Tingkatan 4

ERA PERALIHAN KUASA BAB 4

BRITISH DI NEGARA KITA
 BAB 4 ERA PERALIHAN KUASA BRITISH DI NEGARA KITA

Sinopsis
Bab ini memberi pengetahuan kepada murid tentang British Military Administration
(BMA) atau Pentadbiran Tentera British di Tanah Melayu yang disusuli dengan
pelaksanaan Malayan Union di Tanah Melayu. Seterusnya, Sarawak dan Sabah
pula akhirnya diserahkan kepada British. Sub tajuk bab ini ialah;
4.1 British Military Administration (BMA) atau Pentadbiran Tentera British
4.2 Gagasan Malayan Union
4.3 Reaksi Penduduk Tempatan Terhadap Malayan Union
4.4 Penyerahan Sarawak oleh Brooke kepada British
4.5 Penentangan Penduduk Tempatan Terhadap Penyerahan Sarawak
4.6 Penyerahan Sabah oleh Syarikat Utara British Kepada British
4.7 Reaksi Penduduk Tempatan Terhadap Penyerahan Sabah
4.1

BRITISH MILITARY
ADMINISTRATION

m.s 94 & 95
4.1 British Military Administration

Jelaskan latar belakang British Military Administration. Buku iPro m.s 57

British Military Administration (BMA) dilaksanakan di Tanah Melayu selepas

(a)___________Jepun
menyerah kalah pada 12 September 1945. BMA merupakan
pentadbiran tenterayang
(b)________________________ diletakkan di bawah arahan
Lord Mountbatten
(c)__________________, Pemerintah Tertinggi Tentera Bersekutu di Asia

Tenggara (1943-1946). Sementara Brigeder Jeneral H.C Willan pula merupakan

Ketua Pegawai Hal Ehwal Awam
Timbalan (d)_______________________________ bertanggungjawab merancang
hal ehwal awam
(e)_____________________ di Tanah Melayu. Tugas BMA ialah untuk
kepercayaan rakyat.
kestabilan dan memulihkan (g)_______________
mengembalikan (f)_____________
IPRO OBJEKTIF m.s 57

Mengapakah rakyat mengalami kesukaran hidup semasa pendudukan Jepun?

(Buku Teks m.s 94)
 
A. Tiada peluang pekerjaan
B. Harga barang terlalu mahal
C. Kadar cukai yang terlalu tinggi
D. Bekalan makanan dan ubat-ubatan sukar
diperolehi
 Buku iPro m.s 58

Jelaskan tugas British Military Administration (BMA). [ 8 markah]

P1: Mengembalikan kestabilan dan keamanan

 

Tugas BMA ialah (a) ___________________________________________

dengan membubarkan (b) ________________________ pada 1 Disember 1945.
BMA mengarahkan semua (c) __________________ yang diberikan kepada
mereka semasa pendudukan (d) __________________ dahulu dipulangkan.
Namun BMA gagal (e)___________________ semua senjata tersebut, malahan
turut gagal BMA juga gagal membanteras kegiatan jenayah, keganasan, kongsi
gelap dan masalah (f)_______________________.
P2: Memulihkan kepercayaan rakyat Buku iPro m.s 58
F1: Memulihkan kepercayaan rakyat
H1a: untuk mendapatkan sokongan akibat kesengsaraan dan penderitaan
F2: Berusaha memulihkan kerosakan infrastruktur
H2a: Akibat bencana peperangan.
F3: Berusaha memulihkan sosoiekonomi
C3: Kemusnahan ladang getah, lombong bijih timah, prasarana dan kemudahan kesihatan
F4: Berusaha memulihkan kekacauan
H4a: British gagal menangani masalah yang dihadapi oleh rakyat
4.2

