idyoma

Ang Idyoma ay isang pagpapahayag

na
ang
kahulugan
ay
hindi
kompusisyonal. Sa ibang salita, hindi
binubuo ng tumpak na kahulugan ang
mga kanya-kanyang salita na nabuo.
Ang mga Halimbawa nito ay ang mga
sumusunod:

Anghel ng Tahan - anak

Humanap ng batong ipinukpok sa ulo -

Binuksan ang dibdib - Ipinagtapat ang nasa

naghahanap ng gulo o away

loob

Ibong mababaw ang lipad - babaeng

Kabagang - kaibigan/Kasundo

bayaran

Kabatakan - tropa o kaibigan

Iguhit sa tubig - kalimutan

Di mahapayang gatang - hindi magpatalo

Mabubulaklak na Landas - kabuhayang

Di mahulugang karayom- maraming tao

maginhawa

Durugin ang puso - pasakitan

Magaan ang dugo - magiliw

Guhit ng Palad - kapalaran

Magdilat ng mata - nag-iisip ng mabuti

Haharap sa magaling - mag-aasawa

Magsagap ng Alimuom - paghahanap ng

Hubad sa katotohanan - hindi totoo

tsimis

I-krus sa noo - tandaan

may gatas pa sa labi - bata pa

Isang kahik, Isang tuka - mahirap na

May uod sa katawan - Malikot

pamumuhay

Mat utak - matalino

lumaki ang ulo - naging mayabang

Magbuhat ng sariling banko - nagyayabang

naghahalukipkip ng kamay - nagwawalang

sumugba sa ningas - sumuong sa panganib

bahala sa mga nakikita

Nasa mga balikat o kamay - nasa kanya ang
responsibilidad

Alisin sa ala-ala - kalimutan na

Nagmumurang kamyas - matanda na nag-

Antabayanan sa lahat ng oras - bantayan sa

iisip bata

lahat ng oras

nagpanting ang tenga - nagalit; nainis

alagad ng batas - pulis

nagpasan sa krus - nagtitiis

alsabalutan - lumipat ng tirahan

sumama sa agos - sumang-ayon

Amoy-tsiko - lasing, may alak

Walang ilaw ang mga mata - bulag

ampaw - lampa

nagdilang anghel - nagkakatotoo ang sinabi

Anak sa labas - anak ng hindi kasal na

nagbibilang ng poste - walang trabaho

magulang

suntok sa buwan - mahirap abutin

asal hayop - masama ang ugali, salbahe

matigas ang ulo - pasaway

asal hudas - manloloko, taksil

Banal

na

aso,

santong

kabayo

atat na atat - gustong-gusto

nagbabanalbanalan

ataduhang patas - pantay

Magsunog ng kilay - mag-aaral ng mabuti

babaeng-babae - mahinhin, maayos kumilos

Bumaha
kamatayan

ng

dugo
na

pagbabanta

may

ng

masusugatan;

