SANAYSAY UKOL SA IBA’T-IBANG PAKSA

Isinagawa ni: Earl Kian Dc. Pecson

1. IMPORMATIBO (~~270 mga salita)

Panimula
Tamang scroll sa Facebook, bash ng politiko, at rant sa twitter, ilan lamang ito sa
naging reaksyon ng mga Pilipino sa gitna ng pandemic. Ngunit hindi ko
ipagtanggol ang pagiging Pro Duterte o Dilawan ko, napakarami na ng problema
at hindi ko gustong dumagdag pa. Alam kong kayo ay nag-aalala, nasasaktan, at
nabigo dahil baka hindi natin mararanasan ang inaasam nating graduation. Alam
kong masakit kaya nandito ako upang tumulong at bibigyan ko kayo ng mga
paraan kung paano tugunan ang pagkabalisa sa gitna ng COVID-19 Pandemic.

Katawan
Una, tanggapin ang iyong naririnig bilang balita at hindi bilang katotohanan. Alam
kong kayo'y nalilito ngunit sa Kristianong pananaw. ang katotohanan ay ang Salita
ng Diyos. Kaya kapag narinig mo sa balita na kalaunan mamamatay ang mga tao,
tanggapin mo ito bilang balita at hindi bilang katotohanan. Walang inmposible sa
Panginoon at mas higit siya sa kamatayan. Hindi mo kailangang paniwalaan ang
balita subalit pagkatiwalaan mo ang salita ng Diyos.
Ikalawa, dapat tumuon ka sa iyong nalalaman kaysa sa iyong nararamdaman. Kasi
kapag mas bibigyan mo ng importansiya ang salita ng Diyos kaysa sa iyong
nararamdaman ika'y unti - unting gagalingin niya.
Ikatlo, magtimpi upang makapagdasal ka. Hindi tayo nkakapagdasal ng maayos
kapag ginagambala tayo ng mga nakikita natin sa social media. Disiplinahin mo
ang sarili at bigyan mo ng oras ang Panginoon upang makapagsalita sayo.
Hindi ako nandito upang magmalinis at inaamin ko na ako'y makasalanan, Gusto
ko lamang patunayan na iba ang pakiramdam kapag may personal na relasyon ka
sa Panginoon at ninanais ko ring maranasan mo ito. Kahit gaano man kalaki ng
iyong problema, sinisigurade ko na hindi ka pababayaan ng Diyos.

Ang Depresyon ay Isang malaking isyu na kinakaharap ng maraming Pilipino lalo

na ng mga kabataan ayang depresyon. Ang depresyon ay isang tumataas na
karaniwang karamdaman ng kalooban samakabagong panahon. Ipinakikita ng
mga dating pag-aaral na may mahigit sa 300 libong mgapasyente ng depresyon
sa Hong Kong. Ayon sa World Health Organization, may mahigit sa 100milyong
tao ang may depresyon sa buong mundo, ngunit mas mababa sa 25% sa kanila
angkailanman ay humingi ng paggamot. Tinataya na sa taong 2020, magiging
pangalawangpinakamahalagang kalagayan sa kalusugan ang depresyon kasunod
ng sakit sa puso sa mundo.Nakakaapekto ang banayad na depresyon sa pang-
araw-araw na gawain ng isang taohabang maaaring humantong ang malubhang
depresyon sa mga pagtatangkang magpakamatay.

Wakas
Gayunman, maaaring magamot ang karamihang kaso ng depresyon at ang mas
maagangpagsisimula ng paggamot, mas mabisa ito. Dating itinuturing ang
depresyon bilang isang uri ngneurasthenia sa ilalim ng kategorya ng banayad na
karamdaman sa pag-iisip. Ang mga taongmay depresyon ay may matagal na
mababang kalooban at kawalan ng interes sa lahat ng bagay atkakulangan ng
enerhiya. Napakasama ang kanilang mga damdamin na makakagambala ang
mgaito sa pang-araw-araw na buhay.

Pangalan: Earl Kian DC. Pecson Grade & Section: Gr.11_STEM_BOSEC2 Teacher: Sir. Jovennis Derecho
 - IMPORMATIBO (ibang paksa) (~~980 mga salita)

