Sesotho HL P2 GR11 QP Sept2019 D

NATIONAL
SENIOR CERTIFICATE
KEREITE YA 11
PUDUNGWANA 2019
SESOTHO PUO YA LAPENG (HL)

PAMPIRI YA BOBEDI (P2)
MATSHWAO: 80
NAKO: Dihora tse 2½
*ISESHL2*
Pampiri ena e na le maqephe a 19.

2 SESOTHO PUO YA LAPENG P2 (EC/PUDUNGWANA 2019)
DITAELO LE DIKELETSO HO MOHLAHLOBUWA
1. Bala ditaelo tsena ka hloko pele o qala ho araba dipotso.
2. O se ke wa latella ho bala pampiri yohle. Tadima pele papetla ya

dikahare leqepheng le latelang lena, mme o tshwaye dinomoro tsa
dipotso, tse botsitsweng dibukeng tseo o ithutileng tsona selemong
sena. Ha o entse sena, bala dipotso tseo mme ebe o kgetha tseo o
ratang ho di araba.
3. Pampiri ena e arotswe DIKAROLO tse THARO, e leng:
KAROLO YA A: Dithothokiso (30)

KAROLO YA B: Pale/sengolwa sa Boholoholo (25)
KAROLO YA C: Tshwantshiso/Terama (25)
4. Araba dipotso TSE HLANO KAOFELA: TSE THARO (3) KAROLONG

YA A, E LE NNGWE (1) KAROLONG YA B, E le E LE NNGWE (1)
KAROLONG YA C ka mokgwa ona:
KAROLONG YA A: DITHOTHOKISO
Dithothokiso tseo o di rutilweng — Araba dipotso tse PEDI.
Thothokiso eo o sa e rutwang ─ O TLAMEHA ho araba potso ena.
KAROLONG YA B: PALE/SENGOLWA SA BOHOLOHOLO
Araba potso E LE NNGWE.
5. KAROLONG YA C: TSHWANTSHISO/TERAMA
Araba potso E LE NNGWE.
KGETHO YA DIPOTSO KAROLONG YA B (PALE/SENGOLWA SA
BOHOLOHOLO) LE YA C (TERAMA)
x Araba dipotso tsa pale/sengolwa sa boholoholo le terama tseo
o ithutileng tsona FEELA.
x Araba potso E LE NNGWE E TELELE YA MOQOQO le E LE
NNGWE ya dipotso TSE KGUTSHWANE. Haeba o araba
potso e telele KAROLONG YA B, o lokela ho araba potso e
kgutshwane KAROLONG YA C. Haeba o araba potso tse
kgutshwane KARAOLONG YA B, o lokela ho araba potso e
telelele ya moqoqo KAROLONG YA C. Sebedisa
lenanennetefatso le hlakisitsweng leqepheng la 5 ho etsa
kgetho ya hao.
6. BOLELELE BA DIKARABO
x Potso e telele ya Dithothokiso e lokela ho arajwa ka mantswe a
ka bang 250−300.
x Dipotso tse telele tsa Pale le Terama di lokela ho arajwa ka
mantswe a 400─450.
x Bolelele ba dikarabo tsa dipotso tse kgutshwane bo tla laolwa
ke kabo ya matshwao. Tsepama potsong mme o se ke wa
tswa lekoteng.
7. Latela ditaelo tse hlahang qalong ya KAROLO ka NNGWE ka hloko.
Difuperweng tsa pampiri ena di se sebediswe ntle ho tumello Phetla

(EC/PUDUNGWANA 2019) SESOTHO PUO YA LAPENG P2 3
8. Nomora dikarabo tsa hao jwalo ka ha dipotso di nomorilwe pampiring

ena ya dipotso.
9. Qala KAROLO E NNGWE le E NNGWE leqepheng LE LETJHA.
10. Sebedisa nako ya hao ka mokgwa o latelang:
x KAROLONG YA A Metsotso e 40
x KAROLONG YA B Metsotso e 55
x KAROLONG YA C Metsotso e 55
11. Ngola ka mongolo o makgethe, mme o balehang.

