Trappe en spronge: Verskil tussen weergawes

Geskrapte inhoud Bygevoegde inhoud

Inline

Wysiging soos op 16:02, 8 Desember 2016


Trap: majeurtweede. Play (hulp·inligting)		Sprong: Majeurderde. Play (hulp·inligting)

'n Koraalmelodie wat slegs trappe bevat, geen spronge nie: "Jesu, Leiden, Pein, un Tod". Play ▶ (help·info)

In musiek is 'n trap, of konjunkte beweging,^[1] die verskil in toonhoogte tussen twee opeenvolgende note van 'n toonleer. Met ander woorde, dit is die interval tussen twee opeenvolgende trappe van ’n toonleer. Enige groter interval staan bekend as 'n sprong, of disjunkte beweging.^[1]

In die diatoniese toonleer is ’n trap óf 'n mineurtweede (soms ook bekend as halftoon) óf 'n majeurtweede (soms ook heeltoon genoem) en word al die intervalle van 'n mineurderde of groter spronge genoem. Byvoorbeeld, van C tot D (majeurtweede) is 'n trap, terwyl C tot E (majeurderde) 'n sprong is.

Meer in die algemeen, 'n trap is 'n kleiner of nouer interval in 'n musikale lyn, en 'n sprong is 'n breër of groter interval. Die kategorisering van die intervalle in trappe en spronge word bepaal deur die stemmingstelsel en die toonstelsel wat gebruik word.

Melodiese beweging waarin die interval tussen enige twee opeenvolgende toonhoogtes nie meer as 'n trap is nie, of, minder streng, waar spronge skaars is, is die sogenaamde stapsgewyse of konjunkte melodiese beweging, in teenstelling met sprongsgewyse of disjunkte melodiese beweging, wat gekenmerk word deur baie spronge.

Halftone

Gemeet in halftone is die verskil tussen trappe en spronge in 'n diatoniese toonleer redelik duidelik:

Unisoon: 0
Trappe: 1-2
Spronge: 3+

Melodie

Lêer:Webern Variations melody.png

Webern se Variasies vir orkes (1940), op. 30 (pp. 23-24) melodie^[3] is hoofsaaklik spronge. Play ▶ (help·info)

Melodie kan gekenmerk word deur sy graad en tipe van konjunkte en disjunkte beweging. Byvoorbeeld, Middeleeuse cantus planus-melodieë word oor die algemeen gekenmerk deur konjunkte beweging met sporadiese gebruik van derdes, vierdes en oor die algemeen stygende vyfdes, terwyl die groter intervalle baie skaars is; hoewel spronge van ’n oktaaf tussen twee aparte frases kan plaasvind.^[4] Renaissance-melodieë word oor die algemeen gekenmerk deur konjunkte beweging, met ongereelde spronge van meer as 'n vyfde en dan selde enigiets anders as 'n sesde of ’n oktaaf.^[1] In teenstelling daaremee het melodie in die 20ste eeu grootliks gewissel, insluitende die diatoniese idioom van die 18de eeu (Klassiek), die verskeidenheid idiome uit die 19de eeu (Romanties), en nuwer niediatoniese toonlere van die 20ste eeu.^[5] Sommige van hierdie latere idiome het baie spronge gebruik.

Verwysings

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 Bonds, Mark Evan (2006).
↑ Kliewer, Vernon (1975).
↑ Marquis, G. Welton (1964).
↑ Bonds (2006), p.43.
↑ Bonds (2006), p.540.

[Bonds-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 Bonds, Mark Evan (2006).

[2] Kliewer, Vernon (1975).

[3] Marquis, G. Welton (1964).

[4] Bonds (2006), p.43.

