Pagpapalawak ng Talasalitaan

Buuin ang akronim. Amg ugnay ng anumang salita gamit ang mga titik sa salitang
pamilya. Ang mga salita ay maaring may kaugnayan sa pamilya mo.

P-

A-

M-

I-

L-

Y-

A-

1
 Pag-unawa sa Binasa

Sagutin ang mga tanong sa buong pangungusap.

1. Sino- sino ang kasapi ng pamilya Santos?

________________________________________

________________________________________

2. Paano inilarawan ng nagsasalaysay ang bawat isa?

________________________________________

________________________________________

3. Sino ang nagkukuwento tungkol sa pamilya?

________________________________________

________________________________________

4. Ano ang hindi malilimutang karanasan ng pamilya Santos?

Isalaysay sa pamamagitan ng dalawang pangungusap.

_________________________________________

_________________________________________

5. Paano nakaligtas sab aha ang pamilya?

_________________________________________

_________________________________________

6. Paano naglibang ang pamilya habang silay binabaha?

_________________________________________

_________________________________________

7. Sang-ayon ka ba sa sinabi ng nagsasalaysay sa huling bahagi ng kwento?

________________________________________

2
 ________________________________________

8. Ano ang mensaheng nakuha mo sa teksto?

________________________________________

________________________________________

Pagpapahalaga

A. A.Humanap ng kapareha at sagutin ang mga tanong sa buong

pangungusap.
1. Paano ipinakita ng pamilya Santos ang malasakit sa bawat isa?

_____________________________________________

_____________________________________________

2. Paano nila hinarap ang kalamidad na dumating sa kanila?

____________________________________________

____________________________________________

3. Ano ang mabubuting katangian ng pamilya na nakita mo sa kwento? Isalaysay.

____________________________________________

____________________________________________

4. Bakit mahalagang lagging nagkakaisa sa pamilya?

____________________________________________

____________________________________________

5. Paano mo naman nakikitaang pagkakaisa sa iyong pamilya? Sa ating bansa?

____________________________________________

____________________________________________

3
 B. Magpangkat ang klase sa apa. Bumuo ng isang maikling dula-dulaan
kung paano maipapakita ng pamilya ang kanilang pagkakaisa. Maaring
kumuha ng isa sa mga sumusunod na ideya o kaya ay bumuo ng sariling
likha.

1. Ang pamilya ay tulong-tulong na naglipat mg mga gamit sa bagong tirahan.

2. Sama-samang tumutulong ang pamilya sa mga nasalanta ng baha.
3. Ang bawat kasapi ng pamilya’y nagtutulungan sa mga gawaing-bahay o kaya naman ay
sa negosyo ng pamilya na maaring tindahan sa palengke, at iba pa.
4. Sinusuportahan ng buong pamilya ang amang nawalan ng tarabaho.
5. Inaalagaan ng buong pamilya ang isang kaanak na may sakit.

4
 Paglinang sa Pagbasa

Ugnayang Sanhi at Bunga

Ang pagtukoy sa sanhi at bunga ng mga pangyayari ay isa sa mga

kasanayang dapat nililinang para sa madalingpaguunawa at pagbabasa. ang sanhi

ay ang dahilan at ang bunga ay ang epekto o kinalabasan ng isang pangyayari.

Kung malilinang ang kakayahang matukoy ang sanhi at bunga ng mga pangyayari

posibleng makalutas ang mga mag-aaral ng mumunting suliranin at makaiwas na

rin sa suliranin o sakuna. Suriin ang mga halimbawang pangungusap na nagpapa

kita ng ugnayang sanhi at bunga. Maari ding balikan ang mga bahaging

may kulay sa binasang teksto.

Halimbawa:

1. Sa Metro Manila, ang pag-ulan kung minsan ay nagdudulot ng

pagbaha. Agad na bumabaha, dahil sa mga baradong kanal o estero.

Nagbabaha ang mga kanal dahil sa nakabarang basura.

2. Dapat alisin ang mga nakabarang basura sa kanal upang maayos na makadaloy

Ang tubig ulan at maiwasan ang agd na pagbaha.

3. Kung magaaral ka ng mabuti, makakapasa ka.

4. Lulusog ang iyong katawan kung kakain ka ng masusustansyang pagkain gaya

ng gulay at isda.

5. Natuwa si ina nang maglinis ng bahay si ate Tess.

Pagpapayamang Gawain

5
 A. Mula sa binasang teksto “Makakaya Basta’t Sama-sama”, mag-ugnay
ng mga posibleng sanhi o bunga ayos sa pangungusap.

1. Malapit sa isat isa ang pamilya Santos kaya ________________

______________________________________________.
2. Pagkaraan ng ilang araw na pagulan ay_____________________
_______________________________________________.
3. Hindi inaakala ng pamilya Santos na sila ay babahain kaya_______
_______________________________________________.
4. Hindi naman nagutom ang pamilya Santos kahit hindi sila nakaalis sa ikalawang
palapag ng kanilang tahanan dahil ________________________
________________________________________________.
5. Ligtas ang pusang si Muning sapagkat _____________________
________________________________________________.
6. Pagkatapos humuna ng baha ay __________________________
_________________________________________________.
B. Mag-ugnay ng mga posibleng bunga ng mga wastong gawi.
1. Gamitin ang tamang tawiran upang upang __________________
________________________________________________.
2. Pinapakaing mabut ni Biboy ang alagang aso kaya
_________________________________________________.
3. Regular din niyang pinaliliguan at sinusuklayan ang alagang pusa kaya
_________________________________________________.
4. Sa paglalaro, ibinabahagi ni dina ang kanyang laruan sa kaibigan nya
_________________________________________________.
5. Madalas kumain ng gulay, isda, at prutas ang magkakapatid na sina Sean
Shanel kaya________________________________________
________________________________________________.
6. Maghugas ng kamay bago kumain upang ____________________
________________________________________________.
7. Isang linggong nag aral si Rose para sa ikalawang markahang pagsusulit kaya
________________________________________________

8. Inuuna ni Ruben ang paggawa ng takdang aralin at paggawa ng proyekto bago

maglaro sa kompyuter.________________________________________

6
 Kayariang Pangwika

Pangngalan
Ang panggalan ay bahagi ng pananalita na nagbibigay-ngalan sa tao,

bagay, hayop, pook, o pangyayari. May dalawang uri ng pangngalan: ang

pangngalang pantangi at ang pangngalang pambalana.

Pangngalang Pantangi

Ang pangngalang pantangi ay tumutukoy sa tiyak na ngalan ng tao,

bagay,hayop, o pangyayri. Mga halimbawa nito ang tatak ng isang bagay,

pangalan ng lugar, pamagat ng babasahin o aklat, at ngalan ng okasyon o

pangyayari.

