SINTA KANDHUSTA

Pegat, apisah, Rama lan Shinta, kidang kencana tanggap ing sasmita, hangendering cancut
mlajeng lumebeng wana, saya hanengah, saya tebih, denira apepisahan kalawan garwa
mayangsari.
Ngancik telenging wana, peteng ndhedhet lelimengan, ical lacaking kidang, sapandurat kumlebet
katingal kidang kencana haleledhang, Rama sigra hangembat gendhewa, menthang langkap,
wastra lumepas, hangener dening kidang, tumancep warayang mring hangganing kidang
sangsam kencana, gumlundhung pejah kasulayah, eloking kahanan, sareng gumalundhunging
kidang kapiyarsa swara dumeling, Marica hangemba-emba suwaranipun Rama, jelih-jelih
asesambat mring arinta Laksmana.
Sinta lan Laksmana ingkang hanganti dhatenging ingkang raka Rama dinandak hamiyarsa
suwara nyaring asesambat tiwasing dhiri. Kusumaning ayu Sinta sajroning wardaya, hanyipta
lamun swara ingkang kapiyarsa punika, tuhu swaranipun raka Rama, mila tarataban manahira,
sigra dhawuh mring ari Laksmana, supaya enggal lumawat mring Rama, aweh pitulungan,
Laksmana ingkang wicaksana tansah sung pemut, bilih swara punika sanes suwarnipun Rama.

Saiki, Rama sadar menawa dheweke wis ketipu. Dheweke gage-gage bali ing panggon Sinta
ngenteni. Ing dalan dheweke papasan karo Laksmana, banjur dheweke bali bebarengan. Endah
kagete Rama lan Laksmana menawa Sinta wis kasil dicolong Prabu Dasamuka.
Manuk Jatayu mbudidaya ngalang-ngalangi malah tekaning pati kaperjaya dening gegamane
Rahwana, lan Sinta bisa digawa menyang Ngalengka. Sadurunge mati Jatayu isih bisa ngabari
Rama lan Laksmana tumrap kaanane Sinta. Amarga gugur njalanake darmane, Rama lan
Laksmana nyuwun marang Sang Kuasa supaya gugure Jatayu bisa sempurna. Awit saka
panyuwune Rama lan Laksmana, Jatayu bisa gugur secara moksa. Awake melu ilang lunga ing
Suarga.
Ing perjalanan menyang Ngalengka, Rama lan Laksmana ketemu karo Anoman kethek putih
putrane Bathara Guru. Anoman didhawuhi ngabdi karo Rama.
Nalika, ing tengahing alas, padha mireng suara tangis. Sawise diceraki, swara iku saka kethek
ingkang kejepit ing silangan wit gedhe Rama banjur nulungi kethek iku saka jepitan. Kethek iku
ngaku menawa dheweke iku Raja ing Guwakiskendha, sing jenenge Sugriwa. Kakange sing
jenenge Subali mbrontak karo Guwakiskendha, banjur dheweke di siksa lan dijepit ing silangan
wit. Lajeng kanggo ngrebutke Guwakiskendha, Sugriwa padu karo Subali, Rama nglepaske
wastra pusaka Gumawijaya. Dening Resi Subali nduweni Aji Pancasona, dheweke tetep kalah.
Kanthi dibantu Rama, Sugriwa bisa dadi Raja maneh ing Guwakiskendha.
Kanggo bales budi, Sugriwa ngerahke wadyabalane kanggo mbantu Rama ngrebut Sinta saka
Prabu Dasamuka. Anoman didhawuhi Rama supaya nggoleki Sinta menehake ali-aline Rama lan
mangerteni kekuatanne Kerajaan Ngalengka. Nalika arep bali Anoman dicekel wadya bala
Ngalengka. Anoman arep diobong nanging banjur mabur nggawa geni kanggo ngobong kraton
Ngalengka, kajaba taman Argasoka, panggon Sinta didhelikake.
Akhire, kedadean perang gedhe Pancawati mungsuh karo Nglengka.
Wadya balane Ngalengka wujud buta-buta lan wadya balane Rama dibiyantu kethek-kethek
balane Sugriwa, Senapati Nglengka akeh sing tiwas. Pancawati menang. Sawise perang Rama
lan Shinta bali menyang Ayodya, Nanging Sinta susah ora enggal ketampa dening Rama,

amarga dianggep wis ora perawan maneh. Sinta reresik awak saka geni lan banjur ditampa.
Pratelane Rama, sesucen iku kudu ditindakake kanggo ngilangi pandakwa ala tumrap garwane.