Kalagayan ng Kababaihan sa Pakistan

Sa Pakistan, ang kwento ng pag-agaw sa karapatan ng babae ay nagsisimula
hindi pa man siya ipinanganak. Sa bansang ito, karamihan ng babaeng sanggol
sa sinapupunan pa lamang ay pinapatay na. Ang mga sinusuwerteng mabuhay ay
karanhwang "hindi pinapaburan" sa mga anak. Ang kanilang buhay ay
pakikipagsapalaran ng patuloy na pagsunod at pagpapasupil. Habang bata,
idinidikta sa kanya ng mga magulang, lolo at lola, nakatatandang lalaki at babae
kamag - anak, at mga lalaking kapatid, maging kung paano mag - isip at mamimili.
Karamihan sa kababaihan sa Pakistan ay walang karapatang mamilil
mula sa pagkaing kakainin hanggang sa lalaking pakakasalan.
Bagp pa man ang pag- aasawa, mahigpit nang binabantayan ang kanilang mga
ikinikilos lalo na sa pagpasok sa paaralan kung saan pinagbabawalan maging ang
pagngiti nila sa mga kaklaseng lalaki. Pamilya rin ang nag - aareglo sa
pagpapakasal ng kababaihan. Pagkatapos ng kasal, ang kanyang asawaat mga
kamag - anak ang magdedesisyon para sa kanya; halimbawa ay kung
magbubuntis ba kada taon, o kaya'y kung manganganak silya ng puo lalaki
lamang, o kung maari siyangmagtrabaho at iba pa.
maging sa kanyang pagtanda, paghina at pagkamatay ng kanyang asawa, ang
mga anak niyang lalaki ang magdedesisyon sa
kahihinatnan ng mga nalalabing araw niya. Hindi pa ito sapat, dahil ang buong
lipunan ay humuhubog sa kanyang maging sunod -
sunurarn. Samakatuwid, ang salitang babae" sa Pakistan ay nangangahulugane
"pagtitis." Pinupuwersa siyang tanggapin ang mga katotohanan ng buhay habang
lumalaki. Sa kalsada o maging sa mga restawran, kailangan ang alertong
pagsunod ng mga babae. Hindi niya kailangang mag isip at magsuri, dahil sinasabi
na ang bawat hakbang na dapat niyang gawin. Ayon kay Hina Jilani, abogado at
tagapagsulong ng karapatang pantao, "ang karapatang mabuhay ng kababaihan
sa Pakistan ay nakabatay sa kanilang pagsunod sa mga panlipunang paniniwala
at tradisyon.
Dagdag pa rito, kinakaharap ng mga kababaihan ng Pakistan ang iba't ibang
malulubhang karahasan sa kamay ng mga lalakinig salarin, kamag- anak, at mga
ahente ng estado. Ang iba't ibang porma ng karahasan ay panggagahasa,
domestikong pang aabuso hanggang sa tuluyang pagpatay ng asawa,
mutilisasyon, pagsunog at pagsira sa mukha sa pamamagitan ng pagbuhos ng
asido, pambubugbog, ritwal ng marangal na pagpatay (honor killings) at iba pa.
Ayon sa ulat ng Amnesty International. Libu - libong babae ang namamatay kada
kada taon dahil sa ideya ng marangal na pagpatay (honor killing) sa Pakistan, sa
kalagayang walang ginagawa ang pamahalaan hinggil dito. Ang paraktis ng
marangal na pagpatay ay karaniwang ginagawa sa mga babaeng
pinaghihinalaang may ibang relasyon labas sa tunay na asawa. Ito ang tinatawag
na "Karo Kari" sa Sindh at Balochistan, na ayon sa ulat ay nangyayari sa iba't
ibang bahagi ng bansa. Ang mga Karl babaeng pinaghihinalaang nagtataksil sa
asawa), ay tinatanggalan ng karangalan hanggang sa kanilang kamatayan. Ang
kanilang mga katawan ay itinatapon sa mga ilog o kaya'y sa mga libingan ng Kari
na ginagawa para sa kanila. Walang nagiuluksa o nagbibigay -parangal sa
kanilang alaala. Sa kabilang banda, ang mga Karo (lalaking pinaghihinalaang
nagtataksil sa asawa) ay initlibing sa libingan ng komunidad. Nangako ang ang
punong ehekutibo ng bansa noong Abril 2000 na lahat ng marangal na pagpatay
ay ituturing na krimen, ngunit mabuway ang pagpapatupad hanggang sa
kasalukuyan. Marami ring kinakaharap na balakid ang mga babae na
nagsusumbong na sila'y nagahasa o biktima ng sekswal na
pagsasamantala. Kasama rito ang mga pulis na tumututol sa pagsasampa nila ng
kaso at madalas na mali ang ulat na ginagawa batay sa kanilang pahayag, o kaya'y
mga doctor na ang mas inaalam at ang istatus nila ng pagkabirhen at may
kakulangan sa kakayahang magsagawa ng sapat na eksaminasyon. Dagdag pa
rito, ang mga babaeng nagsasampa ng kaso, sa halip na makakuha ng hustisya

Pangalan: Earl Kian DC. Pecson Grade & Section: Gr.11_STEM_BOSEC2 Teacher: Sir. Jovennis Derecho
 ay may mas may posibilidad pang maparusahan ng illegal na pakikipagtalik kung
hindi nila mapatunayang ginahasa sila. Ito ay nakasaad sa 1979 Hudood
Ordinance na nagpaparusa sa pangangalunya at pakikipagtalik nang hindi kasal.
Sa kabuuan, kapag ang mga biktimang babae ay umasa sa Sistema ng
hudikatura, mas malamang na lalo pa siyang abusuhin at maging biktima. Mababa
rin ang bilang ng naitalang kaso ng domestikong pang- aabuso dahil tinatangggap
ito ng panlipunang kaugallan at itinuturing na pribadong usapin ng pamilya.
Dagdag pa, maraming kaso ng panggagahasa sa pamilya kur saan ang Bradary
(Konseho ng Kamag -anakan), Punchait (Lupong Tagahatol ng Komunidad), at
Jirga (Konseho ng Tribo) ay nagdedesisyong pagkasunduin na lang ang mag-
asawa at manahimik ang ang babae ngunit kung ang biktima ay hindi sumunod sa
kasunduan, ito ay makukulong siya sa ilalim ng Zina
Ordinance. Kung susumahin ang kalagayan ng babae sa Pakistan, wala silang
karapatan sa kanilang sariling katawan at lalaki angmay tradisyonal na control sa
lahat ng aspekto ng kanilang buhay maging sa pagpapahayag at pagkilos. Ang
pagtitiis ay bahagi ng kismet (kapalaran) ng mga babae. Ang pagsuway rito ay
nangangahulugang paglapastangan sa karangalan ng lalaki, pamilya, at ng
komunidad. Ang ilang rekomendasyon upang unti - unting magbago ang
kalagayan ng kababaihan ay: Una, kailangang mnagkaroon ng pagbabago sa
paraan ng pag- iisip ng lalaki hinggil sa kasalukuyang nosyon ng awtoridad,
momo;polyo, at kapangyarihan; ikalawa, ang mahalaga sa kasalukuyan ay hindi
upang bigyang - kapangyarihan ang isang kasarian laban sa isa, kundi magkaroon
ng balnse sa pagitan ng dalawa upang magkaisa sa layunin tungo sa mas
mabuting lipunan at mas maayos na kinabukasan para sa mga susunod na
henerasyon na may pagmamalaki sa kanilang tradisyon at kultura: ikatlo, ang
dalawang paraan upang magawa ito ay sa tulong ng media, na may kakayahang
humulma ng pampublikong opinion, at ng pamahalaan na kailangang magkaroon
ng walang kondisyong suporta sa kababaihan; at ikaapat ay ang proseso ng
ebolusyon kung saan ang mga ina na kailangang maging malaya mula sa relihiyon
at sistemang caste, ay magmumulat sa kanilang mga anak sa simula pa lamang
na ang kapuwa kasarian a dapat ikarangal at may mahalagang tungkulin sa
lipunan. Magiging posible ito kung mabibigyan ng mapagpalayang edukasyon ang
kababaihan sa tulong ng pamahalaan.

