Tunay na kahanga-hanga ang

pagkakaroon sa kasalukuyang Asya

nang samut saring kabihasnan
mula sa ibat-ibang nasyong
nasasaklawan nito. Kabahagi ang
mga ito ngayon sa patuloy na
paglinang ng pagkakakilanlang
Asyano. Patunay din ito ng mga
pagbabago, pag-unlad at
pagpapatuloy ng kabihasnan mula
sa sinaunang kabihasnan at
sinaunang pamumuhay ng mga
Asyano.
Ngunit bago pa man nauwi sa
pagkakaroon ng sibilisasyon,
masasabing dumaan ito sa proseso
ng ebulosyon. Pangunahin
elemento pinagdaan ang panahon,
pagpapatuloy at pagbabago. Sa
Panahong Paleolitiko, umaasa
lamang ang mga sinaunang tao sa
kung anong biyaya mayroon ang
mga puno at halaman sa
kapaligiran na makapupuno sa

kanilang pang-araw-araw na
pamumuhay at pagkatapos ay aalis
kapag naubos na ang mga ito.
Kahit ganito ang kanilang
sistema, nalinang ang kasanayan
nila sa paggawa ng mga
kasangkapang yari sa matutulis na
bato at kalaunan ay nagamit sa
pangangaso. Pinakamalaking
ambag nila ay anPinalagay na ang
g pagkatuklas sa apoy. Sa
Panahong Mesolitiko na nagging
transisyon sa Panahong Neolitiko
ay natuto silang magpa-amo ng
hayop at gumawa ng mga damit
gamit na galling sa mga balat ng
hayop bilang proteksyon sa
kanilang katawan. Sa panahong ito
a natutong magtanimat mag-alaga
ng mga hayop ang mga tao.
Naging malawakan ang
pagtatanim, kaya nagging dahilan
ito ng mga tao upang sila ay
manatili sa mga agricultural na
lugar at sa mga tabi ng ilog at

lambak. Ito ay upang mabantayan

nila ang mga pananim at alagang
hayop. Dito nagsimulang mabuo
ang pamayanan.
Nagkaroon ng kakayahan ang
mga tao sa ibat-ibang kasaysayan
o aspekto ng pamumuhay at
nagkaroon narin ng pag-uuri sa
lipunan. Nagsimula ang ibat-ibang
hanapbuhay ng mga tao tulad ng
pangingisda at pagsasaka. Nabuo
narin ang pundasyon ng isang
kabihasnan. Bunsod ng patuloy na
pagbabago sa lipunan, nabuo ang
Panahong Metal (4000 BCE) kung
kalian ang mga kasangkapang yari
sa bato ay napalitan ng metal.
Bunga nito ay ang pag-usbong
ng naunang tatlong sumibol na
kabihasnan sa Asya- Summer,
Indus at Shang. KApansin pansin
umusbong sa magkaparehong
katangiang pisikal ang lambak-ilog.
Bagamat hindi sabay-sabay

ubusbong ay hindi maitatanggi ang

pagkakapareho sa ibat-ibang
aspeto ng pamumuhay.
Pinakauna sa mga sibilisasyon
ay ang Summer. Matatagpoan ito
sa Mesopotamia na nasa pagitan
ng Ilog Tigris at Euphrates at
kinilala bilang cradle of civilization
dahil dito umusbong ang unang
sibilisadong lipunan ng tao.
Nagkaroon ng malawakang
pagtatanim ng trigo at barley sa
mga lugar na ito at
pinananniwalaan din na natuto
silang mangaso at mag-alaga ng
mmga hayop. Subalit hindi rin
nagtagal ang mga naturang
pamayanan dahil sa salat ang
kapaligiran upang mapunan ang
pangangailangan ng mga
pamayanan na ito. Kalaunan ay
ang pag-usbong ng ibat-ibang
lungsod tulad ng Ur, Uruk, Eridu,
Lagash, Nippur, at Kish.

Pangunahing nagging pamana

ang templo na tinawag na
Ziggurat, ang pinakamalaking, ang
sistema ng pagsulat na tinawag na
cuneiform at ang epiko ng
Gilgamesh.
Sa kabilang banda ang
kabihasnang Shang ay umusbong
sa Ilog Huang Ho sa China.
Ang Shang ay pinamunuan ng
mga paring hari na nagging
organisado sa pag-aayos ng
kanilang lungsod na napapalubutan
ng mga matataas na pader na
nagging paghahanda sa mga
madalas na digmaan sa kanilang
lipunan. May malinaw na paghahati
ng lipunan sa lupain na ito, ang
mga aristokrasya at ang mga
mababang uri na nailalarawan sa
uri ng kanilang tirahan. Natuklasan
ang sistema ng pagsulat na
tinawag na calligraphy na
nagsisilbing tagapagisa ng tsino.

Ipinalagay ng mga Tsino na ang

kanilang kabihasnang umusbong sa
Huang Ho ang isa sa mga
sinaunang kabihasnan at
pinakamatandang nabubuhay na
kabihasnan sa daigdig kaya naming
nagging inspirasyon din nila ito sa
pagtatag ng imperyo.
Sa Kabihasnang Indus,
umusbong naman ito sa Ilog Indus
at Ganges. May dalawang
importanteng lungsud ang
umusbong ditto, ang Harapa at
Mohenjo-Daro. Planado at
organisado ang mga lungsod na ito
ipinakita sa mga lansangang
nakadisenyong kwadrado (gridpatterned) at pareho-pareho ang
sukat na bloke ng kabahayan.
Patunay ito na magaling sa
matematika ang mga naninirahan
dito. May isa o higit pa ang banyo o
palikuran na nakakonekta sa
sentrelisadong sistema ng tubo at
imburnal sa ilalim ng lupa.

Pinalagay na ang mga Dravidian

ang bumuo ng kabihasnang Indus.
Ang mga ito ay sumasamba sa
mga hayop at puno. Pinamunuan
ang kabihasnang ito ng mga
naghaharing uri sa lipunan tulad ng
mga haring pari.
Naging mahiwaga ang paglaho
ng kabihasnang ito nuong 1750
BCE. May paliwanag ang mga
eskolar ditto ayon sa kanila,
maaring nagkaroon ng mga
malalakas na kalamidad na
naganap o maaaring nagkaroon ng
pagsakop sa lugay na
pinaniwalaang mga Aryan.
Sa huli, ang Sinaunang
Pamumuhay ng mga Asyano ay
napaunlad ang kani-kanilang
tradisyon, pilosopiya, relihiyon, at
mga impluwensya nito. Kasama na
rin ditto ang mga mahahalagang
pankgyayari mula sa sinaunang
kabihasnan hanggang sa ika-16 ng

siglo sa aspeto ng pamahalaan,

kabuhayan, teknolohiya, lipuna,
edukason, paniniwala,
pagpapahalaga, ining at kultura.
Kaakibat na rin ito ang bahaging
ginampanan ng kababaihan sa
ibat-ibang uri ng pamumuhay.
Naipalipas din sa yunit nito ang
pag-unawa sa mga kaisipang
Asyano, pilosopiya at relihiyon na
nagbigay daan sa paghubog sa
Sinaunang Kabihasnan sa Asya at
sa pagbuo ng pagkakakilanlang
Asyano. Sa kabuoan, ang yunit na
ito ay higit na nagpayaman maging
sa pag-unawa ng tunay na
pagkakakilanlan natin.