patientium, imraiserabili apud omnes conditione, quippe quorum exitium, dedecore eocordi cumulatum, nemo eat qui non ipais merito eveniaae fateitur. Imaginem in exeropio proponam triplicis iatiua ordinia. Lacona erat brevis, amni vicino commiaaa, in qua tres habitabant dissimilis inter ae qualitatis piaces. Pri- . raus erat prudentissimus, altcr proraus hebea, tertiua atolidiasimae corapertus inacitios. Piscatorea nd lacuns oram auditi ab omnibua sunt cum palam condicerent horam certam qua everriculo piacinam tolam acrutarentur. Admonitua illa voce primua piacia, periculoaa aubilo excedens atatione, iu fluvium ae tranatulit. Secundua raoraa adhuc in loco traxit, quamdam voluptatem aequene, quoad jam expeditis retibua adorti negotium piacatores agere feppeque lacunam coaperant. Tune ille, vel aero eapiena, intercluso jam exitu in flumen, mortuum eimalans, reaupinua fluitavit, successu atratagemat ie noo infaueto; nam oxatinctum eura unua piacato-

L rum putana, raanu prebensum projecit in fluvium, ubi oonfeatim iile aociie gratulana narravit mortia ae aimulatione vitam redemiaee. Tertiuaimplicitue reti temere ceapitana, ac auraum deoraum ca3cia motibua impingena, atultitis po3naa 8Ucaptue dedit.Similia patietur quisquiadenontiatoindormiena periculo, neglexerit vel tempeative praavertere, vel aoJerter eludere inaidiaa fldo indicio precognitae. XVIII. Percipio quod dicis, leo ait; sed non puto taurum nihil a me paaaum mali, doloa contra me moliri. Contra Veatigator : Hoc ip8um,inquit,nihil a te mali paaeam eaae taurura, ipsum impulit ad insidiandum tibi : nam illom aupra omnea efferene, id egiati, ut te aolura intueretur,quippe quem unum baberet aupra ae, depoaitie infra cunctia reliquis. Eat autem natura improbarum mentium, prosertim ambitione corruptarum, quidquid oculie objicitur aplendidum omni vi prenaare, ao toto conata inaequi ut arripiant. Ex hoo genere taurua ; etai per tuam aummam indulgentiam solium jam ferme tuum attigit.aupremffi tuae auctoritatia particepa in libera rerum adminiatratione factua, non tamea id illi sufflcit, aed et te oollegam indignatur, aoluaqua imperio potiri atadenaviaa adid obliqoas parat, male aibi conaciorum more nunquam recta tendentium, per anfraotue aemper ac circuitua grassantium. Eo tendant aaaentationum artea et affectata aimulatio obtequii, nec aperee inexplebilia deaideria talium dando satiare: quo plura congeaaeria ploa appetant. Ut ignia fit voratior accumulatione materia) ; neo recta bujua flamma? via eat, in omnem partem fomoea aeae vibrat ac replicat: BIC iatoa pravoa aatutoaque aaaidue oircumagunt caliginoaaB ambagea maliti veraats: at caudam cania natura iaflexam, ai quia filo ligatam in direotum extenderit, baud duraturam ei rectitudinem tribuerit; illa enim atatim ac se relaxaverit contentio trahentia, obliquitati ae reddet innatae. Sentio quod initio praavideram, haud tibi placere quae memoro. Casierum oeo pbarmaca aegroto pla* cent: tamen niei ea deglutierit, vita exoidet; eatenuaque tlli benevolus est medicos, quatenaa ingrata praecipit, quaiia languenti salubriaaola aunt. Ac aic habe optimum eaee subditum, qui non ad gratiam aervit; amicum qui utilia, non blanda conaulit; negotium quod felici exitu clauditur; laudemjqu a bonie datur; principem pra3sidentia non turgidum; divitem oon nimia attentum rei; eodalem non contentioaum. Dicitur etboo vulgo ac vere, optabilius eaee aupra prunaa cinera opertae, aut auper viperaa incedere, quam babere in contubernio inaidianiem vitae aus. XIX. Hsc magno ardore dieaereiitem Veatigatorem intuens placide leo Benevolentiesime tu quidem, ait, verum cruda quedamet auditu dura ista memoraa. Sed demua ita eaae de tauro, ut refera tamcn herbivora bestia quid nocere mihi carnivoro poterit? Natura illum meaa gulm vectigalem fecit : ego niai lactura fiam aut malva, dentes illiua t i y

1267

DIX.

1268

mere debeo. Hio Veatigator: erraa, inquit, , domioa, haud aolidam habet baeim iata fiducia. Ultro fateor taurum par ae haud idooeum ad te deturbandum eaae vernm quod per noa potest, per alios faoiet; aut da iadualria coooitaas ia te populum, aut occaeionem rebellioai prebena, odiosum te reddeado. Biout aliquando pulcx aoriua pungena sopitum homiaem oausa pereuodi pediculo fuit juxU ipaura modeetiue ex eodom ubere augeati. Experrecti eaim maaue eo aeourreua quo aeo&ua doloris traxit, puiicem quidem celeri aaltu avolantera corripere potuit, alium illum U r diorem, nao moraua soranum excutientiaauotorem, alioea injuris piaoulo mactavit. In aumma aic colligo: peregrinanti por ignotam regionam oertiaaimia pignoribua dabere oonatare de fide ao aincara benevolentia ajua oui ae duotandum tradit. PerauaBUB bia eernoonibua leo ; Quid igitur, ioquit, agendum eat? Cui Veatigator ; Deos putrefactus aliter curari quaco evulaiono poloat, et cibua oor ruplua gravana atomacbum, oiei vomitu ejicitor, occidit. Dioam igitur Uuro, leo inquit, ut recadat quo libitooi fuerit. Apaga, ait Veetigator (meluons ne congreeeu tauri cum leone aua raalitia detegeretur),cavefooeria. Ille quippe tali iuo aermone wniieoa auboiuiase tibi quidpiam de arcania ejua in te molitionibua, properabit exaequi quod aeneim maehinabatur: qu oauaa prudentiaaimis regum eat, publioe quidam puniendi palam conviotoa scelerum, compertoa autem coitionum occultarum elam de medio lollendi. Atqui, raapondit leo, priocepe qui ex euepioione supplioiam repraeeatat, ai postea eootuerit aioa cauaa auapeotum iuiase quem male mutaverit, magoam iojuaiitic subibit invidiam. Ne timueria boo quidem, reponit Veatigator; tam oertia enim indicia tauri malitiarn perapioiea, ut periculum nullum ait ne ia oiroumventug pcr calumoiam videri ouiquam poaait. Voca modo illum et obaerva nufcue ejua obtutuaque : deprebendea vultu pallidum, tremeatem totia artubua, incerto laeva dextraque circumapactu, motu iateotuque oorauum tantura olare prodentem quid eceleria animo parturiat. 8i baeo qus dicia, ait lao, aigna videam, plenam fidem iribuam verbla tuia. Volebat hia auditie Vealigator adire taurum ad diaponendum eum prout opua erat, injectia auapioionibua et odii aaminibua io leonem ; sed hoo facere eine conaoieatia conaenauque leoois oon audebat, ne forte aliunde innoteecena illi olaodeetinum delatoriacura dalato colloquium, fraudia aa colluaionia inter ipeoa auapiciooem moveret, aut aliatn aliquam viam panderei teobnia ariifioii maligni detegendia. Ait igitur nimia credulo leooi Quin, domine, ei jubes, conveoiam ago ipse macbinatorem fraudum, obaervaboque, at eliciam forie aliquod indicium abstrusorum ejue aeaauum, Age sane,iuquit leo, explorataque ad aoa refer quae depreheaderia. X X . Snb hecadiit Vaetigator taurum, affectatam

prasferena mosstitudinem vultaa et indicla asgritndinia ingantis. Exceptit illum pro veteri amicitia, sane familiariter, nihil ainiatri auspicans taaraa: Heusl tu, inquians,o bone ttbi tantum eet tooratos? s&culum eat ex quo iavlcam aon vidimus; eed eo me coneolor quod queatoosam tibi fuisa^ morm caueam apero. Dic ageaie, quid ab ulttmo eohgre&en noairo lucratua booi ea? Ad ea Veatigator, nallo arrieu triatitiam temperaoe: Namquid, ait, poteat boni oootingere arbitrium aui non babenti, aed ex dornioi arrogantiaet infidi oulu instabili euspenaaa vitre ac atatua misere trabenti rationee ? Boaa verba, taurua inquil; an paeeue 69 aliquid quod nollea ? ede quidnova?rei eat. Hic Veatigator: Quia yitare queat fatalt neceaaitaie ingruena malum, ant cn* aulicte eervitutia \n obaeqoi principum trahenii Jugum, avenit denique, vlce praBmii laborum, ingene calamitaa? Nam iati eoperbi domini, suia unlce intanti commodia, alioe alioeque aobditoram experiuatur; eosqao ubi ex eie perceperint qaod juvat, mieeros obliviscuntur abJectoaqueapernoDi, nibil penai habentes, male an beae agatar cum minietrifl veteribue, dum noviauppetaat quieuaeillis confloiant yoluptatea; aimilee meretricum inexpletas libidlnie, qaealioa atquealioa, fatidiiia semper prioribua, amatorea appetunt; aut magistroroni operam dooendimercede veddentium, quorom unum Toium eet pleouta tidere lad om affloxu pra>textatororo minerval ferentinm, ieourieeittiis ipais, profioiant necne pneri, aut omnioo qoid Hs fiat, tibi recesseridt mercedola dumerata. Hasc tta confidenter tecum fabalor frotda veterf amfcitia, et ai dicerc me einis, eonscentia beneroli officii, qoo (o in leonis gratiatn inaiauavi, caueaqae tibi fui bujas qua eminea potenUae, qoam dlinatn tlbi certam propriamque dii aervent; nescia eoim quanto ia periculo verseria, cujus ego conaciue celare te oon posaum ealva neceaaitddinia flde. Sic igildr habe, oompertuai mihi ex ieate aurito, excidisse leooi apud familiarea banc vocem : Cerno bancnoetrom taurum praBpinguem jam eaee, nunquam tetnpestiVior ad epulas faerit: eam quamprimQm devorare. Horrui auditu, mieerana amici eortem aecurrique ad te, ut communiter videamns eeqaid expediri coneilii poaait atilia ad cladem praverleadam. Conturbatoe, ut par erat, tali sermone laurus : Quid feci aut quid dixi miser, inquit, qnod talia de me cogitaddi ansam aut prctextom leoni praebuerit? nempe h aunt ariea improboram qui rriG falaia apad euai crlminibua infamaverint.Saspicabar jamdudum invidiam maligcorum quos mca felioitaa urebat, nec obseura borum liroria indicia notavi. Nuuquamne ab inaidiie sceleratorum tnta erit ianocentia? Tum Veatigator: Erraa, inqait, dura alfoa accuaaa. Tota in leone culpa eat. Scires, ai eum nosees, utnoa qui diutius apud hunc fuimue. Crede fldis et expertis, nibil illo instabilias, perfldioeiu8,crudeliug est. Inttio iile quidem placiditate quadam allicit, aocedentfum aanguineis
T

1269

SPKCIMKN 8 INOORUM ViST.

1270

statim aitit paremque rependit dulcedini admiseio- ad ipei oliicioae apparontea quoe dixi aulicos : vos nie prima ulliaiea oataatropba* amaritiem acerbiaai quidem,inquit, me boaoratia,at ego tabeaco fanao, mam. Vera,inquit taurus, memorae; et ego iafelix Quo iata mihi aterilia obsequia ? ite potiue etafferte degastata illa priori auavitate, nuno eo daveni ut unde veacar.Ad ea i l l i : Dudum feciaaemua eponle amariaaimi exitii feoea baurire modo debeam.O me quod jubaa, et noater i a te amor admonitionera imprudeniem qui tam diu bio beeaerim 1 nec repu- preavertiaaet tuamniat virca defioerent adconanda tarim, quod ratio monebat, baud tutara eaae com* ques velleroue, quibuaque nunc indigea. Tenuee morationem longam herbivore animaatie apud CHT- no8 aumue, et pugnae imparea consereadae cum nivoram.Moduinoportebaimestatuereconeuetudini pinguibua et toroaia feris, qualea palato tuo aaBuepeclffi, matureque a maoallo recedere. Fraudi p i u n t : quia nobis ipaia vix auifioimua exiliter paeat inoautia eviditas eua dum a?gre avelluntur a acendia bancque ipsam auram studio imputamuB placentibua, paaai quodapiculae imprudeDlaa per- tui non alia de cauea cupientea vivere, niai ne dit, quae dum UiOrdioua inhffirent dulcibua floecu- deaint qui tuai majeatati famuleotur. En noa paralia^voluarum rapaciuui prada fiual,aut auperlapao toa babaa ad quidvia tua cauaa periculi damaique forte pondere, in complexu iatemperant aioata? aubeundum ; verum o p t i m , ut diximua, volua* volaplatie opprtmuntur. Daouerat paucia conten- j . tati faoultaa baod par roapoadet. De vestra equitum qoea prima raodica bona peroeparam prooul dem, reponit leo, benevolaotia non dubito, eoque tuto froenda daportare, neo pariclilari - yoa oro confidenfiua, ut euntee ia oonailium,exquipleta guloaitate, mueoarum aimilam, quibua quaai ratia viam aliquam succurretidi lapaia rebua.Agite : non aufficiat pabulom quod affatim in frondibua, non deerR fortuna ; afferte alicunde cibi quidpiam: in fruotibue, ia ornat rerum auperficie jaoet ipaia brevia eet oocaeio obane vobia animea aervaada) : expoaitum, etiam aordea leoninarum aurium ca- ei moramini, morior. Bub heec i 1 1 1 non procul reptant, eaaquaaoaipantea fmportune, irritabilie bel- oedente*, capita conferunt. Cunoti jam antea maluaa uaguibua peraunt. lignia ooulia oamelum intuebantur. Tum vero,
%

X X I . Mitte ista hon hujua temporis, interpellat Vestigator; nunc enim quaarendum potiue eatqua ratione rttortem effugiaa. Atqui, ait taurua,evellere illud mihi, dumquaa vidl cuncta reputo,animo nequeo, innoxium pfopria indole leonem eaae, todereiur. Tboe Umea ea dieaereatea admonebat, tatoque labetii pravSa ejua fatailiaribua deacen baud 8e eperara aeeeneurum ei oonstlio leonera, dere, qui bonum ipaum eaae ainant,proritentutique memorem fldei dat, neo anlea eolitum que voracHatem nibilper ae talecoghaturi in excaraupplices in clientelam admiBBOB prodere. Negonificationem ineontium, quale paadam aliae cametium sibi tamen corvud sumpsit rei tntanda3,conlum ffletmoi fraudeconapirantium bestiarum trium tinuoque leonem adiene, interrogaius ab eo eat, lupi, corvi et thoia, Regnabat leo quidam in t-IIva ecquid auxilU expediviascnt, et an ealtam ipei raviae publics ftnithna, fahiiliarea habena aabditoa dius affulgeret alicunde. Gui corvus : Bpei radiutn trea quoe memofavi, luptim, corvum et tboem,aproemorae, domine, qualis vel si benignoa alluceprimemteree concbrdea. Pertransiit qua dixi via ret, videre tamen nequiretnue nos quidem, quibue comitatua mercatorum,mandram agens ingentem, longa inedia senBuum afticia turbavit. ac vieutn ex qua camelua una inobservata ae aubtrabena, prassertim eripuit: suppetit tamen ad manum unda in nemua abdidit; et jain ab bomine domino seBpirituB reoipere,aciemquedefectiB jam rerme ocucura, praeoptavU imperium congeneria eibi belluae, lis reBtituere pfiBtinam poasimus. Versatur inter leonemque ibi dominantem conveniena, illi pernos pinguia et inere non nostri generia beetia, libenter admittenti aaoramento addixit obaequiuin. paratus *el in triduum cibua, ai jugulari jubes. Quid qua&ria? Videbaturaibi beata ; nemo eratqui onus imponeret, viam injungeret, plagas feseaj ad- ^ Exhorrescena ad menlionem sceleria leo, Apage,
deret, el leo quoties occurrerat arridens, bono esse animo jubebat, nihi) aliud curantem quam j u c u n d e paaci. Verum die quadam egressue venat u m leo malla avibue,inourrit in elephantem,quem laceasere auaua, raale a fortiori mulctatua, vulner i b u s debilis a?gre ee recepit in specum suam. Ibi lentaet parumproficiente curatione decumbere coactus, Fame Cispit conflictari, nec viribus,quippe dcfectia magnacopia eanguinia amisea,nec prajdarum inatrumeatie artubua, binc luxatia, inde coafractis, ampliua jam vatens quotidiaDam, utantea erat Bolitua, saginam aibi parare. Ergo converaus inquit, remedium malo pejus. Egone jus bospitii etjurati fcederis religionem polluam, eo interiiciendo qui eub mei patrocinii tutelam ultro confu^it, fide securitalia accepta? Ad ba?c malitiose corvuB : Generoee atqueut tedignumest loqueris ; tamen,domine,etiam inter religioBissimoB quosque in contesso esse audio faa esse uniue capitiejactura redimi salutem domue integrffi, rur9ua recte domum unam pro incolumitate urbia tolius dcBtrui, civitatem quoque unara aervaQdae provincia juate impendi; denique ubi regni imperiive u n i verai eic rationea poecunt, aine crimine provin-

tempue nacti, Quid nobia, inquiunt, at ignaveB huio beatiai? quouaque ferimua viotu, indole, ribua diaaimilem animaolem, oivili nobia aocielate miscori. Ko ergo conapirabant aantentie ut deoerneretur, auadendam leoot cameli necem, cujua v a etum corpoa non unaa in epulaa Bufftecturum v i -

1271

APPBNDIX.

1272

ciam aliqoam prodie bostilibus expeni. Itanempe { eet: In summorum disoriminum articulis connivent interdum legee ; aut potius, sileatibue ceteris, una cunotie prevalens imperat auprema lex invicts neoeseitatie; qualis bsc est qu noe hodia faucibue arcte constriotis trabit, utique morituros, ei a parato famie extremae eolatio superetitioeis respectibus arcemur. His diclia revolavit ad 800108 corvos, et quid reepondiseet leo ietulit. Tunc hi tree hanc communiter fraudem adornaruot, qua camelum nimium eimplicem perderent. Decreverunt adire simul cum ea leonem, offerreque 86 illi singillatlm in oibum. Vorum ita inter 608 convenerat, ut tslem propoeitionem uniuscujusque trium, ona omnes quassitie praHextibue refutarent, in uoius cameli oblationero eine exce- j ptiona ooneaneuri. Sistuot ecce igitor eeee omnes ffigro et tabescenti fame leooi. Ac corvus prior. Dum domine, et quo loco sis video, et quantum tibi debeam reputo, sic statuo, nibil eese justius qaam ut eponte mortemea vitam sustentem tuara: en igitur, macta me sis et comede. Hic omnee ex oomposito reclamant, Mitte istas nugas, tu minutum es animal,vix in buccellam unam euffecturum Inde thos aeeurgens : Me potius, domine, devorea oonaeo; nam in untua saltem diei paelum satia mihi habere carnium videor.Ibi oorvus vicem reddens, conclamaule idem lupo : Deeine, inqoiunt, et tu delirare; carnes habes fetentes, nec aptas ad cibum. Me potius, ait lupue converaus ad leonem, domine, oomede ; haud paulo plus quam bi idoneus ad id sum, nec minus quam quisquam paratus, qui tuam eemper incolumitatem et digaitatem ante omnia posuerim. Hio coorieotes simul tbos ot corvus, Qui, aiunt, atrangulari comedendo vult, lupum manducet ; rapax est bellua, cujus etiara eeota* in fruetra oarnes et guttur glutientis et visoera disoerperent. Abait boc a domins leone 1 non patimur ipsi apponi veneno pejorem escam. Omnium tunc ocuii convolarunt in camelum, qu misera ne offlcio ona deeeae videretur, confidena taman et ipea repugoaturos propoeitioni csteros, Eo me, inquit, domina leo comede sia, nam carnibus, et iis ni fellor euavibus, abundo. Cunclamarunt statim omnes : Optime dicis, camele, ac vix exspectato leonia nutu, jugulatam deartuarunt. Vereor etego neai agam mollitor.aimiiia patiar. Non ergo me committam iosidiisistorum, aut subdolis parasitaotium leoni artificiis locum tribuam, ignava obnoxiaque paiientia. Lenta3 fraudee aliquando robur magnum elidunt, prout aiunt, pati petram a etilJie jugiter illabentibus. Expediam quarum mlbi sum conecius,vire8, et me ad palam reluctandum armabo. Nullurn laudabilius opus est quam aervare eemetipsum; plusque mercediadii proposuerunt caputproprium ab extremo diacrimine tuenti, quam aut dies nocteaque orationibus vacanti, aut misericordi larga hilariterque donanti, aut ascelicam ullro suscipienti conetanlerque toleranti disciplinam.
( t

X X H . Ad ea eic contra iDgreeeos vaferrime Veatigator eet, implioare mieerum taurum euis arlificiie pergene, et eic eum in exitium tradere : Cavendum equidem censuerim viro prudeoti ne temere ee projiciat i n aleam ancipitis et exitu periculoei negotii; adeoqae sapientissimi consentiunt tentandas omnee compoaitionie via8,priosquam ad vim bellumque veniatur, etiam cum advereario infirmo (nam variue Mars ambigoique succesaus), quanto roagis si praevalidue ie fuerit, et c a m opi~ bus vallatus praepotenlium multorum, tum ipse per 8686 acer ao eolers. Quare ei me digoam dacis cujua ooosiliis deferas quidpiam, propter aatia epectatam fidem in ie meam, siDceramqoe charitatera, audi, obsecro, me, ne si amici euggestionee utilee rejecerie, idem experiaris quod alcyon, oai noo obtemperanti sants monitis, Nereia furaU pullos est, etsi eos eadem poetea, intentatam ab 60 vim verita, reetituerit. Habitabat in quodam littore avie nomine alcyon, com conjuge, quasjam partui vicina, viro dixit : Quaere aie locom aeduotuoi ac munitum ubi pullos exciudamus ; metuo enim ne, intumcscente eiatis aeetibus raari, veniat huc Nereis et pullos oostroe abripiat. Respondit ei vir : Abi, Cormidolosa, umbram times; pericuu hic quidem nihil eat, exclude pnllos eecora. Herbosano et irrigoam habemus etationem : abi commodiue, ubi jaoundius diversabimue ? Cui -jxor : Denuntio iterum tibi, obnoxiua Nereidis furtis bic locus eet; fugiamus ante damnum : eero icti sapiemue. Repoauit alcyoo : Tace, inquam, non audebit Nereie irritare me, virea meas novit, sibi metuet. 0 te, inquit uxor, temeparium,qui minari de audeae. Metire te tuo modulo, et agnosce, mortalis cum immortali male comparaium esse certamen. Fao igitur quod suasi, domiciliam alio transfer : nam si obfirmas pertinaciam i n QOD obeequendo momenti recU, eveniet idem tibi quod testudini. Ferunt quippe i n quodam fonte babitasee duos anates eum una ieetitudine. Exarescente autem per aestatem fonte, consiiium anates coperunt alibi diversorium qusrendi. Ut ergo jam collcctas efferre earcinas coeperaot, etabaotqae ia migrationis procinctu, dixit illis testudo : Vobis quidera vivere sine aqua valentibus, isto alarum rcmigio fretis, parum affert aollicitudinis fontia \ exsiccatio ; mihi miserae non consulitis,cui et vit ratio ac epea omnia in aqua est, et tarde mobius onerata mole eum, ne alio quo res poecit queam traoaferre. Qua?so tollite me vobiscum, et i l luc simul deportate quo raigralis. Cui anate^.Nisi juras, inquiunt,nobia,tenibil per viam locuturam, non te tollimue. Admieit condilionem et juravit. moxque anatea, obloogo tigillo congruae latitudioie parato, impositam ei medio testudinera, dor>o ambo utrinque sublatis tigni capitibus extulerunt avolantes. Viatorea, elatie forte oculis, ubi mirnm id spectaculum viderunt, Prodigium I exclamant, videte testudinem inter duos anatea volantera, Gollecta turba curiosorum eat auditaque rem amf

1273

SPECIMBN 8APIBNTLS INDORUM VBT.

1274

bitiose celebrantium vocea; quibus delectata in- flataque teatudo, etiam veotorea despicere suoa ccepit; ac titiliaate gloriola non tenens linguaro: 8n, inquit, etiam voa, anatea, supervolo. llli boc audito excutientea pondua, perjuram prscipitarunt, qoae contrita lapsu interiit. Talia ruina manet oon morigerum recta monentibu9.

non ignavas aleamjacere Hoc ipsum vaferrimua Veatigator agebat, quamvia contrarium aimulaoa, ut taurum inaidiogieBimiasermonibusio ferociaiathc ausa propelleret. Ergo cceptum ex voto aibi videaa aucoedere, ut aoelerato machinamento committeodorura eraulorum manum ultimara inponerot, deoiaranda putavit tauro aigna quae in leoae, dum ad XXIII. Reapondit alcyon : Auditis quae dixiati, saeviendum aeacoiugit,ootari conaueverant, aicut viperato tameu in aeateotia. Fac quod jubeo : pone oi98im antealeoni exposaerat iodicia ferociaa vim ova, exclude pulloa, nec timeaa Nereidem. Natos exaertaa tauri toto mox conatu pugnaturi; ut oum in porro pulloa, advenieaa Nereis cum ipao nido secum matuummoxcoospectumamboadverearii veniasent abstulit; quo factouxoralcyooisadvirum couvcraa: ex mutua iata observatione signornm predictoruro, Ego quidem, ait, boc ita ut evenit futurum et prae- ad praeliura ac caedem irritareotur. Intuens igitur videram et praedixeram. 8edaurdocecini ,te ad taurumQcta beoevolcntisepecie. Quaudoioquit, in credendum obfirmato; quas cauaanobie tanti hujue vi dieauadeoda fruata aum, etexperiri virea tuaaio damni fuil. Gui alcyon : Et praedixeraa et audivo- leonem irrevocabilitercerlua ea,quod ultimum tali ram ; aed videria oblita quid tum reaponderim : tempore fidelia amiciti officiun: ex me tibi esse pononne dixi tibi, ai quid injuriae nobia Nereie face- teet, admooeo te, quibua ex eigoia certo queaa pra?ret, daturum me operam ut ferret impune ? ooacereigooacenteainte leooia furia8,moxinimmaHoc quod tuncpromiei effectumdabo; inox videbia. aisaimo9 insultue erupturae. Ubi ergo leonia efferaEa locutua cognatoa amicoaqae auoa adiens aingil- toa et aanguiae auffasos oculos videria, ubi eodem lntim, quaB pasaua esaet a Nereide oarravit; tum tempore notaveria impatientera tremorem aegre ae ait : Obsecro obtestorque vos ne me deeeratia, aed cootioeutiura a rueudoartuum,aimulcumcrobroet frequeotea auxiliamiai pugnaturo contra injustam veheroenti caud terga flagellaatia motu, cave tura praedatricem, reputaotea veatra iaterease ut ejua tibi, et cootra expedi quantum habea vim : certo geaeria ausia cita ultio dosit; nam ad u n u m - enim certiua atalim experieria eaeviaaimoa irapequemque vestrum facile perveniet calamitas, si tua boatia immani8aimi, totia in te viribus ueuri. baec exempla invitante inpunitate frequententur. X X I V . In hunc modum inatigatia iu se tuyicem Reaponderunt omnea : Praeato suraua, on imus, scelerato Veatigatoris artificio leone atque tauro, duc quo vfs. Sed parum posaumua contra Nercidem hic ad illum ingreditur. Ambobus autem se mutuo 8iio mari tutam : nec noa alcyonea taotura ala, ro- intuentibus, ac leone qnidem notanle in tauro eiatro aut unguibus valemuH, ut peraequi eam in gna effervesceotia io vim irae qus Vcatigator prassuuai penitua regnum ibique ulcisci poaeimua. monuerat ; tauro vioiaaim paria indicia prarientia Mergia, cycnia, aut etiam vulturum, aquilarum et in pugnam fcrociffl, quae idempraedixerat, milvorum cseterarumque volucrum auxiliaribue, cernente, prior tauruaaic loqui oraua est : Praeatat iiademque numeroaia, opua ad hoc eaaet copiig. aaeidere apelunc quantumvia diri dracooie, quam Ergo, ioqoit alcyon, venite mecum omaea, et aimul aulsa regia tui aimilia, leo, hoceat injuati acaanaves rogemua ne graventur adessenobis, cbara pi- gninarii ; et poat hanc quaai clarigationem, impetum ad vim expedit. Sed occupat )eo, acviolentia* gnora inique rapia repetentibua. Una fuit avium omnium reaponsio :Faciemua quod petitia libenter, simeingilieoa miaerum diacerpit et exearnificat. modo in id rex noater annuat; nam abaque hujus Sic occubuit taorua in oculie Veatigatoria et Goronutu nibil tale nobie licet euacipere. Quid multa ? nati (nam ot bic forte prsesens adfuit), qui acieaa defertur rea ad regern volucrum. Ia negotium pro- quia compositor hujua tragoadiae fuiaaet, coaversua bat, bellum totoccalo io Nereidam indicit acexpe- ad artificem aceleria Veatigatorem, iia illuro intuiditionem parat. Audiena iata Nereia, etlatefervere tus eatoculi9 qui satia oatenderent et quam graviterimprobaret factura, etquantuminde malorum apparaium ruituri mox in ipsam cxercitua videng, dilfidere ccapitsuia viribua, coo9ilioque arcum ha- D in aoctoria caput redundaturuni eeset praidicere bito, decrevit periculum poenitentia praavertere. tariti viderentur.Tum eum privatim,quamprimum Rediit ergo ad alcyonem, et auoailli pulloa incolu- licuit, ac sine arbttria convrniens, bis eat affalua mea reddidit. Ha?c dixi ut intelligaa, taure, quid te vrrbia : Scia quid egeria; et in ainu gratularia, nactaa ease quem optaraa auccp38um tuaa aceleatiaaiatuere coaveoiat in hoctemerario procinctu belli 9iraa9 insidiaa. Atqui te providere ac praametuere capcaaeadi adversu9 leonem, cui totis suis et regni funcstissimum ipai tibi tui acreleria exitum oporopibna bellanti baud magis to reaiatendo parem tuerHl. Maculasti leonia famam, iavidioei9aimo auaquaro Nereidem regi avium,tute, ut arbitror fatedeodo facinore; tanrum innocentem perdidieti, beria. Gedes ergo, ai me audiaa, et pacatioribua commiaisti prina ooncorde9 rrgni proceres in perinteadea animum conailiia. Non acquiesco, inquit niciogi8simam discordiam et commilitonea in ae ferociter taurna : pacata iata iata cooailia lentum invicem, jaclia aeditionum eemioibua, armaati. exitium me pertraherent. Prasetat, et certum eat, An impuncet laturura aperaa crimina tam atrocia? aemel periclitari, et vel nobilis victoriaB,ve]mortia

1275

APPBKDIX,
t

1276

Fatlerie mea eeoteoiia plurtniutot ei idoredie. La* taat forte iicet regem maiitia tua, ai eam penitue pervidentsapienteeeupra vulgarem captum ooneilii regii praeidee, qui conflatam a te factioaem iotelligentee, dabunt strenuam et efiieacem operam ad prdevertendoB conatue impioe et iafeetas qtiieti publicae molitionee in ipaanefariaa eonecientiai adbuc innoxia deeurnattone opprimendae: ttee dubiom cjuin pef (iciant quod volunt. Etsi enioa multornm tibi etudia et auxilia paraeti, praevalere Utiaen solet tranquilla paueorum capitum prudentia quamlibet multarura ttifnuituoea violentiae nianuum. Haec ego providens ttiam prorumpentie in talee auaue reprimere canfldentiam conabar, praater tuam ipsius salutem, etiam regie ac regni inoolumitatem i n boc spectane. Nihil enim exitiosius prinoipea principatusque pervertit, quam auditio admteaioque aoggcetionum talium, quales tu tuique Bimiles aolatis inculcare incautis regnantium auribue. Mibisemper ita visum est: dotae virtuteeque, quibue vit felicttaa abeolvilur, baa esse : dootrinam, eloquent i a m , justitiam, liberalitatem hilarem, legitime partas opey, miaiericsrdiam beneficam in egenoa, longaBvitatem ,saaitatem, comitatem. Hia qui nititur, et profecturum eorum ope, et quo promotus merito fuerit, ibi stabiliter perraaueurura puto ; fraudea et doli mali caduca fundaraenta sunt beatitudinis mortalium. Ex bis doiibus aliquae in te agnoeco, aolertiam et ecientiam, eed aas corrumpie pravo ueu. FrucUe autem non corruptaB sapianUa, modoratio esi, et quaedam aabrietas ageodi, quam qni teaent, aoa ipaa acieatia ebrii noo videat qu euot ante oculoe, et invidia noctuarura ipsis naturam induente, caligaat ad multamluoem, v i r tutum aUenaram aplendorem ierentes. Qualie generia aaaeolia qui cirdumdatus rex eet, Bimilem cum dixerim fluvio, limpido i l l i quidem et uberi preepionitate invitanti viatoree eestuantes ad ueom eui, sed eidem referto orocodilis, quorum terror longe arcet ab acceaeu crudelis r i p preamoaitoe periculi boepites, longe satius duoentes quantumJibet ureatem sitim pati quam se voraadoe preabere immaniseirais belluie. Tu vero neminem voluieti praeterte peouliari leonie regia gratia florere ; in qoo pessime de ipso meruisti. Sicut majeetatem marie omnem ac speciem tolleret, quiad unioumid fluctum vellet redigere, cum ex multitudioe ionu- J merabili trudentium illic eesa ae atipantium i l u oluum atque undarum, maris digaatus, et quffi ex hao oritnr, navigantium quedara veneratio, naecatur. IneaDum vero prorsus est amioitiae forie praeferre Bimulacrum, fovontem intue nibil aliud niai quesBtuoBas cupiditates, privatie unioe ratiooibus intentas, sordido avidiBsime inhiabundaB lucro, nihilque pensi babentee, propriam eibi quomodocunque utili tatem confioere, vel dkpendio exiiioque quorumvia qaamlibet insontium. X X V . Haec ego satia intelligo, pridem expertus et surdo me cecinisse hactenus, et porro canere,
y

adeoque faeare me ia hoo, raeo damno, cootra praeBcrtplum cujutdam eapleotis, qoi recte praseip i t : Noil arguere etoltum, ne te odio habeat, et si poUst perdat; quemadmodum simli corvum perdiderunt reprebeadentem ipeoe A i a a i eaim eimioa tn quadam eilTamontana per hieoieiD frigidiesimam degeatee tremeatea aummo algore, vidiase forte lapidem carbunculo similem, cujus fulgore pruaarum speciem habente, f a l s a m i n ducti opinionem,arida cirea i l l u m aggereotee folia, certatim coogregati circuai omnes, lapidem sufflabant, flammam, ut putabaat, elicituri. Huae etultum eorum laborem deepectans ex alto corvus, Ne, inquit, erretie, boni, petra haec gelida cst, n i b i l igni babeos praster colorem. Haic cum illi , dicentem irridebant, intentissime de caetero quod CGeperaot agentee. Arbitralue corvus perveaisee ad ipaos vocem, dejcendit in viciniorem ipsis ramum,t eadem admonuit, pari successu; quando eum praBterieas quidam viator ct frustra satagentem raiserana. Desioe, corve, ioquit, p a r i a et tu cum iis quosjure vituperas peccare, nibilo quam ii minusinutiliter laborane.Tam enim nequidquam sudat, qui naturaliter bardie e i m e a t e c a s B i s i a s p i rare eapieotam studet, ac qui rem natura obliquam dirigere io lineam cooteodit; quiu periculum est, &i pergis^ ao praeterquam quod nibil proficies, e l i a m damoura tibi accersa3,quale illieontigit qui acutisaimum eximii temperameoti eosem in cote aggres8U8 duriesima probare, illum primo ictu, ceu vitrum futile,diffregit. Noo pervasitmonitum eapiena animuaa stulte seduli corvi, qui prurigiae quadam osteotaadffi sapieatiaB, quasi ex propinquo persuasaras, quod distaae nequidquam suadebat, ad eimtoB descendene, ipsisque familiariter i m m i atus : Apage, clamabat, abaistite ridiculo conatu ; aa eperatie apiritu e petra flammam extuodere ? Talia i l l u m coociooaatem coorleaies concordi rabie io monitorem iatempeslivum aimii discerpserunt. Par exitue ne me maneat, equidem vereor. Non ceBsabo tamen adhuo, cbaritate provectus vera tui, et boc denuntiare, ai forte taadem vel boc poBtremo ex me audieado exemplo moveri ad ealubrem resipiacentiam poaeie. X X V I . Aio, te, si coaailiiB benevoloram spretie, astutia et cceco tui amora ruere perge aimilia passurum versuto nebuloni euie ipaiaa ad extreniurn circumveato tecbnw. Scholasiicus q o i d a m , Vir simplex et faci expere, via? aliquando soeretatem i n i v i t c u m ardelione cailidiesimo. Boeis a v i bus iter ingressi, peregre in tbaBaoruai iec4dunt maximam, m i l l e a u r i taleatorum. Poat gra* tulationem tam fausti a s u s , BCbolaaliooa, conversus ad eociuro, Mibi videtuf, iaquft, fecto optimum partiri ex tequo inter noe hoo rortmic donum, etdare deincepe quemque noetruBa operam comportando in tutom locum quod ipsi obtig e r i t ; nisi si quid tu sectia seotis. Hutc improbos sociup, qui parte prda3 opimas contenlos,
v

1277

SPECIMEN INDORUM VBf.

1278

totam avara oupiditaie devoraverat: Perieoioeum ioquit,oon8ilium auggerie; nam duto numeraroue, dum efferimue aurum, intervanient moleati et ra* pacee arbilri. Age potiua infodiamua quamprinaum aub iila quercu quod reperimus* inda aumpiuri aubinde quod ueue poecet; eic enim proterquam quod eeouri erimus acalumniie litium,a fiscalium concuesionibue, ab inaidiie furum, etiam hoc novo indivis posaeaaionia vioculo astringemue fortiua initutn internoa amioitias sooiatatem, oujua ioitia, qoi tanti eoccessua augurio fortunaruat auperi, declararo videnttir voluiaae oihil DOD felicitatia ez ejua noa nperare pereeveraotia debere. Quid multa ? Perauaait latro prrfidos ignaro fraudum quod volebal s amboque oommoni opera, aub qua dictum est annoaa quercu, in looo avio aita, tbesaorum inreatuoo condiderunt, ablata in ueum praalentem modioa parte; aicque recesaerunt domum quieqae suam, ouaiaao oonailio peregrinationie, oojus inatiiot lucri boneati studio, certa jam taota pecuniae adaprio cauaua abetulerat. Pauoos poat diea conaumptia echolasticus, quoa ex tbeaauro delibaverat, nummie, socium convenit, et, Si tibi videtur, inquit, eamus ad tbeeau* r o m ; expendi enim quod extuieram. 8aae, ait ille, boc ipaum cupiebam, vaferrime diaaimulana noctu profectum adquercum eum cielie etbajulis, cuncU convaaata praeripuiese. Kunt effodiunt, nihil inveniunt, Mirari eobolaeticue; ai fur eceloetiaeimus baacbari tragicis intemperiie, capilloe sibi teliere, eaput tundere, iaeaoe vociferari, denm hominamqoe obteatari fidem,circumventum seee a acbolaaiico dejerare. Tu, aiebat, iata falaa probitatia epecie tantam perfldiam legebaa. Tibi aoli notus locus erat; tu me circumeoripsieti, rapaciaaimie istia manibus, noctu, mecum tibicommunem, pecuniam unua aufereue. Uic mieer scholasticua, ubi per omnes juratue deoa euae fidem innocentiae non fecit, ad judicem a aodali nequissirno tractua eet. Praetor, oon ignarua officil, severum delatoii vultum obvertene : Accuaas, inquit, oegantem, neutri veatrum credimua. Craterum tibi actori onua incuinbit convincendi certia indiciis rei.Age igitur, quo teate probae furatum hiiDC pecuniam eub quercu defoeeam ? Quo teste, inquit, quaeris? quasi arbitroa illic adhibuerit raaleficio nooturno ; taraen ut diit ecclera latere non ' sinunt, teatem dabo ipsam arborem coneciam furti. Craa ce graveris eo nobiecum (nec longa via eai) tendere; audiea rem miram, loqueotem arborem etfacinus improbiesimum prodeotem.Jam dudum aubolebat prudenti judici ex ipaa ejue inquietiaaima jactatione, et echolaatici siniplicitate eroinente ex ore atque oculia, nebulonia fraus; ergo auapicans, quod rea erat, dolum ab eo quemdam adornatum; sed prudenter auepicionem dissimulana, conditionem adraisit ; edictoque ut poetridie bora tertia tam accusator quam reue ad quercuin adesaent, eodem ipae lictoribua cajteraaque forenei familiaa condixit.
y

X X V H . Digreaaue fraudator nafariue, patrem, quem domi babebat vetulum, convenit, et, Quod doouieti rue aemper, inquit, omni arte ac conatu rem parare* in navandea operas benigna nobia praabet occaaio, aed quaa iuum expoecit auxilium in re gravl. Scia quot auri taienta, Laverna favente, domum nuper intulerira : ea cumulare addicondo oobia patrimonio ecbolaatici ietiue aimpliciseimi bominia, et auimua et epea eet, modo non graverie cooperari pro virili co&pto noatrffl familife quapatuoeieeimo. Kxponit inde quid Judici promiaerit, quid ie conetutuerit in craatinum. Tum ihfert : Expioravi diligenier quercuin illam, quam afGrmavi leetimonium pro me dicturam; cavum iotue truacum habet, et in ielam epeoum euperne patet aditua faoilis neo obeervabilia intuentibua ex pland. Age, ante luoem occupemua eo ambo noe oonferre. Scaiis ad ramoe eveotum te ego percorumode demittam in penetralia oavaa arborie ; ibi tuto deliteecene,ubi etatuta bora, prfleaente jam preetore, iaterrogabiiur quer0U8 quis tbeaaurum abatulertt, memento ex imo reapondere, acholaatlcura praaripuiaee. Reepondit ad ca eenex : Faciam equidem, fili, quod vie; aed to etiam atque etlaro coneiderare cuncta priua ac precavere cuperem, oe forte tuia ipae implicitua Iaqueia, paliaria quod cycno oontigit, inaidiie ad exlrenium oppreeeo, quaa ille inimico comparaverat.Audi fabulam, non longa narratu eat. Ferunt nidificareeolitumcycnumnoa loogeacavo familiari , ferae eerpentie.quae maleflco iodulgena genio, pullos cycni aimul excluai fueranl, jam eaapiue devoraverat. Irritatua injuria tam vehementi cycnua, cooailia tamea neglexitaraicorum,locum infeatura, utcunque illi ad caatera commodum, alio tuiiori commutire suadentium. Sed totua intentua in ultionem injuati graaaatoria, exquirebat aecum raodos reponendi ei damni. Talia meditantem adivit cancer, et, Cur, ait, cycne, cagitabundue et trietia ea ? Justa mibi, cycnua inquit, et eollicitudinia et mcaroria cauaa eat viciaia voraciaaitn serpentia, meae aobolie cruore eaginari aolitae. Uic cancer, Videsjnquit.hoc cavuro? (oeteadebat patulum carveroula3 oppoaitum eregione hoapitioaerpentia) ibi habital nympbe,nostri oaacrorum generia anlmal vorax et valide arraatum, ad haec inimicisaimura serpentibua.Affer e piacibue quibua vescaria, et per intervallum foraminum duorum sparge, ila ut partea ultimuaoetiocaverna) eerpeatie admoveaa proxime. Egreaaa, ul aolet, nympbe ad odorem pr&d,ubi aaginam eequene, ad epecum eerpeatia pervenerit,iethuc quoque peoeiraaeipaam occidet. Fccit quod admonebatur cycnua,et factum auocessit, ultraquidem ipeius votum, ad perniciem ejus; nam occisa serpenU, nympbe, cycoum praaterea prope dormientem nacta, confecit, pullis quibus incubabal pariter abaumptis. Simili exomplo, fili, vereor ne nos quoque insidiantes alteri, coulracta in nos quarastruimus macbina opprimamur,Filius ad ea : Hono animo esto, pater, inquit, krricula
1

12W

APPBNDIX.

