Oleh Khadila Binti Ramdzan & Anis Afiqah Yasin

Pengenalan Kpd Pendidikan Awal Kanak-kanak

• Awal kanak-kanak ialah isitlah yang merujuk kepada tempoh
masa kanak-kanak dari masa lahir hingga ke umur lapan
tahun.

• Mengikut ‘ The National Association for The Education of

Young Children (NAEYC) atau Pertubuhan Kebangsaan bagi
Pendidikan Kanak-Kanak Muda, pendidikan awal kanak-
kanak merujuk kepada segala program pendidikan yang
memberi layanan, asuhan dan bimbingan kepada kanak-
kanak dari lahir hingga ke umur lapan tahun.
Konsep Pendidikan Awal Kanak-kanak di
Malaysia
Peringkat berdasarkan
tahap umur kanak-
kanak

1. Taman Asuhan 2. Prasekolah / Tadika

Kanak-kanak / Taska Untuk kanak-kanak
Untuk kanak-kanak berumur 4 hingga 6
bawah 4 tahun. tahun.
• Tadika adalah sebenarnya akronim untuk Taman Didikan
Kanak-kanak. Bagi Jabatan Kemajuan Masyarakat (KEMAS)
dan Jabatan Perpaduan, mereka menamakan program awal
kanak-kanak sebagai Taman Bimbingan Kanak-kanak atau
pun Tabika secara ringkas.

• Oleh itu Pendidikan Prasekolah adalah satu program yang

menyediakan pengalaman pembelajaran kanak-kanak yang
berumur 4 hingga 6 tahun dalam jangka masa satu tahun
sebelum masuk ke Tahun Satu di sekolah formal.
 Pandangan Tokoh-tokoh Pengasas
Pendidikan Awal Kanak-kanak

Johann Heinrich
Imam Al-Ghazali Ibnu Khaldun
Pestalozzi

Friedrich Froebel Maria Montessori

 1. Imam Al-Ghazali
• Dilahirkan pada 450 Hijrah bersamaan 1058 Masihi di sebuah
kampung bernama Ghazalah Daulayah Qursan di Negeri Parsi.
• Nama sebenarnya ialah Muhammad bin Muhammad bin
Muhammad bin Ahmad Al-Ghazali.
• Tahun 484 Hijrah beliau dilantik sebagai Naib Canselor Universiti
dan pensyarah di Universiti Pengajian Tinggi Nizamiah.
• Pada tahun 489 hijrah, beliau meletak jawatan dan pergi ke Syria
dan ke Mekah.
• Kitab beliau yang termashur ialah Ihya Ulumuddin.
 Pandangan / Idea-idea :
• Seorang kanak-kanak harus dididik sejak lahir. Seorang bayi
jangan diberikan kepada orang lain menjaganya kecuali
perempuan yang kuat agama dan mulia tingkah lakunya.

• Didik kanak-kanak dengan pelajaran agama, adab sopan, adab

makan minum, mencuci badan, berwuduk dan bersembahyang.
Didik kanak-kanak supaya memperolehi tingkah laku yang mulia,
merendah diri, tidak berbohong, bersederhana dalam perlakuan,
tidak berkawan dengan orang jahat dan tidak berbangga.
• Bersikap tegas dengan kanak-kanak, jangan biasakan mereka
bersenang-senang, jangan berseronok atau bermanja-manja
apabila bergaul dengan mereka.

• Tidak boleh keterlaluan bila mendenda kanak-kanak. Jangan

mencemuh dan menimbulkan kebencian mereka.

• Memperelokkan fitrah dan membentuk naluri mereka.

• Suruh kanak-kanak bermain kerana main pada kanak-kanak dapat:
(a) Membantu perkembangan fizikal serta menguatkan otak
mereka.
(b)Sifat semulajadi kanak-kanak memang suka bermain.
(c) Dapat menggembirakan mereka serta memberi kerehatan
selepas penat belajar.

• Nasihat beliau kepada guru supaya :

(a) Mengajar mengikut kemampuan kanak-kanak.
(b)Memperbaiki perlakuan dengan mesra bukan dengan cara
menempelak mereka.
(c) Guru tidak perlu mengharapkan ganjaran tetapi perlu
menunjukkan model tingkah laku yang baik.
 2. Ibnu Khaldun

• Ibnu Khaldun merupakan seorang pemikir

Islam yang terakhir pada zaman
pertengahan telah menasihatkan ibu bapa
dan golongan pendidik.

