Μολιέρος

(Jean Baptiste Poquelin)

Γεννήθηκε το 1622 στο Παρίσι, όπου και μεγάλωσε, μέσα σε μια ευημερούσα
μεσοαστική οικογένεια. Σπούδασε ανθρωπιστικές σπουδές στο ιησουϊτικό κολλέγιο
του Clermont και πήρε πτυχίο νομικής. Στη συνέχεια συνεργάστηκε με έναν θίασο
ταλαντούχων ηθοποιών και ίδρυσε το Illustre Théâtre το 1643. Στην αρχή ο θίασος
δεν είχε επιτυχία στο Παρίσι, και ο Μολιέρος φυλακίστηκε για λίγο λόγω χρεών. Ο
θίασος στη συνέχεια αναγκάστηκε ν’ αφήσει την πόλη, και περιόδευσε στην επαρχία
από το 1645 έως το 1658, όταν ο Μολιέρος επέστρεψε στο Παρίσι ως διευθυντής του
θιάσου, κι αμέσως κέρδισε την αποδοχή του βασιλιά. Ως το 1661 είχε αναλάβει το
θέατρο του Palais Royal, και το 1665 ο θίασός του ονομάστηκε «θίασος του
βασιλιά». Το 1662 παντρεύτηκε την Armande Béjart. Ήταν ένας άτυχος γάμος, αλλά
η Béjart ήταν σπουδαία ηθοποιός. Ο Μολιέρος πέθανε το 1673 πάνω στη σκηνή,
παίζοντας στον Κατά φαντασίαν ασθενή του.
Ο Μολιέρος έγραψε φάρσες (κυρίως για τις περιοδείες στην επαρχία),
κωμωδίες-μπαλέτα, και κυρίως κωμωδίες. Πηγές του ήταν ο Πλαύτος και ο
Τερέντιος, οι μεσαιωνικές φάρσες, η commedia dell’arte και η commedia erudita,
ισπανοί και γάλλοι συγγραφείς. Οι πιο γνωστές του κωμωδίες δεν είναι απλώς
κοινωνικές σάτιρες, αλλά και σοβαρές μελέτες συγκεκριμένων χαρακτήρων και των
αντίστοιχων εμμονών τους.

Η ζήλεια του Μουντζούρη

Σκηνή πρώτη
Ο Μουντζούρης αναρωτιέται τι να κάνει με τη γυναίκα του που τον βασανίζει.

Σκηνή δεύτερη
Ο Μουντζούρης ζητεί από τον Δόκτορα να τον συμβουλέψει, αλλά εκείνος
επιδίδεται σε μια εγωκεντρική επίδειξη γνώσεων και πνεύματος και αποχωρεί.

Σκηνή τρίτη
Η σύζυγος του Μουντζούρη Ανζελίκ ζητεί από τον Βαλέριο να της κρατάει
συντροφιά, αφού καμμιά ικανοποίηση δεν της προσφέρει η συμβίωση με τον άξεστο
σύζυγό της. Ο Βαλέριος δέχεται με μεγάλη χαρά.

Σκηνή τέταρτη
Ο Βαλέριος και η Ανζελίκ αλλάζουν κουβέντα βλέποντας να καταφθάνει ο
Μουντζούρης. Ο τελευταίος θεωρεί ότι η γυναίκα του τον κερατώνει, αλλά εκείνη τον
διαψεύδει, ενώ το ίδιο κάνει και η ακόλουθός της Κατώ.

Σκηνή πέμπτη
Καταφθάνουν οι γονείς της Ανζελίκ, και γίνονται μάρτυρες του καυγά μεταξύ
των συζύγων.

Σκηνή έκτη
Εμφανίζεται και ο Δάσκαλος, ο οποίος και πάλι καλείται να δώσει λύση, χωρίς
επιτυχία γι’ ακόμη μια φορά.
Σκηνή έβδομη
Ο υπηρέτης Λα Βαλλέ ειδοποιεί τον Βαλέριο πως η Ανζελίκ θα πάει σ’ έναν
χορό, κι εκείνος ετοιμάζεται να πάει να τη βρει.