1280

istbaec vana aunt ; navigamus in portu. Talenta rnodo et praedam opimam cogita fructum paratiaaimum non laboriosae fraudis. Quid multa ? Persua8ue eenex cavam arborerh subit. Judex ad condictum adest.tnterrogata magna voce quercu, quia furatua tbesaurum eeeet? afenie reeponaum auditur, a acbolaatico effosaam ablatamque pecuaiam affirmana. Mirantibus cunctia, sagax prtor intellexit quod rea erat, dolo malo conditum intra cavam quercum hominem auditaa vocia auctorem; et feublato in aeverum aUperciiio:Mentiri8,inquit, arbor improba, innocentia ecbolaetici perapecta mihi est.Tu vero falsitestimonii juslam pconammejudice non eflugies. Mox ad apparitorea, Afferte, clamat, igDem ocius,bucatipulam el facesjconflagret etatim mendax truncus,nec diutiua muodo fallacibueoracu lia illudat. Parelur illico : jam cortex fumat, jam flamra vis inlus penetrat jam aenau excitatue mali et iraagine consternatus periculi eenex,exclamat : Vivua ardeo, educite me. Extractua aemiustulato trunco pater et euum et filii scelus impudentisaimum prodit.ln amboa lege actum: et tbesaurus in aolidum adjudicatua scbola3tico est.Ejusmodi aucceaaua aolent ease inaidiarummalitiose structarum.

tni reditus incolumis interpellare gratulattonem debeat; obliviscamur ista, et soteria toa celebremus hilarea, una aimua bodie ad ccooam. Dic, aodea, apernia sodalem, an exapectamua t e ? H s e mercalor audiens, etai peniius indignabatur, inficiatoria impudentiam admirane iram tamen io poteatate habuit, et suia furem artiboa aggredi certus, ocoaaionem exsequendi meditata, in eccna iata ad quam invitabatur, offerendam eibi ratoa, vocanii comiter promisit. Tum paulo ante conetitutum adveniens, ludentem in oatio perfidi amici filiolum naotua, famiiiariter in ulnaa aublatam auam dornura aufert, et suie ibi diligenier aaaervaadum commandat pueria. Reveraua vulta renideoti, paratum ae ad diacurcbeodum offerL A i pater infantia, ejua abaentia aollicitua, statim viso raercatore : Heua! quo inquit, puaionem deportaati ? oam te abatuliase geruli narrarunt. Tom mercator,IIcu caeum infelicem! exclamavit : statim aedatiua aubjungeneiReferendum eaim et ego habeo inopinatissimum et tibi vix credibilem eventum. Tenebam amplexu suaviane parvnlum, cum accipitcr impetudevolans ereptum e gremio altum rapuit, avolavitque nescio quo, disparuit quippe ex oculis citissime. Apage, vocator aU, XXVIII. Quare (pergit Vestigatori Coronatua dicere) infauatua tibi, et utinam falaua vates, ext- nugas istas, redde aia iafaatem : accipitree pueroa tium denuntio; deesae siquidem poteel quin rapiantjscilicet. Quidni rapiant ? repoait mereator, male ac mature pereaa acelere liogn iatiua ob- ironico arrisu; equidem ex quo, ut memoras, rotrectatricis et rixarum satricia tuee, quam ut ser- dere mures ferrum cueperunt, eadem astrorom pentinam borreo, nihilo enim quam ha3c minua et vis arcanaquae deates sorioum adamaatiaos redilla venenum epargit. Nec raagis te vetas noatra Q didit, ungues quoque falcoaum sere tam rigido mihi necessitudo conciliat,quam morutn ac volun- armavit, ut jam vel elepbantes altum tollaot. tatis irrevocabilis maiignitaa exosum facit. Novi Sio igiturhabe, pari aoibobus nobis casn periisse enim et probo aapientis effatum, sceleratoa, ut- mibi ferrum, tibi Olium. Deprehensua dicto cunque intimi, quantumvis cognatione aut quovia bulo, noonisi aboegati depositi peraoluto rite alio vel arctiaaimo affinitatia vinculo juncti pro- pretio oalum denique recepit. xirae aint, cane pejaa et angue fugiendoa. Sed tanXXlX.Talem et teconfusionem exspeclare jubeo, tiaper juvat remittere me ex acerbitate tanta,tibi- tuis tandem fraudibus mendaciisque depreheosis. que imminentera detegendaram mox fraudum Sed lavo lateretn ha3C admonena, aquaroque pariignomioiam mitiori exemplo proponere. Mercator ter atque operani in detergenda iEtbiopis nigrcdialiquando navem aolvena in profeciionem longiu- ne, quae pcnitua concreta nullo nitro delebilis qnara, laminos ferri probati centum apud amicum inolevit, perdo. Sio bomo malus, postqaam omnia depoauit.Redit salvua posl menaes aliquot,et ami- tentaveris, nihil demum alind quara homo malas cum inviaens, ab eo, ai videatur, depositum re- pstrutpomum acerbum, utcunque ipsum mclie pelit. Ille perfidua, qui fcrrum dudum venditum saipius oblioas, acerbum tamen manet: non enim in rem auara verterat, Ignoace, inquit, et condole mutare naturam applicita exterius potest unctio : humania casibus. Ego tuum depositum apotbecae out mel in auperficie affrictum, amaritiem emrntutiesimae comraiaerara, portaa et eeraa validiasi- dnre snccl maligni,8ubstantiam inliraam inticientis. maa obducena adversua externoa furea, ignarua Quare satius est,desperala curatione improborora, nequiorea apud menasoi ac domi nundinari latrun- recedere ab eornm consuetudine; versarique cnm culoa murea, qui quam bene dentati sint labora- bonis et innocentibua.Periculum euim est nemorbia, opinor, in credendo; nam ne mihi quidem bua contagione propagetur, et aani supcrvacaaee persuaderi potuiaaet, niei vidisaem. Narro autem peduli in juvaadis asgria istiusmodi, nec prosint quaB oculis prsaena subjeci : Ciroiter poat meoilli?, et eibi noceant; ac ai minue languores ipsoaem quam lamioae tuas in tuto repoeueram, in rum contrahaat; certe afilati mato ex iie balante iutimum illud ingreaaoa penetrale, reperio ecce, odora, feteant; enim bene olere possoot qui miram rem! comeai a soricibus ferriexigiiaedun- latrinia aot cloacia aasident, ut e contrario nontaxat reliquiaa, et vilia nulli rei otilia ramenta. qnam abeat quin auaviter spirent qui seplaaiis Verum non ea tanti tota demum jactura est, ut aromatariorum immorantur. Nec me fogit quam
n

1281

8PEC1MBN SAPIBNTLB INDORUM VBT.

1282

nullaapes affulgeat buicvanoet mihi aoxio labori meo, gratiae saltem ineunda3 a te, quem scio graviter offeodi monitia biace meia, ac ne ferre quidem libeoter conspectum mcum. Bic enim comparatum natura est, ut ingrati rautuo sint contrariorum occuraue : et etulti aapientium, indocti eruditorura, parci largorum, irritabilea patientura, congreaaua averaentur, ei exhorreant viau ipao quasi avium infauati augurii. Haec locutus Goronatua recesuit domuiu. Caeterum interfecto tauro, etatina leonemfaoti pa3nituit, exatabaotque inejus vultu non obecuraindiciaraceroria;quae cum obaervaaaet sceleatiaaimua Veetigator, et aibi male oonsciua metueret ne retraotanda tauri cauea aliquid detegeretur, quod aua maxime intereaaet occultam permaoere, cooGdeotisaime leonem ad- g ieoa: Qoid te, inquit, domine, tristem video cum injuria fortuoa), cui ai gratue, ut debes, esae via, agnoecere et praadicare le oportet aummura et recentiaaimum ejua beneficium, quo a prodilione insidiisque tauri servatua ea. At tu contra mibi videria, fatuse cuidam iadulgeoa cordia teoeritu* d i n i , ialiaces inaidiatoris vaferrimi blanditiaa recordari, adeoque pene desiderare justo aupplicio peremptum, qao incolumi ne vivere quidem secu-

rua, nedum regaare felix poteras. Quare referaoimum ad conatantiam te digaam, et, excueaa muliebri mollitie, gratulare tibiet nobis commuaemfelicitatem, pro certo babene, id quod actum est oeceaaarium remedium mali gravisaimi fuisee. Ut enim membrum quod vipera momordit, nisi scariflcetur, aut etiam praecidatur, venenum propagat in corpua reliquum, quoad in ipso corde vitain exatinguat, aic taurus iste negotiis a te p r poaitu9, et e membria ooatrae reipublic preecipuum, indulgentia tua factus, poatquam viperino quodam iagratisaim iDvidiaelivore uaque adodium tui et nefarium inaidiandi vitas tuas consilium exUbuit,abaciadimaturedebuit, ne totum regnum. ei te maxime, cor ac caput bujua corporis, male perderet. Ea perfidi veteratoris dicta leoni tunc acrupulum exemerunt, ita ut aequum jam aniraum, ut aote, negotiia adverteret, perauaaue meruisse taurum quae paaaus fuerat. Hia gymnoaopbiata peroratis disputationem concludena regi dixit : In buac modum, domiae, quod queaieras, bomo aceleraiua et invidua duos antea inter se concordes calumniosia artificiia invicem committit, exaliena et spe publica calamitate privatum astutieaime quaeatum captana.

DISSERTATIO PARABOLICA II. Exprimit ingenium rei audacis et callidi in eludendo judicio et demonstrat inutile ad extremum esse totum istud artificium.
y

Dixit autem rex gymaoaophiatse: Cuperem audi- (J pungit, corpus ipsum exedit et maoerat. Praelerea re quid Veetigatori evenerit poat necem tauri. quod peroicioeuin vel maxime regnanti eat, caliI. Reapondit gymnoaophiata: Ocoiao tauro, noote giaem obducit meati, quam ille semper vigilem et quadam egreaaoa Jeopardus, qui olim fue- tranquille attentam adbibere negotiis debuerat. rat roagieter leonia, et tanc inier ejua coneilia- Sed, qusao te, fatere mihi quid te angat; aut si rioB intimoefideatque aucloritate praecipuua habe- dicere cunctaria, sine, divinem; non enim temere batur, appiicuit aurem forte traneiena ad ostium affirmatura videor, cruciari te sera poenitentia Veetigatoria, eo commodum tempore quo ea Coro- necia tauri, quaai ejus accuealor nimis facile crenantus ei succesens, loqnebatur, qus retuli paulo dideria: cum atimare te potius de ejus io te anisuperiuB. Audivit igitur exprobrantem Vestigatori mo ex tuo ia eum affectu par fuisset; fere aiquiCoroaalum malignas artea quibus, invidiae atque dem iata sibi motuo reapondent: rarumque eat odio indulgens propriia, laurum innocentem cir- redamari aincere qui vere diligit, adeo iata curavenerat, leonem fldo et utili ministro privave- commercia cordium fucum excludunt. Age igitur, rat: comminantem eliam iram deorum, et augu- dic mihiquomodo tu affectua erga taurumeraa?Ad rantem ei a leone ipso quera deceperat, dignum ca leo: Equidem, mater, inquit, cbarum eum hasuo acelere aupplicium. Haec leopardus inopioato Q bebam fidebamque illi maxime ; et cum mente repeto quam prompta aemperejua et benevola in cognita atatim arcano detulit ad leonia matrem Interim autem leoquid egisaet reputan3, reyolve- me officia exatarent, facere vix posaum quin auspibatur in desiderium tauri: oec ultima3 iilas Veati- cer scelua aliquod artiiicis Vestigatoria qui eum galoria vocea jam tantum apud ejua animum vale- falaie apud me criminationibaa infamaverit, et eo bant, ut ipae Veatigator fraudia atque iaaidia- denique me adegerit ut facerem quod rceminisse horret animua, et quaotovis pretio redemptum velTUCO sujpicione laboraret. Cum ista meatia conflictaotem sgritudine convenit materna familiaritate lem egisae. Tu vero,pareaa optirna, aequa3so, regem leonem ejua parena ; ei moa9tum illom ea olaveria ai quid ejua forte rei didiciati; fere eoioi quamdixi causa, conapicata, VuUura habea,inquit, emanaat ia notitiam quantalibet arte diaaimulata f i l i , solliciti ao male sibi coaacii: quod equidem et ecelera, nec caveri dolie omnibua potest, qui aalnriror et aagre fero, aatia gnara, oibil magis valetu- temtimidiaauaurria proditionesabetruaiasimaBprodantur. Ea porro fame licet incerlae ao vulgarium d i n i adveraum quam curam acrem, et prseaertim pceaiteatiam inutilem, qua? dum animum moleate rumorum qualiacunque teatimonia, saspe interio-

12

APPBNDIX.

1280

isthflBC vana eutit ; aavigamue in portu. Talenta rnodo et praedam opimam cogita fructura paratissimum non laboriosae fraudis. Quid multa ? Persua8U8 seaex cavatn arborem subit. Judex ad condictum adest.tnterrogata magna voce querou, quie furatua tbesaurum eaaet? a*cnia responaum auditur, a acholaatico effossam ablatamque pecuoiam affirmans. Mirantibua cuaclis, aagax pretor iutellexit quod rea erat, dolo malo coaditura intra cavam quercum hominem audit vocia auctorem;et aublato in aeverum sUpercilio:Mentiris, inquit, arbor improba, innocentia scbolaatici perapecta raihi e9t.Tu vero falaiteatimonii juetam panammejudice Don eflugiea. Mox ad apparitores, Afferte, clamat, ignem ociua,bucatipulam et facea;conflagret atatim mendax truacus,aecdiutiu8muodofallacibuBoraculia illudat. Paretur illico : jam cortex fumat, jam flamme via intua penetrat jamaenau excitatua mali et iraagine conaternatua periculi eenex,exclamat : Vivua ardeo, educite me. Extractua eemiustulato trunco pater et auum el filii acelus impudentisaimum prodit.In amboa lege actum: et tbeaaurus in aolidum adjudicatua acbolaatico eat.Ejuamodi succeaaua aolent esse iosidiarura malitioee etructarum. XXVIII. Quare (pergit Vestigatori Corooatua dicere) infaustns tibi, et utinam falsue vates, exitinm dcnuntio; deesae aiquidem non poteat quin male ac mature pereae acelere lingo iatiua obtrectatricia et rixarum satricie tua3, quam ut aerpentioam borreo, nibilo enim quam hso minua et illa venenum spargit. Nec magia te vetus noatra mihi neceasitudo conciliat,quam morum ac voluutatis irrevocabilie malignitaa exosum facit. Novi eaim et probo eapieotie effatum, sceleratoe, utcunque intimi, quantumvia cognatione aut quovis alio vel arctieaimo afGoitatis vinculo juncti proxiroe aint, cane pejue et aague fugiendoa. 8ed taotisper juvat remittere me ex acerbitate taata,tibique imminentem detegendarum mox fraudum ignominiam mitiori exemplo proponere. Mercator aliquando navem aolvena in profectionem longinquam, laminoa ferri probati centum apud amicum depoeuit.Redit salvua poel raenaea aliquot,et amicum inviaens, ab eo, ei videatur, depoaitum repetit. Ille pcrfidua, qui forrum dudum venditum in rem auara verterat, Ignosce, inquit, et condole humania caaibua. Ego tuum depoaitum apolbeca? tutissimae comnaiserara, portaa et seraa validiaaimas obducens adversus externoa furee, ignarua nequiorea apud menasci ac domi rmndinari latrunculoa inurea, qui quam bene dentati aint laborabia, opioor, i n credendo; nam ne mibi quidem persuaderi potuiseet, nisi vidisaem. Narro autera quae oculia presens subjeci : Ciroiter poet menaem quam larainae tuaa in tuto reposoeram, in intimum illud ingreaeua peaetrale, reperio ecce, miram rem! comeai a aoricibua ferriexignaaduntaxat reHquias, et vilia nulli rei utilia ramentn. Veruro non ea tanti tota demura jactura est, ut

tni reditua incolumla interpeliare gratalationem debeat; obliviacamur ista, et aoteria tua celebremua hilarea, una aimus bodle ad ccaoam. Dic, Bodee, apernia eodalem, an eiepectamua te ? Hae mercator audiena, etai penilaa iodigoabatur, ioficiatoria impudentiam admiraD8, iram tameo io poteatate babuit, et auia furem artibua aggredi certus, occaaionem exaequendi meditata, in coaoa iata ad quam invitabatur, offerendam eibi ratoa, vocanti comiter promiait. Tum paulo ante conetitutum adveniena, ludentem in oatio perfidi amici Oliolum nactua, familiariter i n ulnaa aublatom auam domura aufert, et auia ibi diligenter aaeervandum commandat pueria. Reveraua vultu renideoti, paratum ae ad discurr.bendum offert. At pater iafantie, ejua abaeotia aollicitos, etaUm viso meroatora : Heua! quo inquit, puaionem deportaati ? nam te abatulieaa geruli oarrarunt. Tum mercator,IIeu casum infelicem ! exclamavit : atatim aedatiua aubjuogenaiRefereadum eaim et ego babeo iaopioatiaaimum et tibi vix credibilem eventura. Tenebam amplexu suaviana parvulum, cum accipitcr impelu devolans ereptum e gremio altura rapuit, avolavitque nescio quo, diaparuit quippe ex oculia citisaime. Apage, vocator ait, augaa iataa, redde eia infantem : aecipiirea paeroa rapiant,ecilicet. Qaidoi rapiaat? repooit mercator, ironico arriau; equidem ex quo, ut memoraa, r o dere murea ferrum ccaperuat, eadem aatrorum via aroanaquaa deotea aortoum adamaotiaoa reddidit, unguea quoque falconum sere tam rigido armavit, ut jam vel elepbaatea ia altum tollant. Sio igitur babe, pari ambobua oobia caau periisse mibi ferrum, tibi fllium. Deprebeoaua dicto nebulo, nonniai abaegati depoaiti peraoluto rite pretio natum denique recepit. XXlX.Talem et teconfuaionem exspeclare jubeo, tuis tandem fraudibua meadaciiaque depreheosia. Scd lavo laterem ha3C adraonena, aquamque pariter atque operani i n detergenda iEtbiopia nigredine, qua? pcnitus concreta nullo oitro delebilia inolevit, perdo. Sio homo malus, poatquani omnia tentaveris, nihil demum aliud quaro homo malus est: utpomum acerbum, utcunque ipaum mellc ampiua oblioaa, acerbum tamen maaet: oon enim mutare naturam applicita exterius potest unctio : aut mel ia euperflcie afTrictum, amariliem eaicndnre succi ma)igni,Bubetantiam intimaminficicnti?. Quare 8atius est,dpaperala curatione improborum, recedere ab eorum conauetudtne ; versarique cum bnnia et innocentibua.Periculam enim eat ne morhue oontagione propagetar, et eani supcrvacanec pedult in juvandis a3gris istiusmodi, nec prosint illis, pt aibi noceant; ac ei minue languores ipsorum contrahant; certe afflati malo ex iia balante odore, feteant; ooo eoim bene olere posaunt qui latrinis aut cloacis assident, ut e contrario nunquara abest quin suaviter spirent qui aeplasiis aromatariorum immorantur. Nec oie fogit quam

1281

8PEC1MBN 8APIENTLE INDORUM VBT.

1282

nulla spes affulgeat huiovano et mihi labori \ rue, nedum regoare felix poteras. Quare refer aoimeo, gratiffi saltem ineunda3 a te, quem scio gravi- mum ad cooataatiam te dignam, et, excuaaa mulieter offendi moaitis hisoe meis, ac ne ferre quidem bri mollitie, gratulare tibiet nobia communemfelibeoter cooapectum meum. euim compara* licitatem, pro certo babeoa, id quod actum est tuui uatura est, ut ingrati mutuo aint coutra- necesaarium remedium mali gravissimi fuisse. Ut riorum occuraua : et atulti aapieotium, indocti enim membrum quod vipera momordit, niai scacruditorum, parci largorum, irritabilaa patien- rificetur. aut etiam praecidatur, venenum propatura, congreasua averaeotur, ei exhorreant viau gat in corpus reliquum, quoad in ipso corde ipso quasi avium infaueti augurii. Haec Iocu- vitam exatinguat, aic taurus iatenegotiia a te preetus Goronatue receauit domum. Caeterum inter- poaitua, et e membris ooatrae reipublica? precifecto tauro,stutim leonemfaoti pcenituit, exatabant- puum, indulgeatia tua factua, poatquam viperino que in ejus vultu non obscuraindicia mcBroris; qu quodam iagratisaimae iavidiaelivore usque adodium cum obeervasaet eceleatiaaimua Veatigator, et aibi tui et nefarium inaidiandi vitae tuae consilium male consciua melueret ne retraoianda tauri cauea 6xtabuit,abaciadimaturedebuit, ne totum regnum. aliquid detegeretur, quod aua maxime intereaset et te maxime, cor ac caput hujus corporis, male occultom permaoere, coofidootisaime leooem ad- g perderet. Ea perfidi veteratoris dicta leoni tunc ieos: Quid te, inquit, domine, tristem video cum ecrupulum exemerunt, ita ut aequum jam animum, injuria fortuoa), cui ai gratua, ut debes, eaae vis, ut ante, oegotiia adverteret, persuaeue meruiese agnoscere et praedicare le oportet aummuro et taurum qu<e paesus foerat. His gymnosopbista perreceniiesimum ejua beneficium, quo a prodilione oratis disputationem coocludeoa regi dixit : In ineidiisque tauri servatus ea. At tu contra mibi hunc modum, domine, quod quaesieraa, bomo acevideriB, fatus cuidam iadulgene cordis teoeritu- leratus et invidus duos antea inter se concordea d l n i , laliacea ioaidiatoria vaferrimi blanditiaa calumniosis artificiis invicem committit, exaliena recordari, adeoque pene desiderare juato eupplicio et saepe publica calamitate privatum aatutieaime pereniptum, quo incolumi ne vivere quidem aeou- quaestum captans. DISSERTATIO PARABOLICA II. Exprimit ingenium rei audacis et callxdi in eludendo fudicio et demonstrat inutile ad extremum esse totum istud artificium.
y

Dixit autem rex gymnoaopbiat: Cuperem audi- (J pungit, corpus ipsum exedit et macerat. PraHerea re quid Veatigatori evenerit post necem tauri. quod perniciosuin vel maxime regnanti est, caliI. Reapoodit gymnoaophista: Occiso tauro, noote ginem obducit menti, quam ille semper vigilem et quadam egresaus leopardus, qut olim fue- tranquille attentam adbibere negotiis debuerat. rat magieter leooia, et tuac inter ejue coneilia- Sed, quseso te, fatere mihi quid te angat; aut si rios intimosfideatque aucloritate pracipuue babe- dicere cunctaris, Bine, divinem; non enim temere bator, applicuit aorem forte tranaiens ad oatium afdrmatura videor, cruciari te eera poanitentia Veetigatoria, eo commodum tempore quo ea Coro- necis tauri, quasi ejus accuealor nimis facile crenantus ei aucceaena, loquebatur, quae retuli paulo dideria: cum asstimare te potius de ejus in te anisuperiuB. Audivit igitur exprobrantem Vestigatori mo ex tuo eum affectu par faisset; fere siquiCoronatum malignas artes qoibue, invidiae atqoe dem ista sibi mutuo respondent: rarumque eet odio indulgene propriia, laurum innocentem cir- redamari sincere qoi vere diligit, adeo ista cumvenerat, leonem fido et utili ministro privave- commercia cordium fucura excluduot. Agc igitor, rat: comminaatem eliam iram deorum, et augu- dic mihi quomodo tu affectus erga taurumeras?Ad raotem ei a leone ipso quera deceperat, dignum ea leo: Equidem, mater, inquit, charum eum baBUO scelere auppliciura. Haec leopardus inopioato bebam fidebamque illi maxime ; et cum mente cognita statim arcano detulit ad leonis matrem. ' repeio quaai prompta semperejus et benevola in Interim autem leo quid egisset reputan3, reyolve- me officia exstareat, facere vix possum quin suspibatur in desiderium tauri: nec ultimaa illae Veeti- cer scelue aliquod artificia Veatigatoria qui eum galoris voces jam tantum apud ejus animum vale- falaie apud me criminationibua infaraaverit, et eo bant, ut uoo ipse Veatigator fraudie atque ioaidia- denique me adegerit ut facerem quod rceminisae borret animu8, et quaatovis pretio redemptum velrum auapicione laboraret. Cum ista mentis cooflictantem sgritudine conveoit materna familiaritate lem aoa egiaee. vero,parene optiraa, aequaaao, regem leonem ejus parens ; et mcBBtum illum ea Cffilaveria ai quid ejua forte rei didiciati; fere eoiai quam dixi causa, conspicata, Vultum habes,inquit, emaoant in notitiam quaotalibet arte diaaimulata fili, solliciti ac male sibi conecii: quod equidem et acelera, nec caveri dolie omnibua poteat, qui aalroiror et aegre fero, satiu gnara, nibil magis valetu- tem timidiasuaurria proditionesabatruaiaaimaB prodantur. Ea porro fame licet incerlae ac vulgarium dini adversum quam curam acrem, et praeserlim rumorum qualiacunque teetimonia, aaepe ioteriopo3Qitentiam inutilem, qua? dum animum moleate

4283

APPBNDlX.

1284

supplicia pro beneficiia exspectare veriaimRraa paratam audeo conieronere; jam recoao quin quam praemia, qui principibuainaerviunt, debeant. qood aliquando aeceeaiiaii aatarai debao, IWori Quae justiBaima est ascetis in BoHtudinea c pafalna prwvalentiam aeeleratomm exaolvere occupem , extremam fatam quippe qui vitam impaodere atque urbibue secedendi causa, ne non virtutem exercere poseint, ubi ei certam intelligunt poenam toa) glorio atqae obaaqoio jam tom ex quo libi, eeae constitutara. Ista ego lege periclitor bodfe, domiae, ftdem addixl meam, omnibos momantia qui quod fidei officio instinctus, benevole indicavi paratae foi. regi paratas a tauro insidias, el conjurationem IlI.Taliamagna fiducia Vestigaiorem perorantem, mox, ni praecaveret, in ipaius ac regni perniciem interpellane militibus astantibue quidam : Ne erupturam, nunc miser in suspicionem calumniafinge, Veetigator, inquit; non te ad istam defenrum vocor : in quo cum multa sunt misera, tum dendi contentionem studiurn qnod siniulas ia illud enimvero jure meo deprecor, ne temere de principem, eed cura tegendi tui scelerie et p<Bns me talia credantur. Exploretur prius res, inquiraquam es meritue a tuo capite arcendas incitat. tur diligenter de impacto mibi crimine; nunquam Salus, inquara, tua propria, non zelus obaequii, tam alte latet scelue animo conceptum quin legitiaut reverentia majestatie, te diaertum in bac caasa misindagatioDibus eliciatar tandem ac protrabatur faxit. Hunc audacissimo figens obtutu Veafigator, in lucem: nam et penitieeime abstfueus in venis Non te pudet, inquit, stultisaime viventium, eo eilicum perito attritu ignia exsculpitur, et quam mortalem crimiaari, quod natura oranibus Iucts nemo suspicaretur inesae putridie lignis artifex uauram participantibua lege antiqaissima prsaffrictus excitat flammam. Omnino ei quid conacripait? Itane tuo judicio aceleratus sum, quta scientia turpe abscondR, odore sa sui prodet,certa aalutem, quo poaaum praeaidio,tutari meam conor, metbodo in ejua exploratione versantibue: haud quod ai quae animantium in multo mioori diacrialiier ac graveolentes natura sua feces, dum permine non faciat, omnibua orba sensibus, et vita atat immotus cui Bubeunt liquor, narium etiam indigna cenaeatur? Atqui aic habe, mensuram
9

ribus indiciia adjuncta multum conferunt ad oon- [ emunctaram sagacitatem fallont; qoando movenvictionem sceleetorum. Repostfit ad heec mater : tnr agitanturque, mephitira exbatanl, etmanifesto Audivi a quodam flde digniaaimo Veatigatorem fetoria iodicio doprehendontur. Itaqne rideriot invidite inatinctua mentitam tibi esse cuncta Ula quam consequenter aceuaatoree mei eoradem me, quae de tauro detulit, alioqai alienissime a vero, quem nimiae calfiditatia foaimulant, tam stoltam et eola ejua fraude conflcta. Amabo te, mater, leo putent, ut mibt male conaciaa, ultro examiot me inquit, ede, ai DOD grave eet, qais iste sit ex quo Bnbjietam. Nnnquam profecto ineYitabHe convictionis periculnm depoaoerern, alea jodicii aaheunda, talia audisti? Ne qnsere, filft, ait rnater, aotorem dicti, qui nominatim se prodi vetuit, cum rern aibi niai mea me totum innoeentia pneataret; ain ita esaet, non me hic utique Tideretie;jam emm alicacorapertiaaimam mibi areano comnr.tteret, indicandam, ei expedire ceneerem, tibi. Etaf aulefn is bi terraram securam periagfam captare occupastalis, ut dixi, est, cui tuto qoidvis credi poaait, sem, cujae rei facnltaterc magnam cnfvie prebet non peto tamen ut aut meae, aut illias auctori- latissime patens orbie nnlversi vaatitae. Ab hoe tat! acquieacae, ac noatro testimonio praaripttea fngresstr vaferrimua Veetigator, repente coevereo? sententiam i a reura inaoditnm, neqnid aimile pa- ad leonem, Oro igitnf, ait obsecroqae, domine, tiaris poat Veetigatorie poenam ei qaod poet tauri regiam majeatatem tuam, otinqolfi ooDtinoo qaam aupplicium pasaus, actunc quoqoefldei temere accnratlasiroe de me jobeae, par jadioetn qaamhabita? acri morau oonscientias pcenaa iuae. Recte libet aeverum, dummodo jasiaa idam iotegerqae monea, mater, inqait leo. Ergo quamvie tibi tribuo, sit, nec eritatem ainat obroi praajodiciid inridia, uti debeo, plariraom fidei, tamen explorare per qaam mihi tnaguam fntelligo conflatam, non allo me negotium decrevi, nec committere iterum ot meo maleflcto, sed magnia toie erga me benefieiis qaae !i?oretti ooacftarunt iniquoram. Taa, ieqoam, fostioasee roe sero pceniteat. tua, domfne, praecfpua in me gratia meom crimea II. His leo ct a matre auditis c l ad matrem dieet: qoo te est eqoioa dare operam, ne pernicioctis, BUOB omnee convocavit, et cum iie Veatigatosa toa munera pntentor, ei qaem amore dignataa rem. Quipro sua solita contidentia leonem videna fucris amplecti, voluisse perdere videaris. Nam cogitabundum et moaato similem, ultro ad astantes 8i baoo coDditionem ferri virtuti sinis, quae tutam conversus : Quid causffi, inquit, eet cur ldooem aollicitum ac triatem cerno ? Cui mater leonia, et forte benevoleniiam promeruerit, ut vitare neqoeat ipsa praBsens, respondit ia hunc moduanTu causa qiiin dedatnr odiid improbornm, qaodnam aotobi tristitiaa leonis es : bunc enim dolet quod te hac terraram asylarn deinde reliquum ait afflictae ac tenus vivere ac libere agere sit passus, te, inqoam, laboranti ianooentie?!) D am reatat tanta fortuaa* s s vitia exercitis, teatem invooare Uei cunota intime qui sibi fraudibua ac mendaciis decepto, ut taapervidentem OCQIOQI. qaidem hujue, purltatem rum innocentem injuste perimeret, perauaaerfs.Ad ea minime turbatue VeBtigator, Nempe, fnqoit,hio mea3 ooaaeieniia* cernenUa, fretoa ineorroplo temos aularum est ut ingratas recte actorum vicea, 8tiaionio,mortem ipsam inimicoram mihit raadibaa
f

1285

SPECIMBN 8 INDORUM VKT.

12

fortitudinis in amicorum et doralnordm pericnlis modum : Paris flagitii viderentur rei qui mysteria ab aliquo sperandae, ex ejuadem pro suo ipsius non initiati9 vulgat,muliebrea morea viralfectans, capite certamine aumi debere; neo regum quem- muliervirum aimulane, hosped ae pro domino ejus quam exapectare, ai quidem sapiat, militem in qua precario diveraatur, domus ferena : denique qaemvis suum in acie, sua causavel publica, pu- qui regi de bis reapondet de quibua non interrognacius dimicaturum quam idem soleat in occa- gatur. Talia garrientem fursum interpellana regia sionibus salutis propriea a casibus lafestis expe- maler : Age, inquit, bis tralatitiia nihil ad rem diendae repugnare. Tacuisses ergo coneultius quam facientibua omiseis, dic ecquid aentiaa, quantis te iata Insana profesaione tu contemptiaaimae inertiae, aceleribaa inquinaveris ? Ad ea Vestigator: Qui ae palam quod feciati, declaraaaes, le nec fidelem ietia quaa ais aceleribue inquinat, nemini benevolua aubditum, nec firmum amicum, nec fortem eaae eal nullam operationia nefariae, ad quam quaevia militera, nihllque demum aliud quam viliaaimum libido impuierit, labem averaatur. Me rex ipse mancipiura injuatiaaimi atque ignaviaaimi livoria. fatetur sibi benevolum fuisse : innocentiaa autem quo efferri te leviaeime sia paaaua in hanc probro- mea3 cseteraa tot teaten habeantur quot sunt qui aissimam tuae ipaius confeaaionem JgQominiflB nihil meagoreimprobum videruni.Nondum hasc abpost quam apoliari continoo meruera9 iatia armie, j} aolverat,cum regina, Ne aperee, ait, acelestisaime, istis inaignibua muneria publici, et ab oatii regii te bac impudentia meodaciaaimae defenaionis veri custodia, ubi locum melioris indigaua occupas, ut judicii severitatem elusurum. Ad bocaolita llnguaa infidum atque irabelle pecua abigi. Ictus inopinala promplitudine repoeuit Veatigator, Qui falsa comminiacuntor, qui ecientes ab squo et jure reprehenaione miles, cunctorum jam oculia ipaum figentibua, plenu9 dedecore receaeit erubeacena. declinant, quibus ad purgandura innocentem Quando exaaltaniis suae impudentias successu Vea- impacto per calumniam crimine nec verba nec tigatoria retundere confidentiam regia mater vo- opera aufficiunt, paris omnea injuetitiaa tenentur, Inter baec prudens regina ailere leonem videna, ot lene, Miror tuam inquit, Veatigator, effrontem merito veritane per frictae frontia praaaenlia animi audaciam, qua iotus conflatus ex scelere, non dubitaa buic sapfentisaimo consessui, te pro inaonti etmultfleaatutiae nebulo fucum illi faceret, accedena vanditando, fucum impudentissime facore conari. filio in aurem materna aucloritate suggeesit, ficri poaae ut qui tam conatanter coram rege ac acnatu Ne boc quidera tam acrae tanlae personaa dictum pro ae dicere auderel, revera innocens,eaaet quare conturbavit argutum nebulonem, nt non atatim ioirepide reponeret: Altero nimirum, domina, videri 9umendurn apatium exaroinandia testimome etiamnura intneria oculo, qui calumnioaa ~ " audito palam pronuntia?it, jubere se prayudicia graaaantia noetrum exitium invidiae, prasaentia Veatigatorem cuatodi Iradi, donec accurate tota cauaa cognoscatur. Conjecto mox rco calfginem offuderunt. Tu vero vide, an non dignum potiua fuerit ista aetatta et nobilitatia atictoritate. in carcerem, adiit leonem mater, et ei confessa periclilantium causis lotam et liberam aequae eat ae qua3 de Veetigatore detulerat, ex leopardo teate aurito cognoviese; hujua probitaa quam illi mentis aciem advertere, circumapicereque omnem i n partem cuncta, ac nullum vestigium negligere esset perspacta scire aeae, poaee illum interrogari, indagand veritatia : rei, beu! bodie omnium CQDcta diatinctiua indicalurum. Ad ea leo, Securu sis, mater, ait; cito videbis judice me non abire exosis8ima3, quam ut impune, sic passim, otnnea impunita scelera. aversantur, oranes Iibere oppugnant; rege,qui unua
& E o r e x i n

poaset obaister6,conniv6nt6jdura praa nimia faciliIV. Nocte inaecuta convenit Vealigatorem Corotate ac benignitatia oatentaodas atodio, nullum in natus, et vinctum eum cernens, non sioe lacrymis, malum pronum comminando deterrere, neminem Evenerunt nerope inquit, qu tibi prcedixerara. compertam neglecti ofHcii castigaro objurgando aue- Tu autem, casco tui amore ac pra?fidentia elatua, tinet.Hac Vestigatoris Iibertate irritata majorem in contemnebaa sana monita, et denuntiationea, quae modura regie mater. Videte, inquit, hoc nequiaal^ quam verae _ fuerint sero denique nunc aentis. n)aaiet8Clerati98imumcaput,utoniniumflagitorum D R p d i t Veatigator : Vera exprobraa, nihil deformatu9 raaculia et graviaaimorum tantum non tibi relictum, amice, eat : admonuisti uticonvictua criminum, taraen audet istam mendalia iDtcrminatua ea vera. Ego autem non obciorum artiflcem linguam exaerere, nec dubitat temperavi libi, inexplebilia cupiditatie iosania argumentorum inanium, aut potios sophismatum miaer demectatus. Paseua enirn suum idem quod vaniaaimorum,captio9i89imia laqueis implicare co- intemperantea aagri, qui licet experti, gravi uo n a r i veritatem, eo usque, ut cum injuria intoleradamno, vim maleficam inaalubris cibi tamen ejua b i l i tot aapientum hic praesentium,8e his prsestigiie maleeuadavicti dulcedine, non se continent ab eo speret os eublinere omoibus posse. Non inultas reguetando. Me vero nuoc in haa anguatiaa h a n c tam amaram increpationem ardelio improredactum mea eolum, quam culpa mihi t>issimu8 audivit. Per arabagee enim quaadam obli- acceraivi propria, calamilaa angil, sed metua q u e peretnogens reginam, generalibus senteDtiis praiterea conturbat de te ne innocens involvaris d e c l a m a n d i a , audienti iflusit i n hunc ferme meo crimine. Pronum enim factu eat, propter
e w a w v ( e g 0 n

1287

DIX.

1288

notaru inter nos amicitiam, ut qui me perditum cupiunt, ex te rerum omniura conscio mearum, testimonium conentur extorquere, ac tua fide cupiditati eorum non obsequente, tam diris ex te quaestionibus quod me gravet eliciant, ut tu cruciatibus tormentorum enectus, ego indiciis expreasis quasstione convictus, pariter ambo pereamus. Reepohdit Coronatus : Iloc ipeum et ego providi futurum, et metuo non magis mihi quam libi. Si enira alieno testimonio convictus, oontumax et impaenitens morte afficiaris, ecis te ad dirius aliud trahi tribunal, a quo inexpiatus deprebensus, sempiternis addiceris suppliciia; qua? cum commutare brevibue bujue temporis, pcBDis ultro subeuntie adbuc poaaia, suggero tibi hoc ultimum et pro atatu rerum luarum unice utilo consilium, utsponte confitoaria quae peccasti; ac si, quod sperare licet e regis benignitale, gratiam aupplioii nanciacuria, vitam condonatam lucro imputes; ain lege i n te agetur, piaculo voluntarie suacepto poanaa temporari purgatua, aeternorum apud manes cruciatuum periculo defungaria. Haec Veatigator audiena, et aolita ae obfirmans adversua aana monita duritie, reapoadit: Nondum ita deaperata mea cauaa est, ut ad iatud extremum deecendendum raihi consilium judiceni. Experiar priua quedam alia, moraaque quibua potero artibua obducam, ai forte inaperatis, ut flt interdum, momentia ac caaibus fortuna judicii proaperiorem in exitum queat vergere. Hie Goronatus auditia, desperata curaiione obatinati animi, receasit acerbisaime dolena, et carto amici exitio, et auo ipaius gravisaimo periculo : quippe qui perapectiaaimum baberet, vitari noo poaee quin peraeverante in criminia inQciatione Vestigatore, ipae quem omnea ei familiarisaimum scirent, aut quaaationi subjiceretur, aut velul consciua et particapa aceleria ejuadera, pari cum illo damnationi succuraberet. Ha3C ergo mceatiaaboua reputans, et porteaus vita, bauato ultro veneno efflavit animam. V. Poatridie juaau regis pro tribunali praetor eedit, aaaidentibua judicibua delectia. Eodera et lcopardue veoit. Goncuaeom deoaacoroua circumatabat uuivars palatinae militiae. Adductus in medium e carcere Vestigator eat, causam i n vinculis dicturue. Primua, congregatis cunctia, verba fecit leopardus i n bunc modum : Rex noater, commilitonee, participem me fecit cujuadam gravis curaa suae quam etiara communicari vobia voluit. Acris eura poenitentia inceaait interfecli tauri, idcirco quod non coDtemnendia indiciia aero ccapit intelligere, innocentem illum, se dolia malia et delationibus faleia i n ejua necem inetigato, periiaae Jam boc ejua, per alia quoque experimenta cunctia nota3 bonitatis et juatitiaeeo laudabiliuaargumentum est, quo fert aegriua illuaum aibi cum tanta insontia capitia injuria. Si quid enim raihi crcditia intimorum ejna eenauum conacio, inoredibiliter

excruciatur ejna animus, nec quietis capere parlem ullam valet, quoad calumniatiorem aceleatissimura, cujus artibus nefariia in eam fraudeir impllcatua est, poenia meritis aubjecerit. Quare agite, conferte in boc operam et reipublica; et regi, ut rite reua peragi legitimojudicio, veterator nequisaimua iste Veatigator po9ait. Pernegat enim factum non minori pcrvicacia quam quantaejua fuit in eo perpetrando perfidia. 8ed impudentia nebulonis perdili, testimoniia convicta consciorum, illudere diutiua fidei publicae prohibebitur. Promat modo libere unusquiaque veairurn quod de illonovit, respondebit pro ae reus praeaena quod videbitur. Quassitores, cunctie utrinque auditia, arbitrabuntur; aic judicium rite atque ordine, quod rex nominalim jaasit, cxercebitur. Leopardi orationem excepit arbiler quccstionis praetor in haac verba : Convenieotissime juri ac mori majorum et leo praecepit,et leopardua pcroravit. Quod euperest, veatrum, quotquot adcatia, unuaquiaque ae accingatad proferendum summafideparique libertate quod de bac cauaa deqoe Vestigatore compertum babet. Gooperabimiai hoc agendo vel maxime communi utilitati; publice quippe interest non impune abire sceleratoa. ce eecuri severitatis legum quidlibet improbi aodeant. Sub baec dicta eilentium aliquandiu cunctorum fuit, quod primua abrumpens Vestigator, Heus ! voa, inquit, post tam acria dicendi jussa cor tacetia? Agite, rae quoque invitante, proferte quidquid de me noatis; non recuao, quia etiam flagito.Audirecupio quid mihi opponatur, paratuscontinuo vere objecta fateri, falao impoeita refellere. Sic ergo dicturue quiaque 86 comparet, ul oontra mcam defensionem tneri iestimonium suuto queat; qui secus fecerit capul Buum peccabit. Q u s enim nostris legibusffiquiasimaecoaatilutae poaas sunt in falaarios linguae ac Odei venalis, eaa 66 eubiluorum rae agente, ac prastore, prout lex jubet et res exiget, decernente, eciat. Atqueadeo videat, qui liogua in cbtrectationem prurit, ne eimilia patiatur imperito medico qui parum babeaa qaod ageret patria, ubi cognilus negligebatur, paregre simplices quaaeivit quibus tuto impoaeret. Profectus ergo ia oivitatem, cujus prinoeps filiam habebat ex morbo gravi decumbentem, in partem ejus curationis adhibitua periculo suo est, bac quadam excausa: erat ea urbe medicus perquam eruditus, sed setalie vitio, aut calamitati? casu, penitus orbatue luce oculorum. Vocatoa iile ad eegram, ex attactu puleus caeterisque quas audivit, intellecta morbi causa remedium ei iadubitati 8UCC68SU8 opposuit, prsscribeada potiooa ex succo herbffi cui capillua Veaeris aomea eet. Verum quod oculis ipee captue dieceraere herbam valeret, proficieene apotbecam berbariam, comitem optavit peregre appulsum medicura. Bic nibil nimus quam quod profitebatur callens tam imperite in delectu versatus est, ut cicatam vice capilli Venerie pbarmaco admisceret, quo haosio

4289

SPECIMEN SAPIKNTLB 1ND0RUM V E T .

i

4290

filia principis repente eet mortua. Cunctis rairantibus, et C33C0 medico notas peritiaa ac fidei, perseverante, non potuisee mulierem exstingui potionc, nisi erratum esaet in compositione pbarmaci, herba noxia pro utili supposita. Dynasta pater mortua?, ;'expreasum ex eadem berba filiam occiderat auccum ebibere ooram se medicum exterum coegit, qui miaer continuo extabuit, imperitiae audacisque suae poeoae exsolvens meriUsaimas. Sio eveniet, jam binc denontio, testimonium contra rae falsam aut ioconveniena dicenti; Btrangulabitur, quem male nexuerit, laqueo et gladio insoite stricto sese oonfodiet.