Pangalan: Earl Kian DC. Pecson Grade & Section: Gr.11_STEM_BOSEC2 Teacher: Sir. Jovennis Derecho
 2. EKSIPRESIBONG SANAYSAY (1800 mga salita)
SANAYSAY
Walang naghahangad ng isang masalumuot na buhay. Lahat ay
naghahangad ng mabuhay ng matiwasay at masaya. Ang bawat isa ay
nagsisimula sa panibagong umaga. Ngayo’y nabibigyang pag-asa sa pagsilang ng
isang batang babae at tiyak ito’y malaking biyaya. Hindi matatapos sa pagsilang
ng isang bata dahil ang tao ay tumatanda. Nang panahon ng kabataa’y
kinakalimutan, doon problema’y hindi pinaglalaanan ng panahon oras man ay
dahan-dahan. Dahil ang panahon noon ay iba. Bilang bata iba ang dating ng
problema at iba ang epekto nito hindi katulad ngayong nagsisimula nang isipin ang
problema. Kasunod na yugto ay edukasyon ng bata. Ang edukasyon ay tanging
regalo nang magulang sa kanilang anak. Pinagsusumikapan ni Tatay ang
edukasyong inaalay sa aking mahal niyang tunay. Masasabi kong ako’y pinagpala
magkaroon ng magulang tulad nilang pinipilit magbanat ng buto para sa aking
kinabukasan.
Pag-ibig. Isang bagay na sigurado akong naramdaman ko. Pinaramdam sa akin
kung paano magmahal at mahalin ng aking mga magulang. Masasabi kong ito ang
pinakamasarap na pakiramdam sa mundong puro pakikialam pag-ibig na tuna yang aking
inaasahan ito’y patuloy mong pinaparamdam. Laking pasasalamat ko sa Maykapal dahil
hindi ako manhid na tao. Nararamdaman ko kung mahal ba ako ng mga tao sa paligid ko
o ayaw nila sa akin. Kahit yung mga taong nagpipigil ng pagmamahal para sa relasyong
nais isalba ay pag-ibig na ayaw ko na maulit.
Hindi maiiwasang mabigo ang isang tao. Ito ay sadyang kasama na sa
buhay ng tao dahil sabi nga nang nakakarami; kadalasan sa buhay ng tao hindi
ka matututo kung hindi ka muna nabigo. Ngunit kahit ganun, kabiguan man ay
dumating kahit hindi makaahon problema’y itatapon. Dahil para sa akin, ang
problema imbis na problemahin gawan agad ng solusyon upang sarili ay hindi
mahirapan at paniguradong matatapos din ito.
Ang paghihintay naman sa isang katapusan ay minsan masaya minsan
naman ay malungkot. Ngunit kung ang hinihintay mo naman ay diploma at antas
walang humpay na kasiyahan ito hindi lang ito. Sa panahon na ito ay dumating na
wala nang angalan sa pagtatapos na ito na kahit walang parangal, ibibigay ng buo
sa aking mga magulang ng may dangal. Yaman lamang aang edukasyon ay regalo
ng magulang sa kanilang anak; ito naman ngayon ang regalo ng anak sa
magulang.
Ngunit ito ay simula pa lamang nang panibagong kabanata at realidad ng buhay.
Magkakatrabaho, makakatulong sa magulang, makakalibot ng buong mundo,
magkakakakilala ng madaming tao, magkakatulong, magkakabahay,
magkakapamilya, magkaka-anak, magkakaapo. At may punto sa buhay ng tao ang
kamatayan, sabihin mo mang handa ka sa bagay na ito ngunit kung iisipin wala
naming tinatantsa na panahon ang kamatayan. Kaya sulitin ang buhay at gawin
ang tamang bagay. Upang makapagpaalam sa mga taong iyong mahal na may
ngiti na hangang tenga. At walang maiwan na problema maaari nilang ikaharap.

Pangalan: Earl Kian DC. Pecson Grade & Section: Gr.11_STEM_BOSEC2 Teacher: Sir. Jovennis Derecho
 Bulag
Eksprisibong sanaysay

Bilang isang indibidwal, may karapatan tayong magkaroon ng kaalaman,

makialam at magbigay ng pakialam sa mga pangyayaring nagaganap sa lugar
na ating kinatatayuan. May kakayahan naman tayong makita ang mga bagay sa
ating paligid ngunit hindi natin ito binibigyang pansin. Kung ang mga bulag nga’y
ang nais ay makita ang ating mundong ginagalawan, bakit tayong binigyan ng
Poong Maykapal na makakita ay hindi natin ginagamit sa tama? Kahirapan at
krimen. Ilan lamang yan sa mga bagay na hindi natin binibigyang pansin, bagay
na kahit ating nakita’y ipinagsasawalang bahala natin na parang tayo’y walang
nakita. Parang isang bulag na walang alam sa nangyayari. Kung tutuusi’y
mayroon naman tayong magagawa para matapos ang isyung ito.

Hindi man mawawala na parang bula, mawawala naman ito na parang ulan.
Kung bumagsak ito ng paunti-unti, mawawala rin ito ng paunti-unti kung ating
gugustuhin. Paano nga naman ito mawawala kung kahit ating sarili ay niloloko
natin? Pilit nating sinasabi na wala tayong alam at ayaw na nating makialam
upang hindi na madawit sa gulong maaaring mangyari. Gobyerno. Naghalal tayo
ng mga taong kung ituring natin ay bayani dahil sila raw magiging dahilan upang
umangat ang ating lipunan, ang ating bansang sinilangan. Ngunit anong nangyari
ngayon? Hindi ba’t sila rin ang pangunahing dahilan kung bakit mas lalong
naghihirap ang mahihirap at lalong yumayaman ang mayayaman?

Patuloy na lumalaganap ang krimen dahil ang tinatawag nating magliligtas sa

atin sa oras ng panganib ay siya pang nagiging dahilan upang malagay tayo sa
alanganin. Hindi natin makakamit ang pag-unlad kung tayo mismo ang pumipigil
sa ating mga sarili upang makamit ito. Sa oras na hinayaan natin ang ating sarili
na makialam, magkakaroon tayo ng kaalaman at magpapatunay ito na mayroon
tayong pakialam. Huwag tayong magbulag-bulagan - simulan natin ang
pagbabago sa ating sarili.

