Trapeza Geo A Lyseis 2021

ΛΥ Σ Ε Ι Σ
Τ ΡΑ Π Ε Ζ Α Θ Ε Μ ΑΤ Ω Ν
Α ΄ ΛΥ Κ Ε Ι Ο Υ
ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ
Μ πάρλας
ΕΚΔΟΣΕΙΣ
Τράπεζα Θεμάτων Γεωμετρίας Α΄ Λυκείου 1
1 ÈÝìá 2 - 1627
α. Τα τρίγωνα OMA , OMB έχουν:
• OA = OB
• ΟΜ κοινή
∧ ∧
• O1 = O 2
Οπότε είναι ίσα (ΠΓΠ). Άρα MA = MB .
∧ ∧
β. Επειδή τα τρίγωνα OMA , OMB είναι ίσα, προκύπτει ΟΜΑ = ΟΜΒ . Οπότε η Οδ είναι η διχοτόμος της
∧
AMB .
2 ÈÝìá 2 - 1674
α. Είναι ΟΓ = ΑΓ − ΟΑ = ΒΔ − ΟΒ = ΟΔ .
Τα τρίγωνα ΟΑΔ , ΟΒΓ έχουν:
• OA = OB
• ΟΔ = ΟΓ
∧ ∧
• ΑΟΔ = ΒΟΓ
∧ ∧
Οπότε είναι ίσα (ΠΓΠ). Άρα ΑΔO = ΒΓΟ .
β. Τα τρίγωνα ΟΑΖ , ΟΒΗ , έχουν:
• OA = OB
• OZ = OH
∧ ∧
• AOZ = ΒOH
Οπότε είναι ίσα (ΠΓΠ) . Άρα AZ = BH .
3 ÈÝìá 2 - 13518
α. Τα τρίγωνα ΑΒΔ και Α΄Β΄Δ΄ έχουν:
• ΒΔ = Β΄Δ΄
• ΑΒ = Α΄Β΄
• ΑΔ = Α΄Δ΄ , ως μισά των ίσων πλευρών ΑΓ και Α΄Γ
αντίστοιχα.
∧ ∧
Επομένως, είναι ίσα, (ΠΠΠ), άρα Α = Α΄ .
β. Τα τρίγωνα ΑΒΓ και Α΄Β΄Γ΄ έχουν:
• ΑΒ = Α΄Β΄
• ΑΓ = Α΄Γ΄
∧ ∧
• Α = Α΄
Επομένως, είναι ίσα επειδή έχουν δύο πλευρές ίσες μία
προς μία και τις περιεχόμενες σε αυτές γωνίες ίσες (ΠΓΠ).
Εκδόσεις Μπάρλας
2 Τράπεζα Θεμάτων Γεωμετρίας Α΄ Λυκείου
4 ÈÝìá 2 - 1598
α. Τα τρίγωνα ΑΒΓ , ΑΔΕ έχουν: Z
E Δ
• AB = AΔ
• ΑΓ = ΑΕ
∧ ∧ Α
• BAΓ = ΔΑΕ
Οπότε είναι ίσα (ΠΓΠ).
Β Μ Γ
β. i. Τα τρίγωνα ΑΔΖ , ΑΒΜ , έχουν:
• AΔ = ΑΒ
∧ ∧
• Δ=Β
∧ ∧
• ΔAΖ = BAM
ΒΓ ΕΔ
ii. Επειδή τα τρίγωνα ΑΒΜ και ΑΔΖ είναι ίσα έχουμε ΖΔ = ΒΜ = = .
2 2
5 ÈÝìá 2 - 1592
∧ ∧
α. Επειδή το τρίγωνο ΑΒΓ , είναι ισοσκελές (AB = AΓ) , προκύπτει ότι B = Γ ,
∧ ∧
οπότε και Bεξ = Γεξ , ως παραπληρωματικές ίσων γωνιών.
β. Τα τρίγωνα ΑΒΔ , ΑΓΕ , έχουν:
• ΑΒ = ΑΓ
• ΒΔ = ΓE
∧ ∧
• Bεξ = Γεξ .
γ. Είναι ΒΜ = ΜΓ και ΒΔ = ΓΕ οπότε BM + BΔ = ΜΓ + ΓΕ  ΜΔ = ΜΕ .
Άρα ΑΜ διάμεσος του τριγώνου ΑΔΕ .
6 ÈÝìá 2 - 12635
α. Τα τρίγωνα ΜΒΔ και ΜΓΕ έχουν:
• ΜΒ = ΜΓ , αφού το Μ είναι μέσο της ΒΓ
• ΒΔ = ΓΕ , από την υπόθεση
∧ ∧ ∧ ∧
• ΜΒΔ = ΜΓΕ , ως παραπληρωματικές των ίσων γωνιων Β και Γ
Άρα τα τρίγωνα ΜΒΔ και ΜΓΕ είναι ίσα (ΠΓΠ).
β. Επειδή τα τρίγωνα ΜΒΔ και ΜΓΕ είναι ίσα, έχουμε: ΜΔ = ΜΕ .
∧ ∧
Επομένως το τρίγωνο ΜΔΕ είναι ισοσκελές, οπότε ΜΔΕ = ΜΕΔ .
7 ÈÝìá 2 - 1621
2 2
 Είναι ΒΔ = ΑΒ = ΑΓ = ΓΕ .
3 3
 Τα τρίγωνα ΒΔΜ , ΜΕΓ έχουν:
 MB = MΓ
 BΔ = ΓΕ
∧ ∧
B=Γ .

Οπότε είναι ίσα (ΠΓΠ). Άρα MΔ = MΕ , οπότε το τρίγωνο ΔΕΜ είναι ισοσκελές.
8 ÈÝìá 2 - 12705
ΑΓ ΑΓ ΑΓ
α. H ΒΕ είναι διάμεσος του τριγώνου ΑΒΓ, επομένως, ΑΕ = . Όμως ΑΒ = , οπότε ΑΒ = ΑΕ = .
2 2 2
β. Τα τρίγωνα ΑΒΔ και ΑΕΔ έχουν: • ΑΒ = ΑΕ
• ΑΔ κοινή πλευρά
∧ ∧
• Α1 = Α 2 , αφού η ΑΔ είναι διχοτόμος της γωνίας Α.
Άρα είναι ίσα (ΠΓΠ), οπότε ΔΒ = ΔΕ .
γ. Το τρίγωνο ΑΒΕ είναι ισοσκελές με ΑΒ = ΑΕ και η ΑΖ είναι διχοτόμος του.
Επομένως, η ΑΖ είναι και ύψος, άρα, ΑΖ ⊥ ΒΕ .
9 ÈÝìá 2 - 1632
α. Τα τρίγωνα ΟΑΓ και ΟΒΔ έχουν:  OA = OB
 OΓ = ΟΔ
∧ ∧
 ΑOΓ = ΒΟΔ
Οπότε είναι ίσα (ΠΓΠ). Άρα ΑΓ = ΒΔ .
β. Επειδή το τρίγωνο ΒΟΔ είναι ισοσκελές και η ΟΜ είναι διχοτόμος, θα είναι και διάμεσος. Άρα το Μ είναι
το μέσο της ΒΔ .
10 ÈÝìá 2 - 1601
α. Τα τρίγωνα ΑΜΒ , ΑΜΓ έχουν:  ΑΒ = ΑΓ
 ΜΒ = ΜΓ
 ΑΜ κοινή
Οπότε είναι ίσα (ΠΠΠ).
β. Έστω ότι η ΑΜ τέμνει την ΒΓ στο Δ . Επειδή τα τρίγωνα ΑΜΒ, ΑΜΓ είναι ίσα, προκύπτει ότι
BMA = ΓΜΑ
 .
Οπότε και ΒΜΔ = ΓΜΔ

 , άρα η ευθεία ΑΜ διχοτομεί τη BMΓ
 .
11 ÈÝìá 2 - 12636
α. Τα τρίγωνα ΜΒΔ και ΜΓΕ έχουν:
• ΜΒ = ΜΓ , αφού το Μ είναι μέσο της ΒΓ
• ΒΔ = ΓΕ , από υπόθεση
∧ ∧ ∧ ∧
• ΜΒΔ = ΜΓΕ , ως παραπληρωματικές των ίσων γωνιών Β και Γ
Άρα τα τρίγωνα είναι ίσα (ΠΓΠ).
β. Επειδή τα τρίγωνα ΜΒΔ και ΜΓΕ είναι ίσα, έχουμε ΜΔ = ΜΕ .
∧ ∧
Επομένως το τρίγωνο ΜΔΕ είναι ισοσκελές, οπότε ΜΔΕ = ΜΕΔ .
γ. Στο ισοσκελές τρίγωνο ΑΒΓ η ΑΜ είναι διάμεσος άρα και διχοτόμος.
Είναι ΑΔ = ΑΒ + ΒΔ και ΑΕ = ΑΓ + ΓΕ , οπότε ΑΔ = ΑΕ ως άθροισμα ίσων τμημάτων.
Επομένως, στο ισοσκελές τρίγωνο ΑΔΕ, η ΑΖ ως διχοτόμος θα είναι και ύψος.
Άρα η ΑΖ είναι κάθετη στην ΔΕ.
12 ÈÝìá 2 - 1660
ΒΓ  = BME
 .
α. Επειδή το Μ είναι το μέσο της ΒΓ και ΒΓ = 2ΒΕ ⇔ ΒΕ = ⇔ ΒΕ = ΒΜ , έχουμε BEM
2
Επομένως AEB  = EMΓ
 ως παραπληρωματικές ίσων γωνιών.
β. Τα τρίγωνα ΑΒΕ , ΕΓΜ έχουν:
 ME = AE
 EB = ΜΓ

 AEB = ΕΜΓ

Οπότε είναι ίσα (ΠΓΠ). Άρα ΑΒ = EΓ .
13 ÈÝìá 2 - 1648
α. Είναι ΒΕ = ΑΒ + ΑΕ = ΑΓ + ΑΔ = ΓΔ .
β. Τα τρίγωνα ΒΑΔ και ΓΑΕ έχουν:
 ΑΒ = ΑΓ
 ΑΔ = ΑE

 = ΕΑΓ
ΔAB 
Οπότε είναι ίσα (ΠΓΠ). Άρα ΒΔ = ΓΕ .
 =Γ
γ. Επειδή το τρίγωνο ΑΒΓ είναι ισοσκελές, έχουμε B  .
Επειδή τα τρίγωνα ΒΑΔ, ΓΑΕ είναι ίσα, έχουμε ΔΒΑ = ΕΓΑ
 .
Επομένως ΔΒΓ  = ΕΓΒ
 , ως αθροίσματα ίσων γωνιών.
14 ÈÝìá 2 - 1622
α. Τα τρίγωνα ΚΑΛ , ΚΒΜ έχουν:
 ΚΑ = ΚΒ
 AΛ = ΒΜ

 = ΚΒΜ
KAΛ  , ως παραπληρωματικές των ίσων γωνιών Α και Β
 του ισοσκελούς
τριγώνου ΚΑΒ . Άρα είναι ίσα (ΠΓΠ), οπότε ΚΛ = ΚΜ .
Επομένως το τρίγωνο ΚΛΜ είναι ισοσκελές.
β. Επειδή το τρίγωνο ΚΑΒ είναι ισοσκελές η διχοτόμος του ΚΓ είναι και διάμεσος, οπότε ΓΑ = ΓΒ .
Οπότε ΛΓ = ΛΑ + ΑΓ = ΒΜ + ΓΒ = ΜΓ . Άρα η ΚΓ είναι διάμεσος του τριγώνου ΚΛΜ .
15 ÈÝìá 2 - 13826
α. Τα τρίγωνα ΑΒΚ και ΓΔΛ έχουν: • ΑΒ = ΑΚ
• ΓΔ = ΓΛ
∧ ∧
• Α=Γ
Άρα είναι ίσα (ΠΓΠ), οπότε ΒΚ = ΔΛ .
β. i. Αφού Λ και Κ είναι μέσα των ΒΚ και ΓΔ αντίστοιχα, τότε θα
ισχύει ότι ΒΛ = ΛΚ και ΛΚ = ΚΔ , οπότε θα είναι ΒΛ = ΛΚ = ΚΔ .
ii. Τα τρίγωνα ΑΒΚ και ΓΔΛ είναι ισοσκελή και τα ΑΛ και ΓΚ
είναι διάμεσοι στις βάσεις τους, οπότε θα είναι και ύψη, άρα θα είναι
κάθετα σε αυτές, δηλαδή ΑΛ ⊥ ΒΚ και ΓΚ ⊥ ΔΛ .
Οπότε οι ΑΛ και ΓΚ είναι κάθετες στην ευθεία ΚΛ.
16 ÈÝìá 2 - 1591
α. Τα τρίγωνα ΒΑΚ , ΚΑΓ , έχουν:  ΑΒ = ΑΓ
 ΚΒ = ΚΓ
 ΑΚ κοινή
Άρα είναι ίσα (ΠΠΠ).
 = KAΓ
β. Επειδή τα τρίγωνα ΒΑΚ , ΚΑΓ είναι ίσα, έχουμε BAK  .
 .
Οπότε η ΑΚ είναι διχοτόμος της BAΓ
γ. Επειδή το τρίγωνο ΑΒΓ είναι ισοσκελές, η διχοτόμος του ΑΚ θα είναι και διάμεσος.
Άρα το Ε είναι το μέσο του ΒΓ , οπότε η ΚΕ είναι διάμεσος του τριγώνου ΒΚΓ .
17 ÈÝìá 2 - 1624
α. Είναι BA = ΒΓ και ΔΑ = ΔΓ , οπότε τα τρίγωνα ΒΑΓ και ΔΑΓ είναι ισοσκελή.
Τα ΒΚ , ΔΚ είναι ύψη στα ισοσκελή τρίγωνα, οπότε θα είναι και διχοτόμοι.
 και Δ
Επομένως η ΒΔ είναι διχοτόμος των γωνιών Β  .
β. Είναι BA = ΒΓ και ΔΑ = ΔΓ , οπότε τα σημεία Β και Δ ισαπέχουν από τα Α και Γ .

Άρα τα Β και Δ ανήκουν στη μεσοκάθετο του ΑΓ .
Οπότε η ευθεία ΒΔ είναι η μεσοκάθετος του ΑΓ .
18 ÈÝìá 2 - 1587
α. Τα τρίγωνα ΑΕΒ , ΑΕΓ έχουν :  AB = ΑΓ
 ΑΕ κοινή
∧ ∧
 δ=γ
β. Επειδή τα τρίγωνα ΑΕΒ , ΑΕΓ είναι ίσα, έχουμε EB = ΕΓ . Άρα το τρίγωνο ΓΕΒ είναι ισοσκελές.
γ. Επειδή ΑΒ = ΑΓ και EB = EΓ , η ευθεία ΑΔ είναι η μεσοκάθετος του τμήματος ΒΓ .
19 ÈÝìá 2 - 1588
α. Έστω Δ το σημείο που η προέκταση της ΑΟ τέμνει τον κύκλο.
∧ ∧ ∧ ∧
Είναι ΓΟΔ = 180ο − AΟΓ = 180ο − ΑOΒ = ΒOΔ .
∧
Οπότε η ΟΑ διχοτομεί τη γωνία ΒΟΓ .
∧ ∧ ∧
 = BΓ
β. Επειδή AOB = BOΓ = ΓΟΑ , έχουμε AB  = ΓA
 , οπότε ΑΒ = ΒΓ = ΓΑ .
Άρα το τρίγωνο ΑΒΓ είναι ισόπλευρο.
 και AB
γ. Τα τόξα ΚΜ  έχουν το ίδιο μέτρο, αλλά δεν είναι τόξα του ίδιου κύκλου ή ίσων
κύκλων. Οπότε δεν είναι ίσα.
20 ÈÝìá 4 - 1846
α. Τα τρίγωνα ΑΒΓ , ΑΔΕ έχουν:
 ΑΓ = ΑΕ
 AB = ΑΔ

 A κοινή
Oπότε είναι ίσα (ΠΓΠ). Άρα ΒΓ = ΔΕ .

β. Επειδή τα τρίγωνα ΑΒΓ , ΑΔΕ είναι ίσα, έχουμε:

 ΒΕΚ = ΔΓΚ


 = AΔΚ
ABK 
 = ΓΔΚ
Οπότε EBK  ως παραπληρωματικές ίσων γωνιών.
Τα τρίγωνα ΒΕΚ και ΔΓΚ έχουν:

 ΒΕ = ΔΓ ως διαφορές ίσων τμημάτων
 
 BEK = ΔΓΚ

 = ΓΔΚ
EBK 
Οπότε είναι ίσα (ΓΠΓ). Άρα BK = KΔ .
γ. Τα τρίγωνα ΑΒΚ , ΑΔΚ έχουν:
 AB = AΔ
 BK = KΔ
 ΑΚ κοινή
 = ΔAΚ
Οπότε είναι ίσα (ΠΠΠ). Άρα BAK  .
 .
Επομένως η ΑΚ είναι διχοτόμος της A
δ. Στο ισοσκελές τρίγωνο ΑΕΓ η ΑΜ είναι διχοτόμος, οπότε είναι διάμεσος και ύψος.
Άρα η ΑΜ είμαι μεσοκάθετος της ΕΓ .
21 ÈÝìá 4 - 13499
∧ ∧ ∧ ∧
α. • Είναι: ΓΑΔ = ΓΑΒ − ΔΑΒ = 90ο − ΔΑΒ , (1).
Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΑΔΗ είναι
∧ ∧
ΔΑΗ = 90ο − ΑΔΗ , (2).
Αφού ΒΔ = ΒΑ , το τρίγωνο ΒΔΑ θα είναι
∧ ∧
ισοσκελές οπότε ΔΑΒ = ΑΔΗ , (3).
Από τις σχέσεις (1) , (2) και (3) έχουμε
∧ ∧
ΓΑΔ = ΔΑΗ , (4).
∧ ∧ ∧ ∧
• Είναι: ΕΑΒ = ΓΑΒ − ΓΑΕ = 90ο − ΓΑΕ , (5).
∧ ∧
Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΑΕΗ είναι ΗΑΕ = 90ο − ΑΕΗ , (6).
∧ ∧
Αφού ΓΕ = ΓΑ , το τρίγωνο ΓΕΑ θα είναι ισοσκελές, οπότε ΓΑΕ = ΑΕΗ , (7).
∧ ∧
Από τις σχέσεις (5) , (6) και (7) έχουμε ΕΑΒ = ΗΑΕ , (8).
∧ ∧ ∧
β. • Από α. ερώτημα έχουμε ΕΑΒ = ΗΑΕ , οπότε η ΑΕ είναι διχοτόμος της γωνίας ΗΑΒ του τριγώνου
ΑΗΒ.
Άρα, το σημείο Ε ισαπέχει από τις πλευρές ΑΗ και ΑΒ , επομένως ΕΗ = ΕΘ .
∧ ∧ ∧
• Από α. ερώτημα έχουμε ΓΑΔ = ΔΑΗ , οπότε η ΑΔ είναι διχοτόμος της γωνίας ΗΑΓ του τριγώνου ΑΗΓ.
Άρα, το σημείο Δ ισαπέχει από τις πλευρές ΑΗ και ΑΓ κι επομένως είναι ΔΗ = ΔΖ .
Επομένως, ΔΕ = ΔΗ + ΕΗ = ΔΖ + ΕΘ .
22 ÈÝìá 4 - 13839
α. Τα τρίγωνα ΑΒΕ και ΓΔΕ έχουν:
• ΑΕ = ΓΕ
• ΒΕ = ΔΕ
 = ΓΕΔ
• ΑΕΒ  , ως κατακορυφήν
Άρα είναι ίσα επειδή έχουν δύο πλευρές ίσες μία προς μία και τις
περιεχόμενες σε αυτές γωνίες ίσες.
β. Τα τρίγωνα ΑΕΗ και ΓΕΘ έχουν:

• ΑΕ = ΓΕ
 =Θ
• Η  = 90o
 = ΕΓΘ
• ΕΑΗ  (από σύγκριση) του ερωτήματος α.
Άρα είναι ίσα, γιατί είναι ορθογώνια, που έχουν την υποτείνουσα και μια οξεία γωνία ίσες μία προς μία, άρα και
ΕΗ = ΕΘ.
γ. Από την ισότητα των τριγώνων του α. ερωτήματος
 = ΓΔΕ
έχουμε ότι ΑΒΕ  .
Είναι ΕΒ = ΕΔ άρα το τρίγωνο ΕΒΔ είναι ισοσκελές με
 = ΕΔΒ
βάση ΒΔ, άρα ΕΒΔ  .
Οπότε ΑΒΕ  + ΕΒΔ

 = ΓΔΕ
 + ΕΔΒ
 ⇔ ΖΒΔ  = ΖΔΒ , άρα
το τρίγωνο ΒΔΖ είναι ισοσκελές.
23 ÈÝìá 4 - 1725
α. Τα τρίγωνα ΟΑΛ , ΟΒΚ , έχουν:
 ΟΛ = ΟΚ (= ρ1 )
 ΟΑ = ΟΒ (= ρ 2 )

 κοινή
O
Άρα ΑΛ = ΒΚ .
 = ΟΒΚ
β. Τα τρίγωνα ΟΑΛ και ΟΒΚ είναι ίσα, οπότε ΟΑΛ   = ΟΛΑ
και ΟΚΒ  .
Τα τρίγωνα ΡΚΑ, ΡΛΒ έχουν:
 ΚΑ = ΛΒ , ως διαφορές ίσων τμημάτων

 KAΡ = ΡΒΛ

   
 AKΡ = ΒΛΡ , ως παραπληρωματικές των ίσων γωνιών OKΡ και OΛΡ
Οπότε είναι ίσα (ΓΠΓ), άρα ΡΑ = ΡΒ .

Επομένως το τρίγωνο ΑΡΒ είναι ισοσκελές.
γ. Τα τρίγωνα ΟΡΚ , ΟΡΛ έχουν:
 OK = OΛ
 ΟΡ κοινή
 ΚΡ = ΡΛ (αφού τα τρίγωνα ΡΚΑ , ΡΛΒ είναι ίσα).
 = ΡΟΛ
Οπότε είναι ίσα (ΠΠΠ) , άρα KOΡ  .
 .
Επομένως η ΟΡ είναι η διχοτόμος της γωνίας xOy
24 ÈÝìá 4 - 1582
α. Τα τρίγωνα ΑΒΔ , ΑΓΔ έχουν:  AB = ΑΓ
 ΑΔ κοινή
∧ ∧
 ΒΑΔ = ΓAΔ , ως αθροίσματα ίσων γωνιών.
Άρα είναι ίσα (ΠΓΠ).
β. Τα τρίγωνα ΔΕΑ , ΔΖΑ έχουν:  ΑΔ κοινή

 = ΖΑΔ
ΕΑΔ 

 = ΖΔΑ
ΕΔΑ  , αφού τα τρίγωνα ΑΒΔ και ΑΓΔ είναι ίσα.
∧ ∧
Οπότε είναι ίσα (ΓΠΓ), άρα ε = ζ .
25 ÈÝìá 2 - 12149
α. Τα τρίγωνα ΒΗΑ και B΄Η΄Α΄ έχουν:
∧ ∧
• Η = Η΄ = 90ο , αφού τα ΒΗ και B΄Η΄ είναι ύψη
• ΒΗ = B΄Η΄ , από υπόθεση
• γ = γ΄ , από υπόθεση
∧ ∧
Επομένως είναι ίσα, άρα ΒΑΗ = Β΄Α΄Η΄ (1).
β. Τα τρίγωνα ΑΒΓ και Α΄Β΄Γ΄ έχουν:
• γ = γ΄ , από υπόθεση
• β = β΄ , από υπόθεση
∧ ∧ ∧ ∧
• ΒΑΓ = Β΄Α΄Γ΄ ως παραπληρωματικές των ίσων γωνιών ΒΑΗ = Β΄Α΄Η΄ .
Επομένως, τα τρίγωνα ΑΒΓ και Α΄Β΄Γ΄ είναι ίσα, αφού έχουν δύο πλευρές ίσες μία προς μία και τις
περιεχόμενες σε αυτές γωνίες ίσες (ΠΓΠ).
26 ÈÝìá 2 - 13517
α. Τα τρίγωνα ΑΒΗ και ΔΕΘ έχουν: • ΒΗ = ΕΘ , από (1)
∧ ∧
• Α=Δ
∧ ∧
• Η = Θ = 90ο
Επομένως, είναι ίσα, οπότε ΑΒ = ΔΕ .
β. Τα τρίγωνα ΑΒΓ και ΔΕΖ έχουν: • ΑΒ = ΔΕ
∧ ∧
• Α=Δ
∧ ∧
• ΑΒΓ = ΔΕΖ
Επομένως τα τρίγωνα είναι ίσα γιατί έχουν μια πλευρά και τις προσκείμενες σε αυτή γωνίες ίσες μία προς μία
(ΠΓΠ).
27 ÈÝìá 2 - 1657
α. Τα ορθογώνια τρίγωνα ΑΜΔ και ΑΜΕ έχουν:  ΜΔ = ΜΕ
 ΑΜ κοινή
Οπότε είναι ίσα.
β. Τα ορθογώνια τρίγωνα ΜΒΔ και ΜΓΕ έχουν:  ΜΒ = ΜΓ
∧ ∧ Δ
 Β = Γ , αφού το ABΓ είναι ισοσκελές.
Άρα είναι ίσα, οπότε ΜΔ = ΜΕ .
28 ÈÝìá 2 - 1568
α. Τα ορθογώνια τρίγωνα ΔΑΒ και ΕΑΓ έχουν:  ΑΒ = ΑΓ
∧
 A κοινή
Οπότε είναι ίσα, άρα ΒΔ = ΓΕ .
β. Τα ορθογώνια τρίγωνα ΔΑΒ και ΕΑΓ έχουν:
 ΒΔ = ΓΕ
∧
 A κοινή
Οπότε είναι ίσα, άρα ΑΓ = ΑΒ .
29 ÈÝìá 2 - 1659
α. Τα τρίγωνα ΑΒΕ και ΑΓΔ έχουν:
 AB = ΑΓ
 ΒΕ = ΓΔ
∧ ∧ ∧ ∧
 ABE = AΓΔ ως παραπληρωματικές των ίσων γωνιών ABΓ και AΓΒ
Οπότε είναι ίσα (ΠΓΠ), άρα ΑΔ = ΑΕ .
β. Τα ορθογώνια τρίγωνα ΖΒΕ και ΗΓΔ έχουν:
 ΒE = ΓΔ
∧ ∧ ∧ ∧
 ΕΒΖ = ΔΓΗ , ως κατακορυφήν των ίσων γωνιών AΒΓ και AΓΒ .
Οπότε είναι ίσα, άρα EZ = ΔΗ .
30 ÈÝìá 2 - 13533
α. Τα τρίγωνα ΑΒΔ και ΑΓΕ έχουν:
∧ ∧
• ΒΑΔ = ΓΑΕ = 90ο
• ΑΒ = ΑΓ
∧ ∧
• Β = Γ , ως προσκείμενες γωνίες στη βάση ΒΓ του ισοσκελούς τριγώνου ΑΒΓ.
Άρα είναι ίσα, γιατί είναι ορθογώνια και έχουν μια κάθετη πλευρά και την προσκείμενη σε αυτή οξεία γωνία ίσες
μία προς μία.
β. Από την ισότητα των τριγώνων ΑΒΔ και ΑΓΕ προκύπτει ότι ΑΔ = ΑΕ .
Άρα το τρίγωνο ΑΔΕ είναι ισοσκελές.
γ. Από την ισότητα των τριγώνων ΑΒΔ και ΑΓΕ έχουμε ότι ΒΔ = ΓΕ .
Άρα ΒΕ = ΒΔ − ΔΕ = ΓΕ − ΔΕ = ΓΔ .
31 ÈÝìá 2 - 1574
α. Τα ορθογώνια τρίγωνα ΑΓΔ και ΔΓΕ έχουν:
 ΓΔ κοινή
∧ ∧
 Γ1 = Γ 2
β. Επειδή τα τρίγωνα ΑΓΔ , ΔΓΕ είναι ίσα, προκύπτει ΓΑ = ΓΕ και ΔΑ = ΔΕ .
Τα σημεία Γ, Δ ισαπέχουν από τα σημεία Α και Ε , άρα τα Γ, Δ ανήκουν στη μεσοκάθετο του ΑΕ.
Επομένως η ευθεία ΓΔ είναι η μεσοκάθετος του ΑΕ .
32 ÈÝìá 2 - 1656
α. Τα ορθογώνια τρίγωνα ΜΑΔ και ΝΑΕ έχουν:
 ΜΔ = ΝΕ
∧
 A κοινή.
Οπότε είναι ίσα, άρα: ΑΜ = ΑΝ  2ΑΜ = 2ΑΝ  ΑΒ = ΑΓ .
Επομένως το τρίγωνο ΑΒΓ είναι ισοσκελές.
β. Τα ορθογώνια τρίγωνα ΜΑΔ και ΝΑΕ έχουν:
 ΑΜ = ΑΝ , ως μισά των ίσων τμημάτων ΑΒ και ΑΓ
∧
 Α κοινή.
Οπότε είναι ίσα, άρα MΔ = ΝΕ .
33 ÈÝìá 2 - 1705
α. Τα ορθογώνια τρίγωνα ABΔ και ΕBΔ έχουν:
 ΒΔ κοινή
∧ ∧
 AΒΔ = ΔΒΕ , αφού ΒΔ διχοτόμος
Οπότε είναι ίσα, άρα ΒΕ = ΑΒ .
β. Τα ορθογώνια τρίγωνα ΑΒΓ και ΖΕΒ έχουν:
 ΑΒ = BE (από το α. ερώτημα)
∧
 B κοινή
Οπότε είναι ίσα. Άρα ΒΓ = ΒΖ .
Οπότε το τρίγωνο ΒΓΖ είναι ισοσκελές.
34 ÈÝìá 2 - 1532
α. Τα τρίγωνα ΒΓΔ και ΓΒΕ έχουν:
 ΒΓ κοινή

 = ΒΓΔ
ΓΒΕ 

 = ΕΓΒ
ΔΒΓ  ως μισά ίσων γωνιών.
Οπότε είναι ίσα (ΓΠΓ).
β. Τα ορθογώνια τρίγωνα ΗΕΒ και ΖΔΓ έχουν:
 ΕΒ = ΓΔ , αφού τα τρίγωνα ΓΒΕ , ΒΓΔ είναι ίσα
 
 Β= Γ
Οπότε είναι ίσα, άρα ΕΗ = ΔΖ .
35 ÈÝìá 2 - 1698
α. Τα ορθογώνια τρίγωνα ΒΔΜ και ΓΕΜ έχουν:
 ΜΒ = ΜΓ
 ΒΔ = ΓΕ
β. Τα τρίγωνα ΑΒΔ και ΑΓΕ έχουν:
 ΑΒ = ΑΓ
 BΔ = ΓΕ
∧ ∧ ∧ ∧
 AΒΔ = ΑΓΕ , ως συμπληρωματικές των ίσων γωνιών AΒΓ και AΓΒ
Οπότε είναι ίσα (ΠΓΠ), άρα ΑΔ = ΑΕ .
36 ÈÝìá 2 - 1545
α. Τα ορθογώνια τρίγωνα ΒΔΓ και ΓΕΒ έχουν:
 ΒΓ κοινή
Δ
 
 Γ = Β ( ΑΒΓ ισοσκελές)
Άρα είναι ίσα.

β. Επειδή τα τρίγωνα ΒΔΓ , ΓΕΒ είναι ίσα, έχουμε ΔΓ = ΕΒ .
Είναι ΑΔ = ΑΓ − ΔΓ = ΑΒ − ΒΕ = ΑΕ .
37 ÈÝìá 2 - 1547
α. Τα ορθογώνια τρίγωνα ΔΒΜ και ΕΓΜ έχουν:
 MB = MΓ
∧ ∧
 B = Γ , αφού το τρίγωνο ΑΒΓ είναι ισοσκελές.
Άρα είναι ίσα, οπότε ΜΔ = ΜΕ .
β. Είναι: ΑΒ = ΑΓ

ΔΒ = ΕΓ , αφού τα τρίγωνα ΔΒΜ , ΕΓΜ είναι ίσα.


Οπότε ΑΔ = ΑΒ − ΔΒ = ΑΓ − ΕΓ = ΑΕ , άρα το τρίγωνο ΑΔΕ είναι ισοσκελές.

38 ÈÝìá 2 - 1569
α. Τα τρίγωνα ΑΒΜ , ΜΓΔ έχουν:
 ΜΒ = ΜΓ
 ΑΜ = ΜΔ
∧ ∧
 M1 = M 2
β. Τα ορθογώνια τρίγωνα ΕΑΜ και ΖΔΜ έχουν:
 MA = MΔ
∧ ∧
 Μ1 = Μ 2
Οπότε είναι ίσα, άρα ΑΕ = ΔΖ .
39 ÈÝìá 2 - 1670
α. Στο τρίγωνο ΑΒΓ , το ΑΔ είναι διχοτόμος και ύψος.
Οπότε το τρίγωνο ΑΒΓ είναι ισοσκελές με ΑΒ = ΑΓ .
β. Στο ισοσκελές τρίγωνο ΑΒΓ το ύψος ΑΔ είναι και διάμεσος.
Οπότε η ευθεία ΑΔ είναι η μεσοκάθετος του ΒΓ , άρα EB = EΓ .
40 ÈÝìá 2 - 1571
 = 90o ) και ΕΒΔ (E
α. Τα ορθογώνια τρίγωνα ΑΒΔ (A  = 90o ) έχουν:
 ΒΔ κοινή
 
 B1 = B2
Οπότε είναι ίσα, άρα AB = BE .

β. Τα ορθογώνια τρίγωνα ΑΒΓ και ΖΕΒ έχουν:  AB = BE

 κοινή
B
41 ÈÝìá 2 - 1546
α. Επειδή η ΑΜ είναι διάμεσος του ισοσκελούς τριγώνου ΑΒΓ , θα είναι και διχοτόμος,
οπότε MK = ΜΛ .
β. Τα ορθογώνια τρίγωνα ΚΑΜ και ΛΑΜ έχουν:  ΑΜ κοινή
 MK = MΛ
∧ ∧
Οπότε είναι ίσα, άρα ΚΜΑ = ΛΜΑ .
∧
Άρα η ΑΜ είναι διχοτόμος της ΚΜΛ .
42 ÈÝìá 2 - 1677
α. Τα ορθογώνια τρίγωνα ΕΑΟ , ΔΓΟ έχουν:
 ΟΑ = ΟΓ , ως ακτίνες του κύκλου

 Ο κοινή
Οπότε είναι ίσα, άρα ΟΔ = ΟΕ .

Επομένως το τρίγωνο ΔΟΕ είναι ισοσκελές.
β.  Τα ορθογώνια τρίγωνα ΕΖΟ , ΔΖΟ έχουν:  ΟΖ κοινή
 ΟΔ = ΟΕ
 = ΕΟΖ
Οπότε είναι ίσα, άρα ΔΟΖ  .
∧
Επομένως η ΟΖ είναι η διχοτόμος της AOΓ .
Έστω ότι η ΟΖ τέμνει το κύκλο στο Μ .
∧ ∧
Έχουμε ΑΟΜ = ΜΟΓ , άρα ΜΑ  = ΜΓ , επομένως το Μ είναι το μέσο του τόξου AΓ
 .
43 ÈÝìá 4 - 1724
α. Τα ορθογώνια τρίγωνα ΕΑΒ και ΔΑΓ έχουν:  ΑΒ = ΑΓ
∧
 A κοινή
Οπότε είναι ίσα, άρα ΒΕ = ΓΔ .
Επομένως η πρόταση Π ισχύει.
β. Η αντίστροφη πρόταση της Π είναι:
Π΄: Αν σε ένα τρίγωνο ΑΒΓ τα ύψη του ΒΕ και ΓΔ είναι ίσα, τότε το τρίγωνο είναι ισοσκελές με ΑΒ = ΑΓ .
Απόδειξη
Τα ορθογώνια τρίγωνα ΕΑΒ και ΔΑΓ έχουν:  BE = ΓΔ
∧
 A κοινή
Οπότε είναι ίσα, άρα ΑΒ = ΑΓ .
Επομένως η πρόταση Π΄ ισχύει.
γ. Ένα τρίγωνο είναι ισοσκελές, αν και μόνο αν τα ύψη που αντιστοιχούν στις ίσες πλευρές τους είναι ίσα.
44 ÈÝìá 4 - 1875
α. i. Τα ορθογώνια τρίγωνα ΑΖΒ και ΑΕΓ έχουν:
 ΑΒ = ΑΓ
∧
 A κοινή
Άρα είναι ίσα, οπότε AZ = AE .
ii. Τα ορθογώνια τρίγωνα ΑΒΚ και ΑΓΛ έχουν:
 ΑΒ = ΑΓ
∧
∧ ∧ A εξ
 BAK = ΓΑΛ (= )
2
Άρα είναι ίσα, οπότε ΑΚ = ΑΛ .
β. Συμφωνούμε διότι: Τα ορθογώνια τρίγωνα ΑΘΒ και ΑΘΓ έχουν:

 ΑΒ = ΑΓ
 ΑΘ κοινή
∧ ∧
Οπότε είναι ίσα, άρα ΒAΘ = ΓAΘ .
∧
Επομένως η ΑΘ είναι η διχοτόμος της A .
45 ÈÝìá 4 - 13854
α. Τα τρίγωνα ΒΓΔ και ΒΓΕ έχουν:
• ΒΓ κοινή
 (μισά των ίσων γωνιών Β
 = ΒΓΕ
• ΓΒΔ  και Γ
)
 = ΕΒΓ
• ΔΓΒ  (ως προσκείμενες στη βάση ΒΓ του ισοσκελούς τριγώνου ΑΒΓ)
Άρα είναι ίσα (ΓΠΓ), οπότε ΒΔ = ΓΕ.
 =Λ
β. Τα ορθογώνια τρίγωνα ΒΔΚ και ΓΕΛ έχουν: • Κ  = 90o
• ΒΔ = ΓΕ
 = ΛΓΕ
• ΚΒΔ 
Άρα είναι ίσα γιατί είναι ορθογώνια, που έχουν την υποτείνουσα και μια οξεία γωνία
ίσες μία προς μία, οπότε
ΔΚ = ΕΛ.
γ. Αναζητούμε ένα σημείο Ζ της πλευράς ΒΓ για το οποίο να ισχύει ΖΕ = ΔΚ.
Έχουμε ότι ΔΚ = ΕΛ, οπότε ΖΕ = ΕΛ. Το σημείο Ε ανήκει στη διχοτόμο της γωνίας
Γ οπότε ΕΛ = ΕΖ. Συνεπώς το ζητούμενο σημείο Ζ θα είναι το ίχνος της κάθετης από
το σημείο Ε στην πλευρά ΒΓ.
46 ÈÝìá 2 - 1688
x μ
Γεωμετρικά οι δυνατές θέσεις του θησαυρού είναι: Β
α. Πάνω στη μεσοκάθετο του ΒΓ , αφού κάθε σημείο της μεσοκαθέτου ισαπέχει από τα Δ Α
άκρα του τμήματος.
y Γ
∧ x
β. Πάνω στη διχοτόμο της γωνίας A , αφού κάθε σημείο της διχοτόμου μιας γωνίας Β
δ
ισαπέχει από τις πλευρές της. Α
y Γ
 , άρα είναι το σημείο x μ

γ. Πάνω στη μεσοκάθετο του ΒΓ και στη διχοτόμο της γωνίας Α
∧ Β
δ Z
τομής της μεσοκαθέτου του ΒΓ και της διχοτόμου της γωνίας A . Δ Α
y Γ
47 ÈÝìá 2 - 1540
α. Τα ορθογώνια τρίγωνα ΑΓΔ, ΓΔΕ έχουν:  ΓΔ κοινή

 = ΔΓΕ
ΑΓΔ  , αφού ΓΔ διχοτόμος
Οπότε είναι ίσα, άρα ΑΔ = ΔΕ .
2ος τρόπος
 , οπότε το Δ ισαπέχει από τις πλευρές της Γ
Το Δ είναι σημείο της διχοτόμου της γωνίας Γ  ,
άρα ΑΔ = ΔΕ .
β. Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΕΒΔ η ΔΒ είναι υποτείνουσα, οπότε είναι η μεγαλύτερη πλευρά του
τριγώνου. Άρα ΔΕ < ΔΒ , οπότε ΑΔ < ΔΒ .
48 ÈÝìá 2 - 1573
α. Τα τρίγωνα ΔΑΒ , ΔΕΓ έχουν:
 ΔΒ = ΔΓ
 ΑΔ = ΔΕ

 ΑΔΒ = ΓΔΕ

Οπότε είναι ίσα (ΠΓΠ) .
Άρα ΑΒ = ΓΕ (1) .
β. Στο τρίγωνο ΑΓΕ εφαρμόζουμε την τριγωνική ανισότητα και έχουμε
(1)
AE < ΓE + AΓ  AE < AB + AΓ
49 ÈÝìá 2 - 1585 Α
∧ ∧
α. To τρίγωνο ΒΑΓ είναι ισοσκελές, με ΒΑ = ΒΓ , οπότε BAΓ = ΒΓA . Β Δ
∧ ∧
β. Επειδή ΒΑΔ  και ΒΑΓ
 = ΒΓΔ  , έχουμε ΔAΓ = ΔΓA , ως διαφορές ίσων γωνιών.
 = ΒΓΑ
Γ
Οπότε το τρίγωνο ΑΔΓ είναι ισοσκελές.
γ. Επειδή BA = BΓ και ΔΑ = ΔΓ , τα σημεία Β, Δ ισαπέχουν από τα Α, Γ οπότε τα Β, Δ ανήκουν στη
μεσοκάθετο του ΑΓ . Άρα η ευθεία ΒΔ είναι μεσοκάθετος του ΑΓ .
50 ÈÝìá 2 - 1558
∧ ∧ ∧ ∧
α. Επειδή το τρίγωνο ΑΒΓ είναι ισοσκελές, έχουμε B = Γ . Οπότε και B1 = Γ1 , ως μισά ίσων
γωνιών. Άρα το τρίγωνο ΒΙΓ είναι ισοσκελές.
β. Τα τρίγωνα ΑΒΙ, ΑΓΙ έχουν:
 ΑΒ = ΑΓ
 ΑΙ κοινή
 ΙΒ = ΙΓ , αφού το τρίγωνο ΒΙΓ είναι ισοσκελές
Οπότε είναι ίσα (ΠΠΠ) .

∧ ∧
Άρα AIB = AΙΓ .
γ. Επειδή AB = ΑΓ και IB = IΓ , τα Α , Ι ισαπέχουν από τα Β, Γ , οπότε τα Α , Ι ανήκουν στη μεσοκάθετο
του ΒΓ. Άρα η ευθεία ΑΙ είναι μεσοκάθετος του ΒΓ .
51 ÈÝìá 2 - 1553
α. Επειδή τo τρίγωνο ΑΒΓ είναι ισοσκελές, έχουμε
∧ ∧
∧ ∧ ∧ Bεξ Γ εξ
∧ ∧ ∧
B = Γ  Bεξ = Γεξ  =  ΜΒΓ = ΜΓB
2 2 Α
Άρα το τρίγωνο ΒΜΓ είναι ισοσκελές με ΜΒ = ΜΓ .
Κ Λ
β. Τα τρίγωνα ΜΚΒ και ΜΛΓ έχουν:
Β Γ
 MB = MΓ
 ΒΚ = ΓΛ
∧ ∧
 MBK = MΓΛ , ως άθροισμα ίσων γωνιών M

Άρα MK = ΜΛ .
52 ÈÝìá 2 - 1578
α. Τα ορθογώνια τρίγωνα ΔΒΗ και ΕΓΖ έχουν:
 ΔΒ = ΓΕ , ως μισά ίσων πλευρών
∧ ∧
 B = Γ , ως γωνίες της βάσης του ισοσκελούς τριγώνου ΑΒΓ
∧ ∧
β. Επειδή τα τρίγωνα ΔΒΗ , ΕΓΖ είναι ίσα, προκύπτει H = Z .
Άρα το τρίγωνο ΜΖΗ είναι ισοσκελές.
53 ÈÝìá 2 - 1646
∧
α. Επειδή το σημείο Δ είναι σημείο της διχοτόμου της γωνίας B , ισαπέχει από τις πλευρές της.
Άρα AΔ = ΔΕ , (1) .
β. Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΔΕΓ η ΔΓ είναι υποτείνουσα, οπότε είναι η μεγαλύτερη πλευρά, οπότε
(1)
ΔΕ < ΔΓ  ΑΔ < ΔΓ
∧ ∧
γ. Στο τρίγωνο ΑΒΓ είναι Β > Γ , οπότε οι απέναντι πλευρές είναι όμοια άνισες, άρα AΓ > AB .
54 ÈÝìá 2 - 1658
α. i. Τα ορθογώνια τρίγωνα ΒΔΜ και ΓΕΜ έχουν:  ΜΔ = ΜΕ
 MB = MΓ , αφού Μ μέσο της ΒΓ
 =Γ
ii. Επειδή τα τρίγωνα ΒΔΜ και ΓΕΜ είναι ίσα, έχουμε Β  , οπότε το τρίγωνο ΑΒΓ είναι ισοσκελές.
β. Αν ΑΒ = ΑΓ , τότε τα ορθογώνια τρίγωνα ΒΔΜ και ΓΕΜ έχουν:  ΜΒ = ΜΓ
 
 Β= Γ
Οπότε είναι ίσα, άρα ΜΔ = ΜΕ .

55 ÈÝìá 2 - 1664
α. Τα τρίγωνα ΒΚΓ , ΓΛΒ έχουν:
 ΚΓ = ΛΒ , ως μισά ίσων πλευρών
 ΒΓ κοινή
 
 Β= Γ
Οπότε είναι ίσα (ΠΓΠ), άρα BK = ΓΛ .

 = ΛΓΒ
β.  Επειδή τα τρίγωνα ΒΚΓ και ΓΛΒ είναι ίσα, έχουμε ΚΒΓ  .
Οπότε το τρίγωνο ΘΒΓ είναι ισοσκελές, άρα ΘΒ = ΘΓ .
 Τα τρίγωνα ΑΒΘ και ΑΘΓ έχουν:
 ΑΒ = ΑΓ
ΑΘ κοινή
 ΘΒ = ΘΓ
56 ÈÝìá 2 - 1749
α. i. Στο τρίγωνο OAA′ η ΟΜ είναι ύψος και διάμεσος, οπότε είναι και διχοτόμος.
∧ ∧
ii. Η ΟΜ είναι διχοτόμος στο τρίγωνο ΟΑΑ′ , οπότε ΑΟΜ = ΜΟΑ′ .
∧ ∧ ∧ ∧
Είναι ΜΟΑ′ = ΚΟΒ , ως κατακορυφήν, οπότε ΑΟΜ = ΚΟΒ .
β. i. Επειδή η ευθεία ε είναι η μεσοκάθετος του τμήματος AA′ , έχουμε KA = KA′ .
Δ
ii. Από την τριγωνική ανισότητα KA′ B έχουμε
KA′ + KB > A′ B ⇔ ΚΑ + ΚΒ > OA′ + OB ⇔ KA + KB > OA + OB .
57 ÈÝìá 2 - 13844
α. Από το σημείο Γ που είναι εκτός της ευθείας ΑΒ έχουμε το κάθετο τμήμα ΓΔ και τα πλάγια τμήματα ΓΒ και
ΓΑ.
Είναι ΑΔ > ΒΔ, οπότε ΑΓ > ΒΓ.
 >Α
β. Στο τρίγωνο ΑΒΓ είναι ΑΓ > ΒΓ, οπότε ομοίως άνισες είναι και οι απέναντι γωνίες, άρα Β .
 =Γ
Επιπλέον, το τρίγωνο ΑΒΓ είναι ισοσκελές με ΑΒ = ΑΓ, οπότε Β  , άρα Γ
 >Α

Επομένως η μικρότερη γωνία του τριγώνου ΑΒΓ είναι η Α.
58 ÈÝìá 2 - 13759
α. Επειδή η απόσταση d = 3 του κέντρου από την ευθεία (ε) είναι μικρότερη από την ακτίνα ρ = 6 του κύκλου,
η ευθεία (ε) έχει δύο κοινά σημεία με τον κύκλο, δηλαδή είναι τέμνουσα του κύκλου.
β. Επειδή η απόσταση d = 6 του κέντρου από την ευθεία (ε) είναι ίση με την ακτίνα ρ = 6 του κύκλου, η
ευθεία (ε) έχει ένα κοινό σημείο με τον κύκλο, δηλαδή είναι εφαπτόμενη του κύκλου.
γ. Επειδή η απόσταση d = 9 του κέντρου από την ευθεία (ε) είναι μεγαλύτερη από την ακτίνα ρ = 6 του
κύκλου, η ευθεία (ε) δεν έχει κοινά σημεία με τον κύκλο, δηλαδή είναι εξωτερική του κύκλου.
59 ÈÝìá 2 - 1676
Στο τρίγωνο ΟΑΒ το ΟΝ είναι το ύψος και διάμεσος, οπότε:
α. τo τρίγωνο ΑΟΒ είναι ισοσκελές
∧
β. η ΟΝ είναι διχοτόμος της KOΛ , άρα ΝΟΛ = ΝΟΚ , οπότε και τα αντίστοιχα τόξα είναι ίσα,
 = NΚ
δηλαδή NΛ  .
60 ÈÝìá 2 - 13817
α. Τα ευθύγραμμα τμήματα ΑΒ και ΑΖ είναι εφαπτόμενα στον κύκλο από σημείο εκτός αυτού, άρα ΑΒ = ΑΖ .
Όμοια τα ευθύγραμμα τμήματα ΓΒ , ΓΜ είναι εφαπτόμενα τμήματα, άρα ΓΒ = ΓΜ .
β. Από το ερώτημα α. έχουμε ΑΓ = ΑΒ + ΒΓ = ΑΖ + ΜΓ .
61 ÈÝìá 2 - 1617
α. Τα τρίγωνα ΡΑΜ και ΡΜΒ έχουν:
 ΡΑ = ΡΒ , αφού τα ΡΑ , ΡΒ είναι εφαπτόμενα τμήματα
 ΡΜ κοινή
∧ ∧

 .
OΡΑ = OΡΒ , αφού η διακεντρική ευθεία ΡΟ διχοτομεί τη γωνία ΑΡΒ
Οπότε είναι ίσα. A
∧ ∧ Μ Ρ
β. Από το α. ερώτημα προκύπτει ΜΑΡ = ΜΒΡ .
∧ ∧
Είναι ΟΑΡ = OΒΡ = 90ο , αφού οι ακτίνες που καταλήγουν στα σημεία επαφής O
είναι κάθετες στις εφαπτόμενες.
∧ ∧
Β
Οπότε ΜΑΟ = ΜΒΟ , ως διαφορές ίσων γωνιών.
62 ÈÝìá 2 - 1684
∧ ∧
α. Τα τρίγωνα ΑΒΕ και ΑΓΔ είναι ορθογώνια (B = Γ = 90ο ) και έχουν:
 AΒ = AΓ , ως εφαπτόμενα τμήματα
 ΒΕ = ΓΔ = 2ρ
∧ ∧
β. Είναι BOΔ = ΓOE , άρα ΒΔ = ΓΕ .
Τα τρίγωνα ΒΑΔ και ΑΓΕ έχουν:  AB = ΑΓ
 ΑΔ = ΑΕ , αφού τα τρίγωνα ΑΒΕ και ΑΓΔ είναι ίσα
 ΒΔ = ΕΓ
63 ÈÝìá 2 - 1751
α. Επειδή τα εφαπτόμενα τμήματα είναι ίσα, έχουμε:
ΡΑ = ΡΒ , ΑΓ = ΓΔ και ΕΒ = ΕΔ . Οπότε:
i. ΡΓ = ΓΑ + ΑΡ = ΓΔ + ΑΡ
α.
ii. ΡΓ − ΓΔ = ΓΔ + ΑΡ − ΓΔ = ΑΡ = ΒΡ = ΡΕ − ΒΕ = ΡΕ − ΔΕ
β. Είναι:
i. ΡΓ = ΡΑ + ΑΓ = ΡΒ + ΒΕ = ΡΕ . Οπότε το τρίγωνο ΡΓΕ είναι ισοσκελές.
ii.  ΟΔ ⊥ ΓΕ , αφού ΓΕ εφαπτομένη και ΟΔ ακτίνα
 ΡΔ ⊥ ΓΕ , αφού το τρίγωνο ΡΓΕ είναι ισοσκελές και ΡΔ διάμεσος γιατί ΑΓ = ΒΕ  ΓΔ = ΔΕ , οπότε το
ΡΔ είναι και ύψος.

Άρα οι ευθείες ΟΔ και ΡΔ ταυτίζονται, οπότε τα Ρ , Ο και Δ είναι συνευθειακά.
64 ÈÝìá 2 - 1667
α. Οι ακτίνες ΟΑ , ΟΒ είναι κάθετες στις εφαπτόμενες ΓΔ και ΕΖ του κύκλου Γ Κ
A
Δ
(ο, ρ), οπότε OA ⊥ ΓΔ και OB ⊥ ΕΖ . Επομένως τα ΟΑ, ΟΒ είναι αποστή-
ματα των χορδών ΔΓ, ΖΕ του κύκλου (Ο, R) και είναι ίσα, αφού OA = OB = ρ .
Ε
Άρα οι αντίστοιχες χορδές είναι ίσες, οπότε ΔΓ = ΖΕ . O
β. Είναι:  KA = KB , ως εφαπτόμενα τμήματα Β

 ΑΓ = ΒΕ , ως μισά των ίσων τμημάτων ΔΓ , ΖΕ
Ζ
Οπότε ΚΓ = ΚΕ , ως διαφορά ίσων τμημάτων.
65 ÈÝìá 2 - 13758
Έστω R = 8 και ρ = 3 , οπότε R − ρ = 8 − 3 = 5 και R + ρ = 8 + 3 = 11 .
α. Είναι ΚΛ = 13 , οπότε ΚΛ > R + ρ , άρα ο κύκλος (Λ , 8) βρίσκεται στο εξωτερικό του κύκλου (Κ , 3) .
β. Είναι ΚΛ = 2 , οπότε ΚΛ < R − ρ , άρα ο κύκλος (Κ , 3) βρίσκεται στο εσωτερικό του κύκλου (Λ , 8) .
γ. Είναι ΚΛ = 5 , οπότε ΚΛ = R − ρ , άρα οι κύκλοι εφάπτονται εσωτερικά.
δ. Είναι ΚΛ = 11 , οπότε ΚΛ = R + ρ , άρα οι κύκλοι εφάπτονται εξωτερικά.
ε. Είναι ΚΛ = 9 , οπότε R − ρ < ΚΛ < R + ρ , άρα οι κύκλοι τέμνονται.
66 ÈÝìá 2 - 13757
Έστω R = 5 και ρ = 2 .
α. Αν οι κύκλοι εφάπτονται εξωτερικά, τότε για τη διάκεντρο ΚΛ έχουμε :
ΚΛ = R + ρ = 5 + 2 = 7
β. Αν οι κύκλοι εφάπτονται εσωτερικά, τότε: ΚΛ = R − ρ = 5 − 2 = 3 .
γ. Για να είναι ο κύκλος (Κ , 2) στο εσωτερικό του κύκλου (Λ , 5) θα πρέπει
ΚΛ < R − ρ ⇔ ΚΛ < 5 − 2 ⇔ ΚΛ < 3
δ. Για να τέμνονται οι κύκλοι θα πρέπει R − ρ < ΚΛ < R + ρ ⇔ 5 − 2 < ΚΛ < 5 + 2 ⇔ 3 < ΚΛ < 7 .
67 ÈÝìá 2 - 12417
α. Για τους κύκλους (Κ , R) και (Λ , r) , έχουμε ΚΛ = 4 , R + r = 5 και
R − r = 1.
Άρα R − r < ΚΛ < R + r , οπότε οι κύκλοι (Κ , R) και (Λ , r) τέμνονται
σε δύο σημεία Α και Β.
β. Στο τρίγωνο ΑΚΛ είναι ΚΛ > ΑΚ , αφού ΚΛ = 4 και ΑΚ = R = 3 .
∧ ∧
Οπότε, οι απέναντι γωνίες ΚΑΛ και ΑΛΚ των άνισων πλευρών ΚΛ και
ΑΚ αντίστοιχα, θα είναι ομοίως άνισες.
∧ ∧
Δηλαδή, ΚΑΛ > ΑΛΚ .
68 ÈÝìá 2 - 13836
α. Οι κύκλοι είναι τεμνόμενοι, άρα
R − ρ < ΑΒ < R + ρ ⇔ ΒΔ − ΑΓ < ΑΒ < ΒΔ + ΑΓ .
β. Ο θησαυρός είναι σημείο του κύκλου (Α, ρ) και του κύκλου (Β, R)
με ρ = 3 και R = 5. Είναι
ΑΒ = 6, R – ρ = 2 και R + ρ = 8, οπότε R – ρ < ΑΒ < R + ρ.
Επομένως οι κύκλοι είναι τεμνόμενοι οπότε έχουν δύο κοινά σημεία τα
Ε και Ζ. Αυτά τα σημεία είναι τα σημεία που μπορεί να κρύβεται ο
θησαυρός.
69 ÈÝìá 2 - 13835
α. Τα τρία μη συνευθειακά σημεία Α, Κ και Λ ορίζουν το τρίγωνο ΑΚΛ. Από την τριγωνική
ανισότητα έχουμε
ΑΛ − ΑΚ < ΚΛ < ΑΛ + ΑΚ ⇔ 5 − 4 < ΚΛ < 5 + 4 ⇔ 1 < ΚΛ < 9 .
β. Το ζητούμενο σημείο είναι σημείο του κύκλου (Κ, 4) και του κύκλου
(Λ, 5). Από το α. ερώτημα για τη διάκεντρο των κύκλων έχουμε ότι:
ΑΛ – ΑΚ < ΚΛ < ΑΛ + ΑΚ ή R – ρ < ΚΛ < R + ρ, όπου R είναι η ακτίνα
του κύκλου με κέντρο το Λ και ρ είναι η ακτίνα του κύκλου με κέντρο το
Κ. Άρα οι κύκλοι τέμνονται σε δύο σημεία. Το ένα είναι το Α και το άλλο
είναι το Β, που είναι και το ζητούμενο σημείο.
70 ÈÝìá 4 - 1752
 .
α. Η ΡΟ είναι διακεντρική ευθεία, οπότε είναι διχοτόμος της ΑΡΒ
Η ακτίνα ΟΛ είναι κάθετη στην εφαπτόμενη ΓΔ , άρα ΟΛ ⊥ ΓΔ , οπότε ΟΡ ⊥ ΓΔ .
Στο τρίγωνο ΡΓΔ το ΡΛ είναι ύψος και διχοτόμος του, οπότε το τρίγωνο είναι ισοσκελές.
β. Είναι:  ΡΑ = ΡΒ , ως εφαπτόμενα τμήματα
 ΡΓ = ΡΔ , αφού το τρίγωνο ΡΓΔ είναι ισοσκελές
Οπότε και ΑΓ = ΒΔ , ως διαφορές ίσων τμημάτων.

γ. Είναι ΓΑ = ΓΛ και ΔΒ = ΔΛ , ως εφαπτόμενα τμήματα.
Η περίμετρος του τριγώνου ΡΓΔ είναι Π = ΡΓ + ΡΔ + ΓΔ = ΡΓ + ΡΔ + ΓΛ + ΛΔ = ΡΓ + ΡΔ + ΓΑ + ΔΒ = ΡΑ + ΡΒ .
71 ÈÝìá 4 - 13823
α. i. Οι κύκλοι είναι τεμνόμενοι.
Άρα R − ρ < δ < R + ρ ⇔ ΒΚ − ΑΓ < ΑΒ < ΒΚ + ΑΓ .
ii. Το σημείο Κ έχει μόνο την ιδιότητα 1, γιατί είναι σημείο του κύκλου (Β , R) και όχι του κύκλου (Α , ρ) .
Το σημείο Γ έχει και τις δύο ιδιότητες γιατί είναι σημείο και των δύο κύκλων, δηλαδή απέχει ρ από το Α και R
από το Β.
β. Έστω Α και Β τα δύο σημεία του χάρτη.
Το σημείο του θησαυρού ανήκει σε ένα κύκλο κέντρου Α και ακτίνας
3 και σε κύκλο κέντρου Β και ακτίνας 2 , οπότε θα είναι το σημείο
τομής των δύο αυτών κύκλων, αν υπάρχει.
Είναι ΑΒ = 6 , R + ρ = 5 , οπότε ΑΒ > R + ρ . Άρα οι κύκλοι δεν
έχουν κοινά σημεία και μάλιστα ο ένας είναι εξωτερικός του άλλου.
Επομένως η οδηγία δεν είναι σωστή, γιατί δεν υπάρχει σημείο του επιπέδου (άρα και του χάρτη) για το οποίο να
ισχύει αυτό που περιγράφει η οδηγία.
72 ÈÝìá 4 - 13846
α. Ο ένας κύκλος είναι εξωτερικός του άλλου άρα R + ρ < ΑΒ ⇔ R + ρ < 9 .
β. Έστω Γ σημείο του κύκλου με κέντρο Α και ακτίνα ρ και Δ σημείο του
κύκλου με κέντρο Β και ακτίνα R, όπως στο παρακάτω σχήμα. Με το
διαβήτη «μεταφέρουμε» τα ΑΓ = ρ και ΒΔ = Κ έτσι ώστε να
σχηματίζονται τα ευθύγραμμα τμήματα ΚΛ και ΛΜ. Στη συνέχεια
σχεδιάζουμε και την ΚΜ.
Από την τριγωνική ανισότητα για το τρίγωνο ΚΛΜ έχουμε ότι
ΛΜ − ΚΛ < ΚΜ < ΛΜ + ΚΛ  R − ρ < ΚΜ < R + ρ  ΚΜ < 9 .
Δηλαδή η τρίτη πλευρά του τριγώνου είναι μικρότερη από 9.
γ. Έστω το τρίγωνο ΚΛΜ που έχουμε σχεδιάσει. Τα σημεία του επιπέδου
που έχουν την ιδιότητα Ι1 είναι τα σημεία του κύκλου με κέντρο Κ και
ακτίνα ρ, ενώ τα σημεία του επιπέδου που έχουν την ιδιότητα Ι2 είναι τα
σημεία του κύκλου με κέντρο Μ και ακτίνα R. Επομένως, τα σημεία του
επιπέδου που έχουν και τις δύο ιδιότητες Ι1 και Ι2 είναι εκείνα που
βρίσκονται και στους δύο αυτούς κύκλους. Δηλαδή είναι τα κοινά σημεία
των δύο κύκλων.
Είναι R – ρ < KM < R + ρ, επομένως οι κύκλοι είναι τεμνόμενοι και έχουν
δύο σημεία τομής. Άρα δύο είναι τα σημεία του επιπέδου που έχουν και τις
δύο ιδιότητες: τα σημεία τομής των κύκλων (Κ, ρ) και (Μ, R), δηλαδή τα
Λ και Λ'.
73 ÈÝìá 2 - 1544
∧ ∧ ∧ ∧
α. Επειδή EZ // ΒΓ , έχουμε Β = ΖΕΑ και Γ = ΕΖA , ως εντός εκτός και επί τα αυτά μέρη .
∧ ∧ ∧ ∧
Είναι B = Γ , οπότε ZEA = EZA . Άρα το τρίγωνο ΑΕΖ είναι ισοσκελές.
β. Τα τρίγωνα ΑΕΔ και ΑΖΔ έχουν:
 AE = AZ , αφού το τρίγωνο ΑΕΖ είναι ισοσκελές
 ΑΔ κοινή
∧ ∧
 EAΔ = ΔAΖ , αφού ΑΔ διχοτόμος
74 ÈÝìá 2 - 1595
α. Είναι AB = AΓ και ΓΔ = ΑΒ , οπότε ΑΓ = ΓΔ .
∧ ∧
Άρα ΔAΓ = ΓΔA .
β.  Επειδή το τρίγωνο ΑΒΓ είναι ισοσκελές και η ΑΜ είναι διάμεσος, θα είναι και ύψος.
Είναι Γx ⊥ ΒΓ και AM ⊥ BΓ , οπότε Γx // AM .
∧ ∧
Επομένως ΓΔΑ = ΔΑΜ , ως εντός εναλλάξ.

 = ΓΔΑ
Από το α. ερώτημα έχουμε ΔΑΓ  .
∧ ∧ ∧
Άρα ΔΑΜ = ΔΑΓ , οπότε η ΑΔ είναι η διχοτόμος της MΑΓ .
75 ÈÝìá 2 - 1597
α. Τα τρίγωνα ΑΒΓ , ΑΔΕ έχουν:  ΑΒ = ΑΔ
 ΑΓ = ΑΕ
∧ ∧
 A1 = A 2
∧ ∧
β. Επειδή τα τρίγωνα ΑΒΓ , ΑΔΕ είναι ίσα, έχουμε B = Δ .
Αφού οι εντός εναλλάξ γωνίες είναι ίσες, προκύπτει ΕΔ // ΒΓ .
76 ÈÝìá 2 - 13748
α. Είναι ΔΖ = ΔΓ + ΓΖ = 2ΔΓ = ΑΓ
Τα τρίγωνα ΑΒΓ και ΖΕΔ έχουν:
• ΒΓ = ΔΕ ,
• ΑΓ = ΔΖ ,
∧ ∧
• ΑΓΒ = ΖΔΕ , ως γωνίες εντός εναλλάξ.
Άρα είναι ίσα γιατί έχουν δύο πλευρές ίσες μία προς μία
και τις περιεχόμενες γωνίες στις πλευρές αυτές ίσες από το κριτήριο ΠΓΠ.
β. Από την ισότητα των τριγώνων ΑΒΓ και ΖΕΔ, προκύπτει
∧ ∧
ότι ΒΑΓ = ΕΖΔ .
Οι γωνίες αυτές είναι εντός εναλλάξ των ΑΒ και ΕΖ που
τέμνονται από την ΑΖ, άρα ΑΒ / / ΕΖ .
77 ÈÝìá 2 - 12710
α. Το τρίγωνο ΑΒΓ είναι ισόπλευρο, οπότε η διχοτόμος ΒΕ είναι και ύψος, οπότε ΒΕ ⊥ ΑΓ .
Το τρίγωνο ΓΑΔ είναι ορθογώνιο στην κορυφή Α , οπότε ΑΔ ⊥ ΑΓ .
Τα ευθύγραμμα τμήματα ΒΕ και ΑΔ είναι κάθετα στην ΑΓ, οπότε ΒΕ / / ΑΔ .
∧ ∧
β. Είναι ΕΒΔ = ΑΔΒ , ως εντός εναλλάξ των παραλλήλων ΒΕ και ΑΔ που τέμνονται από την ΒΔ.
γ. Από το ισόπλευρο τρίγωνο ΑΒΓ έχουμε ΑΒ = ΑΓ = ΒΓ και από το ισοσκελές τρίγωνο ΓΑΔ έχουμε
ΑΓ = ΑΔ .
Οπότε ΑΒ = ΑΔ , επομένως το τρίγωνο ΒΑΔ είναι ισοσκελές.
78 ÈÝìá 2 - 13534
α. Το σημείο Δ ανήκει στη μεσοκάθετο του τμήματος ΒΓ , άρα ισαπέχει από τα άκρα του, δηλαδή ΔΒ = ΔΓ .
Επομένως το τρίγωνο ΒΓΔ είναι ισοσκελές.
β. Είναι:
∧ ∧
• Β1 = Γ (1) , ως προσκείμενες γωνίες στη βάση ΒΓ του ισοσκελούς
τριγώνου ΒΓΔ.
∧ ∧
• Β1 = Δ1 (2) , ως εντός εναλλάξ γωνίες
∧ ∧
• Γ = Δ 2 (3) , ως εντός εκτός και επί τα αυτά μέρη γωνίες
∧ ∧
Από τις (1) , (2) και (3) προκύπτει ότι Δ1 = Δ 2 , οπότε η ΔΕ είναι
∧
διχοτόμος της γωνίας ΑΔΒ .
79 ÈÝìá 2 - 1620
α. Είναι: MA = MB , ως εφαπτόμενα τμήματα

 ΜΑ = ΜΓ , από υπόθεση
Οπότε MB = MΓ .
β.  , οπότε ΑΜΟ
Η διακεντρική ευθεία ΜΟ διχοτομεί τη γωνία ΑΜΒ

 = ΒΜΟ
 .
 = ΑΜΟ
Είναι ΓΜΔ  , ως κατακορυφήν.
∧ ∧
Άρα ΓMΔ = ΒΜΟ .
 Τα τρίγωνα ΟΜΒ και ΜΓΔ έχουν:  OM = MΔ
 ΜΒ = ΜΓ
∧ ∧
 BMO = ΓΜΔ
80 ÈÝìá 4 - 1793
α. Τα τρίγωνα ΑΒΓ και ΑΔΓ έχουν:  AB = AΔ
 ΓΒ = ΓΔ
 ΑΓ κοινή.
∧ ∧
Οπότε είναι ίσα (ΠΠΠ) , άρα ΒΓΑ = ΑΓΔ .
∧
Επομένως η ΓΑ είναι η διχοτόμος της BΓΔ .
β. Τα τρίγωνα ΖΑΓ και ΕΑΓ έχουν:

 ΑΓ κοινή
 
 ΖΓΑ = ΕΓΑ , αφού ΓΑ διχοτόμος
     
 ΖΑΓ = ΕΑΓ , ως αθροίσματα των ίσων γωνιών ΖΑΒ = ΕΑΔ και ΒΑΓ = ΔΑΓ .
Οπότε είναι ίσα (ΓΠΓ) , άρα ΓΖ = ΓΕ .