VI. Nibil bac comminatione territus, et irritatus confidentia loquacis rei, assurrexit sub ea dicta primus coquorum regis. Et, Audite me, inquit, qui adestis in consilio : affcram enim quod nosse ad causam prosit,cx quadam longo mibi usu parta peritia mores ex facie noscendi. Certos vultibus ac frontibus arcanorum animi sensuum cbaracteree natura indidit, ex qualibus apparet, Vestigatorem nequam ac subdolum nulliusque fidei nebulonem esso, quippe qui oculos oblique distortos, et borura laevum dextro breviorera, eumdemque inquielissirae mobilem habeat; ad haec, caput i n ter incedendum temere inclinet : quae signa certissima vafri calumniatoris ac proditoris perfidiosissimi, magno conseneu physiogaomici dudum tradidere. Contra ba?c, innuente judice, dicturua Vestigator, orsus est a laudatione ironica principis coquorum, En, inquiene, omnium qui sub ooelo B U - mue longe sapientiasimus, cui nemo quanturavia eminens comparari doctrina et judicii gravitate queat. Miseros voe conditores legum, qui talem non adbibueritis in consilium, lucrifecissetis operam inanem atatueadi poenas sceleri ac preemia virtuti. Si enim ineluctabili necessitate trahitur animus ad ea facienda qu oris lineamenta eine nostro nobis arbitrio a aatura tributa significent, quid attinet mulctare auppliciis qui male agunt, cbaracterum ingenitorum errare, ut bic docet, non valentium, necessario fidem sancienies? Alioquin puniatur ignis quia urit, aquaa tormenta decemantur quia vel excusaa e nube viatorem mandefacit vel exundans torrente sata leedit. Quid tibi videtur, arcbimagire, de ista tua mirabili phyeiologia? Utrura mavis, qui praeditua istis, quaa indicaati, notia in lucem venerit, cavere a malo poaae, an inevitabiliter 86 improbum? Si prius dicis, inania est tua collectio : foraitan enim ego quem accuaaa, aut aimiliter inaignitus quivia, indolie innat propeaaionem conatu virtutia inflexerimus in rectum; si alterum fateria, nonno quam inconaequenter loquaris videa, qui poenam apponae ubi culpa non est. Quod si recipitur, quid de te fiet? nam quot eris Buppliciia mactandos, si omnium quaa per vitam neceaaario vel fecisii vcl passus es, cauaa nunc t i b i diceoda, invidia sustinenda, lucnda expiendaque cruciatibuB conscientia aitPEcquid, stulte, jam
P ATROL .

sentis te prajpoatere pcrepicacem, vidisse festucam ia ooulo alteriue, qui trabem in tuo non atlenderis. Similie malesana mulieri fabula vulgata. Fertur enim, duas aliquando sorores proripiondi seae nudae cuatodia, qua dura tenebantur, occasionem nactaa, dum una cum patre iisdem clapso vinculie fugiunt, barum alteram forte invento centone vix pudeoda contegentem, increpare germanam coepisse quod nuda incederet. Gui pater, Sanane, inquit, , qu Borori exprobrea, sine sua culpa palienti, quod et tu pari neoessitate paesa 6S et pateris? Haec audiens princeps coquorum quod reponeret non babuit, univerais responsum Vesligatoris baud dubie probaniibua. Ipaeque leo, ubi rem cognovit, stulte locutura principem coquorum loco movit, ne in culina quidem sua tam 1 nullius judicii miniatroa aibi ferendos pulana. Hia eo conaeaeu actis, et pcr actuarium in commentarium relalis, riteque signatis, bora jam provecta, eolutua coatus eat, reo nondum convicto reduclo in carcerem. VII. Redditum custodiae Vestigatorem convenit aliua quidam ex ejue familiaribus, Goronati communis araici mortem mceatissimus nuntians. ConBternatus acerbo caau Vestigator lacrymas non tenuit, inter quas h voces ejua audiebanlur : Me miserum qui vero, experimentia probato, et omnium temporum amico privatus bodie sim I Quid me vivere attinet te mihi, Goronate fidissiuie, aubtracto? Recte aiuut vulgo, oatena connexaa quadam per orbem commeare calamitatea, nec unquam uni aingulares ocourrere. En mibi capitali judicio periclitanti, ac diria vinoulia conatricto, funeatum auperveoit auctarium irreparabilia jacturs capitie cbarissimi, etiam, quod dolorem incendit, causa mea exetincti. Haac ita deplorantem iaveneruot, qui poatridie jusau prastoria denuo citarunt stiteruntque Veatigatorem ad tribunal. Ibi judex aHe conaidena : Quid tibi, Vestigator, a\t, consilii nox attulit? num tandem induxisti in animum fateri quod agnoscia? Gunctia jam patent tua scelera, nemoque non miratur coniideotiam tuam, peraeverantia inGciari manifeeta. Nulla tibi jam reliqua excasatio eat; ac nisi Bumma et infinita qusedam misericordia regis esset, tu fcadissioiorum conatrictus consoientia facinorum, omniumque jam pratjudiciis damnatus, adhuc utique non viveres. Ad ea Veatigator audaciaaime, Quantaeunque sit, ait, ista quam memoraa summa et inflnita misericordia regia, taroen eam longe euperat inenarrabilis importunitas immanitatis tua3. Video enim te sanguinarium mancipium inexpleia crudelitatis, sitire croorem meum, eoque fera voluntate prasocoupare sanaB mentis officium, mea nec convicti neo damnati morte, contra fas omne, deoernenda. Nec miror te talem,qui olim pessimum noverim,et ita natura comparatum sciam, ut Bemper optimos nequissimi pessime oderint. Hae contumelias aequua ac moderatua judex, ut
41

Ga. GXLIII.

1291

APPBNDIX.

1 2 9 2

medioi mites fflgrorum deliraatium intemperiae, sui domini, cum quo ipsie intercedebat amieitia, sapienter fereaa, Bona verba, inquit, et fruatraet boapitio uauros. Interim autem picae dictata c non in tempore, Vestigalor, iraaoerie; quaa audisti tidie recilantee oblectationi domeaticia erani, peminua tibi grata, ex officio noetri muneria dicta regrinum bumano eimilem e roatrie emiesumvoHbere eunt: nam dissimulare noa baud convenit lucrum admirantibua eonura, nemine Umenintelquoa ad ooercendam improborum andaoiam au- ligente quid verba aigniGcarent: quippo oum noa ctoritate ac poteatate publioa princeps ac populua easat ibi ullue qui eeiret Pcrsice, preHer onum armavit. Cfflterum, ai quia apud te conailiia beoa- ipaum fraudia artiticem. Jamque in viciniam f a m a volie IOOUB est, auctor magnopere iibi aum, ut ue- emanaverat, et domua frequentabatur ooncursu ceaeitate ia usum versa, brevibua, quas fugere non curioaorum, audire geatieniium homano aermona potee, hujua temporia po3nia aapientar utaris ad ulentea alilea, ao videlioet inWdentiora Persidi redimenda supplicia a3terna qu gravium ooneoios felicitatem raram; ipsa quoqne interdom gaascelerum ioexpiatOB ex bao vita traoaeuntes raadente matrefamillae, quanti aui periculi mlraculum nent. hoc esset, tura adbuc ignara et ideo aeoara.Ba VIII. Hia contra aic occurrit obfirmatiasimue in vice rerum adveaiunt exspectati Peree proceres, conluinacia nebulo: Novi et ego, quando et quate- g comitatu excipiuntur bospiuli teclo, pro domini copia et bumanitate, aplendidiseime. nus opus est, praehabere sempiterna transitoriis Prima nocte, iriclinio magnifice ornato, laclissiVerum quid hfflc ad praesentem cauaam, ubi non mia epulie gratulatio admentu amicorum geoiali quid agere debeam rite damnatus, sed an damnarl lffititia celebrabatur : quando rite libatia wib sejure poaeim quaeritur? Aio ego et persevero, utt debeo, oonstantisBime, innocentem me accueari oundae mensaa Jovi xenio poculis, reaideos ad falao ac circumveniri per calumniaa. vcro boapitea feata hilaritate ccen pater: Aasuetam, aequum ceases, cooperari me iniqultati opprimen- inquit, hoapitiia veatratium inistia domum;D0D tium me. Quid enim aliud fuerit mendaci, quod iu enim voa Peraide primoa acoipimuB. Bonis avibortaris, confessione impooere conscientiaa rae, bue auepicati commercium faoatum, facundas e et fingere me feciaae qua? feci? Soelus boo veetra patria dudum acceraitaa bic baberoua volaenimvero foret, ietis qu intentasti future vitaa ores. Tum iaauena accipitrario ut inferret picaa immensia auppliciia Inendnm, quo avertat Deue ftecogaoeoetis, perrexit dicere, curo quadamut ne me cootaminem. An enim levius arbitraria peo- apero, voluptate linguam vestram. Magnaomoium care, famsB ae salutis voluntariam proditorem , axapeotatiooe introducta* duoe caves, picarum toqaam ioaidiaatea alieno capiti acaanguini? ASqniua ^ tidem diversoria, looo eminentf oollocantor. Fit silentium, illia edentibua et aaspius replicantibus ergo voa mea vice moneam, ut Gtiam atque etiam videatis ne foade ruatia isto curau ; idqne, meam cantilenam aoHtam. Hio eaimvero Peree proceres inaontia damnationem preecipilando, conscitoati* mirari, ianuere iavicem, mox etiam erubeecere, quod sora deinde pceniientia nequidqaam opta- aeaeclia ipaorodi et nr.iniatria ex eadem genteqoi bitis infectom, tale experientae quidpiam quale aatabant, aliia furtim arridentiboe, qoibasdam olim contigit teatanti qu non viderat. Vir foit in fegre cohibeotibue cachinnum erompentem. Obato* puit haio obaenraa ecao prffibitor et Nam qaid primie totiua Indie oopioaua et nobilis, qui acoipitram custode utebatur nequam ao libidinoao ju , ait, boepites, lo oaatn familiarium vobia, DO, nattone Persa. Hic ooulia cupiditatia adjeotie bia peregriaarum offendit aviom ? An sliqsidio ad uxorem eai domini, matronam forfnaa padici- eententia bio Ignota Toble percipientibo quid sonet, forte tooleatum accidit ? Iotarpratamini, iriii liaeque prasstantfs, eo temeritalia roit ut fnrorem ei auam fateri non voreretur, ac rejectos, nt par grave eel, qoid taodem id ait. Ad ea seoior ex crat, ab boneatisafma muliere, totus incubait in ipsie : Non eat, inquit, domine, podoris Dostri proposilum atrociter nlciacend repalaaa. Ergo notionem verborum qn aadimua, Hngaa tibi famrliari, qoam et noa bio peregrinando didioimoi cum familtari exercendo aucupio duaH forte vena
e t c u m t o t o 9 f

tus picas esset, domutn ambas vivas pertulit, men- D exprimere; qnia tamen rea eat ejnamodi, qaam tua titns ex Perslde advectaa, diaertas aves iHias abl plorimnm interest noeee, explicet eatn anremtibi, essent nate regionia lingna. Inde illaa aesidua qtram circumducimaa, interprea. Tnne jnasa Per* ac laboriosi99ime inatitit edocere carmen ad ra* aarnm acoedena interpree ad patremfamiliaa, I tionea accommodatum deeiinati aoeleris. Alterl dice reddidit, foca submisaa quod picas Persice namqne saspius quotidie inculcabat hano aenten- loqnebantur. Astabat rntentua ad ea qos fiebaot tiara idiomate Persico : Vidi dominam enm fani-BceleratiBBimua ouralor acoipttram, qcrt ferruffi tore concumbentem, atteri hmo verba eadem l i dam n - fenrebat tnndendam ratne, frapndentissrmf gna : Ego tero licet idem viderim, nihil iico* Insioiarnavit ladico sermone, intoans donifnam : Ardiosissimi artificff baec erat ratio. Sciebat accipi- gaunt me inofficioai silentn bestf, dom prabrom trarias Pereas qtroedam primarios viros, visendr tu domns evoigare oecnpant, quod ego, oon mitum ac discendi causa peregrinantea pef Indiatn, nuB qnam ipsis mihi perapectum snperBtitioaa nnon iiu multo poat Tenturos m urbem re^am, et raeandia harteoaa taouf. Ut fgitffr qirod omfttert
D 1

1293

SPECIMEN SAPIBNTIA INDORUM VBT.

1294

ealva, quam tibi debeo, fide non poeeum, vel eero gravare testimonio paratie, pro ea quae cuique exaequar, aio aaaeveroqaa idem quod pic refe- antiquieeima eet propria? incolumitatie cura, repurunt, vidisge nimiram tne quoque bisce ooulie tantes, metuere par est intentam in calumniarura non semel et iterum, sed eajpiue, adulterari ab tiltlonem vigiliam Providentie, etatuereque vobisoetiario tuam eoDjugem volentem et poscenteni. otna, noti minori vos vestro quam meo periculo Efferatue tanto BUO dedeoore paterfamtlias, simul ia hoc judicio mentituros. farioeo defixit obtata eidem, et ipeam meneca acIX. Ho a Veatigatore audita silentium excepit cumbentem uxorem, eimul manue et arma expe- astantium, nemine non eorum qui dicturi aliquid diebat ei Btatim ia oculis convivaram truoidand. venerant, sua causa formidante, tam argutum et Obstiterunt consargentes boepitee, non gratiam loquacem reum temerelacessendo in seae irrilare. snpplicii, sed moram ad cognitionem petere Qutestionem igitur ampliare coactue judcx, conaientee. Interim miaerrima matrona, eoropto ex rentum solvit, diem inde septimam instaurando cooecieatia animo, virum hie verbie oonfidenter judicio condicene. Verum eo epatio prudentieeima eet aJEata; Ne prscipitee damnatiooem inaudit regis mater fllium adiens, Quousque, inquit, sustireaai adeo non recusantia easviBBimam necem, si nee versutum bunc vitilitigatoreru iibi et legibus crimea quod objicitur verum eet, ut occupatura g illudere? Excute, queeso te, proculque abige su uliro fuerit. (Jave putee vocalee avee quod viderint pertitiosum tnetum errandi, eubdendo pcenis mareierre; reddunt qu audieruot, quea ariifex ece- nifeete meritie itoprobissimum caput, cujus ex ore leris docuit, recitantignarffi ipsB3 quid loquuntur. ipao domi euae eioe timore arbitri vera fatentie, Jube 8i dubitas, interrogari na aliis eae liogaa leopardce, quantaevts auclor fidei, audivit disertfBBitnam confesaionem circumventi proditione nequa baec diount, ei verbum preeterea, vel unicum sermonie Pereici aut intelligere videbuntur, aut faria itisontis tauri. Quid aliie praeterea testibus reponere poterunt rogantibua, ounctie me tormen- opiie est aut quoreum inquisitio producitur, ubi tisexcrucia. Pons piaculi totius bujus accipitrarii orimen tenetur ? Non videshocaupervacaneolegitinequiseimi efFrenatieeiaia libido eet. llle ausus mequeetfonie apparatu acenam adornari artificiia tentare pudicitiam meam, ubi rojeotus audiit quee callidtBBimi rabula?, unde jactent uequcad plaumeruit, has adornavit technae mibi perdende; suc- eum imperitorum, ettriumphata Judiciorum auctocedente ut fere flt> ia locum Qagitiosi amoris ritas> etropbie cavillatoris impudentiBeimi, ludibrio optato frustrati, aaoguinaria imraanitate tragici jam vulgi traducatur. In aumma eto habe: ai hoc odii. Plura dicturam interpellavit os ferreum au- ille diutiue feratimpune, futurum omnino ut major daciaaimi caluoaniatorie, pereeveraneimprobieeime deinceps securitate ecelera frequententur pereuaverum testari, falsae excueationee obtendere eie istius experleniia sucoeeeue nequieeimie quibueaetutam adulteram. Tali articulo adfuit, tanquam que satis tutum improbitati praseidium in formulis Deue e maobina mirabile oetentum Ruptie repente leguleiorum, ao foreneibue argutiie adversns vim loris expediiue e pertiea falooaum maximue, quoe legum coDstitutuin. Haac reginas oratio causam iete oebulo ourabat, infeetie et rostroet unguibus abeolvit. Viotue enim evidenti veritate sapientis involane, ei oculoe eruit; oonsternavitque adeo, moniti leo rex, miait epiculatoree in oarcerem tam raanifeeto numioie indicio conviotum, ut fla- jueeoe ibi Yeeiigatorem interfioere. Fost qua nargitium jam euum, lotumque insidiarum ordinem rata coiligens disputatioaia euaBBummam gyranoultro oonfitens panderat. Ita uoulos, quibue se eophista, beec regi Abessalomo dixit: Ia hunc momentiebatur vidieee quee fiagebat, juetieeima vice dum, domioe, ubique ac semper eerius ocius eveimpostor amisit, et matrona innocene eubornato niet utquimale agit male patiatur, et insidiator, ei avium meadacio infamata, avie ultrioie non implo- nonatatim cadatm foveam quaraalteri foderi^brevi rata defeneioae purgata esi. Tam oaro procaci ju- aaltem similibus laqueie ciroumveatuB) calamitate veni conetUit, aliena non mereatis pernioie mea- opprimatur ejus pari quam proouraverii insoQti.
v

tiri voluisee: quod voe, si qui me ineontem faleo DISSERTATIO PARABOLICA III. Ofjicia, praxim $i fructus verx amicitix declarat. His auditis dixit rex gymnoeopbiste : Satia ieta D peroepi; vellem mihi deiacepe exemplie declatari legee et officia amicitiae conatantis. I. Ad ea gymnoeophieta reepondit: Amicitia). domine, vera, qua nibil expetibilius, nihil pretiosiue in vita eet imaginem iaformabo luculenlam i a bie quaa mox referam de colamba, corvo, rnure, teatadine et caprea. Erat prope quamdam civitateoi looas aptue aucupio, freqaentatae propterea ab tirbana jtiventute, praedas illic quotidianaa facere solita. Arborem illic annoaam late opacam ramia frondentibus, Btato dudum domicilio corvua ineederat; cujus e cacumine cum etaretin specula prodire vidit venatorem, tnanu dextera venabulum rete sinistra portantem. Fatile intellexit beac cernens corvus, sao istum et aui aimilium periculo venire, mueeansque ac aibi cavena, conatituit tamen obeemre curioee quo iste avium generi juro

1295

APPKN DIX.

1296

Buepectus apparatus erumperet. Ecce autemstatim post, rete aucepe aliquanto aupra campum spatio tigillis suspensum explicuit, granis frumenti subtus sparsis ; quibus procul visis columba aenior alias aliquot joniores aecum ducena, advolavit ad viciniam retia et ipsam seminibus inspersam, quaa obiter columba cum aodalibua legena, aenaim ipsa prior aubivit rete aliaaque eodem traxit. Haac longe delitesceos insidiis apeculabatur auceps, qut ubi praadam in caaaea indutaro vidit, attractu furtivo funiculi atatumiaibua aubductia,rete devolvit in ei subjectaa volucree. Coosternatae illae aubito lapsu aunt, aese captae aeatieatea: taraeo illa aenior, caeterarum ductrix, bono esee animo aociaa jueeit, nec tam cito deaperare, quin ratio iniri aliqua posset expediendea ex eo periculo aalutie. Moxque circumspectis omnibua in fiducia firmata: Heua voe, inquitad comites, agite coaoitimini pro se quseque mecum : mullae aumus, et rete modicum est, evolemua aimul aera, rete auraum evebentes. Factum dictum. Abeunt sublimea auferentea rsticulum, quo eliam implicatce teaebaotur. Suspiciebat admirana venator, nec dcapondena tamen animum ; providebat enim tanto labore atque impedimento implexarum caaaium baud procul avolaturaa. Sequebatur ergo currena in quamcunque illas partem niti alarum remigio cernebat. II. Variis ea corvua intuens miscebatur affectibua ac aensibua forroidinia^miaerationia et curiositatia. Vicit haec ultima ut attenderet, et non aolum oculo, aed et cauto volatu aequereturcolambaa fugientea, baud aioe cauaa verena nt longa illia et felix ad extremum fuga contingeret. Audivit autem primariam columbarum aic admonentem aocias : V i detis bunc aucupem curau asaectantem volatum noatrum; id ille faciet quandiu aupra campestria et plana looa volabimus. Flectamus igitur censeo versus montem iatuni acopulia praeruptia invium : aimul eo noa tendere viderit, deaperabit sequi posse ac aecaraa relinquet. Eal aliud praeterea quo illuc trabor: babitat ibi quidam amicua meua qui noa expediet hia laqueia. Asaenserunt columbe. Volatua commuoiter omoinm super oioniia fastigium intenditur; venator, ape oper pretii perdita recedit. Corvua, nova curiositate iuatinotue videndi amici quam colomba memoraverat, et quo ia pacto liberaturus eam eaaet, alia et ipae aupra montem nititur. Gavum ibi erat muria vetuli: prope desceodeotes acquieveruot coluinb aimul omnea, Prodiena cavo mua columbam principem aibi olim familiarem magoo excipiena affectu, Quia te, iaquit, cbarieaima, bis implicuit vinculis?At illa, Neecis, ait, bona et mala fatali mortalibus necessitate provenire ? Fatum me impulit ad grana iosidiose sparsa appetenda ; quod dum ago cnm bisce meie sororibue implicale hoo reti sumus. quia id aviditale obcecataa priua vidimua, quam illo conetrictas noa senaimua, oec mirua aut raihi novua bic caaue eat: e gravioribua evaai.

Quis autem non adversis exeroetur definilo tempore, cum et aol lunae interpoaita deOciat, lona umbraj terrae imirerao obacuretur, piacia ex profundo polagi bamo evellatur, avca sagilis ictx dejiciantur ex aere, atque in terram delapae capiaotur, quando eiclex fatalia etatuit. Adeo quid quiaque vitet, nulli eatia cautum est, cum ainiauc ceaeuscoaatuumitaincertijUt eadem aeepeveJ simili opera qua atultua optato potitur ,8apiena, quantu aoJHcitua et atrenue aatagens, scopo excidat. III. Ha?c loquentia columbaa mus officioaissimus, per intelligens quid opus facto eeaetcoepit arrodere dentibua vincula ut eam horum nexn exaolveret. At illa, magis aollicita pro aociia, Iacipe, amice, inquit, gratiaaimum officium a vioculia qus aodales conatringunt meas roihi meipaa cbariores. Audivit mua, nec deetitit agere, quod coeperat, omni raiione cupiena ante omnea amicara liberare. Sicque surdua ad monilum inoumbebat operi, quoad columba major inteotiue vociferaos. Atqui si mihi placere atudee, ioquil, audi et fac quod precor. Vilia mibi mea eat salus, prout bisce cognatia junioribus conaoltum mature velim, contestor et denuntio nihil agere te quod gratia i m putem, ei me primam Hberaveria ; antiqaior mihi longe cura istarnm est meae fidei commisaaram. 8i venator superveniat, malim me adbuc irretitam quam illasopprimi. Dum salva eas liberasque videam, casum quemvie ferre possum aequo aoimo. Quare, si me amas, sororibus ante omnia meis exsolvendis vaca. Ubi omaes illae expedieris, me quoquc simili digoabere beneficio: non enim te quantumvis lassum ceaaare tunc a me liberanda einct compertissima mibi tua io me chariUs: quali cum has non amplectare, nondum ootas tibi, vererer ne.liberata me, in barum aliqua extricanda segnia eeses, etilla miaera praeda Aeret huc forte vel sero adrepentia aucupia. Quod st acoiiere noatrum cuipiam fato decretom est, occupare iaiud intbrtunium raeum caputlongemaio quam uilam dulcissimarum mibi comitum prodere.Talia mua audiens: Quam sancte, ait amiciti leges colaa, tua haeo demonstrat oratio. Porro ista bonitas et amorem te veterem fortiua inleodit meum, et aodalium tibi tuarum majorem,Qt apern, conciliabit cbaritatem. Ea loquens aedulo incobuit in rodenda filaquibuacolumbae minoree ligabantor quoad iis plane ruptia illas omnea in securom avolaruot. Haa ultima omaium, soluta et ipaa, post multaa actaa servaiori gratiaa, major columba eat aecuta. IV. Hie corvua aoimadversia continuo secontulit ad oa cavernaa muria, in eam, statim atqoe columbaa avolarunt, denuo cooditt, illnmque nominatim evocavit. Respondit mus ex tuto minime prodiene: Quieenim tuesqoi mevocaa? Reapoauit is : Ego sum corvue, qui obeervata fide taa et cbaritate in amicos, majorem tn modum capio inire tecuni amicitiam, et ea gratia huc acceaai.

4297

8PECIMEN SAPIENTLB INDORUM VET.

1298

Apnge, mus inquit, intra cavum peratana, quaa dem ut firma ot utrinque ioooxia ac tuta coalescere mihi tecum intercedere necessitudo fcederie potest? inter nos charitas queat.Gontra ea corvus : Erras, Deaine qus fieri nequeunt velle conari : non enim inquit, per nimiam prudentiam, et vano terreris aapientiua id tentaveria, quajn arator qui contenmetu. Spondeo et preesto tibi, non modo fidam ac dat stiva per fluctua adacta, dorso aquarum acie einceram, sed conatantem ac perennem meam in vomeria aulcum infindere, aut nauta qui aerio sa- te benevolentiam; cui ei reapondere non gravatagat navem propellere per aequora camporum. beri8 ,nihil amicitiaa noetr deerit,quo mioua cum Enimvero quae spea omnino eit, fidere me unquam verieaimia poaait aequari. Novi ego quoque diffeut amico tibi posae, quom acio corpora nostri ge- rentias familiaritatum et quaadam vaaorum fictineria, ubicunque se commode oflerunt, solere co- lium scio eimilea, quae cum cito ao facile franguntur, tum reparari ac refingi ope ac mora queunt medere? Ad hoc corvua : Te decet, ait, ea qua vales perspicacia diacernere rationea timendi ac nulla; verum altas pretioaiorea quaadam lancibua sperandi a me. Porro quam h in hac cauaa po- aut poculia aureia amicitiaa merito comparo, qu tiores sint, inlelliges cum reputaveris, aecurita- videlicet non temere, aut prona rot vertigine, tem tuam cum mea praeatanti utilitate esae con- atatim nata,sed cauta foraacum exploratione maU junctara. Licet adhuc tibi non experto probitatem g leorumque artifici tansione liquata formataque materia elaborata, lum conatantius durant;tum ei meam, vereri ne in occaaione te vorandi mihi non quid detrimeoli lapsu aut iocursu acceperint, non temperem. Sed ai me atultum putaa, debea confidere, me contra rationes propriaa, cum ma- difficulter reataurantur reponunturqae in alatum gno meo dainno non facturum. Facile mihi eai priatinum. Talia erit, ne dubitea, amor noater, alibi reperire quod auavius etiam comedam quam non fortuito, aed ex certa et matara meritorum te, aoricum iia fldelem, ita induatrium, qui si atque utilitatum mutuarum attmatione ortua, quando in laqueoa incidam, et poaait et velit eoa qualem nulia unquam longinquitR8tempori8,nullus caaus aut error labefactaverit. frangere, noaquam inveniam, te perdilo. Sentia profecto quam aecurua eaae debeas periculi cnjusV . Emollitus tam inatanli oratione mus,Accipio, vis impendenlia a rne, cui haud fere minua quam inquit, quam offera amicitiam, nec te primum ex ipsi iibi expediat aalvum te ac felicem quam diu- omnibus qui me aliqnid rogarunt, optati expertem tisaime vivere. Mitte igitur auspicionea iataa, et dimittam. Non tamen poenitet allegaaae qua? aumibi bona fide fac copiam amiciti tua?, cujua me diati, pertinentia magia ad excusationem meam dudura cupiditaa inceaait. Nolo enim exiatimare quam ad praemunitionem tuam. Volui tam fusa le hodierno iato experimeato offlcii a te columbia declarationo meorum senaunm preripere tibi omexhibiti, primam raihi virtutia tu notitiam oblanem anaam insuitandi unquam aimplicitati meae, tam : jampridem de tua humaaitate cognoveram, ai quando, quod abait! contingeret reailire te a odore quodam ejus late se fuodenle euique indipaotis.Non enim tunc gratulari teoum poaaea, fucium apargente.Siaiilie enim cbarUaa moacho eat, cum te feciaae tuia fraudibua craaao cuidam et iraaromati auavisaime fragranti, cujua siou licet provido, eumque vana oaientatione promiaaorum conditi, aura quffidam illecebroaa exapirana, oun- atulte credulum induxiaae ad foedua, ejua olim ctoa et afficil et allicit. Adveraus haec mua, nonpernicie sanciendum.Teator jam nunc te ipaum an dutn plane per3uaau9 excipere perrexit in bunc praeviderim ? an non premoauerim ? Duritiei me modum : Magna via eat naluralis odii, cujus du- posees accoeare ai non annuerem, fatu creduliplicem video epeciem : alteram; quas infenaoa tatia et imprudeati damnare ne tu quidem ipse aemuloe in certatnina committit,quatia elepbantum posees, quando (quod non arbitror fore, nec Deus et leonum inimioitia eat; alteram quaa prevalentee aiverit) abnti olim vellea amicitia3 fiducia ad mo cum infirmia, timidoe cura audacibua comparane, incautum opprimendum. Hia dictie, ad os cavi aui impetum ao vim aasvam f o r t i o r i b u 8 inspirat,imbe- mua accesait.et caput duotaxat forae protulit. Tum cillis oihil euggerenaaliudoiaiformidinemacfugam corvua, Injoriam mibi facia, ait, qui nondum v i trepidam. Talis noatri murium generia cum fe- D deare metum mei deponere. Quin tu totue ad mo libue simultaa est,a qua non multum differt vestra prodie? aut quid timea poattam ainceraa cxpreequoque carnivcrarum et rapacium volucrum in nos aionea mea tibi addictas voluntatia?Ad ea mua haec violentia, qus oum naturam babeat auctorem, vix repoauii : Amiciti duplex genua in vita eat; oam ulla anquam ralionis moderatione mitigatur;eju8- alii affectu intirao aoimi ee invicem amplexi vere dem quippe conditionie est cum diaaidiia eleraen- amant,non alium aequeatea amoria fructum quara lorom prorsus implacabilibue et deBperatiaeimee ipeam dignoe amandi boneatatem; aliorum qusepacificationis; quandu enim exspectetur ut aqua3 atuoaie implicata ratiooibus et minime gratuita bona Rde cum igne conveniat? Galefil quidem ge- dilectio eat, apeotantium peraonaa doteave lidua liqnor flammae vi admotae, ebullitque ac fu- amabiles dilectorum, aed opea vicesque mutuaa mat, aed praeterquam aibi r e l i c l u 9 , nativum cito speratorum ex ipeia ofQciorum ad vilee opportufrigus recipit,ium eiiam cum lervet maxtme, igoem nitatea utilinm. Hoe ego comparare veatrie hostiin quem inciderit exatinguit.Quociica vereor equi- bua ancupibua 9oleo, dum graaa spargunt, escam
9

1299

APPENDIX.

1300

expetitam avibus, larga manu oircum laqueoe^non f ofDciom moris in columbaa, et contractam cum ulla liberalilate aut benefaciendi studio, sed sor~ tam firrao ei fldo amico neceaaitudinem. Apparedida iqstincti cupiditate praedaodi eeque ipaoe sa- bat delectari aermoae teatudinem, qum etiam iia ginandi carnibu* deceptarutp illecebroaia inaidiia oculie ium laudabilium auctorem faciaorum mnvolucrum.Procul haec a meo usu et geoio amicitiae rem [intuebatur, qui faoile demoaatrareot illom forma est, quam ne tibi quidem probari confido. ab ipsa quoquejam auocdiligi. Tomcorvne famiEquidem mihi sum consciua, rpeam in te UDO d i - liariter coaveraue ad murem : Age, inqnit, fidem, lectionem acquiescere, nec ulli praeterea ex te ca- ei videtur,exeolve promiB8orum,quibue ie oarratuptando inbiare compendio aut commodo. Quod rum, ubi vocaret, recepisti quasdam eorom qaae autem nondum totus prodeo,non ullus a te metue longa tibi aetate experiri ac videre ooniigit; nam, in causa eet: satis confido verbis tuis ut me tibi ni fallor, et idoneum longaB confabulationi loeom credere dubitem : verum alii circumvolitant hic habemue, et tempus a inajori cura vacuum. tui similes,a quorom vi nulla mibi adbuc pactione VlLTuno mua ad amboe inbianter attenioa aic oautura eet. Horum unguee et roatra non eina ra- dicere orsus est-.Primum ego ftxam etationem potione metuenti ignoscera te niibi *?quum eat; sui in oella oujuedam eolitarii, ubi viotu frnebar enim iidem omnium mores ac eenaua auot, quoe laato, clam prevoraoa qu ille sibi paraverat, et nature aimilie juagit comwanio. Neque boc for- exbis qua3 aboadabaateatietali mea) magnum aodamides, ait corvue, nam fcadua iaeuntea amicitiaa lium meorum numerum paacene, qui eo mibi pro 8 auisque pacieouatur; primaque veraa ami- beneficio obetricti, obeequio, ut flt, et hooore larcitias lex estamicos acoare amicorum eorumdemque gitorem celebrabant. Iaterim eolitariua, damnii hostee odio prosequi. Dabitur eificax a me opera, quotidiaaie irratue nibil non tentabat qoo meaa ne dubitea, non niodo ut ne quid tibi noceant a injuriae depelleret. Sed fruetra erant artea fratrea necessariique mei, verum etiam ut te non ejus omnea,me aolerter ao feliciter contra aemper minus quam ego ex aniroo diligant ac pro virili macbinante. Itaque, cnm iater alia oommeDtoa juYent. Hie denique auditis ausus egredi mue, eeaet euepeoaionem ex paxillo parati jam prandii, eolemne amicitis eacramentum corvo dixit, vicia- qnoad hora juxta dieciplinam aacetarum ataU simque accepit aeternae benevolentiae firmatura ab legitimum voacendi tempua reduxieeet, ego nihiloeo, Oeo teste, fldem. miaus iarrepene et euraum nitona eo pertingeVI, Inde in familiaritate fratern neoaeaitudinia bam, dana aedulam operam ut ex meia duntaxat cum viverent, quadam die oorvua muri dixit : reliquiie vivero solitariue aaaueaceret. Et vica rerum divertit ad eum boepee : exoeptos u i fieri Video cavum hoo tuum vi militari proximum, et ab isiis aolet, aane benevole ao oomitor. Poat privereor ne frequeatem meum buc appuleum conspicati vialorea, advertant animum ad explorandum mae ealutationea, inter ofGciosa colloquia, eolitaquoraum bunc i n locum tam crebro veatitem, riue atrepitu forteaudito, me moliri aliquid pro sicquo cum daaino tuo in notitiam veniant Jlate- more ratua, exterrendo mihi complosit manaa. brarum tuarum. Novi aatem atatioaem looge a Idque cauaa eadem cum iterum et iertio frequentali periculo remotam, ubi piecee molti euat, ei taseet, boapea our id faoeret, quasaivit. Gui aolitarerum aliarum ad viotum opportunarum oopia riue. lafeala dudum, inquit, baac domuncula eai benigna; habeo proterca ibidem teetitadioem ami- inteetino lalroeinio aatutiasimi muris, a cojus cam; quare illuc migrare ibique diveraari de dente ac gula nibil proraue eorum que mibi aat caetero decrevi,nisi quid tu aaoua eentia. Ait mua: boapitibue paro arte adbuo ulla eervare potuit Ibo et ego perlibenter tecum, eoleo enim uoi quominua libata cuncta ao fosde deformata quo* receptaculo contldere. Sed me semper juvat duag tidie reperiam. Tum boapea, Eatne, ait, mua saltem habere manaionea, quarum in alteram con- bic aolua, an comitea habet? Et ille, Habet, ioquit, fugiam ei altera excludar.Hia corvus auditie raurie minutoa, quoa ouraare non raro video, aocioe non paucoa, aed exiguas induatris, nec multom caudam rostro tenens evolavit ad oram fontis in quo teetudo degebat. Haec prooul intuita veniea- ^ ideo formidatoa mibi; facile quippe ilioa abigo. Verum adversua primarium illum fraudem arlifitem corvum oum onere iaaohto muris rostro cem nullum mibi conailium, nulla opera procedit, pendentie, ?ieu UrrUa inopinato, demereil ee io adeo vafer, idemqoe intrepidus oallidiaaimuaqae aquam ibiqoe deliteeoebat, quoad filiam, mure opportunitatie captator bic latro eat.Conaequenter moliiter ia fontia margino depoeito, nomioatim narravitaliquae meie facinoribua metacite riden.e, compellavit oorvus, cujua atatim amicam vocam nam omnia ex allero meo cavo audiebam mustesiudo agaoacena, excussa iormidine ad ipaura eane. prodiit : ealutatoquo cbaro oapite, et rogato ut vav v

lerel, et eatin' aalva res, ad extremum peroootata bumaaiter eat ubi taudiu baHeieaet, unde tam aerua ad reverteretur ? Corvue pari comitate quid eibi, ex quo invioem viderant, varieoontigiaaet enarravit, haud retioene observatum a ae

VIII. Tum exoraue hoapea eat : Aliqnando ego et mecum amicorum quidam uai aumua peregre divereorio cujuadam civia in urbe ignobiii haud valde locupleiia. Huno ego (aam pariea tenuia cubicalum ejua a noatro dirimebat) nocte conoubia

1301

8PKC1MEN SAPIBNTIJB I N D O R U M V E T .

1302

oum uzore fabulantem audiebamin buno modum : Volo iatoa quos tecto excepiniue, boneatoe, ut apparet, viroa coovivio eiiam adhibere craa; eic eoim urbanitae et officium hoepitii prsecribit. Recle cogitaa, mi vir, uxor ait, modo sit unde roengam instruamus, noe enim in diem, tit ecie, vivimua; et quae tua, quidquam tam eaepe improbata mihi, diesolutiseima viteB ratio eet, ouncta ita coneomimus quovis veepere nt nibil in craatinum ait reliqui. Uui vir, Tace, inquit, cum tuie iatis angualiia animl; oraatioa diea providebit ipai sibi neo ab hodierna degener, euggeret ipea quoque bujua exemplo quod edamua et amicia apponamua. Porro iati quorum in numerum fruatra me invitaa, avari reepoaitoree affluentium, qui famem hodieroam pro oraatina paciaci oopia solent, male peribuot et veoatoria et lupi exemplo quibua quam male aua providentia aucoeaaerit breviier acoipe. Progresaua ad venandum vir cum arcu, occurrentem capream aagitta atravit eamque in humeroa impoaitam domum pertulit; nec epulari e tania prceda euetinuit, aed inhiana majori, jejunua iteram exit. Eooe non minua favente forluna procul aprum conepicatar, et figit exploaa nervo tragula; at ferura praepropere mortuura ratus, dura cupide vult tollere apirana ille adbac et. dolore vulneris irritatior, aevo dente horainem lacer a l : tnm ambo, vi croorie amiaaa raaxima, eodem in loco moriuntur. Supervenit non ita multo post, praedam quffirenalupua.Qui viaia corporibuaduobua, et arcu venatoria non procul jaceate, corpora, i n quit aecum, bsc duo craa et diebua aequentibua comedam: bodiernamfameroplacareaatiseritnervo arcua quem ibi abjectum cerao. Hia diclia ad arcum accedit, et vorare obordam aggreditur. Erat autem ioteatum in ea et jaculationi paratum teluau quo ad primum lopi attactura exploao, miaer corde tranaverberato atatim lupua interiit. Similia avaroa poeoa raaaet, ao videlioet te quoque, niai deaioie de oraatino eaaa aollicita. Talibua vel perauaaa, vel persuaaam ae muliar aimulane, Bene, inquit, babet: aoio ubi ait oryza et seaamum : ea craa iempeative ooquam et condiam; voca licel quoa volee, Poatridie maae vidi matremfatniliaa certam aeaami meneuram, quanta convivia a viro vocandis auffieeret, aqua lavare, moxque purgatam expandere ad aolem, tum ad alia se miniatarii domeatici opera vertere. Oocupaverat autem pridie demenaum aeaami viro et aibi Buffecturum in ae* quentem diera purgare, ei lautum aiccatumque repoeuerat, oui quantura abeumpturi erant boapites DUDO aaperaddere parabat. Sed casus intervenit aane incommodua : nam cania preeteriena expanaum ad eolem aeeanum comminxit. Quo animadverao femina, pollutum uriaa cibum abominans, abjeeit. Excludi autem se tempore sentiene, aliad eeaanam ablueret quod quantitata neceasaria pridie parato adjungeret, et cistu dapromptara meaauram ejuspriori parem, immundam, ut erat,

t frugem,antea mundatae admiecuit,hffic secum mussitans, En quam expediat, quidquid virmeu9contra disputet, repoeitura aervare aliquid in orastinum : nempe nisi clain illo, ut eoleo, providiseem partero aliquam eeeami purgati, nibil haberem quod venturig ad condiotum convivia bodie apponerem nuno cum saltem para ad manum aliqua sit eeeami mundati, minore incomraodoei adjungi para aJia non purgaia poterit; modua eat videlicet in rebue, et nioiia et nulla providentia pariter in vitio sunt. Quee illa dum et ageret et diceret sapienter et morate, vix tamon vitavit temerarium judiciom cujaedam, qui eam videne faoere quod dixi, Quam, inquit, caueam babet iata mulier frugea mondaa impuria admiacendi ? & IX. His dictis solitarium hoapee intuens, Iata, inquit, exempla, si dicere me sinis, i n te pariter et sub86S8orem tuum xnurem seneuram intentanl; nam neque tu quotidiania hujas vexareris injuriie, nisi supervacanea provideniia cibaria iibi multo ante quam verearis preeparans spatium illiusmachinalionibus praeberea. Iste porro ipse iur domosticus baud grassaretur tam licenter, nisi congeatffi incubane rei, provisarum aibi opum et in tuto poaitarum oonsciantia insolesceret. Age, perfodiamue ojoa oavum, aut valde fallor, aut invaaiemos oubilia ipsa rapinarum caput ac caueam oonfidentiae. Ab bie statim ee acoingunt operi, cavernam meam proacipuam, cujue exstabat, unde me eiepe prodire solitariue notaverat, aggrasei cum marriset terrebria pertundere scrutarique usque ad intimum. Tremebaro ego totieartubue cunotabaso audiena aecuodo meo eeductiori foramine, ubi tuno forte, ut dixi, deliieeoebam, aoxio aaetu animi mieeerrime metueoe, bte mille aureoe, quos i n imoantri apeou aenaim furtia variie aggeetoa condideram, deprehenderent et totlerent: id quod non multo poat eveoit. Ablato theaauro meo boapee ille meo damno aapieaa, Exarmavimua, inquit, latroaem : nil aodebil, nil poterit in poeterum. Ni mium, boo dicena, verax fuit, Rx illo momento mea omoie confidentia dejecta eet, vis enervata, induatria evanuit. Muree minoree, qui me antea vene* rabantor, tunc aepernantee irridebant. Conatue ipsi mei eucceesu aotito oarebant. Gum enim poatrtdie, quod priua epe fecaram, oiatam edulium auapeneam [ineilire tentaaaem, medio impetu deoidi: raagiaque ac magia in borae debiiitabar, et qui me priua olim obnoxii clientes contemnere cosperant, nunc ultro etiam oderant et pulaare minabantur. Mirabar vebementer quanta vie auri sit: per illud amioitia) jura, neceeeitudo coDsanguinitalis, fidea clientelas conatant; ipsa mene, ratio, ingenium, ioduatria, artes doteeque obsoleacunt eineillo nec voti ulliua aui compoe iieri epoliatua eo poteat. Ergo illa verieaima pairum ad pueroa eunt mooita : Peounia opua Qst eine iila n i h i i recte fit, Veiie, remie, naviboe atque quadrigie fugienda paupertaa, et vel per acatentem belluia pontum ac

1303

APPBNDIX.