Pangalan: Earl Kian DC. Pecson Grade & Section: Gr.11_STEM_BOSEC2 Teacher: Sir. Jovennis Derecho
 Ang aking sanaysay tungkol sa Pilipinas
(ekpresibo o personal na sanaysay)

Labis na ikinababahala ng mga Pilipino ang talamak na korapsyon sa Pilipinas. Ikaw,

naniniwala ka ba na korapsyon nga ang pangunahing suliranin? Ako, hindi! Ang nakikita
kong dahilan ay ang kakulangan ng pagmamahal ng mga Pilipino sa kanilang bansa.
Hayaan n'yong magkuwento muna ako ukol sa aming bansa, ang Korea. Sa palagay ko,
makakatulong ito upang maunawaan n'yo ako. Pagkatapos ng Korean War, alam n'yo ba
na ang South Korea ay isa sa pinakaabang bansa sa daigdig? Nagsimula ito sa wala
dahil ang buong bansa ay winasak ng digmaan. Nawasak maski ang mga likas na yaman.
Madalas noong maging paksa ng mga Koreano ang Pilipinas dahil angat sa pamumuhay
ang mga mamamayan nito. Inggit na inggit noon ang mga Koreano sa mga Pilipino.
Pinakapapangarap talaga noon ng mga mamamayan ng Korea na maging kasing-unlad
ng mga mamamayan ng Pilipinas. Marami ang namatay sa gutom. Ang tatay at kuya ko
man ay namatay sa gutom. Ang korapsyon sa pamahalaan ay higit pa kaysa sa inyong
inakala. Ngunit dahil sa pagkakaisang bumigkis sa aming mga pusong naglalagablab sa
pagkamakabaya'y nagawa naming magbago at umunlad. Noong naluklok sa
kapangyarihan si Presidente Park, apatnapung taon na ang nakararaan, ginawa niya ang
lahat upang mapaunlad ang Korea. Sinubok niyang manghiram ng pondo sa ibang mga
bansa ngunit siya'y nabigo dahil sa kahabag-habag na kalagayang pang-ekonomiya ng
South Korea. Hindi siya nakahikayat maski ng dayuhang mamumuhunan. May tatlong
pabrika lamang noon ang Korea. Kalaunan, ang presidente'y nagpasya na lamang na
magpadala ng maraming minero at nars sa Germany nang may magpadala ng pondo
upang makapagpatayo ng mga pabrika. Katakut-takot ang hirap at dusang pinagdaanan
ng mga iyon. Noong 1964, bumisita si Pres. Park sa Germany upang manghiram ng
pondo. Daan-daang Koreano sa naturang bansa ang sumalubong sa kanya sa airport.
Luhaan, ito ang iisang tanong ng lahat: "Mahal na Pangulo, kailan bubuti ang ating
kalagayan?" Nakiluha din sa kanila ang pangulo. Sabi niya, magiging maunlad ang Korea
kung ang bawat Koreano ay magpupursige para sa kanyang pag-unlad. Napahanga sa
nasaksihan, pinahiram ng presidente ng Germany ang aming bansa. Daan kaya tumayo
ang maraming mga pabrika.
Lalong dumalas ang pagpapaalaala ni Pres. Park na mahalin ng mga Koreano ang
Korea. Maraming Koreanong inhinyero at sayantist sa Estados Unidos ang bumalik
upang tumulong na mapaunlad ang Korea. Gayong kakarampot lamang ang sahud,
ibinigay nila ang lahat ng kanilang makakaya para sa kanilang bansa. Marubdod ang
hangarin nilang maninirahan sa masaganang bansa ang kanilang mga anak. Palagi
akong ipinapasyal ng aking mga magulang sa mga lugar ng maralita at mga may
kapansanan. Gusto nilang maunawaan ko ang kanilang buhay upang malaman ko kung
paano sila matutulungan. Naglingkod din ako sa Simbahang Katoliko noong ako'y nasa
army. Ang pinakamahalagang natutuhan ko mula sa simbahan ay ang pagmamahal sa
kapwa. At totoo, mahal ko ang aking kapwa. Iniyakan mo na ba ang Pilipinas? Ako,
iniyakan ko na ang aking bansa ng maraming beses. Iniyakan ko na rin ang Pilipinas dahil
sa kanyang napakaraming maralitang mamamayan. Nakadalaw na ako sa Bilibid. At
doo'y nakadama ako ng kalungkutan dahil sa mga bilanggong walang pagmamahal sa
kanilang bansa. Dumadalo sila sa misa at tumutulong sa mga gawain ng simbahan.
Nagdadasal sila araw-araw. Gayunman, hindi nila mahal ang Pilipinas. Dalawa sa mga
bilanggo sa maximum-security compound ang nakausap ko at kapwa nila balak lisanin
ang Pilipinas pagkalabas nila ng kulungan. Magsisimula raw sila ng bagong buhay sa
ibang bansa at kailan ma'y hindi na babalik dito. Dakila ang pagiging makabayan ng mga
Koreano. Bukas ang mga palad nila sa pakikiramay at pagtulong sa kapwa. Isang
katunaya'y binabahaginan ng mga may-ari ng mga pabrika ang kanilang mga
manggagawa mula sa kanilang kita upang may maidagdag ang mga iyon sa kanilang
pang-araw- araw na gastusin at may maitabi pa para sa kinabukasan ng mga anak.
Noong ako'y nasa Korea pa, pinangarap kong maging pari. Nang nasa Pilipinas na'y
naglaho ang pangarap na iyon. Nalito ako sa napakaraming reyalidad na nasilayan dito.

