1.

1 Kestabilan dan Kemakmuran Negara Kita

(a) Jelaskan peranan golongan yang berikut dalam sistem pemerintahan beraja dan
pentadbiran di negeri-negeri Melayu.

(i) Raja atau Sultan (2 markah)

F1 merupakan ketua negeri

F2 menjadi lambang kedaulatan negeri

(ii) Pembesar jajahan/daerah (2 markah)

F1 menjaga keamanan negeri

F2 menjaga kemakmuran negeri
F3 menjaga kestabilan negeri
F4 membantu mengekalkan kedaulatan negeri
F5 membantu pentadbiran dan melaksanakan perintah sultan

(iii) Penghulu mukim (2 markah)

F1 menyampaikan arahan daripada raja dan pembesar

F2 ketua kampung juga dikenali sebagai penghulu atau penggawa

(c) Pada pendapat anda mengapakah pentingnya pembahagian tugas sesama

pemerintah dalam sesebuah negara ? (4 markah)

F1 menjadikan sistem pentadbiran lebih teratur dan sistematik.

H1 mengelakkan pertindihan kerja
F2 mengelakkan pemusatan kuasa
H1 perbincangan dapat dijalankan dengan mencapai kata sepakat antara pemimpin
1.2 Faktor Kedatangan Kuasa Barat ke Negara Kita

Kestabilan dan kemakmuran negara kita menyebabkan kuasa-kuasa Barat berminat

untuk memiliki kekayaan tersebut.

(a) Namakan dua barangan yang diperlukan oleh British dari negara kita?
(2 markah)

F1 rempah ratus
F2 minyak wangi
F3 emas
F4 perak
F5 batu permata
F6 gading
F7 hasil hutan

(b) Maklumat berikut merupakan salah satu faktor kedatangan kuasa Barat ke
Kepulauan Melayu.
Mendapatkan pelabuhan persinggahan
Mengapakah mereka perlu berbuat demikian? (2 markah)

F1 tempat berlindung sementara menunggu peralihan angin monsun\

F2 memudahkan kapal berlabuh
F3 mengisi bekalan air]
F4 mendapatkan bekalan makanan
F5 kemudahan membaiki kapal

(c) Apakah kepentingan penciptaan kapal wap kepada kuasa Barat? (2 markah)

F1 membawa muatan yang banyak

F2 perjalanan lebih cepat
F3 menjimatkan kos
F4 penghantaran barang dagangan menjadi semakin mudah dan murah

(d) Apakah iktibar yang dapat anda peroleh daripada kedatangan kuasa Barat ke
negara kita? (4 markah)

F1 mempunyai perancangan strategik

F2 berhati hati dengan anasir luar
F3 mempunyai semangat meneroka
F4 tidak mudah berputus asa
F5 sentiasa kreatif dan berinovatif dalam melakukan sesuatu perkara
1.3 Persaingan Kuasa Barat untuk Mendapatkan Tanah Jajahan
1.4 Perbezaan Strategi Kuasa Barat untuk Menguasai Negara Kita

Kuasa-kuasa Barat berlumba-lumba meluaskan kuasa ke seluruh pelosok dunia untuk

memiliki tanah jajahan demi kepentingan ekonomi mereka
(a) Namakan tanah jajahan di Asia Tenggara yang dikuasai oleh kuasa-kuasa Barat
berikut: (2 markah)

(i) Sepanyol = Kesultanan Sulu

(ii) Belanda = Kepulauan Hindia Timur

(b) Jelaskan strategi yang digunakan oleh British untuk meluaskan kuasa di negara
kita. (4 markah)

F1 Manipulasi
H1 Mengambil kesempatan ke atas sesuatu perkara
C1 Contohnya, British mengambil kesempatan ke atas perebutan takhta di Perak
pada tahun 1871
F2 Menggunakan tipu helah
H2 Contohnya, Francis Light menggunakan tipu helah kepada Sultan Kedah