γ. Έστω Κ το σημείο τομής της ΓΑ με τη ΖΕ .
 Στο ισοσκελές τρίγωνο ΓΒΔ η ΓΑ είναι διχοτόμος του, οπότε είναι και ύψος του, άρα ΓΑ ⊥ ΒΔ .
 Στο ισοσκελές τρίγωνο ΓΖΕ το ΓΚ είναι διχοτόμος του, οπότε και ύψος, επομένως ΓΚ ⊥ ZE .
Επειδή ΓΚ ⊥ ΒΔ και ΓK ⊥ ΕΖ , έχουμε ΕΖ // ΒΔ .
81 ÈÝìá 4 - 1744
α. Είναι:  =Β
ΑΖΗ 
 και ΑΗΖ
 =Γ  , ως εντός εναλλάξ
 
 Β = Γ , αφού ΑΒ = ΑΓ
 = ΑΗΖ
Οπότε ΑΖΗ  .
Άρα το τρίγωνο ΑΖΗ είναι ισοσκελές με ΑΖ = ΑΗ .
Επομένως ΒΖ = ΓΗ , ως διαφορές ίσων τμημάτων.
 ΑΒ = ΑΓ
 ΑΔ = ΑΕ , ως μισά ίσων τμημάτων
∧
 A κοινή
∧ ∧
Άρα είναι ίσα (ΠΓΠ), οπότε ΖΒΘ = ΗΓΚ .
Τα τρίγωνα ΖΒΘ και ΗΚΓ έχουν:
 ZB = HΓ
∧ ∧
 ΖΒΘ = ΗΓΚ
∧ ∧
 ΒΖΘ = ΚΗΓ , ως παραπληρωματική ίσων γωνιών
γ. Επειδή τα τρίγωνα ΖΒΘ , ΗΚΓ είναι ίσα, έχουμε ZΘ = KH .
Οπότε ZK = ZΘ + ΘΚ = ΚΗ + ΘΚ = ΗΘ .
82 ÈÝìá 4 - 1818
 1 = Α , αφού ΑΔ διχοτόμος.
α. Είναι Α
Ε
2
Έχουμε:  
 Α1 = Ε , ως εντός εκτός και επί τα αυτά μέρη
Α
1
Ζ

2 = Ζ
Α  1 , ως εντός εναλλάξ 1 2
2
Οπότε Ε=Ζ 1 , άρα το τρίγωνο ΑΕΖ είναι ισοσκελές. 1

Γ
     Β Δ Μ
 Ε = Ζ1 και Ζ1 = Ζ 2 άρα Ε = Ζ 2
2
Είναι:
 
 Ζ 2 = Λ , ως εντός εναλλάξ Λ
 =Λ
Οπότε Ε  , άρα το τρίγωνο ΒΛΕ είναι ισοσκελές.
β. Τα τρίγωνα ΒΜΛ , ΜΓΖ έχουν:

 MB = ΜΓ
∧ ∧
 M1 = M 2
 
 Γ = ΜΒΛ , ως εντός εναλλάξ
Οπότε είναι ίσα (ΓΠΓ), άρα ΒΛ = ΓΖ .

α. β.
γ. Είναι AE = AZ = AΓ − ΓΖ = ΑΓ − ΒΛ .
83 ÈÝìá 4 - 13843
α. Οι ευθείες x'x και y'y εφάπτονται στον κύκλο (Ο, R) στα άκρα της διαμέτρου του ΑΒ,
επομένως, είναι κάθετες στην ΑΒ και συνεπώς είναι μεταξύ τους παράλληλες.
β. Έστω Αδ και Βε οι διχοτόμοι των γωνιών ΒΑx και ABy αντίστοιχα, οι οποίες
τέμνονται από τη διάμετρο ΑΒ. Αρκεί να αποδείξουμε ότι οι εντός και επί τα
αυτά μέρη γωνίες που σχηματίζονται έχουν άθροισμα μικρότερο από 180°.
o o
 = 90 + 90 = 90o < 180o .
 + ΑΒε
Είναι ΒΑδ
2 2
Άρα, οι Αδ και Βε τέμνονται σε σημείο Μ του ημιεπιπέδου στο οποίο βρίσκονται
οι γωνίες.
 = 45o και ΑΒΜ

γ. Είναι ΒΑΜ  = 45o , οπότε το τρίγωνο ΑΜΒ είναι ισοσκελές
με ΜΑ = ΜΒ.
Άρα, το Μ ανήκει στη μεσοκάθετο της ΑΒ, οπότε ΑΟΜ = 90o . Στο τρίγωνο
ΑΟΜ έχουμε ΟΑΜ = 45o επομένως, ΟΜΑ  = 90o − 45o = 45o .
Άρα το τρίγωνο ΑΟΜ είναι ισοσκελές με ΟΜ = ΟΑ = R.

Επομένως, το Μ είναι σημείο του κύκλου (O,R) και επειδή ανήκει στη
μεσοκάθετο της ΑΒ έχουμε ότι το σημείο είναι το μέσο του ημικυκλίου ΑΒ.
δ. Τα τρίγωνα ΑΜΔ και ΒΜΓ έχουν:

• ΑΜ = ΒΜ
 = ΒΜΓ
• ΑΜΔ  , ως κατακορυφήν
 = ΜΒΓ
• ΜΑΔ  = 45o
Από το κριτήριο ισότητας Γ-Π-Γ τα τρίγωνα είναι ίσα, οπότε ΜΔ = ΜΓ.

84 ÈÝìá 4 - 13751
α. i. Έστω ΑΗ το ύψος του τριγώνου ΑΒΓ και
ΔΘ το ύψος του τριγώνου ΔΕΖ.
ii. Τα τρίγωνα ΑΗΓ και ΔΘΖ , έχουν:
• ΑΗ = ΔΘ , ως αποστάσεις παραλλήλων
ευθειών
• ΑΓ = ΔΖ ,
∧ ∧
• Η = Θ = 90ο .
Άρα τα τρίγωνα είναι ίσα, γιατί είναι ορθογώνια με ίσες υποτείνουσες και μία κάθετη πλευρά ίση.
Οπότε ΗΓ = ΘΖ .
β. Το σημείο Η είναι εσωτερικό του τμήματος ΒΓ γιατί το τρίγωνο είναι οξυγώνιο, οπότε ΗΓ < ΒΓ .
∧
Το σημείο Θ είναι εξωτερικό του τμήματος ΕΖ γιατί η γωνία Ε είναι αμβλεία, οπότε ΕΖ < ΘΖ .
Από το α. ii. ερώτημα έχουμε ότι ΗΓ = ΘΖ .
Άρα ΕΖ < ΘΖ , ΘΖ = ΗΓ και ΗΓ < ΒΓ , επομένως ΕΖ < ΒΓ .
85 ÈÝìá 4 - 13752
α. 1.Σ
2.Λ
3.Λ
4.Λ
β. Η απάντηση στον συλλογισμό 2. είναι λάθος.
Προεκτείνουμε την ΖΕ και τη ΒΓ και έστω Η το σημείο
τομής τους. Τότε:
∧ ∧
• ΖΕΔ = ΕΗΓ , ως εντός εκτός και επί τα αυτά.
∧ ∧
• ΕΗΓ + ΑΒΓ = 180ο , ως γωνίες εντός και επί τα αυτά.
∧ ∧ ∧ ∧
Άρα ΖΕΔ + ΑΒΓ = 180ο και αφού Β < 90ο , τότε ΖΕΔ > 90ο . Άρα οι γωνίες δεν είναι ίσες.
Η απάντηση στο συλλογισμό 3. είναι λάθος, γιατί τα τρίγωνα έχουν δύο πλευρές ίσες μια προς μία, τις ΔΕ , ΒΓ
και τις ΖΕ , ΑΒ , αλλά οι περιεχόμενες γωνίες αυτών των πλευρών δεν είναι ίσες αλλά παραπληρωματικές.
∧ ∧
γ. Είναι ΖΕΔ + Β = 180ο
∧ ∧
• Αν Β < 90ο , τότε ΖΕΔ > 90ο και τα τρίγωνα έχουν δύο πλευρές ίσες και τις περιεχόμενες γωνίες στις πλευρές
αυτές άνισες. Οπότε, θα έχουν και τις τρίτες πλευρές τους ομοίως άνισες.
∧ ∧
Δηλαδή, αφού Β < ΖΕΔ , τότε ΑΓ < ΔΖ .
∧ ∧ ∧ ∧
• Αν Β > 90ο , τότε ΖΕΔ < 90ο , οπότε Β > ΖΕΔ , άρα ΑΓ > ΔΖ .
∧ ∧
• Αν Β = 90ο , τότε και ΖΕΔ = 90ο και τα τρίγωνα είναι ορθογώνια με ίσες τις κάθετες πλευρές τους, οπότε θα
είναι ίσα, άρα ΑΓ = ΔΖ .
∧ ∧
Επομένως, είναι ΔΖ = ΑΓ , όταν ΖΕΔ = ΑΒΓ = 90ο .
86 ÈÝìá 4 - 13822
∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧
α. i. Είναι ΒΑε + ΒΑΓ = 180ο και ΑΒψ < ΒΑΓ , οπότε ΒΑε + ΑΒψ < ΒΑε + ΒΑΓ ⇔ ΒΑε + ΑΒψ < 180ο .
∧ ∧
ii. Οι γωνίες ΒΑε και ΑΒψ είναι εντός και επί τα αυτά μέρη των ε και ψ που τέμνονται από την ΑΒ και
∧ ∧
επειδή ΒΑε + ΑΒψ < 180ο οι ε και ψ τέμνονται στο ημιεπίπεδο που ορίζεται από την ΑΒ προς το μέρος που
∧
βρίσκεται η ΑΒψ .
β. Στο α. αποδείξαμε ότι: αν δύο ευθείες τεμνόμενες από άλλη ευθεία σχηματίζουν εντός και εναλλάξ γωνίες που
δεν είναι ίσες, τότε οι δύο αυτές ευθείες τέμνονται στο ημιεπίπεδο που
ορίζεται από την τέμνουσα προς το μέρος που βρίσκεται η μικρότερη από
τις δύο εντός και εναλλάξ γωνίες.
∧ ∧ ∧ ∧
γ. Οι γωνίες ΒΑΓ και ΑΒψ είναι εντός και εναλλάξ και ΒΑΓ < ΑΒψ .
Άρα οι ευθείες ε και ψ τέμνονται στο ημιεπίπεδο που ορίζεται από την
∧
ΑΒ προς το μέρος της ΒΑΓ , όπως φαίνεται στο διπλανό σχήμα.
87 ÈÝìá 2 - 1700
∧
α. Είναι A = 180o − 40o − 70o = 70o .
∧ ∧
Οπότε A = B , άρα το τρίγωνο ΓΑΒ είναι ισοσκελές.
∧
β. Από το τρίγωνο ΑΕΔ , έχουμε AEΔ = 180o − 20o − 70o = 90o .
88 ÈÝìá 2 - 13535
∧
α. Είναι: • Α = 38ο , ως εντός εναλλάξ γωνίες
∧ ∧
• Β + 109ο = 180ο ⇔ Β = 71ο
∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧
• Α + Β + Γ = 180ο ⇔ 38ο + 71ο + Γ = 180ο ⇔ Γ = 180ο − 109ο ⇔ Γ = 71ο
∧ ∧
β. Είναι Β = Γ = 71ο , άρα το τρίγωνο ΑΒΓ είναι ισοσκελές. Οι ίσες πλευρές του ισοσκελούς τριγώνου είναι οι
∧ ∧
ΑΓ , ΑΒ, γιατί βρίσκονται απέναντι από τις ίσες γωνίες Β , Γ αντίστοιχα.
89 ÈÝìá 2 - 12704
α. Έχουμε ΑΔ = ΑΒ , οπότε το τρίγωνο ΑΒΔ είναι ισοσκελές με:
∧ ∧ ∧
Β = ΑΔΒ ⇔ ΑΔΒ = 70ο
Στο τρίγωνο ΑΒΔ είναι:
∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧
ΒΑΔ + ΑΒΔ + ΑΔΒ = 180ο ⇔ ΒΑΔ + 70ο + 70ο = 180ο ⇔ ΒΑΔ = 180ο − 140ο ⇔ ΒΑΔ = 40ο
∧ ∧ ∧ ∧
β. Στο τρίγωνο ΑΒΔ η ΑΔΓ είναι εξωτερική γωνία, οπότε ΑΔΓ = ΑΒΔ + ΒΑΔ = 70ο + 40ο = 110ο .
∧ ∧
γ. Είναι ΑΓΒ = 180ο − 140ο = 40ο , ως παραπληρωματική της Γεξ. .
Στο τρίγωνο ΑΒΓ είναι:
∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧
ΒΑΓ + ΑΒΓ + ΑΓΒ = 180o ⇔ ΒΑΓ = 180ο − ΑΒΓ − ΑΓΒ ⇔ ΒΑΓ = 180ο − 70ο − 40ο ⇔ ΒΑΓ = 70ο .
∧ ∧
Άρα ΒΑΓ = 70ο = ΑΒΓ , δηλαδή το τρίγωνο ΑΒΓ είναι ισοσκελές.
90 ÈÝìá 2 - 12707
∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧
α. Στο τρίγωνο ΑΒΓ έχουμε Α + Β + Γ = 180ο ⇔ 70ο + Β + 55ο = 180ο ⇔ Β = 180ο − 70ο − 55ο ⇔ Β = 55ο .
∧ ∧
Άρα Β = Γ = 55ο , οπότε το τρίγωνο ΑΒΓ είναι ισοσκελές με ΑΒ = ΑΓ .
β. Στο τρίγωνο ΒΖΔ έχουμε
∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧
Β + ΒΖΔ + ΖΔΒ = 180ο ⇔ 55ο + 35ο + ΖΔΒ = 180ο ⇔ ΖΔΒ = 180ο − 90ο ⇔ ΖΔΒ = 90ο
∧
γ. Η γωνία Α του τριγώνου ΑΒΓ είναι εξωτερική του τριγώνου ΑΖΕ. Επομένως,
∧ ∧ ∧ ∧ ∧
Α = ΑΕΖ + ΑΖΕ ⇔ 70ο = ΑΕΖ + 35ο ⇔ ΑΕΖ = 35ο
∧ ∧
Άρα ΑΕΖ = ΑΖΕ , οπότε το τρίγωνο ΑΖΕ είναι ισοσκελές.
91 ÈÝìá 2 - 13741
∧ ∧ ∧ ∧
α. Οι γωνίες α και β είναι εκτός εντός και επί τα αυτα, οπότε α = β = 76ο .
∧ ∧
β. Η γωνία Γ του τετράπλευρου ΑΒΓΔ είναι παραπληρωματική της γωνίας γ = 120ο , οπότε
∧
Γ = 180ο − 120ο = 60ο .
∧ ∧
Οι γωνίες Γ και Δ του τετράπλευρου είναι εντός και επί τα αυτά , οπότε
∧ ∧ ∧ ∧
Γ+ Δ = 180ο ⇔ Δ = 180ο − 60ο ⇔ Δ = 120ο
∧ ∧
Η γωνία Α του τετράπλευρου ΑΒΓΔ είναι παραπληρωματική της γωνίας α = 76ο , οπότε
∧ ∧ ∧ ∧ ∧
Α + α = 180ο ⇔ Α + 76ο = 180ο ⇔ Α = 180ο − 76ο ⇔ Α = 104ο .
∧
γ. Στο τρίγωνο ΕΑΔ εχουμε α = 76ο .
∧ ∧ ∧ ∧
Είναι: • ΑΔΕ + Δ = 180ο ⇔ ΑΔΕ = 180ο − 120ο ⇔ ΑΔΕ = 60ο .
∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧
• ΑΔΕ + α + Ε = 180ο ⇔ 60ο + 76ο + Ε = 180ο ⇔ 136ο + Ε = 180ο ⇔ Ε = 180ο − 136ο ⇔ Ε = 44ο .
92 ÈÝìá 2 - 13442
∧ ∧
α. Έστω Δ1 = ΑΔΓ . Έχουμε ΑΓ = ΑΔ , άρα το τρίγωνο ΑΓΔ είναι ισοσκελές με βάση ΓΔ , οπότε οι
∧ ∧
προσκείμενες στη βάση γωνίες του είναι ίσες, δηλαδή Γ1 = Δ1 .
∧ ∧
Οι γωνίες Γ1 , Δ1 του ορθογωνίου τριγώνου ΑΓΔ είναι συμπληρωματικές, οπότε
∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧
Γ1 + Δ1 = 90ο ⇔ Δ1 + Δ1 = 90ο ⇔ 2Δ1 = 90ο ⇔ Δ1 = 45ο
β. Έχουμε ΒΔ = ΔΓ , άρα το τρίγωνο ΒΓΔ είναι ισοσκελές με βάση ΒΓ , οπότε οι
∧ ∧
προσκείμενες στη βάση γωνίες του είναι ίσες, δηλαδή Β = Γ 2 .
∧
Η γωνία Δ1 είναι εξωτερική του τριγώνου ΒΓΔ άρα
∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧
Δ1 = Β+ Γ 2 ⇔ 45ο = Β + Β ⇔ 2 Β = 45ο ⇔ Β = 22,5o .
93 ÈÝìá 2 - 13654
∧ ∧
α. Για τις οξείες γωνίες AΒΓ και ΑΓΒ του ορθογωνίου τριγώνου ΑΒΓ ισχύει:
∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧
• AΒΓ + ΑΓΒ = 90ο ⇔ AΓΒ + 50ο + ΑΓΒ = 90ο ⇔ 2 AΓΒ = 40ο ⇔ AΓΒ = 20ο
∧
Επομένως AΒΓ = 20ο + 50ο = 70ο .
β. Είναι
∧ ∧ ∧ ∧
ΔΒΓ + ΓΒΑ = 180ο ⇔ ΔΒΓ + 70ο = 180ο ⇔ ΔΒΓ = 110ο .
Στο τρίγωνο ΔΒΓ ισχύει:
∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧
ΓΔΒ + ΔΒΓ + ΒΓΔ = 180ο ⇔ 50ο + 110ο + ΒΓΔ = 180ο ⇔ ΒΓΔ = 180ο − 50ο − 110ο ⇔ ΒΓΔ = 20ο
∧ ∧ ∧
Αφού ΑΓΒ = ΒΓΔ = 20ο , έχουμε ότι η ΓΒ είναι διχοτόμος της γωνίας ΑΓΔ .
94 ÈÝìá 2 - 12709
∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧
α. Στο τρίγωνο ΑΒΓ έχουμε Α = 90ο , Β = Γ και Β + Γ = 90ο ⇔ Β + Β = 90ο ⇔ 2 Β = 90ο ⇔ Β = 45ο , οπότε
∧
και Γ = 45ο .
β. Το τρίγωνο ΑΓΔ είναι ισόπλευρο οπότε ΑΓ = ΑΔ = ΔΓ .
Έχουμε ΑΒ = ΑΓ και ΑΓ = ΑΔ , οπότε ΑΒ = ΑΔ . Άρα το τρίγωνο ΑΒΔ είναι ισοσκελές.
∧
γ. Επειδή το τρίγωνο ΑΓΔ είναι ισόπλευρο έχουμε ΔΑΓ = 60ο .
∧ ∧ ∧
Οπότε ΒΑΔ = ΒΑΓ + ΔΑΓ = 90ο + 60ο = 150ο .
∧ ∧
Στο ισοσκελές τρίγωνο ΑΒΔ έχουμε ΑΒΔ = ΑΔΒ και
∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧
ΑΒΔ + ΑΔΒ + ΒΑΔ = 180ο ⇔ 2 ΑΒΔ + 150ο = 180ο ⇔ 2 ΑΒΔ = 30ο ⇔ ΑΒΔ = 15ο .
95 ÈÝìá 2 13687
α. Το τρίγωνο ΟΑΒ είναι ισοσκελές, αφού οι πλευρές ΟΑ = ΟΒ = R , οπότε
∧ ∧
OAB = OΒA
Στο τρίγωνο ΟΑΒ ισχύει:
∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧
O + OAB + OΒA = 180o ⇔ 40o + 2OAB = 180o ⇔ 2OAB = 140o ⇔ OAB = 70o και OBA = 70o .
β. Είναι ΟΓ = ΟΔ , ως αθροίσματα ίσων τμημάτων, αφού
ΟΓ = ΟΑ + ΑΓ = 2R και ΟΔ = ΟΒ + ΒΔ = 2R
Επομένως, το τρίγωνο ΟΓΔ είναι ισοσκελές με βάση ΓΔ.
Στο τρίγωνο ΟΓΔ ισχύει:
∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧
O + OΓΔ + OΔΓ = 180o ⇔ 40o + 2OΓΔ = 180o ⇔ 2OΓΔ = 140o ⇔ OΓΔ = 70o και OΔΓ = 70o .
γ. Οι ΑΒ και ΓΔ τέμνονται από την ΑΓ και σχηματίζουν τις εκτός εντός και επί τα αυτά μέρη γωνίες τους
∧ ∧
OΑΒ και OΓΔ ίσες. Επομένως, ΑΒ / / ΓΔ .
96 ÈÝìá 2 - 1645
∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧
α. Είναι A + Γ = 2 Β και A = 3Γ , οπότε 3Γ + Γ = 2 Β ⇔ 4   ⇔ Β = 2Γ .
Γ = 2Β
∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧
 = 180ο ⇔ Γ = 30ο .
Έχουμε A + B + Γ = 180ο ⇔ 3Γ + 2 Γ+ Γ = 180ο ⇔ 6 Γ
∧
Οπότε B = 2 ⋅ 30ο = 60o .
∧
∧ Β ∧
β. Είναι Γ = 30 και ΕΒΑ = = 30ο .
ο
2
∧ ∧
Στο τρίγωνο ΑΔΓ είναι ΔΑΓ = 90o − Γ = 60ο .
 +Α
Στο τρίγωνο ΑΒΕ είναι ΑΕΒ  + ΕΒΑ
 = 180ο ⇔ ΑΕΒ
 + 90ο + 30ο = 180ο ⇔ ΑΕΒ
 = 60ο .
∧
 + ΖΑE
Στο τρίγωνο ΑΕΖ είναι ΑZE  + ΑΕΖ  = 180ο ⇔ ΑZE
 + 60ο + 60ο = 180ο ⇔ AΕΖ = 60ο .
Άρα το τρίγωνο ΑΖΕ είναι ισόπλευρο.
97 ÈÝìá 2 - 13443
∧
α. Η γωνία Δ1 είναι εξωτερική του τριγώνου ΒΓΔ, άρα
∧ ∧ ∧
Δ1 = ΓΒΔ + Γ = 20ο + 40ο = 60ο .
∧ ∧
Οπότε οι γωνίες Α , Δ1 του τριγώνου ΑΒΔ είναι 60ο .
∧
Επομένως και η τρίτη γωνία Β1 θα είναι 60ο , οπότε το τρίγωνο ΑΒΔ είναι
ισόπλευρο.
∧ ∧ ∧
β. i. Είναι Β1 = Δ 2 , ως εντός εναλλάξ γωνίες και Β1 = 60ο , άρα
∧ ∧
Δ 2 = 60ο ⇔ ΒΔΕ = 60ο .
∧ ∧ ∧ ∧
ii. Είναι Α = Δ 3 , ως εντός εκτός και επί τα αυτά μέρη και Α = 60ο , άρα Δ 3 = 60ο .
∧ ∧ ∧
Αφού Δ 2 = Δ 3 = 60ο , η ΔΕ είναι διχοτόμος της γωνίας ΒΔΓ .
98 ÈÝìá 2 - 1623
∧ ∧
A
α. Είναι:  B = 20o + Γ

 +Β
Α +Γ  = 180ο ⇔ 80ο + 20ο + Γ
+Γ  = 80ο ⇔ Γ
 = 180ο ⇔ 2 Γ  = 40ο 1 E
Οπότε Β  = 20ο + 40ο = 60ο .

∧  80ο
Α B Δ Γ
β. Είναι:  A1 = = = 40o
2 2
∧ ∧
 AΔΕ = A1 = 40ο , ως εντός εναλλάξ
∧ ∧
 ΕΔΓ = Β = 60ο , ως εντός εκτός και επί τα αυτά μέρη
99 ÈÝìá 2 - 1604
∧ ∧
α. Είναι:  B=Γ

+Β
Α +Γ
 = 180ο ⇔ 40ο + Β
+Β  = 140ο ⇔ Β
 = 180ο ⇔ 2 Β  = 70ο
 = 70ο .
Οπότε Γ
∧ ∧
β. Είναι:  ΔΑΒ = Δ , αφού ΑΒ = ΒΔ

 = 180ο − Β
ΑΒΔ  = 180ο − 70ο = 110ο

Β+Δ
ΔΑ  + ΑΒΔ
 = 180ο ⇔ ΔΑΒ  + ΔΑΒ + 110ο = 180ο ⇔ 2ΔΑΒ
 = 70ο ⇔ ΔΑΒ
 = 35ο
∧
Οπότε ΔΑ Γ = 40ο + 35ο = 75ο .
100 ÈÝìá 2 - 1602

∧ ∧
α. Είναι B = Γ και Α  +Β
+Γ
 = 180ο ⇔ 50ο + Β
+Β  = 130ο ⇔ Β
 = 180ο ⇔ 2 Β  = 65ο .
Οπότε και Γ = 65ο .

β. Στο ισοσκελές τρίγωνο ΒΓΔ είναι ΒΔΓ =Γ  = 65ο και
ΔΒΓ + ΒΔΓ
 +Γ  = 180ο ⇔ ΔΒΓ
 + 65ο + 65ο = 180ο ⇔ ΔΒΓ
 = 50ο .
∧ ∧
Άρα ΔBΓ = A .
101 ÈÝìá 2 - 1593

α. Τα τρίγωνα ΒΚΑ και ΓΚΑ έχουν:  ΑΒ = ΑΓ
 ΚΒ = ΚΓ
 ΑΚ κοινή
Οπότε είναι ίσα (ΠΠΠ).
∧
Α ∧
β. Είναι:  ΑΚ διχοτόμος, άρα ΒΑΚ = = 40ο
2
∧ ∧
 ΚΑ = ΚΒ , άρα AΒΚ = ΒΑΚ = 40ο
∧ ∧
ΚΑ = ΚΓ , άρα AΓΚ = ΚΑΓ = 40ο

 = 180ο − 40ο − 40ο = 100ο .

γ. Στο τρίγωνο ΑΚΒ είναι ΑΚΒ
Στο τρίγωνο ΑΚΓ είναι ΑΚΓ = 180ο − 40ο − 40ο = 100ο .
∧ ∧ ∧
Οπότε ΒΚΓ = 360ο − AΚΒ − AΚΓ = 360ο − 100ο − 100ο = 160ο .
102 ÈÝìá 2 - 1541

α. Τα ορθογώνια τρίγωνα ΑΒΔ , ΕΔΒ έχουν:
 ΒΔ κοινή
 
 Β1 = Β2 , αφού ΒΔ διχοτόμος
Οπότε είναι ίσα, άρα ΒΕ = ΑΒ .

∧
 = ΒΔΑ
β. Επειδή τα τρίγωνα ΑΒΔ , ΕΔΒ είναι ίσα, έχουμε ΒΔΕ   ΒΔΕ = 55ο .
∧
Οπότε:  ΓΔΕ = 180ο − 55ο − 55ο = 70ο
∧ ∧
 Γ = 90ο − Γ Δ Ε = 90ο − 70ο = 20ο .
103 ÈÝìá 2 - 1693

α. Επειδή ΔΕ // ΑΒ και ΑΒ ⊥ ΑΓ , είναι ΔΕ ⊥ ΑΓ .
Oπότε το τρίγωνο ΓΔΕ είναι ορθογώνιο.
 ο
β. Είναι:  ΔΑΕ  = Α = 90 = 45ο
 = ΔΑΒ
2 2
∧ ∧
 AΔΕ = ΔΑB = 45ο , ως εντός εναλλάξ
∧ ∧
γ. Έχουμε Β = 20o + Γ .
∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧
Είναι Β + Γ = 90o ⇔ 20o + Γ + Γ = 90o ⇔ 2 Γ = 70ο ⇔ Γ = 35o .
∧ ∧
Άρα EΔΓ = 90ο − Γ = 90ο − 35ο = 55ο .
104 ÈÝìá 2 - 1590

α. Έστω Κ το σημείο τομής της ΑΒ με την ΕΓ . Ε
∧ ∧ ∧ ∧ ∧ φθ
Α Β
Είναι ω = AΚΓ , ως εντός εναλλάξ και AΚΓ = φ + θ , K
αφού η ΑΚΓ είναι εξωτερική στο τρίγωνο ΑΚΕ .

ω
Γ Δ
Οπότε ω  + θ .
 =φ
ε
β. Είναι:  ω  = ΖΕΓ
 , ως εντός εναλλάξ
 
 φ = ΑΕΖ , ως εντός εναλλάξ
∧ ∧ ∧ ∧ ∧
Οπότε θ = ΖΕΓ + ΖEΑ = ω + φ .
105 ÈÝìá 2 - 12708

α. Τα τρίγωνα ΒΕΗ και ΓΖΔ έχουν: • ΒΕ = ΓΖ
• ΒΗ = ΓΔ
∧ ∧
• Β = Γ = 60ο , αφού το τρίγωνο ΑΒΓ είναι ισόπλευρο.
∧ ∧
Άρα είναι ίσα, (ΠΓΠ) επομένως, ΕΗ = ΖΔ και ΒΕ = ΓΖ , οπότε ΒΗΕ = ΓΔΖ .
∧ ∧
β. Επειδή τα τρίγωνα ΒΕΗ και ΓΖΔ είναι ίσα, έχουμε Η = Δ .
∧ ∧ ∧
Τα τρίγωνα ΚΕΔ και ΒΕΗ έχουν τη γωνία Ε κοινή και Δ = Η .
∧ ∧
Επομένως, έχουν και τις τρίτες γωνίες τους ίσες, δηλαδή, ΔΚΕ = Β .
106 ÈÝìá 2 - 1552

Το τρίγωνο ΟΑΒ είναι ισοσκελές διότι ΟΑ = ΟΒ ως ακτίνες του ίδιου κύκλου.
Άρα Α 1 = Β
1 .
Στο τρίγωνο ΟΑB είναι
ο 
 +Α
Ο 1 + Β
 1 = 180ο ⇔ Α
1 + Β
 1 = 180ο − Ο
 ⇔ 2Β
 1 = 180ο − Ο  1 = 180 − Ο , (1)
⇔Β
2
Το τρίγωνο ΟΓΔ είναι ισοσκελές διότι ΟΓ = ΟΔ , ως ακτίνες του ίδιου κύκλου.
Άρα Γ 1 = Δ
1 .
ο 
Στο τρίγωνο ΟΓΔ είναι Ο +Γ1 + Δ
 1 = 180ο ⇔ Γ
1 + Δ
 1 = 180ο − Ο
 ⇔ 2Δ
 1 = 180ο − Ο  1 = 180 − Ο , (2) .
⇔Δ
2
 
Από τις (1) και (2) έχουμε Β1 = Δ1 .
Αφού επιπλέον είναι εντός, εκτός και επί τα αυτά μέρη, προκύπτει ΑΒ // ΓΔ .
107 ÈÝìá 2 - 1594

α. i. Επειδή ΔΕ // ΒΓ έχουμε:
 
 ΕΔΒ = ΔΒΓ , ως εντός εναλλάξ
 
 ΕΔΑ = Γ , ως εντός, εκτός και επί τα αυτά μέρη
∧ ∧ ∧ ∧
 , οπότε Γ = ΔΒΓ .
ii. Είναι AΔE = ΕΔΒ , αφού ΔΕ διχοτόμος της ΑΔΒ
Δ
Άρα το ΒΔΓ είναι ισοσκελές.
∧ ∧ ∧ ∧ ∧
 είναι εξωτερική στο τρίγωνο ΒΔΓ , άρα ΑΔΒ = ΔΒΓ + Γ ⇔ 60ο = 2 Γ ⇔ Γ = 30ο .
β. Η ΑΔΒ
108 ÈÝìá 2 - 1554

∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧
α. Είναι A εξ = Β + Γ ⇔ 2 Β = Β + Γ ⇔ Β = Γ .
Οπότε το τρίγωνο ΑΒΓ είναι ισοσκελές με AB = ΑΓ .
∧
Α
β. Είναι:  AΔΒ = 80ο
 ΔΑ = ΔΒ , αφού το Δ ανήκει στη μεσοκάθετο του ΑΒ
∧ ∧
Οπότε A = Α ΒΔ .
Δ
Δ
 + ΑΒΔ
Στο Α ΒΔ είναι Α  + ΑΔΒ
 = 180ο ⇔ Α
+Α  = 100ο ⇔ Α
 + 80ο = 180ο ⇔ 2 Α  = 50ο . Β Γ
Δ
 +Β
Στο Α ΒΓ είναι A +Γ
 = 180ο ⇔ 50ο + Β
+Β
 = 180ο ⇔ 2 Β
 = 130ο ⇔ Β
 = 65ο .
∧
Οπότε και Γ = 65ο .
109 ÈÝìá 2 - 1576

α. Είναι ΓΔ = ΟΒ = ΟΔ = ΟΕ = ρ .
∧ ∧
 Το τρίγωνο ΔΓΟ είναι ισοσκελές, άρα ΔΟΓ = ΔΓΟ = 15ο .
∧
 Στο τρίγωνο ΔΓΟ , η γωνία ΟΔΕ είναι εξωτερική, οπότε
∧
ΟΔΕ = 15ο + 15ο = 30ο .
∧ ∧
β.  Το τρίγωνο ΟΔΕ είναι ισοσκελές, οπότε Ε = ΟΔΕ = 30ο .
∧ ∧

+Ε
Στο τρίγωνο ΟΕΓ η BOE είναι εξωτερική, οπότε ΒΟΕ = x = Γ  = 15ο + 30ο = 45ο .
110 ÈÝìá 2 - 1607

∧ ∧
α. Το τρίγωνο ΑΒΓ είναι ισοσκελές με βάση τη ΒΓ , οπότε B = Γ και
 +Β
Α +Γ +Β
 = 180ο ⇔ 40ο + Β  = 180ο ⇔ 2 Β
 = 140ο ⇔ Β
 = 70ο .
 = 70ο .
Οπότε και Γ
∧ ∧
Είναι:  ΑΒΔ = 180ο − Β = 180ο − 70ο = 110ο .
∧ ∧
 AΓE = 180ο − Γ = 180ο − 70ο = 110ο .
 AB = AΓ
 ΒΔ = ΓΕ
∧ ∧
 ABΔ = ΑΓΕ
γ. Επειδή τα τρίγωνα ΑΒΔ και ΑΓΕ είναι ίσα, έχουμε ΑΔ = ΑΕ .
Άρα το τρίγωνο ΔΑΕ είναι ισοσκελές.
111 ÈÝìá 2 - 1572

∧ ∧
Α
α. Το τρίγωνο ΑΒΓ είναι ισοσκελές, οπότε B = Γ .
i. Τα ορθογώνια τρίγωνα ΖΒΔ και ΗΓΕ έχουν:
 ΒΔ = ΓΕ
∧ ∧
 και Γ
ΔΒΖ = ΗΓΕ , ως κατακορυφήν των ίσων γωνιών Β 
 Δ Β Γ Ε
Οπότε είναι ίσα, άρα BZ = ΓΗ .
α.i. Ζ Η
ii. Είναι AZ = AB + BZ = AΓ + ΓΗ = ΑΗ .
Άρα το τρίγωνο ΑΖΗ είναι ισοσκελές.
∧ ∧
β. Το τρίγωνο ΑΖΗ είναι ισοσκελές, οπότε Z = H .
Στο τρίγωνο ΑΖΗ είναι Α+Ζ +Η  = 180ο ⇔ 50ο + Ζ
+Ζ  = 130ο ⇔ Ζ
 = 180ο ⇔ 2 Ζ  = 65ο .
∧
Οπότε και H = 65o .
112 ÈÝìá 2 - 1699

α. Έστω Δ , Ε τα μέσα των πλευρών ΑΒ, ΑΓ και ΔΖ ⊥ ΒΓ , ΕΗ ⊥ ΒΓ .
Τα ορθογώνια τρίγωνα ΖΒΔ και ΗΓΕ έχουν:
 ΔΒ = ΕΓ
∧ ∧
 B = Γ , αφού το τρίγωνο ΑΒΓ είναι ισοσκελές.
Άρα είναι ίσα, οπότε ΔΖ = ΕΗ .
∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧
β. Είναι A + B + Γ = 180ο ⇔ 75ο + Β + Β + Β = 180ο ⇔ 3B = 105o ⇔ B = 35o .
∧ ∧ ∧ ∧
Οπότε Γ = Β = 35ο και A = 75o + B = 75ο + 35ο = 110ο .
113 ÈÝìá 2 - 1636

∧
α. H ΡΟ είναι διακεντρική ευθεία, οπότε είναι η διχοτόμος της γωνίας Ρ .
Η ακτίνα ΟΜ είναι κάθετη στην εφαπτόμενη ΔΓ, οπότε OM ⊥ ΔΓ .
Στο τρίγωνο ΡΔΓ η ΡΜ είναι διχοτόμος και ύψος, οπότε το τρίγωνο ΡΔΓ
είναι ισοσκελές.
β. Είναι OA ⊥ AΡ και ΟΒ ⊥ ΒΡ , οπότε Α  =Β = 90ο .
Στο τετράπλευρο ΟΑΡΒ είναι
∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧
O + A + Ρ + Β = 360ο ⇔ O + 90o + 40o + 90o = 360o ⇔ O + 220ο = 360ο ⇔ O = 140o .
114 ÈÝìá 2 - 1639

∧ ∧
α.  Στο τρίγωνο ΑΔΕ είναι E = 90o − Δ = 90ο − 30ο = 60ο .
∧ ∧
Στο τρίγωνο ΑΒΓ είναι Γ = 90ο − Β = 90ο − 30ο = 60ο .
 Στο τετράπλευρο ΑΕΖΓ είναι
∧ ∧
 +Ε
Α +Ζ  +Γ = 360ο ⇔ 90ο + 60ο + Ζ
 + 60ο = 360ο ⇔ Ζ
 + 210ο = 360ο ⇔ Z = 360o − 210ο ⇔ Z = 150ο .
∧ ∧
β.  Eίναι Δ = 30ο και EZ  Γ + ΔΖ Γ = 180ο ⇔ 150ο + ΔΖ
 Γ = 180ο ⇔ ΔΖΓ = 30ο .
∧ ∧
Άρα Δ = ΔΖΓ , οπότε το τρίγωνο ΓΖΔ είναι ισοσκελές.
∧ ∧ ∧ ∧ ∧
Είναι EZB = ΓΖΔ = 30ο και Β = 30ο , οπότε EZB = Β .
Άρα το τρίγωνο ΕΒΖ είναι ισοσκελές.
115 ÈÝìá 2 - 1556

∧ ∧
α. Το τρίγωνο ΑΒΓ είναι ισοσκελές, οπότε B = Γ .
∧ ∧
Άρα B1 = Γ1 ως συμπληρώματα ίσων γωνιών.
Τα ορθογώνια τρίγωνα ΑΒΔ και ΑΓΕ έχουν:  ΑΒ = ΑΓ
∧ ∧
 B1 = Γ1
 = ΔΕΑ
β. Επειδή τα τρίγωνα ΑΒΔ και ΑΓΕ είναι ίσα , έχουμε ΑΔ = ΑΕ , οπότε ΑΔΕ  .
 = 360ο − ΒΑΓ
Είναι ΔΑΕ  − ΔΑΒ
 − ΕΑΓ
 = 360ο − 80ο − 90ο − 90ο = 100ο .
 + ΔΕΑ
 + ΑΔΕ
Στο τρίγωνο ΑΔΕ είναι ΔΑΕ  + ΑΔΕ
 = 180ο ⇔ 100ο + ΑΔΕ  = 180ο ⇔ 2 ΑΔΕ
 = 80ο ⇔ ΑΔΕ
 = 40ο .
 = 40ο .
Οπότε και ΑΕΔ
116 ÈÝìá 2 - 1641

α. Τα ορθογώνια τρίγωνα ΑΓΔ και ΒΓΕ έχουν:
 ΑΔ = ΒΓ
 ΑΓ = ΒΕ
β. Επειδή τα τρίγωνα ΑΓΔ , ΒΓΕ είναι ίσα, έχουμε:

 
 ΑΔ Γ = ΕΓ Β = 40
ο
 ΓΔ = ΓΕ
Οπότε το τρίγωνο ΔΓΕ είναι ισοσκελές.

Στο τρίγωνο ΔΑΓ είναι ΑΔΓ + ΑΓΔ
 = 90ο ⇔ 40ο + ΑΓΔ  = 90ο ⇔ ΑΓΔ
 = 50ο .
∧ ∧ ∧
Είναι ΔΓΑ + ΕΓΒ + ΔΓ Ε = 180ο ⇔ 50ο + 40ο + ΔΓ
 Ε = 180ο ⇔ ΔΓΕ = 90ο .
Άρα το τρίγωνο ΔΓΕ είναι ορθογώνιο και ισοσκελές.
117 ÈÝìá 2 - 1661

α. Επειδή ΑΒ = ΑΓ , το τρίγωνο ΑΒΓ είναι ισοσκελές, άρα η διάμεσος ΑΔ είναι ύψος και διχοτόμος του
τριγώνου. Επειδή η ΑΔ είναι διχοτόμος του τριγώνου ΑΒΓ , είναι ΔΑΓ = ΒΑΔ
 = 30ο , οπότε Α
 = 60ο .
 +Β
Είναι Α +Γ = 180ο ⇔ 60ο + Β
+Β = 180ο ⇔ 2Β = 120ο ⇔ Β
 = 60ο .
 = 60ο .
Οπότε και Γ
 =Β
Για το τρίγωνο ΑΒΓ ισχύει Α =Γ  = 60ο , άρα είναι ισόπλευρο.
β. Επειδή ΑΔ = ΑΕ το τρίγωνο ΑΔΕ είναι ισοσκελές, οπότε ΑΔΕ  = ΑΕΔ

 .
Στο τρίγωνο ΑΔΕ έχουμε:
 + ΑΔΕ
ΔΑΕ  + ΑΕΔ
 = 180ο ⇔ 30ο + 2ΑΔΕ
 = 180ο ⇔ ΑΔΕ  = 75ο , οπότε και ΑΕΔ
 = 75ο .
γ. Είναι ΕΔΓ = ΑΔΓ

 − ΑΔΕ = 90ο − 75ο = 15ο .
118 ÈÝìá 2 - 1640

α. Επειδή ΑΔ = ΑΖ , έχουμε Δ

 = ΔΖΑ
 .
 +Δ
Στο τρίγωνο ΑΔΖ , είναι: Α  + ΔΖΑ
 = 180ο ⇔ 70ο + 2Δ
 = 180ο ⇔ 2Δ
 = 110ο ⇔ Δ
 = 55ο .
Οπότε ΔΖΑ =Δ = 55ο .
 Οι γωνίες Α  και Β  είναι εντός και επί τα αυτά μέρη των παραλλήλων ΑΔ, ΒΕ που τέμνονται από την ΑΒ,
οπότε είναι παραπληρωματικές.
Άρα Α +Β  = 180ο ⇔ 70ο + Β
 = 180ο ⇔ Β
 = 110ο .

 Επειδή ΒΕ = ΒΖ , έχουμε ΕΖΒ = Ε .

 + ΕΖΒ
+Ε
Στο τρίγωνο ΒΕΖ , είναι Β  = 180ο ⇔ 110ο + 2Ε
 = 180ο ⇔ 2Ε
 = 70ο ⇔ Ε
 = 35ο .
Οπότε ΕΖΒ =Ε = 35ο .
 = 180ο − ΔΖΑ
β. Είναι ΔΖΕ  − ΕΖΒ
 = 180ο − 55ο − 35ο = 90ο .
119 ÈÝìá 2 - 1605

α. i. Είναι Α +Β+Γ  = 180ο ⇔ 90ο + 20ο + Γ
+Γ
 = 180ο ⇔ 2Γ
 = 70ο ⇔ Γ
 = 35ο .
Οπότε Β  = 20ο + Γ
 = 20ο + 35ο = 55ο .
 , ισχύει ότι ΒΑΔ
ii. Επειδή η ΑΔ είναι διχοτόμος της γωνίας Α  = ΔΑΓ
 = 45ο .
Είναι:  ω  = ΒΑΔ
 = 45ο , ως εντός εναλλάξ

 =Β
φ  = 55ο , ως εντός, εκτός και επί τα αυτά μέρη.
∧ ∧
β. Είναι ΔΑΕ = ΑΔΕ = 45ο , οπότε το τρίγωνο ΑΕΔ είναι ισοσκελές.
120 ÈÝìá 2 - 1689
α. Είναι Α =Β =Γ
 = 60ο και ΔΑΕ
 = 180ο − Α = 180ο − 60ο = 120ο .
 =Ε
Επειδή το τρίγωνο ΑΔΕ είναι ισοσκελές, ισχύει ότι ΑΔΕ  .
 +Ε
Στο τρίγωνο ΑΔΕ έχουμε ΑΔΕ  + ΔΑΕ
 = 180ο ⇔ 2ΑΔΕ
 + 120ο = 180ο ⇔ 2ΑΔΕ
 = 60ο ⇔ ΑΔΕ
 = 30ο .
Οπότε και Ε = 30ο .
 = ΖΔΓ
β. Είναι ΑΔΕ  = 30ο , ως κατακορυφήν και Γ
 = 60ο .
 + ΔΖΓ
Στο τρίγωνο ΔΖΓ έχουμε ΖΔΓ  +Γ = 180ο ⇔ 30ο + ΔΖΓ
 + 60ο = 180ο ⇔ ΔΖΓ
 = 90o , άρα ΕΖ ⊥ ΒΓ .
121 ÈÝìá 2 - 1603

∧ ∧ ∧
α. Στο τρίγωνο ΔΕΓ είναι E = 90o και Ε Δ Γ = 90ο − Γ = 90ο − 40ο = 50ο .
∧ ∧
β. Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΑΒΓ είναι B = 90o − Γ = 50ο .
∧ ∧
Είναι AΔΕ = 180ο − ΕΔΓ = 180ο − 50ο = 130ο .
∧ ∧ ∧ ∧
Οπότε στο ΑΔΕΒ έχουμε A = E = 90o , B = 50o και Δ = 130ο .
122 ÈÝìá 2 - 1596

∧  εξ 120ο
Α ∧
α. i. Είναι AΒΔ = ΒAx = = = 60ο , ως εντός εναλλάξ.
2 2
 = 180ο − Α
ii. Είναι ΒΑΔ  εξ = 180ο − 120ο = 60ο .
Στο τρίγωνο ΑΒΔ έχουμε
 + ΑΒΔ
ΒΑΔ  + ΑΔΒ
 = 180ο ⇔ 60ο + 60ο + ΑΔΒ
 = 180ο ⇔ ΑΔΒ  = 60ο
Άρα ΑΒΔ  = ΑΔ
 Β , οπότε το τρίγωνο ΑΒΔ είναι ισόπλευρο.
iii. Είναι ΑΓ − ΑΒ = ΑΓ − ΑΔ = ΔΓ .
∧ ∧ ∧ ∧
β. Είναι:  BΔΑ = 2 Γ ⇔ 60ο = 2 Γ ⇔ Γ = 30ο
∧ ∧
 AΔΒ = 60ο , οπότε ΒΔΓ = 180ο − 60ο = 120ο

 = 180ο − ΒΔ
ΔΒΓ Γ−Γ = 180ο − 120ο − 30ο = 30ο
123 ÈÝìá 2 - 1565

α. Τα τρίγωνα ΑΒΓ και Α′ Β′ Γ′ έχουν:  AB = A′ B′
 ΑΓ = Α′ Γ′
∧ ∧
 A = A′
∧ ∧ ∧ ∧
β. Επειδή τα τρίγωνα είναι ισοσκελή έχουμε Β = Γ και Β′ = Γ′ .
∧ ∧
Επειδή B = B′ , έχουμε Γ  =Γ′ .
∧ ∧
Επειδή τα τρίγωνα έχουν τις δύο γωνίες τους ίσες θα έχουν και τις τρίτες γωνίες τους ίσες, δηλαδή A = A′ .
Τα τρίγωνα ΑΒΓ και A′ B′ Γ′ έχουν:  ΑΓ = Α′ Γ′
∧ ∧
 Γ = Γ′
∧ ∧
 A = A′
124 ÈÝìá 2 - 1682

α. Τα τρίγωνα ΑΕΖ και ΑΒΔ έχουν:  ΑΕ = ΑΒ
 ΑΖ = ΑΔ
∧ ∧
 EAZ = ΔAB
β. Είναι:
  ο ο ο
 ΔΑΒ + ΒΑΕ = 120 + 60 = 180 , οπότε τα Δ, Α και Ε είναι συνευθειακά.
∧ ∧ ∧ ∧
 ΒΕΑ = 60ο και ΖΔΑ = 60ο , οπότε ΒΕΑ = ΖΔΑ .
 και ΖΔΕ
Επειδή οι εντός εναλλάξ γωνίες ΒΕΔ  είναι ίσες, έχουμε ΕΒ / /ΖΔ .
125 ÈÝìá 2 - 1851

 = 70ο ⇔ ΓΕΒ
α. Είναι Β̂1 = 70ο και 2 ΓΕΒ  = 35ο .
Η ΒΕ είναι διχοτόμος της Β εξ άρα Β

2 = Β
 1 = 70ο .
 2 είναι η εξωτερική του τριγώνου ΕΒΓ , άρα Β
Η γωνία Β  2 = EΓΒ
 + ΓΕΒ
 ⇔ 70ο = ΕΓΒ
 + 35ο ⇔ ΕΓΒ
 = 35ο .
 = ΓΕΒ
Δηλαδή ΕΓΒ  = 35ο , άρα το τρίγωνο ΓΒΕ είναι ισοσκελές.
β.  Η ΒΕ είναι εξωτερική διχοτόμος, άρα B εξ = 2B

 1 = 2 ⋅ 70ο = 140ο , οπότε Β = 180ο − 140ο = 40ο .
 Η ΓΕ διχοτομεί τη γωνία Γ , άρα Γ = 2ΕΓΒ = 70ο .

+Β
Είναι Α +Γ
 = 180o ⇔ Α
 + 40ο + 70ο = 180ο ⇔ Α
 = 70ο .
126 ÈÝìá 2 - 12640

α. Το άθροισμα των γωνιών ενός κυρτού πολυγώνου με ν πλευρές είναι 2 ⋅ ν − 4 ορθές.
Το άθροισμα των γωνιών του πενταγώνου ΑΒΓΔΕ είναι:
(2ν − 4) ⋅ 90ο = (2 ⋅ 5 − 4) ⋅ 90ο = 6 ⋅ 90ο = 540ο
∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧
Δηλαδή έχουμε: Α + Β + Γ + Δ + Ε = 540ο ⇔ Α + Β + 100ο + 140ο + 80ο = 540ο ⇔ Α + Β = 220ο
∧ ∧ ∧
β. Στο τρίγωνο ΑΟΒ είναι: Α1 + Β1 + Ο = 180ο (1).
Όμως ΑΟ και ΒΟ είναι διχοτόμοι των γωνιών Α και Β αντίστοιχα, άρα:
∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧
∧ Α ∧ Β ∧ ∧ Α Β Α + Β α. 220ο
Α1 = και Β1 = . Έτσι Α1 + Β1 = + = = = 110ο .
2 2 2 2 2 2
∧ ∧ ∧
Οπότε η (1) ⇔ 110ο + Ο = 180ο ⇔ Ο = 70ο , δηλαδή ΑΟΒ = 70ο .
127 ÈÝìá 2 - 12644

∧ ∧ ∧ ∧
α. Είναι: • Γ + Γεξ. = 180ο ⇔ Γ + 130ο = 180ο ⇔ Γ = 50ο
∧ ∧ ∧ ∧
• Δ + Δ εξ. = 180ο ⇔ Δ + 110ο = 180ο ⇔ Δ = 70ο
∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧
β. Στο τετράπλευρο ΑΒΓΔ , έχουμε: Α + Β + Γ + Δ = 360ο ⇔ Α + Β + 50ο + 70ο = 360ο ⇔ Α + Β = 240ο
∧ ∧ ∧
γ. Στο τρίγωνο ΑΟΒ είναι: Α1 + Β1 + Ο = 180ο (1).
Οι ΑΟ και ΒΟ είναι διχοτόμοι των γωνιών Α και Β αντίστοιχα,
∧ ∧
Α
∧ ∧ Β
άρα: Α1 = και Β1 = .
2 2
∧ ∧ ∧ ∧
∧Α Β Α + Β 240ο
∧
Οπότε Α1 + Β1 = + = = = 120ο .
2 2 2 2
∧ ∧
Άρα η (1) ⇔ 120ο + Ο = 180ο ⇔ Ο = 60ο .
∧
Δηλαδή ΑΟΒ = 60ο .
128 ÈÝìá 2 - 13619

∧ ∧ ∧ ∧
α. • Είναι: Α εξ + Α = 180ο ⇔ 100ο + Α = 180ο ⇔ Α = 80ο
• Στο τετράπλευρο ΑΒΓΔ ισχύει:
∧ ∧ ∧ ∧ ∧
Α + Β + Γ + Δ = 360ο ⇔ 80ο + 220ο + Δ = 360ο
∧ ∧
⇔ Δ = 360ο − 80ο − 220ο ⇔ Δ = 60ο
β. Στο τρίγωνο ΒΓΟ ισχύει:
∧ ∧ ∧
ΟΒΓ + ΒΓΟ + ΒΟΓ = 180ο , (1)
∧ ∧ ∧ ∧
∧ Β Γ Β + Γ 220ο
∧
Είναι ΟΒΓ+ ΒΓΟ = + = = = 110ο .
2 2 2 2
∧ ∧
Οπότε η (1) ⇔ 110ο + ΒΟΓ = 180ο ⇔ ΒΟΓ = 70ο .
129 ÈÝìá 2 - 13749

∧ ∧ ∧
α. Στο τετράπλεύρο ΑΒΓΔ έχουμε α + 130ο + 65ο + 85ο = 360o ⇔ α = 360ο − 280ο ⇔ α = 80ο .
∧ ∧ ∧ ∧
β. Είναι 24ο + ω+ α = 180ο ⇔ 24ο + ω+ 80ο = 180ο ⇔ ω = 76ο
∧ ∧
γ. Είναι: • ΑΔ = ΑΕ άρα το τρίγωνο ΑΔΕ είναι ισοσκελές με βάση την πλευρά ΕΔ , οπότε φ = ΑΔΕ .
∧
• φ + ΑΔΕ + ω = 180ο ⇔ φ + φ + 76ο = 180ο ⇔ 2φ = 180ο − 76ο ⇔ 2φ = 104ο ⇔ φ = 52ο
130 ÈÝìá 4 - 1708

α. i. Στο τρίγωνο ΑΒΕ , το ΑΔ είναι ύψος και διάμεσος. Οπότε το τρίγωνο ΑΒΕ είναι ισοσκελές.
∧ ∧
ii. Το τρίγωνο ΑΒΕ είναι ισοσκελές, οπότε ΑEB = B = 50o .
∧
Είναι ΕΑΒ  +Β + ΑΕ
 Β = 180ο ⇔ ΕΑΒ
 + 50ο + 50ο = 180ο ⇔ EAB = 80o .
∧ ∧ ∧
Οπότε ΓΑΕ = ΓΑΒ − ΕΑΒ = 90ο − 80ο = 10ο .
∧
β. Είναι:  Z = 90o
∧ ∧
 ZEΓ = ΑΕΒ = 50ο
∧

Ε+Ζ
ΖΓ  + ΖΕ
 Γ = 180ο ⇔ ΖΓ
 Ε + 90ο + 50ο = 180ο ⇔ ZΓΕ = 40ο
131 ÈÝìá 4 - 1819

α. Είναι ΑΒ = ΒΓ = ΓΑ = ΒΔ = ΓΕ .
Από τα ισοσκελή τρίγωνα ΓΑΕ και ΒΔΑ έχουμε αντίστοιχα:
∧
 AΓE = 180ο − 60ο = 120o
∧ ∧ 180ο − 120ο 60ο
 ΓΑΕ = ΑΕΓ = = = 30ο
2 2
∧
 ΑΒΔ = 180ο − 60ο = 120ο
∧ ∧ 180ο − 120ο 60ο
 ΒΑΔ = ΒΔΑ = = = 30ο
2 2
β. Είναι:  ΖΑΕ  = 180 − ΔΑΕ
ο  = 180ο − 120ο = 60ο
 ο ο
 ΑΕΖ = 90 − 30 = 60
ο
 = ΑΕΖ
Οπότε ΖΑΕ  , άρα ΖΑ = ΖΕ .
Επειδή ΖΑ = ΖΕ και ΓΑ = ΓΕ τα Γ , Ζ ανήκουν στη μεσοκάθετο του ΑΕ .
Άρα η ΓΖ είναι η μεσοκάθετος του ΑΕ .
γ. Είναι:  ΓΖ ⊥ ΑΕ , αφού η ΓΖ μεσοκάθετη του ΑΕ


 = 60ο + 30ο = 90ο , άρα ΒΑ ⊥ ΑΕ
ΒΑΕ
Επομένως ΑΒ // ΓΖ .
132 ÈÝìá 4 - 13537

∧
α. Έστω Α = ω (1).
i. Είναι ΑΔ = ΒΔ , άρα το τρίγωνο ΑΒΔ είναι ισοσκελές με βάση AB και
∧
Β1 = ω (2).
∧
Η γωνία Δ1 είναι εξωτερική στο τρίγωνο ΑΒΔ , άρα είναι
∧ ∧ ∧
Δ1 = Β1 + Α = ω + ω = 2ω (3).
Είναι ΒΓ = ΒΔ , άρα το τρίγωνο ΒΓΔ είναι ισοσκελές με βάση ΓΔ και
∧ ∧ ∧ ∧ ∧
Γ = Δ1 ⇔ Γ = 2ω ⇔ Γ = 2 Α .
∧ ∧ ∧
ii. Το τρίγωνο ΑΒΓ είναι ισοσκελές με ΑΒ = ΑΓ , οπότε Β = Γ ⇔ Β = 2ω .
∧ ∧ ∧
Στο τρίγωνο ΑΒΓ ισχύει ότι Α + Β+ Γ = 180ο ⇔ ω + 2ω + 2ω = 180ο ⇔ 5ω = 180ο ⇔ ω = 36ο .
∧
Άρα Α = 36ο .
iii. Για να αποδείξουμε ότι το τρίγωνο ΑΔΕ είναι ισοσκελές θα αποδείξουμε ότι ΑΕ = ΔΕ .
Είναι ΑΕ = ΔΓ , οπότε αρκεί να αποδείξουμε ότι ΔΕ = ΔΓ .
Τα τρίγωνα ΒΓΔ και ΒΕΔ τα οποία έχουν:
• ΒΔ = ΒΔ
• ΒΓ = ΒΕ , γιατί ΒΓ = ΑΔ και ΒΕ = ΑΔ ως διαφορές των ίσων τμημάτων ΑΒ = ΑΓ και ΑΕ = ΓΔ
∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧
• Β1 = Β2 , αφού Β1 = ω = 36ο και Β2 = Β − Β1 = 2ω − ω = 36ο
Άρα είναι ίσα, (ΠΓΠ), οπότε ΔΕ = ΔΓ .
∧ ∧
β. Είναι ΒΓ = ΒΕ , οπότε Δ1 = Δ 2 .
∧ ∧
Έχουμε ότι Δ1 = 72ο , άρα Δ 2 = 72ο .
Τα τρίγωνα ΑΒΓ και ΖΒΔ έχουν:
• ΒΓ = ΒΔ ,
• ΑΓ = ΖΔ ,
∧ ∧
• Γ = Δ 2 = 72ο ,
Άρα είναι ίσα, (ΠΓΠ). Όμως το τρίγωνο ΑΒΓ είναι ισοσκελές, οπότε και το
τρίγωνο ΒΔΖ είναι ισοσκελές.
133 ÈÝìá 4 - 1707

α. Η ΜΕ είναι η μεσοκάθετος του ΒΓ , οπότε ΕΒ = ΕΓ , άρα το τρίγωνο ΕΒΓ είναι ισοσκελές.
∧
β. Επειδή το Ε ανήκει στη διχοτόμο της γωνίας A , θα ισαπέχει από τις πλευρές της Α
γωνίας, οπότε ΕΘ = ΕΖ . Τα ορθογώνια τρίγωνα ΘΒΕ και ΖΓΕ έχουν:

 EB = EΓ
Ζ
 ΕΘ = ΕΖ
Δ Μ
Β
Οπότε είναι ίσα. Γ
Θ
 = ΘΒΕ
γ. Επειδή τα τρίγωνα ΘΒΕ και ΖΓΕ είναι ίσα, έχουμε ΑΓΕ  .
Ε
∧ ∧
 + ΑΒΕ
Οπότε AΓΕ + AΒΕ = ΘΒΕ  = 180ο .
134 ÈÝìá 4 - 1792

∧
∧ A ∧ ∧ ∧
ο
α. Η ΖΔΓ είναι εξωτερική γωνία στο τρίγωνο ΑΕΔ , οπότε ZΔΓ = ΔΕΑ + ΕΑΔ = 90 + .
2
β. Στο τρίγωνο ΑΖΔ η ΑΕ είναι διχοτόμος και ύψος, άρα είναι και διάμεσος.
Οπότε η ΑΕ είναι μεσοκάθετος του ΖΔ .
Επειδή το Κ ανήκει στη μεσοκάθετο του ΖΔ , έχουμε KZ = ΚΔ .
∧ ∧
∧ A ∧∧ ∧ A ∧
γ. Στο τρίγωνο ΔΗΓ είναι ZHΓ = 180 − ΖΔΓ − Γ = = 180 − (90 + ) − Γ = 180ο − 90ο − − Γ
ο o o
2 2
∧ ∧ ∧
A ∧ 180ο − Α  − 2Γ
 Β +Γ − 2Γ
 Β− Γ
= 90o − − Γ = = =
2 2 2 2
135 ÈÝìá 4 - 1828

α. Στο ισόπλευρο τρίγωνο ΑΒΓ το ύψος ΓΕ είναι και διάμεσος , οπότε το Ε είναι το μέσο της ΑΒ .

ΒΓ ΑΒ
Οπότε ΒΔ = ⇔ ΒΔ = ⇔ ΒΔ = ΒΕ .
2 2
Άρα το τρίγωνο ΒΔΕ είναι ισοσκελές.
∧
 Είναι: AΘΖ = Β
 = 60ο , ως εντός εκτός και επί τα αυτά μέρη

 =Γ
ΑΖΘ  = 60ο , ως εντός εκτός και επί τα αυτά μέρη

 = 60ο
Α
Άρα το τρίγωνο ΑΘΖ είναι ισόπλευρο.
 = ΔΕΒ
β. Το τρίγωνο ΒΔΕ είναι ισοσκελές με Δ  και η Β
 είναι εξωτερική γωνία, οπότε
 =Δ
Β  + ΔΕ Β ⇔ 60ο = Δ +Δ
 ⇔ 2Δ
 = 60ο ⇔ Δ
 = 30ο .
Οπότε και ΔΕ Β = 30ο .