Σκηνή όγδοη
Η Ανζελίκ ετοιμάζεται να πάει στον χορό εκμεταλλευόμενη την απουσία του
άνδρα της.

Σκηνή ένατη
Ο Μουντζούρης επιστρέφει στο σπίτι.

Σκηνή δέκατη
Η Ανζελίκ, που έφτασε στη γιορτή όταν αυτή είχε πια τελειώσει, γυρίζει στο
σπίτι, αλλά βρίσκει την πόρτα κλειστή.

Σκηνή ενδέκατη
Ο Μουντζούρης δεν ανοίγει στη γυναίκα του, αλλά εκείνη μ’ ένα τέχνασμα
τον αναγκάζει ν’ ανοίξει την πόρτα, κι ενώ εκείνος βρίσκεται έξω από το σπίτι
αναζητώντας την, εκείνη μπαίνει μέσα και κλείνει την πόρτα.

Σκηνή δωδέκατη
Οι γονείς της Ανζελίκ καταφθάνουν και βρίσκουν τον Μουντζούρη έξω από το
σπίτι. Τον συμβουλεύουν να επιστρέφει νωρίτερα τα βράδια, και προτρέπουν την
Ανζελίκ να συμφιλιωθεί με τον άντρα της.

Σκηνή δέκατη τρίτη

Ο Δόκτορας ενοχλείται από τη φασαρία και ζητεί να μάθει τι συμβαίνει. Οι
γονείς της Ανζελίκ τον διαβεβαιώνουν ότι όλα είναι υπό έλεγχο, και πηγαίνουν να
φάνε με το ζευγάρι.

Τύποι - Μοτίβα

ο Δόκτορας, η φιλοσοφία, οι λατινικούρες και τα γλωσσικά του τεχνάσματα

σε αντίθεση με τον άξεστο Μουντζούρη
αλλά και σεξουαλικά υπονοούμενα

το βεβιασμένο αίσιο τέλος

ο ζηλιάρης σύζυγος και τα βασανιστήρια που υφίσταται από τη γυναίκα του

το όνομα της ηρωίδας (Αγγελική -ειρωνεία)
η επέμβαση των γονέων της συζύγου
η κωμική ανατροπή
ο ήρωας που πέφτει στην ίδια του την παγίδα
η γυναίκα που αφήνει τον σύζυγο έξω από το σπίτι
 Ζωρζ Νταντέν

Πρώτη πράξη

Πρώτη σκηνή
Ο Ζωρζ Νταντέν, πλούσιος γαιοκτήμονας, μετανιώνει για το ότι παντρεύτηκε
αριστοκράτισσα, κι αναρωτιέται τι τον περιμένει πάλι μόλις γυρίσει σπίτι.

Δεύτερη σκηνή
Ο Λουμπίνος, υπηρέτης του Κλείτανδρου, υποψήφιου εραστή της γυναίκας
του Νταντέν Αγγελικής, πέφτει πάνω στον Νταντέν καθώς βγαίνει από το σπίτι του
τελευταίου, και του λέει να μην μαρτυρήσει σε κανέναν ότι βγήκε από αυτό το σπίτι,
για να μην το μάθει ο ζηλιάρης σύζυγος της κυρίας, την οποία πολιορκεί ο κύριός
του.

Τρίτη σκηνή
Ο Νταντέν γι’ άλλη μια φορά μετανιώνει για την επιλογή του, κι αποφασίζει
να μιλήσει στα πεθερικά του.

Τέταρτη σκηνή
Ο Κύριος και η Κυρία Ντε Σοτανβίλ, γονείς της Αγγελικής, κάνουν μαθήματα
καθώς πρέπει συμπεριφοράς στον Νταντέν. Όταν ο τελευταίος του ενημερώνει
σχετικά με την επιλήψιμη συμπεριφορά της κόρης τους εκείνοι αναλαμβάνουν να
ξεκαθαρίσουν τα πράγματα.

Πέμπτη σκηνή
Ο Κλείτανδρος διαβεβαιώνει τον Κύριο Ντε Σοτανβίλ ότι τα λεγόμενα του
γαμπρού του δεν είναι παρά συκοφαντίες.