Ang unang titik ng pangngalang pantangi ay isinusulat sa malalaking

titik.

Pangngalang Pambalana

Ang Pangngalang pambalana ay tumutukoy sa pangkalahatang tawag sa

tao, bagay, hayop, pook, o pangyayri. Ito ay hindi sinisimulan sa malaking titik

maliban kung ginagamit bilang unang salita ng pangungusap.

Basahin ang mga halimbawa ng pangngalang pambalana na binigyan ng tiyak

na pangngalang pantangi.

7
 Pambalana Pantangi
ina Nanay Nena
ama Tatay Jose
kapitbahay Mang Pedro
guro Bb. Natividad
pasyalan Luneta
siyudad Quezon
probinsya Batangas
okasyon Araw ng Kagitingan
pangyayari Pista ng Sto. Nino
kainan Goldilocks

Ang Kasarian ng Pangngalan

May apat na kasarian ang pangngalan. Ito ay ang mga sumusunod;

1. Panlalaki- Ito ay ang tumutukoy sa tao o hayop na lalaki

Halimbawa:
Tatay Ingkong pari
Ben sastre tandang
2. Pambabae – Ito ay ang tumutukoy sa tao o hayop na babae.
Halimbawa:
Nanay Lola inahin
Ana modista madre

8
 3.Di-tiyak- Ito ay tumutukoy sa mga ngalan ng tao o hayop
na di-tiyak ang kasarian. Maaring babe o lalaki ang mga ito.

Halimbawa :
manahi nuno guro pusa
magulang apo anak aso

3. Walang Kasarian- Ito ay tumutukoy sa mga bagay na walang

buhay at di nagtataglay ng kasarian.

Halimbawa:

mesa aklatan manikilya gitara

kotse pagkain upuan kompyuter

Ang Kailanan ng Pangngalanan

Ang kailanan ng pangngalanan ay tumutukoy sa dami o bilang ng tao,

hayop, bagay, lugar, o pangyayari na pinag-uusapan. Ito ay nasa anyong

inasahan, dalawahan, o maramihan.

Halimbawa:

Pambalana Pantangi
ina Nanay Nena
ama Tatay Jose
kapitbahay Mang Pedro
guro Bb. Natividad
pasyalan Luneta
siyudad Quezon
probinsya Batangas
okasyon Araw ng Kagitingan
pangyayari Pista ng Sto. Nino
kainan Goldilocks

9
 Pambalana Pantangi

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

Pagpapayamang Gawain
A. Itala ang mga pangngalang nabanggit sa binasang kuwento. Uriin ang mga ito
kung pantangi o pambalana.

10
B. Itala sa talahanayan ang kasarian ng mga pangngalang nabanggit sa kuwento.

Pambaba Panlalaki Di- Walang

e tiya kasarian
k

11
 C. Alamin ang kasarian ng pangngalang nakasalungguhit. Isulat sa patlang ang
PL- kung panlalaki; PB- kung pambabae; DT- kung di-tiya; WK- walang
kasarian.

________1. kawani sa opisina

________2. doktora sa paaralan

________3. anahaw sa hardin

________4. pinsan kong si Jannice

________5. isda kong si Sabel

________6.si Ditse na mapag-aruga

________7. ang bulungan nina Mang Jose

________8. si Muning na nasa mesa

________9. mabait na manugang

________10. masipag na punong guro

________11. sako ng bigas

________12. masayahing tiyuhin

________13. ang tsampoy

________14. aleng masungit

D. Bigkasin at Pakinggan

12
 Sa dulang pangradyo, mga boses lamang ng nagsisiganap ang
pangunahing maririnig. kaya kung lalahok sa dulang ito,
kinakailangang maayos at malinaw amg pananalita.
kailangang angkop din ang emosyong kalakip ng mga pahayag
upang maging buhay ang usapan o pagpapaplitan ng dialogo.

Sa panig naman ng nakikinig, makakatulong sa pagunawa niya sa isang

isinasadulang pangyayari kung malinaw nyang naiintindihan ang mga
dialogo gayundin ang mga damdaming pinapahayag. Makakatulong din
ang ibat ibang tunog na lumilikha ng mga impresyon at bisa upas mas
maipadama ang sitwasyon o lugar na pinangyarihan ng kuwento.

Magpangkatan nang bmay lima hanggang anim na kasapi. Bumuo ng dulang pangradyo
tungkol sa isang eskena sa pamilihan o palengke. Gamitan ito ng mga pangngalang may ibat
ibang uri, kasarian, at kailanan. itanghal ito sa klase. Tutukuyin at isusulat ng mga
nakikinig na mag- aaral ang mga ginamit na na pangngalan maging ang uri, kasarian, at
kailanan ng mga ito. Gamitin ang pamantayan sa ibaba sa pagtatanghal.

13
 Rubrik ng Gawain

Pamantayan Napakahusay Mahusay Hindi Gaanong

(5 puntos) (3 puntos) Mahusay
(2 puntos)

Madaling
nauunawaan ang dula

Malinaw na nabigkas
ng mga tauhan ang
kanilang diyalogo

Naipahayag ng mga
tauhan ang wastong
damdamin sa pagsabi
ng mga linya

Gumamit ng ibat
ibang tunong upang
mas maipadama ang
pangyayari sa dula.

Karagdagang Gawain

1. Alamin ang kahulugan ng sumusunod na mga salita. Pagkatapos ay

ibigay ang kasarian nito.

14
 Pangngalan Kahulugan Kasarian ng Pangalan
1.bapa (kapampangan)

2. barako

3. atchi (tsino)

4. palanga

5. bulungan

6. Ivatan

7. sangko

8. bagito

9. dalubhasa

10. hipag

2. Magpangkat ang klase sa tatlo at sagutin ng bawat pangkat ang

palaisipan.
15
 A N R

A W A

K T

Pahalang Pahalang

1. babaeng tagalaba 2. walang kasarian

5. lalaking taga- USA 3. babae; sinasabing tagapagbantay sa
bundok o gubat
6. walang kasarian: 4. asawa ng ina
Butyl na kulay dilaw
7. babae: tawag din sa sagot sa 3 pababa

Gawaing Pasulat

16
 1. Idikit sa kahon ang larawan ng isang okasyong dinaluhan ng iyong pamilya
(maaring kasalan, pista, anibersaryo, at iba pa). Sumulat ng maikling
paglalarawan tungkol ditto gamit ang sanhi at bunga ng pangyayari. Bigyan ng
pamagat ang talata.

