Zum Inhalt springen

Gerbel

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy


Wappe Dütschlandcharte
Wappe vo dr Gmei Gerbel
Görwihl
Dütschlandcharte, Position vo dr Gmei Gerbel fürighobe
Koordinate: 47° 38′ N, 8° 5′ O
Basisdate
Dialekt: Alemannisch
Hauptvariante: Hochalemannisch
Regionalvariante: Hotzewälderisch
Bundesland: Bade-Württebärg
Regierigsbezirk: Friburg
Landchreis: Waldshuet
Höchi: 612 m ü. NHN
Flächi: 50,4 km²
Iiwohner:

4233 (31. Dez. 2022)[1]

Bevölkerigsdichti: 84 Iiwohner je km²
Poschtleitzahl: 79733
Vorwahl: 07754
Kfz-Chennzeiche: WT
Gmeischlüssel: 08 3 37 038
Adress vo dr
Gmeiverwaltig:
Hauptstraße 54
79733 Gerbel
Webpräsenz: www.goerwihl.de
Burgermeischter: Carsten Quednow
Lag vo dr Gmei Gerbel im Landchreis Waldshuet
KarteAareLandkreis Breisgau-HochschwarzwaldLandkreis LörrachLandkreis KonstanzLandkreis TuttlingenSchwarzwald-Baar-KreisAlbbruckBad SäckingenBernau im SchwarzwaldBonndorf im SchwarzwaldDachsberg (Südschwarzwald)DettighofenDogernEggingenGörwihlGrafenhausenHäusernHerrischriedHöchenschwandHohentengen am HochrheinIbach (Schwarzwald)JestettenKlettgau (Gemeinde)KüssabergLauchringenLaufenburg (Baden)LottstettenMurg (Hochrhein)Rickenbach (Hotzenwald)St. BlasienStühlingenTodtmoosÜhlingen-BirkendorfWaldshut-TiengenWehr (Baden)Weilheim (Baden)Wutach (Gemeinde)WutöschingenSchweizRhein
Karte
De Ortstail Oberwihl, im Hindergrund s Hornbärgbeggi, uf eme Luftbild vom 31. Jänner 2015.

Gerbel (uff Hochdütsch Görwihl) isch e Gmäind im Hotzewald im Schwarzwald im Bundesland Bade-Würtebärg z Tüütschland. D Gmäind bestaat us zää Ortschafte. Di äint isch Gerbel, die andere nüün sind iigmäindet worde. Di nüün iigmäindete Ortstäil ghäissed Engelschwand, Hartschwand, Niderwihl, Oberwihl, Rotzinge, Rüeßell, Segete, Strittmatt un Diefestei. I de Gmäind wonet öppe 5000 Lüüt.

Gerbel litt im Hotzewald im üsserschte Süde vom Schwarzwald am Rand vom Albdal. In de Umgebig vo de Gmeind häts Hochebene vo verschydener Größi, wo wie Terrasse noch Süde abfalle. Di meischte Ortsdeil liige uff sonige Hochebene.

Wald macht öbbe 60 Brozänt vo de Gmeindflächi us.

Nochbergmeinde sin Ibach und Dachsberg im Norde, Albbruck im Oste, Laufeburg im Süde und Rickebach und Herrischried im Weste.

D Gmeinde Engelschwand, Hartschwand, Nyderwihl, Oberwihl, Rotzige, Rüeßell, Segete und Strittmatt sin ehemoligi Gmeinde, wo in de 1970er-Johr ygmeindet worre und hütt Ortsdeil vo Gerbel sin. Zu Engelschwand, Hartschwand, Oberwihl und Strittmatt ghöre keini Ortsdeil oder Wyler, zu Görwihl näbem glychnamige Dorf au d Zinke Freudeberg und Grünnetsmättli und d Hüser Chirchgrund. Zu Nyderwihl ghöre s glychnamig Dorf, de Zinke Schildbach und s Hus Sägehof. Zu Rotzige ghöre d Dörfer Rotzige und Burg, de Zinke Eichrütte und d Hüser Krembach. Zu Rüeßell ghöre d Dörfer Rüeßell und Diefestei. Zu Segete ghöre näbem glychnamige Dorf no s Ghöft Hetzlemühli und s Hus Sägi.

Im Gmeindegebiet liige au d Wiestige Scheckewyl im Ortsdeil Nyderwihl und Wolpringe im Ortsdeil Strittmatt.

Di erschti urkundligi Erwähnig vo Gerbel goht uff s Johr 1193 zruck, wo de Ort Gerswillare ghyße hät. Es hät johrhundertlang zu de Grafschaft Hauestei, Vorderöstrych, ghört. Es isch zum Zändrum vo de Einige vom Hotzewald worre und hät während de Salpetererunruhie e wichtigi Rolle gha. 1806 isch s zum Großherzogtum Bade cho.

Noch de Ygmeindige vo Rotzige und Hartschwandam 1. Juli 1971 bzw. 1972 sin am 1. Januar 1975 au di restlige vo de hüttige Ortsdeil ygmeindet worre.

D Wappe vo de hüttige Ortsdeil
Görwihl Rüeßell Oberwihl Nyderwihl Diefestei
Segete Strittmatt Rotzige/Burg Hartschwand Engelschwand

Herchumft vom Name

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

„Görwihl“ chunnt vo Ger-Wyler. „Ger“ hät im althochdütsche „Speer“ gheiße und isch zum Ortsname worre, wyl Gerbel ursprünglig d'Form von re Speerspitze gha hät.

Ergebnis vo dr Landdagswahle sit 2006:[2]

Johr CDU SPD FDP Griene Linke1 AfD Sonschtige
2016 37,7 % 6,8 % 7,6 % 29,9 % 1,8 % 12 % 4,2 %
2011 48,8 % 16 % 4,8 % 21,1 % 2,1 % 7,3 %
2006 48,9 % 15,1 % 6,6 % 8,5 % 2,8 % 18,2 %

1 2006: WASG, sit 2011: Die Linke

  1. Statistisches Landesamt Baden-Württemberg – Bevölkerung nach Nationalität und Geschlecht am 31. Dezember 2022 (CSV-Datei).
  2. Statistisches Landesamt Baden-Württemberg: Landtagswahl (Memento vom 7. Juli 2019 im Internet Archive)