bakal ang kalooban - matapang

bakas ng kahapon - alaala ng nakaraang

madugong labanan

pangyayari

ningas kugon - panandalian

bagong daigdig - bagong kapaligiran

anak-pawis - batang mahirap

bagong salta - kakalipat lang ng lugar

Balat- Sibuyas - sensitibo, maiyakin

bagong tao - binata

Kahiramang suklay - matalik na kaibigan

bagsakan ng sisi - ginawang dahilan sa

Pampatabang puso - bagay na nagbibigay ng

kapahamakan sa kapwa

ligaya

bagyong magsalita - mayabang

May tali sa bibig - walang kalayaang

bahag ang buntot - walang lakas ng loob,

magsalita

duwag

balat-kalabaw - hindi kaagad nantatablan,

boses

Walang

bukas ang palad - mabait, matulungin

balat

pakiramdam
ng

lupa

mundo

daigdig

ipis

bugbog

maabot

bugtong-anak

matupad

ang

layunin

ang

boses

bukas ang aklat - bantog; alaman ng lahat

Balikatan - tulong-tulong sa paggawa upang

o

mahina

sirado

sobrang

ginulpi

solong

anak

Balikatin - Pagtutulungan upang lamutas

buhay manok - nangangnib ang buhay

ang

bulaklak at dila - salitang nagpupuri

Butas

suliranin
ang

balitang
banig

bulsa

walang

barbero
ng

pakiramdam

pera
tsimis

may

sakit

bulaklak ng lipunan - sikat at respetadong

babae

sa

Bumangga

sa

lipunan

pader

lumaban

bantay salakay - pinagkatiwalaan upang

makapangyarihan

ingatan ang isang mahalagang bagay na siya

Bunga

rin

Bungang araw - sakit sa balat na dulot ng

ang

nagnanakaw

ng

basa ang papel - pangit o sira ang

init

reputasyon

Bungang-isip

basag

ulo

basang

sisiw

away

aping

kalagayan

at

sa

mayaman

Pag-ibig

ng

anak

panahon

kathat

nobela

Buntong hininga - himutok o hinagpis

Buto't

Balat

sobrang

kapayatan

batak ang katawan - malusog at masigla

Buwaya

batong tungtungan - pndasyon ng tagumpay

Kabungguang balikat - matalik na kaibigan

bigatin - mataas o kilala ng mga tao,

Kalabasang naiiwan ang bunga - taong

mayaman

walang

bigayan

kooperasyon

gahaman

kibukasan

kalamayin ang loob - payapang pakiramdam

bigay kaya - sagad-sagaran, pagbubuhos ng

Kalam

kakayahan

kalog ang utak - sira ang ulo , ulol

bilang na ang araw - malapit ng mamatay

akmay na bakal - sobrang higpit ng

binawian

magpatupad

ng

buhay

namatay

ang

tiyan

ng

gutom

utos

bilugin ang ulo - lolokohin o tansunin

kalagayan ng loob - pinagkaktiwalaan,

biro

matapat

ng

tadhana

kalamidad

na

kaibigan

kape at gatas - magkaparehong ang isa ay

gabay

maitim

gagapang

at

ang

kapilas

ng

isa
puso

kapupalad
kaputol

maputi

asawa

ng

kinain

nama'y

ng

pusod

apoy

natupok,

sa
na

parang

maghihirap

kawawa

galit

kapatid

ginituang

nasunog

pagtanda

mga

ahas

sa

sobrang

naghihikahos

pera

puso

anak

gastador

matulungin,

mabait

hagisan ng tuwalya - umamin na ng

kinakasama - nagsasama na hindi kasal

pagkatalo

kinukulili ang taynga - sobrang ingay na

haharap

nakakairita

haharap sa maykapangyarihan - sumuko sa

kinupasan ng bango - matandang dalaga

pulis

kisap

halang

mata

kasimbilis

ng

segundo

sa

ang

dambana

bituka

ikakasal

masamang

tao

kukulo-kulo ang tiyan - nighihikahos, dukha

haligi ng lupa - taong grasa, pulubi

kulang- kulang - hindi wasto ang kaisipan

hampas ng langit - parusa ng diyos

kumita ang unang liwanag - ipinanganak

hanggang sa labi ng langit - hanggang

kumukulo ang dugo - galit na galit,

kamatayan

napopoot

Hari

kusang palo - gumagawa na hindi naman

hawak

inuutusan

Hilong

kutong

lupa

dibdibin
di

makabasag

sobrang

liit

seryosohin

pinggan

daldal

taynga

tsimosa,
sobrang

tatilong

tsismoso
masunurin
litong-lito

Hinabol ng gunting - sobra na ang haba ng

buhok

mahinhin

hindi masikmura - hindi kayang tanggapin

di maliparang uwak - malawak na lupain o

hinipang pantog - sobra ang nag-asenso

bukirin

hinog

di malirip o di madalumat - himdi kayang

sumang-ayon

maunawaan

huling

dinapuan ng karamdaman - nagkakasakit

humukay ng sariling libingan - gumawa ng

dugo ng kanyang dugo at laman ng kanyang

bagay na nagbunsod ng sariling kamatayan

laman

hunos-dili

ng

anak

sa pilit

- pinuwersahan

hantungan

pigilan

upang

libingan

ang

sarili

ibabaw

ng

lupa

daigdig

mundo

buong

katotohanan

ibaon sa limot - kalimutan ang sanhi nga

Ipinagbili

pagaaway

isang bulata na lang ang hindi pumipirma -

ibayong

dagat

ibang

bansa

ibilanggo sa bisig - yakapin ng buong higpit

ibong malaya - binata o lalaking wala pang
asawa
ibuhos ang kalooban - buong pagtitwala
ibuhos ang ispi - matamang pag-iisip
ilaw

ng

Iluwag

sa

tahanan
tahanan

ina

ina

iluwag ang dibdib - sobrang nenerbiyos

Inagaw sa kamatayan - nailigtas sa bingit ng
kamatayan
Ipakita ang tunay na kulay - magsabi ng