______________________________________________
(pamagat)
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________

17
 2. Sumulat ng usapang batay sa larawan. Gumuhit ng ibat ibang uri ng pangngalan.
Bigyan ito ng pamagat.

__________________________________________
(pamagat)
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________

18
 Pagpapalawak ng Talasalitaan
Hanapin sa diksyunaryo ang kahulugan ng mga salita at pagkatapos ay gamitin sa
pangungusap.

1. Parangal_________________________________________________________

_______________________________________________________________
2. Propesyon- ______________________________________________________

_______________________________________________________________

3. Nakapagtanghal-________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________________

4. Pagtitipon -____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________

5. Pinukol- _______________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________________

6. Alitan- _________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________

Pag-unawa sa Binasa
Sagutin ang mga tanong sa buong pangungusap.

1. Paano mo ilalarawan si Lea Salongga bilang mang- await?

2. Bakit maituturing na sya’y nagging matagumpay sa kanyang propensyon?

19
3. Ano ang binunga ng kanyang pagiging mahusay na mang-aawit?

4. Humahanga ka rin ba sakanya?

5. Nais mo rin bang tularan si Lea Salongga? Sa paanong paraan?

6. Bakit karapat dapat siyang ipagmalaki n gating bansa sa buong mundo?

20
 Pagpapahalaga.

A. Lagyan ng tsek (/) ang sumusunod na paguugali kung magdudulot ito ng tagumpay. Kung
hindi, ano ang maimumungkahi mong pagbabago?

21
 Mga ugali Mungkahing Aksiyon
para sa pagbabago
1. May mahigpit na disiplina si Beth bilang
magaaral. Regular syang pumapasok sa
paaralan at hinding hindi siya nahuhuli.
Ipinapasa rin nya ang mga proyekto at
takdang aralin sa itinakdang araw.
2. Kahit mahirap sina Jose, hindi siya
nawalan ng pagasa na darating ang panahon
at makakaahon din silang mag-anak sa
kahirapan. Bukod sa nagaaral sya
tinutulungan niya ang ina sa pagtitinda ng
kakanin. Kahit 10 taong gulang pa lamang
sya alam na niya ang gusto niyang gawin at
naniniwala siyang kaya nyang tuparin.

3. Bagong artista si Ruel. Sa una niyang

kontrata ay binayaran sya ng malaking
halaga. Ipinambili niya ito ng magarang relo
at inilibre ang mga barkada

4.para kay Leny sapat na ang pumasok sa

paaralan at magpakita sa mga guro.
Bagama’t may kakayahan, hindi niya ito
lubos na ginagamit. Kahit alam niya ang
sagot sa talakayan ay hindi siya kumikibo.
May kakayahan din syang mamuno ngunit
hindi siya nakikibahagi sa mga Gawain. Para
sa kaniya, hindi na kailangang paghirapan
ang sarili dahil mayaman naman ang kanyang
mga magulang.
5. Si tonio ay mahusay sa paggawa ng mga
bagay- bagay. Subalit mahusay lamang sa
simula. Hindi niya natatapos ang mga
Gawain.

B. Ano- anong paguugali at pagpapahalaga ang dapat na linangin ng isang batang gaya mo
upang maging matagumpay sa hinaharap? Ilista ang mga ugaling ito.

22
 Mga Ugaling Magdudulot ng Tagumpay

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

Pagpapayamang Gawain
A. Pagsunod-sunurin ang mga detalye upang mabuo ang paglalarawan. Lagyan ng bilang
1-6

_________ Siya ay kasalukuyang pitong taong gulang at nasa ikalawang baiting sa Sacred Heart
Academy of La Loma ng Lungsod Quezon.

_________ Ninanais din niyang libutin ang buong mundo kasama ang kaniyang pamilya.

_________ Si Shannel Lorane M. Taruc ay ipimanganak noong Disyembre 1, 2005 sa Maynila.

23
_________ Ang mga hilig niya ay magbasa, magbisikleta, manood ng telebisyon, at kumain.

_________ Ang mga magulang niya ay sina Lorenzito at Rosario Taruc.

_________ Pangarap niyang maging mahusay ma doctor baling araw.

B. Ang balangkas ay naglalaman ng mahalagang detalye tungkol sa isang teksto. Ito ay

maaring nakasulat sa anyong papaksa o buong pangungusap. Nasa ialalim ng
pangunahing ideya ang mga detalyeng sumusuporta rito.

Punan ang balangkas batay sa binasang sanaysay na “Lea Salonga: Matagumpay na

Pilipina”.

Lea Salonga: Matagumpay na Pilipina

I. Personal na Impormasyon

A. _____________________________________________________
B. _____________________________________________________
C. _____________________________________________________

II. Gawain
A. _____________________________________________________
B. _____________________________________________________
C. _____________________________________________________

III. Mga Natamong Parangal

A. _________________________________________________________
B. _________________________________________________________
C. _________________________________________________________

24
Pagpapayamang Gawain

A. Punan ng wastong panghalip panao ang patlang upang mabuo ang

pangungusap. Piliin sa kahon ang sagot.

Sila kayo nila mo ikaw iyong

1. Sina Jose, Buboy, at Renzo ay mga kamag-aral ko. _______ rin ang matatalik kong
kaibigan.
2. Sarah, handa na ang iyong pagkain. Ubusin ____ ito, ha?

25
 3. _______ba ang nagwagi sa paligsahan ng pagguhit?
4. Bago ba ang _____ laruan?
5. Sabihin mo kina Agnes at Joyce na mag- ensayo sapagkat _____ ang unang sasayaw
sa programa.

B. Tumbasan ng panghalip panao ang pangungusap upang mabuo ito.

Gamiting gabay ang mga salitang may salungguhit sa paggamit ng
panghalip panao.

1. Naniniwala ang mga tao na ang Mindoro ay “Lupain ng mga Tamaraw”.

Naniniwala __________ na ang Mindoro ay “ Lupain ng mga Tamaraw”.

2. Si Dr. Abelardo Aguilar ang sinasabing nakatuklas ng antibiyotiko na

Erythromycin.
________ ang nakatuklas ng Erythromycin.
3. Pupunta ba si Abel sa palengke?
________ ba ay pupunta sa palengke?
4. Sina John Lesaca, Levi Celerio, at Lea Salonga ay nakilala sa larangan ng musika.
___________ay nakilala sa larangan ng musika.
5. Si Lucy at ako ang humiram ng aklat ni Mayette
________ang humiram ng aklat kay Mayette.

C. Bilugan ang angkop na salita upang mabuo ang tanong.

1. (Saan, Kailan) tayo pupunta sa Museong Pambata?

