SIJIL PELAJARAN MALAYSIA

TUMBUH-TUMBUHAN SEMULAJADI & HIDUPAN LIAR

OBJEKTIF

1. Peta 1 menunjukkan taburan tumbuhan semula jadi.

Peta 1

Apakah ciri tumbuhan semula jadi kawasan berlorek di atas?

A Dirian tulen C Jenis kayu lembut

B Daun bentuk jarum D Malar hijau

2 Kombinasi manakah yang benar tentang ciri tumbuh-tumbuhan semula jadi di Hutan Hujan
Tropika dan Hutan Monsun Tropika?

Hutan Hutan
Hujan Tropika Monsun Tropika
A Malar hijau Daun berbentuk jarum
B Pokok berbentuk kon Lantai hutan tebal
C Berakar banir Daun gugur pada musim kering
D Tumbuhan lantai jarang Mempunyai empat lapisan

3 Apakah maksud zon penampan di hutan paya bakau?

A Melindungi hidupan akuatik daripada kejadian ribut

B Melindungi kawasan pantai daripada proses hakisan dan ribut
C Melindungi kawasan pantai daripada proses pemendapan ombak
D Melindungi kawasan pantai daripada bahan-bahan pencemar
4 Rajah 1 menunjukkan kawasan pembalakan.

Rajah 1

Apakah usaha pemuliharaan yang boleh dilakukan terhadap kawasan hutan di atas?

A Mewartakan taman negara C Mengadakan pendidikan alam sekitar

B Melaksanakan penebangan terpilih D Melaksanakan penghutanan semula

5 Rajah 2 menunjukkan sejenis tumbuhan semulajadi.

Rajah 2

Mengapakah hutan di dalam rajah di atas menggugurkan daun pada musim kering?

A Mengurangkan karbon dioksida

B Cuaca yang sangat panas
C Mengelakkan kekurangan air
D Bekalan air telah disekat
6 Rajah 3 menunjukkan sejenis hidupan liar.

Rajah 3

Mengapakah spesies hidupan liar di atas kini dikategorikan sebagai spesies terancam?

A Mereka tidak lagi hidup di habitat semula jadi

B Aktiviti penerokaan hutan yang berleluasa
C Mereka ditangkap dan dibunuh sesuka hati
D Keadaan hutan yang tercemar dengan bau

7 Rajah 4 menunjukkan kegiatan penerokaan tumbuhan semulajadi.

Rajah 4

Bagaimanakah aktiviti di atas mengancam kepupusan flora?

A Sumber air akan terjejas

B Habitat haiwan akan terancam
C Pokok-pokok renek akan pupus
D Perubahan landskap akan berlaku

8 Bagaimanakah rawatan silvikultur boleh membantu pertumbuhan pokok baru?

A Menyuntik dengan vaksin penyakit

B Memindahkan mereka di kawasan lain
C Membina pagar khas untuk pokok tersebut
D Menolong menghapuskan pesaing di sekeliling pokok
9 Rajah 5 menunjukkan kegiatan penerokaan tumbuhan semulajadi.

Rajah 5

Apakah kebaikan penubuhan kawasan di atas kepada flora dan fauna?

A Kawasan rekreasi
B Kawasan pembalakan
C Kawasan penyelidikan
D Kawasan habitat flora dan fauna
 STRUKTUR

Soalan 1 berdasarkan Rajah 6.

Untuk
Kegunaan
Pemeriks
a

Rajah 6

1 (a) Namakan jenis tumbuhan semula jadi di atas.

…………………………………………………………………………………………..
[1 markah]

(b) Nyatakan tiga ciri tumbuh-tumbuhan semula jadi tersebut.

(i) ………………………………………………………………………………………….

(i) ………………………………………………………………………………………...

(ii) ………………………………………………………………………………………...
[3 markah]

(c) Jelaskan kesan kegiatan manusia terhadap tumbuh-tumbuhan semula jadi

dan hidupan liar di Malaysia.

(i) ………………………………………………………………………………………….

(ii) ………………………………………………………………………………………....