Pangalan: Earl Kian DC. Pecson Grade & Section: Gr.11_STEM_BOSEC2 Teacher: Sir. Jovennis Derecho
Araw-araw, senaryong nagpapadugo sa puso ko ang nakikitang mga batang kalye sa
kahit saan man. Ang Pilipinas ang tanging Katolikong bansa sa Asya, ngunit napakarami
ritong nagdarahop. Ang mga tao ay laging nagpupupunta sa simbahan tuwing Linggo
ngunit wala namang nagbabago. Pumunta rito ang mga magulang ko noong nakaraang
linggo at nakita rin nila ang mga senaryong ito. Sabi nila, ang Korea ay higit pang dukha
kaysa sa kasalukuyang kalagayan ng Pilipinas noong sila ay mga bata pa. Ikinasugat ng
loob nila ang maraming pulubi at batang lansangan. Noong dumayo kami sa Pagsanjan,
pinilit ko silang sumakay kami sa bangka dahil sabi ko'y masaya iyong eksperyensya.
Ngunit hindi sila nasiyahan. Hindi na raw uli sila sasakay ng bangka upang huwag maawa
muli sa mga bangkero. Payat ang mga iyon. Halatang maralita. Karamihan sa mga lulan
ng bangka ay siyang-siya, hindi alintana ang hirap ng mga bangkero sa paggaod. Hindi
ganoon ang mga magulang ko dahil may simpatya sila sa kapwa. Mahal nila ang mga
bangkero. Sinabi ng aking ina (na naglilingkod na sa simbahan simula noong ako'y
musmos pa) na kapag pumupunta tayo sa simbahan ngunit hindi tayo nagbabago ay
hindi tayo tunay na Katoliko. Ang tunay na pananampalataya ay may kalakip na gawa.
Dagdag pa niya, mahalin ko ang mga Pilipino at gawan sila ng mabuti dahil pantay tayong
lahat sa paningin ng Diyos na nagmamahal sa atin. Hangad kong sana'y mahalin ng mga
Pilipino ang kanilang kapwa at ang kanilang bansa katulad ng pagmamahal nila sa Diyos
upang mapabuti ang Pilipinas. Tiyak ako na pagmamahal ang keywordna dapat
maisapuso ng bawat Pilipino. Hindi natin mababago ang lisyang kabuuan nang isang
iglap lamang.
Ang pagbabago ay dapat magsimula sa bawat indibidwal. Ang pagmamahal ay dapat
sumibol sa puso ng lahat. Maraming kayang gawin ang pagmamahal. Alisin natin ang
pagkakampi-kampi at sa halip ay pagtuunan ng sama-samang atensyon ang mga tunay
nating suliranin sa pamamagitan ng ating bago at busilak na pananaw. Magtiwala sa
magagawa ng pagmamahal. Kaya nitong baguhin ang mundo, ang lahat. Please, mahalin
n'yo ang inyong kapwa. Mahalin n'yo ang inyong bansa. Sabi ni Hesus, anumang gawin
natin sa kapwa ay ginawa natin sa Kanya. Kung mayroon kang anak, turuan mo siyang
mahalin niya ang Pilipinas. Isalaysay mo sa kanya kung bakit dapat niyang mahalin ang
kanyang kapwa at ang kanyang bansa. Masisiyahan din ang Diyos kung mahal natin ang
isa't isa. Iyan ang kabuuan ng nais kong sabihin sa inyo, mga minamahal kong Pilipino.

Naratibong Sanaysay (992 mga salita)

“Ang Mahiwagang Bulaklak ng Matandang Babae"

Noong unang panahon, may isang matandang babae ng may magandang hardin ng mga
bulaklak sa tabi ng lawa. Malapit ang matandang babae sa mga mangingisdang
naninirahan sa kalapit na baryo. Madalas na bumibisita ang mga mangingisda at ang
kani-kanilang pamilya a matandang babae upang magbigay ng isda kapalit ng ilang
magaganda at mababangong bulaklak mula sa hardin.
Naniniwala ang mga mangingisda na mayroong angking kapangyarihan ang matandang
babae dahil palaging nagliliwanag ang kapaligiran ay may kasamang magandang babae
at duwendeng tumutulong sa pag-aalaga ng tanim. Sinubukan nilang tanungin ang
matanda ngunit sinabi ng matanda na wala siyang kasama.
Isang araw ay may isang mag-asawa na bumisita sa baryo at nakita nila ang magandang
hardin. Pumasok sila at pumitas ng bulaklak na walang pahitulot. Nakita sila ng matanda
at pinakiusapang umalis ngunit pinagkatuwaan lamang dahil sa pangit nitong anyo.
Dahil sa kalupastangan ng dalawa, ginawa silang magandang kulisap. Noon diin ay
nagbago ang anyo ng dalawa naging paru-paro at nakita lamang nga taumbayan na may
kakaibang kulisap na aalialigid sa mga bulaklak.

Pangalan: Earl Kian DC. Pecson Grade & Section: Gr.11_STEM_BOSEC2 Teacher: Sir. Jovennis Derecho
 Ang Sanaysay ng Buhay
IMPORMATIBONG SANAYSAY