malapit

ng

buo

ng

inaawitan - lambingin

nanaloloko

mamatay

Antas ng Wika
1. formal at di-formal di-formal na wika ang wikang ginagamit ng tao sa kaedad samantalang formal naman ang wikang gingamit ng tao sa nakatataas o
nakatatanda
2. lingua franca wikang ginagamit ng karamihan sa isang bansa; sa Pilipinas
ang Filipino ang lingua franca ng mga tao
3. lalawiganin mga wikang ginagamit ng mga tao sa lalawigan gaya ng
Chavacano, Tausug, Cebuano, Ilonggo, Visaya at iba pa. Hindi talamak ang
paggamit sa isang bansa ng mga wikang lalawiganin ngunit nagsasadya ito ng
implikasyon ng kultura ng isang lalawigan
4. kolokyal - ito ay ang pakikibagay ng wika sa taong gumagamit nito.
Kadalasan napaiikli ang mga salita ngunit napagkakasunduan ang pagpapaikli
nito. Halimbawa: /tena/ para sa 'tara na', /pre/ para sa 'pare'
5. balbal o pangkalye wikang ginagamit ng tao na halos likha-likha lamang at
may kanya-kanyang kahulugan gaya ng wika ng mga tambay at bakla
halimbawa ang mga salitang eklavush, erpat at ermat at cheverloo.
6. edukado/malalim wikang ginagamit sa panitikan, sa mga paaralan at
pamantasan, sa gobyerno, sa korte at iba pang venyung profesyunal
Ang wika ay nahahati sa ibat ibang katigorya sa antas na ginagamit ng tao
batay sa kanyang pagkatao, sa lipunang kanyang ginagalawan, lugar na
tinitirhan, panahon, katayuan at okasyong dinadaluhan.
Pormal - Ito ay antas ng wika na istandard at kinikilala/ginagamit ng nakararami.
Pambansa. Ito ay ginagamit ng karaniwang manunulat sa aklat at
pambalarila
para sa paaralan at pamahalaan
Halimbawa:
Asawa, Anak, Tahanan
Pampanitikan o panretorika. Ito ay ginagamit ng mga malikhain
manunulat.
Ang mga salita ay karaniwang malalim, makulay at masining.
Halimbawa:

Kahati sa buhay
Bunga ng pag-ibig
Pusod ng pagmamahalan
Impormal. Ito ay antas ng wika na karaniwan, palasak, pang araw-araw,
madalas gamitin sa pakikipag-usap at pakikipagtalastasan.
Lalawiganin. Ito ay gamitin ng mga tao sa particular na pook o lalawigan,
makikilala ito sa kakaibang tono o punto.
Halimbawa:
Papanaw ka na ? (Aalis ka na?)
Nakain ka na? (Kumain ka na?)
Buang! (Baliw!)
Kolokyal. Pang araw-araw na salita, maaring may kagaspangan nang
kaunti,
maari rin itor refinado ayon sa kung sino ang nagsasalita. Ang pagpapaikli
ng isa,
dalawa o higit pang titik sa salita.
Halimbawa:
Nasan, pa`no,sakin,kelan
Meron ka bang dala?
Balbal. Sa Ingles ito ay slang. Nagkakaroon ng sariling codes, mababa
ang antas
na ito; ikalawa sa antas bulgar.
Halimbawa:
Chicks (dalagang bata pa)
Orange (beinte pesos)

Pinoy (Pilipino)
Karaniwang paraan ng pagbuo ng salitang balbal:
1. Paghango sa mga salitang katutubo
Halimbawa:
Gurang (matanda)
Bayot (bakla)
Barat (kuripot)
2. Panghihiram sa mga wikang banyaga
Halimbawa:
Epek (effect)
Futbol (naalis, natalsik)
Tong (wheels)
3. Pagbibigay ng kahulugan ng salitang tagalog
Halimbawa:
Buwaya (crocodiles greedy)
Bata (child girlfriend)
Durog (powdered high in addiction)
Papa (father lover)
4. Pagpapaikli
Halimbawa:
Pakialam paki
Tiyak tyak
5. Pagbabaliktad
Buong Salita
Halimbawa:
Etned bente
Kita atik

Papantig
Halimbawa:
Dehin hindi
Ngetpa Panget
Tipar Parti
6. Paggamit ng Akronim
Halimbawa:
G get, nauunawaan
US under de saya
7. Pagpapalit ng Pantig
Halimbawa:
Lagpak Palpak Bigo
Torpe Tyope torpe, naduwag
8. Paghahalo ng salita
Halimbawa:
Bow na lang ng bow
Mag-jr (joy riding)
Mag-gimik
Mag-MU
9. Paggamit ng Bilang
Halimbawa:
45 pumutok
1433 I love you too
50-50 naghihingalo
10. Pagdaragdag
Halimbawa:
Puti isputing
Kulang kulongbisi

11. Kumbinasyon
Pagbabaligtad at Pagdaragdag
Halimbawa:
Hiya Yahi Dyahi
Pagpapaikli at pag-Pilipino
Halimbawa:
Pino Pinoy
Mestiso Tiso, Tisoy
Pagpapaikli at Pagbabaligtad
Halimbawa:
Pantalon Talon Lonta
Sigarilyo Siyo Yosi
Panghihiram at Pagpapaikli
Halimbawa:
Security Sikyo
Brain Damage Brenda
Panghihiram at Pagdaragdag
Halimbawa:
Get Gets/Getsing
Cry Crayola