(c) Pada pendapat anda, apakah tindakan yang boleh dilakukan untuk mengelakkan
berlakunya penguasaan kuasa imperialis Barat semula di negara kita? (4 markah)

F1 Mengukuhkan sistem pertahanan negara

F2 Menyemarakkan semangat perpaduan dalam kalangan rakyat
F3 Menguasai pelbagai ilmu pengetahuan
F4 Mengukuhkan hubungan diplomatik dengan negara lain
F5 Bersikap kreatif dan inovatif
2.1 Peluasan Kuasa British di Pulau Pinang, Singapura dan Melaka

Maklumat berikut berkaitan dengan tindakan yang dilakukan oleh British ke atas negeri-negeri
Melayu.
Menandatangani perjanjian pada 6 Februari 1819

(a) Nyatakan pihak yang terlibat dalam menandatangani perjanjian tersebut.

(3 markah)

(i) Stamford Raffles

(ii) Sultan Hussein

(iii) Temenggung Abdul Rahman

(b) Jelaskan kesan perjanjian tersebut. (3 markah)

F1 Petempatan British di Singapura diiktiraf

F2 British menaikkan bendera Union Jack
F3 William Farquhar di lantik sebagai Residen pertama di Singapura

(c) Pemeteraian perjanjian tersebut telah memberikan iktibar kepada negara kita. Huraikan
iktibar yang anda peroleh daripada peristiwa tersebut. (4 markah)

F1 Sentiasa berwaspada terhadap anasir-anasir luar.

F2 Bijak berfikir dan bertindak selepas membuat keputusan.
F3 Tidak mudah berputus asa dalam mendapatkan kembali hak
F4 Saling bekerjasama antara satu sama lain
2.2 Perjanjian London 1824 dan Kesannya terhadap Alam Melayu

Persaingan kuasa-kuasa Barat di Alam Melayu telah membawa kepada perancangan British
dan Belanda untuk membuat pembahagian kawasan pengaruh masing-masing.

(a) Nyatakan syarat-syarat Perjanjian London 1824. (3 markah)

British Belanda

Berundur dari Sumatera Mengiktiraf petempatan British di Singapura

Menyerahkan Bangkahulu Menyerahkan Melaka dan jajahan takluknya

kepada British

Tidak membuka petempatan baharu di Tidak membuka petempatan baharu di Tanah

Kepulauan Riau Lingga dan kepulauan lain di Melayu
selatan Singapura

(b) Apakah kesan Perjanjian London 1824 terhadap Alam Melayu? (3 markah)

F1 Pembahagian Alam Melayu kepada dua lingkungan pengaruh barat

H1 Selat Singapura dan Selat Melaka dijadikan sempadan yang memisahkan wilayah
pengaruh British dan Belanda
F3 Perpecahan empayar Kesultanan Johor Riau

(c) Mengapakah kita perlu mempertahankan kedaulatan negara daripada pencerobohan

kuasa asing pada masa kini?

F1 Menjamin kestabilan politik

F2 Supaya keamanan negara sentiasa berkekalan
F3 Mewujudkan kehidupan atau suasana harmoni dalam kalangan rakyat
F4 Membentuk masyarakat bersatu padu
2.3 Pembentukan Negeri-negeri Selat

Negeri-negeri Selat merupakan satu unit pentadbiran yang dibentuk oleh British untuk
mengukuhkan penguasaan terhadap Pulau Pinang, Singapura dan Melaka.