1304

803V)8sima8 procellas addivitias currendum. Inopes aequae rivuli teoue illud liquoris filum non perferunt ad mare; flumen plenuni sit oportet ut ad oceanum pertingat. Ita pauper, nec bujus vitae commoda nec futurae felicitatem potis est assequi : sed spretus, afflictus, exosua, etiam saD mentis et bonm famea diapendhim patitur neceesitate adactue ad peccandum : nam suaeilli anguetiae rumnaeque mature cogitandi ac per boc sapienter consulendi, spatium et facultatem demunt; exclusus sano consilio, imprudenter operatur, utilia factu omittit, jam quae in divitibus laudantur eadem offendunt et vituperantur in egeno. Bit pauper bello fortia, audiet temerariua et pra3cepa; aitbeneficua, prodigua dicetur; ait mansuetus et comis, vilis adulalor reputabitur : doclua prorancido antiquario, eloquens pro nugivendulo rabula, maturus ac lardua in loquendo, pro hebete ac stulto traducitur; ut satiua sit vitum abrumpere, acceraenda morte, quam, ut ille ait, aole uti dedecoris sui teate, prseaertim quando eo deventum miseriae cst, ut mendicare a auperbiaaimo nobiJium opulentorum genere sit necesse. X. Ea dum mecum mcestus reputo, progressus in locum unde inobaervatua videre poteram quaa fiebant, animadverti hoapitem auctorera consilii mibi funeati partitum cum solitario meam pecuniam, partem suam in crumenam condidiase, quam cervicali decumbena suppoauit. Exspectavi dum obdormiviaae videretur. Tunc ciam acceaei aine atrepitu, et trahere ad me niordicua apprehenaum conatus aacculum, non fetelli attentum rei aenem qui paratum in iatoa uaua baculum in caput impegit miaero mihi, unde vix aalvua me recepi. Post horaaaliquot iterum tentavibursee ligulaaattrahere. At ille, dracone vigilantior, iterato et fortiua incusao fustie ictu, tam graviter mihi ainciput contudit, ut magna vi sangainis excussa naribua deliquium paterer, aegreque taoitua me cavo reconderem, ubi per boras aliquot pene animam agebam. Recepi tandem mepaululum, auromaledicta ingeminana tot miaeriarum caua ; tantumque in aceleratum id metallum odii concepi, ut deincepa ad mentionem ejus exhorreecerem, nec nominari mihi sustinens omnium vit malorum, otmihi tum fero videbatur, peatiferum fontem. Erumpebam quoque stomachum in avarara cupiditatem, certam mortalium perniciem, diriaque devovebam primos auctorea congorendarum opom atque, ut tunc eram, mihi videbar, nibil non potiua praeeentieeimi periculi terra mariqoe aditurus, quam vel utro se offercntem auri copiam contingere auderem. Tunc illa quae olim audita contempaeramaapientumeffata resipiacenti recurrebant animo oertoque jam credebam, optimum mortali, paucis oontentum eaae : vitam avaritiae expertem, vigere fortttudine, conatare patientia, omni genere laudia honeatari, e casibusperplexiaaimiaexpedire felicemexitum. Enimvero princepa, ut aiunt, virtutum largieodi pro-

penaio est, e diametro videlicet opposita capitalissimo vitiorum aoacelerum, congerendi eiti, et raptis incubanti parcimoniae. Initium eat sapientiac iotendere futuris, negligere prasentia; magoammttatia apex summua, aggredi quemque aedigna quaepoeait consequi, conatum ne perdere in arduiaultra apem. Plenus hiace cogitationibua appuli animum ad conailium vitae eerio mutand. Vitare hominum contubemia decrevi; migravi ex urbe in solitudinem, e magnis aedibue in agresle cavum rurts avii. Illic paravi mibi columbam amicam, cum qua mibi vetuatior quam cum boc corvo, utex ipso audire potuiati, neceaaUudo coaluerat. Plane a u m c r o m v i t a 3 b o a u m , volupiaa maxima, ia moderandis immensia desideriia eet eita. Felix erit qui pauca mere neceaaaria quaerere satiababuerit: obviaeoim hsc occurruntvolenti cuivis ; quippebeatus naturae auctor ubique locoruro hc expoauit, cibum videlieet et aquam. Finge aliquera lotiua mundi dominom : num se tamen cunctis quae uapiam aunt escis ingurgitabit? num fluminaet dolia omnia immcnaa ingluvie exhauriet? Paucia et illi necessario alontur, qui plurima poseident. Quid igitur juvat in iinmensa se extendere, modicorum capacem ? Crevi sub haec veria opibua, numero amicorum; oam et post columbam contraxi cum corvo aocietatem,qoo ferente buc veni, et tecum, cbariasiraa teatudo, b i c familiaritatem contrabo, cumulo non exiguo b o n o rum. X I . Hia audistia testudo muri dixi : Gognovi libenter quoe narrasti aui varietate apecioea, tuaeque virtutia et prudentiae indicatione t i b i ampSa ac perhonoriflca. Gavisa etiam aum aoimadvertena, ex adverais profeciase te, et perceptaa ex horum experientia notitias memori animo mandasae, tenereque adeo praeaentes intelligentiae nunc quoque. Uoum quod realare ad decua perfectum video, non omittam admonere te. Fac beoe cogitatis, exeecutionem, eigillum apponas; parum enim proderit recte providisae vitanda sequendaque nec proaequenti, nec fugienti que ipai expedit declinare vel amplecti : nam quid juvateegrotum morbi aui cognitio, abigere illum per eam non valentem ? Ne te igitur auri olim perdiii desiderium sollicitet, nam vir exaggerats virtutis s i n e auro venerabilia et clarus eat, ut dormiena leo timetar : vitiosus autem divee, ut cania, auro illaaa incioctas vitta vulgi ludibrio traduoitur. Neo te peregrinari p<Bniteat : nullus aapiena uaquam peregrinatur ; ubique urbem invenit cujua civia sit. Nolim etiam nimis recordari te priorum, aut anxie revolvere animo divitiae quas habueria, quas perdideria. Haeo adeo coatemnenda sunt, ut meminiase ne dignemur quidem. iEatuB fervet io muado reciprocue mortalium ounotorum : fluunt, efflaant, oriuntur, occidunt. Orbis baBC universitaa dicitur et est orbis ritu cito subsilit, momento voivitnr, inquietiseima vertigine rotatur. Rerum omnium incerliBsimae dicuntur, animue adoleacentie, oifif

1305

8PBCIMBN SAPIBNTLB INDOROM VBT.

1306

ciosflB fabulationea improborum, amor roulierum, A. queia? Prudentia ta fuerat non niei explorato falaa laus, divitie aine virtute. His neque affluen- incedere. Scis enim, asepius experta, insidiaa libus prudena gaudet, nec subtractis aut maligoe inhiantium noatrosanguiDi. Cui caprea,Quam pruprovenientibua queritur. Talia dieserente testu- deotiam, inquit, memoraa? inutilia ea est et effedine, delectatua majorem in modum corvus excla- ctu caaaa, quotiea fati lege in exitium iaevitabile mavit: Ohe, ut nibil dulcius in vita est jucunda trabiinur. Hac vice eermoDum teatudo aupervenit, eonfabulatione et mutua commonitione amicorum! mure atrenue laborante acalia dentibaa in fune lanam boooa non alii quam boni juvant aut in am- queorum incidendo. Dama, eam conepicata,Malum biguo dirigunt,sicut eJepbantem lapsutu nulluaniai factum, ait, quod buc veniati, charisaima teatudo; elepbaa valet erigere. nam quantum coojicio ex recenti tensione bujus XII. Haec el his aimilia loqoente corvo, apparuit laquet, venator ejua artifex non abest procul. Ia procul, cursu ad fontem citissimo feetinana caprea, cum atatim advenerit, corvua volatu, mua liberacujue etrepitu et novitate inopinati adventus tre- tor meua et ego mox expcdita, curau facile effupidi cuncti varie abeunt. Teatudo se aquis ira- giurn captabimua; tu aola tarditatis innatae vitio prscda illi certa rcmanebia. Quid agerem, reapoamerait, mue cavum ibi repertum aubiit, corvus evolavit ia aummum arboria, unde diligentiua rem . tui conapectu non poteram, et quovia emptum bene periculo puto fructum aniroi speculana, explorabat num qua3 fera damam a qui percipitur congresau amicorum. Haec ea lotergo inaequena, in iatum curaum urgeret. Cum nihil tale attente circumapioieos nutaeset,delap- quente atrepitua incedentia persilvam hominia auditur primum, acatitim venatore apparente, corsus testiiudinem el murem vocavit, et, Gonfidite, vus avolavit, mua cavo illic fortuito ee condidit. inquit, pax rebua eat; a dama quod timeatur dama ruptis vinculia exviliens aufugit, teatudodenihil eaae acitis, porro eam nec fera neo vie uila prehenaa capitur, etab aliia intento venatore, fune alia, quam formidare debeamua, io.9equitur. Gapreae quoque jaro appuleae nuntiavit nihil circum- deligatur ad tmcum arboris. stare penculi, cuncta ae late ex alto luatraaae. XIII. Paulo poat averea in epea predarum aliaIlic ameraa teatudo et fooli innatans, canctantem rum venaioris ideo varie per ailvam errantia,cura, erecundia quadam capream aitim exatingucre, aileniium per iaduciaa illic quaadam fuit. Quo uai benigne invitavit ad bibendum, Reflce te aecura, tompore raua, saprea et corvua non longe a loco inquiena, ad amicos venisti, nec quidam cirubi teatudo stabat vincta conveniunt. Goraploratio cumstat infeatum. Tum, niai grave eat, consolahic omnium cx caau accrbo miaerabilis fuit. Ac beria nos carrando quoraum veniaa unde. Dama, * corvue prior, Ex quam jucunda, inquit, pace in potu recreata, In venatorea, ait , bodia incidi quantuminfortuDiumaubitaconversioDedeveDimua plures, etnon uno inaidianlea loco, quoa u( fuge- Quam vere quidam dixit, vitaa conditionem deplo rem longa cootentione opua fuit. Nam incidit rane, mortales felicem unum, si forte contingat, non eemel ut locum ubi refugium quffirebam, euccesaura,centum offenaionibus etinfestiecaaibua praoccupatum nacta, inde renovato impetu re- luere. I nunc et fide felicitati. Non auffecit bosti flectere cursum alio cogerer, quoad buc propitia meaa fortunae patria me privasse, orbasae parenme quaedain fbrtuna perduxit. Gui leatudo : Ser- tibus et conaanguineis, nisietiam me nuncdulciavavit te aors lua cum huc impuJit: avius eat sima testudini amios, et legea amiciti* tum callocu9, oulium bio dudum venatorem vidimus: lentis apprime, tum tenentis, consuetudine mulquare lollicitudine omiaaa, larta Dobiacura vive. ctaret. epea inanea 1 vota irrita I Jam pereat Gopiam babesgraminie viridis, et aquaein propin- hoc corpua, et sob omne periculum mittatur vita quo frigidaa ac limpida?, tum, si oon aepemaria, bffic tot obnoxia miaeriia, ul maxime floreat, casodalea jucuodos et fldos. Quis talia recuaet,dama duca ex brevi vigore cito raarceacens, aatria eimilia iaquit, et libenter aBaentiena coneedit, vitam ibi irrequicta vertigine ab ortu ad occasum, hinc degere deincepa certa. Gonvivium inde hoapitale rureua in partem conlrariam gyrantia. Refricat boc noxum vulnas cicatricea jam tempore obducelebratur aub denaa ilico, aingulia caaue euoa re ferentibua; fiebantque inde quotidiani congreaaus ctas veterum dolorum, et quasi redivivas secum conauetudine humaniaaima, aliia alioa officiose adducena cladea omnes preeteritae, cooapirante siviaentibua. Hinc die quadam cum condixiesent te- raulacerbitateuniveraarumcrudelisaimeraecrticiat studo, mu8 et corvus ad cubile propinquum ami- Talia conquerenlem corvum interpellans caprea, cae dorcadie, repererunt heul illam laqueo mala, Tu quidem, inquit, trogice rhetoricarie, quaai somanu poaito implexam. Primua rem corvua depre- pbiata de acbola, interira dum communia amica hendit antevolaDB, et curriculo lentiua eunlibua teatudo in dira scrvitute, imminentia cxitii exsocile occurreDS,captam damam nuntiavit ; abesse epectatione miaera a?8tuat: quin poliua, intempetamen venalorem, tantum miseram haerere funiculo stivi declamator, ei liberandaj dum tempus est, conatrictam. Gonaternati ambo acerbiaaimo caau, cousilii quidpiam celer expcdia ? Hoc, inquam, gradum quam posaunt maxime celerant. Mua prior age iatie oiuiaais, utviam, si qua eat, amicicapitia perveniens, Quia tc, infelix, inquit, hia induit l a - neci eripiendi ineamua : aed raptim ac citra mod i t t e 8 t u d o : n

1307

APPBNDIX.

1306

ram; nam offlcii ooeaeio brevie eet. Militia in aoiei A gligat paratam prodam? Cum prope acceaserit, prooinotu foriitudo probatur, quitaa negotiatorie tu, dama, aurgea, et non tota velocitate otens tua, in acoepta juata reddendo perspioitur, fldea ami- aenaim eliciea ad eequendam ape injeela tui qoasi citie unum terapus babet eui prodendae, calami- vulnerataB potiundi. Bic eom abducas quam lonlatem amicorum. Cunclante ad haec corvo, cui ni. giaaime, ego interim dentlbua vincola leatudinis bil succurreret ad acopum utile, occupana mue- conaoindam. Probatur res ctinctia. Incipiont pro Mihi videtur; inquit, optimum faotu, ei ee prori- ae quieque, quod bene verteret, et negoliom ut piat binc dama, et in campo ex hoo loco oonapicuo deatinaverant auccessit, liberatioque teatadinia bumi jacens se mortuam simulet, fidem viso cor- communi eat gratulatione celebrata. Hactenus idea vus aatruat auperinvolana et insidena, ut cadave- informata eat amicorum et amicitiae, doiea Uribua solet: boo venator intuena, omisso arca et lorum, hojua offloia velut ia apecalo propopharetra, velox eo contendet; quomodo enim ne- nene.

DISSERTATIO PARABOLICA IV. Varia demonstrat. Primum : odii profundi et inveterati tnro malignam; deinde consiliorum delectum in perieulis Reip.; postea nccessitatem arcani ad eorum successum ; prseterea fidem veram ac charitatem civi$ sepro patria devoventis: denique quanta pernicie credatur transfugis. Sic loouio gymnoaophiet rex Abessalomus baec Videtia omneni undique oivitatia bujua noatrc verba reddidit: Abunde docuieti rae quae jura frondentia circuitum qaot noairorum cadarera quoeve munia eint amicitia) sincerae^nunc ex te,niai conaiemant, quanta via craoria maculet, qoanta gravaris, audire ouperem qus optima eit ratio plumarum late congeries tegat: vealigia probrosa insidias inimicorum precavendi amicitiam aimu- noatri dedecoria , et tropea jactantiaa bostiam lantium. Ad hoo regia mandatum novo prinoipio noetrorum, qui quo vilioree aunt, et plua rulgo gymaoaophieta exoraua dieaerere ccepit in buno exoai, eo noatra eat iotolerabilior ignominia. Agite, conaulite in medkim qoid emendaodo i n modum: I. Qui facile inimioo credit reconoiliatum ae commodo, prscavendia \n poaternm damnia ainriferenti, patietur quod noctuia accidit, proditione liboa, opportunum factu judicetia, promite. Brant ficti tranafugffi ultima interneoiooe deletia. Rea capita conailii quinque prae caeteria illoatrea genarratur in buno modum : Arbor erat in monte atarum fama rerum, et parta aetate ac longo usa avio annoea denaorum ramalium , vetus cubile prudenti opinione clari. Horum qui primua forle rapacium avium, ubi flxia dudum eedibua corvua conaederat, regia orationem aio exceptt: Docait aenior mille admodum eu! generie oapitibus im- heec nos incursio quam parum tutfa ntamor sediperitabat. Degebat in eaverna rupia proximee gena Q bua; nulla unquam eat aecurttaa in tam infenaa vicinia eperanda. Plorentibua rebua noatria, Ineonumeroaa noctuarum, uni et ipea regi eerviena infeQaiaeimo generi corvino. Quare ul inter vi- lumi exercitu, integria opibua, vix parea faimas ineultui nondum apernentium doa, necdum experCIDOB aoribua commiaaoe odiia, invicem nocendi conailia tumebant. Quadam noote univeraua exer- lorum debilitatem noatram. Si nocte insequeDta, citua noctuarum, inopinato oaetria erumpena, aucceaau ferooea, aucti animia, majori namero aopitoa et nihil tale metuentea corvoa invaait. ingruerint, quid futurum eit, horret anifnus i n Primi ouetodee caaai: perrumpunt deinde in arboria formare cogitando. Utamur cenaeo benefloio diei intima, moltum aanguinie fueum; tandem inter- qufie eola cladem extremam nostri generia intercifectia plurimia, vulneratie non paucia, nonnullia pit; reliquiae tenues taatum non deleta gentia captis, apoliie divitee et ovantea victoria noctuaa in locum munitiorem, remotum ab boete, ac, si aole jam oriente auaa aedee repetant. Arcbioorax fieri potest, ignotum ipsis, traneferamoa : fracta (nomen hoc erat principie corvorum), simul ex virtute, una spea ealutia in fuga matura esi Dixi trepidatione ae recepit praalii nooturni, Benatum quid aentiatn. cogit procerum gentie ; qnoe inter mediua haec II. Hoc ita locuto aurgit xlli proximus, et vnlto ait: Quania cladee uno impetu improviso noctua- sedatior, Extrema), inquit, desperalionia intem* rum noatrie rebua illata eit, docendi mea ora- ^ pestivum audMmua coneilium; nondum, qua* tione eatia. In oculia recentiaaima perniciea gratia divum est, eo sunt loci res noatne redactc eat. Multa in vita sum adveraa expertua, nunquam Furtone UDO impreseionis nocturne et improvtso tam prope interitum veniaaa me memini. Voa ipsoa aesultu debellatum sit?vili vendimue et patriamet adhuc video borrore periculi palientea. Obtruncati famam pro quibua fortes omnea cruorem et qoevie vigilea, pervaaa caetra, robur in hia deletum le- extrema paciscuntur. State animis, civea : non gionum, arx intima et regni avitum aoliura op- acie aumus victi, sed velitatione parom nobis portuno vix tandem allucentie dici auxilio retenta. prospera tentati. Multas offensiooee, etiam gra-

1309

8PECIMBN 8APIBNTLB INDORUM VBT.

1310

vioree, belli succedens fortuna melior correzit. Instruamus exercitum, prodearaue acie quadrata, provocemiis noctuas in preelium. Ibi vera virtute cernetur cni parti victorlam superi annuant, utra preestet via bellica. Bi vincimus, restituemua rempublicam, maculam eluemus dedecoria inusti; si quid secus asciderit,tamen laudi erii apud bonos fortitudo infelix; et quod multls fama inclytis oontigit, bonore integro marli adverso euccumbemue. Mea ergo hc ast sententia ; haerendum in loco, obtinenda veetigia majorum, ignominiam exsilii baud oonsoiacendam ultro, sarama vi quantocios oonandom cladem hueti reponere. Tertii post hoe contraria Dtriqae fait oratio in hmc verba: Bgo neo fagam turpem, nec prsoepe prselium euaeerim ; priue bornm certum babet probrum, ingene incommodum, fructum incertum ; alteram teraeritati affine eit. Media placet via tentand pacie. Mlttendos continuo ad bostem cum caduceatore, tractandi peritos jndico, Perant bi secum munera, quibos et regem et gentis proceres deliniant.Exarmantur ira? plerumque submiseisverbis, aoro vero expugnari ferociam quantamvie exempla i n promptu sunt. Quin ei pactio annua tributi ad conventionem reqoiratnr, cedendum putarem temp o r i ; multaa etiam bellicosas geotee scimue dubiia eois rebospreoariamtranquillitatemTectigalie peneitatione redemisee; dandum redenodispatiumest fortun meliori, eummee interim reram qaoqoo modoconsulatur.QuartUBinhanc modum disseruit: Ego Tero a legatione de qua proxime dictum est, decernenda non abborreo, censeo tamen adhibendum modum et preciboe et donie, ut i l l s non nimium bomilea, haeo modica aint:in quo utroque dcxteritas legati requiritur. Gravie ejus eit oratio et fortie, metum dieeimulans, coafidentiara ostentans: abjecte eupplices alta euperoilia conoulcant,a magna ultro deferentibue roajora flagitantur. Pecunia ingenti non tam pax redimitur qoara ad oppreesionia audaoiam bo.itee instruuntur; exigua aio victoreadelinit, ut victoa non exhaurlat. Pluafacitiaterdum dimidium quam totum: utvirga? adeoleniBtantis modioa inflexio umbram auget,in> modica consumit.Summa hfflc et mem eeatentie : nec recueandam tributi conditioaem,nec belli apparatum oraittendum, librandia prudentia inter utrajxiqueneoeaeitatem momeatia publics fortuna?. III. Quintua aic exoraua eat: Non poaaumua bellum gerere cum noctuia, opibua ba3 siquidem et potentia longe nobis praestant; qui vero, haud recte aubducta propriarum ratione virium, temere fortiores laoeseit, seipsum jagulat, ne laedens qaidem adveraarios. Magna para eat prudentiffl non contamnere boatem ; nec nallara forte partem habet in caaaa cladia nocte proeterita acceptee, quod noctuas parum poese credebamus. Timeo equidera et aamper timui qualamcunque adveraarium, prsaertim si prope sit; nec ignavus bio metua; aed generosa? seeurRatie promus condua

eat. Cavet, vigilat, prooinctns atat ad vtm qui metuit; fndormicns supin fiduci, opprimitur impune. Caeterum princepa aapiena ad bellum tuoc tantum appellit aniraum, quando alia non euppetit ratio reipublicae tuendae. Luxu cibi aut veste9 conaumuntur, ludo aleae ppofligantur nurami,Martia damnosissimus mercatua est; impendio animarum ibi omnia emuntur. Tacebat senator post hc dicta, quasi peroraeeet, quando illum intuene rex. Si bellam, inquit, geri vetas,quid fieri suadea? Et ille,8uadeo tibi, optime rex ait, coneilia exquirere sapientisaimorum. Omnia publicea rei, maxime vero militaria, apea et ratio consiliorum aanftate continetur; mentie quam manue effioacior opera in bellia est, pluaque ad viotorlaa \ aucceeaum cooaulta prudentium quam numerus militum, vigor corporum, robora legionum conFer u n t . Conailium ergo, rem eumme neceaaariam boc articulo negotii perplexi, cum poatulea,negari ame nefas sit. Quod autem eo nomioe auggerendum in mentern occurrit, non est totum ejusraodi, ut p r o f e r r i coram multis debeat. Quare utar parlitione,atque hocquidem palam aio: quemadmodun) ultro aaaentior ei qui primusdixit non ease nobis conducibile bellare, ita probare nequeo i d quod qui terlioetquartolocodixere suadent,subeund a i u conditionem tributi annui, saltem moderati, pcndendi nootuia. Genosteet aervitutie tributarta pactio, ad quara ideo gena libera, et ejua princepa, eo dignua faatigio, nunquam niai neceaaitate ; adactua oltima deecendat.Beneflcio deura nondum eo loco rea noeira3 aunt, ut excuaare apud fams judioium poesimue abjectionem inflectend cervicie eub Jugum adeo probroeum. Atque in bis duobue, domine, etare te fixum et irrevocabilem euperem; nam qui fluctuat nihil expedit, contrariarum 8ententiarum,inter quaaincertus conilicta* tur,damna iocurrit neo peroipit coramoda.Otera, quffi post hffio habeo proponenda, seceesum et secretum exigunt. Eflatum est sapientum veterum reges effici votorum c o m p o t e s a d m i n i e t r a t i o D O o p t i ma : administratiooem optimam ex multiplici exsistere coasilio ; con9ilium,ut unguentum,eatenua probum eese, quoad tectum teneatur in arcanorsi exspiraverit evanescit. Arcana consilia sex rimis emanare in notitiam possunt: autejusenuntiationequi sententiara rogavit,aut eorum coafesaione qui responderunt, aut minlstrorum exaecut i o n i prffifectorum loquacitate, aut legatoram qui-

bus mena principia neceaaario creditur, garrula prurigine, aut eagacium conjecturie qui e v e s t i giia palam actorum clam consulta odorantur, aut denique temerarii? judiciia otiosorum incomperta d i v i n a r e conanliuro, dum caau (quod fit interdum) in verum incarrunt. Porro princepe qni auffi mentis arcanum inviolabili secreti religioae munitum obtinel; duplicem ex eo utilitatem colligit: nam et non patitur o b s l a c u l a opponenda pcr conscios, victorque inde propositi, succeseu deati-

4311

APPBNDIX

1312

natoram in sinu gaudet ; etei quie casue intervertcrit effectum, praater quam ne tum quidem debebit ludibrium vulgo, irridere tentata non patrantes solito, lucrifaciet etiam edia eorum in quos macbinas intenderat, qui si noeeent quid in ipsos parasset, iras ueque in furorem irritarent. Non debet autem pigero principem dare uurem s u g gerere quidpiam arcano volentibu9; nam qualecunque id demum sit, cognoscere quid nocet, quod rejiciat pro arbitrio ei bonum non eet ? Acuilur praeterea mens ejus ista dijudicatione variorum seneuum, et auctoritas atque existimatio firraantur isto commercio secretorumapud vulgus, quidquid non intelligit admirana,et quod admiratur facile venerans ; quin idem ipaum ierribilem hostibu9 facit.Quatuor e n i m eunt quas reg69 eubditia augustoa, formidaios exteris reddunt : impenetrabilie arcanorum fldes, multacum eapientiseimis colloquta, ministrorum solertium ad negotia delectus, et post navatam operam remuneratio, denique inexorabilie aeveritaa in perfidia proditorum punienda. Hactenus dicere palam potui. Qum supersunt momenti ad rem quae urgei aliquanto majoris, congressum exigunt privatum, cui duae linguae, aures quatnor, nec plus interaint; ubicunque bic numerue exceditur, explorator eubauecultane locum invenit. IV. rex auditis dimiait ccetum, eteenatorem qui ullimus dixerat assumplum in intimum secum cubiculum abduxit. Ibi duo ex eo percontatus eet: prius, quam causam habuissent noctu belli oontra corvoa indenuntiati tam aeva irruptione incboandi, alterum qu ratioipsi videretor optima earutn aut ulciscendarum aut compeacendarum, Ad prius senator respondit in huno modum : A n tiquae, domine, memorifle res est quam priorem quaeris, mibi nota beneficio aelatis, qua 9ura, ut ecia, quam tu provectior. Qui tuno regnat apud noctuas, veterator vaferrimus, olim in coraitiie avium, te nondum nato celebralis candidatus regni, tam callido ambitu, coitionibue, qua .valet arte, nocturnie, tribue totas emeruerat, ui juetia suffragiie declarandua imperator volucrum certo credcretur. Disjecit perniciobam molitionem patruus tuu9, qui obiit te puero, quem tunc habebamue in noatro genere prudentia praeatantem. Postulata eoirn concione sic diaeeruit : Video, nec enim ob9curum eet, quo plerique propendoatis. Sed quoniam tanti, quantum profecto intelligitis, momonti negotium agitur, mearum eeee parlium pntavi hoc, quod ante rem actam breva intcrjacet, apatio admoncre vos ut etiam atque etiam cogitclia quam duram aoerbamque eervitutem vobie et univerao ubique locorum volucrum generi paretia injungere. Mitto praenuntiare bella civilia, quae imminent.An enim existimatis aquilam,vulturem, milvum,gruem, uliaa generoaaa avea et pugnacee, spretaa se veetris judiciis aequo animo laturae, aut unquam bona fide aerviluras triati huic ac aordido

quem eorum cervicibua impooere rnedilaxniai, domino PMitto, inqoam, baec, vestrae per animadvertenda providentiaBpermittena: iliud qua?ro, cujus voe seneus indicio tam bene affici erga DOctuam potueritis, ut ei coeli ac lerraram domiaium oplareiis? An ejas forma vobia ac facies digna imperio visa placuit? Id euepicarer ai pavoni, si cycno, ei columbae Taveratis? Cantu aut sermone vea delinitos arbitrarer, si loacinie, paittaco etudere vos cernerem? Monstrum boc aepectu horribile, ululatu abooiinandum, fetore teterrimum, cujua, dicite amabo voa, comtnendatione dotis ostentandum in solio diademale coronandum putavietie? An corporis uirpitudinem laudee in eo anirai compeaaant? Qu&nam vero* Num scientia? stipite ac saxo stupidior noctua eet, An benignitae? dracones aoviperae, tum si quid dirius, malignitate vincit. Utrum denique affabiJitae? omnibua exoea orooes odit, tota ex fraude, livore, immanitate ficta conflataque. Cui naquam reipublicxe bene fuit, cujua principem nemo adire eubditorura, nemo intueri eoetiDet? Quid si praeterea contemnatur, ei ludibrio vel mioimia sit ? quomodo is ferre pro dignitate majeatatem regni, res administrare, publicis prospicere commodis poterit? Elephanlem tam forte, ingooe, nobile, cordatum inter quadrupedee animal excidisse auctoritate, atque a regni ape eubmotum ferunt, beatiia offenaia quadam ejus auperstilioaa verecundia lun noctu fuigentis, ob quam fama vulgatam etiam lepuaculo debuissoludibriuro dicitur, Eabulam non longam, quia videlur ad rem flacere, breviter referam. V. Excluai aliquando elephantee solitis pascois, quod forte per asetatem lacne unde aquabantur exaruerat, ei sedee alibi qusrere coacti, devenerantin vallem eane pinguem et berbosam, fonle io declivitate collis emergcnte, eodemqoe ubere, irriguam. Non ultra perhendum visum, probeta omnibue babitatione uti deincepa decreverunt. Sed ineederaat id eolum antea denaua populus cuniculorum, qui dolentes saorum plarimos, dom oavernie paaaim Buia ad pastum aut potum prodeunt, a novie bospitibue mole corporum gravissimis elidi conculcatoe, i n coneiliam coeunt, in quo plerorumque ad fogam et migrationcm seoteniie propendebant, qoando aeeargena ,dite me, inquit, obeervavi vaetae basce bellnas, qua? nobie negotium iaceseunt, impotenter vereri oocturnam lunamjvidi euim ejue aspecta consler* nari,et aqua,velut ei propitiandae^e lustrare. Hinc raihi lux oboritur aliqua,et epea^eorum binc abigendorum. Tentabo, gi vobis videtur, nocte aeqacoti quod cogito, cras quid eucceaaerit acietis, et pro ro nata decernetie quod apparebit utiliue : mors brevie non leve pretium oetendiiur. Omaee aseeaeere. Lepu8 auctor concilii nocte concobia e regione iunae alle jam sublataa, innubi tum forte CCEIO, in ecopolam evadit imminentem memoralo

1313

SPBCIMBN SAPIBNTLE INDORUM VKT.

1314

sopra fonti. Inde duotorem elepbantum magna j compellana voce, Adaum, iaquit, ad te OUBBUS a domina Luna, cujae in diiione fone quem cernis est, Diana dictua ab altero LunaB nomine. illa consuovit arcano lavari, cui rei vestra frequeatia impedimento eet, praterquam nitor ipae ao perspicuitae ipsi sacri liquoria vestris veatigiis turbatur. Edictl ergo, Abeatie alio. suum illi vaCQum liberumque relinqualislocum; si renueritis aut etiam cunctamini, pestem vobis ac certam perniciem per me denuntiat. Ipsa quin etiam descendit jam in footem ; ibi eam, ai dictia meis minae credis, accede sie, licebit cernere. Turbatue inopiaate et minaci mandato elepbantum dux, admovat 86 ad oram viciai fontis, vidensque LunaB alte fulgentis imagioem ex aqu superficie repercussam, deam iliic, quod cunioulus dixerat, praeaentem credidit, ac vano oonslernatus metu, BUIB edixit vasa colligerent, diluculoque migravit cum armento univarso, laetos ac gratulaatee tam facili amoUtioae mali maximi lepiiBCulos in regno patrio relinqaena. Hio jem oomparate mihi elephantera cum noctua,illiua panicam a luna formidinem cum hujus horrore diurnae lucie. Annon manifestum est infirmam, deformem, fetentem, luridam bestiara, multo magis vel minimis luce gaudentibus et mane canoria aviculis coniemptui futurara, ubi eam abborrere a solis radiis, stupere ad meridianam lucem, tenebraa et retrusa per totos dies gurgustia captare deprebeaderiot ? Videre jam videor, ut illam exaibilabunt, ut visam subito explodent, ut omnibue impune lucifugam tenebricosam contumeliis afficient. E i bunc regem iraponere incolis cceli cogitatis avibus, quem vix eordidiesimareptilium servutn habere dignarentur? Eat, condat se caecis antris, vespertilionibus illic, nycticoracibus ac talpie, si vel id potest, dominetur : lucis filiarum, aoiicaruoi solis, imperium avium ne affectet, ne ambiat;de quo noctuam cogitaaee, vel per aomnium iosania sit, eperaese autera furor, et vestraB prudenti conturuelioaissima deeperatio.Perorabo ubi unum modosubjunxero capitaliein boc negotio momenti. Regum primarium officium jurisdictio, dijudioatio litium, arbitrium causarum est, ut conatat inter omnes. In eo munere recte fungeudo puppicn ac proram aequitas facit, aine qua nota et pigaoribus experimeotorum certa, nulli patientium iajuriam querelae ad tribunal deferendae Qducia fuerit. Putatie, si quando accipiter columbam vexaverit, ei res hirundo rapuerit pase6ria,ai quotidianarum iatiuhmodi offensiuncularum, quibus vita nunquam vacat, iociderit aliquid, quemquam indocturum animum ire ad noctuam jurie rapetendi sui gratia? T u m putate id futurum,8i damnum multo gravius accepto ab ea non timuerit. Flagrat illa in omnes odio Bemper ardenti, eminet ex vultu, ex oculo furor, acerbitas, immanitas. Quanta injuria vex a r i agouai oporterot, ui ad lupum expoatulatura
(

ire non recusaret, a quo 86 devorandum simul apparuerit intelligit? Fingite ita stulias volucrum aliquas ut forum nootuaa noe refugiant,magno luent amentiam, et remedium experl malo pejua, fumo 86 in flammam incidiase sero sentient, idem passffi quod eoiuruui et leporem ferunt, inter quos orta centroversia conseneu amborum ad felis arbitrium, annosi aolitarii apecie ac cultu asceticen simulantia, dirimenda delata est. Improbissimus jadex praedaiaetus objecla, cum litigantea ex ialervalfo ad quid veniasent indicarant, Accedit igitur, inquit, ut vos audiam; nam aetatie vilio semisurdue eum, Ambos deinde incaute obtemperantes, unguibua aggressus, ac dentibue egregiua arbiter diacerpsit, ac voravil. Vl.lta coocionanlemcorvum DOD passa peroraro plebs avium acclamavit denso uodique fremitu. Apage hubonem regeoa! abeatin rem malara monetruin lucifugum, invisum, exsecrabile ! Ergo deeignatus paulo ante rex avium plenue cladis ac dedecoris vix salvus e comilio aufugit, proximis etiam quibusque irascentibua ultra sibtlos, roatroque miserum tundentibus ac plumas vellentibus. Nocte inde sccuta convenit nocluarum rcgulua, iauta se spe dejectum fremens, ignominiae S U S B prsconera nostrum; et, Quid tibi, inqnit, ego privatim aut publicae veatro corvorum generi uaquam incommodavi, ut contra me, alienissimo meo teni* pore, tam soeva rabie venires? Gaeterum 6ic habe, reciaum ferro ramum vivae arboris ilerura renaaci, coire medicancentia, et mora vulnus inflictum animaaiie corpori, atque in cicatricem coaleecere : Hngus moraum ease proreus incurabilem, ac cum aqua exstiaguat igaem, vis bauati veneni antidoto retundatur, amor satietate fruitionis elangneacat, memoriam tatnen injuria? sine merito acceptae vivere aeternam ac vigere. Quare iata contumelia aciae te aernen jecisse, unde arbor exsurgat nunquam eradicauda aempiterni corvos inter ao no ctuas diflcidii. Sic locutua, rabie plenus abacessit. Inde cum in epecum iatam cum auia receaaiaset, loogo tempore vindictae pariter cupiditatem opeaque ac eobolem auxerunt; tum obi 86 cooQrmatoe aatia senaere^quam eupiaaipsia nostra etnimis incauta securitae pretioeam oflerebat nocendi nobie occasiouem arripoere, nocturne ieto tera^ pestive ad votum ipeorum tumultu admovendo. Vides ex bis, domine, causaa odii tales, qua uila poaae pacificatione mitigari, nedum oblitterari, sperandum haudquaquam eit. Pravum, inflexibile, memor injuriarum et pras cunctis odiorum tenax genus fruslra conciliare curaveris; exflcindendum eet; una nobis salue, unica pacie spes in debellando eet eita; non, inquam, vivemus nisi vincamue. Quomodo autem posaimus vinoere jam quasris. Haao enim tua aecunda interrogatio est, ad quam sic respondeo : a vi aperta, ut res aostrs nunc babent, exspectaadum nihil : vincemur sioe dubio si confligarnus; et quod vere

1315

APPENDIX.
L

1316

Vlll. futtc Areblbdbo, advocatls Baas ^entia seniofibua, quaerebat quid hoc corvoftgefdnt.PHmlis, dmnldhn prudedtiseimua, Occidatur, inquit, statlm : auspdcta? aunt aftea hdatidtn.praeaagitmibl animus gratidem ab hoc non vei*o aoppliue pernlcietn. Scio Id pHmis et plufim apdd euos fldei numeratdm ; aot valde fallor.aut ipaidias istas soot machlnatitia infeatt quidpiam id geoua dostrum.io admtna quid perdimus eo trdcidaddd, aut quam ad retn egemua hujda opera adminecia ? at gravi VII. Hiac obiter vidaarerdnl difflcUIinflafUtn ex- auapicidhe periculoqde Idtestin* fraudia ab exptopediri aatutia facultateai.Ad quod aittdmttunoItt- ratore veraipellt elam inatraeadoi lllo tollendo deatat, macbinam exoogitavi, eucceaeum, niel plarl fudgimuf. Saepe qni hdatl pepefcit idflrmo depremum fallor, qualera optamue babitoram. Oaetra hertt)o,ab aodamtaorainddlta ravaleacertie,trinmcenaeo hao veapera ex hao arbore in aliaoi illam phatua, eero gemuit; tracidatoa etiam, igoomioia non longe a dextrie aitam tranaferas. Me etib dla- moHem cutnulavlt, famas pariter ac vitaa jaclafam ceesum, coram omnibue, quaai proditorem ct patiedaqdippe judicatua eulpa eua etultitiaqde pecladia acceptaa caueam oonviciia prosclndas,plagis riiaae. Mitlorea alii trea qdatdorve dententiaa dfmulctea, cuentatum, plumie alaruta plerlaqne vtil- xerddt, et fdse diarue^e pfd sa qdiaque : qaiboa aia, cauda toia ab8oiaaa pro aemimortuo ad solum tandem emollitda rex, vivere illom tater eaoajoasub arbore allidaa. Ibi me relictum invenieht no- ait liberum. Recipleutibae ergo iti epeloncam ctu iterato venturee citra ullam ddbidtri bao ipsa auani noctuia odrvas, aliqbot ibi diea quamrooxlnibimua docte. Me intefrogabatit, ao- ' traoeigit; per quoa multfe asrumnia devoratia, peditum eecum avehent : ineuescam inter ipaas, ricuHsqde segre vitatis a prim! deoatoris, occidanarcana emungam, brevl me exepeota oum certa dutn corvdm cedsentia, qdotidie Iteratia apod Arindicatione modi vidcendi. Tantom memento pa* cbibubonem inetaotHs; tabdem,explorata dfllgeopilia oculi ao corde ipao diligentins tatari a cujueter foirna cavero nootaafnm, dortaajam donaiKi vts consoientia, imo et aaspidtone, aroanuni noviam expeditieJioiaffl ad dabellaodam pafldeatfs, etrutn : caetera fortun ao mibl pertditte. Peolt rel ad stios, feceptis fertne viribue plagieqde illo epaut monebatur, Deprehendunt irruenlee noctu vi tio Cdratis, reveHitnr. Adit piivaUtn tegem; edomajore quam pridie nootu vaodam corvie arbdcet conatipataa babitare notstdaa* ld antro oria anrero, iatum unum aaminecdm ao lacehum humiaf gusti, ndllum uepiatti a iergo ant a lalere exitam flictum. Perounotanlur, quo alii oonceeeerint. habente. Qdld opus a(t facto distinctius' explicat* Tunc ille, Putatis, inquit,quem tamfflalemulcta- Probat omnia reX, et pdatHdie mane, ignaris eais verint, aroanorum consoium suorum facere curaese. omnibus, juxta convenla,cum flcto tfanefdga, edi9 1 f 9

admonuit, qui auadebat fugam, parea naquaquam aomus sustinendae sequenti nocle redditurorum ad arcetn nostram oppugnaodam irruptioni boBtium. Non tamen deaperandam eat qoin prelio imparea, atratagamata poaaimoa aiiperioree ovadere Artea et machin multa efflcium que robur laoertorura coutedtioque enize ccnantium fruatra tentaverit* Rem vidi nuper ad hoo ipaum aairueadum noa ineptam, quam etei ludicram, vel ad aliqtiod avocamenlum acria qua te urit curas, memorate non pigebit. Solitariue in ufbis mercatu hffldo empto redibat illum portada io cellam suburb&nam. Fu~ , qui luce palam aub odulie magiatratuum latrooinium attentara non audebant, hand hdi extorquendi aecet eimplici ralionem iaierunt. Tres quatuorve epargunt se in compita, qua iter erat necessarium redeunti domura solitario; et primus. En, ioquit, bic asceta canem, immundum animal, tangit. Aasentiebantur ad id ipaum simulandum rogati circumstantea. Conlemnens vanum rumorem pergit asceta. Iterura, teriio idem a diveraia ex compoaito ingemioatur. Subvereri ccapit ne vera dicerent. Ad extremum cum extra portam circulua juvenura, serio peraeverans canera eaee quam portaret beetiana solitarius, et religionem in hoo ejua frualra veslilu indicatam reqairena etiam bominem increparet, quod non vereretnr civium oculos peraonam illam dedeceate exemplo offendere, persuasus homo miniae malua baeduoa abjicit, in foate publico manua eluit ac veaiea; excuaat fuco aibi facto canem obtruaum pro bdo; itarecedit nebulonibus sublegeatibua baedum.uQde convivium deinde celebrarunt aalaia in eremit fatuitatozn dicioriia coDditiasimum.
t

Abiefint utltiam in tnalam remllnvioeni oollocati, qui bd audierant, corvum deducoQduai judiearudt ad regem Dodtaammaparantes eliritorom ex oo quidplam^oam oodstabat fuiaao huno ex primoribus tiaum cotvioi senatu*. Arebibubo Igitnt coram ae adduotam corvum eupplfoetn ao tiroidum, poetqoaoi in apeciem mieeratoe cdofidere jtiaeieset, roga?it fateri ne gravaretor quam a auia ob oaOMm fuiaaet tam fcede laceratue. Hio ille, impradeos, ait| libertaa mea et incauta aimplicitaa hia OMI miaertia itapliouiti ^odie mane trepidi oootarno veetro inoureu corri geatia oonailiam coegeraat; ibl oum alii alia lhepta et intempeetiva tetnera garrirent, ego quod rea erai vere dixi fbrttorea corvia eaae dootuaa, ne obflrmarant animoa vana raI eiatandi eodatantia,oec eladam aecaadam exaptcta* rent; berbam matdra porrigerent; riotorea roa veneraratilor; monaribus ao pactione trlbati qaantum proaoribere dignaremioi, plaoara aatagereot. H833 me, proutmihi meoa dictabataDimaa.loqoantem ooorti omnea, rexqud io primia, prodtiorem implomque proolamantaa, roatria et ungatboa in bano me deformatum gpeoiem, pro mortao aut statimtaorituroreHoquentes arolafunt*
9 t

1317

8PBCIMBN 81 INDORUM VBT.

