ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ

Εισαγωγή

Ως επιχείρηση ορίζεται κάθε οικονομική μονάδα που παράγει και προσφέρει προϊόντα ή υπηρεσίες,
συνδυάζοντας κατάλληλα τους συντελεστές παραγωγής προκειμένου να επιτύχει τους στόχους της.

Προσφέρει απασχόληση και εισόδημα στον ενεργό πληθυσμό ενώ υπόκεινται σε φορολόγηση,
προσφέροντας έσοδα στον κρατικό προϋπολογισμό, συμβάλλοντας έτσι στην ανάπτυξη και την
εξέλιξη της οικονομίας της χώρας.
Οι επιχειρήσεις διαθέτουν τα προϊόντα τους στην αγορά έναντι μιας τιμής με σκοπό την κάλυψη
των εξόδων τους και την επίτευξη κέρδους. Αμοιβή είναι το κέρδος τους για το ρίσκο που
λαμβάνουν επενδύοντας σε εγκαταστάσεις και μηχανές.

Μορφές Επιχειρήσεων

Οι επιχειρήσεις χαρακτηρίζονται και ταξινομούνται σύμφωνα με διάφορα κριτήρια.

• το ιδιοκτησιακό καθεστώς (δημόσιες και ιδιωτικές επιχ.)

• η νομική μορφή

• ο τομέας δραστηριότητας

• το μέγεθος των επιχειρήσεων

• η γεωγραφική έκταση των δραστηριοτήτων

Δημόσιες επιχειρήσεις είναι εκείνες των οποίων ο ιδιοκτήτης θεωρείται ότι είναι το κοινωνικό
σύνολο, το οποίο εκπροσωπείται από το κράτος.

Οι Δημόσιοι Οργανισμοί είναι νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου ή νομικά πρόσωπα ιδιωτικού
δικαίου. Διακρίνονται σε:

è Ν.Π.Δ.Δ. → Κεντρική Διοίκηση → Υπουργεία και όλες οι υπηρεσίες τους (εφορία,

τελωνεία, εκπαίδευση ,αστυνομία)
è Ν.Π.Ι.Δ. → κυρίως Δημόσιες Επιχειρήσεις → Ευρύτερου δημόσιου τομέα
(ΔΕΗ , ΕΛΤΑ) διακρίνονται από τους δημόσιους οργανισμούς, γιατί προσφέρουν προϊόντα
και υπηρεσίες για τα οποία έχουν έσοδα και πολλές φορές κέρδη.
 Δημοτικές: Οικονομικές μονάδες που ιδρύονται με πρωτοβουλία της Τοπικής
Αυτοδιοίκησης (Νομαρχία-Δήμοι) για να εξυπηρετήσουν τις ανάγκες τους.

Ιδιωτικές επιχειρήσεις είναι αυτές των οποίων οι ιδιοκτήτες είναι ιδιώτες. Αντικειμενικός σκοπός
όλων των ιδιωτικών επιχειρήσεων είναι η πραγματοποίηση μέγιστου κέρδους.

Μεικτές ονομάζονται οι επιχειρήσεις που ανήκουν τόσο στο κράτος, όσο και σε ιδιώτες.
Δημιουργούνται με τρεις (3) τρόπους:

• Μερική Ιδιωτικοποίηση:
Σταδιακή πώληση μετοχών μιας κρατικής επιχείρησης σε ιδιώτες

• Μερική Κρατικοποίηση:
Σταδιακή εξαγορά από το κράτος τμήματος των μετοχών μεγάλων ιδιωτικών επιχειρήσεων

• Με κοινή συμμετοχή στη δημιουργία κεφαλαίου, δηλαδή κατά την έναρξη λειτουργίας
της επιχείρησης, από το κράτος και από ιδιώτες

Υπάρχει και μία άλλη πολιτική, που ονομάστηκε κοινωνικοποίηση και διαφέρει από την
κρατικοποίηση ως προς τον σκοπό εξαγοράς. Με την κοινωνικοποίηση επιδιώκεται η εξυγίανση
της επιχείρησης κι όχι η ανάπτυξη επιχειρηματικότητας με σκοπό το κέρδος, όπως συμβαίνει στις
κρατικοποιήσεις.

Στις μεικτές επιχειρήσεις, το κράτος διατηρεί το δικαίωμα να ορίζει τη διεύθυνση και να

αναλαμβάνει τη διαχείρισή τους.

info: Υπάρχουν ιδιωτικοί φορείς που δεν θεωρούνται κερδοσκοπικοί. Ως Κερδοσκοπικές

θεωρούνται όλες οι επιχειρήσεις των οποίων ο σκοπός είναι η επίτευξη κέρδους και η διανομή του
στους ιδιοκτήτες ανάλογα με τη συμμετοχή τους στο κεφάλαιο. Οι Μη Κερδοσκοπικοί
Οργανισμοί (ΜΚΟ) αποβλέπουν στην προσφορά υπηρεσιών προς το κοινωνικό σύνολο χωρίς την
επίτευξη οικονομικού οφέλους. (χωριά S.O.S., τα διάφορα ευαγή ιδρύματα, η Εταιρία Σπαστικών,
η Κοινότητα Αποτοξίνωσης “Ιθάκη” κ.α.)

Ο Τομέας Δραστηριότητας

Ταξινομούνται σε τομείς και σε κλάδους ανάλογα με τη φύση των προϊόντων και υπηρεσιών που
παράγουν και προσφέρουν.
Στον Πρωτογενή Τομέα Παραγωγής ανήκουν οι επιχειρήσεις των οποίων το αντικείμενο
παραγωγής των προϊόντων σχετίζεται με τη φύση (έδαφος, υπέδαφος). Σημαντικότερες:
γεωργικές, κτηνοτροφικές, αλιευτικές, δασοκομικές, μεταλλευτικές, άλλες π.χ. μελισσοκομικές.

Στο Δευτερογενή Τομέα Παραγωγής ανήκουν επιχειρήσεις που ασχολούνται με τη μεταποίηση.

Δηλαδή, όλες οι βιοτεχνικές και βιομηχανικές μονάδες παραγωγής. Στην κατηγορία αυτή
περιλαμβάνονται επιχειρήσεις που κατασκευάζουν βιομηχανικά προϊόντα, τα οποία
χρησιμοποιούνται ως πρώτες ύλες για άλλες βιομηχανίες (ενδιάμεσα προϊόντα) και προϊόντα που
φτάνουν απ’ ευθείας στον καταναλωτή (τελικά προϊόντα).

Στον Τριτογενή Τομέα Παραγωγής περιλαμβάνονται όλες τις επιχειρήσεις και οργανισμοί του
δημόσιου και ιδιωτικού τομέα που παρέχουν υπηρεσίες.