Sa dati dati ng panahon, marami na akong nakamit sa buhay ko. Ang oras natin ay
nahabga dahil hendi nayun akim kung hanggang saan binung tayo makakarating. Ang
buhay ay maki lamang dapat natin ito bigyang pansin Maraming tayong mga karanasan
kung saan tayo ay masaya o malungkot. Sa panahong ngayon, ang segundo ay parang
ginto. Marami na tayong magagawa sa segundo. Sa bawat oras na sinasayang mo. ang
iyong nakami sa buhay ay kamabyo. Dapat naung bigyang panun ang buhay ng bawat
tao. Sa dami kong napagdaanan. ako ay nagkukuwento ng sa sa aking hindi
nukakabmutang karanasan. lto ay isang mahalagang pagkakataon sa aking buhay.
Kasan ko lamang nalaman ang kahabgihan ng buhay. Dapat naung tangapn ang mga
mgkakaaong matatangap naun Itong mga pagkakataon ay ang smuh ng kyun Ang mga
pagkakataong mahalaga sa iyong buhay. Ang aking ikukuwento sa myo ngayon ay ang
aking buhay. lio ay ikang nakakaibang karanasan Kami nga aking magubaing at kapaud
ay pumunta sa Sngapore. Doon kam nmagbahasyon ng limung araw kami sa Singapore.
Doon. ang gnawa namin ay mamik. kumain at mamahnga. Sa unang araw kami ay ng
paglimwakw pagkatapos ay kumam kam sa iba't ibang mga kaman Noong pangalawang
araw kama ay namili ng mga gamt a pununta sa Sentosa. Sa pangatlong araw. kama ay
namit at kuman sa iba't ibang mga kadang. Sa pang -apat na araw kami ay pumunta sa
isang pamilhan Doon mgamula ang akng kuwento. Ang smub ng aking karangabn. Sa
pamilihan na iyo, kami ay nammii ng mga pagkain Habang ako ay nagikot nmyroong
labkng kumaps. Hindi ko siya kilah at smabi mya kung gusto ko bang sunab sa sang
Fashon Show. Sa una hndi ko alam kung ano ang aking sasabihin Bimgyan nya ako ng
isang Calbng Card pagkatapos snabi nya sa akn kung mteresado ako tawagan ko nakang
siya. Noong nukta ko ang aking mga magulang sinabt ko so sa kanib. Ito ay ang nagbukas
ng pmnta ko para magng isang kilalang at mahalagang tao. Sa ngayon ako ay
nagpapatuby sa aking papeng isang magaing na tao. Ang paggmg kang magaling na tao
ay isang mahabigang puto ng akng buhay dahi to ang nagpasikat sa akn Sa akng paguka
ako ay mas nakakatulong sa mga tao hrap sa buhay. Sa mga tulong akng bngay sa mga
tao ako ay masaya dahil ako ay nakakapagpasaya ng mga tao. Ito ay makakapagpasaya
sa akng dahil sa sa aking layunin ay nmgpasaya mga tao. Sa dami ng akng pmagdaanan
nusasabi ko na ang buhay ay mahalaga. Myami tayong magagawa sa aling mga
kayananan para napasaya ang mga nahihrap. Nalaman ko rin na ang pagpapasaya sa
ba ay makakapagpasaya sa syo. Sa aking pagkasikat ako ay mgpapasalinat sa mga
taong tumubng sa akin. kong tulong na bsugay nnyo sa akin ay mahalaga dahil so ay
nakatubg sa akin magng sang kdalang tao. Sa akin mga tagapaghangad. sam fo ay
makapagbigay isperasyon sa myo. Sana itong sakysay ay nukaktulog sa inyo mga buhay.
Sa tingn ko ay ang akng pagsahysay ay nakakatulong so sa myong mga buhay. Sa hrap
ng buhay ngayon ang oras mo ay malubga sa bawal bagay na gnagawa mo.

Pangalan: Earl Kian DC. Pecson Grade & Section: Gr.11_STEM_BOSEC2 Teacher: Sir. Jovennis Derecho
Diskriptibong Sanaysay (1021 mga salita)
Panimula
Ang dagung-dong sa katok ng akong pintuan ang gumising sa masarap na tulog ko noong
lunes, Nag hihikahos ang aking kuya na mag salok ng tubig baha. Kulay putik,masang-
sang na amoy na parang pinag-halo-halo lahat ng mababahong bagay sa mundo, yan
ang naiisip ko noong nag sasalok kami ng tubig baha palabas sa aming salas. Nag daan
ang Bagyong Ondoy at iba pang napaka lakas ng bagyo, ngunit ngayon ko lang
naramadaman ang kaba, takot, pag-aalala hindi lang para samin, sa aking mga kaibigan
at higit sa lahat para sa bayan na higit na mas nasalanta.

Katawan
Ang aming pamilya ay walang laban sa hagupit ng bagyo, wala kamming magawa kung
hindi manood at mag hintay na lamang ng magandang balita at pag bababgo sa
telebsiyon. Alas dose na ng tanghali, pag tingin ko sa aking orasan. Naalala ko tuloy ang
taas ng sikat ng araw at ang init na ramdam mo ang pag tama sa iyong mga balat.
Inasamn ko muli iyong masilayan, na parang ang pakiramdam ko sa loob ng tatlong
aaraaw ng walang tigil na pag-ulan, para itong isang maitim na kumot na bumalot sa ating
bayan.
Baha sa Araneta Ave, Marikina, Espanya, Legarda-patuloy na tumataas!- yan ang
balitang nasaksihan namin sa bawat palabas sa telebisyon. Mag-gagabi na at patuloy
pang tumataas ang tubig baha, kinabahan,at nag-aalala ako para sa aking mga kaibigan.
Karamhan sa aking mga barkada ay nakatira sa Marikina, kung kayat di ma pintang kaba
na ang aking nararamdaman, kung ano-ano na ang aking naiisip na para bang na
prapraning. Mayroon naman akong matalik na kaibigan, siya ay nakatira sa
isangdormitory sa Legarda, umaga pa lang daw, wala na silang kuryente, wala pa silang
kain buong araw. At ang pinaka mahirap sa lahat mauubos na ang baterya ng
kanyangcellphone. Awa, takot at kaba ang nararamdaman ko para sa kanya. Mag-isa
lamang siya doon at walang pagkain kahit tubig. Sa kinabutihang palad, and aming
eskuwelahan, ang Miriam College, ay may sistema ng pag tulong sa mga nasalanta ng
bagyo, inaalam nila ang eksaktong lugar at kinalalagyan ng estudyante o ang pamilya
nito, kinakamusta at inaalam ang status , nag papadala sila ng mga taong sasagip o mag
bibigya tulong. Sa sobrang desperado ko sna humingi ng tulong para sa aking kaibigan,
binigay ko ang kaniyang address sa Legarda, Manila at ang kanyang kalagayan.
Gumawa umano ng paraan ang Kolehoyo at nakpagpadala ng mga pagkain at tubig na
sapat para sa ilang araw na pag lagi doon.
Ang hagupit ng Habagat na ito ay isang malaking pag mulat sa ating bayan, maraming
haka-haka at sinasabi na kay umano ang sentro ng maynila ang tinamaan nito ay para
daw mag bigay ganti ang kalikasan sa mga masasamang ginagawa natin. Malakas na
hangin at malakas at walang tugil an ulan, na parang wala nang bukas, yan ang halos
isang lingo na piang daanan ng mga Pilipino. Mayaman man o mahihirap, lahat nag-
kaisa, lahat pantay-pantay.
Wakas
Nakaka-dismaya mang isipin na kailangan pang dumanas ng mga delubhiyong mga
ganito ang ating bansa para lamang makitang nag kakaisa, nagmamahalan, may
malasakit at pag tutulungan ang mga Pilipino. Sa aking murang edad, ayokong mawalan
ng pag-asa sa ating bansa. Sa dinami-dami ng pinag daanan ng Pilipinas, ang dictator,
ang masamang gobyerno at iba pa, Hindi dapat tayo amwalan ng pag -asa, na balang
araw, makakamit din natin inaasam na pagbabago.