1318

cit: Ramum quieque arborie roetro ferat, ad k observaeeequi eaperet, praster iilura senatorem, ilor expediti omnee adeint. Momento paretur. Ac- qdi auctor, ut dixinlue, Arcbibuboni fuerat suspecinotie oranibus, rex proiene, oonailii auotore oomi- cti transiugee perimendi. Ab eodem cum aliquando quseieeet rei qtiomodo intertftto lovldas et irriia* tante, reota ad oetium aatri nooiuarum teadit, illod oppleri amtoria praaoipit, tum exterlat aridie foliie bllea beetiae duraretotdiebuspotuleset, Patientia, aggeetie, ignem aocendi j quem eventilaotee uni- idqulebat, Bt obsequlia qtiatnllbdt Idfensi saltem verei, et ad ramoe viridee intra epeluno oon- ad brevatn ueora delinldntur. Quid r&bia exo?ius geetoe vi epiritus pellentes, fumum intra caver- hydro ipedPdm predone ? tamen bydfrum olim vidi nam deneieeimom fecerunt, quo pleneque eotit no- decrepituttl flenio, qui poitquatnio paldde tota vita ctuarum enecataa. Pauos reliqoa horriHoo per piratieam fbcerat, ranie se tagurgitane, quod jam athieeie dentibus nequiflanimaeuiulatu inlucem evad#nte,partimflattimi8 vetiaH defectie viribua obiter abiUmebantur, partim aemiuituiat con- ret, vedtoriatn operatti ranis Hsdetn per lacum cidentee faoile eoofioiebantiir a oorvie. In hunc oommeentiboa, unde victitawrt, vili ttiercede lomodum omnes ad unam sunt noetuea exetin- oabat, iotoebarqua admirans idcqttitantes illi tanqaam jutneatd eeodrae franae dum eaa per sta* ct83. Vioior corvordm rex, tropo poeito, oum auia ovantibua, in adtiquas eedea, arboreoi videli- gnum qaocutiqtte Jdberedt dbttdxle portarel. Post cotexquapoet oladem reoeeserant, redtit. Ma- b*dexpoflita,diepulatlodlegyfflnd8dph!itaedinmam gna iode, merito euo, et exieiimatio tt gratia oorvi oolllgene. Qul hbati, att, reddncUlatd cito ac levistralagemalia inveatoria fuit: qui aobinde Intertef crediderit, huud par mdnet idfortuaium ejus rogatus,; num qaid in nooiuarum repoblica boniao quo aubt aoopfie, Uteathaetenti8flarrataifl,tiocUia3 laudabilis faiaaet, dioere tolitua erat, nullum ibi mactata* D18SERTATI0 PARABOLIGA V . Tradueit stuititiam eorum qui assecuti quod optant, id elabi stbi e mariibw sinunt: et, qui elapsi gravi$$imn perwlii, denno $e iA offtrunt. Satisfactum slbi tet his aaditls slgniflcavit con- post haec addita simulavit raorbum, et multa pcr dictdqoe in diem posterom novo Cdlloquio, ab re- noctem questus quaei graviler doleret, postridio vcrad teropeative gymooaophlBta petlit, exponere uxori dixit, alias se pari langnorelaborantem,gussibi ne grevarelar, qdomodo cootidgeret voti com- tato, suasu medici corde simii ex eo oonvaluieae; iret igittur si amaret, ac quantum posset oraret potee factoe, sinere sibi fllabi e complexu rem cueimilira quaesitis aliie praetextibue, transfretare pitam, et aam frastra deitide requitere. in insuam, doreo eum trajectura ne gravarotur. I. Ad tale quaesitum n\e exorsus gymoosopbista novum eermoneta eat : Simius, regno pulsue ab Annuit illa, et statim sub ficum rediene simium ingratie subditis,ldgtavdscentem ]am ejus contem- invitavit ad boepitiom eui conjugis, copioeum in nentlbue setatem, ioglorlam exsul obtioebat statio- insuiadomicilium babentis. Simius, triatitiam, ut nem invicina cuidara lacui ficdldea, cujus et fru- dixi, solitudinis dudumferene moleste,non illibcnctd vietitabat. Brat regione intra stagnum ber. ter eet assensua ; moxque aecutue teetudinem ad boaa, eed bfevia, Insdla, nec b u m a n babitatiodis littuB, ibi ejus natantis teete inaedit, Vix medium oapax, ex qua freto perangusto enatans subinde fretum trajecerant, cum fiuctu commotiori tanturn in cootinetitem testudo ventitabat, eub ipaam si- non excuaeua eimiue, timere lapsum et demersiomio insessam ficulaeam transiens. Gontigit sub nem ccepit, testudinemque orabat ut ee cootinenti momentum ejus traneitue ficum maturam epontein redderet. Ad quod illa, eimplicitate aibi aolita, MiBubjectam viamcadere. Eam teetudo gustatam obi- nime faciam, inquit; nam te vir meus exspectat ter, cum suavem probasset, non aobum totam co- tuo vesci corde cupiens : nexope id morbi, quo l a medit, aed et capat ettollene iabfabat pendentibue bofat, cettutn fore feraedium exlstiraat. Simius, his ceterie. Risit basc cernene eimius, et ooam illi at- D auditie, aliud jam malum graviua submereione timena- ac, quod aiddt, naufragiufd \n portu, tanto que alteram de,jicien8 ficum, longo illam eermona saspa detiaebai, laetoa ee reperisee, qaioom todiom ardentitte regredi opUbat. Itaqne testudlni reposolitadiois qualiounque confabulatione eolaretur* suit i 8i boo quidem est ot diois, reflecteodus neDominabatur in ea quam dixi lacua insnla ooojux ceaeario cufaoa eet mm aot meum hfd nori babeo, solitosillud doflii rdtinqeere 6um aliqdo proGciscor teeiadiDi qui noa eemel miratos tardioe jam eoaoimi gratia. Quare, si tlbi videtdr, refer me liio ad ee uxorem ravepli, percontatoe ex ea ubi tantum moraretur, qxtm retali deflon et elmio continoo ad littue unde solvimus, et ibi me exspeota; cdrrioolo enitd ad flcdtn pergaffl, et corde audivit ab iila, cunota eimplioieeime faleate. llle aeu rem iatetpretattie eeqatorem io partem, seti nieeiim 8umpto etatlm adero iterum trajeclorus. Probavit cooeiliatn doli descia testudo, remiaoapettam vicioiam metoesa aetuti veteralofiB, deerafit, si qoa poseet, aimiom perdere, ietioeqae giadaque iobibeoe ao proram yertens, rlpam undc voti aibi eoDficiendi bano inivit retionem. PadJcr venerai rdpetHt expoaitumqnd aiitiium ad# f

1319

APPBNDIX.

1220

monuit ut maturaret sumpio eecum corde ibi- Annuene aainua vaatia auribus ad omniau oon dudem se eistere, ubi eum opperituram ae epon- bitavit etiam proxime accedere leoneni,qai ungae* debat. in cum injitere conatus, arripare qood captabat, II. At simius, gravi se defuQotum periculo gra- morbo gravaote, non potuit. Unde aainua impetu lulana, ficui ae suee cupidisaime reddidit: illicqua illo territua aufugiena, multo cucurrit exteroatioa, atultitiam euam damnana, dira sibi imprecabatur, ubi etiam bauait auribus feri pradam sibi eripl si unquam cujuavis precibus inde 86 avelli, prea- dolentie iracundum rugitum. Sub haec leo ilerom sertim inexplorato quo itnrus esset loco, eineret. ad vulpera, Excidimus, inquit, nostra spe, abiitque Porro teetudo, poatquam longo exBpectasset tem- :n irritum primua bic conatus. Sed mille tibiartes pore, morae increpatura perrexit aub arborem. suadendi aunt, nec deapero quin ai velie queaa simioque familiariter vocato. 0 te, ait, tardum 1 hebetem ietam pecudem iterum fallere. Experire, dudum trajecisse in insululam oportuerat. Tum age, nam niei etrenue adjuvaa, morior. Provinciam simiu8 irridens, 0 bona, inquit, cor meum, post. mandaa difficilem, repoauit vulpee; tamen ut omnia quam illud bic reperi, navigare me ampliue vetat: et volo et debeo tibi obsequi, rem prout potero quare viro tuo conaeo nuntiea * ae maceret exepe- tentabo. Ab bia etatim redit ad aeinum, et otatione mei: non enim modo vacat ipaum visere, g Quid tibi vie, inquit, iato meto, ista fuga ? Qoid et alioqui eegrolanti mediciquam aimii expetibilior times ? conatus ille, quo es exterritus, nihil aliud adventus eat. Suggeram etiam tibi narratiunculam quam fratria erat impetus amplectitemagnoamore qua ejus teedia languentia demulccas : iEgrotana cupientis. Pluribue opusnon fuitad permovendam in ailva leo vnlpe miniatra utobatur. Obeervabam stupidum animal, ut continuoad locum unde modo ego 608, inobservatus ex arbore propinqua, et vix aalvus aufugerat, ultro reverteretur. Ivit, adleonem audivi dicentem vulpi : Memini mihi olim movit seae leoni lam prope,ut ille quamvis infirab optimo medico praescribi, ut si iterum eo morbo mus facile illum ungue correptura denle jugularet. laborarem quo tunc quoque ientabar, illo me cu- Occisum deinde vulpi tradidit, mandans aurea aibi rante, cor etaurem aeini vorarem, melius Btatim, ac cbr ex cadavero precidi, seorsumque afferri, ut antidoto tali, valiturue. Gur cessaa igitur, ncc cito pra?scriplo raedici obtemperaret. Astota vulpecula mibi aHcunde asinum aiatis unde mali quo misere roortuo aaino extra leoois conspectum, quasi ad discrucior remedium eumam ? Profecta aubito ad exsequendum imperata, tracto, decieas aures et jussam perquiailionem vulpes, non longe illic pa- avulsum pectore cor ipsa praevoravit, eoque facto scentem asellum vidit, eumque adiena, Heus, to ad lconem recurrene, Mira ree, ait, hasc bestia nec ipsura, inqait, quaerebam. Habes non procul hinc cor nec auree habet : quod quanquam nunc sero fratrem quemdam tuum, qui te cupit alioqui; ne, ^ deprehendimue, lamen euapicari jam antea licebat: quesso, graveria ad eum te conferre, ducam recta nunquam enim, si cor et aurea habuisset, persuanec longum iter eet. Annuit credula beatia, eeque deretur, eum cujus vim eeaet expertua, cojas in viam dat. Gui obiter comitans vulpes, Ne te inrestum rugitum audisset, fratrem aibi eaae bene- conturbet, ait, quod frater hic tuus aliquando a volum. Ex bac fabella intelliges, teetudo, slulte tuisque cognatia divereae foraiae eet : pellem tioreru me asiao tuturum si me tibi ad macellnm pro touipore induit aliam, nec vestitu omnee eodem invilaoli credorem. Ita, doniine, ait regi gymnouti semper poseunt, nec tegmeo exteriua immutat sopbista sermonem absolvens, qui occaaionem rei unimum. Ha3C illia loquentibus apparuit procul leo, optatae conficiend semeloblatam elabi aibi patiunet vulpes eum geatu et oculo deeigoana, Hic est, tur, frustra dein revocanda illa eatagunt. inquit, ipse ad quem pergimua, qui te desiderat.

DISSERTATIO PARABOLICA VI. udibrio exponit prxfesttnaiionetn otiosam longinqua et incerta prxoccupantium prxuntibtu curis
amplecti.

Quam vanura, stultum et interdum noxium ait, D euum quemdam et vulgari aitioa modo aapientem animum, aponaam adiena eic eam fertor alloculna: prsfeatinare votia, et inani destinatione imminere succeseibuB longe adbuc in futurum pendentibua. Ex nostro conjagio qui primus nasoctur filiua,jam ac coa Bpe impatienti prfficipere, declaravit alinunc qui focari velia ex te aoire cupio. Quibos quando bis exemplie gymnoaophiata regi Abeaaapannia et cojua colorieveste uti eum malia, quieso, lome, doceri de hoc ipao poatulanti, loquene in indica, quamprimum enim parabo; conducam etiam bunc modum; jam ipai nntricium : et cum ludi magistro cni comI. Vir quidam puellee sibi paris ritu legitimo mittenduB eat tranaigam. Huic ialia aerio noganti coojugium ambiens, impetratojamadid parentum haud paulo cordatior mulier : Mihi videris, aponse virginis asaeneu, durn aaora nuptialia parantur, inquit, ooatri oojasdam famuli, egentiasimi bominondum conscriptiamatrimonialibue tabulie, cupinie, aimilia ista inaai proviaione nimta remotaram dua OBtentandi futurs uxori providum exquieite et inoerto eventu pendentium reruai. Is, diorni-

1321

8PKCIMBN SAPIENTIJE 1ND0RUM VT.

1322

mercedibua mellia ao butyri non magna copia pera ot multa gementem moraento deatitueret. collecla, duobas isU vaeis e terra coctili condiII. Post haao vir ille nuptialia peregit eacra, derat; mox eecum ita ratiocinana nocto quadam menseque decimo Lucina favente uxoris partu dicebat : (Mel fego istud ac butyrum quindecim pater factua eat. Die quadam negotio urgente eximinimum vendam denariia; ex hia decem oapraa tura mater ad vicinam, virum rogavit, ut tanemara; hae mibi quinio menee totidem aliae parient; tiaper dum rediret, invigilare ne gravaretur infanti quinque annis gregem caprarum facile quadrin- sopito. Ille cura auecepta negligenter functus,dum gentarum confecero; haa commutare tunc placel alia cogitaoa ante cubiculum inambulat,serpens ad cum bobus centum, quibua exarabo.vim terras cunas adrepebat,peremptura puerura, nisi nympha magnam, etnumerum tritici maximum congeram. conapicaia inscendentem jam lectulum pupali Ex fructibua hisee quinquennio multiplicatis, pe- jacentia sffiviaeimum colubrum irruena occidisaet. cuoi acilicet tantna exaiBtet modua, ut facile in Audito paier quodam intra oubiculum atrepitu, locupletissimis nomerer.Accedet doa uxorie quam cura forea aperuisset, vidit vitricem nympham istis opibua ditissimam nanciacar. Nascetur mibi hydri quem necaverat perfuaatn sanguine, lemerefiliua quem jam nunc decerno nominare Pancalum; que judtcana nocuisse illara puero,atatim accurrena buoc edocabo Hberalissime, ut nobilium nulli g interfocit. Tum converaos ad cunaa, ubi proxime concedat; qui si, ubi adoleveril, utjuventua aolet, ipaaa jacentem mortuum conapexit colubrum, aero contumacem se mihi prebeat, haud feret impune; intellexit mala ae mercede remunerasse beneficium baculo enim boc illum boo modo feriam. Arrep- nympha* cui aalutem filii debebat : et featinaaae ae tura inter beec dicendum lecto vioinum bacolum poenitens, etiam flevit, praavolantem suum, et dum per tenebraa jactavit, caeuque incurrens in dolia Jonginquia inbiat, preesentia non cernentera, serio mellie et butyri juxta posita, confregit utrumque, emendandum decernens animum. Haec locutus ita ul in ejus etiam oa barbamque stiliao liquoris gymnosophista, quaesito regia eatiafeciase ae putaproailirent, csetera effuaa et miata pulveri prorsus vit; illo quoque annuente. corrumperentor, ac fundamentum spei tant ino-

DISSERTATIO

PARABOIJCA

VII.

Pro scopo habet ostendere quantum uxor prudens et fidus ac sapiens consiliarius utiles regi sint ad prxcavendas imidias regno ac capiti ejus perniciem struentes. Vocato deinde die quadam gymnosopbista rex C improbi, facile coierunt in aeDtentiam aceleratisAbeeaalom,Magnam, inquit, a te bodie rem queero, aimam. Haec enim fuit eorum oratio : Rex hio inmihi neceaaariam in primia, quibua artibua asse- numeros noatro eeota? ao nominia paucie retro quatnr rex ut domus ejua Iranquillitate ac pace annis interfecit, ulciacendi ejua en Deua occaeiofruatur inconcaaaa?plosne ad id conferat palientia, nem nobia offert, qua aperare comraodiorera nunan recti coaecia mena, an denique liberalia lar- quam poaaumua : arripienda ea eat, nibilque pargitio? cendura quominusea utatour ad quam maximam I. Ad hc gymooaophista eic respondit: Pacandas in ejua caput acceraendam peroiciem. Boc igitur etinpacecoDservaadaedomui efficaciaaima omoium reapondebimua concordi judicio : Poatquam acrurea eet prudentia toleranti conjuncta, deinde tati acilicet libroa arcanoa aumua, coneidcratis aapientium opportuna conailia, poatremo optima accuraiiaaime omnibua, clare providere noa, ioi ei conaideratisaima materfamiliaa.Haec omnia velut raenaam quamdam cladium ac calamitatum vim ira in epeculo clare cernere licebit in eo quod ouidam mox deum i u regem devolvendam, niai exiguo Indorum regi contigit. Id autem eat hujusrnodi : quod aupereat tempore piaculia idoneia prasvertat Vidit ille rex una nocte octo eomnia terrifica, et imminentem peatem, eluatque, quibue male perire conturbatua valde, ubi evigilaeeet, quotquot erant ^ mcruerit, acelera; horrenda quidem dictu eeae qu in urbe tum regia brachraas coDvooavit, cunota- ab eo dii exigant.aed nunquam nimia magnum vit que ita eigillatim propoauit inaomnia, quid por- ac salutia videri pretium debere : bac eola conditeoderent exquirana. Hi, omnibus attente auditis tione incolumem illum regnare dainoepa poaee, ai responderunt, magna et mira eignificari viaia illia, propriam uxorem, aifiliumex ea natum, ei priviaed quibus et exacta discernendia et certo enar- gnum, mulieria ejuadem ex priori viro filium, ai randia apatio esaet opua ac atudio; indulgeret ad cum iia principem regii aenatua et protoDotarium xneditandum moram dierum eeptem, poet bebdo- ioterfecerit, ei prsterea aacrificaverit elephantem madem redituroe ae et ipsi expoaituroa tum quid album quo vebi conaoeviaaet, cumque illo duoa malornm et quantum haac oatenta minarentup,tum alioa ex toto regiorum numero maximoa, aimul quid liaaverrunoandianeceaaarium factu judicarent. etiam equum et cameluni. Horum omnium tam Assentiente in ba3C rege, dimiaei brachmanea con- hominum quam pecudum jugulatorum cruorem vcnerc in arcanum ccEtum, ubi, ut omaea erant phialie inclusum daro in manua regem aibi bracb)

PATROL. G B . GXLllI.

42

1323

IDIX.
L

1324

rnanibua debere, lllae phialas inlrodUcttiroe i& adyta satictisfiima, iiilqtie rilibus eacris ac carriiinibua, quae ad expialiobee fcfficacia ipsi nossent BX)II, daturos eedulam operam exarmand deum irite, confidereque effocturos, ut Hiafcse iatia victimie, et minas pbrtentdrum a ee depullsse cxpcrietatia rex prosperA sentiret, lndflbnsd deincepa, uti antea, tenendo priVat ac publicae felicitatis eursu. Hc bracbmanea uti Composuerant idter sese,aic poatea regi,tanquatn ex tripode oraculutn, edlderdnt. II. IQ quo inaidioaiseimaa fraudie hanc rationem eequebantur : principem quexn pessime oderant nudare poteatiesimo praesidio duorum ipsi tidieeimorum capitum atudebant, aic eum obnoxium cuactia fortunaa atque invidiae turbinibue rati fore. Habebat rex conjugem, matronam faoile omniuoa qua3 tum viverent lectieeimam, pudiditiaa, aapiaa tiae, cbaritaiie in virura quantaa maximaa optiiua indolee et educatio praeatiDisaima inaerere muliebri animo potest.Cum hac ad regni regiaque commoda et utilitates procurandaa arcano conspirabat ille, quem memoravi, eenatue princepe regii* primariua conailiariorum regie, summi vir ingenii, excellentisaimae doctrinae, fidei vero, industriae, dexteritatie in rebue adaiiniatrandis, prudentia*, inaocentia3, tantarum, ut qui de illo incorruptiaeime ccnaebant,parem 111 uapiam terrardm in omni genere laudie desperarent poaee reperiri. Id hso igitur duo columioa prosperltatis refcie invldented ipai nefarii proditorea machinam praecipue iatam iateddebant; natb quod alids paHter occidi juaaos his miscberant, artiflcidto aceleria et uttionie cumitlua erat, eiquidem et adigerido rege ad caederri regiorutb ipst chariasithbruin juvenum, ad immolationem elephantlim alio\iimqde jumenlorum, quibue eutH ciebatit delectari pldntaum, tenerriinoa ejua aflbctua codVulnBrare eeae alrdciter videbant,et fanlam t>ra3tarea exoai prihcipia inceddio ldnge flagrantissimo popularis invidiee objicerc. Tdtri vero ieta Inoplnata conjiinctione tot tam divereorum capitutri averauroa ae aperabant suapicidaea cuftf regie tdm caeterorum, ab animadvereione prsecipul sut bdii in reginam ac principem senatus, quod odium ei enotesceret, magdain conatibua et clandestiais molitionibua eorumaccurim InOigendam providebant. Gum igitur, die eeptimo elapso, admieai magdo atnbitu ad regem, meiu ei exepectatione anxium,vaferrimi eeduciorea auctoritate religioaa edictum lllud suum pronuntiassent, perculaua ultra quafri credi posset horrore denuntiationla infand rcx, Egone, exclamavit, optimatn dxorem, ego dulciaaimum filium occidam! Et talia dli jubent? Male me potiua ipsum perdunt; quid enim mlbari B&vlue possunl? Solatio vel tum mihi fderlt tam cbarla superstitibus relictis emori,quorutn vitam longe libentiua mea raorte redemerim, quam damno ac ctade ipsorum servari euatineam. Hie auditis scelerati brachmanes affectata gravitale

regem monebant, compdneret aniraum ad paresdum doo : eogitaret nihil euiquam pretioeioe ?alutefeeae propria debere; Id cum cotomune ad ombce natura&dictatudn ait, regum tatnen, quorum eapita etatue fegnl publiba rortuna contineretur, pebUliarem esee ratioh^m, bb quatn bene qaidvis impetidktur eb^um Ihbolbiditali conficfeftdaD, neraine nisi dcelerate rtcbgaturo impendentem fpsfe pestem ad 8 attrabfere ac tfertere. Ha dimissi bracbmanee rebeaaerbnt. III Hex vero, aegritudine animi omoium quaa i a vila eentieeet affliotua graviastma, decubuit inedia vigiliaque contabeaccaa, tolaaque coatinae diea pariter ao noctae xnante perturbaliaaima relractaoB, cum terrificaa viaorum imHgineai tum naulto U triora qu iia erant procurandie piacula injuncla. Percrebreaoente late fama regia morbi, elsi erat vera ejua cauea inauspicabilia humanitu8,quoniam neo eomniorum, nec congreseae cum bracbmanibue ullum omnino suorum rex adbibere arbilrum voluerat, non fefellit tamen Palarii aolertiam (id erat nomen principi eoQatus) aoimo magie qaam corpore laborare regem. Et primaa ceriis parUa coojecturis ionixus notiliaj, inetitit deiade inquirere,circumspicere, odorari atque indagare cuncU, suo acerrim sagacitatis ingenio, quoad plane in hocjudicio consedit, deesse, ut res apparebant, noh (jdssd quib iomnium rex suum aliquod ad ceJebres taliuth cdnjbutorad braehttianaa detulieeet, et illi, dbcaaione atide arrepta lllciscendi gregalium euoratn jueeae ab illo caedes, uoguis in ulcere fuissent, ihterpretatiobeviai noclurn! ad ipsorum odii, poliue quam ad artis aut disciplinai, qaa est islius generis^ratioriea accommodanda. Moxabboc eiatdto claoa Paladem cooveail (Palaa regtnavocabatur) el ei,Aut valde fallor, inquit, aut rex fraude brachDaanum graviaaimc periclitatur.Prima ei subveniendi ratio eet^reeciacere ex ipso quid cum istie cgerit: noc vel tu, vel nemo ex eo poterit exprimere; niai autem expreeaerie, actum de rege scilo iore; nata, ut ee dant indicia, [capitalem ipei macbinam scelestisSimi nebulones architectati sa&t. Age igiiur qua vi, qua arte vales, ultimum hoc tempus puta ease t u in virum cbaritatie ac fidei probandai; cave quidquam ad omnem quam efGcacissimain industriam hujua expiacandi ab eo a r cani tibi reliqui fecerie. Hia Palae auditis sane sollicita regia cubiculum ingreditur, asaidensque lecto ad languentis caput, aic est virum affata : Cumulat mibi dolorem, quem ex morbo tuo maximiim capio, molesta aegritudo ex tuo quodam mei conlemptu, quod rem, ut apparet, m a g n a m , quippe ianto actam ambilu cum brachmanibua, me praeter aolitum diligentiasime celaaii; quare, oro te per deos omnea, istam quascunque est ne raihi noliiiam invideaa. Scie tacere me posse, ac pectus habere arcaai capax, neo riraa ulla pervium. N c diutiue mese Qdei tuo amori faciae injuriam. Quid quod iua cauaa, opinor, iniereet non ignota m i b i
f

1325

SPECIMBN SAPIBNTIA INDORUM VET.

1326

que brachmanea lecumcgero; nam inde laoguoris tuie aomniia eonaulae. Rectaa admones, rex inquit,

bujae lui cauaam exsietere magoaiodicia suadont. ita etatim faciara. Mox equum expediri cootinuo Haao Paladeru loquentem interpellana {rex, Ne iu juasum inecendene, cum familiariaaimia paucis ad quoque, quaao, inquit dolorem meum novo dolore cellam venerabilieaecetaa aliquotab urbe reraotam cumulee, id qaareoa ex nae quod omnium minime pa88uum millibu^ coafert festinatione summa. tibi expedit ooaae. Tum Hla, Esto, miht ett ooxiitm, Auditie seaex eomniie, placide regi respoodit : Bei ait, aoe naaae, tameo quia tibi aalutara arbilror quod tibi gratuler domine; xxihil triste, quin profutarura, non deeinam urgere ut fatearie mibi epera potius pleraque nocturna haic tibi viea porquodeunque id demum eet. Cure, ut aoia antmi teaduat. Num duo quoe priiriuai vidisti pisces per amicorum participatione minuntur; neqae bao rnontana gradientes, BigDificant venturum tibj a qua te iam periouloae angit grttudino ievari po- quodam dynasta legatam oblaturum elepbantae terie, niei caaeam ejua, iatad haud dubia brach- duos miriflc magnitudinia et forma. Dua vero manum colloquiaro,aHotii communicat. Gui autem qu tibi volantee apparuere anatee, duos equos conaaaunicabie, ai neges uxori ? aat quie iibi raa, generoeissimos deeignanl, quoe qui sunt dudum amicior? Tum rex, graviter auapiraae. Quid me, in itinare Perea proeerea a rege mox euo iibi inqutt, coojux optima, de tuo axitio deque omnium g munus amicum reddeat. Qui porro aoguis versue mihicbariaaimaruoa interitu interrogae? Abi, aine te eerpebat, eoaie fuit praaaagiaai, brevi tibi docae, ut ocBpi, dolore meo coosumi, ao inortem pras- nandi, nairabilie, et pareoi, maleri praseianlia eumere, oe videam quae cogUare borret aoimua. vel ariiei terrarum auepiam babentia. Jam quod Coaiide, mi vir, reepoadit Palaa, imagtae quam aaguam illum cruore inflci videbae, designabatur auboatentae mei exitii oon terreor; nec ego neo tibi ab eodem Jegato, qui eneem ietum oiTerat^ liberorum nostrorum quiequam (bene omnes novi) oblatum iri preterea talarem tunieam purpuream pro te mori recoaabioius. Age,pande audacter qua rariesimae tioctura, quippe oujue oetrum Julgeat sese via det aalntia tuee morte noetra redimendac. et videri per poeait in teaebris. Quinto eomnio Hoc modo a te petara pretium mortis libenter tua videbarie tibi ablui aqua pura miiadarique toto causa obita, ne poat ba3C ulli bracbmaaum necee corpoi* :eigoum id erat dono te accepturum magnam copiaoi apeciosarum vestiuai, quibus laute tibi conjuactissimorum euadenti credaa, egoque sim ultima quam ietorura insidi perverlerinl. Pc- ac eplendide ornatue, nitide apparere in riculoeum aimie est inimicie fidere : dubttare au- publico, Sextum soraniura, quo tibi mootie nive tem DOQ debee quia tibi aint infensieeioai braobma* coneperai culmini euperetare videbarie, nihil pornea ex memoria noa Ua veteri gregalium ipeorum tendebat aliud niei te, quod sa?pe eoJea, albo a te meritia affeciorum poaoie. Quarecaaaa eet ju- ^ tuo eJephaofce in poaapa vebenduro. Septimum slieeima cur ai quid a taoa perlurbaiia animia erat vieumflammacircum caput tuura volitaae, coneilii, praaertim aocipitie auggeritur, ad pru- illudquo ambiens : baac coroaam deeigQabat quam denluu et nota moderatioQie bominiun (quaHtim tibi maximua quidam rex pulcberrimam dono ttbi, dauoi beneficio, DOB deeat copia) examea deetiaavit; et eat itinere ad te. Octavum duntaxat aomaivm porteadit aliquid adverei quod enarrare ceneuramqae refaraior. disertiue aeoeaee babeo; efentue eatie ipee IV. Hao regina Paladis verba taodem xeueafc- declarabit, et Deae viam expediet qua ianoxie ruat regia atiirao ptftinaclam obstinatiaehnaTh e- ad extremum defuagi valeas; dicam tantum brecreti. Eipostiit ipsi primum octo sibi per eoporeni viter per iotum illum eupernc tibi devolantis io oblata ebrimia, tum qufd de rninie Ipaoram et mo- caput volucrie et tuum roatro tundeatis verticeai, do ea avertendi brachmanea reepondiBsent. Qui- significari offensionem tibiraolestam,et inde eebtia Palaa oognitia. Laudabilia, ait, tua fuit religio cuturam avereionem a te cbariaeimae peraonae. Ulcnpientia doceri qaid dii portenderent aut a te timum hoc est quod moneo non in longum bsao poBcerent vieis talibua, sed erraeti deleotu impru- predici. Omnia evenient intra septem bos dies ; denti consultoram. Minimeomnium idonei juvando die, inquam, ab bodierno vertente octavo, verain hoc tibl bracbmaaea fuere, primam scelerati D cem me rebue patratie, quaa futoras edixi, plane aiqne iaviai diia bominea, qooa ideo haod sitve- sentiea. riBimtie dmaorum arcanorum partieipatione dignari, deinde ferali tui odio inatinoti ulclacendiqae V. Rediit ab hoc colloquio rex multo eedatiori ipals cbariaaiitiortim cedem farore Imtnaniaaimo animo domum. Ac cum poetridie prima ex prasllagtantea. Quaato ad id aocomodatior aaoeta no- nuntiatia adveniBset iegatlo, oateraque omnes conBtarfettt,quem miror talla qusrentf non primum tinua intra bebdoniadem aerle apparuiseent cum eflaaiam nenti tae ooeurrisae. Memioiati quotiea donia indicatie, admiranefldem oraculi rex eubinde ia responaa nofoia diviuorcm adytorum certa, et atrdiebatnr exclamare : Vere inaanue eet qoi coneventie deiode probata, periuierit; exploratam silia de rebua euie noto a eolieaibifidiaaimisqnsrit batea ataaai qaam oaeti aint ejaa morea, qtiam ia- et aacipit. Die porro ipao aeptimo cum ultimum oelpata tfle ratio, quam pacaiue et ferarnm expere donomm praadictornm ipai eeeet oblatum, corona pertttrbatioattffl aoimua. Honc cenaeo tel sero de videlicet pretioeieaima, dimieso rex honoriflce ie-

1327

APPKNDIX.

1328

galo qui detulerat, laetua et gratulans ad circumalantes auoaaibi familiariaaimoa dixit: Nihil horum volo ruihi aervare, sed ia voa mihi benevolentissi moa apargere, dulcisaimam praeaertim conjugem Palada (ea lunc aberat, de more gyneceo clausa) noatroaque liberoa, teque Palari, mihi chariaaime; namvoaomnea aic in xce affectoa novi, ut capita vitasque veatraa non aitis dobitaturi mea cauaa sub quantumvia discrimen mittere. Ad eaPalarius respondit: Gonjugi quidem tuae ac liberia, domine, recte iata diviaeria, nua vero aubditos non decet in rerum talium communionem admiaceri. Gui rex, Imo te, inquit, in primia volo bonorum omnium meorum eaae participem, quorum partem maximam curia pro me tuia et fldelisaimae benevolenttae acceptara fero. Hie dictia ad partitionern munerum aggreaaua rex, aibi quidem reservavit elephantem oandidum, quo etiam invectua eodem die per urbem regiam ae videndum praebuit; filio suo unurn equorum dedit, privigno alterum : Palario eximium illum eneem donavit; pannoa attalicoa veateeque peregrinae ingentia pretii ad eolitarium somniorum interpretem miait, togam purpuream et coronam Palario commieit in gynaeceum deferendaa, quo et ipae mox inopinato ire voluit. Ingreeaia ambobua in cubiculum Paladie reginae, eodem advocari rex juaeit et pellicem, quam deperibal, diaaimulaQte injuriae tante aensum Palade, pro eua caetera [moderatione ac sapientia, qua fretus rex minime curabat de bac sua illam intemperantia celare. Adduotie ergo in regis conapectum uxore aimul et pellice, rex converaue ad reginam. Elige quod mavis, inquit, ex hac toga purpurea et corona; quod tu reliqueria, hsc tollet. Gunctante in deliberando Palade, Palariua aatana, et compertum habena, multo pretiosiorera corona vestem eese, nictu oculi furtivo reginaMnnait,ut togam eligeret. Obaervavit illum nutum rex, et hoc ipaum cum Palariua tum Pafaa animadvertentas, pari ambo cura aeataarunt. Ita illi ad procuranda regia ao regoi commoda ex multo jam temporeconepirabant, ut diligentiaairoe caverent, ne ullam inter eos esee coaeilioram coramantoneoa euapicari quiaquam posset; quare in nutu illo tunc deprebeoai, tacite pro so quisque decrevcrunt dare aedulam operam ne posaet rex iato ex aigno intelligere quod ignorare illum maxime volebant Eam ad rem deiaceps Palarius affectavit aimilem oculi nictum frequentiaatme aine cauaa edere, quo rex vitiom id oculi non artem exialimaret; in eoque tam conataoa fuit, ut quadraginta totia annia, quot deinde permanait apud regom aaaiduus, nictari eubiode oculo aimiliter, ut tunc fecerat, non destiterit. Hegina vero, istum nutom vel intellexiaae vel eecutam ee eaae auapicari rex poaaet, de indoatria coatra quam ille mooairabat fecit, coronam eligens pr palla iUa purpurea, licet haao non ignoraret preUoeioreoa ease.

VI. Eodem die cum rex bilariter pro caetera tam fauetas lucie Jetitia coBnaret Palae regina, ut tanlo magia formidalam sibi regia ex noto suspicionem diacuteret, pralereaque osienderet quaoli facere coronam dono aibi datam, gynaaceo prodiens, cum corona in capite, et caetero qaam speciosissimo ornatu, diecom aureum, oryza pJooam exquieitiseime condita, mann ferena, acceasit ad meneam diacumbentia regta : eodem tempore, incertum apocte an evocata, pellex de qua diximne, cubiculo item egreaaa auo, gestana pallara coccineam quam a rege acceperat, apparuit In aala ; et cura regia tum aatanlium ounctorom ad ae ocnloa coofertit. Moviteoim omoea mira rea fulgor nativua exquiaitiaaim illiua et nunquam vise purpurae, quae ex ipao limine vaatae aula, qao fuoalium lux non niei remiaaa pertingebat, proprio epleodene lumine, aoiem apectantium aoavisaime peratrinxii. Rex, dudum forma captua mciieris illius, cum jam lllam lam apecioae radiaatem miatia oris ac togaa fulguribua videret, geatiit baud dubie in iodicia naturaliter ex oculia exataotia tenerrimi amori8,qae cor Paladis,triumphum a?mulc cernentie, alle convulnenarunt. Exacerbabat plagam dolor consciua asvap oeceaaitatia qua coactam ee meramerat errare In electione, tanto adveraariae aaae commodo. Hos animi aeatua incaodebat moreua acrior arcans zelotypiae, qoa, elsi aummo aemper disaimulata atudio iollroe tamea dudum muliebre urebatur pectua. Adjecit cnmolum tot furorie causia, et quaai oleom flammc adiddit, vox tunc aodita compellanlia Paladem regie, bie admodum verbie : Semper te pradeotieaimam, mea Palaa, adverteram; nuno cogor agnoacere minua hidie aapuiaae te cum baoc ooronam illi togae pneoptaeti; en ut apreto a te munere amica nunc praecellit mea. Hic quaai ultimus arietia impulauaio murum in rainam pronum, consideratiaaimaa aliaa matroDaaconatanUaoi evertit. Paaaa quiddam bumanitaa, oum etiam inaallare ullro aibi regem opinaretur, quam manu geatabal lanoem recta in ejuecaput impegit, ita ut ejoa cidaris ac totum paludamentom effuao ac T o a d e aparso jure inquinaretur, moxqae avertens abiit Excanduit rex, procerea exborruerunl. Pellex in ainu gaviaa, et proxime ae admotam apei regni tacite gratulana, iia regem oculie aapexit, qui aemaleinteritum quavie efflcaciua accuaatione perorareot. Regia poat ioteDtum ot varie aollicitum aileaiiom univoraaa aulaa aententia intonuit: Tollatar e medio quas tantum auaa eat; nefaaeaivivereUim licaoter apreta? ream noetrs majeatati8. Tom ad Palarium cooveraua de more aatantera : Abi, Palari, rex ait,fidemihi aolita et hoo obaeqnere: cora ot diem craatiaum Palaa aon videat. Hia dictis perturbatiaaimua, abrupto convivio, ae cabioolo inclueit. Ibi noctem illam plaoe insomnem et dooa treave ineecutoa diea miaerrime anxioa daxit, reciprocantibue iotemperiia agitatiaaimc xnentis :

1329

8PBCIMEN 8 INDORUM VBT.

1330

saevissime praeertira cruciabantur recurrentc per attentius repolnaaet, intellexit innocentem a se vicea, po9t evaporataa irss furiae, memoria meri- conjugem iuiso crimine oppressara, uode illum torum ingentium, verissimi amorie et perspectia- tantus invaeit dolor ut brevi exapiraverit. SubjuaaimasfldeiPaladia. gara et alium buic apologum : Simiue pugillum VII. Interim Palariua abductatn statim e regia lenticnlarum e aacco viatoria aub aua recubantia Paladem, quaai ad josaum regia exaequendum, in arbore furatua, dum rapina eua vesoitur, lentis intimis gyneecei aui domeatici latebria abacondit, ipai graoellum forte unum excidit. Hoc ille ut remultum obiter incueatam quod in ietum furorem ciperet maouzn extendena, ienticulas quaa ea conerapisaet. Ad qnae illa : Peccatora, inquit, meum tinebat omnea effudit ac perdidit; nec illam unam aubita atatim pcBnitentia damnavit. Tu fac quod ipsam quam avare oaplabat aeaecutua. De te nardebea. et regi obaequere; non merentem modo ratam banc, domine,fabulam puta.Mulierem unam perdidiati,quid incoosolabiliter moerea ? cur te lume aed et volentem bis vitaa fluctibua eripiee. Coi Palariua, Bona verba,inquit, regem perderem, ctu coQ8umi9?Eo habea pro una innumerae :quam si ei nunc obtemperarem. Sine me uti meia arli- revocare nequia depideraa, quas vidca affluere fabua, aliaa vidi vicique tempeatatea; banc quoquc etidie. An conetare ratione tibi videtur ista Iri8pero,diia huic regoo propitiia juvaotiboa,et ipeam atitia?
f

tranqaillitate commutandam. Confide et tace : laVIII. Bic *rex, qoem epea bactenua quaadam tuieee aalua fuerit, recipiacet rex : eerva te me- lactaverat dilaii a Palario supplicii Paladis, ubi liori tempori. Nec plura effatua, provieo ut illa contraria indicantem ipeum verbia modo auditia regie haberetur, eed aub impenetrabitia clave ar- anitnadvertit, quo certiuaaliquod eliceret indicium cani, conauetia auia in regia palatio minieteriie facti de quo eetuabat, U DO , inquit, excidente ee reddidit.Ibi cum rex diu admitteret neminera, mibi periramflagrantemverboingene eat piaculum tandem ad eum pro jure farniliaritatia intimas, nec admisaum. Ad quod Palariua repoauit : Unum vocatua, Palariua penelrana, Quo domine, ait, hic prudeotia verbum imroutabiliter fixum eet. Tunc luctua tam perliaax ? cur te ac noa omnea tecum rex clare jam poenitentiam profitena, Dolet mihi, occidia ? Sera poenitentia nec laudem nec ueum, Palari, att, orbato eaae fldelisaima conjuge ; et ne veniam quidem habet: quin et graviaaime vi- Palariua, Duoe, inquit quoadaro dolere oportet : tuperatur a aapientibus, ineaniea ascribere aolitia illum qui bene nunquam feoit, et eum qui de eua dolorem de caau irrevocabili, quo et animua deji- ultima die cogitat. Tum rex : Si videre iterum citur, et corpua maceratur, et malum immedica- Paladem poaaem, nibil curarem, nihil dolerem bile infortonic longe tetriori oumulatur.Qui huic Q ampliua. Ad boc Palariua : Duoe homines cura indulget affectoi homicida aui ipaiua eet, aemuluB et dobire vacare faa eat : eum qui beoe mullis feciase sibi conaciua eet, et illum qui Dunquam stultiti columbi qui occiea per imprudenliam compare,moBrore ipse interiit. Fabula non longa peccavit.Rex:Urit mo deaiderium Paladis, quaro, sic narratur :Columbua et columbajvitae inita ao- heu me I nunquam amplius videbo. Palarius :Duo cietate, grania humore turgidia astis magna copia sunt qui non vident, caecue ct etultus : ut enim coageatia in cavum familiare, communi coDsilio coeli lucem caeoua non percipit, nec quae anle aut decreverant ex eo cutnulo nihil carpere, quoad circa suot cernit, sio stultua non discernit per aeetatem auppeieret pabulum in agria; anno- bonum a malo, sequendum a vitando. Rex : Nunnam quippe illam in biemem providerant. Interim quam me aatietae Paladis cepit. Palariua Ouo ardor cceli aolatitialia late orania excoqneos, in euntqui nunquam satiantur, avarae et luxuriosus. horreum quoque iatud columbinum penetravit; Rex : Revocat mihi tui conepectue memoriam hujos vi granid, humido in vaporea exhalante, de- Paladis, quare procnl te a me abjungere euadet tumcacenubua, ainguliaque jam io molem dimidio animne. Paluriua : Quatuor hominum gener.i minorem extenuatia, contigit acervum quoque ip- procul a te abjungl decet : impios, insipientes, eum pari proportione decreacere. Hoc, rediene die , nun conGteatee jadicium et rctributionem, non quadara circa aequinoctialem cardinem, columbus ' dominantes aflectibus et cupiditatibus propriis. in nidum, ubi animadvertis8et, temere, ex vana Rex : Vs mihi I domue mea privata eet Palade. suspicione judicans columbam tum ovia incuban- Palariua : Qaatuor ree eunt necessariis privataB, tem, contra communiler decreta, veacendo ex bor- fluviua aqua careas, terra non habene regem, reo biemalem intempestiva voraciiate minuiese raulierdestitutaviri oonaortio, homo nondiscernens bonum a malo. Rex : Injuste, Palari, perempta commeatum, eam ro3tro et ungaibus iratus appetiit, miseramque tandiu repetitia tctibua contudit Palaeeet; et tu qui peremiati multis cruciatibua quoad mortua coocideret. Supervenerunt baud ita dignue ee.Palariue : Trea auot digni cruciatibua : multo poat itnbrea autumnaics, et bumefaciua aer innocentia accueatornon vocatua convivio irruens, grana, insinuato, ut eolet, madore distendens, et raptor alienorum. [Rex ; Debueraa non repra3maaaam congeeti tritici ad magnitudinem ei quam eentare tam featine aoppliciam Paladis, eed in tali verno tempore praetulerat, parem inflavit. Obser- causa longanimitatem adbibere. Palariua : Trea vavit id columbua, primum admirana : deinde cura adhibere longanimitatem debeat : qui maximum
t

1331

APPBNDIX.