Έκτη σκηνή
Η Κυρία Ντε Σοτανβίλ φέρνει την Αγγελική στην ομήγυρη για να
διαλευκανθεί το ζήτημα, κι ο Κλείτανδρος επαναλαμβάνει τα περί συκοφαντίας, αυτή
τη φορά μαζί με την Αγγελική και την υπηρέτριά της Κλωντίν. Επιπλέον, ο Νταντέν
υποχρεώνεται να ζητήσει συγγνώμη από τον Κλείτανδρο.

Έβδομη σκηνή
Ο Νταντέν μονολογεί ότι είναι άξιος της μοίρας του, ωστόσο ελπίζει να βρει
τρόπο να πείσει τα πεθερικά του για την ενοχή της γυναίκας του.

Δεύτερη πράξη

Πρώτη σκηνή
Ο Λουμπίνος κάνει πρόταση γάμου στην Κλωντίν.

Δεύτερη σκηνή
Ο Κλείτανδρος και η Αγγελική ερωτοτροπούν πίσω από την πλάτη του
Νταντέν. Εκείνος επιπλήττει την Αγγελική, κι εκείνη του λέει πως θα κάνει ό,τι θέλει,
γιατί κανείς δεν τη ρώτησε αν ήθελε να τον παντρευτεί.
 Τρίτη σκηνή
Η Κλωντίν παραδίδει στην Αγγελική ένα ραβασάκι από τον Κλείτανδρο, κι
εκείνη σπεύδει να του απαντήσει.

Τέταρτη σκηνή
Η Κλωντίν προτίθεται να οδηγήσει τον Κλείτανδρο στην κυρία της.

Πέμπτη σκηνή
Ο Νταντέν ξανασυναντά τον Λουμπίνο, κι εκείνος αφήνει να του ξεφύγει η
πληροφορία ότι η Κλωντίν οδήγησε τον κύριό του στην κυρία της.

Έκτη σκηνή
Ο Νταντέν αναρωτιέται τι πρέπει να κάνει για να πιάσει τον Κλείτανδρο επ’
αυτοφώρω παρουσία των πεθερικών του.

Έβδομη σκηνή
Τα πεθερικά του Νταντέν καταφθάνουν, κι εκείνος τους πηγαίνει κατ’ ευθείαν
στον τόπο του εγκλήματος.

Όγδοη σκηνή
Η Κλωντίν προλαβαίνει να προειδοποιήσει την κυρία της ότι έρχονται ο
σύζυγος με τους γονείς της, κι εκείνη προσποιείται ότι είναι εξοργισμένη με τον
Κλείτανδρο που μόλις της έχει ομολογήσει τον έρωτά του γι’ αυτήν. Ο Νταντέν για
μα ακόμη φορά αποτυγχάνει να ξεσκεπάσει τη γυναίκα του μπροστά στους γονείς
της.

Τρίτη πράξη

Πρώτη σκηνή
Ο Κλείτανδρος ετοιμάζεται να συναντήσει νύχτα την Αγγελική.

Δεύτερη σκηνή
Η Αγγελική με την Κλωντίν συναντούν τον Κλείτανδρο με τον Λουμπίνο.

Τρίτη σκηνή
Μέσα στο σκοτάδι ο Λουμπίνος περνά τον Νταντέν για την Κλωντίν, κι έτσι ο
Νταντέν ακούει τα σχόλια του υπηρέτη για τα παθήματά του.

Τέταρτη σκηνή
Ο Νταντέν στέλνει τον υπηρέτη του Κολίνο να ειδοποιήσει τα πεθερικά του
να έρθουν επειγόντως.

Πέμπτη σκηνή
Ο Νταντέν παρακολουθεί τον Κλείτανδρο και την Αγγελική που
αποχαιρετιούνται.

Έκτη σκηνή
Ο Νταντέν κλείνει την Αγγελική έξω από το σπίτι, κι εκείνη τον ικετεύει να
της ανοίξει. Εκείνος αρνείται, κι εκείνη απειλεί πως θ’ αυτοκτονήσει, πράγμα που,
όπως λέει, θα ρίξει τις ευθύνες επάνω του. Ο Νταντέν είναι ανένδοτος, ώσπου τελικά
η Αγγελική προσποιείται ότι αυτοκτονεί. Ο Νταντέν κατεβαίνει να δει τι έγινε, και η
Αγγελική γλιστρά αθόρυβα μέσα στο σπίτι και τον κλείνει απ’ έξω.