Pangalan: Earl Kian DC. Pecson Grade & Section: Gr.11_STEM_BOSEC2 Teacher: Sir. Jovennis Derecho
 Ang aking Sarili
DISKRIPTIBONG SULATIN

Panimula
Ako ay isang simpleng tao. Oo, ganun ang turing ko sa sarili ko. Dalawampung
taong gulang na ako ngayon. Ito ang aking ipinagmamalaking edad habang sinusulat ko
ang akdang ito. Kung sa mukha’t mukha lang ang pagbabasehan ng aking katauhan ay
palagay ko hindi naman ako pahuhuli. Ang ibig kong sabihin ay hindi naman ako panget.
Sa madaling salita ay katamtamang itsura. Medyo payat din ako, nasa 5’0 ang taas at
mapusyaw ang aking balat. Itim ang buhok ko, may brown at singkit na mga mata. Isa ko
pang katangian ay ang maganda kong mga ngipin. Alagang-alaga ko ba naman. Bukod
dito ‘yung labi ko naman ay tama lang at mamula mula. Hindi siya makapal at hindi rin
namang gaanong kanipis. Sa pangkalahatan, ang lahat naman ay naaayon sa hubog ng
aking mukha at katawan. ‘Yun nga lang, hindi lahat ay perpekto, hindi lahat ay kanais-
nais at hindi lahat ay magaan na dalhin sa katawan. Kung anu ‘yon, tiyak na maisusulat
ko sa pagdaan ng mga panahon.
Katawan
Kung ugali naman ang pag-uusapan, marami ako n’yan. Sabi ng iba mabait daw ako. Oo,
tama naman sila. Mabait ako sa taong mabait sa akin. Kung mabait ang isang tao sa’yo
dapat ganun ding kabaitan ang ipakita mo sa kanya.
Madami din akong kaibigan dahil ng pala-kaibigan ako. Matulungin ako sa aking mga
kapatid at magulang. At higit sa lahat ay mapagmahal akong anak. Marami pa siguro
akong ugali na hindi ko pa nababanggit sa akdang ito. Siguro mababanggit ko rin yon sa
ibang mga pagkakataon. Kung talent naman ang pag-uusapan, masasabi kong mayroon
din naman ako. Ang pagkanta ay itinuturing kong isang talento na galling sa Diyos. Sa
mga talentong pinasabog sa mundo, nasubukan ko na rin namang sumayaw lalo na
kapag may kasiyahan sa aming angkan. Bagamat ako ay may mga katangian kahit na
ako mismo ay nagugulumihanan bagkus ako ay sobrang mabilis magalit lalo na kung
paulit ulit sa akin nagtatanong o kung may nagtatanong sakin ng mga tanong na obvious
na ang kasagutan, gayon na lang din lamang kung hindi ko magawa ang isang bagay
kahit na alam ko naman na kaya ko naman itong gawin; ang pagrerecite sa klase ang
pinaka malapit na halimbawa bagkus kahit alam na alam ko na ang ang sagot ay hindi
ko ito mabigkas ng buong ideya ayon sa aking tunay na iniisip sa kadahian ng kaba o
nerbyos na nadarama, na masasabi kong ang pinaka nakakainis na katangian na
mayroon ako.
Wakas
Ito ay isa lamang maikling pagpapakilala ng sarili ko. Sa pagdaan ng mga panahon,
madadagdagan pa ang maisusulat ko tungkol sa sarili ko at sa aking paglalakbay.
Mahaba pa ang buhay. Ngunit kung ito na ang huling akdang magagawa ko, at least
naranasan kong magsulat. Naranasan kong magkwento ng aking buhay.

Pangalan: Earl Kian DC. Pecson Grade & Section: Gr.11_STEM_BOSEC2 Teacher: Sir. Jovennis Derecho
Argumentatibong Sanaysay (1012 mga salita)

Panimula
Edukasyon run ng tagumpay Ang tanging yaman na kahit kalan ay bind makukuha lalong-
lalo ng hinda mananakaw ng kahit na sno man dito sa mundo Mo ay pinakamportante 6
penakamahalagang bagay para magtagumpay sa sing mga buhay Anu-ano ang
kahalagan ng edukasyon para makatulong sa ming bayan? Paano makakamit ang
tamang edukasyoa? Pasno makakatulong ang edukasyon sa ating buhay?
Katawan
Ang kahalagahan ng edukasyon para makatulong sa atng bayan , halimbawa sa isang
koyaradad ulan lamang ang may alam tapos ang karamihan ay walang pinag-aralan,
mahalaga talaga ang edukasyon para umunlad ang ating bayan. Makakamit ang tamang
edukasyon sa pamamagitan ng pag-aaral ng mabuti.
Sa buhay natin ay hindi lahat nakukuha ng walang paghihirap at pagsskap, ganoon din
sa pagaaral, dadaan ka muna sa “butas ng karayom” ika nga nila bago ka makakatapos
sa pag-asa, kalangan malakas ang loob mong harapin ang kahit na ano man ang hadlang
5s suliran dahil kong lahat ng hadlang ay kaya mong lampasan, nguradong may
maliwanag na bukas ang maghaluntay sasyo Malala ang tulong ng edukasyon sa atng
mga buhay lalo na kung nakatapos - ka ng ryong pag-aaral. Nakatapos kana sa pag-
aaral at nakakuha kana ng magandang Wabahe, gaganda na ang takbo ng buhay mo
pero syempre pagdaing naman sa trabaho dapat galkiagan ang pag tatrabaho para sa
ikakaunlad ng buhay Nakakapanghinayang lang ang iba na nakapagtapos na nga at
lahat-lahat ay ayos, hindi naman gnaganut ang pinag-aralan. Sayang - lang ang pnastos
at panahon na inilaan sa pag-aaral
Wakas
Kaya habang may buhay at may pagkakataon pang puwedeng mag-aral, nkapin at phan
nabng makakuha ng edukasyon para sa ikauunlad ng buhay, dahil mahirap na hanggang
s8 kamatayan ay mangmang Kaya nga nasa Diyos ang awa, nasa tao ang gawa Gagawa
ka ng may pagtiwala et pananalig sa Amang Lunukha para ang tulong Niya ay makakamit.