• εμπόριο (λιανικό ή χονδρικό, εισαγωγικό ή εξαγωγικό)

• μεταφορές (ναυτιλιακές επιχειρήσεις)
• επικοινωνίες (ΜΜΕ)
• συγκοινωνίες (ΟΑΣΘ, ΚΤΕΛ, ΟΣΕ)
• τραπεζικές και ασφαλιστικές υπηρεσίες
• υπηρεσίες υγείας (Υπουργείο Υγείας Πρόνοιας και κοινωνικών ασφαλίσεων, νοσοκομεία)
• υπηρεσίες εκπαίδευσης (δημόσια – ιδιωτικά σχολεία, τεχνικές σχολές)
• υπηρεσίες θεάματος (θέατρο, κινηματογράφος, νυχτερινά κέντρα)
• τουρισμός (ξενοδοχειακές μονάδες, τουριστικά γραφεία)
• συμβουλευτικές υπηρεσίες (σύμβουλοι επιχειρήσεων)

Μία άλλη διάκριση των επιχειρήσεων είναι κατά κλάδο παραγωγής. Ο κλάδος παραγωγής
καθορίζεται από το ίδιο το προϊόν. Έτσι, έχουμε τον κλάδο οινοποιίας, υποδηματοποιίας,
μεταλλουργίας, υαλουργίας, κλωστοϋφαντουργίας, τροφίμων και ποτών κ.α.

Μέγεθος Επιχειρήσεων

Επικρατεί το κριτήριο του αριθμού εργαζομένων.

• Μικρές → έως 20 άτομα

• Μεσαίες → 20 έως 100

• Μεγάλες → πάνω από 100

Συνηθέστερες στην Ελλάδα οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, με μέσο όρο 50 άτομα.

Στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως μεσαίες επιχειρήσεις θεωρούνται εκείνες που απασχολούν
έως 200 εργαζόμενους.

Γεωγραφική Έκταση Δραστηριοτήτων

Χαρακτηρίζονται ανάλογα με την έκταση των δραστηριοτήτων τους.

• Εθνικές Επιχειρήσεις
Αναπτύσσουν τις δραστηριότητές τους μόνο σε μια χώρα (Βασιλόπουλος, Σκλαβενίτης)
• Πολυεθνικές Επιχειρήσεις
Επεκτείνουν τις δραστηριότητές τους σε πολλές χώρες του κόσμου. (McDonalds, Adidas)

Οι πολυεθνικές επιχειρήσεις αξιοποιούν τους συντελεστές παραγωγής στις χώρες εγκατάστασης

με τον πλέον αποτελεσματικό τρόπο:

 μεταφέρουν τεχνολογία και τεχνογνωσία

 προσφέρουν απασχόληση στις χώρες εγκατάστασης
 διαθέτουν μεγάλα κεφάλαια και υψηλή τεχνολογία με αποτέλεσμα να πετυχαίνουν μεγάλο όγκο
παραγωγής με πολύ χαμηλό κόστος

Η Ανώτατη Διοίκηση στις πολυεθνικές καθορίζεται συνήθως από τη χώρα προέλευσης της
εταιρίας και προσλαμβάνουν δυναμικά στελέχη με γνώσεις της τυπικής αγοράς.

Οι πολυεθνικές εταιρίες εγκαθίστανται κυρίως σε υποανάπτυκτες και αναπτυσσόμενες

οικονομικά χώρες, όπου εκμεταλλεύονται τις φθηνές πρώτες ύλες και πληρώνουν χαμηλούς
μισθούς στο εργατικό δυναμικό.
 ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ

Η επιχείρηση επιτελεί πολλές λειτουργίες προκειμένου να ικανοποιήσει τους στόχους της.

Σπουδαιότερες είναι η Παραγωγική, η Εμπορική και η Οικονομική.

Παραγωγική Λειτουργία

Η δραστηριότητα της επιχείρησης να συνδυάζει και να αξιοποιεί διάφορους συντελεστές

παραγωγής προκειμένου να παράγει προϊόντα και να τα διαθέτει στην αγορά, όπως:

• κτήρια
• μηχανήματα
• ανθρώπινη εργασία
• τεχνολογία
• τεχνογνωσία
• επιχειρηματικότητα

Περιλαμβάνει πολλές δραστηριότητες, όπως:

• επεξεργασία πρώτων υλών

• συντήρηση μηχανημάτων
• σχεδιασμό της αλυσίδας παραγωγής
• ποιοτικό έλεγχο ενδιάμεσων και τελικών προϊόντων

Μια παραγωγική μονάδα δεν είναι απαραίτητα και επιχείρηση. Ένα κρατικό νοσοκομείο και μια
ιδιωτική κλινική έχουν ανάλογες παραγωγικές λειτουργίες, αλλά διαφέρουν στο γεγονός πως η
ιδιωτική κλινική θεωρείται επιχείρηση γιατί μέσω της παραγωγικής της λειτουργίας, αποσκοπεί στο
οικονομικό κέρδος.

Εμπορική Λειτουργία
Η ενέργεια στην οποία προβαίνει μια επιχείρηση η οποία διαθέτει τα προϊόντα της στην αγορά
προκειμένου να αγοραστούν από καταναλωτές. Αποτελεί τμήμα του Μάρκετινγκ και Πωλήσεων
και περιλαμβάνει:

• την έρευνα αγοράς, για να εντοπιστούν οι ανάγκες των καταναλωτών

• το σχεδίασμα προϊόντων και υπηρεσιών, σύμφωνα με τις ανάγκες των καταναλωτών
• τις τεχνικές προώθησης, όπως η διαφήμιση
• την πώληση
• την οργάνωση των δικτύων διανομής

Οικονομική Λειτουργία

Μια επιχείρηση:

• έχει έσοδα, από τις πωλήσεις των προϊόντων της

• φορολογείται, για τις δραστηριότητές της
• παίρνει δάνεια, από τις τράπεζες
• αυξάνει το κεφάλαιό της, με την πώληση μετοχών
• έχει λογαριασμούς καταθέσεων
Όλες αυτές οι ενέργειες συντελούν την Οικονομική Λειτουργία της επιχείρησης.

Μέσω των ενεργειών της Οικονομικής Λειτουργίας, η επιχείρηση παίζει το ρόλο:

• του επενδυτή
• του καταθέτη
• του δανειστή
• του δανειζόμενου
• του οικονομικού διαχειριστή
 Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΩΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ

Τα κοινωνικά στοιχεία της επιχείρησης ως κοινωνική οργάνωση:

 Απασχολεί ανθρώπους, στους οποίους δίνει τη δυνατότητα να αναπτύξουν κοινωνικές,

εργασιακές και συναδελφικές σχέσεις.
 Παρέχει το δικαίωμα να έχουν συλλογική δράση και να οργανώνονται σε επαγγελματικά
σωματεία και ενώσεις, προκειμένου να διεκδικούν καλύτερες συνθήκες εργασίας και αμοιβές.
 Αποτελεί χώρο μέσα στον οποίο συγκρούονται διάφορες ομάδες με αντίθετα συμφέροντα.
 Αναπτύσσονται σχέσεις μεταξύ προϊσταμένων και υφισταμένων

Με ένα πλαίσιο τυπικών και άτυπων κανόνων ρυθμίζεται η συμπεριφορά των ατόμων και των
ομάδων προκειμένου να συμπεριφέρονται ανάλογα με τις υποχρεώσεις τους.