∧ ∧
Είναι:  ΕΘΖ = 180ο − AΘΖ = 180ο − 60ο = 120ο
∧ ∧
 ΘΕΖ = ΔΕΒ = 30ο
∧

 = 30ο , ως εντός εναλλάξ
ΘΖΕ = Δ
∧ ∧
γ. Επειδή: ΘΕΖ = ΘΖΕ το τρίγωνο ΘΕΖ είναι ισοσκελές , οπότε ΘΖ = ΘΕ

 ΑΘ = ΘΖ , αφού το τρίγωνο ΑΘΖ είναι ισόπλευρο έχουμε ΑΘ = ΘΕ

Άρα ΑΕ = ΑΘ + ΘΕ = 2ΑΘ = 2ΘΖ .
δ. Είναι: ΑΒ = 2ΑΕ = 2 ⋅ 2ΘΕ = 4ΘΕ , άρα 3ΑΒ = 12ΘΕ

 ΘΒ = ΕΘ + ΕΒ = ΕΘ + ΑΕ = 3ΘΕ , άρα 4ΘΒ = 12ΘΕ
Οπότε 3AB = 4ΘΒ .
136 ÈÝìá 4 - 1888

α. Επειδή το τρίγωνο ΑΒΓ είναι ισοσκελές και η ΑΜ είναι διάμεσος, θα είναι και ύψος.
Αφού AM ⊥ ΒΓ και ΔΓ ⊥ ΒΓ , προκύπτει AM // ΓΔ .
∧ ∧
β. Είναι:  ΓΔ = ΑΒ και ΑΒ = ΑΓ , οπότε ΓΔ = ΓΑ , άρα ΓΑΔ = ΓΔΑ
∧ ∧
 ΓΔΑ = ΔΑΜ , ως εντός εναλλάξ
∧ ∧ ∧
Άρα ΓΑΔ = ΔΑΜ , οπότε η ΑΔ είναι η διχοτόμος της MAΓ .
∧ ∧ ∧ ∧
ΜΑΓ 90ο − Γ
∧ Γ B ∧ ∧
γ. Είναι ΔΑΓ = = = 45ο − = 45o − , αφού το τρίγωνο ΜΑΓ είναι ορθογώνιο και B = Γ .
2 2 2 2
δ. Από την τριγωνική ανισότητα στο τρίγωνο ΑΓΔ είναι: ΑΔ < ΑΓ + ΓΔ ⇔ ΑΔ < ΑΒ + ΑΒ ⇔ ΑΔ < 2ΑΒ .
137 ÈÝìá 4 - 1874

α. Φέρουμε τις ΟΒ και ΟΓ . Τα τρίγωνα ΟΑΒ και ΟΑΓ είναι Α
∧ ∧ ∧
ο ο ο
ισόπλευρα, οπότε ΒΑΓ = ΒΑΟ + ΟΑΓ = 60 + 60 = 120 .
∧
Β Γ
β. Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΔΑΟ είναι Δ = 90ο − 60ο = 30ο και
∧ Δ Ε
ΒΟΔ = 90ο − 60ο = 30ο . Κ Ο Λ
∧ ∧
Άρα Δ = ΒΟΔ , οπότε το τρίγωνο ΒΟΔ είναι ισοσκελές με ΒΔ = ΒΟ .
Επομένως ΒΔ = ΒΑ , άρα το Β είναι το μέσο του ΑΔ .
Όμοια το Γ είναι το μέσο του ΑΕ .
 = 60ο και ΒΟΑ
γ. Είναι ΑΟΓ  = 60ο επειδή τα τρίγωνα ΑΟΓ και ΑΟΒ είναι ισόπλευρα.
Οπότε:  ΚΟΓ  = ΚΟΑ  + ΑΟΓ = 90ο + 60ο = 150ο
 = ΒΟΑ
ΒΟΛ  + ΑΟΛ

 = 60ο + 90ο = 150ο
 και ΒΟΛ
Άρα οι επίκεντρες γωνίες ΚΟΓ  είναι ίσες.
 και ΒΛ
Οπότε τα τόξα ΚΓ  είναι ίσα, άρα και οι αντίστοιχες χορδές ΚΓ και ΛΒ είναι ίσες, δηλαδή ΚΓ = ΛΒ .
138 ÈÝìá 4 - 1894

Δ
α. i. Στο ορθογώνιο τρίγωνο:  Α ΒΓ έχουμε Β+Γ = 90ο ⇔ Β = 90ο − Γ

Δ

Γ+Γ
Δ Ε Γ έχουμε ΔΕ  = 90ο ⇔ ΔΕ  Γ = 90ο − Γ

∧ ∧
Οπότε B = ΔΕΓ .
ii. Τα ορθογώνια τρίγωνα ΡΔΕ και ΚΔΒ έχουν:
∧ ∧
 ΔΕΓ = Β

 ΔΡ = ΔΚ , αφού η ΑΔ είναι διχοτόμος της Α
Γ
Οπότε είναι ίσα, άρα ΔΕ = ΔΒ .
β. Τα ορθογώνια τρίγωνα ΔΕΓ και ΔΒΖ έχουν:
 
 ΔΕΓ = Β , από το α.i.
 ΔΕ = ΔΒ , από το α.ii.
Ρ Δ
Οπότε τα τρίγωνα είναι ίσα, άρα ΔΓ = ΔΖ . Ε
Επομένως, το τρίγωνο ΔΓΖ είναι ισοσκελές και ορθογώνιο.
 = ΔΖΓ και ΔΓΖ  + ΔΖΓ
 = 90ο ⇔ 2ΔΓΖ
 = 90ο ⇔ ΔΓΖ = 45ο . Ζ Α Κ Β
Άρα ΔΓΖ
139 ÈÝìá 4 - 13750

α. i. Είναι ΟΑ ⊥ ΑΒ και ΟΔ ⊥ ΔΓ διότι ΟΑ και ΟΔ είναι
ακτίνες στα σημεία επαφής Α και Δ αντίστοιχα.
Τα τρίγωνα ΟΑΒ και ΟΔΓ, έχουν:
• ΟΑ = ΟΔ = R ,
• ΟΒ = ΟΓ ,
∧ ∧
• ΟΑΒ = ΟΔΓ = 90ο .
Άρα είναι ίσα, γιατί είναι ορθογώνια με ίσες υποτείνουσες και
μία κάθετη πλευρά ίση, οπότε ΑΒ = ΔΓ .
∧ ∧
ii. Από την ισότητα των ορθογωνίων τριγώνων του α. i. ερωτήματος προκύπτει ότι ΟΒΑ = ΟΓΔ = ω και
∧ ∧
ΑΟΒ = ΔΟΓ = φ με ω + φ = 90ο (1) , ως άθροισμα οξειών γωνιών ορθογωνίων τριγώνων.
∧ ∧
Για τη γωνία ΑΟΔ έχουμε: ΑΟΔ = 180ο − 2φ = 2(90ο − φ) = 2ω , λόγω της (1).
Το τρίγωνο ΑΟΔ είναι ισοσκελές, αφού ΟΑ = ΟΔ = R , οπότε
∧
∧ 180ο − ΑΟΔ 180ο − 2ω
∧
ΟΑΔ = ΟΔΑ = = = 90ο − ω = φ , λόγω της (1).
2 2
∧ ∧
Άρα ΟΑΔ = ΑΟΒ = φ και είναι γωνίες εντός εναλλάξ των ΑΔ και ΒΓ που τέμνονται από την ΟΑ, οπότε
ΑΔ / / ΒΓ .
β. Αν ΒΑ = R τότε από το α. ερώτημα τα ίσα ορθογώνια τρίγωνα ΟΑΒ και ΟΔΓ θα είναι και ισοσκελή,
αφού ΟΑ = ΑΒ = ΟΔ = ΔΓ = R .
∧
Επομένως ω = φ = 45ο , άρα ΑΟΔ = 180ο − 2φ = 90ο , οπότε το ισοσκελές τρίγωνο ΟΑΔ είναι ορθογώνιο και
ισοσκελές.
140 ÈÝìá 4 - 13697

∧ ∧ ∧ ∧
α. Είναι: • ΑΚΒ + ΒΚΕ = 180ο ⇔ ΑΚΒ + 120ο = 180ο ⇔ ΑΚΒ = 180ο − 120ο
∧
⇔ ΑΚΒ = 60ο
∧ ∧ ∧
• ΑΚΒ = ΚΒΛ , ως εντός εναλλάξ, οπότε ΚΒΛ = 60ο .
∧ ∧ ∧
• ΚΒΛ = ΒΛΓ , ως εντός εναλλάξ, οπότε ΒΛΓ = 60ο .
∧ ∧ ∧
Επομένως ΑΚΒ = ΚΒΛ = ΒΛΓ = 60ο (4).
β. Τα τρίγωνα ΑΚΒ και ΒΛΓ έχουν:
• ΑΚ = ΒΛ = 20cm , ως μισά των ίσων τμημάτων ΑΕ και ΒΔ.
• ΚB = ΛΓ = 20cm , ως μισά των ίσων τμημάτων ΒΖ και ΓΕ.
∧ ∧
• ΑΚΒ = ΒΛΓ = 60ο
∧ ∧ ∧ ∧
Επομένως είναι ίσα, (ΠΓΠ), οπότε Α1 = Β1 και Β2 = Γ 2 .
Είναι ΑΚ = ΚΒ = 20cm , άρα το τρίγωνο ΑΚΒ θα είναι ισοσκελές με βάση ΑΒ,
∧ ∧
οπότε Α1 = Β2 .
Για τις γωνίες του τριγώνου ΑΚΒ ισχύει ότι
∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧
Α1 + ΑΚΒ + Β2 = 180ο ⇔ 2 Α1 + 60ο = 180ο ⇔ 2 Α1 = 180ο − 60ο ⇔ 2 Α1 = 120ο ⇔ Α1 = 60ο
∧ ∧ ∧
Άρα ΑΚΒ = Α1 = Β2 = 60ο , οπότε το τρίγωνο ΑΚΒ θα είναι ισόπλευρο.
∧ ∧ ∧
Επομένως και το ίσο του τρίγωνο ΒΛΓ θα είναι και αυτό ισόπλευρο, οπότε ΒΛΓ = Γ 2 = Β1 = 60ο .
∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧
γ. Είναι ΑΒΓ = Β2 + ΚΒΛ + Β1 = 3 ⋅ 60ο = 180ο , αφού είναι Β2 = Β1 = 60ο , ως γωνίες ισοπλεύρων τριγώνων
ΑΚΒ και ΒΛΓ. Επομένως, τα σημεία Α, Β και Γ ανήκουν στην ίδια ευθεία.
141 ÈÝìá 4 - 1849

Α
α. Τα ορθογώνια τρίγωνα ΒΑΕ και ΓΑΖ έχουν:  ΑΒ = ΑΓ
∧ ∧
 BAE = ΓAZ Γ
Οπότε είναι ίσα, άρα ΑΕ = ΑΖ . Β
Ζ
Επομένως το τρίγωνο ΕΑΖ είναι ισοσκελές. Ε
Δ
x
x΄ z
y
β. Τα ορθογώνια τρίγωνα ΑΔΒ και ΑΔΓ έχουν:  AB = ΑΓ
 ΑΔ κοινή
∧ ∧
Οπότε είναι ίσα, άρα ΒΑΔ = ΔΑΓ .
∧
Επομένως η ΑΔ είναι η διχοτόμος της x ′Ax .
γ. Έστω Κ το σημείο τομής των ΑΔ και ΒΓ .

Στο ισοσκελές τρίγωνο ΑΒΓ η ΑΚ είναι διχοτόμος άρα και ύψος.
Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΑΚΓ είναι ΓΑΚ + ΑΓΚ = 90ο ⇔ ΓΑ Δ = 90ο − ΑΓΚ
 .
 = ΑΒΓ
Το τρίγωνο ΑΒΓ είναι ισοσκελές με βάση την ΒΓ , οπότε ΑΓΒ  .
 = 90ο − ΑΒΓ
Είναι ΓΒΔ  = 90ο − ΑΓΒ
 = 90ο − ΑΓΚ
 .
 = ΓΒΔ
Άρα ΓΑΔ  .
142 ÈÝìá 2 - 1538

α. Είναι: 
1 = Δ
Δ  2 , αφού η ΒΕ διχοτόμος

1 = Δ
E  2 , ως εντός εναλλάξ.
Οπότε Δ1 = Ε
 1 άρα το τρίγωνο ΑΔΕ είναι ισοσκελές.
β. Έχουμε:  ΑΔ = ΑΕ , αφού το τρίγωνο ΑΔΕ είναι ισοσκελές
 AB = 2AΔ ⇔ ΑΒ = 2ΑΕ
Οπότε το Ε είναι το μέσο του ΑΒ .
143 ÈÝìá 2 - 1610

∧ ∧ ∧ ∧
α. Είναι HΒΖ = 180ο − Β = 180ο − Δ = ΕΔΘ .
β. Είναι:  = ΑΕΖ
ΓΖΕ
 , ως εντός εναλλάξ
 
 ΒΖΗ = ΓΖΕ , ως κατακορυφήν
 
 ΔΕΘ = ΑΕΖ , ως κατακορυφήν
 .
ˆ = ΔΕΘ
Οπότε ΒΖΗ
γ. Είναι ΑΔ = ΒΓ και ΑΕ = ΓΖ .
Οπότε ΔΕ = ΑΔ − ΑΕ = ΒΓ − ΓΖ = ΒΖ .
Τα τρίγωνα ΔΕΘ και ΒΖΗ έχουν:  ΔΕ = ΒΖ
 
 ΗΒΖ = ΕΔΘ
 
 ΒΖΗ = ΔΕΘ
Οπότε είναι ίσα (ΓΠΓ) , άρα ΒΗ = ΘΔ .

144 ÈÝìá 2 - 13755
α. Είναι ΖΑ / / ΔΓ και ΖΔ / / ΑΓ .
Άρα το τετράπλευρο ΖΑΓΔ έχει τις απέναντι πλευρές του παράλληλες, οπότε είναι παραλληλόγραμμο.
Είναι ΑΕ / / ΒΔ και ΔΕ / / ΒΑ .
Άρα το τετράπλευρο ΑΒΔΕ έχει τις απέναντι πλευρές του παράλληλες, οπότε είναι παραλληλόγραμμο.
β. Τα τρίγωνα ΑΒΓ και ΔΕΖ έχουν:
• ΑΒ = ΔΕ , ως απέναντι πλευρές του παραλληλογράμμου ΑΒΔΕ
• ΑΓ = ΔΖ , ως απέναντι πλευρές του παραλληλογράμμου ΖΑΓΔ
• ΒΓ = ΖΕ , διότι ΒΓ = ΒΔ + ΔΓ και ΖΕ = ΖΑ + ΑΕ + ΔΓ + ΒΔ
Άρα από το κριτήριο ισότητας ΠΠΠ τα τρίγωνα ΑΒΓ και ΔΕΖ είναι ίσα.
145 ÈÝìá 2 - 1637
α. Είναι: 
1 = Β
Α  =Γ
 1 = 60ο

 = 180ο − Γ
ΑΓΔ  1 = 180ο − 60ο = 120ο
 ΓΑ = ΓΔ , άρα Α 2 = Δ
1
Στο τρίγωνο ΑΓΔ είναι ΑΓΔ  +Δ1 + Α
 2 = 180ο ⇔ 120ο + Δ
1 + Δ
 1 = 180ο ⇔ 2Δ
 1 = 60ο ⇔ Δ
 1 = 30ο .
Οπότε A 2 = Δ
 1 = 30ο και ΒΑΔ
 = 60ο + 30ο = 90ο .
β. Eίναι: 
 = 90ο , οπότε ΒΑ ⊥ ΑΔ και ΕΔ ⊥ ΑΔ , άρα ΑΒ // ΔΕ
ΒΑΔ
 ΒΓ = ΔΕ  ΑΒ = ΔΕ
Άρα το ΑΒΔΕ είναι παραλληλόγραμμο.
146 ÈÝìá 2 - 13825

α. Το τετράπλευρο ΑΔΜΒ έχει ΑΒ = ΔΜ και ΑΒ / / ΔΜ άρα
είναι παραλληλόγραμμο.
Το τετράπλευρο ΑΓΜΕ έχει ΑΓ = ΕΜ και ΑΓ / / ΕΜ άρα
β. Είναι: • ΔΑ = ΒΜ , ως απέναντι πλευρές του
παραλληλογράμμου ΑΔΜΒ
• ΑΕ = ΓΜ , ως απέναντι πλευρές του παραλληλογράμμου
ΑΓΜΕ
• το σημείο Μ το μέσο της πλευράς ΒΓ , επομένως ΒΜ = ΓΜ .
Άρα ΔΑ = ΑΕ .
147 ÈÝìá 2 - 1654

α. Επειδή τα ΑΒΔΓ και ΒΔΕΖ είναι παραλληλόγραμμα έχουμε ΑΓ // = ΒΔ και ΒΔ // = ΖΕ αντίστοιχα.
Άρα ΑΓ // = ΖΕ , οπότε το ΑΓΕΖ είναι παραλληλόγραμμο.
β. Τα τρίγωνα ΑΒΖ και ΓΔΕ έχουν: ΑΒ = ΓΔ , αφού το ΑΒΔΓ είναι παραλληλόγραμμο

 ΒΖ = ΔΕ , αφού το ΒΖΕΔ είναι παραλληλόγραμμο
 ΑΖ = ΓΕ , αφού το ΑΖΕΓ είναι παραλληλόγραμμο
 
Άρα είναι ίσα (ΠΠΠ) , οπότε ΑΒΖ = ΓΔΕ .
148 ÈÝìá 2 - 1687

α. Τα τρίγωνα ΑΔΕ και ΒΓΖ έχουν:
 ΑΔ = ΒΓ , ως απέναντι πλευρές του παραλληλογράμμου.
 ΑΕ = ΓΖ , αφού ΑΕ = ΑΒ , ΓΔ = ΓΖ και ΑΒ = ΓΔ , ως απέναντι πλευρές
παραλληλογράμμου.
   
 ΒΓΖ = ΕΑΔ , ως παραπληρωματικές των ίσων γωνιών A , Γ του
παραλληλογράμμου ΑΒΓΔ.
β. Από την ισότητα των τριγώνων ΑΔΕ και ΒΓΖ έχουμε ΒΖ = ΕΔ .

Είναι ΕΒ = 2ΑΒ = 2ΓΔ = ΔΖ .
Οπότε το τετράπλευρο ΕΒΖΔ έχει τις απέναντι πλευρές του ίσες, άρα είναι παραλληλόγραμμο.
149 ÈÝìá 2 - 1628

α. Τα ορθογώνια τρίγωνα ΕΑΔ και ΖΓΒ έχουν:
 ΑΔ = ΒΓ , αφού το ΑΒΓΔ είναι παραλληλόγραμμο
∧ ∧
 AΔΕ = ΓΒΖ ως εντός εναλλάξ των παράλληλων ΑΔ , ΒΓ που τέμνονται από τη ΒΔ .
Άρα είναι ίσα, οπότε ΑΕ = ΓΖ .
β. Είναι: ΑΕ ⊥ ΒΔ και ΓΖ ⊥ ΒΔ , οπότε ΑΕ // ΓΖ

 ΑΕ = ΓΖ (από το α. ερώτημα)
Άρα το ΑΕΓΖ είναι παραλληλόγραμμο.
150 ÈÝìá 2 - 1678

α. Είναι:  ΓΟ ⊥ ΟΑ και BA ⊥ OA , οπότε ΟΓ // ΑΒ
 ΟΓ = ΑΒ
Άρα το ΑΒΟΓ είναι παραλληλόγραμμο, οπότε τα ΑΟ και ΒΓ διχοτομούνται.
∧ ∧
β. Το ορθογώνιο τρίγωνο ΟΑΓ είναι ισοσκελές, αφού ΟΑ = ΟΓ = ρ , οπότε OΑΓ = OΓΑ = 45ο .
Το ΑΒΟΓ είναι παραλληλόγραμμο, οπότε:
∧ ∧
 ABO = ΟΓΑ = 45o
∧ ∧
 ΓAΒ = ΓΟΒ = 90ο + 45ο = 135ο
151 ÈÝìá 2 - 1559

α. Είναι ΔΑ = ΔΓ και ΔΕ = ΔΜ .
Οπότε το ΑΜΓΕ είναι παραλληλόγραμμο, αφού οι διαγώνιοί του διχοτομούνται.
β. Είναι ΑE // = ΜΓ , οπότε ΑΕ // = ΒΜ .
Άρα το ΑΕΜΒ είναι παραλληλόγραμμο .
Οπότε οι διαγώνιοί του ΒΕ και ΑΜ διχοτομούνται.
Άρα η ΒΕ διέρχεται από το μέσο της ΑΜ .
152 ÈÝìá 2 - 1533

α. Είναι ΜΑ = ΜΓ και ΜΔ = ΜΒ , οπότε το ΑΔΓΒ είναι παραλληλόγραμμο,
αφού οι διαγώνιοι του διχοτομούνται. Άρα ΑΔ // ΒΓ .
Είναι ΝΑ = ΝΒ και ΝΕ = ΓΝ , οπότε το ΑΕΒΓ είναι παραλληλόγραμμο,
αφού οι διαγώνιοί του διχοτομούνται.
Άρα ΑΕ // BΓ .
β. Από το α. ερώτημα αποδείξαμε ότι από το σημείο Α διέρχονται τα τμήματα ΑΕ και ΑΔ που είναι
παράλληλα στη ΒΓ .
Όμως από ένα σημείο εκτός ευθείας διέρχεται μοναδική παράλληλη σ’ αυτήν, οπότε τα τμήματα ΑΔ και ΑΕ
έχουν τον ίδιο φορέα.
Άρα τα σημεία Ε , Α και Δ είναι συνευθειακά.
153 ÈÝìá 2 - 1600

α. Επειδή AA′ ⊥ BΔ και ΓΓ′ ⊥ ΒΔ , έχουμε AA′ // ΓΓ′ .
β. Τα ορθογώνια τρίγωνα AA′Δ και ΓΓ′ Β έχουν:
 ΑΔ = ΒΓ , ως απέναντι πλευρές του παραλληλογράμμου
∧ ∧
 ΑΔΑ′ = ΓΒΓ′ , ως εντός εναλλάξ των παράλληλων ΑΔ , ΒΓ που τέμνονται από τη ΒΔ
Άρα είναι ίσα, οπότε ΑΑ′ = ΓΓ′ .
γ. Από το α. και β. ερώτημα έχουμε
AA′ // = ΓΓ′ , οπότε το ΑΓ′ ΓΑ′ είναι παραλληλόγραμμο.
154 ÈÝìá 2 - 1535

α.  Επειδή ΜΔ // = ΑΒ , το ΑΔΜΒ είναι παραλληλόγραμμο. Οπότε ΔΑ = ΜΒ .
 Αφού ME // = AΓ , το ΑΕΜΓ είναι παραλληλόγραμμο. Οπότε ΑΕ = ΜΓ .
 Επειδή ΜΒ = ΜΓ , έχουμε ΑΔ = ΑΕ .
β. Τα τετράπλευρα ΑΔΜΒ, ΑΕΜΓ είναι παραλληλόγραμμα, οπότε ΑΔ // ΒΓ και ΑΕ // BΓ .
Επειδή από το Α διέρχεται μοναδική παράλληλη της ΒΓ, τα τμήματα ΑΔ και ΑΕ βρίσκονται
στον ίδιο φορέα. Άρα τα Δ , Α , Ε είναι συνευθειακά.
γ. Είναι ΔΕ = ΑΔ + ΑΕ = ΒΜ + ΜΓ = ΒΓ .
155 ÈÝìá 2 - 1534

α. Τα ορθογώνια τρίγωνα ΑΔΕ και ΓΒΖ έχουν:
 ΑΔ = ΒΓ , αφού το ΑΒΓΔ είναι παραλληλόγραμμο
∧ ∧
 Δ1 = Β1 , ως εντός εναλλάξ των παράλληλων ΑΔ και ΒΓ που τέμνονται από τη ΒΔ
β. Επειδή ΑΕ ⊥ ΒΔ και ΓΖ ⊥ ΒΔ , έχουμε ΑΕ // ΓΖ .
Αφού τα τρίγωνα ΑΔΕ, ΓΒΖ είναι ίσα, έχουμε ΑΕ = ΓΖ .
Άρα ΑΕ // = ΓΖ , οπότε το ΑΕΓΖ είναι παραλληλόγραμμο.
156 ÈÝìá 2 - 1539

α. Τα τρίγωνα ΟΔΕ και ΟΒΖ έχουν:  ΟΔ = ΟΒ
 ΟΕ = ΟΖ

 = ΒΟΖ
ΔΟΕ  , ως κατακορυφήν γωνίες
Άρα είναι ίσα (ΠΓΠ), οπότε ΔΕ = ΒΖ .
β. Είναι OE = OZ και OB = OΔ .
Οπότε το ΔΕΒΖ είναι παραλληλόγραμμο, αφού οι διαγώνιοί του διχοτομούνται.
157 ÈÝìá 2 - 13816

α. Το σημείο Μ είναι το μέσο του ΒΓ και του ΑΕ , οπότε στο τετράπλευρο ΑΒΕΓ οι διαγώνιοι του
διχοτομούνται. Άρα είναι παραλληλόγραμμο.
β. Από το παραλληλόγραμμο ΑΒΓΔ έχουμε ΔΓ / / ΑΒ και από το παραλληλόγραμμο ΑΒΕΓ έχουμε ΑΒ / / ΓΕ .
Άρα τα ευθύγραμμα τμήματα ΔΓ και ΓΕ είναι παράλληλα στην ΑΒ και επειδή έχουν κοινό σημείο το Γ , τα
σημεία Δ , Γ και Ε είναι συνευθειακά.
158 ÈÝìá 2 - 13829

α. Τα τρίγωνα ΑΕΔ και ΓΖΒ έχουν:
i. ΑΕ = ΓΖ
ii. ΑΔ = ΒΓ , απέναντι πλευρές παραλληλογράμμου
∧ ∧
iii. ΕΑΔ = ΖΓΒ , ως εντός εναλλάξ
Άρα είναι ίσα αφού έχουν δύο πλευρές ίσες μία προς μία
και τις περιεχόμενες γωνίες ίσες (ΠΓΠ).
β. Είναι ΟΕ = ΟΑ − ΑΕ και ΟΖ = ΟΓ − ΖΓ . Επειδή ΟΑ = ΟΓ , αφού το Ο είναι το κέντρο του
παραλληλογράμμου ΑΒΓΔ και ΑΕ = ΖΓ έχουμε ΟΕ = ΟΖ ως διαφορές ίσων τμημάτων.
Επιπλέον ΒΟ = ΟΔ αφού το Ο είναι το κέντρο του παραλληλογράμμου ΑΒΓΔ. Επομένως οι διαγώνιοι του
τετραπλεύρου ΔΕΒΖ διχοτομούνται άρα το τετράπλευρο ΔΕΒΖ είναι παραλληλόγραμμο.
159 ÈÝìá 2 - 1618

α. Τα τρίγωνα ΑΟΒ και ΓΟΔ έχουν:  ΟΒ = ΟΔ , αφού Ο μέσο του ΒΔ
∧ ∧
 ΑΟΒ = ΓΟΔ , ως κατακορυφήν
∧ ∧
 Β = Δ , ως εντός εναλλάξ
∧ ∧
Άρα είναι ίσα (ΓΠΓ) και έχουν: ΑΒ = ΓΔ , OA = ΟΓ , A = Γ .
β. Επειδή τα τρίγωνα ΑΟΒ και ΓΟΔ είναι ίσα, έχουμε AB = ΓΔ .
Οπότε ΑΒ // = ΓΔ , επομένως το ΑΒΓΔ είναι παραλληλόγραμμο.
160 ÈÝìá 2 - 1701

α. Είναι ΜΒ = ΜΓ και MA = MΔ , οπότε το ΑΒΔΓ είναι παραλληλόγραμμο,
αφού οι διαγώνιοί του διχοτομούνται.
β. Είναι ΑΒ // ΓΔ και ΑΕ // BΓ , οπότε το ΑΕΓΒ είναι παραλληλόγραμμο.
ΒΓ ΑΕ
Επομένως ΒΓ = ΑΕ , οπότε ΒΜ = = .
2 2
161 ÈÝìá 2 - 1642

α. Επειδή ΔΒ = ΔΜ και ΔΑ = ΔΕ , το ΑΒΕΜ είναι παραλληλόγραμμο, αφού οι διαγώνιοί του διχοτομούνται.
β. Επειδή το ΑΒΕΜ είναι παραλληλόγραμμο, έχουμε ΜΕ = ΑΒ .
ΒΓ
Είναι ΒΓ = 2ΑΒ ⇔ ΑΒ = ⇔ ΑΒ = ΜΓ ⇔ ΜΕ = ΜΓ .
2
162 ÈÝìá 2 - 1557

α. Είναι Ε το μέσο του ΑΒ και ΑΒ = 2 ΒΓ ⇔ 2 ΑΕ = 2 ΒΓ ⇔ AE = ΒΓ .
Αφού το ΑΒΓΔ είναι παραλληλόγραμμο, έχουμε BΓ = ΑΔ .
Άρα AE = AΔ , οπότε το τρίγωνο ΕΑΔ είναι ισοσκελές.
∧ ∧
β. Είναι:  Δ1 = E1 , αφού το τρίγωνο ΕΑΔ είναι ισοσκελές με ΑΕ = ΑΔ .
∧ ∧
 Δ 2 = E1 , ως εντός εναλλάξ
∧ ∧ ∧
Οπότε Δ1 = Δ 2 , άρα η ΔΕ είναι διχοτόμος της Δ .
163 ÈÝìá 2 - 1531

α. Είναι AB = 2ΒΓ ⇔ ΑΒ = 2ΑΔ ⇔ ΑΒ = ΑΕ .
Άρα το τρίγωνο ΒΑΕ είναι ισοσκελές με AB = AE .
β. Είναι ΔΕ = ΑΔ και ΑΔ // = ΒΓ .
Οπότε ΔΕ // = ΒΓ , άρα το ΔΕΓΒ είναι παραλληλόγραμμο.
γ. Επειδή το ΔΕΓΒ είναι παραλληλόγραμμο, οι διαγώνιοί του διχοτομούνται, άρα
ΕΗ = ΗΒ .
Οπότε η ΑΗ είναι διάμεσος του τριγώνου ΒΑΕ .
164 ÈÝìá 2 - 1609

α. Τα τρίγωνα ΑΕΔ και ΒΓΖ έχουν:
 ΑΔ = ΒΓ
   
 Δ1 = Β2 , ως μισά των ίσων γωνιών Β και Δ
∧ ∧
 A=Γ
β. Επειδή ΑΒ = ΓΔ και AE = ΓΖ , αφού τα τρίγωνα ΑΔΕ και ΒΓΖ είναι ίσα, έχουμε ΒΕ = ΔΖ , ως
διαφορές ίσων τμημάτων.
Αφού ΒΕ // = ΔΖ το ΔΕΒΖ είναι παραλληλόγραμμο.
165 ÈÝìá 2 - 13833

α. Τα ορθογώνια τρίγωνα ΑΓΔ και ΑΕΗ έχουν:
 =Δ
i. Η  = 90o (γιατί ΓΔ και ΕΗ ύψη)
ii. ΑΓ = ΑΕ (γιατί ΒΑ διάμεσος από υπόθεση)
 = ΕΑΗ
iii. ΔΑΓ  (ως κατακορυφήν)
Άρα τα τρίγωνα είναι ίσα, αφού είναι ορθογώνια που έχουν
την υποτείνουσα και μια οξεία γωνία ίσες μία προς μία.
β. Από την ισότητα των τριγώνων ΑΓΔ και ΑΕΗ προκύπτει
 = ΑΓΔ
ότι ΑΕΗ  άρα και ΑΗ = ΑΔ ως πλευρές ίσων
τριγώνων απέναντι από ίσες γωνίες.
γ. Η ΒΑ είναι διάμεσος του τριγώνου ΕΒΓ άρα ΕΑ=ΑΓ και
από το β. ερώτημα έχουμε ότι ΑΗ = ΑΔ.
Άρα το τετράπλευρο ΓΔΕΗ είναι παραλληλόγραμμο αφού οι διαγώνιοι του ΕΓ και ΔΗ διχοτομούνται.
166 ÈÝìá 2 - 13834

α. Τα τρίγωνα ΑΜΖ και ΕΜΗ έχουν:
i. ΑΜ = ΜΕ
ii. ΜΖ = ΜΗ, άθροισμα ίσων τμημάτων ΜΒ + ΒΖ και
ΜΓ + ΓΗ
 = ΕΜΗ
iii. ΑΜΖ  , ως κατακορυφήν
Άρα τα τρίγωνα είναι ίσα, επειδή έχουν δύο πλευρές ίσες
μία προς μία και τις περιεχόμενες σε αυτές γωνίες ίσες.
β. Έχουμε ΑΜ = ΜΕ και ΜΖ = ΜΗ. Επομένως στο τετράπλευρο ΑΗΕΖ οι διαγώνιοι ΑΕ και ΖΗ διχοτομούνται
στο σημείο Μ, άρα το τετράπλευρο ΑΗΕΖ είναι παραλληλόγραμμο.
167 ÈÝìá 4 - 13742

α. Στο ισοσκελές τρίγωνο ΑΒΓ , το τμήμα ΑΜ είναι διάμεσος προς τη βάση του ΒΓ , οπότε
∧
είναι και ύψος και διχοτόμος της γωνίας Α. Δηλαδή ΑΜ ⊥ ΒΓ και ΒΑΜ = ΓΑΜ .
Είναι: • ΚΒ ⊥ ΒΓ και ΑΜ ⊥ ΒΓ , οπότε ΑΜ / / ΚΒ .
• ΒΚ = ΑΓ και ΑΒ = ΑΓ , οπότε ΑΒ = ΒΚ .
∧ ∧
β. Έχουμε: • ΑΒ = ΒΚ άρα το τρίγωνο ΑΒΚ είναι ισοσκελές, οπότε ΒΑΚ = ΒΚΑ .
∧ ∧ ∧ ∧ ∧
• ΚΑΜ = ΒΚΑ , ως εντός εναλλάξ. Άρα ΒΑΚ = ΒΚΑ = ΚΑΜ (1) , οπότε η ΑΚ είναι
∧
διχοτόμος της γωνίας ΒΑΜ .
γ. Στο ισοσκελές τρίγωνο ΑΒΚ είναι
∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧
ΒΑΚ + ΚΒΑ + ΒΚΑ = 180ο ⇔ ΒΚΑ + Β + 90ο + ΒΚΑ = 180ο ⇔ 2 ΒΚΑ + Β+ 90ο = 180ο ⇔
∧
∧ ∧
ο
∧ ∧
ο
∧ Γ ο
∧ ∧
ο
2 ΒΚΑ + Β = 90 ⇔ 2 ΒΚΑ + Γ = 90 ⇔ 2 ΒΚΑ = 90 − Γ ⇔ ΒΚΑ = 45 −
2
δ. Το τετράπλευρο ΑΒΚΜ έχει τις δυο απέναντι πλευρές του ΑΜ και ΒΚ παράλληλες.
Αν ήταν παραλληλόγραμμο οι ΑΜ και ΒΚ θα ήταν και ίσες. Αν ΑΜ = ΒΚ τότε θα ισχύει ότι ΑΜ = ΑΒ .
Όμως τα τμήματα ΑΜ και ΑΒ είναι κάθετο και πλάγιο τμήμα αντίστοιχα προς τη ΒΓ , οπότε ισχύει ότι
ΑΜ < ΑΒ .
Επομένως ΑΜ < ΚΒ και το τετράπλευρο ΑΒΚΜ δεν μπορεί να είναι παραλληλόγραμμο.
168 ÈÝìá 4 - 1785

∧
α. Επειδή AK = ΑΛ το τρίγωνο ΑΚΛ είναι ισοσκελές, οπότε η διάμεσος ΑΜ είναι και διχοτόμος της A ,
∧ ∧
οπότε ΔΑΕ = ΛΑΜ .
∧ ∧ ∧ ∧
Είναι ΛΑΜ = ΔEA , ως εντός εναλλάξ, οπότε AEΔ = ΔΑΕ .
Άρα ΑΔ = ΔΕ .
β. Είναι ΒΓ + ΓΕ = ΑΔ + ΓΕ = ΔΕ + ΓΕ = ΔΓ = ΑΒ .
+Β
γ. Είναι:  Α  = 180ο ⇔ Β
 = 180ο − A
 , ως εντός και επί τα αυτά μέρη

 + ΑΛΚ
Α  + ΑΚΛ  Κ + ΑΛ
 = 180ο ⇔ ΑΛ  Κ = 180ο − Α
 ⇔ 2 ΑΛ
Κ =Β

∧ ∧
Άρα B = 2 AΛΚ .
169 ÈÝìá 4 - 1839

α. Επειδή ΑΕ // = ΓΗ το ΑΕΓΗ είναι παραλληλόγραμμο.
β. Τα τρίγωνα ΔΗΘ και ΒΕΖ έχουν:
 ΔΗ = ΒΕ , αφού ΔΗ = ΔΓ − ΗΓ = ΑΒ − ΑΕ = ΒΕ
 
 Δ = Β , ως απέναντι γωνίες παραλληλογράμμου
 ΔΘ = ΒΖ , από υπόθεση
Οπότε είναι ίσα (ΠΓΠ) , άρα ΘΗ = ΕΖ , (1).

Τα τρίγωνα ΑΘΕ και ΓΗΖ έχουν:
 ΑΕ = ΓΗ , από υπόθεση
 
 Α = Γ , ως απέναντι γωνίες παραλληλογράμμου
 ΑΘ = ΓΖ , αφού ΑΘ = ΑΔ − ΘΔ = ΒΓ − ΒΖ = ΓΖ
Οπότε είναι ίσα (ΠΓΠ), άρα ΘΕ = ΗΖ .

Επομένως το τετράπλευρο ΕΖΗΘ έχει τις απέναντι πλευρές του ίσες, άρα είναι παραλληλόγραμμο.
γ. Έστω Ο το μέσον της ΑΓ .
 Επειδή το ΑΒΓΔ είναι παραλληλόγραμμο οι διαγώνιοί του διχοτομούνται,
άρα η ΒΔ διέρχεται από το Ο .

 Επειδή το ΑΕΓΗ είναι παραλληλόγραμμο οι διαγώνιοί του διχοτομούνται,
άρα η ΕΗ διέρχεται από το Ο που είναι το μέσον της ΑΓ .

 Επειδή το ΕΖΗΘ είναι παραλληλόγραμμο οι διαγώνιοί του διχοτομούνται,
άρα η ΘΖ διέρχεται από το μέσον της ΕΗ που είναι το Ο .

Άρα οι ΑΓ , ΒΔ , ΕΗ και ΖΘ διέρχονται από το ίδιο σημείο.
170 ÈÝìá 4 - 1877

α. Επειδή ΚΟ = ΚΖ και KΔ = ΚΓ , το ΟΓΖΔ είναι παραλληλόγραμμο, οπότε ΓΖ // = ΟΔ .
Οπότε ΓΖ // = ΟΒ , επομένως το ΟΒΓΖ είναι παραλληλόγραμμο.
Άρα τα ΟΓ και ΒΖ διχοτομούνται.
β. Επειδή το ΟΔΖΓ είναι παραλληλόγραμμο, έχουμε ΔΖ = ΟΓ και αφού ΟΓ = ΑΟ , έχουμε ΑΟ = ΔΖ .
γ. Τα τρίγωνα ΑΟΒ και ΔΖΓ έχουν:
 OA = ΔΖ
 ΟΒ = ΓΖ
 AB = ΓΔ
171 ÈÝìá 4 - 1857

∧ ∧ ∧
α. Είναι:  ΒΑΔ = ΔΑΕ , αφού ΑΔ διχοτόμος της A
∧ ∧
 BAΔ = ΑΔΕ , ως εντός εναλλάξ
∧ ∧
Άρα ΔΑΕ = AΔΕ , οπότε το τρίγωνο ΑΕΔ είναι ισοσκελές.
β. Στο ισοσκελές τρίγωνο ΑΕΔ η ΕΚ είναι διάμεσος, οπότε είναι και ύψος.
Άρα η ΕΚ είναι η μεσοκάθετος του ΑΔ .
γ. Τα τρίγωνα ΑΚΒ , ΚΔΖ έχουν:  KA = KΔ
∧ ∧
 AKB = ΔKZ
∧ ∧
 ΒΑΚ = KΔZ , ως εντός εναλλάξ
δ. Επειδή τα τρίγωνα ΑΚΒ και ΚΔΖ είναι ίσα, έχουμε ΚΒ = ΚΖ .
Επειδή ΚΑ = ΚΔ και KB = KZ , το ΑΖΔΒ είναι παραλληλόγραμμο.
172 ÈÝìá 4 - 1890

α. i. Έχουμε ΕΒ = ΕΓ και EA = EΔ , οπότε το ΑΒΔΓ είναι παραλληλόγραμμο, επομένως ΑΒ = ΓΔ . Άρα η
απόσταση των χωριών Α και Β είναι ίση με την απόσταση των χωριών Γ και Δ .
ii. Επειδή το ΑΒΔΓ είναι παραλληλόγραμμο, έχουμε ΑΒ // ΓΔ , οπότε οι δρόμοι ΑΒ και ΓΔ όσο και να
προεκταθούν αποκλείεται να συναντηθούν.
iii. Φέρουμε ΒΚ ⊥ ΑΔ και ΓΛ ⊥ ΑΔ .
Τα ορθογώνια τρίγωνα ΒΚΕ και ΓΛΕ έχουν:  ΕΒ = ΕΓ
∧ ∧
 BEK = ΓΕΛ
Οπότε είναι ίσα, άρα ΒΚ = ΓΛ .
Δηλαδή τα χωριά Β , Γ ισαπέχουν από το δρόμο ΑΔ .
β. Για να ισαπέχει κάποιο σημείο από τα Α και Δ , θα πρέπει να ανήκει στη μεσοκάθετο
του ΑΔ .
Αφού το σημείο αυτό ανήκει στο δρόμο ΑΓ , θα είναι το σημείο τομής Θ της ΑΓ με τη
μεσοκάθετο του ΑΔ .
173 ÈÝìá 4 - 1882

α. Στο τρίγωνο ΑΕΜ η ΑΔ είναι διχοτόμος και ύψος, οπότε είναι ισοσκελές.
Είναι:  
 ΑΕΜ = ΑΜΕ , αφού ΑΕ = ΑΜ
 
 ΑEM = ΜΛΒ , ως εντός εναλλάξ
 
 ΑΜΕ = ΒMΛ , ως κατακορυφήν.
 = ΜΛΒ
Άρα ΒΜΛ  , οπότε το τρίγωνο ΒΜΛ είναι ισοσκελές.
Είναι: 
 = ΓΑΔ
Κ  , ως εντός εναλλάξ.

 = ΔΑΒ
ΓΑΔ  , γιατί η ΑΔ είναι διχοτόμος της Α
 .
 =Κ
Άρα ΔΑΒ  , οπότε το τρίγωνο ΑΒΚ είναι ισοσκελές.
β. Από τα ισοσκελή τρίγωνα ΑΕΜ και ΜΒΛ και επειδή το Μ είναι μέσο του ΑΒ , έχουμε
ΑΕ = ΑΜ = ΜΒ = ΒΛ .
Οπότε ΑΕ = // ΒΛ , άρα το ΑΛΒΕ είναι παραλληλόγραμμο.
174 ÈÝìá 4 - 13845

 = ΚΑΒ
α. Το τρίγωνο ΑΚΒ είναι ισοσκελές με ΚΒ = ΚΑ, άρα ΚΒΑ  (1).
 = ΛΓΑ
Το τρίγωνο ΑΛΓ είναι ισοσκελές με ΛΑ = ΛΓ, άρα ΛΑΓ  (2).
 = ΛΑΓ
Είναι ΚΑΒ  , ως κατακορυφήν, οπότε είναι ίσες,
 = ΛΓΑ
άρα ΚΒΑ  .
β. Έστω ω και φ οι γωνίες όπως φαίνονται στο σχήμα,
οπότε  = 90o + ΚΒΑ
ω  και φ  . Επειδή
 = 90o + ΛΓΑ
ΚΒΑ = ΛΓΑ
 έχουμε ω = φ.
Οι ίσες γωνίες ω και φ είναι εντός εναλλάξ των ευθειών (ε)
και (δ) που τέμνονται από τη ΒΓ, άρα (ε) // (δ).
γ. Για να είναι το τετράπλευρο ΚΓΛΒ παραλληλόγραμμο,
θα πρέπει οι απέναντι πλευρές του ΚΒ και ΓΛ να είναι ίσες και
παράλληλες.

Από το ερώτημα (α) έχουμε ότι οι εντός εναλλάξ γωνίες ΚΒΑ και

ΛΓΑ των ΚΒ και ΓΛ που τέμνονται από τη ΒΓ είναι ίσες, άρα
ΚΒ // ΓΛ.
Τα ευθύγραμμα τμήματα ΚΒ και ΓΛ είναι ακτίνες των δύο κύκλων,
οπότε για να είναι ίσα θα πρέπει οι κύκλοι να είναι ίσοι μεταξύ τους.
Άρα για να είναι το τετράπλευρο ΚΓΛΒ παραλληλόγραμμο θα πρέπει R = ρ.
175 ÈÝìá 4 - 1746

α. Το άθροισμα των γωνιών του εξαγώνου είναι (2 ⋅ 6 − 4) ορθές, δηλαδή (2 ⋅ 6 − 4) ⋅ 90ο = 8 ⋅ 90ο = 720ο .
∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧
Οπότε α + γ + ε + β + δ + ζ = 720o  α + γ + ε + α + γ + ε = 720o  2(α + γ + ε) = 720o  α + γ + ε = 360o .
∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧
β. i. Είναι A + H = α + 180ο − ΗΖΕ − ΗΕΖ = α + 180ο − (180ο − ζ) − (180ο − δ) = α + 180ο − 180ο + ζ − 180ο + δ
∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧
= α + ζ + δ − 180ο = α + ε + γ − 180ο = 360ο − 180ο = 180ο
∧ ∧
ii. Επειδή οι γωνίες A , H είναι εντός και επί τα αυτά μέρη και παραπληρωματικές, προκύπτει ΑΘ // ΗΔ .
∧ ∧
Όμοια έχουμε ότι A + Θ = 180ο , οπότε ΑΗ // ΘΔ . Άρα το ΑΘΔΗ είναι παραλληλόγραμμο.
176 ÈÝìá 4 - 1730

ΑΒ ΓΔ
α.  Επειδή το ΑΒΓΔ είναι παραλληλόγραμμο, έχουμε ΑΒ // = ΓΔ  // = 
2 2
 ΕΒ // = ΔΖ , άρα το ΔΕΒΖ είναι παραλληλόγραμμο.
Οπότε ο ισχυρισμός 1 είναι αληθής.
∧ ∧
 Είναι:  AEΔ = ΕΔΓ , ως εντός εναλλάξ
∧ ∧
 EΔΓ = ΒΖΓ , ως εντός εκτός και επί τα αυτά μέρη
∧ ∧
Επομένως AEΔ = ΒΖΓ . Άρα ο ισχυρισμός 2 είναι αληθής.
 Ο ισχυρισμός 3 δεν είναι αληθής.
∧ ∧ ∧ ∧
β. Ο ισχυρισμός 3 είναι αληθής, αν και μόνο αν AΔΕ = ΕΔΓ και ABZ = ZBΓ .
∧ ∧ ∧ ∧
Επειδή ΑΒ // ΓΔ έχουμε ΕΔΓ = ΑΕΔ , δηλαδή ΑΔΕ = ΑΕΔ .
ΑΒ
Οπότε το τρίγωνο ΑΔΕ είναι ισοσκελές με ΑΕ = ΑΔ ⇔ = ΑΔ ⇔ ΑΒ = 2ΑΔ .
2
∧
Στην περίπτωση αυτή και η ΒΖ είναι η διχοτόμος της Β .
Άρα η ζητούμενη σχέση είναι ΑΒ = 2ΑΔ .
177 ÈÝìá 4 - 1805

∧ ∧
 είναι εξωτερική γωνία στο τρίγωνο ΒΓΖ,
α. i.  Το τρίγωνο ΒΓΖ είναι ισοσκελές, οπότε ΒΓΖ = ΒΖΓ και η Β
∧ ∧ ∧ ∧
οπότε Β = ΒΓΖ + ΒΖΓ = 2 ΒΓZ .
∧ ∧

 είναι εξωτερική γωνία στο τρίγωνο ΔΓΕ ,
Το τρίγωνο ΔΓΕ είναι ισοσκελές, οπότε ΔΓΕ = ΔΕΓ και η Δ
∧ ∧ ∧ ∧
οπότε Δ = ΔΓΕ + ΔΕΓ = 2ΔΓΕ .
∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧
Έχουμε Β = Δ ⇔ 2 ΒΓZ = 2ΔΓΕ ⇔ ΒΓZ = ΔΓΕ .
∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧
ii. Είναι ΒΓΖ + ΒΓΔ + ΔΓΕ = ΒΖΓ + ΒΓΔ + ΒΖΓ = 2 ΒΖΓ + ΒΓΔ = ΑΒΓ + ΒΓΔ = 180ο .
Άρα τα Ζ , Γ , Ε είναι συνευθειακά.
β. Το λάθος είναι ότι θεώρησε ως δεδομένο ότι τα σημεία Ζ , Γ , Ε είναι συνευθειακά, ώστε να αποδείξει ότι
∧ ∧
ΒΓΖ = ΔΕΓ .
178 ÈÝìá 4 - 1731

ΑΒ ΓΔ
α.  Είναι EB // ΔΖ και AB = ΓΔ 
=  ΕΒ = ΔΖ .
2 2
Οπότε το ΔΕΒΖ είναι παραλληλόγραμμο.
Άρα ο ισχυρισμός 1 είναι αληθής.
 Τα τρίγωνα ΑΔΕ και ΒΓΖ έχουν:  ΑΔ = ΒΓ
 AE = ΓΖ , ως μισά ίσων τμημάτων

 =Γ
A 
Οπότε είναι ίσα (ΠΓΠ). Άρα ο ισχυρισμός 2 είναι αληθής.
β. Έστω ότι τα τρίγωνα ΑΔΕ και ΒΖΓ είναι ισοσκελή.
ΑΒ
Τότε θα ισχύει ΑΔ = ΑΕ ⇔ ΑΔ = ⇔ ΑΒ = 2ΑΔ .
2
Και αντιστρόφως, αν ΑΒ = 2ΑΔ , τότε ΑΔ = ΑΕ , οπότε τα τρίγωνα ΑΔΕ και ΒΖΓ θα είναι ισοσκελή.
Άρα τα τρίγωνα ΑΔΕ και ΒΖΓ είναι ισοσκελή αν και μόνο αν η μία πλευρά του παραλληλογράμμου είναι διπλάσια
της άλλης.
179 ÈÝìá 4 - 1810

α. Επειδή:  ΜΔ // = ΑΒ , το ΑΒΜΔ είναι παραλληλόγραμμο, οπότε ΑΔ // ΒΓ , (1)
ΜE // = ΑΓ , το ΑΓΜΕ είναι παραλληλόγραμμο, οπότε ΑE // ΒΓ , (2)

Από το Α διέρχεται μόνο μία παράλληλη προς τη ΒΓ , οπότε από τις (1) και (2) έχουμε ότι τα σημεία
Δ , Α , Ε είναι συνευθειακά.
β. Επειδή τα ΑΒΜΔ και ΑΓΜΕ είναι παραλληλόγραμμα, έχουμε ΔΑ = ΜΒ και ΑΕ = ΜΓ .
Είναι ΔΕ = ΔΑ + ΑΕ = ΜΒ + ΜΓ = ΒΓ .
Άρα Π ΜΔΕ = ΜΔ + ΜΕ + ΔΕ = ΑΒ + ΑΓ + ΒΓ = Π ΑΒΓ .
 =Α
γ. Το λάθος του μαθητή βρίσκεται στον ισχυρισμό του ότι AΔΖ  2 , θεωρώντας ότι η ευθεία ΔΕ διέρχεται
από το Α . Δηλαδή θεώρησε δεδομένο ότι τα σημεία Δ , Α , Ε είναι συνευθειακά.
180 ÈÝìá 4 - 1709

α. Επειδή ΑΔ // = ΒΓ , το ΑΒΓΔ είναι παραλληλόγραμμο, οπότε οι διαγώνιοί
του διχοτομούνται.
Άρα η ΒΔ διέρχεται από το μέσο του τμήματος ΑΓ .
1 = A
β. Επειδή AB // ΓΔ , είναι Γ  ως εντός εναλλάξ.
 εξ = 2Α
Έχουμε Γ ⇔Γ
1 + Γ
2 = 2Α
⇔Α
+Γ
2 = 2Α
⇔Γ
2 = Α
 .
 εξ .
Άρα η ΓΔ είναι διχοτόμος της Γ
 εξ = Α
γ. Είναι Γ +Β
 , οπότε Γ
 εξ = 2Α
⇔Α
+B
 = 2Α
⇔ B
 =A
 .
Άρα το τρίγωνο ΑΒΓ είναι ισοσκελές.
181 ÈÝìá 2 - 1599

α. Τα τρίγωνα ΑΜΔ και ΜΒΓ είναι ορθογώνια και έχουν:
 ΑΔ = ΒΓ , ως απέναντι πλευρές ορθογωνίου
 ΑΜ = ΜΒ , διότι το Μ είναι μέσο του ΑΒ
Άρα είναι ίσα, οπότε ΜΔ = ΜΓ .

β. Στο ισοσκελές ΜΓΔ η ΜΝ είναι διάμεσος, οπότε και ύψος.
Άρα η ευθεία ΜΝ είναι η μεσοκάθετος του ΓΔ .
182 ÈÝìá 2 - 1692

∧ ∧
α. Επειδή το ΑΒΓΔ είναι ορθογώνιο, έχουμε A = Γ = 90ο και ΑΔ = ΒΓ .
Τα ορθογώνια τρίγωνα ΑΝΔ και ΒΓΚ έχουν:  ΑΔ = ΒΓ
 ΑΝ = ΓΚ

β. Επειδή το ΑΒΓΔ είναι ορθογώνιο, έχουμε ΑΒ // = ΓΔ .
Είναι ΑΝ = ΚΓ , οπότε ΒΝ = ΑΒ − ΑΝ = ΓΔ − ΓΚ = ΚΔ
Επομένως ΝΒ // = ΚΔ .
Άρα το ΝΒΚΔ είναι παραλληλόγραμμο.
183 ÈÝìá 2 - 1653

α. Είναι:  ΑΒ = ΓΔ , (1) και ΑΒ / /ΓΔ , (2) ως απέναντι πλευρές του παραλληλογράμμου ΑΒΓΔ .
 ΑΕ = ΓΔ , (3) και ΑΕ / /ΓΔ , (4) ως απέναντι πλευρές του ορθογωνίου ΑΓΔΕ .
Από τις (2) , (4) έχουμε ΑΒ / /ΑΕ , οπότε τα Β , Α και Ε είναι συνευθειακά.
Επειδή ΑΒ = ΑΕ , από τις (1) , (3) έχουμε ότι Α είναι μέσο του ΒΕ .
β. Στο τρίγωνο ΒΕΓ το ΓΑ είναι ύψος και διάμεσος, οπότε το τρίγωνο είναι ισοσκελές.
∧ ∧
γ. Είναι:  ΒΓΑ = ΓΑΔ , ως εντός εναλλάξ
∧ ∧
 ΓΑΔ = ΑΔΕ , ως εντός εναλλάξ
∧ ∧
Άρα ΒΓΑ = ΑΔΕ .
184 ÈÝìá 2 - 1668
α. Τα ορθογώνια τρίγωνα ΒΔΜ και ΓΕΜ έχουν:  ΜΔ = ΜΕ
 MB = ΜΓ
β. Είναι ΒΔ ⊥ ΒΓ και ΓΕ ⊥ ΒΓ , οπότε ΒΔ // ΓΕ .
∧
Επειδή ΒΔ // = ΓΕ , το ΒΔΕΓ είναι παραλληλόγραμμο και αφού επιπλέον είναι ΔΒΓ = 90ο , είναι ορθογώνιο.
185 ÈÝìá 2 - 1683

∧ ∧
 = ΒΔ
α. Είναι ΑΟΓ = ΒΟΔ , οπότε ΑΓ  , άρα AΓ = ΔΒ .
β. Στο τετράπλευρο ΑΓΒΔ οι διαγώνιοι ΑΒ και ΓΔ διχοτομούνται και είναι ίσες.

Άρα το ΑΓΒΔ είναι ορθογώνιο.
186 ÈÝìá 4 - 1729

α. Στο ορθογώνιο τρίγωνο:  ΑΔΓ είναι ΔΓΑ  = 60ο
 = 30ο , οπότε ΔΑΓ

 = 60ο , οπότε ΑΔΕ
ΔΑΕ είναι ΔΑΓ  = 30ο
ΑΓ ΒΔ
Οι διαγώνιοι ΑΓ και ΒΔ του ορθογωνίου ΑΒΓΔ είναι ίσες και διχοτομούνται, άρα ΟΓ = = = ΟΔ .
2 2
 = ΟΓΔ
Επομένως το τρίγωνο ΟΓΔ είναι ισοσκελές με βάση ΔΓ, οπότε ΟΔΓ  = 30ο .
 + ΕΔΟ
Είναι: ΑΔΕ  + ΟΔΓ
 = 90ο ⇔ 30ο + ΕΔΟ + 30ο = 90ο ⇔ ΕΔΟ
 = 30ο .
Επομένως ΑΔΕ = ΕΔΟ

 = ΟΔΓ = 30ο .
 χωρίζεται από τις ΔΕ και ΔΒ σε τρεις ίσες γωνίες.
Άρα η γωνία ΑΔΓ
 = 60ο οπότε ΔΑΕ
β. Το τρίγωνο ΟΑΔ είναι ισοσκελές με ΟΑ = ΟΔ και είναι ΔΑΓ  = 60ο .
Άρα το ισοσκελές τρίγωνο ΟΑΔ είναι ισόπλευρο με ΟΑ = ΟΔ = ΑΔ .
Όμως ΑΔ = ΒΓ , οπότε ΟΑ = ΒΓ .
Τα ορθογώνια τρίγωνα ΑΖΟ και ΑΒΓ έχουν:  ΟΑ = ΒΓ
 ο ο ο 
 ΑΓΒ = 90 − 30 = 60 = ΖΑΟ
187 ÈÝìá 4 - 1822

∧ ∧ ∧
α. Το ΑΗΜΔ είναι ορθογώνιο, αφού Δ = Μ = Η = 90ο .
∧
Άρα ΔΑΗ = 90ο .
β. Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΕΜΒ έχουμε Ε  = 90ο − Β
 Ε  = 90ο − Γ
 , αφού το τρίγωνο ΑΒΓ είναι ισοσκελές.
Είναι ΑΘ  Ε = ΜΘ
 Γ , ως κατακορυφήν και ΜΘ  Γ = 90ο − Γ
 από το ορθογώνιο τρίγωνο ΜΘΓ,
 .
 = 90ο − Γ
οπότε ΑΘΕ
 = ΑΘ
Επομένως Ε  Ε , άρα το τρίγωνο ΑΘΕ είναι ισοσκελές.
γ. Το ΑΔΜΗ είναι ορθογώνιο, οπότε ΜΗ = ΑΔ .

Το τρίγωνο ΑΘΕ είναι ισοσκελές, οπότε το ύψος ΑΗ είναι και διάμεσος, άρα ΘΗ = ΗΕ .
Είναι ΜΘ + ΜΕ = ΜΗ − ΗΘ + ΜΗ + ΗΕ = 2ΜΗ − ΗΘ + ΗΘ = 2ΑΔ .
188 ÈÝìá 4 - 1833

∧
α. Επειδή ΜΑ = ΜΔ και ΜΓ = ΜΒ , το ΑΒΔΓ είναι παραλληλόγραμμο και επειδή επιπλέον έχει A = 90o
είναι ορθογώνιο.
∧
∧ Bo
∧ ∧
o
β. Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΚΕΒ έχουμε KEB = 90 − KBE ⇔ KEB = 90 − .
2
∧
∧
ο
∧ Β ο
γ. Είναι ΔΒΕ = 90 − ΕΒΑ = 90 − .
2
∧
Οπότε ΔΒΕ = ΚΕΒ . Άρα ΔΕ = ΒΔ .
189 ÈÝìá 4 - 1800

∧ ∧ ∧
α. Στο τετράπλευρο ΜΕΗΘ είναι E = H = Θ = 90ο , οπότε είναι ορθογώνιο.
β. Είναι ΜΘ ⊥ BH και ΓΗ ⊥ BH , άρα ΜΘ // ΑΓ .
∧ ∧
 =Β
Oπότε ΒΜΘ = Γ , ως εντός εκτός και επί τα αυτά μέρη και αφού Γ  έχουμε ΒΜ  .
Θ =Β
Τα ορθογώνια τρίγωνα ΘΒΜ και ΔΒΜ έχουν:  ΜΒ κοινή

∧ ∧
 ΒΜΘ = Β
Οπότε είναι ίσα, άρα ΒΘ = ΜΔ .
γ. Είναι ΜΔ + ΜΕ = ΒΘ + ΘΗ = ΒΗ .
190 ÈÝìá 4 - 13746

α. i. Τα τρίγωνα ΑΒΔ και ΕΓΔ έχουν:
• ΑΔ = ΔΕ ,
• ΒΔ = ΔΓ ,
∧ ∧
• ΑΔΒ = ΕΔΓ , ως κατακορυφήν γωνίες
Άρα τα τρίγωνα είναι ίσα (ΠΓΠ), οπότε ΑΒ = ΓΕ (1)
i. Από την τριγωνική ανισότητα στο τρίγωνο ΑΓΕ έχουμε:
ΑΒ + ΑΓ
ΑΕ < ΑΓ + ΓΕ ⇔ ΑΕ < ΑΓ + ΑΒ ⇔ 2ΑΔ < ΑΒ + ΑΓ ⇔ ΑΔ < .
2
Άρα η διάμεσος ΑΔ είναι μικρότερη από το ημιάθροισμα των πλευρών ΑΒ και ΑΓ του τριγώνου ΑΒΓ που
την περιέχουν.
β. • Έχουμε 2ΑΔ = ΒΓ ⇔ ΑΕ = ΒΓ , άρα στο τετράπλευρο ΑΒΕΓ οι διαγώνιές του είναι ίσες.
• Είναι ΑΔ = ΔΕ και ΒΔ = ΔΓ , δηλαδή οι διαγώνιες του τετράπλευρου ΑΒΕΓ διχοτομούνται, οπότε αυτό
είναι παραλληλόγραμμο και επιπλέον είναι ίσες, άρα το τετράπλευρο ΑΒΕΓ είναι ορθογώνιο.
∧
Επομένως στο τρίγωνο ΑΒΓ είναι Α = 90ο , αφού το ΑΒΕΓ ορθογώνιο, άρα το ΑΒΓ είναι ορθογώνιο τρίγωνο.
191 ÈÝìá 4 - 1879

α. Επειδή το σημείο Κ είναι το μέσο της χορδής ΓΔ , έχουμε ΟΚ ⊥ ΓΔ .
Είναι ΑΒ // ΔΓ και ΔΕ ⊥ ΑΒ , άρα ΔΕ ⊥ ΔΓ .
∧ ∧ ∧
Στο ΔΚΟΕ είναι Δ = Ε = Κ = 90ο , οπότε είναι ορθογώνιο.
Άρα EO = ΔΚ και αφού ΔΚ = ΚΓ έχουμε ΕΟ = ΚΓ .
Επομένως ΕΟ // = ΚΓ , άρα το ΚΓΟΕ είναι παραλληλόγραμμο.
∧
∧ ΔΟΓ
β. Στο ισοσκελές τρίγωνο ΟΓΔ (ΟΓ = ΟΔ) , η ΟΚ είναι διάμεσος, οπότε είναι και διχοτόμος, άρα ΚΟΓ = .
2
∧ ∧ ∧ ∧
Οι γωνίες ΔΕΚ και KOΓ είναι ίσες, ως οξείες με πλευρές παράλληλες, άρα ΔEK = ΚΟΓ .
∧
Επομένως ΔΕ  Κ = ΔΟΓ .
2
γ. Είναι ΚΕ = ΟΔ , ως διαγώνιοι του ορθογωνίου ΔΕΟΚ και ΟΔ = ΟΒ , ως ακτίνες του κύκλου.
Άρα ΚΕ = ΟΒ .
Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΟΒΚ, η ΚΒ είναι υποτείνουσά του, οπότε ΟΒ < ΚΒ .
Άρα ΚΕ < ΚΒ
2ος τρόπος
Είναι ΚΟ ⊥ ΑΒ και EO < AO = OB , άρα για τα πλάγια τμήματα ΚΕ και ΚΒ έχουμε KE < KB .
192 ÈÝìá 4 - 1733

α. i. Η ευθεία ε1 είναι η μεσοκάθετος του MM1 , οπότε ΟΜ = ΟΜ1 .
ii. Στο ισοσκελές τρίγωνο ΟΜΜ1 η διάμεσος ΟΚ είναι και διχοτόμος, άρα
ΜΟ  Μ = 2Ο2 .
1
Επειδή στο τρίγωνο Μ1ΟΜ 2 η ΟΛ είναι διάμεσος και ύψος το τρίγωνο είναι ισοσκελές.
 Μ = 2Ο
Άρα η ΟΛ είναι και διχοτόμος και ισχύει Μ Ο 3 .
1 2
Τότε ΜΟ  Μ = ΜΟΜ +Μ Ο  Μ = 2Ο 2 + 2Ο

 3 = 2 (Ο
2 + Ο
 3 ) = 2 ⋅ 90ο = 180ο .
2 1 1 2
Αφού η γωνία ΜΟ Μ είναι ευθεία γωνία, τα σημεία Μ, Ο και Μ είναι συνευθειακά.
2 2
iii. Το KM1ΛΟ είναι ορθογώνιο, αφού έχει τρεις ορθές γωνίες

∧ ∧ ∧
K = Λ = Ο = 90ο .
∧
Επειδή το KM1ΛΟ είναι ορθογώνιο έχουμε Μ1 = 90ο , οπότε το
τρίγωνο ΜΜ1Μ 2 είναι ορθογώνιο.
β. Τα M1 και M 3 είναι τα συμμετρικά του Μ ως προς τις ε1 και
ε 2 . Από το α.ii. ερώτημα έχουμε ότι τα M1 , Ο και M 3 είναι
συνευθειακά. Είναι
OM1 = OM = OM 2 = OM 3 , οπότε στο MM1 M 2 M 3 οι διαγώνιοι
διχοτομούνται και είναι ίσες, άρα είναι ορθογώνιο.
193 ÈÝìá 4 - 1891

α. Είναι:
∧ ∧
 AΔΤ = ΤΔΕ και  Ε = ΑΤ
ΤΔ  Δ , ως εντός εναλλάξ, οπότε  = ΑΤΔ
ΑΔΤ  , άρα το τρίγωνο ΑΔΤ είναι
ισοσκελές με ΑΔ = ΑΤ .
     
 ΓΒΕ = ΕΒΤ και ΕΒΤ = ΒΕΓ , ως εντός εναλλάξ, οπότε ΓΒΕ = ΒΕΓ .
Άρα το τρίγωνο ΒΓΕ είναι ισοσκελές με ΓΒ = ΓΕ .

Είναι ΒΤ = ΑΒ − ΑΤ = ΑΒ − ΑΔ = ΓΔ − ΒΓ = ΓΔ − ΓΕ = ΔΕ
Επειδή ΒΤ // = ΔΕ , το ΔΕΒΤ είναι παραλληλόγραμμο.
β. Στο ισοσκελές τρίγωνο ΑΔΤ η διχοτόμος του ΑΝ είναι και ύψος, οπότε ΑΝ ⊥ ΔΤ , άρα ΜΝ

 Κ = 90ο ,
 = 90ο .
και ΔΤ // ΒΕ , οπότε είναι ΑΝ ⊥ ΒΕ , άρα ΝΚΛ

 Κ = 90ο .
Στο ισοσκελές τρίγωνο ΒΓΕ η διχοτόμος της ΓΛ είναι και ύψος, οπότε ΓΛ ⊥ ΒΕ , άρα ΜΛ
Επειδή το ΚΛΜΝ έχει τρεις ορθές γωνίες, είναι ορθογώνιο.
γ. Το ΔΕΒΤ είναι παραλληλόγραμμο και τα Ν , Λ είναι τα μέσα των τμημάτων ΔΤ , ΒΕ που είναι ίσα.
Άρα ΝΤ // = ΒΛ , οπότε το ΤΒΛΝ είναι παραλληλόγραμμο, επομένως ΝΛ // ΑB .
δ. Είναι ΝΛ = ΒΤ = ΑΒ − ΑΤ = ΑΒ − ΑΔ .
194 ÈÝìá 4 - 13699

α. Οι ακτίνες των δυο κύκλων στα σημεία επαφής Β και Γ είναι
κάθετες στην (ε) , οπότε θα είναι ΚΒ / / ΛΓ .
Η ΛΜ δεν είναι κάθετη στην (ε) , γιατί αν η ΛΜ ήταν κάθετη στη
(ε) τότε από το σημείο Λ θα άγονταν δυο κάθετες στην (ε) , η ΛΜ
και η ΛΓ ως ακτίνα στο σημείο επαφής Γ του κύκλου (Λ , ρ 2 )
με την ευθεία (ε) , που είναι άτοπο, και αφού η ΛΜ τέμνει την ΛΓ
στο Λ θα τέμνει και την παράλληλή της την ΚΒ έστω σε σημείο
Δ.
∧ ∧
β. • Είναι ΚΔ / / ΛΓ , οπότε Δ1 = Λ 2 (1) ως γωνίες εντός
εναλλάξ.
• Η ΔΛ είναι διακεντρική ευθεία του σημείου Μ στον κύκλο
∧ ∧ ∧
(Λ , ρ 2 ) , οπότε θα διχοτομεί τη γωνία ΓΛΑ δηλαδή Λ 2 = Λ1
(2).
∧ ∧
Από τις (1) και (2) προκύπτει ότι Δ1 = Λ1 , οπότε το τρίγωνο
ΔΚΛ είναι ισοσκελές.
∧
γ. Το ισοσκελές τρίγωνο ΔΚΛ με ίσες πλευρές τις ΚΛ , ΚΒ θα είναι ορθογώνιο όταν ΔΚΛ = 90ο .
∧
Αν ΔΚΛ = 90ο τότε ΚΛ ⊥ ΚΔ , οπότε ΚΛ / / (ε) , άρα το τετράπλευρο ΚΛΓΒ θα είναι ορθογώνιο γιατί θα
∧ ∧ ∧
είχε τρεις ορθές γωνίες, τις ΔΚΛ , ΚΒΓ και ΛΓΒ .
Αν το ΚΛΓΒ είναι ορθογώνιο τότε ΚΒ = ΛΓ ⇔ ρ1 = ρ 2 .
Επομένως, αν οι κύκλοι είναι ίσοι, τότε το ισοσκελές τρίγωνο ΔΚΛ θα είναι ορθογώνιο.
195 ÈÝìá 4 - 1714

α. Επειδή στο ΓΗΖΔ οι διαγώνιοί του διχοτομούνται και είναι ίσες, είναι ορθογώνιο.
β. Όμοια το ΑΓΔΒ είναι ορθογώνιο.
∧ ∧ ∧
Είναι ΒΔΖ = ΒΔΓ + ΓΔΖ = 90ο + 90ο = 180ο , οπότε τα Β , Δ , Ζ είναι συνευθειακά.
γ. Το ΓΘΔΕ είναι παραλληλόγραμμο, αφού έχει τις απέναντι πλευρές ίσες.
Οπότε ΘΔ // = ΓΕ  2ΘΔ // = 2ΓΕ  ΑΔ // = ΓΖ , άρα το ΑΓΖΔ είναι παραλληλόγραμμο.
196 ÈÝìá 4 - 1816

∧ ∧
α. Επειδή ΓΖ ⊥ ΚΔ και AB ⊥ KΔ , έχουμε ΓΖ // ΑΒ , οπότε B = ZΓΔ , ως εντός, εκτός και επί τα αυτά μέρη.
∧ ∧ ∧ ∧ ∧
β. Είναι ΔΓΕ = Γ = Β = ΖΓΔ , οπότε η ΓΔ είναι η διχοτόμος της ZΓΕ .
γ. Τα ορθογώνια τρίγωνα ΖΔΓ και ΕΔΓ έχουν:  ΓΔ κοινή
∧ ∧
 ZΓΔ = ΔΓΕ
Δ
Οπότε είναι ίσα, άρα το ΔΖΕ είναι ισοσκελές.
∧ ∧ ∧
δ. Το ΚΖΓΗ είναι ορθογώνιο, αφού έχει K = H = Z = 90o , οπότε ΗΓ = ΚΖ .
Είναι ΔΚ − ΔΕ = ΔΚ − ΔΖ = ΚΖ = ΗΓ .
197 ÈÝìá 4 - 13523

α. Στο εξάγωνο ΑΒΓΔΕΖ οι πλευρές και οι γωνίες του είναι ίσες. Έστω
λ το μήκος της πλευράς του εξαγώνου και φ η γωνία του.
Τα τρίγωνα ΑΖΕ και ΒΓΔ έχουν:
• ΑΖ = ΒΓ = λ
• ΖΕ = ΓΔ = λ
∧ ∧
• ΑΖΕ = ΒΓΔ = φ
Άρα είναι ίσα (ΠΓΠ), οπότε ΑΕ = ΒΔ .
β. Το άθροισμα των γωνιών του εξάγωνου είναι (2ν − 4) ορθές,

δηλαδή (2 ⋅ 6 − 4) ⋅ 90ο = 720ο .
Επειδή όλες οι γωνίες ίσες, η κάθε μία θα είναι 720ο : 6 = 120ο .