[5] Bonds (2006), p.540.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

@@ Lyn 1: / Lyn 1: @@
-{{Dubbelbeeld|right|Major second on C.svg|150|Major third on C.png|150|Step: major second. {{audio|Major second on C.mid|Play}}|Skip: Major third. {{audio|Major third on C.mid|Play}}|Major second on C.|Major third on C.}}
+{{Dubbelbeeld|right|Major second on C.svg|150|Major third on C.png|150|Trap: majeurtweede. {{audio|Major second on C.mid|Play}}|Sprong: Majeurderde. {{audio|Major third on C.mid|Play}}|Major second on C.|Major third on C.}}
-[[Lêer:Chorale_-_Jesu,_Leiden,_Pein,_un_Tod_-_all_steps.png|duimnael|300x300px|'n Koraalmelodie wat slegs trappe bevat, geen spronge nie: "Jesu, Leiden, Pein, un Tod". {{Geluid|Chorale - Jesu, Leiden, Pein, un Tod - all steps.mid|Play}}]]
+[[Lêer:Chorale - Jesu, Leiden, Pein, un Tod - all_steps.png|duimnael|300x300px|'n Koraalmelodie wat slegs trappe bevat, geen spronge nie: "Jesu, Leiden, Pein, un Tod". {{Geluid|Chorale - Jesu, Leiden, Pein, un Tod - all steps.mid|Play}}]]
-In [[musiek]] is 'n '''trap''', of '''konjunkte beweging''',<ref name="Bonds">Bonds, Mark Evan (2006). </ref> die verskil in [[toonhoogte]] tussen twee opeenvolgende [[Musical note|note]] van 'n [[Musical scale|toonleer]]. Met ander woorde, dit is die [[Interval (music)|interval]] tussen twee opeenvolgende [[Degree (music)|trappe van ’n toonleer]]. Enige groter interval staan bekend as 'n '''sprong''', of '''disjunkte beweging'''.<ref name="Bonds">Bonds, Mark Evan (2006). </ref>
+In [[musiek]] is 'n '''trap''', of '''konjunkte beweging''',<ref name="Bonds">Bonds, Mark Evan (2006). </ref> die verskil in [[toonhoogte]] tussen twee opeenvolgende [[Musieknoot|note]] van 'n [[toonleer]]. Met ander woorde, dit is die [[Interval (musiek)|interval]] tussen twee opeenvolgende [[Trap (musiek)|trappe van ’n toonleer]]. Enige groter interval staan bekend as 'n '''sprong''', of '''disjunkte beweging'''.<ref name="Bonds">Bonds, Mark Evan (2006). </ref>
-In die [[diatoniese toonleer]] is ’n trap óf 'n [[Minor second|mineurtweede]] (soms ook bekend as ''halftoon'') óf 'n [[Major second|majeurtweede]] (soms ook ''heeltoon ''genoem), en al die intervalle van 'n [[Minor third|mineurderde]] of groter word spronge genoem. Byvoorbeeld, van C tot D (majeurtweede) is 'n trap, terwyl C tot E ([[Major third|majeurderde]]) 'n sprong is.
+In die [[diatoniese toonleer]] is ’n trap óf 'n [[mineurtweede]] (soms ook bekend as ''halftoon'') óf 'n [[majeurtweede]] (soms ook ''heeltoon ''genoem) en word al die intervalle van 'n [[mineurderde]] of groter spronge genoem. Byvoorbeeld, van C tot D (majeurtweede) is 'n trap, terwyl C tot E ([[majeurderde]]) 'n sprong is.
-Meer in die algemeen, 'n trap is 'n kleiner of nouer interval in 'n musikale lyn, en 'n sprong is 'n breër of groter interval. Die kategorisering van die intervalle in trappe en spronge word bepaal deur die [[Musical tuning|stemmingstelsel]] en die [[Pitch space|toonstelsel]] wat gebruik word.
+Meer in die algemeen, 'n trap is 'n kleiner of nouer interval in 'n musikale lyn, en 'n sprong is 'n breër of groter interval. Die kategorisering van die intervalle in trappe en spronge word bepaal deur die [[stemmingstelsel]] en die [[toonstelsel]] wat gebruik word.
-[[Melodic motion|Melodiese beweging]] waarin die interval tussen enige twee opeenvolgende toonhoogtes nie meer as 'n trap is nie, of, minder streng, waar spronge skaars is, is die sogenaamde ''stapsgewyse'' of ''konjunkte'' [[Melodic motion|melodiese beweging]], in teenstelling met ''sprongsgewyse ''of ''disjunkte'' melodiese beweging, wat gekenmerk word deur baie spronge.