Κοινωνική Ευθύνη των Επιχειρήσεων

Η Κοινωνική Ευθύνη των Επιχειρήσεων έχει ταυτόσημη έννοια με την κοινωνική οργάνωση. Με
τον όρο αυτό, εννοούμε την πολιτική και την ευαισθησία της επιχείρησης σε θέματα που
αφορούν το κοινωνικό σύνολο. Περιλαμβάνει:

• την παραγωγή ανακυκλωμένων προϊόντων ή τη χρησιμοποίηση πρώτων υλών, που προέρχονται

από ανακυκλωμένα υλικά
• την οργάνωση της παραγωγικής διαδικασίας με τη χρησιμοποίηση τεχνικών που σέβονται και
προστατεύουν το περιβάλλον από τις μολύνσεις. (ειδικά φίλτρα ελέγχου ρύπων, τεχνολογίες
μείωσης αερίων)
• την εκπαίδευση στελεχών με προσανατολισμό το σεβασμό στο περιβάλλον (green managers)
• τις διάφορες κοινωνικές παροχές προς τους εργαζόμενους (κατασκηνώσεις, εκδρομές
προσωπικού, παροχές, δώρα, κουπόνια)
• τις διάφορες παροχές προς το κοινωνικό σύνολο (αιμοδοσίες, έρανοι, ανθρωπιστική βοήθεια)

Κοινωνικός Ισολογισμός
Πρόκειται για έναν ισολογισμό, ο οποίος συντάσσεται μαζί με τον οικονομικό ισολογισμό της
επιχείρησης, με τη διαφορά πως ο Κοινωνικός Ισολογισμός αναφέρεται στις δαπάνες κοινωνικής
πολιτικής προς τους εργαζόμενους, αλλά και γενικότερα προς την κοινωνία.

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ

Όταν λέμε περιβάλλον επιχείρησης δεν εννοούμε το φυσικό περιβάλλον, αλλά το επιχειρησιακό.

Περιλαμβάνει δυο κατηγορίες:

Εσωτερικό Περιβάλλον όπου ανήκουν:

• άτομα (εργατικό δυναμικό, στελέχη, μέτοχοι)

• μηχανές
• πρώτες ύλες
• μέθοδοι παραγωγής
• τεχνικές και διοικητικές γνώσεις
• κεφάλαια
• δομή της επιχείρησης
• τρόπος διοίκησης
• τεχνικές που εφαρμόζονται στη λήψη αποφάσεων
• επικοινωνία μεταξύ εργαζόμενων
• σκοποί
• στόχοι της επιχείρησης

Εξωτερικό Περιβάλλον

Σχετίζεται με οτιδήποτε υπάρχει στο ευρύτερο περιβάλλον της επιχείρησης και παίζει
σημαντικό ρόλο στην επιβίωση, ανάπτυξη και καθιέρωση της επιχείρησης γιατί:
 • λαμβάνει τις πρώτες ύλες για να παράγει
• τις απαραίτητες πληροφορίες για να πάρει αποφάσεις
• υπόκειται σε φορολόγηση για τα κέρδη που εισπράττει
• συνεργάζεται με τράπεζες για διευκόλυνση των συναλλαγών της
• αναπτύσσει σχέσεις με τους πελάτες για να διαθέσει τα προϊόντα που παράγει
• γενικά προβαίνει σε μία σειρά από ενέργειες αλληλεξάρτησης και ανατροφοδότησης

Κατηγορίες Εξωτερικού Περιβάλλοντος

Οικονομικό περιβάλλον προκύπτει από

• την οικονομική κατάσταση μιας χώρας (βαθμός βιομηχανοποίησης)

• το ρυθμό ανάπτυξης
• τους δείκτες πληθωρισμού, ανεργίας και δημοσίου χρέους
• την πορεία της κεφαλαιαγοράς
• τα επιτόκια
• το επίπεδο εισοδημάτων
• το φορολογικό σύστημα
• τις οικονομικές και εμπορικές σχέσεις με άλλες χώρες

π.χ. παιδεία → αύξηση δαπανών

αερομεταφορές→ καταβολή επιπλέον χαρτόσημου (αύξηση κόστους → αύξηση τιμών εισιτηρίων)

Ανήκουν επίσης οι:

• πελάτες
• προμηθευτές
• ανταγωνιστές
• πιστωτές
• χρηματοδότες της επιχείρησης

και αποτελούν το μικροοικονομικό εξωτερικό περιβάλλον.

Τεχνολογικό Περιβάλλον

Όλη η σύγχρονη τεχνολογία που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για αυτοματοποίηση της παραγωγής και
βελτίωση ποιότητας προϊόντων.
παλιά τεχνολογία → αδυναμία αντιμετώπισης ανταγωνισμού
Πολιτικό Περιβάλλον

Γενικό πολιτικό κλίμα μιας χώρας πχ πολιτική σταθερότητα ή αστάθεια → θετικό ή αρνητικό κλίμα
για επενδύσεις, ανάπτυξη και προσέλκυση ξένων κεφαλαίων

π.χ. εκπαίδευση → μονιμότητα καθηγητών ή θεσμός ωρομίσθιων

επιχειρήσεις → συνδικαλισμός υπαλλήλων
πετρελαϊκές → απαγόρευση (embargo) διακίνησης πετρελαίου

Νομικό Περιβάλλον

Οι νόμοι σύμφωνα με τους οποίους λειτουργεί η επιχείρηση. Ορίζουν:

• τις σχέσεις της επιχείρησης με τους δανειστές
• τον τρόπο εκτελωνισμού
• τις εργασιακές σχέσεις
• και γενικά το θεσμικό πλαίσιο νόμιμης λειτουργίας

Διεθνές Περιβάλλον

Περιλαμβάνει:

• το οικονομικό κλίμα
• τη σύναψη διμερών οικονομικών, νομικών, τεχνολογικών κ.α. σχέσεων μεταξύ κρατών
• τη συμμετοχή σε ευρωπαϊκούς και διεθνείς οργανισμούς (π.χ. Ε.Ε.)
• τις προϋποθέσεις ανάπτυξης σχέσεων με επιχειρήσεις άλλων κρατών
π.χ. κάποιες εταιρίες ζητούν πιστοποίηση ISO (πιστοποιητικό ποιότητας που αναγνωρίζεται
διεθνώς και δίνεται από εθνικούς οργανισμούς πιστοποίησης κάθε χώρας στις επιχειρήσεις που
πληρούν συγκεκριμένες προϋποθέσεις ποιότητας κατά το σχεδιασμό και την παραγωγή των
προϊόντων τους)

Κοινωνικό Περιβάλλον
• κοινωνικές αλλαγές
• δημογραφικά χαρακτηριστικά
• όλη την κοινωνική οργάνωση της χώρας
π.χ. επιπλέον ασφάλιση εταιριών, πρόνοια, αξία πτυχίου, δια βίου εκπαίδευση, μόλυνση υδάτων

Πολιτισμικό Περιβάλλον
Εθνολογικά, λαογραφικά, παραδοσιακά, θρησκευτικά στοιχεία του λαού μιας χώρας.
Σύστημα αξιών μιας κοινωνίας ή ομάδας. (κριτικές ταινιών → αντιδράσεις)

ΕΠΙΔΙΩΞΕΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ

Ο λόγος που λειτουργεί μια επιχείρηση αποτελείται από τις επιδιώξεις της και αυτές είναι η
αποτελεσματικότητα, η αποδοτικότητα, η παραγωγικότητα και η ανταγωνιστικότητα.