∧
Στο ισοσκελές τρίγωνο ΑΖΕ (ΑΖ = ΖΕ) οι γωνίες της βάσης ΖΑΕ
∧
και ΖΕΑ θα είναι ίσες και ισχύει:
∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧
Ζ + ΖΑΕ + ΖΕΑ = 180Ο ⇔ ΖΑΕ + ΖΕΑ = 180Ο − Ζ ⇔
∧ ∧ ∧
⇔ 2 ΖΕΑ = 180Ο − 120Ο ⇔ 2 ΖΕΑ = 60Ο ⇔ ΖΕΑ = 30Ο
∧ ∧ ∧
Άρα ΑΕΔ = ΖΕΔ − ΖΕΑ = 120ο − 30ο = 90ο , οπότε ΑΕ ⊥ ΕΔ .
γ. i. Επειδή: • ΑΒ = ΕΔ και ΑΕ = ΒΔ , το ΑΕΔΒ είναι

παραλληλόγραμμο, γιατί έχει τις απέναντι πλευρές του ίσες.
• ΑΕ ⊥ ΕΔ το ΑΕΔΒ έχει μία γωνία ορθή, άρα είναι ορθογώνιο.
Οι διαγώνιες του ΑΔ και ΒΕ είναι ίσες και διχοτομούνται, επομένως
ΒΕ ΑΔ
ΒΟ = = .
2 2
Άρα 2ΒΟ = ΑΔ .
ii. Από το i. έχουμε ΒΟ = ΑΟ = ΟΔ , επομένως, τα Α , Β , Δ
ισαπέχουν από το Ο.
Άρα, βρίσκονται σε κύκλο με κέντρο το Ο και ακτίνα ΟΒ.
Επομένως, ο ισχυρισμός του μαθητή είναι σωστός.
198 ÈÝìá 2 - 1681

∧
α. Οι διαγώνιοι του ρόμβου διχοτομούν τις γωνίες του, οπότε η ΕΑ είναι η διχοτόμος της A , επομένως το Ε
∧
ισαπέχει από τις πλευρές ΑΒ και ΑΓ της A .
β. Οι διαγώνιοι του ρόμβου διχοτομούνται κάθετα, άρα ΕΑ είναι η μεσοκάθετος του ΒΓ , οπότε το Ε ισαπέχει
από τα Β και Γ .
199 ÈÝìá 2 - 1570

α. Στο τρίγωνο ΑΒΚ το ΑΔ είναι ύψος και διάμεσος, οπότε το τρίγωνο είναι ισοσκελές.
β. Είναι ΔΑ = ΔΕ και ΔΒ = ΔΚ , οπότε το ΑΚΕB είναι παραλληλόγραμμο και αφού
έχει AB = AK είναι ρόμβος.
200 ÈÝìá 2 - 1679

α. Το ΟΜ είναι απόστημα της χορδής ΒΓ, οπότε το Μ είναι μέσο της ΒΓ.
Στο τετράπλευρο ΑΓΟΒ οι διαγώνιοί του διχοτομούνται και τέμνονται κάθετα.
Άρα το ΑΓΟΒ είναι ρόμβος.
β. Είναι ΟΑ = ΟΒ = ΟΓ = ρ , ΟΓ = ΑΓ και ΟΒ = ΑΒ .
Οπότε τα τρίγωνα ΟΑΓ και ΟΑΒ είναι ισόπλευρα.
∧ ∧ ∧ ∧
Άρα στο ΑΓΟΒ είναι Β = Γ = 60ο και O = A = 60ο + 60ο = 120o .
201 ÈÝìá 1630

α. Επειδή η ΔΕ είναι η μεσοκάθετος του ΑΒ έχουμε ΔΑ = ΔΒ και EA = EB .
β. Τα ορθογώνια τρίγωνα ΑΜΔ και ΕΜΒ έχουν:
 ΜA = ΜB
∧ ∧
 ΔΑΜ = ΜΒΕ ως εντός εναλλάξ
γ. Από το β. ερώτημα προκύπτει AΔ = ΕΒ , οπότε το ΑΔΒΕ έχει όλες τις πλευρές του ίσες, άρα είναι ρόμβος.
202 ÈÝìá 2 - 1584

α. Είναι:  ΟΑ = ΟΒ = ρ
 BO = BA , αφού η ΒΓ είναι μεσοκάθετος της ΟΑ
Άρα OA = OB = BA , οπότε το τρίγωνο ΟΑΒ είναι ισόπλευρο.
β. Το Γ ανήκει στη μεσοκάθετο του ΟΑ , οπότε ΓΑ = ΓΟ = ρ
Επομένως OB = BA = AΓ = ΓΟ = ρ .
Άρα το ΟΒΑΓ είναι ρόμβος.
203 ÈÝìá 2 - 1575

α. Τα ορθογώνια τρίγωνα ΑΖΔ και ΑΕΒ έχουν:
 ΑΔ = ΑΒ
∧ ∧
 Δ = B , αφού το ΑΒΓΔ είναι ρόμβος. Άρα είναι ίσα, οπότε AZ = AE .
β. Τα ορθογώνια τρίγωνα ΑΖΔ και ΑΕΒ έχουν:
 ΑΖ = ΑΕ
∧ ∧
 Δ = B , αφού το ΑΒΓΔ είναι παραλληλόγραμμο. Οπότε είναι ίσα, άρα ΑΔ = ΑΒ . Επομένως το
παραλληλόγραμμο ΑΒΓΔ έχει δύο διαδοχικές πλευρές ίσες, άρα είναι ρόμβος.
204 ÈÝìá 2 - 13767

α. Οι γωνίες των ισόπλευρων τριγώνων ΑΒΔ και
ΒΓΕ είναι 60ο καθεμιά.
Είναι
∧ ∧ ∧ ∧
ΑΒΔ + ΔΒΕ + ΕΒΓ = 180ο ⇔ 60ο + ΔΒΕ + 60ο = 180ο
∧
⇔ ΔΒΕ = 60ο
β. Έχουμε
ΑΒ = ΑΔ = ΒΔ , ΒΓ = ΒΕ = ΓΕ και ΑΒ = ΒΓ
∧ ∧
Οπότε ΒΔ = ΒΕ , άρα το τρίγωνο ΒΔΕ είναι ισοσκελές με βάση ΔΕ , οπότε ΒΔΕ = ΒΕΔ .
Στο τρίγωνο ΒΔΕ ισχύει:
∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧
ΒΔΕ + ΒΕΔ + ΔΒΕ = 180ο ⇔ ΒΔΕ + ΒΔΕ + 60ο = 180ο ⇔ 2 ΒΔΕ = 120ο ⇔ ΒΔΕ = 60ο άρα και ΒΕΔ = 60ο
Αφού οι γωνίες του τριγώνου ΒΔΕ είναι ίσες με 60ο το τρίγωνο ΒΔΕ είναι ισόπλευρο.
γ. Είναι ΔΕ = ΒΕ = ΒΔ , οπότε το τετράπλευρο ΑΔΕΒ έχει όλες τις πλευρές του ίσες, αφού ΑΔ = ΑΒ = ΔΕ
άρα είναι ρόμβος.
205 ÈÝìá 2 - 1332

 = ΓΜΒ
α. i. Είναι: • ΑΜΒ 
• ΑΜΒ  + ΓΜΒ  = 180o ⇔ 2ΑΜΒ

 = 180o ⇔ ΑΜΒ
 = 90o . Άρα ΑΜΒ
 = ΓΜΒ
 = 90o . Επομένως οι ΒΔ και ΑΓ είναι
κάθετες.
ii. Το Μ είναι μέσο των διαγωνίων του ΑΒΓΔ, άρα οι διαγώνιές του διχοτομούνται.
Επομένως το ΑΒΓΔ είναι παραλληλόγραμμο.
Επομένως το ΑΒΓΔ είναι ρόμβος, γιατί είναι παραλληλόγραμμο και οι διαγώνιες του ΑΓ και ΒΔ είναι κάθετες.
β. Το ΑΒΓΔ είναι ρόμβος, επομένως κάθε πλευρά έχει μήκος 30 : 4 = 7,5 μέτρα. Επομένως, αν αφήσουμε την
πλευρά ΑΒ χωρίς φράχτη, θα χρειαστούμε 30 – 7,5 = 22,5 μέτρα φράχτη.
206 ÈÝìá 2 - 13842

 , άρα ΑΒΗ
α. Το ΑΒΖΗ είναι ρόμβος, οπότε η διαγώνιος του ΒΗ διχοτομεί τη γωνία του ΑΒΖ  = ΖΒΗ
 = 51o .
 = ΑΒΗ
β. Είναι ΑΒΖ  + ΖΒΗ
 = 102o . Άρα οι εντός και επί τα αυτά γωνίες ΑΒΖ  = 102o και ΒΑΗ
 = 78o , των ε
1
ε ε ε
και 2 με τέμνουσα την ΑΒ είναι παραπληρωματικές. Επομένως οι ευθείες 1 και 2 είναι παράλληλες.
γ. Η ΓΔ τέμνει κάθετα την ε 2 , άρα τέμνει κάθετα και την ε1 που είναι παράλληλη της ε 2 .
 = 90o − Ε
Επομένως το τρίγωνο ΓΔΕ είναι ορθογώνιο, άρα Γ  = 90o − 56o = 34o .
207 ÈÝìá 4 - 1840

α. Φέρουμε τη διαγώνιο ΑΓ του ΑΒΓΔ . Επειδή ΟΒ = ΟΔ και ΒΚ = ΔΛ είναι
ΟΒ − ΒΚ = ΟΔ − ΔΛ ⇔ OK = ΟΛ .
Αφού OK = OΛ και OA = OΓ , το ΑΚΓΛ είναι παραλληλόγραμμο, αφού οι διαγώνιοί
του διχοτομούνται.
β. Αν το ΑΒΓΔ είναι ρόμβος, τότε ΑΓ ⊥ ΒΔ , οπότε και στο παραλληλόγραμμο ΑΚΓΛ είναι ΑΓ ⊥ ΚΛ .
Άρα το ΑΚΓΛ είναι ρόμβος.
1
γ. Το παραλληλόγραμμο ΑΚΓΛ είναι ορθογώνιο, όταν ΑΓ = ΚΛ ⇔ ΑΓ = ΒΔ ⇔ ΒΔ = 3ΑΓ .
3
208 ÈÝìá 4 - 1740
α. Θεωρούμε το παραλληλόγραμμο ΑΒΓΔ και ΑΕ ⊥ ΒΓ , ΑΖ ⊥ ΔΓ
Απόδειξη πρότασης Π1:
 Έστω ότι το ΑΒΓΔ είναι ρόμβος.
Τα ορθογώνια τρίγωνα ΑΖΔ και ΑΕΒ έχουν:

 ΑΔ = ΑΒ
∧ ∧
 Δ = B , αφού το ΑΒΓΔ είναι ρόμβος
Άρα είναι ίσα, οπότε AZ = AE .
Απόδειξη πρότασης Π2:
 Έστω ότι ΑΕ = ΑΖ .
Τα ορθογώνια τρίγωνα ΑΖΔ και ΑΕΒ έχουν:

 ΑΖ = ΑΕ
∧ ∧
 Δ = B αφού το ΑΒΓΔ παραλληλόγραμμο.
Οπότε είναι ίσα, άρα ΑΔ = ΑΒ .
Επομένως το παραλληλόγραμμο ΑΒΓΔ είναι ρόμβος.
β. Ένα παραλληλόγραμμο είναι ρόμβος, αν και μόνο αν, οι αποστάσεις των απέναντι πλευρών του είναι ίσες.
209 ÈÝìá 4 - 1844

∧
α. Είναι: 
 = φˆ
ΔΑ = ΔΓ , οπότε ΔΑΓ = Γ
∧ Δ ∧
AΔB εξωτερική στο ΑΔΓ , οπότε ΑΔΒ = ΔΑΓ

 +Γ  = 2φˆ

 = ΑΔΒ = 2φˆ = φˆ .
∧
Επειδή η ΔE είναι η διχοτόμος της ΑΔΒ , έχουμε ΕΔΑ
2 2
 = ΔΑΓ
Επομένως ΕΔΑ  οι οποίες είναι εντός εναλλάξ, άρα ΕΔ // ΑΓ .
 = ΔΑΖ
β. Είναι ΕΑΔ  = φ , αφού η ΑΔ διχοτόμος της Α  .
Οπότε ΕΑΔ = ΕΔΑ

 = φ , άρα το τρίγωνο ΕΑΔ είναι ισοσκελές.
γ. Επειδή ΔΕ // ΑΖ και ΖΔ // ΑΕ , το ΑΖΔΕ είναι παραλληλόγραμμο οπότε οι διαγώνιοι του ΑΔ και ΕΖ

διχοτομούνται.
210 ÈÝìá 4 - 1823

α. Είναι ΑΓ = ΒΓ ως εφαπτόμενα τμήματα του κύκλου που άγονται από το σημείο Γ.
Άρα το τρίγωνο ΑΒΓ είναι ισοσκελές με βάση την ΑΒ.
Τα ορθογώνια τα τρίγωνα ΑΒΕ και ΑΒΔ έχουν:
 ΑΒ κοινή

 = ΒΑ
ΑΒΔ  Ε , ως γωνίες προσκείμενες στη βάση ΑΒ του ισοσκελούς τριγώνου ΑΒΓ.
 = ΒΑ
Άρα τα τρίγωνα είναι ίσα, οπότε ΑΒΕ Δ .
Επομένως το τρίγωνο ΒΗΑ είναι ισοσκελές με βάση την ΑΒ.

β. Είναι: OA = OB = ρ

OA ⊥ AΓ και ΒΕ ⊥ ΑΓ , οπότε ΟΑ // ΒΕ

 OB ⊥ BΓ και ΑΔ ⊥ ΒΓ , οπότε OB // ΑΔ
Επειδή OA // BH και ΟΒ // ΑΗ , το ΟΒΗΑ είναι παραλληλόγραμμο και επειδή OA = OB είναι ρόμβος.

γ. Αφού OA = OB , HA = HB και ΓΑ = ΓΒ , τα Ο, Η και Γ ανήκουν στη μεσοκάθετο του ΒΑ , οπότε είναι
συνευθειακά.
211 ÈÝìá 4 - 1869

∧ ∧
α. Τα ορθογώνια τρίγωνα ΒΑΔ (B = 90o ) και ΓΑΕ (Γ = 90ο ) έχουν:  ΑΒ = ΓΕ
 BΔ = ΑΓ
Οπότε είναι ίσα, άρα ΑΔ = ΑΕ .
β. Τα τρίγωνα ΑΚΖ και ΑΘΚ έχουν:  AZ = AΘ ως μισά ίσων τμημάτων
 ΑΚ κοινή
∧ ∧
 ΖAΚ = ΚΑΘ , αφού η Αδ διχοτόμος
Οπότε είναι ίσα (ΠΓΠ), άρα ΚΖ = ΚΘ .
γ.  ΚΘ = ΚΖ , από το β. ερώτημα
ΚΖ = ΑΖ , από υπόθεση

 ΑΖ = ΑΘ , ως μισά ίσων τμημάτων.
Άρα ΚΘ = ΚΖ = ΑΖ = ΑΘ , οπότε το ΑΖΚΘ είναι ρόμβος.
212 ÈÝìá 4 - 13745

α. i. Από το μέσο Μ της ΒΓ φέρουμε:
ΑΓ
• ΜΕ / / ΑΓ , οπότε το Ε θα είναι μέσο της ΑΒ και ΜΕ = (1)
2
ΑΒ
• ΜΖ / / ΑΒ , θα είναι Ζ το μέσο της ΑΓ και ΜΖ = (2)
2
Είναι ΑΒ = ΑΓ , οπότε από τις (1) και ( 2) προκύπτει ότι ΜΕ = ΜΖ .
ii. Είναι ΜΕ / / ΑΓ ή ΜΕ / / ΑΖ και ΜΖ / / ΑΒ ή ΜΖ / / ΑΕ , οπότε το τετράπλευρο ΑΕΜΖ έχει τις απέναντι
πλευρές του παράλληλες, άρα είναι παραλληλόγραμμο.
Επιπλέον οι διαδοχικές πλευρές του ΜΕ και ΜΖ είναι ίσες, οπότε το ΑΕΜΖ είναι ρόμβος.
ΑΒ
Η περίμετρος του ρόμβου είναι ΑΕ + ΕΜ + ΜΖ + ΑΖ = 4ΑΕ = 4 = 2ΑΒ .
2
β. i. Οι απέναντι πλευρες του τετράπλευρου ΑΚΔΛ είναι παράλληλες, άρα το ΑΚΔΛ είναι
παραλληλόγραμμο.
Θα αποδείξουμε ότι το ΑΚΔΛ , όταν το Δ δεν είναι το μέσο του ΒΓ δε μπορεί να είναι
ρόμβος.
∧ ∧ ∧ ∧
• Είναι Γ = Δ1 , ως εντός εκτός και επί τα αυτά, άρα Δ1 = Β .
Οπότε το ΒΚΔ είναι ισοσκελές τρίγωνο με ΚΔ = ΚΒ , (1).
∧ ∧ ∧ ∧
• Είναι Β = Δ 2 , ως εντός εκτός και επί τα αυτά, άρα Δ 2 = Γ .
Άρα το τρίγωνο ΔΛΓ είναι ισοσκελές με ΛΔ = ΛΓ ( 2).

∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧
Επειδή Δ1 = Β , Δ 2 = Γ και Β = Γ , προκύπτει ότι Δ1 = Δ 2 = Β = Γ .
Δηλαδή τα ισοσκελή τρίγωνα ΒΚΔ και ΓΛΔ έχουν τις γωνίες της βάσης τους ίσες μία προς μία, οπότε και οι
∧ ∧
τρίτες γωνίες τους, ΒΚΔ και ΓΛΔ , θα είναι μεταξύ τους ίσες.
Αν το Δ δεν ταυτίζεται με το μέσο Μ της ΒΓ τα τμήματα ΒΔ και ΔΓ δεν είναι ίσα, οπότε και τα τρίγωνα ΒΚΔ
και ΓΛΔ δεν είναι ίσα. (Αν ήταν ίσα θα έπρεπε και οι πλευρές ΒΔ και ΔΓ που είναι απέναντι από τις ίσες γωνίες
∧ ∧
ΒΚΔ και ΓΛΔ αντίστοιχα, να είναι ίσες).
Οι πλευρές ΔΚ και ΔΛ δεν είναι ίσες, γιατί αν ήταν ίσες, τα τρίγωνα ΒΚΔ και ΓΛΔ θα ήταν ίσα από το
κριτήριο ΓΠΓ. Άτοπο, αφού αποδείξαμε ότι τα τρίγωνα ΒΚΔ και ΓΛΔ δεν είναι ίσα.
Οπότε οι διαδοχικές πλευρές του παραλληλογράμμου ΑΚΔΛ δεν είναι ίσες , επομένως αυτό δεν είναι πια ρόμβος.
ii. Η περίμετρος του παραλληλογράμμου ΑΚΔΛ είναι
ΑΚ + ΚΔ + ΔΛ + ΛΑ = ΑΚ + ΚΒ + ΓΛ + ΛΑ = ΑΒ + ΑΓ = ΑΒ + ΑΒ = 2ΑΒ
Παρατηρούμε ότι η περίμετρος του παραλληλογράμμου που σχηματίζεται όταν το Δ είναι οποιοδήποτε
εσωτερικό σημείο στη βάση ΒΓ του ισοσκελούς τριγώνου ΑΒΓ είναι σταθερή και ίση με 2ΑΒ.
213 ÈÝìá 4 - 13857
α. Η ΒΔ είναι μεσοκάθετος της ΑΓ, άρα ΑΜ = ΜΓ.
Επιπλέον ΒΜ = ΜΔ, οπότε οι διαγώνιοι του ΑΒΓΔ διχοτομούνται. Άρα το ΑΒΓΔ
Είναι οι ΒΔ ⊥ ΑΓ , οπότε οι διαγώνιοι του παραλληλογράμμου ΑΒΓΔ είναι
κάθετες, άρα το ΑΒΓΔ είναι ρόμβος.
β. Η Πρόταση 1 έχει αποδειχθεί στο ερώτημα α., άρα είναι αληθής.
Η Πρόταση 2 είναι ψευδής.
Στο παρακάτω σχήμα η διαγώνιος ΛΗ του τετραπλεύρου ΚΛΖΗ είναι κάθετη στη
διαγώνιό του ΖΚ και διάμετρος του κύκλου με κέντρο το Θ, σημείο τομής των
διαγωνίων. Δηλαδή το ΚΛΖΗ πληροί την υπόθεση της Πρότασης 2.
Ωστόσο το τετράπλευρο ΚΛΖΗ δεν είναι ρόμβος. Πράγματι ισχύει ΚΘ > ΘΖ, άρα
οι διαγώνιοι του ΚΛΖΗ δεν έχουν κοινό μέσο (το Θ είναι μέσο της ΛΗ, αλλά όχι της ΖΚ). Άρα το ΚΛΖΗ δεν είναι
παραλληλόγραμμο, επομένως δεν είναι και ρόμβος.
γ. Σχεδιάζουμε το τετράπλευρο ΠΡΣΤ.
Η διαγώνιος του ΡΤ είναι μεσοκάθετος της ΠΣ, εφόσον είναι κάθετες και ΠΝ = ΝΣ, από
την υπόθεση.
Επίσης η ΡΤ είναι διάμετρος του κύκλου που έχει ως κέντρο το Ν, σημείο τομής των
διαγωνίων του τετραπλεύρου.
Άρα από την Πρόταση 1 (του ερωτήματος β.) που αποδείχθηκε στο α. το ΠΡΣΤ είναι
ρόμβος. Συνεπώς έχει όλες τις πλευρές του ίσες. Δηλαδή ΠΡ = ΡΣ = ΣΤ = ΤΠ.
214 ÈÝìá 2 - 1651

 = 60ο .
α. i. Επειδή το τρίγωνο ΑΒΓ είναι ισόπλευρο είναι ΑΒΓ
Οπότε ΑΒΕ  = ΑΒΓ  + ΕΒΓ
 = 60ο + 90ο = 150ο
ii. Επειδή ΑΒ = ΒΓ = ΒΕ , το τρίγωνο ΒΕΑ είναι ισοσκελές οπότε ΒΕ  Α = ΒΑΕ
Στο τρίγωνο ΒΕΑ έχουμε ΒΕ  Α + ΒΑ

 Ε + ΑΒΕ
 = 180ο ⇔ 2ΒΕ  Α + 150ο = 180ο ⇔ 2ΒΕ
 Α = 30ο ⇔ ΒΕ
 Α = 15ο .
β. Τα τρίγωνα ΑΒΕ και ΑΓΔ έχουν:

 ΑΒ = ΑΓ , ως πλευρές του ισόπλευρου τριγώνου ΑΒΓ
 ΒΕ = ΓΔ , ως πλευρές του τετραγώνου ΒΓΔΕ
 ΑΓ Δ = ΑΓ
 Β + ΒΓ
 Δ = 60ο + 90ο = 150ο = ΑΒΕ

Άρα είναι ίσα (ΠΓΠ) οπότε ΑΕ = ΑΔ . Επομένως το τρίγωνο ΑΕΔ είναι ισοσκελές.
215 ÈÝìá 2 - 1652

α. Είναι ΑΒ = ΑΕ ως πλευρές τετραγώνου και ΑΒ = ΑΓ από υπόθεση. Άρα ΑΕ = ΑΓ , οπότε το τρίγωνο ΑΕΓ
 Γ = ΕΓΑ
β. Επειδή το τρίγωνο ΑΕΓ είναι ισοσκελές έχουμε ΑΕ  .
 Γ + ΑΕ
Στο τρίγωνο ΑΕΓ είναι ΕΑ  Γ + ΕΓ
 Α = 180ο ⇔ 2ΕΓ
 Α + ΕΑ Β + ΒΑ Γ = 180ο
 Α + 90ο + ΒΑ
⇔ 2ΕΓ  Γ = 180ο
 Α = 90ο − ΒΑ
⇔ 2ΕΓ Γ
216 ÈÝìá 2 - 1643

α. Τα ορθογώνια τρίγωνα ΑΒΖ και ΑΕΔ έχουν:
 ΑΒ = ΑΔ
 ΒΖ = ΑΕ , ως αθροίσματα ίσων τμημάτων.
∧ ∧
β. Επειδή τα τρίγωνα ΑΒΖ και ΑΕΔ, είναι ίσα έχουμε AEΔ = AΖΒ .
∧ ∧
Είναι ΑΕ  Δ = ΕΔ Γ , ως εντός εναλλάξ, οπότε ΕΔΓ = AZB .
217 ÈÝìá 2 - 13536

α. Τα τρίγωνα ΒΕΖ και ΓΖΗ έχουν:
∧ ∧
• ΕΒΖ = ΖΓΗ = 90ο
• ΒΕ = ΓΖ
• ΒΕ = ΓΗ ως άθροισμα των ίσων τμημάτων ΒΓ , ΓΔ και ΒΕ , ΓΖ.
Οπότε είναι ίσα, γιατί είναι ορθογώνια και έχουν τις κάθετες πλευρές
τους ίσες μία προς μία.
Άρα ΖΕ = ΖΗ .
β. Από την ισότητα των τρίγωνων ΒΕΖ και ΓΖΗ έχουμε ότι
∧ ∧
Ζ1 = Η1 (1),
∧ ∧
Από το ορθογώνιο τρίγωνο ΓΖΗ έχουμε Η1 + Ζ2 = 90ο (2).
Από τις ισότητες (1) και (2) προκύπτει ότι
∧ ∧ ∧
Ζ1 + Ζ2 = 90ο ⇔ ΕΖΗ = 90ο .
218 ÈÝìá 2 - 1662

α. Είναι ΟΑ = ΟΓ = ΟΒ = ΟΓ = ρ .
Στο ΑΒΓΔ οι διαγώνιοι διχοτομούνται και είναι ίσες αφού ΑΓ = ΒΔ = 2ρ .
Άρα το ΑΒΓΔ είναι ορθογώνιο.
β. Για να είναι το ορθογώνιο ΑΒΓΔ τετράγωνο, πρέπει να είναι και ρόμβος , οπότε πρέπει οι
διαγώνιοί του ΑΓ και ΒΔ να είναι και κάθετες.
219 ÈÝìá 4 - 13744
α. i. Είναι ΑΒ = ΒΓ και ΒΕ = ΓΖ , οπότε ΑΕ = ΒΖ (1) , ως αθροίσματα ίσων
τμημάτων.
Τα τρίγωνα ΑΔΕ και ΑΒΖ έχουν:
∧ ∧
• ΔΑΕ = ΑΒΖ = 90ο ,
• ΑΔ = ΑΒ ,
• ΑΕ = ΒΖ ,
∧ ∧
Άρα είναι ίσα, οπότε ΑΕΔ = ΒΖΑ .
∧ ∧ ∧ ∧
ii. Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΑΒΖ είναι Α1 = ΒΖΑ = 90ο , αλλά ΒΖΑ = ΑΕΔ , οπότε
∧ ∧ ∧ ∧
Α1 + ΑΕΔ = 90ο ⇔ Α1 + ΑΕΡ = 90ο
Στο τρίγωνο ΑΕΡ το άθροισμα δύο γωνιών του είναι 90ο , οπότε η τρίτη γωνία του θα είναι 90ο .
∧
Δηλαδή ΑΡΕ = 90ο , άρα τα τμήματα ΑΖ και ΔΕ είναι κάθετα.
∧ ∧
β. Είναι: • ΡΒ = ΑΒ , άρα το τρίγωνο ΒΑΡ είναι ισοσκελές, οπότε Α1 = Ρ1 .
∧ ∧ ∧ ∧
• Α1 + ΑΕΡ = 90ο ⇔ Ρ1 + ΑΕΡ = 90ο (1)
∧ ∧
• Ρ1 + Ρ 2 = 90ο (2)
∧ ∧ ∧ ∧
Από τις (1) και (2) έχουμε ΑΕΡ = Ρ 2 ⇔ ΒΕΡ = Ρ 2 , άρα το τρίγωνο ΒΕΡ
είναι ισοσκελές με
ΕΒ = ΡΒ ⇔ ΒΕ = ΑΒ .
Άρα η θέση του σημείου Ε προσδιορίζεται στην προέκταση του ΑΒ ώστε
ΒΕ = ΑΒ .
220 ÈÝìá 4 - 1814

 = 60ο
α. Το τρίγωνο ΒΜΓ είναι ισόπλευρο, οπότε ΜΒΓ
Έχουμε ΑΒΜ + ΜΒΓ = 90ο ⇔ ΑΒΜ  + 60ο = 90ο ⇔ ΑΒΜ
 = 30ο .
Είναι:  ΒΜ = ΒΓ , ως πλευρές του ισόπλευρου τριγώνου ΜΒΓ

 ΒΑ = ΒΓ , ως πλευρές του τετραγώνου ΑΒΓΔ.
Επομένως ΒΑ = ΒΜ , οπότε το τρίγωνο ΒΑΜ είναι ισοσκελές, άρα ΒΑ  Μ = ΒΜΑ

 .
Στο τρίγωνο ΑΒΜ έχουμε ΑΒΜ + ΒΑ  Μ + ΒΜΑ  = 180ο ⇔ 30ο + 2ΒΑΜ

 = 180ο ⇔ ΒΑΜ
 = 75ο .
Οπότε ΔΑ  Ε = 90ο − ΒΑΜ

 = 90ο − 75ο = 15ο .
β. Τα τρίγωνα ΔΑΕ και ΔΕΓ έχουν:  ΔΕ κοινή

 ΔΑ = ΔΓ , ως πλευρές του τετραγώνου ΑΒΓΔ
 ΑΔ Ε = ΕΔ
 Γ αφού η διαγώνιος του τετραγώνου διχοτομεί τις γωνίες του.
γ. Από την προηγούμενη ισότητα τριγώνων έχουμε ΔΑ Ε = ΔΓ

 Ε ⇔ ΔΓ
 Ε = 15ο (1) .
 Μ = 60ο .
Επειδή το ΒΓΜ είναι ισόπλευρο είναι ΒΓ
Έχουμε ΔΓ Β = 90ο ⇔ ΔΓ
 Ε + ΕΓ
 Μ + ΒΓ
 Μ = 90ο ⇔ 15ο + ΕΓ  Μ + 60ο = 90ο ⇔ ΕΓ
 Μ = 15ο , (2).
Από (1) και 2) έχουμε ΔΓ Ε = ΕΓ

 Μ , άρα η ΓΕ είναι διχοτόμος της γωνίας ΔΓΜ .
221 ÈÝìá 4 - 1788

∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧
α. Είναι EAH = 360o − EAB − HAΓ − ΒΑΓ = 360o − 90o − 90o − (180o − AΒΓ − AΓΒ) = ΑΒΓ + AΓB
β. Τα τρίγωνα ΕΑΓ και ΒΑΗ έχουν:  EA = AB
 ΑΓ = ΑΗ
∧ ∧ ∧
 ΕΑΓ = ΒΑΗ = 90ο + ΒΑΓ
Οπότε είναι ίσα (ΠΓΠ), άρα ΕΓ = ΒΗ
γ. Έστω Κ το σημείο τομής των ΕΓ , ΒΗ και Λ το σημείο τομής

∧ ∧ ∧
των ΑΒ , ΕΓ αρκεί να δείξουμε ότι ΒΚΛ = 90ο ⇔ AΒΚ + ΒΛΚ = 90ο , (1)
 = ΑΕΓ
Επειδή τα τρίγωνα ΕΑΓ και ΒΑΗ είναι ίσα έχουμε ΑΒΚ  .
 = ΑΛΕ
Είναι ΒΛΚ  , ως κατακορυφήν.
 + ΑΛΕ
Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΑΕΛ είναι ΑΕΛ  = 90ο ⇔ ΑΒΚ
 + ΒΛΚ
 = 90ο .
Οπότε η (1) ισχύει.
222 ÈÝìá 4 - 1795

α. Επειδή ΜΑ = ΜΛ και ΜΒ = ΜΓ , το ΑΓΛΒ είναι παραλληλόγραμμο, οπότε ΓΛ = ΑΒ .
Είναι ΑΒ = ΑΕ , ως πλευρές τετραγώνου, οπότε ΓΛ = ΑΕ .
∧ ∧ ∧ ∧ ∧
β. Είναι: 
 =Β
AΓΛ = Γ + ΒΓΛ = Γ + Β , αφού ΒΓΛ  , ως εντός εναλλάξ

 = 360ο − ΕΑΒ
ΕΑΗ  − ΗΑΓ
 −Α
 = 360ο − 90ο − 90ο − Α
 = 180ο − Α
 =Β
+Γ

 = ΕΑΗ
Οπότε ΑΓΛ  .
Δ Δ
γ. Τα AΓΛ και ΕAΗ έχουν:  ΑΓ = ΑΗ
 ΓΛ = ΑΕ , από το α. ερώτημα
∧ ∧
AΓΛ = ΕAΗ , από το β. ερώτημα

 = ΑΗ
Οπότε είναι ίσα (ΠΓΠ), άρα ΛΑΓ  Ε , (1).
∧ ∧
Αρκεί να δείξουμε ότι ΑΡ Η = 90ο ⇔ ΡΑΗ + ΡΗΑ = 90ο .
∧ ∧ ∧ (1) ∧ ∧ ∧ ∧
Είναι ΛΑΓ + ΓΑΗ + ΡΑΗ = 180ο ⇔ AHE + 90o + ΡAH = 180ο ⇔ ΡΗΑ + ΡΑΗ = 90ο .
223 ÈÝìá 4 - 13850

α. Η ΒΖ είναι διχοτόμος της γωνίας Β  και ΒΟ ⊥ ΓΕ .
Επομένως, η ΒΟ στο τρίγωνο ΕΒΓ είναι ύψος και διχοτόμος, άρα το
τρίγωνο είναι ισοσκελές με βάση την πλευρά ΕΓ.
β. Τα τρίγωνα ΟΖΓ και ΟΒΕ έχουν:  = ΕΟΒ
• ΓΟΖ  = 90o
• ΟΓ = ΟΕ
 = ΒΕΟ
• ΖΓΟ  , ως εντός εναλλάξ
Άρα είναι ίσα γιατί είναι ορθογώνια, που έχουν μια κάθετη πλευρά και την προσκείμενη σε αυτή οξεία γωνία ίσες
μία προς μία.
γ. Από τη σύγκριση στο ερώτημα β. έχουμε ΟΖ = ΟΒ και είναι ΟΓ = ΟΕ. Το τετράπλευρο ΕΒΓΖ είναι
παραλληλόγραμμο αφού οι διαγώνιοι ΓΕ και ΒΖ διχοτομούνται στο σημείο Ο και επειδή είναι και κάθετες είναι ρόμβος.
δ. Για να είναι το τετράπλευρο ΕΒΓΖ τετράγωνο θα πρέπει να είναι εκτός από ρόμβος (ερώτημα γ.) και ορθογώνιο
άρα θα πρέπει Β  = 90o .
224 ÈÝìá 4 - 1750

α. Τα ορθογώνια τρίγωνα ΑΔΝ και ΓΔΜ έχουν:  ΑΔ = ΔΓ
 ΑΝ = ΓΜ
Οπότε είναι ίσα, άρα ΔΝ = ΔΜ .
 Γ = ΑΔΝ
β. Επειδή τα τρίγωνα ΑΔΝ και ΓΔΜ είναι ίσα, έχουμε ΜΔ  .
 = ΔΝΑ
Είναι ΓΔΝ  , ως εντός εναλλάξ.
∧ ∧ ∧ ∧
Οπότε ΜΔΓ + ΓΔΝ = ΑΔΝ + ΔΝΑ = 90ο , άρα ΔΝ ⊥ ΔΜ .
225 ÈÝìá 4 - 13841

α. Είναι: • ΔΕ//ΒΓ άρα ΔΒΖ  = ΕΔΒ
 ως εντός εναλλάξ
• ΒΔ διχοτόμος της Β  , άρα ΔΒΖ

 = ΔΒΕ

 = ΔΒΕ
Οπότε ΕΔΒ  , άρα το τρίγωνο ΒΕΔ είναι ισοσκελές με ΒΕ = ΕΔ.
β. Τα τρίγωνα ΒΜΖ και ΔΜΕ έχουν:

• ΒΜ = ΜΔ
 = ΕΔΒ
• ΔΒΖ  , ως εντός εναλλάξ
 = ΔΜΕ
• ΒΜΖ  , ως κατακορυφήν
Άρα είναι ίσα (ΠΓΠ), οπότε ΒΖ = ΔΕ.

Το τετράπλευρο ΔΕΒΖ είναι παραλληλόγραμμο αφού ΒΖ=//ΔΕ, άρα και ΒΕ//ΖΔ
γ. Έχουμε ΒΕ = ΕΔ, άρα το παραλληλόγραμμο ΔΕΒΖ είναι ρόμβος αφού έχει δυο διαδοχικές πλευρές του ίσες.
 να είναι ορθή. Όταν η
δ. Για να είναι το τετράπλευρο ΔΕΒΖ τετράγωνο, εφόσον είναι ρόμβος, πρέπει η γωνία Β
γωνία Β  είναι ορθή το τρίγωνο ΑΒΓ είναι ορθογώνιο στο Β.
226 ÈÝìá 4 - 1734

α. Τα τρίγωνα ΗΔΘ, ΘΑΕ, ΕΒΖ και ΗΓΖ έχουν:
 ΗΔ = ΑΕ = ΒΕ = ΓΗ , ως ίσες πλευρές των ίσων ισόπλευρων τριγώνων ΗΔΓ και ΕΑΒ (τα τρίγωνα ΗΔΓ και
ΕΑΒ είναι ίσα επειδή έχουν όλες τις πλευρές τους ίσες με τις πλευρές ΓΔ και ΑΒ του ορθογωνίου ΑΒΓΔ)
 ΘΔ = ΘΑ = ΒΖ = ΓΖ ως ίσες πλευρές των ίσων ισόπλευρων τριγώνων ΘΔΑ και ΒΓΖ (όπως πριν, τα ΘΔΑ και
ΒΓΖ είναι ίσα αφού έχουν όλες τις πλευρές τους ίσες με τις πλευρές ΑΔ και ΒΓ του ΑΒΓΔ)
 ΗΔ Θ = ΘΑ  Ζ = ΖΓ
 Ε = ΕΒ  Η = 360ο − 90ο − 2 ⋅ 60ο = 150ο
Οπότε είναι ίσα (ΠΓΠ), άρα ΘΗ = ΗΖ = ΖΕ = ΕΘ .
Επομένως το ΕΖΗΘ είναι ρόμβος.
β. Αν το ΑΒΓΔ είναι τετράγωνο, τότε ΑΒ = ΑΔ .
Στα ισόπλευρα τρίγωνα ΑΔΘ και ΑΕΒ είναι ΑΘ = ΑΔ και ΑΕ = ΑΒ , οπότε ΑΘ = ΑΕ .
 = ΑΕΘ
Δηλαδή, το τρίγωνο ΑΘΕ είναι ισοσκελές, οπότε ΑΘΕ  και είναι
ΑΘ Ε + ΑΕ
 Θ + ΘΑ Ε = 180ο ⇔ 2ΑΘ
 Ε + 150ο = 180ο ⇔ ΑΘ
 Ε = 15ο .
Όμοια, στο τρίγωνο ΔΘΗ, είναι ΗΘ Δ = 15ο .

 Η = ΔΘ
Τότε ΕΘ  Η + ΕΘΑ
 + ΑΘ
 Δ = 15ο + 60ο + 15ο = 90ο .
Επομένως ο ρόμβος έχει μια γωνία ορθή, άρα είναι τετράγωνο.

227 ÈÝìá 4 - 1825
α. Στο ορθογώνιο τρίγωνο:
 ο   ο  ο 
 ΑΒΖ (Β = 90 ) , είναι ΑΖ Β + ΖΑ Β = 90 ⇔ ΑΖ Β = 90 − ΖΑ Β
 ο   ο  ο   ο 
 ΑΗΝ (ΑΗ Ν = 90 ) , είναι ΑΝΗ + ΗΑΝ = 90 ⇔ ΑΝ Η = 90 − ΗΑ Ν ⇔ ΑΝ Δ = 90 − ΖΑ Β
 Β = ΑΝ
Επομένως, ΑΖ Δ .
Τα ορθογώνια τρίγωνα ΑΔΝ και ΑΒΖ έχουν:  ΑΔ = ΑΒ


 Β = ΑΝ
ΑΖ Δ
β. Στο τρίγωνο ΑΜΝ η ΑΗ είναι ύψος και διχοτόμος.

Οπότε το τρίγωνο είναι ισοσκελές, άρα AM = AN .
Είναι:  EΔΝ = ΑΝΔ  , ως εντός εναλλάξ
 Δ = ΑΜ
ΑΝ

 Ν , αφού το τρίγωνο ΑΜΝ είναι ισοσκελές
 
 ΑΜ Ν = ΔΜ Ε , ως κατακορυφήν
 = ΔΜ
Άρα ΕΔΝ  Ε , οπότε ΔΕ = ΕΜ .
γ. Είναι: AE = ΕM + ΑΜ = ΔΕ + ΑΝ .

 AΝ = ΒΖ , αφού τα τρίγωνα ΑΔΝ και ΑΒΖ είναι ίσα.
Άρα ΑΕ = ΔΕ + ΒΖ .
228 ÈÝìá 4 - 13848

α. i. Είναι ΒΚ = ΚΔ ως ακτίνες του ίδιου κύκλου (Κ, ΚΒ) και ΑΚ = ΚΓ στον κύκλο με κέντρο Κ και ακτίνα ΑΓ.
Άρα οι διαγώνιοι του ΑΒΓΔ διχοτομούνται, επομένως είναι παραλληλόγραμμο.
ii. Αν οι ΑΓ και ΒΔ είναι κάθετες τότε το παραλληλόγραμμο ΑΒΓΔ έχει κάθετες

διαγωνίους.
Συνεπώς είναι ρόμβος. Άρα η επιπλέον υπόθεση είναι ότι «οι ΑΓ και ΒΔ είναι
κάθετες».
β. Αν οι κύκλοι ταυτίζονται, τότε ΑΓ = ΒΔ. Οπότε οι διαγώνιοι ΑΓ και ΒΔ του
παραλληλογράμμου ΑΒΓΔ είναι ίσες, επομένως το ΑΒΓΔ είναι ορθογώνιο. Για να
είναι τετράγωνο πρέπει επιπλέον οι ΑΓ και ΒΔ να είναι κάθετες, κάτι που δεν
αναφέρεται στην υπόθεση του β..
Ο ισχυρισμός δεν είναι αληθής αφού το ΑΒΓΔ δεν είναι αναγκαία τετράγωνο.
229 ÈÝìá 2 - 1589

∧
+B
α. Είναι Α +Γ
 = 180ο ⇔ Α
 + 40ο + 60ο = 180ο ⇔ A = 80o .
β. Στο τρίγωνο ΑΒΓ , έχουμε:  Δ , Ε τα μέσα των ΑΒ , ΒΓ , οπότε ΔΕ // ΑΓ

 Ε, Ζ τα μέσα των ΒΓ, ΑΓ οπότε EZ // AB
∧ ∧ ∧ ∧
γ. Είναι ΒΔΕ = A = 80ο και ΒΕΔ = Γ = 60ο ως εντός εκτός και επί τα αυτά μέρη.
230 ÈÝìá 2 - 1608

∧
 +B
α. Είναι Α +Γ
 = 180ο ⇔ 40ο + 70ο + Γ
 = 180ο ⇔ Γ = 70ο .
∧ ∧
Οπότε B = Γ , άρα το τρίγωνο ΑΒΓ είναι ισοσκελές με ΑΒ = ΑΓ .
ΒΓ ΒΓ
β. Στο τρίγωνο ΑΒΓ είναι Δ μέσο ΑΒ , Ε μέσο ΑΓ , οπότε ΔΕ = ⇔9= ⇔ BΓ = 18
2 2
γ. Είναι:  ΑΓ = 2 ΕΓ = 2 ⋅ 16 = 32 και
ΑΒ = ΑΓ = 32

Η περίμετρος είναι Π = 32 + 32 + 18 = 82 .
231 ÈÝìá 2 - 1613

α. Στο τρίγωνο ΑΒΓ τα Δ , Ε είναι τα μέσα των ΑΒ , ΑΓ , οπότε ΒΓ // ΔΕ .
BΓ ΒΓ
β. Επειδή τα Δ , Ε είναι τα μέσα των ΑΒ, ΑΓ έχουμε ΔΕ = ⇔9= ⇔ ΒΓ = 18 .
2 2
γ. Είναι ΑΔ = ΔΒ = 10 , ΕΓ = ΑΕ = 8 , οπότε ΑΒ = 20 και ΑΓ = 16 άρα:
 Π ΑΒΓ = ΑΒ + ΒΓ + ΑΓ = 20 + 18 + 16 = 54
 Π ΔΕΓΒ = ΔΕ + ΕΓ + ΓΒ + ΒΔ = 9 + 8 + 18 + 10 = 45
Επομένως Π ΑΒΓ > Π ΔΕΓΒ .
232 ÈÝìá 2 - 1611

α. Στο τρίγωνο ΑΒΓ είναι Δ μέσο ΒΓ, Ε μέσο ΑΓ , οπότε ΔΕ // ΑΒ .
∧ ∧
β.i. Έχουμε x = B = 50o , ως εντός εκτός και επί τα αυτά μέρη.
∧ ∧
ii. Επειδή ΔΕ // ΑΒ , είναι A = ΔΕΓ = 70ο .
∧ ∧
Είναι Α  +Β
+Γ = 180ο ⇔ 70ο + 50ο + Γ
 = 180ο ⇔ Γ = 180ο − 120ο ⇔ Γ = 60ο .
233 ÈÝìá 2 - 1583

α. Έχουμε:
ΑΒ
 Στο τρίγωνο ΟΑΒ είναι Ζ μέσο ΟΑ, Η μέσο ΟΒ , οπότε ΖΗ =
2
ΓΔ
 Στο τρίγωνο ΟΓΔ είναι Ε μέσο ΟΔ, Θ μέσο ΟΓ , οπότε ΕΘ =
2
ΒΓ
 Στο τρίγωνο ΟΒΓ είναι Η μέσο ΟΒ, Θ μέσο ΟΓ , οπότε ΗΘ =
2
AΔ
 Στο τρίγωνο ΟΑΔ είναι Ε μέσο ΟΔ , Ζ μέσο ΟΑ , οπότε EZ = .
2
Επειδή το ΑΒΓΔ είναι παραλληλόγραμμο έχουμε ΑΒ= ΓΔ , άρα ΖΗ = ΕΘ και ΑΔ = ΒΓ , άρα ΗΘ = ΕΖ .
Επομένως το ΕΖΗΘ είναι παραλληλόγραμμο.
β. Έχουμε ΑΒ + ΒΓ + ΓΔ + ΔΑ = 40 .
ΑΔ ΑΒ ΒΓ ΓΔ ΑΔ + ΑΒ + ΒΓ + ΓΔ 40
Είναι ΕΖ + ΖΗ + ΗΘ + ΘΕ = + + + = = = 20 .
2 2 2 2 2 2
234 ÈÝìá 2 - 1566

ΑΒ
α. Στο τρίγωνο ΑΒΓ τα Ε , Ζ είναι τα μέσα των ΓΒ , ΓΑ , οπότε ΕΖ // = (1) .
2
Επομένως ΕΖ // = ΒΔ , άρα το ΔΒΕΖ είναι παραλληλόγραμμο.
β. Από την (1) έχουμε ΕΖ // = ΑΔ , οπότε το ΖΕΔΑ είναι παραλληλόγραμμο,

άρα οι διαγώνιοί του ΑΕ και ΔΖ διχοτομούνται.
Οπότε η ΔΖ διχοτομεί το ΑΕ .
235 ÈÝìá 2 - 1564

α. Τα τρίγωνα ΒΔΕ και ΓΔΖ έχουν:
 ΒΕ = ΓΖ , ως μισά τμήματα των ίσων πλευρών ΑΒ και ΑΓ.
 ΒΔ = ΓΔ , διότι το ΑΔ είναι ύψος του τριγώνου ΑΒΓ , οπότε είναι και διάμεσός του.

 =Γ
Β  , ως γωνίες προσκείμενες στη βάση ΒΓ του ισοσκελούς τριγώνου ΑΒΓ .
ΑΓ
β. Στο τρίγωνο ΑΒΓ τα Δ , Ε είναι τα μέσα των ΒΓ , ΑΒ , οπότε ΔΕ // =  ΔΕ // = ΑΖ . Άρα το
2
ΑΕΔΖ είναι παραλληλόγραμμο και επειδή ΔΕ = ΑΖ = ΑΕ είναι ρόμβος, αφού έχει δύο διαδοχικές πλευρές ίσες.
236 ÈÝìá 2 - 1560

α. Επειδή ΔΑ = ΔΓ και ΔΕ = ΔΜ το ΑΜΓΕ είναι παραλληλόγραμμο, αφού οι διαγώνιοί του διχοτομούνται.
∧
Στο ισοσκελές τρίγωνο ΑΒΓ η ΑΜ είναι διάμεσος, οπότε είναι και ύψος, επομένως AΜΓ = 90o .
Άρα το ΑΜΓΕ είναι ορθογώνιο.
β. Είναι ΔΖ ⊥ ΑΜ και ΓΜ ⊥ ΑΜ οπότε ΔΖ / /ΓΜ .
Στο τρίγωνο ΑΜΓ το Δ είναι μέσο του ΑΓ και ΔΖ // ΜΓ , οπότε το Ζ είναι μέσο της ΑΜ και
ΒΓ
ΜΓ ΒΓ
ΔΖ = ⇔ ΔΖ = 2 ⇔ ΔΖ = .
2 2 4
237 ÈÝìá 2 - 1542

α. Επειδή ΔΕ // ΑΒ και ΑΒ ⊥ ΑΓ , είναι ΔΕ ⊥ ΑΓ , οπότε το τρίγωνο ΔΕΓ είναι
ορθογώνιο.
β. Στο τρίγωνο ΑΒΓ , το Δ είναι το μέσο της ΒΓ και ΔΕ // ΑΒ , οπότε το Ε είναι μέσο
ΑΒ ΑΓ
της ΑΓ και ΔΕ = = .
2 2
238 ÈÝìá 2 - 12639

α. Στο τρίγωνο ΑΒΓ , είναι το Δ μέσο ΒΓ και ΔΖ / / ΑΒ .
Επομένως το Ζ είναι το μέσον της πλευράς ΑΓ.
ΑΓ
β. • Το Ζ είναι το μέσο της πλευράς ΑΓ , οπότε ΑΖ =
(1).
2
• Στο τρίγωνο ΑΔΖ , το Μ είναι μέσο της πλευράς του ΑΔ και η
ΜΕ / / ΔΖ .
Επομένως το Ε είναι μέσο της ΑΖ, άρα
ΑΓ
ΑΓ ΑΓ
ΑΕ = ⇔ ΑΕ = 2 ⇔ ΑΕ = .
2 2 4
239 ÈÝìá 2 - 13532

α. Στο τρίγωνο ΑΓΔ το τμήμα ΖΗ ενώνει τα μέσα των πλευρών ΑΓ και ΑΔ , άρα ΖΗ / / ΓΔ (1) και
ΓΔ ΑΒ
ΖΗ = ⇔ ΖΗ = .
2 2
ΑΒ ΑΒ
β. Το Ε είναι το μέσο της ΑΒ , οπότε ΑΕ = και αφού ΖΗ = , έχουμε ΑΕ = ΖΗ .
2 2
Είναι ΑΕ / / ΓΔ (2), γιατί το τετράπλευρο ΑΒΓΔ είναι παραλληλόγραμμο. Από τις σχέσεις (1) και (2) έχουμε
ότι ΑΕ / / ΖΗ .
Το τετράπλευρο ΑΕΖΗ είναι παραλληλόγραμμο, γιατί οι απέναντι πλευρές του ΑΕ , ΖΗ είναι ίσες και
παράλληλες.
240 ÈÝìá 4 - 1803

ΒΓ ∧ ∧
α. Είναι ΑΓ = ⇔ ΑΓ = MΓ , οπότε το τρίγωνο ΓΑΜ είναι ισοσκελές, άρα ΜΑΓ = ΑΜΓ .
2
ΑΓ ΓΜ
β. Στο τρίγωνο ΑΒΓ τα Λ , Μ είναι τα μέσα των ΑΒ , ΒΓ , οπότε MΛ = = = ΜΚ .
2 2
∧ ∧
γ. Στο τρίγωνο ΑΒΓ τα Λ , Μ είναι τα μέσα των ΑΒ, ΒΓ , οπότε ΛΜ // ΑΓ , άρα ΛMA = ΜΑΓ , ως εντός
εναλλάξ.
 Γ = ΑΜ
Έχουμε ΜΑ  Γ , οπότε ΛΜΑ
 = ΑΜ
Γ
∧
Άρα η ΑΜ είναι η διχοτόμος της ΛΜK .
241 ÈÝìá 4 - 13743

∧ ∧
α. Είναι ΔΜΓ = ΒΓΜ , ως εντός εναλλάξ των παραλλήλων ΜΔ και ΒΓ
που τέμνονται από τη ΜΓ.
∧ ∧
β. Αν το ΔΜΓ είναι ισοσκελές με ΔΜ = ΔΓ , τότε ΔΜΓ = ΔΓΜ .
∧ ∧ ∧ ∧
Στο ερώτημα α. αποδείξαμε ότι ΔΜΓ = ΒΓΜ , οπότε ΔΓΜ = ΒΓΜ ,
άρα η ΓΜ θα είναι διχοτόμος της γωνίας Γ. Ομως από την υπόθεση το
τρίγωνο ΓΑΒ είναι ισοσκελές με βάση ΑΒ, οπότε η διχοτόμος της γωνίας
της κορυφής Γ θα είναι και διάμεσος προς τη βάση του. Δηλαδή το
ζητούμενο σημείο Μ είναι το μέσο της ΑΒ.
γ. Το Μ είναι το μέσο της ΑΒ και ΜΔ / / ΒΓ , άρα το σημείο Δ είναι
το μέσο της ΑΓ.
Το σημείο Ε είναι μέσο της ΒΓ άρα το τμήμα ΔΕ ενώνει τα μέσα δύο πλευρών του τριγώνου ΑΒΓ , οπότε
ΔΕ / / ΜΒ .
Το τετράπλευρο ΜΔΕΒ έχει τις απέναντι πλευρές του ανά δύο παράλληλες, άρα είναι παραλληλόγραμμο.
242 ÈÝìá 4 - 1726

α. Έστω ισοσκελές τρίγωνο ΑΒΓ με AB = AΓ και Δ, Ε, Ζ τα μέσα των ΑΒ , ΑΓ , ΒΓ αντίστοιχα.
ΑΓ AB
Είναι ΔΖ = (1) και ZE = (2).
2 2
Άρα ΔΖ = ΖΕ , οπότε το ΔΖΕ είναι ισοσκελές.
β.i.  Διατύπωση
Το τρίγωνο με κορυφές τα μέσα πλευρών ισόπλευρου τριγώνου είναι ισόπλευρο.
 Απόδειξη
ΒΓ
Στο τρίγωνο ΑΒΓ τα Δ, Ε είναι μέσα των ΑΒ, ΑΓ , οπότε ΔΕ = (3).
2
Επειδή ΑΒ = ΒΓ = ΑΓ από τις (1), (2) και (3) έχουμε ZΔ = ΖΕ = ΔΕ .
Άρα το τρίγωνο ΔΕΖ είναι ισόπλευρο.
ii.  Διατύπωση
Το τρίγωνο με κορυφές τα μέσα πλευρών ορθογωνίου και ισοσκελούς τριγώνου είναι
ορθογώνιο και ισοσκελές.
Απόδειξη
Έστω ότι Α = 90ο .
Από το α. ερώτημα είναι ΖΔ = ΖΕ , άρα το τρίγωνο ΔΖΕ είναι ισοσκελές.
∧ Δ
Επειδή ΖΔ // ΑΓ , ΖΕ // ΑΒ και ΑΒ ⊥ ΑΓ , προκύπτει ότι ΔΖ ⊥ ΕΖ . Άρα ΔΖΕ = 90ο , επομένως το ΔΖΕ
είναι ορθογώνιο και ισοσκελές.
243 ÈÝìá 4 - 1798

α. Στο τρίγωνο ΑΒΓ τα Κ, Λ είναι μέσα των ΑΒ, ΒΓ , οπότε ΚΛ // ΑΓ .
Στο τρίγωνο ΑΒΔ τα Κ, Ν είναι μέσα των ΑΒ, ΑΔ , οπότε ΚΝ // ΒΔ .
Στο τρίγωνο ΒΓΔ τα Λ, Μ είναι μέσα των ΒΓ, ΓΔ , οπότε ΛΜ //ΒΔ .
Στο τρίγωνο ΑΓΔ τα Μ, Ν είναι μέσα των ΓΔ, ΑΔ , οπότε ΜΝ //ΑΓ .
Άρα ΚΛ / /ΜΝ και ΚΝ / /ΛΜ και συνεπώς το ΚΛΜΝ είναι παραλληλόγραμμο.
Είναι KN // ΒΔ , ΚΛ // ΑΓ και ΑΓ ⊥ ΒΔ , αφού είναι διαγώνιοι του ρόμβου ΑΒΓΔ .
Οπότε ΚΝ ⊥ ΚΛ . Άρα το ΚΛΜΝ είναι ορθογώνιο.
β. Το ΚΛΜΝ είναι παραλληλόγραμμο.
Στα τρίγωνα ΑΒΔ , ΑΒΓ τα Ν , Κ και Λ είναι τα μέσα των πλευρών ΑΔ , ΑΒ και ΒΓ ,
ΒΔ ΑΓ
άρα KN = , ΚΛ = το ΑΒΓΔ είναι ορθογώνιο, άρα ΑΓ = ΒΔ , οπότε ΚΝ = ΚΛ .
2 2
Άρα το ΚΛΜΝ είναι ρόμβος.
244 ÈÝìá 4 - 1728

α. Επειδή το ΑΒΓΔ είναι παραλληλόγραμμο έχουμε
ΑΒ ΓΔ
ΑΒ // = ΓΔ  // =  ΒΕ // = ΔΖ .
2 2
Άρα το ΔΕΒΖ είναι παραλληλόγραμμο.
∧ ∧
β. Είναι:  ΔΕ // ΒΖ , οπότε AEΔ = ΕΒΖ , ως εντός εκτός και επί τα αυτά
∧ ∧
 ΑΒ // ΓΔ οπότε ΕΒΖ = BZΓ ως εντός εναλλάξ
∧ ∧
Άρα AΕΔ = BZΓ .
γ.  Στο τρίγωνο ΑΒΛ το Ε είναι το μέσο του ΑΒ και ΕΚ // ΒΛ , οπότε το Κ είναι μέσο του ΑΛ , άρα ΚΑ = ΚΛ .
 Στο τρίγωνο ΔΚΓ το Z είναι το μέσο του ΓΔ και ZΛ // ΔΚ , οπότε το Λ είναι μέσο του ΚΓ , άρα ΚΛ = ΛΓ .
Επομένως ΑΚ = ΚΛ = ΛΓ δηλαδή οι ΔΕ και ΒΖ τριχοτομούν την ΑΓ .
245 ÈÝìá 4 - 1802

α.  Στο τρίγωνο ΓΒΝ έχουμε τα Μ , Λ τα μέσα των ΓΒ, ΓΝ , οπότε ΜΛ // ΒΝ .
 Στο τρίγωνο ΑΜΛ , το Κ είναι το μέσο του ΑΜ και ΚΝ // ΜΛ , οπότε το Ν είναι το μέσο του ΑΛ .
∧ ∧ ∧ ∧ ∧
β. Είναι ΚΜΓ = ΓΜΛ + ΛΜΑ = ΜΒK + ΑΚΝ , αφού:

 = ΜΒΚ
ΜΛ // ΒΚ , άρα ΓΜΛ  , ως εντός εκτός και επί τα αυτά μέρη

 = ΑΚΝ
ΜΛ // ΚΝ , άρα ΛΜΑ  ως εντός εκτός και επί τα αυτά μέρη
ΒΝ
ΜΛ ΒΝ
γ. Από το α. έχουμε ΚΝ = = 2 = .
2 2 4
Οπότε BN = 4KN ⇔ ΒΚ + ΚΝ = 4ΚΝ ⇔ ΒΚ = 3ΚΝ .
246 ÈÝìá 4 - 1868

α. Τα τρίγωνα ΑΖΔ και ΒΜΔ έχουν:  ΔΑ = ΔΒ
 ΔΖ = ΔΜ
∧ ∧
 AΔZ = BΔΜ
β. Επειδή ΔΑ = ΔΒ και ΔΖ = ΔΜ , το ΖΑΜΒ είναι παραλληλόγραμμο αφού οι διαγώνιοί του διχοτομούνται.