(iii) ………………………………………………………………………………………...
[3 markah]

(d) Sekiranya anda diberi tanggungjawab untuk menjaga alam sekitar di negara
kita, apakah tiga usaha pemeliharaan tumbuh-tumbuhan semula jadi yang
akan anda laksanakan?

(i)…………………………………………………………………………………………….

(ii)…………………………………………………………………………………………….

(iii)……………………………………………………………………………………………
[3 markah]
 PERATURAN PEMARKAHAN

Soalan Butiran Markah

1 (a) Namakan jenis tumbuhan semula jadi

Hutan Hujan Tropika 1
[1 m]

(b) Nyatakan ciri tumbuh-tumbuhan semula jadi tersebut . 1

F1 Malar hijau 1
F2 Daun lebar 1
F3 Kepelbagaian spesies tumbuhan 1
F4 Lantai hutan jarang 1
F5 Empat lapisan 1
F6 Jenis pokok cengal / meranti / keruing / merbau / nyatoh 1
F7 Ketinggian 40 meter 1
F8 Berakar banir 1
[3 m]
(c) Jelaskan kesan kegiatan manusia terhadap tumbuh-tumbuhan semula jadi dan
hidupan liar di Malaysia

F1 Flora & fauna musnah 1

H1 Kegiatan pertanian & pembalakan memusnahkan ekosistem hutan 1
F2 Habitat flora & fauna musnah
1
H2 Fauna terancam
1
F3 Pencemaran sungai / air
H3 Hidupan air terancam 1
1
F4 Mudah berlaku banjir
H4 Air larian permukaan 1
1
F5 Kawasan tadahan terjejas
H5 Bekalan air terjejas 1
F6 Hakisan tanah 1
H6 Tanah runtuh
1
F7 Suhu meningkat 1
H7 Kesan rumah hijau
1
F8 Hujan berkurangan / kemarau 1
H8 Kelembapan udara berkurangan
1
F9 Proses fotosintesis terjejas 1
H9 Peningkatan CO2 / Pengurangan O2 [3 1m]
Soalan Butiran Markah

(d) Sekiranya anda diberi tanggungjawab untuk menjaga alam sekitar di negara kita,
apakah tiga usaha pemeliharaan tumbuh-tumbuhan semula jadi yang akan anda
laksanakan.
1
F1 Kempen sayangi alam sekitar 1
F2 Kuatkuasa undang-undang 1
F3 Pendidikan alam sekitar 1
F4 Penghutanan semula 1
F5 Wartakan taman negara / hutan simpan 1
F6 R&D oleh FRIM 1
F7 Amalan kitar semula / 3 R 1
F8 Rawatan silvilkultur 1
F9 Peranan PERHILITAN melindungi hidupan liar 1
F10 Penebangan terpilih / pokok matang 1
F11 Ladang hutan / estet hutan 1
F12 Mengawal aktiviti pembalakan oleh jabatan perhutanan / hadkan 1
Pengeluaran lesen
F13 Mengharamkan penjualan tumbuhan eskotik 1
F14 Peranan NGO cth WWF 1
[3 m]
Soalan 2 berdasarkan rajah di bawah

Ekosistem X
Ekosistem Y

2 (a) Namakan
ekosistem X dan Y

(i) Ekosistem X :

…………………………………………………………………………………...

(ii) Ekosistem Y : ……………………………………………………………………………………

[ 2 markah]

(b) Nyatakan dua kepentingan ekosistem X dan ekosistem Y terhadap alam sekitar

Ekosistem X (i) …………………………………………………………………………………

(ii) ………………………………………………………………………………..

Ekosistem Y (i) …………………………………………………………………………………

(ii) ………………………………………………………………………………..
[ 4 markah]

(c) Jelaskan kesan penerokaan tumbuh-tumbuhan semula jadi tersebut terhadap alam
sekitar

(i) …………………………………………………………………………………………………….

(ii) ……………………………………………………………………………………………………
[ 2 markah]

(d) Sekiranya anda dipertanggungjawabkan terhadap alam sekitar di negara kita, apakah usaha
pemeliharaan tumbuh-tumbuhan semula jadi yang akan anda laksanakan ?

(i) ……………………………………………………………………………………………………..