LEQEPHE LA DIKAHARE
Dintlha tse hlahisitsweng leqepheng lena di tla o thusa ho kgetha dipotso tseo o
ratang ho di araba ntle le ho qobelleha hore o bale pampiri yohle.
KAROLO YA A: DITHOTHOKISO
Dithothokiso tseo o di rutilweng: Araba dipotso TSE PEDI feela ho tsena.
NOMORO YA POTSO MOFUTA WA MATSHWAO NOMORO
POTSO YA
LEQEPHE
1. Joo feshene! Potso e telele ya
10 7
moqoqo
2. Mohale wa Basotho Potso e

10 8
kgutshwane
3. Bophelo ke leeto Potso e

10 9
kgutshwane
4. Lefu le a rwalla Potso e

10 10
kgutshwane
MMOHO LE
Thothokiso eo o sa e rutwang: O TLAMEHILE HO araba potso ena.
KAROLO YA B
5. Boroko Potso e
10 11
kgutshwane
KAROLO YA B: PALE/SENGOLWA SA BOHOLOHOLO
ELA HLOKO: Araba potso E LE NNGWE e telele le E LE NNGWE ya TSE

KGUTSHWANE. Ha o araba potso e telele KAROLONG YA B,
o lokela ho araba e kgutshwane KAROLONG YA C. O lokela
ho araba potso e telele KAROLONG YA B, o lokela ho araba e
kgutshwane KAROLONG YA C.O lokela ho araba potso E LE
NNGWE feela KAROLONG YA B le YA C.
Araba potso E LE NNGWE feela bukeng eo o e rutlweng.
KAPA

6. Lekgapetla la panana Potso e telele ya moqoqo 25 12
7. Lekgapetla la panana Potso e kgutshwane 25 12-13
SENGOLWA SA BOHOLOHOLO: Araba potso E LE NNGWE feela ho sengolwa sa

boholoholo
8. Letlotlo la Basotho Potso e telele ya moqoqo 25 14
9. Letlotlo la Basotho Potso e kgutshwane 25 15-16
KAROLO YA C: TSHWANTSHISO/TERAMA
Araba potso E LE NNGWE feela bukeng eo o e rutilweng.

10. Malefane Potso e telele ya moqoqo 25 17
11. Malefane Potso e kgutshwane 25 17-19
ELA HLOKO: Dikarolong tsa B le C, e NNGWE ya dipotso tse arajwang e tlameha ho

ba ya MOQOQO. Ha e NNGWE e lokela ho ba ya dipotso TSE
KGUTSHWANE.Ha o a lokela ho araba dipotso TSE PEDI tsa mofuta
wa moqoqo kapa TSE PEDI tsa mofuta wa dipotso tse kgutshwane.

LENANENNETEFATSO
Sebedisa lenanennetefatso lena qetellong ho nnetefatsa hore na efela o

arabile dipotso tse hlokehang.
KAROLO NOMORO TSA PALO YA TSHWAYA (√)

DIPOTSO DIPOTSO
TSE
LOKELANG
HO ARAJWA
A: DITHOTHOKISO 1–4 2
(tseo o di
rutilweng)
(Potso e telele ya
moqoqo KAPA
dipotso tse
kgutshwane)
A: DITHOTHOKISO 5 1
(eo o sa e
rutwang)
(kgutshwane)
(Potso e
kgutshwane)
B: PALE 6–7
(Potso e telele ya
moqoqo KAPA ya
dipotso tse
Kgutshwane)
KAPA 1
B: SENGOLWA SA 8–9
BOHOLOHOLO
(Potso e telele ya
moqoqo KAPA ya
dipotso tse
kgutshwane)
C: TSHWANTSHISO/ 10–11 1
TERAMA
(Potso e telele ya
moqoqo KAPA
ya dipotso tse
kgutshwane)
PALO YOHLE YA DIPOTSO TSE
5
LOKELANG HO ARAJWA

ELA HLOKO: DIKARABONG TSA B le C, nnetefatsa hore o arabile potso E

LE NNGWE YA MOQOQO le E LE NNGWE YA DIPOTSO
TSE KGUTSHWANE.Ha o a lokela ho araba potso TSE
PEDI tsa moqoqo Kapa TSE PEDI tsa dipotso tse
kgutshwane.
KAROLO YA A: DITHOTHOKISO
Karolong ena o botsitswe dithothokiso tse HLANO (POTSO YA 1–5) Araba

dipotso TSE THARO feela.
DITHOTHOKISO TSEO O DI RUTILWENG
Kgetha mme o arabe dipotso tse PEDI feela dithothokisong tseo o di rutilweng
selemong sena (POTSO YA 1 ho isa ho POTSO YA 4). O TLAMEHA ho araba
Potso YA 5, e leng thothokiso eo o sa e rutwang.
POTSO YA 1: POTSO E TELELE YA MOQOQO
Bala qotso ena ka hloko, ebe o araba dipotso tse e latelang.
JOO feshene — H Mokati
1 Ana e tlile ka mang feshane?