Αποτελεσματικότητα

Με τον όρο αυτό εννοούμε το βαθμό επίτευξης των στόχων, είτε σε ικανοποιητικό βαθμό είτε
ποσοστιαία.

Στην πράξη, την αποτελεσματικότητα την υπολογίζουμε μέσω σύγκρισης, δηλαδή συγκρίνουμε τα
αποτελέσματα που επιτεύχθηκαν σε σχέση με τα επιδιωκόμενα.

π.χ. μια επιχείρηση που θέτει ως στόχο αύξηση πωλήσεων του επόμενου έτους κατά 10% και
πετυχαίνει 8%, έχει 80% αποτελεσματικότητα.
ή σε απόλυτες τιμές, θέτουμε ως στόχο αύξηση 1.000 μονάδες και πετυχαίνουμε τις 700, η
αποτελεσματικότητα είναι 70%

Ο τύπος της αποτελεσματικότητας ορίζεται ως ο λόγος των επιτευχθέντων μονάδων προς τις
επιδιωκόμενες.

Επιτευχθείσες μονάδες
Αποτελεσματικότητα
Επιδιωκόμενες μονάδες

Αποδοτικότητα

Εκφράζει τις θυσίες (κόστος) που απαιτούνται για την επίτευξη ενός αποτελέσματος. Είναι ένα
μέγεθος συναφές με την αποτελεσματικότητα. Μετριέται σε δείκτες και είναι ο λόγος του
αποτελέσματος (εκροή) προς το πραγματοποιηθέν κόστος που απαιτείται για το αποτέλεσμα.
 Αποτέλεσμα (εκροές π . χ . 50 τελικά προϊόντα )
Αποδοτικότητα
Πραγματοποιηθέν Κόστος (εισροές π . χ . κεφάλαια )

Οικονομική Αποδοτικότητα

Η έννοια της αποδοτικότητας στην Ελλάδα, έχει ταυτιστεί με την έννοια της Οικονομικής
Αποδοτικότητας. η οποία είναι ο λόγος του οικονομικού αποτελέσματος στο τέλος της χρήσης,
προς το κεφάλαιο που χρησιμοποιήθηκε, δηλαδή

Καθαρό Κέρδος ή Ζημία

Οικονομική Αποδοτικότητα
Χρησιμοποιηθέντα κεφάλαια

Παραγωγικότητα

Με τον τύπο της παραγωγικότητας υπολογίζουμε την παραγωγικότητα των συντελεστών

παραγωγής όπως μηχανών, πρώτων υλών και χρηματικών πόρων. Είναι σημαντικό μέγεθος
σύγκρισης μεταξύ των χωρών.

Τελικά προϊόντα
Παραγωγικότητα
Παραγωγικά μέσα που χρησιμοποιήθηκαν

Παραγωγικότητα Εργασίας

Όταν μετράμε τον αριθμό των μονάδων των τελικών προϊόντων που παράχθηκαν, προς τον αριθμό
των εργαζομένων ή τον αριθμό των εργατοωρών, κάνουμε λόγο για την παραγωγικότητα της
εργασίας.

Τελικά προϊόντα (μονάδες)

Παραγωγικότητα Εργασίας
Αριθμό εργατών /εργατοωρών

Η αποδοτικότητα και η παραγωγικότητα είναι στενά συνδεδεμένοι όροι και οι μαθηματικοί τους
τύποι μοιάζουν μεταξύ τους, με τη διαφορά πως με την αποδοτικότητα μετράμε αξίες και
χρηματικά μεγέθη ενώ με την παραγωγικότητα μετράμε προϊόντων σε σχέση με τον αριθμό εργατών
ή τον τεχνολογικό εξοπλισμό.

Η υψηλή παραγωγικότητα δε συμβαδίζει απαραίτητα με την αποτελεσματικότητα. Αν μια

επιχείρηση πετύχει επιθυμητό βαθμό παραγωγικότητας 1.000 μονάδες, δεν είναι σίγουρο πως
μπορεί να τις πουλήσει όλες.

Ανταγωνιστικότητα
Σημαίνει να προτιμούν οι πελάτες τα δικά μας προϊόντα και όχι των ανταγωνιστών. Για να το
πετύχουμε, πρέπει να παράγουμε με χαμηλό κόστος, να διαθέτουμε χαμηλές τιμές προϊόντων και
την καλύτερη δυνατή ποιότητα σε σχέση με τους ανταγωνιστές.

Η ανταγωνιστικότητα συνδέεται με την παραγωγικότητα:

υψηλή παραγωγικότητα → μείωση κόστους προϊόντων → διάθεση σε χαμηλή τιμή

υψηλή παρ. εργασίας → αξιοποίηση εργατών που δεν απασχολούνται → εξασφάλιση καλύτ.

στην παραγ. διαδ. εφαρμόζοντας ποιότητας προϊόντων

ποιοτικούς ελέγχους

Μερικές φορές, κάποια προϊόντα φαίνονται καλύτερα γιατί προβάλλονται ιδιαίτερα από τα
ΜΜΕ ή παρουσιάζουν διαφοροποιήσεις στην συσκευασία ή τον τρόπο κατανάλωσης.

ΔΙΟΙΚΗΣΗ

Από την εποχή που οι άνθρωποι αναγκάστηκαν να σχηματίζουν ομάδες για να πετύχουν
στόχους που δεν μπορούσαν να πετύχουν ατομικά, εμφανίστηκε επιτακτική η ανάγκη της
διοίκησης, εξασφαλίζοντας τον συντονισμό των ατομικών προσπαθειών.
Ο όρος διοίκηση στην Ελλάδα συναντάται από την αρχαιότητα. Από το δια-οίκος, δηλαδή την
επιμέλεια που καταβάλλει κάποιος για το σπίτι του, αρχικά και στη συνέχεια, πιο γενικά, για τις
υποθέσεις της πόλης.
Εκτός από την ελληνική αρχαιότητα, η σημασία της διοίκησης αναγνωρίζεται σε αιγυπτιακούς
παπύρους του 1300 π.Χ. και στην αρχαία Κίνα

Ως Διοίκηση ορίζεται ένα σύνολο διαδικασιών, οι οποίες εξασφαλίζουν σε μια ομάδα ανθρώπων
την οργανωτική τους συνοχή και τον επιθυμητό προσανατολισμό τους προς τον προκαθορισμένο
στόχο.