(a) Apakah tujuan penubuhan Negeri-negeri Selat? (2 markah)

F1 Menjimatkan perbelanjaan
F2 Menyeragamkan pentadbiran

(b) Jelaskan kepentingan pembentukan NNS kepada British? (4 markah)

F1 British dapat menguasai keseluruhan Selat Melaka sebagai laluan utama perdagangan di
Alam Melayu
H1 Taraf pelabuhan bebas NNS berjaya menarik kedatangan pedagang tempatan dan
kapal-kapal dagang dari Alam Melayu serta pedagang luar dari Alam Melayu
C1 Contohnya pedagang Arab, India, China, Eropah dan Amerika Syarikat
F2 Negeri-negeri Selat menjadi pusat pengumpulan hasil-hasil dari Alam Melayu

(c) Pada pendapat anda, apakah cabaran yang dihadapi oleh negara dalam mempertahankan
kemerdekaan negara pada hari ini? (4 markah)

F1 Peningkatan masalah sosial

F2 Pertambahan kegiatan jenayah melibatkan pendatang asing tanpa izin
F3 Masyarakat yang tidak bersatu padu
F4 Pengamalan rasuah
2.4 Pentadbiran Negeri-negeri Selat

Pentadbiran NNS mengalami perubahan sejak pembentukannya pada tahun 1826.

Maklumat berikut berkaitan dengan struktur pentadbiran NNS:

Gabenor Jeneral British SHTI di India

Residen Konsular Residen Konsular Y

Pulau Pinang Singapura

(a) Apakah wakil bagi label berikut? (2 markah)

X:Gabenor Negeri-negeri Selat Y:Residen Konsular Melaka

(b) Mengapakah pentadbiran NNS dipindahkan ke Pejabat Tanah Jajahan di London?

(4 markah)

F1 Tiada wakil NNS dalam Majlis Perundangan di India yang berperanan meluluskan
undang-undang bagi NNS
H1 Pejabat India gagal mengawal masalah rompakan terhadap kapal dagang
F2 Pertelingkahan kumpulan Cina di NNS
H2 Pejabat India mahu menjadikan mata wang rupee India sebagai mata wang NNS

(c) Pada pendapat anda, huraikan kesan sekiranya seorang pemimpin tidak mampu
mentadbir negara dengan baik. (4 markah)

F1 Berlakunya pemberontakan dalam negara

F2 Menyebabkan ketidakstabilan politik
F3 Negara tidak mendapat kepercayaan daripada pelabur asing
F4 Ekonomi negara akan terjejas
3.1 Kekayaan Hasil Bumi di Perak, Selangor, Negeri Sembilan dan Pahang

Kekayaan hasil bumi seperti bijih timah dan emas di Perak, Selangor, Negeri Sembilan dan
Pahang telah menarik kuasa Acheh, Belanda dan British untuk menguasai negara tersebut.

(a) Namakan dua lokasi perlombongan bijih timah pada abad ke-16 hingga abad ke-17.
(2 markah)

F1 Kuala Kangsar
F2 Kelian Intan

(b) Jelaskan kegiatan perlombongan bijih timah yang dijalankan pada abad ke-19 di
Larut, Perak. (4 markah)

F1 Penemuan bijih timah di Larut, Perak pada tahun 1840-an.

F2 Pembesar Melayu Long Jaafar dan anaknya Ngah Ibrahim memajukan Klian Pauh dan
Klian Baru.
F3 Membawa masuk pelombong Cina.
F4 Menjadikan Kuala Sepetang sebagai pelabuhan.
H4 Untuk mengangkut bijih timah dari Perak ke Pulau Pinang.

(c)Kawasan bekas lombong bijih timah boleh mengukuhkan lagi ekonomi di negara kita.
Jelaskan usaha yang boleh dilakukan pada masa kini untuk memastikan kawasan bekas
lombong bijih timah boleh dibangunkan. (4 markah)

F1 Menjadikannya sebagai pusat pelancongan.

F2 Membina kawasan petempatan.
F3 Membina pusat rekreasi.
F4 Mengusahakan tanaman di atas tanah bekas lombong.

Rujukan

https://www.bharian.com.my/rencana/muka10/2018/01/379240/manfaatkan-tanah-bekas-lombo
ng
3.2 Peluasan Kuasa British di Perak, Selangor, N9 dan Pahang

Pelbagai strategi digunakan oleh British untuk meluaskan kuasa di Perak, Selangor, Negeri
Sembilan dan Pahang untuk menguasai bahan mentah di negeri-negeri Melayu.