Οπότε ZA // = BM  ZA // = MΓ , άρα το ΖΑΓΜ είναι παραλληλόγραμμο.
ΒΓ
γ. Στο τρίγωνο ΑΒΓ τα Δ , Ε είναι τα μέσα των ΑΒ , ΑΓ , οπότε ΔΕ // =  ΔΕ // = ΜΓ  ΔΕ // = ΖΑ .
2
Άρα το ΖΑΕΔ είναι παραλληλόγραμμο, οπότε τα ΖΕ και ΑΔ διχοτομούνται.
Είναι: ΔΕ = ΖΑ και ΖΑ = ΜΓ , άρα ΔΕ = ΜΓ

ΒΓ ΑΓ
 ΜΓ = = = ΑΕ
2 2
Οπότε ΔΕ = ΑΕ , άρα το ΖΑΕΔ είναι ρόμβος, επομένως ΖΕ ⊥ ΑΔ .
ΑΓ ΑΒ
δ. Στο τρίγωνο ΖΑΒ η ΖΔ είναι διάμεσος ΖΔ = ΔΜ = = .
2 2
∧
Οπότε BZA = 90o , άρα ΒΖ ⊥ ΖΑ .
247 ÈÝìá 4 - 1801

α. Στο τρίγωνο ΑΒΓ τα Δ , Ε , Ζ είναι τα μέσα των ΒΓ , ΑΓ , ΑΒ, οπότε ΔΕ // ΒΖ και ZE // BΔ .
Άρα το ΖΕΔΒ είναι παραλληλόγραμμο.
∧ ∧
β. Είναι:  ZBM = MBΔ και ΜΒΔ  = ΖΜ
 Β , ως εντός εναλλάξ, άρα ΖΒ
 Μ = ΖΜ
 Β , οπότε το τρίγωνο ΒΖΜ
∧ ∧ ∧ ∧
 ENM = ZBM , ως εντός εναλλάξ και ΖΒΜ  = ΝΜ
 = ZMB = NME , άρα ΕΝΜ Ε .
Δ
Οπότε το MEN είναι ισοσκελές
γ. Είναι BZ + NE = ZM + ME = ZE = BΔ = ΔΓ .
248 ÈÝìá 4 - 1889

α. Στο τρίγωνο ΑΒΔ το ΑΗ είναι ύψος και διχοτόμος, οπότε το τρίγωνο είναι ισοσκελές με ΑΒ = ΑΔ και το
ΑΗ είναι διάμεσος.
Επειδή HB = HΔ και HA = HZ , το ΑΒΖΔ είναι παραλληλόγραμμο αφού οι διαγώνιοί του διχοτομούνται
Επειδή επιπλέον είναι ΑΒ = ΑΔ , το ΑΒΖΔ είναι ρόμβος.
β. Στο τρίγωνο ΒΓΔ είναι Η , Θ τα μέσα των ΒΔ , ΒΓ , οπότε ΗΘ // ΓΔ .
Είναι ΑΔ / /ΒΖ οπότε ΓΔ // ΒΖ .
Επομένως ΗΘ // ΒΖ .
γ. Στο τρίγωνο ΒΓΔ τα Η , Θ είναι μέσα των ΒΔ , ΒΓ οπότε

ΓΔ ΑΓ − ΑΔ ΑΓ − ΑΒ
ΗΘ = = = , αφού ΑΔ = ΑΒ .
2 2 2
249 ÈÝìá 4 - 1898

α. Στο τρίγωνο ΑΔΓ , τα Ζ , Η είναι τα μέσα των ΑΔ , ΑΓ , οπότε
ΔΓ ΒΔ
ZH // =  ΖΗ // =  ΖΗ // = ΔΕ , άρα το ΔΕΖΗ είναι παραλληλόγραμμο.
2 2
β. Για να είναι το παραλληλόγραμμο ΔΕΖΗ ρόμβος, αρκεί να είναι ZH = ZE (1) .
Δ AB
Στο ΑΔΒ τα Ε , Ζ είναι τα μέσα των ΒΔ , ΑΔ , οπότε ZE = .
2
ΔΓ ΑΒ BΓ
Η (1) ⇔ = ⇔ ΔΓ = ΑΒ ⇔ = ΑΒ ⇔ ΒΓ = 2ΑΒ .
2 2 2
Οπότε το ΔΕΖΗ είναι ρόμβος, όταν ΒΓ = 2ΑΒ .
∧
γ. Αν B = 90o , τότε ΑΒ ⊥ ΒΓ .
∧
Επειδή ZE // AB , έχουμε ZE ⊥ BΓ , δηλαδή ΖΕΓ = 90ο .
Άρα το παραλληλόγραμμο ΔΕΖΗ είναι ορθογώνιο.
250 ÈÝìá 4 - 1741

α. Τα Κ , Λ είναι τα μέσα των πλευρών:
 ΑΒ, ΑΓ στο τρίγωνο ΑΒΓ οπότε ΚΛ / /ΒΓ
 ΜΔ, ΜΕ στο τρίγωνο ΜΔΕ , οπότε ΚΛ // ΔΕ
Άρα ΔΕ // ΒΓ .
β.  Επειδή KA = KB και KM = ΚΔ το ΔΑΜΒ είναι παραλληλόγραμμο, οπότε
ΑΔ // ΒΓ .
 Επειδή ΜΛ = ΛΕ και ΛΓ = ΛΑ το ΑΕΓΜ είναι παραλληλόγραμμο, οπότε
ΑΕ // ΒΓ .
Από ο Α διέρχεται μοναδική ευθεία παράλληλη στη ΒΓ, άρα τα Δ , Α , Ε είναι
συνευθειακά.
251 ÈÝìá 4 - 1873
α. Στο τρίγωνο ΑΔΕ, τα Κ , Μ είναι τα μέσα των ΑΔ , ΑΕ , οπότε
ΔΕ
KM // ΔΕ και KM = ⇔ ΔΕ = 2ΚΜ .
2
Είναι KΜ // ΔΕ και ΚΜ ⊥ AΔ , άρα ΔΕ ⊥ ΑΔ .
β. Επειδή MA = ME και MB = ΜΓ , το ΑΒΕΓ είναι παραλληλόγραμμο.
Δ
γ. Είναι ΑΒ = ΑΜ , οπότε το ABM είναι ισοσκελές και επειδή το ΑΚ είναι ύψος θα είναι και διάμεσος.
Επειδή KB = KM και KA = ΚΔ , το ΑΜΔΒ είναι παραλληλόγραμμο και αφού επιπλέον είναι ΑΔ ⊥ ΒΜ
είναι ρόμβος.
Δ
δ. Στο ΑΒΓ το Μ είναι το μέσο της ΒΓ και η ΔΜ // ΑΒ , οπότε τέμνει την ΑΓ στο μέσο της Ζ .
252 ÈÝìá 4 - 1723
Δ
α. Το ΑΒΗ είναι ισοσκελές, αφού η ΑΕ είναι διχοτόμος και ύψος.
Δ
β. Επειδή το ΑΒΗ είναι ισοσκελές και η ΑΕ είναι διχοτόμος, θα είναι και διάμεσος, οπότε το Ε είναι μέσο του
Δ
ΒΗ . Στο ΒΗΓ τα Ε , Μ είναι τα μέσα των ΒΗ , ΒΓ , επομένως ΕΜ // ΗΓ .
Δ HΓ ΑΓ − ΑΗ ΑΓ − ΑΒ
γ. Στο ΒΗΓ τα Ε , Μ είναι τα μέσα των ΒΗ, ΒΓ , οπότε EM = = = .
2 2 2
253 ÈÝìá 4 - 1804

ΑΒ
α.  Στο τρίγωνο ΔΑΒ τα Μ, Κ είναι τα μέσα των ΑΔ, ΔΒ , οπότε ΜΚ = .
2
ΓΔ
 Στο τρίγωνο ΒΔΓ τα Κ, Ν είναι τα μέσα των ΔΒ, ΒΓ , οπότε και KN = .
2
Άρα ΜΚ = ΚΝ , αφού ΑΒ = ΓΔ .
β. Από το α. ερώτημα είναι ΜΚ // ΑΒ και ΚΝ // ΔΖ .
∧ ∧
Επειδή KM = KN έχουμε KMN = KNM .
∧ ∧
Είναι:  MEA = KMN ως εντός εναλλάξ
∧ ∧
 MZΔ = ΚΝΜ ως εντός εκτός και επί τα αυτά μέρη
∧ ∧
Άρα MEA = MZΔ .
254 ÈÝìá 4 - 1775

α. Είναι ΔΝ // ΜΒ και ΜΔ // ΒΝ , οπότε το ΜΒΝΔ είναι παραλληλόγραμμο.
ΑΔ ΒΓ
β. Είναι BN = ΜΔ = = , οπότε το Ν είναι το μέσο του ΒΓ .
2 2
Στο τρίγωνο ΒΕΓ το Ν είναι μέσο της ΒΓ και NZ // BE , οπότε το Ζ είναι το μέσο του ΓΕ .
γ. Είναι ΔΖ / /ΜΕ και ΜΕ ⊥ ΕΓ , άρα ΔΖ ⊥ ΕΓ .

Στο τρίγωνο ΔΕΓ το ΔΖ είναι ύψος και διάμεσος, οπότε το τρίγωνο ΔΕΓ είναι ισοσκελές με ΔΕ = ΔΓ .
255 ÈÝìá 4 - 1832

Δ BΓ
α. i. Στο AΒΓ τα Δ , Μ είναι τα μέσα των ΑΒ , ΑΓ , οπότε ΔΜ // =  ΔΜ // = ΒΕ .
2
Άρα το ΒΔΜΕ είναι παραλληλόγραμμο.
ii. Επειδή το ΒΔΜΕ είναι παραλληλόγραμμο, προκύπτει ΔΒ = ΜΕ , ΔΜ = ΒΕ .
∧ ∧ ∧
Είναι AΔΜ = Β = ΓΕΜ , ως εντός εκτός και επί τα αυτά.
ΑΒ
Έχουμε:  ΖΔ = = ΔΒ = ΜΕ
2
ΒΓ
 ΕΗ = = ΒΕ = ΔΜ .
2
Τα τρίγωνα ΖΔΜ και ΕΜΗ έχουν:  ΖΔ = ΜΕ
 ΔΜ = ΕΗ
∧ ∧ ∧
 ΖΔΜ = ΜΕΗ = 90o + B .
β. Αν τα σημεία Ζ , Δ , Ε είναι συνευθειακά, τότε ΔΕ ⊥ ΑΒ .
Δ
Στο ΑΒΓ τα Δ , Ε είναι τα μέσα των ΑΒ , ΒΓ , οπότε ΔΕ // ΑΓ .
∧
Άρα ΓΑ ⊥ ΑΒ , οπότε A = 90o .
256 ÈÝìá 4 - 1727

 , Γ
α. Οι γωνίες Β  είναι εντός και επί τα αυτά, οπότε
∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧
B + Γ = 180ο ⇔ 3Γ + Γ = 180ο ⇔ 4 Γ = 180ο ⇔ Γ = 45ο .
∧ ∧ ∧
β. Το ΑΒΕΔ έχει τρεις γωνίες ορθές A = Δ = Ε = 90ο , οπότε είναι ορθογώνιο.
Άρα ΒΔ = ΑΕ .
γ. To ΑΒΕΔ είναι ορθογώνιο, άρα ΔΕ = ΑΒ .
Έχουμε ΔΓ = 2 ΑΒ ⇔ ΔΓ = 2ΔΕ , άρα το Ε είναι το μέσο του ΓΔ , οπότε ΑΒ = ΔΕ = ΕΓ .
Αφού ΑΒ // = ΕΓ , το ΑΒΓΕ είναι παραλληλόγραμμο, οπότε το Κ είναι το μέσο της διαγωνίου του ΑΓ .
Επειδή το ΑΒΕΔ είναι ορθογώνιο, το Λ είναι το μέσο της διαγωνίου του ΑΕ .
Δ 1 1 1 1
Στο ΑΕΓ τα Κ, Λ είναι μέσα των ΑΓ , ΑΕ οπότε ΚΛ = ΕΓ = ⋅ ΓΔ = ΓΔ .
2 2 2 4
257 ÈÝìá 4 - 1766

α. Στο τρίγωνο ΕΑΒ το Δ είναι το μέσο του ΒΕ και ΔΗ // ΑΒ , οπότε το Η είναι μέσο του ΑΕ, άρα
ΑΒ
ΔΗ = .
2
β. Τα ορθογώνια τρίγωνα ΑΔΗ και ΖΔΓ έχουν:  ΑΔ = ΓΔ
 ΗΔ = ΖΔ , ως μισά ίσων τμημάτων

γ. Αν η ΓΖ τέμνει την ΑΕ στο Κ , αρκεί να δείξουμε ότι
∧ ∧
ΑΚΖ = 90ο ⇔ AZK + ZAK = 90o .
 = ΖΓ
Επειδή τα τρίγωνα ΑΔΗ , ΖΔΓ είναι ίσα έχουμε ΖΑΚ Δ .
Είναι ΑΖ Κ = ΔΖ Γ , ως κατακορυφήν.

 Γ + ΖΓ
Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΔΖΓ είναι ΔΖ  Κ + ΖΑ
 Δ = 90ο ⇔ ΑΖ  Κ = 90ο .
258 ÈÝìá 4 - 1743

α. i. Επειδή οι διαγώνιοι του ρόμβου διχοτομούν τις γωνίες του, είναι
 = ΑΓΖ
ΕΓΑ  = 60ο .
Τα τρίγωνα ΑΓΔ και ΑΒΓ είναι ισοσκελή και έχουν μία γωνία 60ο , άρα είναι
ισόπλευρα.
Τα ύψη ΑΕ, ΑΖ στα ισόπλευρα τρίγωνα είναι και διάμεσοί του, οπότε τα σημεία Ε και Ζ
είναι τα μέσα των πλευρών ΓΔ και ΓΒ αντίστοιχα.
ii. Στο τρίγωνο ΓΒΔ τα Ε , Ζ είναι τα μέσα των ΓΔ , ΓΒ , οπότε EZ // BΔ .
Είναι ΒΔ ⊥ ΑΓ , άρα ΑΓ ⊥ ΕΖ .
β. Επειδή τα Ε , Ζ , Μ , Ν είναι τα μέσα των πλευρών του τετραπλεύρου ΑΒΓΔ , το ΕΜΝΖ είναι
παραλληλόγραμμο. Στο τρίγωνο ΔΓΑ τα Ε , Μ είναι τα μέσα των ΔΓ, ΔΑ οπότε EM // ΓΑ .
∧
Αφού ΓΑ ⊥ ΕΖ έχουμε ΕM ⊥ ΕΖ , επομένως MEZ = 90o , οπότε το ΕΜΝΖ είναι ορθογώνιο.
259 ÈÝìá 4 - 1745

∧ ∧
α. Επειδή BA = ΒΓ έχουμε BΑΓ = ΒΓΑ .
∧ ∧ ∧ ∧
Είναι Α = Γ οπότε ΔΑΓ = ΔΓΑ ως διαφορές ίσων γωνιών.
Δ
Άρα το ΔΑΓ είναι ισοσκελές.
β. Είναι BA = ΒΓ και ΔΑ = ΔΓ , αφού το τρίγωνο ΔΑΓ είναι ισοσκελές.

Οπότε η ΒΔ είναι η μεσοκάθετος του ΑΓ , άρα ΑΓ ⊥ ΒΔ .
γ. Αν Κ , Λ , Μ , Ν τα μέσα των ΑΒ , ΒΓ , ΓΔ , ΔΑ , τότε
το ΚΛΜΝ είναι παραλληλόγραμμο.
∧
Επειδή ΚΛ // ΑΓ , οπότε ΚΝ // ΒΔ και ΑΓ ⊥ ΒΔ είναι ΚΛ ⊥ ΚΝ , οπότε ΛΚΝ = 90ο .
Άρα το ΚΛΜΝ είναι ορθογώνιο.
260 ÈÝìá 4 - 1773

α. Στα τρίγωνα ΑΒΓ και ΒΓΔ , τα Ε , Μ και Ν, Ζ είναι τα μέσα πλευρών τους αντίστοιχα.
BΓ ΒΓ
Οπότε ΕΜ // = και ΝΖ // = , άρα EM // = NZ .
2 2
Επομένως το ΕΜΖΝ είναι παραλληλόγραμμο.
Δ AΔ ΒΓ
Στο ΒΑΔ τα Ε, Ν είναι μέσα των ΑΒ, ΒΔ άρα EN = = = ΝΖ .
2 2
Επομένως το ΕΜΖΝ είναι ρόμβος.
β. Επειδή το ΕΜΖΝ είναι ρόμβος, οι διαγώνιοί του διχοτομούνται και τέμνονται κάθετα, οπότε η ΕΖ είναι η
μεσοκάθετος του ΜΝ .
γ. Επειδή τα Κ , Ε , Λ , Ζ είναι τα μέσα των πλευρών του ΑΒΓΔ , το ΚΕΛΖ είναι παραλληλόγραμμο. Οπότε
έχουμε ΚΕ = ΛΖ .
δ. Έστω Ο το σημείο τομής των διαγωνίων ΚΛ , ΕΖ του παραλληλογράμμου ΚΕΛΖ .
Επειδή το ΕΜΖΝ είναι ρόμβος η διαγώνιος ΜΝ θα διέρχεται από το μέσο Ο του ΕΖ, που διέρχεται και η ΚΛ.
Άρα τα ΚΛ , ΜΝ , ΕΖ διέρχονται από το ίδιο σημείο.
261 ÈÝìá 4 - 1794

α. Αφού Κ , Λ , Μ , Ν είναι τα μέσα των πλευρών ΑΒ , ΒΓ , ΓΔ , ΔΑ έχουμε:
ΑΓ ΒΔ ΑΓ
ΚΛ // = , ΛΜ // = και ΜΝ // = .
2 2 2
Οπότε ΚΛ // = ΜΝ , άρα το ΚΛΜΝ είναι παραλληλόγραμμο.
ΑΓ ΒΔ
Είναι ΑΓ = ΒΔ ⇔ = ⇔ ΚΛ = ΛΜ .
2 2
Άρα το παραλληλόγραμμο ΚΛΜΝ είναι ρόμβος.
ΑΓ ΒΔ
β. Για να είναι το ΚΛΜΝ ρόμβος, αρκεί ΚΛ = ΛΜ ⇔ = ⇔ AΓ = ΒΔ .
2 2
Άρα αρκεί το τετράπλευρο να έχει ίσες διαγώνιες
262 ÈÝìá 4 - 1781

α. Στο τρίγωνο ΑΒΓ τα Ο , Ζ είναι τα μέσα των ΑΓ , ΒΓ , οπότε OZ // AB , άρα ΟΖ ⊥ ΒΓ .
Στο τρίγωνο ΑΓΔ τα Ο, Ε είναι τα μέσα των ΑΓ, ΓΔ , οπότε ΟΕ / /ΑΔ , άρα ΟΕ ⊥ ΓΔ .
Επειδή το ΟΖΓΕ έχει τρεις γωνίες ορθές είναι ορθογώνιο. Επιπλέον είναι ΓΖ = ΓΕ , ως μισά ίσων τμημάτων,
οπότε το ΟΖΓΕ είναι τετράγωνο.
β. Στο τετράγωνο ΟΖΓΕ το Η είναι το κέντρο του, οπότε
1 1 1 1 ΑΓ
ZH = ΕΖ = OΓ = ⋅ ΑΓ = .
2 2 2 2 4
Δ ΑΓ
γ. Στο ΑΒΓ τα Θ, Ζ είναι τα μέσα των ΑΒ , ΒΓ , οπότε ΘΖ // =  ΘΖ // = ΙΗ .
2
Άρα το ΙΘΖΗ είναι παραλληλόγραμμο
 Ο = 90ο .
Στο ισοσκελές τρίγωνο ΖΟΓ, η ΖΗ είναι διάμεσος οπότε είναι και ύψος, άρα ΖΗ
Επομένως το ΙΘΖΗ είναι ορθογώνιο.
ΟΓ ΙΗ ΘΖ
Στο τετράγωνο ΟΖΓΕ έχουμε ΖΗ =  ΘΙ =  ΘΙ =  ΘΖ = 2ΘΙ .
2 2 2
ΟΓ ΑΓ
Έχουμε ΖΗ = = .
2 4
263 ÈÝìá 4 - 1858

α. Στο τρίγωνο ΑΒΔ το ΒΚ είναι ύψος και διάμεσος. Άρα το τρίγωνο είναι ισοσκελές με ΒΑ = ΒΔ .
β. Στο τρίγωνο ΑΒΔ , τα Λ , Κ , Ν είναι τα μέσα των ΑΒ , ΑΔ, ΒΔ .
ΒΔ AB
Οπότε ΛΚ = = ΒΝ και KN = = ΛΒ .
2 2
BA ΒΔ
Είναι BA = BΔ ⇔ = ⇔ ΒΛ = ΒΝ .
2 2
Άρα ΒΝ = ΒΛ = ΛΚ = ΚΝ , οπότε το ΒΛΚΝ είναι ρόμβος.
Δ
γ.  Στο ΑΒΔ , τα Λ , Ν είναι τα μέσα των ΑΒ , ΒΔ , οπότε ΛΝ // ΑΔ .
Δ
 Στο ΑΒΓ , τα Λ , Μ είναι τα μέσα των ΑΒ , ΑΓ , οπότε ΛΜ // ΒΓ .
Επειδή ΑΔ ⊥ ΒΓ , είναι ΛΜ ⊥ ΛΝ .
264 ÈÝìá 4 - 1616

α. Τα τρίγωνα ΑΒΔ και ΑΓΕ έχουν:
 ΑΒ = ΑΓ = 5
 ΒΔ = ΓΕ = 5

 = ΑΓΕ
ΑBΔ  , ως παραπληρωματικές των ίσων γωνιών Β
 και Γ
 .
β. Επειδή τα τρίγωνα ΒΑΔ , ΑΓΕ είναι ισοσκελή και τα ΒΚ , ΓΛ είναι ύψη τους αντίστοιχα θα είναι και
διάμεσοι, οπότε τα Κ , Λ είναι μέσα των ΑΔ , ΑΕ .
γ. Στο τρίγωνο ΑΔΕ τα Κ , Λ είναι μέσα των ΑΔ , ΑΕ , άρα έχουμε
ΔΕ ΔΒ + ΒΓ + ΓΕ ΑΒ + ΒΓ + ΑΓ Π ΑΒΓ 12
ΚΛ = = = = = =6 .
2 2 2 2 2
265 ÈÝìá 4 - 1837

Δ
α. Στο τρίγωνο ΑΒΖ το ΒΔ είναι διχοτόμος και ύψος, οπότε το ΑΒΖ είναι ισοσκελές με BA = BZ .
β.  Στο ισοσκελές τρίγωνο ΑΒΖ η διχοτόμος του ΒΔ είναι και διάμεσος, οπότε το Δ είναι μέσο του ΑΖ .
 Στο τρίγωνο ΑΖΓ τα Δ , Μ είναι τα μέσα των ΑΖ , ΑΓ , οπότε:
 ΔΜ // BΓ
ΓΖ ΒΓ − ΒΖ ΒΓ − ΑΒ
 ΔΜ = = =
2 2 2
∧
∧ Β∧
γ. Επειδή ΔΜ // BΓ , έχουμε EΔΜ = ΕΒΓ = , ως εντός εκτός και επί τα αυτά.
2
266 ÈÝìá 4 - 13856
α. Είναι ΜΕ = ΜΖ, και ΕΑ = ΕΖ = ΖΓ άρα:
ΜΕ + ΕΑ = ΜΖ + ΖΓ ⇔ ΜΑ = ΜΓ .
Τα τρίγωνα ΔΑΜ και ΘΓΜ έχουν:
i. ΔΜ = ΜΘ
ii. ΜΑ = ΜΓ, ως άθροισμα ίσων τμημάτων
ΜΕ + ΕΑ και ΜΖ + ΖΓ
 = ΘΜΓ
iii. ΔΜΑ  , ως κατακορυφήν
β. Το Μ είναι το μέσο του ΔΘ και του
τμήματος ΑΓ οπότε στο τετράπλευρο ΘΑΔΓ
οι διαγώνιοι ΔΘ και ΑΓ διχοτομούνται στο
σημείο Μ.
Άρα το τετράπλευρο ΘΑΔΓ είναι
γ. Το Η είναι το μέσο της ΔΖ, αφού η ΕΗ είναι διάμεσος. Έχουμε ΕΑ = ΕΖ, άρα το σημείο Ε είναι το μέσο της
ΑΔ 12
πλευράς ΑΖ. Στο τρίγωνο ΑΔΖ τα σημεία Ε και Η είναι μέσα πλευρών άρα ΕΗ = ⇔ ΕΗ = ⇔ ΕΗ = 6 . Στο
2 2
σχήμα του Γιάννη η διάμεσος ΕΗ του τριγώνου ΔΕΖ θα έχει μήκος 6.
267 ÈÝìá 4 - 1878

α. Επειδή το Θ είναι το βαρύκεντρο του τριγώνου ΑΒΓ , η ΒΚ είναι διάμεσός του.
ΒΓ
Στο τρίγωνο ΑΒΓ τα Ζ , Κ είναι τα μέσα των ΑΒ, ΑΓ , οπότε ΖΚ // = ⇔ ΖΚ // = ΕΓ .
2
Άρα το ΖΚΓΕ είναι παραλληλόγραμμο.
β. Στο τρίγωνο ΑΒΔ τα Γ , Ζ είναι τα μέσα των ΒΔ , ΑΒ , οπότε ΓΖ // ΑΔ  ΓΘ / /ΑΗ .

Στο τρίγωνο ΑΒΗ το Ζ είναι το μέσο του ΑΒ και ΖΘ // ΑΗ , οπότε Θ το μέσο του ΒΗ .
Στο τρίγωνο ΒΗΓ τα Θ, Ε είναι μέσα των ΒΗ, ΒΓ οπότε ΘΕ // ΗΓ  ΑΘ // ΗΓ
Επομένως το ΑΘΓΗ είναι παραλληλόγραμμο, άρα ΑΗ = ΘΓ .
ΑΗ
γ. Στο τρίγωνο ΑΒΗ τα Ζ, Θ είναι μέσα των ΑΒ, ΒΗ οπότε ΖΘ = ⇔ ΑΗ = 2ΖΘ .
2
268 ÈÝìá 4 - 1820

ΒΓ
α. Στο τρίγωνο ΑΒΓ τα Ζ , Ε είναι τα μέσα των ΑΒ , ΑΓ , οπότε ZE // =  ΕΗ // = ΒΔ .
2
Άρα το ΕΗΔΒ είναι παραλληλόγραμμο.
β. Επειδή το ΕΗΔΒ είναι παραλληλόγραμμο, έχουμε ΔΗ = ΒΕ .
Είναι ΕΗ = ΖΕ και ΑΕ = ΕΓ , άρα οι διαγώνιες ΑΓ και ΖΗ του ΑΗΓΖ διχοτομούνται.
Επομένως το ΑΗΓΖ είναι παραλληλόγραμμο, άρα ΓΖ = ΑΗ .
Είναι Π ΑΔΗ = ΑΔ + ΔΗ + ΑΗ = ΑΔ + ΒΕ + ΓΖ .
Δ
γ. Αν Θ το κοινό σημείο των διαμέσων στο ABΓ , και Κ το σημείο τομής των ΔΗ , ΓΖ , τότε στο τρίγωνο:
 ΖΚΗ , το Ε είναι το μέσο του ΖΗ και ΕΘ // ΚΗ , οπότε ΖΘ = ΘΚ
 ΒΘΓ , το Δ είναι το μέσο του ΒΓ και ΔK // ΒΘ , οπότε ΘK = KΓ
Άρα ΖΘ = ΘΚ = ΚΓ .
269 ÈÝìá 4 - 1760
α. Στο ισοσκελές τρίγωνο ΑΒΓ το ύψος ΑΜ είναι και διάμεσος.

Επειδή MA = MN και MB = ΜΓ , το ΑΒΝΓ είναι παραλληλόγραμμο.
Αφού επιπλέον AB = ΑΓ , το ΑΒΝΓ είναι ρόμβος.
β. Επειδή το ΑΒΝΓ είναι ρόμβος, η ΓΜ είναι η μεσοκάθετος του ΑΝ , οπότε ΔΑ = ΔΝ .
Άρα το τρίγωνο ΑΔΝ είναι ισοσκελές.
γ. Στο τρίγωνο ΑΔΝ η ΔΜ είναι διάμεσος και ΓΔ = ΒΓ = 2 ΓΜ .
ΒΓ ΓΔ
Είναι:  ΓΜ = =
2 2
1
ΓΔ + ΓΜ = ΔΜ ⇔ 2 ΓΜ + ΓΜ = ΔΜ ⇔ 3ΓΜ = ΔΜ ⇔ ΓΜ = ΔΜ

3
2
Οπότε ΓΔ = ΔΜ , άρα το Γ είναι το βαρύκεντρο του τριγώνου ΑΔΝ .
3
270 ÈÝìá 4 - 1827
α. Είναι ΑΕ = ΕΖ και EB = EΔ , οπότε το ΑΒΖΔ είναι παραλληλόγραμμο.

β. Είναι ΒΖ // = ΑΔ , οπότε ΒΖ // = ΓΔ .
Άρα το ΒΔΓΖ είναι παραλληλόγραμμο.
γ. Αν Ο το σημείο τομής των διαγωνίων ΒΓ και ΔΖ του παραλληλογράμμου ΒΔΓΖ, τότε το Ο είναι μέσο της ΔΖ.
Οι ΒΟ , ΖΕ είναι διάμεσοι του τριγώνου ΒΔΖ , οπότε το Θ είναι το βαρύκεντρό του.
271 ÈÝìá 4 - 1706

Έστω ΒΔ , ΓΕ οι διάμεσοι του τριγώνου ΑΒΓ .
α. Τα τρίγωνα ΑΒΔ και ΑΓΕ έχουν:  AB = AΓ
 ΑΔ = ΑΕ

 κοινή
A
Οπότε είναι ίσα (ΠΓΠ), άρα ΒΔ = ΓΕ , δηλαδή μ β = μ γ .
Άρα η Π ισχύει.
β. Διατύπωση
Αν σε ένα τρίγωνο ΑΒΓ είναι μ β = μ γ , τότε β = γ .
Απόδειξη
2 2
 3 μ β = 3 μ γ ΒΘ = ΓΘ
Έχουμε μ β = μ γ   
1 μ = 1 μ ΘΔ = ΘΕ
 3 β
3
γ
Τα τρίγωνα ΘΒΕ και ΘΓΔ έχουν:

 ΒΘ = ΓΘ
 ΘΕ = ΘΔ
 
 BΘE = ΓΘΔ
Οπότε είναι ίσα (ΠΓΠ), άρα BE = ΓΔ  2ΒΕ = 2ΓΔ  ΑΒ = ΑΓ , δηλαδή β = γ .

γ. Το τρίγωνο ΑΒΓ είναι ισοσκελές με β = γ αν και μόνο αν μ β = μ γ .
272 ÈÝìá 4 - 1719

α. Επειδή το τρίγωνο ΑΒΓ είναι ισόπλευρο τα ύψη του ΒΚ και ΓΛ είναι διάμεσοί του, οπότε το Ι είναι το
βαρύκεντρο του τριγώνου ΑΒΓ .
Άρα η ΑΙ θα διέρχεται από το μέσο της ΒΓ .
ΒΓ
β. Στο τρίγωνο ΑΒΓ τα Λ, Κ είναι μέσα των ΑΒ, ΑΓ, οπότε ΛΚ / / = .
2
ΒΓ
Στο τρίγωνο ΙΒΓ τα Μ, Ν είναι μέσα των ΙΒ, ΙΓ οπότε ΜΝ / / = .
2
Οπότε ΛΚ = / / ΜΝ , άρα το ΜΛΚΝ είναι παραλληλόγραμμο.
Στο τρίγωνο ΑΒΙ το ΛΜ ενώνει τα μέσα των ΑΒ και ΒΙ οπότε ΛΜ / /ΑΙ .
Τα ΑΙ βρίσκεται στο φορέα του ύψους, άρα ΑΙ ⊥ ΒΓ και επειδή ΒΓ / /ΛΚ , θα είναι ΑΙ ⊥ ΛΚ .
Επομένως ΛΜ ⊥ ΛΚ , οπότε ΜΛ  Κ = 90ο .
Άρα το ΜΛΚΝ είναι ορθογώνιο παραλληλόγραμμο.
273 ÈÝìá 4 - 1843

α. Στο τρίγωνο ΜΔΓ , το Η είναι το μέσο του ΔΜ και ΗΖ // ΜΓ , οπότε το
ΒΓ
ΜΓ ΒΓ
Ζ είναι μέσο του ΓΔ, άρα ΗΖ = = 2 = .
2 2 4
β. Στο τρίγωνο ΒΔΓ , τα Μ , Ζ είναι τα μέσα των ΒΓ , ΔΓ , οπότε MZ // BΔ .
γ. Επειδή ZΚ // BΓ και ΒΓ ⊥ ΑΜ , είναι ZΚ ⊥ AM .
Δ
Στο AΜΖ το Η είναι το ορθόκεντρό του, οπότε AH ⊥ MZ . Επειδή ΑΗ ⊥ ΜΖ και ΜΖ // ΒΔ , έχουμε
ΑΗ ⊥ ΒΔ .
274 ÈÝìá 4 - 1887

α. Τα τρίγωνα ΑΒΔ και ΑΔΕ έχουν:
 AB = AE
 ΑΔ κοινή
∧ ∧
 BAΔ = ΔAΕ
β. Επειδή AB = AE και ΔΒ = ΔΕ , η ΑΔ είναι η μεσοκάθετος του ΒΕ .
γ. Στο τρίγωνο ΑΒΕ , το Η είναι το ορθόκεντρό του, οπότε ΕΗ ⊥ ΑΒ .
275 ÈÝìá 4 - 1748

α. Οι διαγώνιοι του τετραγώνου είναι κάθετες, οπότε:
 στο ορθογώνιο τρίγωνο ΟΑΕ είναι ω  = 90ο − ΟΕ
Α .
 στο ορθογώνιο τρίγωνο ΒΚΕ είναι φ  = 90ο − ΟΕ

Α .
 =φ
Άρα ω  .
β. Τα ορθογώνια τρίγωνα ΟΑΕ και ΟΒΖ έχουν:

 OA = OB
 ω=φ
Οπότε είναι ίσα, άρα ΒΖ = ΑΕ και OZ = OE .

Επειδή ΟΓ = ΟΒ και ΟΖ = ΟΕ έχουμε OZ + OΓ = ΟΕ + ΟΒ  ΓΖ = ΒΕ .
γ. Στο τρίγωνο ΕΑΒ τα ΒΖ και ΑΟ είναι τα ύψη του, άρα το Ζ είναι το ορθόκεντρο του τριγώνου ΕΑΒ .
Οπότε το ΕΖ είναι στο φορέα του τρίτου ύψους του τριγώνου, άρα EZ ⊥ AB .
276 ÈÝìá 4 - 1777

ΒΓ
α. i.  Στο τρίγωνο ΑΒΓ τα Μ , Ν είναι τα μέσα των ΑΒ , ΑΓ , οπότε MN = .
2
ΒΓ
 Στο τρίγωνο ΗΒΓ τα Λ , Κ είναι τα μέσα των ΗΒ , ΗΓ οπότε ΛΚ = . Άρα ΜΝ = ΛΚ .
2
ii. Στα τρίγωνα ΒΑΗ και ΓΑΗ τα Μ, Λ και Ν , Κ είναι τα μέσα των πλευρών τους.
ΑΗ AH ΑΗ
Οπότε ΜΛ / / και NK // = . Άρα ΜΛ = ΝΚ = .
2 2 2
ΑΗ ΑΗ
iii. Επειδή ΜΛ // = και ΝΚ // = , έχουμε ΜΛ // = ΝΚ , οπότε το ΜΝΚΛ είναι παραλληλόγραμμο.
2 2
Επειδή το Η είναι το ορθόκεντρο του τριγώνου ΑΒΓ , έχουμε ΑΗ ⊥ ΒΓ .
Επειδή ΜΛ / /ΑΗ και ΑΗ ⊥ ΒΓ είναι ΜΛ ⊥ ΒΓ .
∧
Αφού ΛΚ // ΒΓ , έχουμε ΜΛ ⊥ ΜΝ , άρα ΝΜΛ = 90ο . Επομένως το ΜΝΚΛ είναι ορθογώνιο.
β.  Στο τρίγωνο ΑΒΓ τα Μ , Ο είναι τα μέσα πλευρών του, οπότε MO // AΓ .
 Στο τρίγωνο ΗΒΓ τα Ο , Κ είναι τα μέσα πλευρών του, οπότε OK // BΗ .
∧
Επειδή ΒΗ ⊥ ΑΓ , είναι και OK ⊥ MO , οπότε ΜΟΚ = 90ο .
277 ÈÝìá 4 - 1764

α. Είναι ΑΔ // = BΓ και ΔΑ = ΑΕ , οπότε AE // = BΓ , άρα το ΑΕΒΓ είναι παραλληλόγραμμο.
β. Επειδή ΒΑ ⊥ ΔΕ και ΔΑ = ΑΕ η ΒΑ είναι η μεσοκάθετος του ΕΔ , οπότε ΒΔ = ΒΕ .
Είναι ΑΓ = 2ΒΓ ⇔ ΒΔ = 2ΑΔ ⇔ ΒΔ = ΔΕ .
Οπότε ΒΔ = ΔΕ = ΕΒ , άρα το τρίγωνο ΒΕΔ είναι ισόπλευρο.
Δ
γ. Στο EBΔ , τα ΕΟ και ΒΑ είναι ύψη, οπότε το Ζ είναι το ορθόκεντρό του. Άρα ΔΖ ⊥ ΕΒ .
278 ÈÝìá 4 - 1754

α. i. Τα ορθογώνια τρίγωνα ΗΔΒ και ΗΖΑ έχουν:  ΗΒ = ΗΑ
∧ ∧
 ΒΗΔ = ΑΗΖ .
ii. Τα ορθογώνια τρίγωνα ΗΔΘ και HΖΘ έχουν:
 ΗΘ κοινή
 ΗΔ = ΗΖ από το i. ερώτημα.
Άρα είναι ίσα, οπότε ΔΘ = ΘΖ .

iii. Στο τρίγωνο ΑΒΘ το Η είναι το ορθόκεντρό του, οπότε ΘΗ ⊥ ΑΒ και επειδή ΗΑ = ΗΒ η ΘΗ είναι η
μεσοκάθετος του ΑΒ .
β. Τα ΑΖ και ΒΔ είναι ύψη του τριγώνου ΑΗΒ που τέμνονται στο Θ .
Άρα το Θ είναι το ορθόκεντρο του τρίγωνου ΑΗΒ .
279 ÈÝìá 4 - 1780

α. Στο τρίγωνο ΕΑΒ το Δ είναι μέσο του ΒΕ και ΔΝ // ΑΒ .
ΑΒ ΑΔ
Επομένως το Ν είναι μέσο του ΑΕ , οπότε ΔΝ = = = ΔΜ .
2 2
 = 90ο και
β. Το τρίγωνο ΔΝΜ είναι ορθογώνιο και ισοσκελές, οπότε Δ
 = ΝΜΔ
ΔΝΜ  = 45ο .
γ. i. Στο τρίγωνο ΑΔΕ τα Ν , Μ είναι μέσα των ΑΕ, ΑΔ , οπότε

ΜN // ΔΕ  ΜN // BΔ .
Eπειδή ΑΓ ⊥ ΒΔ , έχουμε MN ⊥ ΑΓ .
ii. Στο τρίγωνο ΑΝΓ τα ΑΔ και ΝΜ είναι ύψη του, άρα το Μ είναι το ορθόκεντρό του. Οπότε ΓΜ ⊥ ΑΝ .
280 ÈÝìá 4 - 1865

 έχουμε EH = EK .
α. i. Επειδή η ΒΕ είναι διχοτόμος της B
Τα ορθογώνια τρίγωνα ΕΗΑ και ΕΚΖ έχουν:  EH = EK
 
 HEA = KEZ

ii. Τα ορθογώνια τρίγωνα ΗΒΕ και ΚΒΕ έχουν:  ΒΕ κοινή

 HBE = KBE

Επομένως είναι ίσα, οπότε BH = BK .
Άρα το τρίγωνο ΒΚΗ είναι ισοσκελές.
iii. Στο τρίγωνο ΑΒΖ τα ΑΚ και ΖΗ είναι ύψη του, άρα το Ε είναι το ορθόκεντρο του τριγώνου.
Οπότε ΒΔ ⊥ ΑΖ .
β. Αν το τρίγωνο ΑΒΓ είναι ισοσκελές, το ύψος του ΑΚ είναι και διχοτόμος του.
Επομένως το Ε είναι το έγγεντρο του τριγώνου. Άρα η ΓΕ είναι διχοτόμος της Γ .
281 ÈÝìá 2 - 1647

∧
+Γ
α. Είναι Β  = 90ο ⇔ 35ο + Γ
 = 90ο ⇔ Γ = 55ο .
β. Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΑΒΓ η ΑΜ είναι διάμεσος που αντιστοιχεί στην υποτείνουσα, οπότε
ΒΓ ∧ ∧
ΑΜ =  AM = MB . Είναι ΑΜ = ΜΒ οπότε A1 = B = 35o και
2
   = 180ο ⇔ 35ο + 35ο + ΑΜΒ
Α1 + Β + ΑΜΒ  = 180ο ⇔ ΑΜΒ
 = 110o .
282 ÈÝìá 2 - 1690

 = 90ο ) ισχύει ότι:
α. Για τις οξείες γωνίες του ορθογωνίου τριγώνου ΑΒΓ ( Α
+Γ
Β  = 90ο ⇔ Β  = 90ο − Γ

Για τις οξείες γωνίες του ορθογωνίου τριγώνου ΑΔΓ ισχύει ότι:
 +Γ
ΓΑΔ  = 90ο ⇔ ΓΑΔ = 90ο − Γ
 .
Οπότε Β  = ΓΑΔ
∧
β. Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΑΒΓ (A = 90o ) η ΑΜ είναι διάμεσος προς την υποτείνουσα.
ΒΓ ∧ ∧
Οπότε AM = = ΜΓ , άρα Γ = A1 .
2
∧ ∧ ∧ ∧ ∧
Η γωνία AΜΔ είναι εξωτερική στο τρίγωνο ΑΜΓ , οπότε AΜΔ = Γ + A1 = 2 Γ .
283 ÈÝìá 2 - 1586

α. Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΒΟΑ η ΒΜ είναι διάμεσος προς την υποτείνουσα.
ΟΑ
Άρα ΒΜ = = ΜΑ . Άρα το τρίγωνο ΒΜΑ είναι ισοσκελές.
2
∧ ∧
β. Επειδή BM = MO έχουμε ΟΒΜ = ΒΟΜ .
∧
 = ΟΒΜ
Η γωνία BMA είναι εξωτερική στο τρίγωνο ΟΒΜ , οπότε ΒΜΑ  + ΒΟΜ
 = xΟΑ
 + xΟΑ
 = 2 ⋅ xOA
 .
284 ÈÝìá 2 - 1633

∧
α. Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΑΒΓ (A = 90o ) η ΑΜ είναι διάμεσος προς την υποτείνουσα, οπότε

ΒΓ ∧ ∧
AM = = MΓ , άρα ΜΑΓ = Γ = 25ο .
2
∧ Δ ∧ ∧ ∧ ∧
Η γωνία AMB είναι εξωτερική στο AΜΓ , οπότε AΜΒ = Γ + MAΓ = 2 Γ = 50ο .

+Γ
Είναι Β  = 90ο ⇔ Β
 + 25ο = 90ο ⇔ Β
 = 65ο .
Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΗΑΒ είναι ΗΑΒ  +Β  = 90ο ⇔ ΗΑΒ
 + 65ο = 90ο ⇔ ΗΑΒ
 = 25ο .

 + Α = 25ο + 45ο = 70ο .
∧ Δ ∧ ∧ ∧
 Η γωνία AΔΒ είναι εξωτερική του AΔΓ , οπότε AΔΒ = Γ + ΔAΓ = Γ
2
∧ ∧ 
A∧ ∧
β. Είναι:  ΜΑΔ = ΔAΓ − ΜΑΓ = − ΜΑΓ = 45ο − 25ο = 20ο
2

 = Α − ΗΑΒ
∧

 − ΗΑΒ
ΔAH = ΔΑΒ  = 45ο − 25ο = 20o
2
285 ÈÝìá 2 - 1702

ΔΕ
α. Στο τρίγωνο ΔΓΕ είναι ΑΓ = , οπότε η διάμεσος ΑΓ είναι ίση με το μισό της
2
πλευράς στην οποία αντιστοιχεί.
Οπότε το τρίγωνο είναι ορθογώνιο στο Γ , άρα ΔΓ ⊥ ΕΓ .
∧ ∧
β. Επειδή ΑΓ = ΑΔ το τρίγωνο ΑΔΓ είναι ισοσκελές, οπότε AΔΓ = AΓΔ .
∧ ∧ ∧ ∧ ∧
Η EAΓ είναι εξωτερική του τριγώνου ΑΔΓ , οπότε ΕΑΓ = AΔΓ + AΓΔ = 2 AΔΓ .
286 ÈÝìá 2 - 1537

α. Είναι:
∧ ∧
 Δ1 = Δ 2 , αφού ΔΖ διχοτόμος
∧ ∧ ∧ ∧
 Δ 2 = Ζ1 ως εντός εναλλάξ . Άρα Δ1 = Z1 , οπότε το τρίγωνο ΑΔΖ είναι ισοσκελές.
Δ ΔΗ
β. Στο ΔΖΗ είναι ΖΑ = , οπότε η ΖΑ είναι διάμεσος και ίση με το μισό της
2
πλευράς στην οποία αντιστοιχεί.
Δ ∧
Άρα το ΔΖΗ είναι ορθογώνιο με ορθή τη γωνία Z .
287 ÈÝìá 2 - 1551

Δ ΒΔ
α. Στο ΔΓΒ είναι ΓΑ = , οπότε η ΓΑ είναι διάμεσος και ίση με το μισό της πλευράς στην οποία
2
∧
αντιστοιχεί. Οπότε το τρίγωνο είναι ορθογώνιο με Γ = 90ο .
Δ ΒΕ
β. Στο ΒΔΕ τα Α , Γ είναι τα μέσα των ΒΔ , ΔΕ , οπότε ΑΓ // ΒΕ και AΓ = .
2
288 ÈÝìá 2 - 1555

α. Τα ορθογώνια τρίγωνα ΑΒΔ και ΑΓΕ έχουν:  ΑΔ = ΑΕ
 ΑΒ = ΑΓ
Άρα είναι ίσα, οπότε ΒΔ = ΓΕ .
β. Στο ορθογώνιο τρίγωνο:

Δ ∧ ΒΔ
 AΒΔ (Α = 90ο ) η ΑΜ είναι διάμεσος προς την υποτείνουσα, άρα ΑΜ = (1) .
2
Δ ∧ ΓΕ
 AΓΕ (Α = 90ο ) η ΑΝ είναι διάμεσος προς την υποτείνουσα, άρα ΑΝ = (2) .
2
Δ
Επειδή BΔ = ΓΕ από τις (1) και (2) προκύπτει AM = AN , οπότε το ΑΜΝ είναι ισοσκελές.
289 ÈÝìá 2 - 1680

α. Τα ορθογώνια τρίγωνα ΔΑΒ και ΕΑΓ έχουν:  ΑΒ = ΑΓ
∧ ∧
 ΔΑΒ = ΕAΓ
Άρα είναι ίσα, οπότε ΒΔ = ΓΕ .
β.i. Στα ορθογώνια τρίγωνα ΔΒΓ και ΕΒΓ οι ΜΔ και ΜΕ είναι διάμεσοι προς την υποτείνουσα, οπότε
ΒΓ ΒΓ
ΜΔ = και ΜΕ = . Άρα ΜΔ = ΜΕ .
2 2
Δ Δ
ii. Τα ΜΑΔ και MAE έχουν:  ΑΔ = ΑΕ
 ΜΔ = ΜΕ
 ΜΑ κοινή
∧ ∧
Άρα είναι ίσα (ΠΠΠ), οπότε ΔΜΑ = ΕΜΑ .
∧
Επομένως η ΑΜ διχοτομεί τη γωνία ΔΜΕ .
290 ÈÝìá 2 - 1675

α. Τα ορθογώνια τρίγωνα ΚΕΒ και ΛΖΓ έχουν:  ΚΒ = ΛΓ
∧ ∧ Δ
 B = Γ , αφού το ΑΒΓ είναι ισοσκελές.
β. Στο ορθογώνιο τρίγωνο:

Δ ∧ ΚB
 ΕBΚ (Ε = 90ο ) η ΕΗ είναι διάμεσος προς την υποτείνουσα, άρα ΕΗ = (1) .
2
Δ ∧ ΓΛ
 ΖΓΛ (Ζ = 90ο ) η ΖΘ είναι διάμεσος προς την υποτείνουσα, άρα ΖΘ = (2) .
2
Επειδή ΚB = ΓΛ από τις (1) και (2) προκύπτει EH = ΖΘ .
291 ÈÝìá 2 - 1655
ΒΓ
α. Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΑΒΓ η ΑΜ είναι διάμεσος προς την υποτείνουσα, οπότε ΑΜ = = ΜΓ . Άρα το
2
Δ ∧ ∧
ΜΑΓ είναι ισοσκελές, επομένως ΜΑΓ = ΜΓΑ (1) .
∧ ∧
β. Επειδή Ax // ΒΓ , είναι xAΓ = MΓA (2) , ως εντός εναλλάξ.
∧ ∧ ∧
Από τις (1) , (2) προκύπτει MAΓ = xAΓ , άρα η ΑΓ είναι διχοτόμος της MAx .
292 ÈÝìá 2 - 1685

∧ ∧
α. Στα ορθογώνια τρίγωνα ΒΑΓ (B = 90o ) και ΔΑΓ (Δ = 90ο ) , οι ΒΖ , ΔΖ είναι διάμεσοι προς την
ΑΓ ΑΓ
υποτείνουσα, οπότε ΒΖ = και ΔΖ = .
2 2
Επομένως ΒΖ = ΔΖ .
β. Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΑΒΓ έχουμε ΒΑΓ + ΑΓΒ = 90ο ⇔ ΒΑΓ

 + 30ο = 90ο ⇔ ΒΑΓ
 = 60ο .
 = ΑΓΔ
Στο ορθογώνιο και ισοσκελές τρίγωνο ΑΔΓ είναι ΔΑΓ  = 45ο .
∧ ∧ ∧
Είναι:  ΒΑΔ = ΒΑΓ + ΓΑΔ = 60ο + 45ο = 105ο
∧ ∧ ∧
 ΒΓΔ = ΑΓΒ + ΑΓΔ = 30ο + 45ο = 75ο
293 ÈÝìá 2 - 1615

Δ AB
α. Στο ΑΕΒ είναι ΕΔ = , οπότε η διάμεσός του ΕΔ είναι ίση με το μισό της πλευράς στην οποία αντιστοιχεί.
2
∧ Δ
Άρα AEB = 90o , επομένως το AEB είναι ορθογώνιο.
Δ
β. Στο ΑΒΓ η ΒΕ είναι διάμεσος και ύψος, οπότε το τρίγωνο είναι ισοσκελές.
Δ ΒΓ
γ. Στο ΑΒΓ τα Δ , Ε είναι τα μέσα των ΑΒ , ΑΓ , οπότε ΔΕ =  ΒΓ = 2ΔΕ = 2 ⋅ 10 = 20 .
2
Δ
Η περίμετρος Π του AΒΓ είναι: Π = ΑΒ + ΒΓ + ΑΓ = 20 + 20 + 16 = 56 .
294 ÈÝìá 2 - 1614

Δ AB
α. Στο ΑΕΒ είναι ΕΔ = , οπότε η διάμεσός του ΕΔ είναι ίση με το μισό της πλευράς στην οποία αντιστοιχεί.
2
∧ Δ
Άρα AEB = 90o , επομένως το AEB είναι ορθογώνιο.
Δ ΒΓ
β. Στο AΒΓ τα Δ , Ε είναι τα μέσα των ΑΒ , ΑΓ , οπότε ΔΕ =  ΒΓ = 2ΔΕ = 2 ⋅ 10 = 20 .
2
γ. Είναι Π ΑΒΓ = ΑΒ + ΑΓ + ΒΓ = 20 + 16 + 20 = 56 .
295 ÈÝìá 2 - 1671

Δ ΑΓ
α. Στο AΒΓ τα Δ , Ε είναι μέσα των ΒΓ , ΑΒ , οπότε ΔΕ =  ΑΓ = 2ΔΕ = 2 ⋅ 1 = 2 .
2
Δ ∧ ∧ ΒΓ
β. Επειδή το AΒΓ είναι ορθογώνιο (A = 90o ) και B = 30o , είναι ΑΓ =  ΒΓ = 2 ⋅ 2 = 4 .
2
∧ ΒΓ
γ. Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΑΒΓ (A = 90o ) η ΑΔ είναι διάμεσος προς την υποτείνουσα, οπότε ΑΔ = =2 .
2
296 ÈÝìá 2 - 1548

∧
ΒΓ ∧ ∧
AM = = MΓ . Άρα ΜΑΓ = Γ .
2
Δ
Στο Μ Α Γ είναι ΑΜΓ  +Γ  + ΜΑΓ
 = 180ο ⇔ 120ο + Γ
+Γ = 180ο ⇔ 2 Γ = 60ο ⇔ Γ = 30ο .
∧ ΒΓ
Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΑΒΓ είναι Γ = 30ο , επομένως ΑΒ = = 4 cm .
2
β. Στο ισοσκελές τρίγωνο ΑΜΓ το ΜΔ είναι ύψος του, άρα είναι και διάμεσος. Οπότε το Δ είναι μέσο του ΑΓ .
Δ ΑΒ
Στο ΑΒΓ τα Μ , Δ είναι μέσα των ΒΓ και ΑΓ , οπότε ΜΔ = = 2 cm .
2
297 ÈÝìá 2 - 1638

∧
Γ ∧ ∧ ∧ ∧
α. Επειδή ΔΒ = ΔΓ είναι B = ΔΓΒ = , οπότε Γ = 2 Β .
2
∧ ∧
 + 2B
Είναι Β + Γ = 90ο ⇔ B  = 90o ⇔ 3B
 = 90ο ⇔ B
 = 30ο .
∧ ΓΔ
β. Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΑΓΔ είναι AΓΔ = 30ο , οπότε ΑΔ = = 1 cm .
2
Άρα ΑΒ = ΑΔ + ΔΒ = 1 + 2 = 3 cm .
298 ÈÝìá 2 - 1686

∧
α.  Επειδή το ΑΒΓ είναι ισοσκελές και το ΑΕ είναι διάμεσος θα είναι και ύψος, οπότε AEΓ = 90ο .
∧ ΑΓ
 Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΑΕΓ (E = 90o ) η ΕΔ είναι διάμεσος προς την υποτείνουσα, οπότε EΔ = = ΔΓ ,
2
Δ
επομένως το ΕΔΓ είναι ισοσκελές.
∧ ∧ ∧ ∧
 Είναι Γ = Β = 30ο , ΔΕΓ = Γ = 30ο .
Δ ∧
Στο Δ Ε Γ είναι ΕΔΓ  + ΔΕΓ
 +Γ  = 180ο ⇔ ΕΔΓ
 + 30ο + 30ο = 180ο ⇔ ΕΔΓ = 120ο .
β. Είναι:
∧ ∧
 EAΔ = 90ο − Γ = 90ο − 30ο = 60ο
∧ ∧
 ΕΔ = ΔΑ , οπότε AEΔ = ΕΑΔ = 60ο .
∧
Επομένως AΔΕ = 180ο − 60ο − 60ο = 60ο .
Δ
Άρα το AΔΕ είναι ισόπλευρο.
299 ÈÝìá 2 - 1606

∧ ∧ ∧ ∧
 +Γ
α. Είναι B = 2 Γ και B + Γ = 90ο ⇔ 2 Γ  = 90ο ⇔ 3Γ
 = 90ο ⇔ Γ
 = 30ο .
∧
Οπότε B = 2 ⋅ 30ο = 60o .
Δ ∧ ΒΓ
β. Επειδή στο ABΓ είναι A = 90o και ΑΜ διάμεσος προς την υποτείνουσα, προκύπτει AM = = MΓ .
2
Δ
Οπότε το AΜΓ είναι ισοσκελές,.
 =Γ
γ. Είναι ΜΑ = ΜΓ άρα ΜΑΓ  = 30ο
Δ
 +Γ
Στο Α Μ Γ είναι ΑΜΓ  + ΜΑΓ
 = 180ο ⇔ ΑΜΓ
 + 30ο + 30ο = 180ο ⇔ ΑΜΓ
 = 120ο
300 ÈÝìá 2 - 1704

α. Οι γωνίες Α και Β  είναι εντός και επί τα αυτά, οπότε Α
 +Β = 180ο ⇔ Α + 120ο = 180ο ⇔ Α
 = 60ο .
∧ ∧
Οι απέναντι γωνίες του παραλληλογράμμου είναι ίσες, οπότε Γ  =Α = 60ο . Άρα A = Γ = 60ο .
ΓΔ ΑΒ
β. Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΕΓΔ η ΕΖ είναι διάμεσος προς την υποτείνουσα, οπότε ΕΖ = = = ΑΚ .
2 2
∧ ∧
γ. Επειδή ΕΖ = ΖΓ , είναι ΖΕΓ = Γ = 60ο .
∧
Άρα ΕΖΓ = 60ο .
301 ÈÝìá 2 - 1691

α. Είναι ΒΖ ⊥ ΓΔ και ΑΒ / /ΓΔ οπότε ΑΒ ⊥ ΒΖ .
 = 90ο − 60ο = 30ο , οπότε ΓΖ = ΒΓ = ΑΔ .

∧ ∧
Άρα ZΒΓ = ΑΒΖ− Β
2 2
β. Τα ορθογώνια τρίγωνα ΑΔΕ και ΒΓΖ έχουν:
 ΑΔ = ΒΓ
 ΑΕ = ΒΖ , ως αποστάσεις παραλλήλων
=Ζ
γ. Το ΑΒΖΕ είναι ορθογώνιο, γιατί έχει Β  =Ε
 = 90ο .
302 ÈÝìá 2 - 1631

α. Είναι: 
 +Γ
Α  = 120ο ⇔ 3Γ
 +Γ
 = 120ο ⇔ 4 Γ
 = 120ο ⇔ Γ
 = 30ο

 = 3Γ
Α  = 3 ⋅ 30ο = 90ο

+Β
Α +Γ
 = 180ο ⇔ 90ο + Β
 + 30ο = 180ο ⇔ Β
 = 60ο
∧ ∧ ∧
Άρα A = 90o , B = 60o και Γ = 30ο .
Δ ∧ ∧ BΓ 2
β. Επειδή το AΒΓ είναι ορθογώνιο (A = 90o ) και Γ = 30ο , προκύπτει AB = = = 1 cm .
2 2
303 ÈÝìá 2 - 1649

∧ ∧ ∧ ∧
 +Γ
α. Είναι B = 2 Γ και B + Γ = 90ο ⇔ 2 Γ  = 90ο ⇔ 3Γ
 = 90ο ⇔ Γ
 = 30ο .
∧
Οπότε B = 2 ⋅ 30ο = 60o .
∧
 +Β
β. Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΑΒΔ είναι ΒΑΔ  = 90ο ⇔ ΒΑΔ
 + 60ο = 90ο ⇔ BAΔ = 30ο
∧ ΑΒ
γ. Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΒΑΔ είναι ΒΑΔ = 30ο , οπότε ΒΔ = .
2
304 ÈÝìá 2 - 13653

∧ ∧ ∧ 60o
α. Η ημιευθεία Οδ είναι διχοτόμος της γωνίας xOy , οπότε xOδ = δOy = = 30o .
2
∧ ∧
β. Είναι: • AOM = xOδ = 30o
∧ ∧
• ΑΟ = ΑΜ , άρα AOM = ΑΜΟ = 30o
∧ ∧ ∧ ∧
• AOM + AΜΟ + ΜΑΟ = 180ο ⇔ 30ο + 30ο + ΜΑΟ = 180ο
∧
⇔ ΜΑΟ = 120ο
∧
γ. Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΑΟΒ είναι AOΒ = 30ο , οπότε,
ΟΑ 2
ΑΒ = = =1.
2 2
305 ÈÝìá 2 - 13828

∧
α. Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΑΒΓ η υποτείνουσα ΑΒ είναι διπλάσια της κάθετης πλευράς ΑΔ άρα ΔΒΑ = 30ο .
∧ ∧ ∧
Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΑΒΔ έχουμε ΔΑΒ + ΔΒΑ = 90ο ⇔ ΔΑΒ = 60ο .
β. Οι βάσεις ΑΒ και ΔΓ του τραπεζίου ΑΒΓΔ είναι κάθετες στην ΒΓ άρα το τρίγωνο ΔΓΒ είναι ορθογώνιο
στο Γ.
∧ ∧ ∧ ∧
Είναι ΑΒΔ = ΒΔΓ = 30ο , ως εντός εναλλάξ άρα ΑΒΔ = ΒΔΓ = 30ο .
∧ ΒΔ
Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΔΓΒ είναι ΒΔΓ = 30ο , άρα ΒΓ = ⇔ ΒΔ = 2ΒΓ .
2
306 ÈÝìá 2 - 1619

α. Επειδή ε1 // ε 2 είναι:
∧
 ω = ΒΑΚ = 60ο , ως εντός εκτός και επί τα αυτά μέρη.
 φ = 180ο − 90ο = 90ο , ως εντός και επί τα αυτά μέρη.
∧ ∧
β. Είναι ΑΚΒ = 180ο − φ = 180ο − 90ο = 90ο .
Δ
Άρα το τρίγωνο ΑΒΚ είναι ορθογώνιο.
Δ ∧ ∧
 + ΚΑΒ
γ. Το AΒΚ είναι ορθογώνιο (K = 90o ) και ΚΒΑ  = 90ο ⇔ ΚΒΑ
 + 60ο = 90ο ⇔ ΚΒΑ = 30ο .
AB
Επομένως KA = =3 .
2
307 ÈÝìá 2 - 1625

∧
∧ Α εξ 180ο − 60ο
α. Είναι ΔΑΖ = = = 60ο .
2 2
∧ ΑΓ
Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΔΑΓ (Δ = 90ο ) η ΔΖ είναι διάμεσος προς την υποτείνουσα, οπότε ΔΖ = = ΑΖ .
2
Δ ∧
Άρα το ΑΔΖ είναι ισοσκελές με ΔAΖ = 60o , οπότε είναι ισόπλευρο.
Δ BΓ ΑΒ
β. Στο ΑΒΓ τα Ε , Ζ είναι τα μέσα των ΑΒ , ΑΓ , οπότε EZ = = = ΑΕ .
2 2
ΑΒ ΑΓ
Είναι ΑΕ = = = ΔΖ και ΔΖ = ΑΔ , οπότε ΕΖ = ΑΕ = ΔΖ = ΑΔ .
2 2
Άρα το ΑΔΖΕ είναι ρόμβος.
308 ÈÝìá 2 - 13837

α. Τα τρίγωνα ΑΕΖ και ΓΕΔ έχουν:
• ΑΕ = ΕΓ
• ΕΖ = ΕΔ
 = ΓΕΔ
• ΑΕΖ  , ως κατακορυφήν
Άρα είναι ίσα (ΠΓΠ), οπότε ΑΖ = ΓΔ.
ΒΓ
β. Είναι ΑΖ = ΓΔ και ΓΔ = ΔΒ , άρα ΑΖ = ΔΒ = . Στο ορθογώνιο
2
τρίγωνο ΑΒΓ +Γ
είναι Β  = 90o ⇔ 60o + Γ
 = 90o ⇔ Γ = 30o οπότε
ΒΓ
ΑΒ = .
2
Άρα ΑΖ = ΑΒ και το τρίγωνο ΑΒΖ είναι ισοσκελές.
309 ÈÝìá 2 - 1543

 και Δ
α. Οι γωνίες Α  είναι εντός και επί τα αυτά, οπότε Α
 +Δ
 = 180ο ⇔ 120ο + Δ
 = 180ο ⇔ Δ = 60ο .
 ο
 , οπότε AΔE = Δ = 60 = 30ο
∧
Η ΔΕ είναι διχοτόμος της Δ
2 2
ΑΒ
∧ ∧ AΔ ΑΒ
β. Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΑΖΔ (Z = 90o ) είναι AΔΕ = 30ο , οπότε AZ = = 2 = .
2 2 4
310 ÈÝìá 2 - 1567

∧
α. Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΔΑΓ (Δ = 90ο ) η ΔΖ είναι διάμεσος προς την
ΑΓ
υποτείνουσα, οπότε ΔΖ = .
2
Δ
β. Στο AEΓ η ΓΔ είναι ύψος και διάμεσος, οπότε είναι ισοσκελές και η ΓΔ
διχοτόμος του.
∧ ∧
Επομένως AΓΕ = 2 Γ = 2 ⋅ 30ο = 60ο .
Δ
Άρα το ΑΓΕ είναι ισοσκελές με μία γωνία 60ο , οπότε είναι ισόπλευρο.
311 ÈÝìá 2 - 13831

α. Το τρίγωνο είναι ορθογώνιο με Α = 90o , οπότε η μεγαλύτερη πλευρά του τριγώνου
είναι η ΒΓ.
Έχουμε ΑΒ > ΑΓ ⇔ γ > β , άρα Γ  >Β⇔Β <Γ .
Οπότε, η γωνία Β  είναι η μικρότερη γωνία του τριγώνου.

β. i. Εφόσον η μια οξεία γωνία του τριγώνου ΑΒΓ είναι 30° η άλλη οξεία γωνία του είναι
συμπληρωματική της, άρα 60°. Αφού η μικρότερη γωνία του τριγώνου είναι η Β  . Έχουμε Β
 = 30o και Γ
 = 60o .
ii. Η ΒΓ είναι η υποτείνουσα του ορθογωνίου τριγώνου ΑΒΓ. Εφόσον Β  = 30o η απέναντι κάθετη πλευρά της
 είναι ίση με το μισό της υποτείνουσας, άρα η πλευρά ΑΓ είναι ίση με το μισό της υποτείνουσας.
γωνίας Β
312 ÈÝìá 4 - 1812

 
 = ΒΜΑ και ΑΜΕ
 = ΑΜΓ .
∧ ∧
α. Επειδή οι ΜΔ , ΜΕ είναι διχοτόμοι των γωνιών ΒΜA , AMΓ έχουμε ΔΜΑ
2 2
     ο
 = ΒΜΑ + ΑΜΓ = ΒΜΑ + ΑΜΓ = ΒΜΓ = 180 = 90ο .
∧
 + ΑΜΕ
Οπότε ΔΜΕ = ΔΜΑ
2 2 2 2 2
∧ ∧
β. Στα ορθογώνια τρίγωνα ΔΜΕ (M = 90o ) και ΔΑΕ (A = 90o ) , οι ΜΚ , ΚΑ είναι διάμεσοι προς την
ΔΕ ΔE
υποτείνουσα, οπότε ΜΚ = , KΑ = . Άρα ΜΚ = ΚΑ .
2 2
313 ÈÝìá 4 - 1738

∧ ∧ ∧ ∧  2Γ
Β  ∧ Δ
α. Επειδή B = 2 Γ και η ΒΔ είναι η διχοτόμος της γωνίας B έχουμε ΔΒΓ = = = Γ , οπότε το ΒΔΓ
2 2
∧ ∧
β. Είναι ΜΝΓ = ΔΒΓ , ως εντός εκτός και επί τα αυτά μέρη.
∧ ∧ Δ
Οπότε ΜΝΓ = Γ , επομένως το ΜΝΓ είναι ισοσκελές.
ΑΓ
γ. Στο ισοσκελές τρίγωνο ΜΝΓ είναι ΜΝ = ΜΓ = .
2
Δ
Στο ΑΝΓ , η ΝΜ είναι διάμεσος και ίση με το μισό της πλευράς στην οποία αντιστοιχεί.
∧
Οπότε το τρίγωνο είναι ορθογώνιο με Ν = 90ο . Άρα ΑΝ ⊥ ΒΓ .
314 ÈÝìá 4 - 1831

α. Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΑΒΓ είναι:
∧ ∧
 B = 2Γ
∧ ∧

 +Γ
B + Γ = 90ο ⇔ 2 Γ  = 90ο ⇔ 3Γ
 = 90ο ⇔ Γ
 = 30ο , οπότε Β
 = 2 ⋅ 30ο = 60ο

 = 180ο − Β
ΕΒΔ  = 180ο − 60ο = 120ο
Δ ∧ ∧
Β+Δ
Το ΒΕΔ είναι ισοσκελές, οπότε Δ = Ε και ΕΔ  +Ε
 = 180ο ⇔ 120o + E
+E
 = 180o ⇔ 2 Ε
 = 60ο ⇔ Ε
 = 30ο .
∧ ∧ ∧
Άρα Δ = Ε = 30ο και ΕΒΔ = 120ο .
Δ ∧ ∧
 = 90ο − 60ο = 30ο .
β.i. Το AΔΒ είναι ορθογώνιο (Δ = 90ο ) με ΒΑΔ = 90ο − Β
ΑΒ ΑΒ
Οπότε ΒΔ = ⇔ ΒΕ = .
2 2
AB 3AB
ii. Είναι AE = AB + BE = AB + = .
2 2
∧ ∧
Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΑΒΓ (Α = 90ο ) είναι Γ = 30ο .
BΓ
Οπότε AB = ⇔ ΒΓ = 2ΑΒ .
2
ΑΒ 3ΑΒ
Είναι ΔΓ = ΒΓ − ΒΔ = 2ΑΒ − ΒΕ = 2ΑΒ − = . Άρα ΑΕ = ΓΔ .
2 2
315 ÈÝìá 4 - 1824

α. Στα ισοσκελή τρίγωνα ΑΒΔ και ΑΓΕ οι διχοτόμοι ΒΚ , ΓΛ είναι ύψη και διάμεσοι, οπότε τα Κ , Λ είναι
μέσα των ΑΔ , ΑΕ .
β. Στο τρίγωνο ΑΔΕ τα Κ , Λ είναι τα μέσα των ΑΔ , ΑΕ, οπότε KΛ // ΔΕ .
Δ
Στο Α Δ Β το Κ είναι μέσο της ΑΔ και ΚΜ / /ΔΒ , οπότε το Μ είναι μέσο της ΑΒ .
Δ
Στο Α Γ Ε το Λ είναι μέσο της ΑΕ και ΛΝ / /ΓΕ , οπότε το Ν είναι μέσο της ΑΓ.
Στα ορθογώνια τρίγωνα ΚΑΒ και ΛΑΓ οι ΜΚ , ΝΛ είναι διάμεσοι προς την υποτείνουσα, επομένως
ΑΒ ΑΓ
ΚΜ = = ΜΑ και ΛΝ = = ΝΑ .
2 2
Δ Δ
Άρα τα ΚΜΑ , ΑΝΛ είναι ισοσκελή.
BΓ
γ. Τα Μ , Ν είναι τα μέσα των πλευρών ΑΒ , ΑΓ του τριγώνου ΑΒΓ , οπότε ΜΝ = .
2
ΑΒ ΒΓ ΑΓ AB + AΓ + ΒΓ
Είναι ΚΛ = ΚΜ + ΜΝ + ΝΛ = + + =
2 2 2 2
316 ÈÝìá 4 - 1808

ΑΒ ΑΓ
α. Είναι ΚΔ = ΑΔ = = = ΑΕ = ΛΕ .
2 2
Δ ΑΒ
β. Στο AKB είναι ΚΔ = , οπότε η διάμεσος ΚΔ είναι ίση με το μισό
2
της πλευράς στην οποία αντιστοιχεί.
∧
Οπότε το τρίγωνο είναι ορθογώνιο με K = 90o .
ΑΓ
 Στο τρίγωνο ΑΛΓ είναι ΛΕ = , οπότε η διάμεσος είναι ίση με το μισό της πλευράς στην οποία
2
αντιστοιχεί. Οπότε το τρίγωνο ΑΛΓ είναι ορθογώνιο με Λ = 90ο .
Δ Δ
γ. Τα AΔΚ και AEΛ έχουν:  AΔ = AE
 ΔΚ = ΕΛ
∧ ∧ ∧ ∧
 AΔK = ΑΕΛ , ως παραπληρωματικές των ίσων γωνιών AΔE και AEΔ
Οπότε είναι ίσα (ΠΓΠ), άρα ΑΚ = ΑΛ .
Τα ορθογώνια τρίγωνα ΑΚΒ και ΑΛΓ έχουν:  ΑΚ = ΑΛ
 AB = ΑΓ
Οπότε είναι ίσα .
317 ÈÝìá 4 - 1771

α. Είναι:
 MA = MN , ως εφαπτόμενα τμήματα στον κύκλο ( Ο , ρ1 )
 MB = MN , ως εφαπτόμενα τμήματα στον κύκλο ( Κ , ρ 2 )
Οπότε MA = MB , άρα το Μ είναι το μέσο του ΑΒ .
∧ ∧
β. Οι ΜΟ και ΜΚ είναι διακεντρικές ευθείες οπότε είναι οι διχοτόμοι των γωνιών AMN και BMN . Οπότε:
 

 = ΑΜΝ , ΝΜΚ
ΟΜΝ  = ΝΜΒ
2 2
   ο

 = ΟΜΝ
ΟΜΚ  + ΝΜΚ  = ΑΜΝ + ΝΜΒ = ΑΜΒ = 180 = 90ο
2 2 2
ΑΒ
γ. Η ΝΜ είναι διάμεσος στο τρίγωνο ΑΝΒ και ΝΜ = ΜΑ = .
2
∧
Άρα το τρίγωνο ΑΝΒ είναι ορθογώνιο με ANB = 90o .
318 ÈÝìá 4 - 13852

α. Τα ορθογώνια τρίγωνα ΔΕΟ και ΒΖΟ έχουν:
 = ΒΖΟ
• ΔΕΟ  = 90o
 = ΖΟΒ
• ΕΟΔ  (ως κατακορυφήν)
• ΔΟ = ΟΒ (Ο μέσο της διαγωνίου ΒΔ του ορθογωνίου ΑΒΓΔ)
Άρα είναι ίσα γιατί είναι ορθογώνια, που έχουν την υποτείνουσα και μια οξεία γωνία ίσες μία προς μία.
β. Στα τρίγωνα ΔΕΟ και ΒΖΟ οι γωνίες ΟΔΕ και ΟΒΖ  είναι ίσες ως
συμπληρωματικές των ίσων γωνιών ΕΟΔ  και ΖΟΒ .
Από τη σύγκριση του α. ερωτήματος έχουμε ΕΟ = ΖΟ.
Το τετράπλευρο ΕΒΖΔ είναι παραλληλόγραμμο διότι οι διαγώνιοι του
ΕΖ και ΒΔ διχοτομούνται στο Ο.
γ. Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΑΔΓ έχουμε ΔΑΓ = 60o , άρα ΔΓΑ
 = 30o .
ΑΓ ΒΔ
Στο ορθογώνο ΑΒΓΔ είναι ΑΓ = ΒΔ ⇔ = ⇔ ΓΟ = ΔΟ .
2 2
Επομένως το τρίγωνο ΔΟΓ είναι ισοσκελές με βάση ΓΔ και  = 30o , άρα
ΔΓΑ  = 120o
ΔΟΓ και
 = 180o − 120o = 60o .
ΔΟΑ
Οπότε το τρίγωνο ΑΔΟ είναι ισόπλευρο και η ΔΕ είναι ύψος άρα και διάμεσος. Το σημείο Ε είναι το μέσο του
τμήματος ΑΟ με ΑΕ = ΕΟ = 5.
 = 30o , άρα η ΑΕ = ΑΔ ⇔ ΑΔ = 2ΑΕ ⇔ ΑΔ = 10 .
 = 60o , οπότε ΑΔΕ
Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΑΔΕ έχουμε ΔΑΕ
2
319 ÈÝìá 4 - 13851

α. Στο ορθογώνιο ΑΒΓΔ είναι ΑΒ = ΓΔ, ενώ έχουμε ότι ΓΔ = ΓΕ, άρα ΑΒ = ΓΕ. Είναι
ΑΒ//ΓΔ άρα και ΑΒ//ΓΕ. Το τετράπλευρο ΑΓΕΒ είναι παραλληλόγραμμο αφού έχει δύο
απέναντι πλευρές του, τις ΑΒ και ΓΕ παράλληλες και ίσες.
β. Στο παραλληλόγραμμο ΑΓΕΒ έχουμε ΑΓ = ΒΕ και στο ορθογώνιο ΑΒΓΔ έχουμε ΑΓ =
ΒΔ.
Άρα ΒΕ = ΒΔ δηλαδή το τρίγωνο ΒΔΕ είναι ισοσκελές.
 = ΒΕΔ
γ. • Το τρίγωνο ΒΔΕ είναι ισοσκελές με βάση τη ΔΕ, οπότε ΒΔ = ΒΕ και ΒΔΕ  = 30o
 = 120o .
αφού ΕΒΔ
 = ΑΓΔ
• Το ΑΓΕΒ είναι παραλληλόγραμμο άρα ΑΓ//ΒΕ συνεπώς ΒΕΓ  = 30o , ως εντός εκτός
και επί τα αυτά μέρη.
 = 30o άρα
• Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΑΓΔ έχουμε ΑΓΔ
ΑΓ ΒΔ
ΑΔ = ⇔ ΑΔ = ⇔ ΒΔ = 2ΑΔ .
2 2
320 ÈÝìá 4 - 13853

 = ΑΒΓ
α. Είναι ΔΑΒ  , ως εντός και εναλλάξ.
 = 60o άρα ΑΒΓ
Το τρίγωνο ΑΒΔ είναι ισόπλευρο, επομένως ΔΑΒ  = 60o .
Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΑΒΓ είναι ΑΓΒ = 90o − 60o = 30o .