Το αντικείμενο της είναι οι οργανισμοί (κοινωφελείς, κερδοσκοπικοί κλπ). Κάθε οργανισμός

αποτελείται από ένα σύνολο ανθρώπων που συνθέτουν μια ομάδα η οποία υποστηρίζεται από
κτήρια, μηχανήματα, χρηματικούς πόρους κτλ και επιδιώκει συγκεκριμένους σκοπούς. Μέσω
της κατάλληλης διαχείρισης των διαθέσιμων πόρων, η διοίκηση κάνει προσπάθειες ώστε η ομάδα
των ατόμων να παραμένει λειτουργική και να προσεγγίζει τους στόχους της.
Η διοίκηση είναι αναγκαία στην επιχείρηση γιατί, εφαρμόζει γνώσεις και δεξιότητες, ώστε να
πετύχει ένα επιθυμητό πρακτικό αποτέλεσμα για την επιχείρηση, σε συγκεκριμένο οικονομικό
περιβάλλον.
Ο διευθυντής Marketing μιας επιχείρησης λαμβάνει υπόψη του παράγοντες:

εσωτερικούς:
• καταλληλότητα στελεχών και μηχανολογικού εξοπλισμού
• οικονομικές δυνατότητες της επιχείρησης
εξωτερικούς:
• οικονομική κατάσταση της αγοράς
• παραγωγική δυνατότητα των ανταγωνιστών
• προτιμήσεις των καταναλωτών
• θεσμικό πλαίσιο που ισχύει

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΣΥΓΧΡΟΝΩΝ ΣΤΕΛΕΧΩΝ

Τα διοικητικά στελέχη πρέπει να διαθέτουν κατάλληλες γνώσεις που του επιτρέπουν να ξέρει τι
να κάνει σε κάθε περίπτωση, απαραίτητες ικανότητες για να μπορεί να τα εφαρμόσει και
χαρακτηριστικά της προσωπικότητας που συμβάλουν στην αποτελεσματική άσκηση των
καθηκόντων τους.
Πρέπει να διαθέτει γνώσεις που αφορούν θέματα διοίκησης, θέματα που έχουν άμεση σχέση με την
επιχείρηση, καθώς και θέματα που σχετίζονται με τη γενικότερη δραστηριότητα της επιχείρησης.

Γνώσεις

Ανάλογα με το ιεραρχικό επίπεδο

κατώτερα ιεραρχικά επίπεδα → ειδικές γνώσεις

ανώτερα ιεραρχικά επίπεδα → γενικές γνώσεις
Ένα στέλεχος οποιουδήποτε τμήματος πρέπει να διαθέτει
• βασικές αρχές διοίκησης
• πολύ καλά τα θέματα που αφορούν το τμήμα του
• πως συνδέεται η θέση ευθύνης του με τη γενικότερη δραστηριότητα της επιχείρησης. άρα
πρέπει να γνωρίζει ορισμένα πράγματα από τις άλλες λειτουργίες της επιχείρησης αλλά και
από το περιβάλλον μέσα στο οποίο δραστηριοποιείται
Ικανότητες

Βασικές κατηγορίες ικανοτήτων που διακρίνει ο Κατζ

• Διανοητικές
Η ικανότητα του ατόμου να συλλαμβάνει φαινόμενα, καταστάσεις και αντικείμενα, καθώς και να
είναι σε θέση να τα συγκρίνει, να τα αξιολογεί, να τα ταξινομεί και να τα ιεραρχεί.
π.χ. λήψη αποφάσεων, ανάπτυξη καινοτομιών ή οργανωτικών δομών κ.α.
• Ανθρώπινες
Η ικανότητα του στελέχους να επικοινωνεί, να εμπνέει, να ενθαρρύνει και να υποκινεί τους
υφισταμένους του. να επιλύει τις διαφορές τους και να δημιουργεί τις κατάλληλες προϋποθέσεις για
αποτελεσματική συνεργασία.
π.χ. γραπτή επικοινωνία, διαχείριση κρίσεων στην ομάδα, ηγεσία, παρακίνηση κ.α.
• Τεχνικές
Η ικανότητα του στελέχους να χρησιμοποιεί αποτελεσματικά εργαλεία, τεχνικές και διαδικασίες.
π.χ. χρήση η/υ, διαχείριση χρόνου, χρήση τεχνικών προγραμματισμού κ.α.

Χαρακτηριστικά Προσωπικότητας

Συμβάλλουν στην αποτελεσματικότητα του διοικητικού στελέχους:

• ενδιαφέρον για τους ανθρώπους

• πρωτοβουλία
• φιλοδοξίες
• αυτοπεποίθηση
• εντιμότητα
• ψυχραιμία

MANAGEMENT (ΟΡΓΑΝΩΣΗ & ΔΙΟΙΚΗΣΗ)

Είναι η διαδικασία του προγραμματισμού, της οργάνωσης, της διεύθυνσης και του ελέγχου, που
ασκούνται σε μία επιχείρηση ή σε ένα οργανισμό, προκειμένου να επιτευχθούν αποτελεσματικά οι
στόχοι τους.

Ιστορική Εξέλιξη Management

Ως λειτουργία υπάρχει από την αρχαιότητα, η συστηματική οργάνωση της γνώσης του ξεκίνησε
ουσιαστικά από τις αρχές του αιώνα μας.

Fraderick Taylor
υπήρξε ένας από τους θεμελιωτές της Οργάνωσης και Διοίκησης.
Διαπίστωσε ότι:
Οι επιχειρήσεις δεν αξιοποιούσαν, σε επαρκές επίπεδο, όλες τους τις παραγωγικές δυνατότητες.
Η κατάλληλη αξιοποίησή τους θα επέτρεπε την αύξηση της παραγωγικότητας, η οποία θα
μπορούσε να εξασφαλίσει μεγαλύτερα κέρδη αλλά και υψηλότερους μισθούς.
Πίστευε ότι:
1. Η εφαρμογή επιστημονικών μεθόδων θα μπορούσε να συμβάλει σε αυτή την αύξηση της
παραγωγικότητας, περιορίζοντας τη σπατάλη της ανθρώπινης εργασίας.
2. Οι εργοδότες και οι εργαζόμενοι θα έπρεπε να αναπτύσσουν τη συνεργασία τους μέσα σε
κλίμα αμοιβαίας κατανόησης, να εστιάζουν την προσοχή τους στην κατά το δυνατόν μεγαλύτερη
αύξηση των κερδών και να μη θεωρούν ότι το σημαντικότερο θέμα ήταν η διανομή των κερδών.

Henri Fayol
θεωρείται ο πατέρας της «θεωρίας της Διοίκησης» και στην Ευρώπη υπήρξε ο θεμελιωτής της
επιστημονικής Οργάνωσης και Διοίκησης.
Ως προς τις αρχές του Management, έδωσε πολύ μεγάλη σημασία στα υψηλά ιεραρχικά επίπεδα
της οργανωτικής και διοικητικής πυραμίδας και ανέλυσε τα καθήκοντα των διοικητικών
στελεχών. Υποστήριξε ότι οι διάφορες ενέργειες μέσα στην επιχείρηση, παρά τις διαφορές που
παρατηρούνται μεταξύ τους, μπορούν να ενταχθούν σε ορισμένες κατηγορίες, οι οποίες λέγονται
λειτουργίες. Αυτές είναι:
• η τεχνική
• η εμπορική
• η χρηματοοικονομική
• η ασφάλεια (προστασία των εργαζομένων και της περιουσίας)
• η λογιστική

Στις λειτουργίες αυτές προσθέτει και τις εργασίες διοίκησης, οι οποίες αναλύονται σε:
• εργασίες σχεδιασμού
• πρόβλεψης
• οργάνωσης
 • διεύθυνσης
• συντονισμού και ελέγχου
Αυτές οι εργασίες, που συνθέτουν τις βασικές λειτουργίες της Διοίκησης, αποτελούν και σήμερα,
με μικρές παραλλαγές, σημαντικό τμήμα της θεωρίας του management.