2 Hoba batho re fetoha kgafetsa.
3 Re apara ya mefuta meaparo,
4 Sepheo e le ho kgema le dinako.
5 Bahlankana le barwetsana ho tshwana feela,

6 Ba apara mehlolo, ntho disele!
7 Ba re ena mehla ke ya bona,
8 Ba sa kgema le dinako, ba kgema le feshene.
9 Bomme le bontate le bona ba haketse,

10 Ba re ba ke ke ba hlolwa ke batjha, ba ikgalala.
11 Ba re ba ke ke ba salla morao, ba itsofatsa.
12 Ba re le bona nako di sa dumela.
13 Ka nqena metsofe e ikeme ka lepaketla,

14 Ba re ho tsofala le ratang.
15 Ba tlotsa ditlolo bomathamafose.
16 O bona ka maswebe hore tshiu di ile.
17 Ena feshene e sehloho,

18 Ha e kgethe nku ka pere,
19 E moholo le e monyane ho tshwana feela.
20 Bohle re nkehile ke feshene.
Sekaseka thothokiso ena mme o bontshe kamoo sethothokisi se sebedisitseng

makgabane/dihlomo/dibetsa tsa bothothokisi kateng ho finyelletsa molaetsa
wa yona. Karabo ya hao e be bolelele ba mantswe a 200 ─ 250. [10]

POTSO YA 2: DIPOTSO TSE KGUTSHWANE
MOHALE WA BASOTHO: KPD Maphalla
1 Basotho, bokgeleke bo a tswallwa, ke bua manti,

2 Ke bua manti hoba tsa Kgotso dingolwa ke bopaki,
3 O buile ha o re pinyane ha e yo hoba re o bala dingolweng,
4 A fuba sa hao mabinabine wa a pepesa hoba o se na pinyane,
5 O fela o le yona kabelwamanong hoba ha o iphelele.
6 Re ka reng ho o balolla hoba o hlotse ngwana motho!

7 Nna ruri o ntlhotse o bua ka Tahlelo, semaumau!
8 E, ruri ngwana mahana-a-jwetswa o bonwa ka dikgapha.
9 Bala Maphalla, o ithute bophelo, o hlalefe,
10 O se ahe serobe Phiri e se e jele, hoba tieho e tswala tahleho.
11 Mmakane! ka ema le wa Mateneng Kgotso a re nna ke mang?

12 Ke sa ipatla, a boya sekwele a re ho botswe lebitla!
13 Lebitla le botswa jwang hoba le kgutsitse lebitla?
14 Nkarabe hle lebitla, ke kgathetse ke hoba ntetekeng!
15 Kgotso, ke o rolela kgaebane, o ntlhotse re sa lwana!
2.1 Kgonyetso e sebedisitsweng molathothokisong wa 4, e sebedisitswe ka

sepheo sefe? (2)
2.2 Maele a sebedisitsweng molathothokisong wa 8 a hlakisa moelelo wa

molathothokiso oo jwang? (2)
2.3 Lebotsi le hlahellang molathothokisong wa 11 le sebedisitswe ka sepheo

sefe? (2)
2.4 Ke molaetsa ofe o fetiswang ke thothokiso ee yohle? (2)
2.5 Thothokiso ena e qholotsa maikutlo a jwang ho wena? Tshehetsa

karabo ya hao. (2)
[10]

BOPHELO KE LEETO − SJ Mamashela
1 Bophelong re nka maeto ho fapana,

2 Maeto ao re lekang ka hohle ho itokisetsa ona.
3 Re lokise le ho hlopha tsohle ka nako,
4 Re behe tsohle di le malalaalaotswe.
5 Le bophelo bo jwalo feela ngwaneso.
6 Bophelo ke leeto.
7 Etong lena re kopana le tse ngata.

8 Tse bohloko, le tse monate ka ho fapana.
9 Tse re dihang moya, le tse re tetebetsang maikutlo,
10 Empa pele ke moo re yang teng,
11 Hoba re leetong, leetong la bophelo,
12 Moo re sa tsebeng pheletso ya lona.
13 Etong lena re hloka dihlomo ho hlomela.

14 Hlomo tsa moya tse tla re tiisa,
15 Di re tlame ha re kgetshemela re wela.
16 Di re phahamise ha re wele re nyahame,
17 Hoba lena leeto ke le boima le bohloko,
18 Leeto le hlokang mamello le tiisetso.
3.1 Phetapheto ya mantswe e tshekalletseng e hlahellang

melathothokisong ya 1 le 2 ka lentswe ’Maeto’ e sebedisitswe ka
sepheo sefe? (2)
3.2 Hlalosa moelelo o otlolohileng wa molathothokiso wa 4. (2)
3.3 Hlalosa sehalo se ikutlwahatsang temanathothokisong ya 2 le 3. (2)
3.4 Thothokiso ee e qholotsa maikutlo a jwang ho wena? Tshehetsa

karabo ya hao. (2)
3.5 Hlalosa molaetsa o fetiswang ke sethothokisi ka thothokiso ena. (2)

[10]

LEFU LE A RWALLA: R.J. Moloi
1 Pelo ya thulama ka kebisa hlooho,

2 Pelo ya bina ntho di hana ho fela,
3 Eka rumo le hlabile mona mafetshwaneng,
4 Lefu le rwalla tsatsi le eme.
5 Ke sitwa ho bua ke bona masisapelo.