MALAYAN UNION

m.s 96 - 99
4.2 Gagasan Malayan Union

Latar Belakang

• Malayan Union telah diisytiharkan oleh British pada

10 Oktober 1945.
• Rancangan Malayan Union yang diisytiharkan dalam Warta Kerajaan dikenali
sebagai Kertas Putih 6247 yang diluluskan oleh Parlimen British.
• Dalam Kertas Putih tersebut, British akan mengambil alih pemerintahan Tanah
Melayu dan menubuhkan sebuah pentadbiran berpusat (kesatuan) di bawah
penjajahan British.
• Ini bertujuan untuk menggantikan BMA supayaa pentadbiran lebih licin dan
sistematik.
Kronologi Malayan Union

Pembentukan Unit Tan Cheng Lock dan

Rancangan Malayan Persatuan Cina
Perancangan Tanah
Union dibentangkan Seberang Laut
Melayu di London menghantar
di Parlimen British
pada Februari 1943 memorandum

 Malayan Union dilaksanakan pada 1 April 1946 Rancangan

 Gabenor pertamanya ialah Sir Edward Gent Malayan
 Merupakan usaha British untuk menjajah Union
dibentangkan
negara kita. di Parlimen
 Mengubah status Tanah Melayu daripada British
negeri naungan kepada Tanah Jajahan
Sir Edward Gent

• Kertas Putih 6274

Malayan Union
• Rancangan MU
dilaksanakan di
disiarkan dalam
Tanah Melayu
Warta Kerajaan
 Ciri-ciri Perlembagaan Malayan Union Buku iPro m.s 60 & 61

Pentadbiran Malayan Union Kewarganegaraan

Kesatuan Syarat Kerakyatan

• Penyatuan NNS, NNMB dan NNMTB • Kewarganegaraan melalui prinsip jus soli
menjadi satu unit pentadbiran
• Rakyat yang lahir di Tanah Melayu dan
Ketua Pentadbir Singapura diiktiraf sebagai warga Malayan
• Malayan Union diketuai oleh Gabenor Union
British yang dilantik oleh Raja England • Berumur 18 tahun dan ke atas serta
• Pembentukan Majlis Eksekutif dan Majlis
Perundangan di bawah kawalan bermastautin selama 10 hingga 15 tahun
Pesuruhjaya Tinggi British akan diberikan kewarganegaraan
• Mereka yang berumur kurang daripada 18
Raja-raja Melayu tahun tetapi ibu bapanya merupakan
• Sultan menjadi ahli Majlis Raja-raja yang warganegara turut diberikan
hanya membincangkan soal agama
Islaam dan adat istiadat Melayu kewarganegaraan
 British Mendapatkan Tandatangan Sultan
Bagaimanakah British mendapatkan tandatangan daripada Raja-raja Melayu?
P1: H.C Willan Merintis Jalan Menghadap Raja-raja Melayu
H1a: Beliau bertemu Raja-raja Melayu dengan keyakinan tinggi
H1b: mendapatkan sokongan Raja-raja Melayu untuk menandatangani perjanjian
C1a: Sultan pertama ditemui ialah Sultan Johor, iaitu Sultan Ibrahim ibni Almarhum Sultan Abu Bakar,
manakala sultan terakhir ialah Sultan Kelantan, iaitu Ibrahim ibni Almarhum Sultan Muhammad IV
P2: Misi Sir Harold MacMichael Mendapatkan Tandatangan Sultan
H2a: Cara Willan tidak menepati harapan MacMichael
H2b: MacMichael masih menerima tentangan daripada Raja-raja Melayu
H2c: MacMichael menggunakan pelbagai taktik untuk mendapat persetujuan Raja-raja Melayu
C2a: sepertinya desakan dan paksaan
H2d: Dalam tempoh dua bulan, beliau berjaya mendapatkan tandatangan persetujuan Raja-raja Melayu
4.3