Max Weber
ασχολήθηκε ειδικά με τις μεθόδους έρευνας των κοινωνικών επιστημών.
Υποστήριξε ότι:
η γραφειοκρατία (διοίκηση μέσω γραφείων) είναι το πλέον λογικό μέσο άσκησης του ελέγχου
πάνω στους ανθρώπους. Το ίδιο συμβαίνει και στον τομέα της διοίκησης. Σύμφωνα με τις απόψεις
του, η γραφειοκρατία, η οποία δεν αποτελεί αρνητικό φαινόμενο, είναι μια θεωρία οργάνωσης που
ικανοποιεί τις ανάγκες των μεγάλων και πολύπλοκων επιχειρήσεων. Ως βασικά χαρακτηριστικά της
αναφέρει:
1. τις στενά καθορισμένες αρμοδιότητες
2. τους αυστηρούς κανόνες και την εφαρμογή του ιεραρχικού συστήματος οργάνωσης.

Henry Gantt (συνεργάτης του Taylor)

Εργάστηκε ως σύμβουλος επιχειρήσεων σε θέματα:
1) επιλογής προσωπικού και
2) ανάπτυξης συστημάτων κινήτρων και πρόσθετων αμοιβών.

Υποστήριξε και αυτός:

1) την ανάγκη για ανάπτυξη της συνεργασίας και της κατανόησης μεταξύ της διοίκησης και των
εργαζομένων.
2) Τόνισε επίσης τη σημασία της εκπαίδευσης και του ανθρώπινου παράγοντα σε όλα τα διοικητικά
προβλήματα.

Το 1920, εμφανίστηκαν οι πρώτοι αμφισβητίες της θεωρίας του Taylor και των οπαδών του. Οι
κατηγορίες εστιάζονταν στο γεγονός ότι: το επιστημονικό management μεταχειριζόταν τους
εργαζομένους ως εξαρτήματα μηχανής, απαιτώντας τυποποιημένες κινήσεις και μεθόδους.

Υποστήριξαν ότι, αν οι επιχειρήσεις επέτρεπαν στους εργαζόμενους να έχουν ενεργό συμμετοχή

σε θέματα που αφορούσαν τις συνθήκες και τις μεθόδους εργασίας, τότε το ηθικό τους θα
βελτιωνόταν και θα έδειχναν μεγαλύτερη προθυμία για συνεργασία. Η θεωρία αυτή ονομάστηκε
κίνημα ανθρωπίνων σχέσεων και οι κυριότεροι εκπρόσωποί του ήταν οι Elton Mayo και F.
Roethlisberger.
Από την έρευνα που πραγματοποιήθηκε σε μεγάλες βιομηχανικές επιχειρήσεις προέκυψε ότι η
συμμετοχή των εργαζομένων σε μια ομάδα εργασίας, βοηθούσε στην αύξηση της παραγωγικότητας
και μάλιστα ανεξάρτητα από την βελτίωση ή την χειροτέρευση των συνθηκών εργασίας.

Οι προσεγγίσεις των διαφόρων διαστάσεων του μάνατζμεντ και των οργανώσεων αντλούν το
επιστημονικό τους υπόβαθρο και από άλλες επιστήμες, όπως τα μαθηματικά, η οικονομία, η
κοινωνιολογία, η ανθρωπολογία, η ψυχολογία κ.τ.λ.

ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ

Η διοίκηση έχει ορισθεί και ως διαδικασία τεσσάρων βασικών λειτουργιών:

1. προγραμματισμού ή σχεδιασμού
2. οργάνωσης
3. διεύθυνσης (αναθεώρηση η μη του προγραμματιμού)
4. ελέγχου

Αποτελεσματική διοίκηση σημαίνει σωστή εκτέλεση των λειτουργιών της διοίκησης. Οι

λειτουργίες αυτές, οι οποίες εκτελούνται καθημερινά μέσα σε μία επιχείρηση, αλληλοεπηρεάζονται
και είναι πολύ δύσκολο να διαχωριστούν από έναν παρατηρητή που βρίσκεται έξω από τον
οργανισμό.
Οι λειτουργίες αυτές συνδέονται άμεσα με τη λήψη αποφάσεων στην επιχείρηση.

Για παράδειγμα
Σε ένα κατάστημα το στέλεχος πρώτης γραμμής:
1) σχεδιάζει το πρόγραμμα
2) οργανώνει πόρους και μοιράζει τις θέσεις εργασίας στο προσωπικό
3) διευθύνει τη διαδικασία δίνοντας εντολές και οδηγίες
4) και τέλος ελέγχει τα αποτελέσματα

Σε ένα σχολείο, το αρμόδιο στέλεχος:

1) σχεδιάζει το πρόγραμμα λειτουργίας
2) οργανώνει τους πόρους που διαθέτει,
3) κατανέμει αρμοδιότητες,
4) διευθύνει την όλη διαδικασία
5) και τέλος ελέγχει το αποτέλεσμα

MARKETING

Η φιλοσοφία και η υιοθέτηση της έννοιας του Marketing από τις επιχειρήσεις άρχισε από τα μέσα
της δεκαετίας του 1940, με κύρια έμφαση στους τομείς: 1) της διαφήμισης και 2) των πωλήσεων.
Στα επόμενα χρόνια εδραιώθηκε: 1) ως αυτοτελής επιχειρησιακή λειτουργία και 2) ως αυτοτελής
κλάδος της Διοίκησης των Επιχειρήσεων.
Σήμερα, κανένα σχεδόν προϊόν ή υπηρεσία δεν μπορεί να αναπτυχθεί και να διατεθεί χωρίς τη
συμβολή του marketing. Η συμβολή μπορεί να κυμαίνεται από την πλέον απλή και ελάχιστα
δαπανηρή, μέχρι την πλέον συστηματική, οργανωμένη με τα σύγχρονα μέσα προβολής και
διαφήμισης και ιδιαίτερα δαπανηρή. Έχει προσδιορισθεί, για παράδειγμα, ότι το κόστος από τις
δραστηριότητες του marketing επιβαρύνει κατά 50% περίπου την τιμή πώλησης των προϊόντων που
κυκλοφορούν.
To marketing επιδρά στην καθημερινή ζωή και επηρεάζει τη συμπεριφορά όλων των
ανθρώπων. Μερικές τεχνικές που υποδεικνύονται από το marketing είναι:

• ο τρόπος με τον οποίο τα καταστήματα εκθέτουν τα προϊόντα τους

• η συσκευασία με την οποία προσφέρονται τα περισσότερα προϊόντα στη κατανάλωση
• τα μηνύματα με τα οποία καθημερινά ενημερώνεται το κοινό από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης
• τα ρούχα που θα φορέσει κάποιος για να πάει σε μια κοινωνική εκδήλωση
• ο τρόπος που θα συμπεριφέρεται «υποδεικνύεται» από το marketing και εφαρμόζεται, τις
περισσότερες φορές, συνειδητά ή υποσυνείδητα.
Μια ευρύτερη αντίληψη ως προς την εφαρμογή της έννοιας του Μάρκετινγκ στις επιχειρήσεις,
αλλά και σε άλλους οργανισμούς ή κοινωνικές ομάδες που διαθέτουν κάποιο προϊόν (υλικό ή
πνευματικό) ή υπηρεσία, είναι ότι:
1) αποτελεί ένα κοινωνικό φαινόμενο που παρατηρείται σε όλες τις εκφράσεις και τις διαστάσεις
της σύγχρονης ζωής και
2) δεν υπάρχει άτομο, κοινωνική ομάδα ή οργανισμός που να μην έχει σχέση με το marketing και
να μην επηρεάζεται από αυτό.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΟΥ MARKETING

Η αντίληψη που επικρατεί για το marketing είναι ότι σ’ αυτό περιλαμβάνονται όλες οι απαραίτητες
ενέργειες, ώστε να φθάσουν τα προϊόντα από τον παραγωγό στον καταναλωτή. Συνδέει δηλαδή την
παραγωγή με την κατανάλωση, κατευθύνει τη ροή αγαθών και υπηρεσιών και επηρεάζει τη λήψη
αποφάσεων.
Τη σημερινή εποχή το marketing έχει και την εξής πρόσθετη αποστολή: Εκτός από την
ικανοποίηση των γνωστών αναγκών των καταναλωτών, θα πρέπει να προβλέπει και μελλοντικές
ανάγκες. Σχεδιάζει τα νέα αυτά προϊόντα, συνεργάζεται για τη παραγωγή τους και τα υποστηρίζει
κατά την πορεία τους στην αγορά.

Ο όρος marketing χρησιμοποιείται από οργανισμούς, επιχειρήσεις αλλά και ιδρύματα για να
υποδηλώσει τις δραστηριότητες εκείνες, οι οποίες έχουν σχέση με την έρευνα της αγοράς που
αφορά:

• Τις μεταβαλλόμενες συνθήκες της αγοράς και την συμπεριφορά, τις εξελισσόμενες ανάγκες, τα
κίνητρα και τις αγοραστικές συνήθειες του καταναλωτή.

• Το σχεδίασμά και την ανάπτυξη των προϊόντων, την κατάλληλη πολιτική προώθησης, τα
αποτελεσματικότερα δίκτυα διανομής, τον προσδιορισμό των τιμών διάθεσης των προϊόντων,
τον καθορισμό των όρων πληρωμής κ.τ.λ.

To marketing μπορεί να ορισθεί, ως το σύνολο των ενεργειών μιας επιχείρησης ή ενός οργανισμού,
οι οποίες αποβλέπουν στην αναγνώριση των αναγκών του καταναλωτή, στην ανάπτυξη των
απαραίτητων προϊόντων και υπηρεσιών που τις ικανοποιούν και στην δημιουργία των σχετικών
προϋποθέσεων ζήτησης, οι οποίες θα οδηγήσουν σε επικερδείς πωλήσεις.

Μίγμα Marketing

Η φιλοσοφία και το περιεχόμενο της λειτουργίας του μάρκετινγκ εκφράζεται με το «μίγμα

marketing» (marketing mix).
Περιλαμβάνει το: πού, πότε, πόσο, πώς γιατί και τι θα κάνει το marketing.

Το μίγμα marketing είναι ένα σύστημα δραστηριοτήτων του marketing που έχουν στενή σχέση
μεταξύ τους και σχεδιάστηκαν για να ικανοποιήσουν τις ανάγκες και τους στόχους της επιχείρησης.

Οι μεταβλητές που συνιστούν το «μίγμα του marketing»(marketing mix) είναι γνωστές ως τα «4p’
s», δηλαδή, το προϊόν, η τιμή, η διανομή και η προώθηση (Product, Price, Place, Promotion), τα
οποία ουσιαστικά αποτελούν τέσσερα επί μέρους μίγματα.
 ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΠΩΛΗΣΕΩΝ

Αντικείμενο της λειτουργίας των πωλήσεων είναι: Να προσελκύσουν και να πείσουν τους
καταναλωτές να αγοράσουν τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες της επιχείρησης.
Όταν οι καταναλωτές αγοράζουν τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες της επιχείρησης η αξία του
προϊόντος μετατρέπεται σε χρήμα. Αυτό εισρέει στην επιχείρηση βελτιώνοντας την οικονομική
της θέση και τελικά επαναχρησιμοποιείται απ' αυτήν σε διάφορες δραστηριότητες.

Το προϊόν διανέμεται στους καταναλωτές με άμεσο ή έμμεσο τρόπο ή και τα δύο ταυτόχρονα.
Άμεση πώληση: Είναι εκείνη σύμφωνα με την οποία ο καταναλωτής προμηθεύεται το προϊόν απ’
ευθείας από τον παραγωγό.
Έμμεση: Εκείνη που πραγματοποιείται με την βοήθεια ενδιάμεσων, όπως οι χονδρέμποροι, οι
λιανοπωλητές, οι εμπορικοί αντιπρόσωποι, οι παραγγελιοδόχοι.

Η επιτυχής πώληση εξαρτάται, σε μεγάλο βαθμό, από την αποτελεσματική επικοινωνία μεταξύ
πωλητή και καταναλωτή.
Οι προσωπικές πωλήσεις είναι συνήθως ο πλέον κατάλληλος τρόπος για να επιτύχει η
επικοινωνία γιατί υπάρχει άμεση επικοινωνία μεταξύ πωλητή και καταναλωτή ενώ στη μαζική
πώληση έχουμε την προώθηση των πωλήσεων χωρίς την άμεση επικοινωνία μεταξύ πωλητή και
καταναλωτή.
Υπάρχει συνεργασία των πωλήσεων με τη γενικότερη λειτουργία του marketing, καθώς και με τις
άλλες λειτουργίες της επιχείρησης, όπως της παραγωγής, των χρηματοοικονομικών κ.α..
Για να αναπτυχθούν οι πωλήσεις, θα πρέπει να προσδιορισθούν:
1) οι δραστηριότητες που αναπτύσσονται
2) οι σχέσεις συνεργασίας που δημιουργούνται με τις άλλες λειτουργίες της επιχείρησης
3) η κατανομή αρμοδιοτήτων στα στελέχη
4) η επιλογή και η κατάρτιση των πωλητών κ.τ.λ.

Η διοικητική διαδικασία στις πωλήσεις περιλαμβάνει τρία βασικά στάδια:

• Τον προγραμματισμό
περιλαμβάνει την πρόβλεψη των πωλήσεων και τον καθορισμό στόχων, τον σχεδιασμό των
περιοχών και τον προσδιορισμό του απαιτούμενου αριθμού πωλητών.

• Την υλοποίηση του προγράμματος

περιλαμβάνει την επιλογή, τη πρόσληψη και τη κατάρτιση των πωλητών, τη παρακίνηση και τα
συστήματα αμοιβών τους.