Έβδομη σκηνή
Οι γονείς της Αγγελικής καταφθάνουν, η Αγγελική κατηγορεί τον Νταντέν ότι
μπεκροπίνει και αργεί να επιστρέψει στο σπίτι, και οι γονείς της τον αναγκάζουν να
της ζητήσει συγγνώμη.

Όγδοη σκηνή
Ο Νταντέν θεωρεί πια ότι το μόνο που θα τον έσωζε από μια τέτοια γυναίκα
είναι να δέσει μια πέτρα στο λαιμό του και να πάει να πνιγεί.

Θέματα

η πτώση των ευγενών και η άνοδος των κατωτέρων τάξεων

η μείξη των τάξεων ως αταίριαστη αλλά αναγκαία
ο γάμος της νεαρής ευγενούς παρά τη θέλησή της, για το συμφέρον

Τύποι - Μοτίβα

ο αρχοντοχωριάτης και η εξεζητημένη συμπεριφορά των ευγενών

το νέο επώνυμο του συζύγου

οι υπηρέτες και οι ερωτοτροπίες τους (παράλληλα με τους κυρίους τους)

η παρεξήγηση της ταυτότητας στο σκοτάδι

η αυτοκτονία των γυναικών ως ξεπερασμένη

ο ζηλιάρης σύζυγος και τα βασανιστήρια που υφίσταται από τη γυναίκα του

το όνομα της ηρωίδας (όμοιο με της αντίστοιχης ηρωίδας στη Ζήλεια του
Μουντζούρη)
η επέμβαση των γονέων της συζύγου
η κωμική ανατροπή
ο ήρωας που πέφτει στην ίδια του την παγίδα
η γυναίκα που αφήνει τον σύζυγο έξω από το σπίτι
 Ο Αρχοντοχωριάτης

Πρώτη πράξη

Πρώτη σκηνή
Ο μουσικοδιδάσκαλος και ο χοροδιδάσκαλος με τα επιτελεία τους βρίσκονται
σε ετοιμότητα και περιμένουν να εμφανιστεί ο Κύριος Γιορδάνης, ο
Αρχοντοχωριάτης.

Δεύτερη σκηνή
Ο Κος Γιορδάνης εμφανίζεται επιδεικνύοντας τα καινούργια του ρούχα, και οι
δυο δάσκαλοι προσπαθούν να τον πείσουν για την χρησιμότητα της μουσικής και του
χορού. Ακολουθεί μια επίδειξη της τέχνης τους από τα επιτελεία τους, αποτελούμενα
από τραγουδιστές και χορευτές. (Το χορευτικό κομμάτι αποτελεί και το πρώτο
ιντερμέδιο.)

Δεύτερη πράξη

Πρώτη σκηνή
Ο Κος Γιορδάνης ετοιμάζεται να υποδεχτεί την μαρκησία Δοριμένη.

Δεύτερη σκηνή
Ένας από τους λακέδες του Κου Γιορδάνη ανακοινώνει την άφιξη του
δασκάλου της ξιφασκίας.

Τρίτη σκηνή
Ο δάσκαλος της ξιφασκίας πιάνει αμέσως δουλειά. Διαλαλεί την ανωτερότητα
της τέχνης του σε σχέση με τον χορό και τη μουσική, και πιάνεται στα χέρια με τον
χοροδιδάσκαλο και τον μουσικοδιδάσκαλο.

Τέταρτη σκηνή
Ο δάσκαλος της φιλοσοφίας καταφθάνει και σύντομα μπλέκεται στον καυγά
για το ποιανού η δουλειά είναι πιο σημαντική. Ο Κος Γιορδάνης προσπαθεί να τους
χωρίσει, αλλά μάταια.

Πέμπτη σκηνή
Ο Κος Γιορδάνης αρνείται να μπλεχτεί στον καυγά των δασκάλων.