REAKSI PENDUDUK TEMPATAN

TERHADAP MALAYAN UNION

m.s 100 - 106

4.3 Reaksi Penduduk Tempatan terhadap Malayan Union

Penentangan Raja-raja Melayu terhadap Malayan Union Buku iPro m.s 62 & 63

Membawa kes Malayan Union ke Mahkamah Tinggi England

 Bantahan melalui Mahkamah Tinggi England
 Cara mendapatkan persetujuan tidak sah
Menghantar surat bantahan ke London
 Raja-raja Melayu diperdaya dan diugut
 Tidak puas hati kerana tidak diberi peluang berbincang
Bantahan
Raja-raja Menyokong Kongres Melayu
Melayu  Kesungguhan orang Melayu menolak Malayan Union
 Persatuan Melayu Selangor menjadi tuan rumah
Permaisuri Perak memimpin gerakan menentang M. Union
 Permaisuri mengetuai perarakan wanita negeri Perak
 Melintasi Raja-raja Melayu dan ahli Parlimen British
Memulaukan upacara pelantikan Gabenor Malayan Union
 Raja-raja Melayu dan rakyat memulaukan upacara ini
 Melaungkan “Daulat Tuanku” dan “Hidup Melayu”
 Bantahan Akhbar Melayu
Penentangan Rakyat
 Contohnya Utusan Melayu, Warta dan Warta Negara
Tempatan terhadap  Mengecam dan mengutuk Malayan Union
Malayan Union
Bantahan Cendekiawan
Buku iPro m.s 63 - 65  Tokoh pentadbir seperti Dato’ Onn Jaafar
 Tokoh wanita seperti Cikgu Zaharah Abdullah

Bantahan Persatuan Melayu

 Contohnya Persatuan Melayu Selangor dan Kedah
 Menghimpun dan penggerak rapat umum
Bantahan
Rakyat Bantahan di Negeri Kelantan, Kedah dan Johor
 Kelantan > 10 ribu berhimpun di Kota Bharu
 Kedah > Perarakan di Alor Setar
 Johor > 20 ribu berhimpun di bandar Batu Pahat

Mengadakan Kongres Melayu

 Diadakan di Bangunan Kelab Sultan Sulaiman, KL
 Kongres bersetuju menubuhkan UMNO menentang MU

UMNO menganjurkan bantahan secara besar-besaran

 Tunjuk perasaan semasa tinjauan L.D Gammans dan David
Ress William
 Menyokong penubuhan Persekutuan Tanah Melayu
4.4

PENYERAHAN SARAWAK
KEPADA KERAJAAN BRITISH

m.s 107 - 108

4.4 Penyerahan Sarawak kepada kerajaan British
Buku iPro m.s 65 & 66
Pentadbiran Tentera di Sarawak

BBCAU
JEPUN
MENYERAH
KALAH

BMA
Vyner Brooke menyerahkan
Apakah kesan penyerahan ini Sarawak kepada British pada
terhadap masyarakat 1 Julai 1946.
tempatan di Sarawak?
 Faktor Penyerahan Sarawak kepada British Buku iPro m.s 66

Masalah Pewarisan Takhta

• Vyner Brooke tidak mempunyai anak lelaki untuk menggantikannya
• Beliau semakin tua dan uzur
• Tidak mahu melantik anak saudaranya Anthony Brooke

Desakan kerajaan British

• Pejabat Tanah Jajahan mendesak supaya diberikan kuasa yang luas kepada
British untuk meluaskan penguasaanya di Sarawak
• Menjadikan Sarawak tanah jajahan untuk menguasai kekayaan ekonomi
• Menjaga kepentingan pelaburan British di Sarawak
Masalah Kewangan
• Menghadapi masalah kewangan untuk memulihkan Sarawak akibat PD2
• Ekonomi Sarawak terjejas akibat kemusnahan lombong minyak dan ladang getah
• Kemudahan pendidikan, kesihatan dan jalan raya perlu dibaiki
 Proses Penyerahan Sarawak kepad British Buku iPro m.s 66 & 67

Nomborkan urutan yang betul berkaitan proses penyerahan Sarawak kepada British.