1332

aegotiumadoritur,quiinmontem arduum ascendit, eaum, et samma io eomdem cbaritate. Hic rex Palarinm intuens, ImmenBum, a i t , cordi meo qoi piscee comodit. Rex : Multum me contemnis, Palari, eerioe questue meos ietuiBmodi nugie insevieti luctura, immenBnm item ttii odium, Palari, mea dulcissima occidenda Palade. Ad id excipieos. Palarius : Qui oontemnunt regem bi sant : qui coram eo garrit eioe judicio, qni ab eo coatra Palariua : Veruai et irravooabRe odiom de quibuedam interrogatae,da aliis reapondet, qui inter boa mutuo vigei: lupam et , felem at murem, aceipitrem et periicem, eonrom et apud eumdem de iia dieserit qo non intelligit, noctuam, cancrumet angueno : quibaa acoaBtaadi et libertaa locupletatus patronnm vexaneoalumnlis atque in jus trahens. Rex : Deliras, Palari, talia sunt, qui, magna et veteri amicitia dirempta, ccnpegarriens. PalariusiDelirat qui docetetuRum,qui con- rint tandem odieae invicem. Tum rex : Ocuft mei, tradicit sapienti,qui credit meretrici,qai arcanum Palari, requirentaa semper miaeram Paladem, auuminfldoooramunlcat.Rex: Non recte fecist? occi- nunquara deinoepa eomnom vidabont. Ook> auot, densPaladem.Palarius:Non reote agit,quimentitur; repoauit Palarius, quiboa oura aomnum efipii : qui non vivit ut loquitur; qui aetate praefervidue raulta poeaideas oee habene fldelem aervom ; irae obsequitur ; qui einit ae itnplicari amorlboe macbinans necam amico autadversario; deperiaoi pellicie; qui aua intemperaotia volens vincitur; ^ mulierem; conaoiua falaura criraen impagitse doniqua rax qqi momenti maxirai rem aggredieos ulcieoi valaait; paopor a qao xigitur qood noa coneilia aapientum exquirit.Rex : Non vereria habet; sger morbo deoambena gravi aioe opa regom, tam libere obloqueoa, bomunoio ? Quatuor medioi : maritaa adolteraa; divea pareua inoptam auutqui non verentur regem : galiinaceua gallua metoeoa; quibos addendua eat rem deaideranf duin io sao raaupinatua aterquilinio pedibua quam consequi non potesl. Hie rex eludi ae iodiinteniiB occurrit velut ruituro ccalo ; grus ioeiateua gaane, irratue dixit : Nunqoam amplius tecum uni pedura, quaai metuat ne si altero pariter colloquar, Palari. At Palarius : Indtgni qoi ad innitatur daprimat terrara nimio poadera; vermia oolloquium admitUutur hi eunt: qui fratrem odit pulverera parce vorana, quod metuat ne euueeum ex falea cauea; homo arrogans ; qai divitiaa aaima oibue deficiat, et vaaportilio noctu tantum volana, propria plua a3timet, qoi contradioit servu* ne 8) per diom appareret, sua pulcbritudine veoa- domino, dieoipulas magiatro.Sab ho rex, ot erat torum ad eui rapioam cupiditatea acoeaderet. aaapeoeo animo param attentoe ad andita, inopiRex : Heu 1 auaquam uapiam videbo mulierem nato exclamavit : Nemo eat in omniboa peeeati Paladi aimilem. Palariua : Quatuor aunt inamen- expere,et bomo perfeotua omni ex parte nnaqnam dabilia ; mulier palam aaeueta proatituere ae reperietur. Bio relioto Palariue rege pleno lottoa, plurimia ; loquax eoUtoa mootiri ; iraprudena C i miserrima deaperatione videodaa unqoamdilee opinione sui tumidus, et calumniator inaidioaia tiaaimae conjugie, paulo poal adfait erocatam maobioationibus aempor intentus. Jatebria, at oum cctero regio oultn tom eorana IX. Hoo ultimo parnm in speoiem cohereote ilia pulchorriraa ornatam addacena Paladem. Eam respoaao Palariua regi desperanti videre unquana quo gaudio rex Yiderit, qnibua amoris algaia ampliua Paladem, per ambagoa innuebat, baud ita exoeperit, eabjiolet albi quisqne, oti et qoibas eaeo ; oeque eaim ad rerum inemendabilium ]audibue Palarii prndentiam extnlerit; qaanlom classom errorem ea neei addiceoda admiesum ad priorem in ipaum addiderit beneToleatiaffl, pertinere. Deinceps porro rex id non viaua quam quldem pretioaiaaimia etatim donia yoloit intelllgere, clarius expreaeit dolorie et deaiderii testatam.Bracbmanaa porro iosidialoree perfidos, magnitudinem sui, buno in modum loquena : et oonsilti sanguinarii ecaleratiaainioa auctoras, iflteraum exsulabite corde me gaadium, aeternam congragatoa univereos eoram 86 juaeit iotarflci. in eodolor domicilium babebit, Palari propter Hoo exemplo patet, regf ad aoam taendam pacaPaladem. Ad bieo Palarius repoauit : Justiaeima tam atque incolumem domum et rempoblicam, dolendi oausa est amissio roulieris bie praeditaa instrumeota afTicacltatis prcipn b e c esse : dotibua : pudicitia, prudentia, parcimonia ver- Q prudentiara, patfentiam, sapicntea conailiarios, et borum, nobilitate. forma, submiesione erga virum raulierem cordatam.
n

D I S S E R T A T I O P A R A B O L I C A VIII.

Cautiones prsescribit tenendns m amicitiis quxstuosis, temporis solum et mutui usus contractU. Alia die posceali Abessalomo regi audire de riir.itii.q temporia temnoris causa in communi periculo nericulo amicitiia contractie, dieseruit in hunc modum gymnosopbista. I. Non omnea amicitiae aevum ferunt, nec vcro nefae alia unquam inire quam seterna faedera. Est cum etiam probi ac sapientee non recusant conci Hationem cum inimico. tantunj ac ae condienndi liationem inimico, vicem taotuoi tionem induciarum babiturani. Res hoc exemplo declarabitur. Felis in trunco vetuetaa arboris domicilium babebat, ncc longe binc cavo exigua babilabut mus. Nocte qimdom ambivit aroorem

eavsa

1333

8PEC1MKN SAPIRtTO* JNDORUM VBT

1334

retibua vaaator, et igaara iaaidiarum ante lucem Increpabat sic cunctantem felis: Quid dubilaa, felis exiena, ipoplicaU luqueis est. Vidit eam ita aiena, tam cito redU ad genium ? ita brevia eat fidee vinctam erumpene cavo guproueculuaet gavieus araiciti jurat ? Sinoere (mua ait) equidem mihi eat, aed brevero ei l&tjtiam jqgruena duplici ex conaciu8 voluntatia aura in fcBdere inter nos jnito periculo motus anceps fepit. Suspicieoe enijp aervando, aed quo tu futura aia animo ubi roe in insietentem arbori, at facere in ae iqapetuoa ooo- potestate habueria vereor; nam naturalia inclinato tuara parantem, cum refugere in suara cavernam mutatur, aut s\ qua ei via affertur, non perstat; vellet, eubeqntem ao oympbara aninaadvertit. Jlip proptarea, cum nihil urgeat, tutiua ceneeo relinenimvero oooaternatua diaoriinina, ot anxie dali- quere te adhuc uno oonatrictaip vinculo, hoc barabundua baarebat. Quid agara ? aut quo quoquerupturua cura niaturumerit.Sicaliquandiu vertam ? aecum aieoa Si cavum naeum ingrediar, peratitit muaaane quuad aole jam exorto, et venadevorabit me nympba; ai aqtera hic pereiataai, toria adventantia strepitu ccBpto audiri, reaidum aot daxtra ainiatrava fugare aggrediar, iavolabit tempe9tive confregit filum, proculqpe statim fugit; in me nootua; ai feli me admoveara, proda illi feli aolutae, vel ai deeaset fides, venatoria tamen flam. Non deanondendua tameo eat aninqua ; inge- Instantia metus insequendi muria coneilium excu* nium in angaatiie, cernitur, excogitebo aliquaoi g teret. Ergo nympha obitcr exterrita, et ex antro aaluiia viapo. Ba circumapectia cunctia non aliunde muria ejeota, ealtu conscendit arborem. Mceatua quam e fele ostendttur: experiar eam alloquio. venator fractum rete reconcinnaturue abatulit. III. Pauci ex boc diea fluxerant, cuni prodeunSic accedens quantum tuto potuit ad iqtricatam reti felira, Satin', inquit, ealvae rea sunt tuae ? Et tem, paatua cauea quaerendi, sua caverna tnupem felis, Gaudes scilicet, ait, me deprehenaa, ac procul felia iniuene. Quo a me, clamat, aeraper miaers inaultaa. Tum mu9 : Gauderem, ut dicia, vitabundua digrederia, oblitua amiciti juratae ? si aaeurua essem, nunc propriaraihipericula cala- Age, aude, accede ad me, amplecti te ac remumitatia alienae fructum exculiunt. Videa nympham nerare pro meritia cupio libertatia et aalutia vinpervasisse meum cavum, aimulque imminentem dicem meaa. Gui musparumper eubsiatena, interin mei rapinam superne noctuam. Nuncage, quod vallo tamen aatia magno medio, Nostra, inquit, communiter expedit, conciliemur invicem, pacem- amicitia complexua non requirit, nec libenter oscuque faciamua, bie legibua, ut ego, quibqa vinciris, larer liibra contigua dentibua mandere roei eimilea rumpam laqueoe, tu nympham occidaa praeda- aolitia. Amemua e longinquo cenaeo. Nec aliter tricem meam. fecit unquam mua providue, baud minua quam II. Probavit impenae muria propoaitionem felia, ante aedulo vitana ne ae feli committeret, aut exet rnagqaB mercedia propoaitionea adjecit, ai ejua Q periundaB aao damao perfidias occaaionem daret beneficio ae aolvi contingeret. Ergo foadua inierunt, hosti reconciliato aecum quaaatuosa ratione. Fabula et mua citra moram ccapit fila retia arrodendo docet fluxa9 eaae ac fldei aubleatas amicitiae quas frangere. Uaum px hie tamen reliquit quo adhuo utilitaa et neceaaitaa conglotinant, genio et nafelia teaeretur ; enim plane fidebat reconci- tura reluctante. Jiata gratiaa niai pignore sibi certiori caveretur. DISSBRTATIO PARABOLIOA IX. Deterret fidendo reconciliationi gratice oblaitce aprincipe quem gravissime quis Ixserit. Aliqando vacuo curia majoribua Abeaaalomo regi superveoieoa, et ipae negotio aolutua familiaria gymnoaopbiata, interrogatuaque, ut cavere qoemqne oporteat ab eo qui, magna leaua injuria, reoonoUiationem offerl, reapondit in hunc I) ferme modum. 1. Rex quidam paittacum babuit non ipioua epecie ac plumarum veraicolori varietate formoaum quam voco diaertum.et, quod eat potieaimuni, eeoeu ac rerum uau prudeatem ia pauoia. Huao pullum adbuc teaerom alentem veraari aaeiduo rex videbat cnm priacipe auo fUio pauluoi aupergreaao infantiam, oblectandi, ajua gratia. Goaluit* que familiaritaa, etiam coovictu quodam exercita uaque ad Decesajtudinem buraan prope chariiatia; nam ut puer aupra modum delertari videbatur paittacie duobue, aio illorum utrique chariaaimua erat adeo nt aunquam aenior felicibua ailvia ad quaa qpotidie volabat, niitia poma pqllo euo portarat quin eorum partem vel optimam puaioai regio eepooaret. Por aanoe hasp aliquot durarunt, jamqua pullqa pailtaci pleaum vum attigerat, dt regia filiua adQlaveraiio ppbartatem cum die qqadana aooidit, paaaeraoi, delioiaa adoleacentia regii, rixA oum jqniore paittoco cootraota, roale ab ilio mulctari, etque ab ulciaoeota dilecti paeaaeria plagaa juvane baruni auctorem interflci. Supervenit faeto et cdi prolia 3 aenior paittacue. proculque, dum peregra revolat, jntqeps jugulari a regio alumno natum auum, eurq aenait aqimo dolorem quam excitare apectaoulo tali afTectua patrius potaat inaximum. Ae aecum intime ringena frcndcnaque morae, inquit, intolerabilcs regum, jus, faa, officium, fidem, necceeaitudinem, amicitiam infra auam fortuoam dignitatemque ducentium I Oiafeliciaainaam hiaminiatraqtiumsortem,quorum

1335

APPBNDIX.

Uli sudores et airumnoeiseima obeequia neglcctu j fere contemptuque, non raro etiam exitio remunerantur 1 deberi sibi ab omnibuerati omnia, debere se quidquam cuiquam nec cogitare dignantur, nec dici sustinent. Libidine cuncta metiuntur, ex ueu ac fructu propriis cuncta aeetimant: ae unoe inteuntur, eibi unis placent; aui unice suarumque deliciarum rationem haberi, a3quum cenaent. Exapectea ab istis gratiam merito misericordiam infortunio, qui nec veniam errato, nec eupplicio raoram indulgere uaquam nortmt; multorum annorum servitus etlaboriosissima ministeria uno ipsis momento levie offenaiunculae oblitterantur. II. Haec obiter conquerene admovebat se loco propius : at ubi jam 6 vicino distinctius hausit oculis diram speciem cruentati abjectique ac crudeliter ab irato ultore calcali chariaaimi capitis, in eas furias exareit, ut in regiura involane pue rum rostro ei atque unguibua offoderit oculos, Habe, inquiens, quod te dignum est, dure, immisericors, ingratissime : tanti temporis conlubernium, tam iamiliaris bospitii ncccesbitudinem, tam tcnerae amicitiae jura dulciasima non impune in-

quoad licuerit, praterita paratue. Nec UmeDd<im pota,ne qui offeneam tui tanta pcena luimue, qtridquam i n le deincepe comraittere audeamus qao ietiue, quam vere prsdicaa, Nemesie graviorem in Doe concitemua iracundiam. Ad ea paittacaa, Non faciara, inquit; monent enim pradentes, eemper ei qui damnura intulit ab adveraario iocommodi accepti memore cavendom.eoque magie vitaodum ejus acceesum qao ille invitaverit inatantiue. Audivi et illud ab idoneie anctoribue, geniloree aapienti amicorum loco babendos, fralrea pro comilibue itinerie, uxarem pro contubernali filics pro tabellariia memoriam patria ad poateroe perlaturie, fihaa ut advereariae io lite conaiderandas, cognatoe, ut feneratoree acriter repetentea debita, ae ipaum, ut eolitartum orani affectuam oecessitudine eolutum. Bis ego prsacriptieobaeqaena. recedere in solitudinem etatui.
t

fanda immanitate pollueris. Sub bajcaudacia conscius facti in surrnna regii viridarii arborc oonaedit,

fruens inde spectaculo tumultuantis aulae ad casum acerbissium pueri principis. Accurrit inter ejulatua nutriLiorum et cursationes satagentiura fruatra aatelliluru exanimatus rex : et iilium amploxus, ablutaque nequidquam palriis lacryirne excaecati pueri proprio fredala cruore facie, fene-

III. Advereue ea rex : Si a te profectam easet rixae ac noxae initium, jure nobisfidere metueres; nunc rum hujue quod incidit incommodi origo et culpa (quod dolene pcenitenaque fateor) noetra sit, quid obetat quoirinue credae iovilantibns nobis ? Ad ea peittacoe : Memoria damnorum acceptorum alta cordibua iofigit vulnera, nec lingu* semper veroe mentiura exprimuntseneua : quocirca verba tua fidem apud me non babent. Reposutt bie rex: Male de me opinaris, pailtace, qui scias sapientem virum omnem adbibere operam ut acceptac injuria? memoriam ex aoimo atirpitus evellat euo. Contra bc psittacu9. Eat orDnioo, est

atrai se admovens, ex ea conapicuum auclorem cladis eimulata ignoacendi pruiuissione ad ut

revularet inatitit bortari. Cui psittacus, iugere

certueinde quam longiaaime, ubi ex tuto afflictie hoatibue inaultane, expleaeet animum eaeva salietate vindicte. Agnoeoe, rex, ait, justam vim Nemesis ultricia, oujue examplum in familiari tibi capitehabes domeetioum. Nulluto illa nefae impuaituro sinit, veretur Deminem, nulliue opea reformidat; ne. vestra quidem auperborum regum euperciliosa majestate deterretur aupplicia aceleribua adaequet natis etiam in purpura. Serius ocyuseuas cuique vices reddit, nec peaaima conditio eorum est quos celeriter ulcUcitur, quibue eet tuus filius Inflagrantiperftdia oppreaaua : dilatione po3na8 auget, ac fenore tormentoram tolerat diu culpaa aortem exaggerat, adeo ut quoe inexpiatoe vila dimiserit, aempiternia immiserabiliter cruciatibue addioat. Erat unguia in ulcere ardentia dolore regie intempestiva paittaci philoeopbia, qua ille, utiriaiaioneaui, quanquam nidignabatur vehemen* tius, pressit tamea indicia ignoacentia aeatuoaiaaime furoris: et componene in moderationem, qua poeset boetem fallere, pacato, quantum poluit vultu respondit : Minime ambigua tu quidem et me quoque fatente vera loqueria, quo ipaodesiderium augea tui reditua, ne tam aapienti monitore caream. Quare,[oro te, ne noe deeerae, emendare,

ita, ut dicis, rex, velimque tua eauea credere, te, proui sapientia jubet officium, cooari damoi quod passus es obliterare imaginem ex mente; caHerurn ari quod conaria eia pertecturua dubito, et noa aine causa vereor ut poaaia: quare elne me islo ambiguo mibi conaulere. Multi nimis factti alienae raoderationis Oducia perierunt, dom ex aaa CODacientia eetiruant alioa, paaei quod elephantibua indomitia frequenter accidit, quoa oicurea, aapere oum ipaia paria crediti, i n ineidiaa perlrabentea, servituti bominum mancipant. Coutra b*c rex, Vir, ait, ingenuua et liberalia indolia noa motat in pejua moree, nec amicitiae jua violat, necfidem fallitdatam : abjectarum hsc vitianaturarom auat. Reapondit paittacoa : Memoria daroni accepti acrea in quorumvis animie motua ciet, longe acerrimoa in regum mentibua. Hi Dnioi in graviaeimie malorum numerare eolent vivere inuitum, glorie,coju$ eunt avidieeimi, partem vel maximam i n viadicta reponentea. Ignoecea igiinr ai tatnm mibi non putem ad vivae quaadam in corde tuo prunaa irae admovere matertam imprudenti uaurpalione priua co3pta3 familiaritatie tecum mee, qoando nec precea irritae nec aer obteetalionea meas inoendium a me quo conaumerer arcerent. Optima, ai neacis, ad curandam injurias memoriam medicina eet abeentia injuriae auctorie. Eam tibi admovere a te recedendo copio; aam coire et oicatriccm obducere

1337

SPBCIMEN SAPIBNTIJB INDORUM VBT.

1338

isliusmodi vulnera in ejus qui fecit conepectu nequeunt. Atque, utut de te sit, mea mihi cauaa quid agere debeam non eet obacurum. Nam vel ei tu tam moderaius quam vis persuadere, fuiuris ais, tamen ego lecum aollicitus viverem, quippe et animum igooraaa tuum, ei qaantumvia esset ia qualem optarem, jure, no mutaretur, metuena. Desine igitur iavitare me ad convictum tecum, uecessario mibt suapicioae aoxium, et per boc moleatiaaimum futurum; nihil autem omoium tibi juxta mibique consulere posaum utilius,quam fugere longiesimeque a vcbts abacedere. Ergo aalve mlhi aeteroum, et vale. IV.Soetine adbuc paululum, rex ioquit, et cogita nullam imputari poaao a me tibi calamitatia me partem aut eo nomine culpari. Scio enim fatali cuncta necaaaitate conttngere.Inevitabiliter ad quidvia horum, queafierividemus,qui aguot rapiuntur efGcacia decretorum a3ternorum. Nexui robustisaimo admaotina? caten quie tractua mortalie obluctetar? Nullum igitur, aut tuum, aut mci filii crimea est. Miniatri fuiatis ambo volunlarii fatorum.quod multo ante sanxerant exeequcntium. Parcarum nempe in tabulario re inciaae duduni aeterno tuee prolia mora, excscatio m e a e stabaot; ignoscamua oobis routuo alieauia crimea. Veni, nec time, amici ut prius erimus. Adveraua heec psittacus : Horribilem, inquit, disserie, noc mibi credibilem pbilosopbiam; ego magiatris baud paulo melioribua aseentior : fato auperiua arbitrium nostrum eese vitaeque aortem in sua cujusque raanu poeitam, ut felicitaa ac miseria, recte, aut eecus voluntaria motione cooaultorum reputari fructus debeant. Quod si vel hoc admiserim quod disputas (nam fateoria ea mullos sententia haerere),tamen veritus ne in ista quoque fatorum serie fixum eit ta mihi perjurum fore, conimittam, ut ia meam peroiciem cooperari fatia prsebendo tibi mei perdendi opportunitatem coner. Velis potina et remia me in quam diveraiaaima proripiam, interpretansque in favorem meum providentiam ternam, fatali ejua lege cautum arbitrabor, ut ego in locis a tua ditiooe remotiaaimia aecu ram incolnmis vitam degam. Quanquam equidem (aon enim recedain a doctrioa veriori) nihil a fatia aut apero aut timeo. Quod me delerret a me tibi committendo, odium meiestquod flagrare in corde tuo maximum euapicor; vel potiua intelligo ex certa cauea talia odii, meraoria, quae in te viget damni a me illati. Nec remiaeior fortaaaia io meo pectore fomea avereionia a tc vivit, dum recordor interfecti domi luae mei pulli a tuo filio, ex roea conacientia de te judico, planeque cenaeo nec tibi expcdire oec mihi noe deincepa una degere.

V. Reapondit ad ea rex : Quod de te faterie opinaria do me, probroeum utriquo est. Bonorum eaim ac sapientam est in potestate habera cupiditates, neo obaequi affectibus cum ad aliquid impellunt rationi non conaentaneum; et ego igitur ei tu,quantumvis recurrente meraoria cladiura,mutuo amare poterimua. Ancopa (repoauit paittacua) iata experiantia fuerit. Magna enim via eat perturbatioaum, irritaote objecti praeaentia aolitarura exardescere, rationieque freouoi io a?atu furoria excutientium. Quod ai quia vi annitena aumma moderari tali tempore ir aut odio potuerit, moleaLiam tamen ingentem aeotiet, nec pace aut tranquillitate animi, qua? vit felicitatem conficit, in conflictu tam vebementi affectuum cuoi judicio, iruetur. Nam qai vulaeratua ia pede carrit tamen, summo dolore cruciatur, et qui lippua palpebras apertaa objecit veato, etai minimo velit et cootra aatagat, oppletia pulvere oculia piane caecutiet. Sic senaum gerene intua vivum gravia incommodi accepti,quantumvia imperare animo conelur, dum auctorem aui luctua coram videt,oleum flammam mittit, cujusque excitat incendium quam cui par exstinguendo ait. Quare talibua una conditio pie ac feliciter vivendi reatat, amovere a conapectu monumenta cladiura auarumetealuteminaoHtudineqoairere. Ad bano amplectendam toto deincepa feror impetu studii, auffragantibua in boo conailium monitia philoaophorum, quoa audiaae memini docentes, quinquo rebua perveniri ad famam iliuatrem : innocentia, doctrina,fuga auspicionum adveraarum, auavitate morum, ad nibil tamen inbonoratum deacendente, donique perpetralione raagnorum operum. Quarum laudum cum facultatea aolitudo subminiatret, obatacula removeat, nihil ea videri optabiliua aapienti debet,regreid nomen aut parare aut tueri valituro, niai a ae ipao aibi cavena, et perdendaa animaa occasionem vitane, a cogoatia. iiliia, divitiia, ipsaque procul a patria aeae removcrit. Patriam aiquidem, tilios, cognationem, opea commutare cum asquivalentibua polerit, animsa jacturam quod reaarciat aunquam inveniet. Adjungam et aliud aapientum effatutn : peasimam eaae perouniam qua3 erogatur, peeaimam uxorcm cui suus vir exoaua eat, peaeiraum filinm parentibus contumacem, peasimum regem qui simulat innocenliam, pesaimum amicum perOdioaum, peasimum civitatem seditionum apparatibas tumentem, cujua civea anxie vivere et in boraa extreraa formidare neccsae ait. Sic et cgo apud te manena semper eesem anxiua. Et his dictia evolavit, relicto cunctia exemplo aalubri et' prudentia^imo consilio, nunquam iis fidendi quos
Ia39eri8.

1330

APPBNDIX.

1340

DLSSERTATIO PARABOLICA X. Versatur in explicandis fraudibus imidiosissimis invidorum quibus innocenUs etfidosregibus mmistrot pervertere conantur, indicads simul rationibus iis occurrendi, et vi veritatis ac sancUmonix omnes matitix conaius ad extremum eluctantis. Sub haec loqui cessanti gymnosopbietaa, rex - thois. Quare illi ad se vocato dixit : Vaatom, nt bessalom, Audivi, ait, et probo quae de nunquam vides, et cum subditorum, tam negotiorum generesuraenda graviter offensi familiaritate docuiali; ribus varium regnum hoc ;ieum est, onde ad ejus cuperem autera discere abs te an non oporteat in- gubernationem egcofidelisac prodeolis opera railerdum dari operam,raaximea regibua, ut recon- nistri : dudum est cum talem quasro, et reperisse cilientur ipais, et in priorem grati reponantur in te hodie mibi videor. Cogitavi ergo te praficere locum ii quoa errore quodam abalienaverint. Su- sumraa cum potestate administrationi reipublicae, per eo argumento gymnosophista diaaerere huno in eoque me, praeter utilitatem, officium impellit quo reges tenemur virtutum honorandarum. Opproraodum est exoreue : I. Fuit tn quadam silva referta belluia inter aliaa brium est principia cum quis ipsi subjectus lauditboa quidam, vitae propoaito valde diversus ab iia bus excellen jacet in tenebris ac sordibos : dotes quibuscum vitaa ao natur comraunione jungebatur. ist tuae praeclars plurimis proponi ad exemplum Mitla enim erat et temperans, pra?ter morem et debent, adeoque, ut sint volgo conspicaa, collothoum caeterorum,et cum bis aliqua ex parte con- candae in arce quadam ac fastigio excolse dignitavenientium vulpium,quorum omnium grassatfonea tis. Ad ea thos respoadit : Reges convenit volentiet helluationes quolidianas innoxii sanguinis de- bus ministris uti, adigere quippe iavitos, ac testans intuebalur, cousque non obnoxiua cupidi- repugnantes trabere ad fonctiones capessendas a tatibus gulae, ut ullro abatineret omnino carnibus, quibua abhorrent, noxium nogotiis ipsis est, qus et naturali vescendi neceesitate berbia ac pomis sic ab alio attentts negltgenter tranamiltantur. defungeretur. Hoc vivendi genua in medio tam Meum porro ingenium immane quantum abhorret diaaimilium exemplorum, omnium in bucc oculoa a turaultu vitee aulicae. Cum ergo tibi, rex, non deetraultoruminvidiam convertit.Irati pariter thoea, eint,imo abundeot, qui non solum libenter suscevulpes, lupi ccterique plurimi, nunc singillatim pturi aint,aed qui vebementer optent et palara amconventum, nunc manu facta circumdatum, acer- biant specioaa ista muoia, talea adbibeas censeo, be iocrepabant, denuntiantes,haud pati aeee poaae meque, quod coepi nec hactenua poBnitet mihi priipsum uaum velle videri eapere plus quam ouncti vatim sioas vivere. Minime, ait leo voce contensaperent alii;miaaotea etiam se illlum,si pergeret. tiori, [caque auctoritate ut aibi nolle obsiati salis congresaa prohibitum ipsorum, pro tranfuga ritus declararet; quin atatim amove morae [omnes et patrii ac degeneri proditore proacripturoe; omilte- juaais meis tepromptum expedi :plane quippe deret igitur peregrinoe morea, et vale dicto iotem- cretum mihi est auctorare te io officiam prvraarii peativaa pbilosophiae, eorum inatituta aequeretur miniatri, et digoitate a me secunda regni adminiex quibua natus esset, cum quibus viveret. Ad ea C strationi prseficere. tboa placide respondebat, molestum ipsis esse III. Nondum tbos perauasus, contra exeeplt in debere conapecium aui qui neminem verbo aut hunc modum : iato,domine,quod miht destinas facto laedereUPorro istam quara minarentur amau- miniaterio qui tutas durare poasit, is, meo judicio, dationem aui procul, adeo non ab ipao formidari, alterum borum slt oportet:percallidu8 aot insigniut praeoocupaturua ultro fuerit et spoate exaulatnm ter stultus.Prior enim.abundante i n fraudes astuabiturua, ai pulaeeet non alia se conditione poaae tia, qua diaaimulando,qua largieodo,qua doJfs vain iis locia vivere, niai facta caeterorum imitando : riie fucnrn faciendo,boc consequetur,ut fnvidornm ae vero, cum plane decreviseet ab9tinere a latroci- semper infensorum felicibue.mious appetalur iosiniis et caedibus, nihil intereeae credidisse peregre diis; alter,praB irabecillitate mentie irridert se non an in patria innocentiam coleret:nec enim scelera sentiens, et ludibria venerationem interpretans, contagione aut vitio locorum,aed nequitia cordinm sui contemplu invidiam lucrifaciet exarmabitque inolescere. Quanquam, addebat, potiori jam mei iras miseratione fatuitatis. Ego, qui nentram bo~ partea a vobis ab8um,animo acilicet et affectibua a rum esee velim aut baberl.citra certam perniciem veatro U8u et inatituto longissime diajunctua. Si ex boc ostentari loco ncqueo, unde cunctorum corpue boc etlam exterminare vultia, non multura D dique virtutis inimicorum telia arcubusqne contirepugnabo, fortaaaia etiam gaudebo.Talia eum loguus,neo protectus, apparerem.Nam sperarc poFse quentem vel inviti verebaolur, famaquo de eo late aliquem in prirao sub rege poteetatis gradus stare increbreacebat ejusmodi, ut admirantibua etiam immunem odii popularis inaanum profecto sit, siqui oderant, toto eo tractu multa easet in veneraquidera talem utique quotquot clam infensi sunt tione nomen ejus. regi (quae maxima semper turba est) hoc ipso II. Pervenit igitur ad leonem, ejus eilvas regera, avereabuntur quod exoeo sibi principi charum et clara,muItorura pra3dicatione,notitia tam sapientia fidum videantjqui autcm regi atudent,a?mulationi3
t f

1341

BPECIMBN 8 INDORUM VBT.

1342

V. Ergo cum diu frustra omnem in tboem lapidem movi88ent,constaDti erga eum leonis benevolentia palam exatante,quadam die conspicati leonera c:ipide juasiaseutquaedam escaipsigratissima sibi postridie apponeretur, eani ipsi furali por noctem, i n absentia forte tunc thois domo absconderunt. Tum die poetera requirenti cibumimperatum regi, et irato quod ia appareret, omnea ex condicto praasentea qui dolum in8truxeraut,nullam artem vaferrima) oalliditatis omiserunt quem fore utilem tali tempore concitandae regis irse in tboem abaentem noaaent. Primum Gcto in regem etudiodum ille indigaatur et furit, quaei territi et solliciti coeuntes in circulum,ita invicem submisse muaaitabantjUt exaudiri tamen poasenl studerentque, Cur celamus ultra quod scimua ? Fidea erga IV Ad ea leo pene iratus recusationi tara perti- principem qoa cogit labem illi enunliare domestinaci, Plus aatia verborum, inquit, eat : nibil audio cam, licet contra potentea veniendum sit et caput uRra, meurn erit providere ut tuto apud me aia. objiciendum certo diacrimiai. Praevuleat periculo Tu, fac quod jubeo teque ad ministerium accinge et formidini privataB charitaa regia, et quo ei conquod injungo. Gui tboa : Faciam, domine.quando sulamus alea sane salutia noatras jaciatur. Uia s u sic imperaa. Sed ne me amando perdas, et ve.rum aurratia ea leonia vicinia ut ab eo sentirentur, i l in rae reperiatur illud adagii valgarie ; Amicitia lura conaensu adeunt, et ei profunde aalutato, iuterapeativa par odio est, te obteetorperquidquid Novimua, domine, inquiunt, quia tibi prandium eat tibi veaerabile aut charum. dignare jam binc averterit, peccavirauaque haotenua quod timore niibi polliceri, si quando ^ontingat me accuaari concitandi contra noa miniatri praepotentis, ailui* apud te, non crediturum te delatoribua atatim, at mua : nam vel noatra certa pernicie fuit tibiconeuioterpoaiturum tempqsidoneum discussioni et exa- lendum ; quidquid ergo detnum inde secuturum mini, nec mibi nisi convicto pcenam decreturum. ait, onicio en nostro fungimur, indicantes tibi, feHoc praeterea rogo, ut iata utaris ratione in delectu rina3 partem quam tibi heri aeposueras i n pastura miniatroruoi : attende priua quemadmodum illi ia hodiernum, eubtractarr, a thoe fuisae, hoc ex ocure privala ao geaaerini : ab eo enioa qui suae domui lato teate comperimua.Sic locuto nomine omnium male praefuerit, quomodo speraro licoat rempubli- primario inler ipaoa, aliua aerroonem exciptens : cam bene gerendam ? Porro te alloquentiura et dia- Elai boc qui vidit retulit, et qui vitam thoia arcernenda conditio,et pro varietate qualitaiiaagendi canam a apecie dvereiaaimam intrcspexerunt,haurl forma tamperanda. 8i te illi usu rerum et sapientia alienum ab ejua vafrieimulatori8 occulta voracitati supereoip illia obtempera ; ai te plua quam ipaoa factum intellig.int, tarnen quia tu, domine, longo eapere ac in praeeenti re videre tibi sis consoius, alia de thoe opinaria, non petimua ut credas, sed doce illoa et ratioaibus conviooe. Sin peritiam in ut inquiri de re jubeas. Addebat alter : Si tbos illia ac prudentiam baud tua majorem deprehen- convincttur hujua criminia.intelligemus vera etiam dea, nec contemnas,nec atatira admittas quod aaae- fuiase quse multa de illo ferebantur, non credentirunt, eed oonaule in medium ac diecute, citracon- bua mullis. Exclamabat alius : Vere ita eet; frautentionem tamen,nam baec et majeatatem dedecet, dulenti et clara improbi nunquam ad extremum et ad ver! dijudicationem obatat potius quam con- latent. Ego inter illos fui multos qui thoem innofert. H a 3 C curatarum obaervaturumqne ae rege pro- centisaimum putarent, et cum a flde dignis sane lixe pollioito, thos adminiatratioDcm rerum capes- atrocia peecasse ipeum audirem,renuebam credorc; eivit.8ummi se illum facere leo palam declarabat, nunc ultimo boc cxperimento larva illi detracta nibil clam ipai babena,ejus consiiiam in omni ne- pst. Aliua quidam dicebat : Cum primura bunc goito audiena, omnea iafra illam aestimans. Hoc thoem vidi, suboluit mihi ejus ncquilia; testes B p e c t a c u l o novaB thois apud leonern gratiae aulaa mibi sunt hic atque ille (nomioabat certos)quibus oculia proposito, mirari omnes aermonibuaquecesespe dixi, quae in eo vulgus miraretur, nihil nisi lebrare inopinatum casum ; primores autem comi- preestigiae et fucum esae obducfumque tcclorium tatas tacite ringi utriqueintime,dis8imulando haud improbilati. Alter quispiam sic erurnpebat : Hoo facile livore ac videlicet inhiabundo occasionibue enimvero non furtum solum est, sed pacrilcgium,

iastinota amoliri omni ope conabuntureum a quo eibi dolent praripigratita loeum qoem apud iraperantem ipei ambiunt Ad ea rex : Nibil metuae a meis subditia; oam tam ampla ago te potestatis mecoDamunicationeoircummuniam,utnon magis contra te moliri qoidquam quam contra me ipsum vel aodeant vel possint. Rapoeuit bis tbos : 8i roe amae, ot certe facis, domiae, et eo nomine debere ine tibi plariraum fateor, quoniam, inqaaro, mea cauaa vie, oro obsecroque ut babeas persuaaissi* mnm, nullum a te majna mihi poaae benefioiam ooatisgere qaam aime relinquaein hac tranquillitaie vita? innoceatia ao privatw, oontentum provieio omni aqua et berba. Nam, quantum posaum intelligere, qui tobia regibus in8erviunt,plus unioo momeDto curaram illaram et qaotidianorum ipeis diacriminum angoria miearieque pationlur, quam eibi privatim vacana totoexperiaturvel longiesim vite apatio; qoare nimte caro emitur illa oiaritaa, ut non incomparabiliter videri expetibilior debeat pax et aacuritaa obaouri atqoe inglorii otii.

Doeendi,quale8 0um innocentiaprudentiaque thois. moderate omnia et plauaibiliter gerentie, nullaa admodum daret, inoubuera malitia conspirante pravas mentesad novum miniatrum quomodocunque comminiacendis calumniis evertendum.

1343

APPBNDTX.

1344

sed intolerabilis licentia violandaD ausu nefario saorae majestalia. Audiebatur et alteriua haec vox : Mittat rex qui acrutonlur domum thois; cubilia sceleria deprebeudeatur, et corpua, quod aiunt, ipsum delicti tenebitur. Verum, adjungebat aliue, properandum in boc esaet,nam periculum in mora est; et alius, Male vereor ne thoe aetutissimue coneuetis artificiis faacinet iterum regem, ct iam manifesti criminia mendaci defensione notam eluat.

spcxiati fidem et probitatem thois? et illum lamen tam cito propter inveriaimillimum crimen sobtractaa carnncube, ad delationem eemulornin ejos acelereflagraotium,ex fraude perfidiaque cooflatorum, morti addixiati ? Nescia capitale eaae regibus, aliia committere qua? gerere per aeee ipai debent? Non videa qui vinnm emuat, quam diligenter priua explorent colorem, odorem,gusttim, ne qua ipaia fraua Rat? quanto magia decel regea curioaiaaime indagare cuncta in negotio in qoo niVI. Cam ita oranes i nsid iosissi mo consenau leonem bil minua quam regni aalus agitur! Minialer fidas undique urgereot, et ipaum perturbatum dolore ac prudena bracbium dextrum prinoipie, reipuprandii subtracti jussit ille thoem subito vocari.et blicaa firmameDtum ac colomen eat. Non igitar ex prffisenti minaciter percontatue est, ubi ferina oportebat te aliiflderein cognitione talis cansa, esset quam ipsi tradidiaaet pridie aervandam ? Thoa, prfiesertim cum, utdixi, nulla veriaimilitodine criquod res erat, aimpliciter respondit ae curatori g aion oitatur.Quomodo eoim qui temperaatiaaponpenus reponendam commisisse. Aderat forte ia et tanea (quod omnibus eat ootiaaimum) omni aibi prffioccupatus a calumniatoribus fuerat, quare pa- interdixit eau oernium, oredi posait ferinam e penu lam negavit se a tboe quidquam accepisse. Tuno iua aubtraxieee? Finge gula victum ; deeraol mamisit rex qui acrutarentnr domom thois, ipsos cella locupleti, deerant munera certatim oblata venatorum, per quaa cupiditati eatiafaceret? Aiincommodum qui fraadem adornarant.Hi statim poat venta domi ejue ferina tua eat? Nempe ab iia qui ferinam quasi apud thoem in latebrie repertam ipai aubtraxerant, ipsi eo intuleraat, ut Ihoem perleoni detulerunt.Adfuit inter reliquoe lupus senior, dereat. Aa est obscurum omoea istos invidie raaimulator vafer, qui famam justitiae ac sanctitatis bie in eum furere? Videoi occupari ab eo locum flcia modeatia collegerat. Is graviter et diligenter queoi aibi ambiunt; opea ejua, hoaorem. aactorivitata omni auapicione ir aul livoris. suggessit in talem, apud te gratiani, propria detrimenta ioleraurem regi : 8i veniara apud te invenit tam atrox pretaatur, apectareflorcntemillura morte pejoa et manifestum 8celus ,nullua erii deinde qui deferducunt : sic vulturi partem cadaverie fereatt, sic re ullum indicium audeat machinationia cujuavis, cani 088 rapto fugienti.multi circum inalant vultuetiam in caput tuum. Hoc leo audito compingi rea et canea alii predam extorquere aatagentea. tboem jussit in carcerem. Dum idfieret,adulator In aumma sic babe, bellum esse inlernecinum et quidam ex aatantibua. Dudum, ait mirabar a aceimplacabile,natura oomparatum atque commiasum lerato isto fucum fieri perspicacissim aagacitati inter improbos subditoa et bonum principem. domini nostri. Sub bc miait leo ad tboem quaeeieo bcllo cardo periculi et spea vlctoris in miniatrotorea ex eadem aycophantarum cohorte qui eum rum qualitate vertitur : vincit princepa si mordiinterrogarent in cuafodia.Coafinxerunt illi reaponaa cus tenet consiliarioa eapientea et fideles ; si pro ejus contumacia et contumelioaa in principem,cui talibus calumnia extortis artee maligaae invidoram et mox eadem exaggerantes invidiosisaime relule- improbos infldoeque mioiatros obtruserint, actnm runt,adeo ut iia auditis efferatus leotboem interfici deregcest : aeditiosi de illo ac rebellee, ingenti maudaret. reipublicae clade, triumpbabunt. Quare in ea re VII. Pervenit interim adraatremivgia totius no- extremo conaiu decertare,aic tanqoam pro arie putitia calumni. H*c primum omnium, quod facile gnet el focis, princepe aapiens debet, ne idoneis poterat, propter auctoritatem summam,dilationem compertoe nocumeotis proboa ao aolertes admiaiinterpoeuit aupplicio. Tum leonem privalim ag- stros cripi eibi patiatur, et ut in borum perniciem greasa, Quara ob caaaam; ait, fili, capitalem aen- intentaa machinaa improbitatis diajiciat ac frantentiam in thoem pronuntiaati ? Retulit leo que au- gat. dierat et viderat; et illa : Featinaati, iili, nimium VIII. Haac maxime regina diaaereote, quidam in reraaximimomenti; etquantum te fuit,8er tibi pcenitentiffl in vitam reliquam triate argumen- conjuratis auctoribus calumntffi^aontia conacientue tum comparasti. Sustinere oportuerat et cuacturi; convicium uon farena, procidit ad pedea regie, aam mulier pervirum ouum atat,filiua per paren- Fateor, inquiena, domine, aoelue meura : innocens tes, discipulus per magistrum, cxercitus per du- thoa est crimiois impacti; ego ferinara quam libi cem, populua per regem, rex per lcgem, lex per sepoeueraa, e penu tua iuratua, iu ejus domum prudentiam, prudentia per cunctationem; el ini- detuli. Ego idem ibi eara ubi absconderam reperi, tium Bapientiae regi est, nosse aibi eubjectos,ac de produxi, ut te, quod cootigit, ad eum damoaoquoque ipaoram existimare prout morea ejuaaunt. dum impellerem. Feci hoc et malitia propria et Id ai facerea, roirareriaprobos oppugnari a auaau instinctuque plerorumque aulicorum qui nequiaeimis, nec fidetp iis tribuerea quibua aup- thoem peesime oderunt, quod tibi cbarue, el nimium, ut ipsia videtur, felix eat Miranti ad bse plicia debebaa.Nonne innumeria experimeotia per-

1345

SPHCIMHN SAPIENTLB 1ND0RUM VBT.

