Nghe lại tình ca Phạm Duy

Những ngày trời đông ở thủ đô DC, cái lạnh tháng Giêng bao phủ quanh ta.  Có ngày mưa tuyết, có ngày mưa đá, và có ngày chỉ gió và lạnh thôi – không gian giữa mùa đông xám của mây trời.  Cây lá đã héo úa, tàn tạ theo mùa.  Không gian cũng ảm đạm, gợi lại cảm giác buồn trong nỗi nhớ xa vời vợi.  Những ngày như vậy, tôi chỉ thích ngồi trong phòng với ly cafe nóng, nghe hương vị cafe thoang thoảng trong khoảnh khắc êm ả, và bật lên Youtube nghe nhạc nhẹ nhàng để quên đi cái lạnh, cái buồn của mùa đông nơi đây.  Và tiếng nhạc ru tôi, ru tháng ngày ra đi, ru một mùa đông sẽ sớm qua mau.

Hôm nay, khi nghe tin nhạc sĩ Phạm Duy (10/5/1921 – 1/27/2013) đã ra đi về cõi vĩnh hằng, tôi ngồi nghe lại những bài tình ca của một người nghệ sĩ tài hoa.  Tôi không có nhiều kỷ niệm hay biết nhiều về nhạc Phạm Duy, nhưng có những bài khi nhắc đến nhạc sĩ họ Phạm là tôi phải tìm nghe.  Có lẽ, lần đầu tiên tôi nghe nhạc của họ Phạm vào đầu thập niên 90’s, vừa bước chân đến nước Mỹ được vài năm, qua băng cassette do nhiều ca sĩ hát, và trong đó có một liên khúc mà làm tôi ngẩn ngơ, ngâm đi ngâm lại âm thầm trong tâm hồn của một chàng trai sắp bước vào tuổi biết yêu.  Liên khúc đó mang tên Chuyện Tình Buồn gồm 2 bài ca: Chuyện Tình Buồn và Áo Anh Sứt Chỉ Đường Tà.

Bài Chuyện Tình Buồn gây lên một cảm giác buồn không thể nói được, không biết tại sao tôi buồn, chỉ biết là buồn thôi, với những câu hát, những dòng chữ rất hay và đẹp, nhưng lại rất buồn khi nghe như: Anh dặm trường mê mải, đời chia như nhánh sông, hoặc Ngày nhà em pháo nổ, anh cuộn mình trong chăn như con sâu làm tổ trong trái vải cô đơn, hoặc Ngồi bâng khuâng nhớ biển, bên bãi đời quạnh hiu.  Vậy là ở cái tuổi chưa chạm vào đời, ở cái tâm hồn chưa biết buồn, một chút bâng khuâng đã tìm đến tôi và để lại trong tôi bên bãi đời quạnh hiu …

Rồi bao nhiêu năm tháng trôi qua, khi những dòng thơ lạ và hay đến với tôi qua giai đoạn đầu của Internet, trong tiếng bước tháng ngày của đời sinh viên.  Trong những giây phút đó, tôi tìm thấy dòng thơ của Vũ Hữu Định, của Nguyễn Tất Nhiên, của Phạm Thiên Thư làm tôi say mê bởi cái đẹp của chữ, bởi cái nét lãng mạn của thơ, bởi cái hay của tiếng nói.  Tôi đã đọc, và đã nhớ từng câu thơ, từng dòng chữ đã in sâu vào tôi.  Nó đã trở thành men rượu cho tôi say những ngày dài.  Nó đã trở thành giọt nước mát dịu cho tôi giữa mùa hạ nóng bập bùng.

Và những dòng thơ đó, sau này khi tôi nghe qua nốt nhạc của Phạm Duy, đưa tôi đến mảnh trời riêng biệt, cho tôi tìm thấy một chút yên tĩnh và chầm chậm giữa dòng đời mệt mỏi.  Có lẽ khi dòng thơ pha với dòng nhạc, dòng thơ trở nên công chúng, tạo nên một sức mạnh bởi âm thanh của nhạc, mang đến cho người nghe thêm giác quan mà trong thơ thiếu.  Nhưng nếu không có chữ đẹp của thơ thì làm sao mà có được những bài ca của họ Phạm để đời.

Trong âm nhạc – và nghệ thuật phổ thơ của Phạm Duy – tạo cho tôi cảm thấy như tôi đã từng gặp, từng đến và từng nhận dù tôi chưa một lần đặt chân đến phố núi cao phố núi đầy sương … Em Pleiku má đỏ môi hồng, Ở đây buổi chiều quanh năm mùa đông …

Tôi ngồi nghe lại một số bài ca của Phạm Duy trong giây phút yên lặng, ngoài kia trời vẫn lạnh, vẫn buồn, nhưng trong đây lại ấm bởi tiếng hát, lời nhạc và nốt nhạc.  Cái list thiếu đi rất nhiều bài hay, nhưng đây là những bài mà tôi đang nghe bây giờ.

• Chuyện Tình Buồn – Sĩ Phú hát
• Áo Anh Sứt Chỉ Đường Tà – Elvis Phương hát
• Còn Chút Gì Để Nhớ – Vũ Khanh hát
• Em Hiền Như Ma Soeur – Elvis Phương hát
• Thà Như Giọt Mưa – Duy Quang hát
• Hai Năm Tình Lận Dận – Vũ Khanh hát
• Ngày Xưa Hoàng Thị – Thái Thanh
• Đưa Em Tìm Động Hoa Vàng – Ánh Tuyết
• Tình Cầm – Sĩ Phú hát
• Nghìn Trùng Xa Cách – Ý Lan hát
• Cây Đàn Bỏ Quên – Thái Châu