İncəsənət jurnalistikası
| Jurnalistika |
|---|
.jpg) |
İncəsənət jurnalistikası — vizual sənətlər, film, ədəbiyyat, musiqi, teatr və memarlığı özündə əks etdirən, ancaq bunlarla sərhədli olmayan sənətlərin reportajı və tənqidiylə maraqlanan jurnalistika sahəsi.
Ənənəvi olaraq sənət haqqında yazan jurnalist və tənqidçilərin yazı və sənət əsərləri var. Ədəbiyyatşünaslıq, humanitar elmlər və sənət tarixi sahəsindəki bakalavr təhsillərindən başqa bu sahədə başqa rəsmi qabaqcıl jurnalist təhsili yoxdur.
Məsələn, incəsənət jurnalistikası əsas mövzunun incəsənət olduğu bir yayım növüdür və incəsənət nümunələri, kuratorluq, tənqidi nəzəriyyə və ya tədris təcrübəsi olan insanlar tərəfindən (istər instituta, istər akademiya) əsaslı və müstəqil şəkildə həyata keçirilir. Belə bir jurnal çapda, onlayn və ya hər ikisində dərc edilə bilər və müxtəlif auditoriyaLara, o cümlədən qalereyalara, alıcılara, həvəskar və ya peşəkar sənətçilərə və geniş ictimaiyyətə yönəldilə bilər. Bir sözlə, incəsənət jurnalları həm ticarət, həm də istehlak jurnalları və ya hər ikisi ola bilər.
Radio və televiziyada da sənət mövzularını əhatə edən xüsusiyyətlər var.
İndiki tarix
[redaktə | mənbəni redaktə et]Bir əsrdir incəsənət jurnalistikası ictimaiyyətlə sənəti müzakirə etmək və onları sənətə cəlb etmək üsuludur. 1831-ci ildə yaradılan "Lartiste" kimi jurnallar XIX əsrdə müasir sənət nümunələrini və nümunələr haqqında təsəvvürlər yaratdı. Həmçinin bu jurnallar sənət tənqidini də təqdim etdi. Bütün dünyada jurnalistlər mədəniyyət və incəsənəti oxuculara çatdırmaq üçün rəqs, memarlıq, təsviri incəsənət və sənətkarlıq haqqında məlumat verdilər.
İncəsənət jurnalistikası sosial media kimi inkişaf edən texnologiyanın təsiri səbəbindən geniş yayılmışdır. İncəsənət jurnalistikasında öyrədilən bəzi araşdırmalar texnologiyanın ümumi ictimaiyyətə necə təsir etdiyini araşdırır, misal olaraq canlı yayımların və fotoların tez bir zamanda yüklənməsini öyrədir.
İncəsənət jurnalistikasıyla bağlı müxtəlif sənət sahələrindən başqalarına yönəlmiş dəyişikliklə əlaqədar məqalələr yayımlanıb. 1955-ci ildən 2005-ci ilə kimi Amerikan, Alman və Hollandiya qəzetlərində incəsənət jurnalistikasıyla bağlı mövzularda tədqiqatçılar pop mədəniyyəti və mədəni reklamçılıqla bağlı xüsusilə də Amerikan qəzetlərində yer alan mövzular tapdı.
İncəsənət jurnalistikası mədəniyyət hadisələrinin bədii cəhətlərini və estetik təsirini tez-tez işıqlandırdığı üçün ona bəzən "mədəniyyət jurnalistikası" da deyilir. Onların məruzələri bu hadisələrin fonunda fikir verir və eksponatlara dair rəylər və əksetmələr daxildir.