Majlis Negeri
Vyner Brooke diarahkan Perjanjian antara Vyner mengeluarkan Undang-
mendapatkan kelulusan Brooke dengan Geogre undang Penyerahan.
Majlis Negeri dan Henry untuk menyerahkan (Cession Bill) Keputusannya
persetujuan rakyat Sarawak kepada British. 19 undi menyokong dan
Sarawak.
16 undi menentang.
4 1 6

Kerajaan British Gerard T. MacBryan

Gerard T. MacBryan menyerahkan dokumen
dihantar untuk menghantar dua ahli
Parlimen iaitu Gammans yang telah ditandatangani
mendapatkan persetujuan oleh ketua tempatan tanpa
daripada ketua tempatan. dan Rees Williams untuk
membuat tinjauan. pengetahuan rakyat
Sarawak.
2 5 3
4.5 Reaksi penduduk tempatan terhadap penyerahan Sarawak

Faktor Penentangan Penyerahan Sarawak Buku iPro m.s 67 & 68

Tindakan Vyner Brooke Bertentangan dengan Perlembagaan 1941

• Prisnip kelapan > pemerintahan sendiri akan diberikan kepada rakyat Sarawak
• Penduduk Sarawak akan dibimbing untuk mentadbir Sarawak
• Tindakan Vyner Brooke menafikan hak rakyat Sarawak untuk memerintah sendiri

Vyner Brooke Mengetepikan Surat Wasiat Charles Brooke

• Vyner Brooke membuat keputusan tanpa berbincang dengan Charles Brooke
(Raja Muda) dan Bertram Brooke (Tuan Muda)
• Golongan anti penyerahan mahu pemerintahan Brooke diteruskan supaya
mudah menuntut kemerdekaan
Gerard T. MacBryan Menggunakan Muslihat
• Gerard T. MacBryan menggunakan pelbagai muslihat seperti tekanan, desakan,
pujukan dan sogokan untuk mendapatkan persetujuan ketua tempatan
4.5

REAKSI PENDUDUK TEMPATAN

TERHADAP PENYERAHAN
SARAWAK

m.s 109 - 113

 Bentuk Penentangan Penduduk Tempatan Buku iPro m.s 68 & 69

1 Mengadakan 2 Mengadakan 3 Meletakkan 4 Bantahan

Persidangan Demonstrasi Jawatan Wanita
Persidangan Semasa kedatangan British Kaum wanita
bertujuan Charles Arden mengeluarkan mengadakan
mengadakan Clarke, gabenor Pekeliling No.19 kempen kesedaran
demonstrasi pertama Sarawak di melarang pegawai dan bergabung
menentang Astana awam menyertai tenaga untuk
penyerahan gerakan Anti memperjuangkan
Sarawak penyerahan kemerdekaan
Sarawak
5 6 7
Menggunakan Menulis Kumpulan
Akhbar Surat Bantahan Rukun 13
Utusan Sarawak Pergerakan Kumpulan sulit
digunakan untuk Pemuda Melayu untuk
menyebarkan menghantar menghapuskan
tentangan terhadap referendum pegawai tinggi
penyerahan memansuhkan British di Sibu
Sarawak penyerahan Sarawak
Sarawak
 Pembunuhan ini
membolehkan British

Apakah?
Rosli Dhoby
menikam menindas gerakan
Duncan Stewart antipenyerahan

Peristiwa
Sungkit
Berdarah

Anggota
Menutup pejabat Rukun 13
PPM, PKMS, BPS Jelaskan iktibar yang boleh dikenakan hukum
dan ASAS diambil daripada peristiwa gantung dan
ini. penjara
Reaksi Penduduk yang Menyokong Penyerahan Sarawak

Kumpulan yang menyokong diketuai oleh Datu Bandar Abang

Haji Mustapha dan Datu Amar Abang Haji Sulaiman

Memajukan Negeri
Penyerahan dapat memajukan Sarawak dalam aspek
perhubungan, pertanian, pendidikan atau taraf hidup akibat
kemusnahan selepas perang.
Memajukan Penduduk Tempatan
Young Malay Association (YMA)ditubuhkan untuk menggalakkan
kemajuan orang Melayu dalam bidang ekonomi dan sosial. Ini
untuk membantu orang Melayu yang mundur seperti dari aspek
pendidikan, keagamaan dan sukan.
Memberikan Peluang Pekerjaan dalam Perkhidmatan Awam
Golongan intelektual seperti peguam, doktor dan jurutera akan
diberi peluang mengisi jawatan tinggi sebagai persiapan ke arah
taraf berkerajaan sendiri.
4.6 Penyerahan Sabah kepada kerajaan British