12
β. Το τρίγωνο ΑΒΔ είναι ισόπλευρο, άρα ΑΒ = ΑΔ = ΒΔ = =4.
3
Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΑΒΓ η γωνία Γ = ΑΓΒ = 30o , επομένως ΑΒ = ΒΓ άρα

2
ΒΓ = 2ΑΒ = 2 ⋅ 4 = 8 .
γ. Αν το ΑΔΒΚ του παρακάτω σχήματος είναι παραλληλόγραμμο τότε έχει τις απέναντι πλευρές του.
Άρα ΒΚ = ΑΔ.
ΒΓ
Είναι ΑΔ = ΑΒ και ΑΒ = .
2
ΒΓ
Οπότε ΒΚ = ΑΔ = ΑΒ = , δηλαδή το Κ είναι το μέσο της ΒΓ.
2
ΒΓ
Η ΑΚ είναι διάμεσος προς την υποτείνουσα του ορθογωνίου τριγώνου ΑΒΓ, άρα ΑΚ = .
2
ΒΓ ΒΓ
Είναι ΒΔ = ΑΒ και ΑΒ = . Αρα ΒΔ = , οπότε ΒΔ = ΑΚ.
2 2
Αρα, αν Κ μέσο της ΒΓ τότε ότι ΑΔ = ΒΚ και ΒΔ = ΑΚ, δηλαδή το ΑΔΒΚ είναι παραλληλόγραμμο. Επιπλέον,
εφόσον ΑΔ = ΒΔ το παραλληλόγραμμο ΑΔΒΚ έχει δύο διαδοχικές πλευρές ίσες, επομένως είναι ρόμβος.
321 ÈÝìá 4 - 1796
α. Οι ακτίνες στα σημεία επαφής είναι κάθετες στις εφαπτόμενες, άρα ΚΑ ⊥ ΟΑ και ΚΒ ⊥ ΟΒ .
∧ ∧
Στα ορθογώνια τρίγωνα ΑΟΚ (A = 90o ) και ΒΟΚ (B = 90o ) οι ΑΕ , ΒΕ είναι διάμεσοι προς την
ΟΚ OK
υποτείνουσα, οπότε ΑΕ = και BE = .
2 2
Άρα AE = BE .
OK ∧
β. Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΟΑΚ είναι AK = ρ = EK = , οπότε AOK = 30o .
2
ΟΚ ΟΚ
γ. Είναι ΑΕ = και ΑΚ = άρα ΑΕ = ΑΚ .
2 2
Οπότε ΑΕ = ΑΚ = ΚΒ = ΒΕ , άρα το ΑΚΒΕ είναι ρόμβος.
322 ÈÝìá 4 - 1811

α. Οι ΒΔ , ΑΔ είναι οι διχοτόμοι των εντός και επί τα αυτά μέρη γωνιών ΒΑΓ και  , οπότε
ΑΒΕ
    ο
 + ΑΒΔ
ΒΑΔ  = ΒΑΓ + ΑΒΕ = ΒΑΓ + ΑΒΕ = 180 = 90ο
2 2 2 2
    = 180ο ⇔ ΒΔΑ
Στο τρίγωνο ΑΒΔ είναι ΒΑΔ + ΑΒΔ + ΒΔΑ = 180ο ⇔ 90o + ΒΔΑ  = 90ο
∧
β. Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΔΑΒ (Δ = 90o ) η ΔΜ είναι διάμεσος προς την υποτείνουσα, οπότε
ΑΒ
ΔΜ = = ΑΜ .
2
∧ ∧ ∧
Άρα MΔA = MAΔ (1) . Στο τρίγωνο ΜΑΔ η γωνία ΒΜΔ είναι εξωτερική, οπότε
∧ ∧ ∧ (1) ∧
ΒΜΔ = MΔA + MΑΔ = 2 MΔA .
∧ ∧ (1) ∧
γ. Έχουμε ΓΑΔ = MΑΔ = MΔA , οπότε οι εντός εναλλάξ γωνίες είναι ίσες, άρα ΜΔ // ε .
323 ÈÝìá 4 - 1716

α. i. Στα ορθογώνια τρίγωνα ΔΒΓ και ΕΒΓ τα ΔΜ , ΕΜ είναι διάμεσοι προς την υποτείνουσα, οπότε
ΒΓ ΒΓ
ΔΜ = και ΕΜ = . Άρα ΜΔ = ΜΕ .
2 2
ii. Επειδή το Η είναι το ορθόκεντρο του τριγώνου ΑΒΓ έχουμε ΑΗ ⊥ ΒΓ .
Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΑΗΔ είναι ΑΗ  Δ + ΗΑ
 Δ = 90ο ⇔ ΑΗ
 Δ = 90ο − ΗΑ
 Δ , (1) .
Έστω Ζ το σημείο τομής της ΑΗ με τη ΒΓ .

Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΑΖΓ είναι
 + ΖΑ
Γ  Γ = 90ο ⇔ Γ = 90ο − ΖΑ
Γ⇔Γ
 = 90ο − ΗΑ
 Δ (2) .
∧ ∧
Από τις (1) , (2) έχουμε AΗΔ = Γ .
2ος τρόπος
Οι γωνίες ΑΗ  Δ και Γ  είναι οξείες και έχουν πλευρές κάθετες, άρα ΑΗ
Δ =Γ
 .
β. Στο τρίγωνο ΑΒΗ το ύψος στην ΑΒ είναι το ΗΕ και το ύψος στην ΒΗ είναι το ΑΔ, οι φορείς των οποίων
Δ
τέμνονται στο Γ. Άρα το ορθόκεντρο του ΑΒΗ είναι το Γ .
324 ÈÝìá 4 - 1759

AE ΔΓ
α. Είναι ΑΒ // = ΓΔ , οπότε // = , άρα ΑΕ // = ΔΖ , επομένως το ΑΕΖΔ .
2 2
Είναι παραλληλόγραμμο.
ΑΒ
Αφού επιπλέον ΑΔ = = ΑΕ , το ΑΕΖΔ είναι ρόμβος.
2
ΑΒ ΓΔ
β. Επειδή το ΑΕΖΔ είναι ρόμβος, έχουμε ΕΖ = ΑΔ = = .
2 2
∧ ΓΔ
Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΔΗΓ (H = 90o ) , η ΗΖ είναι διάμεσος προς την υποτείνουσα, οπότε ΗΖ = .
2
Δ
Άρα ΕΖ = ΗZ , οπότε το ΕΖΗ είναι ισοσκελές.
∧ ∧ ∧ ∧
γ. Επειδή EZ = ΗZ , έχουμε ΖΗΕ = ΖΕΗ . Αφού EZ // BΓ , είναι ZEH = EHB ως εντός εναλλάξ.
∧ ∧ ∧
Άρα ΖΗΕ = ΕΗΒ , οπότε η ΗΕ είναι η διχοτόμος της ZHΓ .
325 ÈÝìá 4 - 1787

ΔΓ ΑΒ ∧ ∧
α. Είναι ΔΜ = = = ΒΓ = ΑΔ , οπότε ΔΑΜ = ΔΜΑ .
2 2
∧ ∧
Επειδή ΑΒ // ΓΔ , είναι ΔΜΑ = ΜΑΒ , ως εντός εναλλάξ.
∧ ∧ ∧
Άρα ΔΑΜ = ΜAΒ , οπότε η ΑΜ είναι η διχοτόμος της ΔΑΒ .
Δ Δ
β. Τα ΜΔΕ και ΜΓΗ έχουν:
 ΜΔ = ΜΓ
∧ ∧
 ΔΜΕ = ΗΜΓ
∧ ∧
 ΕΔΜ = ΜΓΗ , ως εντός εναλλάξ .
Άρα είναι ίσα (ΓΠΓ) , οπότε ME = ΜH .
Επομένως το Μ είναι το κοινό μέσο των ΓΔ και ΕΗ .
Δ ∧
γ. Το ΕΑΗ είναι ορθογώνιο (A = 90o ) και η ΑΜ είναι διάμεσος προς την υποτείνουσα, οπότε
ΗΕ
ΑΜ = = ME .
2
∧ ∧ ∧
 = ΔMA έχουμε Ε
Άρα E = EAM . και αφού ΕΑΜ  = ΔΜΑ
 .
326 ÈÝìá 4 - 1881

ΑΒ
α. Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΑΔΒ η ΔΜ είναι διάμεσος προς την υποτείνουσα, οπότε ΔΜ = = ΜΒ .
2
Δ ∧ ∧
Επομένως το ΔΜΒ είναι ισοσκελές, άρα B = MΔΒ .
∧ ∧ ∧ ∧
Είναι ΜΔΒ = ΓΔΕ ως κατακορυφήν και ΓΔΕ = Ε , αφού ΓΔ = ΓΕ .
∧ ∧
Άρα B = E .
∧ ∧ ∧ ∧
β.  Η γωνία ΑΓΒ είναι εξωτερική του ισοσκελούς τριγώνου ΓΕΔ , οπότε ΑΓΒ = Ε  = 2 Ε =α. 2Β
 + ΓΔΕ
∧ ∧ ∧

 + ΜΔΒ
Η γωνία ΑMΔ είναι εξωτερική του ισοσκελούς τριγώνου MΔΒ , οπότε ΑΜΔ = Β  = 2Β .
Άρα Γ = 2Β
 = ΑΜΔ

γ. Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΑΓΔ είναι ΓΔ < ΑΓ είναι ΓΔ = ΓΕ , οπότε ΓΕ < ΑΓ .

327 ÈÝìá 4 - 1862

Δ
α. Το Ο είναι μέσο της ΑΓ , οπότε στο ΑΕΓ η ΕΟ είναι διάμεσος και ύψος.
Επομένως το τρίγωνο ΑΕΓ είναι ισοσκελές.
β. Είναι ΒΓ // = ΑΔ , οπότε ΒΓ // = ΔΕ .
Επομένως το ΒΓΕΔ είναι παραλληλόγραμμο.
∧
γ. Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΟΑΕ (O = 90o ) , η ΟΔ είναι διάμεσος προς την υποτείνουσα, οπότε
ΑΕ
ΟΔ = = ΔΑ , (1) .
2
Επειδή ΟΔ = ΟΒ και ΔΑ = ΒΓ , από την (1) έχουμε ΟΒ = ΒΓ .
Δ
Οπότε το ΒΟΓ είναι ισοσκελές.
328 ÈÝìá 4 - 1813

α. Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΚΒΜ , η ΚΝ είναι διάμεσος προς την υποτείνουσα, οπότε
MB
KN = = NM .
2
∧ ∧
Άρα NKM = NMK .
∧
β. Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΑΒΓ (A = 90o ) η ΑΜ είναι διάμεσος προς την υποτείνουσα,
ΒΓ
οπότε ΑΜ = = ΜΒ .
2
∧
Άρα το ΜΑΒ είναι ισοσκελές και επειδή το ΜΚ είναι ύψος θα είναι και η διχοτόμος της NMA .
MB
γ. Έχουμε KN = .
2
ΜΓ
Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΛΜΓ , η ΛΡ είναι διάμεσος προς την υποτείνουσα, άρα ΛΡ = .
2
ΜΒ + ΜΓ ΒΓ
Οπότε KN + ΛΡ = = = ΑΜ .
2 2
329 ÈÝìá 4 - 1880

∧ ∧
α. 
 είναι εξωτερική,
Στο τρίγωνο ΒΔΚ είναι ΔΚ = ΚΒ , οπότε B = BΔK και η γωνία ΔΚΛ
∧ ∧ ∧ ∧
άρα ΔΚΛ = Β + ΒΔΚ = 2 Β .

Γ=Γ
Στο τρίγωνο ΕΛΓ είναι ΕΛ = ΛΓ , οπότε ΛΕ  και η γωνία ΕΛΚ
 είναι εξωτερική, άρα
∧ ∧ ∧ ∧
EΛΚ = Γ + ΛΕΓ = 2 Γ .
Δ ΒΓ
β. Στο AΒΓ τα Δ , Ε είναι τα μέσα των ΑΒ , ΑΓ , οπότε ΔΕ // ΒΓ , άρα ΔΕ // ΚΛ (1) και ΔΕ = .
2
∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧
Είναι ΔΚΛ + ΕΛΚ = 2 Β + 2 Γ = 2(Β + Γ) = 2 ⋅ 90ο = 180ο .
∧ ∧
Επειδή οι ΔΚΛ , ΕΛΚ είναι εντός και επί τα αυτά μέρη των ΚΔ , ΕΛ που τέμνονται από την ΚΛ και είναι
παραπληρωματικές, έχουμε ΔΚ // ΕΛ (2).
Από τις (1) και (2) έχουμε ότι το ΔΕΛΚ είναι παραλληλόγραμμο.
Είναι: ΚΒ = ΚΔ = ΕΛ = ΛΓ .

ΒΓ ΒΚ + ΚΛ + ΛΓ ΔΚ + ΔΕ + ΔΚ
 ΔΕ = = =
2 2 2
Οπότε 2ΔΕ = 2ΔΚ + ΔΕ ⇔ ΔΕ = 2ΔΚ .
330 ÈÝìá 4 - 1859

ΒΓ
α. i. Επειδή M ∈ μ1 , έχουμε MA = MB = .
2
Οπότε στο τρίγωνο ΑΒΓ η διάμεσος ΑΜ είναι το μισό της πλευράς στην οποία αντιστοιχεί, άρα το τρίγωνο είναι
∧
ορθογώνιο με A = 90o .
∧ ∧ ∧
ii. Στο ΑΛΜΚ είναι K = A = Λ = 90ο , οπότε είναι ορθογώνιο.
iii. Επειδή το ΑΛΜΚ είναι ορθογώνιο, οι διαγώνιοί του διχοτομούνται και είναι ΚΛ = ΑΜ .
ΒΓ
ΚΛ ΑΜ ΒΓ
Οπότε ΛΘ = = = 2 = .
2 2 2 4
Δ
β. Στο AΒΓ τα Κ , Λ είναι τα μέσα των ΑΒ , ΑΓ , οπότε ΚΛ // ΒΓ , άρα ΚΘ // ΒΙ .
ΒΓ
Στο ορθογώνιο ΑΛΜΚ είναι ΚΘ = ΛΘ = = ΒΙ .
4
Οπότε ΚΘ // = ΒΙ , άρα το ΚΘΙΒ είναι παραλληλόγραμμο.
331 ÈÝìá 4 - 1710

Δ ∧
α. i. Επειδή ΟΓ = ΓΔ = ΟΔ , το OΓΔ είναι ισόπλευρο, άρα ΓΟΔ = 60ο .
 = 60ο
 = ΟΔΓ
ii. Επειδή το τρίγωνο ΟΓΔ είναι ισόπλευρο είναι ΟΓΔ
  
 Στο τρίγωνο ΓΟΑ είναι ΟΓ = ΑΓ , οπότε ΓΟΑ = Α και η γωνία ΟΓΔ είναι εξωτερική, άρα
 =Α
ΟΓΔ  + ΓΟΑ
 ⇔ 60ο = 2 Α
⇔Α  = 30ο

 =Β
Στο τρίγωνο ΒΟΔ είναι ΟΔ = ΔΒ , οπότε ΔΟΒ  και η γωνία ΟΔΓ
 είναι εξωτερική , άρα
 =Β
ΟΔΓ  + ΔΟΒ
 ⇔ 60 = 2 Β
ο ⇔Β  = 30 .
ο
∧ ∧
Άρα ΟΑΓ = ΟΒΔ = 30ο .
 =Β
β. Επειδή Α  το τρίγωνο ΟΑΒ είναι ισοσκελές με ΟΑ = ΟΒ . Στο ισοσκελές τρίγωνο ΟΑΒ η διάμεσος
∧ ∧
ΟΜ είναι και ύψος, άρα ΟΜ ⊥ ΑΒ . Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΜΟΑ (M = 90o ) είναι A = 30o , οπότε
OA
OM = ⇔ 2OM = OA .
2
332 ÈÝìá 4 - 1806

∧
α. Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΑΒΓ (A = 90o ) η ΑΜ είναι διάμεσος προς την υποτείνουσα.
BΓ ∧ ∧
Οπότε AM = = ΜΒ , άρα B = BAM .
2
∧
β. Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΑΔΕ (A = 90o ) , η ΑΗ είναι διάμεσος προς την υποτείνουσα.
ΔΕ ∧ ∧
Οπότε ΑΗ = = ΗΔ , άρα AΔΗ = ΔΑΗ .
2
γ. Έστω ότι η ΑΗ τέμνει την ΒΓ στο Λ .

∧ ∧
Στο τρίγωνο ΑΒΛ είναι  + ΒΑΜ
ΒΑΛ + Β = ΔΑΗ  + ΔΑΚ
 = ΑΔΚ  = 90ο , αφού το τρίγωνο ΚΑΔ είναι
ορθογώνιο.
∧
Άρα ΒΛΑ = 90ο , οπότε ΑΗ ⊥ ΒΓ .
333 ÈÝìá 4 - 1713

∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧
α. i. Είναι A + B + Γ = 180ο ⇔ 2 Β + Β = 180ο ⇔ 3Β = 180ο ⇔ Β = 60o .
∧ 
Β
Οπότε ABZ = = 30o
2
∧
Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΑΒΔ είναι Β  + ΒΑΔ
 = 90ο ⇔ 60ο + ΒΑΖ
 = 90ο ⇔ BAZ = 30o .
∧ ∧ Δ
Επειδή ABZ = BAZ , το ZAB είναι ισοσκελές με ΑΖ = ΒΖ .
∧ ∧
ii. Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΔΒΖ (Δ = 90o ) είναι ΖΒΔ = 30ο ,
ΒΖ ΒΖ ΒΖ 3
οπότε ΖΔ = ⇔ ΑΔ − ΑΖ = ⇔ ΑΔ − ΒΖ = ⇔ 2 ΑΔ − 2 ΒΖ = ΒΖ ⇔ 2 ΑΔ = 3ΒΖ ⇔ ΑΔ = ΒΖ
2 2 2 2
Δ ∧
β. Επειδή το ΑΖΕ είναι ισόπλευρο, έχουμε ΖΑΕ = 60ο , οπότε:
∧
 Α = 30ο + 60ο = 90ο
∧

+Β
Α +Γ  = 180ο ⇔ 90ο + 60ο + Γ
 = 180ο ⇔ Γ = 30ο
334 ÈÝìá 4 - 1763

∧
α. i. Στα ορθογώνια τρίγωνα ΕΑΒ και ΕΑΔ (Ε = 90o ) , οι ΕΚ και ΕΛ είναι διάμεσοι προς την υποτείνουσα.
AB ΑΔ
Οπότε EK = = AK και ΕΛ = = ΑΛ .
2 2
∧ ∧ ∧ ∧
Άρα τα τρίγωνα ΚΕΑ και ΛΕΑ είναι ισοσκελή, οπότε AEK = EAK και ΛΕΑ = ΕΑΛ .
∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧
Είναι KEΛ = ΚΕΑ + ΛΕΑ = ΕΑΚ + ΕΑΛ = ΚΑΛ = 90ο .
Δ ΒΔ
ii. Στο ABΔ τα Κ , Λ είναι τα μέσα των ΑΒ , ΑΔ , οπότε ΚΛ = . Επειδή το ΑΒΓΔ είναι ορθογώνιο έχουμε
2
ΑΓ
ΒΔ = ΑΓ , οπότε ΚΛ = .
2
∧ ∧ ΑΓ α.ii.
β. Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΒΑΓ (B = 90o ) έχουμε ΒΑΓ = 30ο , οπότε ΒΓ = = KΛ .
2
335 ÈÝìá 4 - 1866

α. Είναι: ΔΑ = ΔΒ , αφού το τρίγωνο ΔΑΒ είναι ισοσκελές

 ΓΑ = ΓΒ , αφού το τρίγωνο ΑΒΓ είναι ισόπλευρο
Άρα η ΔΓ είναι η μεσοκάθετος του ΑΒ .
β. Επειδή η ΓΔ είναι μεσοκάθετος του ΑΒ, θα είναι και διχοτόμος των γωνιών 
Δ και  , δηλαδή
Γ
ΑΔ Θ = ΘΔ
 Β = 60ο .
ΑΔ
Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΑΘΔ η ΘΖ είναι διάμεσος προς την υποτείνουσα, άρα ΘΖ = = ΖΑ .
2
Οπότε ΖΘ Δ = ΑΔ Θ = 60ο .
Στο ΑΘΓ, είναι: ΑΓ Θ + ΘΑ

 Γ = 90ο ⇔ ΑΓ
 Θ + 60ο = 90ο ⇔ ΑΓ
 Θ = 30ο .
ΑΓ
Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΑΘΓ η ΘΗ είναι διάμεσος προς την υποτείνουσα, άρα ΘΗ = = ΗΓ .
2
Οπότε ΗΘ Γ = ΑΓ Θ = 30ο .
 Δ + ΖΘ
Είναι ΖΘ  Η + ΗΘ Γ = 180ο ⇔ 60ο + ΖΘ
 Η + 30ο = 180ο ⇔ ΖΘ
 Η = 90ο .
2ος τρόπος
∧ ∧ ∧
 Στο ισοσκελές τρίγωνο ΔΑΒ έχουμε Δ = 120ο , οπότε ΔBΑ = 30o , άρα ΔΒΓ = 30ο + 60ο = 90ο .
Δ
 Στο ΑΔΒ , τα Ζ , Θ είναι τα μέσα των ΑΔ , ΑΒ , οπότε ΖΘ // ΒΔ
Δ
 Στο ΑΒΓ , τα Θ , Η είναι τα μέσα των ΑΒ , ΑΓ , οπότε ΘΗ // ΒΓ
∧
Επειδή ΔΒ ⊥ ΒΓ είναι και ΖΘ ⊥ ΘΗ , οπότε ΖΘΗ = 90ο .
 + ΔΑΘ
γ. Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΑΘΔ είναι ΘΔΑ  = 90ο ⇔ 60ο + ΔΑΘ
 = 90ο ⇔ ΔΑΘ
 = 30ο .
∧ ∧ AZ ΑΔ
Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΚΑΖ (K = 90o ) , είναι A = 30o , οπότε ZK = = .
2 4
336 ÈÝìá 4 - 1871

∧
α. Επειδή το τρίγωνο ΑΒΓ είναι ισοσκελές με A = 120o , έχουμε:

 =Γ
Β 

 +Β
Α +Γ  = 180ο ⇔ 120o + B
+B  = 60ο ⇔ Β
 = 180o ⇔ 2 Β  = 30ο
∧ ∧
 B = Γ = 30ο
∧
 ΒΑΔ = 120ο − 90ο = 30ο
 = ΒΑΔ
Άρα Β  , οπότε το τρίγωνο ΑΔΒ είναι ισοσκελές.
∧ ∧ ΓΔ α. ΓΔ
β. Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΑΔΓ (Δ A Γ = 90o ) , έχουμε Γ = 30ο , οπότε ΑΔ = ⇔ ΒΔ = ⇔ ΓΔ = 2ΒΔ .
2 2
γ. Είναι ΔΓ = 2ΔΒ ⇔ 2ΔΚ = 2ΔΒ ⇔ ΔΚ = ΔΒ .
Δ
Στο ΑΒΚ τα Λ , Δ είναι τα μέσα των ΑΒ , ΒΚ , οπότε ΛΔ // ΑΚ .
ΑΚ
δ. Από το γ. ερώτημα είναι και ΛΔ = ⇔ ΑΚ = 2ΛΔ .
2
337 ÈÝìá 4 - 1872

∧ ∧ ∧
+Γ
α. Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΑΒΓ (A = 90o ) έχουμε B = 60o και Β  = 90ο ⇔ 60ο + Γ
 = 90ο ⇔ Γ = 30ο .
∧
Β ∧
 =Γ
 , άρα το τρίγωνο ΒΖΓ είναι ισοσκελές.
Είναι ΓΒΖ = = 30ο , οπότε ΓΒΖ
2
∧
Β∧
o
∧
β.  Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΑΒΖ (A = 90 ) είναι ΖBΑ = = 30o και ΑΜ η διάμεσος προς την
2
ΒΖ ΒΖ
υποτείνουσα, οπότε ΑΖ = και ΑΜ = .
2 2
Άρα ΑΜ = ΑΖ .
Δ ΓΖ α. ΒΖ
 Στο ΒΓΖ τα Κ , Μ είναι τα μέσα των ΒΓ , ΒΖ , οπότε KM // ΓΖ και KM = = = ΑΖ .
2 2
Άρα KM // = AZ , οπότε το ΑΜΚΖ είναι παραλληλόγραμμο και επειδή ΑΜ = ΑΖ , είναι ρόμβος.
ΓΖ ΓΖ
γ. Στο β. ερώτημα έχουμε ΚΜ = ⇔ ΖΑ = ⇔ ΓΖ = 2ΖΑ .
2 2
∧
δ. Τα ορθογώνια τρίγωνα ΑΒΓ και ΛΒΓ (Λ = 90o ) έχουν:
 ΒΓ κοινή
∧ ∧
 ΒΓΑ = ΓΒΛ (= 30o )
Οπότε είναι ίσα, άρα ΒΛ = ΑΓ .
338 ÈÝìá 4 - 1721

α. Οι ακτίνες στα σημεία επαφής είναι κάθετες στην εφαπτόμενη, άρα ΚΒ ⊥ ε και ΛΓ ⊥ ε .
Είναι ΔΓ ⊥ ΒΓ και ΚΔ // ΒΓ , οπότε ΚΔ ⊥ ΓΔ .
∧ ∧ ∧
Άρα στο ΒΓΔΚ είναι B = Γ = Δ = 90ο , οπότε είναι ορθογώνιο.
β. Επειδή το ΒΓΔΚ είναι ορθογώνιο, έχουμε ΓΔ = ΒΚ = ρ .

Είναι:  ΛΔ = ΛΓ − ΓΔ = 3ρ − ρ = 2ρ .
 ΚΛ = ΚΑ + ΑΛ = ρ + 3ρ = 4ρ .
∧ 4ρ KΛ ∧
Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΔΚΛ (Δ = 90ο ) είναι ΛΔ = 2ρ = = , οπότε ΔΚΛ = 30ο .
2 2
∧ ∧
γ. Επειδή ΚΔ // ΒΓ , έχουμε E = ΔΚΛ = 30ο , ως εντός εκτός και επί τα αυτά.
∧ ∧ ΕΛ ΕΛ
Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΓΕΛ (Γ = 90ο ) είναι E = 30o , οπότε ΓΛ = ⇔ 3ρ = ⇔ ΕΛ = 6ρ .
2 2
339 ÈÝìá 4 - 1761

∧
α. Είναι ΔΑΚ = 180ο − 120ο = 60ο .
Δ ∧
 + ΔΑΚ
Στο ορθογώνιο τρίγωνο KAΔ είναι ΑΔΚ  = 90ο ⇔ ΑΔΚ
 + 60ο = 90ο ⇔ AΔK = 30ο .
∧ ∧ ΑΔ 2ΑΒ
β. Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΚΑΔ (K = 90o ) , είναι Δ = 30ο , οπότε ΑΚ = = = ΑΒ .
2 2
Δ
Άρα το ΚΑΒ είναι ισοσκελές.
ΑΔ
γ. Το Ζ είναι το μέσο της ΑΔ, οπότε ΑΖ = = ΑΒ .
2
Δ BZ ∧
Οπότε στο ΖΚΒ η ΚΑ είναι διάμεσος και KA = AB = , άρα ZKB = 90o .
2
ΑΔ
δ. Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΚΑΔ , η ΚΖ είναι διάμεσος προς την υποτείνουσα, άρα ΚΖ = = ΑΚ
2
Τα ορθογώνια τρίγωνα ΚΑΔ και ΚΖΒ έχουν:  ΑΔ = ΒΖ
 AK = KΖ
Άρα είναι ίσα, οπότε KB = KΔ . Επομένως το Κ ανήκει στη μεσοκάθετο του ΒΔ .
340 ÈÝìá 4 - 1835

∧ ∧ BΓ
α. i. Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΑΒΓ (A = 90o ) έχουμε Γ = 30ο , οπότε AB = = ΒΜ .
2
Τα ορθογώνια τρίγωνα ΑΒΕ , ΜΒΕ έχουν:  AB = MB
 ΒΕ κοινή
∧ ∧ ∧
Οπότε είναι ίσα, επομένως ABE = EBM . Άρα η ΒΕ είναι η διχοτόμος της B .
∧ ∧
ii. Επειδή η ΒΕ είναι η διχοτόμος της B , έχουμε AE = EM . Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΕΜΓ (M = 90o ) είναι
∧ ΓΕ ΓΕ
Γ = 30ο , οπότε EM = ⇔ AE = .
2 2
iii. Επειδή BA = BM και EA = EM , η ΒΕ είναι η μεσοκάθετος του ΑΜ .
∧ ΒΓ
β. Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΑΒΓ (A = 90o ) η ΑΜ είναι διάμεσος προς την υποτείνουσα, οπότε AM = = ΜΒ .
2
Δ
Επομένως το ΜΑΒ είναι ισοσκελές με κορυφή Μ , άρα η διάμεσος ΜΝ
είναι και ύψος.
Δ
Αφού επιπλέον το Η είναι το ορθόκεντρο του ΑΒΜ το ύψος ΜΝ διέρχεται
από το Η , άρα τα Μ, Η και Ν είναι συνευθειακά.
341 ÈÝìá 4 - 1782

α. i. Επειδή τα Δ , Ε , Ζ είναι τα μέσα των πλευρών του ΑΒΓ έχουμε ΕΖ // ΑΒ , ΔΖ // ΑΓ , οπότε το ΑΔΖΕ
∧
είναι παραλληλόγραμμο. Επιπλέον είναι A = 90o , οπότε το ΑΔΖΕ είναι ορθογώνιο.
Δ
ii. Επειδή το ΑΔΖΕ είναι ορθογώνιο, έχουμε ΑΖ = ΔΕ , οπότε ΑΘ = ΘΕ . Στο ΑΖΓ , τα Θ , Ε είναι τα μέσα
ΒΓ
ΖΓ ΒΓ
πλευρών του, οπότε ΘΕ = = 2 = .
2 2 4
Δ ΒΓ ∧ ∧ ∧
β. i. Στο ορθογώνιο ΑΒΓ , η ΑΖ είναι διάμεσος, οπότε AZ = = ΖΓ , άρα Γ = ΓΑΖ . Η ΑΖΒ είναι
2
Δ ∧ ∧
εξωτερική του ΑΖΓ , οπότε AZB = Γ  + ΓΑΖ
 = 2 Γ = 60ο .
∧ Δ
ii. Επειδή AΖΒ = 60ο και AZ = ZB το AΒΖ είναι ισόπλευρο, οπότε το ύψος του ΑΚ είναι και διάμεσος.
ΒΓ
ΒΖ ΒΓ
Άρα BK = = 2 = .
2 2 4
342 ÈÝìá 4 - 1895

α. Στα ορθογώνια τρίγωνα ΚΑΓ (K  = 90o ) και ΛΓΑ (Λ  = 90ο ) , οι ΚΕ , ΛΕ είναι
ΑΓ ΑΓ
διάμεσοι προς την υποτείνουσα, οπότε ΚΕ = (2) και ΛΕ = .
2 2
Άρα KE = ΛΕ , οπότε το τρίγωνο ΚΕΛ είναι ισοσκελές.
β. Είναι: 
 = ΚΛΕ
ΛΚΕ  , αφού ΚΕ = ΛΕ
Λ , Ε μέσα ΑΒ , ΑΓ οπότε ΕΛ // ΒΓ , άρα KΛΕ


 = ΛΚΒ
 , ως εντός
εναλλάξ.
 = ΛΚΒ
Επομένως ΛΚΕ  . Άρα η ΚΛ είναι διχοτόμος της γωνίας BΚE
 .
343 ÈÝìá 4 - 1850

 = AZE
α. i. Επειδή το σημείο Α βρίσκεται στη μεσοκάθετο του ΕΖ , έχουμε ΑΕ = ΑΖ , οπότε AEZ  .
Επομένως AEB  = AZΔ
 , ως διαφορές ίσων γωνιών.
Τα τρίγωνα ΑΕΒ και ΑΖΔ έχουν AEB  = AZΔ
 και EBA  = ZΔΑ = 45o , οπότε έχουν και τις τρίτες γωνίες
 = ZAΔ
τους ίσες, δηλαδή EAB  .
Τα τρίγωνα ΑΕΒ και ΑΖΔ έχουν:  AΕ = AΖ


 = AZΔ
AEB 

 = ZAΔ
EAB 
Άρα είναι ίσα (ΓΠΓ).
ii. Επειδή τα τρίγωνα ΕΑΒ και ΖΑΔ είναι ίσα, έχουμε ΑΒ = ΑΔ .
Οι γωνίες πρόσκρουσης και ανάκλασης είναι 45ο , οπότε
 = ΘΒΓ
ΑΒΕ  = ΒΓ  Θ = ΔΓ
 Η = ΗΔ
 Γ = ΑΔ
 Ζ = 45ο
 = ΒΓ
Άρα ΑΒΓ  Δ = ΓΔ
 Α = 90ο .
Επομένως το τετράπλευρο ΑΒΓΔ είναι ορθογώνιο.

Το ορθογώνιο ΑΒΓΔ έχει δύο διαδοχικές πλευρές του ίσες, επομένως είναι τετράγωνο.
ΑΖ
β. Έστω ΑΚ η απόσταση του Α από την πλευρά ΕΖ. Είναι ΑΖ = 2ΑΚ ⇔ ΑΚ = .
2
 Κ = 30ο .
Άρα στο ορθογώνιο τρίγωνο ΑΚΖ μια κάθετη πλευρά ισούται με το μισό της υποτείνουσας, επομένως ΑΖ
Επειδή ΑΕ = ΑΖ έχουμε ΑΖ  Κ = ΑΕ
 Ζ = 30ο .
 + ΑΕ
Στο τρίγωνο ΑΕΖ , είναι ΕΑΖ  Ζ + ΑΖ
 Κ = 180o ⇔ ΕΑΖ
 + 30o + 30o = 180o ⇔ EAZ
 = 120o
344 ÈÝìá 4 - 1742

α. Τα ορθογώνια τρίγωνα ΑΖΔ και ΑΕΒ έχουν:
 ΑΒ = ΑΔ , ως πλευρές ρόμβου

 =Δ
Β  , ως απέναντι γωνίες ρόμβου
Άρα είναι ίσα, οπότε ΑΖ = ΑΕ , επομένως το τρίγωνο ΖΑΕ είναι ισοσκελές.
Δ Δ
β. Επειδή τα ΖΑΔ και ΕΑΒ είναι ίσα, έχουμε ΔΖ = ΒΕ .
Οπότε και ΓΖ = ΓΕ , αφού ΓΔ = ΓΒ .
Επειδή ΑΖ = ΑΕ και ΓΖ = ΓΕ , η ΑΓ είναι η μεσοκάθετος του ΖΕ .
Δ
γ. Στο ΑΒΔ , τα Μ , Ν είναι τα μέσα των ΑΔ , ΑΒ, οπότε MN // ΒΔ .
Είναι:  ZE ⊥ AΓ , αφού η ΑΓ μεσοκάθετος του ΖΕ
 ΒΔ ⊥ ΑΓ , ως διαγώνιοι του ρόμβου

Άρα έχουμε ZE // ΒΔ , οπότε ZE // MN .
∧ ∧
Στα ορθογώνια τρίγωνα ΖΑΔ (Z = 90o ) , ΕΑΒ (E = 90o ) , οι ΖΜ , ΕΝ είναι
ΑΔ AB
διάμεσοι προς την υποτείνουσα, οπότε ΖΜ = και EN = .
2 2
Είναι ΑΔ = ΑΒ , οπότε ZM = EN .
345 ÈÝìá 4 - 1737

Δ
α. Στο ΑΔΗ το ΑΜ είναι ύψος και διάμεσος, οπότε είναι ισοσκελές με βάση τη ΔΗ ,
άρα ΑΗ = ΑΔ .
Δ
Όμοια το ΑΕΗ είναι ισοσκελές, οπότε ΑΗ = ΑΕ . Άρα ΑΗ = ΑΔ = ΑΕ .
∧
β. Το ΑΜΗΝ είναι ορθογώνιο, αφού έχει τρεις ορθές γωνίες, οπότε ΜΗΝ = 90ο , άρα το
τρίγωνο ΕΗΔ είναι ορθογώνιο.
γ. Στα ισοσκελή τρίγωνα ΑΔΗ και ΑΗΕ οι ΑΜ , ΑΝ είναι ύψη άρα και διχοτόμοι
τους.
∧ ∧ ∧ ∧
Οπότε ΔΑΜ = ΜΑΗ = φ και EAΝ = HΑΝ = ω .
∧ ∧
Είναι ΔΑΕ = 2φ + 2ω = 2(φ + ω) = 2 BAΓ = 2 ⋅ 90o = 180ο .
Άρα τα Ε , Α , Δ είναι συνευθειακά.
ΔΕ
Στο τρίγωνο ΔΗΕ τα Μ , Ν είναι μέσα των ΗΔ και ΗΕ οπότε ΜΝ = .
2
346 ÈÝìá 4 - 13522

α. Τα τρίγωνα ΑΖΔ και ΑΗΔ έχουν:
• ΑΔ κοινή
∧ ∧
• Α1 = Α 2 , επειδή ΑΔ είναι διχοτόμος της γωνίας Α.
∧ ∧
• ΑΖΔ = ΑΗΔ = 90ο
Τα ορθογώνια τρίγωνα ΑΖΔ και ΑΗΔ είναι ίσα, επειδή έχουν την υποτείνουσα και
μία οξεία γωνία αντίστοιχα ίσες μία προς μία.
β. Φέρνουμε τις ΔΒ , ΔΓ. Επειδή το Δ ανήκει στην μεσοκάθετο της ΒΓ θα

ισαπέχει από τα Β και Γ ,
άρα ΒΓ = ΓΔ , (1).
Τα τρίγωνα ΒΖΔ και ΓΗΔ έχουν:
∧ ∧
• ΑΖΔ = ΑΗΔ = 90ο
• ΒΔ = ΓΔ
• ΔΖ = ΗΔ , (2) επειδή είναι πλευρές των ίσων τριγώνων ΑΖΔ και ΑΗΔ, που
∧ ∧
βρίσκονται απέναντι από τις ίσες γωνίες Α1 , Α 2 αντίστοιχα.
Άρα είναι ίσα, οπότε ΖΒ = ΗΓ .
γ. Είναι Α = 60ο , οπότε Α 2 = 30ο .
ΑΔ
Στο ορθογώνιο ΑΔΗ , η γωνία Α 2 = 30ο , οπότε ΗΔ = (3).
2
Στο ορθογώνιο ΑΗΔ , η ΗΜ είναι διάμεσος προς την υποτείνουσα, οπότε
ΑΔ
ΗΜ = (4).
2
Από (3) και (4) συμπεραίνουμε ότι ΗΜ = ΗΔ (5).
Από (5) και (2) έχουμε ότι ΗΜ = ΔΖ .
347 ÈÝìá 4 - 13672

α. Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΑΒΓ , η ΑΔ είναι διάμεσος στην υποτείνουσα ΒΓ, οπότε ΑΔ = ΔΒ = ΔΓ ,
∧ ∧
και είναι Β = 90ο − Γ (1)
∧ ∧
Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΖΑΓ είναι ΓΑΖ = 90ο − Γ (2)
∧ ∧
Από τις (1) και (2) έχουμε ότι ΓΑΖ = Β .
∧ ∧
Το τρίγωνο ΑΒΔ είναι ισοσκελές με ΑΔ = ΔΒ , οπότε θα είναι ΔΑΒ = Β .
∧ ∧
Επομένως ΓΑΖ = ΔΑΒ (3).
∧ ∧ ∧
β. Η ΑΗ είναι διχοτόμος της γωνίας Α , οπότε ΓΑΗ = ΗΑΒ (4).
Με αφαίρεση των σχέσεων (3) και (4) κατά μέλη προκύπτει ότι:
∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧
ΓΑΗ − ΓΑΖ = ΗΑΒ − ΔΑΒ ⇔ ΖΑΗ = ΗΑΔ (5).
∧ ∧
Είναι, ΑΖ / / ΔΕ αφού είναι κάθετες στη ΒΓ , άρα, ΖΑΗ = Ε (6), ως εντός εναλλάξ.
∧ ∧
Από τις (5) και (6) προκύπτει ότι ΗΑΔ = Ε , οπότε στο τρίγωνο ΑΔΕ , είναι ΔΕ = ΑΔ .
∧ ∧ ∧ ∧
γ. Είναι ΓΑΖ + ΖΑΔ + ΔΑΒ = Α , οπότε:
∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧
ΖΑΔ = Α − ΓΑΖ − ΔΑΒ = 90ο − Β − Β = Γ − Β αφού είναι
∧ ∧ ∧ ∧ ∧
ΓΑΖ = ΔΑΒ = Β και Γ = 90ο − Β .
348 ÈÝìá 4 - 13855

α. Στο τρίγωνο ΑΒΓ το σημείο Δ είναι το μέσο της πλευράς ΒΓ και ΔΕ//ΑΓ άρα το σημείο Ε είναι το μέσο της
πλευράς ΑΒ. Οι γωνίες ΕΔΓ και Γ  είναι εντός και επί τα αυτά άρα
 +Γ
ΕΔΓ  = 180o ⇔ 120o + Γ
 = 180o ⇔ Γ
 = 60o .
β. Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΑΒΓ η ΑΔ είναι διάμεσος που αντιστοιχεί
ΒΓ  = 30o .
 = 90o − Γ
στην υποτείνουσα, άρα ΑΔ = ⇔ ΑΔ = ΔΓ και Β
2
ΒΓ
Οπότε ΑΓ = ⇔ ΑΓ = ΔΓ .
2
Επομένως το τρίγωνο ΑΔΓ είναι ισόπλευρο αφού ΑΔ = ΑΓ = ΔΓ.
γ. • Στο τετράπλευρο ΑΗΖΔ οι διαγώνιοι ΔΗ και ΑΖ διχοτομούνται στο
ΒΓ
Γ αφού ΔΓ = = ΓΗ και ΑΓ = ΓΖ.
2
Άρα ΑΗΖΔ είναι παραλληλόγραμμο.
• Είναι ΑΓ = ΓΔ ⇔ 2ΑΓ = 2ΓΔ ⇔ ΑΖ = ΔΗ , άρα το
παραλληλόγραμμο ΑΗΖΔ είναι ορθογώνιο αφού έχει ίσες
 = 90o .
διαγωνίους, οπότε ΑΗΖ
349 ÈÝìá 4 - 13540

α. i. Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΑΒΓ η ΓΕ είναι η διάμεσος προς
ΑΒ
την υποτείνουσα ΑΒ, οπότε ΓΕ = (1).
2
Στο τρίγωνο ΑΓΔ το τμήμα ΖΗ ενώνει τα μέσα των πλευρών
ΑΓ και ΑΔ , άρα είναι
ΓΔ ΑΒ
ΖΗ = ⇔ ΖΗ = (2).
2 2
Από τις (1) και (2) προκύπτει ότι ΓΕ = ΖΗ .
ΑΒ ∧ ∧
ii. Το τρίγωνο ΑΕΓ είναι ισοσκελές με ΑΕ = ΓΕ = , άρα είναι Α1 = Γ1 (3).
2
∧ ∧ ∧ ∧
Είναι Α1 = Γ 2 (4) , ως εντός εναλλάξ γωνίες , οπότε Γ1 = Γ 2 .
∧
Άρα η ΓΑ είναι διχοτόμος της γωνίας ΔΓΕ .
ΑΒ ΑΒ ΑΒ ΑΒ
β. Έχουμε ΔΗ = ⇔ 2ΔΗ = ⇔ ΑΔ = ⇔ ΒΓ = .
4 2 2 2
∧
Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΑΒΓ η κάθετη πλευρά ΒΓ ισούται με το μισό της υποτείνουσας ΑΒ , οπότε Α1 = 30ο ,
∧
άρα Β = 90ο − 30ο = 60ο .
ΑΒ ∧ ∧ ∧
Το τρίγωνο ΒΓΕ είναι ισοσκελές με ΓΕ = ΕΒ = , άρα ΕΓΒ = Β = 60ο και ΒΕΓ = 180ο − 60ο − 60ο = 60ο .
2
Άρα το τρίγωνο ΒΓΕ είναι ισόπλευρο, γιατί έχει και τις τρεις γωνίες του ίσες.
350 ÈÝìá 4 - 1870

α. i. Τα ορθογώνια τρίγωνα ΑΔΒ και ΑΕΓ έχουν:
 ΑΔ = ΑΕ
 AB = AΓ
∧ ∧
ii. Στα ορθογώνια τρίγωνα ΑΔΒ (A = 90o ) και ΑΕΓ (A = 90o ) , οι ΑΖ , ΑΗ είναι διάμεσοι προς την
ΒΔ EΓ
υποτείνουσα, οπότε ΑΖ = και AH = .
2 2
Δ Δ
Επειδή τα AΔΒ , AΕΓ είναι ίσα έχουμε ΒΔ = ΕΓ .
Δ
Οπότε ΑΖ = ΑΗ , επομένως το ZAH είναι ισοσκελές.
 = ΑΓ
iii. Επειδή τα τρίγωνα ΑΔΒ και ΑΕΓ είναι ίσα έχουν ΒΔ = ΕΓ και ΑΒΔ Ε .
Τα τρίγωνα ΜΒΖ και ΓΗΜ έχουν:

 ΜΒ = ΜΓ
 ΒΖ = ΗΓ , ως μισά των ίσων πλευρών ΔΒ και ΕΓ

 = ΜΓ
ΖΒΜ  Η , ως αθροίσματα ίσων γωνιών αφού Β  και ΑΒΔ
 =Γ  = ΑΓ
Ε
Άρα είναι ίσα (ΠΓΠ), οπότε ΜΖ = ΜΗ .

Επειδή ΑΖ = ΑΗ και ΜΖ = ΜΗ η ΑΜ είναι η μεσοκάθετος του ΖΗ .
∧ ∧ Δ
β. Το λάθος είναι ότι οι γωνίες ΔΑΒ και ΕΑΓ δεν είναι κατακορυφήν, αφού το ΑΒΓ είναι οξυγώνιο οπότε οι
πλευρές τους δεν είναι αντικείμενες ημιευθείες.
351 ÈÝìá 2 - 1549

∧
 + ΗΓΒ
α. Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΗΒΓ είναι Β  = 90ο ⇔ 60ο + ΗΓΒ
 = 90ο ⇔ ΗΓΒ = 30ο .
BΓ 4ΓΔ
Οπότε HB = = = 2ΓΔ .
2 2
∧ ∧ ∧
β. Το ΔΓΗΑ έχει Δ = Α = Η = 90ο , οπότε είναι ορθογώνιο, άρα ΓΔ = ΑΗ .
1 1
Είναι ΗΒ = 2 ΓΔ ⇔ ΓΔ = ΗΒ ⇔ AH = ΗΒ .
2 2
352 ÈÝìá 2 - 1612
α. Είναι Π ΑΒΓ = ΑΒ + ΒΓ + ΓΑ = 2 ⋅ 9 + 30 + 2 ⋅ 10 = 68 .
β. Στο τρίγωνο ΑΒΓ τα Δ , Ε είναι τα μέσα των ΑΒ, ΑΓ , οπότε ΔΕ // ΒΓ , άρα το ΔΕΓΒ είναι τραπέζιο.
ΒΓ 30
γ. Από το β. ερώτημα είναι ΔΕ = ⇔x= ⇔ x = 15 .
2 2
353 ÈÝìá 2 - 1697

∧ ∧ ∧ ∧
α. Επειδή ΑΒ = ΑΔ , είναι ΑΒΔ = AΔΒ . Αφού ΑΒ / / ΓΔ , είναι ABΔ = ΒΔΓ , ως εντός εναλλάξ.
∧ ∧ ∧
Άρα AΔB = ΒΔΓ , οπότε η ΔΒ είναι η διχοτόμος της γωνίας Δ .
β. Επειδή ΑΒ // = ΔΜ , το ΑΒΜΔ είναι παραλληλόγραμμο. Αφού επιπλέον είναι ΑΒ = ΑΔ , έχουμε ότι το
ΑΒΜΔ είναι ρόμβος.
∧ ∧
Είναι:  ΒΜ // ΑΔ , όποτε ΒΜΓ = Δ = 60ο , ως εντός εκτός και επί τα αυτά μέρη
 ΒΜ = ΜΔ ⇔ ΒΜ = ΜΓ
Οπότε το τρίγωνο ΒΜΓ είναι ισοσκελές με μια γωνία 60ο , άρα είναι ισόπλευρο.
354 ÈÝìá 2 - 1694

α. Τα ορθογώνια τρίγωνα ΗΑΔ και ΘΒΓ έχουν:
 ΑΔ = ΒΓ
∧ ∧
 Δ = Γ , ως γωνίες προσκείμενες στη βάση ισοσκελούς τραπεζίου
Οπότε είναι ίσα, άρα ΔΗ = ΘΓ .
AB + ΓΔ 8 + 12
β. Η διάμεσος του τραπεζίου ΕΖ είναι: ΕΖ = = = 10
2 2
355 ÈÝìá 2 - 1629

∧ ∧
α. Είναι:  A = Β = 135o

+Γ
Β  = 180ο ⇔ 135ο + Γ
 = 180ο ⇔ Γ
 = 45ο
∧ ∧
Δ = Γ = 45ο

β. Είναι AE = BZ , ως αποστάσεις των παράλληλων ΑΒ και ΓΔ .

Στα ορθογώνια τρίγωνα ΕΑΔ και ΖΒΓ είναι:

 + ΔΑΕ
Δ  = 90ο ⇔ 45ο + ΔΑΕ = 90ο ⇔ ΔΑΕ = 45ο , άρα Δ  = ΔΑΕ


 + ΓΒ
Γ  Ζ = 90ο ⇔ 45ο + ΓΒ
 Ζ = 90ο ⇔ ΓΒ
 Ζ = 45ο , άρα Γ
 = ΓΒ
Ζ
Τα ορθογώνια τρίγωνα ΕΑΔ και ΖΒΓ είναι ισοσκελή, οπότε ΔΕ = ΑΕ και ΖΓ = ΒΖ .
Άρα ΑΕ = ΕΔ = ΒΖ = ΓΖ .
356 ÈÝìá 2 - 1644

α. Είναι:  ΕΒ = ΑΒ − ΑΕ = 3 − 1 = 2
ΓΔ + ΕΒ 4 + 2
 = ΚΛ =
=3 .
2 2
β. Είναι ΚΛ // ΕB , οπότε ΚΛ / /ΑΒ και ΚΛ = ΑΒ = 3 , οπότε το ΑΒΛΚ είναι παραλληλόγραμμο.
357 ÈÝìá 2 - 13497

∧ ∧
α. Είναι: • Δ1 = Ε1 (1), ως εντός εναλλάξ.
∧ ∧
• Δ 2 = Ε1 (2), ως γωνίες προσκείμενες στη βάση ΔΕ του
ισοσκελούς τριγώνου ΔΓΕ.
∧ ∧
Από (1) και (2) έχουμε ότι Δ1 = Δ 2 , άρα η ΔΕ είναι διχοτόμος της
∧
ΑΔΓ .
∧ ∧
β. Αν Α = 120ο , τότε, επειδή το τραπέζιο ΑΒΓΔ είναι ισοσκελές, θα είναι ΑΔΓ = 120ο .
∧ ∧ ∧
Επειδή η ΔΕ είναι διχοτόμος της ΑΔΓ , θα είναι Δ 2 = 60ο οπότε η (2) ⇔ Ε1 = 60ο .
∧
Επομένως, το τρίγωνο ΔΕΓ είναι ισόπλευρο, γιατί έχει δύο γωνίες 60ο , οπότε και η τρίτη γωνία Γ θα είναι 60ο .
358 ÈÝìá 2 - 13824

α. Τα τρίγωνα ΓΕΖ και ΘΖΒ έχουν:
i. ΕΖ = ΖΒ ,
∧ ∧
ii. ΖΕΓ = ΖΒΘ , ως εντός αναλλάξ
∧ ∧
iii. ΕΖΓ = ΘΖΒ , ως κατακορυφήν
Άρα είναι ίσα (ΓΠΓ).
β. Από την ισότητα των τριγώνων ΓΕΖ και ΘΖΒ έχουμε ότι
ΕΓ = ΘΒ .
γ. Είναι: • ΔΕ / / ΒΘ ως τμήματα των βάσεων ΓΔ και ΑΒ του τραπεζίου ΑΒΓΔ.

• ΕΓ = ΒΘ και ΕΓ = ΔΕ , άρα ΒΘ = ΔΕ .
Επομένως το τετράπλευρο ΕΒΘΔ είναι παραλληλόγραμμο αφού έχει δύο απέναντι πλευρές του, τις ΔΕ και ΘΒ,
παράλληλες και ίσες.
359 ÈÝìá 2 - 1669

∧ ∧
α. Επειδή το ΑΒΓΔ είναι ισοσκελές τραπέζιο έχουμε ότι ΑΔ = ΒΓ , Δ = Γ .
Τα τρίγωνα ΜΚΔ και ΜΛΓ έχουν:  ΜΔ = ΜΓ
 ΔΚ = ΓΛ , ως μισά ίσων τμημάτων
∧ ∧
 Δ=Γ
Άρα είναι ίσα (ΠΓΠ), οπότε KM = ΛΜ .
β. Τα τρίγωνα ΑΔΜ και ΜΒΓ έχουν:  ΜΔ = ΜΓ


 =Γ
Δ 
 ΑΔ = ΒΓ
Άρα είναι ίσα (ΠΓΠ) , οπότε ΑΜ = ΒΜ .
360 ÈÝìá 2 - 1634

∧ ∧
α. Είναι:  Δ = Γ = 60ο

+Γ
Β  = 180ο ⇔ Β
 + 60ο = 180ο ⇔ Β
 = 120ο
∧ ∧
 A = B = 120o
β. Τα ορθογώνια τρίγωνα ΑΕΔ και ΒΖΓ έχουν:  ΑΔ = ΒΓ
∧ ∧
 Δ=Γ
γ. Το ΑΒΖΕ είναι ορθογώνιο, οπότε EZ = AB = 6 .
Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΖΒΓ είναι ΓΒ  Ζ = 90ο − Γ
 = 90ο − 60ο = 30o .
ΒΓ
Οπότε ΖΓ = =2 .
2
Επειδή τα τρίγωνα ΑΕΔ και ΒΖΓ είναι ίσα, έχουμε ΔΕ = ΖΓ = 2 .
Οπότε ΓΔ = ΔΕ + ΕΖ + ΖΓ = 2 + 6 + 2 = 10 .
Η περίμετρος του ΑΒΓΔ είναι Π ΑΒΓΔ = ΑΒ + ΒΓ + ΓΔ + ΔΑ = 6 + 4 + 2 + 6 + 2 + 4 = 24 .
361 ÈÝìá 2 - 1579

∧ ∧
α. Επειδή το ΑΒΓΔ είναι ισοσκελές τραπέζιο, έχουμε ΑΔ = ΒΓ και A = B .
Τα τρίγωνα ΑΔΖ και ΒΓΕ έχουν:  ΑΔ = ΒΓ
 AZ = BE
∧ ∧
 A=B
Οπότε είναι ίσα (ΠΓΠ), επομένως ΔΖ = ΓΕ .
∧ ∧
β. Επειδή τα τρίγωνα ΑΔΖ και ΒΓΕ είναι ίσα, έχουμε Δ1 = Γ1 .
∧ ∧ ∧ ∧
Στο ισοσκελές τραπέζιο ΑΒΓΔ είναι Δ = Γ , οπότε Δ 2 = Γ 2 .
Άρα το τρίγωνο ΚΓΔ είναι ισοσκελές , οπότε ΚΔ = ΚΓ .
Επειδή ΔΖ = ΓΕ και ΚΔ = ΚΓ είναι και KZ = ΚΕ .
Οπότε το τρίγωνο ΚΖΕ είναι ισοσκελές.
362 ÈÝìá 2 - 1563

 =Γ
α. Επειδή το ΑΒΓΔ είναι ισοσκελές τραπέζιο έχουμε ΑΔ = ΒΓ και Δ  .
Τα ορθογώνια τρίγωνα ΕΑΔ και ΖΒΓ έχουν:
 ΑΔ = ΒΓ
∧ ∧
 Δ=Γ
Οπότε είναι ίσα, άρα ΔΕ = ΓΖ .
 = 90ο .
β. Είναι ΑΕ ⊥ ΓΔ και ΑΒ / /ΓΔ , οπότε ΑΕ ⊥ ΑΒ , άρα ΕΑΒ
∧ ∧ ∧
Στο τετράπλευρο ΑΒΖΕ είναι A = Ε = Z = 90o , οπότε είναι ορθογώνιο.
Άρα ΑΒ = ΕΖ .
363 ÈÝìá 2 - 1666

ΑΓ
α. Στο τρίγωνο ΑΒΓ , τα Δ , Ζ είναι τα μέσα των ΒΑ , ΒΓ , οπότε ΔΖ // =  ΔΖ // = ΑΕ .
2
∧
Επομένως το ΑΕΖΔ είναι παραλληλόγραμμο και επειδή έχει A = 90o είναι ορθογώνιο.
β. Στο τρίγωνο ΑΒΓ , τα Δ , Ε είναι τα μέσα των ΑΒ , ΑΓ , οπότε ΔΕ // ΒΓ .
Άρα το ΕΔΒΓ είναι τραπέζιο και επειδή ΒΔ = ΕΓ , ως μισά ίσων τμημάτων, είναι ισοσκελές τραπέζιο.
364 ÈÝìá 2 - 1536

α. Για να είναι τραπέζιο το ΒΔΕΓ , αρκεί ΔΕ // ΒΓ .
Επειδή το Δ είναι μέσο της ΑΒ , θα είναι το Ε το μέσο του ΑΓ .
∧ ∧
β. Για να είναι το ΒΔΕΓ ισοσκελές τραπέζιο, αρκεί B = Γ , δηλαδή το τρίγωνο ΑΒΓ να είναι ισοσκελές.
365 ÈÝìá 2 - 1529

α. Επειδή η ΕΔ είναι η μεσοκάθετος του ΑΒ , έχουμε AE = BE .
β. Επειδή ZE // BΓ , το ΒΓΕΖ είναι τραπέζιο.
∧ ∧
Αφού επιπλέον το τρίγωνο ΑΒΓ είναι ισοσκελές, έχουμε B = Γ , οπότε το ΒΓΕΖ είναι ισοσκελές τραπέζιο.
366 ÈÝìá 2 - 1550

AB + ΓΔ (3x + 2) + (x + 2)
α. Είναι MN = ⇔x+4= ⇔ 2x + 8 = 4x + 4 ⇔ − 2x = − 4 ⇔ x = 2 .
2 2
β. Έχουμε Γ = 2Β
 και επειδή AB // ΓΔ είναι
+Γ
B  = 180ο ⇔ B + 2B = 180ο ⇔ 3Β
 = 180ο ⇔ B  = 60o .
 = 2 ⋅ 60ο = 120ο .
Οπότε Γ
 =B
Επειδή το ΑΒΓΔ είναι ισοσκελές τραπέζιο έχουμε A  = 60o και Δ
 =Γ
 = 120ο .
367 ÈÝìá 2 - 1562

∧ ∧
α. Τα ορθογώνια τρίγωνα ΕΑΔ και ΖΒΓ έχουν: ΑΔ = ΒΓ και Δ = Γ .
Οπότε είναι ίσα, άρα ΔΕ = ΓΖ .
 = 90ο .
β. Είναι ΑΕ ⊥ ΓΔ και ΑΒ / /ΓΔ , οπότε ΑΕ ⊥ ΑΒ , άρα ΕΑΒ
∧ ∧ ∧
Στο τετράπλευρο ΑΒΖΕ είναι A = Ε = Z = 90o .
Οπότε είναι ορθογώνιο.
368 ÈÝìá 4 - 1577

∧
 = 180ο − 110ο = 70ο .
Επειδή ΑΒ // ΓΔ είναι ΑΒΓ = 180ο − Γ
∧ ∧ ∧
Οπότε AΒΔ = ΑΒΓ − ΔΒΓ = 70ο − 30ο = 40ο . Αφού ΔΑ = ΔΒ , το τρίγωνο ΑΒΔ είναι ισοσκελές, οπότε
∧ ∧
A = ΑΒΔ = 40ο .
∧
 +Α
Στο τρίγωνο ΑΒΔ είναι ΑΔΒ  + ΑΒΔ
 = 180ο ⇔ ΑΔΒ
 + 40ο + 40ο = 180ο ⇔ AΔΒ = 100ο .
369 ÈÝìá 4 - 1650

α. Το τρίγωνο ΒΔΓ είναι ισοσκελές με ΒΔ = ΒΓ , άρα ΒΔΓ =Γ  .
Στο τρίγωνο ΒΔΓ έχουμε ΒΔΓ  +Γ + ΔΒΓ
 = 180ο ⇔ 2 Γ
 + 110ο = 180ο ⇔ 2 Γ
 = 70ο ⇔ Γ
 = 35ο .
 =Γ
β. Είναι ΒΔΓ  = 35ο οπότε ΑΔΓ = ΑΔΒ + ΒΔΓ = 25ο + 35ο = 60ο .
Οι γωνίες Α και ΑΔΓ είναι εντός και επί τα αυτά των παραλλήλων ΑΒ , ΓΔ που τέμνονται από την ΑΔ και
 + ΑΔΓ
είναι παραπληρωματικές, οπότε Α  = 180ο ⇔ Α  + 60ο = 180ο ⇔ Α = 120ο
370 ÈÝìá 4 - 13539

∧
α. Αφού τα τμήματα ΑΓ , ΑΕ να τριχοτομούν τη γωνία Α = 108ο , θα είναι
∧
∧ ∧ Α 108ο
∧
Α1 = Α 2 = Α 3 = = = 36ο .
3 3
∧ ∧
Οι γωνίες Α και Δ του τραπεζίου είναι παραπληρωματικές , άρα
∧ ∧
Δ = 180ο − Α = 180ο − 108ο = 72ο .
∧ ∧
Είναι Ε1 = ΒΑΕ , ως εντός εναλλάξ, άρα
∧ ∧ ∧ ∧
Ε1 = ΒΑΕ = Α 2 + Α 3 = 36ο + 36ο = 72ο .
∧ ∧
β. i. Από το ερώτημα α. έχουμε ότι Δ = Ε1 = 72ο (1), οπότε το τρίγωνο ΑΔΕ είναι ισοσκελές με ΑΔ = ΑΕ (2).
∧ ∧
ii. Το τραπέζιο ΑΒΓΔ είναι ισοσκελές, άρα ΒΓΔ = Δ (3).
∧ ∧
Από τις ισότητες (1) , (3) προκύπτει ΒΓΔ = Ε1 , οπότε ΑΕ / / ΒΓ , γιατί σχηματίζουν τις εντός εκτός και επί τα
αυτά μέρη γωνίες ίσες.
Είναι ΑΔ = ΒΓ (4) και ΑΔ = ΑΕ , οπότε ΑΕ = ΒΓ .
Άρα το τετράπλευρο ΑΒΓΕ είναι παραλληλόγραμμο, γιατί οι απέναντι πλευρές του ΑΕ , ΒΓ είναι ίσες και
∧ ∧ ∧
παράλληλες. Όμως η ΑΓ διχοτομεί τη γωνία ΒΑΕ , αφού Α 2 = Α 3 = 36ο , οπότε το τετράπλευρο ΑΒΓΕ είναι
ρόμβος.
371 ÈÝìá 4 - 1635

∧
α. Είναι: 
 = 180o − 60o = 120o , αφού ΑΒ // ΓΔ .
B = 180ο − Γ
∧
ΑΔ ⊥ ΑΒ και ΑΒ / /ΓΔ , οπότε ΑΔ ⊥ ΓΔ , άρα Δ = 90ο .