+[[Melodiese beweging]] waarin die interval tussen enige twee opeenvolgende toonhoogtes nie meer as 'n trap is nie, of, minder streng, waar spronge skaars is, is die sogenaamde ''stapsgewyse'' of ''konjunkte'' [[melodiese beweging]], in teenstelling met ''sprongsgewyse ''of ''disjunkte'' melodiese beweging, wat gekenmerk word deur baie spronge.
 == Halftone ==
-Gemeet in [[Semitone|halftone]] is die verskil tussen trappe en spronge in 'n diatoniese toonleer redelik duidelik:
+Gemeet in [[Halftoon|halftone]] is die verskil tussen trappe en spronge in 'n diatoniese toonleer redelik duidelik:
-* [[Unison|Unisoon]]: 0
+* [[Unisoon]]: 0
 * Trappe: 1-2
 * Spronge: 3+
 == Melodie ==
-[[Lêer:Pop_Goes_the_Weasel_melody.PNG|duimnael|350x350px|"Pop Goes die Weasel"-melodie<ref>Kliewer, Vernon (1975). </ref> is hoofsaaklik trappe. {{Geluid|Pop Goes the Weasel.ogg|Play}}]]
+[[Lêer:Pop Goes the Weasel melody.PNG|duimnael|350x350px|"Pop Goes die Weasel"-melodie<ref>Kliewer, Vernon (1975). </ref> is hoofsaaklik trappe. {{Geluid|Pop Goes the Weasel.ogg|Play}}]]
 [[Lêer:Webern_Variations_melody.png|duimnael|350x350px|[[Anton Webern|Webern]] se ''Variasies vir orkes'' (1940), op. 30 (pp. 23-24) melodie<ref>Marquis, G. Welton (1964). </ref> is hoofsaaklik spronge. {{Geluid|Webern Variations melody.mid|Play}}]]
-[[Melodie]] kan gekenmerk word deur sy graad en tipe van konjunkte en disjunkte beweging. Byvoorbeeld, [[Medieval music|Middeleeuse]] [[Plainchant|cantus planus]]-melodieë word oor die algemeen gekenmerk deur konjunkte beweging met sporadiese gebruik van derdes, vierdes en oor die algemeen stygende vyfdes, terwyl die groter intervalle baie skaars is; hoewel spronge van ’n oktaaf tussen twee aparte [[Phrase (music)|frases]] kan plaasvind.<ref>Bonds (2006), p.43.</ref> [[Renaissance music|Renaissance]]-melodieë word oor die algemeen gekenmerk deur konjunkte beweging, met ongereelde spronge van meer as 'n [[Perfect fifth|vyfde]] en dan selde enigiets anders as 'n sesde of ’n [[Octave|oktaaf]].<ref name="Bonds">Bonds, Mark Evan (2006). </ref> In teenstelling daaremee het melodie in die 20ste eeu grootliks gewissel, insluitende die [[Diatonic|diatoniese]] idioom van die 18de eeu ([[Classical period (music)|Klassiek]]), die verskeidenheid idiome uit die 19de eeu ([[Romantic music|Romanties]]), en nuwer niediatoniese toonlere van die [[20th-century classical music|20ste eeu]].<ref>Bonds (2006), p.540.</ref> Sommige van hierdie latere idiome het baie spronge gebruik.
+[[Melodie]] kan gekenmerk word deur sy graad en tipe van konjunkte en disjunkte beweging. Byvoorbeeld, [[Middeleeuse musiek|Middeleeuse]] [[cantus planus]]-melodieë word oor die algemeen gekenmerk deur konjunkte beweging met sporadiese gebruik van derdes, vierdes en oor die algemeen stygende vyfdes, terwyl die groter intervalle baie skaars is; hoewel spronge van ’n oktaaf tussen twee aparte [[Frase (musiek)|frases]] kan plaasvind.<ref>Bonds (2006), p.43.</ref> [[Renaissance-musiek|Renaissance]]-melodieë word oor die algemeen gekenmerk deur konjunkte beweging, met ongereelde spronge van meer as 'n [[Rein kwint|vyfde]] en dan selde enigiets anders as 'n sesde of ’n [[oktaaf]].<ref name="Bonds">Bonds, Mark Evan (2006). </ref> In teenstelling daaremee het melodie in die 20ste eeu grootliks gewissel, insluitende die [[Diatonies|diatoniese]] idioom van die 18de eeu ([[Klassieke tydperk (musiek)|Klassiek]]), die verskeidenheid idiome uit die 19de eeu ([[Romantiese musiek|Romanties]]), en nuwer niediatoniese toonlere van die [[20ste-eeuse klassieke musiek|20ste eeu]].<ref>Bonds (2006), p.540.</ref> Sommige van hierdie latere idiome het baie spronge gebruik.
 * <br>
 == Verwysings ==
-{{reflist}}
+{{Verwysings}}