Vera T. Sós
Vera Turán Sós (11 de setiembre de 1930, Budapest – 22 de marzu de 2023, valor desconocíu) foi una matemática húngara, especializada na teoría de númberos y combinatoria. Foi una estudiante y collaboradora cercana de Paul Erdös y Alfréd Rényi. Tamién collaboró frecuentemente col so home Pál Turán, l'analista, teóricu de los númberos, y combinatorista (la lletra T nel so nome referir a Turán).[7] Hasta 1987, trabayó nel Departamentu d'Analís na Universidá Eötvös Loránd, de Budapest. De magar, foi emplegada pol Institutu de Matemátiques Alfred Rényi.[8] Foi escoyida miembru correspondiente (1985), miembru (1990) de l'Academia Húngara de Ciencies.[9] En 1997, foi gallardoniada col Premiu Széchenyi.
Unu de los sos llogros ye'l teorema Kővári–Sós–Turán en rellación col númberu máximu posible de los cantos nun grafo bipartitu que nun contién ciertos subgrafos completos. Otru ye'l llamáu teorema de l'amistá demostráu con Paul Erdős y Alfréd Rényi: si, nun grafo finito, cualquier par de vértices tienen esautamente un vecín común, entós dellos vértices xunir a tolos demás. En teoría de númberos, Sós demostró'l teorema de trés pasos, conxeturáu por Hugo Steinhaus.
Vida y carrera
[editar | editar la fonte]Vera Sós ye la fía d'un maestru d'escuela. Na adolescencia, Sós asistió a la secundaria xudía de cai Abonyi en Budapest y graduóse en 1948. Darréu conoció a Alfred Rényi y Paul Erdös, con quien más tarde collaboró, per mediu del so profesor Tibor Gallai. Ente ella y Erdös escribieron trenta papers xuntos. Sós consideraba que Gallai foi la persona qu'afayó'l so talentu pa les matemátiques. Sós ye tamién una de les úniques trés neñes de toles neñes na clase de Gallai que se convirtieron en matemátiques. Sós más tarde asistió a la Universidá Eötvös Loránd onde estudió matemátiques y física, y graduóse en 1952. A pesar de qu'inda yera un estudiante, Sós enseñó na Universidá Eötvös en 1950. A la edá de venti años, asistió a un Congresu de Matemátiques en Budapest, y asistió a un internáu de branu. Sós conoció al so home y collaborador Paul Turán na universidá. Casar en 1952. Tuvieron dos fíos en 1953 y 1960, Gyorgy y Thomas Turan.[10] Turán morrió en setiembre de 1976.
En 1965, Sós empezó'l seminariu selmanal Hajnal-Sós nel Institutu de Matemátiques de l'Academia Húngara de Ciencies con András Hajnal. El seminariu consideróse un "foru pa nueves resultancies na combinatoria."[11] Esti seminariu selmanal sigue hasta los nuesos díes.
A lo llargo de los sos años de trabayu en matemátiques, Sós foi estremada con numberosos premios como resultáu del so trabayu. Unu de los munchos premios inclúin el Premiu Széchenyi que recibió en 1997. Esti premiu otorgar a aquellos que realizaron importantes contribuciones a la vida académica d'Hungría.
Premios y reconocimiento
[editar | editar la fonte]- Miembro de l'Academia Europaea: 2013
- Premiu Széchenyi: 1997
- Academic Award: 1983
- Cruz de la Orde de Méritu Húngara: 2002
- Medaya Tibor Szele: 1974[12]
Publicaciones escoyíes
[editar | editar la fonte]- ——— (1958). «On the distribution mod 1 of the sequence nα». Ann. Univ. Sci. Budapest. Eötvös Sect. Math. 1: páxs. 127–134.
- ———; Kövari, T.; Turán, P. (1954). «On a problem of K. Zarankiewicz». Colloquium Math. 3: páxs. 50–57.
Llectures
[editar | editar la fonte]- MTI Ki Kicsoda [Who's Who] 2009, Magyar Távirati Iroda Zrt., Budapest, 2008, pp. 1130., ISSN 1787-288X
- A Magyar Tudományos Akadémia tagjai 1825–2002 III. (R–ZS). [Members of the Hungarian Academy of Sciences 1825-2002, volume III.] Ed. Ferenc Glatz. Budapest: MTA Társadalomkutató Központ, 2003, pp. 1155–1156.
- "T. Sós Vera: Rend, Rendezetlenség és Ami a Kettő Között Van." Lecture. 6 Nov. 2010. YouTube. YouTube, 24 Jan. 2012. Web. 20 Apr. 2013. <http://www.youtube.com/watch?v=c39uLbMGNEo>.
- "Magyar Tudományos Akadémia (Hungarian Academy of Sciences)." MTA. N.p., n.d. Web. 20 Apr. 2013. <http://mta.hu/koztestuleti_tagok?PersonId=19476>.
- "A Matematikus T. Sós Vera 75 éves (The Mathematician Vera Sos 75 Years Old)." http://www.nol.hu. N.p., n.d. Web. <http://www.nol.hu/archivum/archiv-376708>.
- Babai, László (2001). "In and Out of Hungary: Paul Erdős, His Friends, and Times" (PostScript). University of Chicago. Retrieved 2008-06-22.<http://www.cs.uchicago.edu/files/tr_authentic/TR-2001-03.ps Archiváu 2007-02-07 en Wayback Machine>
- Sos, Vera T. "A Matematika Professzor Asszonya." Interview. A Matematika Professzor Asszonya. N.p., n.d. Web. 20 Apr. 2013. <http://www.termeszetvilaga.hu/tv2000/tv0009/matematika.html>.
Referencies
[editar | editar la fonte]- ↑ «Elhunyt T. Sós Vera matematikus, az MTA rendes tagja». Consultáu'l 22 marzu 2023.
- ↑ URL de la referencia: https://plus.si.cobiss.net/opac7/conor/132849251.
- ↑ Identificador CONOR.SI: 132849251. Afirmao en: CONOR.SI.
- ↑ 4,0 4,1 Afirmao en: MacTutor History of Mathematics archive.
- ↑ «Matematikus díjazottak az MTA 195. közgyűlésén». Consultáu'l 22 marzu 2023.
- ↑ URL de la referencia: https://www.ae-info.org/ae/User/Sós_Vera.
- ↑ Una entrevista con Vera Sós en Természet Világa
- ↑ Llista d'investigadores Archiváu 2009-07-24 en Portuguese Web Archive del Institutu Rényi, consultada'l 23 de xineru de 2010.
- ↑ Llista de miembros, Academia Húngara de Ciencies, consultada'l 23 de xineru de 2010.
- ↑ Información Archiváu 2007-02-07 en Wayback Machine sobre Sós (páxines 19–22)
- ↑ Similar a nota 4 Archiváu 2007-02-07 en Wayback Machine
- ↑ Llista de premios daos a Vera T. Sós
Enllaces esternos
[editar | editar la fonte]- Order and Disorder en YouTube (in Hungarian), conferencia de Sós del 6 de payares de 2010
- Vera T. Sós nel Mathematics Genealogy Project.