May-awa ang Pagbibigay ng Marka o Wala?

(Argumentibong sanaysay)

Dapat nga bang ang guro ay gamitin ang puso o ang nararapat na marka sa mga
mag-aaral? Ito ang tanong na paulit-ulit na maririnig mula sa mga guro lalo na kung
magtatapos na ang taon. Sa yugtong ito ay malalaman mula sa mga grading nakuha ng
mga mag-aaral sa lahat ng gawain kung sila ba ay makauusad sa susunod na baiting o
muling aaralin ang araling naipasa. Ditto rin nagkakaroon ang mga guro ng malalim na
pagkuro-kuro kung ano ang gagawing hatol sa mga mag-aaral na tinuruan sa loob ng
sampung buwan. Marami sa mga mag-aaral ang nakakakuha ng mababang marka sa
maraming kadahilanan ngunit dapat bang ang marking nakuha ay siya na ring marking
isusulat sa kard ng mag-aaral? O bigyan pa sila ng pagkakataong Maitama o maituwid
ang kanilang pagkakamali sa pamamagitan ng paggamit ng guro ng puso at ipasa ang
mag-aaral na bumagsak sa kanyang asignatura.
S a panahon ngayon kung iisipin ay napakadali na para sa mag-aaral ang pumasa
sa kanilang mga asignatura. Kailangan lamang nilang gawin ang lahat ng mga gawain na
pinapagawa ng mga guro. Isang kaigihan na rin na karamihan sa mga gawain ay puro
pangkatan na kung kaya hindi na magiging mahirap para sa estudyante ang gawin ito
dahil meron na silang katuang para tapusin ito. Ang mga gawain na rin ito ay hinihimay-
himay na ng mga guro para sa mas amdaling pagkaunawa kung kaya wala ring dahilan

Pangalan: Earl Kian DC. Pecson Grade & Section: Gr.11_STEM_BOSEC2 Teacher: Sir. Jovennis Derecho
para sabihing hindi nila ito naunawaan. At kahit na sabihing hindi nila ito naunawaan ay
maaari silang lumapit sa kanilang mga guro upang magtanong. ang bawat bagay na
ginugustong makuha ay dapat na pinaghihirapan at dapat na pinag-aaralan maigi kung
paano ito makukuha. Ganundin sap ag-aaral ito ay dapat na pagsikapan ng mga mag-
aaral. Maraming mga tamad na mag-aaral ang madalas na hindi pumapasok sa eskwela
sa kabila ng paulit-ulit na pagpapayo ng guro na ito ay pumasok. Sa kabila na ang mga
mag-aaral na ito ay pinupuntahan na sa bahay ng kanilang mga guro para kausapin ang
mga magulang ay ganun parin ang kanilang ginagawa. Paano kaaawaan ang isang mag-
aaral n ani sa sarili ay hindi rin marunong maawa.
Sa pangkalahatan masasabi kong ang awa ay ibinibigay sa mga mag-aaral na
karapatdapat tumanggap ng awa. Ngunit kung ang mag-aaral ay nagpapakita parin ng
katigasan ng ulo sa kabila ng ilang beses na pagbibigay ng pagkakataon, ang awa ay
hindi na dapat ibigay. Hayaang ang bata ay matuto sa kanyang pagkakamali at
manghinayang sa nasayang na panahon. Ipaunawa sa kanya na ang hidni niya pagpasa
ay sa dahilang siya rin mismo ang may kagagawan. Ngunit ang mga kabataan na may
mga balidong dahilan ay maaaring kaawaan ngunit siguruhin na hindi nila ito gagamitin
para makuha lang ang kanilang gusto na pumasa. Nararapat nilang pahalagahan ang
bawat araw at panahon na nasa kanila dahil kapag dumating ang panahon na gusto na
nila ang katawan at panahon ay tapos na.

Pagpapatupad ng Programang K-12 bilang sistema ng edukasyon sa Pilipinas

(Argumentatibong Sanaysay)
Pabor sa K-12
Dapat lamang na ipatupad ang programang K-12 dahil ang Pilipinas na lang ang tanging
bansa sa Asya na 10 taon lamang ang taon ng pag-aaral ng basic education:
magkakaroon ng pagkakataon ang mahihirap na pumili kung magpapatuloy sa kolehiyo
o magsisimula nang magtrabaho matapos sumailalim sa K-12 kung sakaling wala na
silang pera upang tumuloy sa pag-aaral: at kahit pa hindi sila nakapag-aral ng kolehiyo,
magagawaran pa rin sila ng sertipiko ng kuwalipikasyon upang makahanap ng trabaho
na kikilalanin maging sa ibang bansa.

Hindi Pabor sa K-12

Sa kabila ng pagiging praktikal ng programang K-12, hindi pa rin ito dapat ipatupad dahil
kulang ang pamahalaan sa paghahanda. Walang ginanap na pag-aaral kung magiging
mabisa ba ito para sa mga Pilipinong mag-aaral: basta-basta lamang itong ipinatupad
kung kaya kulang sa pagsasanay ang mga

guro para sa idadagdag na dalawang taon sa pag-aaral, na patuloy na magdudulot ng

hindi kaaya-ayang kalagayan sa mga mag-aaral habang nag-aaral: at ang dalawang taon
kung saan magkakaroon ng pagbabago para sa pagpasok ng Grade 11 at 12 ay
magdudulot ng kawalan o kakulangan ng mga mageenrol sa mga pamantasan na
magtutulak sa mga Ito na magtanggal ng mga empleyado lalo na ang mga guro at kawani.

Pangalan: Earl Kian DC. Pecson Grade & Section: Gr.11_STEM_BOSEC2 Teacher: Sir. Jovennis Derecho
Pangalan: Earl Kian DC. Pecson Grade & Section: Gr.11_STEM_BOSEC2 Teacher: Sir. Jovennis Derecho
Pangalan: Earl Kian DC. Pecson Grade & Section: Gr.11_STEM_BOSEC2 Teacher: Sir. Jovennis Derecho