6 Mahlong mona kgapha di theoha diphororo,
7 Mose ho lebitla ha re tsebe tsa teng,
8 Ka kwano fatshe ke la kgotso.
9 Ha e lla tshepe e llela mang kajeno?

10 E llela haufi ke utlwa le nna ke tshaba,
11 Meriti ho theha e meholo ya diotlwana,
12 Ena ntho ke sona sefeha-maeba ruri.
13 Lefu ha le bue le metsa feela baheso,

14 Lefatshe lohle le tshaba ena kganyapa,
15 Ha le rapama rona re ipotsa hore ho ya mang,
16 Ha le dikela le pakahatsa mahlomola.
4.1 Bohlokwa ba tshebediso ya phetapheto ya mantswe e tsepameng e

sebedisitsweng molathothokisong wa 1 le 2 ke bofe? (2)
4.2 Hlalosa moelelo o patehileng wa molathothokiso wa 12. (2)
4.3 Ke mohopolo ofe o hlahiswang ke molathothokiso wa14? (2)
4.4 Hlalosa sehalo se ikutlwahatsang temanathothokisong ya 1, 2 le 3. (2)
4.5 Akaretsa mookotaba wa thothokiso ena ka polelo E LE NNGWE feela e

jereng mohopolo wa sehlooho. (2)
[10]

THOTHOKISO EO O SA ERUTWANG
O TLAMEHA ho araba potso ena.
BOROKO: SJ Mamashela
1 Ntho ya ho ntshenyetsa bophelo,

2 Ditoro tsa senyeha ha lobokana.
3 Ka sala ke rwetse matsoho ke maketse,
4 Menyetla e mphetile ya metonanahadi,
5 Lebaka e le bona boroko.
6 Maoba le maobane ke ne ke lora ditoro.

7 Bophelo ke bona bo botlehadi, bo tjhabileng.
8 Bona ba dikwakwariri, ba dikgorane,
9 Empa kajeno tsohle di fetohile,
10 Lebaka ke bona boroko.
11 Matsatsi a ile a tswala dibeke,

12 Dibeke tsa tswala dikgwedi;
13 Dikgwedi le tsona tsa tswala dilemo,
14 Ke ntse ke re ke sa bo tsipa hanyane.
15 Jwale tsohle di mphetile,
16 Lebaka e le bona boroko.
5.1 Hlalosa tatolano e hlahellang molathothokisong wa 6 le 9. (2)
5.2 Fana ka bohlokwa ba tshebediso ya lehlaso le hlahellang

ditemanathothokisong kaofela. (2)
5.3 Hlalosa moelelo o otlolohileng wa polelo ena ‘menyetla e mphetile ya

metonanahadi’ o hlahellang molathothokisong wa 4. (2)
5.4 Temanathothokiso ya 1 e qholotsa maikutlo a jwang? Tshehetsa karabo

ya hao. (2)
5.5 Akaretsa mookotaba wa thothokiso ena ka polelo E LE NNGWE feela e

jereng mohopolo wa sehlooho. (2)
[10]
MATSHWAO OHLE A KAROLO YA A: 30

KAROLO YA B: PALE/SENGOLWA SA BOHOLOHOLO
Araba potso ya buka eo o ithutileng yona karolong ena.
Kgetha mme o arabe potso E LE NNGWE feela, potso e telele

ya moqoqo kapa ya dipotso tse kgutshwane.
HOPOLA: Ha o araba potso e telele ya moqoqo KAROLONG YA B, o tlameha

ho araba dipotso tse kgutshwane KAROLONG YA C.
PALE
LEKGAPETLA LA PANANA−JIM Mokoena
Tshohla ka diketsahalo tse bontshang kgohlano ya ka hare le ya ka ntle, mme o

bontshe ka moo e thusitseng mophetwa eo e leng molwantshuwa (Tswalano) ho
tlisa tharollo ha a nka qeto ya ho itwanela kgahlanong le mohlekefetsi wa hae e
leng Lesibu. Moqoqo wa hao e be wa bolelele ba mantswe a 350−400. [25]
LEKGAPETLA LA PANANA− J Mokoena