Έκτη σκηνή
Ο δάσκαλος της φιλοσοφίας ξεκινά το μάθημα, και ο Κος Γιορδάνης του
ζητεί να τον βοηθήσει να γράψει ένα σύντομο ερωτικό γράμμα στη μαρκησία.

Έβδομη σκηνή
Ο Κος Γιορδάνης ανυπομονεί να έρθει ο ράφτης.

Όγδοη σκηνή
Ο ράφτης φέρνει το καινούργιο ρούχο του Κου Γιορδάνη, κι ετοιμάζεται να
του το φορέσει.
 Ένατη σκηνή
Οι καλφάδες του ράφτη φορούν το ρούχο στον Κο Γιορδάνη με χορευτικές
κινήσεις. Τον κολακεύουν, κι εκείνος τους δίνει γενναία φιλοδωρήματα.

Δέκατη σκηνή
Οι καλφάδες εκφράζουν τη χαρά τους χορεύοντας, κι αυτό αποτελεί το
δεύτερο ιντερμέδιο.

Τρίτη πράξη

Πρώτη σκηνή
Ο Κος Γιορδάνης δίνει οδηγίες στους λακέδες του.

Δεύτερη σκηνή
Η Νικολέτα, υπηρέτρια του Κου Γιορδάνη, αδυνατεί να συγκρατήσει τα γέλια
της μπροστά στο θέαμα του κυρίου της ντυμένου με τα καινούργια του ρούχα.
Εκείνος της δίνει οδηγίες, και η ιδέα του συγυρίσματος της κόβει την όρεξη για γέλια.

Τρίτη σκηνή
Η Κυρία Γιορδάνη αντιδρά στα φερσίματα του συζύγου της, και του
γνωστοποιεί πως έχει ήδη γίνει περίγελως. Εκείνος κάνει μια μικρή επίδειξη των
όσων έχει μάθει και δικαιολογεί τα νέα του φερσίματα.

Τέταρτη σκηνή
Ο κόμης Δοράντης ζητεί για πολλοστή φορά δανεικά από τον Κο Γιορδάνη.
Εκείνος δέχεται να του δανείσει τα χρήματα που ζητεί, και η γυναίκα του τον
επιπλήττει.

Πέμπτη σκηνή
Ο Δοράντης πλησιάζει την Κα Γιορδάνη, κι εκείνη τον αποφεύγει.

Έκτη σκηνή
Ο Δοράντης ενημερώνει τον Κο Γιορδάνη για την εξέλιξη της υπόθεσής του
σε σχέση με τη μαρκησία, κι η Κα Γιορδάνη στέλνει τη Νικολέτα να κρυφακούσει.

Έβδομη σκηνή
Η Κα Γιορδάνη και η Νικολέτα υποψιάζονται πως κάτι ύποπτο ετοιμάζει ο
Κος Γιορδάνης. Παράλληλα μεθοδεύουν τον γάμο της Λουκίλης, κόρης του Κου και
της Κας Γιορδάνη, με τον Κλεόντη, του οποίου τον υπηρέτη, τον Κοβιέλο,
καλοβλέπει η Νικολέτα.

Όγδοη σκηνή
Ο Κλεόντης κι ο Κοβιέλος φέρονται απότομα στη Νικολέτα, η οποία αδυνατεί
να καταλάβει τον λόγο.

Ένατη σκηνή
Ο Κλεόντης συζητεί με τον Κοβιέλο για την απιστία της Λουκίλης, και ο
δεύτερος λέει τα ίδια για τη Νικολέτα.
 Δέκατη σκηνή
Η Λουκίλη κι η Νικολέτα εξηγούν στον Κλεόντη και τον Κοβιέλο, που στην
αρχή δεν θέλουν ν’ ακούσουν, ότι όταν τους συνάντησαν τυχαία στο δρόμο το πρωί
έκαναν πως δεν τους είδαν γιατί ήταν μαζί τους μια αυστηρή θεία της Λουκίλης.

Ενδέκατη σκηνή
Η Κα Γιορδάνη παροτρύνει τον Κλεόντη να ζητήσει τη Λουκίλη από τον
πατέρα της.

