Montreux: Verskil tussen weergawes
k Sinskonstruksie rondom Paul Kruger en die huis waar hy oorlede is hersien; datumskakel verbeter; spelfoute |
k Kaart weer met 125px gestoor, laai anders nie op IE 7 nie |
||
| Lyn 3: | Lyn 3: | ||
|- |
|- |
||
| align="center" width="140px" style="border-bottom:3px solid gray;" | [[Beeld:486px-Montreux-blason.png|100px]] |
| align="center" width="140px" style="border-bottom:3px solid gray;" | [[Beeld:486px-Montreux-blason.png|100px]] |
||
| align="center" width="140px" style="border-bottom:3px solid gray;" | [[Beeld:735px-Montreux dot.png| |
| align="center" width="140px" style="border-bottom:3px solid gray;" | [[Beeld:735px-Montreux dot.png|125px]] |
||
|- |
|- |
||
| valign="top"| '''Land:''' || [[Beeld:Switzerland flag medium.png|20px]] [[Switserland]] |
| valign="top"| '''Land:''' || [[Beeld:Switzerland flag medium.png|20px]] [[Switserland]] |
||
Wysiging soos op 15:21, 16 Oktober 2006
| Montreux | |
|---|---|
| Lêer:486px-Montreux-blason.png | Lêer:735px-Montreux dot.png |
| Land: | Lêer:Switzerland flag medium.png Switserland |
| Kanton: | Lêer:Switzerland canton flag vd.png Vaud |
| Distrik: | Vevey |
| Koördinate: | 46°26' N, 06°55' O |
| Oppervlakte: | 33,40 km² |
| Bevolking: | 23 010 (Desember 2005) |
| Bevolkingsdigtheid: | 688,9 / km² |
| Hoogte: | 390 m bo seespieël |
| Syndic: | Pierre Salvi (PS) |
Montreux is die derde grootste stad van die Franstalige kanton Vaud in Switserland, aan die oostelike oewer van die Lac Léman, met sowat 22 900 inwoners (2003). Danksy die beskermende agterland met berge van meer as 2 000 meter het Montreux 'n baie milde klimaat met subtropiese flora langs die oewerpromenade.
Die stad is vandag een van die belangrikste toeristebestemmings van Switserland en met sy Montreux Jazz Festival ook 'n internasionale ontmoetplek van die musiekbedryf.
Montreux het ook 'n verbintenis met Suid-Afrika: In die noordwestelike stadswyk Clarens lê die huis waar Paul Kruger, die President van die Zuid-Afrikaansche Republiek (ZAR), op 14 Julie 1904 oorlede is en wat nou as Krugerhuis bekend staan.
Geografie
Montreux lê 390 meter bo seevlak aan die voet van die Vaud-Alpe aan die oostelike oewer van die Meer van Genève op alluviale afsettings van die bergstroompies Baye de Montreux en Baye de Clarens en teen die hellings van die Riviera van Vaud. Die oppervlak van Montreux is 33,4 vierkante kilometer, met 'n oewerlyn van 5,5 kilometer.
Die landskap in die noordwestelike stadswyk Clarens word deur lae hellings gekenmerk, die res van die stadsgebied bestaan uit 'n smal strokie land langs die meer, waaraan steil berghange aansluit. Cubly is die hoogste spits met 1 188 meter bo seevlak.
Geskiedenis
Oorblyfsels van die vroegste nedersettings, wat deur argeoloë naby Baugy opgegrawe is, dateer uit die laat Bronstydperk. Die Romeine het 'n heerweg tussen die Groot Sint-Bernard en Aventicum (die huidige Avanches) en Lausanne gebou, wat deur die huidige stadsgebied van Montreux geloop het. In Montreux is die fundament van 'n Romeinse villa ontdek, wat tussen die 2de en 4de eeu bewoon is. Ook 'n begraafplaas uit die Boergondiese tydperk is in Montreux opgegrawe.
Gedurende die Middeleeue was Montreux 'n besitting van die abdy Saint-Maurice in Valais/Wallis, wat later onder die heerskappy van die biskop van Sion gekom het. Die biskop het die eerste groot gemeente in Montreux gestig. Die naam Montreux verwys na hierdie historiese oorspronge en is afgelei van die Latynse monasterium ("klooster").
In 1295 het die gebied onder die heerskappy van Girard van Oron gekom. Die here van Oron het die suidelike gedeelte van Montreux (Les Planches en Veytaux) in 1317 aan die grawe van Savoie verkoop. Die noorde het 'n leengebied van Savoie geword, wat later as die gebied van Le Châtelard bekend gestaan het en deur 'n huwelik aan die La Sarraz-gesin oorgedra is.
Met die verowering van Vaud deur Bern in die jaar 1536 het albei gebiede 'n deel van die ampsgebied van Chillon gevorm, wat in 1735 na Vevey herdoop is. Ná die ontbinding van die ancien régime in die tydperk van die Franse Rewolusie en die stigting van die Helvetiese Republiek het Le Châtelard, Les Planches en Veytaux tussen 1798 en 1803 'n deel van die kanton Léman gevorm. Met die inwerkingtreding van die Mediasie-grondwet is Léman ontbind en het 'n deel van Vaud geword. Sedert 1798 maak die gebied deel uit van die distrik Vevey.