Bala qotso ena ka hloko o nto araba dipotso tse e latelang. Hopola hore dipotso
di itshetlehile qotsong le dikahareng tsa buka yohle.
TEMA YA A
Ka le leng la matsatsi Mmalehola o ne a ntse a le ka mora ntlo serapeng sa meroho,

hantlentle o ne a ena le Lesibu hona ka mora ntlo ka moo. Le ha yena a ne a ntse a hlaola
lehola, ho bua nnete Lesibu yena o ne a sa etse ho le hokaalo. Fensetere ya phaposi ya
bona ya ho robala yona e ne e butswe; e buletswe hore moya o nne o kene hobane
ngwana o robetse. Eitse ha ngwana a utlwahala le fensetereng hore o a kgohlela, yaba
Lesibu o se a tlohela seo a neng a ntse a se etsa. Ke moo a seng a itshututsa a leba ka
tlung ka moo ngwana a robetseng ka teng. Hoo ho ne ho sa re letho ho Mmalehola
hobane o ne a tseba hantle hore seo ke boikarabelo ba hae ba hore le yena a nne a ilo
hlwela hore ho etsahala eng ka ngwana. Yaba o ntse a hlaola lehola, Mmalehola. Ka
mane ka tlung kelello ya Lesibu e ne e mmolella taba ya hore sediba ke sa motlapele.
7.1 Taba ya hore Lesibu a itshututse ka potlako nakong eo lesea le

kgohlelang empa mma lona a ntse a le teng, e mo hlahisa e le motho wa
semelo se jwang? (2)
7.2 Ke ka lebaka la eng Lesibu a ileng a kenwa ke moya wa hore a qetelle a

hlekefetsa Tswalano ka motabo? (2)
7.3 Ke ketsahalo efe e ileng ya etswa ke Lesibu e nnetefatsang puo e reng’

Sediba ke sa motlapele? (2)
7.4 Seabo sa Mmalehola sa ho iphapanyetsa boikarabelo ba ho hlokomela

lesea la hae jwalo ka mme se bile le ntshetsopele ya kgohlano ya pale ka
mokgwa o jwang? (2)

7.5 Ke ka lebaka la eng ha Tswalano a ne a sa bolelle mmae kapa nkgonwae

hore ntatae o a mo hlekefetsa? (2)
MMOHO LE
Bala qotso ena ka hloko o nto araba dipotso tse e latelang. Hopola hore dipotso
di itshetlehile qotsong le dikahareng tsa buka yohle.
TEMA YA B
‘Ee, ha e le hantle ke kgathetse ke ntate.’Tswalano a realo ka pelong. Feela ha o

ne o ka mo tadima hantle, o ne o tla bona a bile a bebenya melomo ka taba ena.
Tswalano o ne a utlwile bohloko, feela a entse qeto. O ne a batla ho tswa ka taba
ena. Hape, e ne e le ha a bona eka jwale o se a fetohile mokgelo hara bana ba
bang ba sekolo. Le ha ho le jwalo se neng se mo fa matla kajeno ke taba ya hore
mmae o se a tseba se etsahalang ka yena. Taba e nngwe hape ke ya hore o ne
a tseba hore soshialeweka e tla mo thusa ka ho sebetsa taba ena, ebe jwale ho
a dubeha.
7.6 Kgohlano e iponahatsang ho ditaba tsa qotso e ka hodimo ke ya mofuta

ofe? (1)
7.7 Ke taba efe eo Tswalano a kgathetseng ke yona, hona o ikemiseditse

ho nka qeto efe? (2)
7.8 Ke ketsahalo efe e ileng ya kgothatsa Tswalano hore a tswe ka taba e

leng kgale a e patile? (2)
7.9 Ke sefe se neng se sitisa Mmalehola ho ka hlokomela ka pele hore

lesea la hae le a hlekefetswa? (2)
7.10 Diketsahalo tsa pale ee di etsahala tikolohong e bontshang sebaka sefe?

Tshehetsa karabo ya hao. (2)
7.11 Lesibu ke mophetwa wa mofuta o jwang? Tshehetsa karabo ya hao. (2)
7.12 Na ketso ya Mmalehola ya ho sireletsa Lesibu tlasa mabaka a fokolang

e amohelehile nakong eo Tswalano a reng o ilo bolella soshialeweka
hore Lesibu o mo hlekefeditse ka motabo? (2)
7.13 Hlalosa tomatso e hlahiswang ke tlhekefetso e etswang ke Lesibu ho

Tswalano. (2)
[25]

KAPA
SENGOLWA SA BOHOLOHOLO
Araba potso E LE NNGWE feela ho sengolwa sa boholoholo.
LETLOTLO LA BASOTHO — NPK Moikangoa le M.S. Sekobolo
O itshetlehile ka ditaba tsa tshomo ya ‘Ngwana ya kgwedi sefubeng,’. Sekaseka

diketsahalo tsa yona, o tshohle kamoo Mohono le mona wa mosadi e moholo o
qetelletseng o mo diha le ho mo isa timelong kateng. Moqoqo wa hao e be wa
bolelele ba mantswe a 350−400. [25]