RAMA SHINTA

Crita Ramayana wiwit karo wong jenenge Rama, putra Prabu Dasarata makutha saka ing Kosala
karo ibukutha Ayodhya. Telung stepbrothers disebut Barata, Lakshmana lan Satrukna. Rama lair
saka garwa pisanan kang Dasarata dijenengi Kausala, Barata saka bojon sing kapindho jeneng
Kaikeyi lan Lakshmana lan Satrukna saka tangan garwa nomer tiga dijenengi Sumitra. Padha
manggon kanthi ayem tentrem.
Wiwit enom, Rama lan Lakshmana sinau dadi pemuda kang gagah lan kendel. Rama banjur
nggabungake sayembara ing bangsa iku ibukutha Deblore Wideha. Sak wise bisa njupuk pusaka
gadhahanipun Prabu Janaka gandhewo, piyambakipun dirabeake karo putri ragile sing jenenge
Sinta, Lakshmana banjur nikahi Urmila, adhine Sinta.
Sawis Dasarata Rama tua, Rama ngrancang kanggo ngganti dadi raja, gagal sawise Kaikeyi
ngelingake janji Dasarata sing anduweni hak dadi raja iku Barata lan Rama kudu dibuwak 15
(limalas) taun. Ing basis saka ing janji sing anggun Rama tindak bara menyang alas Dandaka,

sanajan dilarang marang ibu lan Barata dewe. Tindak e Rama iku diiringi dening Sita lan
Lakshmana.
Nanging saka lungane Rama ndadekake Dasarata sedih lan pungkasanipun mati. Kanggo
angganti raja, prajurit kerajaan sarujuk kanggo ngangkat Barata dadi raja. Ananging deweke ora
gelem, amarga rumongso kang berhak dadi raja yaiku Rama, kakangne dewe. Mergo iku Barata
diiringi parajurit lan punggawane, mapah Rama saka ing alas.
Wektu ketemu Rama, Barata nangis sinambi ngandhani bab matine Dasarata. Barata Banjur
njaluk Rama bali menyang Ayodhya lan munggah tahta angganteni Dasarata. Nanging Rama ora
gelem lan isih nglakokak printah kang rama lan ora nyalahke ibune tiri, Kaikeyi sapisan maneh
njaluk Barata dadi kekarepane kanggo munggah tahta. Sawise nampa sepatu saka Rama, Barata
bali menyang kerajaan lan nglakokak pamarntahan kang dadi wakil saka kakangn.
Akeh pacoban kang diadhepi dening Rama lan Lakshmana, ing pangembaran ana alas. Mungsuh
Annoying punika Surpanakha, raksesi sing kepengin dadi bojone Rama lan Lakshmana. Akibate,
irung lan kuping Surpanakha dibabat entek marang Lakshmana. Kanthi kalah lan kawirangan,
Surpanakha ngeluh marang kakangne, ratu setan Rahwana ing Alengka lan mbujuk supoyo
ngrebut Sinta saka Rama.

Kanthi bantuan saka Marica kanggo dandan, Rahwana menyang kidang, Rahwana nyulik Sita
ngatur lan digawa menyang Alengka. Manuk Jatayu sing upaya kanggo ngalangi Rahwana mati
amergo senjatane Rahwana. Sadurunge teka patine, Jatayu isih kagungan wektu kanggo
ngabarake kahanane Sinta marang Rama lan Lakshmana sing pada goleki Sinta.
Pas Nggoleki Sinta iki, Rama lan Admiral ketemu raja kera kang aran Sugriwa lan Hanuman.
Piambake Padha gaw ikatan pasaduluran ana ing kabungahan lan kasusahan. Kanthi bantuan
saka Rama, Sugriwa bisa bertahta bali ana Kiskenda sawis ngalahak Subali sing jahat. Sak
wise, Hanuman iki dhawuh kanggo mbantu panelusuran Rama kanggo Sita. Kanthi tentara
kethk pimpinan Anggada, putra Dwi Anjani, padha nggoleki Sita. Sempati angarahake, supaya