• Την αξιολόγηση του αποτελέσματος του προγράμματος

περιλαμβάνει διάφορες διαδικασίες αξιολόγησης, όπως π.χ. της επίδοσης των πωλητών.

Η αξιολόγηση συνδέει τις ενέργειες του σχεδιασμού και τους στόχους που είχαν τεθεί στον
προγραμματισμό με τα αποτελέσματα.
Η παρεχόμενη επαναπληροφόρηση συντελεί στον καθορισμό των μελλοντικών αντικειμενικών
στόχων της επιχείρησης.

ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ

Η χρηματοοικονομική διοίκηση έχει ως βασικό αντικείμενο την υποστήριξη των επιχειρηματικών

αποφάσεων και τη συμμετοχή στη διαδικασία λήψης αυτών.
Ασχολείται επίσης με την παρακολούθηση των χρηματοοικονομικών στοιχείων της επιχείρησης.

Βασικές αποφάσεις που παίρνει η χρηματοοικονομική διοίκηση είναι:

1. η αξιολόγηση και η επιλογή επενδύσεων
2. η αξιολόγηση και η επιλογή των πηγών και τρόπων χρηματοδότησης
3. η σύνθεση των κεφαλαίων της επιχείρησης
4. ο τρόπος διαχείρισης των οικονομικών κινδύνων
Τα στοιχεία αυτά είναι χρήσιμα για τους εξής κυρίως λόγους:
1. Αποτελούν ένα ουσιαστικό έλεγχο για την επιχείρηση ως προς τις δραστηριότητες, τα έσοδα
και τα έξοδά της. Αυτό διευκολύνει να εντοπισθεί η διάθεση των πόρων ως προς τις επιλογές
και την ποσότητά τους.
2. Παρουσιάζουν τη χρηματοοικονομική κατάσταση της επιχείρησης στα ενδιαφερόμενο μέρη,
δηλαδή στους: α) εργαζομένους, β) μετόχους, γ) χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς, δ)
προμηθευτές, ε) καταναλωτές.
3. Ανταποκρίνονται στις νομικές υποχρεώσεις της επιχείρησης. Σύμφωνα με το νόμο είναι
απαραίτητο να εμφανίζουν οι επιχειρήσεις τη δραστηριότητα τους, με χρηματοοικονομικούς
όρους, π.χ. δημοσιεύοντας τον ισολογισμό τους μία φορά το χρόνο, δείχνοντας έτσι την
απόδοσή τους και τη γενικότερη κατάστασή τους. Με τον τρόπο αυτό η επιχείρηση υπόκειται
σε εξωτερικό έλεγχο.

Χρηματοοικονομική Λειτουργία

περιλαμβάνει τις εξής επί μέρους λειτουργίες:

1. του Προϋπολογισμού
2. την Ταμειακή
3. την Λογιστική
4. της Διαχείρισης Κεφαλαίων
Λειτουργία Προϋπολογισμού

Σύμφωνα με τη λειτουργία αυτή, συντάσσεται ο οικονομικός προϋπολογισμός της επιχείρησης, ο

οποίος καταγράφει τις προβλέψεις ως προς την εξέλιξη των οικονομικών μεγεθών της επιχείρησης
για το επόμενο οικονομικό έτος.

Η σύνταξη του προϋπολογισμού περιέχει:

 Τη διαμόρφωση του τακτικού προϋπολογισμού, ο οποίος περιλαμβάνει όλα τα έσοδα και τα

έξοδα που προβλέπεται να προκύψουν κατά τη χρήση μιας οικονομικής περιόδου από την 1η
Ιανουαρίου έως την 31η Δεκεμβρίου.

 Τη διαμόρφωση του προϋπολογισμού επενδύσεων, ο οποίος περιλαμβάνει όλες εκείνες τις

επενδύσεις που πρόκειται να γίνουν μακροπρόθεσμα ή μεσοπρόθεσμα και αφορούν νέες
δραστηριότητες της επιχείρησης ή βελτίωση των ήδη υπαρχόντων.

Η υλοποίηση του προϋπολογισμού παρακολουθείται, εντοπίζονται οι τυχόν αποκλίσεις και

πραγματοποιούνται οι κατάλληλες τροποποιήσεις όταν κρίνεται απαραίτητο.

Ταμειακή Λειτουργία

Η λειτουργία αυτή έχει ως αντικείμενο τη διαχείριση:

1) των εισπράξεων και 2) πληρωμών της επιχείρησης.
Παρακολουθεί δηλαδή το ταμείο της επιχείρησης.
Η επιχείρηση μπορεί να έχει εισπράξεις:

• από πελάτες
• πωλήσεις αγαθών σε μετρητά
• γραμμάτια εισπρακτέα
• πώληση περιουσιακών στοιχείων
• ενοίκια κτλ.
Πληρωμές πραγματοποιούνται:
• για την αγορά περιουσιακών στοιχείων και εμπορευμάτων
• για την καταβολή μισθών, ενοικίων, φόρων και τόκων
• για κάλυψη δαπανών ύδρευσης, φωτισμού κτλ.

Επειδή υπάρχει ιδιαίτερη ευαισθησία στη διαχείριση των μετρητών, απαιτούνται: 1) αυστηρές
διαδικασίες και 2) συστηματικός έλεγχος των πράξεων που πραγματοποιούνται.
Λογιστική Λειτουργία

Η λειτουργία αυτή έχει ως αντικείμενο: 1) την πλήρη καταγραφή και 2) την παρακολούθηση των
οικονομικών μεγεθών της επιχείρησης, σύμφωνα με ορισμένες διαδικασίες.
Αυτό διασφαλίζει την πλήρη ενημέρωση των ενδιαφερομένων φορέων, όπως π.χ. του κράτους, των
τραπεζών, των μετόχων, σχετικά με τις οικονομικές συναλλαγές και γενικότερα με την οικονομική
κατάσταση της επιχείρησης. Η καταγραφή των οικονομικών πράξεων γίνεται στα λογιστικά βιβλία
που τηρούνται στην επιχείρηση, σύμφωνα με τους νόμους που ισχύουν.

Λειτουργία Διαχείρισης Κεφαλαίων

Η επιχείρηση έχει ανάγκη διαθέσιμων κεφαλαίων για την κάλυψη των πληρωμών, οι οποίες είναι
απαραίτητες για την απόκτηση εισροών (όπως πρώτων και βοηθητικών υλών, εμπορευμάτων,
ανταλλακτικών), έτσι ώστε να διασφαλισθεί η ομαλή λειτουργία της. Όμως, δεν την συμφέρει να
υπάρχουν «αχρησιμοποίητα» κεφάλαια στο ταμείο της. Επομένως η διαχείριση των διαθέσιμων
κεφαλαίων της επιχείρησης θα πρέπει να πραγματοποιείται με τέτοιο τρόπο, ώστε να
επιτυγχάνεται η υψηλότερη αποδοτικότητα των απασχολούμενων κεφαλαίων, και αυτό είναι
έργο της χρηματοοικονομικής διοίκησης.