LETLOTLO LA BASOTHO−NPK Moikangoa le M.S. Sekobolo
Bala qotso ena ka hloko o nto araba dipotso tse e latelang. Hopola hore
dipotso di itshetlehile qotsong le dikahareng tsa thoko yohle.
TEMA YA C
Thoko ya morena Moshoeshoe
1 Ngwana Mmamokhachane, Thesele,

2 Thesele pharu e teleletelele,
3 Kgomo di kene ka yona, di sa ile,
4 Le batho ba kene ka yona, ba sa ile.
5 Hlabisi ya Bakwena,
6 A ko hlabise nkgonwao,
7 A ko hlabise Mmasetenane a ka rwale,
8 A re, ke mehlehlo ya dikgomo le ya batho!
9 Nketu wa mara, thaka Shakhane le Ramakoane,
10 Mabesalerole, la tswa ka mpa ya mohlaba wa
11 Ratshoanyane,
12 Ngwana Morena wa Qhoai a le bona,
13 Le bonwa ke Ratjotjose wa Mokgethi
14 Leru, mmamoqolotsa wa dithebe,
15 Nketu ha a le siyo mareng a batho,
16 Beng ba mara ba ntse ba lla, ba re!
17 Nketu le Ramakoane le kae?
18 Mara a batho a kgutlile tseleng…
9.1 Ngwana Mmamokhachane eo ho buuwang ka yena ho ditaba tsa qotso

ke mang? Yena o amana jwang le Basotho? (2)
9.2 Thoko e qotsitsweng ka hodimo e wela tlasa mofuta ofe wa dithoko? (1)
9.3 Ke mang ya etellang morena pele ha a eya kgotla? (1)
9.4 Nehelana ka lebaka le etsang hore morena a rokwe ha a eya kgotla? (2)
9.5 Ke hobaneng ha ho rokwa morena ho kenyelletswa le batswadi ba hae? (2)

MMOHO LE
TEMA YA D
Batlokoa
Molefe
Ke Motlokoa wa ha Molefe,
Wa ha Molefe, wa ha Sebidi.
Wa Mmankgaodise wa ho nkga lefotha,
Le mohla nama e leng siyo ha motho,
Wa ha Mmanthatisi a Motonisi.
Motonosi
Ke Motlokoa,
Ke motho wa Seala se kgaohile, Motonosi.
Ha se a kgaoha se entse lehohoba.
Ke motho wa ha Makoro,
Wa ha mankga lefotha,
Le mohla ho sa hlajwang,
Le ntse le nkga lefotha.
9.6 Batlokoa ba ana phoofolo efe? (2)
9.7 Ke sefe se bontshang hore Batlokoa ba ha Molefe le ba ha Motonosi ba

a tshwana? (2)
9.8 Bolela hore Batlokoa ba rokwang ke batho ba semelo se jwang? (2)
9.9 Ke dijo tsa mofuta ofe tse ratwang ke Batlokoa ba rokuweng dithokong
tse ka hodimo? (2)
9.10 Mmanthatisi eo ho buuwang ka yena ho Batlokoa ba ha Molefe ke

mang? (2)
9.11 Mora wa Sebidi ke mang? (1)

9.12 Ntle le dithoko tsa marena fana ka mofuta o le MONG wa dithoko,o be o
o hlalose. (2)
9.13 Fana ka sebopeho sa thoko. (2)
9.14 Hantlentle Batlokoa ba bang ba fumaneha seterekeng sefe? le hona
naheng efe? (2)
[25]
MATSHWAO OHLE A KAROLO YA B: 25

KAROLO YA C: TSHWANTSHISO/TERAMA
Araba potso ya buka eo o ithutileng yona feela karolong ena.

Ha o arabile potso ya moqoqo KAROLONG YA B, araba dipotso tse kgutshwane
karolong ena. Ha o arabile dipotso tse kgutshwane KAROLONG YA B, jwale
araba ya moqoqo.