(ii) ……………………………………………………………………………………………………
[ 2 markah ]
PERATURAN PEMARKAHAN

SOALAN BUTIRAN MARKAH

 2 (a) Namakan ekosistem X dan Y

(i) Ekosistem X - Hutan Paya Bakau 1

(ii) Ekosistem Y - Hutan Hujan Tropika 1
[ 2 m]

(b) Nyatakan dua kepentingan ekosistem X dan ekosistem Y terhadap alam sekitar

Ekosistem X
F1 Menahan hakisan ombak 1
F2 Habitat hidupan akuatik / daratan 1
F3 Sumber protein 1
F4 Menyerap karbon dioksida 1
F5 Membebaskan oksigen 1

Ekosistem Y
F1 Mencegah hakisan tanah 1
F2 Sumber nutrien 1
F3 Kawasan tadahan air 1
F4 Habitat fauna 1
F5 Komponen dalam rantaian makanan 1
F6 Menyerap karbon dioksida 1
F7 Membebaskan oksigen 1
[ 4 m]

(c) Jelaskan kesan penerokaan tumbuh-tumbuhan semula jadi tersebut terhadap alam
sekitar

F1 Flora & fauna musnah 1

H1 Kegiatan pertanian & pembalakan memusnahkan ekosistem hutan 1
F2 Habitat flora & fauna musnah
1
H2 Fauna terancam
1
F3 Pencemaran sungai / air
H3 Hidupan air terancam 1
1
F4 Mudah berlaku banjir
H4 Air larian permukaan 1
1
F5 Kawasan tadahan terjejas
H5 Bekalan air terjejas 1
F6 Hakisan tanah 1
H6 Tanah runtuh
1
F7 Suhu meningkat 1
H7 Kesan rumah hijau

SOALAN BUTIRAN MARKAH

F8 Hujan berkurangan / kemarau 1

 H8 Kelembapan udara berkurangan 1

F9 Proses fotosintesis terjejas 1

H9 Peningkatan CO2 / Pengurangan O2 1
[ 2 m]

(d) Sekiranya anda dipertanggungjawabkan terhadap alam sekitar di negara kita, 1

apakah usaha pemeliharaan tumbuh-tumbuhan semula jadi yang akan anda 1
laksanakan ? 1
1
F1 Kempen sayangi alam sekitar 1
F2 Kuatkuasa undang-undang 1
F3 Pendidikan alam sekitar 1
F4 Penghutanan semula 1
F5 Wartakan taman negara / hutan simpan 1
F6 R&D oleh FRIM 1
F7 Amalan kitar semula / 3 R 1
F8 Rawatan silvilkultur 1
F9 Peranan PERHILITAN melindungi hidupan liar 1
F10 Penebangan terpilih / pokok matang
F11 Ladang hutan / estet hutan 1
F12 Mengawal aktiviti pembalakan oleh jabatan perhutanan / 1
hadkan pengeluaran lesen [ 2 m]
F13 Mengharamkan penjualan

ESEI

1 (a) Bandingkan dua ciri Hutan Hujan Tropika dan dua Hutan Pokok Tirus.
 [4 markah]

(b) Jelaskan kepentingan tumbuhan semula jadi terhadap alam sekitar. [6 markah]

(c) Pada pendapat anda, adakah wajar membantah cadangan pembukaan beratus-ratus ribu
hektar hutan untuk pertanian di bahagian rendah lereng-lereng Banjaran Titiwangsa?
Berikan hujah anda berdasarkan kesan terhadap ekosistem.
[4 markah]

(d) Pada pendapat anda, bagaimanakah hutan produktif di Malaysia dipelihara dan dipulihara?
[6 markah]

PERATURAN PEMARKAHAN

Soalan Butiran Markah

(a) Bandingkan dua ciri Hutan Hujan Tropika dan dua Hutan Pokok Tirus

Ciri Hutan Hujan Tropika Ciri Hutan Pokok Tirus

F1 Malar hijau F1 Malar hijau 1

F2 Tinggi F2 Tinggi 1

F3 Batang lurus F3 Batang lurus 1

F4 Daun lebar F4 Daun kecil / berbentuk jarum / 1

bersalut lilin / liat
F5 Jenis kayu keras F5 Jenis kayu lembut 1

F6 Kurang tumbuhan bawah / F6 Kurang tumbuhan bawah / 1

lantai hutan jarang lantai hutan jarang
F7 3 / 4 lapisan F7 Satu lapisan 1

F8 Padat / pelbagai spesis F8 Dirian tulen / pokok sejenis 1

F9 contoh pokok : meranti / F9 contoh pokok ; pain / sprus / 1

cengal aspen
[4 m]