2. (Ano, Sino) ang sumulat ng tulang “ Ang Bituin”?
3. (Bakit, Paano) ayaw mong sumama sa ating-aralin?
4. (Sino, Ano) raw ang may kaarawan sa Biyernes?
5. (Kailan, Ano) ang bilin ng punong-guro kay Albert?
6. (Paano, Bakit) ba gagawin ang proyekto natin sa Filipino?
7. (Kailan, Saan) ang pulong ng ating grupo mamayang tanghali?
8. (Ano, Sino) ang nakapulot ng pitaka kong pula?
9. (Paano, Bakit) pumunta sa Pambansang Aklatan?
10. (Saan, Kailan) dito ang sakayan ng traysikel?

D. Bigkasin at Pakinggan

Sa pagsagot ng mga katanungan tungkol sa napakinggang seleksiyon,

mahalagang ibigay ang buong atensiyon 26
sa pakikinig. Bigyan ng pokus ang
mahalagang detalye at maaring isulat ang mga ito upang maging gabay
Pakinggan ang babasahing maikling sanaysay ng guro na “ Ang Paaralan ni
Sean”. Kumuha ng kapareha at pasalitang sagutin ang mga sumusunod na
tanong. Gamiting gabay ang pamantayan sa pagsagot ng katanungan sa
ibaba.

1. Mula sa bahay sa bahay ni Sean, paano pumunta sa paradahan ng traysikel?

2. Ano ang sasabihin mo pagsakay ng traysikel?
3. Saang kalye matatagpuan ang Mary Liane’s School?
4. Paano makikilala ang Mary Liane’s School?
5. Magbigay ng halimbawa ng panghalip pamatlig na nabanggit sa sanaysay.

Rubrik ng Gawain

Hindi gaanong
Napakahusay Makusay mahusay
Pamantayan
( 5 puntos ( 3puntos) (2 puntos

Malinaw at tuloy-tuloy
na nasagot ang tanong

Tama ang nagging

interpretasyon sa

27
 tanong
Ang sagot ay angkop,
malinaw, at may
kaugnayan sa
pinakinggang sanaysay

Karagdagang Gawain

Punan ng wastong panghalip na pananong ang patlang upang mabuo ang

pangungusap. Gamitin ang impormasyon upang matiyak ang tanong.

1. Si Apolinario Mabini ay isinilang noong Hulyo 23, 1864.

_______________isinilang si Apolinario Mabini?
2. Kinilala siya sa bansang “Pule”.
_______________ang nagging bansag kay Apolinario ?
3. Para matustusan ang pagaaral sa kolehiyo, namasukan si Mabini bilang kawani.
______________natustusan ni Mabini ang pag aaral sa kolehiyo?
4. Sa kabila ng kahirapan, nagtapos ng abogasya si Pule sa Unibersidad ng Sto Tomas.
_____________nagtapos ng abogasya si Pule?
5. Sa pagtatapos niya ng pag-aaral, lalo niyang ipinagtanggol ang mahirap na Pilipino.
_____________ang ipininagtanggol niya?

Gawaing Pasulat
Sumulat ng isang hindi malilimutang karanasan kasama ang iyong mga
kaibigan. Isulat ito sa anyong diyalogo. Gumamit ng mga panghalip panao,
pananong, at pamatlig. Ilakip ang larawan ninyong magkakaibigan sa ibaba.

28
 Ilagay ang Ilagay ang
iyong larawan larawan ng iyong
dito mga kaibigan
dito

Pagpapalawak ng Talasalitaan

Ibigay ang kasalungat na salita sa bawat bilang. Pagkatapos gamitin ito

sa hambingang pangungusap.Tingnan ang halimbawa.

1. mabaho- mabango
Mabaho ang basura samantalang mabango naman ang sampagita.
2. mataas- __________
________________________________________________
________________________________________________

29
3. umakyat- _________
________________________________________________
________________________________________________
4. nagkubli- _________
________________________________________________
________________________________________________
5. mabigat- _________
________________________________________________
________________________________________________
6. nabuhay-_________
________________________________________________
________________________________________________
7. gumalaw-_________
________________________________________________
________________________________________________
8. nasira-___________
________________________________________________
________________________________________________
9. taimtim- _________
________________________________________________
________________________________________________
10. marumi- __________
________________________________________________
________________________________________________

Pag-unawa sa Binasa

Sagutin ang mga tanong sa buong pangungusap.

1. Paano mo ilalarawan ang lanit noongunang panahon ayon sa alamat?

________________________________________________
________________________________________________
________________________________________________
2. Bakit hiniling ng mga tao na bahagyang itaas ng mga diyos ang langit?

30
 ________________________________________________
________________________________________________
________________________________________________
3. Sino si Puhak? Sabihin ang kaniyang mga katangian
________________________________________________
________________________________________________
________________________________________________
4. Ano ang ibinunga ng kaniyang katakawan?
________________________________________________
________________________________________________
________________________________________________
5. Saan nagmula ang bundok Puhak? Ipaliwanag.
________________________________________________
________________________________________________
________________________________________________

Pagpapahalaga

Sagutin ang mga sumusunod na tanong.

1. Ano ang mensahe ng alamt na “ Bakit Mataas na Mataas ang Langit”?

________________________________________________
________________________________________________
________________________________________________
2. Masama ba ang maging matakaw? Bakit?
________________________________________________
________________________________________________
________________________________________________

3. Kung hindi dahil sa resulta ng katakawan ni Puhak, mababa parin kaya ang langit
hanggang ngayon?
________________________________________________
________________________________________________
________________________________________________
4. Sa iyong palagay, bakit nga ba mataas ang langit? Ano ang maaring ipaliwanag dito?
________________________________________________
________________________________________________
________________________________________________

31
 Pagpapayamang Gawain
A. Balikan ang mga kinulayang bahagi ng alamat at isulat ito sa
angkop na hanay.

Katotohanan Kathang-isip

B. Magbasa ng isang alamat at ilista ang mga bahaging nagsasabi

ng katotohanan at kathang-isip lamang. Gawin ito sa malinis na
papel. Huwag kalimutang ilagay ang pamagat ng alamat.

Pagpapayamang Gawain

A. Piliin sa kahon ang pang-uri na angkop sa pangungusap. Isulat sa

patlang ang sagot.