MALEFANE NP− Maake
O itshetlehile ka ditaba tsa tshwantshiso ena ya ‘Malefane’, sekaseka diketsahalo

tsa yona o tshohle kamoo sebapadi sa sehlooho se sa ananeleng/kgotsofalleng
maemo a sona a bophelo kateng, o bontshe le ditlamorao tse bosula tse tliswang
ke ho se kgotsofale. Moqoqo wa hao e be wa bolelele ba mantswe a 350−450. [25]
MALEFANE− NP Maake
Bala qotso ena e latelang ka hloko, ebe o araba dipotso tse e latelang. Hopola
hore dipotso di itshetlehile qotsong le dikahareng tsa terama/ tshwantshiso yohle.
TEMA YA E
Malefane : Ntho e batlang e nkema ka pele ke mosebetsi ona wa ka wa

sekolo, ntle le nthonyana tse ding tse mmalwanyana tse
ntshitisang. Nka qolla ena feela ho etsa ditaba mohatla kgwiti.
Mosebetsi wa ka o hlile o mongata haholo, mme ke a tseba hore
mosebetsi wa mokga wa dipolotiki ke ntho e batlang hore motho a
be le nako e ngata.
Nkubu: Ke a utlwa mora. Sena seo o se bolelang re se re se buile le
baetapele ba mokga. Seo nka o bolellang sona ha jwale ke hore, ha
o rata ho tlohela mosebetsi wa botitjhere, o ka nna wa o tlohela.
Letshela: Moo ke utlwa ho le thatanyana moreso. Jwale ha a se a tlohetse ho
sebetsa o tla iphedisa ka eng? Nna ke se ke hodile mme tjhelete ya
ka o se a e hlohlorile kaofela dikolong kwana.
11.1 Mosebetsi wa Malefane e ne e le ofe ho ya ka qotso e ka hodimo? (1)
11.2 Ho tlile jwang hore Malefane a tlohele mosebetsi oo a neng a o sebetsa? (2)
11.3 Seabo sa Letshela ke sefe ntshetsopeleng ya ditaba tsa tshwantshiso

ee? (2)
11.4 Ke dintho dife tse neng di tshepisitswe Malefane hore o tla di fumana ha
a ka sebeletsa mokga wa Nkubu ka botshepehi hore o hape dikgetho?
Bolela tse PEDI. (2)
11.5 Ke sefe se sa etswang ke Letshela se bontshang pelo ya botswadi ho

mora wa hae Malefane ha a tlohela mosebetsi? (2)

11.6 Bolela hore Letshela ke sebapadi sa mofuta ofe? Tshehetsa karabo ya

hao. (2)
11.7 Ebe ke sebapadi sefe seo o ka reng se nnetefatsa maelana ana ‘Ke ntja
ya seloma mokgoki’.Tshehetsa karabo ya hao. (2)
MMOHO LE
Bala qotso ena ka hloko o nto araba dipotso tse e latelang. Hopola hore
dipotso di itshetlehile qotsong le dikahareng tsa tshwantshiso/terama yohle.
TEMA YA F
Malefane: Ke sa ilo itokisa, bosiu bo se bo thehile mme ke tla dieha ke fihle ka

mora nako ha ke sa itokisi hona jwale.
Nna ke ne ke re o se ke wa ba wa ya le ho ya kopanong eo. Keng

Mapule: ha o ba kgoka tjee? O a bona hore ha ba sa o batla.
Setjhaba ke poho! Setjhaba ke poho! Jwale bona ba batla ho iketsa

dipoho, athe ke dintja tse pedi feela. Ke batla ho ba bontsha hore
Malefane: ke mang nna. Mokga ona o eme tjena ka mofufutso wa phatla ya
ka. Ba nkentse ba ntse ba tseba hore ke tla ba etsetsa lebitso. Jwale
ha ba se ba qetile ba batla ho nkakgela matjoing kwana jwalo ka
sakerete se tsubilweng. Ebile peipi e betere e hlahlelwa hape. (O
ema ka maoto.)
Mapule: Bua o ntse o dutse aubuti Malefane.
11.8 Bobedi boo bo buisanang qotsong e ka hodimo bo amana jwang? (1)
11.9 Ke ka lebaka la eng ha Malefane a hlokofetse ha kale ho ya ka ditaba

tsa qotso? (2)
11.10 Ha o ne o le Malefane o ne o tla etsa jwang ha e le moo Nkubu kamora

tshebetso ya hao e ntle a se a sa mo hloke dipolotiking? (2)
11.11 Hlalosa tomatso e hlahisitsweng ke ho lemala ha Malefane kotsing ya

koloi. (2)
11.12 Hara diketsahalo tse kileng tsa hlahela Malefane ke efe e bontshang
motsotso o mahlonoko? (2)

11.13 Diketsahalo tsa tshwantshiso ena di bontsha tikoloho ya mehleng efe?

Tshehetsa karabo ya hao. (2)
11.14 Hlahisa maikutlo a hao mabapi le ketso ya Nkubu ya ho romela Thabiso

le Malebela ho ka bolaya Malefane. (1)
[25]
MATSHWAO OHLE A KAROLO YA C: 25

MATSHWAO OHLE A PAMPIRI ENA: 80

Sesotho HL P2 GR11 QP Sept2019 D

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Sesotho HL P2 GR11 QP Sept2019 D

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Sesotho HL P2 GR11 QP Sept2019 D

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

NATIONAL

SESOTHO PUO YA LAPENG (HL)

NAKO: Dihora tse 2½

Pampiri ena e na le maqephe a 19.