(a) Apakah strategi yang digunakan British untuk menguasai negeri-negeri Melayu?
(3 markah)

F1 Manipulasi
F2 Desakan dan paksaan
F3 Perjanjian

(b) Terangkan peristiwa Perang Larut 1861-1874 di Perak. (4 markah)

F1 Ngah Ibrahim membawa masuk pelombong Cina.

F2 Berlaku pergaduhan antara kumpulan pelombong Cina, Ghee Hin dan Hai San.
F3 Masing-masing mahu mempertahankan hak dan kepentingan masing-masing.
F4 Pergaduhan ini menyebabkan perdagangan bijih timah terjejas.
F5 Golongan pedagang meminta British campur tangan.
F6 Ini bagi melindungi pelaburan mereka.

(c) Andaikan anda adalah pemimpin negara. Cadangkan cara yang anda akan lakukan
untuk mengelakkan peperangan daripada berlaku di negara anda. (4 markah)

F1 Mewujudkan kestabilan politik.

F2 Memantapkan sistem pertahanan negara.
F3 Memupuk taat setia dalam kalangan masyarakat.
F4 Mengukuhkan perpaduan kaum.
3.3 Pembentukan NNMB

British mengukuhkan kuasa di Perak, Selangor, N9, Pahang dengan membentuk NNMB melalui
Perjanjian Persekutuan.

(a) Apakah yang dimaksudkan dengan persekutuan? (2 markah)

F1 Gabungan beberapa buah negeri.

F2 Dibawah satu unit pentadbiran.
F3 Mengandungi kerajaan pusat dan kerajaan negeri.

(b) Jelaskan ciri-ciri NNMB. (4 markah)

F1 Gabungan Perak,Selangor, Negeri Sembilan dan Pahang.

F2 Residen Jeneral sebagai ketua pentadbiran kerajaan persekutuan.
F3 Raja-raja Melayu menerima nasihat Residen Jeneral dalam semua perkara kecuali yang
berkaitan dengan agama Islam dan adat Melayu.
F4 Kuala Lumpur menjadi pusat pentadbiran Negeri-negeri Melayu Bersekutu.
F5 Negeri-negeri Melayu Bersekutu dikenali sebagai Persekutuan 1896.

(c) Pada pendapat anda, mengapakah kita perlu berhati-hati dengan setiap
tindakan yang dilakukan oleh British? (4 markah)

F1 Mengancam kedaulatan negara.

F2 British ingin menguasai ekonomi negara.
F3 British melaksanakan sistem pentadbiran Barat.
F4 British menghapuskan sistem pemerintahan dan pentadbiran tradisional.
F5 British menguasai kekayaan bahan mentah negara.
3.4 Pentadbiran NNMB

Majlis Mesyuarat Majlis Mesyuarat Majlis Mesyuarat Majlis Mesyuarat

Negeri Perak Negeri Selangor Negeri Sembilan Negeri Pahang
Maklumat berikut berkaitan dengan struktur pentadbiran NNMB

Apakah X Pesuruhjaya Tinggi British (1 markah)

Apakah Y Residen Jeneral (1 markah)

(b) Apakah peranan Majlis Mesyuarat Negeri dan Majlis Mesyuarat Persekutuan dalam
pentadbiran negeri-negeri Melayu? (2 markah)

F1 Majlis Mesyuarat Negeri menggubal undang-undang

F2 Majlis Mesyuarat Persekutuan meluluskan undang-undang di Negeri-negeri Melayu
Bersekutu

(c ) Senaraikan dua keahlian Durbar. (2 markah)

F1 Pesuruhjaya Tinggi British

F2 Raja-raja Melayu
F3 Residen Jeneral
F4 Residen British

(d) Masalah politik dalaman yang berlaku dalam sesebuah negara boleh menyebabkan kuasa
luar campur tangan sehingga menyebabkan negara kita dijajah semula. Jelaskan cara untuk
mengekalkan kedaulatan sesebuah negara. (4 markah)

F1 Memupuk semangat patriotisme dalam kalangan masyarakat.