32
payat masaya malayo maputik
basa matulungin matigas tamad
pula matiyaga matapat

1. _________ si Tricia sa mga gawaing-bahay kaya natatapos niya ang lahat ng mga
ito sa buong araw.
2. Hindi manguya ni Lolo ang sitsaron na bigay ni Kuya Arnel dahil _________ pala.
3. Lubhang _____________ ang baryo Puting Tupa. Mga limang oras ang biyahe mula
Maynila patungo roon.
4. Nagagalit ang nanay kay Toto dahil __________ ito. Ayaw niyang magtrabaho.
5. Maghanda tayo ng mga bagay na ______________ para sa Araw ng mga Puso.
6. ________ ang ama nang bumalik ang anak na matagal na nawala.
7. Umulan kasi kaya __________ ang daan.
8. Magpalit ka ng damit dahil _________ ng pawis ang likod mo.
9. Si G. Cruz ay ___________ na negosyante. Hindi siya nanloloko ng mga mamimili.
10. ____________ si Rose kaya napagkamalan siyang may sakit.

B. Piliin sa panaklong ang angkop na pang-uring pamilang.

1. Mamayang ____________ (alas-otso , pangwalo) ay darating na ang mga

panauhin.
2. Bakit _______________ (isa-isang , isang) kendi lang ang binili mo?
3. Narito ang sampung mansanas, maghati kayong dalawa. __________ (Tigalawa ,
Tiglima) kayo riyan.
4. Si Ben ay _________ (tigatlo, pangatlo) sa limang magkakapatid.
5. Si Ana ang panganay sa __________ (labindalawang, dose-dosenang)
magkakapatid.
6. ____________ (Ika-5, Lima-lima) lamang ang kailangang tao sa bawat pila.
7. Dadalaw sina Tiyo Raul at Tiya Aura sa ___________ (apat, ika-4) ng Agosto
kaya dapat ay narito kayo.
8. Ang aming bahay ay nasa ___________ (tigdadalawang , ikalawang) kanto mula
sa Kalye ng Kamya.
9. Kung wala ang pangulo, ang ___________- (dalawa , pangalawang) pangulo ang
maglilingkod.
10. “ Nagrereklamo si Bunso, bakit _____________ (tatatlong , ika-3) tsokolate
lang daw ang ibinigay mo?”

33
 C. Batay sa larawan, isulat sa patlang ang pang-uring pamilang sa
bagay na binilugan.

= ____________ na kahon
1.

2.
= ___________ ng gabi

3. = __________ piso

4. = ___________ na lapis

5. =__________ bituin bawat biluhaba

D. Bigkasin at Pakinggan

Ang paggawad ng parangal ay isang uri ng talumpati.

Gawing magaan lamang ang paran ng pagsasabi ng
talumpati. Bigkasin ito ng malinaw, tiyak, at magiliw
dahil isa itong masayang okasyon ng pagbibigay-
karangalan. Dahil karaniwang ginagawa sa harap ng
34
maraming tao, tiyaking malakas ang tinig upang marinig
 Humanap ng kapareha. Umisip ng karangalan na maaring iagawad sa kaniya.
Ilarawan sa harap ng klase ang mga katangian ng kapareha na magpapatunay sa
karangalang igagawad sa kaniya. Ang magkapareha ay kapwa maggagawad sa
parangal sa isa’t isa.

Rubrik ng Gawain

Pamantayan Napakahusay Mahusay Hindi Gaanong

(5 puntos) (3 puntos) Mahusay
(2 puntos)
Malinaw na nabigkas
at narinig ng lahat
ang sinabi

Maayos ang tindig sa

paggawad ng parangal

Magiliw sa pagwika ng
parangal

Karagdagang Gawain

Gamitin ang BINGO CARD. Isulat sa kahon ang pangalan ng inyong

kamag-aral na nagtataglay ng mga katangiang nakasulat sa mga kahon sa
ibaba. Ang mga katangian ay dapat na nababagay sa kanila. Gawin sa
loob ng limang minuto. Kung tapos, sumigaw ng “BINGO!”

35
 B I N G
O

pinakamaputi pinakapaborito Hari ng Pinakamagaling Pinakamahusay

Matematika sa Filipino at gumuhit
Ingles

pinakamabait pinakamalikot pinakakulot pinakamaganda Pinakamatngkad

pinakamasayahi pinakapayat pinakamaliit pinakasingkit pinakatahimik

n

Gawaing Pasulat
A. Pumili ng isang tao o personalidad na iyong hinahangaan. Idikit ang
kaniyang larawan sa kahon. Sumulat ng talatang naglalarawan
tungkol sa kaniyang at dahilan ng iyong paghanga.

36
B. Ang liham pangangalakal ay isang uri ng liham na ginagamit sa mga
tanggapan o bahay-kalakal. Gumagawa ng liham-pangangalakal
kapag, halimbawa, magtatanong o magrereklamo sa isang
produktong binili , magtatanong sa isang ahensya, susulat sa
patnugot ng pahayagan, at iba pa.

37
Halimbawa:

18 San Juan Street,

Poblacion, Davao City
Setyembre 21, 2017

BB. AIZA SANTOS

Presidente
Tala Marketing
121 Sampalok Street,
Sta. Mesa, Manila

Mahal na Bb. Santos,

Magandang araw!
Sumulat po ako upang magtanong tungkol sa mga produkto ninyong bag
na gawa sa balat ng hayop. Nalaman kop o ang tungkol ditto mula sa isa kong
kaibigan na nakabili sainyo. Maari po bang malaman kung puwede kayong
maghatid ng tatlong pirasong bag ditto sa Davao City?

Kalakip po ng sulat ang istilo ng bag na bibilhin naming at ang presyo ng

bawat isa. Maari po bang malaman kung magkano ang magiging kabuuang
halaga kung ipapahatid ninyo ang mga bag dito sa Davao/

Maraming pong salamat.

Sumasainyo,
Lilian Vivas

Lilian Vivas

Basahin ang ilang mga paalala sa pagsulat ng liham pangangalakal.

Gabay sa pagsusulat ng Liham Pangangalakal

1. Gumamit ng magagalang na pananalita.

2. Iilahad ng tuwiran ang pakay at iwasan ang paligoy-ligoy na

pahayag. 38
 Pumili ng isang paksa sa ibaba at gamitin ito sa pagsulat ng isang
liham pangangalakal. Bilugan ang mga nagamit mong pang-uri sa
liham. Isulat sa liham sa isang malinis na papel.

 Liham na nagrereklamo tungkol sa depektibong produktong nabili

 Liham sa patnugot ng inyong pahayagang pampaaralan
 Liham na nagtatanong tungkol sa gaganaping pagdiriwang sa inyong paaralan

Pagpapalawak na Talasalitaan

A. Pagtapat-tapatin ang kahulugan ng salitang nasa hanay A sa

kabiyak na puso sa hanay B sa pamamagitan ng pagguhit sa linya.

39
Hanay A Hanay B

dakila kumalat

malasakit wagas

lumalaganap nakahanap

Nakatagpo pag-aalala

B. Buhat sa kuwento, mag-ugnay ng salita sa dakilang pag-ibig.

Maaring iugnay ito kung kanino nagmumula o kung ano ang kahulugan
nito para sa iyo.