∧
β. Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΕΒΓ είναι ΕΒΓ +Γ
 = 90ο ⇔ ΕΒΓ
 + 60ο = 90ο ⇔ ΕΒΓ = 30ο
ΒΓ
Οπότε ΕΓ = ⇔ 2ΕΓ = ΒΓ .
2
γ. Η ΜΝ είναι η διάμεσος του τραπεζίου ΑΒΓΔ .
AB + ΓΔ
Οπότε MN = .
2
Είναι:  ΔΕ = ΑΒ = 4 , αφού το ΑΒΕΔ είναι ορθογώνιο

ΒΓ 4
 ΕΓ = = =2
2 2
 ΓΔ = ΔΕ + ΕΓ = 4 + 2 = 6 .
4+6
Οπότε MN = =5 .
2
372 ÈÝìá 4 - 1747

α i. Είναι ε1 ⊥ ΑΒ και ε 2 ⊥ ΑΒ , οπότε ε1 // ε 2 .
 , έχουμε ΒΟ
Επειδή το Ε δεν είναι μέσο του AB  Ε ≠ 90ο και αφού Ε
 = 90ο προκύπτει
ΓΔ  ΑΒ .
Οπότε το ΑΒΓΔ είναι τραπέζιο.
ii. Είναι ΔΕ = ΔΑ και ΓΕ = ΓΒ , ως εφαπτόμενα τμήματα.
Οπότε ΓΔ = ΓΕ + ΔΕ = ΓΒ + ΔΑ = ΑΔ + ΒΓ
 , τότε EO ⊥ AB .
β. Αν το Ε είναι το μέσο του AB
Επειδή ΕΟ ⊥ ΓΔ έχουμε ΕΟ / /ΑΔ και ΕΟ / /ΒΓ .
Το ΟΒΓΕ είναι τετράγωνο αφού Β  =Ο =Ε  = 90ο και ΟΒ = ΟΕ = R
Το ΑΒΓΔ είναι ορθογώνιο, αφού ΑΔ / / = ΒΓ και Α  = 90ο

Άρα Π ΑΔΓΒ = 2(ΑΒ + ΑΔ) = 2(2R + R) = 6R .
373 ÈÝìá 4 - 1758

α. Είναι ΓΕ = ΓΒ και ΔΕ = ΔΑ , ως εφαπτόμενα τμήματα.
Οπότε ΓΔ = ΓΕ + ΕΔ = ΓΒ + ΔΑ = ΑΔ + ΒΓ .
∧ ∧
β. Οι ΟΓ , ΟΔ είναι διακεντρικές ευθείες, οπότε είναι οι διχοτόμοι των BOE , ΕOΑ .
Άρα Ο1 = Ο
 2 και Ο
3 = Ο
4
1 + Ο
Είναι Ο 2 + Ο
3 + Ο
 4 = 180ο ⇔ 2Ο
 2 + 2Ο
 3 = 180ο ⇔ Ο
2 + Ο
 3 = 90ο ⇔ ΓΟ
 Δ = 90ο .
Δ
Άρα ΟΓ ⊥ ΟΔ , οπότε το ΓΟΔ είναι ορθογώνιο.
γ. Οι ΑΔ , ΒΓ είναι εφαπτόμενες του κύκλου, οπότε ΑΔ ⊥ ΑΒ και ΒΓ ⊥ ΑΒ .
Άρα ΑΔ / /ΒΓ .
 Αν το σημείο Ε δεν είναι μέσο του ημικυκλίου ΑΒ τότε οι ΓΔ και ΑΒ δεν είναι παράλληλες οπότε το
τετράπλευρο ΑΒΓΔ είναι τραπέζιο.

 = 90ο (επίκεντρη γωνία που βαίνει σε τεταρτοκύκλιο)
Αν το Ε είναι μέσο του ημικυκλίου ΑΒ , τότε ΒΟΕ
και ΕΓ ⊥ ΟΕ , άρα ΕΓ / /ΑΒ . Οπότε το ΑΒΓΔ είναι παραλληλόγραμμο και αφού έχει μια ορθή γωνία, είναι
ορθογώνιο.
374 ÈÝìá 4 - 1783

∧ ∧
α. Είναι:  ΔΑΖ = ΖΑΒ , αφού ΑΕ διχοτόμος
∧ ∧
 ΑΒ // ΓΔ , άρα ΖΑΒ = AΖΔ , ως εντός εναλλάξ.
∧ ∧ Δ
Οπότε ΔΑΖ = ΔΖΑ , επομένως το ΔΑΖ είναι ισοσκελές.
β. Από το ισοσκελές τρίγωνο ΔΑΖ έχουμε ΑΔ = ΔΖ  ΑΒ + ΓΔ = ΓΔ + ΓΖ  ΑΒ = ΓΖ .
Επειδή επιπλέον ΑΒ // ΓΖ το ΑΒΖΓ είναι παραλληλόγραμμο.
Οπότε το Ε είναι το μέσο της διαγωνίου του ΒΓ .
γ. Το Ε είναι το μέσο και της διαγωνίου ΑΖ , του παραλληλογράμμου ΑΒΓΔ .
∧
Στο ισοσκελές τρίγωνο ΔΑΖ , το ΔΕ είναι διάμεσος, οπότε η ΔΕ είναι διχοτόμος της Δ .
375 ÈÝìá 4 - 1885

α. Στο τρίγωνο ΑΒΓ, τα Δ , Ε είναι τα μέσα των ΑΒ , ΑΓ , οπότε ΔΕ // ΒΓ .
Άρα το ΔΕΖΗ είναι τραπέζιο.
∧
 Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΗΑΒ (Η = 90ο ) , η ΗΔ είναι διάμεσος προς την υποτείνουσα,
ΑΒ
οπότε ΗΔ = (1) .
2
ΑΒ
 Στο τρίγωνο ΑΒΓ , τα Ε , Ζ είναι τα μέσα των ΑΓ , ΒΓ , οπότε ΕΖ = (2) .
2
Από τις (1) και (2) έχουμε ΗΔ = ΕΖ .
Άρα το τραπέζιο ΔΕΖΗ είναι ισοσκελές.
β. Τα τρίγωνα ΗΔΖ και ΗΕΖ έχουν:  ΕΖ = ΗΔ
 ΗΖ κοινή

 = ΕΖΗ
ΔΗΖ  , ως γωνίες βάσης του ισοσκελούς τραπεζίου.
 = ΗΕΖ
Οπότε είναι ίσα (ΠΓΠ) , άρα ΗΔΖ  .
γ. Είναι:  = ΔΖΗ
ΕΔΖ  , ως εντός εναλλάξ


 = ΕΗΖ
ΔΖΗ  , από την ισότητα των τριγώνων ΔΗΖ και ΕΗΖ.
 = ΕΗΖ
Άρα ΕΔΖ 
376 ÈÝìá 4 - 1815

α. Είναι:
∧ ∧
 ΑΔΜ = ΜΔΓ αφού ΔΜ διχοτόμος
∧ ∧
 ΑΜΔ = ΜΔΓ , ως εντός εναλλάξ αφού ΔΓ // ΑΒ .
∧ ∧ Δ
Άρα AΔΜ = ΑΜΔ , οπότε το ΑΔΜ είναι ισοσκελές με ΑΔ = ΑΜ .
β. Έχουμε ΑΒ = ΑΔ + ΒΓ  ΑΜ + ΜΒ = ΑΔ + ΒΓ  ΑΔ + ΜΒ = ΑΔ + ΒΓ  ΜΒ = ΒΓ .
Δ
Άρα το ΜΒΓ είναι ισοσκελές.
γ. Επειδή:
∧ ∧
 ΔΓ // AΒ , είναι ΔΓΜ = ΓΜΒ , ως εντός εναλλάξ
Δ ∧ ∧
 το ΜΒΓ είναι ισοσκελές, έχουμε ΓΜΒ = ΜΓΒ
∧ ∧ ∧
Άρα ΔΓΜ = MΓΒ , οπότε η ΓΜ είναι η διχοτόμος της γωνίας Γ του τραπεζίου.
377 ÈÝìá 4 - 1860
∧
 +Γ
α. Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΕΒΓ (E = 90o ) είναι ΕΒΓ  + 60ο = 90ο ⇔ ΕΒΓ
 = 90ο ⇔ ΕΒΓ  = 30ο ,
ΒΓ 2ΑΒ
Οπότε ΕΓ = = = ΑΒ .
2 2
Επειδή ΑΒ // = ΕΓ , το ΑΒΓΕ είναι παραλληλόγραμμο.
β. Από το παραλληλόγραμμο ΑΒΓΕ έχουμε ΑΕ = ΒΓ = 2ΑΒ . Είναι ZE = ΓΔ − ΕΓ − ΔΖ =
∧ ∧
= 4ΑΒ − ΑΒ − ΑΒ = 2ΑΒ . Άρα AE = EZ και ΑΕΖ = Γ = 60ο , ως εντός εκτός και επί τα αυτά μέρη, αφού
AE // BΓ .
Δ
Επομένως το ZAE είναι ισόπλευρο.
γ. Τα τρίγωνα ΔΑΖ και ΓΑΕ έχουν:
Δ
 ΑΖ = ΑΕ , αφού το Ζ Α Ε είναι ισόπλευρο
 ΔΖ = ΕΓ , αφού ΔΖ = ΑΒ και ΑΒ = ΕΓ
∧ ∧

 = 60ο και ΑΕ
AZΔ = ΑΕΓ , ως παραπληρωματικές των ίσων γωνιών ΑΖΕ  Ζ = 60ο .
378 ÈÝìá 4 - 13519

α. Το τρίγωνο ΑΔΕ είναι ισοσκελές, γιατί ΑΔ = ΑΕ .
Επομένως, η διάμεσος ΑΜ που αντιστοιχεί στην βάση θα είναι και ύψος.
Άρα, ΑΜ ⊥ ΔΕ .
β. Το ΕΒΓΔ είναι τραπέζιο γιατί ΕΒ / / ΔΓ και η ΔΕ δεν είναι παράλληλη
με την ΒΓ.
Από το μέσο Μ της ΔΕ φέραμε ΜΚ / / ΔΓ , άρα το Κ είναι το μέσο
πλευράς ΒΓ.
Η ΜΚ είναι διάμεσος του τραπεζίου ΕΒΓΔ , οπότε
ΔΓ + ΕΒ
ΜΚ = ⇔ 2ΜΚ = ΔΓ + ΕΒ ⇔ 2ΜΚ = ΑΒ + ΑΒ − ΑΕ
2
⇔ 2ΜΚ = 2ΑΒ − ΑΔ , (5).
γ Στο τρίγωνο ΔΕΖ το Μ είναι μέσο της ΔΕ και ΜΚ / / ΔΖ ,
άρα η ΜΚ διέρχεται από το μέσο Κ της ΕΖ. Επομένως:
ΔΖ β.
ΜΚ = ⇔ 2ΜΚ = ΔΖ ⇔ 2ΑΒ − ΑΔ = ΔΓ + ΓΖ ⇔
2
⇔ 2ΑΒ − ΑΔ = ΑΒ + ΓΖ ⇔ ΓΖ = ΑΒ − ΑΔ
379 ÈÝìá 4 - 1711

ΓΔ 2ΑΒ
α. Είναι ΕΓ = = = ΑΒ και ΕΓ // ΑΒ , οπότε το ΑΒΓΕ είναι παραλληλόγραμμο.
2 2
β.  Στο τραπέζιο ΑΒΓΔ η ΖΗ είναι διάμεσος, οπότε ΖΗ // ΓΔ // ΑΒ .
Δ
 Στο ΑΔΕ , το Ζ είναι το μέσο του ΑΔ και ΖΘ // ΔΕ , οπότε το Θ μέσο του ΑΕ .
Δ
 Στο ΒΕΓ , το Η είναι το μέσο του ΒΓ και HI // EΓ , οπότε το Ι είναι το μέσο του ΒΕ .
ΓΔ + ΑΒ 2ΑΒ + ΑΒ 3
γ. Είναι ZH = = = ΑΒ .
2 2 2
380 ÈÝìá 4 - 1757
∧ ∧ ∧
α. Στο τετράπλευρο ΑΒΕΔ είναι A = E = Δ = 90ο , οπότε είναι ορθογώνιο.
β. Επειδή το ΑΒΕΔ είναι ορθογώνιο, έχουμε ΔΕ = ΑΒ και BE = AΔ .
Είναι:
 ΕΓ = ΔΓ − ΔΕ = 4ΑΒ − ΑΒ = 3ΑΒ
 ΒΕ = ΑΔ = 3ΑΒ
Δ
Άρα ΕΓ = ΒΕ , οπότε το ΒΕΓ είναι ορθογώνιο και ισοσκελές.
γ. Στο τραπέζιο ΑΒΓΕ , τα Κ , Λ είναι τα μέσα των διαγωνίων του, οπότε
ΕΓ − ΑΒ 3ΑΒ − ΑΒ
ΚΛ = = = ΑΒ και ΚΛ // ΑΒ .
2 2
Άρα το ΑΒΛΚ είναι παραλληλόγραμμο, οπότε η ΑΓ διέρχεται από το μέσο του ΒΚ .
381 ÈÝìá 4 - 1767
∧ ∧ ∧ ∧ ∧
 = 180ο ⇔ Γ = 45ο .
α. Είναι B + Γ = 180o  3Γ + Γ = 180ο ⇔ 3Γ
∧ ∧ ∧
β. Το ΑΒΕΔ έχει A = Δ = Ε = 90ο , οπότε είναι ορθογώνιο, άρα ΔΕ = ΑΒ .
Έχουμε ΔΓ = 2ΑΒ ⇔ ΔΕ + ΕΓ = 2ΑΒ ⇔ ΑΒ + ΕΓ = 2ΑΒ ⇔ ΕΓ = ΑΒ .
Επειδή επιπλέον ΑΒ // ΕΓ , το ΑΒΓΕ είναι παραλληλόγραμμο.
∧
 = 90ο − Γ
γ. Επειδή Γ = 45o , στο ορθογώνιο τρίγωνο ΒΕΓ είναι Β  = 90ο − 45ο = 45ο .
Οπότε το τρίγωνο ΒΕΓ είναι ισοσκελές με BE = EΓ , άρα ΒΕ = ΕΔ .
Επομένως το ορθογώνιο ΑΒΕΔ είναι τετράγωνο, άρα οι διαγώνιοί του τέμνονται κάθετα, δηλαδή ΑΕ ⊥ ΒΔ .
382 ÈÝìá 4 - 1842

α. i. Επειδή το ΑΒΓΔ είναι παραλληλόγραμμο, έχουμε:
 ΑΒ // = ΓΔ ⇔ ΒΕ // = ΓΔ
 ΑΔ // = ΒΓ ⇔ ΔΖ // = ΒΓ
Άρα τα ΒΔΓΕ και ΒΔΖΓ είναι παραλληλόγραμμα.
ii. Από τα παραλλληλόγραμμα ΒΔΓΕ και ΒΔΖΓ , έχουμε ΓΖ // ΔΒ και
ΓΕ // ΔΒ , άρα τα Ε , Γ , Ζ είναι συνευθειακά.
β. Στο τρίγωνο ΑΖΕ τα Δ, Β είναι μέσα των ΑΖ, ΑΕ , οπότε ΔΒ // ΖΕ .
Επειδή ΔΒ // ΖΕ , το τετράπλευρο ΔΒΕΖ είναι τραπέζιο.
Η ΚΛ είναι η διάμεσος του τραπεζίου ΔΒΕΖ , οπότε:
 ΚΛ / /ΔΒ
ΔΒ + ΖΕ ΔΒ + ΖΓ + ΓΕ ΔΒ + ΔΒ + ΔΒ 3
 ΚΛ = = = = ΔΒ .
2 2 2 2
383 ÈÝìá 4 - 1838

∧ ∧
 = ΔΒΑ
α. Οι Βx , Βy είναι οι διχοτόμοι των γωνιών B και Bεξ , οπότε είναι ΓΒΔ   = ΕΒ
και ΑΒΕ Ζ
 + ΔΒΑ
Είναι ΓΒΔ  + ΑΒΕ  + ΕΒ  Ζ = 180ο ⇔ 2ΔΒ
 Α + 2ΑΒΕ
 = 180ο ⇔ ΔΒΑ + ΑΒΕ
 = 180ο ⇔ ΔΒΕ
 = 90ο .
∧ ∧ ∧
Το τετράπλευρο ΑΔΒΕ έχει B = Δ = Ε = 90ο , οπότε είναι ορθογώνιο.
ΑΒ ΕΔ
β. Επειδή το ΑΔΒΕ είναι ορθογώνιο, έχουμε ΑΒ = ΕΔ ⇔ = ⇔ ΚΒ = ΚΔ .
2 2
∧ ∧
Άρα το τρίγωνο ΚΒΔ είναι ισοσκελές, επομένως ΚΔΒ = ΚΒΔ .
∧ ∧ ∧ ∧
Είναι ΚΒΔ = ΔΒΓ , οπότε ΚΔΒ = ΔΒΓ
Επομένως οι ΕΔ και ΒΓ που τέμνονται από τη ΒΔ σχηματίζουν τις εντός εναλλάξ γωνίες τους ίσες, άρα
ΕΔ // ΒΓ .
Στο τρίγωνο ΑΒΓ το Κ είναι το μέσο της ΑΒ και ΚΜ // ΒΓ , οπότε το Μ είναι το μέσο της ΑΓ.
ΒΓ α
γ. Από το β. ερώτημα έχουμε ΚΜ // ΒΓ , οπότε το ΚΜΓΒ είναι τραπέζιο και ΚΜ = = . Η διάμεσος του
2 2
τραπεζίου ΚΜΓΒ είναι ίση με
α
α+
ΒΓ + ΚΜ 2 = 3α .
=
2 2 4
384 ÈÝìá 4 - 1852

α. Στο τρίγωνο ΑΒΓ , τα Δ , Ε είναι τα μέσα των ΑΒ , ΑΓ , οπότε:
ΒΓ 2ΚΛ
 ΔΕ = = = ΚΛ
2 2
 ΔΕ // ΒΓ , οπότε ΔΕ // ΚΛ
Οπότε το ΔΕΛΚ είναι παραλληλόγραμμο.
β. Στο τρίγωνο ΑΒΜ , τα Δ , Κ είναι τα μέσα των ΑΒ , ΒΜ , οπότε ΔΚ / /ΑΜ .
Άρα το ΚΔΑΜ είναι τραπέζιο.
ΑΜ + ΔΚ
Για τη διάμεσο δ του τραπεζίου ΚΔΑΜ , έχουμε δ = .
2
∧ ΒΓ
 Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΑΒΓ (A = 90o ) , η ΑΜ είναι διάμεσος προς την υποτείνουσα, οπότε ΑΜ = .
2
ΑΜ ΒΓ
 Στο τρίγωνο ΑΒΜ τα Δ , Κ είναι τα μέσα των ΑΒ , ΒΜ , οπότε ΔΚ = = .
2 4
ΒΓ ΒΓ 3ΒΓ
+
Άρα δ = 2 4 = 4 = 3 ΒΓ .
2 2 8
385 ÈÝìá 4 - 1821

α. Το Λ είναι μέσο του ΓΔ , οπότε ΓΔ = 2 ΓΛ ⇔ 2 ΑΒ = 2 ΓΛ ⇔ ΑΒ = ΓΛ .
Επομένως ΑΒ / / = ΓΛ , άρα το ΑΒΓΛ είναι παραλληλόγραμμο. Οπότε ΑΛ / /ΒΓ .
Τα τετράπλευρα ΑΒΚΖ , ΖΚΓΛ είναι παραλληλόγραμμα γιατί έχουν τις απέναντι πλευρές παράλληλες.
Οπότε ΒΚ = ΑΖ και ΚΓ = ΖΛ .
Αφού ΒΚ = ΚΓ έχουμε ΑΖ = ΖΛ .
Άρα το Ζ θα είναι το μέσο του ΑΛ .
∧
β. Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΔΑΛ (Δ = 90ο ) , η ΔΖ είναι διάμεσος προς την υποτείνουσα, οπότε
ΑΛ ΒΓ
ΔΖ = ⇔ ΔΖ = ⇔ ΒΓ = 2ΔΖ .
2 2
ΒΓ 2ΑΒ
γ. Το ΖΚΓΛ είναι παραλληλόγραμμο και ΚΓ = = = ΑΒ = ΖΚ , άρα είναι ρόμβος.
2 2
ΑΛ
δ. Στο τρίγωνο ΑΚΛ , η ΚΖ είναι διάμεσος και ΚΖ = ΛΖ = .
2
∧
Οπότε το τρίγωνο ΑΚΛ είναι ορθογώνιο με ΑΚΛ = 90ο .
386 ÈÝìá 4 - 1834

α. Τα τρίγωνα ΑΔΓ και ΒΔΓ έχουν:  ΑΔ = ΒΓ
 ΑΓ = ΒΔ
 ΓΔ κοινή
∧ ∧
Άρα είναι ίσα (ΠΠΠ) , επομένως AΓΔ = BΔΓ .
Οπότε το τρίγωνο ΔΟΓ είναι ισοσκελές με ΟΓ = ΟΔ .
Επειδή ΒΔ = ΑΓ και ΟΓ = ΟΔ έχουμε OA = OB , δηλαδή το τρίγωνο ΟΑΒ είναι ισοσκελές.
β. Στο τρίγωνο ΑΒΟ , είναι ΟΑ = ΟΒ οπότε ΓΑΒ  = ΑΒΔ

 .
 = ΔΒΓ
Επειδή τα τρίγωνα ΑΓΔ και ΒΓΔ είναι ίσα, έχουμε ΔΑΓ  .
 = ΔΑΓ
Άρα ΔΑΒ  + ΓΑΒ
 = ΔΒΓ
 + ΑΒΔ
 = ΑΒΓ

 = ΒΓ
γ. Τα τρίγωνα ΑΓΔ και ΒΓΔ είναι ίσα, οπότε ΑΔΓ Δ
Στο τετράπλευρο ΑΒΓΔ έχουμε:

 + ΑΒΓ
ΔΑΒ  + ΑΔ Γ + ΒΓΔ
 = 360ο ⇔ 2ΔΑ  Β + 2 ΑΔ Γ = 360ο ⇔ ΔΑ
 Β + ΑΔ
 Γ = 180ο
 και ΑΔΓ
Οι γωνίες ΔΑΒ  είναι εντός και επί τα αυτά μέρη των ΑΒ , ΓΔ που τέμνονται από την ΑΔ και είναι
παραπληρωματικές, οπότε ΑΒ / /ΓΔ .
Άρα το ΑΒΓΔ είναι τραπέζιο και επειδή ΑΔ = ΒΓ είναι ισοσκελές τραπέζιο.
387 ÈÝìá 4 - 1778

 = 90ο − ΒΟ
α. Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΟΕΒ έχουμε ΟΒΕ Ε
 Δ + 90ο + ΒΟ
Είναι ΑΟ  Ε = 180ο ⇔ ΑΟ
 Δ = 90ο − ΒΟ
 Ε ⇔ ΑΟ
 Δ = ΒΟ
Ε .
Τα ορθογώνια τρίγωνα ΟΑΔ και ΟΒΕ έχουν:  OA = OB

∧ ∧
 Α Ο Δ = Ο ΒΕ
β. Επειδή τα τρίγωνα ΟΑΔ και ΟΒΕ είναι ίσα, έχουμε ΑΔ = ΟΕ και ΟΔ = ΒΕ .
Είναι ΑΔ + ΒΕ = ΟΕ + ΟΔ = ΔΕ .
γ. Είναι ΑΔ ⊥ ΔΕ και ΒΕ ⊥ ΔΕ , οπότε ΑΔ / /ΒΕ , άρα το ΑΔΕΒ είναι τραπέζιο.
AΔ + ΒΕ β. ΔΕ
Η ΜΝ είναι διάμεσος του τραπεζίου, οπότε MN = = .
2 2
Δ
δ. Είναι MN // AΔ και ΑΔ ⊥ ΔΕ , οπότε MN ⊥ ΔΕ . Στο ΔΜΕ η ΜΝ είναι διάμεσος και ύψος, οπότε το
Δ Δ ΔΕ
ΔME είναι ισοσκελές. Επειδή στο ΔΜΕ η διάμεσος ΜΝ είναι ίση με , το τρίγωνο είναι ορθογώνιο. Άρα
2
Δ
το ΔΜΕ είναι ορθογώνιο και ισοσκελές.
388 ÈÝìá 4 - 1861

α. Τα τρίγωνα ΑΒΔ και ΑΒΓ είναι ισοσκελή και τα ΑΕ , ΒΖ είναι ύψη τους, οπότε είναι και διάμεσοί τους.
Άρα τα Ζ , Ε είναι τα μέσα των ΑΓ , ΒΔ αντίστοιχα.
β. Επειδή το ΑΒΓΔ είναι ισοσκελές τραπέζιο, έχουμε ΑΓ = ΒΔ , οπότε και ΕΒ = ΖΑ .
Τα ορθογώνια τρίγωνα ΕΑΒ και ΖΑΒ έχουν:  ΕΒ = ΖΑ
 ΑΒ κοινή
Άρα είναι ίσα, οπότε ΑΕ = ΒΖ .
γ. Στο τραπέζιο ΑΒΓΔ τα Ε , Ζ είναι τα μέσα των διαγωνίων του, οπότε ΕΖ // ΑΒ .
Άρα το ΑΕΖΒ είναι τραπέζιο και επειδή ΑΕ = ΒΖ είναι ισοσκελές τραπέζιο.
∧ ∧ ∧ ∧
δ. Το τρίγωνο ΑΒΔ είναι ισοσκελές με ΑΒ = ΑΔ , οπότε ΑΔΒ = AΒΔ . Επειδή ΑΒ // ΓΔ έχουμε ΑΒΔ = BΔΓ ,
ως εντός εναλλάξ.
∧ ∧ ∧
Άρα AΔΒ = ΒΔΓ , οπότε η ΒΔ είναι η διχοτόμος της Δ .
389 ÈÝìá 4 - 1797

α. Επειδή τα Κ , Λ , Μ , Ν είναι τα μέσα των πλευρών του τετραπλεύρου ΑΒΓΔ , το
ΚΛΜΝ είναι παραλληλόγραμμο.
Αφού το ΑΒΓΔ είναι ισοσκελές τραπέζιο, έχουμε ΑΓ = ΒΔ .
Δ ΒΔ
Στο ΑΒΔ , τα Κ , Ν είναι τα μέσα των ΑΒ , ΑΔ , οπότε KN = .
2
Δ ΑΓ
Στο ΑΒΓ , τα Κ , Λ είναι τα μέσα των ΑΒ , ΒΓ , οπότε ΚΛ = . Άρα ΚΛ = ΚΝ , οπότε το ΚΛΜΝ
2
είναι ρόμβος.
β. Επειδή το ΚΛΜΝ είναι ρόμβος, έχουμε ΚΝ = ΚΛ και από το α. ερώτημα ΑΓ = ΒΔ .
Οπότε για να σχηματίζεται ρόμβος, αρκεί το ΑΒΓΔ να έχει ίσες διαγωνίους.
Άρα δεν είναι υποχρεωτικό το ΑΒΓΔ να είναι ισοσκελές τραπέζιο.
390 ÈÝìá 4 - 1854

AΔ AΔ
α. Είναι MN = MA + AN = + = ΑΔ = ΒΓ .
2 2
Επειδή ΜΝ // = ΒΓ , το ΜΝΒΓ είναι παραλληλόγραμμο.
β. Τα Κ , Λ είναι τα μέσα των παράλληλων τμημάτων ΜΓ , ΝΒ , οπότε MK // = NΛ , άρα το ΜΝΛΚ είναι
Επομένως ΚΛ // = ΜΝ , άρα ΚΛ // = ΑΔ .
Οπότε το ΑΔΚΛ είναι παραλληλόγραμμο.
γ. Επειδή ΑΜ // ΚΛ , το ΑΜΚΛ είναι τραπέζιο.
∧
Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΑΒΝ (A = 90ο ) η ΑΛ είναι διάμεσος προς την υποτείνουσα, οπότε
ΒΝ ΜΓ
ΑΛ = = = ΜΚ .
2 2
Επομένως το ΑΜΚΛ είναι ισοσκελές τραπέζιο.
391 ÈÝìá 4 - 1830

α. Στο τρίγωνο ΑΚΕ , το ΚΗ είναι ύψος και διάμεσος, οπότε το τρίγωνο είναι ισοσκελές.
β. Στο τρίγωνο ΑΕΓ , τα Η , Κ είναι τα μέσα των ΑΕ , ΑΓ , οπότε ΗΚ // ΕΓ .
Επειδή ΗΚ ⊥ ΑΕ , είναι ΕΓ ⊥ AΕ .
Άρα το τρίγωνο ΑΕΓ είναι ορθογώνιο.
γ. Επειδή ΔΒ ⊥ ΑΕ και ΓΕ ⊥ ΑΕ , έχουμε ΔΒ // ΓΕ , οπότε το ΔΒΓΕ είναι τραπέζιο.
Η ΔΒ είναι η μεσοκάθετος του ΑΕ , οπότε ΔΕ = ΔΑ .
Είναι ΔΑ = ΓΒ , αφού το ΑΒΓΔ είναι παραλληλόγραμμο, άρα ΔΕ = ΒΓ .
Οπότε το ΔΒΓΕ είναι ισοσκελές τραπέζιο.
392 ÈÝìá 4 - 1789

ΒΔ
α. Στο τρίγωνο ΓΔΒ , τα Κ , Μ είναι τα μέσα των ΓΔ, ΒΓ , οπότε ΚΜ // = ⇔ ΚΜ / / = ΔN .
2
Άρα το ΚΜΝΔ είναι παραλληλόγραμμο.
∧
β. Επειδή ΚΜ // ΑΒ , το ΑΚΜΝ είναι τραπέζιο. Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΑΔΓ (A = 90ο ) η ΑΚ είναι
ΓΔ
διάμεσος προς την υποτείνουσα, οπότε ΑΚ = .
2
ΓΔ
Επειδή το ΚΜΝΔ είναι παραλληλόγραμμο, έχουμε ΜΝ = ΚΔ = .
2
Άρα AK = MN , οπότε το ΑΚΜΝ είναι ισοσκελές τραπέζιο.
ΚΜ + ΑΝ ΔΝ + ΑΝ ΝΒ + ΑΝ ΑΒ
γ. Η διάμεσος του τραπεζίου ΑΚΜΝ είναι δ = = = = .
2 2 2 2
393 ÈÝìá 4 - 1841

α. Στο τρίγωνο ΑΔΖ , το ΔΕ είναι ύψος και διάμεσος, οπότε το τρίγωνο είναι ισοσκελές.
ΖΓ
β. Στο τρίγωνο ΑΖΓ , τα Ε , Ο είναι τα μέσα των ΑΖ , ΑΓ , οπότε ΟΕ / /ΖΓ και ΟΕ = ⇔ ΖΓ = 2ΟΕ .
2
γ. Είναι ΟΕ / /ΖΓ , άρα ΒΔ / /ΖΓ , οπότε το ΒΔΓΖ είναι τραπέζιο.
Η ΔΒ είναι η μεσοκάθετος του ΑΖ , οπότε ΒΑ = ΒΖ
Είναι ΑΒ = ΓΔ , αφού το ΑΒΓΔ είναι παραλληλόγραμμο , άρα ΒΖ = ΔΓ .
Οπότε το ΒΔΓΖ είναι ισοσκελές τραπέζιο.
394 ÈÝìá 4 - 1790

α. Στο τρίγωνο ΑΒΖ , το ΑΕ είναι ύψος και διάμεσος.
Άρα το τρίγωνο είναι ισοσκελές με ΑΖ = ΑΒ .
Αφού το ΑΒΓΔ είναι παραλληλόγραμμο, είναι ΑΒ = ΔΓ , οπότε ΑΖ = ΔΓ .
Επειδή ΖΓ // ΑΔ και ΑΖ = ΔΓ το ΑΖΓΔ είναι ισοσκελές τραπέζιο.
β. Είναι: 
 =Β
Δ  = 70ο , ως απέναντι γωνίες παραλληλογράμμου
 ΖΑΔ =Δ = 70ο
 Γ  = 180ο − 70ο = 110ο

 = 180ο − Β
 ΑΖΓ=Γ  = 110ο
∧ ∧ ∧ ∧
Άρα οι γωνίες του τραπεζίου ΑΖΓΔ είναι Δ = Z A Δ = 70ο και Γ = Α Ζ Γ = 110ο .
γ. Στο ισοσκελές τραπέζιο ΑΔΓΖ είναι ΑΓ = ΔΖ .
ΔΖ ΑΓ
Στο τρίγωνο ΒΖΔ τα Μ , Ε τα μέσα των ΒΔ , ΒΖ , οπότε ΕΜ = . Άρα ΕΜ = .
2 2
395 ÈÝìá 4 - 1791

∧
ΒΓ
ΑΜ = = ΜΒ .
2
Δ ∧
 = 90ο − 30ο = 60o είναι ισόπλευρο.
Άρα το ΜΑΒ είναι ισοσκελές και επειδή B = 90ο − Γ
∧ ∧
β. Τα ορθογώνια τρίγωνα ΕΜΓ (E = 90o ) και ΔΜΑ (Δ = 90ο ) , έχουν:
 MA = ΜΓ
∧ ∧
 AMΔ = ΓΜΕ
Άρα είναι ίσα, οπότε ME = ΜΔ .
Στο ισόπλευρο τρίγωνο ΜΑΒ, το ύψος ΑΔ είναι και διάμεσος, οπότε
ΒΓ
ΜΒ ΒΓ
ΜΔ = = 2 =
2 2 4
Δ ∧ ∧
γ. Στο MΔΕ έχουμε ΜΔ = ΜΕ , άρα MEΔ = ΜΔΕ .
 Β είναι εξωτερική στο τρίγωνο ΜΔΕ οπότε
Η γωνία ΑΜ
 Β = ΜΕ
ΑΜ  Δ + ΜΔ
 Ε ⇔ 60ο = 2 ΜΔ
 Ε ⇔ ΜΔ
 Ε = 30ο .
∧ ∧
Επειδή Γ = ΓΔΕ (= 30o ) και είναι εντός εναλλάξ, έχουμε ΔΕ // ΑΓ , άρα το ΑΔΕΓ είναι τραπέζιο.
Αφού ΓΕ Δ = 90ο + 30ο = 120ο = ΕΔΑ
 το ΑΔΕΓ είναι ισοσκελές τραπέζιο.
396 ÈÝìá 4 - 1829

α. Στο ισόπλευρο τρίγωνο ΑΒΔ το ΒΗ είναι διάμεσος οπότε είναι ύψος και διχοτόμος.
ο
 = 60 = 30ο .
∧
Άρα BH ⊥ ΑΔ και ΗΒΔ = ΗΒΑ
2
∧ ∧ ∧
Είναι ΗΒΕ = 180ο − HBA − ΕΒΓ = 180ο − 30ο − 60ο = 90ο .
Οπότε ΒΗ ⊥ ΔΗ και ΒΗ ⊥ ΕΒ , άρα ΕΒ / /ΔΗ .
ΑΒ ΑΔ
Έχουμε ΕΒ = ΒΓ = = = ΗΔ .
2 2
∧
Επειδή EB // = ΔH το ΒΗΔΕ είναι παραλληλόγραμμο και αφού επιπλέον είναι H = 90o , είναι ορθογώνιο.
 Ζ = 90ο , αφού το ΒΗΔΕ είναι ορθογώνιο.

β. Είναι ΑΔ
Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΑΔΖ το Η είναι το μέσο της ΑΔ και HB // ΔΖ , οπότε το Β είναι το μέσο της ΑΖ .
Επομένως ΑΒ = ΒΖ  ΑΒ = ΒΓ + ΓΖ  2ΒΓ = ΒΓ + ΓΖ  ΒΓ = ΓΖ .
∧
Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΒΕΖ (E = 90o ) η ΕΓ είναι διάμεσος προς την υποτείνουσα, οπότε
BZ
ΕΓ = ⇔ ΕΓ = ΓΖ .
2
Άρα το τρίγωνο ΓΖΕ είναι ισοσκελές.
γ. Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΑΔΖ το Β είναι το μέσο του ΑΖ και ΒΕ // ΑΔ , οπότε το Ε είναι το μέσο της
Δ
ΑΖ. Στο AΔZ τα Η , Ε είναι τα μέσα των ΑΔ , ΔΖ , οπότε HE // AZ .
 = ΕΓΒ
Άρα το ΗΕΓΑ είναι τραπέζιο και επειδή Α  = 60ο , είναι ισοσκελές τραπέζιο.
397 ÈÝìá 4 - 1853

∧ ∧ ∧ ∧
α. Επειδή το τετράπλευρο ΑΒΓΔ είναι ισοσκελές τραπέζιο, έχουμε A = B και Γ = Δ .
Είναι ΑΒ // ΓΔ , οπότε
∧ ∧ ∧ ∧ ∧
Β + Γ = 180ο ⇔ 2 Γ + Γ = 180ο ⇔ Γ = 60ο .
∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧
Άρα B = 2 Γ = 120o , A = B = 120o και Δ = Γ = 60ο .
 ο
β. i. Στο τρίγωνο ΒΚΓ είναι ΚΒΓ = Β = 120 = 60ο , Γ = 60ο και ΒΚΓ
 = 180ο − 60ο − 60ο = 60ο .
2 2
Άρα είναι ισόπλευρο , οπότε ΚΒ = ΒΓ = ΚΓ .
ΓΔ
Έχουμε ΒΓ = ⇔ 2ΒΓ = ΔΓ ⇔ 2ΚΓ = ΔΚ + ΚΓ ⇔ ΚΓ = ΔΚ ⇔ ΒΚ = ΔΚ .
2
Επειδή ΑΒ = ΒΚ = ΚΔ = ΑΔ το ΑΒΚΔ είναι ρόμβος.
ii. Επειδή το τρίγωνο ΒΚΓ είναι ισόπλευρο και το ΚΜ είναι ύψος, θα είναι και διάμεσος, οπότε το Μ είναι το
μέσο του ΒΓ .
398 ÈÝìá 4 - 1867

α. Επειδή το τετράπλευρο ΑΒΓΔ είναι ισοσκελές τραπέζιο, έχουμε ΑΔ = ΒΓ .
ΒΓ
 Στο τρίγωνο ΔΒΓ τα Μ , Ε είναι τα μέσα των ΔΓ , ΔΒ , οπότε ME = .
2
ΑΔ
 Στο τρίγωνο ΓΔΑ , τα Μ , Ζ είναι τα μέσα των ΓΔ , ΓΑ οπότε MZ =
2
Άρα ΜΕ = ΜΖ .
β. Στο τρίγωνο ΓΔΑ , τα Μ , Ζ είναι τα μέσα των ΓΔ , ΓΑ , οπότε ΜΖ // ΑΔ και επειδή ΑΔ ⊥ ΑΓ είναι και
ΜΖ ⊥ ΑΓ .
γ. Τα τρίγωνα ΜΔΕ και ΜΖΓ έχουν:  ΜΔ = ΜΓ
 ME = MZ
 ΔΕ = ΖΓ ως μισά ίσων τμημάτων
 = ΜΓΖ
δ. Επειδή τα τρίγωνα ΜΔΕ και ΜΓΖ είναι ίσα έχουμε ΕΔΜ  .
Άρα το τρίγωνο ΟΔΓ είναι ισοσκελές με ΟΔ = ΟΓ .

Οπότε ΟΕ = ΟΔ − ΔΕ = ΟΓ − ΓΖ = ΟΖ .
Επειδή ΟΕ = ΟΖ και ΜΕ = ΜΖ , η ΟΜ είναι η μεσοκάθετος του ΕΖ .
399 ÈÝìá 4 - 1893

α. i. Επειδή το Ο είναι το κέντρο του ορθογωνίου, έχουμε ΟΑ = ΟΔ .
∧
Αφού επιπλέον AOΔ = 60ο , το τρίγωνο ΑΟΔ είναι ισόπλευρο.
Επειδή το ΔΜ είναι ύψος του ισόπλευρου τριγώνου ΟΑΔ , θα είναι και διάμεσος.
Άρα το Μ είναι το μέσο του ΟΑ.
1 1 1 1
ii. Είναι ΑΜ = ΟΑ = ⋅ ΑΓ = ΑΓ .
2 2 2 4
β. Στο τρίγωνο ΟΓΒ είναι ΟΒ = ΟΓ και ΒΟΓ  = 60ο , οπότε είναι ισόπλευρο.
Επειδή το ΓΝ είναι ύψος του, θα είναι και διάμεσος, οπότε το Ν είναι το μέσο του ΟΒ.
Στο τρίγωνο ΟΑΒ , τα Μ , Ν είναι τα μέσα των ΟΑ , ΟΒ , οπότε ΜΝ / / ΑΒ .
Επειδή ΑΒ / /ΓΔ έχουμε ΜΝ / /ΓΔ , άρα το τετράπλευρο ΜΝΓΔ είναι τραπέζιο.
ΟΑ ΟΒ
Είναι:  ΟΜ = = = ΟΝ
2 2
 ΟΓ = ΟΔ
Οπότε ΟΜ + ΟΓ = ΟΝ + ΟΔ ⇔ ΜΓ = ΝΔ . Άρα το ΜΝΓΔ είναι ισοσκελές τραπέζιο.
400 ÈÝìá 4 - 1722
α. Τα ορθογώνια τρίγωνα ΑΒΔ και ΕΒΔ έχουν:  ΒΔ κοινή
∧ ∧
 B1 = B2
Άρα είναι ίσα, οπότε ΒΑ = ΒΕ .
Επομένως το τρίγωνο ΑΒΕ είναι ισοσκελές.
β. Τα ορθογώνια τρίγωνα ΑΒΓ και ΒΕΖ έχουν:  ΑΒ = ΒΕ
∧
 B κοινή
γ. Επειδή τα τρίγωνα ΑΒΔ και ΕΒΔ είναι ίσα, έχουμε ΔΑ = ΔΕ και ΒΑ = ΒΕ .
Οπότε η ΒΔ είναι η μεσοκάθετος του ΑΕ .
Δ Δ
Επειδή τα ΑΒΓ και ΒΕΖ είναι ίσα, έχουμε ΒΓ = ΒΖ και ΑΓ = ΖΕ .
Οπότε ΔΓ = ΑΓ − ΑΔ = ΖΕ − ΔΕ = ΔΖ .
Αφού ΒΓ = ΒΖ και ΔΓ = ΔΖ , η ΒΔ είναι η μεσοκάθετος του ΖΓ .
δ. Επειδή ΑΕ ⊥ ΒΔ και ΓΖ ⊥ ΒΔ είναι ΑΕ // ΓΖ .
Επομένως το ΑΕΓΖ είναι τραπέζιο. Αφού επιπλέον ΑΓ = ΖΕ , το ΑΕΓΖ είναι ισοσκελές τραπέζιο.
401 ÈÝìá 4 - 1845

α. Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΑΒΔ είναι ΒΑ Δ+Β  = 90ο ⇔ ΒΑ
 Δ + 60ο = 90ο ⇔ ΒΑ
 Δ = 30ο .
Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΑΕΗ είναι ΕΗΑ + ΕΑΗ = 90ο ⇔ ΕΗΑ  + 30ο = 90ο ⇔ ΕΗΑ
 = 60ο .
 ο
Άρα ΕΗ  Ζ = ΕΗΑ = 60 = 30ο .
2 2
∧ ∧ ZH
Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΖΗΕ (E = 90o ) , έχουμε EHZ = 30o , άρα EZ = ⇔ ZH = 2EZ .
2
∧
β. Είναι EΗΘ = ΑΗ  Θ − ΕΗΑ
 = 90ο − 60ο = 30ο , άρα ΕΗ
 Θ = ΕΗ
Ζ .
Οπότε στο τρίγωνο ΘΖΗ το ΗΕ είναι ύψος και διχοτόμος.
∧
Άρα το τρίγωνο είναι ισοσκελές και αφού επιπλέον είναι ΖΗΘ = 60ο , είναι ισόπλευρο.
γ. Επειδή ΘΗ ⊥ ΑΔ και ΒΓ ⊥ ΑΔ , έχουμε ΘΗ // ΒΚ , οπότε το ΘΗΚΒ είναι τραπέζιο.
Είναι Κ = ΘΗ
 Ζ = 60ο , ως εντός εκτός και επί τα αυτά μέρη.
∧ ∧
Αφού το ΘΗΚΒ είναι τραπέζιο και ισχύει B = K = 60ο , το ΘΗΚΒ είναι ισοσκελές τραπέζιο.
402 ÈÝìá 4 - 1755

∧ ∧
α. Επειδή ΑΒ = ΑΔ , είναι ΑΒΔ = ΑΔΒ .
∧ ∧
Αφού ΑΒ // ΓΔ , έχουμε ABΔ = ΒΔΓ , ως εντός εναλλάξ.
∧ ∧ ∧
Άρα ΑΔΒ = ΒΔΓ , επομένως η ΔΒ είναι η διχοτόμος της Δ .
β. Από το Β φέρουμε παράλληλη στην ΑΔ που τέμνει την ΓΔ στο Ε.

Το τετράπλευρο ΑΒΕΔ έχει τις απέναντι πλευρές παράλληλες και δύο διαδοχικές πλευρές ίσες (ΑΒ = ΑΔ) ,
οπότε είναι ρόμβος.
γ. Επειδή το ΑΒΕΔ είναι ρόμβος, οι διαγώνιοί του ΑΕ και ΒΔ διχοτομούν τις γωνίες του και τέμνονται κάθετα.
Είναι:
∧
 ΒΟΕ = 90ο

 = ΒΑ
ΑΒΓ  Δ = 120ο
∧

 +Γ
ΑΒΓ  = 180ο ⇔ 120ο + Γ
 = 180ο ⇔ Γ = 60ο
∧ ∧ ∧
 ΟΒΓ = ΑΒΓ − ΑΒΟ = 120ο − 30ο = 90ο
∧ ∧ ∧ ∧
 OEΓ = 360ο − (ΒΟΕ + Γ + ΟΒΓ) = 360ο − (90ο + 60ο + 90ο ) = 360ο − 240ο = 120ο
403 ÈÝìá 4 - 1863

BΔ ∧
α. Στο τρίγωνο ΑΒΔ , η ΑΓ είναι διάμεσος και ΑΓ = ΒΓ = , οπότε ΒΑΔ = 90ο .
2
∧ ∧ ∧
Είναι Β = 60ο , οπότε Δ = 90ο − Β = 90ο − 60ο = 30ο .
β. i. Στο τρίγωνο ΑΒΔ , τα Κ , Λ είναι τα μέσα των ΑΒ, ΑΔ , οπότε
 ΚΛ // ΒΔ , άρα το ΚΛΓΜ είναι τραπέζιο
ΒΔ 2 ΒΓ
 ΚΛ = = = ΒΓ = 2ΜΓ .
2 2
ΑΓ
Στα τρίγωνα ΑΒΓ και ΑΒΔ τα Κ , Μ και Γ , Λ είναι τα μέσα των πλευρών τους, οπότε ΚΜ = και
2
ΑΒ
ΓΛ = .
2
Αφού ΑΒ = ΑΓ έχουμε ΚΜ = ΓΛ .
Άρα το τραπέζιο ΚΛΓΜ είναι ισοσκελές.
ii. Είναι: 
Λ=Β
ΑΚ  = 60ο , ως εντός εκτός και επί τα αυτά μέρη

 = ΚΜΒ
ΛΚΜ  , ως εντός εναλλάξ
ΚΜΒ 
 = 60ο , ως εντός εκτός και επί τα αυτά μέρη
 = ΑΓΒ
 = 60ο = ΑΚΛ
Οπότε ΛΚΜ  .
Τα τρίγωνα ΚΛΜ και ΑΚΛ έχουν:  ΚΛ κοινή

ΑΒ ΑΓ
 ΑΚ = ΚΜ , αφού ΑΚ = = = ΚΜ
2 2

 = ΑΚΛ
ΛΚΜ 
 =Α
Άρα είναι ίσα (ΠΓΠ) , οπότε ΚΜΛ  = 90ο .
Επομένως το τρίγωνο ΚΛΜ είναι ορθογώνιο.
2ος τρόπος
Έστω Ρ το σημείο τομής των ΚΛ , ΑΓ .
Αφού το Λ είναι το μέσο του ΑΔ και ΡΛ // ΓΔ , το Ρ είναι το μέσο του ΑΓ .
ΑΒ ΚΛ
Είναι ΡΜ = = ΑΚ = .
2 2
∧
Επειδή επιπλέον η ΡΜ είναι διάμεσος στο τρίγωνο ΚΜΛ έχουμε ΚΜΛ = 90ο ,
άρα το τρίγωνο ΚΜΛ είναι ορθογώνιο.
404 ÈÝìá 4 - 1884

α. Στο ισοσκελές τρίγωνο ΑΒΓ η διάμεσος ΑΔ είναι ύψος και διχοτόμος.
Επειδή το Κ ανήκει στη μεσοκάθετο ΑΔ του ΒΓ έχουμε ΚΒ = ΚΓ .
Οπότε το τρίγωνο ΚΒΓ είναι ισοσκελές.
 έχουμε KZ = KE , οπότε το τρίγωνο
Επειδή Το Κ ανήκει στην ΑΔ διχοτόμο της γωνίας Α
ΖΚΕ είναι ισοσκελές.
β. Τα ορθογώνια τρίγωνα ΖΑΚ και ΕΑΚ έχουν:  ΑΚ κοινή
∧ ∧
 A1 = A 2
Άρα είναι ίσα, οπότε ΑΖ = ΑΕ .
 Ε = ΑΕΖ
Επομένως το τρίγωνο ΑΖΕ είναι ισοσκελές, με ΑΖ 
∧
 ⇔ AZE = 90o − A .
∧
 Ε + ΑΕ
Είναι ΑΖ Ζ+Α
 = 180ο ⇔ 2 ΑΖ
 Ε = 180ο − Α
2
∧
 = 180ο − Α ⇔ B = 90o − A .
∧
 =Γ
Το τρίγωνο ΑΒΓ είναι ισοσκελές, με Β  και έχουμε Α
 +Β
+Γ
 = 180ο ⇔ 2 Β
2
∧ ∧
Άρα B = AZE , οι οποίες είναι εντός εκτός και επί τα αυτά μέρη, οπότε ΖΕ // ΒΓ .
∧ ∧
Επομένως το ΖΕΓΒ είναι τραπέζιο και επειδή B = Γ είναι ισοσκελές τραπέζιο.
γ. Η απάντηση είναι ελλιπής διότι ο μαθητής έλαβε υπόψη του γωνίες που δεν είναι προσκείμενες σε κάθε
πλευρά. Έπρεπε να αναφέρει ότι αφού τα δύο τρίγωνα έχουν δύο γωνίες ίσες, θα έχουν και τις τρίτες τους γωνίες
 = ΑΚΓ
ίσες, δηλαδή ΑΚΒ  . Οπότε τα τρίγωνα είναι ίσα με το κριτήριο ΓΠΓ.
405 ÈÝìá 4 - 1718

α. i. Είναι ΑΑ′ ⊥ ε και ΓΓ′ ⊥ ε , οπότε ΑΑ′ / /Γ′ Γ . Άρα το ΑΑ′ Γ′ Γ είναι τραπέζιο.
Είναι ΑΑ′ // ΟΟ′ // ΓΓ′ και ΟΑ = ΟΓ , οπότε Ο′Α′ = Ο′Γ′ .
Άρα η OO′ είναι διάμεσος του τραπεζίου AA′ Γ′ Γ .
AA′ + ΓΓ′ 3 + 5
Οπότε OO′ = = =4 .
2 2
ii. Είναι ΒΒ′ ⊥ ε και ΔΔ′ ⊥ ε , οπότε ΒΒ′ ⊥ ΔΔ′ .
Άρα το ΒΒ′ Δ′ Δ είναι τραπέζιο.
Βρίσκουμε ότι η OO′ είναι διάμεσος και του τραπεζίου BB′ Δ′ Δ .
BB′ + ΔΔ′ 2 + ΔΔ′
Οπότε OO′ = ⇔4= ⇔ ΔΔ′ = 6 .
2 2
β. Η ευθεία ε είναι παράλληλη στις ΑΒ, ΓΔ και διέρχεται από το κέντρο Ο.
Επομένως η ευθεία ε είναι μεσοπαράλληλος των ΑΒ και ΓΔ .
Τα σημεία Α , Β , Γ και Δ των ΑΒ , ΓΔ ισαπέχουν από τη
μεσοπαράλληλό τους, οπότε AA′ = BB′ = ΓΓ′ = ΔΔ′ .
406 ÈÝìá 4 - 1770

ΒΔ
α. Η ΑΓ είναι μεσοκάθετος του ΔΕ , οπότε OE = OΔ ⇔ ΟΕ = .
2
Δ ΒΔ
β. Στο ΔΒΕ η ΕΟ είναι διάμεσος και ίση με , οπότε το τρίγωνο είναι
2
∧
ορθογώνιο με ΔΕΒ = 90ο .
γ. Είναι BE ⊥ ΔΕ και ΑΓ ⊥ ΔΕ , οπότε ΒΕ // ΑΓ . Επειδή η ΑΓ είναι
μεσοκάθετος του ΔΕ , έχουμε ΑΕ = ΑΔ ⇔ ΑΕ = ΒΓ .
Οπότε το ΑΕΒΓ είναι ισοσκελές τραπέζιο.
407 ÈÝìá 4 - 1736

∧ ∧
α. Επειδή ΑΒ // ΓΔ είναι ABE = Γ = 30ο , ως εντός εκτός και επί τα αυτά μέρη.
∧ ΑΒ
Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΕΑΒ είναι B = 30o , οπότε ΑΕ =  ΑΒ = 2ΑΕ .
2
∧ ΓΔ
β. Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΕΔΓ είναι Γ = 30ο , οπότε ΕΔ = ⇔ ΓΔ = 2ΕΔ .
2
Τα Κ , Λ είναι μέσα των διαγώνιων του τραπεζίου ΑΒΓΔ , οπότε
ΓΔ − ΑΒ 2 ΕΔ − 2 ΑΕ 2( ΕΔ − ΑΕ )
ΚΛ = ⇔ ΚΛ = ⇔ ΚΛ = ⇔ KΛ = ΕΔ − ΑΕ ⇔ ΚΛ = ΑΔ .
2 2 2
γ. Είναι ΚΛ // ΑΒ , οπότε για να είναι το ΑΒΛΚ παραλληλόγραμμο αρκεί ΚΛ = ΑΒ .
Είναι ΚΛ = ΑΔ , οπότε αρκεί ΑΔ = ΑΒ , δηλαδή το τρίγωνο ΑΒΔ είναι ισοσκελές.
408 ÈÝìá 4 - 1876

 =B
α. Επειδή τα τρίγωνα ΑΒΓ και ΒΑΔ, είναι ίσα, θα έχουν τις γωνίες της κορυφής ίσες, οπότε έχουμε A  .
Άρα το τρίγωνο ΕΑΒ είναι ισοσκελές με EA = EB .
Επειδή ΑΓ = ΒΔ , έχουμε ΕΔ = ΕΓ , ως διαφορές ίσων τμημάτων.
β. Τα τρίγωνα ΕΓΔ και ΕΑΒ είναι ορθογώνια και ισοσκελή, οπότε:

 Γ = ΕΓ
ΕΔ  Δ = 45ο

 = ΕΒΑ
ΕΑΒ  = 45ο
 = ΔΒΑ
Επομένως ΕΔΓ  , οι οποίες είναι εντός εναλλάξ, άρα ΔΓ // ΑΒ .
γ. Στα ορθογώνια τρίγωνα ΕΑΔ και ΕΒΓ οι ΕΚ , ΕΛ είναι διάμεσοι προς την υποτείνουσα, επομένως

AΔ ΒΓ
EK = και EΛ = .
2 2
Οπότε EK = EΛ , άρα το τρίγωνο ΕΚΛ είναι ισοσκελές.
 Είναι ΔΓ // ΑΒ οπότε το ΔΓΒΑ είναι τραπέζιο και επειδή η ΚΛ είναι διάμεσος, έχουμε ΚΛ // ΑΒ .
409 ÈÝìá 4 - 1856

BΖ
α. Στο τρίγωνο ΕΒΖ η ΕΓ είναι διάμεσος και ΕΓ = ΓΒ = , οπότε
2
 = 90o .
BEZ
β. Επειδή AE // ΓΔ , το ΑΕΓΔ είναι τραπέζιο.

Έχουμε ΓΕ = ΓΒ και ΓΒ = ΑΔ , οπότε ΓΕ = ΑΔ , άρα το ΑΕΓΔ είναι
ισοσκελές τραπέζιο.
γ. Είναι ΒΓ // = ΑΔ , οπότε ΓΖ // = ΑΔ , άρα το ΑΓΖΔ είναι παραλληλόγραμμο.
410 ÈÝìá 4 - 1786

α. Είναι ΜΒ / /ΓΝ και ΜΒ = ΓΝ , ως μισά ίσων τμημάτων.
Επειδή ΜΒ // = ΓΝ , το ΜΒΓΝ είναι παραλληλόγραμμο.
ΑΒ 2ΒΓ
Είναι ΜΒ = = = ΒΓ . Άρα το ΜΒΓΝ είναι ρόμβος.
2 2
β. Επειδή το ΜΒΓΝ είναι ρόμβος έχουμε ΜΝ // ΒΓ , οπότε το ΜΕΓΝ είναι
τραπέζιο. Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΕΑΒ , το ΕΜ είναι διάμεσος προς την
AB
υποτείνουσα, οπότε EM = = MB = ΝΓ .
2
Οπότε το ΜΕΓΝ είναι ισοσκελές τραπέζιο.
 = MNE
γ. Επειδή ME = MN έχουμε MEN  . Αφού MN // EΓ , έχουμε MNE
 = NEΓ
 , ως εντός εναλλάξ.
Άρα MEN  = NEΓ  .
 , οπότε η ΕΝ είναι διχοτόμος της MEΓ
411 ÈÝìá 4 - 1732

α. Επειδή η ΒΓ είναι μεσοκάθετος του ΑΔ έχουμε AB = ΒΔ .

 Αφού MB = ΜΓ και MA = ME το ΑΒΕΓ είναι παραλληλόγραμμο, οπότε ΓΕ = ΑΒ .
Άρα AB = ΒΔ = ΓΕ .
β. Είναι AΒΓ = ΒΓΕ

 , ως εντός εναλλάξ. Το τρίγωνο ΑΒΔ είναι ισοσκελές, άρα το ύψος ΒΗ είναι και
 = ΔΒΓ
διχοτόμος, οπότε AΒΓ  .
Επομένως ΓΒΔ  = ΒΓΕ

 .
γ. Στο τρίγωνο ΑΔΕ τα Η και Μ είναι μέσα των πλευρών του, οπότε ΗΜ // ΔΕ .
Επομένως  = ΒΓΕ
ΒΓ / /ΔΕ , άρα το ΒΓΕΔ είναι τραπέζιο. Αφού επιπλέον έχουμε ΓΒΔ  το ΒΓΕΔ είναι
412 ÈÝìá 4 - 13838

α. Στο τρίγωνο ΑΒΓ τα Κ και Μ είναι τα μέσα των ΑΒ και ΑΓ
αντίστοιχα, άρα ΚΜ//ΒΓ. Το ΚΜΓΒ είναι τραπέζιο αφού ΚΜ//ΒΓ.
Είναι ΚΒ = ΜΓ, ως μισά των ίσων τμημάτων ΑΒ και ΑΓ.
Άρα το ΚΜΓΒ είναι ισοσκελές τραπέζιο.
β. Είναι: • ΚΜ//ΒΓ, άρα και ΗΖ//ΒΓ. Επιπλέον οι ΒΗ και ΓΖ
τεμνόμενες από τη ΒΓ σχηματίζουν τις εντός και επί τα αυτά γωνίες
 και ΒΓy
τους ( ΓΒx  ) με άθροισμα μικρότερο από 2 ορθές, αφού:

 x = ΗΒ
• ΓΒ  t = Βεξ
2

 = ZΓp
• ΒΓy  = Γεξ
2
 και Γ
Το τρίγωνο ΑΒΓ είναι ισοσκελές, οπότε οι ίσες γωνίες Β  είναι οξείες άρα οι εξωτερικές τους Βεξ
 και
 είναι αμβλείες επομένως:
Γεξ
 
 < 180o ⇔ Βεξ < 90o και Γεξ
Βεξ  < 180o ⇔ Γεξ < 90o
2 2

Βεξ 
Γεξ
Άρα +  + ΖΓp
< 180o ⇔ ΗΒt  < 180ο ⇔ ΓΒx
 + BΓy
 < 180ο . Οι ΒΗ και ΓΖ τέμνονται, άρα το τετράπλευρο
2 2
ΒΓΖΗ είναι τραπέζιο με βάσεις ΒΓ και ΖΗ.
 
 =Γ
Έχουμε: • Β  ⇔ Βεξ  ⇔ Βεξ = Γεξ ⇔ ΚΒΗ
 = Γεξ  = ΜΓΖ

2 2
 = ΒΓΖ
• ΓΒΗ  ως άθροισμα ίσων γωνιών Β + ΚΒΗ
 και Γ  + ΜΓΖ
 .