Pentadbiran Tentera di Sabah

Kota Kinabalu bebas pada

28 September 1945

JEPUN
MENYERAH
BMA
KALAH

Sandakan bebas pada

19 Oktober 1945 BMA diketuai oleh C.F.C
Macaskie yang bertujuan
untuk mengembalikan
keamanan dan
ketenteraman negeri.
4.6

PENYERAHAN SABAH
KEPADA KERAJAAN BRITISH

m.s 114 & 115

 Faktor Penyerahan Sabah kepada British Buku iPro m.s 71

Memenuhi Kepentingan British

• British akan memberikan kemerdekaan Sri Lanka, India dan Burma
• Justeru Sabah merupakan negeri berpotensi menggantikan jajahan tersebut
• Ini penting untuk membekalkan sumber bahan mentah dan kawasan pasaran

Meneruskan Dasar British dalam Hubungan Luar

• Semasa pemerintahan SBUB, British merupakan negeri naungan British
• Ini bermaksud, British masih menguasai perhubungan luar dan pertahanan Sabah
• Keadaan ini mendorong SBUB untuk menyerahkan Sabah kepada British

Masalah kewangan SBUB

• Sebelum meninggalkan Sabah, tentera Jepun telah memusnahkan Jesselton,
Kudat dan Sandakan
• Kerosakan ini memerlukan kos perbelanjaan yang besar.
• Disebabkan kekurangan dana, SBUB menyerahkan Sabah kepada British
4.7

REAKSI PENDUDUK
TEMPATAN TERHADAP
PENYERAHAN SABAH

m.s 116 - 117

4.7 Reaksi Penduduk Tempatan terhadap Penyerahan Sabah
Mengapakah penyerahan Sabah tidak mendapat
Buku iPro m.s 72 & 73
penentangan daripada rakyat tempatan di Sabah?

Dasar British
British Mengehadkan
menindas Kegiatan Berpersatuan Peluang dalam Pentadbiran
• Kesukaran pemimpin Sabah • British mengehadkan peluang
menghimpubkan kesemua etnik penduduk tempatan dalam bidang
dalam satu pertubuhan pentadbiran
• Matlamat persatuan lebih kepada • Akibatnya penduduk Sabah kurang
memperbaik keadaan ekonomi dan pengalaman dalam sistem Birokrasi
politik kaum bumiputera sahaja Barat
• British menawarkan jawatan
kenaikan pangkat
• British memindahkan ahli dan
pemimpin yang aktif
• Masalah kewangan
• Kekurangan pemimpin berwibawa
 Mengapakah penyerahan Sabah tidak mendapat penentangan
daripada rakyat tempatan di Sabah?

Kepentingan Sosioekonomi Penduduk Tempatan

• Penduduk tempatan berpendapat penyerahan Sabah sebagai peluang untuk

melibatkan diri dalam pentadbiran, memajukan bidang perniagaan dan
membangunkan Sabah terutamanya selepas perang.
• Oleh itu, kebanyakan penduduk enggan menentang penyerahan Sabah.

RUMUSAN
• Kurangnya pemahaman tentang tujuan penyerahan ini
• Dasar British yang menindas penduduk tempatan
• Namun kebangkitan nasionalisme bermula apabia British memperkenalkan
langkah ke arah berkerajaan sendiri

Barisan Pemuda Sabah (BARIP) Dua pertubuhan penting di Sabah.

Kaji pemimpin dan tindakan British
Parti Kebangsaan Melayu Labuan (PKML) untuk melemahkan pertubuhan ini