• Beliau banyak memperkatakan mengenai

Ibnu Khaldun
persediaan untuk belajar, pemerhatian,
motivasi, berusaha, pengukuhan,
perbezaan individu dan latihan.
 Pandangan / Idea-idea :
• Jangan diajar kanak-kanak dengan perkara-perkara yang susah.
Belajar daripada mudah kepada yang lebih susah secara:
I. Berperingkat-peringkat
II. Mengadakan latih tubi
III. Menggunakan benda-benda maujud
IV. Menggunakan bahan-bahan bantu mengajar

• Kanak-kanak jangan dibebankan dengan perkara-perkara yang diluar

kemampuan mereka. Ini boleh menyebabkan mereka:
a) Tidak mahu belajar
b) Mencerca pengajaran yang diberi
• Beliau mencadangkan kanak-kanak di peringkat prasekolah
hendaklah diberi contoh-contoh yang konkrit yang boleh
difahami melalui pancaindera mereka.

• Ibnu Khaldun juga menyarankan pembacaan Al-Quran harus

diajar sebelum menghafalnya. Apabila sampai umur tertentu
dan sesuai dengan daya pemikiran barulah diajar tafsir,
hukum dan lain-lain.

• Jadual pembelajaran harus disusun dengan baik supaya

kanak-kanak dapat memahami apa yang disampaikan.
• Kanak-kanak harus dibentuk dengan penuh kasih sayang, lemah lembut dan
bertimbang rasa bukannya dengan cara kekerasan kerana ini boleh
menyebabkan mereka menjadi pemalas, pembohong, berlagak untuk
menyembunyikan yang sebenar, membuat tipu helah dan tidak
berperikemanusiaan.

• Masa belajar jangan terlalu panjang kerana boleh menyebabkan lupa,

sebaliknya dalam waktu yang pendek serta cara yang betul bagi mendapat
hasil pembelajaran yang baik.

• Bahasa adalah asas kepada semua kanak-kanak semasa pembelajaran.

Mulailah dengan menulis dan membaca, kemudian kaitkan dengan makna.
Pendekatan Ibnu Khaldun merupakan contoh pendekatan yang baik dalam
membentuk peribadi kanak-kanak.
 3. Johann Heinrich Pestalozzi (1746 – 1827)

• Beliau dilahirkan di Zurich, Swizerland.

• Beliau membuka sebuah sekolah di ladangnya dikenali

dengan nama “Neohof” pada tahun 1774.

• Di sekolah itu diintegrasikan kehidupan di rumah, pendidikan

vokasional dan pendidikan untuk bacaan dan tulisan.
 Pandangan / Idea-idea :
• Anak-anak perlu dibimbing secara perlahan-lahan
berdasarkan potensi yang ada padanya.

• Bimbingan itu perlu bermula daripada pengalaman deria

kepada idea yang abstrak. Percaya bahawa pendidikan
adalah diasaskan kepada pengalaman-pengalaman deria.

• Melalui pengalaman itu kanak-kanak boleh mencapai potensi

mereka yang semulajadi.
• Beliau percaya pengajaran boleh dibentuk berdasarkan objek.
Oleh itu, pembelajaran konsep hendaklah dengan melalui
manipulatif seperti membilang, mengukur, merasa dan
menyentuh.

• Guru yang baik ialah guru yang mengajar kanak-kanak bukan

mengajar mata pelajaran.

• Beliau juga percaya kepada kumpulan pelbagai umur (multiage

grouping).