1346

regi, et tanto plue prono ad obtemperandum mo- juriis lesere, ab iia quoa re familiari epoliarunt, nitis matris, iila sermone reeumpto, Haio quidera ab iis quos sine cau&a exsilio mulctarunt, ab i i s ultro profitenti poenitentiam, potea, inquit, igno- quoa fraudarunt mercede oper aut stipendiip, scere, oeteroB illoa quorum est scelerata depre- prsterea ab avaria, ab incxplebilibus, denique ab bensa coitio, ad unum interfice. Nec contemna9 illia qui publicas utilitatea propria damna reputani m b o c i l l i t a t e i D plerorumque, nam etei feno nihil tea,de8perant ae poese fieri, nisi communi inforhumiiiua, nibil infirmiue, tamen ex eo manipu- tanio,felices. Hos omnee princeps sapiens hoatium laticn iniorto funea nectuntur qui etiam elephan- loco babere a seque removere longiseime dabet. leeaUigent; thoem vero alalim oenseo in priorem Etst enimculpa vacant priora quatuor genera, tarestituae honoris graduro, tibique omni ope conci- men magnue dolor ex damno quod sunt passi velies.Tunc leo : Faciam quod jubes, mater, etiam risimiliter illoa stimularet ad non omitteadam, ai mea sponte; nam purgata calumnia, revigescit in unquam occurreret, aot etiam ultro quaerendam meo animo charitaa in thoem, cujus etiam pro- captandamque occaaionem ultionia. Sine igitur videntiam reoordor, b s o q u e oontigerunt previ- recedere me in dudum optatam aolitudinem, prdentis, et mibi suggerentis uttlia precavendo er- sertim oum opportunior deinceps quara priua carori, nisileeva mens fuiseet. Rogaverat enim, ut si g Iumniia aim futurus peraeverana in ministerio. Siquando aliquod ejus crimea deferretar ad me,8U8- quidem conflata iterum (quod vitari nequit) pari tinerem judicium usque ab inquieitionem plenam, huio in me coilione improborom falaia me testiquod,beu mel non feoi, aed faciam ai aliaa uaua moniis oppugnantium,accedet tibi nova causa criincidet : serio enim pcenitet tam damnoae feeti- mioatioois admittend credendque, quod existinaaae. His dictia confestim aibi aiati juaait thoem mare merito poteria memoria xne injuri accept liberum,et insignibna ornatum dignitatiepristin; priori daranatione ad tibi noceodum incitatum. quem ampleclena, Erravimua, inquit, aed circum- Hic rex,iterum amplectens tboem, Vera, inquit, in veoti dolia malia. Sapienter a te premonita iocon- aliis ista aint qua3 allegaa : lua sinceriaaima, boniaulle negleximue; verum icti sapiemua,nec de c- tas mibi perapectior eat quara ut quocunque notero ab iatiuamodi insidiia periculum tibi eat. mine euspectua unquam eese poesia aut debeas; Perge eecurua ferendia ac partiendis nobiscom cu- neporro ista, unde iatentas raihi melum, injuri risimperii. Cui thoa. Uttalem me probea, ioquit, memoria in te reaideat, effloiam beneficiia mulqoalem iata dignatione credere oatendis, hoc est, tiplioandis quibua illam autoblitererp autobruam; tibi Qdum et veriaaime beoevolum, audi meum tu qua flde ccepiati, perge mibi et reipublic naconailium, et sic babe, nibil eaae magia ealutare vare operau, majori etiam quara hactenoe alacriregibua quam Bubditorum eiacerefideliumadmit- C tate. ReetitutuB inde thos ost in pristin fastigium tere libera monitaet eorum auggeationibuadefarre. dignitatia, ingenti et bonorie et gratiae augmento, Aio, oon expadire tibi me ampliua intimo minitalique exemplo deolaratum^poBse interdum recte aterio babere, mibi ampliua fidere. Regea enim reges inniti securos reconciliat prius a se vexatooportet sibi cavere ab iia quos vebementibua inrum beaevolenti.

DIS: ERTATiO PARABOLICA XI. Quatn iurpe sitingrati animi vitium 1 V 1 komine monstrat exemplo bestiarum^et ab eo deterret propofjosita ejus pcena. Rogavit iode gymnosopbistam rex AbeBealomue, ubi autem ingratum aliquem rex deprcbenderit, amovebit a seillum omni ratione, siquidem sapiet, ut indicare eibi ne gravaretur cui potisaimum generi,et quo maximemerito,etgratificari et fidere nec ullara unquam tali parlem fidei tribuet. Boo regea debeant. Supereo argomenlo, resumpto eer- nature ipeiusesse judioium begtis in boc exempio mone, gymnoaopbista disputavit in bunc modum : docuere. Foderant in agro quodam rustici foveam I. BeneOcam esee regem convenii in gratos et D leoni looa illa infestanti capiendo. Verum in banc beneficio dignoe, neque, ut eepefit,elTundereeioe incaute illao euntes inciderunt primum aurifex delectu opea publicaa io conaanguineoa et privatim quidam, dainde s i m i u s , mox draco, postremo et eerpens. Gonspicatue id forte ex vicina ioco celaibi charoa,utcunque jam bi sint divitea, pauperee luia, quo diversorio dudum utebatur, solitarius autem coniemnere : Terom ex his qoi observali faerint judicio pollere, prsetareqae prudentia, aliquis, vir bonus. En, inquit, iUe iafelix borao, honorari a principe ditarique muoeribus oportet. prster calamitatem oasus, etiam a dracone atque Prs cajterie autem amore ao beneficeotia comple- angue devolutis eodem periclitatur; DOQ omittam ctendi sunt, qui ee factis probarint aoceptaB gratiee ocoaaionem servands anim et mercedis tern memoree et in occasione repeadendi meriti fide- tali operi proposit lucrand. Ita ille eecum ao literseduloe : a talibua enim tempore suo duplo niox streaue progressua ad oram foves, funem demisit, inclamans homini,ut illum arriperet, ejue exspeotare vicem offlcii poterit (ut enim quidam ait eapientum: Bomo bomini ocoursum feneratar); ope extrabendua.Sed proocupavit ealtu aimiuB et

1347

01.

1348

edaclus priaius eet, secundi jaclus beaeficium ia domum suam quicorriperantjraperturoe in ejue draco prasripuit, ut serpens tertii: quaa oaines maaibus apolia puella, moaile ac mtirsnulaeqtiaa eductae bestiae miro affectu graiiaa eremitae refere- illa vivene gestaverat. III. Coraprebensue frauda boapitia aolitariuaragi bant, addentes et consilium, cujus ille neglecti pcenas tulit : Ne cures, inquiebant, hominem, qui siatitur, qui viao torque et armilia, audira aifail superest in fovea, lollere; malignam vicem bene- suetineae torqueri cruciatibusaoerbiseimiemfeertim ficio reddetmam noa illumingratiesimumQOvimus. jussit, inter plagae et tormenta boo aolum TocifeAbjecit pro ee simius : Ego diversor in euburbano rantem ; Noa ho paterer ei aimio, dreaoai et civitatis Zanzur ; si qua te illuc unquam peregri- serpenti credidiaaem. Nuadrnabatur inter oasa natum causa tulerit,experiere menon immeraorem serpeos perhortumet atriapelatiiomaitiai igaanie, gratise.Paria draco et serpena polliciti (bt doraici- quando audiia agnitaque voea aui liberatorie sab lium babebant in murie ejusdem civitatis)ad sua plagis immanibiia getnentia.aeri senau gfati actmi quique reoesserunt. Noviseime omnium extractua querebat eecum^qua ! quave ope autjavar* tem e laou aurifex, ei ipse gratiaa liberatori egit, ac ee baoe de 86 meritum aut uictsci tam mala mttlctaprofessus i n urbe Zanzur domum et familiam tum poeeet. In ea illifixoaara+ragia filiaaeecamt, babere oblatoque si caeua illura istuc ferret, bo- g malo euo magno. Naui eum frraene eoiabar^rao* spitio et obsequio,vale dixit,et eo abiens iter arri- mordit in maau aito et immadicabilt Yuinare.Tre~ pidatur ad ejulatum priaeipie pueri tolaregia; rex puit, II. Eremits deinde causa incidit civitatis Zanzur moastiseimue, dilata ipieationa sotitarii, aotuiriU adeunda.Prope illam progreesum ugnovit ez longo Varia aaiaguat minietri et mediei* eed nibil ptofi~ simius,et perofiiciose occurrena acquieeceret in otunl, quoad brevi sopore paer experftjfeeena* umbra paululum rogavit, aeque mox rediturum ne Audm aitj per somnium, OOQ alia me ope gravaretur opperiri.Non multo poet adfuit oranis saoari quam preciboB eramitss iao ja*sa, generis porna et nucea afferens quibus jucunde pater, iajuate torli, innoctens ettim eei; Gotninolae paetus solitarius, ultra pergebat portis ae jam boc audito pater, solitariom careera adactan urbis admovens.Vidit illum procul draoo et statim rogat, ignoBcat eibi per arrorem lapao et orara obviam procurrens, bumaoiseime aalutalum.enixe pro iilio periclilatito ne gravetur. AnatiatktetB ad oravit ut 86 paulisper prostolaretur, dum e cavo aagrum sacum daeit. Magba ofircum tarbt arat suoquidpiam illi portaret. Mox rediit armillas ot familiardmregieac procfcram,cdramqulbus iaaoa* torquem dono afferens ingentia pratii quae ille tem ooatestatus er ^inila, gratftet aeeaaabat iiliae regis a 8 in borto regio eoli reperta? etoccise ingratieBimamaurifioia predlUoaem,ejaB tei^tedferepta ia suo oubili servaverat. His acceptie ere- n6m exaggerane ex baetlaruiB pari opa aefratatnfli * M 3 poaltSa genibni mita urbem iatrat,et aurificis domum inquirit*non in offieiia ingentibus. Sab h dubitansquin tanto bumanius excipiendueforetab preeatus, regium adolesoetitem tnomenfa MtiaTit; hooiine eibi eo beneficio obelricto quod tam libe- et patri latieetmo incolamem reddidit. Rx ombv raliter rependi aparticipibue ojusdemtideret bel- boe eogniliB) aarificemfagraium,t falsatn <Waluis. Sedepeseumlongedecepitsua: nam periidus torem morte afilci mandavit ; eremitam, prster aurifex agnito in manu servatorie sui torque filis monilia filiaa, qua3 illi donavit, multis insuper regis, incluso illo domi suee, denuntiatuai ivit regl radneriboB cutoulatum bonorificentissime di86 interfectorem ejuafiliaedepreheadiese, mitteret miait.
t t

DlSSERTATlO PARABOLICA XII. Socielatis simililudine foriunae coalescentts inter hominH diversmimx sortts exemplum .vtdentix consulentit hominibu* curam beneficam declarat, et eam e$$e demonttrat et eerUtriu fundamenlumfiducixhumanx. Gapio et probo qua dixisti, ait rex Abessalom J)providentfa, plarimas init easdemqae inopinalishfflc loouto gymnosophieta); vellem nunc audire ex eimad plerumque raiibnei, ^gtinliato dUandtonita, te, ei vacat, neo grave est, quomodo contingat et humiliura subfta orbla v^MIgine e lutb in lucem aliquem ex paupere divitemfiertqui mieerex felice aa gloHa) calmab erebieDddrutttv Ae qtiod toagis prius evaserit. Ad hoc gymnosophieta : estmirum, eedBtti illis plerumqoe contt-ariOrum I. Rem, inquit domine, poetulas non iam explt eventuum cause aant, aHeo Ot quibba potantia, catu diffioilem obsouritate,8ai quam varia quotidia- qbibos forma, quibua are Biia at^b6 iadtaatHa canorum eventuam maltiplicitateinflnitam dicia. Ut d6iidi x statn nffandlicdlhin objecetit. ^osdem, eaim multis fortuna gravibue et acarbis caeibud lttdeate tit aolBt ta huttiairfe rebuasapfeotia dlvitia, vitam iafastat humaaam^ evatteae felicee optbus eua nobilitas, aaa venuatas, aoos laborperitiaqua et una revolutione rot suparbtseimoa tyrannos fortuaa) meliori Hsstitaaat. HaHint adad ttetftsittifaetigio solii in imum pislrini redigens, ita hanc dinum specimem accipeianai+ationctila tron focga renane corrigeoBque Naminie orbein gnberaaaiie eatia iaaxspectato^aitt Bw6fe8Om, qabs Boinfnee

1349

SPRCIMBN INDORUM VET.

1350

quatuor haud diutumo sunt spatio experti. Juvenis regis filiue, paire mortuo* a fratre minore tavidente virtutibue ejus, et adjuto manu faclioeofura* notam ejoeaequitatem formidaatium, regno ejeotua; vague errare inoptque cogebatur. Huic peregre occurrit formosiaeimus et preenobilia adoleedene^ quem suspicacie principia elotypia, ex leti bonjectu ooulorum placere illum atifla uXori criminata, extorrem feoerat Non diu proe4886t*ant, cftsus inticera renarrantes euos* cum iisee adjunfcit tneroatorqui nave fraeta, qtta rem univeraam euarn ingentia pretii rebebat* mddo r\x BaWds enataverat, et seminudua qunnebat etipem. Denique torosos ei durus filioe patrie agricola, extfusus domo, abundantidm sobole parentdm cbnvicio, dum ei exprobrant, inartiam, ni tantd natu preseam nuniero familiam levarel, eamdedl terebat viam, queerens ubi operam looaret. Et hic qiiartua admieeua In consortiam trium priorom, vioiBsimque auditbe dum Bnam et ipflft fbrtbnttm frecitat. Cdaluit inter quatuor divewiesltaae licet eortis hdrdlnes, communione coneiliata necessitatis, eatie arcta fct vera cbaritate conglutinata societas, utettntltuilibertate sermonis famem ac laesltudinem bumanissime inviopm coneclarenter, et qdod quisquejuvare pdeset, haud eibi qtifeqoanl pritatim, sed amanter m comtnuna ooneulerent. 8ic Itfet* agertdo devenerutit in vlciniarn eivitatie magns, quata priUsqiiam eubirent, aeqnieseentea ad dmbrani in crepidine vi publicro, disquirere familafitate solita cceperunt, quam quisque aui ac eociorum sublevanddrum spem ac facultatem babere se arbitraretur. II. Mihi, ait re?ia filius, conscia qua3dam fiducia blanditur, eamdem qua3 regno me prlvavil ProvU dentiara (nibil enim humanorum eioe consilio Nurainie geritur) insuspicabitem mece prudenti modum qucmdam inventurara extrahendi me bis aordibna; ftl In cdpiam unde me ac tneos bonsoler, reponendi. Ego vero, subjeeit vice eoa formbsus nobilia, iis quas itt me prasdicari raemini venuetate et claritate natalium magnopere confidd. Tum mercator naufragus : Etsi, ait, frem meadi mare absorpsit, tatned indoslrfa qua? rem fecerat, mecum emersa flucttbds epem in sinu fovet mutand iterum inopiac iu conditionem talem qua non mihi soli queatn consulere. Quartus rusticue, Vos longinqua, inqnit, et incerta vaticinamini.. Atqui urgct esuries, cujus ego pnesens ln hisce lacertis prossidium teneo. Ne multa; praestolamini hic mibi, BU IU B, usque ad veeperum, affleram unde coeneraua. Asaenticntibus cunctis, scandit silvosam montem situm in t)foximo, congeatumquo ibi nnagnatn ot bene exaggeratutn ligrtorum faaeem robdstis inpondns hurtieris, vettutn intuHt fbro. citoque nummulis paratis, cibos emplos aociis gratulana attulit, in porta clvitatis obiter fcHbena: unius hominia labor quatdor egentes pavit. Soaviter illa vespera fuerunt, prwaaptim cum abuhdaret ex reliquia unde poatridia ptande-

rent. Quod cum eaeet factum : Me, inquit formo8UB adolescens, ordo jarn meusvocat ad experiundum quid hc fbrma, quidvd nobilitas possit efilcere. Ibo intro in urbem, et si quid invenerltn ante noctem referam. Laudarunt omnee. Ille per celebrie civitatie loca did yagatue, incidit iti senatorem otidee epatlantem io basilica. ad gradiedtie et etatttrath ditt intuitue. Fieri Don potest, secum inquit, quin ba3C fronlie majestae, hio regiueiDoeesueindolem nobilem abscondat; e x p l o ^ e jovat bomtneta. Sid prograesuB obviam eunti, Unde te habemas, hoepee?ait: aude fateri quiBBis, eentiee io ea loca te venisee obi pretium tiobilitati ao merito fiil. Ille, patria et gente memorata) brevitebque adjeoto de fortuna sua, quantum prlmo eormode profiteri apud jghotos tutum eet vieuro, miriiice patHoio placuit. Quare illdm ctimiter tnanu prebeneutn, Tui similes hospitionon carent, inquit, libi ego domum babed ; eio in aedes eum inddcit suas, apponique mensam dfe via laeso sane iautam impebat. Sub hanc, pjua eeHnbne decdreque ac rnorum usu comperta eleganlia magis captus, 81 tibi urbie, ait, hujua piftcet corririioratio, domdtn habes in qua, ut apud tUos, dive^ere quaddiu lubebit ; ein alio ufg^Ha^ inetractekti viaiico diibittam. Hoc postremdni jutenie ^ecepit, nereaearium iter sibi caueatuB, et aebeptt viatibi nomide eAtis magno pecuniaB ridttiBbo, ad sdcios eub aolia occasum laetus venit, acriptd et ipad in Fdribus civitatis sueceeed epei saaa in haec Verba: Uniua jutenis forma peregrinoa quatuor instruxit annooa.
1

III, Diea jam aliquot ex formosi nobilia pecunia Jucdndieattxib aodales quatuor convixerant, cum illa seneim d&ficieote meroator qui per eos dies parata aibi veste et portu obito aliquid ibi notaverat, unde praesentis lucri offerri eibi ocoasionera d{Jinaretor, Nempe, inqdit ad sbcios, me intdemini, et Vtco med promi^sdm ihduetHas auxilium a tne reposcitls. Nbn idtut-pdnd dloram. Grae niane prodibo, bt st Mercurids adjuverit, non vacudm me vespere recipiette. Nec mendax promissum fuit; sub secum diet posierae raille nutnmos ad socios attulit, qubs bab at-te paraverat: luatrando circa portue crepidinem advenaa navcs. unam inVenerat receritissifte appulsam, ex oujus rectore percontando quorsum veniret, elicuerat certaa illum mercis eatls rara3 desiderio teneri, in quam, si proba ei idonca copia reperietur, sex septemve nummorutn millia libenter impenderet. Porro ex amicie veteribus (nam borum quosdam in turba Forte bactus erat) didicerat, ejus speciei, quam hic pereferinue Itastitor cupfetbt, copiam exepectari, a nadclero adtetttattte inportahdam.
Hunc praBstolatus praBdccdpat primus oniniuta, et

de flierce quam dlxi pretio nummoruta tnillium transigit, ao dato ex araicis sponaore aolntionls intra diem repreeentEindae, navttrcbum, qdocum egerat, bum baerce adtt; ie oatn qdalitatb

1351

APPBNDIX.

1352

ac numero qualem optabat se cito nactum gavi- Bus, septem millia nummum haud gravato paciscitur et statim tradit Hie noatcr acceptis suam et eponeorisfldernliberat, sex millibua ex pacto numerandia cui debcbat. Moxque ad socioe featinana in porta urbis carbone suae monumentum opera? aignavtt, sic acribena : Industria mercaloris mille nummos una die sibi et aodalibua ex nihilo confecit. IV. U DUB supererat regis ; qui non ita multo post, die capto, non bonia avibus urbem ingredi visua est atratara luctu ; nam ea sui regis eine liberis defuocti funua moesta celebrabat. Proceres qui rempubiicam adminiatrabant, talirerum artieolo aollioiti, ne quid turbarum oriretur, custodias geminaverant portarum, explorarique aubeuntee jueaerant. Ab hVanimadversus peregrinus juvenia apeciei, beroic, cum interrogatas quie, cujus, unde, cur veniret, reeponaum baud certura expedisaet, supectos in vincula datua est, valde miserantibua, ubi rem cognovere, tam tristem succesBum sociis. Triduo poet consulenteBde regis electione senatores, audierunt a quaesitoribus quae i i captivo adoleBcente resciveraai: ease illura regis noti ef potentie primogeQitum,factione fratris mimoris rcgni haerbditatedejectQm ; et forie fama rei tant i n proximo gests eo perveaerat, celebrans etiam viri laudes. His auditis seaalus princeps, Nempe, inquit, Patrea, regem Deus ultro nobis offert, quo meliorem ne optare quidem possumuB. Exatincta, ut ecitia, eet cum noatro do-

mino quem extulimus, regiaaniverea familia; quid elegantiua facere licet qoam nobiliasimam, optimum, nec rudem regnandi artium juvenem in vacuum noatri regnl evehere solium ? Disceptatam aliqaandiu de re, certatumqae votie ac atadiis tandem euntibua plerieque in aententiam primi seoatoris, eductua cuatodia rite coronatur adolescena. Sabjiciet sibi qaisque facile quas novitas, qusque admiratio cunctorum fuerit. Trium maxime ojas comiium post anxiam exspectalioaem ingena gaudium et gratulatio Dei laude conjancU exatitit. Neque borum oblitua in fortuna rnelton novus rex, statim eoa accersit, ac nobilem quidem formoaum illum paiatiao maximo auctoratam magiatratu apud se habuit; naufragum mercatorem rario praefecit; ruatico denique villarum regiarum procurationem demandavit. Ac quod illoa scripsisae in porta compererat elogiam auae quemque sortis, et ipse id imitatus, ia fronte propylaei poriae urbie primari looari marmor curavit cui litteris quadrantalibua aureia inaculpi jnsserat : Certior solidiorque baais fiduci bumans quam labor, forma, iaduatria, divina eat providentia, unde omne bonum provenit. Haec Genxae (id ei nomen erat) semper fuit opinio, felicisaimo eventu comprobata. Sub haec perorana gymnosophista regi Abeaaalomo dixit: VHea ex his, dooaine, opes egentibaa contingere opera, apecie, genere, arte, at euper omoia, providentia et potestate supremi Numinia cunctaaapientiaaime&quiaaimeqae moderantie.

DISSERTATIO PARABOLICA XIII. Docet vices cequas rerum ceterna lege constitutas ; unde conoeniat tion cegre ferre quos fecit, patitur. cum quis

Dixit autem rex: Percepi parabolam iatam et C oipiuat abatineadura sibi eaee a vexandis per inquid per eara pracipiatnr intelligo ; nunc doce juriaa aliia, prout leaensi contigii. Ferunt enim quo pacto fiat ut facile oblivioni tradat ao parum 1C83D83 cuipiam catuloa duos fuis8e,quos ipaa venacuret alienaa calamitatea, qui nuilum ipae dam- lum prodieoe, tuto, ut putabat, loco depoauit in num paaaua unquam eat; ubi autem experiri silva, obi eos inventos venator quidam iaterfecit, mala coaperit, aliorum illi cladea, admonitionea et pelle utrique deiracta secumqae ablaU, excoao documenta sint quibua ad reaipiacendum addu- riaios etraiserelaceros reliquit. Redux ad looum leaena, et cbariseimos fetus exaiinctoa atqae ex catur. Ad ea reaumpto sermone gymnoaopbiata reapon- carnificatos cerneaa, incredibili confixa dolore dii in hunc modum: Qui noa dubitat alioe 1 est, nullomquefinemflendiac iamentaadi faciedere ulaibi proait ipai,stultue imprudeneque eat, bat, adeo ut ejulatum ejue ac planctum excita soquippe qui non cogitet omnium esee actorum ju- nitu vioina ursa pro necessitudine accurreret ad amicam consolandam. Ait ergo eimul pervenit. staa vicee, immutabilique ordioe successuram aliquando cuicunquo injuriae parem ultionem, certe Qui? te tantus xnoaror conficit, age quid qoererts? ulloagiasimo difleratur, ultima illa die qua requa quid tibi quod nollea contigit ? Enimvero, ioqoit retributio cunctia, prout vixerint, reddetur. flao illa, qoomodo non fleam, utulem, non planporro mente in calamitatee incidet immedicabileB, gam, quae duos catolos amiserim ? Hoa reac nisi vitam emendet in tempore, de- Hqueram absconditoB in arundioeto. Venator aatetn uique 8era3 atquo inutilis acri tormento cruciabi- quidam illic repertos (heu mthi !) occidit, et nutur. Hujuamodi tamen interdum emendantar ex- datarum caraium pellee auferens abiit. Oixlt et perientia malorum propriorum ; etsi quando sen- ursa : Aiqai. amica, ferre te hunc caaum eo contiaat damna ab aliia, iliata, intelligere demum in- etantius par eet, quod eum coneoia tibi ea merenii

1353

SPECIMEN 8APIBHTLB INDOBUM VBT.

1354

oontigiaae, nam eadem qas feciati paaaa es. Quo- circa modam pooas luctibua censeo, ac reputans tecum qoam mnltas et ipsa matree orbas feceria, orbitatem juata vice tibi repenaam boni consule, aut patienter ealtem tolera. Usitata pateris et eaqtia: terna qoippe sancitum lege, ubique ao aemper serias ocioa ait, ut quae male quis dixit audiat; qusa fecit, ferat: qum eeminaverit metat, quaque menaura menaoa aliis fuerit, eadem ipai remetiatnr; denique qui foveam, qui laqueum, qui dolum quemvia ia damnum alteriua paraverit, aimiliboa quandoque circumveniatur inaidiia. Ad ea leena vero victa, Recte, inquit, monas. Tum uraa, Dio, amabo te, quot numeraB vitaa annoa ? Sane multoa, ait laena; et uraa, Hoo quoque, nisi grave eat, memora, qno victaa genere tanto tempore sia uaa, quid tot iatia annia comedere conauevcria. Nempe noati, ait illa, veaci me carnibua animantium eolere. Sane, ait nrsa; roraua illud quaero: Quia tlbi carneaiataaeubminietrabat? Venabar, inqalt, quotidie in raonte, et quaa beatias arripere poteram vorabam. Ruraus nraa, Qoid tibi videtur,inquit: animalia illa tam multa, qne voraati, genitores nonbabuerunt? Uabuerunt
B

profecto, inquit leaena; oui ursa, Qaid igitar causas est.ait, cur nullius patrie, nulliua matria extam moltis quoa catulia orbaati, ejulatua aud;amu8 ? Si ergo iUi taciti dolorea suoa ooncoquunt, uiounqoe plerique non meritie paribaa factia cladea euaa, vide annon sqnum sitte patientiua paulo ferre quibua digna ea, neo nimia indignanter exoipere ab exemplia a te datia in tuam semel caput injuriam reflexam ? Quin, poto, si verum via dicere, fateberis, baudquaquam te tam facilem in vexandia aliia futuram, ai pepsuaaum babuUaea hino eveDturum ut tu quoque aliquando paria paterere. Hia auditie lena, repotana apud 88, proprii aeipaam aui caosam infortanii fuieae, aeriam vit prioria poBnitentiam concepit, certaque emendatioois, deinoepB eeu carniom abatinuit, fructibue arborum vitam tolerane. Post qua3 subjunxit, compendio diota colligena gymnoBophieta: {Sio babe, rex maxime, qui dolore pungitur accepti damni, ubi eimol cognoverit, iatud ideo se pati quia eimiliter in aiioa pecoaverit, et malum illatam feret levios, et deterrebitur in posteram ab aliia, reditura in aaotoremjquando* que injuria, violandie.

DI8SERTATI0 PARABOLICA XIV.

Tradit modum discernendi consilia utilia ab inanibu$, qualiamaxime quod fieri nequit. sunt id suadentia tentare

Optima et ta digaa, rex ait, nobiaque utiliter re- posteriores habere Boleam. Quare agite, libere oolenda diaputaati; nunc de consiliariiB quoeadhi- suggerite ei quid oocurrit vobie opportunum factu. bere regee debant, deque illorum deleotu et UBU Faxo ne me tardum in admittendo, neve aegnem periibeoter aliquid audirem. in 6X8equendo,quod tale propoBueritis queri poaI. TumgymnoBopbiflta hanc est fabulam exoraus: aitia. Ad ea Greborue, certatim adjutante LinoErat rex marium Troglodyta nomine, arbem bene C rodo, generosa ieta et digniBeima principe indumanitam in deeerta et aviaregione aamma tranquil- ctlone animi laudata, incalesoebant ia suadendo, litate obtinene, imperitansque ingenti namero ut conecriberetar quam numeroaieaimua exercitua soorum. Trea oiroa aaeiduofl habebat senatoree posBet ex tune abundante juventute gentia; duoea gentie, qnibus deferebat plarimum; et erant lecti inde ipsis prsponendoa quam experientiaaimoB et omaea expertique: sed cunotiaantiBtabat intervallo fortiseimoa, tum fortunam tentandam, quae utdioi jnaximo, qol Tyropbagoa vooabatur, Greoboro et eolet, audentea juvat: non temere videri magaum Linorodo (nomina hoo erant duum aliorom) haud ex iato conatu operaa pretiam eperandum. paolo pradentior. Hi omnea quadam die circumII. Talia ietia dieaerentibna, dormitare aut aliud stantee regem, eiet iovicem gratulabantur pacem agere Tyrophagua videbatur, admirante rege; qui et proaperitatem rerum, quam unica duntaxat in- tandem poetlongum ejua silentium,Miror te hodie, tarpellaret eollioitudo ab incuraibua felium, quo- Tyropbage, In coneilio tacere prater morem. An j n m eaaet dudom ipaorum generi et multitndo for- dubitaa nonc primum tua huio coetui aensacommitmidolqfyi, et via ao orudelitaa intolerabilia. Quare tere, qu tam, saape euBpeximus, quaai periculum duo poatremi tempua eaae aiebant, in hoc flore ail aut ne talia aint quaa sperni queant, aut, vel ai fortunae pablioae, diapiciendi num quid expediri Q quid afferree qaod non probaretur, ad dedeous oonailii po8Bet ad aemel defungendum tmdio et pa- damnumve pertinere id tuum ullo modo poaeet riculo tam diuturnastamqueimportUDffityrannidia. utique cam plenam et liberum aenatori conatet Ad ea Troglodytes: Poet neoeaaariam, ait, curam, quidvia quod aentiat expromendi jua, et noatra) ao tutelam mei oapitis, oui etiam non meo oauaa. deliberationea impenetrabilis arcani religione seaed communia aalutia respectu, coneolo, eqoidem piaatur. Ad ea Tyrophague: Nullus talia de te aut nihil babeo antiquiua quam sobjectorum meo im- de meia biace oollegia metUB, bojua mei, quod reperlo aecuritati ao rationibua proapicere, adeo qui- prehendia, domine, eilentii cauaa eet, verutn, ut dem, ot flliorum et oonaanguineorum ipsoa tener- fatear ingenue, mera Inopia verborum, et quaai rimoa affectua oharitate populi cure meaa commiaai queedam infantia eaper argomeato inopinato atque
PATBOL. GB. OXLIII.

43

1355

APPRNDIX. 8PBCIMBN 0APIBMTLB INOORUM VJBT.

135

improvieo xnihi maxime; de qao, ai neoesae eit dioere,illud unura mens euggerit, esee ietad quod mei collegs proposuere negotium hujuamodi, deqno nec cogitare atnplius nec loqui unqoam oporteat. Omniam qaippe reram qu ia deliberatione veraantur prima illa unicoque reqoisita oooditio est ut poeaint effici; debellare autem ao funditos exstingnere gentem feliam, extra nostram, quamlibet eatagamae, faoultatem , eatia, ut rea per ae taoeret Ipsa, dooere nos poaaet memoria majorum, quos potentiores et eapientiores nobis, nonqoam tamen fando andivimus in talem epem vel

per eomniam Ingreeeoa, abfuieee vero mnlto l o n gius ab nllo in rem ietiaemodi apparalaaatconata meditando. Gootra ea com Creoboroa et Linorodue nihil hiscerent. rex, tacitue adinirane Tyrophagl solidam conailii vim, coatum dimisit. Habee informatam hoo faoto ideam, domine, offlcii booi regie in disceroenda coneiliariorum et coneiliorom qaalitate. Que sane dieoretio eatenus eet principi aecesearia, qaatenua experientia demonetrat, ea adhibita commoditates maximaa, neglecta damaa ingentia rebue poblic 'iferri.

DISSERTATIO PARABOLIGA X V . Castigat curiosum desiderium longinquarum et inuiilium rertm. Hio rax Abeesalomus gymnoeophistaB ait: Per- vereor, ait, ne patria prioe obliviacaris lingua oepi fruota animi magao quaa docuiati multa et quam istius peregrinaa usum paraveris. Spiasa rea praclara, tibique jam, ut eat verisimile, dicendo eat, experto crede. nec ietiua tatis aut occupatiofeeeo, moleBtus esse dosinam, ubi unum adhno nis tuffi: nec contentioni sramnoaaiesime par reaudiero, quid censeaa ao preecipias circa curioeam eponderet fructos. Quocirca metaerem equidem pruriginem quorumdam fastidientium parata,con- ne tibi eveniret quod corvo aiunt. . conspicatua eentanea ipeis et abandesafficientia, inhiantium aliquandoperdicia inceeeum, captusquaei praeclara vero lonquinquis, arduie, inotilibas. epecie, etatuit omittere naturalem suum, eeque U~ I Ultimi super ea re sermoaia gymnoeopbieta boriose diu exercene in librandia paaeibue, et cirboo initium fecit: Fuit apud nos asceta religionie oumagendo ad singolos oorpore, alternandaque et prudenti insignis quidam,ad quem hoepee haud propeneione in latna utrumqoe, huncstultioonatua parie eapienti diverten8,Bane hamaniter exoeptus eventum habuit, at neo perdicie greseom, qnem est. Inter coenam pro praabentis philosophra ffimulabatur. asseqaeretur, nec corvinum leneret , cujus totus apparatus pane, dactylie, aqua amplius, lodibriumque otriqoe generi eaeet ao constabatjhospee guetatis dactylis,8uavem, inquit, ex omni ejeotne ocatu, rieo paaaim eonetorum traita me Deus amet, cibum ! tsdet me jara patriae, Q duceretor. Hc panaeatinqnietaprarigniniainnon quae tales gignit fructua; licet uvarum,flcuum, eibicongrua proeilibunde. Meminiatlne patrem nncum ao pomorum omnis generis ferax sit,quibu8 tunm aut patruorum aliquem, vol fando i n tua abunde menss instrnuntur apud noa, tamen mibi familia ferri audivieti de avorum qnopiam qni Bnvideor non posse jam sine bis vifere; quare volo guam unquam Gbaldaioam cailoeril ? Cum bospas referre domum eemen aut auroulum arboris da- negaeaet, asoeta excipiens, lgitur, addidit, magnoctylos ferentis, ex qua viridarium conseram; aut pere auotor tibi eum non erumpendi extra eanoalcerte quod expeditius forte luerit, in banc terram los familiarinm exemplorom. sed ooerdta inani domiciliura transferam. Arridene hie asoeta, Juvat curioeitate, aoquieacendi conceaeteanaturaetedarae, inquit, habere nos aliquid non ineuava tibi; cationie eorte. nactenus gymnosopbieta loeotna, tamen, si me sinis dicere, magna pare tranquilli- et adoratione demieaisaima veneratue regem. Retalia vitam beantis in finienda oonceesia ac parabi- epondi, domine, inquit, nt potui pro madiocriUU Jibus cupiditate sita est: qui appetit longinqua, facoltatie meas, ad toa ieta quesitamnlta et varia: vel sequendo fatigatur,vel carendo angitur; ulram- in quo, queeo, si arnditionem minus potes. qaama que molestiam lucrifecerit, qui suis contentus non destitutum idonea nt sentio sio ultro fateor, eerto inhiarit alienis. volontatem parendi, et obsaquendi alaoritatem, II. Caetigata leniter hoapitie levitaa acquievisee " etiam altra viree prolixam, amplacti te valim et prscepto sapienti videbatur, quando iterum erupit me in nnmero tibi addictiBBimornm, faTorla interin appetitionem intempeBtivam alteriuB generia dnm toi regii benefioaqae gratie eignlflcationibuB Allegaverat forte aeceta,provecto in varia eermone, aepergere. eententiam ex libro Cbaldaico, quam interpretatue Has qaindecim diesertatlones aapians medicoi diaaeruerat. Placuit boapiti eruditio; et, Amabo Pensoea ex Indioa in Persicam linguam a ee oonte inquit, iterum repete, quod recitasti, testimo- versas regi Gboaroi obtulit; inde esdem ex Penieo nium; me delectat iste aonua non intellectarum in Arabicum translats eermonera 8unt;ex Arabioo licet vooum, ac decerno dare operam addisoende vero idioraate illaa ego 8ymeon magiater et philoiati licgu, petoqne ne graverie hujus jam nnnc Bophue eogaomento Seth, oommunia utilitatb ape idiomatia elementa mihi tradere. Cui . Atqul illectos, Gnaoe eom interpretati.
9

Lam Deo bonorum omniwn Auctori.

ELENCHUS CyESAUliM
SECUNDUM , CHRONOLOGHM
1. JuliusCmsar. 2. Oetavianns Augustus. 3. Tiberiu* I (1).
4. Caiue. 5. Claadiai I. 6. Nero. 7. Galba. 8. Otho. 9. Vitelliue. 10. Vespasianui. 11. Titat. 12. Domitianoe. 13. Nerva. 14. Traianae. 15. HadrianuB. 16. Antoniue Pint. 17. Marcoe . 18. Commodo*. 19. Pertinax. 20. Joltanae. 21. Severu. 22. Anloninue Caraealla. 23. Macrinue. 24. . 25. Alezander I. 26. Maximinuf. 27. Iflaximua. 28. Albinne. 29. Pupienue. 30. Batbinae. 31. Gordianai. 32. Gordianue alter. 33. Pbilippus. 34. Deciae; 35. Gallne. 36. iEmiiianat. 37. Valerianae. 38. Gallienue. 39. Ciandios II. 40. Aurelianae. 41. Tacitut. 42. Floroe. 43. Probue. 44. Carae. 45. Numeriaona. 46. Carinus. 47. Diocletianue. 48. Maximianue beroaleua. 49. Constancioe I. 50. Galerius Maximinoe. 51. Maxentiua. 52. Ltciniue. 103. RomanoB I. 104. GoneUntiuuB VII. 105. Romanus II. 106. Nicephorus II. 107. Joannes I. 108. Baeiliua II. 109. Conetantinue VIII. 110. Romanualll. 111. Micbael IV. 112. Micbael V. 113. Zoe. 114. Conetantiuua IX. 115. Tbeodora. 116. Michael VI. 117. Isaacitia I. 118. GoDBtaatiaus X. 119. Diogenee. 120. Michael VII. 121. Nicepborus III. 122. Alexius I. 123. Joannee U. 124. Manuel I. 125. Alexiue II. 126. Androoicue I. 127. lsaacius II. 128. Alexiue III. 129. Alexiua IV. 130. Alexiua V. GvESARES LATINI. 131. Balduinoe I. 132 Henricae. 133. Petrue. 134. Robertue. 135. Balduino II. C^ESARES GRiECI. 136. Tbeodoroe I. 137. Joannee III. 138. Theodorae II. 139. Joanaee IV. 140. Michael VIII.

53. CoDetaatinus I. 54. ConetantiDoe II.

55. Coostaae I, 56. GooetaatinuB II. 57. Julianue. 58. JoviauoB. 59. Valeotiniauui I. 60. Valene. 61. Graiianue. 62. VaJentinianue . 63. Tbeodosiaa I. 64. Arcadius. 65. Theodoeiue II. 66. Marcianus. 67. Leo I. 68. Leo . 69. Zeno. 70. Aoastaeiue, 71. Justinus I. 72. Jastinianua I. 73. Jostinus II. 74. Tiberius II. 75. Maoriciue. 76. Phocas. 77. Heraciiue. 78. Conetaotinue . 79. Conetani II 80. Conetantinaa IV. 81. Justinianna . 82. Leontiue. 83. Apeimaraa. 84. Jaetioiaoae , iterum 85. Pbilippicai. 86. Artemius. 87. Tbeodoeiu* III. 88. Leo III. 89. Conetantinae V. 90. Leo IV. 91. Irene. 92. Conetaotinue VI.
93. NicephoruB I.

94. Stauraciua. 95. Micbael I. 96. Leo V. 97. Miebael II. 98. Theopbilua. 99. Micbael III. 100. Baeilins I. 101. Leo VI. 102. Alexander II.

141. Andronicui 1 (2. 142. Andronicus III. 143. Joannes V. 144. Joannes Vl.Caniacuzenus tyrannui. 145. Uanuel 1/. m.Jonnnei VIL 147. Comtantinus X/, sub quo Turc* Constantinopoii poiiii sunt.

BLENGHUS PATRIARCHARUM CONSTANTINOPOLEOS. Series fabulosa.

1. Andreas apoatohn. 2. Stacbya. 3. Oaeelmae. 4. Polycarpua I. 5. Plntarchoa. 6. Sedeeion. 7. Diogenes. 8. Eleutheriof. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. Felix. Polycarpoe. Atbenodorue. Zoilus. Laarentins. Alypiae. Pertmax. Olympianue.
Series vera.

17. Marcue. 18. CyrilHanuB. 19. CattiDoe. 20. Titus. 21. Domitianae. 22. Probui. 23. Metrophanee.

1. Philadelpkta. 2. Rugenius.
3. Rufinus.

4. Metrophanee I.

5. 6. 7. 8.

Alexaoder. Pauloe I. Eueebiae. Macedoniue I.

9. Eadoxiae. 10. Demophilas. 11. Eragriue. 12. Gregoriue Theologae.

(1) Treebi Ceasarea deennt apud Ephrffimium ob amisaum primnm codicis foliam. (2) Saptam coneequentee Ceaearee vixerunt poet Ephromium.

1359
13. Nectariae. 14. Joannee Cbrytoatonme. 15. Areacioe. 16. Atticutl. 17. Sieinoiue I. 18. Neetorioe. 19. Haxiiniaaue. 20. Proclas. 21. Flavianae. 22. Anatolins. 23. Gcnnadiue. 24. Acaciua. 25. Flavilas. 26. Euphemiue. 27. Macedooiue L 23. Timotheae. 29. Joannee II. 30. Epiphaniae. 31. Anthimus. 82. Mencae. 33. Eotychiue. 34. Joannee III. 35. Joannea IV. 36. Cyriaoue. 37. Hiomae 1. 38.Serglos. 39. Pyrrhns. 40. Paolue . 41. Petrui. 42. Thomae . 43. Joannee V. 44. Conetantiaue I. 45. Theodorue I. 46. Georgtue I. 47. Paulus III. 48. Gallinicui. 49. Cyrne. 50. Joaooee VI. 51. Germanoe 1. 52. Anastasius I. 53. Gonstanlinns II.

INDEX

IN E P H R J E M I U M .

1360 95. Tbeodotina. 96. Basiuus II. 97. Nicetae II. 98. Leontiaa. 99. Theodosiue II, siwe patius Dositheas. 100. Georgias II. 101. JoaQaetsX. 102. Michael IV. 103. Theodorus IV. 104. Maximus. 105. Maouel. 106. Germaooa II. 107. Metbodiaa tt. 108. Maouel II. 109. Areeoiua. 110. Nicephora II. 111. GermanuB III. 112. JosephuB 1. 113. Joannee XI. 114. GregoriasII. 115. Athanatiae. 116. Joannes XII. 117. Niphon. 118. Joaones XIII. 119. Geraeimaa. 120. leaias (1).

54. Nicetaa. 55. Pauloe IV. 56. Taraeitu. 57. Nicepborus I. 58. Theodotoe. 59. Aotoniue l . 60. Joannee VIf. 61. Methodiaa I. 62. Ignatius. 63. Fnotiue. 64. Stephanus I. 65. Antoniue II. 66. Nicolaue I. 67. Euthymiue I. 68. Slephaoaa II. 69. Tryphon. 70. Theophylactue. 71. Polyenctas. 72. Basiliasl. 73. ADtooiue III. 74. Nicolaue II. 75. Sisinoius . 76. Sergius II. 77. Eustathiue. 78. Alexius. 79. Michael I. 80. Cooetantinae III. 81. Joaonee VIII. 82. Cosmae I. 83. Euetrathiue. 84. Nicolaue . 85. Joannea IX. 86. Leo. 87. Michael 11. 88. Coemae II. 89. Nicoiaue IV. 90. Theodotoa. 91. Conetaotinne II. 92. Locaa. 93. Miehael . 94. Chariton.

121. 122. 123. 124. 125.

JoarmetXir. Isidorus. CalHstus I. Philotheut. Macariut.

127. Antoniu* IV. 128. Caiiutus II. 129. Matthceus. 130. Euthymiut II. 131. Jotephus //. 132. Metrophenes II. 133. Gregoriui III.

126. Ntltu.

(1) Hactenue Ephremii catalogai. Reliqaoe patriarcha* uaque ad captam a TorcU GonataDtinopofim fufolexew plaoet.

INDEX
IN

E P H R ^ M i l (LESARES.
(Numeri vereum aignificant.)

Abari 1225, 1246, 1823, 1461, 2899. Abasgi 2899. Acacins 9<6 9639, 9735, 9744. Acbuiit 7671, 9392, 9411. Achilles 4064, 7922. AchnJes 8030, 8968. Achris U69, 8091, 8603, 9149. Acropolites 9169. 9368. Adaoa 2770, 3905, 4207. Ader 6691. iEmilianue 203, 207.
(

jEnu

8230.

iE cbyliis 6o4I. iEthribus 1415. jEtiue I97u. iEtoi*a7557 , 7636, 8600. Arrica 405, 938, 1342, 1511, 2989, 3027. Agapetus 9776, 10128.