Soalan Butiran Markah

(b) Jelaskan kepentingan tumbuhan semula jadi terhadap alam sekitar

 F1 Kawasan tadahan air hujan 1
H1 Akar pokok sebagai span menyimpan air/serap air 1
F2 Mengawal banjir 1
H2 Akar pokok melambatkan larian air permukaan 1
F3 Kitaran air 1
H3 Melalui proses transpirasi, wap air dibebaskan ke atmosfera dan 1
menghasilkan hujan
F4 Mengurangkan hakisan / tanah runtuh 1
H4 Cengkaman akar dapat mencegah hakisan / tanah runtuh / 1
gelongsoran tanah
F5 Menyederhanakan suhu / melembapkan udara / sejukkan suhu 1
H5 Melalui tindakan tumbuhan menyerap karbon dioksida / 1
Membebaskan oksigen
F6 Mengurangkan kelajuan angin 1
H6 Menghalang tiupan angin 1
F7 Habitat hidupan liar / fauna 1
H7 Menyediakan tempat tinggal / perlindungan dan makanan kepada fauna 1
F8 Sumber nutrien / membentuk humus
1
H8 Pereputan ranting dan daun-daun pokok / tumbuhan oleh
1
mikroorganisma dapat menghasilkan nutrien untuk tumbuhan lain
1
F9 Rantaian makanan
1
H9 Tumbuhan berperanan sebagai pengeluar untuk menghasilkan makanan
1
F10 Menghasilkan bahan organik
1
H10 Bahan organik kompleks dihasilkan untuk hidupan lain
[ 6 m]

(c) Pada pendapat anda, adakah wajar membantah cadangan pembukaan berates-ratus
ribu hektar hutan untuk pertanian di bahagian rendah lereng-lereng Banjaran
Titiwangsa? Berikan hujah anda berdasarkan kesan terhadap ekosistem

WAJAR MEMBANTAH 1
F1 Flora & fauna musnah 1
H1 Kegiatan pertanian & pembalakan memusnahkan ekosistem hutan
F2 Habitat flora & fauna musnah 1
H2 Fauna terancam 1

F3 Pencemaran sungai / air 1

H3 Hidupan air terancam 1

F4 Mudah berlaku banjir 1

H4 Air larian permukaan 1
Soalan Butiran Markah

F5 Kawasan tadahan terjejas 1

 H5 Bekalan air terjejas 1
F6 Suhu meningkat 1
H6 Kesan rumah hijau 1
F7 Proses fotosintesis terjejas
1
H7 Peningkatan CO2 / Pengurangan O2
1
TIDAK WAJAR MEMBANTAH
1
F1 Banyak peluang pekerjaan
1
H1 Sektor pertanian kelapa sawit / getah
1
F2 Pendapatan meningkat
1
H2 Jualan hasil pertanian / eksport
1
F3 Kawasan pelancongan
1
H3 Cth lokasi pelancongan / pelancong asing / tempatan
1
F4 Penyelidikan dan pembangunan (R & D)
1
H4 Herba tradisonal / baka cepat tumbuh
[4 m]

(d) Pada pendapat anda, bagaimanakah hutan produktif di Malaysia dipelihara dan
dipulihara?
Respon yang Dihasratkan Markah
Huraian yang mendalam, rasional dan relevan berserta contoh yang sesuai Aras 3
5–6
Huraian yang rasional, relevan berserta contoh yang sesuai Aras 2
3–4
Penerangan secara umum Aras 1
1–2
Gunakan simbol penandaan:
R - Relevan
F - Fakta
H - Huraian
C - Contoh
AR - Aras 1 / 2 / 3 TR - Tidak relevan (0 m)
2 (a) Di atas peta No. 2 (Peta Malaysia), di halaman 12 , namakan kawasan yang bertanda :