40
 Dakilang Pag-ibig

Pag- unawa sa Binasa

Sagutin ang mga tanong sa buong pangungusap.

1. Sino si Larry Swilling?

_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
2. Ano ang matinding pangangailangan niya?
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
3. Paano niya ipinabatid ang kaniyang paghingi ng tulong?
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
4. Ano ang naging tugon ng mga tao sa kaniyang paghingi ng tulong?
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________

41
 5. Nagging matagumpay ba siya sa kaniyang ginawa? Paano?
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
6. Bakit nagawa ni Larry na maglakad ng milya-milya para sa asawa?
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
7. Naibigan mob a ang kuwento? Bakit?
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________

Pagpapahalaga

Sagutin sa pamamagitan ng maikling iskit ang sumusunod na mga

tanong. Isagawa ito nang tambalan.

42
1. Paano pinattunayan ni Larry ang pag-ibig niya sa kaniyang asawa na si Jimmie
Sue?
2. Masasabi bang dakila ang pag-ibig ni Larry para sa asawa? Bakit?
3. Liban sa pag-ibig ni Larry sa asawa, ano pa ang nagdugtong sa buhay ni Jimmie
Sue?
4. Bakit mahalagang tulungan ang kapwa kahit hindi siya kilala?
5. Nakatulong ka na ba sa iyong kapwa kahit hindi mo siya kilala? Magkuwento ng
iyong karanasan.

Pagpapayamang Gawain
A. Punan ng angkop na salita ang abwat hanay batay sa
pagpataas na antas nito. Pagkatapos, gamitin sa pangungusap
ang mga salitang nasa ikawalawang hanay.

43
 1 2 3

a. masaya natutuwa

b. galit suklam

c. maganda nakabibighani

d. lundag lukso

B. Ayusin ang mga salita ayon sa tindi ng kahulugan o papataas na

antas nito. Isulat ang tamang sagot sa patlang.

1. humagulgol, umiyak, humikbi

____________________________________________________
2. ngumiti, humalakhak, tumawa
____________________________________________________
3. mabaho, masansang, umaalingasaw
____________________________________________________
4. pinapaalalahanan, sinabihan, kinagalitan
____________________________________________________

B. Sumulat ng talata sa kuwaderno na magpapakita ng ugnayang

klino. Tingnan ang halimbawa.

Masaya ako nang Makita kong muli ang aking Tiya Isabel. Subalit lalo
akong nagalak nang Makita kong kasama niya angdati kong
tagapangalaga na si Manang Maria

Pagpapayamang Gawain

A. Punan ng angkop na pandiwa ang talahanayan batay sa aspekto

nito. Gamitin ito sa pangungusap.

44
 Naganap Nagaganap Magaganap

lumangoy

Kakanta

sumunod

lulukso

B. Isulat sa patlang ang pandiwa na akma sa pangungusap.

1. Sa darating na Linggo, _____ kami kina Lolo at Lola sa Laguna.

2. Noong nakaraang taon, _____ sina Tiyo Samuel at Tiya Marie sa bahay.
3. ________ ng mga barangay tanod ang sinumang magkakalat ng basura.
4. ________ na ang mga magnanakaw na naloob sa bahay ng pamilyang
Salazar
5. Kung hindi ka ________ nang mabuti, hindi ka papasa sa iyong pagsusulit.
6. Naroon sa kaniyang silid si Rizza, _______, kaya huwag mo siyang
istorbohin.
7. _______ ang bata habang hinahanap ang kaniyang ina.
8. Namamaga ang mata ni Beth, kasi _________ siya.
9. _______ ng kakanin si Nanay.
10. ______ si John ng masarap na adobong itik kaninang tanghali.

C. Bigkasin at Pakinggan

Makasusunod lamang sa mga hakbang o tagubilin kapag

napakinggan at nauunawaan ang mga ito nang mabuti.
Mahalagang matandaan ang lahat ng hakbang nang sunod-
sunod upang hindi magkamali sa nais gawin.
45
 Humanap ng kapareha. Pakinggan ang guro sa pagbabasa niya
ng mga hakbang kung paano mag-imbak ng kamyas. Tandaan
ang mga hakbang. Maari munang itala ang mga hakbang na
kuwaderno kung kinakailangan. Pagkatapos ay magtulong sa
pagguhit ng mga ito sa kahon. Lagyan ng maikling tala sa bawat
kahon. Gumamit ng mga pandiwa. Basahin sa klase ang mga
tala.

1.

_____________________________________________
_____________________________________________

2.

____________________________________________
____________________________________________

3.

46
 ___________________________________________
___________________________________________

4.

_____________________________________________
_____________________________________________

5.

____________________________________________
____________________________________________

6.

___________________________________________
___________________________________________

Rubrik ng Gawain

47
 Pamamantayan Napakahusay Mahusay Hindi Gaanong
(5 puntos) (3 puntos) Mahusay
(2 puntos)
Naiguhit ang mga
napakinggang hakbang

Tama ang pagkakasunod-

sunod ng mga hakbang na
iginuhit

Nakapagpalagay ng
maikling paliwanag sa
bawat hakbang na iginuhit

Gumamit ng mga pandiwa

sa mga maikling paliwanag
tungkol sa iginuhit

Karagdagang Gawain

Basahin ang usapan nina Joan at Gina. Suriin ang aspekto ng mga salitang
nagsasaad ng kilos. Ilagay sa dayagram ang inyong sagot.

Gina: Joan, nagpunta k aba sa praktis ng dula-dulaan ng grupo ninyo kahapon? Hindi kasi
Kita nakita sa palaruan noong uwian.

Joan: Ay, oo. Kailangan kasi talaga naming magpraktis. Magagalit si Bb. Santos kung hindi
namin aayusin an gaming dula.

Gina: A, ganoon ba? Sana ay maging maganda ang kalalabasan ng inyong dula. Naku! Pupunta
Pala ako kay Gng. Navidad at magpapalista ako para makasali sa Science Quiz Bee sa
Huwebes. Gusto mong sumama? Nagpaplista na roon sina Mika at dan. Hayun at nag
lalakad na rin papunta roon sina Chico at Ivan.

48
 Joan: Salamat na lang. Dadalo pa kasi ako sa pagsasanay namin. Halika na, sabay na tayong
maglakad, baka mahuli pa tayo.