menyang pesisir kidul. Tekan Alengka, Hanoman mlumpat saka ndhuwur gunung Mahendra.
Dumugi ing ibukutha Alengka, Hanoman kasil ketemu Sinta lan kacarita marang Rama. Strategi
kanggo mbebasake Sinta banjur disusun.
Wibisana nyaranake, (adhine Rahwana sing mbelot dhateng pasukan Rama), digawe kreteg
menyang Alengka. Sawise Kreteg iku dadi banjur pasukan kethek podo nyerbu marang Alengka
(Rahwana).
Akhire, Rahwana lan pasukane kalah. Wibisana banjur dilantik dadi raja ing Alengka,
nggantosaken sadherekipun ingkang tilar donya ing perang.
Sawise kasil mbebasake Sita, Rama lan Sinta, Lakshman, ugo kabeh prajurite (kalebu tentara
kethk) bali menyang Ayodya. Dumugi ing ibukutha negara Kosala, padha disambut dening
Barata, Satrukna, Basa Ratu, punggawa lan prajurit, ugo kabeh wong Kosala. Sak nalika iku
kanthi disekseni dening wong-wong mau, Rama banjur dilantik dadi Raja.

RAMA SHINTA

Kisah Ramayana diawiti kanthi anane sawong nduwe jeneng Rama, yaiku putra Prabu Dasarata
ana Kosala kanthi ibukotane Ayodya. Telung sedulur tirine nduwe jeneng Barata, Laksmana lan
Satrukna. Rama lair saka bojo pisan Dasarata nduwe jeneng Kausala, Barata saka bojo enom
nduwe jeneng Kaikeyi mawa Laksmana lan Satrukna saka bojone kawitelu nduwe jeneng
Sumitra. Dekne kabeh urip rukun.
Kawit remaja, Rama lan Laksmana meguru marang Wismamitra dadine dadi pemuda kuat. Rama
banjur melu sayembara ana Matila ibukota negara Wideha. Mergo kekedadeyanane nggeret
panah pusaka duwe Prabu Janaka, dheweke dibebungahi putri pambarepe kanthi jeneng Sinta,
lagekne Laksmana dirabekne kanthi Urmila, adhine Sinta.

Sakwise Dasarata tuwa, Rama sing direncanakan kanggo gumantekne dheweke dadi raja,
wurung sakwise Kaikeyi ngelingna ujar Dasarata menawa sing berhak dhuwur tahta yaiku Barata
lan Rama kudu dibuwang sajrone 15 (lima las) taun. Dhuwur dasar ujar kuwi kanthi lapang
dhadha Rama lunga ngembara menyang alas Dandaka, sanajan dialangi emboke arepa Barata
dhewe. Kelungane kuwi dimeloni saka Sinta lan Laksmana.
Ning kelungan Rama nggawe Dasarata sedhih lan akhire mati. Ringkasan wayang ramayana