(i) Taman Negara A

(ii) Taman Negara B
(iii) Pusat perlindungan hidupan liar C
(iv) Pusat pemeliharaan Tuntung D
(v) Pusat pemeliharaan burung E [5 markah]

(b) Nyatakan ciri Hutan Pokok Tirus. [5 markah]

(c) Jelaskan kepentingan tumbuhan semula jadi terhadap alam sekitar. [4 markah]

(d) Terangkan kesan kegiatan manusia terhadap tumbuh-tumbuhan semula jadi dan
hidupan liar di Malaysia. [6 markah]

PERATURAN PEMARKAHAN

Soalan Butiran Markah

2 (a) Di atas peta No. 2 (Peta Malaysia), di halaman 12 , namakan kawasan yang
bertanda :
1
(i) Taman Negara A ( Taman Negara Niah )
1
(ii) Taman Negara B (Taman Negara Endau Rompin )
1
(iii) Pusat perlindungan orang utan C ( Sepilok )
1
(iv) Pusat pemeliharaan Tuntung D ( Bota Kanan, Perak )
1
(v) Pusat pemeliharaan burung E ( Kuala Gula, Perak ) [5m]

(b) Nyatakan ciri Hutan Pokok Tirus

F1 Malar hijau 1
F2 Daun kecil / liat / berlilin / berbentuk jarum 1
F3 Daun kekal lama / 5 tahun 1
F4 Ketinggian sama / seragam 1
F5 Tinggi / 50 m 1
F6 Kayu lembut 1
F7 Batang lurus 1
F8 Dirian tulen / pokok sejenis 1
F9 Pokok berbentuk kon / segi tiga 1
F10 Tumbuhan lantai / bhg bawah jarang 1
F11 Kulit pokok tebal 1
[ 5 m]
Soalan Butiran Markah

(c) Jelaskan kepentingan tumbuhan semula jadi terhadap alam sekitar

 F1 Kawasan tadahan air hujan 1
H1 Akar pokok sebagai span menyimpan air/serap air 1

F2 Mengawal banjir 1
H2 Akar pokok melambatkan larian air permukaan 1

F3 Kitaran air 1
H3 Melalui proses transpirasi, wap air dibebaskan ke atmosfera dan 1
menghasilkan hujan

F4 Mengurangkan hakisan / tanah runtuh 1

H4 Cengkaman akar dapat mencegah hakisan / tanah runtuh / 1
gelongsoran tanah

F5 Menyederhanakan suhu / melembapkan udara / sejukkan suhu 1

H5 Melalui tindakan tumbuhan menyerap karbon dioksida / 1
Membebaskan oksigen

F6 Mengurangkan kelajuan angin 1

H6 Menghalang tiupan angin 1

F7 Habitat hidupan liar / fauna 1

H7 Menyediakan tempat tinggal / perlindungan dan makanan kepada 1
fauna
1
F8 Sumber nutrien / membentuk humus 1
H8 Pereputan ranting dan daun-daun pokok / tumbuhan oleh
mikroorganisma dapat menghasilkan nutrien untuk tumbuhan lain

F9 Rantaian makanan 1
H9 Tumbuhan berperanan sebagai pengeluar untuk menghasilkan 1
makanan

F10 Menghasilkan bahan organik 1

H10 Bahan organik kompleks dihasilkan untuk hidupan lain 1
[4 m]

Soalan Butiran Markah

(d) Jelaskan kesan kegiatan manusia terhadap tumbuh-tumbuhan semula jadi dan
hidupan liar di Malaysia.

Respon yang Dihasratkan Markah

Huraian yang mendalam, rasional dan relevan berserta contoh yang Aras 3
sesuai 5–6

Huraian yang rasional, relevan berserta contoh yang sesuai Aras 2

3–4

Penerangan secara umum Aras 1

1–2

Gunakan simbol penandaan:

R - Relevan
F - Fakta
H - Huraian
C - Contoh
AR - Aras 1 / 2 / 3 TR - Tidak relevan (0 m)