Montreux verwerf teen die middel van die 18de eeu bekendheid deur Jean-Jacques Rousseau en later ook Lord Byron, wat in die stad gebly het. Met die uitbou van die vervoerstelsel en die oprigting van 'n aantal hotelle, gastehuise en sanatoriums (vir pasiënte met longsiektes) het Montreux sedert 1850 'n ekonomiese bloeitydperk beleef. Die eerste groot kulturele feeste soos die Narsingfees (1897-1957) het plaasgevind. Die hoogtepunt van die toerisme is omtrent 1910 bereik.
Tydens die Eerste en Tweede Wêreldoorlog het die toerismebedryf in 'n krisis beland, en baie hotelle is gesluit of as woonstelle gebruik. Montreux het sy huidige internasionale bekendheid aan nuwe kulturele feeste soos die Septembre Musical (sedert 1967) en die Fees van die Goue Roos (sedert 1954) te danke. Die Montreux Jazz Festival is in 1967 deur Claude Nobs, 'n medewerker van die plaaslike toeristekantoor, in die lewe geroep en lok nou jaarliks 200 000 musiekgeesdriftiges. In 1990 het Montreux vir die bewaring van die 19de eeuse toerisme-infrastruktuur die Wakkerprys ontvang.
Bevolking
Montreux is met 23 000 inwoners die derde grootste stad in die kanton Vaud na Lausanne en Yverdon-les-Bains. Van die bevolking is 74,4 persent Franstalig, 6,2 praat Duits en 4 persent Italiaans. Die bevolking het veral in die tydperk tussen 1850 en 1910 vinnig toegeneem. Tans vorm Montreux saam met die buurdorpe La Tour-de-Peilz, Blonay en Veytaux 'n klein agglomerasie.
Ekonomie
Die toerisme is die ekonomiese basis van Montreux. Van die 9 500 werkgeleenthede in die stad is 1 persent in die tersiêre sektor, 13 persent in die nywerheids- en 86 persent in die dienstesektor.
Klein wingerde lê teen die sonnige hange bo-oor die voorstad Clarens en naby Chailly en Brent. Die hoër gebiede is geskik vir akkerbou, veeteelt en melkproduksie, terwyl die Vooralpegebied deur weivelde oorheers word.
Die industrialisering van Montreux begin in die tweede helfte van die 19de eeu, tog bly dit altyd ondergeskik aan die toerisme en vervaardig veral goedere soos meubels, juweliersware, voedsel en die bekende Switserse sjokolade. Ander belangrike nywerhede is drukkerye, laboratoriums- en oudiovisuele toerusting.
Die werksgeleenthede in die dienstesektor word deur die hotelle, gastronomie, administrasie, banke, assuransiemaatskappye, opvoedkundige en geneeskundige instellings.
Musiek
Die Britse rockgroep Deep Purple het Montreux in 1971 met hulle lied "Smoke on the Water" bekend gemaak - nadat 'n bewonderaar van die kunstenaar Frank Zappa die kasino van Montreux aan die brand gesteek het:
We all came out to Montreux on the Lake Geneva shoreline
To make records with a mobile - We didn't have much time
Frank Zappa & the Mothers were at the best place around
But some stupid with a flare gun burned the place to the ground
Smoke on the water, fire in the sky
Die kasino is in 1975 heropen.
Montreux huisves die bekende Mountain-musiekateljee, waar baie musieksterre reeds plate opgeneem het. In 1978 is die ateljee deur die Britse groep Queen gekoop. Dit is nog steeds in die besit van die Queen-produsent David Richards.
Die Krugerhuis in Clarens
Die President van die Zuid-Afrikaansche Republiek, Paul Kruger, het enkele weke in die huis, wat nou as Krugerhuis bekend staan, gewoon en is hier op 14 Julie 1904 oorlede. Die Krugerhuis, wat in 1873 opgerig is, lê langs die Meer van Genève en is in 1910 as 'n museum ingerig en vir die publiek toeganklik gemaak. President Kruger se sterfkamerbed en ander meubels is reeds in 1932 deur Suid-Afrika aangekoop en na die Krugerhuis in Pretoria gebring. Die museum het replikas ontvang.
In 1949 is die sterfhuis van President Kruger aan die Suid-Afrikaanse regering te koop aangebied. Die Federasie van Afrikaanse Kultuurverenigings (FAK) is versoek om geld in te samel, en nadat Suid-Afrikaners landswyd hulle bydraes tot ie koste gemaak het, is die huis op 27 Februarie 1950 gekoop. Die museum is namens die regering deur die Suid-Afrikaanse ambassade in Switserland in stand gehou.
In die negentigerjare kon die regering die onderhoud nie meer bekostig nie, en die FAK het die museum in 1994 weer oorgeneem. Danksy die bydrae van die Uitvoerende Voorsitter van die maatskappy Genfood, Johann Roode, is die Krugerhuis in Clarens gerestoureer en as 'n gastehuis onder die naam "Villa Kruger" bedryf.
In 2005 is die Krugerhuis aan 'n Switserse privaateienaar verkoop. Die FAK het egter 'n servituut oor die sterftekamer van President Kruger behou, en die huis staan ook oop vir die publiek. Tans stel veral besoekers uit Nederland, Duitsland en Rusland belang in die Krugerhuis.