Hit-parad

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç

Hit-parad (ing. hit parade) — musiqi dünyasında populyarlıq sıralamasını əks etdirən bir anlayışdır.[1] Hit-parad müəyyən bir dövr ərzində ən populyar mahnıların, albomların və ya musiqi ifaçılarının siyahısını təqdim edir.[2] Hit-paradlar adətən radiolar, televiziya proqramları, musiqi jurnalları və ya internet platformaları tərəfindən tərtib olunur.[3]

Hit-parad, musiqi dünyasında həm sənətçilərin populyarlığını qiymətləndirmək, həm də dinləyicilərin musiqi seçimlərinə rəhbərlik etmək üçün vacib bir vasitədir.[4]

1930-cu ildə ilk hit-paradlar ABŞ-da yaranmışdır. "Billboard" jurnalı bu sahədə öncüllərdən biridir. 1936-cı ildə Billboard musiqi xitlərinin siyahısını dərc etməyə başladı.[5] 1950-1960-cı illərdə rok-n-roll dövründə hit-paradlar musiqi sənayesinin əhəmiyyətli bir hissəsinə çevrildi. 1980-2000-ci illərdə MTV-nin inkişafı ilə video kliplər əsasında hazırlanan hit-paradlar populyar oldu. Müasir dövrdə rəqəmsal musiqi platformaları (Spotify, Apple Music, YouTube və s.) və sosial şəbəkələr hit-paradların əsas göstəricilərini müəyyənləşdirir.[6]

Xüsusiyyətləri

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Hit-paradlar mahnıların və albomların məşhurluğuna əsaslanır.[7][8][9] Populyarlıq müxtəlif göstəricilərlə müəyyən edilir, məsələn:[10]

  • Satış rəqəmləri.
  • Radiolarda yayımlanma tezliyi.
  • Streaming xidmətlərində dinlənmə statistikası.
  • Sosial şəbəkələrdə paylaşımlar və trend mövzular.

Hit-paradlar adətən həftəlik, aylıq və ya illik dövrlər üzrə hazırlanır.[11] Hit-paradlar müxtəlif janrlar üçün ayrı-ayrı siyahılar təqdim edə bilər, məsələn, pop, rok, hip-hop, elektron musiqi və s. Həmçinin ümumi siyahılar da mövcuddur ki, burada bütün janrlar qarışıq şəkildə sıralanır. Mahnılar və albomlar ən populyardan ən az populyara doğru sıralanır.[12] Adətən ilk 10 və ya ilk 100-lük daha çox diqqət çəkir.[13]

  1. Hajdu D. "Tearing Up the Pop Charts". The New Republic (ingilis). 2015-03-05. 2015-03-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-08-08.
  2. Williams, Mark. "Percy Dickins". The Guardian (ingilis). 2002-02-19. ISSN 0261-3077. 2010-07-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-09-13.
  3. "Your Hit Parade". Radio Hall of Fame (ingilis). 2023-08-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-08-08.
  4. Whitburn, Joel. Top Pop Singles 1955-2002 (1st). Menomonee Falls, Wisconsin: Record Research Inc. 2003. xi–xiii. ISBN 0-89820-155-1.
  5. "Dave McAleer - 50s & 60s Charts - A History". 2011-09-03. 2011-09-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-09-13.
  6. Wood J. "The History of Music Charts: From Sheet Music to Digital Streaming". New Music World (ingilis). 2023-03-22. 2023-08-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-08-08.
  7. Не хитом единым. Как сложились судьбы артистов, прославившихся одной песней Arxiv surəti 17 aprel 2017 tarixindən Wayback Machine saytında. Lenta.ru 16 апреля 2017
  8. "Billboard Hot 100 Chart 50th Anniversary". 2012-12-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-05.
  9. Jancik, Wayne (1998). The Billboard Book of One-Hit Wonders. New York: Billboard Books. ISBN 0-8230-7622-9
  10. Whitburn, Joel. Top Pop Singles 1955-2002 (1st). Menomonee Falls, Wisconsin: Record Research Inc. 2003. səh. xi-xiii. ISBN 0-89820-155-1.
  11. Сычев С. Хит-парады в СССР. «Звуковая дорожка», «Хит-парад ТАСС» и др. Litres. 2019. ISBN 978-5-4496-2237-2.
  12. Achterberg P., Heilbron J., Houtman D., and Aupers S. A Cultural Globalization of Popular Music? American, Dutch, French, and German Popular Music Charts (1965 to 2006). 55 (American Behavioral Scientist). 2011. 593–595.
  13. Каминер А. "Детский способ ранжирования". Ynet (ivrit). 2005-09-28. 2022-11-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-08-08.