F2 Memupuk taat setia dalam kalangan masyarakat.
F3 Mengekalkan perpaduan kaum.
F4 Membasmi amalan rasuah.
4.1 Pemerintahan Kesultanan Melayu di Perlis, Kedah, Kelantan, Terengganu dan Johor

Pembesar memainkan peranan penting dalam membantu pentadbiran negeri.

(a) Apakah peranan pembesar peringkat jajahan atau daerah dalam tradisi Kesultanan
Melayu? (3 markah)

F1 Menjaga keamanan
F2 Mempertahankan kedaulatan negeri
F3 Menyerahkan sebahagian hasil cukai
F4 Menyediakan tenaga kerja

(b) Jelaskan hubungan luar yang wujud bagi institusi Kesultanan Johor.
(3 markah)

F1 Menjalinkan hubungan dengan negeri-negeri Melayu

F2 Seperti Terengganu, Perak, Pahang dan Selangor
F3 Menjalinkan hubungan dengan negara-negara luar
F4 Melalui lawatan ke Eropah dan Jepun
F5 Kuasa-kuasa ini mengiktiraf kedudukan Johor

(c) Pada pendapat anda, mengapakah kita perlu mengekalkan hubungan baik dengan
negara lain?
(4 markah)

F1 Mengekalkan kedaulatan negara

F2 Mewujudkan suasana yang harmoni
F3 Memudahkan dasar kerjasama
F4 Mengamalkan semangat setia kawan
4.2 Peluasan Kuasa British di Perlis, Kedah, Kelantan dan Terengganu

Pelbagai faktor mempengaruhi usaha peluasan kuasa British di Perlis, Kedah, Kelantan dan
Terengganu.

(a) Apakah faktor yang mendorong perluasan kuasa British di negeri-negeri tersebut.
(6 markah)

F1 Kedudukan yang strategik

H1a Penting kepada perdagangan British
H1b Kelantan dan Terengganu strategik di laluan perdagangan di antara Siam dan Singapura
F2 Menghalang kemasukan kuasa Barat yang lain
H2a Penampan usaha kuasa-kuasa Barat lain untuk campur tangan
C Seperti Perancis, Jerman, Amerika Syarikat dan Rusia.

(b) Huraikan kemaraan kuasa Barat yang lain ke negeri-negeri tersebut.

(6 markah)

F1 Kemaraan kuasa Barat yang ingin menguasai bahan mentah

F2 Jerman berusaha mendapatkan Pulau Langkawi
F3 Amerika Syarikat berhasrat meluaskan pengaruhnya di Terengganu
F4 Perancis berminat meluaskan kuasa ke kawasan Segenting Kra
F5 Matlamat Perancis ini mengancam perdagangan di Singapura
F6 Kedudukan Singapura sebagai pelabuhan antarabangsa

(c) Sebagai seorang warganegara yang patriotik, bagaimanakah kita dapat

menyekat campur tangan kuasa asing.
(8 markah)

F1 Berilmu pengetahuan
F2 Cinta akan Negara
F3 Mengukuhkan perpaduan dalam kalangan masyarakat
F4 Saling hormat-menghormati antara satu sama lain
F5 Menjaga sensitiviti dalam masyarakat
F6 Mematuhi pemimpin Negara
F7 Patuh pada undang-undang Negara
F8 Menjalinkan hubungan baik dengan Negara jiran
4.2 Peluasan Kuasa British di Perlis, Kedah, Kelantan dan Terengganu

British menyedari bahawa negeri Perlis, Kedah, Kelantan dan Terengganu berada di bawah
naungan Siam dan tindakan agresif akan menimbulkan masalah.