DITAELO LE DIKELETSO HO MOHLAHLOBUWA

1. Bala ditaelo tsena ka hloko pele o qala ho araba dipotso.

2. O se ke wa latella ho bala pampiri yohle. Tadima pele papetla ya

3. Pampiri ena e arotswe DIKAROLO tse THARO, e leng:

KAROLO YA A: Dithothokiso (30)

4. Araba dipotso TSE HLANO KAOFELA: TSE THARO (3) KAROLONG

7. Latela ditaelo tse hlahang qalong ya KAROLO ka NNGWE ka hloko.

Difuperweng tsa pampiri ena di se sebediswe ntle ho tumello Phetla

8. Nomora dikarabo tsa hao jwalo ka ha dipotso di nomorilwe pampiring

9. Qala KAROLO E NNGWE le E NNGWE leqepheng LE LETJHA.

10. Sebedisa nako ya hao ka mokgwa o latelang:

11. Ngola ka mongolo o makgethe, mme o balehang.

Difuperweng tsa pampiri ena di se sebediswe ntle ho tumello Phetla

2. Mohale wa Basotho Potso e

3. Bophelo ke leeto Potso e

4. Lefu le a rwalla Potso e

Thothokiso eo o sa e rutwang: O TLAMEHILE HO araba potso ena.

KAROLO YA B: PALE/SENGOLWA SA BOHOLOHOLO

ELA HLOKO: Araba potso E LE NNGWE e telele le E LE NNGWE ya TSE

Araba potso E LE NNGWE feela bukeng eo o e rutlweng.

Difuperweng tsa pampiri ena di se sebediswe ntle ho tumello Phetla

6. Lekgapetla la panana Potso e telele ya moqoqo 25 12

7. Lekgapetla la panana Potso e kgutshwane 25 12-13

SENGOLWA SA BOHOLOHOLO: Araba potso E LE NNGWE feela ho sengolwa sa

9. Letlotlo la Basotho Potso e kgutshwane 25 15-16

Araba potso E LE NNGWE feela bukeng eo o e rutilweng.

11. Malefane Potso e kgutshwane 25 17-19

ELA HLOKO: Dikarolong tsa B le C, e NNGWE ya dipotso tse arajwang e tlameha ho

Difuperweng tsa pampiri ena di se sebediswe ntle ho tumello Phetla

Sebedisa lenanennetefatso lena qetellong ho nnetefatsa hore na efela o

KAROLO NOMORO TSA PALO YA TSHWAYA (√)

Difuperweng tsa pampiri ena di se sebediswe ntle ho tumello Phetla

ELA HLOKO: DIKARABONG TSA B le C, nnetefatsa hore o arabile potso E

Karolong ena o botsitswe dithothokiso tse HLANO (POTSO YA 1–5) Araba

DITHOTHOKISO TSEO O DI RUTILWENG

POTSO YA 1: POTSO E TELELE YA MOQOQO

Bala qotso ena ka hloko, ebe o araba dipotso tse e latelang.

JOO feshene — H Mokati

1 Ana e tlile ka mang feshane?

5 Bahlankana le barwetsana ho tshwana feela,

9 Bomme le bontate le bona ba haketse,

13 Ka nqena metsofe e ikeme ka lepaketla,

17 Ena feshene e sehloho,

Sekaseka thothokiso ena mme o bontshe kamoo sethothokisi se sebedisitseng

Difuperweng tsa pampiri ena di se sebediswe ntle ho tumello Phetla

POTSO YA 2: DIPOTSO TSE KGUTSHWANE

Bala qotso ena ka hloko, ebe o araba dipotso tse e latelang.

MOHALE WA BASOTHO: KPD Maphalla

1 Basotho, bokgeleke bo a tswallwa, ke bua manti,

6 Re ka reng ho o balolla hoba o hlotse ngwana motho!

11 Mmakane! ka ema le wa Mateneng Kgotso a re nna ke mang?

2.1 Kgonyetso e sebedisitsweng molathothokisong wa 4, e sebedisitswe ka

2.2 Maele a sebedisitsweng molathothokisong wa 8 a hlakisa moelelo wa

2.3 Lebotsi le hlahellang molathothokisong wa 11 le sebedisitswe ka sepheo

2.4 Ke molaetsa ofe o fetiswang ke thothokiso ee yohle? (2)