Apar 1414, 3146, 3154, 4667, 5971, 5976, 6913, et al. 1. Agareui 1069, 1407,1450. 1587,2225, 2399, 2961, 2984, 3166. , coeuobium io agrie 2133, 2142. Aias 4064. AlamauuT 4100, 4226, 5955, 5974, 6401, 6655, 6740. Alamauoia 5940, 6405. AlaiDiindarus 1070. Alaui 5721. Albaoi 7614. 7682. Alhanurn 9149. Albiou 1173. All-orion 8092. Alexander, Memmppce f. 165, al 2677. Alexander patriarcha 9611, 9619. Aloxandria762,766. Alexius Augelue 6270, C27l, 7867. 7310, 7738.

Alexios Branae 5816, 5849, 5854. Al. ComDeoDB3446, 3450.3457,3468, 5177,5710, 6644. Al. Conto?tepbanue6286. Al. iu Gilicia rebellie 6256. Alexii duo 6041. Alexius Isaaciflliu?6736,6771,6776. 6876. Al. .Vannella f.4846, 4930, 5014,5054. 5068, 5226. Al. Moseiee 2380, Al. Palaeologue 6609. Al. Siudites patriarcha 10064,10081, Strategopulus 8675,9358, 9440. Al. Trapi zuotius 5722. Altuchd?. Cbalds princepe 4872. Alypine 9 3 9 2 . 7900. Amaotiua 700. Amaaea 9783. Amastrie 7535.

1361
Ambroeiue 636 Amorion in Phrygia, 2187, 2398. Atuphipolis 5692. Amphitriie 3410. Anaplue 5399, 10257. ADastaeios 1046, 1051, 1332 1625, 9755, 9910, 9917. Anatolioe 766, 822, 833 942. An. Alexandrinaa 9723. 2770. 3906. Ancaialus 6071, 6156, 6166, 10184. Ancyra in Galatia 487. Andragathias 594, 615. Andreae mouacbui 1794. Apoelolae 9565. Androuicue Angelue 4915, 4925. Comueaua 4188,4228, 4853,4870,4881, 4895, 4924, 4940, 4948, 4959, 4971, 4983, 4997, 5012, 5032, 5033, 5844, 5055, 5109, 5141. Cootoetephanue 4286, 4308, 6443. Ducae 5155. Andronicue Georgii Muzaloni&frater 9061. NestoDgue 7985, 7994. Pateologne 7425, 7840, 8149, 8260. Audr. Surdium epiec. 9472. Aogelui protoitrator 963. Angli 5981, 5987. Anua Cffidariaea 3730. Alia6445.Laacarie oxor 7832. Tbeodorl filia 8335. Aona Aaaoie f. 8390. Anlbemiue 910, 2396. Antbimue Trapez, 9773. Antiochia 224, 481, 657, 918, 1329, 2964, 3573, 3585, 3936, 3998, 4005, 5965, 5969, 7586, 9673. Aotiochue euDOcboa 700. ADtooins 116. Marcue 129. Caracalla 156. Caeeymatae 9990. Patriarcba 10026. Aphrodite 2681. Apolloniaa 8948, 10279. Apollonias 49. Apsimarua 1516, 1531. Arabta 1479, 1483, 1510, 1667, 1714, 1737, 3636, 4537. Arbitoe 160. Arcadiopolit 683, 6186, 7380. Areadins 660, 667. Arcbizupanoe . Bacehinoe. " iwcvttv 1474, 4072/ Argoe 7286. ' 527, 9627. Ariadoe 905, 948, 1032, 1045. Arioe 369, 422, 510, 537, 551, 601, 9614. Armeoia 1319, 2061,2074,2381,3900. Armenii 7245. Armeoocilicia 3903. Arsacius 681, 725, 9682. Arsenias monacboe 8947, 9459,9464, 10272, 10291. Artawdue 1733, 1739, 1764. Arte 7566, 9417. Artemius 1600. Aeao 5769, 5800, 5811, 5902, 6276, 6381, 6384, 7341. 7829, 8045,8059, 8075, 8578. Aeclepiadee 3693, 6426, 8880, 9238. Aseldecaue 8617,9454. Aaiaoi pagi 5009. Aeparie 892 896. Aeuietes 6372. Athaoaeius 484, 10348, 18366. Atbeuffl 709. Alheoodorus 181, 95S4. Atbiogaoi 2195. Atboe 10374, 10390. Athyra 6665. Atramytium 1619, 1268, 7513. Attalia 3992, 7567. Attica 7276, 7376. Atticns 726, 731, 9638. Aurelianus 219. Ausones 1, 66, 149, 463, 750, 1122, 1339, 2354, 2510, 3026, 3091, 4526, 4585, 7589, 7503. Auxentium 10210. Axiua 9021.

INDEX IN EPHRJKMIUM.

136S
Carolue M. 1941, coronatu 1962. 1964, 1971. Gorue 238. CarpUa 3922. Caryces 3528. Castamon 3865, 3890. Caetioue 9597. Caatoria 3500, 3503,8691, 8729,9148, 9378. Catacaio 3222. Catascepe 4691. Caacaeua 3128. Celbianum 7530, 7760. CeltsB7l34. Cepbalenus 9427. Gerberus 1648, 5548. Cbabaron 9139, 9157, 9368. CharoDea 4429. Cbalce 2872. Chalcedon 829, 980,1320,4928,9727, 9754. Chalcopatrsa 1005. Ghalcopontia 9934. Chaldsa 4869. Ghaleb 3922. Charioron 7975. Cbazara 1826. Chele 5491. CberRun 1503, 1522, 1535, 1542,1562. CberBonneam 8195. GhJiara 246l, 7760. GhoDes 4401, 4633. Cboeroee 1366, 1387. Cbra?muf 3856. Ghrintopolie 8411. CbriBtas 22, 46, 56, 73, 75, 135,183, 259, 299, 450, 473, 597, 300, 842, 1656, 2594. etc. Cbry*aphius 701, 781, 784. ChryenpoUe 9824. Ghryeoetomne 749, 9766. Chryeue Blachua 6452, 6454, 6467, 6586. 6614. Chnoabfa 9152. Cilicee 4009, 7718. CiP.cia 2867, 3370, 3584, 4200. CiBBUB 8484. Citzabia 9153. Glaudiopolie 4666, 4687. Claudiue U , 215. Clemene 145. CoBleeyria 1319. Cotonea 3907. Gomana 680. Gomani 6068, 6542, 6552, 9680. Comneniad 5640. ConBtantiDopoliB 761, 775.913, 1788, 1811, 2470, 2536, 2965, 8461, 3497, 4113, 4938. Confltana Chlorue 267,268, 277, 280, 293. aiiuB Cooftentini M. 401. Alius 1427. Congtaotinae IV, 1839, 1853, 1861, 1885, 1899, 1960. Aepietes 6066. Baeilii f. 2927. Ghliarenoe 10178. Copronymue 1720,1750,1768,1823, 9919. Uucae 3277, 3285. Leonie fil. 2688,2705,2709,2747. Loviles patriarcba 9848, 9969. Magnue 293, 315, 325, 327, 345. Mnpni f. 401. Michaelis Aogeli rrater 7638. MoDomacbuB 3096, 3l72. Papblago 2653. Pogoonatiie 1441, 8966. Tichi filius 9234 , 9239. Torricee 9434, 9439. GouetaDtinB, G. M. f. 401. GootopbreuB 8427. ContoBtepbaaaB Ducas 4935, 8436, 8647, 10157. Corcyraea arx 4120. Corinthue 7279, 7285. Gorradue 4108, 5830, 5848, 5854.
Commodna 143.

Axuch 4039. Axan Persiaa princepe 3381.

Babylae 192. Babylonia 3136. Baca 3905. Bacchinue archizopanus 4149. Balduinus, Flaodriae Comea 6712, 7050,7186, 7216, 7240,7337, 7376, 7388, 7409, 7678. Latinarcba 8158, 8266. Petri Latini f. 7705. Siciliee princepe 5707. Bardae 10014. Barie751i. Basilacea 3449, 4750. Basilaciua 6202. Baeiliscus 957, 971, 985, 988, 1023. Baailiue Bulgaricida2875,2913, 2914. Baa. Gamaterae, patriarcha 6002, 10196. Bae. Cbotiae 6052. Bae. Cbumnua 6051. Bae. letroe 3608. Bas. Macedo 2510, 2513, 2546, 2555, 2630, 2747. Bae.Scanjandrenoe,palr1archa 10061. Bela, Ungriea rex 6178. Beleebod 8512. Beleeeus 8513, 8710, 9027, 9137. BelUariua 1131. Bellegradum 4189, 4195, 7657. Bera monaeterium 6260. Berrcea 4040, 6084, 6099,7234, 7770, 8592, 8976, 9143, 9646, 10373. Bidiua 2917. Bithyni 1626, 3864, 4675, 4906,5081, 7510. Bithjnia 3843,3950,8016,9119,9123, 9567. Bizya 7378, 8041, 8624, 9091. Blacheroffl 770, 819, 928,1175, 2165, 3395, 6845, 7065, 9881. Blacbi 5764. 6068, 6072, 6152,7371. Blachia 8093, 8360, 8599. Bodeoi 8595,8682, 8724,9022,9197. Bcaotia 7314, 8137. Bogomili 3605. Boleros 5354, 5690, 6429, 8088. Bonifacinn, marchiue Montie ferrati 6411. 6942. Boradium 10191. Borilas 7826, 8051. Bottra 187. Braoas 5701, 6039, 6125. Braoitzobe 4189, 4195. Bryennine 3774. Bryeis 8042. BudeloB lyrannus 8679. Bulgari 1524, 2011, 2019, 2059,2450, 2481, 2489, 7665, 7763, 7767, 8104, 8290, 8294, 9000, 9226, 9231, 9233. Bulgaropbygium 9090. Byzantium 339. 496, 651,1137,1437, 1529, 1603, 2734, 3315, 90272, ete. Cabaaitaa 9384. Cudoiea, victoria 5139. Ceciffi ( 3411. Cffi*ar (Kawxp) 3417. Caius Caligula 2, 19. Calamos pagus 7755. Caledouius 6985. Calliaiauuue 8385, 8488, 6756, 9225. Calliuicus Syrus 1468. Calliupolis 7981, 8173, 8196. Camaterus BnMlins . Basilioe. Gambyzes 5221. Cammytzee 5845, 6477, 6584, 6663, 8024.
CampantiB 8531.

Canioi 9158. Capitulioa /Elia 94. Cappadocia 1317. Caracalla Antoaius 156. GariuuB 242.

1363
Cotmas Attiooe 10145. Hiaroaolymitee 10106. Coemidium 6798, 10169. Cotyeea arx 5005. Creta 1515, 2235, 2527, 2565. Crinitffi 2381. Critzimue 8968, 8983. Croa3 8710. Cromna 7535. Crybi 8967. Cucueoe 9621. CoDsulatue 8530. Gyminaa mone 7752. Gyprianue 192. Cyprue 3525, 5388, 5391, 5981, 5986, 5991. Cypeella 6240, 6947. Cyriacue 9808. Gyrilliaans 9597. Gyrilloe 742,6517. Alexandrinue 9700. Cyrue 772, 773. Amastridie preabyter 9881. Gytorium 7535. Cyzicue 747, 1455, 1604, 3536, 9546, 9708, 10175.

INDEX INJEPHRJBMIUM.
Ericue vel Ernee, Erree. Erinnye 251, 965, 1648, 4982, 5057, 5219. Erree (Ericue) 7241, 7244, 7409, 7429, 7678, 7709, 7734, 8729. Esaiae 1179. Evagrioe 9649. Euchaie, 9062. Eadocia 9762. Eubcea 7316. Eudocia 713, 2512,7297, 9289.
Ireaea 8616.

4364

Hadrianae jEliue 83, 110, 335. Hadrianue papa, 1935. Hadrianopolia 5878, 6938, 7209,7369, 7795, 8085, 8217, 8961, 10279. Haemua 5764,5794, 6072, 7341, 8227. Halmyrus 7324. Harmela 6047. HarmatioB 1016, 1019. Hebdomus 782. Hebraei 9, 102,1329,1373,1668,1684. Hebrus 8233, 8485, 8965, 9040. Hector 4066. Helena, mater C. M. 295, 376. Uellaa 6591,7235, 7367. HeUeepontuB 2128, 8482, S610. Heraclea 7534, 7813. Heraclius 1342, 1346, 1428. Heraclooaa 1422, 1424. Hercalee 1348, 4058. Herealiue 256. Hermes ( ) 10, 229, 437, 4071. Hermogenee rhetor 140. Herodes 1557. Hieracorpbitee 3801. Hierapohs 2776. Hieremiaa 4621. Hieroboam 2075. Hierosolyma 1397. Hiepania 574. Homerus 1015. HoDoriua 659. Hunni, Turcarum gens 3127, 3847, 3862, 4173, 4187. Hyaciathue mooast. 7630. Hyaleaa 8714.

D
Daai 882. Dacibyzee 8313. DalmaUa 283, 3491 7673. Damacrania 6664. Dandolue 6767, 7179, 7223. Daooium 7814. Oaphnnsia 9491, 9512. David 1176, 2833, 3715, 4154, 4581, 5020. 5268, 5327. David Comnenee 7521, 7533. Deabolis 8091, 8698, 8729, 9387. Debeltam 6871, 6878, 6937. Debora 1887, 3185, 7896. Deciue 189, 200. Demeiriue Bulgarns 7698. Oem. martyr 5776, 5784, 7824. Dem. Tbeodori f. 8335. fieoi. Tornicee 8433, 8477 8513, 8559. Demophilua 9645. Dermocaites 7424. Daore 9153. Dexiocratee, Gerooomii prasf. 9846. Dicorue 1112. Didymotichum 7225,7361,7369,7848, 8086, 9043, 9075, 10236. Didymue 1144, 9790. Diocletaaae 251, 269. Diogenee 3932. Diomedes martyr, 2540.
DionyeuB 161.

Annse f. 7834. Eudozia 677, 9684. Eudoxiue 9640. Evergetas monaet. 7064. Eugeniota Gbariton 10187. Eugenias 619, 623. Euiogia 9536. Eupbemia 849, marlyr 9599. Euphemius 9717. Euphrates 2993. EapbroeyneDaceana 6283,6293,6882, 7105, 7326, 7565. Euripidee 6641. Euryetheue 1350. Eueebius Nicomedensie 9625. Eustathine Epidauri praaeul 4748. patriarcha 9651, 10077. Tbeesalonices pr. 4790. Eustratiae Garidas 10113, Eothymius,Sardiam episc.2214,2216. Syncellue patriarcha 10039. Eutychee 823, 977, 9730, 9893. Ea ^chia8 65l8,patriarcha9782, 9792, Eutza 8516.

Felix 9580. Flandria y. Baldoinue. Flavianne 762, 824, 9717. Flavitas 9741. Florus 229. Fraoci 1711, 1941, 1946, 1958, 3565, 3570, 6909, 7183, 8299. Francia 5976. Fraocochorium 3856.

I
Iatropoloa 8530 Ibancue McBius 6385, 6391, 6474, 6560. Iberi 5856. Iberia 2226. lcaeia 2318, 2322, 2332. Icooian 3984, 4094, 4396, 4405,5962, 7576, 8456. Ida 7248. " : Angli. Ignatiue patriarcha 10006,10019. Igoalius 70. Ifiae 1014, 1334, 6655. IUyrium 2984. Incer 2512. lndi 3137, 5200, 5511. Irene 1853, 1885, 1899, 1933, 1960, 1966 . 3770, 6441, 6923, 7426. Irene Theodon f. 8335, 9290, A DDC f. 7834, 7892, 8006. Isacius Aogelue5374.5389,5403,5415, 5429. 5447, 5454, 5471, 5090, 6645. Comnenue 3223, 3227. Cypri tyr, 5397 , 5984, 6365. NestODgi fr. Tarcbaniotea 7987. Ieaias 10388. Isauri 908, 961. Ieauria 1669, 3995. Iedigerdee, rex Perearum 706. Ieee 8024. lemael 2246. Iemaelitae 6915. Ister 1228, 3320, 3847, 3854, 4285, 5801, 8226, 8303. Italia 405, 1949, 1963, 3971, 6402, 6722, 8301. Itali 1951, 3558.
J

G
Gabala 8147. Gubria Trapezunti tyraDnue 3964. Galatia 1318. Galba 23. Galerius y. Maxim. Galeeium 10302, 10312. Galienue, Valer. f. 212. Galitza 4231, 6449. Galliee 523, 593, 8301.

DiOBCorus 1013, 9720, 9729, 9775, 9893. Dioecurus 764, 823, 835, 977. Dium 8512. Doloicus, Pleea comee 6714. OomitiaoQB 43. patriarcha 9604. Dorylffium 4379, 4641. Dragolae 8491,9000, 9015. Dyrrhacbinm 7687, 8601, 9114.

GalluB 201.

EcbetoB 1557, 5221, 5984. Edeaea 2734, 2994, 3033, 3037. Eetion 7249. , ' . 9691. EleuiheriuB 9580. Eliae Thesbitee 2580. 2474. Epiphaoiue 9771. Epheeu 9462, 9699. Td tv . | 9721. Ephori mooast. 5595. Ephraemoe 8968.
EpicuruB 2.

Gangra 3895. Gaoue 8196. Gedeoa 7941. GeanadiuB 944, 9731. Genaeneea v. JaDueaeee. GeorgiuB Acropolitee 9140. Cypriua 1787, 10334. martyr 3160, 10260. Muzalon 9058, 9300,9310. Xipbilinue 6024, 10225. Geraeimus 10383. Germanicia 9642. Germani 1947, 5976, 5987. Germani barbari 1712. Germaoue 1602, 1630, 1704, 1787. patriarcba 12254. Trinobi episc. 7180, 8580. Cyzicenoa patr. 9896. Gizericbns 939. Glabas 8690. Goleamus 8699. Goliath 4125. Gordianoe 176. Greecia 4324.
GratiaouB 524, 553, 555, 557, 560,

JanueD86s (GeDDuenees) 8267.

Jadana 6766. Jael 1857. Jannee 9993.

Epidamons 1047. Epirus 7559, 7636, 8600, 9432, 10391. Ericus Daudolu 6689. S. Pauli comee 6713.

884. Gregoriue 655, 1709, 1956. PhoBpborus Nyeaen, 6519. ; 180,9655.

Japhreua 8320. ^ _ Jatbatinea.Pereidia prine. 7569,7612, 8456. Joannes Af>ani8 frater 3903. Azucb 3744, 4350, 3751. Beccufl 10325.

1365 Balgarorum 7393, 7792. Camaterna 6503, 10229. Cappadox, patr. 9768,10353. Catacozenus 8631. Chrysostoinus 674 6517. Conjaenus 3695, 6557, 6576. Cypriue Spyridonacee 6595, 6608. Damaacenus 1789. Ducaa 5461. 8714 D. VataUee 7852. Gabalas yide Gabalaa. Clycie 10378. H83reticus 1601. Levita 9891. MoBeorum pr. 6388, 6616, 7340. Patriarcha 2415, 2424. Scbolasucni 9796. Sionisrex 8138. Tbeodori f. 8335, 9267. Tzimiechee 2818, 2861. Rhodi prino. 8629. Joannitza, 6032. Jobue 1233. Josephue Bringa 2754. Hebrseus 9, 2040. patriarcha 10300. Jonia7743. Joanaua 472. Jadteue membrie fractaeeanatae728. Judaica feroeia 36. Judae 2205. JoliaDUfl Didioe 150. apost. 438, 506. Jupiter 95. Joylemagi 349. Juatina 601. Juetioianoe 1123, 1469, 1522. Juatioianus 142. Thrax 108. Junior 1154.

INDEX IN EPHRJEMIDM.

1366

Macedonee 5198, 7357. Macedonia 408, 591, 2514, 3522, 3539, 7672, 8087. Macedoaicus 644, 649. Macedooius 9632, 9759. Macrioue 158. Hetaeriarcha 7989, 7995, 8649, 9200. Macroducas 5155. Madyla 8195. Mseandrus 3784, 7587. Magdaleue 2652. Magoeotius 415, 417. Magoeeia 7997. Mahuroetue propbeta 4775, 4782, 4820, 4821. Pertidie princ. 3135, 3152. Maliaeenue 8707. Mama3a 165. Mamalae5230. Maoa 2349. Mana*86 2438. Mancapha* 5924. Manee 244. Mangaoe 5158. Mangani 3157, 10188. Maniaces 3030, 3111. Manichsi 247, 3650. Manuel 2367, 4026, 4033, 4041, 4211, 4315. Goatopheae 8317. Lacbanaa 5128. Laecaris 9050,9134. Micbaelis Angeli fr. 7638. patriarcba 7724,7854, 8859, 8922. 10261, 10268. Tbeodori frater 8064, Comnenue 4601, 4668, 5366. Marcianus 794, 827, 866,909, Javenalia, epiacopoa 834. Marcue 9596. 2670. Margaritee 9050, 9087. Maria Alamaooa 7517. Ann f. 7834, L 8062,8338. Aaanie f. 3890, 8062, Laeapa 2692. 8338. *<( 4850. Lampetea 8707. Ieaaci uzor 7230. Lampaacus 8142, 9055, 9072, 9435, Petri Latini f. 7706. 9440. 736, 1883, 2384, 2652. Laodicea 3768,3957. Theodori f. 9291. Lariesa 3500, 7235, 7292, 8363, 8715. Maritza8199. Laecarius 7417, 7632, 7716, 7739. Maronea 7813. Laecaris 8532. Martina 1422. Latioi 3598, 3974, 4339, 5181, 5573. MartiDQB 1433. 5574, 5838, 6783, 6890. Mates 9152. Laorentiua 9592. Maoriciue 1231, 1292, 1266, 9806. Laxarua pictor 2309. Radi?ivna2650. Maxentiue 279, 289, 306, 308. Leatiaoia 7420, 7511, 7974, 8578. Mazimianoe 251. pntr. 745, 9704. Leo Armeneie 2074, 2153, 9980, Maziminus 170, 269, 282. 10009. MaximuB 173, 1432, 603, 613. pa Baeilii Filios 2605, 2615, 2632. triarcha 7855, 10249. Iaaurae 1644, 1630, 1719, 9907. Mediolaoum 636. Leo II. 1828. III, 1936, 1961. Melangi 6360. junior 949,957. Melangia 4077. Macellee 876, 951. Meleoicum 8125, 8494, 8757. papa 821, 823. Meludiam 5474. Phocffl frater 2760. Mesembria 10358. Sgarue 7275, 7297. Meteopicum 9534. Synesiae 5127. MethodiQB 2214, 2218, 2307, 2425, Leontioa 905, 909. 8583, patr. 10000. LeoDlius philoeophoe 712, al. 1501, Hyacmtbi coen. pref. 10264. 1509,1519, 1581. patriarcha 6007. Metrophanes 9605. 10209. Michael Archaogelae 1084, 4694, Leabua 1990, 3522. 7634,7653, 7918. Leucae 9427. Aeanie f. 3890, 8338, 8826. Levunoa 3900. AutorianuB, patr. Nic. 10240. Libycua 1827. CsrulariuB 10084. Licnudee Constantinue 10692. Calaphatea 3064, 3087. LiciDiue287, 306, 342. Cboniates 7289. Lobitso in MoMia 3252* Comnenue, Paleol. fr. 8572, Lobitzue 5893. 9177. Lombardi 7183. Comneniadee 8737,8801. Longobardi 2386, 7561. Epbeei episcopue, 3438. Lopadium 3954, 3959, 5184. 7251, Epirl princepe 7558. 7258, 7312. Ulyrii deepola 8604, 8653, 9107, Loxias 6206. 9159, 9219. Lncas Chrysobergee 10180. Ozitani ccenob. prf. 10135. Luma 4655. Pateologue 8678, 8868, 9343. Lycbuidas 8728. parapioacee 3797. Lyria814, 3991. patriarcba 7474, 10183. Lydia 4081, 5910.

Stratiola 3211,3227. Theaealicensium rhetor 4749. Milium 7129. Mitatunj 6922. Mitylene9257. Mocius 2661. Mae&i 1098, 1584, 2057 , 2467 , 2898, 2905, 2910, 5763, 5883, 7369, 8278. Mogleous 3556. MoDiiferratum 6710, 6942. Mopsucrene 442. Mopsuestia 1145, 2771. Morotheodorus,Philade)ph.pr. 7520. Mosaicae tabala? 1891. Moaelue 1900, 1907. Moeea 3817. MoeynopoliB 5694, 7816. Murtzuphlue Ducae 7005, 7101,9302. Musae 10335. Muzalo Nicolaue Cypriue 10161. Myriocephalum 4403, 4423.

Nacolia 9988. Nareee 1131. Natban 2833. Naoplia 7280. Nantzapolis 9033. Navatue 194. Neapolie 9749, 9836. Nectarine 652, 673, 9664. Neocffisarea 3962. Neoca9trom7756, 7759, 9052. Nero, 19, 54. NestooguB v. Andronicue. Neetor 4064. yestarcba 3417. Neetorius 734, 743, 841, 9695. Nicaea 1626, 1631,1873, 3340, 3566, 4906, 5081, 5091, 7465, 7628, 8874, 9616, 9965, 10239. Nicephorus 1902, 1907. Blemmydas 8933. Botoniata 3420, 3426, 3441, 3456, 3464. ByrennioB 3418. Michaelia deepotffi f. 8655, 9108. Epbeai epiec. 9461, 10286. 1978. palriarcha 2027, 2041,2125, 9975. Tarchiaootee 8227, 8455, 8672. Nicetae Muntanus 6003, 10203. patriarcba 9931, 9970. Nicetiata 8314. NieolauB Garabue 7015, 7025. Chryeobergee 10067. Maoclabitae 8496, 8735. patriarcba 10034, 10120. Nicomedia 3843, 4910, 8311, 9629. Niphon 10368. Nireua 6333. Nietrium 3922. ieuB 6158, 6175. Numerianue 240. Nymphaeum 7746, 9065, 8609, 8890, 8914.

Ochyr 7421, 7511, 7751, 7991. Odryeum 114. Odyseea 1014. OED8BUDQ 4859, 4877, 4880. Olympiaoue 9596. Oneeimue 9578. Opeitiue 1736. Oreetiae 6487, 7389, 7801, 7958. Origenea 153, 167, 177, 193, 1144, 9789. Oetrobum 8596, 8687. Otho 23. Oxia 10136, 10138.

Peonee 3857, 4144, 4163, 7836, 8302. 9096. PalffiBtina 92, 178, 926, 1321, 1796, 5944.

1367
Pamptaylia 3795. Paniuin 7314. PaoDonia 502, 585. PaDla?rou8 146. PanhlagOQia 1318, 1329, 1364, 4882, 4916, 4986, 7532, 7537, 9214, 9362. Paeguea polue 3994. Patmoa 48. Patra 9421. Patroclas 5767. PatziDacs 3123. Paalua, apoet. 361, 4759,5600,5622. patriarcha 9617, 9829, 9837. Samopateneia 221. Pegffi 6667, 7250, 8012. Pelagiue 7430, 7455. Pelagouia 4130, 4141, 3185, 7669, 8602, 9165, 9396. PelopoDDesue 6592, 7236, 7367. Pentachira 4656. Pergamua 4261. 7759 Penclytae 3907. Perietitza 8967. Perperacium 8967. Pernicus 2918. Persffi 210, 458, 2407, 3899, 3369, 3781, 3931, 4262, 4481, 4643,4665, 9538, etc. Persarroenii 3867, 3890. Peraia 244, 480,1221,1316,1356, 1377, 9119, 9122, etc. Pertiaax 147. pontifex 9592. Petebioue 4224. Petraliphua 8309, 8437, 8698. Petrium 6827, 7076, 9600. PetroDae 226, 266, 272. Petrueapoet. 16,361.5769, 5796,5800, 6276. myearcba 6386. vir fortie 7242.LaUnai 7676,7690. palriarcha 9605,9833. Gypriue9939 Peza 3922. Phaeton 4842. Pheacee 4127. Phalarie 1557, 5222. Pbareala 8363. Phereb 3922. Philadelphia 4636, 5913, 5917, 5956, 8814, 8915, 10384. Pbilea 7051. Phileremua 8637. Phllea Tbeodoroe 9364. Philippicua 1281. Bordanee 1564, l5o9 9888. Philippopolie 5880, 5951, 6168,6182, 6398, 6495, 7210, 7810. Philippua 182. frater regif Alam. 6406. Petri Latini f. 7705. Philomeltum 3657, 4088, 5958. Pbilon Hebreua 9. Philoiiidae 154. Pbocae, epiec. Philadelph. 8713. Phocai 1278, 1288, 1294, 1304, 1344. Nicephorue 2759,2765, 2835,2838. Phcenicee 1321, 1606, 2960, 3370. Photiue 10016, 10021. Phrix: portue 9828. Phrygia 2187, 3784, 3991, 4064,4400, 5975. Piaani 6903, 6910. Pitheca 1082. Platamon 8363, 8597. Plato, mooacbue 2039. Plutarchue 9579. Poemaaeaum 7255,7240,7511,7916. 7974. Polycarpue 142, 9579. Polyeuctue patriarcba 2832, 10056. Pompianua 174. Pontua 3961, 9567. Preapa 8091, 8603. Preelblabi geminl 2916. Priamus 405. Priapue 161. Priiapue6589, 7669, 8089,8602,9025, 9134, 9166, 9397. Principis ineula 1989. 3080. Proclue 747, 752, 9707.

INDEX IN B P H R i B M I U M .
Proeconneeue 2128, 10296. PropoMt* 4934,5896,6268,6649.6994. Proeacon 6456, 6461, 6471, 8516. Prota ineula 3392. Pruea 6081, 5092, 5132, 7260, 7407, 7903. Publtue Balbinit 174. Puloheria 704, 779, 791. 817, 860. Pyrrbua patriarcba 9820. Pytbon 6225.

1368
SmyroflBi 778. Solomooteum contrrium 5662. Sophia 1164. 1212. Sophoclee 6641. Soaaodron mouaet. 7886,9283.9305. 10385. Sosiue 9395. Sotericbue Panteogeooa 4746. Sezopolie 3796. 5004. SparlenuB 8530. Stachye 9573. Stagyra 6258, 7816. StaDum 9395. Staridoli 8595. Stauraciue 2026. Stenimacbue 8966, 8983, 6496, 8sAQ. StephanuB Triballorum prioc 7300. patr. 10023. AmaaenuB 10642. ( 5150,5165,5361, 5612. marlyr 6. monachue 1794. Stblabae 8031. Strategolue 8989, 9416. Slrumitza 6453, 6614. Strymon 5691, 8411. Studium 2038, 3089, 3279, 9856. Stumpiutn 6158. Styppea Leo 10131. Styx 5060. Subleum 4380.
SUIUHUB 4372.

R
Raimundua 3577, 3912. Raulua 8432. Raul Joannes 9416. Regina flumen 9079, 9093. Rhedeetue 6198, 7814. Rhapeommutue 3526. Rhentine 8412. Rbodope 6620,8030,8126,8227,8963, Rhodue 1610, 1611, 3522, 8626. Ricardua, SicilisB dux 5707. Robertat Italue 8490,3498,8501,3508, 8135. Petri f. 7705, 7720. Roma 16, 70, 278, 405, 821, 832,910, 1707, 1961, 1935, 1045.1952, 6739. Romalca aceptra 55. Romaia 801. 806, 1048, 2093, 2466, 2487, 2781, 7490. Romaoue Argyropuloe. Rom. Conetaot. f. 2743, 2876. Diogenea 3353. Lacapenua 2692, 2731. Roeei 2593. Roaeicut exercitue 2845, 3120,6548. Rossui 2770. Raeeliufl 8416. Roeticius 934. Sabellias, eceYUiJAfer^M. Sabae 7519, 7528. Sadacaei 2196. Salamo 96, 2077. Samona 2657. Samoa 3522, 6176. Sampaon 7518, 9780. Samuel, priocepe Balg. 2902. Santalorcoue 2606. Sardanapalue 160. 162, 2928. Sardica 2917, 3851, 4178. 4276. Satan 2, 2299, 3608. Saturnus 95. Saal 3020. Savus flumen 4166, 4285. Sclavi 1472. Scopia 2916. Scopii 6172. ScQteriiiB Xyllae 9135. Scythffi 541, 548,563,3248,3552,4395, 5179, 5185, 5817, 7346, 8953. 542,2897, 3808, 8339. Sebaetiaui fratree 5224. Sedecion 957H. Selybria 7813. Semei 4562, 4581. Senacherimae 7805. Sergiue palr. 9819, 10075. Serrffi 5354, 5691, 7234, 7921, 7958, 8489, 898?* 9035. Servia 9114, 9147. Setb 5363. Severue 151, 1074, 9775. Sgurue CoriDthi tyr. 7555. 8icidilae mooacbn 6507. Sicilia 1438, 3031, 6682. Sicilica claeeis 4121, 5689. Siculi 5175. SilTeater 367, 376, Simon mague 14. Sion 93. 377 , 714, 834, 926, 1369, 1377, 3576, 4001, 4107, 5978, 6016. SiaioniuB 732, 9690. palr. 10070. SiaypbuB 4881. SmoleDi 6602. Smyrna 142, 7760.

Sycffl 9595, 9742. Sylffii luput 1779, 9716, 9991. Synadenae 7988. Syncbitici 1066. Syracuae 1439. Syria 1418, 1606, 1797, 3584, 3910, Syri 2776. 8yri Cilicee 2768.

Tacharii 8441, 8459,9037. Tacitue 228. Tttnarae AtSou 4429. Tancrediue, Siciliaa rax 6636. Taniteaamam 3896. Taraeiue patr. 1867, 9962. Tarchaniota* Iaaaciaa. Tarsaa 2771, 3904, 4201, 6653. TauroBcytbaB 5222, 5486, 5493. TauniB 1105, 7311. Telcbin 1264, 1648, 1927, 5220. Ternobae 7404. Tbamor 8388, 8391, 8756. Thebea 7290. Tbecla, 3264. martyr. 9741. Theodora 1147, 028, 2417, 2496, 3093, 8194, 9289. Tbeodora Aeauie f. 8338. 8194, 9289. Theodorua Angelue 5119,8027,8060, 8454, 8394, 8658. ComnenuB 8133. Calampacea 9138. Ireoicus 12246. Lascaris Ducas 8907, 9097. Lascaria 6818, 6856, 7462, 7926, 7945, 8177. LatuB, SionU Patr. 6017. Lydae 6039. MagntiB 2850. Maocapbas 7265. MichaehB Ang. fr. 7638, 7659. moaachuB 2039. MopBueetiea epiec. 1144, 1791. v < $ 6 o ; 9196. patriarcha 9854. Philadelpbeoaifl 5909. Philes 8596. Tbeodoeius, Sionie 16219. Theodoeiue 574, 590, 606, 622, 690, 768. patr. 10191. Theod. eiactor 1920. Cesaar 1627. Theod. Alramyiteuat 1636. Theodotue Casitaraa 9984. MelitaaOQB patr. 10172.

1369

ORDO RERUM

QUJE IN H O C CONTINENTUR.

4370

Theopbaoee 2132, 2140, 2308. Theophano 2645, 2745. Thaopbilut 2249, 2311, 2381, 2433, * 99t. Tbeophoboe 2367. Tbeophylactue 10050. Tbermopyl 7276. Tberaitea 2346. Theaealia 4810, 5738, 6590, 7671, 8033. Theeealonice 627, 2040, 4788, 5172, 5188, 5193, 5352, 5714, 5724, 5785, 7546, 7819, 8562, 9020. Theudas, magus 14. Tbomaitea 1889. Thomas 2219. parr. 9813, 9839. Thraceeium tbema 4083. Thracia 114, 408, 511,591,881,1246, 1584, 1879. 2057, 3124, 3322. Thucritue 10204. Tibenue 1207, 1303. Tichue 9290. Timon 5236. Timotheue 9763. Tithonue 10204. Titut 9602. Tornices Demetr. 8693, 8740. Torniciue 3117. Torusa 4204.

Trajaoopolis 7815. Traiaone 65. Trallee 4654. Triballarcha 6171. Triballi 3835, 4131, 4180, 7666. Triaditza 5885, 6157. Trinobue 8275. Tripolis 3917. ad Meeandrum 8465. Tripeychue 5232. Troae 7255. Tryphon 10047. Turc 3149, 3567, 3656, 3951, 4076, 4078, 4089, 4530,5124,5925, 8442, 9037. Tzacbae Turca 3520. Tzapeeua 8966, 8990, 8510, 8985, 9045, 9003. Tzibrilza 4421. Tziritho 8532. Tzurultte 7377, 8248, 8307, 8612.

Valeoe 510, 526, 552, 562, 9652. ValentixuanuB 500, 558, 599, 618. Valerianos 208. Varangi 3452. Varna 6156, 6166, 6624. Vatatzes Ducae Joaanee 7845, 8144, 8298. VeoeUB 4321, 4336, 4341, 4346. * Veneti 6904, 7179, 7183. Venetia 6689, 6717. VereDicum 7975. Verioa 903, 971, 972. Veapaeianua 26. Vetranio 417. Vitelliue 23. X Xaotbia 6479, 8088. Xenolopbue 6*4. Xipbilinue 4940, 4947, 10099. Zeno 906, 948, 961. 990, 996. Zeogminon 3850, 3858, 4167, 4254, 4286. Zichni 8486. Zoe 3003, 3093, 3094. Zoilae 9591.

Ungri (Panaonii) 3248, 3250, 4282. Ungria 5757,8328. Urbiciue 1046. Ureeie 4142. Urue Roeeue 9095, 9099, 9227. Ustra 8966. Uzi 3319.

Index ad PachymerU duplicem Butoriam exstat ad calccm tomi sequentis.

ORDO R E R U M
QUJS IN HOG GONTINENTUR
EPBHEMIUS CHRONOGRAPHUS. Aug. MaU Prmfatio. Epbramii Ceearee. Patrlarcbarnm C. P. catalogue. 11 819 Proleg&menon II. Pnofatio Slmeonie Seth Gracl interpretie, qua tradit rationem hujue libri utiliter legandi. 1227 Proleaomenon III. Praafatio Pertzoia medici qoi bonc librum lingua Indica in Pereicam convertit.1233

THEOLBPTUS PHILA DFLPHIBNSWM METRO-Dissertatio parabolica I. Repraeeentat in Veetigatore artes ambitionie improb, conciliantia et dirimeaPOLITA. tie inter BIIOB gratiam ad quffietum proprium eoqoe per 379 Notitia. omaia ecelera graeeantie. Obiter mulla ineeruDtur alia variae vitse ac moralis doctrlosB parteeinformaDtia.1245 De abeconditaoperatione In Chrieto et profecto iavita monaatica it -. 381 Ditsertatio parabolica II. Ezprimit ingenium rei Canticam compuDctionis ez medilatione eterni judicii. 403 audacifl et callidi in eludendo jadicio, et demooBtrat inotile ad extremum eaee totum ietud artiflciom. 1284 GFORGIUS PACBYMERFS. Dlssertatio parabolica III. Offlcia, praxim et fractae ver amioilis declarat. 1293 407 Notitia ex Leone Aiiaiio de Georgiit. 402 Sotitia aitera ex Fabrie. Harltt. tom. VII. Dissertatio parabolicn IV. Varia demonetrat, Primum : odii profundi et inveterati vim malignam ; deinde Vilf Petri Possini Soc. Jesu Dedicatio ad Urbanum cooBiliorum delectum in periculia Reip.; poetea oeceesummum Pontificemjn pertona GeorgiiPachymerm 42s pitatem arcaoi ad eorum aucceeeum ; prffiterea fldem 437 veram ac charitatem civie ta pro patria devoveotie : Petrut Possinut Leciori. denique quanta pernicie credatur transfugie. 1307 Georgii Pachymeraa Micbael Palffiologoa, eive hieloria rerum a Michaele Palsologo ante imperium et io imDittertatio pnrabo/icn V. Traducit itultitiam 60perio gestarum. 443 rnm qui aeaecuti qnod optant, id elahi eibt e manibua Petri Possini S. J. Observationum Pachumertannrum stnunt: et, qui elapai graviseimie periculis, denuo offeruot. 1317 ad historiam rerum Michaelis Palmologi itbrt iis tret. & 9 5 Liber primut. Giostarium. Liber secundus. Notm. Liber tertiut. Chronologicus. 995 1085 1149 * Hstertn tio parnbolica VI. Lud ibri ex pooit prefeetinatioDem otioeam longinqua et incorta, praaoccapnntium prBBfleDtibas curis amplecti. 1319

Dissertatio parabolica VII. Pro ecopo habet oetendere quaotum uxor prudene et fldue ao eapieue Appendix ad Observationes Pachymerianas. cousiliarius Speci- utilee regi eiut ad praecaveodaa ineidiae men SapieDtiffl Indoruui veteram. 1217 regno ac capiti ejue perniciem atruentee. 1321 Proleoomenon I. Hietoria deportatioDie ex Iodia Dissertatio paraboiica VIII, Cautionee praeecribit io Pentdem libri eui titulofl eat: Specimen Sapientise tenendae in amicitiie quaBatooeie, temporie eolum ei Indorum veterum. 1219 malui aeufl canea contractie. 1331

1371

ORDO R E R U M QOM IN 1

)C CONTINENTUR.

137

fortnnaB coaleeceutie ioter bominee dirertieaimas tortit, Disiertatio parabolita IX. Delerret a fldeodo reexemplum proponit.Providenti oooauleatit bominibat conciliaiioDi gratice oblala? a pnocipe quem graviseicuram beneficaui declarat,et eam esae demoottrat o p l i me quia leserjt. 1333 mumet certiesimam fundameDtumflduci bamaiie.1347 Ditsertatio parabolica X. Vertatar io explicandle fraudibas insidiosieeimie invidorum quibue ionocentes Disseriatio paraboitea XIII. Docet Yices cqoaa et fidoe regibue mioiatroe pervertere conantur, indirerum ceteroa lege cooetitutas : ande coaveniat oon catie eimol ralionibiia iie occurreodi, et vi veritatie ac egreferre cum quie q a fecit, patitur. 1351 BanctimonifiB omnea malitia* conatua ad extremutn eluctanlie. 1339 Dissertatio paraboliea XIV. Tradit modom disecrneudi coneilia utilia ab ioanibae, qaalia maxtme eoot Dissertntio parabolica XI. Qoam turpe eit ingratl Id eoadentia teatare quod fieri neqoit. 1353 animi vitinm in bomine monetrat exempto beetiariim, et ab eo deterret propoeita ejue po&na. 1345 DUtertntio parabohca XV. Gaatigat carioao deDistertaiio paraboiica XII. Societatis eimilitudine iderluni loDgtoquarum et iauUbum reran. 13S5

PINIS TOMI GENTESIMI QDADRAGESIMI T B R T I I .

6079

00b>ancti Amandi. Ex Typia DESTENAY

.0

Vv^LvMJi*

DOES NOT CIRCULATE GurSiDt T!iE LI3KARY

This is a digital copy of a book that was preserved for generations on library shelves before it was carefully scanned by Google as part of a project to make the worlds books discoverable online. It has survived long enough for the copyright to expire and the book to enter the public domain. A public domain book is one that was never subject to copyright or whose legal copyright term has expired. Whether a book is in the public domain may vary country to country. Public domain books are our gateways to the past, representing a wealth of history, culture and knowledge thats often difcult to discover. Marks, notations and other marginalia present in the original volume will appear in this le - a reminder of this books long journey from the publisher to a library and nally to you. Usage guidelines Google is proud to partner with libraries to digitize public domain materials and make them widely accessible. Public domain books belong to the public and we are merely their custodians. Nevertheless, this work is expensive, so in order to keep providing this resource, we have taken steps to prevent abuse by commercial parties, including placing technical restrictions on automated querying. We also ask that you: + Make non-commercial use of the les We designed Google Book Search for use by individuals, and we request that you use these les for personal, non-commercial purposes. + Refrain from automated querying Do not send automated queries of any sort to Googles system: If you are conducting research on machine translation, optical character recognition or other areas where access to a large amount of text is helpful, please contact us. We encourage the use of public domain materials for these purposes and may be able to help. + Maintain attribution The Google watermark you see on each le is essential for informing people about this project and helping them nd additional materials through Google Book Search. Please do not remove it. + Keep it legal Whatever your use, remember that you are responsible for ensuring that what you are doing is legal. Do not assume that just because we believe a book is in the public domain for users in the United States, that the work is also in the public domain for users in other countries. Whether a book is still in copyright varies from country to country, and we cant offer guidance on whether any specic use of any specic book is allowed. Please do not assume that a books appearance in Google Book Search means it can be used in any manner anywhere in the world. Copyright infringement liability can be quite severe. About Google Book Search Googles mission is to organize the worlds information and to make it universally accessible and useful. Google Book Search helps readers discover the worlds books while helping authors and publishers reach new audiences. You can search through the full text of this book on the web at http://books.google.com/