Valtournenche
| Valtournenche | ||
|---|---|---|
.svg)
|
| |
 Il lago di Maën visto da Pâquier | ||
.svg) Lag vu dr Gmai Valtournenche im Augschtdal | ||
| Staat: | Italie | |
| Region: | Aostatal | |
| Koordinate: | 45° 53′ N, 7° 37′ O | |
| Hechi: | 1.524 m s.l.m. | |
| Yywohner: | 2198 (31. Dez. 2022)[1] | |
| ISTAT-Nummer: | 007071 | |
Valtournenche (frankoprov. Votornèntse) isch e Gmai in dr autonome Provinz Augschtdal z Italie.
Valtournenche ghert zue dr Gmainschaft Unité de communes Mont-Cervin.
Geografi
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Valtournenche lyt im Valtournenche, eme Sytedal vum Augschtdal.
Zue dr Gmai ghere d Wyyler Barmasse, Bioley, Brengaz, Breuil, Busserailles, Chaloz, Châtelard, Champ l'éve, Cheneil, Cheperon, Tsignanaz (Cignana), Clou, Cré, Cré-du-Pont, Crépin, Crétaz, Duerche, Euillaz, Fontaine, La Muranche, La Vénaz, Layet, Laviel, Le Lou (Loz), Losanche, Maën, Maisonnasse, Montaz, Moulin, Mont-Mené, Mont-Perron, Pâquier (capoluogo), Pecou, Les Perrères, Pessey, Promindoz, Saix, Servaz, Singlin, Tourtourouse, Ussin, Valmartin. Nochbergmaine sin Antey-Saint-André, Ayas, Bionaz, Chamois, Torgnon un Zermatt (CH-VS)
Gschicht
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Dr Grinder vum Huus Savoyen, dr Humbert I mit dr wysse Händ, het anne 1025 s Augschtdal as Leeche griegt. Mid Uusnahme vun e baar Johr (1691, 1704–1706, 1798–1814 zue Frankrych) het s Augschtdal derno zem Huus Savoyen gheert bis anne 1946, d. h. bis dr letscht italienisch Chenig abdankt ghaa het. Wu s italienisch Chenigrych anne 1861 grindet woren isch, isch s Augschtdal zue dr Provinz Turin chuu. Anne 1927 isch s derno ne aigestädnigi Provinz wore. Im Faschismus isch di franzesisch Sproch verbote wore un s het e starki Italienisierigsbolitik gee. Vu 1939 bis 1945 het Valtournenche dr italienisiert Name Valtornenza drait. Noch em Zweede Wältchrieg het s Augschtdal anne 1948 e autonome Sonderstatus griegt.
Bevelkerig
[ändere | Quälltäxt bearbeite]| Johr | 1861 | 1871 | 1881 | 1901 | 1911 | 1921 | 1931 |
| Yywohner | 1418 | 1357 | 1312 | 1330 | 1279 | 1333 | 1381 |
| Johr | 1936 | 1951 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 2001 |
| Yywohner | 1454 | 1423 | 1595 | 1919 | 2051 | 2199 | 2198 |
Politik
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Dr Burgermaischter vu Valtournenche isch dr Domenico Chatillard.
Sproch und Dialäkt
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Dr frankoprovenzalisch Dialäkt vu Valtournenche ghert zum Valdostanisch (Valdôtèn).
Anne 2001 het d Fondation Émile Chanoux in Zämmenarbet mit em Centre d'Études Linguistiques pour l'Europe un dr Università degli Studi di Trento di soziolinguistisch Situation vu allne Gmaine im Augschtdal untersuecht. Doderzue isch im Septämber un Oktober 2002 e Froogebooge verschickt woore. Vu Valtournenche sin 101 Froogebeege wider retuurchuu[2].
| Froog 0301: Was isch Ihri Muetersprooch? | |||||
| Italienisch | Patois | Italienisch un Patois | Franzeesisch | anderi | Total |
| 66 (65,4 %) | 26 (25,7 %) | 3 (3 %) | 4 (4 %) | 2 (2 %) | 101 |
| Froog 1403a: Wie guet verstehn si Frankoprovenzalisch (Patois)? | |||||
| guet | mittelguet | e weng | gar nit | kai Andwoord | Total |
| 72 (71,3 %) | 17 (16,8 %) | 5 (5 %) | 7 (6,9 %) | 0 (0 %) | 101 |
| Froog 1403b: Wie guet chenne si Frankoprovenzalisch (Patois) schwätze? | |||||
| guet | mittelguet | e weng | gar nit | kai Andwoord | Total |
| 56 (55,5 %) | 15 (14,9 %) | 8 (7,9 %) | 20 (19,8 %) | 2 (2 %) | 101 |
Weblink
[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Commons: Valtournenche – Sammlig vo MultimediadateieFueßnote
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- ↑ Demographic Balance and resident population by sex on 31st december 2022. Italian National Institute of Statistics, abgruefen am 14. Mai 2023.
- ↑ Fondation Émile Chanoux: ‘‘Sondage linguistique’’. Archiviert vom Original am 5. Juli 2017; abgruefen am 15. November 2012.