Aspekto ng Pandiwa

Naganap Nagaganap Magaganap

Gawaing Pasulat
49
Basahin ang panawagan sa isang paaralan. Punan ng angkop na pandiwa yon sa
aspekto ang mga patlang; gamitin ang mga salita sa ibaba.

anyaya gawin hanap handa sayaw

sali punta dalo kanta tula

PANAWAGAN
Ang sinumang mag-aaral na nasa ikatlo at ikaapat na baitang ay
_____ na _____sa _______ Munting Mutya at Ginoo ng wika sa
darating na agosto 3, 2013. Ang lahat ng interasado ay maaring
___________ sa gusali ng Agham, silid bldg. 302 at _________
Si Bb. Ann S. Medina mula 10: 00 n.u. hanggang 3:00 n.h. para sa
Pagpapatala. Ang paligsahan ay ___________ ng mga mag-aaral
mula sa iba’t-ibang paaralan ng Maynila. Ang bawat kalahok ay
dapat _________ na ________ng espesyal na bilang. Maari
siyang ________. ________________ sa saliw ng musikang
Filipino o kaya’y ______________, at iba pa.

ANO PA’NG HINIHINTAY NINYO?

SALI NA!

Pagpapalawak ng Talasalitaan
50
A. Piliin ang kahulugan ng salita sa bawat bilang. Bilugan ang titik ng
tamang sagot.

1. sakripisyo a. pagnanasa ng isang bagay na mahalaga

b. pagpapabaya sa isang bagay na mahalaga
c. pagpapaubaya ng isang bagay na mahalaga

2. suwail a. sumusunod
b. sumusuway
c. gumagalang

3. nagumon a. nalunod
b. nahilig
c. naaliw

4. mensahe a. kaisipan
b. pabatid
c. sulat

5. landas a. kalsada
b. lasugan
c. daanan

B. Magbigay ng mga kaugnay na kaisipan ng salitang “anak”.

51
 Anak

Pag-unawa sa Binasa
Sagutin ang mga tanong sa buong pangungusap.

1. Bakit sinasabing masuwerte si Freddie Aguilar?

______________________________________
______________________________________

2. Ano ang paksa ng awiting “ Anak” ni Freddie Aguilar?

______________________________________
______________________________________

3. Ano ang mensahe ng awitin?

______________________________________
______________________________________

4. Paano mo ilalarawan ang pagbabagong nangyari sa paglaki ng anak?

_______________________________________
_______________________________________

Pagpapahalaga
52
Makipanayam sa iyong mga nakakatandang kaibigan o kapatid.
Itanong kung ano ang tungkulin ng isang anak sa kaniyang mga
magulang at mga kapatid. Itala ito sa talahanayan.

Tungkulin ng isang anak…

sa mga magulang sa mga kapatid

1. 1.
2. 2.
3. 3.
4. 4.
5. 5.

Pagpapayamang Gawain

A. Humanap ng kapareha at pakinggang muli ang awiting “Anak” ni Freddie

Aguilar. Ilista sa start ang mga salitang kinulayan sa pahina 146 at ibigay
ang kasing-kahulugan at kasalumgat ng mga ito.

Salita Kasing-kahulugan Kasalungat

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.

B. Bigkasin at Pakinggan

53
 Parehong mahalaga ang tono at ang liriko ng isang awitin.
Mahalaga ang tono sapagkat nagbibigay-buhay ito sa awitin. Sa
liriko naman naipapakita ang mensahe nito. Gayunman, dapat
pagtuunan at pakinggang mabuti ang liriko upang maunawaan ang
nais iparating at kung ano ang saysay ng awitin.

Bumuo ng grupo na may apat na miyembro. Pakinggan ang awiting “ Anak” ni

Freddie Aguilar at unawain ang mensahe nito. Pagkatapos ay bigyang-buhay
ang sa pamamagitan ng pagawit ditto. Maaring gamitin ang tono ni Freddie
Aguilar o kaya ay lumikha ng sariling tono ayon sa inyong interpretasyon.

Rubrik ng Gawain

pamatayan Napakahusay Mahusay Hindi gaanong

(5 puntos) (3 puntos) Mahusay
(2 puntos)
Nakinig nang mabuti
habang pinapatugtog
ang awitin
Tama ang lakas ng
boses sa pag-awit

Nabigyang-buhay ang
awitin sa pamamagitan
ng orihinal na bersiyon
o sa sariling bersiyon

Pagpapayamang Gawain

54
 A. Piliin at isulat sa mga patlang ang mga pang-ukol na ginamit sa
pangungusap.

__________ 1. Ang komposisyon ni Ryan Cayabyab ng “ Kay Ganda ng Ating Musika” ay

nagwagi bilang pinakamahusay na awitin sa Seoul International Song Festival noong 1978.

__________ 2. Iginawad sa Saksi, ang programang pambalitaan ng GMA 7, ang Gold Worl
Medal sa New York noong Enero 2003.

__________ 3. Ang pinakabatang pambansang alagad ng sining na pinarangalan ay si Napoleon

Abueva. Tinanggap ni Abueva ang karangalan bilang tanyag na iskultor noong 1976 sa edad na 46.

__________ 4. Si Carlos P. Romulo ang tanging Pilipinong nakatanggap ng maraming

karangalan mula sa ibat ibang unibersidad at mga institusyong pandaigdig.

__________ 5. Kinilala sa Brunie si Leandro Locsin dahil sya ang nagdisensyo ng Istana Nurul
Iman, ang palasyo ng sultan ng Brunie na may sukat na 2.2 milyong talampakan.

B. Bumuo ng sariling pangungusap gamit ang ibinigay na mga pang-

ukol. Makipagpalitan ng sagot sa katabi upang matsek kung wasto
ang pagkagamit ng mga pang-ukol.

ayon sa/kay tungkol sa/kay ukol sa/kay

hinggil sa/kay para sa/kay laban sa/kay

1. __________________________________________________
__________________________________________________

2. __________________________________________________
__________________________________________________

3. __________________________________________________
__________________________________________________

4. __________________________________________________
__________________________________________________

5. _________________________________________________
_________________________________________________

55
 6. _________________________________________________
_________________________________________________

Karagdagang Gawain

A. Tungkulin ang angkop na pang-ukol upang mabuo ang

pangungusap. Bilugan ang tamang sagot sa loob ng kahon.

1. Ayon sa, Sabi ni, Ayon kay PAGASA, may malakas na bagyong parating.

2. Ayon sa, Ayon kay, Ukol kay Gng. Valdez, maghanda raw tayo para sa
pagsusulit bukas.

3. Saan mo nais pumunta? Sa, Ng, Ni aklatan o sa kantina?

4. Ang aming takdang- aralin ay tungkol kay, alinsunod sa, laban sa

Andres Bonifacio.