Δωδέκατη σκηνή
Ο Κος Γιορδάνης αρνείται να δώσει την κόρη του στον Κλεόντη γιατί δεν
είναι αριστοκράτης, και η Κα Γιορδάνη αντιδρά.

Δέκατη τρίτη σκηνή

Η Κα Γιορδάνη ενθαρρύνει τον Κλεόντη και την κόρη της.

Δέκατη τέταρτη σκηνή

Ο Κοβιέλος έχει μια ιδέα για να ξεγελάσουν τον Κο Γιορδάνη, και σκοπεύει
να βάλει στο κόλπο κάποιους θεατρίνους.

Δέκατη πέμπτη σκηνή

Ο Κος Γιορδάνης εύχεται να είχε γεννηθεί ευγενής.

Δέκατη έκτη σκηνή

Ένας λακές ανακοινώνει την άφιξη του κόμη και της μαρκησίας.

Δέκατη έβδομη σκηνή

Ο λακές ενημερώνει τον Δοράντη και την Δοριμένη ότι ο κύριός του έρχεται.

Δέκατη όγδοη σκηνή

Από την ερωτική εξομολόγηση του Δοράντη στη Δοριμένη αποκαλύπτεται ότι
ο κόμης, που παρουσίαζε τα δώρα του Κου Γιορδάνη στη μαρκησία ως δικά του, την
έχει φέρει στο σπίτι του Κου Γιορδάνη για να διασκεδάσουν αποφεύγοντας τα
αδιάκριτα βλέμματα. Η μαρκησία, παρά τις τόσες περιποιήσεις, φαίνεται ν’
αντιστέκεται.

Δέκατη ένατη σκηνή

Ο Κος Γιορδάνης καταφθάνει κι αρχίζει τις φιλοφρονήσεις προς την
Δοριμένη. Ο Δοράντης τον κολακεύει, και κατ’ ιδίαν τον συμβουλεύει να μην
αναφέρει στη Δοριμένη το διαμάντι που της έστειλε, γιατί θα ήταν αγένεια.

Εικοστή σκηνή
Ένας λακές ανακοινώνει ότι το τραπέζι είναι έτοιμο.

Εικοστή πρώτη σκηνή

Οι μάγειρες που ετοίμασαν το συμπόσιο χορεύουν, κι αυτό αποτελεί το τρίτο
ιντερμέδιο.
Τέταρτη πράξη

Πρώτη σκηνή
Ο Κος Γιορδάνης και ο Δοράντης συνεχίζουν τις φιλοφρονήσεις προς την
Δοριμένη, ενώ οι μουσικοί και οι τραγουδιστές ερμηνεύουν τραγούδια του κρασιού.

Δεύτερη σκηνή
Καταφθάνει η Κα Γιορδάνη και κατηγορεί τον σύζυγό της για ερωτοδουλειές
πίσω από την πλάτη της. Η Δοριμένη, και πίσω της ο Δοράντης, αποχωρούν.

Τρίτη σκηνή
Ο Κος Γιορδάνης εξοργίζεται με τη γυναίκα του που του χάλασε τη βραδιά.

Τέταρτη σκηνή
Ο Κος Γιορδάνης μένει μόνος του και μονολογεί για τη γιορτή που του
χάλασε η γυναίκα του.

Πέμπτη σκηνή
Ο Κοβιέλος έρχεται μεταμφιεσμένος ως απεσταλμένος του γιου του
Σουλτάνου (που δεν είναι άλλος από τον μεταμφιεσμένο Κλεόντη), ο οποίος
σκοπεύει, όπως λέει, να ζητήσει την Λουκίλη για γυναίκα του και να χρίσει τον Κο
Γιορδάνη μαμαμούχο.

Έκτη σκηνή
Ο Κοβιέλος συστήνει τον υποτιθέμενο γιο του Σουλτάνου στον Κο Γιορδάνη.

Έβδομη σκηνή
Ο Κοβιέλος μένει μόνος του σκασμένος από τα γέλια.

Όγδοη σκηνή
Ο Κοβιέλος βάζει και τον Δοράντη στο κόλπο.