(a) Senaraikan tiga siri perjanjian British- Siam yang melibatkan Negeri-negeri Melayu
Utara.
(3 markah)

F1 Perjanjian Burney 1826

F2 Perjanjian Sulit 1897
F3 Perjanjian Sempadan 1899
F4 Perjanjian 1902
F5 Perjanjian Bangkok 1909

(b) Terangkan Perjanjian 1902 yang ditandatangani antara British dengan Siam.
(3 markah)

F1 Ditandatangani pada 6 Oktober 1902

F2 Siam akan mengawal hubungan luar negeri Kelantan dan Terengganu
F3 Tidak boleh menyerahkan konsesi kepada kuasa asing tanpa izin Siam

(c ) Pada pendapat anda, huraikan manfaat bagi rakyat yang mendiami sebuah negara yang
berdaulat. (4 markah)

F1 Menikmati kebebasan bergerak

H1 Mendapat kebebasan bersuara
C1 Mengutarakan pandangan berkaitan pemerintahan negara
C2 Memperkukuhkan hak rakyat dalam negara sendiri
4.3 Peluasan Kuasa British di Johor

Kebijaksanaan pemerintah dan pembesar berjaya melambatkan campur tangan British di Johor.

(a) Nyatakan strategi yang digunakan oleh British bagi menguasai Johor.
(2 markah)

F1 Perjanjian
F2 Manipulasi

(b) Huraikan strategi yang dinyatakan di (a) (4 markah)

F1 Perjanjian 1855 antara Sultan Ali dengan Temenggung Ibrahim dan British.
H1 Jika sultan ingin menjual wilayah Kesang, wilayah itu perlulah ditawarkan kepada British
terlebih dahulu.
F2 Perjanjian Setia 1885 antara British dengan Johor.
H2 Johor menerima seorang ejen.
F3 Perjanjian Sultan Ibrahim dengan Sir Arthur Anderson Young (Gabenor NNS).
H3 Menukarkan jawatan Konsul kepada Penasihat Am British.
F4 British cuba memanipulasikan kedudukan kewangan Johor.
H4 British menawarkan 20 000 dolar bagi membiayai pembinaan kereta api.

(c ) Jelaskan sikap yang boleh dicontohi oleh pemimpin negara kita berdasarkan
pemerintahan dan pentadbiran Johor sebelum penguasaan British. (4 markah)

F1 Sikap jujur dan bertanggungjawab dalam melaksanakan tugas.

F2 Berwibawa dalam memperjuangkan maruah bangsa.
F3 Bijaksana dan cekap dalam pentadbiran.
F4 Komited dalam menjalankan tugas.
4.4 Sistem Pentadbiran NNMTB

Maklumat berikut berkaitan dengan kemajuan dan kemakmuran Johor.

Sebelum campur tangan British, Johor mempunyai sistem pemerintahan yang teratur dan
sistematik.Johor turut mencapai tahap kemakmuran yang tinggi.

(a) Apakah faktor kemajuan dan kemakmuran Johor? (3 markah)

F1 Kebijaksanaan dan kecekapan pemerintah.

F2 Kemunculan golongan pentadbir yang komited.
F3 Menjalankan tugas dengan berkesan.
F4 Pemodenan dalam pentadbiran, infrastruktur dan sosial.
F5 Berlaku perkembangan pesat dalam ekonomi.

(b) Pembentukan NNMTB menyebabkan sistem pentadbiran tradisional turut dikekalkan.

Buktikan pengekalan sistem pentadbiran tradisional tersebut.
(3 markah)

F1 Meneruskan sistem pentadbiran tradisional.

F2 Jemaah Menteri dan Majlis Mesyuarat Negeri diteruskan.
F3 Undang-undang Tubuh Kerajaan diteruskan.
F4 Pembesar Melayu menjadi peneraju sistem pentadbiran.
F5 NNMTB mempunyai sistem perkhidmatan awam sendiri.

(c ) Pada pendapat anda, mengapakah sesebuah negara melakukan perubahan dalam

sistem pentadbirannya? (4 markah)

F1 Memodenkan sistem pentadbiran.