5. Huwag mong kainin ang pritong bangus, para kay, tungkol kay, ayon kay
Linda iyan.

B. Maghati sa apat na pangkat ang klase. Pumili ng lider sa bawat

pangkat. Magsaliksik o magtanong sa mga magulang o
nakakatandang kapatid kung paano mabibigyan ng suporta ang
mahuhusay nating kababayan na nagbibigay-karangalan sa ating
bansa.

Pangkat 1- mga manlalarong ipinadala sa ibang bansa gaya sa Southeast Asian

Games at Olympic Games
Pangkat 2- Mga doctor at nars
Pangkat 3- Mga siyentipiko
Pangkat 4- Mga guro

Gawaing Pasulat

56
Sino ang Pilipino na hinahangaan mo? Bakit mo siya hinahangaan? Sumulat
ng maikling talata tungkol sa kaniya. Sikaping gumamit na pang-ukol sa
pagbuo ng talata. Bigyan ng pamagat ang talata.

Pamagat

Lagumang Pagsusulit

57
 A. Salungguhitan ang sanhi at bilugan ang bunga sa pangungusap.

1. Nag-aral nang mabuti si Joseph kaya siya ang nakakuha ng pinakamataas

na marka sa kanilang pagsusulit.
2. Masayng-masaya ang mga anak ni Della dahil nagluto siya sa spaghetti.
3. Gabi na natulog si Julio kaya hindi siya nagising ng maaga.
4. Kung maghihintay ka, maabutan mo ang parade ng mga bulalak sa plaza.
5. Naalarma si Kardo nang malamang naaksidente ang kaniyang mag-anak.

B. Tukuyin ang kasarian at kayarian ng sumusunod na mga

pangngalan.

Kasarian Kailanan
1. lahat ng guro
2. dalawang inahin
3. isang halaman
4. mga artista
5. ang sastre
6. kababaihan
7. magkaibiga
8. bawat nars

C. Salungguhitan ang panghalip sa pangungusan at isulat sa patlang

ang uri nito.

_________ 1. Sino ang kumain ng santol na nasa mesa?

_________ 2. Jay, daanan m okay Dennis ang pinadalang kakanin ni Nana Cynthia.
_________ 3. Dito binili ni Marie ang mga bagong laruan.
_________ 4. Kami ang sasayaw para sa selebrasyon ng Linggo ng wika.
_________ 5. Ilan ang bibilhing rosas para sa poon?
_________ 6. Bakit umiyak si Rowena kahapon?

D. Gamitin sa pangungusap ang sumusunod na panghalip

58
 1. Doon
_______________________________________________________
_______________________________________________________

2. Kalian
_______________________________________________________
_______________________________________________________

3. Ako
_______________________________________________________
_______________________________________________________

4. Kita
_______________________________________________________
_______________________________________________________

E. Pumili ng isang maikling kuwento, alamat, o pabula na binasa sa klase.

Gawan ito ng balangkas. Isulat ito sa kuwaderno.

F. Isulat sa patlang ang angkop na pang-uri ayon sa ibinigay na uri nito

upang mabuo ang pangungusap.

1. _________________ (panlarawan) ang nabili naming bulaklak. Amoy na amoy ito sa

buong kuwarto.

2. Matamis ang nabili naming manggang ________ (pantangi) ni Nanay sa palengke.

3. _________________ (pamilang) mansanas ang nabili ni Nanay. Kinain namin ni

Jason ang dalawa kaya tatlo na lamang ang natira.

4. _________________ (pamilang) ang dumalo sa kaarawan ni Cyrene kaya naman

tuwang-tuwa siya.

5. _________________ (panlarawan) ang biyahe papuntang Baguio. Inaabot ito nang

halos walong oras mula Maynila.

6. _________________ (panlarawan) si Elsa kaya hindi na niya kailangan ng tuntungan

para maabot ang mga sinampay.

7. _________________ (panlarawan) ng tanawin mula sa aming bakuran.

59
G. Isulat sa patlang ang wastong pandiwa para mabuo ang pangungusap.
Isulat kung ano ang aspekto nito sa hulihan ng pangungusap.

1. Bukas ay _________________ (bili) kami ni Tatay ng bagong bestida. ________

2. _________ (dapa) si Jenny sa paaralan kanina kaya nakasugat siya sa tuhod. _____
3. Ngayon palang kami ________ (kain) ng tanghalian. __________
4. Sa susunod na taon pa ________ (lipat) ang pamilya Sanchez sa kanilang bagong
bahay. _________________
5. _________________ (nood) ng telebisyon si Kathy nang maanutan siya ni Sean sa
sala.
6. Tuwang-tuwa si Aling Helen nang mapanuod ang anak na ________ (sayaw) sa
entablado kahapon. _______
7. Mamayang gabi pa ________ (luto) si ester ng tinola. ______________
8. _________ (aral) nang mabuti si Dexter kagabi kaya mataas ang kaniyang nakuhang
marka. ____________
9. ____________ (sali) sina Rio at Matt sa paligsahan sa pagtakbo bukas. ________
10. ____________ (ligo) si Lyra nang biglng nawalan ng kuryente. ______________

H. Ibigay ang kasalungat at kasing-kahulugan ng mga salita.

Kasalungat Kasing-kahulugan
1. mabango
2. maganda
3. maliit
4. malamig
5. matipid

I. Ikahon ang mga pang-ukol na tatagpuan sa pangungusap.

1. Ang artikulo sa diyaryo ay tungkol kay Jose Rizal.

2. Si Carla ang panganagyna anak nina Gng. Milagros at G. Ricardo.
3. Ayon kay Bb. Vicencio, wala tayong klase bukas.
4. Handa na ba ang mga rekado para sa pagluluto ng kare-kare?
5. Ang mga manggagawa ay laban sa bagong patakarang ipinatupad.
6. Bumili si Bobby ng pasalubong para kay Tiya Linet.

7. Namamasyal sa parke ang buong mag-anak nang biglang bumuhos ang malakas na
ulan.

60
J. Bilugan ang titik ng tamang sagot.

1. ________ batas, bawal magtapon ng basura sa mga lansangan.

a. Alinsunod kay
b. Alinsunod sa
c. Para sa

2. Ang kanilang pinag-uusapan ay ________ isyung pangkapayapaan sa Mindano.

a. ayon sa
b tungkol sa
c. laban kay

3. Iniisip lamang ng gobyerno ang kapakanan ______ nakararami.

a. ng
b. ni
c. sa

4. Magkakaroon ng libreng bakuna sa tigdas ________ kapitana Raquel.

a. ukol kay
b. ayon kay
c. hinggil kay

5. Kinain _______ Jonathan ang manggang napitas ng kaniyang kuya.

a. ng
b. nina
c. ni

61