Άρα το τραπέζιο ΒΓΖΗ είναι ισοσκελές, αφού έχει τις προσκείμενες στη βάση ΒΓ γωνίες του ΓΒΗ 
και ΒΓΖ
ίσες.
413 ÈÝìá 4 - 1784
Δ ∧ ∧
α. Επειδή ΑΖ = ΑΔ , το ΑΔΖ είναι ισοσκελές, οπότε ΑΖΔ = ΑΔΖ .
 Ζ = 180ο − φ ⇔ ΑΖΔ = 90ο − φ .
Δ ∧ ∧
 Ζ + ΑΖΔ
Στο Α Δ Ζ είναι ΑΔ  + ΔΑ
 Ζ = 180ο ⇔ 2 ΑΖΔ + φ = 180ο ⇔ 2 ΑΔ
2
∧ ∧
β. Επειδή ΑΔ // ΒΕ , έχουμε ZBE + φ = 180ο ⇔ ΖΒΕ = 180ο − φ .
Δ ∧ ∧
Αφού το ΒΖΕ είναι ισοσκελές, έχουμε ΕΖΒ = ΖΕΒ .
Β= φ .
Δ
Στο Β Ζ Ε είναι ΕΖ  Β + ΖΕ
 Β + ΖΒΕ
 = 180ο ⇔ ΕΖ  Β + ΕΖ
 Β + 180ο − φ = 180ο ⇔ 2 ΕΖ
 Β = φ ⇔ ΕΖ
2
∧ ∧ ∧
 φ φ φ φ
γ. Είναι ΔΖE = 180ο − ΑΖΔ − ΕΖΒ = 180ο −  90ο −  − = 180ο − 90ο + − = 90ο .
 2 2 2 2
ΔΕ
Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΔΖΕ η ΖΟ είναι διάμεσος προς την υποτείνουσα, οπότε ZO = = ΟΔ = ΟΕ .
2
Επειδή:
 AZ = ΑΔ και OZ = ΟΔ , η ΑΟ είναι η μεσοκάθετος του ΔΖ .
 ΒΖ = ΒΕ και ΟΖ = ΟΕ , η ΒΟ είναι η μεσοκάθετος του ΖΕ .
414 ÈÝìá 4 - 1715

α. i. 1. Αν ΑΔ < ΒΓ , τότε ΑΔ ≠ ΒΓ άρα το τετράπλευρο ΑΒΓΔ δεν είναι
παραλληλόγραμμο οπότε έχει μόνο δύο πλευρές παράλληλες και είναι τραπέζιο.
2. Αν ΑΔ = ΒΓ , τότε ΑΔ // = ΒΓ .
∧
Oπότε το ΑΒΓΔ είναι παραλληλόγραμμο και επειδή Δ = 90ο είναι ορθογώνιο.
ii.  Αν ΑΔ < ΒΓ , τότε το ΜΝ είναι η διάμεσος του τραπεζίου ΑΒΓΔ , οπότε
AΔ + ΒΓ
MN = .
2
 Αν ΑΔ = ΒΓ , τότε MN = AΔ = ΒΓ .
β. Τα ορθογώνια τρίγωνα ΔΑΜ και ΓΒΜ έχουν:  MA = MB

∧ ∧
 M1 = M 2
Οπότε είναι ίσα, άρα ΜΔ = ΜΓ
Επομένως το Μ είναι μέσο και του ΓΔ, οπότε τα Μ , Ν ταυτίζονται.
Επειδή MA = MB και ΜΔ = ΜΓ το ΑΓΒΔ είναι παραλληλόγραμμο.
Επειδή ΑΜ > ΜΔ και ΜΒ > ΜΓ θα είναι ΑΜ + ΜΒ > ΜΔ + ΜΓ ⇔ ΑΒ > ΓΔ .
Άρα το ΑΓΒΔ δεν έχει ίσες διαγώνιες οπότε δεν είναι ορθογώνιο.
415 ÈÝìá 4 - 1735

α. Επειδή AA′ ⊥ ε και BB′ ⊥ ε , είναι AA′ // BB′ .
β. Επειδή η ΚΛ είναι η μεσοκάθετος του ΑΒ , έχουμε ΚΑ = ΚΒ . Αφού η ευθεία ε είναι η
μεσοκάθετος των AA′ και BB′ έχουμε ΚΑ = ΚΑ′ και ΚΒ = ΚΒ′ .
Οπότε KA′ = KB′ , άρα το Κ ανήκει στη μεσοκάθετο του Α′ Β′ .
∧
γ. Για να είναι το τετράπλευρο ABB′ A′ ορθογώνιο, πρέπει A = 90o .
Οπότε AB ⊥ AA′ και αφού ε ⊥ ΑΑ′ , θα έχουμε AB // ε .
416 ÈÝìá 2 - 1581

∧
 βαίνουν στο ίδιο τόξο, οπότε x = 2 A = 2 ⋅ 44o = 88o .
α. Η επίκεντρη γωνία x και η εγγεγραμμένη γωνία Α
o
 = 360ο − 88ο = 272ο . Οπότε y = 272 = 136o .
∧
β. Επειδή ΒOΔ = 88ο , είναι ΒΓΔ = 88ο , άρα ΒΑΔ
2
417 ÈÝìá 2 - 13441

∧ ∧ 64ο
α. Η Γ είναι εγγεγραμμένη γωνία του κύκλου που βαίνει στο τόξο ΑΒ, άρα Γ = = 32ο .
2
∧ ∧ ∧ ∧ ∧
Στο τρίγωνο ΑΒΓ είναι Α + Β+ Γ = 180ο ⇔ Α + 74ο + 32ο = 180ο ⇔ Α = 74ο .
∧ ∧
β. Το τρίγωνο ΑΒΓ είναι ισοσκελές, γιατί έχει δύο ίσες γωνίες, τις Α = Β = 74ο .
∧ ∧
 = ΜΓ
γ. Το σημείο Μ είναι το μέσο του τόξου ΑΓ , άρα ΑΜ  είναι ίσα, οπότε ΑΒΜ = ΓΒΜ , γιατί είναι
εγγεγραμμένες που βαίνουν σε ίσα τόξα.
Άρα η ΒΜ είναι διχοτόμος της γωνίας Β.
418 ÈÝìá 2 - 12638

∧ ∧ ΑΒ 60ο
α. Η γωνία Γ είναι εγγεγραμμένη στον κύκλο, που βαίνει στο τόξο ΑΒ άρα Γ = − = 30ο .
2 2
∧ ∧ ∧ ∧ ∧
β. Στο τρίγωνο ΒΓΔ είναι: Β + Γ + ΒΔΓ = 180ο ⇔ 50ο + 30ο + ΒΔΓ = 180ο ⇔ ΒΔΓ = 100ο .
∧
Επομένως η ΑΔΟ = 100ο , ως κατά κορυφήν της.
419 ÈÝìá 2 - 13753

∧
α. Η γωνία ΒΑΓ είναι εγγεγραμμένη που βαίνει σε ημικύκλιο οπότε ΒΑΓ = 90ο .
 + ΓΔ
β. Η ΒΓ είναι διάμετρος του κύκλου, επομένως ΒΔ  = 180ο ⇔ 2x + x = 180o ⇔ 3x = 180o ⇔ x = 60o .
∧ ∧
 . Άρα ΒOΔ = 2x = 120o
γ. Η γωνία ΒOΔ είναι επίκεντρη η οποία βαίνει στο τόξο ΒΔ
420 ÈÝìá 2 - 1663

∧ ∧
 = ΔΓ
Επειδή ΒΑΔ = ΓΑΔ , είναι ΒΔ  , οπότε ΒΔ = ΓΔ .
∧ ∧
Είναι AΒΔ = AΓΔ = 90ο , διότι είναι εγγεγραμμένες και βαίνουν σε ημικύκλια.
Τα ορθογώνια τρίγωνα ΑΒΔ και ΑΔΓ έχουν:  ΒΔ = ΔΓ
 ΑΔ κοινή
421 ÈÝìá 2 - 13740

α. Στο τρίγωνο ΔΑΓ το τμήμα ΔΒ είναι διάμεσος και ύψος, άρα το ΔΑΓ
είναι ισοσκελές με βάση την ΑΓ, επομένως ΔΑ = ΔΓ .
∧
β. Η γωνία ΑΒΔ είναι εγγεγραμμένη και επειδή είναι ορθή, θα βαίνει σε
ημικύκλιο. Δηλαδή η ΑΔ είναι διάμετρος του κύκλου.
422 ÈÝìá 2 - 12642

α. Η γωνία ΒΔΓ είναι εγγεγραμμένη στον κύκλο και βαίνει στο τόξο ΒΓ, οπότε θα ισούται με το μισό της
∧
ΒΟΓ 50ο ∧
αντίστοιχης επίκεντρης. Αρα ΒΔΓ = = = 25ο .
2 2
β. Επειδή η ΑΔ είναι διάμετρος, η γωνία ΑΒΔ ως εγγεγραμμένη που βαίνει σε ημικύκλιο, θα είναι ορθή.
∧ ∧
Άρα ΑΒΔ = 90ο  ΔΒΕ = 90ο .
∧
Είναι ΒΔΓ = 25o .
∧
Οι γωνίες ΒΔΕ και ΒΕΔ είναι συμπληρωματικές, οπότε ΒΕΔ = 90ο − 25ο = 65ο .
∧
Άρα ΑΕΔ = 65ο .
423 ÈÝìá 2 - 13756

∧ ∧
α. Η γωνία ΑΚΒ είναι επίκεντρη και η γωνία ΑΓΒ είναι εγγεγραμμένη που βαίνουν στο ίδιο τόξο ΑΒ.
∧ ∧
Άρα ΑΚΒ = 2 ΑΓΒ .
β. Είναι ΚΑ = ΚΒ = ρ , άρα το τρίγωνο ΑΚΒ είναι ισοσκελές.
γ. Στο τρίγωνο ΚΑΒ :
∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧
ΚΑΒ + ΑΒΚ + ΑΚΒ = 180ο ⇔ ΚΑΒ + ΚΑΒ + 2 ΑΓΒ = 180ο ⇔ 2 ΚΑΒ + 2ΑΓΒ = 180ο ⇔ ΚΑΒ + ΑΓΒ = 90ο
424 ÈÝìá 2 - 1580

 Δ και η επίκεντρη ΒΟ
α. Η εγγεγραμμένη γωνία ΒΓ  Δ βαίνουν στο ίδιο τόξο, οπότε
∧
∧ ΒΟΔ 120ο
ΒΓΔ = = = 60ο .
2 2
∧ ∧ ∧
β. Στο τρίγωνο BΜΓ η ΒΓΔ είναι εξωτερική, οπότε ΒΓΔ = ΓΒΜ + ω ⇔ 60ο = 15ο + ω ⇔ ω = 45ο .
425 ÈÝìá 2 - 1673

α. Επειδή OA = KA = OK = ρ , το τρίγωνο ΟΑΚ είναι ισόπλευρο.
∧
β. Είναι:  ΒΑ Κ = 90o , ως εγγεγραμμένη γωνία που βαίνει σε ημικύκλιο.

 = 60ο , αφού το τρίγωνο ΟΑΚ είναι ισόπλευρο
Κ
∧

 +Κ
ΒΑΚ +Β
 = 180ο ⇔ 90ο + 60ο + Β
 = 180ο ⇔ Β = 30ο
426 ÈÝìá 2 - 1696

α. Είναι ΒΑ = ΚΓ = ΚΑ = ΚΒ = ρ , άρα το τρίγωνο ΒΚΑ είναι ισόπλευρο.
Δ
β. Είναι: 
 = 60ο , αφού το ΒΚ Α είναι ισόπλευρο
ΒΚΑ
∧
∧ ΒΚΑ
 ΒΔΑ = = 30ο
2
∧
γ. Είναι:  ΒAΓ = 90ο , ως εγγεγραμμένη γωνία που βαίνει σε ημικύκλιο
∧ Δ
 ABΓ = 60ο , αφού το ΒΚ Α είναι ισόπλευρο
∧

 = 30ο .
ΒΓA = ΒΔΑ
427 ÈÝìá 2 - 1561

∧  160ο
ΒΔΓ
α. Είναι:  ΒΑΓ = = = 80ο
2 2
∧ ∧
 Γ = φ = 30ο , ως γωνία χορδής και εφαπτομένης
∧

 −Γ
B = 180ο − ΒΑΓ  = 180o − 80o − 30o = 70o .
∧ 
AΕΓ
β. Είναι Β = 70ο , οπότε  = 140ο .
= 70ο ⇔ AΕΓ
2
428 ÈÝìá 2 - 13747
α. Είναι: • ΜΑ = ΜΒ , ως εφαπτόμενα τμήματα
• ΜΓ = ΑΜ , άρα ΜΑ = ΜΒ = ΜΓ
Δηλαδή η ΒΜ , που είναι διάμεσος προς την πλευρά ΑΓ στο τρίγωνο
ΒΑΓ , ισούται με το μισό της ΑΓ.
Οπότε το τρίγωνο είναι ορθογώνιο με υποτείνουσα την πλευρά ΑΓ
∧
και ΑΒΓ = 90ο .
∧ ∧
β. Είναι ΑΒΓ = 90ο , οπότε και ΑΒΔ = 90ο , η οποία είναι
εγγεγραμμένη γωνία και επειδή είναι ορθή θα βαίνει σε ημικύκλιο.
Δηλαδή η ΑΔ είναι διάμετρος επομένως τα σημεία Α , Δ είναι
αντιδιαμετρικά.
429 ÈÝìá 2 - 12637

∧ ∧
α. Η ΒΑx είναι γωνία χορδής και εφαπτομένης και η Γ είναι εγγεγραμμένη που βαίνει στο τόξο της χορδής,
∧ ∧
επομένως Γ + ΒΑx = 35ο .
∧ ∧ 110ο
β. Στο τρίγωνο ΑΒΓ, η γωνία του Α είναι εγγεγραμμένη, που βαίνει στο τόξο ΒΓ, άρα Α = = 55ο .
2
∧ ∧ ∧
Στο τρίγωνο ΑΒΓ είναι Α + Γ = 55ο + 35ο = 90ο , οπότε και Β = 90ο ,
επομένως το τρίγωνο ΑΒΓ είναι ορθογώνιο.
430 ÈÝìá 2 - 13754

∧
α. Η γωνία ΒΑΓ είναι εγγεγραμμένη που βαίνει σε ημικύκλιο, επομένως ΒΑΓ = 90o .
∧ ∧
β. Είναι ΒΑΔ = ΒΓΔ = 50o , ως εγγεγραμμένες και βαίνουν στο ίδιο τόξο ΒΔ.
∧
γ. Η γωνία Δ1 σχηματίζεται από τη χορδή ΔΓ του κύκλου και την εφαπτομένη του στο σημείο Δ.
∧ ∧ ∧ ∧ ∧
Επομένως Δ1 = ΔΑΓ = ΒΑΓ − ΒΑΔ = 90ο − 50ο = 40ο . Άρα Δ1 = 40ο .
431 ÈÝìá 2 - 1665

α. Η εφαπτόμενη ΒΓ είναι κάθετη στην ακτίνα ΟΒ στο σημείο επαφής, άρα ΓΒΟ  = 90ο .
∧ ∧ OΓ ΟΓ
Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΒΓΟ (B = 90o ) , έχουμε Γ = 30ο , οπότε OB =  ΟΑ =  ΟΓ = 2ΟΑ .
2 2
 = 90ο , ως εγγεγραμμένη γωνία που βαίνει σε ημικύκλιο.
β. Είναι ΒΔΑ
Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΒΓΟ είναι ΒΟΓ+Γ  = 90ο ⇔ ΒΟ Γ + 30ο = 90ο ⇔ ΒΟ Γ = 60ο .
∧
Είναι OB = ΟΔ και ΒΟΔ = 60ο , οπότε το τρίγωνο ΟΒΔ είναι ισόπλευρο, άρα ΒΔ = ΟΒ .
∧
BOΔ∧
Έχουμε Α = = 30ο , ως εγγεγραμμένη γωνία και επίκεντρη που βαίνουν στο ίδιο τόξο.
2
Τα ορθογώνια τρίγωνα ΒΓΟ και ΒΔΑ έχουν:  OB = ΒΔ

∧ ∧
 Γ=Α
Άρα είναι ίσα, οπότε ΒΓ = ΑΔ .
432 ÈÝìá 2 - 1626

∧
α. Είναι:  ΟΓ ⊥ ΓΔ , άρα ΟΓΔ = 90ο
∧ ∧
 ΓΟΔ = 2 Α = 60ο , ως εγγεγραμμένη γωνία και επίκεντρη που βαίνουν στο ίδιο τόξο
∧

 + ΓΟ
ΟΓΔ Δ+Δ  = 180ο ⇔ 90ο + 60ο + Δ
 = 180ο ⇔ Δ = 30ο
∧ ∧
β. Επειδή Α = Δ είναι ΓΑ = ΓΔ .
∧ ∧
Είναι ΒΓΔ = Α = 30ο , ως γωνία χορδής και εφαπτομένης
Οπότε ΒΓΔ =Δ = 30ο , άρα το τρίγωνο ΒΓΔ είναι ισοσκελές.
433 ÈÝìá 2 - 1672

α. Είναι:
∧
 ΒΑΓ = 90ο , ως εγγεγραμμένη γωνία που βαίνει σε ημικύκλιο
∧ ∧
 Β = ΓΑx = 45o , ως γωνία χορδής και εφαπτομένης

 = 180ο − Β
Γ  − ΒΑΓ
 = 180ο − 45ο − 90ο = 45ο
∧ ∧
β. Έχουμε ΒΓ // ΔΕ , οπότε το ΒΓΕΔ είναι τραπέζιο. Επειδή επιπλέον είναι Β = Γ (= 45o ) , το ΒΓΕΔ είναι
434 ÈÝìá 2 - 1530

∧ ∧ ∧
α. Η xAΔ σχηματίζεται από τη χορδή ΑΔ και την εφαπτομένη Αx , οπότε xAΔ = ABΔ = 40ο .
 Γ = ΓΑΧ
Είναι:  ΔΑ  − ΧΑ  Δ = 85ο − 40ο = 45ο

 1 = ΔΑΓ
Β  = 45ο , ως εγγεγραμμένες γωνίες που βαίνουν στο ίδιο τόξο
 = 40ο + 45ο = 85ο

β. Είναι ΑΒΓ
Στο εγγεγραμμένο τετράπλευρο ΑΒΓΔ έχουμε
∧
 + ΑΒΓ
φ  = 180ο ⇔ φ = 180ο − ABΓ ⇔ φ = 180ο − 85ο ⇔ φ = 95ο .
435 ÈÝìá 2 - 1703

 + ΔΓ
α. Είναι ΒΔ  = 180ο ⇔ 2x + x = 180o ⇔ 3x = 180ο ⇔ x = 60ο .
 = 2 ⋅ 60ο = 120ο , έχουμε BOΔ

β. Επειδή ΒΔ  = 120ο .
 ο
 = BΟΔ = 120 = 60ο .
γ. Είναι BAΔ
2 2
436 ÈÝìá 2 - 1695

α. Είναι:  x = ABΓ  .
 = 30ο , ως εγγεγραμμένες που βαίνουν στο ίδιο τόξο AΓ

.
y = 2x = 2 ⋅ 30o = 60o , αφού η y είναι επίκεντρη και η x εγγεγραμμένη που βαίνουν στο ίδιο τόξο AΓ
 ο
 ω = ABΓ = 30 , αφού η ω σχηματίζεται από τη χορδή ΑΓ και την εφαπτομένη ε στο Γ που στο αντίστοιχο
τόξο βαίνει η εγγεγραμμένη ABΓ  .

∧ Δ
β. Επειδή OA = ΟΓ = ρ και AOΓ = 60ο , το ΟΑΓ είναι ισόπλευρο.
437 ÈÝìá 2 - 1769

∧ ∧
 .
α. Οι ΔΑΓ , ΔΒΓ είναι ίσες ως εγγεγραμμένες που βαίνουν στο ίδιο τόξο ΔΓ
 Β = ΑΓ
β. Είναι ΑΔ  Β = 90ο , ως εγγεγραμμένες γωνίες που βαίνουν σε ημικύκλιο.
∧ ∧
Τα ΑΔΕΖ και ΕΖΒΓ είναι εγγράψιμα διότι:   Δ + Ζ = 90ο + 90ο = 180ο
∧ ∧
  Γ + Ζ = 90ο + 90ο = 180ο
γ. Είναι: 
 = ΔΑΕ
ΔΖΕ  , αφού το ΑΔΕΖ είναι εγγράψιμο
∧ ∧
 ΕZΓ = ΕΒΓ , αφού το ΕΖΒΓ είναι εγγράψιμο

 = ΕΒΓ
ΔΑΕ  , από το α. ερώτημα
 = ΕΖΓ
Άρα ΔΖΕ  , οπότε η ΕΖ είναι η διχοτόμος της ΔΖΓ
 .
438 ÈÝìá 2 - 1712

 , άρα AΓ
α. i. Το Γ είναι μέσο του ΑΒ  = ΓΒ
 , οπότε ΑΓ = ΒΓ . Αφού το ΑΓΒΔ είναι εγγεγραμμένο, έχουμε
 = ΓΒΕ
ΓΑΔ  .
Τα τρίγωνα ΑΔΓ και ΒΕΓ έχουν:  ΑΓ = ΓΒ
 ΑΔ = ΒΕ
∧ ∧
 ΓΑΔ = ΓΒΕ
∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧
α.i.
 Β είναι εγγεγραμμένη γωνία που βαίνει
ii. Είναι ΔΓΕ = ΔΓΒ + BΓΕ = ΔΓΒ + ΑΓΔ = ΑΓΒ = 90ο , αφού η ΑΓ
σε ημικύκλιο. Οπότε ΓΔ ⊥ ΓΕ .
β. Αν ΓΔ διάμετρος, τότε ΟΓ ⊥ ΓΕ , οπότε η ΓΕ είναι εφαπτομένη του κύκλου.
439 ÈÝìá 4 - 13520

α. • Οι ακτίνες ΟΑ και ΟΒ είναι κάθετες στα εφαπτόμενα τμήματα ΡΑ
και ΡΒ , οπότε τα τρίγωνα ΟΑΡ και ΟΒΡ είναι ορθογώνια.
∧ ∧ ∧
• Η ΡΟ είναι διχοτόμος της ΑΡΒ = 60ο , οπότε Ρ1 = Ρ 2 = 30ο .
∧ ΟΡ
Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΟΑΡ είναι Ρ1 = 30ο , οπότε ΟΑ = ⇔ ΡΟ = 2ρ
2
β. • Στο τρίγωνο ΟΡΑ έχουμε:

∧ ∧ ∧ ∧ ∧
Ο1 + ΟΑΡ + ΟΡΑ = 180ο ⇔ Ο1 = 180ο − 90ο − 30ο ⇔ Ο1 = 60ο .
• Είναι ΟΑ = ΟΓ = ρ , οπότε το τρίγωνο ΟΓΑ είναι ισοσκελές με μία γωνία
∧
60ο , άρα είναι ισόπλευρο. Επομένως Γ1 = 60ο (1).
• Στο τρίγωνο ΟΡΒ έχουμε:
∧ ∧ ∧ ∧ ∧
Ο 2 + ΟΒΡ + ΟΡΒ = 180ο ⇔ Ο 2 = 180ο − 90ο − 30ο ⇔ Ο 2 = 60ο .
• Είναι ΟΒ = ΟΓ = ρ , οπότε το τρίγωνο ΟΓΒ είναι ισοσκελές με μία γωνία
60ο , άρα ισόπλευρο.
∧
Επομένως, Γ 2 = 60ο (2).
∧
Από (1) και (2) έχουμε ότι ΑΓΒ = 60ο + 60ο = 120ο .
γ. Τα τρίγωνα ΟΓΑ και ΟΓΒ είναι ισόπλευρα, οπότε ΑΓ = ΟΑ = ΟΓ = ΟΒ .
Το τετράπλευρο ΟΑΓΒ είναι ρόμβος γιατί έχει όλες τις πλευρές του ίσες. Επομένως, ο ισχυρισμός του μαθητή
είναι σωστός.
440 ÈÝìá 4 - 12419

α. Έστω οι κύκλοι (Κ , R) και (Λ , r) με R > r , οι οποίοι τέμνονται στα
σημεία Α , Β και η τέμνουσα ΓΑΔ παράλληλη στη διάκεντρο ΚΛ.
Φέρουμε τα αποστήματα ΚΗ και ΛΘ των χορδών ΑΓ και ΑΔ αντίστοιχα.
Το τετράπλευρο ΚΛΘΗ είναι παραλληλόγραμμο, διότι οι απέναντι πλευρές
του είναι παράλληλες ( KΛ / /ΗΘ από υπόθεση και KH / /ΗΘ αφού ΚΗ ,
ΛΘ είναι κάθετα στη ΓΔ). Οπότε ΚΛ = ΗΘ .
Επίσης, τα σημεία Η, Θ είναι μέσα των χορδών ΑΓ και ΑΔ αντίστοιχα.
Οπότε έχουμε: ΓΔ = ΓΑ + ΑΔ = 2ΗΑ + 2ΑΘ = 2(ΗΑ + ΑΘ) = 2ΗΘ = 2ΚΛ
β. Η διάκεντρος ΚΛ των δύο τεμνόμενων κύκλων είναι μεσοκάθετος της κοινής χορδής τους ΑΒ, οπότε
ΑΒ ⊥ ΚΛ . Αφού , KΛ / / ΓΔ έχουμε , ΑΒ ⊥ ΚΛ .
∧
Επομένως, η γωνία ΒΑΓ είναι ορθή και εγγεγραμμένη στον κύκλο (Κ , R) , οπότε η ΒΓ είναι διάμετρος.
Άρα, τα σημεία Β και Γ είναι αντιδιαμετρικά.
441 ÈÝìá 4 - 1739

α. Είναι:  = ΑΓ
ΑΒ
 = 120ο

 = 360ο − 120ο − 120ο = 120ο
ΒΓ
 = BΓ
Οπότε AB  = ΓΑ
 , άρα ΑΒ = ΒΓ = ΓΑ
Επομένως το τρίγωνο ΑΒΓ είναι ισόπλευρο.
ο
 = 120 = 60ο , οπότε ΑΔ = ΑΕ .
 = AΕ
β. Είναι ΑΔ
2
∧ 
ΒΔ ∧ 
AΕ
Είναι ΔΑΒ = = 30ο και ΑΔΕ = = 30ο .
2 2
∧ ∧ ∧ ∧
Όμοια ΕΑΗ = ΑΕΗ = 30ο , οπότε ΑΖΔ = ΑΗΕ = 180ο − 2 ⋅ 30ο = 180ο − 60ο = 120ο .
Τα τρίγωνα ΑΖΔ και ΑΗΕ έχουν:  ΑΔ = ΑΕ
∧ ∧
 ΔΑΖ = ΗΑΕ
∧ ∧
 ΑΔΖ = ΑΕΗ
 ο
γ. Στο τρίγωνο ΑΖΗ , είναι: 
 = ΒΓ = 120 = 60ο
Α
2 2

 ο
Ζ = 180 − ΑΖΔ = 180ο − 120ο = 60ο

 = 180ο − ΑΗ
Η  Ε = 180ο − 120ο = 60ο
∧ ∧ ∧
 Α = Z = H = 60o
Οπότε είναι ισόπλευρο, άρα ΑΖ = ΖΗ = ΑΗ .
Αφού ΔΖ = ΑΖ , ΗΕ = ΑΗ έχουμε ΔΖ = ΖΗ = ΗΕ .
Οπότε η ΔΕ τριχοτομείται από τις ΑΒ και ΑΓ.
442 ÈÝìá 4 - 1720

α. Είναι:  ΖΒ = ΖΓ , οπότε το τρίγωνο ΖΒΓ είναι ισοσκελές.
∧ ∧
 ΖΒΓ = ΒΑΓ = 60ο ως γωνία χορδής και εφαπτομένης.
Επομένως το τρίγωνο ΖΒΓ είναι ισόπλευρο.
β. Είναι ΑΒ = ΑΓ = ΒΓ και ΖΒ = ΖΓ = ΒΓ . Οπότε ΑΒ = ΑΓ = ΖΒ = ΖΓ , άρα το ΑΓΖΒ είναι ρόμβος.
γ. Επειδή το ΑΓΖΒ είναι ρόμβος, έχουμε ΒΓ ⊥ ΑΖ και αφού έχουμε ΘΗ ⊥ ΑΖ , είναι ΒΓ // ΘΗ .

Άρα το ΒΓΗΘ είναι τραπέζιο.
∧ ∧
Είναι Θ = Β = 60ο και Η =Γ
 = 60ο , ως εντός εκτός και επί τα αυτά μέρη.
Οπότε Θ =Η  , άρα το ΒΓΗΘ είναι ισοσκελές τραπέζιο.
443 ÈÝìá 4 - 1717

∧
α. Επειδή η γωνία ABΓ είναι εγγεγραμμένη στον κύκλο (Κ, ρ) και βαίνει σε ημικύκλιο είναι ορθή.
∧
Άρα ABΓ = 90ο .
∧ ∧
β. Η γωνία ΑΒΔ είναι εγγεγραμμένη στον κύκλο (Λ, R) και βαίνει σε ημικύκλιο, οπότε ΑΒΔ = 90ο .
∧ ∧ ∧
Είναι ΓΒΔ = ΑΒΓ + ΑΒΔ = 90ο + 90ο = 180ο . Άρα τα Γ , Β , Δ είναι συνευθειακά.
γ. Τα Κ , Λ είναι τα μέσα των πλευρών ΑΓ , ΑΔ στο τρίγωνο ΑΓΔ οπότε ΚΛ // ΓΔ .

Άρα το ΚΛΔΓ είναι τραπέζιο.
444 ÈÝìá 4 - 1848

∧ ∧
 = BΓ
α. Έχουμε ΑΔ = ΒΓ , οπότε AΔ  . Άρα AΓΔ = ΓΑΒ οι οποίες είναι εντός εναλλάξ, οπότε ΑΒ // ΔΓ .
 = ABΓ
β. Επειδή AΔΓ  και AΔ
 = ΒΓ
 , έχουμε ΔΓ
 = AB
 , οπότε ΑΔ // ΒΓ .
Είναι ΑΒ // ΔΓ και ΑΔ // ΒΓ , οπότε το ΑΒΓΔ είναι παραλληλόγραμμο.

∧
Επειδή Β = 90o , ως εγγεγραμμένη που βαίνει σε ημικύκλιο, έχουμε ότι το ΑΒΓΔ είναι ορθογώνιο.
∧
 = 180ο .
γ. Επειδή το ΑΒΓΔ είναι ορθογώνιο, έχουμε ΔΑΒ = 90ο , οπότε ΔΓΒ
Άρα η ΒΔ είναι διάμετρος του κύκλου.
δ. Επειδή τα Κ , Λ είναι τα μέσα των χορδών ΓΔ , ΓΒ , έχουμε ότι ΟΚ ⊥ ΓΔ και ΟΛ ⊥ ΒΓ .
∧ ∧ ∧
Το ΟΛΓΚ έχει τρεις ορθές γωνίες K = Λ = Γ = 90ο , οπότε είναι ορθογώνιο.
445 ÈÝìá 4 - 1897

∧
 είναι εγγεγραμμένη και ΔΒΓ = 90ο , η ΔΓ είναι διάμετρος.
α. Επειδή η γωνία ΔΒΓ
∧
Οπότε και ΔΑΓ = 90ο , άρα ΔΑ ⊥ ΑΓ .
β. Είναι:  ΑΗ ⊥ ΒΓ και ΔΒ ⊥ ΒΓ , άρα ΑΗ // ΔΒ
 ΒΗ ⊥ ΑΓ και ΑΔ ⊥ ΑΓ , άρα BH // ΑΔ
Οπότε το ΑΔΒΗ είναι παραλληλόγραμμο.
ΒΔ ΑΗ
γ. Στο τρίγωνο ΒΓΔ τα Ο , Μ είναι τα μέσα των ΓΔ και ΒΓ , οπότε OM = = , αφού το ΑΔΒΗ
2 2
446 ÈÝìá 4 - 1772

α. Είναι OE ⊥ ZH , αφού η ακτίνα είναι κάθετη στην εφαπτομένη στο σημείο επαφής.
 , έχουμε ΕΒ
Επειδή το Ε είναι το μέσο του ΒΓ  = ΕΓ
 , οπότε ΕΒ = ΕΓ .
Αφού επιπλέον ΟΒ = ΟΓ = ρ , το ΟΕ είναι μεσοκάθετος του ΒΓ .
Άρα OE ⊥ ΒΓ , επομένως ΒΓ // ΖΗ .
 = ΕΓ
β. Είναι ΕΒ  , άρα ΒΟ
 Ε = ΓΟ
Ε .
Στο τρίγωνο ΟΖΗ , το ΟΕ είναι ύψος και διχοτόμος.
Οπότε το τρίγωνο ΟΖΗ είναι ισοσκελές με κορυφή το Ο , άρα ΟΖ = ΟΗ .
γ. i. Είναι: 
 Ζ = ΒΓ
ΒΕ  Ε , ως γωνία χορδής και εφαπτομένης


 = ΒΟ Ε , ως εγγεγραμμένη γωνία και επίκεντρη που βαίνουν στο ίδιο τόξο
ΒΓΕ
2
∧ ∧ ∧
BOE 1 ZOH ZOH
∧
Οπότε BEZ = = ⋅ = .
2 2 2 4
∧ OZ
ii. Το τρίγωνο ΟΕΖ είναι ορθογώνιο (E = 90o ) με OE = OB = .
2
∧ ∧ ∧ ∧
 −Η
Άρα Z = 30o , οπότε H = Ζ = 30o και O = 180ο − Ζ  = 180ο − 30ο − 30ο = 120o .
447 ÈÝìá 4 - 1809

α. Είναι: 
 = 90ο , ως εγγεγραμμένη που βαίνει σε ημικύκλιο
ΒΑΓ
 ΔΑΒ  και ΕΑΓ
 = ΑΓΒ  , ως γωνίες χορδής και εφαπτομένης
 = ΑΒΓ
∧ ∧ ∧ ∧
Οπότε:  ΔΒΑ = 90ο − ΔΑΒ = 90ο − AΓΒ = AΒΓ .

 = 90ο − ΕΑΓ
ΕΓΑ  = ΑΓΒ
 = 90ο − ΑΒΓ 
∧ ∧
Επομένως η ΒΑ είναι η διχοτόμος της γωνίας ΔΒΓ , και η ΓΑ είναι η διχοτόμος της γωνίας ΕΓΒ .
∧
β. Η ΒΑ είναι η διχοτόμος της γωνίας ΔΒΓ , οπότε ΑΔ = ΑΖ .
 , οπότε ΑΖ = ΑΕ .
Η ΓΑ είναι η διχοτόμος της γωνίας ΕΓΒ
Άρα ΑΔ = ΑΕ = ΑΖ .
γ. Επειδή ΒΔ ⊥ ε και ΓΕ ⊥ ε , έχουμε ΒΔ // ΓΕ , οπότε το ΒΔΕΓ είναι τραπέζιο.
Επειδή το Ο είναι το μέσο του ΒΓ και ΟΑ ⊥ ε , έχουμε OA // ΒΔ .
Επομένως η ΟΑ είναι η διάμεσος του τραπεζίου.
ΒΔ + ΓΕ
Άρα ΟΑ =  ΒΔ + ΓΕ = 2ΟΑ   ΒΔ + ΓΕ = 2ΟΒ  ΒΔ + ΓΕ = ΒΓ .
2
448 ÈÝìá 4 - 1883
∧
α. Είναι ΓΔΑ = 90ο , ως εγγεγραμμένη που βαίνει σε ημικύκλιο. Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΑΔΓ είναι
Δ
 = 90ο − Γ
ΔΑΓ  ⇔ ΔΑΓ
 =Β , αφού Β
+Γ
 = 90ο στο ορθογώνιο τρίγωνο Α ΒΓ .
∧ ∧
Οπότε ΓΑΔ = Β .
∧ ∧
β. Είναι:  B = 90o − Γ
∧ ∧ ∧
 ΜΔΒ = 180ο − 90ο − OΔΓ = 90ο − Γ , αφού το τρίγωνο ΟΓΔ είναι ισοσκελές
∧ ∧
Άρα B = MΔΒ , οπότε το τρίγωνο ΔΜΒ είναι ισοσκελές.
γ. Είναι:  MA = MΔ , ως εφαπτόμενα τμήματα
 ΜΒ = ΜΔ , αφού το τρίγωνο ΔΜΒ είναι ισοσκελές
Οπότε MA = MB , άρα το Μ είναι το μέσο του ΑΒ .
449 ÈÝìá 4 - 1768

α. Στο τετράπλευρο ΡΑΟΒ είναι A  =B = 90o . Οπότε
Ρ = 360ο − 90ο − 90ο − 120ο = 60ο . Επιπλέον ΡΑ = ΡΒ ως εφαπτόμενα τμήματα.
Άρα, το τρίγωνο ΡΑΒ είναι ισόπλευρο.
 = 120ο ή ΑΜΒ
β. Είναι ΑΟΒ  = 120ο .
 είναι ίσο με 240ο .
Άρα το μη κυρτογώνιο τόξο ΑΒ
Η γωνία ΑΜΒ είναι εγγεγραμμένη στο μη κυρτογώνιο τόξο ΑΒ
 .
ο
Τότε ΑΜ  Β = 240 = 120ο .
2
Στο τρίγωνο ΜΑΒ έχουμε ΜΑΒ  + ΜΒΑ
 + ΑΜΒ
 = 180ο ⇔ ΜΑΒ
 + ΜΒΑ
 + 120ο = 180ο ⇔ ΜΑΒ
 + ΜΒΑ
 = 60ο .
γ. Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΑΔΒ είναι Β = 60ο οπότε ΜΑΒ

 = 30ο .
 = 30ο . Άρα ΜΑ = ΜΒ .
Από το ερώτημα β. προκύπτει ότι ΜΒΑ
 .
Επομένως ΑΜ ⊥ ΒΡ στην περίπτωση που το Μ είναι μέσο του τόξου ΑΒ
450 ÈÝìá 2 - 12643

∧
α. Η γωνία ΕΓΒ είναι εξωτερική στο εγγεγραμμένο τετράπλευρο ΑΒΓΔ, άρα θα ισούται με την απέναντι
∧ ∧
εσωτερική. Δηλαδή η ΕΓΒ = Α = 80ο .
∧ ∧ ∧
β. Η γωνία ΕΒΓ είναι παραπληρωματική της Β του τετραπλεύρου, οπότε ΕΒΓ = 180ο − 110ο = 70ο .
Στο τρίγωνο ΕΒΓ έχουμε:
∧ ∧ ∧ ∧ ∧
ΒΕΓ+ ΕΒΓ + ΕΓΒ = 180o ⇔ ΒΕΓ + 70ο + 80ο = 180ο ⇔ ΒΕΓ = 30ο .
451 ÈÝìá 2 - 13818

α. Επειδή το τετράπλευρο ΑΒΓΔ είναι εγγράψιμο, οι απέναντι γωνίες του είναι παραπληρωματικές.
∧ ∧
Άρα Α + Γ = 180ο ⇔ x + 40o + 3x = 180o ⇔ 4x = 140o ⇔ x = 35o .
∧ ∧ ∧
β. Εχουμε Α = 35o + 40o = 75o , B = 35o + 20o = 55o , Γ = 3 ⋅ 35o = 105o .
∧ ∧
Οι γωνίες Β και Δ είναι απέναντι γωνίες του εγγράψιμου τετραπλεύρου ΑΒΓΔ , άρα είναι παραπληρωματικές.
∧ ∧ ∧ ∧
Οπότε Β + Δ = 180ο ⇔ 55ο + Δ = 180ο ⇔ Δ = 125ο .
452 ÈÝìá 2 - 12641

α. Τα εφαπτόμενα τμήματα από σημείο εκτός κύκλου είναι κάθετα στις ακτίνες που αντιστοιχούν στα σημεία
∧ ∧
επαφής, οπότε ΡΑΟ + ΡΒΟ = 90ο + 90ο = 180ο .
Επομένως το τετράπλευρο ΡΑΟΒ είναι εγγράψιμο.
β. Η διακεντρική ευθεία διχοτομεί τη γωνία των εφαπτόμενων
∧
ΑΡΒ 60ο ∧
τμημάτων, άρα ΑΡΟ = = = 30ο .
2 2
∧
γ. Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΟΑΡ η γωνία Ρ1 = 30ο , οπότε η
απέναντι κάθετη πλευρά ισούται με το μισό της υποτείνουσας.
ΟΡ
Άρα ΟΑ = ⇔ ΟΡ = 2 ⋅ ΟΑ ⇔ ΟΡ = 2 ⋅ 4 ⇔ ΟΡ = 8cm .
2
453 ÈÝìá 4 - 1807
∧ ∧ ΒΓ
α. Στα ορθογώνια τρίγωνα ΑΒΓ (A = 90o ) , ΔΒΓ (Δ = 90o ) οι ΑΜ , ΔΜ είναι διάμεσοι, οπότε ΑΜ =
2
ΒΓ
και ΔΜ = .
2
Άρα ΑΜ = ΜΔ .
β. Στο ισοσκελές τρίγωνο ΜΑΔ , η ΜΝ είναι διάμεσος, άρα είναι και ύψος, οπότε ΜΝ ⊥ ΑΔ .
 = ΒΔΓ
γ. Το ΑΒΓΔ είναι εγγράψιμο, αφού ΒΑΓ  = 90ο , οπότε η ΒΓ φαίνεται από τις κορυφές Α και Δ ,
∧ ∧
υπό ίσες γωνίες. Άρα ΓΒΔ = ΓΑΔ .
454 ÈÝìá 4 - 1886

∧ ∧
α. Στα ορθογώνια τρίγωνα ΑΒΓ (Α = 90ο ) και ΔΒΓ (Δ = 90ο ) οι ΑΜ , ΔΜ είναι διάμεσοι, οπότε
ΒΓ ΒΓ
ΑΜ = και ΔΜ = . Άρα ΑΜ = ΜΔ , οπότε το τρίγωνο ΑΜΔ είναι ισοσκελές.
2 2
∧ ∧
β. Επειδή Α + Δ = 90ο + 90ο = 180ο , το τετράπλευρο ΑΓΔΒ είναι εγγράψιμο σε κύκλο με κέντρο Μ . Οπότε
∧ ∧ ∧ ∧ ∧
ΑΜΔ = 2 ΑΓΔ , αφού η ΑMΔ είναι επίκεντρη και η ΑΓΔ εγγεγραμμένη που βαίνει στο ίδιο τόξο με την ΑMΔ .
γ. Επειδή το τετράπλευρο ΑΓΔΒ είναι εγγράψιμο η πλευρά του ΓΔ φαίνεται από τις κορυφές Α και Β υπό ίσες
γωνίες.
∧ ∧
Άρα ΓΒΔ = ΓΑΔ .
455 ÈÝìá 4 - 1847
α. Είναι ΟΒ ⊥ ΑΒ και ΟΓ ⊥ ΑΓ .
∧ ∧
Επειδή ABO + AΓΟ = 90ο + 90ο = 180ο , το ABOΓ είναι εγγράψιμο. Η διακεντρική ευθεία ΑΟ είναι η

ΒΑΓ
∧ 60ο ∧
διχοτόμος της γωνίας ΒΑΓ , οπότε BAO = = = 30o .
2 2
Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΑΒΟ είναι ΒΑΟ = 30ο , άρα OB = OA  OA = 2OB .
2
β. Η ΖΕ είναι εφαπτομένη του κύκλου στο Δ , άρα ΖΕ ⊥ ΟΔ .
Στο τρίγωνο ΑΕΖ η ΑΔ είναι διχοτόμος και ύψος.
∧
Οπότε το τρίγωνο είναι ισοσκελές και επειδή A = 60ο είναι ισόπλευρο.
γ. Είναι ΖΒ = ΖΔ , ως εφαπτόμενα τμήματα.

∧ ΑΖ ΑΖ
Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΑΖΔ είναι ZAΔ = 30ο , οπότε ΖΔ =  ΖΒ =  2ΖΒ = ΑΖ .
2 2
δ. Η διακεντρική ευθεία ΑΟ είναι κάθετη στη χορδή ΒΓ , άρα ΑΔ ⊥ ΒΓ .
Είναι ΑΔ ⊥ ΖΕ και ΑΔ ⊥ ΒΓ , οπότε ZE // BΓ .
Άρα το ΕΖΒΓ είναι τραπέζιο.
Είναι:  ΕΓ = ΕΔ , ως εφαπτόμενα τμήματα
 ΕΔ = ΔΖ , αφού το ύψος ΑΔ στο ισοσκελές τρίγωνο ΑΕΖ είναι και διάμεσος.
 ΔΖ = ΖΒ , ως εφαπτόμενα τμήματα
Άρα ZB = EΓ , οπότε το ΕΖΒΓ είναι ισοσκελές τραπέζιο.
456 ÈÝìá 4 - 1892

α. Είναι ΑΔ ⊥ BΓ και ΟΜ ⊥ ΒΓ , οπότε ΑΔ // OΜ .
∧ ∧
Άρα ΔΑΜ = AΜΟ , ως εντός εναλλάξ.
∧ ∧
Επειδή OA = OM , είναι AMO = MAO .
∧ ∧ ∧
Οπότε ΔΑΜ = ΜΑΟ , άρα η ΑΜ είναι η διχοτόμος της ΔΑΟ .
∧ ∧ ∧ ∧
 έχουμε BAM = MΑΓ . Από το α. ερώτημα είναι ΔΑΜ = ΜΑΟ , οπότε
β. Επειδή το Μ είναι το μέσο του ΒΓ
∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧
BAM − ΔAM = ΜΑΓ − ΜΑΟ  ΔAΒ = ΟΑΓ .
 = 90ο − Γ
γ. Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΔΑΓ είναι ΔΑΓ  .
 = 90ο − Β
Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΔΑΒ είναι ΔΑΒ  .
∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧
Είναι ΔΑΟ = ΔΑΓ − ΟΑΓ = 90ο − Γ − ΔΑΒ = 90o − Γ − (90ο − Β) = B − Γ .
457 ÈÝìá 4 - 1864

∧ ∧
α. Είναι:  Α = Γ = 90ο , ως εγγεγραμμένες που βαίνουν σε ημικύκλιο.
∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧
 Β + Δ = 180ο ⇔ 2Δ + Δ = 180ο ⇔ 3Δ = 180ο ⇔ Δ = 60ο , οπότε B = 2 ⋅ 60ο = 120o .
∧ ∧
β. Τα ορθογώνια τρίγωνα ΔΑΒ (Α = 90o ) και ΔΓΒ (Γ = 90ο ) έχουν:  ΑΒ = ΒΓ
 ΒΔ κοινή
 = BΓ
γ. Επειδή ΑΒ = ΒΓ , έχουμε AB  , οπότε ΑΔΒ
 = ΓΔΒ
 .
∧ ∧
Επομένως η ΔΒ είναι η διχοτόμος της Δ , άρα ΑΔΒ = 30ο .
∧ ∧ ΒΔ
Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΑΒΔ (Α = 90o ) είναι ΑΔΒ = 30ο , οπότε ΑΒ = =ρ .
2
Άρα OA = AB = BΓ = ΟΓ , οπότε το ΑΒΓΟ είναι ρόμβος.
∧ ∧
δ. Στο τετράπλευρο ΑΒΟΕ είναι Α + O = 90o + 90o = 180o , οπότε το ΑΒΟΕ είναι εγγράψιμο σε κύκλο.
458 ÈÝìá 4 - 1896

∧
BΓ
AM = = ΜΒ .
2
∧ ∧
Επομένως MAB = MBA = 30o .
∧ ΑΒ
∧
Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΕΑΒ (E = 90o ) , είναι EAB = 30o , οπότε ΒΕ = (1).
2
∧ ∧ AB
β. Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΗΒΑ (H = 90o ) , είναι B = 30o , οπότε AH = (2).
2
Από (1) , (2) έχουμε AH = BE .
∧ ∧
γ. Στο τετράπλευρο ΑΗΕΒ είναι BEA = 90ο = BHA , οπότε είναι εγγράψιμο.
∧ ∧
δ. Είναι:  HEA = HBA , αφού ΑΗΕΒ εγγράψιμο
∧ ∧
 HBA = EAB , αφού MA = MB .
∧ ∧
Οπότε ΗΕΑ = ΕΑΒ , οι οποίες είναι εντός εναλλάξ, άρα ΕΗ // ΑΒ .
459 ÈÝìá 4 - 1799

∧
α. Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΒΕΓ (E = 90o ) , η ΕΔ είναι διάμεσος προς την υποτείνουσα.
ΒΓ
Οπότε ΕΔ = ⇔ ΒΓ = 2ΕΔ .
2
ΒΓ
β. Είναι ΕΔ = ⇔ ΕΔ = ΔΒ .
2
 Δ = ΕΒΔ
Το τρίγωνο ΕΔΒ είναι ισοσκελές με ΒΕ  .
 +Γ
Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΕΒΓ , έχουμε ΕΒΓ  = 90ο ⇔ ΕΒΔ
 +Γ
 = 90ο ⇔ ΒΕ
 Δ = 90ο − Γ
 .
 
 = 90ο ⇔ Α + Γ
 +Γ
Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΑΔΓ , έχουμε ΔΑΓ  = 90ο ⇔ Α = 90ο − Γ
 .
2 2

Άρα ΒΕ Δ = Α .
2
∧ ∧
γ. Το τετράπλευρο ΑΕΔΒ είναι εγγράψιμο, αφού ΑΕΒ = 90ο = ΑΔΒ .
∧ ∧
δ. Επειδή το τετράπλευρο ΑΕΔΒ είναι εγγράψιμο, έχουμε ABE = AΔE .
460 ÈÝìá 4 - 1774

∧ ∧
α. Έχουμε ΔΑΒ = ΕΒΓ = 60ο , οι οποίες είναι εντός εκτός και επί τα αυτά μέρη, άρα ΑΔ // ΒΕ .
Οπότε το ΑΔΕΒ είναι τραπέζιο.
 = 180ο − 60ο − 60ο = 60ο .
β. Είναι ΔΒΜ
Τα τρίγωνα ΔΜΒ και ΔΕΒ έχουν:  MB = BE
 ΔΒ κοινή
∧ ∧
 ΔΒΜ = ΔΒΕ (= 60o )
 Β = 90ο .
γ. Το ΔΜ είναι διάμεσος στο ισόπλευρο τρίγωνο ΑΒΔ , οπότε είναι και ύψος του, άρα ΔΜ
Δ Δ ∧ ∧
Επειδή ΔΜΒ = ΔΕΒ , είναι ίσα έχουμε ΔΜΒ = ΔΕΒ = 90ο .
∧ ∧
Είναι ΔΜΒ + ΔΕΒ = 90ο + 90ο = 180ο , οπότε το τετράπλευρο ΔΜΒΕ είναι εγγράψιμο.
461 ÈÝìá 4 - 1776

α. Τα τρίγωνα ΑΕΓ και ΑΒΔ έχουν:  AE = AB
 ΑΓ = ΑΔ
∧ ∧ ∧
 EΑΓ = ΔΑB (= 60o + ΒΑΓ)
∧ ∧ ∧ ∧
Άρα είναι ίσα (ΠΓΠ), οπότε ΑΓΕ = ΑΔΒ και ΑEΓ = ΑBΔ .
∧ ∧
β. Επειδή:  ΑΓΕ = ΑΔΒ , το τετράπλευρο ΑΖΓΔ είναι εγγράψιμο.
∧ ∧
 ΑΕΓ = AΒΔ , το ΑΖΒΕ είναι εγγράψιμο
∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧
γ. Είναι BZΓ = ΕΖΔ = ΕΖΑ + ΑΖΔ = ΕΒΑ + ΑΓΔ = 60ο + 60ο = 120ο .
462 ÈÝìá 4- 1779

α. i. Τα τρίγωνα ΒΕΓ και ΑΔΓ έχουν:  ΒΓ = ΑΓ
 ΓΕ = ΑΔ
∧ ∧
 Γ=Α
∧ ∧
Οπότε είναι ίσα (ΠΓΠ) , άρα BEΓ = ΓΔΑ .
 = ΟΓΕ
ii. Επειδή τα τρίγωνα ΒΕΓ και ΑΔΓ είναι ίσα έχουμε ΕΒΓ  .
∧
Στο τρίγωνο ΟΓΕ η BOΓ είναι εξωτερική, οπότε
∧ ∧ ∧ i. ∧ ∧ ∧
BΟΓ = ΟΓΕ + ΟΕΓ = ΕΒΓ + ΟΕΓ = 180ο − ΒΓΕ = 180o − 60o = 120o .
β. Είναι: 
 = ΒΟΓ = 120ο
ΔΟΕ
∧ ∧
 A + ΔΟΕ = 60ο + 120ο = 180ο
Άρα το τετράπλευρο ΑΕΟΔ είναι εγγράψιμο.
463 ÈÝìá 4 - 1753
α. Είναι ΟΑ ⊥ ΑΜ και ΟΒ ⊥ ΒΜ .
Οπότε A  = 90o + 90o = 180o . Άρα το τετράπλευρο ΑΜΒΟ είναι εγγράψιμο.
 +B
β. Αφού  = 90o ,
A η ΟΜ είναι διάμετρος του περιγραμμένου κύκλου του
τετράπλευρου ΑΜΒΟ.
Οπότε το κέντρο Λ του περιγγεγραμμένου κύκλου του τετράπλευρου ΑΜΒΟ είναι
το μέσο του ΜΟ .
γ. Στο τρίγωνο ΟΜΓ τα σημεία Β , Λ είναι μέσα των ΟΓ , ΟΜ , οπότε ΒΛ / / ΜΓ .
464 ÈÝìá 4 - 13444

∧
α. • Η γωνία Γ1 , είναι εξωτερική του εγγεγραμμένου
∧ ∧
τετράπλευρου ΑΒΓΔ , άρα Γ1 = ΒΑΔ , (1) .
∧ ∧ 1 ∧
• Η ΓΔ είναι διχοτόμος της γωνίας Α Γ x , άρα Γ1 = AΓx , (2) .
2
∧ 1 ∧
Από τις ισότητες (1) , (2) προκύπτει ότι BAΔ = ΑΓx , (3).
2
∧ ∧
β. Είναι B1 = Γ2 , (4) , ως εγγεγραμμένες γωνίες που βαίνουν στο
ίδιο τόξο ΑΔ .
∧
Η ΓΔ είναι διχοτόμος της γωνίας AΓx , άρα
∧ 1 ∧ (4) ∧ 1 ∧ (3) ∧ ∧
Γ2 = AΓx ⇔ Β1 = ΑΓx ⇔ BAΔ = Β1 .
2 2
Οπότε το τρίγωνο ΑΒΔ είναι ισοσκελές με ΔΒ = ΔΑ , γιατί
∧ ∧
βρίσκονται απέναντι από τις ίσες γωνίες του ΒΑΔ και Β1
∧
γ. • Αν η ΑΓ είναι διάμετρος του κύκλου, τότε AΒΓ = 90ο , ως
εγγεγραμμένη γωνία που βαίνει σε ημικύκλιο. Οι οξείες γωνίες του
ορθογωνίου τριγώνου ΑΒΓ είναι συμπληρωματικές, δηλαδή
∧ ∧
Γ3 + A1 = 90ο , (5).
∧ ∧
• Οι γωνίες A1 , Δ1 είναι εγγεγραμμένες γωνίες που βαίνουν στο
∧ ∧
ίδιο τόξο ΒΓ , άρα A1 = Δ1 .
∧ ∧ ∧ ∧
Οπότε Γ3 + Δ1 = 90ο , άρα οι γωνίες AΓΒ και ΒΔΓ είναι
συμπληρωματικές.
465 ÈÝìá 4 - 13538

α. Τα τρίγωνα ΑΒΓ και ΕΓΔ έχουν:
• ΑΒ = ΕΓ ,
• ΑΓ = ΕΔ ,
ΑΒ ΑΓ ΑΒ
• ΒΓ = ΓΔ , γιατί ΒΓ = και ΓΔ = = , αφού το Δ είναι το μέσο της ΑΓ.
2 2 2
Άρα είναι ίσα, γιατί έχουν τις πλευρές τους ίσες μία προς μία (κριτήριο ΠΠΠ).
β.
∧ ∧
i. Από την ισότητα των τριγώνων ΑΒΓ και ΕΓΔ προκύπτει ότι Γ1 = Δ1 .
Οι ΒΓ και ΔΕ τεμνόμενες από την ΑΓ σχηματίζουν ίσες τις εντός εναλλάξ
∧ ∧
γωνίες τους Γ1 και Δ1 , άρα η ΒΓ είναι παράλληλη στη ΔΕ.
Στο τρίγωνο ΑΒΓ το Δ είναι το μέσο της ΑΓ και η ΔΖ είναι παράλληλη
στη ΒΓ , άρα το Ζ είναι το μέσο της ΑΒ.
∧ ∧
ii. Από την ισότητα των τριγώνων ΑΒΓ και ΕΓΔ προκύπτει ότι Α1 = Ε1 .
Άρα το τετράπλευρο ΑΕΓΖ είναι εγγράψιμο, αφού η πλευρά του ΓΖ
φαίνεται από τις απέναντι κορυφές του Α και Ε υπό ίσες γωνίες.
Οπότε στο εγγράψιμο ΑΕΓΖ η πλευρά ΓΕ φαίνεται από τις απέναντι κορυφές του Α και Ζ υπό ίσες γωνίες, άρα
∧ ∧
θα είναι ΕΑΓ = ΕΖΓ .
466 ÈÝìá 4 - 13521

α. Στο τρίγωνο ΑΒΓ , το Κ είναι μέσο του ΑΒ και το Λ είναι μέσο του ΑΓ ,
άρα ΚΛ / / ΒΓ (1).
β. i. Στο τρίγωνο ΑΒΓ το Λ είναι μέσο του ΑΓ και το Μ είναι μέσο του ΒΓ
ΑΒ
, άρα ΛΜ = (2).
2
ΑΒ
Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΑΔΒ , είναι ΔΚ = (3), επειδή η ΔΚ είναι
2
διάμεσος προς την υποτείνουσά του.
Από (2) και (3) έχουμε ΛΜ = ΔΚ . (4)
ii. Επειδή ΚΛ / / ΒΓ και οι ΚΔ και ΜΛ δεν είναι παράλληλες, το ΚΛΜΔ είναι ισοσκελές τραπέζιο.
Επομένως οι διαγώνιοι του είναι ίσες, δηλαδή ΚΜ = ΔΛ . (5)
γ. Τα σημεία Δ και Μ δεν ταυτίζονται γιατί αν ταυτίζονταν, τότε το ύψος ΑΔ θα ήταν και διάμεσος, δηλαδή το
τρίγωνο ΑΒΓ θα ήταν ισοσκελές με ΑΒ = ΑΓ .
Άτοπο, αφού ΑΒ < ΑΓ .
Το τραπέζιο ΚΛΜΔ είναι ισοσκελές. Επομένως ΚΔ = ΜΛ (6) και ΚΜ = ΔΛ .
Τα τρίγωνα ΚΔΛ και ΛΜΔ έχουν:
• ΚΔ = ΜΛ
• ΚΜ = ΔΛ
• ΚΛ κοινή πλευρά
∧ ∧
Άρα είναι ίσα (ΠΠΠ) , οπότε ΚΔΛ = ΚΜΛ .
Επομένως το τετράπλευρο ΚΛΜΔ είναι εγγράψιμο γιατί η πλευρά ΚΛ φαίνεται από τις απέναντι κορυφές Δ
και Μ υπό ίσες γωνίες.
467 ÈÝìá 4 - 13670

α. Στο τρίγωνο ΑΒΓ, το τμήμα ΔΖ είναι παράλληλο προς την
πλευρά ΑΓ και το Δ είναι μέσο της πλευράς ΒΓ. Επομένως,
το Ζ θα είναι μέσο της πλευράς ΑΒ.
Τα τρίγωνα ΑΒΕ και ΔΒΖ έχουν:
• ΑΒ = ΒΔ , ως μισά του ΒΓ , αφού ΒΓ = 2ΑΒ (υπόθεση)
και ΒΓ = 2ΒΔ (το Δ είναι μέσο του ΒΓ).
• ΒΕ = ΒΖ , ως μισά των ίσων τμημάτων ΒΔ και ΑΒ
∧
• Β κοινή γωνία.
∧ ∧
β. Από την ισότητα των τριγώνων ΑΒΕ και ΒΖΔ προκύπτει ότι ΒΑΕ = ΒΖΔ (1).
Το τετράπλευρο ΖΑΔΕ είναι εγγράψιμο διότι η πλευρά ΖΕ φαίνεται από τις απέναντι κορυφές Α και Δ υπό τις
∧ ∧
ίσες γωνίες ΒΑΕ και ΒΖΔ αντίστοιχα.
∧ ∧
γ. Το τρίγωνο ΒΑΔ είναι ισοσκελές με ΑΒ = ΒΔ , οπότε ΒΑΔ = ΒΔΑ (2).
Αφαιρώντας τις (1) και (2) κατά μέλη προκύπτει ότι:
∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧
ΒΑΔ − ΒΑΕ = ΒΔΑ − ΒΔΖ ⇔ ΕΑΔ = ΖΔΑ
∧ ∧ ∧ ∧ ∧
Είναι ΖΔΑ = ΔΑΓ , ως εντός εναλλάξ, οπότε ΕΑΔ = ΔΑΓ , άρα η ΑΔ είναι διχοτόμος της γωνίας ΕΑΓ .
468 ÈÝìá 4 - 13671

∧
α. • Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΗΑΓ (ΓΗΑ = 90ο ) , η ΗΕ είναι
διάμεσος προς την υποτείνουσα ΑΓ , οπότε
ΑΓ
ΗΕ = ΕΓ = ΕΑ = .
2
∧
• Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΗΒΓ (ΓΗΒ = 90ο ) , η ΗΖ είναι διάμεσος
στην υποτείνουσα ΒΓ, οπότε
ΒΓ
ΗΖ = ΖΓ = ΖΒ = .
2
β. • Στο τρίγωνο ΑΒΓ, τα σημεία Δ και Ζ είναι μέσα των πλευρών ΑΒ και ΒΓ αντίστοιχα.
ΑΓ
Επομένως, ΔΖ / / ΑΓ και ΔΖ = = ΕΓ .
2
Άρα, το τετράπλευρο ΖΔΕΓ είναι παραλληλόγραμμο, αφού έχει τις ΔΖ και ΕΓ ίσες και παράλληλες, οπότε
∧ ∧
ΖΔΕ = ΕΓΖ (1).
∧ ∧ ∧ ∧
Στο ισοσκελές τρίγωνο ΗΕΓ είναι ΓΗΕ = ΗΓΕ (2) , και στο ισοσκελές τρίγωνο ΗΖΓ είναι ΖΗΓ = ΗΓΖ (3).
Προσθέτοντας τις ισότητες (2) και (3) κατά μέλη, έχουμε:
∧ ∧ ∧ ∧ ∧ ∧
ΖΗΓ + ΓΗΕ = ΗΓΖ + ΗΓΕ ⇔ ΖΗΕ = ΕΓΖ (4).
∧ ∧
Από τις (1) και (4) προκύπτει ότι ΖΔΕ = ΖΗΕ .
γ. Το τετράπλευρο ΖΔΗΕ είναι εγγράψιμο διότι η πλευρά ΖΕ φαίνεται από τις απέναντι κορυφές Δ και Η υπό
∧ ∧
τις ίσες γωνίες ΖΔΕ και ΖΗΕ αντίστοιχα.
469 ÈÝìá 4 - 13840

α. Η ευθεία x'x έχει μοναδικό κοινό σημείο με τον κύκλο το
σημείο Α, άρα είναι εφαπτομένη του κύκλου στο σημείο Α,
οπότε ΟΑ ⊥ ΜΑ .
Τα τρίγωνα ΜΟΒ και ΜΟΑ έχουν:
• ΜΟ, κοινή πλευρά
• ΟΒ = ΟΑ, ως ακτίνες του κύκλου (Ο, R)
• ΜΒ = ΜΑ
Επομένως, τα τρίγωνα από το κριτήριο ισότητας Π-Π-Π είναι
ίσα.
Οπότε Α =Β⇔Β  = 90o .
Άρα, το ΜΒ είναι εφαπτόμενο τμήμα του κύκλου (Ο, R).
 , οπότε Μ = Μ .
β. Έστω Μδ η διχοτόμος της γωνίας ΒΜx 3 4
Τα τμήματα ΜΑ και ΜΒ είναι εφαπτόμενα τμήματα, άρα η ΜΟ

 , οπότε Μ
είναι διχοτόμος της γωνίας ΑΜΒ 1 = Μ
2 .
Είναι ΑΜx  = 180o ⇔ Μ 1 + Μ

2 + Μ
3 + Μ
 4 = 180o ⇔
⇔ 2M  2 + 2M
 3 = 180ο ⇔ M
2 + M
 3 = 90ο ⇔ OMδ = 90o .
Άρα η Μδ είναι κάθετη στη ΜΟ.
γ. Στο τετράπλευρο ΑΟΒΜ έχουμε Α =Β = 90o , οπότε
+Β
Α  = 180o . Επομένως δύο απέναντι γωνίες του τετραπλεύρου
είναι παραπληρωματικές, οπότε το ΑΟΒΜ είναι εγγράψιμο.
δ. Το ευθύγραμμο τμήμα ΟΒ και η διχοτόμος Μδ τέμνονται από το ευθύγραμμο τμήμα ΟΜ. Αρκεί να αποδείξουμε
ότι οι εντός και επί τα αυτά μέρη γωνίες που σχηματίζονται έχουν άθροισμα μικρότερο από 180°, οπότε το ΟΒ και
η Μδ θα τέμνονται προς το μέρος της τέμνουσας ΟΜ που βρίσκονται οι γωνίες.
Πρέπει να αποδείξουμε ότι ΒΟΜ  + ΟΜδ < 180o .

Η γωνία ΒΟΜ  < 90o .
είναι οξεία γωνία του ορθογωνίου τριγώνου ΟΒΜ, οπότε ΒΟΜ
 =Μ
Είναι ΟΜδ 2 + Μ
 3 = 90o , οπότε ΒΟΜ
 + ΟΜδ
 = ΒΟΜ  + ΟΜδ
 + 90ο < 90ο + 90ο , δηλαδή ΒΟΜ  < 180o .
470 ÈÝìá 4 - 13847

α. Τα ορθογώνια τρίγωνα ΑΔΖ και ΓΔΜ έχουν:
• ΑΔ = ΔΓ, ως πλευρές του τετραγώνου ΑΒΓΔ
• ΑΖ = ΓΜ, από τα δεδομένα
Άρα έχουν μία προς μία ίσες τις κάθετες πλευρές τους, οπότε είναι ίσα.
β. Για να είναι το τετράπλευρο ΔΜΕΖ τετράγωνο, γνωρίζοντας ότι είναι
παραλληλόγραμμο, αρκεί να αποδείξουμε ότι είναι ορθογώνιο και ρόμβος.
Έχουμε Δ 1 = Δ
 3 διότι βρίσκονται απέναντι από τις ίσες πλευρές ΑΖ και ΓΜ
των ίσων τριγώνων ΑΔΖ και ΓΔΜ.
Άρα ΜΔΖ =Δ 2 + Δ
3 = Δ
1 + Δ
 2 = 90o , δηλαδή το παραλληλόγραμμο ΔΜΕΖ είναι
ορθογώνιο.
Τα τρίγωνα ΑΔΖ και ΓΔΜ είναι ίσα, οπότε ΔΖ = ΔΜ. Άρα το ορθογώνιο ΔΜΕΖ
είναι και ρόμβος, διότι έχει δύο διαδοχικές πλευρές είναι ίσες. Άρα είναι
τετράγωνο.
γ. Γ ια να είναι το τετράπλευρο ΒΖΕΜ εγγράψιμο αρκεί να αποδείξουμε ότι
 + ΖΕΜ
ΖΒΜ  = 180o .
 = 90o και από το τετράγωνο ΔΜΕΖ έχουμε ΖΕΜ
Είναι ΖΒΜ  = 90o .
Άρα ΖΒΜ + ΖΕΜ

 = 90o + 90o = 180o .
δ. Επειδή το τετράπλευρο ΒΖΕΜ είναι εγγράψιμο η πλευρά ΒΖ φαίνεται από τις
 = ΒΕΖ
απέναντι κορυφές του Μ και Ε υπό ίσες γωνίες, δηλαδή ΒΜΖ  .

Trapeza Geo A Lyseis 2021

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Trapeza Geo A Lyseis 2021

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Trapeza Geo A Lyseis 2021

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

ΛΥ Σ Ε Ι Σ

Οπότε και ΒΜΔ = ΓΜΔ

β. Είναι BA = ΒΓ και ΔΑ = ΔΓ , οπότε τα σημεία Β και Δ ισαπέχουν από τα Α και Γ .

Oπότε είναι ίσα (ΠΓΠ). Άρα ΒΓ = ΔΕ .

Τα τρίγωνα ΒΕΚ και ΔΓΚ έχουν:

β. Τα τρίγωνα ΑΕΗ και ΓΕΘ έχουν:

Οπότε ΑΒΕ  + ΕΒΔ

Οπότε είναι ίσα (ΓΠΓ), άρα ΡΑ = ΡΒ .

 ΚΡ = ΡΛ (αφού τα τρίγωνα ΡΚΑ , ΡΛΒ είναι ίσα).

Οπότε είναι ίσα, άρα ΕΗ = ΔΖ .

Άρα είναι ίσα.

ΔΒ = ΕΓ , αφού τα τρίγωνα ΔΒΜ , ΕΓΜ είναι ίσα.

Οπότε ΑΔ = ΑΒ − ΔΒ = ΑΓ − ΕΓ = ΑΕ , άρα το τρίγωνο ΑΔΕ είναι ισοσκελές.

Οπότε είναι ίσα, άρα AB = BE .

Οπότε είναι ίσα, άρα ΟΔ = ΟΕ .

β. Συμφωνούμε διότι: Τα ορθογώνια τρίγωνα ΑΘΒ και ΑΘΓ έχουν:

 , άρα είναι το σημείο x μ

Οπότε είναι ίσα (ΠΠΠ) .

Οπότε είναι ίσα (ΠΓΠ).

Οπότε είναι ίσα, άρα ΜΔ = ΜΕ .

Οπότε είναι ίσα (ΠΓΠ), άρα BK = ΓΛ .

 ΑΔ = ΑΕ , αφού τα τρίγωνα ΑΒΕ και ΑΓΔ είναι ίσα

Οπότε είναι ίσα.

ΡΔ είναι και ύψος.

β. Είναι:  KA = KB , ως εφαπτόμενα τμήματα Β

 ΡΓ = ΡΔ , αφού το τρίγωνο ΡΓΔ είναι ισοσκελές

Οπότε και ΑΓ = ΒΔ , ως διαφορές ίσων τμημάτων.

β. Τα τρίγωνα ΖΑΓ και ΕΑΓ έχουν:

Οπότε είναι ίσα (ΓΠΓ) , άρα ΓΖ = ΓΕ .

Επειδή ΓΚ ⊥ ΒΔ και ΓK ⊥ ΕΖ , έχουμε ΕΖ // ΒΔ .

 ΑΔ = ΑΕ , ως μισά ίσων τμημάτων

Οπότε Ε=Ζ 1 , άρα το τρίγωνο ΑΕΖ είναι ισοσκελές. 1

β. Τα τρίγωνα ΒΜΛ , ΜΓΖ έχουν:

Οπότε είναι ίσα (ΓΠΓ), άρα ΒΛ = ΓΖ .

 = 45o και ΑΒΜ

Άρα το τρίγωνο ΑΟΜ είναι ισοσκελές με ΟΜ = ΟΑ = R.

δ. Τα τρίγωνα ΑΜΔ και ΒΜΓ έχουν:

Από το κριτήριο ισότητας Γ-Π-Γ τα τρίγωνα είναι ίσα, οπότε ΜΔ = ΜΓ.

Οπότε Β  = 20ο + 40ο = 60ο .

100 ÈÝìá 2 - 1602

Οπότε και Γ = 65ο .

101 ÈÝìá 2 - 1593

 = 180ο − 40ο − 40ο = 100ο .

102 ÈÝìá 2 - 1541

Οπότε είναι ίσα, άρα ΒΕ = ΑΒ .

103 ÈÝìá 2 - 1693

104 ÈÝìá 2 - 1590

αφού η ΑΚΓ είναι εξωτερική στο τρίγωνο ΑΚΕ .

105 ÈÝìá 2 - 12708

106 ÈÝìá 2 - 1552

107 ÈÝìá 2 - 1594

108 ÈÝìá 2 - 1554

109 ÈÝìá 2 - 1576

110 ÈÝìá 2 - 1607

111 ÈÝìá 2 - 1572

112 ÈÝìá 2 - 1699

113 ÈÝìá 2 - 1636

114 ÈÝìá 2 - 1639

115 ÈÝìá 2 - 1556