F2 Menjamin kemajuan negara.
F3 Membolehkan bersaing dengan negara lain.
F4 Mengekalkan keharmonian negara.
F5 Menjamin kestabilan politik.
4.4 Sistem Pentadbiran NNMTB (ESEI)

Negeri-negeri Melayu Tidak Bersekutu (NNMTB) merupakan gabungan daripada negeri Perlis,
Kedah, Kelantan dan Terengganu dan Johor yang terbentuk melalui Perjanjian Bangkok 1909.

(a) Jelaskan latar belakang pengenalan NNMTB tersebut (4 markah)

F1 Tidak ada perjanjian khas bagi mewujudkan gabungan ini.

H1 Sebaliknya lebih bersifat membezakan pentadbiran negeri-negeri ini dengan NNMB.
F2 Negeri-negeri ini terletak di bawah Pesuruhjaya Tinggi NNMB
H2 yang juga merupakan Gabenor NNS.

(b) Jelaskan kesan pembentukan NNMTB terhadap kuasa berikut:

(i) Sultan dan Pembesar (4 markah)

F1 Tidak mengubah kedudukan sultan
F2 Sultan masih kekal sebagai puncak kuasa dalam pentadbiran negeri
F3 Kedudukan pembesar dikekalkan
F4 Pembesar tidak lagi mengutip cukai dan pajak
F5 Pembesar diberikan elaun dan pencen

(ii) Sistem pentadbiran tradisional (4 markah)

F1 Sistem Jemaah Menteri dan Majlis Negeri diteruskan
F2 Peraturan yang terdapat dalam Undang-Undang Tubuh Kerajaan diteruskan
F3 Pihak British membantu melalui peminjaman pegawai
F4 Pegawai daripada NNMB dan NNS

(c) Penubuhan NNMTB merupakan satu tipu muslihat British untuk kepentingan mereka.
Berikan penjelasan anda. (8 markah)

F1 Menguasai ekonomi tanah jajahan

F2 Menguasai pentadbiran tanah tanah jajahan
F3 Memudahkan mereka meluaskan pengaruh
F4 Mengekalkan kuasa politik di tanah jajahan
F5 Mendapatkan cukai dan keuntungan
F6 Memperoleh buruh yang murah melalui kerahan tenaga
F7 Menyebarkan agama kristian
F8 Meluaskan tanah jajahan
5.1 Latar Belakang Pemerintahan di Sabah dan Sarawak

Sebelum kedatangan kuasa-kuasa luar, masyarakat tempatan di Sarawak dan Sabah

mempunyai sistem pemerintahan yang berkesan. Hal ini membawa kepada kestabilan,
keharmonian dan kemakmuran di negeri-negeri ini.

(a) Nyatakan sistem pemerintahan tempatan di Sarawak dan Sabah. (2 markah)

F1 Sistem Kesukuan
F2 Sistem ketua bebas di Sabah

(b) Jelaskan sistem kedatuan yang merupakan sistem pemerintahan tradisi masyarakat
Melayu di Sarawak. (4 markah)

F1 Berpusat di sekitar sungai Sarawak.

F2 Diamalkan oleh kerajaan-kerajaan awal di Sarawak
F3 Seperti kerajaan Sawaku yang ditadbir oleh Datu Merpati Jepang
F4 Memakai gelaran Datu Patinggi

(c ) Pada pendapat anda, bagaimanakah kepelbagaian aktiviti kebudayaan dapat

memberikan sumbangan kepada pembangunan negara. (4 markah)

F1 Meningkatkan bidang pelancongan negara

H1a Pelancong luar ingin melihat budaya yang berbeza dalam satu negara
C1 Jenis makanan/perayaan
H1b Boleh membangunkan sumber ekonomi negara
5.2 Peluasan Kuasa Dinasti Brooke di Sarawak

Peluasan kuasa Barat di Sarawak dilakukan oleh pihak persendirian, iaitu James Brooke.
Kekayaan Sarawak seperti sagu,antimoni dan emas menarik perhatian James Brooke untuk
menguasai Sarawak.