• Beliau yakin bahawa ibu adalah orang yang terbaik untuk

mengajar anaknya.
 4. Friedrich Froebel (1782 – 1852)

• Seorang tokoh pendidikan dari Jerman. Beliau digelar sebagai

“Bapa Tadika”.
• Pada tahun 1837, beliau menubuh sekolah taman kanak-kanak
yang dinamakan “Kindergarten”.
• Beliau adalah seorang yang kuat beragama dan menganggap
manusia secara semulajadinya adalah baik dan dunia adalah
tempat bekerja dan manifestasi terhadap Tuhan.
• Menurut beliau “kanak-kanak umpama biji benih, ibu bapa dan
pendidik umpama tukang kebun, kindergarten pula ialah taman
untuk kanak-kanak. Oleh itu kanak-kanak perlu belajar dalam
persekitaran yang terancang dan kanak-kanak berkembang
melalui main”
 Pandangan / Idea-idea :
• Taman kanak-kanak perlulah dipenuhi dengan keindahan untuk
menarik perhatian kanak-kanak. Sekurang-kurangnya ia dicat dengan
warna yang terang, mempunyai bilik yang senang dimasuki cahaya,
dipenuhi dengan taman-taman, binatang dan gambar-gambar.

• Dilengkapi dengan kerusi meja yang sesuai untuk kanak-kanak.

Keadaan bilik janganlah sempit kerana menyusahkan perjalanan
aktiviti.

• Kelas prasekolah perlu dipenuhi dengan pemandangan, bunyi-

bunyian dan objek-objek untuk kanak-kanak yang mempunyai bentuk
yang mudah, saiz dan warna.
• Suasana di taman kanak-kanak hendaklah dapat mengawal
kanak-kanak daripada pengaruh jahat yang terdapat dalam
masyarakat dan bahaya alam semulajadi.

• Di taman kanak-kanak perlu dipupuk dengan perkembangan

mental, fizikal dan sosial kanak-kanak. Taman kanak-kanak
merupakan satu pendekatan terhadap latihan kanak-kanak.

• Pendidikan adalah pembinaan watak atau peribadi kanak-

kanak. Ia hendaklah berdasarkan kepada keperluan dan
keupayaan kanak-kanak.
• Menurut beliau, kanak-kanak mempelajari sesuatu melalui
perbuatan. Ia perlu diberi kebebasan.

• Beliau menekankan kaedah bermain kepada kanak-kanak dan

belajar melalui membuat. Beliau mencadangkan dalam mendidik
kanak-kanak perlu menggunakan objek supaya menimbulkan
minat dalam pembelajarannya.

• Beliau menekankan disiplin diri terhadap kanak-kanak dan

motivasi dalaman adalah penting bagi kanak-kanak.
Pembelajaran bukanlah sesuatu yang terpisah dan ia saling
berkaitan antara satu sama lain.
 5. Maria Montessori (1870 – 1952)

• Merupakan tokoh pendidikan di Rome.

• Berpengalaman mendidik kanak-kanak yang terencat akal. Pada tahun
1899, beliau menubuhkan sekolah kanak-kanak cacat di Rome.
• Beliau berpendapat dalam mendidik kanak-kanak ia mestilah
menghormati kanak-kanak dan haknya.
• Oleh itu, persekitaran yang terancang, kemahiran hidup, disiplin diri
dan arahan adalah prinsip penting dalam pendidikan kanak-kanak.
• Menurut beliau, pendidikan adalah untuk menolong kanak-kanak
membentuk serta membantu perkembangan intelek, fizikal, sosial,
emosi dan rohani.
 Konsep asas dalam pembentukan kurikulum kanak-
kanak pada peringkat awal

A. Minda yang B.
mudah Persekitaran C. Didikan diri
menyerap yang tersedia

D. Bahan E. Tempoh
pembelajaran sensitif
 Pandangan / Idea-idea :
• Ibu bapa patut diberi latihan dalam perkembangan kanak-kanak
dan cara menggunakan pengetahuan ini dalam membimbing
anak mereka.

• Terdapat tempoh sensitif yang merupakan masa paling sesuai

bagi kanak-kanak menerima maklumat dan konsep tertentu.
Tempoh sensitif ini berbeza mengikut kadar perkembangan
seseorang kanak-kanak.

• Kanak-kanak mampu melatih diri sendiri, dengan bimbingan yang

minimum daripada orang dewasa.
• Kanak-kanak yang biasa berdikari dalam proses pembelajaran
akan terus belajar secara demikian apabila dewasa kelak.

• Maklumat yang diterima melalui deria adalah maklumat asas

dalam semua jenis pembelajaran.

