অৱকলন

এই গণিত-সম্পৰ্কীয় প্ৰবন্ধটো এটা পোখালি, প্ৰবন্ধটো বিস্তাৰ কৰি আপুনিও ৱিকিপিডিয়াক সহায় কৰিব পাৰে।

Part of a series of articles about
কলন
মৌলিক উপপাদ্য কলনৰ সীমা নিৰৱচ্ছিন্নতা মধ্যমান উপপাদ্য ৰোলৰ উপপাদ্য
অৱকলন সংজ্ঞা অৱকলজ ( সাধাৰণীকৰণ) Differential infinitesimal of a function total Concepts Differentiation notation Second derivative Third derivative Change of variables Implicit differentiation Related rates Taylor's theorem Rules and identities Sum Product Chain Power Quotient Inverse General Leibniz Faà di Bruno's formula
কলন Lists of integrals Definitions Antiderivative Integral (improper) Riemann integral Lebesgue integration Contour integration Integration by Parts Discs Cylindrical shells Substitution (trigonometric) Partial fractions Order Reduction formulae
শ্ৰেণী Geometric (arithmetico-geometric) Harmonic Alternating Power Binomial Taylor Convergence tests Summand limit (term test) Ratio Root Integral Direct comparison Limit comparison Alternating series Cauchy condensation Dirichlet Abel
ভেক্টৰ Gradient Divergence Curl Laplacian Directional derivative Identities Theorems Divergence Gradient Green's Kelvin–Stokes Stokes
বহুচলক Formalisms Matrix Tensor Exterior Geometric Definitions Partial derivative Multiple integral Line integral Surface integral Volume integral Jacobian Hessian
বিশেষ Fractional Malliavin Stochastic Variations
কলনৰ অৰ্থকোষ Glossary of calculus

The graph of a function, drawn in black, and a tangent line to that function, drawn in red. The slope of the tangent line is equal to the derivative of the function at the marked point.

গণিতশাস্ত্ৰত বা বিশেষকৈ ইয়াৰ উপক্ষেত্ৰ কলন-গণিতত,বাস্তৱ চলকবিশিষ্ট ফলনৰ অধ্যয়ণৰ এক মৌলিক আহিলা হৈছে অৱকলন গণিত, যি পদাৰ্থবিজ্ঞানৰ লগতে বিজ্ঞানৰ আন আন ক্ষেত্ৰসমূহতো প্ৰযোজ্য। সহজ ভাষাত ক'বলৈ গ'লে কোনো এক ফলনৰ অৱকলন হৈছে চলকৰ মানৰ এক সূক্ষ্ম সালসলনিৰ ফলনৰ মান কিমান সলনি হৈছে, অৰ্থাৎ ফলনৰ মানৰ সালসলনি আৰু চলকৰ মানৰ সালসলনিৰ অনুপাত য'ত চলকৰ মানৰ সালসলনি অতি সূক্ষ্ম, বেছি শুদ্ধকৈ ক'লে অসীমভাৱেসূক্ষ্ম।