(a) Apakhah strategi yang digunakan oleh James Brooke untuk mencapai matlamatnya
menguasai Sarawak? (2 markah)

F1 Rundingan
F2 Ugutan
F3 Perjanjian
F4 Ketenteraan

(b) Terangkan Perjanjian 1842 yang melibatkan James Brooke dengan Sultan Brunei,
Sultan Omar Ali Saifuddin. (4 markah)

F1 Sultan Brunei menyerahkan Sarawak dari kawasan Tanjung Datuk ke Sungai Samarahan.
F2 Semua hasil pendapatan kawasan ini diserahkan kepada James Brooke.
F3 James Brooke mesti memberikan ufti tahunan sebanyak 2 500 dolar Sepanyol kepada
Sultan Brunei.
F4 Tidak boleh campur tangan dalam hal adat dan agama penduduk tempatan.

(c) Pada pendapat anda, apakah kepentingan negara yang mempunyai kepimpinan yang
berwibawa? (4 markah)

F1 Menjamin pembangunan negara dalam semua aspek.

H1a Menentukan hala tuju negara.
C1 Contohnya Dasar Penswastaan
H1b Menjana kemajuan negara.
5.3 Peluasan Kuasa SBUB di Sabah

SBUB merupakan sebuah syarikat berpiagam yang menjadi asas penting dalam meluaskan
pengaruh dan kedudukannya di Sabah.

(a) Apakah dua matlamat utama penubuhan SBUB? (2 markah)

F1 Pembangunan ekonomi melalui eksploitasi sumber yang terdapat di Sabah.

F2 Melindungi serta mempertahankan hak-hak masyarakat

(b) Terangkan syarat-syarat yang perlu dipatuhi oleh SBUB untuk menerima Piagam
Diraja daripada kerajaan British. (4 markah)

F1 SBUB menerima Penasihat British

F2 SBUB perlu memelihara adat resam
F3 Memelihara agama
F4 Memelihara undang-undang penduduk tempatan

(c) Berdasarkan pengetahuan sejarah anda, mengapakah SBUB ingin menguasai Sabah?
(4 markah)

F1 Kedudukan yang strategik

F2 Kaya dengan sumber ekonomi
F3 Mempunyai pelabuhan semula jadi yang baik
F4 Menjamin penguasaan ekonomi
5.4 Bentuk Pentadbiran Barat di Sabah dan Sarawak

Melalui peluasan kuasa oleh Dinasti Brooke di Sarawak dan SBUB di Sabah, pelbagai
perubahan pentadbiran telah dilakukan oleh mereka.

(a) Nyatakan Bahagian Kedua di Sarawak semasa pemerintahan Dinasti Brooke.

F1 Batang Lupar
F2 Saribas
F3 Kalaka
F4 Simanggang

(b) Namakan pembahagian Residensi di Sabah pada tahun 1922 oleh SBUB.

F1 Residensi Kudat
F2 Residensi Pantai Barat
F3 Residensi Pedalaman
F4 Residensi Pantai Timur
F5 Residensi Tawau

(c) Bagaimanakah pentadbiran berasaskan kaum dijalankan di Sabah semasa

pemerintahan SBUB?

F1 Pentadbir dikenali sebagai Penolong Pegawai Daerah

F2 Memberikan kesan kepada pentadbiran kerajaan peringkat tempatan
F3 Ketua-ketua etnik dipilih berdasarkan personaliti dan kepakaran
F4 Pentadbiran berasaskan peribumi di Sabah

(d) Pada pendapat anda, mengapakah Dinasti Brooke membuat perubahan terhadap
sistem pentadbiran di Sarawak?

F1 Mengukuhkan sistem pentadbiran Sarawak

F2 Ingin menguasai kekayaan sumber
F3 Memodenkan pentadbiran
F4 Menjamin penguasaan ekonomi