• Bahan pembelajaran yang dibentukkan oleh Montessori

melatihkan kanak-kanak berdikari dalam mengurus diri dan
persekitarannya melalui pengalaman sebenar dan kegunaan
bahan manipulatif dan “betul diri”.

• Guru akan meningkat pengetahuan mereka melalui pengalaman

dengan kanak-kanak.
• Kanak-kanak memerlukan persekitaran dan alat
pembelajaran yang tersusun dan bersaiz kanak-kanak.

• Guru perlu menyediakan persekitaran yang lengkap bagi

membantu kanak-kanak belajar secara bebas.

• Peranan guru hanya membantu kanak-kanak, bukan

memaksa ataupun menentu arah pembelajaran mereka.
 1. Melengkapkan diri
2. Mempamerkan 3. Guru harus peka
dgn pengetahuan am &
kualiti peribadi guru dengan tingkah laku
pengetahuan dlm mata
yang unggul & kreatif setiap pelajarnya
pelajaran

4. Mengurus,
5.
menyelenggarakan &
Memperkembangkan
memastikan prasarana
potensi & bakat dlm diri
yg diperlukan di dlm
pelajar
bilik darjah mencukupi
 8. Guru menjadi
6. Menyedari seorang yg kreatif &
7. Menjalankan
akauntabiliti inovatif semasa
seorang guru pelbagai tugas melaksanakan proses
P&P

9. Merujuk kpd kemahiran 10.

berhubung,
Memperkembangkan
berkomunikasi, menangani
masalah, menyesuaikan potensi & bakat dlm
diri & sebagainya. diri pelajar
 Guru seharusnya
sentiasa Guru seharusnya
Mendidik adalah
mengemaskini ilmu- mempunyai
kecekapan utama
ilmunya mengikut kemahiran
bagi seorang guru
perkembangan melangkaui pelajar
semasa
 Guru hendaklah kreatif dlm mempamerkan sifat pembimbing &
fasilitator dlm proses pengajarannya disamping memberikan motivasi
dlm pembelajaran kanak-kanak

Mencari kaedah
Kualiti peribadi guru boleh menjadi
pembelajaran yg lbh
pemangkin kecemerlangan sesebuah sekolah
baik

Komitmen terhadap Sifat-sifat guru yg bersifat

menjanakan proses kreatif kreatif adalah bersifat
dlm diri mereka terbuka
dipertingkatkan
 Memastikan
pelajarnya Bersifat tegas Tidak boleh
memberikan tumpuan bukannya mementingkan
sepenuhnya ketika sesi pemarah diri sendiri
P&P

Mempunyai jalan Mengelakkan Mengawasi tingkah

tersendiri menangani
pelajar mengantuk komunikasi laku pelajar di dalam
sehala & luar kelas
atau bosan

Guru juga haruslah Mempunyai ciri- Pelajar-pelajar perlu

memanggil nama diterapkan dgn
pelajarnya dgn sopan ciri interpersonal elemen-elemen
& baik yg baik kerohanian
Susunan Suasana Kemudahan
• Kerusi & meja yg • Suasana yg kondusif akn • Alat menulis
kemas mempengaruhi suasana
pembelajaran yg menarik papan putih, LCD,
• Bersih dpd sampah kerusi & meja
• Memudahkan murid
sarap memahami apa yg diajar perlu ada dlm
oleh guru
kelas
Patuh Wujud
•Jadual waktu kelas • Satu sudut akademik
yg telah dibuat dlm kelas
dipatuhi
Memastikan
bakat yg ada
dlm diri pelajar Melalui
itu dpt aktiviti
dikembangkan kokurikulum
& dicungkil diperingkat
secara
menyeluruh
sekolah pd
permulaan
• Akauntabiliti seorang guru merangkumi akauntabiliti guru terhadap
pelajar, diri guru itu sendiri, sekolah, masyarakat dan negara dan
profesion keguruan amnya.

• Pelajar – Seorang guru haruslah menjalankan tugasnya dgn penuh

dedikasi di bilik darjah termasuk mematuhi masa dalam jadual waktu
serta melaksanakan pengajaran dan pembelajaran mengikut kaedah
dan teknik yang berkesan.