dalam bahasa jawa kanggo ngisi kekosongan singgasana, para pandhuwur kerajan sepakat
ngalungguhan Barata dadi raja. Ning dheweke nolak, amarga nganggep menawa takhta kuwi
duwe Rama, sang kakang. Kanggo kuwi Barata dimawani parajurit lan punggawane, njemput
Rama ana alas. Wektu ketemu kakange, Barata kanthi nangis nuturke perihal kepaten Dasarata
lan nggetuni kekarepan emboke, kanggo kuwi dheweke lan para punggawane njaluk ben Rama
bali menyang Ayodya lan munggah takhta. Ning Rama nolak mawa tetap nglakoni titah bapakne
lan ora nyalahake sang embok tiri, Kaikeyi, sisan mbujuk Barata ben gelem munggah takhta.
Sakwise nrima sepatu saka Rama, Barata bali menyang kerajan lan ngujar arep nglakokake
pamerentahan dadi wakil kakange.
Akeh coban sing diadhepi Rama lan Laksmana, jero pengembaraane ana alas. Dekne kabeh kudu
ngadhepi para buta sing ngresahake masyarakat ana sekitar alas Kandaka kuwi. Mungsuh sing
nganyelke yaiku Surpanaka, raksesi sing mengenke Rama lan Laksmana dadi bojone.
Pamburine, irung lan kuping Surpanaka dibabat nganti putus saka Laksmana. Kanthi nguwawa
lara lan isin, Surpanaka nggugat marang kakange, yaiku Rahwana sing dadi raja buta ana
Alengka, kanthi mbujuk ben Rahwana ngrebut Sinta saka tangan Rama. Kanthi bantuan Marica
sing ngubah awak dadi kijang kemasan, Sinta kedadeyan diculik Rahwana lan digawa menyang
Alengka.
Manuk Jatayu sing ngupadi ngalangi, mati saka senjata Rahwana. Sadurung akhire mati, Jatayu
isih sempat nyabarke nasib Sinta marang Rama lan Laksmana sing lagi nggoleki dheweke.
Sakjroning nggoleki Sinta, Rama lan Laksamana ketemu panggedhe kera sing nduwe jeneng
Sugriwa lan Hanuman. Dekne kabeh naleni persahabatan jero dhemen lan duka. Kanthi bantuan
Rama, Sugriwa bisa bali ana Kiskenda sakwise kedadeyan ngalahake Subali sing lalim. Sakwise
kuwi, Hanuman dikongkonke kanggo ngewangi Rama nggoleki Sinta. Kanthi pasukan kera sing
dipanggedheni Anggada, anak Subali, dekne kabeh lunga nggoleki Sinta.
Dhuwur pituduh Sempati, kakang Jatayu, dekne kabeh menyang pantai kidul. Kanggo ketuk
Alengka, Hanuman mlumpat saka puncak gunung Mahendra. Setibanya ana ibukota Alengka,
Hanuman kedadeyan nemoni Sinta lan nyabarke menawa Rama arep cepet mbebaske dhewek e.
Sabaline saka Alengka, ringkasan wayang ramayana dalam bahasa jawa Hanuman lapor marang

Rama. Strategi penyerbuan pun cepet disusun. Dhuwur saran Wibisana, adhi Rahwana sing
mbelot menyang pasukan Rama, digawea wot nuju Alengka. Sakwise wot dadi, berhamburanlah
pasukan kera nyerbu Alengka. Akhire, Rahwana lan pasukane ajur. Wibisana banjur dinobatkan
dadi raja Alengka, gumantekne kakange sing mati jero peperangan. [sing nggeret lan nganti
wektu iki populer banget ana Jawa, yaiku anane wulangan babagan kepriye sakudune sawong
ngongkon siji kerajan utawa negara saka Rama marang Wibisana, sing dikenal kanthi aran
Asthabrata.
Sakwise kedadeyan mbebaskan Sinta, lungaa Rama lan Sinta mawa Laksmana lan kabeh
pasukan (klebu pasukan kera) menyang Ayodya. Ana ibukota negera Kosala kuwi, dekne kabeh
disambut kanthi meriah saka Barata, Satrukna, para embok Suri, para punggawa lan para prajurit,
mawa kabeh rakyat Kosala. Kanthi disaksikan saka dekne kabeh, Rama banjur dinobatkan dadi
raja

Ramayana sabenere dijupuk saka cerito sing konon kedadean ana daratan India. Wektu kuwi

daratan India dikalahake saka India segaran sing uga karan lemah Srilangka utawa arang, sing
jero pawayangan karan Alengka. Tokoh Rama yaiku pahlawan negeri India daratan, sing banjur
kedadeyan nglumpuk kekuwatan rakyat sing dilukiskan dadi pasukan kera pimpinan Prabu
Sugriwa.
Lagi lemah sing direbut panguwasa Alengka dilukiskan dadi Dewi Sinta (jero basa Sanskerta
nduwe arti lemah). Jero penjajahan saka negeri liya, umume sawijining aturan negara lan budaya
lan bangsa arep nggenti lan ngowah tatanan, sing digambarke ngrupa kesucian Sinta sing
diragokake.
Mula sakwise Sinta dibebaskan, dheweke bacut terus pati obong, sing artine kaanan negeri India
anyak dibenahi, kanthi ngowahi aturan lan melenyapkan kebudayaan si bekas penjajah sing
sempat berkembang ana India