Ένατη σκηνή – Δέκατη τρίτη σκηνή

Οι σκηνές αυτές συναποτελούν την τουρκική τελετή, η οποία περιλαμβάνει
και τελετουργικό ράβδισμα του Κου Γιορδάνη, που πραγματοποιείται από το ανάλογο
μπαλέτο.

Πέμπτη πράξη

Πρώτη σκηνή
Η Κα Γιορδάνη απελπίζεται με τα καινούργια καμώματα του συζύγου της.

Δεύτερη σκηνή
Ο Δοράντης και η Δοριμένη ετοιμάζονται να γίνουν μάρτυρες της νέας
μεταμόρφωσης του Κου Γιορδάνη. Παράλληλα σκοπεύουν να βοηθήσουν τον
Κλεόντη με τη Λουκίλη, ενώ η Δοριμένη ανακοινώνει στον Δοράντη ότι θα τον
παντρευτεί.
Τρίτη σκηνή
Ο Δοράντης και η Δοριμένη υποβάλλουν τα σέβη τους στον μαμαμούχο Κο
Γιορδάνη.

Τέταρτη σκηνή
Ο Κος Γιορδάνης προσπαθεί να κάνει τις συστάσεις με το γιο του Σουλτάνου,
αλλά χωρίς επιτυχία λόγω γλωσσικού κωλύματος.

Πέμπτη σκηνή
Ο Κοβιέλος έρχεται να κάνει τις συστάσεις παίζοντας ρόλο διερμηνέα.

Έκτη σκηνή
Η Λουκίλη αναγνωρίζει τον Κλεόντη και δέχεται να γίνει γυναίκα του γιου
του Σουλτάνου.

Τελευταία σκηνή
Η Κα Γιορδάνη μπαίνει στο κόλπο και δέχεται να παντρέψει την κόρη της με
τον γιο του Σουλτάνου. Στέλνουν να φωνάξουν τον συμβολαιογράφο, που θα
παντρέψει και τον Δοράντη με την Δοριμένη, ενώ ο Κος Γιορδάνης δίνει τη Νικολέτα
στον διερμηνέα του γιου του Σουλτάνου.

Η κωμωδία κλείνει με το Μπαλέτο των Εθνών.

Θέματα

η ποθητή μετάβαση σε ανώτερη κοινωνική τάξη

ο ξεπεσμός των αριστοκρατών και της τιμής τους
και η άνοδος των εμπόρων
ο γάμος με κάποιον της ίδιας κοινωνικής τάξης ως πιο ταιριαστός
η τιμιότητα αλλά και ο πλούτος ως πιο επιθυμητά στον σύντροφο από μια
αριστοκρατική καταγωγή χωρίς άλλα παρελκόμενα
ο γάμος με τον ανώτερο ως προβληματικός και άρα ανεπιθύμητος
η δυσκολία της αρμονικής συμβίωσης εν γένει
(+αυτοβιογραφικό στοιχείο)

ο σκοπός της τέχνης: το χρήμα, η δόξα, ο έπαινος από τον (εδώ υποθετικό)
ειδήμονα εργοδότη και η απόπειρα εκλέπτυνσης του (εν προκειμένω) αδαή εργοδότη
η μόδα του ποιμενικού ειδυλλίου

Μοτίβα

τα μεγαλοπιάσματα του χωριάτη

τα γλωσσικά λάθη του αδαή
το ένδυμα ως ένδειξη της κοινωνικής τάξης
(αλλά το ράσο δεν κάνει τον παπά)
η γενικότερη γελοιοποίηση του “αρχοντοχωριάτη”
ο κύριος και ο έμπιστος υπηρέτης
ο έρωτας των υπηρετών παράλληλα με των κυρίων τους
και η συμμετρία των λόγων τους
η συνδρομή στον έρωτα του νεαρού ζευγαριού
οι παράλληλοι γάμοι

η χρήση των θεατρίνων ως τέχνασμα

το εξωτικό στοιχείο
η φανταστική γλώσσα ως κωμικό εύρημα
το ξυλοφόρτωμα ως κωμικό στοιχείο