• Diri sendiri – Seorang guru haruslah menjaga kebersihan dan kesihatan

dirinya agar dapat menjalankan tugas sebagai pendidik dengan
sempurna.
• Sekolah – Guru juga bertanggungjawab terhadap tugas yang
diamanahkan oleh pentadbiran sekolah.

• Manyarakat dan negara – Menjalankan tugas utk menyebarkan &

merealisasikan cita & matlamat pendidikan negara berlandaskan kpd
prinsip-prinsip Rukun Negara.

• Profesion keguruan – Meluaskan ilmu dgn membaca pelbagai buku

rujukan berkaitan mata pelajaran yang diajar.
 Menggerakkan / menarik Memberi bimbingan kpd
minat muridnya utk belajar murid-murid supaya mereka
dgn pelbagai dpt memahami topik yg
cara Bertujuan utk memastikan diajar
murid-murid mampu
menguasai kemahiran/ilmu
yg disampaikan olh guru
semasa proses
pembelajaran
Menolong murid-murid Mengaplikasikan pengajaran
mengatur fakta-fakta supaya berpusatkan murid bg
menjadi konsep yg konkrit & memastikan terdpt komunikasi
bermakna antara murid-murid & guru
Memanfaatkan ilmu / kemahiran yg diperolehi dgn
mengaplikasikan dlm pengajaran
Menggunakan
pendekatan Melakukan anjakan
pengajaran paradigm & tidak
Menjadi seorg yg berpusatkan murid & berada dlm takuk
kreatif sumber iaitu lama dlm mendidik
penggunaan ABM & pelajar-pelajarnya
ICT
 Mempunyai Mudah utk
Mempunyai Mempunyai
kemahiran menyesuaik
kemahiran kemahiran
dlm an diri dgn
berhubung komunikasi
menyelesaik persekitaran
yg mantap yg tinggi
an masalah yg berlainan
 Unsur-unsur Memainkan
Kemudahan kenegaraan Peranan guru peranan yg
ABM perlulah telah tersisip ialah penting dlm
lengkap dlm semua mata
pelajaran sama
menonjolkan membina satu
supaya dpt
ada di bwh sikap budaya yg
memudahkan
rancangan KBSR kenegaraan berteraskan
P&P
atau KBSM perpaduan
IMPILIKASI FPK &FPN TERHADAP SISTEM
PENDIDIKAN MALAYSIA

Guru Rakyat
menjadi Malaysia yang
teladan berketrampilan

Perkembangan Sumbangan
potensi rakyat
individu menerusi FPK
 Guru Menjadi Teladan

• Guru hendaklah menpunyai sahsiah yang baik kerana ‘bapa borek,

anak rintik’

• Tingkahlaku guru yang baik akan mempengaruhi tingkahlaku anak

murid

• Akhlak mulia akan menjadikan seseorang itu berpewatakan yang

sopan dan bertatasusila. Hasilnya murid akan berpegang teguh
kepada nilai-nilai moral sebagai prinsip diri
 Rakyat Malaysia yang Berketrampilan

• Rakyat Malaysia yang berketrampilan mempunyai daya keyakinan

yang tinggi, kecekapan dan kompetensi kendiri.

• Berbekalkan kemahiran dan kebolehan, mereka mampu menjalankan

tugas dengan sempurna serta mempunyai personaliti yang baik.

• Mereka juga berpandangan jauh dalam segala hal yang mereka

lakukan.
 Perkembangan Potensi Individu

• Terdapat sesetengah individu dilahirkan dengan bakat dan potensi.

• Dengan itu, guru harus berfungsi sebagai mentor untuk menggilap
potensi pelajar demikian.
• Bakat dan potensi boleh terjelma melalui interaksi sosial dan alam
sekeliling.
• Implikasi perkembangan potensi individu akan menjadikan
pendidikan sebagai medium untuk menzahirkan bakat mereka.
 Sumbangan Rakyat Menerusi FPK

• Dengan menjadikan Rukun Negara sebagai amalan kehidupan,

seseorang itu mampu memberi sumbangan kepada keluarganya,
masyarakat dan Negara.

• Mereka dapat memupuk kesefahaman dan kasih sayang dalam

keluarga, mematuhi norma dan peraturan masyarakat serta
mempunyai semangat patriotisme yang tinggi.